image compression tool - sant'alfonso e dintorni · indigestio provenerit ex causa naturali,...
TRANSCRIPT
268 LIB. VI. - TRACT. III. DE EUCHARISTIA. CAP. II. - DE CAUSIS ET SUB]ECTO EUCHAR. - DUB. Il. - ART. 1II. 269
QUAE ET QUANTA SIT OBLIGATIO SUMENDI EUCHARISTIAM.
ARTICULUS III.
290. An communio in adultz's sit necessaria necessitate medii (Vide etiam dieta n. 192).- 291. An et quando quisque in pericuto vitae teneatur sumere communionem. 292. Quid agendum in periculo vomitus, vel in casu delirii. - 293.An pueris ministrandum vù:I:!icum (Vide alia notanda apud Busenbaum). - 294. De obligationecommunicandi. - 295. Quando obliget praeceptum divinum, et quando ecclesiasticum. - 296. Dub. 1. Quomodo computandus annus obligationis. - 297. Dub. 2. Anqui non communicavit in Paschate teneatur communicare quamprimurn, Quid, siquis ad implendurn praeceptum paschale, praevidens impedimentum, communionem anticipauit. - 298. Dub. 3. An qui non potest communicare in Paschate teneatur praeuenire. - 299. Dub. 4. An teneantur fideles tollere impedimentum, ut communioni paschali satisfaciant. - 300. De obligatione communicandi in parochia. An eximantur sacerdotes, peregrini, famuli religiosorum. An alii, ex consensupastoris. - 301. De obligatione puerorum communicandi in Paschate. - Qu. 1. Anpueri teneantur aut possint communicare statim post usum rationis. Dub. 1. Quaaetate censeantur obligati ad communionem. Dub. 2. An infantibits sit danda communio in articulo mortis. - 302. Qu. 2. An possit ministrari communio amentibus.- 303. Qu. 3. An semifatuis, mutis, surdis et obsessz's.
Pcst cibum 1 ~onrequrrrtursomnus needigestio.
brare sine jejunio, et non licebit sine vestibus sacris? Procul dubio huie difficultati non inveni responsionem omnino adaequatam. Tantum responderi posset quodpraeceptum celebrandi cum vestibus sacrìs est adeo rigorose acceptum ab Ecelesia, ut in nullo casu dispensasse sciatur;et propterea vestes reputantur ut quidintrinsecum cultui tanti sacrificii d). Praeceptum autem jejunii non ìta rigorose accipitur; cum in pluribus casibus Ecelesiapermittat communieare nonjejunis, proutdictum est ex n. 284.
Hie ultimo advertendum, quod si quìspost comestionem non dormierit vel nonsit digestus, respectu ad praeceptum jejunii bene potest communicare; ut dicuntSuarez \ Juenin 2; et Bonacina 3 cum Navarro, Soto, Reginaldo, FiIliuccio, Henrìquez et aliis communiter (contra Panor-
mitanum e), etc. apud Concina '). Caeterumquandoque convenit talem a communioneabstinere propter animi torporem; ut rectedieunt [Contin.] Tournely 5 et Concina 6,
ex D. Thoma 7, ubi sie docet: Nec refertutrum post cibum vel potum assumptumdormierit, aut etiam digestus sz't, quantum ad rattonempraecepti. Refert autem,quantum ad perturbationem mentis quampatiuntur homines propter insomnietatemvel indigestionem: ex quibus si mens multum perturbetur, homo redditur ineptusad sumptionem hujus sacramenti. - Hoctamen puto non procedere, si vigilia velindigestio provenerit ex causa naturali,aut rationabili et honesta; nec si homoconetur turbationem illam repellere faciens quantum in se est, ut devote accedat: prout diximus de eo qui pollutionemest passus. Vide n. 272, infine.
Limitatioex co n venientia.
In periculo mortis.
« ut docent Suarez, Vasquez, Laymann,« Fagundez a) et alii communiter. Proe bantque, tum ex Scriptura, tum ex cone cilio Nieaeno b) et Tridentino b), tum exe praxi Ecclesiae; tum quia Eucharistia« est instituta per modum cibi, cujus usus« saepius est necessarius. - Bonacina 1.
« Unde resolves:291.- « Quisque fidelis in periculo vitae,
« quod praevidet vel merito timet, v. gr.«in gravi morbo, ante conflictum, vel- puerperìum, praesertim primum, antee navigationem, etc., tenetur sub mortali« communicare. Suarez, Vasquez 9 ». [ItaElbel", Antoine 'j et Roncaglia 5 cum Tamburinio et communi]. - e Nisi tamene paucis, v. gr. octo diebus ante commue nicasset. Talis enim communio cense"retur habere rationem viatici; ut docente Suarez, Reginaldus, Filliuccius: contrae quosdam, ut Gasparum Hurtadum 6, etc.« (apud Escobar), qui dieunt eum qui manee communicavit, si a prandio incurrat pe« riculum vitae, teneri iterum sumere come munionem, tamquam viaticum ». [Videdieta n. 285, Dubit. 3]. - «Immo Sà et«Silvester 7, Fumus, etc., et Cajetanus 8,
e putant non esse saltem mortale com« munionem oInittere: dummodo in Pae schate sumpseris ». [Vide dicenda n. 297,in fine, v. Dicit].
Suar., disp. 69, sect, 3. - Vasq., disp.214, cap. 2; etcap. 3, init. - Laym., Iib. 5, tr, 4. cap. 5, n. 2. - 1 Disp. 4,qu. 7, punct. 1, n. 8. - Suar., iee, cìt., v. Dico 1~ et probat.- • Loc•.cit., cap. 1 et 2. - • Confero 15, de Sumpt, Euch.,num. 131; cfr. n. 106 et 1(17. - • De Euch., cap. 2, qu. 1,resp. 1, ad 2. - • De Euch., cap. 6, qu. 3, resp, 1.Tambur., Method. expedit. Commun., cap. 5, § l, n. 2.Suar., disp. 69, sect. 3, v. Rogabis. - Regin., lib. 29,n.65, v. Secundum est. - FilI., tr.4, cap. 2, n.48, i. f.-
292. - «20. Si in aegro esset periculum« vomìtus, docet Sanctiusapud Diana 9,
e posse ei parvam particulam dari, quaee stomachum alteratura non putetur; aut« sidehocipsodubiumsit,securitatiscausa« prius dari particulam non consecratam :« quam si rejiciat, nullo modo dandam({ consecratam; secus, si retineat.Si vero«independenter a cibo perpetuo evomat,c nullo modo dandam: nisi forte per sexc saltem horas liber a voInitu fuisset a) ».
In dubio an sumens sit particulam revomiturus, probabilius dicit Croix lO cumaliis communius, non esse licitum communieare, contra Tanner b), Gobat b), etc.;quia reverentia sacramenti praeferrìdebetutilitati infirmi. - In casu autem deliriicensent Salmant. 11 cum Zambrano, esseoptimam praxìm, ut detur infirmo antecedenter partieula non consecrata ad experiendum si decenter possit inde sumereEucharistiam.
Si vero aeger tussi vexetur, potestcommunicare. Quia, licet phlegma quodejicit, plerumque e pectore ascendat, nonest tamen periculum rejiciendi sacrasspecìes: cum via per quam sputa tussiendo excutiuntur non sit oesophagus(seu via cibi et potus ad stomachum), sedest aspera arteria (seu via respirationisad pulmones). lta Croix 19 cum Palao c)
• De Euch-, disp. lO, dift 2, V. Unde existimamus••Escoh., tr. 7, exam, 6, cap. 5, v. Quonam modo (al., n. 88).~ Sà, v. Eucharistia, n. 1. - , V. Eucharislia III, n. 1,v. f; - Fumus} Armil., v. CommuHio, n. 4. - 8 Sum.,v. CÀmmunio, § Utrum auum. - Joan. SancNus, Select.disp. 38, num. 2. - • Parto 5, tr. 3, resol. 55. - lO Lib. 6,parto l, n. 552. - U Tr. 4, cap. 8, n. 14. - Zambr., Decis.caso tempore mortis, cap. 3, de Euch., dub. 4, num. 5. ,. Lib. 6, parto 1, n. 554.
Quid servandum intimore vomitus.
Tussis~i.0 impe-
sti~U~~~;: 290. - ({ Resp. l°. Sumptio Eucharistiaesaria neces- ({ fidelibus adultis est necessaria necessitate prae·ceptidivini. «sitate non medii,,; [At vide dieta n.192,
1 Disp. 68, sect. 4, v. Sed quid. - 2 Institut., de Euch.•qu. l~ cap. 8, art. 2, quaer.3. - 3 Disp. 4, qu. 6,' punct. 2;:·'n. 11. - Navar., Man., cap. 21, n.53.. Sotus, in 41 disto 12,qu. 1, art. 8, argo 5.. Regin., lib. 29, n.119, not.4.. Fill.,
d) Attamen S. C. de Propaganda Fide facultatem, ad decennium duraturam, die 30 Novembr. 1828 concessit vicariis apostolicis Sinensibus, ut possent missionariis sibi benevisis licentiam dare celebrandi sine solitisutensilibl1s et sine sacris vestibus, vel cumaliqua tantum ex magis necessariis, ubi cete-
v. Secunda] - ({ sed praecepti divini, obli« gantis tum in articulo mortis per mo« dum viatici, tum etiam saepius in vita;
tr.4, n. 'lZ7. - Henriq., lib.8, cap. 49, i. f. - • De Euch.,disserto 1, cap. 11, § 3, n. 15. - 5 De Euch., cap. 6, art. 2,sect. 1, paulo ante qu. 2, n. 3. - 6 De Euch., disserto 1,cap. 11, § 3, n. 15. - , 3 P., qu. 80, art. 8, ad 5.
rae haberi non possent; idque praesertim ubinecessitas urgeret Eucharistiam populo autinfirmis dispensandi.
e) Panormitanus citatur quidem simpliciter a Coneina; sed revera, in cap. Ex parte,n. 4, de celebro Missar., distinguit somnum adigestione: « Quis dicitur jejunus post dige-
stum cibum: ideo necessario non requiriturdormitio. Potest ergo sacerdos celebrare demane, licet noctepraecedenti post coenamnondormierit, dummoc:io digestio sit perfecta I.
290. - a) Fagundez, de 3opraec. Ecci., lib.l, ~
cap. 3, n. 4 et 6, asserithoc praeceptum«obligare saltem in articulo mortis etiam justos l.
b) Concilium Nicaenum, can. 13, (apudLabbe, tomo 2. col.46)..Tridentinum, se5s.13,de Euch., cap. 6, jubent ut infirmi sacra Eucharistia reficiantur.
292. - a) Si vomitus per sex horas cessaverit, judicabit medicus an possitdari Eucharistia; si vero medìcus non adsit, posse dari
viaticum, juxta ]oannem Sanchez;et ita etiama Diana refertur ejus doctrina.
b) Tanner eitatur utique a Croix uti refertS. Alphonsus; re tamen vera, dz'sp.5, qu.8,dub. 4, n. 67, negat tantum ullo morbocommunionem impediri, « nisi qui sit conjunctuscum morali et probabili periculo vomitus I.
