İletişim, dil ve konuşma
DESCRIPTION
İletişim, Dil ve Konuşma. Özel Eğitim. Dil. Mesajımızı diğerlerine aktarmak amacıyla kullandığımız ortak semboller ve bu sembollerin kullanım kurallarını içeren bir sistemdir. - PowerPoint PPT PresentationTRANSCRIPT
![Page 1: İletişim, Dil ve Konuşma](https://reader035.vdocuments.pub/reader035/viewer/2022062301/568150e0550346895dbeff86/html5/thumbnails/1.jpg)
İletişim, Dil ve Konuşmaİletişim, Dil ve KonuşmaÖzel Eğitim
![Page 2: İletişim, Dil ve Konuşma](https://reader035.vdocuments.pub/reader035/viewer/2022062301/568150e0550346895dbeff86/html5/thumbnails/2.jpg)
DilDilMesajımızı diğerlerine aktarmak
amacıyla kullandığımız ortak semboller ve bu sembollerin kullanım kurallarını içeren bir sistemdir.
Dil, insanların keyfi semboller üzerine uzlaşarak ortaya çıkardıkları bir sistemle birbirlerine evren ile ilgili anlamlı anlatılarını gerçekleştirdikleri sosyal paylaşımlı bir koddur.
![Page 3: İletişim, Dil ve Konuşma](https://reader035.vdocuments.pub/reader035/viewer/2022062301/568150e0550346895dbeff86/html5/thumbnails/3.jpg)
O dilin ait olduğu toplumun bireyleri aynı kurallar ve uzlaşımla ürettikleri ve karşılıklı anladıkları sembollerle ortak bir kod yani şifre yaratmışlardır.
Ortaya çıkan sembollerin temsil ettikleri kavramlar ve o kodu paylaşan bireyler şifreyi alıp, çözümleyip, algılayarak ve tekrar üretimde bulunarak dillerini iletişim amacıyla kullanabilmektedirler.
![Page 4: İletişim, Dil ve Konuşma](https://reader035.vdocuments.pub/reader035/viewer/2022062301/568150e0550346895dbeff86/html5/thumbnails/4.jpg)
Bloom ve Lahey’e göre dil; iletişim amacıyla evrene ilişkin düşüncelerin bir toplumca paylaşılan ve kullanımları kurallara bağlı olan keyfi bir semboller sistemi ile kodlanmasıdır.
![Page 5: İletişim, Dil ve Konuşma](https://reader035.vdocuments.pub/reader035/viewer/2022062301/568150e0550346895dbeff86/html5/thumbnails/5.jpg)
Dilin BileşenleriDilin BileşenleriFonoloji (ses bilgisi): bir dildeki
seslerin ve özelliklerinin tanımlanması, hangi seslerin bir araya gelebileceğini belirleyen kurallarla ilgilidir.
Seslerin dağılımı ve diziliş kurallarını inceler.
![Page 6: İletişim, Dil ve Konuşma](https://reader035.vdocuments.pub/reader035/viewer/2022062301/568150e0550346895dbeff86/html5/thumbnails/6.jpg)
Biçimbilgisi (morfoloji) dildeki kök ve eklerin birleşme şekilleri ve çekim özellikleriyle ilgilidir. Türkçe eklemeli bir dildir
Sözdizimi (sentaks) sözcüklerin cümleleri oluşturmak üzere nasıl bir araya getirileceği ile ilgili kurallar sistemidir. Sözdizimi kuralları her dilin yapısına göre farklılık göstermektedir.
![Page 7: İletişim, Dil ve Konuşma](https://reader035.vdocuments.pub/reader035/viewer/2022062301/568150e0550346895dbeff86/html5/thumbnails/7.jpg)
Anlambilim (semantik) dilin anlamının çalışılmasıdır. Sözcükler veya sözcükler arasındaki ilişkiler bilgiyi veya mesajın anlamını verir. Sözcük dağarcığı anlambilimin inceleme konusudur
![Page 8: İletişim, Dil ve Konuşma](https://reader035.vdocuments.pub/reader035/viewer/2022062301/568150e0550346895dbeff86/html5/thumbnails/8.jpg)
Edimbilim (pragmatik) sosyal etkileşim için dil kullanımı ile ilgili kuralları kapsar. Bu bileşen sıra ile konuşma, konuşmayı başlatma, konuşmayı aynı konuda devam ettirme ve bitirme, zaman, durum ve konuya uygun konuşma ve anlatım becerileri gibi konuları içermektedir.
