information system ระบบสารสนเทศ information system...

1

ระบบสารสนเทศInformation System

Information System 2

INFORMATION SYSTEMINFORMATION SYSTEMระบบสารสนเทศระบบสารสนเทศ


ขอมูล คืออะไรขอมูล คืออะไรขอมูล ขอมูล หมายถงึ ขอเท็จจริงเพ่ือสํ าหรับกจิการใดกิจการหน่ึง โดยการเก็บขอมูลเหลาน้ีมาจากแหลงขอมูล ขอเท็จจริงเหลาน้ีอาจจะเปนตัวเลขปริมาณ จ ํานวน ระยะทาง เปนตน หรืออาจเปนขอเท็จจริงท่ีไมใชตัวเลข เชน ท่ีอยู สถานภาพและท่ีส ําคัญก็คือ ตรงกับความตองการของผูใชเพือ่น ําเขาสูข้ันตอนการประมวลผล


คุณสมบัติของขอมูลที่ดีคุณสมบัติของขอมูลที่ดี1. ความถูกตองแมนยํ า

2. ความทันเวลา

3. ความสมบูรณครบถวน

4. ความกะทัดรัด

5. ตรงกับความตองการของผูใช

สารสนเทศสารสนเทศสารสนเทศสารสนเทศ (information) หมายถึงการนํ าขอมูลที่ตรงกบัความตองการ (Raw data)ไมวาจะเปนตัวหนังสอื ตัวเลข รูปภาพ และอื่นๆ ไปประมวลผลดวยเครื่องคอมพิวเตอร เพือ่ใหไดผลลัพธที่กํ าหนดเรียกวาสารสนเทศ ท่ีผูใชสามารถนํ าไปชวยในการตัดสินใจการจดัการขององคกร ทั้งภาครัฐและเอกชนไดถูกตองและรวดเร็ว


กระบวนการทํ างานของระบบคอมพิวเตอร

INPUT PROCESS OUTPUT

STORAGE

RAW DATA INFORMATION

* Originate

* Classify

* Edit- Protect - Update

- Index

- Sort - Calculate -Summarize - Compare - Retrieve

- Report - Display

- Issue

2


ระบบสารสนเทศInformation System

- ระบบสารสนเทศระบบสารสนเทศ หมายถึง ระบบขอมูลการจัดเก็บขอมูล การประมวลผลขอมูลการไหลขอมูลภายในและภายนอกองคกรและการน ําเสนอสารสนเทศ

เปาหมายของระบบสารสนเทศเปาหมายของระบบสารสนเทศ- เพิ่มประสิทธิภาพในการทํ างาน

- เพิ่มผลผลิต

- เพิ่มคุณภาพในการบริการลูกคา

- ขยายผิตภัณฑและผลิตสินคาใหม

- สรางโอกาสในการก ําหนดทางเลือกของแขงขัน

- การสรางโอกาสทางธุรกิจ

Business Environment

โครงสรางองคกรBusiness StrategiesBusiness ProcessesBusiness and CultureIT Infrastructure

InformationInformation UserSystemSystem

ระบบสารสนเทศและเทคโนโลยีจะตองเปนเคร่ืองมือสนบัสนนุธุรกิจ หนาท่ีของระบบสารสนเทศหนาท่ีของระบบสารสนเทศระบบสารสนเทศประกอยดวยสารสนเทศภายในองคกร และสารสนเทศที่อยูภายนอกองคกรที่มีผลกระทบตอการปฏิบัติงานขององคกรแบงกิจกรรมออกเปน 3 สวนใหญคือ

- Input - Processing - Outputการใหสารสนเทศทางดานเอาพุตขององคกรจะตองยอนกลับ(Feedback) มาใหผูใชหรือเปนกิจกรรมขององคกรที่จะประเมินผลขอมลูทางอินพุต

EnvironmentCustomers Suppliers

Stockholders CompetitorsAgencies

ORGANIZATION

Information System

Feedback

Input OutputProcessing

Organizations

Management Technology

Information

System

Business Perspective on Information Systems

3

OrganizationsOrganizations• Standard Operating Procedures (SOPs) เปนการกํ าหนดขอบเขตบทบาทของการท ํางานที่กํ าหนดกับผลลัพธที่ตองการ

• Knowledge workers : บุคลากร เชน วิศวกร สถาปตยกรรม ผูซึ่งออกแบบผลผลิตหรือการบริการและการสรางผลงานส ําหรับองคกร

