İmam ÖnderlİĞİnde camİ merkezlİ dİn eĞİtİmİ
DESCRIPTION
İMAM ÖNDERLİĞİNDE CAMİ MERKEZLİ DİN EĞİTİMİ. Nazif Yılmaz Din Eğitimcisi Milli Eğitim Bakanlığı Din Öğretimi Genel Müdürü. CAMİ İMAMININ KENDİSİNİ YENİLEMESİ VE GELİŞTİRMESİ. GİRİŞ. - PowerPoint PPT PresentationTRANSCRIPT
İMAM ÖNDERLİĞİNDE CAMİ MERKEZLİ
DİN EĞİTİMİ
Nazif YılmazDin Eğitimcisi
Milli Eğitim BakanlığıDin Öğretimi Genel Müdürü
CAMİ İMAMININ KENDİSİNİ
YENİLEMESİ VE
GELİŞTİRMESİ
“Allah sizi hiçbir şey bilmez bir halde
annelerinizin karnından çıkardı. Size kulaklar,
gözler ve kalpler verdi…”
Nahl Sûresi, 78. ayet
GİRİŞ
Peygamberimizin şahsında insanoğlundan
“De ki Rabbim ilmimi artır!” duasına devam etmesinin
istenmesiyle insanın devamlı bilginin peşinde olması,
duygusal motivasyonunu ihmal etmeden bilgisini artırması
emredilmektedir.
Tâhâ Sûresi, 114. ayet.
Cami imamı, vazifesinin sorumluluğunu her an hisseden,
niyetine göre sonuç alacağını bilen ve kendini her an yenileyen biridir.
Çünkü o bilir ki “mesleğinde kendini
yenilemeyen kendinden yer.”
PEYGAMBERLER VE TOPLUMLARI
Cami imamı, tarih boyunca insanlığın eğitimcisi olmuş örnek
insanları ve onların öğretim-eğitim yöntemlerini okur, inceler ve
örnek alır.
Bu konuda öncelikle tüm insanlığın imamları ve muallimleri
olan peygamberleri tanımaya çalışır.
Cami imamı, vazifesindeki uygulamalarını ve mesleki
tecrübelerini sonraki nesillere aktarır.
Bu şekilde mesleğe yeni başlayacak olan din
görevlilerine yol gösterir. “Hizmet günlüğü ya da yıllığı”
Hazırlamayı düşünmez misniz?
BİRBİRİMİZE SAYGICami imamı, cemaatiyle çok güzel bir iletişim
kurar. Cemaatiyle, dernek yetkilileriyle ve görevde bulunan meslektaşlarına kadar
herkesle iyi geçinmeye, gönüllerini alıp hal ve hatırlarını sormaya dikkat eder. Bir gönül almanın manevi getirilerinin ne kadar çok
önemli olduğunu bilir.
Şüphesiz, din görevlileri birbirlerine saygılı olmalı, onurunu korumalıdır ki
halk da onlara daha saygılı davransın.
ÇEVREMİZDEKİ İNSAN KAYNAKLARINDAN YARARLANMAKCami imamı, din hizmetlerinde bulunan
görevliler, İmam Hatip Lisesi meslek dersleri öğretmenleri, Din Kültürü ve Ahlak Bilgisi öğretmenleri ile irtibat
kurulmalı.
Aynı topluma din eğitimi ve din hizmeti veren bu insanların bilgi ve tecrübe
paylaşımlarını önemsemelidir.
BİRBİRİMİZDEN YARARLANMAKMeslektaşlarımızla din hizmetlerinde toplam
kalite düşüncesinden hareketle imamlar, kurs öğreticileri, vaizlerle bilgi, tecrübe ve
örnek uygulamalar paylaşım/çalışma “Ortak Akıl” toplantıları yapılabilir.
Resmiyetten uzakArkadaşlarımızın bilgi, tecrübe ve ürettiklerini almaktan da kaçınmadan,Meslektaşlarımızın bizimle ilgili gözlemlerde bulunmalarını ve eleştirmelerini de isteyerek…
«OKU» EMRİNİ KENDİMİZE TEBLİĞ ETMEK
Öncelikle mesleki alanında sonra da tarih, edebiyat, sosyoloji, psikoloji, pedagoji ve din eğitimi gibi sosyal bilimler alanında
ciddi okumalar yapılmalıdır.