![Page 9: İletişim, Dil ve Konuşma](https://reader035.vdocuments.pub/reader035/viewer/2022062301/568150e0550346895dbeff86/html5/thumbnails/9.jpg)
KonuşmaKonuşmaSözel dilin sese dönüştürülmüş
biçimidir (Konrot, 1998). Dilin kullanımıdır. Dilin sembolik
birimlerinin yerine geçen sesleri çıkarmak için kullanılan bir seri motor (devinsel) süreçtir
Dilin davranış olarak ortaya çıkmış şekli konuşmadır
![Page 10: İletişim, Dil ve Konuşma](https://reader035.vdocuments.pub/reader035/viewer/2022062301/568150e0550346895dbeff86/html5/thumbnails/10.jpg)
Gerçekleşmesi açısından fiziksel, psikolojik ve nöro-fizyolojik bir süreç
olarak bilinen konuşma eylemi çocukta
duygusal gelişim, motor gelişim, psiko-motor olgunlaşma, zihin ve dil gelişimine bağlı olarak
gelişir.
![Page 11: İletişim, Dil ve Konuşma](https://reader035.vdocuments.pub/reader035/viewer/2022062301/568150e0550346895dbeff86/html5/thumbnails/11.jpg)
Belirtilen gelişim sürecinde ortaya çıkabilecek herhangi bir gecikme veya gelişimsel gerilik konuşma sorunu olarak karşımıza çıkar. En yaygın kullanılan sınıflandırma (Ingram, 1989) konuşma sorunlarının nedenlerini kısaca “solunum, sesleme, sesletim, zihin, işitme yetersizlikleri, çevresel yoksunluk, psikiyatrik bozukluklar ve gelişimsel geriliklere” dayandırmıştır.
![Page 12: İletişim, Dil ve Konuşma](https://reader035.vdocuments.pub/reader035/viewer/2022062301/568150e0550346895dbeff86/html5/thumbnails/12.jpg)
Bu tip nedensel sınıflandırmalar çocukları etiketlemesi açısından tercih edilmemekte, dil ve konuşma süreçlerini gelişimsel veya dilbilimsel yaklaşımlara göre açıklayan betimleyici sınıflandırmaların yapılması önerilmektedir.
ASHA (1983) konuşma sorunlarını “ses, sesletim ve akıcılık sorunları” olarak sınıflandırmıştır.
![Page 13: İletişim, Dil ve Konuşma](https://reader035.vdocuments.pub/reader035/viewer/2022062301/568150e0550346895dbeff86/html5/thumbnails/13.jpg)
YaygınlıkYaygınlıkDünyada okul yaşı çocuklarda kaba
bir tahminle % 5◦ Ses bozuklukları yaygın (%3), kekemelik
(%1)Türkiye’de % 5.1 (16 milyon
ilköğretim öğrencisiyle; I. Özel Eğitim Konseyi Raporu, 1990-91).
Hizmet verilen özür gruplarında kekemelik, gecikmiş konuşma, sesletim ve ses bozuklukları ile öğrenme güçlüğü oranı %10 (Topbaş, Konrot ve Ege, 2002)
![Page 14: İletişim, Dil ve Konuşma](https://reader035.vdocuments.pub/reader035/viewer/2022062301/568150e0550346895dbeff86/html5/thumbnails/14.jpg)
İletişimİletişimDuygu, düşünce, deneyim ve
gereksinimlerin paylaşılması olarak tanımlanabilir. Yaşayan tüm canlıların mesajlarını gönderip alma için kendilerine özgü bir iletişim biçimi vardır
![Page 15: İletişim, Dil ve Konuşma](https://reader035.vdocuments.pub/reader035/viewer/2022062301/568150e0550346895dbeff86/html5/thumbnails/15.jpg)
Sözel Olmayan İletişimSözel Olmayan İletişimDoğal dil sistemlerinden
oluşmayan sinyal ya da işaretlerin alınıp verilmesi sürecidir.
