info bescherming leuven bondgenotenlaan
DESCRIPTION
Presentatie over de voorlopige bescherming van de Bondgenotenlaan in Leuven als stadgezicht en de bescherming van zeven wederopbouwpanden aan de Bondgenotenlaan als monument. De presentatie werd op 8 januari gegeven.TRANSCRIPT
Beschermingen Bondgenotenlaan LeuvenInfovergadering 08.01.2014
Wederopbouwarchitectuur in Leuven Bondgenotenlaan
Programma
Inleiding
Inventarisatie & werkwijze
Historische schets
Selectie
Beschermingsprocedure
Beheer van monumenten en dorpsgezichten
Contactgegevens
Vragen
Beschermingen Bondgenotenlaan LeuvenInfovergadering 08.01.2014
Inleiding
Agentschap Onroerend Erfgoed (Vlaamse Overheid)
Inventariseren ↓
selecterenBeschermen
↓ vrijwarenBeheren
Beschermingen Bondgenotenlaan LeuvenInfovergadering 08.01.2014
Beschermingen Bondgenotenlaan LeuvenInfovergadering 08.01.2014
Herinventarisatie binnenstad Leuven
afgerond eind 2009↓
prioriteitenlijst (jan. 2010)↓
doorkoppeling beschermingen - opportuniteiten OE - beleidsnota minister Bourgeois
↓thema-onderzoek wederopbouw in Leuven - gelijkaardige trajecten Dendermonde, Diksmuide, Aarschot, Lier
Beschermingen Bondgenotenlaan LeuvenInfovergadering 08.01.2014
Werkwijze
Contextueel onderzoek rond wederopbouw in Leuven↓ algemene inleiding
aftoetsing aan de inventaris bouwkundig erfgoedinterieurbezoekenaftoetsing aan decretale waarden en criteriaaftoetsing aan stedelijke verordeningen (kernwinkelgebied), vergunningen ↓ selectie & afbakening
bijkomend literatuur- en archiefonderzoekhistoriek
↓ beschrijvingevaluatie
beschermingsbesluit
Beschermingen Bondgenotenlaan LeuvenInfovergadering 08.01.2014
Historische schets
Oostelijke stadsuitbreiding (1839)
- tracé volgens plan Laenen (1839)
- verbinding tussen station (°1839)
en stadscentrum
- realisatie in verschillende fasen
Beschermingen Bondgenotenlaan LeuvenInfovergadering 08.01.2014
- resultaat: een typisch 19de-eeuws ensemble met bepleisterde lijstgevels en een mix van functies
De ‘Groote Brand’ (25-26 augustus 1914) - Duitse inval - brandstichting om vermeende “franc-tireurs” - Statiestraat nagenoeg volledig in as gelegd (1/6 basisbebouwing gespaard)
Beschermingen Bondgenotenlaan LeuvenInfovergadering 08.01.2014
De Statiestraat ca, 1918
Beschermingen Bondgenotenlaan LeuvenInfovergadering 08.01.2014
Herstel en wederopbouw
Eerste zorg stadsbestuur:
- voedselvoorziening
- (nood)huisvesting
- puin ruimen
Wederopbouw
- beschadigde panden: onmiddellijk herstel zonder bouwvergunning
- verwoeste panden: wederopbouw enkel mits bouwvergunning
→ binnen de ‘kernzone’ - wederopbouw vanaf 1919 (rooilijnplan)
→ buiten de ‘kernzone’ - wederopbouw tijdens WO I
Beschermingen Bondgenotenlaan LeuvenInfovergadering 08.01.2014
De ‘Statiestraat’ wordt ‘Bondgenotenlaan’
Bondgenotenlaan na de wederopbouw:
- Relicten van de 19de-eeuwse basisbebouwing- Wederopbouwpanden opgetrokken tijdens WO I- Wederopbouwpanden opgetrokken na WO I
Beschermingen Bondgenotenlaan LeuvenInfovergadering 08.01.2014
SelectieDe Bondgenotenlaan: 1 stadsgezicht, 7 monumenten
Beschermingen Bondgenotenlaan LeuvenInfovergadering 08.01.2014
Bescherming omwille van historische en socio-culturele waarde
→ monument: een onroerend goed dat van algemeen belang is omwille van zijn erfgoedwaarde, met inbegrip van de cultuurgoederen die er integrerend deel van uitmaken, in het bijzonder de bijhorende uitrusting en de decoratieve elementen.
individuele waarde exterieur en interieur zijn beschermd
→ stadsgezicht: een groepering van één of meer monumenten en/of onroerende goederen met omgevende bestanddelen (bv. beplantingen, straten, pleinen, etc) die vanwege haar erfgoedwaarde van algemeen belang is.
