"inforex"#35: amerika iqtisadiyyatini qadinlar xilas edəcek

Azərbaycanda ilk və tək!

İn Forex 13 (35) / yanvar, 2013

səh

.6

Yanvar ayı üçün proqnozlar

Amerika iqtisadiyyatını qadınlar xilas edəcək

u,x ao ğ an cy laal rın xo iı ll aa s n er tu !J

Ekspert rəyləri .............................7

Dalğa analizi................................47Kompleks texanaliz......................52İşimoku analizi.............................56

Trading central.............................41

səh. 9

səh.12

Şaxta Babanın axmaq zarafatı

Şərqlə Qərbibirləşdirsək…

səh. 19

100.000$-ı

48.000.000$-a

çevirməyin formulu

Şok vətəlatüm ili?

səh. 17

Bazar haqqında8 mif səh.22

Treyderin“şeytan”ları

səh.31


30MÜNDƏR İCAT2

www.inforex.az(012) 4375323, 4367844

6-da……………………………………….Amerika iqtisadiyyatını qadınlar xilas edəcək7-də……………………………………….Yeni İlin ilk AYI. Ağ ayılar ağalıq edir9-da……………………………………….2013: Şok və təlatüm ili?

İnvestorların proqnozları12-də…………………………………….Şaxta Babanın axmaq zarafatı.

Treyder başına gələnləri danışır14-də…………………………….……….İtirə-itirə qazananlar və

qazana-qazana itirənlər16-da…………………………….……….Treyderin zehni yorulanda17-də……………………………..………100.000$-ı 48.000.000$-açevirməyin

formulu.Treyderlə müsahibə19-da……………………………….…….Şərqlə Qərbi birləşdirsək…

Yapon şamları ilə Qərbindikatorlarının sintezi treyderə dəqiq siqnalları verir

22-də………………………………………Bazar haqqında 8 mif. Bil və inanma!25-də………………………………………“Səlis hərəkət” strategiyası27-də………………………………………Treyderin gücü çatanlar və çatmayanlar28-də………………………………………Qoşa xəttlərin sirrləri. +(-) DMI

haqqında bilmədiyiniz hər şey 31-də………………………………………Treyderin “şeytan”ları 35-də………………………………………Momo dönüş patterni38-də………………………………………Uğursuz treyderin portreti

… Və onlara 6 məsləhət41-də……………………………………..“Trading Central”dan bazarın təhlili47-də……………………………………..Elliot Dalğalarının analizi52-də………………………………………Kompleks texanaliz56-da……………………………………..“İşimoku” əsasında analiz60-da……………………….……………..Kitab rəfi

Oxuyacaqsınız:

Jurnalı forumda müzakirə et

http://inforex.az/forum_new/viewforum.php?f=23&sid=985eaf393f1d88c8f64b3370a69cca35


REDAKTORDAN Oxucuya

www.inforex.az(012) 4375323, 4367844

3


Əvvəla Yeni İlinizmübarək. Sizə“stop-loss”suz və

“teyk-profit”li bir il arzu-layıram. Arzu edirəm ki,bütün trendlər xeyrinizəolsun. Və dərhal da fikrimə aydınlıqgətirmək istəyirəm: “stop-loss”suz deyəndə mən heçdə onu nəzərdə tutmuram ki,siz əməliyyatlarınıza “stop”qoymayasınız. Mən bununəzərdə tuturam ki, sizmütləq “stop”lar qoyasınız,amma onlar işə düşməsin-lər!

Bir də, həmişə terminalı-nızda yaşıl rəng görməkarzulayıram. Bilirəm ki, trey-derlər bunu nə qədərxoşlayırlar.

İlin əvvəlində hamı proq-nozlar verir. Nə olacaq, necəolacaq... Siyasətçilər, iqti-sadçılar, sosioloqlar, həttaastroloqlar, hətta falçılar...Və maraqlısı budur ki, insan-lar da onlara inanırlar, qulaqasırlar, oxuyurlar. Elə bizözümüz də bu sayımızda ililə bağlı proqnozlar yer-ləşdirmişik.

Bütün insanlar proqnoz-larla maraqlanır və gələcəyibilmək istəyirlər. Buna görədə hər şeyə inanmağahazırdırlar. Amma bu, yanlışyoldur. Mən istəyirəmdüzgün yolun necə olmasıhaqqında danışım.

Əsas heç də o deyil ki, nəolacaq və necə olacaq.

Əsas odur ki, nəsə olandasiz neyləyəcəksiniz? Ənvacib proqnoz bu haqda ol-malıdır. Qalan hamısı boşşeydir. Bu isə elə proqnoz-dur ki, ancaq siz özünüzverə bilərsiniz. Demək, ilinən vacib proqnoz verəni dəelə sizsiniz.

Tutaq ki, Avrozona dağıla-caq, Amerikada böhranbitəcək, Yaponiyada faizdərəcələri qalxacaq, Çindəiqtisadiyyat sıxışdırılacaq...Siz nə edəcəksiniz?.. Tutaqki, avro düşəcək, sonra qalx-acaq, frank qalxacaq, sonradüşəcək... Siz nə edəcək-siniz?

Əsas olan ancaq vəancaq budur: SİZ-NƏ-E-DƏ-CƏK-Sİ-NİZ?

Qazanc da, itki də bundan– yəni Sizdən asılıdır.

Bu səbəbdən, ilk növbədəözünüzü proqnozlaşdırmağaçalışın. Bu və digər hallardahansı qərarlar verəcəyinizhaqda düşünün. Əks haldabütün başqa proqnozlarınanlamı qalmayacaq.

Sizə uğuru bir il, həmişəözünüzü proqnozlaşdırabilmək və əlbəttə ki,zövqlü və faydalı mütaliəarzulayıram!

İlin ən dəqiqproqnozu

İlqar Vəliyev, Layihənin rəhbəri

Əsas heç də odeyil ki, nə olacaqvə necə olacaq.Əsas odur ki, nəsəolanda sizneyləyəcəksiniz? Ənvacib proqnoz buhaqda olmalıdır.Qalan hamısı boşşeydir. Bu isə eləproqnozdur ki,ancaq siz özünüzverə bilərsiniz.Demək, ilin ən vacibproqnoz verəni dəelə sizsiniz.



REK LAM4

www.inforex.az(012) 4375323, 4367844 Jurnalı forumda müzakirə et

Ona görə ki, bu cür şərtlər yalnız bizdədir:

C.Cabbarlı, 44, Caspian Plaza

Yanvarın 25-nə

kimi +10% bonus



XƏB ƏR Pul dünyası

www.inforex.az(012) 4375323, 4367844

5

İqtisadiyyat dünyasında son günlərinəsas hadisəsi ABŞ-da “maliyyə uçu-rumu”nun qarşısını kəsəcək qanunun

qəbulu oldu. Respublikaçılarla demokratlarınsövdələşməsi nəticəsində ortaya çıxan buqanun qarşıdakı 10 ildə Amerika büdcəsininkəsirini 4 trilyon dollara qədər artırmağaimkan verəcək.

Bu xəbər investorlara müsbət təsir edib: on-ların riskə meyli artıb. Treyderlər dolları sat-mağa başlayıblar. Amma ekspertlərin fikrincə,bu satış dalğası ötəridir və tezliklə dollarınmöhkəmlənməsi başlayacaq. Hər şeyAmerikada işsizlik üçün müraciət edənlərin sayı

açıqlanandan sonra aydın olacaq.


Riskə meyl artıb

“Business Insider” jurnalı2012-ci ilin ən yaxşı in-v e s t i s i y a l a r ı n ı n

siyahısını açıqlayıb. Ekspert-lərin fikrincə, dövlət qiymətlikağızları arasında ilk yeriPortuqaliya bondları tutur.Onların gəlirliyi ötən il ərzində51,6% olub.

Valyutalar arasında ən yaxşınəticəni Macar Forinti göstərib(dollara nisbətdə).Əmtəələr arasında taxtafyüçersləri daha gəlirli olublar.“Sendi” qasırğasından sonrataxta fyüçerslərinin qiymətikəskin şəkildə bahalaşıb. ABŞ-da ev bazarındakı inkişaf da

bunun səbəblərindən biri olub.

İndesklər arasında ən yaxşıartımı Karakas Birjasının in-deksi nümayiş etdirib – o,2012-ci il ərzində 300% qalxıb.Buna Venesue-ladakı siyasivəziyyət, ocümlədən, UqoÇavesinxəstəliyi də aztəsir göstər-məyib.

Ən çox baha-laşan səhm isə“Bank of Ameri-ca”nın aksiyalar

olub. Bundan başqa,Amerikada ev bazarınıninkişafı “Pulte Group” şirkətininsəhmlərinin də samballıartımına səbəb olub.

Ötən ilin ənsərfəli investisiyaları



MAE STRO6 Baxış bucağı

www.inforex.az(012) 4375323, 4367844

Planetin ən varlı adam-

larından biri, "Oma-

halı peyğəmbər" Uor-

ren Baffet BBC-yə

müsahibəsində deyib ki,

"maliyyə uçurumu" ilə bağlı

danışıqların uğurlu alı-

nacağına ümid edir. Amma

danışıqların nəticələrinin

hələ ki, o qədər də xoşagələn

olmamasına baxmayaraq, o,

Amerika iqtisadiyyatının

perspektivlərinə optimist

baxır.

Bu proqnozunun səbəbiniisə Baffet qadınlara uğurlufəaliyyət üçün bərabər hüquqverilməsində görür. Baffetinfikrincə, məhz bu, parlaqgələcək üçün açar ola bilər."Bu, məni gələcəyə optimstbaxmağa məcbur edənsəbəblərdəndir",- deyə o, əlavəedib.

Bafet həmçinin təəssüfünübildirib ki, onun bacıları bunuedə bilməyiblər, çünki onlargənc olarkən qadınların biznesfəaliyyəti imkanları məhdud idi.

"Mən görürəm ki, biz çoxinkişaf etmişik və ölkədəkiistedadlı insanlara imkan yarat-mışıq. İnanıram ki, artıq dahada irəliyə gedərək, onların tam

100%-dən istifadə edəcəyik.Bu, məndə optimzm yaradır",-deyə Baffet qeyd edib.

ABŞ-ın qısamüddətli pers-pektivləri barədə danışarkən,o, "fiskal uçurum"la bağlıdanışıqlarda uğur əldə olu-nacağına inandığını bildirib."Fikirləşmirəm ki, "fiskal uçu-rum" Amerika iqtisadiyyatınagüclü zərbə vuracaq, çünkihamı hökumətin düzgün həllyolu tapacağına inanır",- deyəo, əlavə edib.

Baffet maliyyə dünyasındanüfuzlu şəxsdir və onun fikrihamı üçün ciddi əhəmiyyətdaşıyır. O, hamını təşvişədüşməməyə çağırıb və bildiribki, özunun malik olduğu səhm-ləri satmağa hazırlaşmır. Bafethəmçinin yaxın müddətdədövlət istiqrazlarına deyil,səhmlərə üstünlük verməyəçağırıb.


“Amerika iqtisadiyyatınıqadınlar xilas edəcək”

Uorren Baffet:



ANAL İZ Ekspert rəyi

www.inforex.az(012) 4375323, 4367844

7

Səbinə Məmmədqızı

1) Avro/dollar 1.3155səviyyəsini qırmaqla diapazon-dan çıxdı və hazırda 1.31-1.3120 səviyyələri əsas

müqavimət zonasıdır. Buradanaşağıda qalarsa, cütlük1.3000-1.2970 zonasınıyenidən qırmağa çalışacaq,növbəti dəstək 1.2918-1.2880zonasındadır. Bu zona güclüdəstək olduğundan, avro/dollarüçün bu dəstəyin qırılması nis-bətən çətin olacaq, ammabuna nail olarsa, 1.28 ətrafınaeniş görəcəyik.

İndikatorlar hələ ki, aşağıyameyllidir.

Qalxmaq üçün cütlük 1.3120səviyyəsini yuxarıya doğru qır-malıdır.

2) Usd/chf cütlüyünə bax-maq maraqlı olardı. Cütlük0.9090 səviyyəsində güclüdəstək zonası yaradaraq, qalx-mağa nail olub, hazırda 0.92-cifiqurdan yuxarıda qaldıqca,qalxışa meylliyi saxlayacaq.

Növbəti müqavimət 0.9310-30 səviyyəsindədir.

Qafar İmanverdiyev

Öncə bütün tələbələrimi vətreyderləri Yeni İl münasibətiləsəmimi qəlbdən təbrik edirəm,sizə can sağlığı və uğurlu,düşərli, gəlirli ticarətlər arzu-layıram.


Yanvar ayı üçünekspert yozumları

Beləliklə, 2013-cü il başladı. Ötən ilin sonutreyderlər üçün sürprizli keçdi. Bəzi valyutalargözlənilməz hərəkətlərilə yadda qaldılar. Bəsyeni ilin əvvəli necə olacaq? Valyutalar Yeni İlənecə başlayacaq, onun ilk ayını necə keçirəcək-lər? Biz ekspertlərə iki ənənəvi sualla müraciətetmişik:

1) Yanvar ayında eur/usd cütlüyündənnə gözləyirsiniz?2) Başqa hansı cütlüklərə diqqətyetirməyi məsləhət görürsünüz?

Bir cümlə ilə

Səbinə Məmmədqızı:- Usd/chf cütlüyünə bax-

maq maraqlı olardı.

Qafar İmanverdiyev:- Qızıl və neftdən bu ay

yaxşı gəlir əldə etmək olar.

Fərid Hüseynov:- Avro yanvar ayında artım

nümayiş etdirəcək.

Vüsal Məmmədov:- Avro/dolların haradasa

300 punktluq – 1.2700-a

qədər eniş potensialı var.

İlqar Vəliyev:- Aud/usd cütlüyü sıxılmış

yayı xatırladır. Bu yay açı-

landa yaranan hərəkəti

izləmək maraqlı olardı.

Yeni İlinilk AYI

8


İn Forex 13 (35) / yanvar, 2013www.inforex.az(012) 4375323, 4367844

ABŞ 2013-cü ilin əvvəlindəsiyasi-iqtisadi taktikası ilə

fürsətdən sui-istifadə edərək,özünü dünyaya nümayiş et-dirsə belə, bu siyasətilə ilin 2-ciyarısında Avroya məğlub ola-caq. Yunanıstanın və İspani-yanın iqtisadi vəziyyətinin pisolması və ABŞ-ın yenı siyasətişlətməsi nəticəsində Avronunqısa zaman ərzində düşməsitreyderləri qorxudub.

Bütün treyderlərə tövsiyəm:səbirli və təmkinli olun,dövlətlər arasındakı siyasioyunlardan yaxşı faydalanın.

1) Həftəlik qrafikə nəzər sal-saq, qiymətin 1.2959-a qədərgəlmə ehtimali var və bunöqtəni aşağıya doğrukəsərsə, bu ay üçün 1.2841 -1.2656 -1.2573 hədəfləriniyoxlayacaq.