• Data workers : บุคลากรท่ีทํ าหนาท่ีฝายธุรการ เลขานุการ ซึ่งท ําหนาท่ีการปฏบัิติงานขององคกร

• Production or Service workers : บุคลากรผูซ่ึงผลิตผลผลิตหรืองานบริการขององคกร

Management• Senior managers: บุคลากรสูงสุดในองคกรเปนผูกํ าหนดการวางแผนองคกรระยะยาว

• Middle managers: เปนบุคลากรขององคกรระดับกลางเปนผูรับนโยบายการวางแผนของผูบริหารระดับสูงมาปฏบัิติการใหเปนไปตามวัตถุประสงค

• Operational Mangers: เปนหัวหนาหนวยงานประจ ําแผนก

Technology•Computer hardware : เปนอุปกรณทางกายภาพท่ีใชเปนInput , Processing , output เพ่ือสรางระบบสารสนเทศ

• Computer software : เปนรายละเอียดของคํ าส่ังท่ีควบคุมคอมพิวเตอรฮารดแวร

• Storage technology : เปนส่ือทางกายภาพท่ีใชในการจัดเก็บขอมูลและชุดคํ าส่ังในระบบสารสนเทศ

• Telecommunications Technology : เปนอุปกรณทางกายภาพและซอฟตแวรที่เชื่อมระหวางสวนประกอบคอมพิวเตอรฮารดแวร และการเคลื่อนยายขอมลูจากท่ีหน่ึงไปยังอีกท่ีหน่ึง

องคประกอบของระบบสารสนเทศองคประกอบของระบบสารสนเทศมี 4 สวนดังนี้มี 4 สวนดังนี้

1. สวนอุปกรณ (Hardware) หมายถึงอุปกรณตางๆท่ีกระท ํากับขอมูล เอกสาร ท้ังท่ีเปนอุปกรณคอมพิวเตอรและอุปกรณท่ีไมใชคอมพิวเตอร เชน เคร่ืองคอมพิวเตอร เคร่ืองพิมพดีด เคร่ืองคํ านวณ เปนตน

4

2. สวนชุดคํ าส่ัง (Software) เปนชุดคํ าสั่งที่สั่งใหคอมพิวเตอรทํ างาน แบงออกเปน 2 ประเภทคือ

2.1 System Software

2.2 Application Software

3. บุคลากร (People) หมายถึงกลุมบุคคลท่ีทํ างานกับระบบสารสนเทศ แบงออกเปนผูใชระบบและผูบริหาร

4. ขอมูลและแฟมขอมูล (Data and Files) หมายถึงขอมูลและสารสนเทศ ท่ีระบบจัดเก็บไวในชวงเวลาหน่ึง

5. หนาท่ีปฏิบัติงาน (Procedure) หมายถึงกระบวนการข้ันตอนการปฏบัิติงานตางๆในระบบสารสนเทศ


ระบบสารสนเทศธุรกิจBusiness Information System

หมายถึง ระบบสารสนเทศท่ีเก่ียวของกับการปฏิบัติงานในระบบธรุกิจ ซ่ึงการทํ ากิจกรรมทางธุรกิจ แบงออกเปน2 ประเภท

1. ธุรกจิประเภทการขาย การผลิต

2. ธุรกจิประเภทการบริการ

Business Functions and StructureBusiness Functions and StructureCEO

ฝายผลิต ฝายตลาด ฝายบัญชี ทรัพยากรบุคคล

ฝายสารสนเทศ

ระดับการบริหารขององคกรตางๆแบงออกเปน 3 ระดับ

ระบบสารสนเทศระบบสารสนเทศ ประเภทพนักงานประเภทพนักงานผูบริหาร

ผูเชี่ยวชาญ

ฝายผลิตและพนักงานบริการ

สนับสนุนผูบริหาร

สนับสนุนผูเชี่ยวชาญ

TPSInformation System 24

ระบบสารสนเทศทางธุรกิจระบบสารสนเทศทางธุรกิจ•ระบบการสั่งซื้อ (Purchasing System)

•ระบบการรับเงินและแจงหนี ้(Receivable System)

•ระบบการตลาด (Marketing System)

5

•ระบบการเงินและบัญช ี(Finance System)

•ระบบการผลิต (Production System)

•ระบบทรัพยากรบุคคล

(Human Resource System)

ระบบสารสนเทศบัญชีและการคลังสารสนเทศทางบญัชีและการคลงั มีความสํ าคัญตอองคกร ผูบริหารจะตองมีการวางแผนทางการเงินและจดัสรรเงนิใหเปนไปตามนโยบายที่กํ าหนด ใหรวดเร็วและแมนยํ า เชน การพยากรณ การจัดกองทุน การตรวจสอบท้ังภายในและภายนอกองคกรใหระบบการจดัการบัญชีและการคลังเปนไปอยางมีประสิทธิภาพ