- Gobat autem, tr. 4, n. 163, vult primo faciendum esse experimentum in dubio, dandoscilicet hostiam non consecratam;et c si omni'bus consideratisadhuc dubites,utrum sit necnerevomiturus species sacramentales, praebenihilominus I.
c) Palaus videtur a Croix citari pro alioquodam asserto, quod Palaus habet tr. 21,
270 LIB. VI. - TRACT. III. DE EUCHARISTIA. CA!:'. II. - DE CAUSIS-ET SUBJECTO EUCHAR. - DUB. II. - ART. III. 271
Puero dolicapaci dandum V'iaticurno
Peccansp o a t viaticum non ten e tu r ìterum sumere.
et Gobat. Modo tamen, bene advertitCroix d), partieula possit in stomachumdescendere: nam si tussis esset ita assidua, ut id non permitteret, abstinendumest a communione; uti habetur in RitualiRomano e).
293. - « Pueris doli capacibus, qui« sciunt distinguere Eucharistiam ab alio« cibo, probabilius est in perieulo mortis« eam esse dandam pro viatieo; ut con• tra Vasquez a) insinuat Laymann a), etc expresse docet Suarez b), confirmatque« card. de Lugo l» [Cum Salmant. b), Palao b), Diana, etc.]: - «et addit contra« Sanchez c), si de capacitate pueri sit« dubium, posse nihilominus dari; etsi non« sit necesse » [Cum Diana et Possevino d),
apud Salmant. n«4°. Qui post viatieum sumptum pec
e cavit mortaliter, non tenetur denuo come munieare. Ita Reginaldus, Filliuccius,
Gobat, tr, 4, n. 171. - 1 Disp. 13, n. frI et seqq, Diana, parta 5, tre 3, resol. 44. - Diana, Ioe. cito • SI: Tr. 4,cap. 8, n. 13, i. f. - Regin., lib. 29, n. 65. - Fili., tr. 4,cap. Z, n. 52. - Lugo, disp. 16, n. 46. - • Dissert. I, cap. 9,nume 16. - .. Loc, cit., num. 9. - Sua".., disp. 69, sect, 8,v. Secundum modum. - Coninck, qu.80, art. II, n. 100.
punct. 13, n.10: nimirum decens esse ut, sipost communionem quis exspuerit, sputumrecipiat in linteo.
d) Croix, loc. cit., negat periculum esseejicendi sacras species, « dummodo ad stomachum descenderint •.
e) Rituale Romanum, de Commun. infirmorum, n. 4, v. Potest quidem: « Diligentercurandum est, inquit, ne iis trìbuatur, a quibus.... , ob assiduam tussim..:., aliqua indecentia cum injuria tanti sacramenti timeripotest '.
293. - a) Vasquez, disp. 214, cap. 4, n. 42,scribit: «Ut....teneatur praeceptoa~nuae com-omunionis, sufficit ut inter hunc cibum et communem discernat: ergo eodem prorsus tempore obligatur puer ad annuam communionem ex praecepto divino, determinato ab Ecelesia, et ad communionem in articulo mortisex eodem praecepto, absque determinatione '.- Laymann autem, ·Nb. 5, tr. 4, cap. 4, n. 3;pro regula generali in articulo mortis statuit:• Quod cui sacramentum Poenitentiae conceditur, neque Eucharistiae sacramentum negari debet si desideret •.
b) Suarez, disp. 70, sect.l, i.f; Sa1m,ant.,. loc. dt., n. 12 et 13,. Palaus, tr. 3, disp. l,punct. 24, § 2, n. 7, volunt Eucharistiamin articulo mortis dandam esse pueris. dolicapacibus et ad confessionemsacramentalemaptis.
« card. de Lugo et alii ». - [Cum Concina 3 et Salmant. 4, Suarez, Coninck, Bonacina, etc. Ratio, quia nullibi talis obligatio praescribitur, cum sufficiat tunc solaconfessio. - Est tamen contra Sotum e),
Tabiena e) et Armilla e), apud Salmant. e)].
c 5°. Qui non communieavit in peri«culo mortis, non tenetur postea sup« plere. - Ita Bonacina 5, ex Henriquez,« Reginaldo, etc.
« 6°. Judex tenetur, per se loquendo,c reis concedere tempus communicandi,« ut docent Suarez f), Bonacina 6 et alti« communiter, contra Navarrum. - Quod« si reus noluerit, potest judex procedere.« Filliuccius g) e ,
Alias daretur reis ansa non communicandi. Sotus h), Bonacina, Reginaldus, cumSalmant. 7• (Vide alias dieta, n. 247). Quibus adde, S. Pium V, ut fert Roncaglia 8, improbasse consuetudinem non mi-
Bonac., disp. 4, qu.7, punct, l, n. 3. - 6 Loc, cit., D.4 .•Henriq., lib. 8, cap. 5, nume 8, i. f. .. Regin., lib. 29,n. 76, i. f. - Il Disp. 4, qu. 7, punct, 1, n. 5. - Na'Va"~,Man., cap. 25, n. 23. - Bonac., qu.7, punct, I, num. 7.•Regin., lib. 29, num. 71, v. Prima est. - , Tr. 4, cap. 8,num. 11. - • De Euch., cap. 6, qu. 3, resp. 1.
c) Scilicet contra rationes generales in materia de voto aut lege a Sanchez, Decal.,lib. 4, cap. 1, n. 14 et 15,. et Nb. l, cap. lO,num. 34, expositas.
d) Possevinus,de Offic. curati, cap.8, n.10:« In dubio....de sufficientidiscretione in morte,inquit, expedit communicare e ,
e) Auctores isti, quamvis a Salmant., loc.cit., n. 9, citentur ut asserit S. AlphonsUs;non tamen concordant perfecte in hac enuntianda sententia. Etenim Sotus, in 4, dist.12,qu. 1, art. 11, v. Ex his ergoprimum, videtur eam valde obscure innuere; Tabiena,v. Communicare, n. 16, magis perspicue innuit teneri iterum ad communionem; Armillaautem, v. Communio, n. 18, asserit eumdemposse iterum communicare.
f) Suarez, disp. 69, sect. 3. i. {., aitessedandum viaticum Hs qui morte plectuntur.
g) Filliuccius, tr. 4, cap. 8, n. 238, v. f..scribit: • Neque....reprehendimus morem alicujus provinciae negantis Eucharistiam damnatis ad mortem; quia pridie si detur, periculum est ne se occidant; si eodem die, inaliquibus periculum est ne eam evomant,exspuant, conculcent,ut si fuissent haeretici,magi, lamiae, etc. '.
h) Sotus citatur utique hic a Salmant. ; sedde Just., Nh. 5, qu. 1. art; 2, ad 2, de casudumtaxat simili loquitur, inquiens: Si • judexaut princeps indiciis conjicit, si reum suppli-
Quiomisitv ì a t i c u mnon teneturs u p p l e r-etransactopericulo.
Quid judieiservandumerga r e osmortls.
Extra:periculummortis, :Ee·elesia determinavittempus.
nistrandi Eucharistiam damnatis ultimosupplicio. - Et debet, si oportet, ministrari etiam nonjejunis. Vide dieta n. 285,Dubit, 3, v. Damnatt:
294.- « Resp. Il". Etsi Christus teme pus communionis, extra periculum more tis, non praeceperit j Ecc1esia tamen pro« ea determinavit tempus paschale, quodc communiter numeratur a dominiea Paloc marum usque ad dominieam in Albis«inclusive. Alicubi tamen totam quadrac gesimam comprehendit; alibi extendi« tur ex consuetudine vel indulto. Poc testque confessarius ex justa causa exc tendere; ut docent Sà et alii. - Vide·c Bonacina l.
c Unde resolves:c l°. Praeceptum hoc impletur etiam
e per communionem sacrilegam; ut habetc communis, contra Durandum a) et Sile vium. Et patet, quia Ecc1esia tantumc praecipit actum externum; nec finis« praecepti cadit sub praeceptum :>. (Hoctamen damnatum est in proposito 55 abInnocentio XI, quaedicebat: Praeceptocommunionis annuae satisfit per sacrilegam Domini manducationem). - c An
Sà, v. Eucharistia, n.8. - 1 Disp.4, qu.7, punct. 2,num.5 et 6. - Sil'Vius, in 3 P •• qu. 80, art. 11, quaer. 2.
..- • Disp. 70, sect. 2. v. Dico ergo. - Lugo, disp. 16,num.65 et seqq, - Fagund., de 3 Praee. EccI., Iib, I,cap. 6, num. 3. - • Parto l, Iib. 7, cap. 80, qu, ult, -
cioafficiat, perditum eum iri in infernum; siautem ei ignoscat, mentem mutaturum, progressurumque adeo per viam salutis...Nihilominus tamen.... non est illi indulgendum.Alioqui facile cuicumque esset illa uti vafri·cie, ut se impoenitentem fingeret •.
294. - a) Durandus, in 2, dist.28,qu. 4,quaerit universaliter utrum sine gratia possit quis implere divina praecepta, et respondet: «Sine gratia, quae est specialis accepta.tio divina, potesthomoimplere praecepta jurisnaturalis, non autem illa quae sunt juris supernaturalis, ut de suscipiendissacramentis...Secundum pal:et, quia ubi··habere gl'atiamcadit sub praecepto, ut materia praecepti, ibipraeceptum non potest sine gratia impleri:sed sic est in susceptione sacramentorum:ergo..... '.
b) Bonacina, disp. 4, qu. 7, punct. 2,n.13, probabilem existimat negativam; valdeprobabilem, affirmativam. - Coninck, qu. 80,n.109, utramque satis probabilem putat.
c) Vasquez et Silvius non sine distinctionecontradicunt. ,-, Vasquez enim, de Poenit.,
« vero qui non satisfecit teneatur postea« imptere, utrinque probabiliter defendic tur; etsi affirmativavideatur probabic lior. Bonacina b), Suarez 2, Coninck b),
« card. de Lugo, etc.c 2°. Non tenetur praevenire qui prae
« videt tempore paschali se impediendum ;c ut contra Vasquez ~), Silvium c) et Fa« gundez, probabiliter docet Azor 3, Sua« rez, etc. - Qui vero sie praevenisset,eet postea tolleretur impedimentum, te-
. c neretur rursus communieare, secundumc Laymann lo, card. de Lugo 5 j quia non« satisfecit praecepto obliganti ad comc munionem et ad illud tempus. Negat« tamen Diana, citans Fernandez et Suac rez d):>.
295. - Quaeritur: quonam tempore.fideles obligentur communicare? - Duplexquidem de hac obligatione adest praeceptum, divinum et ecc1esiastieum.