Əks halda gündəlik qrafikəsasında qiymət həftə ərzində1.3039-u yoxlasa, yuxarıyadoğru 1.3175 -1.3221 və1.3498 hədəflərinə yaxınlaşa-caq.

2) Digər cütlüklərə gəldikdə,usd/chf, qızıl və neftdən bu ayüçün yaxşı gəlir əldə etməkolar.

Bir daha hamınızı Yeni İl mü-nasibətilə təbrik edirəm. Sizlərisəbirli, təmkinli, ehtiyatlı ol-mağa çağırıram. Bollucaqazanclar arzulayıram sizlərə!

Fərid Hüseynov

1) Keçənilki hərəkətənəzərən söyləmək olar ki, Avroyanvar ayında artım nümayişetdirəcək.

2) Eur/aud cütlüyünə diqqətyetirmək yaxşı olardı. Cütlüyünartım üçün potensialı var.Hədəf 1.3150-1.32 ətrafları olabilər.

Aud/usd cütlüyü çox güclübir hərəkətin astanasındadır.Belə ki, 2011-2012-ci illərdəaud/usd klassik üçbucaq fiquruyaradıb. Kritik səviyyələr1.0650-1.0100-dur. İstiqamətiqiymət özü müəyyən-ləşdirəcək.

Gbp/jpy 134-135səviyyələrinə qədər korreksiyaedə bilər.

Vüsal Məmmədov

1) Yanvarın ən azı ortalarınaqədər, bəlkə də daha artıqmüddət ərzində cütlüyün enişkorreksiyasında hərəkətedəcəyini düşünürəm.Haradasa 300 punktluq –

1.2700-a qədər eniş potensialıvar. Bu potensial reallaşandansonra artım trendinin bərpasınıgözləyəcəyik.

2) Şəxsən mənim üçünusd/jpy maraq doğurur.Cütlükdə sıçrayışlı artımınardınca sanballı korreksiyapotensialı yaranıb. Haradasa3-4 fiqurluq enişi tutmağa cəhdetmək olar. Amma əlbəttə ki,maksimum ehtiyatla... Çünkihələ artımın bitməsinə dair heçbir siqnal yoxdur. Siqnaldansonra “korreksiya ovçuları”yenaya tor ata bilərlər.

İlqar Vəliyev

1) Həftəlik qrafikdə zəif di-vergensiya nəzərə çarpır. Bu,ən azından artım trendindəfasilə yaranması üçün kifayətedəcək. Minimal hədəf 1.29-dur. Ondan sonra 1.29-1.32arasında reync gözləyirəm.Bunun ardınca hansısa is-tiqamətdə hərəkət haqqındadanışa biləcəyik.

2) Aud/usd-yə diqqət yetir-məyə dəyər – orada hərəkətinamplitudası o qədər azalıb ki,qrafik sıxılmış yayı xatırladır.Bu yay açılanda yarananhərəkəti izləmək maraqlıolardı.


8

ANAL İ Z8 Ekspert rəyi



İ L Ə B A X I Ş Proqnoz

www.inforex.az(012) 4375323, 4367844

9

«Morgan Stanley»bankı 2013-cü ilin ehti-mal olunan makrosür-

prizlər siyahısını hazırlayıb.Proqnozlara görə, yenibaşlayan ildə bizi bunlar göz-ləyə bilər: Yaponiya Bankıproblemli ölkələrin istiqraz-larlnı satın alaraq Avropanıələ keçirir, İtaliyadakı seçkiləravronu məhv edir, Çinhökuməti isə iqtisadiyyatı özəlilə boğur... Hələ bunlar yeniildə tarixin gedişatını dəyişəvə investorları ürək tutmasınagətirə biləcək hadisələrdənyalnız bir neçəsidir...

“Morgan Stanley” bankınınbelə bir ənənəsi var- artıq 30ildir ki, növbəti ilə baş verə vəbazarı həyəcanlandıra biləcəkgözləntilər siyahısını dərc edir.Makrosürprizlər siyahısına in-vestorların gözlədiyi hadisələrdaxildir. “Morgan Stanley”ninözündə isə bunların baş verməehtimalının 50% olduğunubildirirlər.

Əlbəttə, bu gözlənilən hadi-sələrin alternativ variantları damövcuddur. Amma bu, odemək deyil ki, onlara qeyri-

ciddi yanaşmaq lazımdır: buhadisələrin hansısa birinin real-laşması dünya iqtisadiyyatınakifayət qədər ciddi problemləryarada bilər.

Beləliklə, “MorganStanley”nin əsas ssenarisinəbaxaq. Ümumi fikir belədir ki,Dünya iqtisadiyyatı "toranlıqzona”da qalacaq - artımlayenidən tənəzzülə uğramaqriski arasında. İlin birinci yarısıqlobal oyunçuların davranışın-dakı qeyri-müəyyənliküzündən gərgin keçəcək. Buda investorları bədbin proqno-zlara inanmağa məcburedəcək. Amma əgər düzgünqərarlar qəbul edilsə, dünyaiqtisadiyyatı üçün ilin ikinci

yarısında bərpa gözləmək olar.Və bu, 2014-cü ildə də davamedəcək.

Hələ bir neçə il öncəmakrosürprizlər reytinqindəcəmi 10 bənd var idi. Ammaindi bunlar çoxalıb, çünki inditəkcə inkişaf etmiş ölkələrdeyil, inkişaf etməkdə olanölkələr də dünyanı təəc-cübləndirə bilirlər.

Dünya iqtisadiyyatı ölümdən qurtula bilər

Hamı əmindir ki, in-fliyasiyanın iqtisadiyyata zərərvura biləcəyi ehtimalı azalıb.


2013: Şok vətəlatüm ili?

İnvestorların yeni başlayan il üçün proqnozları

8



Amma ABŞ və Çində iqti-sadiyyatın sürətli bərpası, kəndtəsərrüfatı malları bazarındatəklif şoku və yaxud mərkəzibankların aktiv balansınınkəskin artması faktiki və göz-lənilən infliyasida kəskinsıçrayışlara gətirə biləcək.

Nizamlayıcılar bu haldadünyadakı qiymət artımınıdayandırmaq üçün hansısaciddi addımlar atmağa risk et-məyəcəklər - qlobal maliyyəsistemi çox kövrəkdir və aşağıfaiz dərəcələrindən asılıdır.Mərkəzi Banklar yəqin ki, in-fliyasiyadakı bu sıçrayışlaraəhəmiyyət verməyəcəklər.

Buğdanın qiymətinin artması“çorək qiyamları”na səbəb ola-caq.

Dövlət borcu ləğvolunacaq

ABŞ xəzinədarlığı, Yaponiyamaliyyə nazirliyi və Böyük Bri-taniya xəzinədarlığı birgə elanverəcəklər ki, bu ölkələrinnizamlayıcılarının balansların-dakı dövlət istiqrazları "kütləviyumşaldılma" nəticəsində ləğvedilir. Dövlət borcunun ÜDM-ənisbəti bu ölkələrdə müvafiqolaraq 11..., 18 .... və 25....olacaq.

Reytinq agentlikləri və is-tiqraz bazarları bundan məm-nun olacaqlar, investorlar hələanlaya bilməyəcəklər ki,dövlətborcunun kütləvi monetiza-siyası baş verib. Bundan sonrabazarda qiymətli kağızlarınkütləvi satışı başlanacaq.

ABŞ xilas olacaq

Amerika siyasətçiləri büdcə

kəsirini azaltmaqbarədə razılığagəlməmiş ABŞ"büdcəuçurumu”ndan yıxıl-mağa başlayacaq.Amma bazarın reak-siyası demokratlarlarespublikaçıları ortaqfikrə gəlməyəməcbur edəcək. İqti-sadiyyatda əminlikhəmin vaxtdan art-mağa başlayacaq, biznesdə in-vestisiya aktivliyi atacaq,həmçinin əmək bazarındavəziyyət günü-gündənyaxşılaşacaq.

AMB Yaponiya Bankıilə yerini dəyişəcək

Yaponiya Bankı yenanınməzənnəsini aşağı salmaqüçün aqressiv mübarizəyəbaşlayacaq. Bu strategiyanınbir hissəsi avrozona ölkələrininistiqrazlarının alınmasıdır, bankbuna AMB problemli ölkələrinistiqrazlarını almazdan əvvəlbaşlayacaq.

Yaponiya nizamlayıcılarıaktiv hərəkət edən zaman AMBsadəcə, gözləyəcək ki, İs-paniya hökuməti nə zamanESM və AMB -yə yardım üçünmüraciət edəcək.

İtaliya yeni böhranınbaşlanğıcını qoyacaq

İtaliyada vaxtından əvvəlkeçirilən seçkilər öncəsi seçki-qabağı kampaniya sərt büdcəiqtisadiyyatının tənqid olun-ması ilə müşaiyət olunacaq. İn-vestorlar təşvişə düşəcəklər,ola bilsin ki, ölkə avro zonasın-dan çıxmağa hazırlaşacaq.

Bazarda yaranan təşviş

ölkəni Avropanın antiböhranfonduna müraciət etməyəməcur edəcək. Beləliklə, təkcəİspaniya deyil, İtaliya da is-tiqrazların alşı proqramınınbaşlanmasına start verəcək.Amma artıq çox gec olacaq. İn-vestorlar əmin olacaqlar ki,avrodan imtina riski monetaryox, siyasi faktorlardan asılıdır.Onlar tələsik avronu sata-caqlar.

Britaniya AB-nitərk edəcək

İnvestorlar Böyük Britani-yanın AB tərkibindən çıxa-cağına görə narahatlıqkeçirəcək, həmçinin Yunanıs-tanın yaxın perspektivdə avro-zonada qalacağına əminolacaqlar.

2013-cü ilin əvvəlindəaparılan sorğular göstərəcəkki,Böyük Britaniyanın AB-nitərk etmək ehtimalı Yunanıs-tanın Avrozonadan çıxmaqehtimalından daha güclüdür.

Londonun daşınmaz əmlakbazarı itkilərlə qarşılaşa-caq,maaliyyə institutları isəqaçış planı hazırlayaraq, özəməkdaşlarını Frankfurt vəParisə yerləşdirəcəklər.


8 8

İ L Ə B A X I Ş10 Proqnoz



İnkişaf etməkdə olanölkələr islahatlardan imtinaedəcək

İnkişaf etməkdə olan ölkələraktiv inkişaf edəcəklər, ammabu, düzgün olmayan faktorlarəsasında baş verəcək. İnkişafetməkdə olan ölkələrdəvəziyyətin yaxşılaşması vədünya ticarətində stabilləşməinkişaf etməkdə olan ölkələrdəixracatın və istehsalınsabitləşməsinə gətirəcək. On-ların hökumətləri bundan razıqalacaq və inkişafın ixracatınartırılmasına əsaslanan köhnəmetodlarından imtina et-məyəcəklər. Struktur islahat-larının aparılmaması buölkələrdə müşahidə olunanartımın qəfil enişlə əvəzlən-məsinə gətirəcək.

Çin iqtisadiyyatı “şok”aəl atacaq

Çin hakimiyyəti hamı üçüngözlənilməz olaraq, iqtisadiyyatbərpa olunmağa başlayan kimi“şok terapiyası” tətbiq etməyəbaşlayacaq: qəfildən ölkədəmaliyyə şərtləri şərtləşdirilə-cək.

Ölkədə bank sistemindəlikvidliyin faktik olaraq donmasıbaş verəcək, kreditləşmə sərt

məhdudlaşdırılacaq, kreditlərüçün defoltlar seriyasıbaşlanacaq. İqtisadiyyatınartımı zəifləyəcək.

Asiya islahatlar aparılmasıüzrə lider olacaq

Asiya ölkələrinin siyasətçiləri(Yaponiya istisna olmaqla)aktiv olaraq islahatlar apara-caqlar, bu da əmək məhsuldar-lığını kəskin artıracaq.

Meksika “neft sosializmi”quracaq

Meksika prezidenti P. Nyetoölkə Konstitusiyasında neft-qazsektorunun nizamlanmasıhissəsində dəyişiklik etməkdəisrar edəcək. O,energetikasektorunda dövlət nəzarətiningücləndirilməsində israredərək, büdcə islahatlarınınaparılmasının və neft-qaz sek-

torundan alınan gəlir-lər hesabına sosialxərclərin artırılmasınınvacibliyini qeydedəcək.

Braziliya infra-strukturu

yenidən quracaq

Braziliya prezidenti

D.Rusef müşahidəçiləri təəc-cübləndirərək, ölkənin infra-strukturunu yaxşılaşdırmaqüçün ambisiyalı proqram həya-ta keçirəcəyi barədə verdiyisözə əməl edəcək.

Dünyanın 6-cı iqtisadiyyatıreytinqlərdə ən axırıncı pil-lədən yuxarı qalxacaq. Bu daölkəyə investisiya yatırımlarınıartıracaq.

“Back in the USSR”

Rusiya prezidenti Ukray-nanın enerji daşıyıcılarının çat-dırılmasında güzəştlərqarşılığında bu ölkənin Göm-rük Birliyinə qoşulmasına nailolacaq. Avropa Birliyininqapıları Ukrayna üçünbağlanacaq - axı 2 qurumaeyni zamanda üzv olmaqmümkünsüzdür. Ammaəvəzində postsovet məkanıölkələri Rusiya, Ukrayna, Be-lorus və Qazaxıstan yenə bir-likdə olacaqlar.

Ticarət və investisiya baryer-lərinin aradan qaldırılması re-gionun iqtisadi artımındasıçrayışa səbəb olacaq. Rusiyainvestisiya cəlb edərək vəbazarı inkişaf etdirərək, bunadəstək verəcək. Qriven və Be-lorus rublunun məzənnəsi beləmünbit şəraitdə stabilləşəcək.


8

İ L Ə B A X I Ş Proqnoz 11



T R E Y D E R Ə H VA L AT L A R I12 Başa gələnlər

www.inforex.az(012) 4375323, 4367844

Salam. Mən belə bir iş

tutmuşam və indi

bilmirəm nə eləyim.

Dekabrın sonlarında usd/jpy-

nin artım hərəkətinin

müvəqqəti odluğunu düşünür

və buna satmaq şansı kimi

baxırdım. Cütlük 84.00-a

çatanda fikirləşdim ki, bu,

satmaq üçün əla imkandır.

Çünki ilin maksimumu bu-

rada yerləşirdi və nəzəriyyəyə

görə ən az bu səviyyədən

aşağıya korreksiya olmalıydı.

Ona görə də həminsəviyyədə bir qara şamyaranan kimi mən satdım.Düşündüm ki, artıq dönüşbaşlayır, mən də zirvəni tuta-cağam. Amma qiymət nəinkikorreksiya etmədi, hətta raketkimi düz yuxarıya qalxdı.Fasiləsiz, korreksiyasız-filan-sız. Bu da mənə “zirvə tut-maq”.

