KTLE LETMNE TEKNOLOJK YAKLAIMLAR/KURAMLAR TEKNOLOJKYAKLAIMLRTEKNOLOJ ODAKLI YAKLAIMLAR1950 ve 60larda, teknolojik belirleyicilik, modernleme kuramlarletiim teknolojilerinin ve rnlerinin yaygnlamas: global ky, global kent 1990larda ve gnmzde: srdrlebilir kalknma, kreselleme ve enformasyon toplumu Teknolojik belirleyicilik ya da saptayclk: Harold Innis ve Marshal McLuhaniletiim aralarna ilikin teknolojik grlerin temellerini atmlardriletiim teknolojisi tarihini, uygarlk tarihinin merkezi olarak almlardruygarlk tarihini yapan ve deitiren ey, iletiim teknolojileridir.

KTLE LETMNE TEKNOLOJK YAKLAIMLAR TEKNOLOJKYAKLAIMLRTEKNOLOJ ODAKLI YAKLAIMLARKitle iletiim alanna teknoloji odakl yaklamlar balca 3 grupta toplayabilirizHarold Innisin GrleriMarshall McLuhann GrleriBilgi Gedii (Bilgi Uurumu) Kuram

KTLE LETMNE TEKNOLOJK YAKLAIMLAR TEKNOLOJKYAKLAIMLRTEKNOLOJ ODAKLI YAKLAIMLARHarold InnisKitle iletiimi ve teknoloji ilikisi konusunda Innis iki temel soru/sorun zerinde younlar.Toplumsal rgtlenmenin deiiminin altnda yatanlar nelerdir? Herhangi bir toplumda istikrar salayan koullar nelerdir?Teknolojik yenilikler toplumsal rgtlenmeye ynelik deiimin en nemli nedenidir.Innise gre, insan kendi teknolojisiyle birlikte vardr; toplumsal biimlerdeki (aile, rgtler) ve kltrdeki deiiklikler iletiim teknolojisindeki deiimlerin bir fonksiyonudur.

KTLE LETMNE TEKNOLOJK YAKLAIMLAR TEKNOLOJKYAKLAIMLRTEKNOLOJ ODAKLI YAKLAIMLARHarold InnisInnise gre, iletiim aralarnn maddi biimi (rnein kil tablet ya da kt), sosyal biimlerin (rnein imparatorluklarn) kendilerini belli bir corafik alanda ynetim ve ideoloji baznda yeniden-retmesi becerisiyle gl bir ekilde ilikilidir. Inise gre, iletiimin denetimi hem bilincin, hem de toplumsal rgtlenmenin denetimi demektir.Buna gre, egemenlik iletiim aralarnn denetimiyle oluur ve yeni iletiim aralarnn bulunmas, bu aralarn yeni rgtlenmeler ortaya karmasyla toplumsal deiim meydana gelir.-Innise gre, g elde etmek iin uraan toplumdaki mahrum gruplar, yeni teknoloji biimlerini aramada nderlik ederler.

KTLE LETMNE TEKNOLOJK YAKLAIMLAR TEKNOLOJKYAKLAIMLRTEKNOLOJ ODAKLI YAKLAIMLARHarold InnisInnis, rencisi Mc Luhann tersine, yazl kltrden elektronik kltre gei konusunda son derece karamsardr. Innis'in iletiim teorisi medyay iki ynde inceler: Zamana bal medya Mekna bal medya.

KTLE LETMNE TEKNOLOJK YAKLAIMLAR TEKNOLOJKYAKLAIMLRTEKNOLOJ ODAKLI YAKLAIMLARHarold InnisZamana Bal Medya (Time Binding): Elyazmalar ve szl iletiim gibi iletiim biimleri zamana bal medyaya rnektir.zellikleriBu tr medya, snrl bir dalm potansiyeline sahiptir. Zamana bal medya grece kapal toplumlar, batl inanlar ve geleneksel otoriteyi yeler. Zamana bal medya, ayrca tarih ve gelenee olan ilgiyi besler; bununla birlikte laik otoritenin genilemesi konusunda etkili deildir; dinin, hiyerarik rgtn, gerici rgtlerin bymesini destekler.Szl gelenekler ve zaman yanls aralar, kutsiyet kltrnn kltrn bymesine izin verirler.