Divinum habetur ex illo joan, VI:
Nisi manducaveritis carnem Ftlii homt:nis, et biberitis ejus sanguinem, non habebitis vitam in vobis. Et ex hoc praecepto tenemur Eucharistiam suscipere, nonsolum in periculo mortis, ut ait Busen-
SUQr'l loc. cit., v. Tertium dub. - c Lib. 5, tra~. 4,cap. 5, num. 9. - 6 Disp. 16. num, 78. - Diana.1 parto 8,tract, 4, resol. 42. - Fernand. de Heredia, de sacramento Eucharìstìae , parto 8, de Suscipientib., dub. 1,num. IO.
qu.90, art. 3. dub.2, n.13 et 14: «Qui exìstimaret se non habìturum toto anno copiamEucharistiae, tenebitur meo judicio praevenìre tempus... Secus, si tantum timeretur nonhabiturus copiamo eo tempore paschali, benetamen postea; sic enim excusaretur nec teneretur anticipare •. - Silvius pariter, loc. cit.,quaer. 3, scribit: • Si ejusmodi praevideatquod poterit.communicare non post longumtempus a paschali, probabile est non teneriad praeveniendum... Si vero praevideat quodnon poterit. communicare nisi multo temopore post Pascha,videtur obligari ad praeve·niendum '.
d) Suarez probabilern utique putat nega·tivaIil; sed ipse, quidquiddicat Diana, adhaeret affirmativae. Etenim, loc. cit.,v. Tertiumdubium, postquam adduxit rationes quibusnegativa probatur, conc1udit: • Licet hic discursus probabilis etiam sit, non tamen au·derem e:x:cusare ab obligationecommunicandiin Paschate eum qui sic anticipasset comm\i.nionem, si postea nihilominus communicareposset tempore praecepti •.
Nemo tenetur praevenire.
Praeceptum divi·numI 9uan..doobhget.
272 LIB. VI. - TRACT. III. DE EUCHARISTIA. CAP. II. - DE CAUSIS ET SUB]ECTO EUCHAR. - DUB. II .... ART. III. 273
Prae ceptum ecclesiasticumobliJat semel inanno.
baum a), sed etiam saepius in vita; utcommuniter docent Suarez l, [Contin.]Tournely 2; Escobar 3 cum Soto, Coninck,Bonacina et alìis passim, ex D. Thoma ò).
- Ratio, quia, sicut oportet saepius sumere cibum terrenum ad conservandamvitam corporalem; ita cibum coelestem,ad conservandam vìtam spiritualem. Immo recte dicunt Salmant. 4 cum Lugo,Valentia, Petro de Soto, Filliuccio, etc.,quod aliquando per accidens tenetur homoex hoc divino praecepto ad communicandum forte etiam saepius in anno, si hoccenseret necessarium ad superandam aliquam gravem tentationem, Hoc tamendicit Suarez rarissime evenire posse, curoad hoc sufficere possint alia remedia, orationes, poenitentiae, etc. - Eo casu autem quo communio esset necessaria, homoillam omittendo non peccaret contra ìllìuspraeceptum; sed contra virtutem adversus quam tentationem patitur. - Caeterum, certum est apud omnes quod huicpraecepto, per se loquendo, quisque satìsfacit communicando semel in anno.
Praeceptum autem ecclesiasticum habetur ex concilio Lateranensi IV. - Licetenim erat olim obligatio communìcandìsaltem ter in anno, nempe in Paschate,Pentecoste et Natali Domini (ut statuit
1 Disp. 69, ,sect. 1; et sect. 3, v. Dico 2. _ S DeBuch., cap. 7, art. 2, sect, 2, concl. 1, et resp. ad 1. 3 Lìb. 20, num, 401 et 402. - Sotus, in 4, disto 12, qu, l,art. 11, concI. 1 j et v. Protinus autem ex hac I postconel. 2. - Bonac., disp. 4, qu. 7, punct. 1, num. 8..Coni'lck, qu. 80, n. 101.- , Tr. 4, cap. 8, n. 16. - Lugo,disp. 16, n. 25•• Valent., disp. 6, qu. 8, punct. 4, v. secundo lempus. - Peer. de Solo, de Euch., lect. 9, v. Dehoc igitu... • Fili.. 'tr. 4, cap. 2, n•.51. - Suar., disp. 69,
295. - a) Et expresse ipse Busenbaum,supra, n. 290, ait praeceptum hoc obligaretum in articulo mortis, tum saepius in vita,quidquid hic n. 294, minus dare dixerit.
ò) S. Thomas enim, 3 P., qu. 80, art. 11,scribit: c Frustra.... esset votum, nisi imple- .retur quando opportunitas adesset; et ideomanifestum est quod homo tenetur hoc sacramentum sumere, non solum ex statutoEcdesiae, sed ex mandato Domini».
c) Gratianus utique canonem Etsi nontribuit Fabiano Papaej sed revera desumiturquoad suam priorem partem ex concilio Turonensi III, anno 813sub Leone mcelebrato,et est ejusdem concilii canon quinquagesimus.Vide Labbe, tomo 9, col,357. Quoadultimamvero partem, in qua decernitur ter in anno
Fabianus Papa c) in can. 16, de consecr.,dz'st. 2), tamen ex praefato concilio, fideles hodie obligantur ad communìcandùmtantum semel in anno, tempore pasehali,utpatetex cap. Omnis.de poenit. et remiss.,ubi dicitur: Omnis utriusque sexus fidelis, postquam ad annos dz'scretzonis pervenerit..., saltem semel z"n anno... confiteatur...., suscz"piens reverenter ad mz"nus z"nPascha Eucharistiae sacramentum: nt'siforte 'de proprù' sacerdotis consiiio, abalt'quam ratzonabz'lem causam, ad tempusab hujusmodz' susceptione duxerz't abstinendum. Altoquin et vzvens ab z'ngressuecclesiae arceatur, et moriens christzanacareat sepultura. Haec autem poena nonincurritur nisi post sententiam; ut dicuntPalaus 5, Viva 6 et alii communìter : idquecolligitur ex eodem textu citato.
296. - Dubitatur l°. Quomodo computandus sù annus oblt'gatzonz's hujus annuae communzont's?
AHi a) censent computanduro esse a Januario ad Decembrem; ut sentit Lugo 7;et Palaus 3 cum Vasquez. - Sed ex communi DD. sententia et consuetudine undique recepta, tempus computatur a Paschate ad Pascha; quia hic censetur annusecclesiasticus. ha Suarez", Laymann l0,
Roncaglia il; Bonacina 12 cum Azor, Hen-
sect, 3, v. Dico 4. - • Tr.21, punct, 15, num. 14. - • DeSacram., Poenit., qu, 4, art. 3, num. 1 et 9. - 'l Disp. 16,num. 69. - • Tr. 23, punct. 20; § 2, num, lO. - Vasq., dePoenit., qu. 90, art. 3, dub. 1, nume 15. - 9 De ,Poenit.,disp. 36, sect. 3, num. 8, v, Qua..tus modus. ~1O.Lib. 5,tr. 6, cap. 5, num. 8. - 11 Tract. 19, de Sacram. Poènit.,qu.3, cap. 1, qu. 4, resp. 1.'- ,. Disp. 5, de Poenit., qn.5,sect. 2. puuct. 4, n. 19•• 04.80", parto 1, lib. 7, cap. 28,qu. 6, v. l.
communicandum, videtur desumi excanone 18conci1ii Agathensis, anno 506 sub Symmacho Papa celebrati; apud Labbe, tomo 5,col. 524. Cfr. editionem Corporz'sjuriscanonici a Richtero illustratam, in can. Etsz'non.
296. ,- a) Plerique auctores in hoc dubiocitati loquuntur de praecepto annuae confessionis; et sunt Palaus, Vasquez, Laymann,Roncaglia, Bonacina, Azor, Salmant., Sà. Suarez vero, de Poenit., dz'sp. 36, sect. 3,n. 8, v. Quartus modus, pariter computandum esse ait quoad confessionem a quadragesima ad quadragesimam, sed addit: c Comprehendendo omnes illos dies, in quibus potest praeceptum communionis impleri ». -'Idemque notant Filliuccius et Reginaldus.- Praeterea, Suarez, in 3 P., dz'sp. 70, sect.2,
Quomodoannus computandus,
Qui omisitcommunìonem in Pa ..schate:
]uxtaS. Alphonsum, t e n etur quamprimumcommuni·care.
riquez, Silvestro Ò),' et Salmant.! cumSà, Filliuccio, Reginaldo et aliis communiter.
Tempus autem paschale incipit a dominica Palmarum, et terminatur dominicain Albis; ex declaratione Eugenii IV, inbulla Fide digna, anno 1440. - Ex consuetudine tamen, necessitate vel privilegio plus temporis conceditur; ut [Contin.]Tournely 2, Lugo 3, Palaus 4, Salmant. 5
et Roncaglia 6.
297. - Dubitatur 2°. An quiin Paschatecommumonem omz'st't teneatur quampri:mum communicare ? - Adsunt tres senotentiae:
Prima sententia communior, cui subscribo, et quam tenent Navarrus 7, Suarez 8, Lugo CI), Gonet 9, Palaus l0, [Contìn.] Tournely 11, Benedictus XIV 12, Antoine 13; Elbel ò) cum Henno Ò),. Salmant 14
cum Laymann, Coninck c), Bonacina c) etVasquez; ac Croix 15 cum Azor, Silvio,Hurtado, Aversa, etc., absolute affirmat,tum ex praecepto ecclesiastico, tum divino. - Ex praecepto dz'vz"no. Quìa, licetChristus hoc praeceptum communionisnon deterrninaverit, reliquit tamen determinandum Ecc1esiae, quae postea servandum esse determinavit saltem semel in
Henriq lib. 4, cap. 4, n.l, tit./. _l Tr. 6, de Poenit.,cap. 7, n. 38 Sà, v. Confessio, 'n. 4. - Ft'll., tr.7, cap. 3,n.53. - Regin., Hb. 6, n. 36. - Eugen. IV, bulla Fide digna,§ 2, de die 8 ]ulii 1440. in Bullar, Rom. Mainardi. - • DePraec. Ecel., cap. 5, qu.2. - 3 Disp. 16, n.62. - , Tr.21,punct. 15, n. 2. - , Tr. 4, de Euch., cap. 8, num. 17. • Tract. 18. de Euch., cap. 6, qu. 5, resp. 1. - 'Man.,cap.' 21, num. 45. - • De Euch., disp. 70, sect. 2, ·v. Dicoergo. - 9 Man., tr. 4, de Euch., cap. lO, v. Prae't8r. lO Tr. 21, punct.15, num. 7. - 11 De Praec. Ecci., cap. 5,qu. 3. - " Noti!. 45, n. 13. - 13 De Euch., cap. 2, qu.l,resp.2, num. 8. - " Tr.4, cap. 8, n.21. - Laym., lib. 5,tr. 4, cap. 5, num. 8. - Vasq., de Poenit., qu. 90, art. 3,dub. 2, n. 13. - 13 Lib. 6, parto 1, n. 644. - bo.., parto 1,
v. Dico ergo, scribit: « Il1ud verbum semelin anno aeque eum utroque actu confitendiet communicandi conjungi».
b) Silvester de confessionis et communionis praeceptovidetur hane explicationem supponere, dum, v. Confessio I, qu. 2, Z·, f" affert et rejicit opinionem eorum qui docenteum qui « post eonfessionem et communionem in Pasehate» alicujus peccati obliti reminiscitur, teneri statim confiteri, nec posse« exspeetare futuram quad,ragesimam».