Mən “stop” qoymamışdım.Birincisi, “stop” qoymağa yeryoxdur. Çünki heç bir maksi-mum-filan yoxdur ki, üstündə“stop yerləşdirim. Düppədüzgedib qiymət. İkincisi, bilirəmki, qiymət onsuz da aşağıyagetməlidir. Mən “stop” qoysam,onu götürən kimi aşağıyadönəcək.

Hazırda əməliyyatım hələ dəaçıqdır. Düşünürdüm ki, buartım Yeni İl bayramı iləbağlıdır və bazarın aradaaçıldığı vaxtlarda qiymətkəskin düşəcək. Amma elə bilki, Şaxta Baba mənimlə axmaqbir zarafat edirdi: hər dəfəqiymət bir az da qalxırdı. Heçkorreksiya da etmədi ki, azziyanla bazardan çıxmaqhaqqında düşünüm. Yənisəhvimi düzəltməyə şansım ol-madı.

İndi 400 punkt ziyandayam.

Hesabımda 540 dollar pulvardı (onu 300 dollardanqaldırmışam), 0.02 lotlaəməliyyat açmışam, 80 dollarziyandayam. Yenə də, yaxşıki, lotum çox böyük deyil,yoxsa çoxdan stop-autlabazardan kənara atılmışdım.

Görəsən, bağlasam yaxşıdır,yoxsa gözləsəm? Qorxuram ki,bağlasam, qiymət dərhalaşağıya getsin və mən dəyanıb-tökülüm.

Bir-iki tanış treyderlə məs-ləhətləşmişəm. Bəziləri məs-ləhət görür ki, gözləyim. Ammabaşqaları deyirlər bağla. Biriisə deyir ki, bu əməliyyatıbağlayım və yeni satışəməliyyatı açım – ya eyni lotla,ya da bir az artıq həcmlə.

Bilmirəm necə edim...


Şaxta Babanınaxmaq zarafatı

Oxucularımızda böyük maraq doğuran “Treyder əhvalatları” adlırubrikamızı davam etdiririk. Bildiyiniz kimi, bu rubrikada treyderlər özbaşlarına gələn real əhvalatları nəql edirlər. Məktubların məzmunu saxlansa da, üslubu redaktə olunur. Təbii ki, ad-ların gizli saxlanmasına zəmanət verilir. Budəfəki qonağımız Yeni İl ərəfəsində açdığı ziyanlı əməliyyatdandanışır və məsləhət istəyir.

8



Qiymət axı bu cür dayan-madan, şaquli qalxa bilməz,bunun bir enişi, korreksiyası daolmalıdır də...

Siz necə fikirləşirsiniz?..Hərçənd, nə deyəcəyinizibilirəm. Yəqin deyəcəksiniz ki,bazarda heç kimin məsləhətinəqulaq asmaq lazım deyil, özünbildiyini elə. Amma bilsəydim,daha niyə soruşurdum ki?..

Dəyərli oxucu! Əgər sən dətreydinqdə öz başına gələn əh-valatları “İn Forex”in oxucularıilə bölüşmək istəyirsənsə, biz-imlə əlaqə saxlaya bilərsən:[email protected]


8

Redaksiyadan: treyderin təsvir etdiklərindən belə başa düşdük ki, hadisələr bu cür baş verib.

T R E Y D E R Ə H VA L AT L A R I Başa gələnlər 13

Azərbaycanda treyderlərüçün yeganə forum

http://inforex.az/forum_new/






Ə S A S M Ə S Ə L Ə14 Statistika

www.inforex.az(012) 4375323, 4367844

Devid Rodriges

Forex bazarına yeni

treyderlər çox gəlir,

amma bir o qədər

treyder də bazarı tərk edir.

Niyə? Çünki onlar pullarının

itirir və öyrəndikləri strate-

giyaların işləmədiyini görür-

lər.

Forexdə qazanmaq üçünəsas şərt heç də sistem yox,kapitalın idarə olunmasıdır.Kapitalın idarə olunmasındansöhbət düşəndə hamı belədeyir: itkiləri məhdudlaşdırın,gəlirin artmasına imkan verin.Amma real bazarda bunueləmək heç də asan deyil.

Şəkil 1-dəki histoqramda2005-2008-ci illərdə Forextreyderlərinin hesablarındakıgündəlik dəyişmələr göstərilib.Bu qrafikdən biz onu görürükki, treyderlərdə böyük itkilər

daha çox olur. Böyük itkilərböyük qazanclardan daha çox-dur. Orta günlük gəlir 130punkt olduğu halda, günlük itki180 punktdur.

Başqa bir maraqlı statistikgöstərici odur ki, 3 illik müd-dətdə ticarət günlərinin ortahesabla 54%-i treyderlər üçüngəlirli olub. Amma buna bax-mayaraq, onlar itiriblər – cünkigəlirli günlər itkili günlərdənçox olsa da, itkilərin miqdarıgəlirlərdən artıqdır. Treyderlərgəliri tez götürüb, itkilərin isəböyüməsinə imkan veriblər.

Gəlin, iki treyder təsəvvüredək. Onlardan birincisi deyirki, ticarət sistemi 60% hallardauğurludur. İtkiləri isə az, fəqətböyük olur. Maksimal itkisimaksimal gəlirindən 4 dəfəböyükdür. Nəzərə alsaq ki,

orta gəlirli əməliyyat 90 punktverir, 1620 punktluq maksimalitki onun 18 əməliyyatdangötürdüyü gəliri məhv edir.

İkinci treyderə gəlincə, onunəməliyyatlarının çoxu itkilidir.Amma orta gəliri orta itksindənxeyli çoxdur. Ən yaxşı əməliy-yatının gəliri ən pis əməliy-yatının itkisindən iki dəfə çoxolub. Bu, çox ağır və çətinstildir: treyder bilir ki, əməliyat-larının çoxunda itirir, buna görədə gəlirli əməliyyatı uzun müd-dət açıq saxlayır.

Buradan çıxan nəticə odurki, əsas məsələ itkili və yagəlirli əməliyyatların sayındadeyil, itkilərin və ya gəlirlərinhəcmindədir. Ona görə də,bunu bütün treyderlər daimnəzərdə saxlamalıdırlar.


İtirə-itirə qazananlarvə qazana-qazana

itirənlər

Şəkil 1



REK LAM

www.inforex.az(012) 4375323, 4367844

15




N Ə Z Ə R Ə A L !16 Problem

www.inforex.az(012) 4375323, 4367844

Bir treyder olaraq hərgün ətraf aləmdən nəqədər informasiya

əldə edirsiniz? Sizinsiyahınızda neçə bazar alətivar? Neçə qrafiki izləyirsiniz?Diqqət mərkəzinizdə neçəxəbər lenti, siqnal və s. var?

Ətraf aləmdən əldə etdiyinizinformasiya bazarda sağ qal-manız üçün əsas elementlərdənbiridir. Ancaq pis tərəfi budur ki,onlar sizin işinizi ləngidə də bilər-lər.

Bəzi ticarət günləri özünüzüzəif hiss edirsinizmi? Siz nəvaxtsa özünüz də bilə-bilə yanlışticarət qərarları vermisinizmi? Nəvaxtsa bir neçə informasiyayadiqqətinizi yönəldərək, dahavacib olan digərlərini kənardaqoymusunuzmu? Belə bir hallaqarşılaşmısınızmı ki, zənninizcəyaxşı ticarət qərar verirsiniz,amma qəfildən görürsünüz ki,“yaxşı” əməliyyat necə itkigətirir?

Yuxarıda qeyd etdiklərimizinhamısı zehni yorğunluğunəlamətləridir. Zehni yorğunluqözünü iki formada büruzə verir:reaksion və törəmə. Hər iki for-maya stress, yüksək riskli qərar-ların verilməsi və xeyli saydainformasiyanın birdən araşdırıl-ması daxildir.

Stress vəziyyətində yüksək

riskli qərar vermək vaxtı çatandahəqiqətən də, xeyli sayda infor-masiya ilə qarşılaşırsınız. Bu in-formasiyanın yalnız müəyyənhissəsi ilə bağlı fikriniz formalaşabilər. Zehni yorğunluğun hər ikiforması aktiv treyder üçün səhvqərarlara gətirib çıxara bilər, buda itkilərə səbəb olacaq.

Zehni yorğunluq son dərəcə“hiyləgər” ola bilər. Siz onunlaqarşılaşdığınızın fərqinə var-maya da bilərsiniz. Amma təbii

ki, əlamətlərini görəcəksiniz:yanlış qərarlar vermək və qərarverərkən “əhatə dairəsindən kə-narda” olduğunuzu hiss etmək.

Zehni yorğunluq zamanı biz: 1) Mürəkkəb hərəkətlər etmək

bacarığını itiririk2) Diqqətimizi cəmləyə bilmirik3) Görmə periferiyasının

böyük hissəsini itiririk.

Zehni yorğunluqla nə edəbilərik? Məşhur aktyor və döyüşustası Brüs Li öz tələbələrinəbelə deyirmiş: “Bunu yadınızdançıxana qədər öyrənin!” Bu, odeməkdir ki, metodları düşün-

mədən icra edə biləcək şəkildəöyrənmək lazımdır. “Əjdahanınyolu” filmində Brüs Linin gəncşagirdi öyrədərkən dediyi kimi:“Fikirləşmə, hiss et!”

Psixoloq Aleksis Artvola yazır:“Mən bəzi adamların digər-lərindən fərqli olaraq, təhlükəlivəziyyətlərdə özlərini təmkinliaparmağa necə nail olduqlarınıaraşdırmışam. Vacib faktorlar-dan biri şəxsin yüksək stresslivəziyyətlərlə qarşılaşdığı zamanfizioloji və emosional oyanmasəviyyələrini idarə etməkbacarığıdır”.

Gəlin, bu iki fikri birləşdirək.

Ticarət stress vəziyyətindəyüksək riskli qərarların ver-ilməsini tələb edir. Siz qəbul et-məlisiniz ki, zehni yorğunluq ilərastlaşa bilərsiniz. Onunlamübarizə üçün ən yaxşısı odurki, “əzələ yaddaşı”nızı inkişaf et-dirin!

Bu, nə deməkdir?Bu, o deməkdir ki, sizin şüu-

runuz karıxıb qalanda bədəniniznə etmək lazım gəldiyini bilmə-lidir. Tutaq ki, bazardan çıxmaqlazımdır, amma şüur bu qərarıverə bilmir. Treyderin bədənişüurun köməyi olmadan da buhaqda qərar verrməyi bacar-malıdır. Bunun üçün siz, sadəcə,həmin təlimatları şüurunuzda av-tomatik icra səviyyəsinə çatdır-malısınız.


Treyderin zehniyorulanda



T R E Y D E R L Ə M Ü S A H İ B Ə Maykl Steynhordt

www.inforex.az(012) 4375323, 4367844

17

Bu dəfə rubrikamızdasizə maraqlı birmüsahibə təqdim

edirik: onu məşhur treydervə müəllif Larri Konnors əf-sanəvi treyder Maykl Steyn-hardtdan götürüb.

Tanınmış hedc-fondlardanbirinin meneceri olan MayklSteynhardt 28 ildə 100.000$-lıq kapitalını xərcləri çıxmaqla,48.000.000$-a çevirib. Bununecə edib? Onun hansısa sirlimetodu və ya sistemi varmı?Yoxsa sadəcə olaraq, maliyyədahisidir? Larri Konnors damüsahibəsində bu və digər su-allara cavab axtarıb.

Onun gəldiyi qənaətə görə,Steynhardtın başqa treyder-lərdən elə də ciddi bir fərqiyoxdur. O, sadəcə, daha inadlaöyrənir və israrla məqsədinədoğru gedir. Hər gün bir az dainkişaf etməyə çalışır.

- Ticarət üslubunuzhaqqında danışın. Necəişləyirsiniz?.. Zirvələri vədibləri tutursunuz?.. Bazarınistiqamətini tutmaq – hərşeyin başında bu gəlir,elədirmi?..

- Hərşey yox, amma çox şey bun-dan asılıdır. Real fəlsəfə isəbelədir: hər səhər bu fikirləgünə başlamalısan ki, sən öm-rünün bu gününü və enerjinipul qazanmağa sərf edəcək-sən. Və nə qazandığın ölçülə

biləcək. Bu, elə işdir ki,nəticəsini hər gün hiss edəbilirsən.

Belə düşünəndə siz hər günrastınıza çıxan imkanlarıdəyərləndirə

biləcəksiniz.Treyder gərək rastına çıxanhər informasiyaya, fakta buprizmadan yanaşsın ki, ondannecə pul qazana bilər? Onagörə də, məsələ zirvələri vədibləri tutmada deyil, bazarayanaşmanın fəlsəfəsindədir.


100.000$-ı 48.000.000$-a çevirməyin formulu

Hər səhər bu fikirlə günə başla-

malısan ki, sən ömrünün bu gününü

və enerjini pul qazanmağa sərf

edəcəksən.

Maykl Steynhardt: “Bütün imkanlardanpul qazanmaq üçün istifadə etmək lazımdır”

8



Əsas olan məhz budur - bütünimkanlardan qazanmaq üçünistifadə etmək və hər günözünü qiymətləndirmək.

- Uzunmüddətli vəqısamüddətli əməliyyatlarlabağlı fəlsəfəniz necədir?

- Hər şey sizin məqsədi-nizdən asılıdır. Uorren Baffetkitabında yazır ki, “10 il saxla-mayacağınız aksiyanı heç 10dəqiqəliyə də almayın”. Yəqinki, o, haqlıdır. Yəni həttaqısamüddətli əməliyyat açandada uzunmüddətli perspektivlərinəzərə almaq lazımdır.

- Vaxtı seçmək intuisiya-dan asılıdır?

- İstəyirəm “hə” deyim,amma onda da sual gələcək ki,“intuisiya nədir”?

- İntuisiya nədir?- İntuisiya təcrübənin bala-

sıdır. Təcrübədən doğulan vəbizim qərarlarımıza alt şüursəviyyəsində təsir edən birhadisədir.

- Bazarda çoxlu treyderlərvar... Onlardan qiymətləbağlı fikirləri daha çox haqlı

olanlar qazanırlar. Mən necədaha çox haqlı ola bilərəm?

- İntellektin, intuisiyanın,enerjinin tətbiqi özünü məhzbunda göstərməlidir. Müasir in-formasiya dövründəbaşqalarını qabaqlamaqdoğrudan da, çox çətindir.Amma digər tərəfdən, siz ener-jinzin 100%-ni Yaponiyanıöyrənməyə sərf edirsinizsə,demək, Yaponiya ilə bağlıhadisələrdə başqalarındandaha irəlidə və daha haqlı ola-caqsınız.