Sözel olmayan iletişimde jestler, vücut duruşu, yüz ifadesi, göz kontağı, baş ve vücut hareketi ve fiziksel uzaklık yer alır
![Page 16: İletişim, Dil ve Konuşma](https://reader035.vdocuments.pub/reader035/viewer/2022062301/568150e0550346895dbeff86/html5/thumbnails/16.jpg)
İletişimİletişim için gerekli olan için gerekli olan öğeleröğeler1. Mesajı gönderen (kaynak ya da
gönderici)2. Mesajı alan (hedef veya alıcı)3. Mesaj4. Mesajın gidebileceği bir yol5. İletişimin gerçekleşebileceği bir
ortam6. İletişim için ortak bir araç
(Mesajı taşıyabilecek bir araç)7. Geri bildirim (dönüt)
![Page 17: İletişim, Dil ve Konuşma](https://reader035.vdocuments.pub/reader035/viewer/2022062301/568150e0550346895dbeff86/html5/thumbnails/17.jpg)
İletişimİletişimKodlama, iletme, çözümleme ve
geri bildirim sürecidir. Bir bilginin, duygunun, düşüncenin dil kullanılarak (sözel iletişim) ya da dil kullanılmaksızın (sözel olmayan iletişim ifade edilmesi yöntemidir.
![Page 18: İletişim, Dil ve Konuşma](https://reader035.vdocuments.pub/reader035/viewer/2022062301/568150e0550346895dbeff86/html5/thumbnails/18.jpg)
Nedenleri◦Organik bozukluklar
Sinir-kas (nöromuskuler) mekanizmasındaki tanımlanabilir bir soruna bağlı Sinir sistemi Kas sistemi ya da Konuşma mekanizmasından kaynaklanabilir Doğum öncesi sorunlar, toksik olaylar, tümör,
travma, kasılmalar, enfeksiyon hastalıkları, kas hastalıkları ve/ya vasküler sorunlar
◦İşlevsel bozukluklar Ne organik ne de sinir sistemine bağlı
olarak tanımlanan bozukluklardır
![Page 19: İletişim, Dil ve Konuşma](https://reader035.vdocuments.pub/reader035/viewer/2022062301/568150e0550346895dbeff86/html5/thumbnails/19.jpg)
Dil kazanımı ve gelişiminde Dil kazanımı ve gelişiminde etkili olan etmenleretkili olan etmenlerGenel bilişsel beceriler
Çevre
Gelişim ve olgunlaşma
Kalıtım
İletişim
![Page 20: İletişim, Dil ve Konuşma](https://reader035.vdocuments.pub/reader035/viewer/2022062301/568150e0550346895dbeff86/html5/thumbnails/20.jpg)
Dil ve konuşma Dil ve konuşma bozukluklarıbozukluklarıSözel iletişimde herhangi bir
nedenle engel oluşturan durum ve dil ve/ya konuşma boyutunda ortaya çıkan aksaklıklardır.
![Page 21: İletişim, Dil ve Konuşma](https://reader035.vdocuments.pub/reader035/viewer/2022062301/568150e0550346895dbeff86/html5/thumbnails/21.jpg)
SınıflandırmaSınıflandırmaFarklı sınıflandırma yaklaşımları
vardır. Uzun yıllardır kullanılan temel sınıflandırma semptomlarına (belirtilerine) göre sınıflandırmadır:◦Ses Bozuklukları- Fonasyonla ilgili
anomaliler. Yani larinkste ses tellerinin titreşimi veya seslerin ağız, burun boşluğundan geçerken olan anomaliler.
![Page 22: İletişim, Dil ve Konuşma](https://reader035.vdocuments.pub/reader035/viewer/2022062301/568150e0550346895dbeff86/html5/thumbnails/22.jpg)
Artikülasyon Bozuklukları – Konuşma seslerinin kullanımında bozukluk olması. Yani seslerin normalden farklı bir şekilde çıkarılması.