Cami imamının “Mesleki okumalar” diyebileceğimiz bu çalışması zorunlu
olmaktan çok gönüllü bir çalışma olarak algılanmalı ve yaklaşım tarzı da öyle
olmalıdır.
ÖNCE «OKU» HİTABIYLA BAŞLAYAN KİTABI OKUMAK…Anlama ve tefekkür merkezli Kur’an
okumaları:
Kur’an-ı Kerim’in her bir sayfası için bir defter sayfası tahsis edilir. Fatiha
suresinden başlayarak meal ve tefsir yardımıyla bilinmeyen kelimelerin
Arapçası-Türkçesi defterin üst kısmına yazılır ve ayetin anlamı üzerinde tefekkür
edilir.
DERİNLEMESİNE OKUMALAR
Konu merkezli, sûre merkezli ya da seçilen ayet grupları merkezli derinlemesine
Kur’an okuyuşları yapılabilir.
Kur’an fihristleri yardımıyla veya konularına göre Kur’an meali ve tefsirleri yardımıyla belirlenen konular üzerinde
çalışmalar yapılabilir.
AİLECEK OKUMAK
Aile fertlerinin katıldığı aile meclisi oturumlarında ailenin her bir ferdinin
görüşünün alınabileceği tefsir okumaları yapılabilir.
Ayetlerden güncel değerler çıkarıp yorumlaması yapılabilir.
Ya da «Hadis Okumaları» yapılabilir.
MESLEKTAŞLARLA OKUMAKBİRBİRİMİZİ GELİŞTİRELİM
Meslektaşlarla Kur’an üzerine çalışmalar yapılabilir. Belirli
periyotlarla program dahilinde belirli bir disiplinle bir araya
gelerek yapılan bu çalışma farklı yorumların da öğrenilmesi için bir
fırsat olacaktır. Mü’min iki el
gibidir.
KARAKTER MERKEZLİ OKUMAK Öncelikle inanç ve ahlak değerlerimizi konu edinen ayetlerin tespiti yapılır. Hayatımıza yön vermesi, işaret levhası olması ya da günlük hayatta çok karşılaştığımız olaylarda bize bakış açısı vermesi için bazı ayetler seçilir. Seçilen bu ayetler okunarak ya da ezberlenerek anlamı üzerinde tefekkür edilir. Her konuda en fazla üç ayet olabilir.
KUR’AN METNİ YAZMAKFatiha suresinden başlayarak her gün imkan nisbetince yazmak ve yazılan
ayetleri anlamaya çalışmak…
Kur’anla hemhâl olmak, Kur’an’la meşgul olmak... Eller yazarken zihinler ve gönüller
anlamın aydınlığında Rabbimize kulak verecektir.
CAMİ MERKEZLİ DİN EĞİTİMİ HİZMETLERİ
HEDEF KİTLECami eğitiminin kapsamını cami ile irtibatı olan muhatap kitleye göre beş ana başlık etrafında inceleyebiliriz:
Çocuklar Gençler Yetişkinler Kadınlar Yaşlılar
ÇOCUKLAR
FİDAN YETİŞTİRMEKBirinci derecede cami eğitiminin
kapsamına giren ve cami ile irtibatı en çok kurulması gereken muhatap kitle
çocuklardır.
Çünkü onlar geleceğimizdir.
“Cemaat bekleme, cemaatini yetiştir”
CAMİ KİTAPLIĞI
Camilerde çocukların diliyle yazılmış, milli,
dini ve manevi değerleri işleyen çocuk kitaplıkları
veya kütüphaneleri kurulabilir.
MİNARE GÖLGESİNDE OYNAMAK
Avlusu uygun olan camilerin yanına veya
yeni inşa edilen camilerin yanına çocuk
parkları ve oyun alanları yapılabilir.
SÜREKLİ EĞİTİM
Camilerde yaz kurslarının dışında hafta sonları da çocuklar için din eğitimi programları
olabilir.
ÇOCUK BULUŞMALARI
Belirli aralıklarla çocuklara özel programlar yapılabilir. Bu programlara sadece çocuklar
davet edilmeli ve çocuk gezileri yapılarak sosyal
kültürel etkinliklere ağırlık verilmelidir.
BG
GÖNÜL DİLİ
Cami imamı, din eğitimi, genel pedagoji ve çocuk psikolojisi ile ilgili bir program dahilinde belirli seminerlere katılmalı
veya bu alanda kitaplar okumalıdır.