297. a) Lugo, disp.16, num. 65 et seqq.,eum saI;ieobligat ad communionem, sedinfra annum, percipiendam, ut rede nota-
s. ALPHONSI, Opera moralia. - Tom~ In.
anno; ut dicunt Suarez 16, Gonet-", Palaus 13,
Bonacina 19, Lugo 20, [Contin.] Tournely 21,
Croix 22, Antoine 23 et Salmant. 24. Ex praecepto ecclesiastico. Tum quia tempus paschale non est ab Ecclesia assignatumad finiendam obligationem, sed ad eamsollicitandam; unde, quando obligatio jamcontracta nondum impleta est, quamprìmum impleri debet. Tum quia, ut dicuntGonet 25, Lugo 26, Palaus 27, [Contin.] Tournely 28, Salmant. 29, etc., Ecc1esia circacommunionem duo imposuit praecepta,unum communicandi infra annum, alterum communicandi in Paschate; ut colligitur ex citato cap. Omnis et ex Tridentino 30, ubi dicitur: St' quz's negavert'tomnes.... fideles.... teneri st'ngult's anm'ssaltem t'n Paschate, ad communù:andumjuxta praeceptum S. Matrz's Ecclesiae,anathema sito Nota: st'ngult's anm's saltem t'n Paschaie: ergo, si communio inPaschate fuit omissa, debet quamprìmumimplerì antequam terminetur annuso
Dicit autem Lugo 31; et Bernal apud :Croix 82, quod si quis omisit communicarein Paschate, non peccat quoties data opportunitate communionem differt; sed tantum, si intra annum communionem omittit. Quia tunc praeceptum communìcandì
lib. 7, cap. 30, qu. 5. - Silvius, qu, 80, art. 11, qu, 4. Gasp. Hurtad., de Euch.~ disp. lO, diff. 3, i. f. - Aversa,qu.B, sect. a, v. Quarto. - 16 Disp, 70, sect, 1, V. Quaerestandem, et sect, 2. - l'l Man., tr. 4, cap. lO. - 18 Tr. 21,punct. 15, num. 1. - 19 Disp. 4, qu. 7, punct. 1, n. 9. 20 Disp. 16, num. 28 et 67..- In De Euch., cap. 7, art. 2,sect. 2, v. An autem pZuries. - !!2 Lib. 6, parto 11 n.599.- 98 De Euch., cap. 2, qu. 1, resp. 2, n. 8. - 24 Tr. Il, deLegib., cap. 2, num. 162. - "Man., tr. 4, cap. lO. " Disp. 16, num. 65 et 69. - " Tr. 21, punct. 15, num. 7.- i8 De Praec. Eccl., cap. 5, qu. 3. - 29 Tracto 4, cap. 8,num.,21. - so Sesso 13, de Euch., can. 9. - 31 Disp. 16,num. 69. - Bernal, disp.44, num.76. - " Lib.6, parto 1,num.644.
bit S. Alphonsus hoc eodem numero inferius.
ò) Elbel, confero 15, de Sumpt. Euch.,n. 127, ad communionem obligat quampri·mum percipiendam, eum qui. toto anni tempore non eommunicavit».- Idemque ait Henno, de Euch., disp. 9, qu. 2, concl.1, resol. 3;et Henno, resol. 2, negaverat teneri ad communieandum statim moraliter post Pascha,eum qui paschalem eommunionemomisisset;teneri tamen communicare ante finem anni,si ante Pascha non communicasset.
c) De Coninck et Bonacina,vide notam b,ad n. 294.
18
274 LIB. VI. - TRACT. IlI. DE EUC~ARISTIA. CAP. 11. - DE CAUS!S :ET SUBJECTO EUCHAR. - nUB. Il. - ART. llI. 275
Aliidistin·guuntmali·tiam et ìmpotentiam.
Aliiomnino negantteneri.
in Paschate non potest amplius observari:unde remanet sola obligatio alterius praecepti, communicandisaltem semel in anno.- Sed probabilius contradicunt [Contin.]Tournely l cum Azor, Suarez, etc.; acCroix 2 cum Vasquez, Aversa, etc. Quia(ut communiter dicunt auctores hujusprimae sententiae) hoc praeceptum communicandi in Paschate non est datum adfiniendam, sed ad sollicitandam obliga-tìonem, .
Secunda sententia, quam tenent Ar·milla et Tabiena apud Suarez 8, et Renzi 4,distinguit. Et dicit quod si quis omìserìtcommunionem ex malitia, non teneturquamprimum communicare; quia jamtransgressus est praeceptum, quod temopori paschali affixum est. - Tenetur vero,si ex ùnpotentia fuerit impeditus; quiatunc praesumitur Ecclesia consensisse indilationem, sed noluisse ab obligationecommunionis hominem eximere.
Tertia autem sententia absolute negatteneri illo anno ad communionem, quiomisit sive ex malitia sive ex impotentia d). - Hanc tenent plures graves auctores, prout Sotus 5, sa 6, Toletus 7; itemSilvester, Valentia, Medina, Victoria etLedesma, apud Diana 8. Et probabilemputant Palaus 9, Busenbaum (ut supra,n. 294, ad 1); Bonacina e) cum Henriquez e) et S. Antonino: qui eam absolutedocet I), ubi loquens de hoc casu, sic ait:Non.... vz"cletur teneri ex necessitate, ùa
1 De Praec. EccI., cap. 5, qu.B, v. f... Aeor, parto 1,lib. 7, cap. SO, qu. 5.. Suar., disp. 70. sect. 2, v. Dieo ergo._ • Lib. 6, parto l, num. 644.• Vasq., de Poenit., qu. 90,art. 3, dub. 2, num. 13.. Aversa, qu. 8, sect. 3, v. Additlamen. - Armilla, v. Communio, num. 6.. Tabiena,v. Communicare.. num. lO, qu. 7.. 3 Disp. 70, sect. 2,v. Alii vero. - • In 3 Praec. Eccl., cap. 2, qu. 3. - , In 4,disto 18, qu. I, art. 4, i. f. - G V. Eucharistia, n. 7. -
d) Ex auctoribus hic allatis, solus Victoriade utraque omissionis causa loquitur; de ceteris vero alii, ut Sotus, Sà, Toletus, SiI·vester, Medina, vel perspicue insinuant velaperte dicunt de culpabili omissione; Ledesma autem loquitur de inculpabiliomissione.Auctores denique hic a Diana citati, ab eoallegantur pro sententia quae absolute etabsque distin~tione negat illum.debere co~municare, qUI tempore paschall commumonem omisit.
e) Bonacina, qu. 7, punct. 2, n. 13, existimat probabilem esse sententiam quae ne·
quod non faciens- peccet mortaliter. Quodpatet ex similibus.... ammendo jejunz"umEcclesiae..., quzs dz'cz't quod adhuc teneatzersupplere in alta die?... Et idem de oiolatione festorum, de omissione MIssae etaltis. Hoc enim si uerum esset, quod teneretur de necessitate.... quousque sup·pleat, multa... mortalia commùteret faciendo ... contra zmum praecepti/,m,. et sicEcclesia laqueos injiceret animabus: quodcavet can. De viduzs [caus.] 27, qu. 1.Ratio hujus sententiae est, quìa praeceptum communionis est affixum temporipaschali, sicut praeceptum jejunii et audiendi Missam est addictum vigiliis etfestis. Unde, sicut quis non tenetur jejunare aut Missam audire transacto dievigiliae aut festi; ita nec communicareelapso tempore paschali. Nisi (certe excipiendum) fuerit impeditus a communionede consilio confessarii; ut tenent Salmanto lO, Palaus 11 et aliì communiter: hocenim expresse cautum est in cap. Omnis,supra allato.
Negant autem g) auctores hujus sententiae adesse hoc duplex praeceptum,nempe communicandi in anno et communicandi in Paschate; sed unicum tantum praeceptum dicunt Ecclesiam ìmposuisse, affixum tempori paschali: quotransacto, nulla remanet obligatio communicandi. - Negant pariter exstarepraeceptum divinum communicandi semel in anno; nam licet adsit obligatio
, Lib. 6, cap. 18, num. 2. - S,·lvest., V. Euchartstia III,num, 17, § Tertium. . Valent., disp. 6, 'l-u. 8, punct. 4,v. Quartum est. - Barthol. Medina, lnstruct. Confess.,lib. l, cap. 14, § 42, v. Quintum. - Vietoria, Sum., deConfess., num. 148. - Martin. de Ledesma, 2' 4', qu. 7,art. 5, dub. 2. - , Parto 3, tr. 4, resol. 41. - • Tr~~t. 21,punct. 15, num. 6. - 10 Tr. 4, cap. 8, num. 18. - Loc.cit., n. 3.
gat illum teneri, nisi forte distulerit commu·nionem de consilio confessarii; aut nisi latasit excommunicatio, vel nisi exstet lex aliquaparticularis vel consuetudo contra non com·municantes elapso Paschatis tempore •. Quam etiam sententiam tenet Henriquez,lib. 8, cap. 5, n. 1.
I) In. textu hic relato, qui habetur inpart. 2, tit. 9, cap. 9, § ~, S. Anto~inus l?quitur de eo • qui omislt commumonem mPaschate ex negligentia '. _
g) Virtualiter saltem;quodtamen expressehabet Valentia.
Haee sententia, noncontemnenda.
S. Doetora prima nonreeedit.
Praevidens impedimentum,communica n s antetempus:
communicandi saepius in vita, praeceptumtamen communicandi semel in anno dicunt esse mere ecclesiasticum. Non secusac praeceptum saepius colendi Deum estquidem de jure etiam divino: sed obligatio audiendi Missam in dominica, proutpraescripsit Ecclesia, est tantum de jureecclesiastico; ut fuse tuentur ipsimet Salmanto l cum Soto, Cajetano, S. Antonino,Azor, Navarro, Suarez, Palao, Bonacinaet aliis communìssìme, ex D. Thoma s,ubiait: Dicendum quod observantia diei dominicae in nova lege succedit ooseruantiae sabbatt"; non ex .vi praecepti legis,sed ex constitutione Ecclesiae et consuetudine popztli chrzstt'anz: (Vide alia dietaLib. III, n. 265). - Apud auctores secundae sententiae neminem reperi, quihuic parìtatì adaequate respondeat. Undehanc tertian: sententiam non contemnendam puto: saltem, quia ex neutro praecepto, divino aut ecclesiastico, constathaec obligatio communicandi transactotempore paschali. - Hoc tamen non obstante, nolo recedere a prima sententìa.
Dicit autem Tamburinius h) cum Diana, quod si quis communicaverit antetempus paschale praevidens impedimentum communicandi in Paschate, cum intentione satisfaciendi praecepto illius anni;adhuc cessante postea impedimento, nontenetur in Paschate communicare. - Sed
1 Tr, 23, cap. l, n. 38.• Soms, de ]ust.,.lib. 2, qu.4,art. 4, ad 2.. Cajetan., in 2nm 21le, qu. 122, art. 4, v. Etguoniam ambiguitates. - S. Anton., parto 2, tit. 9, cap. 7,v. Succedit. - bor, part.2, lib. l, cap. 2, qu, 2.. Navar.,Man., cap. 13, num. l •• Suar., de Relig., tr. 2, lib. 2,cap. 4, n. 8. - Palaus, tr. 9, punet. 1, num. 4.• Bonac.,disp. 5, de So Praee., num. 4.. 9 2(1 2ae, qu. 122, art. 4,ad 4. - Diana, parto 3, tr. 4, resol. 42. - • Disp. 16,n. 77 et 78. - • Tr. 21, punet. 15, n. 8. - , Tr.4, cap. 8,n. 22. - • De Euch., cap. 2, qu. l, resp. 2, n. 9. - , De
h) Tamburinius (qui Dianam non citat)probabiIem existimat hanc sententiam, Method. expedit. Commun., cap. 4, n.38.