Akıcılık Bozuklukları – Konuşmanın akıcılığı ve zamanlaması ile ilgili problemler
Dil Bozuklukları – Dilde kullanılan sözel veya yazılı sembollerin kullanımında ve yorumlanmasında bozukluklar
![Page 23: İletişim, Dil ve Konuşma](https://reader035.vdocuments.pub/reader035/viewer/2022062301/568150e0550346895dbeff86/html5/thumbnails/23.jpg)
Nedenlerine göre◦Organik bozukluklar
Sinir-kas (nöromuskuler) mekanizmasındaki tanımlanabilir bir soruna bağlı Sinir sistemi Kas sistemi ya da Konuşma mekanizmasından kaynaklanabilir Doğum öncesi sorunlar, toksik olaylar, tümör,
travma, kasılmalar, enfeksiyon hastalıkları, kas hastalıkları ve/ya vasküler sorunlar
◦İşlevsel bozukluklar Ne organik ne de sinir sistemine bağlı
olarak tanımlanan bozukluklardır
![Page 24: İletişim, Dil ve Konuşma](https://reader035.vdocuments.pub/reader035/viewer/2022062301/568150e0550346895dbeff86/html5/thumbnails/24.jpg)
Zamanlamasına göre◦Konjenital (doğuştan)
Çocuklar dudak-damak yarıklığı, serebral palsi, otizm, beyin hasarı, zihin engeli, işitme kaybı veya sağırlık gibi sorunlarla dünyaya geldiklerinde ortaya çıkan bozukluk
◦Edinilmiş Normal iletişim gelişimi dönemi içinde
çıkan bir sorun ise edinilmiş hasar Çocuğun normal giden bir dil ve konuşma
seyriinde havale veya travmatik beyin hasarına bağlı olarak ortaya çıkan işitmeye, bilişe, dile ilişkin bir bozukluk
![Page 25: İletişim, Dil ve Konuşma](https://reader035.vdocuments.pub/reader035/viewer/2022062301/568150e0550346895dbeff86/html5/thumbnails/25.jpg)
Çevresel faktörler◦Bazı çocuklar sosyal etkileşim
yoluyla öğrenecekleri fırsatların kısıtlanması ile yetişkinlerden veya akranlarından yetersiz uyaranlar alırlar
◦Bazıları zihinsel veya dil gelişim yetersizliklerinden dolayı uygun yetişkin modellerinden yararlanamazlar
![Page 26: İletişim, Dil ve Konuşma](https://reader035.vdocuments.pub/reader035/viewer/2022062301/568150e0550346895dbeff86/html5/thumbnails/26.jpg)
Ses BozukluklarıSes BozukluklarıSesin tizliği, şiddeti ve kalitesinde
olan bozukluklar◦Ses Bozukluğu türleri
Ses telleri ve gırtlaktaki yapısal anomaliler Nörolojik bozukluklar Tümörler Psikolojik disfonksiyonlar Ergenlik çağı sorunları
En önemli katkı önleme. Bağırmanın ve sürekli yüksek sesle konuşmanın zararlarının anlatılması ve buna uygun çevresel düzenleme
![Page 27: İletişim, Dil ve Konuşma](https://reader035.vdocuments.pub/reader035/viewer/2022062301/568150e0550346895dbeff86/html5/thumbnails/27.jpg)
Sesletim BozukluklarıSesletim BozukluklarıSözcükteki sesler düşürülebilir,
başka seslerle yer değiştirebilir, bozulabilir ya da farklı bir ses eklenebilir
![Page 28: İletişim, Dil ve Konuşma](https://reader035.vdocuments.pub/reader035/viewer/2022062301/568150e0550346895dbeff86/html5/thumbnails/28.jpg)
Akıcılık BozukluklarıAkıcılık Bozuklukları
![Page 29: İletişim, Dil ve Konuşma](https://reader035.vdocuments.pub/reader035/viewer/2022062301/568150e0550346895dbeff86/html5/thumbnails/29.jpg)
Kekemelik◦ Kekemelik bir akıcılık bozukluğudur.◦ Kekemelik; ses, hece, sözcük ya da
ifadelerde duraksama, uzatma, bloklar, tekrarlar ve bazen bunların yanında birtakım el, kol, yüz ve vücut hareketleri gibi belirtilerle konuşmanın ritim ve akıcılığında ortaya çıkan bir bozukluktur. Çocuklukta başlar. Genellikle dil kazanımının
hızlı bir dönemi olan 2,5-4 (5) yaşları arasında ortaya çıkmaktadır.