KTLE LETMNE TEKNOLOJK YAKLAIMLAR TEKNOLOJKYAKLAIMLRTEKNOLOJ ODAKLI YAKLAIMLARHarold InnisMekana Bal Medya (Space Binding): Yazl ve elektronik medya gibi iletiim biimlerini kapsar. zellikleriBu medya tr, yaylma ve kontrol elinde tutma zelliklerine sahiptir. Mekana bal medya, ticaretin, imparatorluun ve dolaysyla teknokrasinin yerlemesini salamtr. Mekna bal medya merkezilemeyi hedefler; bir blgenin denetimine yol aar. Innise gre modern Bat tarihi, zamansal bir rgtlenmeyle balam ve mekansal bir rgtlenmeyle sonlanmtr.

KTLE LETMNE TEKNOLOJK YAKLAIMLAR TEKNOLOJKYAKLAIMLRTEKNOLOJ ODAKLI YAKLAIMLARHarold InnisInnis, gazete ve radyo gibi mekn-yanl iletiim aralarnn, enformasyonu demokratikletirme vaadine karn, aslnda yeni tahakkm tarzlarn gvence altna aldn belirtmektedir. Innise gre, szl ve yazl gelenek arasnda kanlmaz bir dmanlk vardr.Yaznn bulunmas nce szl gelenein ortadan kalkmasn salar, bylece onu dondurarak gelecek kuaklar iin bir antika kltr haline getirir.Bu iki gelenek arasndaki dmanlk, Innise gre, bilgi tekelinin yaratlmasn salar. Oysa mutlak erkin temelini oluturan zamana ve mekna bal bir bilgi tekelinin olumas, ciddi bir tehlikedir.

KTLE LETMNE TEKNOLOJK YAKLAIMLAR TEKNOLOJKYAKLAIMLRTEKNOLOJ ODAKLI YAKLAIMLARHarold InnisInnise gre, ada Bat tarihi, iletiimin egemenliinin ve basn zerine kurulu bilgi tekelinin tarihidir. Basnn geliimi, Ortaa kilisesinin zamansal bilgi tekeline saldrm, milliyetiliin ve imparatorluklarn geliimini salamtr. Basn btn kurumlara szm, sekler toplumun yaratlmasnda en etkili g olmutur. Yine basn, szl gelenein nde gelen ahlak, deer ve metafiziini yeraltna itmi, dini ortadan kaldrmamsa da ekonominin ve devletin gereksinimlerini karlayacak ekilde deitirmi, otoritenin kaynan kiliseden devlete, bilgiyi dinden bilime geirmitir.

KTLE LETMNE TEKNOLOJK YAKLAIMLAR TEKNOLOJKYAKLAIMLRTEKNOLOJ ODAKLI YAKLAIMLARHarold InnisInnise gre, tm siyasal snflar, belli iletiim aralarn tebaalarnn iinde yaadklar meknlarn tanmlanmas ve denetiminde kullanarak kendi iktidarlarn srdrmeye almlardr. rnein meydanlara dikilen askeri ve siyasal kahramanlarn antlar, ynetenlerin, meknlar kendi onurlar lehine tanmlama giriimlerinin bir rndr.

KTLE LETMNE TEKNOLOJK YAKLAIMLAR TEKNOLOJKYAKLAIMLRTEKNOLOJ ODAKLI YAKLAIMLARMarshall Mcluhan EserleriMekanik Gelin: Sanayi nsannn Faktr (1951):Kitapta modern popler kltre medya rnleri ve reklamlardan alnan metin ve resimlerle bir eletiri yneltilir. Gutenberg Galaksisi: Tipografik nsann Oluumu (1962): McLuhan, bu almasnda, basl eserin insan iletiimindeki ve alglayndaki etkilerini inceler. Fonetik alfabenin ve tipografinin Bat kltrne ve deerlerine ekil veren ilk g olduunu savunur.Medyay Anlamak: nsann Uzantlar (1964):McLuhana gre, medyann geni bir anlam vardr; onun gznde saat, kyafet, silah, oyun, vb. birer medyadr. McLuhan, kitabnda, herhangi bir topluma yeni medyann girmesi sonucu oluan dnmleri inceler.

KTLE LETMNE TEKNOLOJK YAKLAIMLAR TEKNOLOJKYAKLAIMLRTEKNOLOJ ODAKLI YAKLAIMLARMarshall Mcluhan McLuhan, iletiim aralarnn etkisinin ncelikle duyular zerinde olduunu belirtir, rnein, konumaya dayanan kltrde kulak (dinleme), yazl basna dayal kltrde ise gz (grme) duyusu nem kazanr. letiim aralar btn duyulara hitab eder

KTLE LETMNE TEKNOLOJK YAKLAIMLAR TEKNOLOJKYAKLAIMLRTEKNOLOJ ODAKLI YAKLAIMLARMarshall Mcluhan McLuhana gre, her yeni teknoloji eskisini pe atar ve pe atlan teknolojilerle birlikte belli duyular da pe atlr.rnein ateli silahlarn bulunmasyla okuluk yetenei ortadan kalkmtr, okulukla birlikte de insanolu kol uzvundaki nemli bir unsuru; kol kaslarn pe atmtr. Telefonun icad da insanlarn mektup yazma alkanlklarn yok etmitir. Dolaysyla McLuhana gre, duyularla teknolojiler arasnda rekabet vardr.