298. - a) Tamburinius, Method. expedit.Commun., cap. 4, n. 37 et 38, hanc opinionem existimat probabilem.
_ b) Molfesius, Sum., part.l, tr. 3, cap. 8,n. 28, forte rem insinuat,negans satisfecissepraecepto eum qui alio anni _tempore com·municavit.
c) Vasquez non satis accurate a Renziallegatur; tenet -enim secundam sententiam,quae S. Alphonso multo probabilior videtur.Cfr. notam c ad n. 294.
hoc recte non admittunt Lugo 3, Palaus "Salmant. 5 et Antoine 6. Quia intentio nonpotest efficere ut actus positus temporequo nondum coeperit obligatio, sit satisfactorius: sicut qui praevidet die dominico se impeditum fore, audiendo Missam die praecedenti ex intentione satisfaciendi crastìnae obligationi, certe nonsatisfacit. Id confirmatur ex Rituali Romano 7, ubi sic dicitur: Aegrotis quoque parochtalibus, etzanzsi commzmionem extrapraescriptos paschales dies sumpserint,in paschalibus diebus il/am_(parochus) deferet ac mznistrabit.
298. - Dubitatur 30• An qui non potest
communicare tempore Paschatis teneaturpraevenire?
Prima sententia negat; et hanc tenentSuarez 8, Holzmann 9, Busenbaum (ut supra, n. 294, ad 2), Tamburinius a),. Bonacina lO cum Coninck, Filliuccio, Reginaldo, Molfesio b),. et Renzi 11 cum Azor,Vasquez C), etc. - Ratio est eadem quaeadducta est ab auctoribus tertiae sententiae in praecedenti quaestione, nempe,quia hoc praeceptum addictum est tempori paschali: quo non incepto nulla estobligatio.
Secunda vero sententia, quam tenentLaymann 12, Lugo 18, Palaus 14, Habert 15,
Elbel d), Croix 16 et Antoine 17, Salmant. e),
[Contin.] Tournely 18, dicit quod si com-
Commun. paschal., i. f. - • Disp. 70, seet.2, v. Tertiumdub. - • De Praec. EccI., n. 57. - 10 Disp. 4, de Bùch.,qu, 7, punct, 2, n. 15. - Coninck, qu, SO, n. 108. - Fili.,tr.4, cap. 2, n. 59. - Regin., lib.29, n. 76. - U In S Praec.Ecci., cap. 2, qu. 5. - Asor, parto l, lib. 7, cap. -SO, qu. ult.- " Lib. 5, tr. 4, cap. 5, num. 9. - " Disp. 16, num. 75et 76. - " Tr. 21, punct. 15, n. 8. - .. De Euch., part.l,cap. 22, qu. 5. - .. Lib. 6, parto l, n. 642. - 17 De Euch.,cap. 2, qu. l, resp. 2, num. 9. - 18 De Praec. Eccles.,cap. 5, qu.4.
d) Elbel, confero 15, de Sumpt. Euch.,n. 127, non videtur ad rem citari; scribitenim: «Is qui praevidet initio' temporz's paschalz's se non habiturum deinceps tempusvel occasionem sumendi S. communionem,tenetur iIlam statim sumere •.
e) Salmant.,- tr. 4, cap. 8, n. 22, innuuntutique hanc òpinionem;sedeam non expressepropugnant: c Quia, inquiunt, in ea lege duopraecepta.... continentur: alterum, communicandisemel saltem in anno; alterum, co:qlmunicandi in Paschate; et praeveniendo communionem adimpletur illud praecel?tum com·municandi semel in anno: dicendum est l'tX
Adhuc tenetur in fratempus paschale.
p~~r~~pediendusnon teneturpraevenirejuxta alias.
]uxta aHos tene...tur, si communioultraannum differenda esset,
276 LIB. VI. - TRACT. III. DE EUCHARISTtA. CAP. II. - DE OAUSIS ET SUBJECTO EUCHAR. - DUB. II. - ART. III. 277
. Non tenetur praevenire.
munio non sit differenda ultra annum abultima communione facta, non tenerispraevenire; cum antecedens illa communio non sit impletiva praecepti paschalis,.et eamdem obligationem relinquat. - Secus vero, si ultra annum differri deberet.Quia tunc teneris communionem anticipare: tum ex praecepto divino communicandi semel in anno, modo quo ab Ecelesia est determinatum; tum ex praeceptoipsius Ecclesiae, quae duas obligationesimponit, nempe communicandi infra annum, et communicandi in Paschate, utsupra dictum est. Unde, si obligatio communicandi in Paschate nequit impleri,saltem implenda est obligatio communicandi semel in anno.
Haec secunda sententia in se spectatavalde probabilior mìhì videtur. Sed advertendum quod ìpsa procederet tantumjuxta opinionem illorum qui dicunt obligationem hujus annuae communionis incipere a Januario et terminari ad Decembrem. - At, quia communisest sententia aliorum, et universali usu fideliumcomprobata (ut diximus n. 296), quodhujusmodi obligatio urgeat a Paschate adPascha; hìnc dicendum videtur, nullamei esse obligationem praeveniendi, quipraevidet non posse communicare tempore paschali, quia (ut bene advertit PaterSuarez 1) talis communio non esset adimpletiva praecepti: tempore enim quo fieret, non adhuc inceptum esset tempusobligationis, cum nondum inceperit tempus annuae communionis. - E conversocertum est quod,incepto tempore paschali,si quis impediendum a communione sepraevidet, tenetur illico eam accipere; utcommuniter docent Suarez, Sà f) et Bonacina, cum Salmant. 2.
1 Disp.70, sect.2, v. Tertium dub. - Suar., Ioe. cito Bonac., disp. 4, de Euch., qu.7, punct.2, n. 15•• \I Tr. 4,cap. 8, num. 23. - • De Euch., disp. 16, n. 17. - , Lib. 6,parto 1, num. 626. - 5 Method. expedit. Commun., cap. 4,n.40. - 8 Tr. lO, de Censur., cap. 3, nume 74. - '1 Parto 5,traete 9, resol.88. - S De Buch., qu. 4, art. 2, nume 10,v. Notand. 4. - Laym., lib. l, tr. 5, parto 2, cap. 2, n. 3._ • Method. exped. Com., cap. 4, n. 40. - lO Loc. cito -
hac parte teneri euro coromunionem praeve·nire, non autero ex vi solurn a1terius prae·cepti communicandi in Paschate».
f) Sà, V. Eucharistia, i.f.; seu rectiusVicto·
299. - Dubitatur 4°. An teneantur fideles tollere impedimenta, ut praecepto anonuae communionzs satisfaciant?
Communiter dicunt Lugo 3, Croix 4,Tamburinius 5, Salmant. 6, Diana 7; etViva 8 cum Laymann, quod excommunz:catus tenetur obtinere absolutionem, utpossit praeceptum implere; quia communio valde confert ad animae salutem.Unde ipsius praeceptum rigide obligat adauferenda mala spiritualia quae obstant.
Censent vero Tamburinius 9 et Viva l0,
carcere detentos non teneri ad quaerendam libertatem ut communicent. - Sedprobabilius contradicunt Salmant. 11; cumprobabilius sit hoc esse praeceptum divinum, juxta dieta n. 297.
300. - o: Resp. IIIo. Tenetur quis como: munionem paschalem sumere in paroo: chia a pastore suo: nisi hujus licentia,e privilegio aut consuetudine eximatur.o: Navarrus, Suarez 12, etc. », - [Ex cap.Omnis, de poenz"t. et remiss. Vide dietan.295].
e Unde resolves:« l°. Sacerdos, ubivis celebrando, sa
o: tisfacit. Bonacina 13 », - [Ut communiter ex consuetudine dicunt Wigandt 14,
Roncaglia 15, Antoine a) ;et Salmant. 16
cum Sà, Palao, etc. Intellige si celebret;alias tenetur communicare in parochia,ut alti laici]..
« 2°. Eximuntur peregrini et vagi, quie parochiam non habent aut ab ea absunt.e Bonacina 17 ». - [Et ita absunt ut commode ad illam accedere nequeant. Nectunc tenentur communicare in ecclesiamatriceoppidi illius, neque in parochiain qua transeunter commorantur; ut Sanchez 18, Salmant. 19. - Vide dicta n. 240,V. 9. St' t'n Paschate, et seq.].
11 Tr. lO, de Censur., cap. 3, 'num. 74. - Nava'1"., Man.,cap. 21, n. 52. - 12 Disp. 72, sect. 2, v. Secundum dub.13 Disp.4, qu.7, punct. 2, n. 7, v. f. - l( Tr. 12, exam.4,num. 48, v. Nota. - llS De Euch., cap. 6, qu. 7, i. f. _
16 Tr. 4, cap. 8, n. 29... Sà.. v. Eucharistia,l num. 11...Palaus, traet. 21, punet. 15, num. lO, i. f. - l'l" Loc. cit.,num. 8. - 18 De Matr;, lib. 3, disp. 23, n. 17. - 10 Tr. 4,cap. 8, n. 31.
relli, in Addit. ad Sà, loc. cit., prius durotaxat membrum hujus distinctionis habet.
300. - a) Antoine, cap. 2, qu. 1, resp. 2,n. 3, Z. f,: « Sacerdotes tamen saeculares,
Excom·m unicatitenen turImpedimenta tollere.
Item, carcere detenti.
Communio paschalis a p r oprio pastore accìpien..da.
Sacerdos,ubivis celebret, . satìsfacit.
Quid deperegriniset vagis.
Quid delaicis monaseerìo in..servientibus.
Communicans ex ..tra parochiam nonsatisfacit.
Nisi deconsensupastoris.
e 3°. Non eximuntur laici ìnservìentese religiosis; ut habet Sà 1. Nisi, ut dicite Bonacina, degant in monasteriis, aliiseque locis a cura parochorum exemptìs,«Vide Sanchez b) ». - [Vide dieta n. 240,v. lO. Sì sint.].
«4°. Non satisfacit huic praecepto, quie in Paschate extra parochiam sine cone sensu pastoris communicat; ut habente Navarrus, Azor et alli communiter. e Nisi tamen communicet in cathedra1i«ecelesia: hunc enim satisfacere praeo: cepto censet Bonacìnas; sed negat card.O' Lugo 8, nisi episcopns expresse vel taO' cite consentiat ». [Sed opinio Bonacinaenescìo an sit probabilis: nisi adsit in aliquo loco communis usus, qui consensumepiscopi praesumere faciat c),. oves enima proprio pastore agnosci debent]. e Vide supra, cap. 2, dub.l, art. 1, caso 7,«8 et 9.