Sözcük tekrarı normal. Ses ve hece tekrarları ciddi.
Yetişkinlikte travma sonrası başlayanlar var
![Page 30: İletişim, Dil ve Konuşma](https://reader035.vdocuments.pub/reader035/viewer/2022062301/568150e0550346895dbeff86/html5/thumbnails/30.jpg)
Erkeklerde daha fazla görülür. Genetik bir yatkınlık söz konusu olabilir. Çevre çok önemli bir faktör. Şiddeti duruma göre değişkenlik gösterir. Alışılmışın dışında konuşma geçici bir
azalmaya neden olur. Ritim yardımıyla konuşma geçici bir
rahatlamaya neden olur. Stres durumlarında kekemelik artar.
![Page 31: İletişim, Dil ve Konuşma](https://reader035.vdocuments.pub/reader035/viewer/2022062301/568150e0550346895dbeff86/html5/thumbnails/31.jpg)
Kekeleyen öğrencilerle Kekeleyen öğrencilerle etkileşimetkileşim
◦İyi bir dinleyici olun.◦Göz kontağını devam ettirin.◦Çocuğun yerine konuşmayın.◦Yavaşla, dur, tekrar başla gibi
konuşması ile ilgili yorumlar yapmayın.
◦Yavaş ve yumuşak bir konuşma modeli sunun. Konuşma hızınızı yavaşlatın.
◦Çocuk onu önemsediğinizi bilsin.
![Page 32: İletişim, Dil ve Konuşma](https://reader035.vdocuments.pub/reader035/viewer/2022062301/568150e0550346895dbeff86/html5/thumbnails/32.jpg)
Kekeleyen öğrencinin her şeyden daha çok destekleyici iletişim çevresine gereksinimi vardır. Çevre aşağıdaki yönergeleri takip ederek bu çocuklara yardımcı olabilir:◦Öğrenci ile konuşarak anlattıklarını paylaşmak
için sakin bir zaman bulmaya çalışın◦Öğrencinin yerine sözcüklerini veya
cümlelerini tamamlamaya çalışmaktan kaçının◦Öğrenci akıcılık sorunları yaşadığında
duygusal tepkiler vermeyin
![Page 33: İletişim, Dil ve Konuşma](https://reader035.vdocuments.pub/reader035/viewer/2022062301/568150e0550346895dbeff86/html5/thumbnails/33.jpg)
Öğrencinin sözünü kesmeyinÖğrenci sözünü bitirene kadar göz
kontağını koparmayın ve sessizce bekleyin. Tüm dikkatinizi öğrencinize verin
Siz öğrenci ile konuşurken normalden biraz daha yavaş ama sakin bir biçimde konuşun. Sınıftaki diğer öğrenciler için de telaşsız ve sakin konuşmaya model olun
“Yavaşla, gevşe, derin bir soluk al.” gibi yardımcı olmayacak öneriler vermeyin
![Page 34: İletişim, Dil ve Konuşma](https://reader035.vdocuments.pub/reader035/viewer/2022062301/568150e0550346895dbeff86/html5/thumbnails/34.jpg)
İyi bir dinleyici olmak için öğrendiğiniz tüm becerilerinizi uygulayın
Tüm öğrencileri konuşma biçimleri hakkında bilgilendirin; başkalarının sözünü kesmemeyi veya konuşmalarını onlar adına tamamlamamayı öğretin ve bunları yaptıklarında onlara izin vermeyin
Eğer sesli okuma gerekliyse, öğrencinizin küçük bir grup içinde diğerleriyle birlikte okumasını sağlayın. Gruptaki öğrenci sayısını yavaş yavaş azaltarak kekeme öğrencinin kendi kendine okuyacak kadar cesaretlenmesini sağlayın.