KTLE LETMNE TEKNOLOJK YAKLAIMLAR TEKNOLOJKYAKLAIMLRTEKNOLOJ ODAKLI YAKLAIMLARMarshall Mcluhan McLuhann da temel inanc, insan topluluklarnn yaad toplumsal deiimin iletiim biimlerindeki gelimelerden kaynakland ynndedir. Bu adan Marshall McLuhan, szgelimi gnmze kadar gelien iletiim biimleri ile insann psiik donanm arasnda dorudan bir iliki kurmaktadr.Buna gre, tekerlek ayan uzants, televizyon gzn bir uzants, radyo ve walkman ise kulan bir uzantsdr. Hatta buna bir drdncsn; elin uzants olan kumanda aletini de ekleyebiliriz. McLuhana gre, ara insanlarn uzantsdr. Bu uzant, akla gelen her eyi kapsar: szck, giysi, ev, para, saat, basn, yol, araba, tekerlek, uak, fotoraf, telefon, daktilo, sinema, radyo, televizyon, silah, v.s Giysiler, derimizin bir uzantsdr

KTLE LETMNE TEKNOLOJK YAKLAIMLAR TEKNOLOJKYAKLAIMLRTEKNOLOJ ODAKLI YAKLAIMLARMarshall Mcluhan McLuhan Kresel KyMcLuhan, elektronik medyay, dnyay alglamann kolektif yollarna bir tr geri dn olarak deerlendirmektedir. McLuhan kresel ky kuramn elektronik medyann insanl yeniden birletirdii saptamas zerine oturtmaktadr. Telgraf ve radyodan bu yana tm dnya meknsal olarak bzerek gitgide klmtr. McLuhan, bu yeni kresel kyde insann enformasyon toplaycln, ilkel insanlarn besin arayclna benzetir.

KTLE LETMNE TEKNOLOJK YAKLAIMLAR TEKNOLOJKYAKLAIMLRTEKNOLOJ ODAKLI YAKLAIMLARMarshall Mcluhan McLuhan Kresel KyMcLuhan, kitle iletiim sistemlerinin geliimine bal olarak, tarih boyunca insanln farkl uygarlk biimi ortaya koyduundan sz etmektedir: szl kltr uygarl a, matbaayla desteklenen okuryazar uygarlk a elektroniin egemen olduu elektronik medya uygarl a.McLuhan, bu uygarlk biimi arasnda ayrcalkl konumu bu sonuncusuna vermektedir. NEDEN?

KTLE LETMNE TEKNOLOJK YAKLAIMLAR TEKNOLOJKYAKLAIMLRTEKNOLOJ ODAKLI YAKLAIMLARMarshall Mcluhan McLuhan Kresel KyMcLuhann yaklamnn epistemolojik varsaymna gre, ara deiince toplumun iletiim biimi de deiir.nsanlar arac, aracn biimlendirildii ama erevesinde kullanrlar. Eer ara, rnein televizyon gibi kiisel bir ara deilse, mesaj da kiisel deildir. McLuhan yle der: Teknolojiler yalnzca insanlarn kulland icatlar deildir, ayn zamanda insanlar yeniden icat eden aralardr. ????

KTLE LETMNE TEKNOLOJK YAKLAIMLAR TEKNOLOJKYAKLAIMLRTEKNOLOJ ODAKLI YAKLAIMLARMarshall Mcluhan Scak (hot) / Souk (Cool) AralarMcLuhann medyayla ilgili gelitirdii nemli dncelerinden biri de kitle iletiim aralarn scak / souk (hot / cool) aralar olarak kategorilere ayrmasdr. Scak aralar, izleyicinin bir tek duyusuna hitap eden ve izleyici katlmnn zayf olduu aralardr; nk bu aralar enformasyonu daha eksiksiz iletirler. rnein: Yazl basl her tr metin, sinema, radyo, fotoraf. Buna karlk, souk aralar, izleyicinin birden fazla duyusuna hitap eden ve izleyici katlmnn yksek olduu aralardr. Bu aralarda, izleyici, enformasyonun iletimindeki eksik unsurlar kendi zihninde tamamlamak zorundadr. rnein: TV, telefon, yz yze iletiim, karikatr, izgi film.