- Yəni bu, bir növ intellek-tual oyundur?

- Haradasa hə, belədir.

- Əgər sizə desəm ki, “məndə sizin nailiyyətlərə çatmaqistəyirəm”, mənə nə cavabverərdiniz?

- Deyərdim ki, əvvəlcə busualların cavablarını tapın:“Məni əslində nə narahatedir?”, “Hansı işi görəndəözümü rahat hiss edirəm?”Yəni əvvəlcə özünüzü tanımalı,nələrin sizi xoşbəxt etdiyinibilməlisiniz.

Daha sonra lazım olan inad-karlığa yiyələnməlisiniz. Bu işəlazımı qədər enerji sərf etməyə

hazır olmalısınız. Onsuz heçnəyə nail olmaq mümkün deyil.Bazarı qabaqlayıb gəlir götür-məyə çalışan milyonlarla insanvar. Siz onlardan nə iləfərqlənirsiniz? Bu suala cavabtapmaq gərəkdir. Yaxşı olar ki,ardıcıllıqda, intizamda, cəld-likdə və inadkarlıqdafərqlənəsiniz.

- Amma bu fəlsəfəni təkcəbazarda yox, biznesin bütünsahələrində tətbiq etməkolar...

- Yəqin ki, hə. Bazar da birbiznesdir. Və başqa biznesnövlərindən əsas fərqi ondadırki, burada nəticələri hər gün,hər saat ölçmək olur.

- Və nəhayət... 100.000$-ı48.000.000$-a çevirməyinformulunu deyəbilərsinizmi?

- Buyurun:1) Əvvəlcə öyrənir və bilik-

lərinizin hesabına üstünlükqazanırsınız

2) Hər il kapitalınızı 30%artırırsınız... 28 il ərzində

3) İşin belə getdiyinə hər rübvə hər ay nəzarət edib, əminolursunuz.

4) Bu planı həyata keçirməküçün hər saat, hər günçalışırsınız... 28 il ərzində!


8

T R E Y D E R L Ə M Ü S A H İ B Ə18 Maykl Steynhordt



EMALATXANA Eksperiment

www.inforex.az(012) 4375323, 4367844

19

Yapon şamlarını ənə-

nəvi Qərb indikator-

ları ilə birləşdirəndə

daha yaxşı nəticələr əldə

etmək mümkündür. Belə ki,

onlar bir-birinin siqnallarını

filtrasiya edirlər.

Yapon şamları qrafik analizmetodu kimi 17-ci əsrdə düyütacirləri tərəfindən yaradılıb.Analiz şamların “bədən”inin və“kölgə”sinin ölçülərinin müqayi-səsinə, həmçinin, birlikdəyaratdıqları kombinasiyalara(patternlərə) əsaslanır. Şamlarbazardakı vəziyyət haqqındabarlara nisbətən daha əyani in-formasiya verirlər.

Şamların bu indikatorlarlaqarşılıqlı münasibətləriniaraşdırmaq treyderə xeyli fay-dalı ola bilər: RSI, Stochastics,ADX, MACD.

Biz bu şam formasiyalarınınəzərdən keçirəcəyik (termi-nologiya dəqiq olsun deyə,şamların ingiliscə adlarını dasaxlayırıq):

1) Doji

Sessiyanın açılışı vəbağlanışı üst-üstə düşəndə for-malaşır. Bazardakı qeyri-müəyyənlikdən xəbər verir.Çox vaxt trendin sonununyaxınlaşmasının xəbərçisi olur.

2) “Çəkic” – uzun kölgəsivə onun yuxarısında yerləşmiş

kiçik bədəni olur. Bədənin rəngivacib deyil. “Dib”də formalaşır.

3) “Asılmış adam” - dönüşsiqnalıdır, şamın rəngi vacibdeyil. Zirvədə formalaşır.


Yapon şamlarının Qərbin klassik

texanaliz alətlərilə kombinasiyası

çox gözəl nəticələr verir

Şərqlə Qərbi

birləşdirsək...

8



4) “Batan ulduz” – artımhərəkətinin bitməsinə işarəedir. Şamın bədəni əvvəlkigünün şamından yuxarıda for-malaşmalıdır.

5) “Ayıların üstünlüyü” –Artım trendi vaxtı şamın balacaağ bədəni formalaşır. Növbətigün qiymət yeni maksimumdaaçılır, sonra aşağıya gedir.Şam əvvəlki günün açılışındanaşağıda bağlanır.

6) “Buğaların üstünlüyü” –Eniş trendi vaxtı şamın balacaqara bədəni formalaşır.Növbəti gün qiymət yeni mini-mumda açılır, sonra yuxarıyagedir. Şam əvvəlki gününbağlanışından yuxarıdabağlanır

7) “Qara buludlar” –

dönüşə “ayı” siqnalıdır. Ancaqartım trendində rast gəlinir. Bir-inci gün uzun ağ bədən, ikincigün qara bədən formalaşır.

8) “Səhər ulduzu” – dönüşə“buğa” siqnalıdır. İdeal haldaikinci şamla birinci və üçüncüşamların arasında “gap” ol-malıdır.

9) “Axşam ulduzu” –dönüşə “ayı” siqnalıdır. Bumodeldə də ideal halda ikincişamla birinci və üçüncü şam-ların arasında “gap” olmalıdır.

Yapon şamlarının RSI ilə

kombinasiyası

Şəkil 1-də 7 periodlu RSI in-dikatoru ilə şam patternlərininqarşılıqlı əlaqəsini görürük. İn-dikatorun ifrat alış zonalarındaolması bazara az risklə gir-məyə imkan yaradır. Bu vaxt

girişin dəqiqliyini daha da artır-maq üçün şam patternlərindənfaydalanmaq mümkündür. Şampatternləri və RSI bir-birini fil-trasiya etməlidirlər. Nəticədəbiz yanlış siqnallardan sığorta-lana bilərik. Qrafikdə qırmızıdariyə alınmış siqnallar fil-trasiya olunmuş siqnallardır.

Gəlin, şəkil 1-dəki

filtrasiya olunmuş

siqnalları bir-bir

nəzərdən keçirək:

1) RSI ifrat alış zonasın-dadır, “doji” siqnalı yaranır:ehtiyatlı olun, artım hərəkətizəifləyir, “stop”ları yaxınaçəkin.

2) RSI divergensiya göstərir,“Qara buludlar” yaranır: alışəməliyyatını bağlayırıq.

3) RSI ifrat satış zonasın-dadır, “Səhər ulduzu” yaranır:uzun əməliyyat açırıq.

4) RSI ifrat alış zonasın-dadır, “doji” siqnalı yaranır:ehtiyatlı olun, artım hərəkətizəifləyir, “stop”ları yaxınaçəkin.

5) RSI ifrat satış zonasın-dadır, “çəkic” yaranır: “uzun”əməliyyat açırıq.

6) RSI ifrat alış zonasın-dadır, “Ayı üstünlüyü” patterniyaranır: alışları bağlayırıq. Yox,əgər RSI ifrat alış zonasın-dadırsa və “Səhər ulduzu”yaranırsa, “buğa” siqnalınınəzərə almırıq.

7) RSI ifrat satış zonasın-dadır, “doji” siqnalı yaranır:ehtiyatlı olun, artım hərəkətizəifləyir, “stop”ları yaxınaçəkin.

8) RSI ifrat satış zonasın-dadır, “Buğa üstünlüyü” pat-terni yaranır: artım trendinituturuq!


8

EMALATXANA20 Eksperiment



9) RSI ifrat satış zonasın-dadır, “Axşam ulduzu” yaranır:“Ayı” siqnalını buraxırıq.

10) RSI ifrat satış zonasın-dadır, amma şamlar siqnal ver-mir – RSI-ın da siqnalınıburaxırıq.

Göründüyü kimi, Yapon şam-larının Qərb texanaliz alətiləkombinasiyası yanlış siqnallarınəzərə almamaqda treyderəçox yaxşı kömək edə bilir.

Yapon şamlarının

Stochastics ilə

kombinasiyası

Şəkil 2-də Yapon şamlarınınStochastics ilə kombinasiyasınıgörürük. Bu ossillyatorun siq-nalları şam patternləri ilə dahayaxşı uyğunlaşır.

Gəlin, indi də şəkil 2-dəki fil-trasiya olunmuş siqnalları bir-bir nəzərdən keçirək:

1) Stochastics ifrat alışzonasındadır, “doji” siqnalıyaranır: ehtiyatlı olun, artımhərəkəti zəifləyir, “stop”larıyaxına çəkin.

2) “Səhər ulduzu” yaranır,amma Stochastics ifrat zonadadeyil – siqnalı buraxırıq

3) Stochastics ifrat alışzonasındadır, “Batan ulduz”yaranır: “uzun” əməliyyatıbağlayırıq

4) Stochastics ifrat satışzonasındadır, “Buğa üstünlüyü”patterni yaranır: artım trendinituturuq!

5) Stochastics ifrat alışzonasındadır, “batan ulduz”yaranır: “uzun” əməliyyatıbağlayırıq.

6) Stochastics ifrat satışzonasındadır, “Asılmış adam”patterni yaranır: alırıq.

7) Stochastics ifrat alışzonasındadır, “doji” (yaxud“axşam ulduzu”) siqnalıyaranır: alış əməliyyatınıbağlayırıq.

8) Stochastics ifrat satışzonasındadır, “Asılmış adam”patterni yaranır: artım trendinituturuq!

9) Stochastics ifrat alışzonasındadır, “Batan ulduz”,yaxud “doji” yaranır: Alışəməliyyatını bağlayırıq.

10) Stochastics ifrat alışzonasındadır, “qara buludlar”,“səhər ulduzu” yaranır - siqnalıburaxır, uzun əməliyyatıbağlayırıq.

Gördüyünüz kimi, Stochas-tics-in şamlarla kombinasiyasıdaha effektiv nəticə verə bilir.Bu texnika ilə demək olar ki,bazardakı bütün əsasdalğalanmaları tutmaqmümkündür.

(Ardı var)

Gələn sayımızda ADX və

MACD indikatorlarının Yapon

şamları ilə kombinasiyasına

nəzər salacağıq)


Şəkil 1. Şamlarla RSI-ın kombinasiya olunması

Şəkil 2. Yapon şamlarının Stochastics ilə kombinasiyası8

EMALATXANA Eksperiment 21



MİFOLOG İYA22 Eşit, inanma!

www.inforex.az(012) 4375323, 4367844

Kori Mitçell

İstər yeni başlayanlar olsun,istərsə də təcrübəli treyderlər -bazarda olan hər kəs daimhansısa mifləri eşitməli olur.Yaxşı olar ki, bəzi miflərhaqqında əvvəlcədənməlumatlı olasınız, bu, sizisonradan peşmançılıqaüzləşməkdən xilas edər. Onagörə də, gəlin, ən genişyayılmış 10 mif ilə tanış olaq.

1. Tez varlanmaq

haqda mif

Çox vaxt bəzi brokerlər özreklamlarında gələcək treyder-lərə qısa müddətdə varlanmaqvəd edirlər. Əvvəlcədən bunainanan şəxslər sonra realbazarda ciddi məyusluqyaşayırlar. Həqiqətin gözünədik baxın: bazarda tez-bazarvarlanmaq yoxdur, bu, səbr vəardıcıllıq tələb edən işdir.

Treyderlər qısa vaxtdabazardan böyük pul götürüb,

qırağa çəkilmirlər, hamı kimiuzun müddət ərzində işləyirlər.Tez varlanmaq üçün “va-bank”a gedənlər isə deməkolar ki, həmişə uduzurlar.

2. Qısamüddətli ticarət

haqda mif

Əslində uzunmüddətlitrendlər ticarət aparmaq üçünolduqca sərfəlidir. O başqaməsələdir ki, bu metod kapitalıaz olanların “cibinə görə deyil”.Uzunmüddətli treyderlər gün-daxili kiçik dalğalanmalardan

narahat olmurlar. Üstəlik,spredə az xərcləri çıxır. Bu tak-tika artıq təkcə treydinq deyil,həm də investisiya yatırmağıxatırladır.

3. Bazarın idarə

olunması haqda mif

İtirən treyderlər əksər hal-larda günahı bazarın kimlərsətərəfindən idarə olunmasınınüstünə yıxırlar. Əslində isəbelə deyil. Bazara təsirgöstərən həddindən artıq çoxfaktorlar var və heç kim onların


Bazar haqqında8 mif

Əvvəlcədən bil ki, sonra

peşman olmayasan!

8



hamısına qalib gəlmək iqti-darında deyil. Ən azından, heçkim sizin order qoymağınızamane ola bilməz. Xəbərlərçıxanda bazarın qeyri-müəyyən sıçrayışlarınagəlincə, bunun da öz səbəblərivar və ilk növbədə kütləpsixologiyası ilə bağlıdır.

4. Çox əməliyyat açmağın

faydalı olması haqda mif

İlk baxışdan məntiqli görünəbilər ki, bir əməliyyat 20 punktxeyir gətribsə, 10 əməliyyat200 punkt gətirər. Amma re-alda belə olmur. Konkret birneçə qrafikdə fikrini cəm-ləşdirib vəziyyəti izləyən trey-der bazara daha sərrast girirvə çıxır. Yaxşı ticarət imkanlarıisə çox olmaya da bilər.

5. Bazarı proqnozlaşırmaq

haqda mif

Bazarı proqnozlaşlırmaqcəhdləri treyder üçün ağırsonuclana bilər. Yeni başlayan-ların çoxu burada “ilişir”. Trey-

der proqnoz verəndə psixolojiolaraq öz proqnozunun “əsir-inə” çevirilir. Halbuki, trey-derdən tələb edilən ancaqçevik olmaq və bazarınhərəkətinə reaksiya verməkdir.O, sadəcə sistemin siqnal-larına əməl etməli, həmqazancı, həm də itkini rahatcagötürməlidir.

6. Mürəkkəb

strategiyaların daha

yaxşı olması haqda mif

Adətən treyderlər sadəstrategiyalarla başlayır və onunaz gəlir verdiyini görürlər.Sonra düşünürlər ki, öz strate-giyalarını “təkmilləşdirsələr”daha yaxşı nəticə görəcəklər.Amma sadə məqamlara diqqətyetirməyin əvəzinə, onlar sis-temə yeni-yeni indikatorlar

əlavə etməyə başlayırlar.Nəticədə sistem lap korlanır.

Əgər nəsə gəlir gətirirsə,onunla işləməyə davam edinvə ancaq kapitalın idarə olun-ması strategiyanızı təkmil-ləşdirin.

7. Kapitalın idarə

olunması mifi

Kapitalın idarə olunmasıtəkcə stop-loss qoymaqdanibarət deyil. Bura treyderin hərəməliyyatda nə qədər risk et-məsi, itki/gəlir nisbəti, eyni za-manda neçə əməliyyatınaçılması və digər anlayışlar dadaxildirlər. Kapitalın idarə olun-masının üzərində fikrini cəm-ləşdirəndə treyder keyfiyyətcəyeni səviyyəyə qalxmış olur.