contextuele waarde enkel exterieur is beschermd
Beschermingen Bondgenotenlaan LeuvenInfovergadering 08.01.2014
Stadsgezicht Bondgenotenlaan
Historische waarde:- getuige stadsuitbreiding Laenen- getuige van een belangrijke fase in het
uitbreken van WO I
Architectuurhistorische waarde:- kwalitatief ensemble van - schaarste relicten van de basisbebouwing- wederopbouwpanden
Socio-culturele waarde:- geheel herinnert aan vernielingen van 25
en 26 augustus 1914- geheel symboliseert ‘wederopstanding’ van
Leuven (cf. ‘wederopbouwsteen’)
Beschermingen Bondgenotenlaan LeuvenInfovergadering 08.01.2014
Bondgenotenlaan 81, Huis Delsart
Historische waarde:- 1915, Georges Decock- winkelpand met woonst en
leerverwerkingsatelier- getuige van de luxe-detailhandel die
Statiestraat typeerde voor WO I
Architectuurhistorische waarde:- Winkel-woonhuis met neoclassicistische
lijstgevel en neobarok dakvenster- Hoge ensemblewaarde door behouden
planindeling, interieurafwerking, winkelinrichting en leerverwerkingsatelier
Beschermingen Bondgenotenlaan LeuvenInfovergadering 08.01.2014
Bondgenotenlaan 99, herenhuis Crabbeels
Historische waarde:- representatieve getuige 19de-eeuwse
basisbebouwing- bij wijze van ‘relict’ geïntegreerd in de
wederopbouw en daardoor hoge contextwaarde
Architectuurhistorische waarde:- 1869, Vital Vingeroedt- gaaf bewaarde gevel, rijkelijk uitgewerkt in
neoclassicistische stijl- hoge ensemblewaarde door goed bewaarde
planindeling en interieurafwerking met weelderige stucplafonds
- authentieke getuige van de rijke woonsfeer aan de vroegere Statiestaat
Beschermingen Bondgenotenlaan LeuvenInfovergadering 08.01.2014
Bondgenotenlaan 104, herenwoning Donckers
Historische waarde:- Als wederopbouwpand, indirecte getuige
van de brandstichting in Leuven op 25 en 26 augustus 1914
Architectuurhistorische waarde:- 1931, Joseph Leroy- herenwoning met een bij de art deco
aanleunende gevelfront- voorbeeld van een op de eigentijdse
vormentaal geïnspireerd wederopbouwpand met goed bewaarde interieurelementen
Beschermingen Bondgenotenlaan LeuvenInfovergadering 08.01.2014
Historische waarde:- Als wederopbouwpand, indirecte getuige
van de brandstichting in Leuven op 25 en 26 augustus 1914
Architectuurhistorische waarde:- 1926, Paul Stevens- Bel-etagewoning in met art deco-inslag- conceptueel vernieuwend en atypisch door
inpandige garage- goed bewaarde planindeling en behouden
art deco-interieurafwerking- gehandhaafde woonfunctie
Bondgenotenlaan 106, woning De Moor
Beschermingen Bondgenotenlaan LeuvenInfovergadering 08.01.2014
Bondgenotenlaan 116, architectenwoning Bosmans
Historische waarde:- representatieve getuige 19de-eeuwse
basisbebouwing- bij wijze van ‘relict’ geïntegreerd in de
wederopbouw en daardoor hoge contextwaarde
Architectuurhistorische waarde:- 1868, L. Bosmans- 19de-eeuwse architectenwoning - gave, rijkelijk uitgewerkte lijstgevel in
Second-Empirestijl stijl- goed bewaarde planindeling en interieur- ruime tuin met 19de-eeuwse tuinaanleg- authentieke getuige van de rijke woonsfeer
aan de vroegere Statiestaat
Beschermingen Bondgenotenlaan LeuvenInfovergadering 08.01.2014
Bondgenotenlaan 136, herenwoning Vander Elst
Historische waarde:- Als wederopbouwpand, indirecte getuige
van de brandstichting in Leuven op 25 en 26 augustus 1914
Architectuurhistorische waarde:- 1922, René Notéris- voor Leuven unieke art deco-herenwoning- verzorgd en gedetailleerd uitgewerkt
geometrisch gevelfront- representatieve getuige van de prestigieuze
woonsfeer aan de wederopgebouwde Bondgenotenlaan
Beschermingen Bondgenotenlaan LeuvenInfovergadering 08.01.2014
Bondgenotenlaan 140, herenwoning Bauchau
Historische waarde:- Als wederopbouwpand, indirecte getuige
van de brandstichting in Leuven op 25 en 26 augustus 1914
