Inactiviteitonwil of onvermogen?14 maart 2011

Negatieve symptomenMinder motivatie (avolitie, apathie)Minder plezier (anhedonie)Minder sociale interesse (asocialiteit)Minder praten (alogie)Minder uitdrukking

Oorzaak 1: psychose klachten

Hallucinaties

Wanen

Angst, veiligheid, prikkels uit de weg gaan

Negatieve symptomen(inactiviteit)

Psychoseklachten

Oorzaak 2: cognitieve problemen

GeheugenAandacht, concentratieSnelheid van informatie verwerkenFlexibiliteit (kunnen switchen)Planning, organisatie

Is tijdelijk sterk verstoord tijdens psychoseMaar blijft (vaak) ook daarna beperktWordt niet erger bij iedere psychose

Negatieve symptomen(inactiviteit)

Cognitieve problemen

Psychoseklachten

Oorzaak 3: rouw om verliezenExterne verliezen:

Opleiding, school, werk, woningVrienden, sociaal netwerk, hobbies

Interne verliezen:

Vertrouwen in eigen waarneming en denken (psychose)Cognitieve beperkingen

Oorzaak 3: rouw om verliezen

Rouwfasen:

OntkenningProtest en verlangenOnderhandelen en vechtenDepressie Reorganisatie en acceptatie

Negatieve symptomen(inactiviteit)

Cognitieve problemen

Rouw over verliezen

Psychoseklachten

Oorzaak 4: zelf-stigma en verwachting sociale uitstotingZelf-stigmatisatie:

Idee dat je niet kunt studeren / werken met een psychotische kwetsbaarheidDat je niet teveel mag doen, omdat je dan weer ziek wordt door de stress

Verwachting sociale uitstoting:Idee dat iedereen aan je kan zien dat je een psychose hebt gehad Idee dat je geen partner kunt krijgenIdee dat anderen je zullen afkeurenDat je er niet meer bij hoort

Negatieve symptomen(inactiviteit)

Cognitieve problemen

Rouw over verliezen

Zelf-stigmatisatie en

de verwachting van sociale uitstoting

Psychoseklachten

Oorzaak 5: medicatie bijwerkingen

Antipsychotische medicatie kan heftigebijwerkingen geven die zorgen voor minder energie en minder interesse, en voorslaperigheid

Negatieve symptomen(inactiviteit)

Cognitieve problemen

Rouw over verliezen

Zelf-stigmatisatie en

de verwachting van sociale uitstoting

Medicatie bijwerkinge

n

Psychoseklachten

Oorzaak 6: ziekte-kenmerkenNegatieve symptomen kunnen ook puurvanuit een psychotische stoornis bestaan.

‘De thermostaat’ van de persoon staat alshet ware lager afgesteld.

Negatieve symptomen(inactiviteit)

Cognitieve problemen

Rouw over verliezen

Zelf-stigmatisatie en

de verwachting van sociale uitstoting

Medicatie bijwerkinge

n

Ziekte- kenmerken

Psychoseklachten

Oorzaak 7: Heftige ervaringenTot slot: het hebben meegemaakt van zeer heftige gebeurtenissen (trauma’s) kan leiden tot vermijding en ‘vervlakking’ van het gevoel.

Mensen met psychotische kwetsbaarheid hebben soms (niet altijd) zeer heftigegebeurtenissen meegemaakt.

Negatieve symptomen(inactiviteit)

Cognitieve problemen

Rouw over verliezen

Zelf-stigmatisatie en

de verwachting van sociale uitstoting

Medicatie bijwerkinge

n

Ziekte- kenmerken

Psychoseklachten

Heftige ervaringen

Wat betekent dit?Het is normaal dat iemand de eerste tijd direct na

een psychose een tijdje inactief isGeef iemand de tijd om te herstellen en te rouwen

om de geleden verliezenCognitieve problemen kunnen bestaan als blijvende

beperkingMaar dit betekent niet dat iemand minder waard is of

geen levensdoelen kan vervullen. Hierbij is van belang:

1. Beperkingen en kwetsbaarheden leren accepteren

2. Overdreven negatieve ideeën en zelf-stigmatisatie tegengaan

3. Persoonlijke doelen zijn belangrijk4. Stap voor stap, niet teveel druk en kritiek5. Wel duidelijke grenzen en regels6. Het is een proces: verwachtingen wisselen per

fase

In groepen:

Wat kan ik gebruiken van wat ik vandaag heb gehoord om:

- inactiviteit van familielid met psychotische kwetsbaarheid beter te begrijpen?

- beter om te gaan met zijn/haar inactiviteit?

- welke tips heb ik zelf ontdekt?