8. “Başqaları kimi

eləyim” mifi

Treyder pul qazanmaq üçünancaq özü olmalı və öz qa-biliyyətini inkişaf etdirməlidir.Əlbəttə, təcrübəli treyderlər ye-nilərə məsləhət verə, köməkedə bilərlər, amma hər kəsözünə uyğun yolla inkişaf et-məlidir. Treydinqdə hamınıngedəcəyi ümumi yollar yoxdur.Treyder bazarı özü öyrənməli,özü araşdırmalar aparmalı vəöz ticarət sistemini yarat-malıdır.


Bazarı proqnozlaşlırmaq

cəhdləri treyder üçün ağır

sonuclana bilər. Yeni

başlayanların çoxu burada “ilişir”.

8

Mİ FOLOG İYA Eşit, inanma! 23



REK LAM

www.inforex.az(012) 4375323, 4367844

24


http://inforex.az/forum_new/viewtopic.php?f=1&t=1524&p=104448#p104448



S İ S T EM Metod

www.inforex.az(012) 4375323, 4367844

25

“Səlis hərəkət” strategiyası(daha dəqiq desək, bu, pat-ternin adıdır) 2 cür olur: “buğa”və “ayı”. Pattern 3 fazadan,yaxud, 3 dalğadan ibarətdir.

“Yuxarıya səlis hərəkət” pat-

terni ilə tanış olaq. Aşağıyahərəkət bunun eyni qaydadaəksi olacaq:

1. Əvvəlcə aşkar görünənminimumun yaranması üçünqiymət aşağıya (ya da heç ol-

masa, üfiqi) hərəkət etməlidir.

2. Patternin 1-ci dalğasıyuxarıya doğru kəskin yox,mülayim, aramla, səlis hərəkətolmalıdır.


“Səlis hərəkət”strategiyası

Şəkil 1

Şəkil 2

8



3. 1-ci dalğa başa çatandansonra aşağıya doğru 2-ci dalğa(korreksiya) başlayır və adətən1-ci dalğanın 38,2 – 61,8%-nəqədər enir. Çox vaxt 50%-dədayanır.

4. Təxminən 1-ci dalğayaoxşayan 3-cü dalğa artımabaşlayır. Burada da artım asta-asta, səlis, aramla olur. Pat-ternin adı da elə buradan gəlir.

Aşağıya doğru yönələn pat-tern də eynilə bu cür yaran-malıdır.

Patternlə ticarət strategiyası:

1) Əvvəlcə bizim ikidalğamız formalaşmış ol-malıdır: AB və BC (şəkil 1). BCdalğası şərtə uyğun formalaş-malı, yəni AB-nın 38,2 –61,8%-nə qədər enməlidir. Çoxvaxt 50% olur.

2) Qrafikin BC hissəsi üçünkanal qururuq. Qiymətin bukanaldan çıxması alış siqnalıolacaq. Stop-lossu 61,8%-likFibonaççi səviyyəsinin altındaqoyuruq (şəkil 2)

3) Take-profiti qoymaq üçün

A-C və B nöqtələrindən keçənkanal çəkib, onun yuxarısərhədinə order yerləşdiririk(şəkil 3).

4) B nöqtəsi keçiləndə ikincidəfə almaq olar. Bu zamanprofit və stop səviyyələriəvvəlki kimi qalacaqlar(şəkil 4).

İstəsəniz, bu strategiyayaəlavə detallar – məsələn, in-dikator və ossillyatorlar daartırmaq mümkündür. Money-management qaydalarını dayaddan çıxarmayın.


Şəkil 3

Şəkil 4

8

S İ S T EM26 Metod



VA C İ B F Ə R Q Nəyi necə etməli?

www.inforex.az(012) 4375323, 4367844

27

Fərid Hüseynov

Treyder öz ticarətininnəzarət edə bilmədiyivə bildiyi aspektləri

arasındakı fərqi başadüşmürsə, çox məyus ola-caq. Ümumilikdə insanlaristədiklərinə nail olmaq üçünvə ya gözlənilməz hadis-ələrdən yan keçib, qorxuyaqalib gəlmək üçün vəziyyətənəzarət etməyə çalışırlar.

Treydinqdə bu yanaşmaişləmir. Treyder tezliklə anlaya-caq ki, bazardakı hərəkətənəzarət edə bilmir. Həqiqətodur ki, heç bir treyder bazarıidarə edə bilmir, amma bunəzarət çatışmazlığı bəziləriüçün təhlükəli ola bilər. Treyderəməliyyat açmamışdan tərəd-düd edə və ya sonra nəedəcəyini bilməyə bilər.

Bir treyder kimi siz nəyənəzarət edə bilməyəcəyinizbarədə düşünməyin yerinə,nəyi idarə edə biləcəyinizədiqqətinizi yönəltməlisiniz.Ticarət prosesinin nəzarət edə

bilməyəcəyiniz elementləribunlardır:

1. Siz bazarın fundamentalinformasiyaya reaksiyasınıidarə etmirsiniz.

2. Bazardakı qiymət hərəkə-tini idarə etmirsiniz.

Bu isə idarə edə biləcəyinizbazar elementləridir:

1. Ümimilikdə treydinqdəqəbul etdiyiniz riskləri idarəedə bilərsiniz.

2. Yüksək gəlirlilik ehtimalınamalik metodları müəyyən-ləşdirməklə riskinizi azaldabilərsiniz.

3. Siz ticarət kapitalınızınhansı hissəsinin bazara yatırıl-masını müəyyənləşdirməklərisk səviyyənizi idarə edirsiniz.

4. Əməliyyatı nə vaxt aça-cağınızı seçə bilərsiniz.

5. Siz əməliyyatdan nə vaxtgəlirlə və ya itki ilə çıxacağınızıseçə bilərsiniz.

6. Pozisiyaya nə vaxt əlavəedəcəyinizi və ya bir hissəsinibağlayacağınızı seçə bilərsiniz.

7. Siz hedcləmə və ya

spreddən istifadə etməklə riskiyenidən bölüşdürə bilərsiniz.

8. Ticarəti dayandırmaqlariski bağlaya bilərsiniz.

9. Siz gəlirli əməliyyatlara vəqaçılmaz itkili əməliyyatlara nəqədər emosional reaksiyaverdiyinizə nəzarət edirsiniz.

Gördüyünüz kimi, treydinqin

idarə edə biləcəyiniz aspektləri

edə bilməyəcəklərinizdən xeyli

çoxdur. Ona görə də treyderə

gəlirli biznes qurmaq üçün

bazarı idarə etmək lazım deyil.


Treyderin gücüçatanlar və

çatmayanlar



ALƏT28 İndikator

www.inforex.az(012) 4375323, 4367844

Treyderin əsas məqsə-

di trendin istiqamə-

tində əməliyyat aç-

maqdır. Bunun üçün təkcə

qiymətin verdiyi informasiya

azlıq edə bilər. Trendi tut-

mağa yardım edən ən faydalı

indikatorlardan biri də DMI in-

dikatorudur. Onu 1978-ci ildə

C.Uelles Uaylder yaradıb. DMI

indikatoru treyderə trendləri

tutmaqda yardım edir.

DMI – müəyyən dövr üçün(adətən 14 şam götürülür) dia-pazonun genişənməsinin dəy-işən orta göstəricisidir. İkixəttdən ibarətdir: +DMI və-DMI. +DMI onu göstərir ki,qiymət yuxarıya doğru nədərəcədə israrla hərəkət edir.– DMI isə əksinə, qiymətinaşağıya doğru nə qədər inadlagetdiyini göstərir. Bu iki xəttbirlikdə “ayı”ların və “buğa”larıngüc nisbətini əks etdirirlər.

Əvvəlcə ona baxmaqlazımdır ki, DMI xəttlərindən

hansı

daha yuxarıdayerləşir. Treyderlər onu “domi-nant DMI” adlandırırlar. Xət-

tlərin kəsişməsi o deməkdir ki,bazarda alıcılarla satıcılarınnisbəti dəyişib. Bu, bazara gir-mək üçün siqnal sayıla bilər.Amma bir çox treyderlər əlavəsiqnal da gözləyirlər. Çünkivolatillik az olanda təkcə xət-tlərin kəsişməsi kifayət qədəretibarlı siqnal olmur. Volatillikçox olanda isə kəsişmə kifayətqədər güclü siqnaldır. Bütünhallarda, DMI xəttlərininkəsişməsi qiymətin istiqamə-tinin dəyişməsinin ilk əlamətihesab oluna bilər.

Şəkil 1-də görürük ki, +DMIvə -DMI xəttlərinin bəzikəsişmələri yanlış siqnallarverir. Amma 2

nöqtəsindəki kəsişmə yenibaşlayan trendi göstərib.


Qoşaxəttlərin sirrləri

Xəttlərin kəsişməsi o

deməkdir ki, bazarda alıcılarla

satıcıların nisbəti dəyişib. Bu, bazara

girmək üçün siqnal sayıla bilər.

Şəkil 1

8



DMI xəttləri çox vaxt ADXindikatoru ilə eyni pəncərədəgöstərilir. Məsələn, MetaTrader proqramlnda belədir.Amma istəsəniz, ADX-i görün-məz etmək mümkündür.

+DMI xətti qiymətlə sinxronhərəkət edir. Qiymət qalxandaqalxır, düşəndə düşür. –DMIisə əksinə: qiymət düşəndəqalxır, qiymət qalxanda isədüşür. Buna vərdiş etməklazımdır. Amma yadda saxlayınki, yuxarı və ya aşağı hərəkətedən qiymətin gücü həmişəuyğun DMI xəttində özünü yenizirvə ilə göstərir.

İndikatorun siqnallarını oxu-maq çətin deyil. +DMI domi-nant olanda və artanda qiymətyuxarı qalxır. –DMI dominantolanda və qalxanda qiymətenir.

Amma qiymətin gücünü dənəzərə almaq lazımdır. DMI-ıngücü 0 ilə 100 arasında dəyişir.Bu göstərici nə qədər yük-səkdirsə, qiymətin dalğalan-ması da o qədər güclüdür.DMI-ın 25-dən yuxarı olmasıqiymətin istiqamətli

hərəkətindən xəbər verir. 25-dən aşağı olması isə onugöstərir ki, qiymətinhərəkətində istiqamətliliközünü zəif göstərir, qeyri-müəyyənlik daha güclüdür.

Şəkil 2-də görürük ki, DMI25 səviyəsindən aşağıdaolanda qiymət tərəddüdlü vədəyişkən hərəkət edir. 25-dənyuxarıda olanda isə istiqamətdaha aydın görünür. 3 və 4sahələrində qiymətin indika-torla sinxron hərəkətinə fikirverin. Alıcılar daha güclüolanda +DMI-ın zirvələri 25-

dən yuxarıda, -DMI-ın zirvələri25-dən aşağıda formalaşır.Trend dəyişəndə isə əksinə, -DMI-ın zirvələri 25-dənyuxarıda yaranır.

Güclü artım trendi zamanı+DMI xətti -DMI xəttindənyuxarıda yerləşir və dalbadalartan zirvələr əmələ gətirir.Bunun əksi eniş trendi üçün dədoğrudur.

Hər iki xətt 25-dən aşağıdaolub, üfiqi hərəkət edəndə isəbazarda dominant güc yoxdurvə deməli, trend də mövcuddeyil. Amma bu cür dövrlərdənsonra adətən sanballı trendlərbaşlayır. DMI 25-dən yuxarıyaqalxanda və bu zaman qiymətmüqavimət/dəstək səviyyəsiniyaranda az risklə bazara gir-mək üçün yaxşı setap yaranır.

Şəkil 3-də görürük ki, +DMI1 nöqtəsində 25-dən yuxarıqalxır və onun üstündə qalır.Bu müddətdə qiymət artımtrendi nümayiş etdirir. Artımtrendi zamanı –DMI ilə heç birkəsişmə olmur.


Şəkil 2

Şəkil 3

8 8

ALƏT İndikator 29



Burada alıcılar güclü (+DMI> 25), satıcılar isə zəifdirlər.

Yadda saxlamaq lazımdr ki,DMI-ın dönüşləri ilə qiymətindönüşlərinin arasında kor-rellyasiyanın olması vacibdir.Artım trendi zamanı qiymətyeni maksimum formalaş-dıranda +DMI-ın da yeni mak-simum formalaşdırmasılazımdır. Eniş trendi zamanıqiymətinin yeni minimumu –DMI-ın yeni maksimumu iləmüşayiət olunmalıdır. Bu,trendin davamına işarədir.Qiymətin və DMI-ın hərəkətləribir-biriniə zidd olanda isə(məsələn, qiymət yeni maksi-mumu yaradır, +DMI isəəvvəlki zirvəni keçə bilmir) bu,divergensiyadır və dönüşünola biləcəyindən xəbər verir.

Şəkil 4-də biz qiymətlə in-dikatorun necə bir-birinə uyğunhərəkət etdiyini görürük.Qiymət yeni maksimum for-

malaşdıranda +DMI indikatoruda yeni səviyyələrə çatır.Bununla da artımın davamedəcəyi haqda siqnal verir. 2nöqtəsində isə əksinə,qiymətlə indikatorun arasındadivergensiya yaranır vəbununla da qiymətin istiqamətidəyişir.

Bütün bunlardan başqa, DMI

xəttləri bazarda volatilliyin art-masını göstərən əla alətdir.Volatillik azalanda və qiymətkonsolidasiyaya girəndə xəttlərbir-birinə sıxlaşırlar. Əksinə,volatillik artanda və trendyarananda xəttlər bir-birindənaralanır. Xəttlər nə qədər çoxaralanıblarsa, bazarda qiymətdəyişkənliyi bir o qədər çoxyüksəkdir (şəkil 5).

Şəkil 5-də biz görürük ki, 1nöqtəsində indikatorun xət-tlərinin kəsişməsindən sonraeniş trendi inkişaf etməyəbaşlayır. Xəttlər bir-birindənaralanırlar. 4 nöqtəsində isəxəttlər yenidən sıxlaşırlar vəbazarda konsolidasiyabaşlayır.

Göründüyü kimi, DMI indika-

toru ondan düzgün istifadə

edənlərə kifayət qədər zəngin

informasiya verə bilər. Siz də

bu informasiyadan öz ticarət

qərarlarınızda istifadə etməyi

öyrənin.


Şəkil 4

Şəkil 5

8

ALƏT30 İndikator



Q A R A Q Ü V V Ə L Ə R Psixoanaliz

www.inforex.az(012) 4375323, 4367844

31

Hər hansı bir fikrəgələndə və onunhəyatınıza necə təsir

etdiyini başa düşəndə həmmənfi, həm də müsbət mqam-ları müəyyənləşdirmək asanolur. Treydinq kimi biznesmənfi fikirlər üçün çox münbitzəmindir. Əgər buna yol ver-sək, onda mənfi fikirlər bizim“şeytanımız”a çevrilə vəbütün müsbət enerjimizitükədə bilərlər.