![Page 35: İletişim, Dil ve Konuşma](https://reader035.vdocuments.pub/reader035/viewer/2022062301/568150e0550346895dbeff86/html5/thumbnails/35.jpg)
Öğrenciyi bir grubun önünde performans veya okuma gibi sözel etkinlik yapması için zorlamayın
Tüm öğrencilerin grup halinde gerçekleştireceği konuşma deneyimleri ayarlayın. Koro halinde verilen yanıtların ve şarkı söyleme etkinliğinin kekemeliği azalttığını unutmayın
Öğrencinin sorun yaşadığı özel durum iletişimini kolaylaştırmak için bir konuşma terapistinden neler yapmanız gerektiği konusunda yönlendirme alın
Friend (2006)
![Page 36: İletişim, Dil ve Konuşma](https://reader035.vdocuments.pub/reader035/viewer/2022062301/568150e0550346895dbeff86/html5/thumbnails/36.jpg)
Dil bozukluklarıDil bozukluklarıSesbilgisi/fonoloji (sesler),biçimbilgisi/morfoloji (sözcük
biçimleri)Sözdizim/sentaks (sözcük dizimi
ve cümle yapısı)Anlambilgisi/semantiks (sözcük
ve cümle anlamları)Edimbilgisi/pragmatik (dilin
sosyal kullanımı)
![Page 37: İletişim, Dil ve Konuşma](https://reader035.vdocuments.pub/reader035/viewer/2022062301/568150e0550346895dbeff86/html5/thumbnails/37.jpg)
Müdahale YöntemleriMüdahale YöntemleriDoğal dil yaklaşımı
◦Etkili dil müdahaleleri çocuğun doğal çevresinde gerçekleşmeli ve sadece dil-konuşma terapistleri değil öğretmenler de bu sürece katılmalı. Dili daha etkili öğrenmelerini sağlayacak bir müdahale planı dilin içeriğini, biçimini, sosyal bağlamını ve kullanımını içerirken şunları göz önünde bulundurmalıdır:
![Page 38: İletişim, Dil ve Konuşma](https://reader035.vdocuments.pub/reader035/viewer/2022062301/568150e0550346895dbeff86/html5/thumbnails/38.jpg)
Çocuğun neler hakkında konuştuğundan yola çıkarak neler hakkında konuşabileceği saptanmalıdır,
Çocuk bir konu hakkında nasıl konuşuyor ve daha anlaşılır konuşması için neler yapılmalıdır,
Çocuk kendi dilsel çevresinde dil işlevlerini nasıl gerçekleştirmektedir
Çocuk dili nasıl kullanıyor ve dil kullanımını iletişim ve sosyalleşme amacıyla daha etkin olarak nasıl kullanmalıdır
![Page 39: İletişim, Dil ve Konuşma](https://reader035.vdocuments.pub/reader035/viewer/2022062301/568150e0550346895dbeff86/html5/thumbnails/39.jpg)
Yöntemler:◦Çocuk ilgilendiğinde öğretin◦Çocuğa o an için işlevsel olanı
öğretin◦Hem çocuk hem de öğretici
etkileşimden yararlandığı anda öğretmeyi sonlandırın
![Page 40: İletişim, Dil ve Konuşma](https://reader035.vdocuments.pub/reader035/viewer/2022062301/568150e0550346895dbeff86/html5/thumbnails/40.jpg)
Çevrenin yapılandırılmasını gerektirir◦ İlginç materyaller Çocuklar veya
öğrenciler çevrelerindeki nesneler veya etkinlikler ilgilerini çektiği zaman iletişim kurma eğilimindedirler
◦Nesneyi göz önünden uzakta tutma Çocuklar ulaşamadıkları bir nesneyi istediklerinde iletişim kurma eğilimindedirler
![Page 41: İletişim, Dil ve Konuşma](https://reader035.vdocuments.pub/reader035/viewer/2022062301/568150e0550346895dbeff86/html5/thumbnails/41.jpg)
◦Yetersiz malzeme Çocuklar bir öğrenimi yerine getirmek için ellerinde yeterli malzeme olmadığında iletişim kurma eğilimindedirler
◦Seçim sunma Çocuklar kendilerine seçenek sunulduğunda iletişim kurma eğilimindedirler
◦Yardım/destek Çocuklara yardım isteyecekleri bir durum yaratmak, onların konuya ilişkin iletişim kurmalarını olası kılar.