Architectuurhistorische waarde:- 1921, Alphonse Stevens- ruime herenwoning met gaaf bewaarde
neorococo-lijstgevel - behouden planindeling en oorspronkelijke
interieurafwerking in Lodewijk XVI-stijl - representatieve getuige van de prestigieuze
woonsfeer aan de wederopgebouwde Bondgenotenlaan
Beschermingsvoorstel
Ontwerp van lijst
Definitieve bescherming
Ministerieel besluit & afbakeningsplan
Beschermingsprocedure
Beschermingen Bondgenotenlaan LeuvenInfovergadering 08.01.2014
Beschermingsvoorstel
Ontwerp van lijst of voorlopige bescherming
Definitieve bescherming
Betekening eigenaars, openbare besturen Publicatie in Belgisch StaatsbladOpmerkingen eigenaars Openbaar onderzoek: - duur: 30 dagen
- PV naar OEAdvisering administratieve overheid Dossier beëindigd onderzoek (DBO)Advies K.C.M.L. 1ste afdeling
Termijn: 1 jaar, éénmalig verlengbaar met 6 maanden
Beschermingen Bondgenotenlaan LeuvenInfovergadering 08.01.2014
Beschermingsvoorstel
Ontwerp van lijst
Definitieve bescherming
Ministerieel besluit
Betekening eigenaars, openbare besturen
Publicatie in Belgisch Staatsblad
Beschermingen Bondgenotenlaan LeuvenInfovergadering 08.01.2014
Beheer van beschermd erfgoedD
Doel = beheer van onroerend erfgoed ondersteunen
Beschermingen Bondgenotenlaan LeuvenInfovergadering 08.01.2014
Gevolgen van de bescherming
• Doel bescherming = behoud• Decreet van 3 maart 1976: onderhoudsplicht • ‘De eigenaars of vruchtgebruikers van een beschermd
monument of van een in een beschermd stads- of dorpsgezicht gelegen onroerend goed, zijn ertoe gehouden, door de nodige instandhoudings- en onderhoudswerken, het in goede staat te behouden en het niet te ontsieren, te beschadigen of te vernielen’.
Beschermingen Bondgenotenlaan LeuvenInfovergadering 08.01.2014
Wat houdt onderhoudsplicht concreet in ?
• ‘als een goede huisvader’• instandhouding
- bescherming tegen alle weersomstandigheden (dak, gebroken en gebarsten ruiten herstellen, tijdig vensters sluiten)
- beschermen tegen dierlijke vervuiling …
• onderhoud - reinigen van dakgoten - ontstoppen van afvoerleidingen - schilderen schrijnwerk (deur, vensters, dakgoot)
- snoeien van bomen …
Beschermingen Bondgenotenlaan LeuvenInfovergadering 08.01.2014
Vereiste adviezen en vergunningen voor werken en/of herbestemmingen
• Monument Stedenbouwkundige vergunning via gemeente, machtiging OE door middel van
een advies binnen de stedenbouwkundige vergunningsprocedure Toelating of machtiging via Onroerend Erfgoed voor werken waarvoor geen
stedenbouwkundige vergunning vereist is
• Stadsgezicht Stedenbouwkundige vergunning via gemeente, machtiging Onroerend Erfgoed
door middel van een advies binnen de stedenbouwkundige vergunningsprocedure Toelating nodig voor werken vrijgesteld van een stedenbouwkundige vergunning.
De toelating wordt verkregen via de meldingsplicht aan de stad
Formulieren op www.onroerenderfgoed.be
Beschermingen Bondgenotenlaan LeuvenInfovergadering 08.01.2014
Adviezen en vergunningen voor werken of herbestemmingen
Beoordeling
• Criteria
– Erfgoedwaarden behouden– Historisch belangrijke erfgoedkenmerken of erfgoedelementen in stand houden– Specifiek: het optimale behoud van de waardevolle gevelwanden en volumes van de uit de
19de eeuw stammende basisbebouwing en de 20ste-eeuwse wederopbouwpanden.
bijzondere aandacht voor o.m. oorspronkelijke gevelordonnantie, -ritmiek en gabarit, gevelafwerking en -detaillering, oorspronkelijke materialen, (winkel)puien, schrijnwerk, kroonlijsten, dakvensters en dakkapellen.
Beschermingen Bondgenotenlaan LeuvenInfovergadering 08.01.2014
Adviezen en vergunningen voor werken of herbestemmingen
Beoordeling
• Richtlijnen omtrent publiciteit
– Elke vorm van publiciteit moet geïntegreerd zijn in het architecturale geheel van de gevel en wordt beperkt tot het gelijkvloers.