DİLİNDEN ANLAMAK
EĞİTİM DESTEĞİ
Şartları uygun olan camilerde “etüt merkezleri” kurulabilir,
çocukların okul derslerini düzenli olarak yapabilecekleri
imkanlar sağlanabilir.
Çiftçiler
DEĞER VERMEK Yakından ilgi göstermek İkramlarda bulunmak Camiye alınmak Camiden kovulmak
Başımı okşayasın diye…
GENÇLER
BİR MUKAYESE
Peygamberimiz ve gençler
Camilerimiz, biz ve gençler
FIRSAT EĞİTİMİ
Cami imamlarımız “Gençlik ve Cami” konulu etkinliklerle mahallelerinde gündemler
oluşturmalıdır.
MUHATABI ANLAMAKCami imamı, maddi ve mânevî buhranlar
içinde bulunan temiz kalplerin ve sîmaların gönül doktoru olmalıdır. Lisanından dökülen cümleler ve
gözlerinden yansıyan heyecan hasta kalplere şifa olmalı, gönlü incinen, yüreği
burkulan, düşünce dünyası altüst olan istikbâlin büyük insanları, gönül doktoru
imamların yanında dertlerine şifa bulmalıdırlar.
HERKES DİNLENİLMEK İSTER
Gençlerin duygularını ve düşüncelerini anlamaya çalışmalı, onlarla empati kurmayı onlara bir bilgiyi
vermekten daha çok önemsemelidir.
Çünkü gençlere anlatılmak istenenler aslında onların anlaşılmasında gizlidir.
Siz Dinlemezseni
z
RUH İLÂHÎ BİR SIRDIR Cami imam ruh insanıdır, nefisleri
terbiye etmeye, ruhları olgunlaştırmaya çalışır.
Onun için ruhları iyi tanımalıdır. Sûretlerin farklılığı kadar sîretler ve ruhların da farklı olduğunu bilmelidir.
Bu sebeple, gençlerin yaşadığı ortamı ve aldığı kültürü anlamaya çalışmalı, onların kullandığı dili çözmek için gayret etmelidir. Nimetullah
Hoca
ANLADIĞINIZ KADAR ANLAŞILIRSINIZ
Onların içinde bulunduğu sosyal ve kültürel çevreyi, yetiştiği aile
ortamını, zihnen ve kalben beslendiği kaynakları bilmeyen, bu kaynaklardan neden ve nasıl beslendiğini araştırmayan cami
imamının gençlerin dilini anlaması ve onunla sağlıklı
iletişim kurması, verdiği mesajların yerini bulması
mümkün değildir.
GENÇLERİ ANLAMAK İÇİN OKUMAK
Bu nedenle gençlik üzerine okumalara ve araştırmalara vakit
ayırmalı, meslektaşlarıyla paylaşımlarda bulunmalıdır. Burada İslam’ın ilk neslinin çoğunluğunun gençlerden
olduğunu, Efendimiz (s.a.v.)’in etrafında gençlerin nur hâlesi
oluşturduğunu unutmamak gerekir.
USANDIRMADAN
Cami eğitiminde gençlere ve çocuklara kısa ve öz
temel dini bilgilerin verilmesi amaçlanmalı
onları camiden uzaklaştıracak ağır
müfredat ve derslerden kaçınılmalıdır.
Muaz b. Cebel
Yağmurlu Cuma
Namazı
KİŞİSEL GELİŞİM-HADİS Her hafta belirli bir program dahilinde
gençlere özel ders – söyleşi-sohbet yapılabilir.
Okul çıkışlarında ya da akşamları haftada ya da on beş günde bir olmak üzere belirli bir program dahilinde gençlere Riyazu’s-Salihin dersleri yapılmalı, camilerde Hadis halkaları kurulmalıdır.
Gençlerin ahlak ve karakteri üzerinde bu hadis derslerinin çok olumlu etkisi olacaktır.
VE SPOR-KÜLTÜREL ETKİNLİKLER
Gençlere yönelik sportif, sosyal kültürel ve gezi etkinlikleri düzenlenebilir.
DANIŞMA KURULU
Eğitim çalışmalarının daha düzenli ve güzel gitmesi için
mutlaka her caminin bir danışma kurulu olmalıdır.
ÖğretmenHayırsever
v.s.
DİN DİLİVaazlarda ve hutbelerde yetişkinlere ve yaşlılara değil gençlere de hitap
etmelidir. Konular onların dikkat çekeceği
konulardan da olmalıdır.