◦Sabotaj Etkinliğin tamamlanması için gerekli tüm malzemeyi çocuğa vermemek onun gerekli malzemeyi istemesini teşvik edebilir.
![Page 42: İletişim, Dil ve Konuşma](https://reader035.vdocuments.pub/reader035/viewer/2022062301/568150e0550346895dbeff86/html5/thumbnails/42.jpg)
Beklenmedik durumlar yaratma Çocuğun beklentisi ile uyuşmayacak durumlar yaratma onu yorum yapmaya teşvik edebilir.
![Page 43: İletişim, Dil ve Konuşma](https://reader035.vdocuments.pub/reader035/viewer/2022062301/568150e0550346895dbeff86/html5/thumbnails/43.jpg)
Kolaylaştırıcı dil stratejileri Kolaylaştırıcı dil stratejileri (facilitative language (facilitative language strategies)strategies)Karşılaştırma hedefli strateji=
Yetişkinin çocuğun konuşması veya dili ile kendisininkini karşılaştırarak aradaki farkı ortaya çıkarmasıdır◦Model olma◦Geri bildirim verme
Ç=“tiraz” Ö=“Sen tiraz dedin ben kiraz dedim” Hedef geçmiş zamanın –di eki için: Öğretmen
oyun esnasında bebeğin hareket ettirir “Kız yürüyor.” Bebeği durdurur. “Kız durdu” der.
![Page 44: İletişim, Dil ve Konuşma](https://reader035.vdocuments.pub/reader035/viewer/2022062301/568150e0550346895dbeff86/html5/thumbnails/44.jpg)
Model olma stratejisi= Çocuğun henüz kullanmadığı bir konuşma ya da dil yapısını öğrenmesine yardımcı olmak için◦Çoğul eki –ler in öğretimi için öğretmen
yapılan etkinlikte çoğul olanları tanımlamak için –ler ekine fazladan vurgu yükleyebilir
Olay dizinleme stratejisi= yapılan bir aktivitenin sırayla betimlenmesi◦Çocuğun veya öğretmenin yaptıklarıyla
ilgili olabilir◦Bebek giydirme oyunu Öğretmen: “şapkayı
taktın, şimdi pembe ayakkabıları giydiriyorsun.”
![Page 45: İletişim, Dil ve Konuşma](https://reader035.vdocuments.pub/reader035/viewer/2022062301/568150e0550346895dbeff86/html5/thumbnails/45.jpg)
Açık uçlu sorular sorma stratejisi= “Şimdi ne yapmalıyız?” “Bundan sonra ne olacağını düşünüyorsun?”