Realda “şeytan”ların bu fikir-

lərini müəyyənləşdirib tez başa

düşməklə treyder öz enerjisini

onlardan qoruya və iblisə qalib

gələ bilər. Həmin şeytani fikir-

lərə bir neçə nümunə göstərək.

Qorxu

Qorxu - treyderlər arasında

ən geniş yayılmış şeytani

fikirdir. Treyderlər müntəzəm

olaraq qorxu ilə qarşılaşırlar.

Əgər qorxuya imkan versək,

aləmi qatıb, treyderi emosional

iflic edə bilər.

Düşünülmüş və ya şüuraltı

yaşanan qorxu işi çətinləşdirə

bilər. Qorxu süni reallıq yaradır.

Nə etdiyimizi müəyyənləşdirir

və bizə elə mane olmağa

çalışır ki, biz onu hiss etməyək.

Qorxu – keçmiş təcrübəyə

əsaslanan “mən bunu bir daha

etməyəcəm” fikrinə qarşı reak-

siyadır. Qorxu həmçinin

gələcəkdə gözlənilməz bir

hadisəni və ya gələcəkdə

baş tutacaq “mümkün”

nəticəni gözləməkdən də

yarana bilər. Qorxunun inten-

sivlik səviyyəsi ona sərf et-

məyə hazırlaşdığımız enerjiyə

proporsionaldır.

Məsələn, treyder əla ticarət

imkanı görür, amma dəhşətli

dərəcədə qorxduğundan,

ondan istifadə etmir. Onun

qorxusu əvvəl baş tutmayan

əməliyyat yadına düşdüyünə

görə də ola bilər, ya da

əməliyyat alınmayanda emo-

sional ağrı yaşayacağından

çəkinər. Amma treyder başa

düşmür ki, qorxanda elə həmin

emosional ağrını hiss edəcək.

O, artıq indiki zamanda qorx-

unu hiss edir, gələcəkdə yox.

Onun qorxusu emosional ağrı

idi. Və o, bu emosional

ağrını indiki zamanda yaşayır,

qorxudan donub və əməliyyat

açmaq qabiliyyətini itirib.

Qorxunu yaşayarkən nəfəsə

diqqət yetirmək çox vacibdir.

Tez-tez insan qorxanda

nəfəsini saxlamağa və ya

yavaş-yavaş, tez-tez nəfəs al-

mağa çalışır. Hər iki nəfəs

alma metodu narahatçılığı güc-

ləndirəcək. Taqətdən düşən

zaman nəfəs alma metodları

böyük kömək olacaq.


Treydinq kimi biznes mənfi fikirlər

üçün çox münbit zəmindir. Əgər buna

yol versək, onda mənfi fikirlər bizim

“şeytanımız”a çevrilə və bütün

müsbət enerjimizi tükədə bilərlər.

Treyderin

“şeytan”ları

8



Gəlin, treyder qorxularından

bir neçə geniş yayılmışını

tədqiq edib, neytrallaşdırmağa

çalışaq:

Pul itkisi

Əgər treyder pul itirməkdən

qorxursa, iki amilə diqqət yetir-

məlidir. Pul qazanmaq üçün

puldan istifadə olunursa,

həmişə müəyyən risk var. Trey-

dinq kimi biznesdə məqsəd

pulun pul gətirməsidir. Ona

görə də, treydinqdə həmişə pul

itirmək riski var. Əgər pul itir-

mək fikri treyderi çox narahat

edirsə, o, bu qorxunu analiz et-

məlidir. Əgər treyder bu qorxu-

dan yan keçə bilmirsə, ona

ticarət aparmaq məsləhət

deyil.

Heç bir biznesdə bütün

işgüzar qərarlar pul qazandır-

mır. Bu, treydinqdə də belədir.

Hansı ticarət metodundan isti-

fadə olunmasına baxmayaraq,

böyük əminliklə söyləmək olar

ki, treydinqdə bütün əməliyyat-

lar gəlir gətirməyəcək. Ona

görə də, biznesin təbiətinə mü-

vafiq olaraq, treyderin itkiləri də

olacaq. Nəzərinizdə saxlayın

ki, treydinqdə uğur bir gəlirli və

ya itkili əməliyyatla ölçülmür.

Bir neçə əməliyyatın ümumi

ticarət gəliri əsas götürülür.

Uğursuzluq

Bir çox treyderlər buraxılmış

əməliyyatları və pul itkisini

uğursuzluq hesab edirlər.

Uğursuzluqdan əvvəlki qorxu

treyderləri tərəddüdə salır.

Fakt odur ki, buraxılmış

əməliyyatlar itirilmiş pullar kimi

treydinqin ayrılmaz hissələridir.

Treyder üçün əsl

uğursuzluq isə öz

ticarət strate-

giyasına riayət et-

məməsidir.

Bu, o deməkdir ki,

ticarət metodunun

tələbinə müvafiq

gəlir və ya itkini

qəbul edərək

əməliyyat açmaq

lazımdır. Bu, treyd-

inqlə bağlı riskləri

qəbul etməyinizdir, hər bir

əməliyyatın işgüzar

sövdələşmədən başqa bir şey

olmadığını dərk etməyinizdir.

Emosional ağrı

Əməliyyatlarına görə mə-

suliyyət daşımaq əvəzinə bəzi

treyderlər güman edirlər ki,

bazar hər əməliyyatda emo-

sional ağrı yaşatmalıdır. Onlar

unudurlar ki, ticarət qərarlarını

hansı informasiya mənbələrinə

(broker, qəzet, xəbər bülleteni,

dost məsləhəti və ya onların

ticarət sistemi) əsasən

əməliyyat açmalarından asılı

olmayaraq, pozisiya aktivləşən

kimi bütövlükdə özlərinin mə-

suliyyətindədir.

Fakt odur ki, treyder yeganə

emosional ağrını özü-özünə

yaşadır. Treyderlərin təsəvvür-

lərindən savayı bazarla heç bir

emosional əlaqə yoxdur. Bazar

- alıcılar və satıcıların görüşüb

sövdələşdiyi məkandar. O,

bilmir ki, siz bir treyder kimi

varsınız. Bundan əlavə, sizin

kimliyiniz, hissləriniz, sosial

vəziyyətiniz və ya hesabınızın

miqdarı onu maraqlandırmır.

Bütün bunlar bazarı sizin ideal,

obyektiv ticarət partnyorunuza

çevirir.

Buraxılmış əməliyyat

Bir çox treyderlər əməliyyatı

buraxmaqdan qorxurlar. Hal-

buki, treyderin buraxılmış

əməliyyatı nə qədər yaxşı

hesab etməsindən asılı olma-

yaraq, həmişə onun kimi digər

yaxşı əməliyyatlar olacaq.

Əgər treyder bazarı başa

düşməklə və ticarət strate-

giyasına riayət etməklə ticarət

aparırsa, əməliyyatı buraxmaq

şansı kəskin şəkildə enir.

Əməliyyat açmaq qorxusu

Treyder qorxudan əməliyyat

açmaqda tərəddüd edə və ya

ümumiyyətlə, əməliyyat aç-

maya bilər. Onun düşünülmüş

və ya düşünülməmiş fikri

belədir: “Əgər mən qorxu-

ramsa, əməliyyat açma-

malıyam”. Treyderin tərəddüd

etməsinin əsl səbəbi isə onun

özünə və ya ticarət strate-

giyasına tam əmin olma-

masıdır. O, bunu lazımi

qaydada ticarət strategiyasına

riayət etməklə və özünə ina-

mını artırmaqla dəyişə bilər.

İmic və simanı itirmək


8 8

Q A R A Q Ü V V Ə L Ə R32 Psixoanaliz



Bütün çətinlikləri treyder

özü-özünə yaradır. Yadda

saxlayın, bazar – ideal, soyuq,

simasız və qərəzsiz bir ticarət

partnyorudur. Bəzi treyderlər

sanki birjada digər treyderlərlə

ünsiyyətdə hiss edirlər özlərini.

Onlar biabır olmaqdan və ya

simalarını itirməkdən qorxur və

digərlərinin onları necə

qiymətləndirdiklərini fikirlərinə

gətirirlər.

Belə treyder itkili əməliyyatı

bağlamaya da bilər, ona görə

ki, indicə açıb və hiss edir ki,

“belə tezliklə çıxmaq yaxşı ol-

mazdı”. Bunun yerinə, o,

əməliyyatda qalır, daha çox

itirir və pozisiyanı o zaman

bağlayır ki, onun itkiyə görə

olan ağrısı digərlərinin nə fikir-

ləşəcəkləri qorxusundan daha

böyük olur.

Treyder fikirləşir ki, onlara nə

qədər yaxşı oğlan oluğunu

göstərib və bundan savayı,

bazara kimin burada boss

olduğunu nümayiş etdirib.

Bu emosional yük tamamilə

treyder tərəfindən yaradılıb.

Treydinq biznesi haqlı olmaq-

dan ibarət deyil. Pul qazan-

maqdan ibarətdir.

Səhv olmaq

“Səhv olmaq” konsepsiyası

dedikdə neytral işğüzar qərar

olan ticarət qərarı ilə əməliyy-

atın nəticəsi arasında xüsusi

əlaqənin olması başa düşülür.

Əməliyyatın nəticəsi ilə xüsusi

əlaqə yaratmaq təhlükəlidir,

ona görə ki, bu, treyderin

özünü qiymətləndirməsi ilə

neytral işgüzar nəticəni

qarışdırır. Əməliyyat sadəcə

əməliyyatdır. Əməliyyatın

nəticəsi ilə heç bir xüsusi əlaqə

yoxdur. Əgər treyder şüurlu və

xəyalən bunu özü üçün yarat-

mırsa.

Ticarət qərarı gözlənilən

nəticəni verməyəndə və trey-

der bunu öz üzərinə götürəndə

səhv etmək qorxusu artır. O,

şüurlu və ya xəyalən hiss et-

məyə başlayır ki, təcrübəsizdir,

pis və ya dəyərsiz adamdır və

özünə inamı itir. Bunun nəticəsi

kimi növbəti yaxşı ticarət

aparmaq imkanı yarananda

treyder əməliyyat verməyə

qorxacaq və bu imkandan yan

keçəcək. Daha sonra treyder

buraxılmış əməliyyatın xeyrini

görüb, ticarət strategiyasının

işlədiyinə əminliyi artırmaq

əvəzinə, məyus olur və əmin-

liyi azalır.

Treyder bazardan qorxma-

malıdır. O, özünə inamı artır-

maqda maraqlı olmalıdır. “Düz”

və “Səhv” fikirləri barədə

düşünmək əvəzinə, əməliyyat-

larının nəticələrini məhsuldar

və ya qeyri-məhsuldar, gəlirli

və ya faydasız, uyğun və ya

uyğun olmayan nöqteyi-

nəzərindən araşdırmalıdır. Bu,

əməliyyatın nəticələrini indivi-

duallıqdan məhrum edir.

Bir treyder kimi hansı qorxu-

ları yaratmısınız? Biz keçmiş

hadisələri yada salaraq və ya

gələcəkdə nə ola biləcəyini

təsəvvür etməklə özümüzdə

qorxu yaradırıq. Biz keçmişi və

ya gələcəyi idarə etmirik. Əs-

lində biz hazırkı məqama öz

reaksiyamızı idarə edirik.

Əgər biz vaxtımızı nəyin baş

verdiyini və ya nəyin baş

verəcəyini düşünməyə sərf

ediriksə, onda indiki zamanda

deyilik və hazırkı vəziyyətə

reaksiyamıza nəzarət etmirik.

Nəticə o olacaq ki, bizim qor-

xularımız həqiqətə çevrilir.

Qorxuya qalib gəlmək güc

verir, bu isə gələcəkdə belə

hallarla mübarizə aparmağa in-

sanda inam yaradır. Yadda

saxlayın ki, sizin yeganə məh-

dudiyyətiniz öz-özünüzə qoy-

duğunuz məhdudiyyətdir.

(Ardı gələn sayımızda)

Gələn sayımızda bu qorxu-

larla necə işləmək haqqında

yazını mütləq oxuyun!


8

Q A R A Q Ü V V Ə L Ə R Psixoanaliz 33



REK LAM34


http://inforex.az/az/mobile_trading.php



KLA S S İ KA Oxu zalı

www.inforex.az(012) 4375323, 4367844

35

Toni Hassen

Əlbəttə, treyderlərinba- zarda mövcudolan bütün strategiya

və setapları öyrənmələrinəehtiyac yoxdur. İstənilən haldabu, mümkün olmayacaq da.Amma bir sıra strategiyalarıbilmək və müxtəlif bazarfazalarında onlardan istifadəetmək lazımdır.

Məsələn, kəsilmə patternləriistənilən bazarda daha məşhur-dur və yaxşı işləyirlər. Onlardandaha çox əhəmiyyətli trendhərəkətlərinin davamındanxəbər verən patternlər kimi isti-fadə olunur. Bazarın zamanınçox hissəsini diapazonçərçivəsində yuxarı və aşağıhərəkət edərək, konsoli-

dasiyada keçirir, trenddə yox.Bununla belə, treyderlərin həmtrend, həm də trendə əks strate-giyalara və dönüş patternlərinəmalik olmaları çox vacibdir.Təəssüf ki, bunları bir çox

texniki analizkurslarında öyrətmirlər. Bir çoxtreyderlər bir trend bitəndə,digəri hələ başlamayanda çoxpis anlar yaşayırlar.

Bu məqalədə sutkalıq qrafik-lərdə ticarət aparmaq üçün

məşhur dönüş strategiyalarım-dan birindən söhbət açılır(hərçənd, bu strategiyanı başqazaman intervallarında da işlət-mək olar). Texniki anal-

izdə patternlər müzakirəolunanda adətən müəlliflər se-tapın incəliklərini izah etməkdənkənara çıxmırlar. Strategiyalarınəsas hissələrini bilən treyderlərvə təlimçilər nadir hallarda özbildiklərini bölüşürlər.


Momo Dönüş patterni

Məsələn, əgər qiymət 20 dəqiqəyə

30 punkt, növbəti 20 dəqiqəyə 10 punkt

hərəkət edirsə, onda birinci 20 dəqiqəlik

zaman kəsiyində momentum ikincisindən

3 dəfə böyükdür.

8

Şəkil 1



Burada təsvir edəcəyim pat-tern Momo-dönüş patternləriqrupuna daxildir. Momo – “Mo-mentum” sözünün qısaldılmışvariantıdır. Patternin özü də mo-mentum indeksinin dəyişikliyinəəsaslanır.