OKUL ZİYARETLERİ
Cami imamlarımız çeşitli vesilelerle okulları ziyaret
etmeli ve öğretmenlerle irtibat kurmalı, onlarla tanışmalıdır. Gençlerin cami ile irtibatını
kurmak için imkanlar ve fırsatlar oluşturmalıdır.
İMAM HATİP OKULLARINA DESTEK
Kur’an Kıraatı iyi olan cami imamlarımız tarafından İmam Hatip Lisesi veya imam hatip ortaokulu
öğrencilerine yönelik etüt desteği verilebilir.
YETİŞKİNLER
DEĞER VERMEK Değer verilen insanlar Cüleybib İlk Nesil Cansızlarda bile Su ve bitkiler Ya da insan Her canı değerli bilmek. Beraat-ı Zimmet Asıldır.
Dınının Hacı
MUHATABIN BAKIŞ AÇISINI BİLMEK Bir garip öğrenmek isteyince Bir cenazede… Beklentiler Beklenilmeyen davranışlar….
REHBER İMAM
Yetişkinlere yönelik “Anne- Baba Eğitimi” çalışmalarına ağırlık
verilmelidir.
ÇOCUKLARLA İLETİŞİM KURMA VE ONLARI YETİŞTİRME
CEMAAT ZİYARETİ
Belirli aralıklarla –ayda bir gün ya da on beş günde bir- cami merkezli cemaat ziyaretleri
yapılabilir.
Cami cemaatinden bir şahsın evinde gruplar oluşturularak ev ziyaretleri gerçekleştirilebilir.
CAMİ BURSUCami derneklerimiz başarılı öğrencilere
burs verebilir. Her cami bir üniversiteliyi okutacak
olsa ülkemizde cami desteği ile yüzlerce gencimizin yetiştirilmesi
mümkün olur.Bir minare yanına bir insan yetiştirmek
ne kadar da isabetli olur. Mihrapları yapmak yanında mihrapları
doldurmak daha da önemlidir. Espiri olsun
KADINLAR
CAMİNİN HAVASINDA KUR’AN EĞİTİMİ
Kadınların cami ile irtibat kurmalarını sağlamak için Kur’an Kursu
öğreticilerinden destek alınarak Kur’an kurslarındaki bazı dersler –talim dersi gibi- camilerde yapılmalı hanımların
camiyi tanımaları ve cami içinde etkinliklerde bulunmaları sağlanmalıdır.
ZİYARETLE ONURLANDIRMAK
Cami İmamı vakarından ve takvasından taviz vermeyerek hasta bakıcılığı yapan, anne ve babasına hizmet eden, engelli
çocuklarına hizmet eden hanımefendileri tebrik etmek,
gönüllerini almak ve onları takdir etmek için aile ziyaretleri
yapabilir. Ümmü Mihcen Mehmet
Keskin
KUSURLARIYLA KABULLENMEK Ebu’d-Derdâ (r.a.) Hekimoğlu İsmail ve babası Kovmak, kızmak, zorlaştırmak, nefret
ettirmek yasak….
Sultanahmet Camii
YAŞLILAR
ZİKİR VE İSTİGFAR MECLİSLERİ
Yaşlıların çok memnun kaldığı ve Allah’ı zikir ve istiğfar için önemli
bir fırsat olan manevi arınma (istiğfar) ve dua meclislerinin
camilerde haftanın belirli günlerinde yapılması gerekir.
ZİYARET
Camiye devam eden ve etmeyen yaşlılarla irtibatlar
kurularak yaşlı kimseleri evlerinde ziyaretler gerçekleştirilebilir.
KABRE GİTMESİNCami imamlarımızın
başkanlığında yaşlıların engin tecrübelerinden
yararlanmak için “tecrübe veya istişare” oturumları
yapılabilir.
KISSADA DENGE
Yaşlılara yönelik kıssalar-ibretler içeren
anlatım çalışmaları yapılabilir.
ÇOCUKLARLA ZİYARETCami imamlarımızın önderliğinde
yetişkinlerle ya da genç ve çocuklarla yaşlıları evlerinde
ziyaret programları yapılabilir. 15’er dakikalık da olsa kısa
ziyaretlerin ziyaret edenler ve ziyaret edilenler açısından ayrı bir
anlamı olacaktır. ÇAY MAHALLESİ
HİZMET ÇEŞİTLİLİĞİ
HER İKİSİ DE MUALLİMPEYGAMBER MESLEĞİ
İmamlarımız, “Cami –Öğretmen” buluşmaları
yapılabilir.