– Het gebruik van storende neonletters en (licht)bakken is niet toegestaan. Onze dienst schrijft het gebruik van letters of karakters, zonder gebruik te maken van een paneel voor.
– Vlakke panelen met opschriften en publiciteit mogen de verticale geleding van de gevel niet ondermijnen.
– Haakse panelen en vaandels mogen niet hoger komen dan de onderdorpels van de vensters op de eerste verdieping en blijven beperkt in aantal.
– Ramen en deuren mogen niet afgedekt worden
Beschermingen Bondgenotenlaan LeuvenInfovergadering 08.01.2014
• Bescherming sluit verbouwing, verbetering of aanpassing aan nieuwe comforteisen niet uit
• Garanties ‘kernwinkelgebied’ verankerd in bescherming
• Neem vooraf contact op met Onroerend Erfgoed voor raad en advies
Beschermingen Bondgenotenlaan LeuvenInfovergadering 08.01.2014
Financiële stimuli
Monument
• Belastingvermindering
• Restauratiepremie
• Onderhoudspremie
Stadsgezicht
• Belastingvermindering mits toelating
• Onderhoudspremie mits herwaarderingsplan
Beschermingen Bondgenotenlaan LeuvenInfovergadering 08.01.2014
Belastingvermindering• Helft van het eigen aandeel in de uitgaven voor werken kan voor
30% in mindering worden gebracht van de netto te betalen belastingen (max. 37.640 euro).
• Voorwaarden Werken van onderhoud, herstel, restauratie aan de delen
zichtbaar van op de openbare weg (niet voor nieuwe delen) Personenbelasting Niet verhuurd Attest ‘publieke toegankelijkheid’ (FOD Financiën) Attest ‘uitgevoerde werken’ (OE)
Beschermingen Bondgenotenlaan LeuvenInfovergadering 08.01.2014
Monument: Restauratiepremie
• Beschermd monument
• Verregaand restauratief ingrijpen
• Premie van 40%, bedrag niet gelimiteerd
• Aanstelling architect noodzakelijk
• Opmaak restauratiedossier
Beschermingen Bondgenotenlaan LeuvenInfovergadering 08.01.2014
Monument: Onderhoudspremie• Werken voor onderhoud en instandhouding
Bvb. - herstel of vernieuwen dak, goten, …
- herstel schrijnwerk of vernieuwen naar oud model
- herstel metselwerk
• Wie? Private eigenaar, houder zakelijke rechten of huurder
• Jaarlijks
• Premie van 40% op uitgaven 1.000 – 30.000 euro (+ BTW)
• Vastgelegd op offerte/ raming, voorafgaand aan de werken
• Beperkte dossiersamenstelling
Beschermingen Bondgenotenlaan LeuvenInfovergadering 08.01.2014
WAT
Een herwaarderingsplan is een beleidsinstrument om de toekomstige werken in het stadsgezicht te begeleiden:
• omschrijft de erfgoedwaarden.
• geeft aan hoe deze erfgoedwaarden in stand gehouden/hersteld/ geherwaardeerd worden met als doel VERSTERKING van de erfgoedwaarden.
• bevat een lijst van werken waarvoor een onderhoudspremie kan worden verkregen.
• biedt rechtszekerheid aan de eigenaar.
Stadsgezicht: Onderhoudspremie mits herwaarderingsplan
Beschermingen Bondgenotenlaan LeuvenInfovergadering 08.01.2014
Beschermingen Bondgenotenlaan LeuvenInfovergadering 08.01.2014
OPMAAK
Indien de stad Leuven initiatiefnemer is →
premie voor de opmaak van het plan = max. 5.000 Euro
GELDIGHEIDSDUUR
10 jaar
Contactgegevens
Vragen rond beschermingsprocedure ?
Claartje Verloove, teamverantwoordelijke bescherming bouwkundig erfgoed [email protected]. 02-553 16 06
Vragen rond beheer van beschermd erfgoed ?
Onroerend Erfgoed Vlaams-BrabantDiestsepoort 6, bus 94, 3000 [email protected]. 016 - 66 59 00
Beschermingen Bondgenotenlaan LeuvenInfovergadering 08.01.2014
Info, brochures en formulieren: www.onroerenderfgoed.be
Onroerend Erfgoed Vlaams-BrabantDiestsepoort 6, bus 94, 3000 [email protected]. 016 66 59 00
Beschermingen Bondgenotenlaan LeuvenInfovergadering 08.01.2014
Vragen
Beschermingen Bondgenotenlaan LeuvenInfovergadering 08.01.2014