« Dixi: sine consensu pastoris, Quiao: cum consensu Summi Pontificis vel epìe scopi, sive ordinarii aut ejus vicarii gene" ralis, vel parochi (hi enim omnes intellie guntur nomine pastoris), extra parochiam
1 v. Eucharistia~ n. 9., - Bonac., disp, 4, de Buch.,qu. 7, punct. 2, n. lO. - Na'1Jar., Man., cap. 21, n. 52. Aeor~ parto 1, lib. 7, cap. 30, qu. 6. - 9 Loc. cit, n. ILa Resp. mor., lib. 1, dub. 15, num. 4. - • Tr. 4, cap. 8,n. 34. - • Method. expedit. Commun., cap. 4, num. 43. S Theol. mor., parto 1, tr.5, qu. 19, quaestiunc. - Beja,
licentia parochì certo praesumpta. Itainquit, ex consuetudine satisfaciunt celebrando in ecc1esia, cui addìcti sunt per suas functiones-.
b) Sanchez, de Matr., lib. 3, disp. 23,n. 12, ubi Ioquìtur de acquìrenda parochiarelate ad sacramenta, ratione habìtationis,quando haec brevis temporis non est.
c) Et S. C. C., in Amerina, die lO Sept.1803, dec1aravit observandum esse decretumquo episcopus jusserat ut communio acdperetur non in cathedrali, sed a proprio parochoad satisfadendum praecepto paschali, nonobstante immemorabili consuetudine. VideThesaur. Resolut., tomo 69,jol.209 et seqq.
d) Suarez, hic a Sa1mant. dtatus, 10quiturdisp. 72, sect. 2, V. Hinc igitur, de administratione hujus sacramenti, ad quam requiritjurisdictionem;sed ait excusariab omniculpasa1tem mortali, «si intercedat bona fides etinterpretativa seu praesumpta vo1untas pa·storis probabili causa '.
e) Lugo, disp. 18, n. 51; Taroburinius,/oc. cit., cap. 4, n. 49, ajunt difficilius prae-
« communìcando satìsfìerì praecepto do« ctores concedunt. - Et quidem suffie cere consensum interpretativum, sivee praesumptum », [Modo adsit certitudomoralis de voluntate parochi; ut Salmant.scum Suarez d), Lùgo e), Diana f) et Tamburinio e)] O' notat Tamburinius 5. - Immoe Bauny 6, Beja et quidamalii (apud Tame burinium 7 et cardinalem de Lugo g),
e item Dìanas) putant posse satisfieri praeO' cepto communionis paschalis (praeser« tim extra diem Paschae) apud mendicane tes, ex privilegio Nicolai V h), Pii IV h)
e et Pauli IV h) certis concesso, quod cae« teri partìcìpent. Verum hoc alii come muniter negant. Vide Aversa 9 ».
Cum Diana (ut supra) sentiunt Beja,Rodriguez, etc., apud Escobar l0, benefideles satisfacere praecepto communìcando in ecelesiis regularium, vi privilegiorum a praedictis Pontificibus concessorum monasteriis D. Hìeronymì, - Sedcommuniter et merito id reprobant Croix 11;
et Salmant. 12 cum Lugo e), Fagundez i),
Tamburinio e) et aliis, qui dicunt neminero posse in ecclesiis regularìum prae-
Respons. cas., parto 4, caso 4. - , Method. expedit. Commun., cap. 4, num. 51 et 52. - B Parto 2, tr. 14, resol, 73;et parto 6, tr. 7, resol, 58. - , De Euch., qu, lO, sect. 4.- Befa, Ioc. cito - Hieron, Rodrig., Compend., resol.l27,n. 3. - 10 Lìb. 20, num, 441. _]l Lib. 6, parto l, n.63&. 1'2 Tr. 4, cap. 8) n. 34. -
sumenduro esse consensumparochi,paschaliquam allo tempore.
f) Diana,part. 3, tr, 2, resoi.12, i.f; loquìtur de religiosoministranteEucharistiam diePaschatìs, negans eum peccare, si id faciatcuro licentia certo praesumpta et moralitercerta parochi s ,
g) Lugo, de Euch., di,Sp. 18, n. 49, adducit auctores qui affirmant mendicantes posseEucharistiam ipso Paschatis die ministrare.
h) Nico!aus V, in sua bulla Scimus populos, de die 15 ApriI. 1448, fratribus de Observantia facultatemconcessit «in omni,praeterquam in die Resurrectionis..., sacratissimiCorporis Dominici coromunionem dandi -.Quod privilegium confirmavit Paulus N,bulla Ex clementi Sedis Apostolicae, de di.e1 ]ulii 1555; et Pius IV, bulla Ex clementiSedis, de dieZ7 April. 1561. Bullaeistae haben·tur apud Rodriguez in BullarioRegu1arium.
i) Fagundez, de 30 praec. Eccl.} lib. 1,cap. 5,n. 11, dicit posse fieri, quando cirocurostantiaesunt tales, «ut arbitrio prudentisviri, credatur parochus fore contentus '.
Satis estconsensuscerto praesumptus.
Communicans ,in ecc1esia regularium nonsatisfacit.
278 LIB. VI. - TRACT. III. DE EUCHARISTIA. CAP. II. - DE CAUSIS ET SUBJECTO EUCHAR. - DUB. II. - ART. III. 279
Pueri rationis ìmpotes, et amentes,percipiuntfructumEuchari·atiae,
Ecclesialatina vetatdari parvuIis,
ceptum communionis implere, nisi cumlicentia parochi certo praesumpta; itaetiam Suarez j), Bonacina j)/ et Escobar 1
cum Villalobos j), Nufìez,Fagundez i), etc.,qui refert dec1arationem S. Congregationisanni 1586 (apud Farinacium 2), ubì dictumfuit minime satisfacere praecepto communicantes in ecclesìis regularium. Nec obstant praefata privilegia (quorum meminitBusenbaum). Nam, ut ajunt auctores k)
citati, cum Pontifices saepe dec1ararint,quoad communionem obligatoriam semper servandum esse illaesum jus parochorum, tam praedicta monasteria D. Hieronymì quam aliae religiones nunquam ìllìsprivìlegììs usae sunt, nisi pro suis familiaribus,
Unde Escobar 3 censet oppositam opinionern non esse practice probabilem. Et revera nostra sententia a comrnuniconsuetudine videtur approbata.
301. - Pueri baptizati rationis impotes,et perpetuo amentes, Eucharistiam sumendo, vere gratiae augmentum percipiunt; quia sufficit hoc sacramentum ingratia suscipere, ad ejus effectum sane percipiendum. Ita Suarez, Vasquez, Coninck,Palaus, Laymann, cum Salmant. '. - Obmajorem tamen reverentiam hujus sacramenti, Ecc1esia latina merito illud parvulis dari prohibuit; ut habetur ex communisensuEcc1esiae,juxtaS.Thomam5, Catechismum Romanum 6 et Rituale Romanum 7.
Sed quaeritur l°. An pueri, statm: achabent usum ratz'om's, possz'nt ac debeantcommunù:are?
Prz"1na sententia affirmat; et hanc tenetS. Antoninus 8, ubi ait: Cum (puer) est
l Lib. 20, num. 442 et 443. - Nuiiell, in 3 P., qu. 82,art. 3, concI. 5. - • Ad sesso 13, can. 9, deelar. 23 Ja·nuar. 1586. Cfr. et alias similes declarationes apud Pal·lottini, v. Sacram. Euchar., § 1, nuro.6, " 16 et seqq. 3 Loc. cit., num. 443. - Suar., disp. 62, sect. 4. - Vasq.,disp. 212, cap. 2, n. 11. . Coninck, qu. 30, art. 9, n. 77. Palaus, tr. 21, punct. lO, num. 5•. Laym., lib. 5, tr. 4,ap.4, n. 2. - " Tr. 4, cap.', n. 6. - 5 3 P., qu. BO, art. 9,
ad 3. - , De Euch., n.62, (al., num. 67). - , De SS. Eu·char. Sacram., n. 11. - 8 Parto 3, tit. 14, cap. 12, § 5. ', Is est Joan. S....Chell, Select. disp. 26. - Paluà., in 4,disto 12, qu. I, art. 5, concI. 1, i. t. (n. 25, i. t.) . . Philip.de la Crus, Thesaur. EccI., tr. I, § 11, n. 3.. IO Lib. 20,
j) Suarez, de Reh'g., tr. lO, h'b. 9, cap.3,n. 6; Bonacina, de Euch., qu. 5, punct. l,n. 12,' Villa1obos, part. 1) tr. 7, diff.47) n.3et 4, non afferunt hanc' sententiam.
doN capa», cum sez'lz'cet potest mortaliterpeccare) tunc obHgatur adpraeceptum deconfessione, et per consequens de communione, quae sz"1nul dantur. Idem dicuntSanchez 9; et Paludanus ac de la Cruz,apud Escobar 10; probabilemque putatDiana n cum Tabiena a). - Ratio, quìa,cum tales pueri jam sint capaces committendi peccatum mortale, et se disponendi ad absolutionem per debitum dolorem, etiam capaces fiunt communionis,ad quam minor requiritur ratìonìs discretio.
Secunda vero sententia, communissimaet probabilior, negat teneri. Et hanc docent Suarez lZ, Navarrus 13, Laymann 14,
Escobar 15, Palaus 16, Antoine 17, Croix 18;
Salmant. 19 cum Vasquez, Soto, Filliuccio,Dicastillo, etc.; ac Diana 20 curo Toleto,Coninck, Comitolo b), Tanner, Salas et communì (ut asserit). - Ratio, quia communis usus Ecclesiae sìc interpretatus estobligationem hujus praecepti: tum utpueri cum majori reverentia et fructuEucharistiam suscìpìant; tum ne ipsi facile exponantur periculo transgressìonìs,Et quamvis oblìgentur ad confessionem,non ideo tamen tenentur suscipere Eucharistiam, quae est majoris excellentìaeet non tantae necessitatis, - Nec obstatcap. Omnis 12, de poenit., ubì diciturquod omnìs fidelis, postquamad annosdz'scretz'om's peruenerit, tenetur non tantum ad confessionem, sed etìam ad communìonem, Nam anni dìscretìonìs intelligendi sunt respective ad rationem ma·teriae, nempe cum quis pervenerit addiscretionis annos pro confessione, confi-
num. 243. - Il Parto 3, tr. 6, resol. 70, i. t. - .. Disp. 70,sect. 1, v. Seà exspectanàum. - .. Man., cap. 21, n. 57.1" Tr. 4, cap. 4, nume 3. - 115 Lib. 20, nume 244. - 16 Tr.21,punct. 10, num. 11. - 1'1' De Euch., cap. 2, qu. l, resp. 2,num, 1. - 18 Lib. 6, part.l, nume 646.- 19 Tr.4, cap. 7,num. 16•. Vasq., disp. 214, cap. 4, num. 40, v. Deinàecum Naval'ro• . Sotus; in 4, disto 12, qu. l, art. 9, i. f.;et art. 11, V. Quoà si quaeras. - Fili., tr. 4, cap.' 7, ~
n. 192.• Dicast., tr. 4, de Euch., disp. lO, dub. 5, n. 103et seqq. - .. Part.3, tr. 6, resol. 70.• Tolet., lib. 6, cap. 15,n. 1•• Coninck, qu. SO, n.102 •• Tann., tomo 4, disp. 5,qu. S, dub. 5, n. 114. - Salas, de Legib., disp. 14, sect. 13,num.127.
k) Interpretatio istadesumitur ex Escobar.301. - a) Tabiena, v. Communicare, n. 6,
sententiam hanc pIane defendit.b) Comito1us, quamvis a Diana citetur,IlOn
Pueri,juxta alios,tenenturcommuni·care statimac rationepotiuntur.