KTLE LETMNE TEKNOLOJK YAKLAIMLAR TEKNOLOJKYAKLAIMLRTEKNOLOJ ODAKLI YAKLAIMLARMarshall Mcluhan -Ara, Mesajdr (Medium is Message)McLuhana gre, her kitle iletiim arac, iinde var olduu kltrel dnemin zelliklerini tar. Ara mesajdr, ilk planda tutulan, kimin ne syledii ya da mesajn ierii deil, nasl iletildiidir. Yani kullanc, ieriin ta kendisidir. Dolaysyla, ierie deil, biime NEM VERMEK GEREKR. letiimin ekli, belli iletiler iin tercihe sahiptir. Eer ara bilinmezse, mesaj da bilinmez. Yani McLuhan, mesajn ieriinin iletildii aratan daha nemli olduu grnn aksine, aracn daha nemli bir etki oluturduunu savunur. ???

KTLE LETMNE TEKNOLOJK YAKLAIMLAR TEKNOLOJKYAKLAIMLRTEKNOLOJ ODAKLI YAKLAIMLARMarshall Mcluhan -Ara, Mesajdr (Medium is Message)McLuhana gre, arala neyin sylendii nemli deildir. rnein bir hikye, szl sylenmesi, sahnede oynanmas, radyoda anlatlmas, filmde gsterilmesi ve televizyonda sergilenmesine gre farkl anlamlar kazanr. Ayn ekilde; kitap, radyo, televizyon ve sinemada verilen mesajlarn hepsi farkl farkl etkiler oluturur. rnein insanlar yazl kltrn etkisiyle kitapta verilen mesaj daha zor unuturken, televizyonda verilen mesaj daha kolay unutabilmektedirler. Aracn etkisi, gl ve youndur. nk bir baka araca ierik (mesaj) olarak kendini sunar. Sinemann ierii roman, oyun ya da operadr. -letiim uzmanlarna gre, McLuhan, bu grleriyle, yllardan beri srp giden iletiim tekniinin ntrl mitosunu ykmaktadr.

KTLE LETMNE TEKNOLOJK YAKLAIMLAR TEKNOLOJKYAKLAIMLRTEKNOLOJ ODAKLI YAKLAIMLARMarshall Mcluhan Ara, Mesajdr (Medium is Message)rnekDemiryolu insanla sadece hareketi ve tamay getirmemi, nceki insan ilevlerinin leini de bytm, hzlandrm ve bylece yeni kent, i ve tatil biimleri de yaratmtr. Yani bir anlamda, demiryolu aracnn ierii, tad ykten bamszdr. Ayn ekilde, rnein, F16 sava ua ya da ICBM (ktalararas fzeler), sadece herhangi bir sava aracnn kendisi deildir; bu silahlarla ldrlen / ldrlebilecek insanlarn nemi yoktur; nemli olan, bu aralarn getirmesi istenen deiimdir ki, bunu hi kimse durduramaz.rnein Vietnam Sava, McLuhana gre, hzlandrlm sosyal deiimdir.

KTLE LETMNE TEKNOLOJK YAKLAIMLAR TEKNOLOJKYAKLAIMLRTEKNOLOJ ODAKLI YAKLAIMLARMarshall Mcluhan Ara, Mesajdr (Medium is Message)Trkiyedeki Amerikan sleri, radarlar, fzeleri, bazlar iin gven, dayanak, destek iletisi tarken; dier bazlar iin ise tam aksi anlamda bir iletidir. Bu iletilerin (sler, radarlar, fzeler) nitelii toplumsal, siyasal, ekonomik evreyle ilikiler, dnya dzeni ve bu dzendeki atmalar tarafndan belirlenir.Innis ve McLuhana gre, szcn yazld eyler (szgelimi, tablet, kil, parmen, v.s.), szcklerden daha nemlidir.rnein, ok nemli konular ayakst, telefonda ya da uluorta konuulmaz; daha ciddi ve zel bir ortamda ve zamanda konuulur. Aksi halde, konumann ierii ciddiyetini yitirir.Ayn ekilde, nem verdiimiz zel kiileri ciddi, konforlu ve pahal yerlerde arlarz; bylelikle onlara nem verdiimizi, ciddiye aldmz mesajn vermi oluruz.