FARKLILIK OLUŞTURMAK
Sağlık ve Emniyet personelinin davet edilmesi, onlardan cemaate yönelik bilgilendirmelerde destek
alınması, seminerler veya konferanslar yapılması mümkün
olabilir.
MEVLÜT OKUMAK İÇİN DEĞİL
İmamlarımız kartvizit bastırmalı, camiyi ve
kendilerini tanıtan ve camide yapılan etkinlikleri anlatan bir
broşür hazırlatmalıdır.
KABI AYRI OLANIN TADI AYRI OLUR
İl içi ve il dışı kardeş kardeş camiler uygulaması yapılabilir.
Kardeş CamiKardeş İmam
Kardeş CemaatZiyaretleşmeler
CAMİ MERKEZLİ KUR’AN’IN ANLAM
ÖĞRETİMİ
ANLAYARAK NAMAZ KILMAK
Namaz Surelerinin Tefsiri
Her yıl bir program dahilinde sebeb-i nüzüllerle ve yaşanmış
örneklerle desteklenerek Namazlarda okunan kısa sureler
halkın anlayacağı dilde, günümüzle bağlantı kurularak
anlatılabilir.
MİHRAPTAN GÖNÜLLEREMihrabiyelerin (Mihrapta
Okunan aşırlar) Açıklanması: Namaz sonlarında okunan
aşırların çok kısa ve net olarak anlamının açıklanması yapılabilir. Hafız olmayan imamlar anlamını açıklamayı planladıkları bölümleri
aşır olarak yüzünden okuyabilmelidirler.
İLİM MECLİSLERİCami Dersleri Bünyesinde Anlam Öğretimi: Tefsir dersleri haftada bir gün olmalı. Cemaatin katılımının yüksek olduğu bir vakit tercih edilmeli ve işlenecek sure veya konular önceden cemaate ilan edilmelidir. Çarpıcı başlıklar ile cami tahtasında ilan edilmeli ve çok güzel hazırlık yapılarak sözü hiç uzatmadan tercüme ve tefsirde sade, anlaşılır ve kolay bir üslûb kullanılarak mesajlar açık ve net bir şekilde verilmelidir.
TOPLUM HİZMETLERİNDE
KUR’AN’IN ANLAM ÖĞRETİMİ
DİRİLERE HİTABETMEKTaziye ziyaretlerinde okunacak ayetler ve anlam açıklaması:
Taziye ziyaretlerinde insanların zihinleri ve gönülleri mesaj almaya çok açık olur. Bu ziyaretlerde okunacak ayetler dikkatle
seçilmelidir. Sabır, ölümün hakikati, dünya hayatının gerçeği, ahiretteki hesap,
mü’minlerin karşılaşacakları mükafatlar gibi konuları işleyen ayetler okunmalıdır.
MUHTEVAYA UYGUN ANLATIM
Düğünlerde okunan ayetler ve anlam açıklaması :
Günümüzde düğünlerde Kur’an okunmasını isteyen aileler de var.
Düğün, nişan ve nikah merasimlerinde evlilik, aile, çocuk eğitimi veya ahlaki
değerler ile ilgili ayetler seçilmeli ve aşır okunduktan sonra da kısaca anlamı
açıklanmalıdır.
KUR’AN’IN MESAJINI HAYATA TAŞIMAK
Açılışlarda okunacak ayetler ve anlam açıklaması:
Allah Teâlâ’nın rızık vermesini, lütuf ve nimetler bahşetmesini, helal kazancı, çalışmayı, hak ve hukuka riayete dikkat etmeyi,
ahlaki değerleri ifade eden ayetleri okumak gerekir.
FIRSATI GANİMET BİLMEKÇeşitli dini törenlerde, mübarek
gün ve gecelerde anlam açıklaması:
Asker uğurlama, sünnet merasimi gibi dini törenlerde, mübarek gün ve gecelerde, kutlu doğum ve din
görevlileri haftalarında zamana ve mekana uygun ayetler seçilmeli,
anlamı dinleyenlere kısa ve öz olarak aktarılmalıdır.
İLGİYLE DİNLEDİĞİNİZ İÇİN GÖNÜLDEN TEŞEKKÜRLER…