Probabi·Iìus non statim tenenturo
Possun ttamen, siEuchari·stiam discernant aprofano cibo.
teatur; quando ad dìscretionìs annos procommunione, communicet. Sed notandumquod ex hujus sententiae fautoribus alti,ut Vasquez C), Hurtadus O, Praepositus e),
Granado c), etc., apud Escobar t, censenttales pueros nec teneri nec posse communicare j quia (ut dicunt) E'ucharistia nonpotest dari eìs qui non sunt capaces dignecommunicandi. - AHi vero, ut Suarez 2
cum Soto et Laymann, Palao, ac Croix 3,
probabilius dicunt quod esto pueri nonteneantur communicare statim post adeptum usum rationis, non tamen prohibentur ad Eucharistiam accedere, semper acsciant discernere hunc coelestem cibuma profano. Tunc enim, ut inquit D. Thomas 4: Quando jam puerz' z'nez'pz'unt alz'qualem usum rationis haoere, ut possin:devotz'onem concipere hujus sacramenti,tunc potest eis hoc sacranentum conferri.
l Lib, 20,n. 242.- 8 Disp. 70, sece. r, v. Deinde. • Sotus,in 4, disto 12, qu.}, art. Il, V. f•. Laym., lib. 5, tr, 4, cap. 4,n.3.. Palaus, tr. 2J, punct, lO, n.n. - 8 Lib, 6. part.l,
loquiturtameninRespons.mor., lib.l,qu.17,de communione.
c) Vasquez videtur sane id insinuare, dum,disp.214, cap.4, n.43, negat ministrandumesse hoc sacramentum pueris c qui sufficientiusu rationis carent, et hoc praecepto nontenentur '. - ]acob. de Granado parìter videtur hanc sententiam insinuare, dum in 3 P.,controv. 6) de Euch., tr. lO, disp. 3, n. 11,rationem afferens cur non teneatur, scribit:« Quia Ecclesia declaravit tunc non haberediscretionem sufficientem, ut ea, qua par est,reverentia et devotione Eucharistia suscipiatur _. Quod aliis verbis, dt'sp. 4, n. 2, sicreddit: c Major enim dignitas Eucharistiaepe#t majorem reverentiam in suscipienteet majorem discretionem '.
à) Gaspar Hurtadus male citatur ab Escobar pro hac sententia; tenet enim oppositam,scribens, de Euch., disp.l0, diff. 4, v. Pueriergo: c Nihilominus puero permittendum'est communicare, quamvis ad eam discretionem [in qua tenetur praecepto annuaecommunionis] non pervenerit, si prudenter,judicetur pervenisse ad perfectum tisum rationis sufficientem ad peccatum mortale, sieonfessarius prudenter pr:ilesumat esse sufficienter dispositum •.
e) Praepositus, qu. 80, art. Il, dub. l,n. 56, negat quidem teneri. « Advertunt aliqui, inquit, quod pueri non statim obligenturcommunicare cum primum possunt et tenentur confìteri, sed aliquanto majorem rationisusum requiri, quod non est improbabile, etcolil1ìrmat communis praxis pastorum -. At,
Idque confirmatur in cap.penult., causo26,qu. 6, ubi dicitur: Cuz Poenitentzae sacramentum conceditur, neque Eucharz'sHaesacramentum negarz'debet, si desidere: f).
Sed hic dubitatur l°. Quando censeantur pueri obHgati ad communù:andum?
Sotus apud Suarez 5, et Corduba g) apudPalaum 6, sentiunt hanc obligationem incipere a duodecimo anno; quia (ut ajunt)in ea aerate pueri tenentur ad leges ecclesiasticas. Sed hoc communiter rejìcìtur,prout diximus de Leg., lib. I, n. 155. Hinc comrnunìter dicunt doctores, regulariter loquendo, pueros non obligari adcommunionem ante nonum vel decìmumannum; nec differendam eis esse communionem ultra duodecimum (ut sentiuntPalaus h),. et Salmant. 7 cum Lugo i), Dicastillo o, Amico j), etc.), vel saltem ultra decimum quartum, ut Suarez k), Lay-
n. 646. - " 3 P. t qu, SO, art. 9, ad 3. - sotu«, in 4. disto 12,qu. 11. artico Il, v. Sed si quaeras. . 5 Disp, 70, sect. :1,v. Deinde.-' Tr.21. punct. lO, n.ll. -' Tr.4,cap. 7, n.1S.
n. 58, videtur etiam negare eos posse communicare statim ut habent usum rationis adconfessionem sufficientem: c In pueris...paulomajor aetas et rationis usus requiritur, utteneantur singulis annis hoc sacramentumsumere, quam ut teneantur confìteri, ut scilicet majori cum reverentia ad hoc sacramentum accedant... In genere loquendo pueri videntur p1erumque capaces hujus sacramenti anno duodecimovel decimoquarto s ,
f) Rectius: Canon Agnovimus, penult.)causo 26, qu. 6, jubet ut poenitentia concedatur morientibus; qui eam cupiunt; et Gratianus, transitionem faciens ,ad canonem 14ult., scribit: c Cui autem poenitentia non negatur, nec reconciliatio sibi deneganda est-.
g). Corduba, Sum., qu. 60, in med.) haneobligationem incipere ait 12 aut 13 anno inteminis; in viris autem, anno 14 aut 15; et itaetiam a Pa1ao allegatur.
h) Pa1aus,.tr. 21) punct. lO, n. 11: c Regulariter, inquiti.... nemo ante decimum annum obligari censendus est».
i) Lugo, disp. 13, n. 33, de discretionerequisita scribit: c Communiter Rolet advenire à decimo usque ad decimum quartumannum·.
j) Dicastillus, tr. 4) disp. lO, dub. 5,n. 108; Amicus, tomo 7, disp. 29, n.61, nondeterminant tempus.
k) Suarez, loc. ct't., tempus assignat c adecimo usque ad. decimum quartum aeta.tisannum '. - Idemque significant Laymann,tr. 4, cap. 4, n. 3; Wigandt, tr.12,exam.4,n. 46, ubi dicunt in a1iiscitius advenire signa
Regulari·ter non tenenturantenonum annum.
Non durerendum ultra duodecimum veldecimumquartum.
280 LIB. VI. - TRACT. III. DE EtUCHARISTIA. CAP. II. - DE CAUSIS ET SUBJBCTO EtUCHAR. - DUB. II. - ART. III. 281
rnann k), Wigandt 'k), Antoine 1 et Croix 2.
Hicque notaudum id quod praescripsitS. Carolus Borromaeus 8:Parochi. .. tllos...qut' decennt'um attt"gert'nt, hebdomadae Septuagestmae ùiÌtt"o accersant, et sùtgt"llatt"m t'nstruant atque erudiant ad cognitionem cuttumqee sanctissimi sacramentiEuchartstiae} doceantque quam humt'lt"ter,relt"gtosereverenterque ad eam sumendamaccedant.
Dictum est: reguiariterr nam, ut advertunt auctores, citius possunt obligaripueri qui ante talem aetatem perspicaciores conspiciuntur. Unde recte reprehendit Roncaglìa 4 parochos qui indiscriminatim non admittunt ad communìonemnisi pueros in certa aetate constitutos. Dicunt autem Navarrus l) et Croix 5 quod,licet pueri anno decimo possint ad communionem admitti, non tamen ipsi adillam tenentur; sed tum solum cum aparocho vel parentibus moniti fuerint m).
.r De Euch., cap. 2, qu, 1, resp, 2, num. 1. - • Lib, 6,parto 1, n. 646. - e Synod. dioec. XI, tit, 3, Monita quoadSacram. - • De Euch., cap. 6, reg, in praxi, n. 5. - • Loc.cit., n. 646. - 8 Qu, SO, art. 9, ad a, cum corpo - suar.,disp. 62, sect, 4, i. f.; et disp, 69, sect, 2, v. Nihilom;nus. Petaue, tr, 21, punct, lO, num, 6•• Laym.l°lib. 5, tr.4,cap. 4, num. 2, cum num. 3 et 4•• , Tr. 4, cap. 7, n. 7.-
Dubitatur 2". An t'n pericuto martiscommUntO trt'buenàa sit pueris qUt' ratt'ontS sunt tmpotes?
Respondetur negative: tum quia idemadest periculum irreverentiae, tum quiatalis est usus Ecclesiae Romanae. Ita communiter S. Thomas 6; item Cajetanus n)}
Suarez, Palaus, Laymann , Bonacina o),
Lugo n)} etc., cum Salmant. 7.
Et qui aliter ageret graviter peccaret,ut notant Salmant. 8 cum Ledesma: quiait, hujusmodi usum unìversalem Ecclesiae quìppe aequivalere ac si esset prohibitio.
Pueris vero qui jam sunt compotes rationis, in articulo mortìs non solum communio dari potest, ut dicunt Navarrus 9;Cajetanus P) apud Wigandt lO; sed etiamdebet, ut communissime docent Suarez 11,
Lugo 12, Laymann o,Palaus 18, Wìgandt 14,
Holzmann 15, Antoine 16, Esco.bar 17; et Salmanto 18 cum Henriquez r); et idem docet
• T~act. 4, cap. 7, num. 8. - Petr, Ile Letiesma, de Euch.,cap. 13, concl, 8, (edit. hispan, SalmaIÌt. 1602).- • Man.,cap. 21, n. 57. - lO Tr. 12, exam, 4, n. 46, v. Resp. 3. 11 Disp. 70,sect. 1, i. f. - .. De Euch., disp. 13, n. 37 et 39.- IS Tr. 21, punct, lO,n. 11.- " Loc, cìt., n. 46. - " DePraec, Ecci., D. 43, i. f. - 18De Euch., cap. 2, qu, 1, resp. 2,n. l, v. f. - " Lib. 20, n. 244. - 18 Tr. 4, cap. 7, n. 15.
In mortisp e r ì c u lo,pueri ratio ..nis impotesnon communicandi.
Rationiscompotes,communicandi.
Perpetuoamenttbus,communioneganda.
Nonperpe.tuo amentibus,quandosit danda inmortis articulo.
Benedictus XIV 1. - Ratio, quia ex unaparte pueri, in tali periculo constituti,tenentur ex praecepto divino communicare; ex alia, utìlitas Eucharistiae tuncmajorem dispositionem non exposcit.
302. - Quaeritur 2". An communzo sitministranda amentibus?
Perpetuo amentibus omnino est neganda; ut omnes dicunt cum S. Thoma 2,
et Rituali Romano 8, ubi dicitur: Amenn'bus... seu phrenett'cts communicare noniicet; lt'ceòt't tamen st' quandohab.eant lu·cida mteroaita, et àevott'onem ostendantdum t'n eo statu' manent} si ,nul1um t'ndz··gnt"tatts pert"cu.lumadst"t.