KTLE LETMNE TEKNOLOJK YAKLAIMLAR TEKNOLOJKYAKLAIMLRTEKNOLOJ ODAKLI YAKLAIMLARBilgi Gedii KuramBilgi Gedii Kuram, Trkede Bilgi Uurumu, Bilgi A, ya da Bilgi Fark olarak da adlandrlr. Bilgi a, enformasyon kaynaklarnn dengesiz dalm ile ilgilidir ve zellikle yeni teknolojilerin gelimesi sonucu grlr.Bilgi teknolojilerindeki zamansal bir gecikme, bilgide eitsizlie neden olur.Kitle iletiim aralar yoluyla sosyal sistem iinde bilgi verii arttka, yksek sosyo-ekonomik stat katmanlar, dk sosyo-ekonomik stat katmanlarna oranla, verilen bilgiyi daha hzl alma eilimi gsterirler. Bylece bu katmanlar arasndaki bilgi a azalma deil, oalma eilimi gsterir.

KTLE LETMNE TEKNOLOJK YAKLAIMLAR TEKNOLOJKYAKLAIMLRTEKNOLOJ ODAKLI YAKLAIMLARBilgi Gedii KuramBilgi Gedii Kuramnn zellikleriBilgi, toplumda eit olarak datlmamtr.Bilgi konusunda da sahiplik vardr.Kitle iletiim aralaryla aktarlan bilgi, bu bilgiye daha fazla erime olana bulunan baz toplumsal kesimlerin dierlerine oranla daha fazla bilgi sahibi olmalarn salar.Toplumdaki bilgi art, yksek stat kesimlerinde alt kesimlere gre daha fazladr.

KTLE LETMNE SOSYOLOJK YAKLAIMLAREKME YETTRMEKURAMISOSYOLOJK YAKLAIMLARGerbner, balatt Kltrel Gstergeler Projesi ile iletiim almalarna ok nemli katklarda bulunmutur. 1967'den beri devam eden bu proje erevesinde, grsel-iitsel medyann kltrel evremizi nasl etkilediini ve ekillendirdiini anlamaya ve eletirmeye ynelik almalar yrtlmektedir. rnein Gerbner'e gre, medyada srekli olarak cinsellik ve iddete dayal programlar retilmektedir ( Sahil Gvenlik, Zeyna, Herkl, vs.), nk bu konular diyalogdan ok imaja dayanmaktadr ve dnyann her yerinde anlalabilir niteliktedirler. Gerbner, imaja dayal programlarn retilme nedenini, bu trden yapmlarn yabanc televizyonlara kolayca pazarlanabilmesi ile aklamaktadr.

KTLE LETMNE SOSYOLOJK YAKLAIMLAREKME YETTRMEKURAMISOSYOLOJK YAKLAIMLARKltrel Gstergeler projesi, televizyonda yaratlan dnyay ve bu dnyadaki iddetin miktarn betimlemeyi amalamaktadr. Ayrca Gerbner, medyann bir kltrde var olan deer ve tutumlar, yani egemen deer ve tutumlar ektiini ne srer.Gerbnere gre, televizyon, kurulu endstriyel kapitalist dzenin kltrel silahdr ve ilk amac, geleneksel inanlar ve davranlar deitirmek, tehdit etmek ve zayflatmaktan ziyade srdrmek, onlara istikrar kazandrmak ve glendirmektir.

KTLE LETMNE SOSYOLOJK YAKLAIMLAREKME YETTRMEKURAMISOSYOLOJK YAKLAIMLARGerbnere gre, televizyon, insanlarn sembolik evrelerini egemenlik altna alan bir aratr.???Televizyonda iddetin ar sunumu, izleyicilere saldrgan davranlardan ziyade, kanun ve dzen hakknda simgesel mesajlar iletir. Aksiyon ve macera tr yapmlar, kanun ve dzene, toplumsal adalete ve statkoya duyulan inanc artrr.Ekme aratrmas, etki gelenei ierisinde yer alr. Ekme kuramclarna gre, televizyonun etkisi uzun dnemlidir.

KTLE LETMNE SOSYOLOJK YAKLAIMLAREKME YETTRMEKURAMISOSYOLOJK YAKLAIMLARKltrel Gstergeler Projesinin Blmlerierik-odakl yaklam benimseyen kltrel gstergeler projesi 3 blmden olumaktadr:Kurumsal zmleme,leti sistemi zmlemesi,Ekme/Yetitirme zmlemesi.Kurumsal zmleme: -TV iletilerinin oluumundaki karar alma srelerini ve bu sreci etkileyen toplumsal faktrleri incelemektedir.leti Sistemi zmlemesi: ABD televizyonlarnda yaynlanan (NBC, ABC, CBS) dramatik program rneklerinin her yl gzlenip kaydedilmesinden olumaktadr. Kaydedilen rnekler zerinde ise kimin kime ne yapt sorusuna dayal bir ierik zmlemesi yaplmaktadr.

