in pas met
TRANSCRIPT
IN PAS MET DIE VERANDERDE OMGEWINGSENWES INLIGTINGSESSIE:
Augustus 2011
Landboudienste
‘n
SENWES AANBIEDING
Om die produsent in staat te stel om ‘n berekende
besluit te kan neem oor produksie & bemarkings
moontlikhede vir die komende seisoen.
Produksiekoste vir 2011 – 12
Berekening van totale kostes
Huur of koop
Gedagtes om huis toe te neem
Ons praat oor ….
DIE KOMENDE SEISOEN – WAT KAN ONS VERWAG?
0 %
20 %
40 %
60 %
80 %
100 %
120 %
140 %
160 %
180 %
200 %
2006 2007 2008 2009 2010
Pe
rse
nta
sie
ve
ran
de
rin
g v
an
af
ba
sis
Produksie jare
Verandering in prys van die belangrikste insette uitgedruk as % die afgelope 5 jaar
Kunsmis (40%) Brandstof (12%) Herstel (8%)
Vaste koste9%
Rente & huur17%
Ander direkte koste11%
Kunsmis27%
Saad10%
Brandstof4%
Besproeiingskoste22%
Mielies se koste samestelling 2010
PRODUKSIEKOSTE 2011-12
Katoen - Spilpunt Spilpunt Vloed
Beplanningsopbrengs 5.0 t/ha 5.50 t/ha 6.0 t/ha 4.50 t/ha 5.0 t/ha 5.50 t/ha
Produksiekoste R / ha R 19,725 R 20,530 R 21,334 R 19,785 R 20,756 R 21,726
Marge @ R 6,500 R 12,775 R 15,220 R 17,666 R 9,465 R 11,744 R 14,024
Lusern Spilpunt Vloed
Beplanningsopbrengs 18.00 t/ha 21.00 t/ha 24.00 t/ha 15.00 t/ha 18.00 t/ha 21.00 t/ha
Produksiekoste R / ha R 10,914 R 12,253 R 13,591 R 8,810 R 10,298 R 11,637
Marge @ R 1,200 R 10,686 R 12,947 R 15,209 R 9,190 R 11,302 R 13,563
Grondbone - Spilpunt Spilpunt Vloed
Beplanningsopbrengs 2.50 t/ha 3.00 t/ha 3.50 t/ha 2.00 t/ha 2.50 t/ha 3.00 t/ha
Produksiekoste R / ha R 11,364 R 11,516 R 11,668 R 10,004 R 10,155 R 10,306
Marge @ R 5,500 R 2,386 R 4,984 R 7,582 R 996 R 3,595 R 6,194
Mielies - VloedBeplanningsopbrengs 7.0 t/ha 8.0 t/ha 9.0 t/ha 10.0 t/ha 11.0 t/ha 12.0 t/haProduksiekoste R / ha R 10,857 R 11,355 R 12,088 R 12,730 R 13,549 R 13,903 Marge @ R 1,500 R -357 R 645 R 1,412 R 2,270 R 2,951 R 4,097
Mielies - SpilpuntBeplanningsopbrengs 9.0 t/ha 10.0 t/ha 11.0 t/ha 12.0 t/ha 13.0 t/ha 14.0 t/haProduksiekoste R / ha R 12,602 R 13,171 R 13,832 R 14,107 R 15,004 R 15,274 Marge @ R 1,500 R 898 R 1,829 R 2,668 R 3,893 R 4,496 R 5,726
Direkte insetkoste (kunsmis, saad, chemies)
Vaste koste (Vaste arbeid, elektrisiteit, korttermyn versekering)
Lewenskostes (polisse, medies, privaat uitgawes)
Kapitaal delging (huurkoop paaiemente, grondlenings)
Voorsiening vir:
kapitale uitbreiding vervanging & neseier
Belangrik:
Vaste koste het ‘n impak op jou gelykbreekpunt!
BEREKEN JOU BOERDERY SE GELYKBREEKPUNT
2009 2010 2012
Bruto inkomste 14,281 11,275 16,500
Min Direk allokeerbare koste 10,186 9,853 11,678
Bruto vertakking marge 4,094 1,422 4,822
Min: Oorhoofse koste 1,105 1,117 1,229
Totale bedryfskoste 11,291 10,970 12,907
Netto vertakking marge 2,990 305 3,593
Min: Vreemde faktor koste 2,027 2,279 2,342
Totale koste 13,318 13,249 15,249
Netto vertakking winsmarge 963 (1,974) 1,251
Produkprys 1,236 1,025 1,500
Opbrengs per hektaar 11.56 11.00 11.00
Gelykbreek opbrengs per ha totale koste 10.77 12.93 10.17
Gelykbreek opbrengs direkte koste 8.24 9.61 7.79
Verskil in gelykbreek koste 2.53 3.31 2.38
Voorbeeld: Mielies
Sensitiwiteit ten opsigte van prys
Rand per ton R 1,200 R 1,300 R 1,400 R 1,500 R 1,600 R 1,700 R 1,800 R 1,900
Marge per hektaar R -2,049 R -949 R 151 R 1,251 R 2,351 R 3,451 R 4,551 R 5,651
Gelykbreek prys R 1,386 R 1,386 R 1,386 R 1,386 R 1,386 R 1,386 R 1,386 R 1,386
Gelykbreek opbrengs 12.71 11.73 10.89 10.17 9.53 8.97 8.47 8.03
Beplande opbrengs = 11 ton / ha
Totale koste = R15 249 / ha
HUUR OF KOOP ?