Momentum termini ilə tanışolmayanların nəzərinə çatdırımki, bu, müəyyən dövr üzrəqiymət dəyişikliyi səviyyəsinigöstərir. Məsələn, əgər qiymət20 dəqiqəyə 30 punkt, növbəti20 dəqiqəyə 10 punkt hərəkətedirsə, onda birinci 20 dəqiqəlikzaman kəsiyində momentum ik-incisindən 3 dəfə böyükdür.

Momo Reversal patterni trendçərçivəsində qiymət dəstək vəmüqavimət səviyyəsinə çatandamomentum dəyişikliyinənəzarətə əsaslanır. Trend –qiymətin əsas hərəkət istiqamə-tidir. Əgər qrafik daha yüksəkmaksimum və daha yüksəkminimum fomralaşdırırsa, onda

söhbət artım trendindən gedir.Yox, əgər aktiv daha aşağı mak-simumlar və minimumlar for-malaşdırırsa, onda trend enişdir.Haqqında danışacağımız dönüşpatterni hər iki trendə tətbiqoluna bilər. Həmçinin istənilənzaman intervalında müvəqqətidönüşlər üçün istifadə ediləbilər. Bu patterndən bütün peri-odlarda istifadə etməkmümkündür.

Dəstək və müqavimətsəviyyələri qiymətin trend is-tiqamətində hərəkətinə fasiləverə biləcəyi və ya dönəcəyibaryerlərdir. Zaman intervalı nəqədər böyükdürsə, həminsəviyyədə dönüş patterninin for-malaşma ehtimalı da bir o qədərböyükdür.

Bu dönüş patterninimüəyyənləşdirən zaman diqqətyetirilməli olan bir neçə amil var.Əvvəla, trendin təbiətidir. MomoReversal dönüş patterni for-malaşanda əvvəlcə 3 alış

dalğasından ibarət maksimum-lar yaranır. Yəni əvvəlcə 3 mak-simumun formalaşması, bundanəlavə, hər növbəti maksimumunvə hər növbəti minimumunəvvəlkindən yuxarı olmasılazımdır.

Artım trendi çərçivəsində əngüclü və uzunmüddətli hərəkətbirinci alış dalğası olmalıdır.Növbəti iki hərəkət ölçülərinəgörə balaca olmalıdırlar. İkincihərəkət birincidən kiçik, üçüncühərəkət ikincidən kiçik olmalıdır.Bu, trendin bitmə ssenarisidir.Üçüncü maksimum özlüyündəbir müqavimət səviyyəsini əksetdirməlidir. Bu da qiymətə əksistiqamətə dönməyə imkanverəcək.

Bundan əlavə, trendin hərnövbəti dalğasında həcm azal-malıdır. Baxmayaraq ki, bu,mütləq deyil, həmişə patterninformalaşmasını təsdiqləyir. Bu,əlavə bonusdur, belə ki, pat-ternə güc verir.


Şəkil 28

8

KLA S S İ KA36 Oxu zalı



Momo Reversalın formalaş-ması bir neçə haldamümkündür. Bu, böyük eniştrendi çərçivəsində xırda artımtrendi ola bilər. Həminvəziyyətdə patternin formalaş-ması əsas trendin hərəkətinindavam etməyə başlaması iləsona çatır.

Həmçinin o, böyük trendçərçivəsində qrafikdə trendinmaksimumu ətrafında yara-naraq, dönüş patterni kimi dəçıxış edə bilər. Yaxud, diapazo-nun maksimumundan minimu-muna hərəkətin başladığınaişarə verməklə, üfiqi diapazon-larda da formalaşa bilər.

Əsas trendin davamedici pat-terni kimi bir tipik nümunəyəbaxaq (şəkil 1).

Patternin ilk nəzərə çarpantərəfi 10:00 raddələrindəbaşlayan yuxarıya doğru cəldhərəkətdir. Minimumdan olan bubirinci yuxarıya hərəkət səhərbaşlayan enişdən də güclü idi.Qiymət, dediyimiz kimi, 3 zirvə

yaradıb. Üçüncü zirvəyarananda “buğa”lar təzyiq hissedib və daha intensive ticarətaparmağa maraq göstərməy-ibər, amma “ayı”lar da öz gü-clərinə inanmırdılar.

Trendin dəyişməsi üçüncümaksimumda baş verib. Qiymətcəld kanalın aşağı sərhədinədüşməyə başlayıb. Kanalınaşağı sərhədini 10:15radələrində kəsməklə satışüçün patterni formalaşdırıb.Bundan sonra artım trendininüçüncü maksimumu müqavimətsəviyyəsinə çevrilib. Buradastop-loss yerləşdirilir.

Take-Profitə gəlincə, onunyerləşdirilməsi çətin məsələdir.Əgər giriş və stop səviyyələrinimüəyyənləşdirmək asandırsa,take-profit yerləşdirmək üçüntəcrübə lazımdır. Bu patternəgörə potensial take-profit ondanasılıdır ki, o, böyük trendçərçivəsində, yoxsa kanalçərçivəsində formalaşır.

Adətən hədəf üçün dəstəksəviyyəsi kimi əvvəlki minimum-

lardan və ya konsolidasiya zon-alarından istifadə olunur. Əgərpattern daha əhəmiyyətli trenddönüşünün bir hissəsidirsə,onda daha çox gəlir əldə etməküçün pozisiyanın digər hissəsinisaxlamağına dəyər.

Praktikada tez-tez ən azı 2satış dalğasını tutmaq olur. Yənibirinci enişdən sonra birincidəstək ətrafında xırda korrek-siya olur, sonra daha mühümdəstəyə qədər ikinci satışdalğası baş verir. Burada dahaəhəmiyyətli korreksiya olur(şəkil 2).

Alış üçün patterni şəkil 3-dəgörürsünüz. Burada da satışüçün patternlərdə istifadə olu-nan kriteriyalardan istifadə ol-unur.

Momo Reversal patterninigün ərzində bazarda bir neçədəfə müşahidə etmək olar.Qiymət dönüşlərini müəyyən-ləşdirmək üçün xeyli patternlərmövcud olsa da, bu pattern vəonun formaları ən etibarlılardanbiridir.


Şəkil 3

8

KLA S S İ KA Oxu zalı 37



Ö Z Ü N Ü TA N I38 Psixologiya

www.inforex.az(012) 4375323, 4367844

Qafar İmanverdiyev

Birja bir növ böyük at-

traksionu xatırladır.

Burada həm işti-

rakçı, həm də tamaşaçı qis-

mində çıxış etmək

mümkündür. Fərz edin ki,

tamaşaçı qismində seyr et-

diyiniz zaman daxili həvəz sizi

müsabiqənin iştirakçısı ol-

mağa sövg edir və siz

müəyyən məbləğdə vəsait

ödəyərək, müsabiqəyə

qoşulursunuz.

Müvəffəqiyyət əldəedəcəyiniz təqdirdə sizə əlavəmükafat ödəyirlər. İlk dəfəolaraq uzun təhlildən sonramüsabiqəyə qoşulduğunuzhalda sonradan qərarınızımüəyyənləşdirmək çox vaxttələb etmir. Münasib hesab et-diyiniz anda müsabiqəyə qoşu-lursunuz, münasib hesabetmədiyiniz anda isə tamaşaçımövqeyinizlə kifayətlənirsiniz.

Lakin bir neçə dəfə uğurqazanmış diletant iştirakçıhisslərə qapılır və hesab edirki, artıq professionaldır.Tamahkar iştirakçılar münasibzamanı gözləmədən müs-abiqəyə qoşulmağa hazırdırlar.Lakin ilkin müvəffəqiyyətsizlikbu tip iştirakçılara sarsıdıcızərbə vurur, kapitalın gözönündə zərərə uğraması gər-gin emosional vəziyyət yaradır

və onlar nəyinbaş verdiyini müəyyən-ləşdirməyə çətinlik çəkirlər.

Birjada qiymət dəyişikliyiaşağı doğru istiqamətlənmişolduğu halda əks istiqamətdəalış əməliyyatları icra edənbazarın uğursuz iştirakçısı

ticarət əməliyyatlarının həcminiartırmaqla zərərin əvəzini qay-tarmağa çalışır. Bu tip fəaliyyətsağlam düşüncə tərzininəksinə olaraq emosional təsirnəticəsində fəaliyyət hesabedilir. Qəzəb, qorxu, heyranlıqhissləri – bunlar uğurlufəaliyyətə mane olan amillərdir.

Birja fəaliyyəti zamanı uğur

əldə etmək üçünaşağıdakılara riayət edilməlidir:

1. Uzunmüddətli birjafəaliyyətini rəhbər tutun, digərifadəylə desək, hesab edilmə-lidir ki, bütün həyatınız boyu bufəaliyyətlə məşğul olacaqsınız.


Bir neçə dəfə uğur qazanmış

diletant iştirakçı hisslərə qapılır və

hesab edir ki, artıq professionaldır.

Uğursuz treyderin porterti...Və onlara 6 məsləhət

8



2. Müntəzəm surətdə mü-taliə edin. Çox oxumaq vəmüdrik insanların fikirlərinəqulaq asmaq lazımdır, lakin bufikirlər sağlam düşüncə tərziəsasında qəbul edilməlidir.

3. Tamahkar olmayın.Əvvəlcə öyrənin, sonrafəaliyyət göstərin. Birjadaqiymət dəyişikliyi hər zamanmüşahidə olunur və zamankeçdikcə yeni-yeni perspektivliticarət imkanları yaranır.

4. Bazarın analiz metodlarınıhazırlayın. Birja – çoxölçülüdəyişəndir; nəzərdə tutulmuşəməliyyatların yoxlanılmasıüçün bir neçə analiz metod-larından istifadə edilməlidir. Butip yoxlama zamanı birja tari-xində baş vermiş faktlara vəpraktiki nəticələrə əsaslanıl-malıdır.

5. Kapitalın həcminə nəzarətolunması üçün plan hazırlan-malıdır. Birjada fəaliyyət za-

manı birinci vəzifə - kapitalısaxlamaq və uzun müddət bumüvazinətliliyi qorumaqdır. İk-inci vəzifə - kapitalın həcminimüntəzəm olaraq artırmaq.Üçüncü vəzifə - yüksək mən-fəət əldə etmək. Bir çoxlarıüçüncü vəzifəni başlıcaməqsəd hesab edərək digərvəzifələri diqqətdən yayındırır-lar.

6. Bazarın həm müvəf-fəqiyyətli, həm də uğursuz işti-

rakçıları baş verənləri izləyir,qəbul edir, lakin fərqli şəkildənəticə çıxararaq fəaliyyətgöstərirlər. Bu müddəa şəxsikeyfiyyətlərin birja fəaliyyətininnəticəsinə bilavasitə təsiri fak-torunu bir daha sübut edir. İlknövbədə illüziyalardan, mənfivərdişlərdən imtina edilməli,birjada fəaliyyət zamanısağlam düşüncə tərzinə istinadedilməlidir.


8

Ö Z Ü N Ü TA N I Psixologiya 39

Gəlin, birlikdə baxaq

http://inforex.az/az/cinema.php


İn Forex 13 (35) / yanvar, 2013 www.inforex.az(012) 4375323, 4367844 Jurnalı forumda müzakirə et

“İn Forex”intəhlil və

proqnozlarbürosu

“İn Forex”intəhlil və

proqnozlarbürosu

40



TE XANAL İ Z “Trading Central”

www.inforex.az(012) 4375323, 4367844

41

EUR/USD: Trend ortamüddətli artıma meyllidir

Dönüş nöqtəsi : 1.288

Əsas fikir: Qiymət 1.288 səviyyəsindən yuxarıda qalarsa, hədəflər 1.33 və 1.348 olmaqla,

ALIŞA üstünlük verilməlidir.

Alternativ variant: 1.288 səviyyəsinin aşağıya doğru qırılması 1.265 və 1.25 ətrafına enişə

gətirəcək.

Analiz: RSI qarışıq, əsasən artıma meyllidir.

Əsas səviyyələr:

1.3830 ***

1.3480 ***

1.3300 **

1.305

1.2880 **

1.2650 **

1.2500 **


«Trading Central»danbazarın təhlili

8



USD/JPY: Ortamüddətli qalxışın davamı


Əsas fikir: Qiymət 82.85 səviyyəsindən yuxarıda qalarsa, hədəflər 88.4 və 89.3 olmaqla, ALIŞA

üstünlük verilməlidir.

Alternativ variant: 82.85 dəstəyinin aşağıya doğru qırılması 81.5 və 80.3 ətraına enişə

gətirəcək.

Analiz: RSI müsbət istiqamətlidir.


91.00 **

89.30 **

88.40 ***

86.93

82.85 **

81.50 **

80.30 ***


TEXANAL İ Z42 “Trading Central”

8

8



GBP/USD: Trend ortamüddətli qalxışa meyllidir

Dönüş nöqtəsi: 1.58

Əsas fikir: Qiymət 1.58 səviyyəsindən yuxarıda qalarsa, hədəflər 1.631 və 1.645 olmaqla,

ALIŞA üstünlük verilməlidir.

Alternativ variant:1.58 dəstəyinin aşağıya qırılması 1.56 və 1.54 ətrafına enişə səbəb olacaq.

Analiz: RSI əsasən qalxışa meyllidir.


1.6600 **

1.6450 **

1.6310 ***

1.6046

1.5800 ***

1.5600 **

1.5400 **


TEXANAL İ Z “Trading Central” 43

8

8



AUD/USD: Dönüş nöqtəsi və dəstək

Əsas fikir: Qiymət 1.03 səviyyəsindən yuxarıda qalarsa, hədəflər 1.062 və 1.085 olmaqla ALIŞA


Alternativ variant:1.03 səviyyəsinin aşağıya qırılması 1.015 və 0.9995 ətrafına enişə gətirəcək.

Analiz: 1.03 dəstəyi cütlüyə mövqelərini möhkəmlənidirməkdə kömək edir.


1.1000**

1.0850***

1.0620***

1.0452

1.0300***

1.0150***

0.9995***


8

8




Gold: Ortamüdətli eniş riskləri üstünlük təşkil edir

Dönüş nöqtəsi: 1720

Əsas fikir: Qiymət 1720 səviyyəsindən aşağıda qalarsa, hədəflər 1625 və 1565 olmaqla

SATIŞA üstünlük verilməlidir.

Alternativ variant: 1720 səviyyəsinin yuxarıya doğru qırılması 1750 və 1793 ətrafına qalxışa

gətirəcək.

Analiz: Aktiv 1720 müqavimətini qırmayana qədər, 1625 səviyyəsindən aşağı eniş ehtimalı var.


1793

1750

1720

1644

1625

1565

1525


8

8

TEXANAL İ Z “Trading Central” 45



Gümüş: Ortamüddətli eniş riskləri var


Əsas fikir: Qiymət 33.1 səviyyəsindən aşağıda qalarsa hədəflər 28.45 və 27 olmaqla SATIŞA


Alternativ variant : 33.1 səviyyəsinin yuxarı qırılması 34.3 və 35.4 ətrafına qalxışa gətirəcək.