Aliis vero amentibus qui Don sempercaruerunt usu rationis, sed nunc carent,censet Gobat a) quod in articulo mortisabsolute potest eis dari communio. Sed in hoc sequenda est doctrinaD. Thomae 4, ubi sic ait: Siprt"us} quando erantcompotes suae menns} apparut"t t'n ets devott'o hujus sacramentt~debeteis t'n articulo mortis hoc sacramentum exht'bert':nist' forte tt"meatur pert'culum vomt'tus velexsput'tt'onts. Idem fere docuit CatechismusRomanus 6, dicens: Amentt'bus praetereaquitunc aptetatt"ssensu alteni sunt} sacramenta dare mt'nt'me oportet" quamvts} St~antequam t'n amentt'amt'ncùiertnt} pùzm ...
ammt' vOluntatem prae se tulert'nt} lt'cebzteis t'nfine vt"tae, ex conditi· Carthagt'nensisdecreto}Eucha'rtstt'am adminzstrare: modovomt'ttonts vel alterius z'ndt"gnt"tatis et t'ncommodt' pericùlum nullum tzmendum sito
Bine suffìcìt quod 1:alis aeger pie vixerit; ut recte dicunt Palaus 6, Holzmann" ;et Salmant. 8 cum Suarez b)} Vasquez e),
Coninck, Laymann, Bonacina, Filliuccio à)}
Hurtado, etc. Ratio, quia ex una partepraesumitur is ìnterpretatìve communionem petere; ex altera, huic Eucharistiaadhuc necessaria esse potest, nempe siincidisset in amentìam exsistens in peccato mortali, de quo solum attritus fuerito - Excipiunt tamen doctores (apudSalmant.P) si certo praesumatur in amentiam incidisse penitus impoenitens e).
Extra: tamen articulum mortis, nullomodo Eucharistia amentibus est concedenda; ut Salmant. lO cum Suar.ez, Laymann et communi.
803. - Quaeritur 3°. Quando concedenda stt Euchartsn'a semzlatuts) mutiset oosessis?
Respondetur quod semf!atuts, semperac sciant distinguere hunc coelestem cibum ab aliis, tantum in articulo mortis ettempore praecepti communio danda est._ Holzmann 11, Laymann a), Wigandt a);
Se m ifatuìs, surdiset mutisquando sitdanda.
discretionis, anno scilicet nono aut decimo;in aliis vero t.ardius, anno decimoquarto.
l) Navarrus, Man., cap. 21, n. 57, universaliter scribit eos «qui aliena cura gubernantur et eorum monitionem exspectant,nonpeccare donec moneantur '.
m) S. C. C., die 15Martii 1851, de hac ma·teria dec1aravit: « Nulla canonica 1ege sancitum est ne communio ministretur puerisante duodecimum aetatis annum •. Posse ta·men episcopum,attentis locorum ac temporiscircumstantiis, aetatem determinare qua pueriad primam communionem admittantur, utideclaravit eadem S. C. in Annecien.} die 21]ulii 1888. - Praeterea, de puerorum frequenti communione S. C. c., die 15 Septembris 1906, haec deerevit: «Sacrae communionis frequentiam commendari juxta articuluniprimum deereti [de quotidiana communione,20 Decembris 1905, relati supranota a, adn.254] etiam pueris qui ad saeram mensamjuxta normas in CatechismoRomano, cap. 4,n. 63} semel admissi, ab ejus frequenti participatione prohiberi non debent; sed potiuseos ad id hortari, reprobata praxi contrariaalicubi vigente '.
n) Cajetanus, Sum., v. Communionis minister, i. m.; Lugo, dìsp. 13} n, 32, negant
absoluteet in universum communionem dariposse pueris ante discretionis annoso
o) Bonacina, disp. 4) qu. 6, punct.l, n. 5}loquitur de perpetuo amentibus, de quibuseodem loco Salmant. disputant.
P) Cajetanus, Sum., V. Communionisminister, i. m.} disserens de certis quibusdampeccatoribus, regulam hanc generalem, ut aitWigandt, tradit: «Quandocumqueet ubicumque, et quibuscumque potest dari sacramenturo Poenitentiae, potest etiam dari, si in aroticulo mortis est, viaticum •.
q) Laymann, lib. 5, tr. 4, .cap. 4, .n. 3)de pueris in mortis articulo constitutis, hancstatuit regulam: «Cuisacramentum Poenitentiae conceditur,neque Eucharistiae sacramentum negari debet, si desideret •.
r) Henriquez, videtur hanc sententiam implicite enuntiare, dum, lib. 8} cap. 42} n. 4haec scribit: « Si pater et parochus in mor:tis articulo... communicare puerum non permittat, excusatur, quando est dubium de sufficienti diseretione '. Et n. 3, in universum.scripserat: «Qui habent usum rationis, seddebilem et imperfectum, ut Aethiopes, et qui- .dam, et semifatui, sec1uso irreverentiae periculo,admittendi suntad communionempraecepti in Pascha et Martis articulo •.
'De Synodo, lib. 7, cap. 12, num. 3. - • 3 P., qu. 50,art. 9, corpo - • De SS. Euch. Sacram., n. lO. - • Loc.cito - • De Euch., num. 64, (al. num. 69).. -. • Tr. 21,punct. lO, n. 7. - , De Praec. Ecc1., num. 46. - s Tr. 4,cap. 7, n. 9 et 10•• Coninek, qu. SO, art. 9, n; 73 et 74. -
302. - a) Gobat,tr. 4}n. 135, ait illis' dandum esse sacramentum; «quia censendi sUntillud petivisse hoc ipso quod.aliquancliu pievixerint, modo non constet fuisse in statumalo, quando correpti sunt hoc malo •.
b) Suarez, disp. 69, sect.2) dub. 3, illos aitpetivisse explicitevel implicite. Et V. Ad fun-'damentum ergo: «Quacumqueprobabili fidecredatur, inquit, esse bene dispositus,id satisest •. Et paulo inferius: « Sufficit....implicitapetitio, quae in ipsa contritione et signis ejusinc1uditur, quatenus includit voluntatem implendi omnia praecepta; immo, dum contrarium non constat, nullus est qui non velit utEcc1esia ei in necessitate subveniat remediisad salutem tam opportunis et quasi necessariis -.
c) Vasquez, disp. 212} cap. 3} n. 26) aitdari eis posseEucharistiam, «etiamsiexpresseillam non petierint..., dummodonulla suspicio
Laym., lib. 5, tr. 4, cap. 4, num. 4.• Bon""., disp. 4,qu. 6, punct. l, n. 5. - Gasp. Hurtad., de Euch., disp. 9,dit\'o 20. - • Loc. cit., n. 11.- 10 Tr.4, cap. 7, n. 11, i. f.Suar., disp. 69,sect. 2, dub. 3. - Laym., Hb. 5, tr. 4, cap. 4,n. 4. - U De Praec. Ecc1., n. 45.
alicujus mortalis peccati de illis habeatur....,quoties de illorum vita praeterita recte colligipotest eos petituros pro tempore amentiaehoc sacramentum, si illud considerassent '.
à) Filliuccius, tr. 4, cap. 7, n.189} censetdebitam esse dispositionem: «vel quia anteeam petierint formaliter, aut virtute petendoconfessionem, vel quia, si mali fuissenon probentur, praesumendus quisque sit bonus •.
e) Quam exceptionem aliis· verbis ponuntPalaus et Ho1zmann, dicentes requiri ut nonconstet in amentiam peccato mortali gravatum incidisse.Et omnes isti, Salmant.,Palaus,Holzmann, requirunt etiam ut non sit spesmoralis illum ante mortem rationem recuperaturum; et ut absit periculum irreverentiae.
303. - a) Laymann, lt"b. 5} tr. 4} cap. 4}n.4} admittendos esse vult «minimum... inPaschate,multoque magis in mortis articulo- .- Wigandt pariter, tr. 12} exam. 4} n. 36,
282 LIB. VI. - TRACT. III. DE EUCHARISTIA.
Epilepti·cis et obsessis negaturt an t u m inparoxysmo.
et Salmant, l cum PaIao, Hurtado, DianaHenriquezv,' - contra Sanctium et Leandrum C), qui concedunt toties quoties.
Idem agendum est cum mutis et surdis a nativitate; modo ex signis consteteos discretionem habere; ut Laymann d),
Palaus et Salmant. 2. Immo recte ait Holzmann 3 quod si isti sint praediti non qualicumque discretione, saepiuspossunt communicare.
Verum mutis, surdis et. simul caecisa nativitate, omnino e) neganda est communio: cum Wigandt 4. Epilepticìs autemnegatur communio tantum in paroxysmo;
1 Tr. 4, cap. 7, n. 12. ~ Palaus, tre 21, punct, lO, n. 8. Casp. Hurtad., de Buch., disp. 9, diff. 20. o Dia na, parto 2,tr. 14, resol.,79. - Ioan. Sanct., Select., disp.26, num. 5;et disp. 38, n. 9. - Palaus, tre 21, punct. IO, n. 9. - i Tr.4,
admittit eos « raro, ut in Paschate et jubiIaeo >.
h) De Henriquez, cfr. notam r ad 11. 301supra.
c) Leander, de Eucb., disp. 6, qu. 14, satis probabilem hane sententiam existimat;contrariam tamen putat probabiliorem.
d) Laymann, loc.cit.,n.5}ait eommunionemsurdis ac mutis a nativitate possedari «saltempasehali tempore et in mortis artieulo » ..
e) Wigandt dicit «ordinarie >.
I) Laymann, toc. cit.,n. 6; Palaus, tr. 21,punet.lO, 1t.lO, de solis obsessis (non de epilepticis) disputant.
g) Suarez, disp.159} sect. 2, V. f,o Bonacina, qu. 6, punet. 1, n. 6. ajunt illud relinquendum esse prudenti arbitrio saeerdotis.
ut HoIzmann 5 i EIbeI6 cum Laymann I)et Palao I).
Idem agendum cum obsessis a daemone, quando non sunt sui compotes. Caeterum Salmant. 7 cum Suarez g), Soto h)} Bonacina g), Laymann i) et aliìs, exdoctrina S. Thomae h), recte ajunt Eucharistiam pluries in anno, juxta prudentiamconfessarli istis concedendam essei cumsit speciale remedium ad daemones arocendos. Hinc ait Cassianus 8: Communt·onem... eis (qui ab immundis vexanturspiritibus).... a seniorious....nunquam menzz'nimus z"nferdù:fam.
cap. 7, n. 13. - • De Praec. EccI., n. 50. - • Tr. 12, exam, 4,n.38. - • Loc. cit., n. 48.~ • Confer, 14, de Subj. Euch••n'.98. - , Loc, cit., n. 14. - e CoUat. 7, cap. 30; ap, Migne.Patrol. lat., tomo 49, col. 7W et 710.
h) Sotus, in 4, dist.12} qu.L, art. 9, argo 2;S. Thomas, 3 P.} qu. 80, art. 9} ad 2, de hisidem esse dieendum volunt ae de eeteris amentibus. Afferunt tamen verba Cassiani,qui verbis a S. Alphonso relatis haee aliaaddit: « Quin immo, si possibile esser,etiamquotidie eis impartiri eam debere eensebant e ,
i) Laymann, loe. cit., n. 6} negar eis essedenegandam eommunionem; et adducit Cassiani sententiam, ejusquerationem ex eodemCassiano his verbis reddit: «Magis namqueae magis inimieus insultabit obsessocum euma eaelesti medicina viderit segregatum ; tantoque durius et frequentius attentabit, quantoeum. a spirituali remedio longius senseritabdieatum s ,
Obsessis,pluries inanno dandacommunio.