KTLE LETMNE SOSYOLOJK YAKLAIMLAREKME YETTRMEKURAMISOSYOLOJK YAKLAIMLARKltrel Gstergeler Projesinin BlmleriBu iki zmleme sonucunda ortaya kan bulgular nelerdir?Ortalama bir izleyici gnde 4 saat sreyle TV izlemektedir. ou izleyici iin TV, dier bilgi kaynaklar zerinde bir tekel durumu yaratmaktadr.Televizyonda, erkekler kadnlara oranla 3 kat daha fazla temsil edilmektedir. TVnin dnyas ataerkil bir dnyadr. Kadnlarn ou, TVde erkee hizmet eder, gen erkeklerle tanr ve hzla yalanrlar.TV dnyasnda hemen herkes ortalama bir gelirle rahat bir yaam sryor grnr. iler ve hizmet sektr alanlar Amerikallarn %67sini oluturduu halde, TVdeki karakterlerden sadece %10u iidir.

KTLE LETMNE SOSYOLOJK YAKLAIMLAREKME YETTRMEKURAMISOSYOLOJK YAKLAIMLARKltrel Gstergeler Projesinin BlmleriTV, iddet dolu bir dnya sunmaktadr. zellikle akam programlarnda gsterilen cinayet, gerek hayattakinden 10 kat daha fazladr. Ekme/yetitirme incelemeleri, TV seyretmenin tehlike algsn ykselttiini ve izleyiciye abartlm bir gvensizlik duygusu verdiini gstermitir. Akam haberlerinde gsterilen cinayetlerin yan sra, fiziksel bir tecavz olayn, pek nadir olarak acil ve tbbi bir yardm izlemektedir.

KTLE LETMNE SOSYOLOJK YAKLAIMLAREKME YETTRMEKURAMISOSYOLOJK YAKLAIMLARKltrel Gstergeler Projesinin BlmleriSimgesel tecavz, gc gsterir. Sadece saldry deil, kurban etmeyi; tedaviyi deil, incitmeyi izleriz.Yakalanmadn srece, usulne uygun alma, hrszlk deildir, zel giriimdir, beceridir. Bu, savuabilme oyununun iyi oynanmasna baldr. TVde bu savuabilme oyununda, yaamlarnn en verimli dnemlerinde olan egemen beyaz erkekler, gvenlik bakmndan en iyi durumda olanlardr. Kurban olma yerine, kurban edenlerdir. Buna karlk, yal-gen aznlk rkn kadnlar ve genleri, genellikle vahi atmalarda kurban olanlardr.-Gerbnerin aratrmalarna gre, 18 yandaki bir Amerikan genci, o yaa gelinceye kadar TV ekranlarndan 32.000 cinayet ve 40.000 cinayete teebbs olayna tanklk etmektedir. ))

KTLE LETMNE SOSYOLOJK YAKLAIMLAREKME YETTRMEKURAMISOSYOLOJK YAKLAIMLARKltrel Gstergeler Projesinin BlmleriGerbner, medya yoluyla sunulan iddetin toplum zerindeki ykc etkilerini savunmu ve bu olguyu vasat / acmasz dnya sendromu olarak adlandrmtr. Bu sendroma gre, TV yoluyla sunulan iddetin gerek dnyadakinden fazla olmas nedeniyle, birok insan gerek dnyay olduundan daha tehlikeli ve baya grmekte, sonuta kendi gvenlii iin kaygya kaplarak, polisiye ve zel koruma nlemlerine ynelmektedir (Byk ehirlerimizi, zellikle baz sekin semtlerde zel mlkler ve apartmanlarn giriindeki zel gvenlik grevlileri bu gvensizliin somut bir gstergesidir).

KTLE LETMNE SOSYOLOJK YAKLAIMLAREKME YETTRMEKURAMISOSYOLOJK YAKLAIMLARKltrel Gstergeler Projesinin BlmleriTelevizyonu her gn 4 saatten fazla seyredenler arasnda yaplan bir aratrmada, deneklerin %25i TVnin gerek dnyay yansttn sylemi; %40 ise TVden ok fazla ey rendiklerini belirtmilerdir. ok fazla TV izleyen insanlar, zellikle, kendilerinin yaayamayacaklar tecrbelere daha ok inanrlar.Daha az TV izleyenler, daha ok TV izleyenlere gre, daha fazla enformasyon kaynana sahiptir. zellikle daha az hayat tecrbesi olan ocuklar ve genler, enformasyon arac olarak TVye dierlerinden daha ok baml durumdadrlar.Yalnz yaayan ya da TVyi youn olarak yalnz seyreden izleyiciler, TVnin ekme ynndeki etkisine, bakalaryla birlikte yaayanlara gre, daha fazla aktrlar.Yaplan analizlerin ortaya koyduu bir baka gerek de, televizyonda sunulan mesleklerin ounun, kanunlarn uygulanmasyla ilgili olmasdr.