Analiz : RSI eniş trendi sərhədindədir.


35.4

34.3

33.1

29.72

28.45

27

26


8

8




T E X A N A L İ Z Dalğa analizi

www.inforex.az(012) 4375323, 4367844

47

Eur/usdweekly

Avro/dollar cütlüyü üçün nəzərdə tutulan ssenari reallaşmaqdadır. Bu ssenariyə görə cütlükirimiqyaslı (B) İntermediate korreksiya dalğasında hərəkətini tamamlayıb. Korreksiya W-X-Y-XX-ZMinor üçqat ziqzaq strukturuna malikdir. Hazırda yuxarıya doğru (C) İntermediate dalğasıbaşlayıb.

Qiymət kanaldan çıxıb və indi yuxarıya doğru uzunmüddətli hərəkət gözləyirik. Hazırda həminhərəkətin ilk dalğası – 1 Minor formalaşıb və 2 minor korreksiyası gedir.


Elliot Dalğalarının AnaliziŞərti işarələr:

>A - «A» dalğası hələ davam

edir

…A - “A” dalğasının başlaya-

cağı gözlənilir

- Müqavimət səviyyəsi

yarılsa, qiymət yuxarıya hərəkət

edəcək

- Dəstək səviyyəsi yarılsa,

qiymət aşağıya hərəkət edəcək

Conformative - Bu səviyyə

keçiləndə ssenari təsdiqlənəcək

Critical - Bu səviyyə keçiləndə

ssenari qüvvədən düşəcək

Vüsal Məmmədovun təqdimatında



Eur/usddaily

Cütlük yuxarıya doğru 5 dalğalı klassik impulsu formalaşdırıb qurtarıb. Hazırda impulsun [v]minute dalğası bitib və korreksiya gedir. Korreksiya ən azı [iv] minute dalğasının bitdiyi yerə - yəni50%-lik fiboya qədər enə bilər.

h4

Bu zaman miqyasında da görürük ki, aşağıya doğru 2 Minor dalğası inkişaf etməkdədir. Onunbirinci [a] minute dalğasının tərkib hissələri formalaşır. Buna əsasən düşünə bilərik ki, korreksiyaözü klassik ziqzaq şəklində olcaq. Detallar qrafikdə göstərilib.


T E X A N A L İ Z48 Dalğa analizi



Gbp/usdweekly

Funt/dollar artıq neçənci aydır ki, nəhəng üçbucağın sərhədlərini yarıb çıxmağa çalışır. Yarılmatəsdiqlənəndən sonra yuxarıya doğru uzunmüddətli trend – (C) Minor dalğasını gözləyirik. Gümanki, onun birinci [i] minute dalğası artıq hazırdır. İndi korreksiyanı, sonra yuxarıya doğru [iii] minutedalğasını gözləyəcəyik.

daily

Yuxarıya doğru hərəkətin ilk impulsu - [i] minute dalğası bitib, indi [ii] minute korreksiyası inkişafedir. Korreksiyanın (iv) minuette dalğasının minimumuna qədər enə biləcəyini düşünürük.


T E X A N A L İ Z Dalğa analizi 49



Usd/chfweekly

Ssenari aydınlaşır: dollar/frank ziqzaq formalı korreksiya formalaşdırıb: A-B-C Minor. Bu haldabiz eniş ssenarisinə baxmalı olacağıq. Hadisələrin inkişafı da məhz bu varianta meyillənir. Hazırdaən real olan ssenariya görə, minute səviyyədə impulsiv eniş hərəkəti başlamaqdadır.

daily

Bu zaman periodunda eniş ssenarisinin detallarını görürük. Aşağıya doğru trendin ilk impulsu -[i] minute dalğası yaranıb. İndi [ii] minute korreksiyası inkişaf edir. O, şəkildə göstərilən fibo-səviyyələrin birinə qədər çata bilər. Daha sonra meydan yenidən “ayı”ların olacaq.


T E X A N A L İ Z50 Dalğa analizi



Usd/jpyweekly

Nəhayət ki, neçə aydan sonra bu cütlükdə vəziyyət aydınlaşdı: qrafikdə 5 dalğalı «wedge» (ilküçbucaq) modeli yaranıb. Qaydaya görə, bu, ya ziqzaqın, flat-in, ya da impulsun ilk dalğası olur.Ona görə də, qiymətin qrafikdə göstərilən şəkildə hərəkət edəcəyini düşünürük.

daily

Bu qrafikdə yuxarı perioddakı ssenarinin detallarına baxırıq. Görürük ki, [i] minute dalğasının(ilk üçbucağın) formalaşması hələ bitməyib. O, tam formalaşandan sonra aşağıya doğru [ii] minutekorreksiyasının hərəkətini gözləyəcəyik.


T E X A N A L İ Z Dalğa analizi 51



T Ə H L İ L52 Texniki baxış

www.inforex.az(012) 4375323, 4367844

Eur/usd

2012-ci il eur/usd üçün “baş və çiyinlər” fiqurunun formalaşması ilə bitdi. Yanvar ayında cütlüyün1.3500-ə qədər artım potensialı var.

Ümumilikdə hazırda artım trendi qalır. Ortamüddətli eniş qiymətin 1.3000-dən aşağıda möhkəm-lənməsi zamanı yaranacaq. Uzunmüddətli eniş üçün əsas 1.2600 ətraflarında yaranacaq. Əgər“baş və çiyinlər” fiquruna inansaq, qiymət hazırkı səviyyələrindən heç olmasa 1000 punkt artımgöstərməlidir. Amma unutmayaq ki, “baş və çiyinlər” dönüşdən başqa, davamediciliyə də meyllifiqurdur.


Kompleks texanaliz Fərid Hüseynov təqdim edir:

Xülasə:

“Baş və çiyinlər” fiquruna inansaq,qiymət 1000 punkt arta bilər.



Gbp/usd

Gbp/usd sözün əsl mənasında “oturub”. Belə ki, yuxarı zaman miqyaslı qrafiklərdən aşağıyadoğru gəldikcə, cütlüyün konsolidasiya fiqurlarını yaratdığını görərik. Amma sonunculara diqqətyetirsək, cütlük artım üçün çox mühüm bir baryeri – 1.6250-1.63-ü qırmalıdır. Eniş üçün əsas 1.58ətraflarında yaranacaq. Daily qrafikdə isə cütlük genişlənən üçbucağı demək olar ki, tamamlayıb.


Xülasə:

Cütlük artım üçün çox mühümbir baryeri qırmalıdır.

T Ə H L İ L Texniki baxış 53



Usd/chf

Cütlük çox mühüm bir “çevriliş” edə bilər. Belə ki, Daily qrafikə nəzər yetirsək, cütlüyün konver-gensiya yaratdığının şahidi olarıq. Amma unutmayaq ki, trend hələ də aşağıdır. Qiymət necədeyərlər, konvergensiyanı “təsdiqləməyib”.

Bunları nəzərə alsaq, usd/chf –i 0.9330-0.9350 ətraflarında almaq olar. İlk hədəf keçən ilin mak-simumu 0.94, daha sonra 0.9450 və 0.95 ola bilər. Eniş barədə qiymətin 0.9150 ətraflarına enməsizamanı düşünmək olar.


Xülasə:

Cütlük çox mühüm bir“çevriliş” edə bilər

T Ə H L İ L54 Texniki baxış



Usd/jpy

Usd/jpy ili çox güclü artımla başa vurdu. Bu, bir daha cütlüyün nə dərəcədə artıma meylli ol-masına sübutdur. Lakin texniki amillər – korreksiyalar olmadan belə bir artım dayanıqlı ola bilməz.

Ona görə də, cütlük öz artım “istedadını” sübuta yetirmək üçün 83.58-84.86 ətraflarından keçəndəstək baryerindən yuxarıda qalmalıdır.


Xülasə:

Korreksiyalar olmadanbelə artım dayanıqlı ola bilməz.

T Ə H L İ L Texniki baxış 55



“ I C H I M O K U ”56 Made in Japan

www.inforex.az(012) 4375323, 4367844

EURUSD

WEEKLY

Qiymət hələ də “bulud”undaxilindədir, demək, perspektivdumanlıdır. Bazardan kənardaqalırıq.

DAILY

Qiymət hər iki xətti sınaqdan keçirib, amma “bulud”a qədər düşə bilməyib. 1.3150\90 zonasındasıxılma gözləyirik. Son hədəf “bulud”un özü ola bilər - 1.29\1.2940.


“İşimoku” Qrafik Sistemi əsasında təhlil

Qar elə əyib ki bambukuSanki ətrafındakıbütün dünya tərsinə çevrilib

Matsuo Base



GBPUSD

WEEKLY

Bütün xəttlər üfiqi vəziyyətdədirlər. Şam analizi “ayı”ların ağalığına işarə edir. Ona görə də bu-luda - 1.5926-ya qədər eniş gözləyirik.

Alternativ ssenari: Əgər qiymət Tenkan-Senin üstündə qala bilsə, “buğa”lar 1.64-ə çatmaqməqsədilə yenidən bazara qayıda bilərlər. Ona görə də məsləhətdir ki, ya bazardan qıraqdaqalasınız, ya da qısa “stop”larla (1.62) satasınız.

DAILY

Qiymət “bulud”a qədər düşüb. İndi geriyə sıçrayış və əvvəlki xəttlərin sınaqdan keçirilməsinigözləyirik. Hədəf - 1.6150, “stop”u 1.6000-da qoyuruq.


“ I C H I M O K U ” Made in Japan 57



USDCHF WEEKLY

Qiymət “bulud”dadır – bazardan kənarda qalırıq.

DAILY

«Bulud» daralıb, qiymət hər iki xətti yarıb – dar diapazonda hərəkət gözləyirik. 0.93-dənyuxarıda satmaq tövsiyə oluna bilər. “Stop”lar 0.9390-da qoyulur.


“ I C H I M O K U ”58 Made in Japan



USDJPY

WEEKLY

Bütün xəttlər əvvəlki kimi yuxarıya yönəlib. Yəni alır və “stop”ları 83.00-a çəkirik. Satmaq məs-ləhət deyil.

DAILY

Günlük qrafikdə də anoliji vəziyyətdir: korreksiya zamanı (məsələn, Tenkan-Senə qədər) almaqməsləhətdir.


“ I C H I M O K U ” Made in Japan 59



KLA S S İ KA60 Oxu zalı


Bu kitabda dahi maliyyəçi Corc Sorosəsasən özü haqqında danışır- uşaqlığı,qohumları, filosofluğu, biznesmenliyi,

xeyriyyəçiliyi və sair işləri haqqında söz açır.Onu dahi maliyyəçi olmağa gəririb çıxaran yollarıtəsvir edir. Kitabda həmçinin Sorosun dünyamaliyyə sistemi haqqında da fikirləri yer alıb.

Sorosun öz maliyyə işlərini necə idarə etməsihaqda söhbətləri treyderlər üçün xüsusilə maraqdoğuracaq.

Sorosun bundan əvvəl çıxan “Maliyyə əlkimyası”kitabı əsasən refleksivlik nəzəriyyəsinin izahınahəsr olunmuşdu. Bu kitabda isə Soros öznəzəriyyəsinin real bazarlarda tətbiqindən söz açır.

Soros kitabda siyasətçi kimi də çxış edir vəözünün siyasi fəlsəfəsini açıqlayır. Aşıq Cəmiyyətİdeyasını izah edir.

Soros deyir ki,maliyyəbazarlarında pulqazanmaq üçünəvvəlcə onların fəl-səfəsini başadüşmək laımdır:“Fəlsəfə pul ilə yox,insanların təfəkkürüilə məşğul olur. Mənmaliyyə bazarlarına öz fəlsəfi nəzəriyyələrimin sı-naqdan çıxarıldığı laboratoriya kimi baxmışam. Vəöz ideyalarımı tətbiq etməyə çalışmışam. Onagörə də, bu sahədə deyə biləcəyim çox söz var”.

Kitab Sorosun müxtəlif vaxtlarda verdiyi inter-vülərin əsasında hazırlanıb.

Corc Soros

“Soros Soros haqqında.

Dəyişiklikləri qabaqlayarkən”

“İn Forex”in qiyməti:1 2 3 4 5 6 7 8 9 10

“...Geniş yayılmış fikir var ki,bazar həmişə haqlıdır. Mənəksini düşünürəm. Məncə, bazarhəmişə səhv edir. Mənim özfikrim də səhv ola bilər. Ammamən bütün hallarda ondan fay-dalanıram – işləməyən hipotezakimi. Bu, o demək deyil ki, hakimtendensiyanın əleyhinə getməklazımdır. Xeyr. Tendensiya büd-rəyəndə, dönmək istəyəndəonun əleyhinə getmək lazımdır.Hər bir investisiya tezisində səhvaxtarmaq gərəkdir. Səhvi tap-sam, mən bu tezisdən daha çoxgəlir götürə bilrəm. Çünki buhalda mən bazarın bilmədiyinəyisə bilmiş oluram. Bazardakıdəyişikliyi qabaqlayıram yəni.Mən tendensiyanın sona çat-ması haqda xəbər verən

əlamətlər axtarıram. Buradakütlədən aralanır və yeni in-vestisiya tezislərini nəzərdənkeçirirəm. Əgər həmişə tenden-siyanın əleyhinə getsək, bununcəzasını çəkəcəyik. Bilməklazımdır ki, tendensiyanın əley-hinə məhz nə vaxt getmək olar.Ancaq bu halda biz həmin ad-dımımızdan xeyir götürə bilərik”.

***

“...Hissləri boğmaq lazım deyil.Mən qazananda sevinir, itirəndəkədərlənirəm. Öz hisslərini inkaretmək dağıdıcı hərəkətdir. Nü-mayiş etdirməmək olar. Ammainkar etmək lazım deyil. Emo-sional gərginlik sizi məhv edəbilər. Karyeramın əvvələrində

mənim şəxsi hesabımda praktikolaraq pul yox idi. Buna baxma-yaraq, işləməkdə davamedirdim. Emosional gərginlikdözülməz idi”.

***

“..Mən dəfələrlə uçurumunqırağına qədər gəlmişəm. Vəindi istəmirəm ki, başqaları damənim pullarımla risk edərək,uçurumun qırağına gəlsinlər. Birara mənim fondumda çoxbacarıqlı bir valyuta brokeri varidi. O, çox riskli əməliyyat həyatakeçirərək, yaxşı qazanc götür-müşdü. Amma mən dərhal onuişdən çıxardım. Çünki buəməliyyat ziyanla qurtarsaydı,mən özümdən savayı heç kimigünahlandıra bilməyəcəkdim”.

Kitabdan parçalar:


"inforex"#35: amerika iqtisadiyyatini qadinlar xilas edəcek

Documents