Przywództwo kliniczne oraz rozwój umiejętności przywódczych

w Virga Jesse Hospital (Belgia)(szpital im. Różdżki Jessego)

Ilse Vossen

University of Maastricht

Lista zagadnień

• Projekt DELTAH

• Virga Jesse Hospital (VGJ)

• Program rozwoju przywództwa klinicznego (CLP)

• Uczenie się przez działanie (action learning)

• CLP i DELTAH

Projekt DELTAH

• DELTAH = Delivering European Leadership Through Action Learning in Healthcare (Kształtowanie Przywództwa w Europie poprzez Action Learning)

• Trzyletni projekt badawczy finansowany ze środków Unii Europejskiej

• Cel: opracowanie programu rozwoju przywództwa dla organizacji zajmującej się ochroną zdrowia w Europie

Uczestnicy projektu DELTAH• Wielka Brytania

– University of Sheffield – Primary Care Trust South-East Sheffield (grupa

zakładów podstawowej opieki zdrowotnej w regionie Sheffield)

• Polska– Uniwersytet Jagielloński, Kraków– Szpital Powiatowy w Suchej Beskidzkiej

• Holandia / Belgia– University of Maastricht (Holandia)– Virga Jesse Hospital (Belgia)

•Maastricht

Virga Jesse Hospital

• szpital ogólny niekomercyjny (non-profit)

• oferuje pełny zakres ogólnych usług medycznych

• liczne stojące na najwyższym poziomie usługi kliniczne, np. klinika kardiologii, neurochirurgii i onkologii

Struktura organizacyjna VGJ

Virga Jesse Hospital

• Dane statystyczne (2005):– Liczba łóżek: 567– Obrót: € 153.437.332 – Personel: 1.657 (1.285 etatów, bez etatów

lekarskich)– Lekarze:

• 134 stałych lekarzy (= 122 etatów)• 45 stażystów i 30 lekarzy pomocniczych (40

etatów)

Virga Jesse Hospital

• Dane statystyczne (2005):– Przyjęcia: 22.672

• Łącznie: 164.301• Średnia długość hospitalizacji: 7,49 dni

– Usługi ambulatoryjne: 18.969– Porody domowe: 1.401

Program rozwoju przywództwaw VGJ

• Dyrektorzy: CIGO (program studiów magisterskich w zakresie rozwoju organizacyjnego i zarządzania zmianami)

• Średni szczebel administracyjny i osoby koordynujące terapię poszczególnych chorych (case managers): DELTAH

• Liderzy wśród personelu pielęgniarskiego: CLP

• Potencjalni przywódcy wśród personelu pielęgniarskiego: program rozwoju potencjału „orientacja w zakresie przywództwa”

Training programs for different Training programs for different organisational levelsorganisational levels

DIRECTORS

CARE MANAGERS

NURSE LEADERS ON WARD LEVEL

CANDIDATE NURSE LEADERS ON WARD LEVEL

CANDIDATES MIDDLE MANAGEMENT

CIGO

DELTAH

DELTAH

CLP

HIGH POTENTIAL PROGRAMME

Program przywództwa klinicznego (CLP)

• Opracowany w 1995 r. przez Royal College of Nursing (RCN) w Londynie (Clinical Leadership Programme)

• Badanie pilotażowe na temat zastosowania CLP w szitalach belgijskich (2000 r.) przeprowadzone przez Szpital Uniwersytecki w Leuven (Belgia)

• Wyniki: wzrost skuteczności przywództwa i poprawa wyników pracy zespołów

• Wdrożenie w 20 szpitalach w Belgii przy wsparciu funduszy rządowych (2003 r.)

Program przywództwa klinicznego

• Cel programu: rozwijanie technik przywództwa transformacyjnego wśród przywódców personelu pielęgniarskiego

• Szczególnie: – rozwój osobisty– poprawa współpracy w zespołach– pacjent w centrum uwagi– rozwinięcie umiejętności nawiązywania kontaktów i

świadomości politycznej

Program przywództwa klinicznego

• Elementy programu:– plan rozwoju osobistego; informacja zwrotna

„360 stopni”– zestawy do uczenia się poprzez działanie– warsztaty– szkolenie indywidualne– mentoring– obserwacja opieki – wywiady z pacjentami

Program przywództwa klinicznego

• Efekty programu:– podwyższenie poziomu samowiedzy i

samoświadomości– poprawa umiejętności komunikacyjnych i

budowania relacji międzyludzkich– poprawa wyników pracy i zaangażowania

zespołów – wdrożenie projektów poprawy jakości

Metody wykorzystywane do rozwoju umiejętności przywódczych

Uczenie się poprzez działanie

• Zasada: proces uczenia się przebiega najskuteczniej w kontekście, w którym pracują ludzie

• Polega na wspieraniu i stawianiu przed ludźmi wyzwań, aby sami rozwiązywali własne problemy, zamiast udzielania rad

• Grupa ludzi (zespół) zajmuje się zagadnieniem związanym z pracą poprzez refleksję oraz poszukiwanie rozwiązań

Cykl uczenia się

Etap 1: Doświadczenie

Etap 3: Wyciąganie wniosków z doświadczenia

Etap 4:

Planowanie kolejnych kroków

Etap 2:

Analiza doświadczenia

Kolb 1984

Uczenie się poprzez działanie (action learning)

Pięć głównych elementów:1. uczestnik

2. zagadnienie (związane z pracą zawodową)

3. grupa lub zespół

4. prowadzący

5. działanie i uczenie się

Uczenie się poprzez działanie:od popychania do ciągnięcianienakazowy

nakazowy

Popychanie: rozwiązanie

czyjegoś problemu

Ciągnięcie: pomoc

w rozwiązaniuproblemu

Gotowe rozwiązania

Wydawanie poleceń

Informacja zwrotna (feedback)

Propozycja nadzoru / treningu

Dawanie rad

Przekazywanie sugestii

Zadawanie pytań w celu uświadomieniaPodsumowanie

Parafraza

Refleksja

Słuchanie, aby zrozumieć

CLP i DELTAH

• zarówno CLP jak i DELTAH opierają się na terorii przwództwa transformacyjnego

• uczenie się poprzez działanie jako podstawowa metodologia rozwoju umiejętności w zakresie przywództwa transformacyjnego

• programy rozwoju przywództwa w opiece zdrowotnej

CLP i DELTAH• CLP

– adresowany do przywódców w dziedzinie pielęgniarstwa– prowadzony w szpitalach– cel: poprawa jakości opieki zdrowotnej poprzez rozwój

umiejętności przywódczych wśród personelu pielęgniarskiego

• DELTAH– brak określonej grupy docelowej (zależy od potrzeb

organizacji)– realizowany w organizacjach opieki zdrowotnej– Cel: rozwój zdolności przywódczych oraz umiejętności

pracowników sektora opieki zdrowotnej w celu sprawnego osiągnięcia zmian organizacyjnych