• Kan die grond homself betaal
– Neem kontantvloei in ag wanneer grond
gekoop of gehuur word.
• Indien grond gehuur word –
– Is daar ‘n marge na die huurgeld betaal is?
• Word deur vraag & aanbod bepaal
• Liggingsvoordeel & individuele voorkeure speel rol by prys
Markwaarde
• Inkomste wat die plaas lewer bepaal die waarde
• Hoe meer geld genereer word – hoe hoër die waarde
• Waarde waarteen Senwes grond in die balansstaat waardeer.
Produktiewe waarde
PRODUKTIEWE WAARDE VAN GROND
LANGTERMYN OPBRENGSTE ( TON / HA )
RIGLYN
WAARDEMIELIES KORING GRONDBONE GEM.B B I.
VLOED 9 6 2.5 18,238 40,500
SPILPUNT 12 6 3 21,225 52,000
HUURWAARDES RIGLYNE – LANDE
NETTO MARGE
Mieliesopbrengs in t/ha 9
Boerprys / ton 1500
Direkte koste/ha 13430Marge/ha 70Onderste hw 21 30%Boonste hw 49 70%
Gem huurwaarde /ha 35 50%
Koringopbrengs in t/ha 6Boerprys / ton 2700
Direkte koste/ha 11006Marge/ha 5194Onderste hw 1558 30%Boonste hw 3636 70%
Gem huurwaarde /ha 2597 50%
Onderste hw 1579 30%Boonste hw 3685 70%
Gem huurwaarde /ha 2632 50%
HUURWAARDES RIGLYNE – LANDE
% van Bruto Boerdery inkomste
www.senwes.co.za
(Landboudienste – nuttige skakels)* Gebaseer op ‘n produktiewe waarde
Safex Julie 2011 R 1,800
Liggensdiffensiaal: Jan Kemp silo R 230
Plaashekprys voor silo hanteringskoste R 1,570
Opbrengs 9.0 t/ha
% huur van omset 17%
Huur bedrag per hektaar R 2,402
LGO vir mieliesin ton / ha
% VanBBI
1.5 t/ha 7%
2.0 t/ha 7%
2.5 t/ha 7%
3.0 t/ha 7%
3.5 t/ha 10%
4.0 t/ha 12%
4.5 t/ha 14%
5.0 t/ha 14%
5.5 t/ha 16%
> 6.0 t/ha 17%
R1 570
R 165
R 220
R 275
R 330
R 550
R 754
R 989
R 1,099
R 1,382
R 1,601
Huurwaardes – Riglyne
Hartswater (kanale)Koste van waterreg
R 1,350
Huurwaardes vir verskillende besproeiingspraktyke en gemiddelde opbrengste
Huurwaardes in R/ha vir
Huurwaardes in R / ha vir
LGO vir mielies in ton / ha Besproeiing enkel-oes LGO vir koring
Hartswater dubbel-oes
9.0 ton/ha LGO R 1,050 6.0 ton /ha LGO R 2,80010.0 ton/ha LGO R 1,55011.0 ton/ha LGO R 2,00012.0 ton/ha LGO R 2,45013.0 ton/ha LGO R 2,90014.0 ton/ha LGO R 3,600
Huurwaardes – Voorbeeld
• Bepaal huurwaarde per ha (lande + water)
• Bereken inkomste per ha &
• Trek af huur betaalbaar
• Is daar nog fondse beskikbaar vir delging van
vaste koste?
Huur lande R 2,800
Huur waterreg R 1,350 Totale huur R 4,150
9 ton/ha 10 ton/ha 11 ton/ha 12 ton/ha
Mielies @ ..... R 69 R 821 R 2,106 R 3,148
Koring @ 6 ton / ha R 5,194 R 5,194 R 5,194 R 5,194
Inkomste per ha R 5,263 R 6,015 R 7,299 R 8,342
Min Huur R 4,150 R 4,150 R 4,150 R 4,150
Marge na huur R 1,113 R 1,865 R 3,149 R 4,192
Om volhoubaar wins te realiseer
moet daar ‘n gesonde balans tussen insette en uitsette wees,
en is goeie rekordhouding noodsaaklik, om prestasie te monitor.
Ekonomie in ‘n neutedop.
Om te verbruik → moet ek produseer
Om te produseer → moet ek investeer
Om te investeer → moet ek spaar of leen
Om te spaar of leen → moet ek geleentheidskoste-/ terug betaal
Belangrike punte om te onthou
Is begrotings akkuraat & realisties?
Is begroting intyds vir die komende seisoen & vergelykbaar met werklike
uitgawes?
Is huishoudelike uitgawes & lenings paaiemente ingesluit by die
kontantvloei berekeninge?
Is beleggings keuses die beste vir my onderneming (bv. Beding ek vir beter
voorwaardes of aanvaar net wat ek kry.)
MAAK GEBRUIK VAN KUNDIGES IN DIE BESLUITNEMINGS PROSES.
Belangrike punte om te onthou
Senwes Landboudienste
Lewensvatbaarheid studies
Produksiebeplanning
Akkerboukundige dienste
Grondkundige dienste
Veekundige advies
Ramondé Odendaal
0828748824