Genişletme stratejisi= Yetişkin, çocuğun söylediğini boş kalan öğeleri doldurarak tekrar eder. ◦Ç=“iki bebek”◦Ö= “evet, iki kız bebek uyuyor”
![Page 46: İletişim, Dil ve Konuşma](https://reader035.vdocuments.pub/reader035/viewer/2022062301/568150e0550346895dbeff86/html5/thumbnails/46.jpg)
Yeniden düzenleme stratejisi= Yetişkin, çocuğun söyleminin anlamını korur ama yapısını veya dilbilgisini değiştirir.◦Ç: “bebek…süt”◦Ö: “evet, bebek sütü içecek”
Yeniden yönlendirme ve konu başlatmaya teşvik etme stratejisi= Çocukları birbirleriyle etkileşim kurmaya teşvik eder◦Bir çocuk bir yetişkine yaklaşıp başka bir
çocuğun yapabileceği bir ricada bulunursa yetişkin onu başka bir sınıf arkadaşına sorması için yönlendirir
![Page 47: İletişim, Dil ve Konuşma](https://reader035.vdocuments.pub/reader035/viewer/2022062301/568150e0550346895dbeff86/html5/thumbnails/47.jpg)
Ö: “Pastel boya istediğini Ali’ye söyleyebilirsin/Silgiyi arkadaşından isteyebilirsin.” Böylece isteme niyetini başlatmak için yönlendirme ve teşvik sağlanır
![Page 48: İletişim, Dil ve Konuşma](https://reader035.vdocuments.pub/reader035/viewer/2022062301/568150e0550346895dbeff86/html5/thumbnails/48.jpg)
Anne-babalar ve öğretmenler Anne-babalar ve öğretmenler için rehber etkileşim için rehber etkileşim biçimleribiçimleri1. Çocuğun ilgilendiği konular
hakkında konuşun2. Çocuğu takip edin, onun konu
başlatmalarına ve yorumlarına karşılık verin, heyecanını paylaşın
3. Çok fazla soru sormayın. Eğer çok gerekli ise, daha uzun açıklayıcı cevaplar alacağınız soruları deneyin (nasıl, neden, ne oldu… vb.)
![Page 49: İletişim, Dil ve Konuşma](https://reader035.vdocuments.pub/reader035/viewer/2022062301/568150e0550346895dbeff86/html5/thumbnails/49.jpg)
4. Çocuğu soru sorması için cesaretlendirin. Eğer bir soruyu yanıtlamak istemiyorsanız, çocuğa söyleyin ve nedenini açıklayın (Bu soruya cevap vermek istemiyorum, çok özel bir konu gibi.)
5. Tatlı bir ses tonu kullanın. Komedyen olmanıza gerek yok, ama neşeli ve eğlenceli olun. Çocuklar, yetişkinlerin biraz saçmalamalarını, komik olmalarını severler
![Page 50: İletişim, Dil ve Konuşma](https://reader035.vdocuments.pub/reader035/viewer/2022062301/568150e0550346895dbeff86/html5/thumbnails/50.jpg)
6. Çocuğun dilini yargılamayın ve dalga geçmeyin. Eğer her hatasını söylerseniz, hep eleştirirseniz, sizinle konuşmayı kesecektir
7. Çocuğa cevap vermesi için yeterli zaman verin
8. Çocuk konuşurken sözünü kesmeyin, kibar olun.
9. Aile ve sınıf tartışmalarına çocuğu da dahil edin. Katılımcı olmaya cesaretlendirin ve düşüncelerini dinleyin.
![Page 51: İletişim, Dil ve Konuşma](https://reader035.vdocuments.pub/reader035/viewer/2022062301/568150e0550346895dbeff86/html5/thumbnails/51.jpg)
10.Çocuğu ve kullandığı dili kabul edin. Sevginizi göstermek ve kabul etmek çok işe yarayacaktır
11.Çocuğa dili kullanması ve bunun sonucunda amacına ulaşabilmesi için fırsat verin
Owens (1995)
![Page 52: İletişim, Dil ve Konuşma](https://reader035.vdocuments.pub/reader035/viewer/2022062301/568150e0550346895dbeff86/html5/thumbnails/52.jpg)
Konuşma bozukluklarında birincil olarak sınıf öğretmenleri değil, dil ve konuşma terapistleri müdahale etmelidir. Öğretmenlerden olası konuşma bozukluklarından haberdar olmaları ve herhangi bir bozukluktan şüphelendiklerinde öğrencilerini değerlendirmeleri için dil ve konuşma terapistine yönlendirmeleri beklenmektedir
![Page 53: İletişim, Dil ve Konuşma](https://reader035.vdocuments.pub/reader035/viewer/2022062301/568150e0550346895dbeff86/html5/thumbnails/53.jpg)
Yararlanılan Kaynak: Maviş, İ. (2008). Dil ve konuşma bozukluğu olan öğrenciler. Özel Eğitime Gereksinimi Olan Öğrenciler ve Özel Eğitim (İbrahim H. Diken-Ed)(sf.300-330). Ankara: Pegem Akademi.