KTLE LETMNE SOSYOLOJK YAKLAIMLAREKME YETTRMEKURAMISOSYOLOJK YAKLAIMLARKltrel Gstergeler Projesinin BlmleriABDde televizyon dramalarn inceleyen Leo Bogart n yapt aratrmada ulat sonular nelerdir?Gndz kuanda yer alan dizilerde iddet ve cinsellik n plandadr.Drama karakterleri sudan 15 kat daha fazla alkol tketmektedirler; ayrca srekli olarak salk problemleri vardr ve hastalklar genellikle sradan deil, egzotiktir.Sonuta her ey mucizev bir ekilde normale dnmektedir.Zenciler genellikle komik bir ekilde yanstlmaktadrlar.iler genellikle aptal olarak gsterilmektedirlerKadn karakterlerin 3/5i ev kadn olarak daha basit zel yaam alanlar iinde temsil edilmektedir.Ekrandaki i yaam ok gsterili baar ykleriyle donatlmaktadr.Avukatlar meslek temsil bakmndan 44e 1 orannda musluk tamircilerine fark atmaktadr.

KTLE LETMNE SOSYOLOJK YAKLAIMLAREKME YETTRMEKURAMISOSYOLOJK YAKLAIMLARKltrel Gstergeler Projesinin BlmleriEkme / Yetitirme zmlemesi:TV, merkezilemi bir yk anlatma aracdr.Programlaryla ortak bir iletiler, deerler ve imgeler dnyas yaratr. Bylece tutumlar eker/yetitirir. Ayrca TV, yaygn ve tekrarlanan kalplar yoluyla belli bir dnya grn ortaya atar. TVnin ekmeye alt bu dnya grne ana akm denilmitir.Gerbnere gre, ada toplumlarda, insanlar artan bir ekilde, gerek sosyal ilikiler kurmak yerine, TV ile ilikiye girip doyum salama aray iine girmektedir.Bu olguya vekletsel deneyim denilmektedir.Yani televizyon, bizde, kendi hayatmza ait eylerle ilikili olmayan, vekleten yaama ynnde bir arzuyu kamlamaktadr. ???TVdeki bakalarnn yaamlarna yknmemiz ve zenmemiz bu yzdendir.

KTLE LETMNE SOSYOLOJK YAKLAIMLAREKME YETTRMEKURAMISOSYOLOJK YAKLAIMLARKltrel Gstergeler Projesinin BlmleriEkme / Yetitirme zmlemesi:Gerbner ve arkadalarnn yrtt projede, TV dnyas ile gerek dnya arasnda hibir denklik ilikisi bulunmad ierik analiziyle saptanmtr.Kltrel gstergeler yaklamna gre, TV izleme younluu ve skl arttka, izleyicilerin gerek dnya hakkndaki bilgileri de o kadar yanltc ve arpk olur.Gerbnere gre, televizyon modern cehaletin ekicisi ve tevikisidir.?TV ile halka, neye gereksinmeleri olduu ve neyi nasl tketecekleri retilir. Bylece modern dnyann tketim bilgileri yaratlr ve bu bilgiler kitlesi Marlboro, Levis, Coca Cola, Punk ve Junk mzii kltrnn eitilmileridir.

KTLE LETMNE SOSYOLOJK YAKLAIMLAREKME YETTRMEKURAMISOSYOLOJK YAKLAIMLARMutlu iddet (Happy Violence)Gerbner, ekranda grdmz iddetin byk ounluunu ifade etmek iin Mutlu iddet (Happy Violence) deyimini kullanr.Gerbnere gre, ekranda grlen iddet, sadece temel anlamyla iddet deildir. O, hikyeler sunan bir aracn en nemli anlatm esi olarak, toplumsal rolleri ve toplumda ileyen korku mekanizmasn dzenler. Mutlu iddet, tarihsel olarak belirlenmi, bireysel olarak yaratlm ve sembolleri dikkatle seilmi; kahramanla, tacize ya da gereki bir trajediye ait iddetten farkldr. Bu iddet tr, dramatik bir izgide retilen ve mutlu sonlarla biten bir iddet trdr. Elence iin kitle retimi ierisinde formle edilmi iddet.???Mutlu iddet, hem izgi filmlerde, hem de True Lies, Zor lm, A Takm gibi filmlerde grlr.

KTLE LETMNE SOSYOLOJK YAKLAIMLAREKME YETTRMEKURAMISOSYOLOJK YAKLAIMLARAcmasz (Vasat) Dnya SendromuGerbnere gre, bu sendrom, ok televizyon izleyen izleyiciler zerinde, dnyann gerekte olduundan ok daha kt bir yer olarak alglanmasdr. Televizyon, dnyay olduundan daha kt ve tehlikeli sunduu iin, kii daha tedirgin ve kaygl hale gelir.Bylelikle kiiler otoritelere, kapal topluluklara ve polis devleti uygulamalarna destek vermeye daha gnll hale gelirler.Gerbnere gre, Amerikallarn lm cezasna 30 sene ncekinden daha fazla destek vermelerinde Acmasz Dnya Sendromunun etkisi byktr.

KTLE LETMNE SOSYOLOJK YAKLAIMLAREKME YETTRMEKURAMISOSYOLOJK YAKLAIMLARAcmasz (Vasat) Dnya SendromuKii, televizyonda ne kadar iddet grrse, kendini iddet tarafndan o kadar tehdit altnda hisseder. ok fazla TV seyretmenin bir dier sonucu, kiiyi acya ve kurban olma durumuna kar duyarszlatrmas, yaanan olaylara kaytsz klmasdr. Bunun sonucunda ise, iddet eyleminin sonularn anlama yeteneini kaybetme, empati kuramama, kar koymama ve protesto davranlar gstermeme eilimi ortaya kar.

KTLE LETMNE SOSYOLOJK YAKLAIMLAREKME YETTRMEKURAMISOSYOLOJK YAKLAIMLARAcmasz (Vasat) Dnya SendromuNew York metrosu, yakn zamanlarda ilgin bir yasaklama kararna imza atmtr. Buna gre, TV ekipleri metro istasyonlarnda ekim yapamayacak, ayrca film ekimleri de yasaklanacaktr. nk ekranda ne zaman bir metro sahnesi grnse, ierikte mutlaka takip, korku veya saldr bulunmakta, insanlarn kafasnda metronun tehlikeli bir yer olduu dncesini dourmaktadr. Ayrca, Gerbner, korku arttka, insanlarn daha fazla eve kapanp TV seyrettiklerini syler. Bu tam anlamyla bir ksr dngdr Eve kapanan bireyler, yeniden TV karsna geerler ve gerek dnya hakkndaki tehlike alglar da gitgide ykselir.

KTLE LETMNE SOSYOLOJK YAKLAIMLAREKME YETTRMEKURAMISOSYOLOJK YAKLAIMLARRezonans ve Ana-Akma Dhil EtmeAna-akm, televizyonun ekmeye alt genel dnya gr ve deerlerdir. Ekme Kuram balamnda, ana-akma dhil etmenin anlatt ey, normalde baka etki ve koullardan kaynaklanan perspektif ve davranlar arasndaki farkllklarn almasna, fazla TV seyretmenin nasl etkide bulunduudur. Baka bir deyile, ana-akma dhil etme, ok TV seyredenlerin, benzer birikimlere sahip daha az TV seyredenlere oranla daha homojen hale gelmelerini anlatr. Rezonans ise, kltrel bir ekmeye tabi tutulmu izleyicilerin, gerek hayatta ekme sonras oluan dnceleriyle hareket etmelerini ifade eder.

KTLE LETMNE SOSYOLOJK YAKLAIMLAREKME YETTRMEKURAMISOSYOLOJK YAKLAIMLAR-Kltrel gstergeler yaklam, televizyonu, endstri devrimi ncesindeki dnemde dinin yapt gibi, gl bir kltrel balant arac olarak grr.Kltrel gstergeler projesini destekleyenlere, bu proje erevesinde incelenen konulara, kullanlan aratrma tekniklerine v.s. bakldnda, bu projede ncelikle metodoloji olarak geleneksel ierik analizi ve srvey (tarama aratrmas) tekniklerinin kullanld grlmektedir.Her iki metod da ynetim aratrmalarnda kullanlan nicel veri toplama teknikleridir.Gerbner, 1998de kuramn gzden geirdiinde, ekmenin TVden izleyiciye doru tek ynl bir etki ak olmadn belirtmitir.Buna gre, ekme, mesajlar ve balamlar arasnda dinamik bir etkileim srecidir. Kiisel etkileimlerin ekme etkilerini etkiledii grlmtr.