ระบบสารสนเทศทางบัญชีระบบสารสนเทศทางบัญชีปญปญหาทางบัญชีหาทางบัญชี

Accounting forAccounting forfinancial flowsfinancial flows

PayrollPayroll

BudgetingBudgeting

แกปญหา TPSแกปญหา TPS

Accounting systemAccounting system

Payroll systemPayroll system

Budgeting systemBudgeting system

Accounts Receivablesystem

Online queries: Account status Credit

Reports:customerstatus, aged balanceetc

Accountsreceivablemaster file

Customer data , Payment data , Invoice data

Data elements in accounts receivable master file

•Customer : - Number , Name , Address ,Credit rating , Day late , Credit limit , Purchasedate

• Invoice : - Number , Amounts

• Payment :- Date , References , Amounts ,Balance


ระบบการส่ังซื้อ (Purchasing System)เปนระบบสารสนเทศที่เกี่ยวกับการสั่งสินคา/วัตถุดิบ มีหนาท่ีหลัก คือ

-แนวโนมของการขึ้นลงราคาสินคาหรือวัตถุดิบ

-คาใชจายในการรักษาสินคา/วัตถุดิบตอหนวยเวลา

6

-ปริมาณความตองการสินคา/วัตถุดิบในชวงเวลา

-ระยะเวลาในการสั่งซื้อสินคาวัตถุดิบ

-ปริมาณสินคาวัตถุดิบท่ีมีอยูในคลังสินคา


ระบบสารสนเทศทรัพยากรบุคคลระบบสารสนเทศทรัพยากรบุคคลเปนการเก็บสารสนเทศเกี่ยวกับบุคลากรตางๆเปนการเก็บสารสนเทศเกี่ยวกับบุคลากรตางๆในหนวยงาน หนาที่หลักคือ การคัดเลือกในหนวยงาน หนาที่หลักคือ การคัดเลือกพนักงาน การพนักงาน การวิเคราะหสวัสดิวิเคราะหสวัสดิการ คาใชจายการ คาใชจายบุคลากร ประวัติพนักงาน รวบรวมความบุคลากร ประวัติพนักงาน รวบรวมความสามารถทักษะของบุคลากร ระบบพัฒนาสามารถทักษะของบุคลากร ระบบพัฒนาบุคลากร ระบบการก ําหนดตํ าแหนงบุคลากร ระบบการก ําหนดตํ าแหนง

ระบบสารสนเทศบริหารงานบุคคลระบบสารสนเทศบริหารงานบุคคลการวางแผนกํ าลังคนทะเบยีนประวัติ อัตรากํ าลังเงนิเดือนพัฒนาบคุลากรประเมินผลสวัสดิการHR Planning and Information Planning


ระบบสารสนเทศการผลิตเปนระบบสารสนเทศที่เกี่ยวกับ การวางแผน การควบคุม ติดตามการผลิตสินคาการควบคุมคลังวัตถุดิบ ตารางการผลิตการควบคุมขบวนการผลิต การก ําหนดราคาตนทุนสินคา การตรวจสอบคุณภาพสินคาการจัดสงและการกระจายสินคา

ระบบสารสนเทศที่ใชในฝายผลิต เชนระบบสารสนเทศที่ใชในฝายผลิต เชน

•ระบบบริหารการจัดซื้อ

•ระบบควบคุมสินคาคงคลัง

•ระบบการจัดการผลิต

•ระบบตรวจสอบคุณภาพ

•ระบบควบคุมการผลิต

•ระบบการออกแบบผลิตภัณฑ

•ระบบ MRP

(Manufacturing Resource Planning)

7


สารสนเทศเกี่ยวของกับผูบริหารอยางไรสารสนเทศเกี่ยวของกับผูบริหารอยางไร

• ผูบริหารทุกระดับ–ผูบริหารระดับสูง (CEO)–ผูบริหารระบบสารสนเทศ(CIO)–ผูใชปลายทาง (End User)


บุคลากรในระบบสารสนเทศบุคลากรในระบบสารสนเทศ• ผูใชระบบ (User)• ผูบริหาร (Management)• ผูตรวจสอบระบบ (Auditors, Quality Assurance )• นักวิเคราะหระบบงาน (System Analysis)• นักออกแบบระบบงาน (System Designer)• ผูเขียนชุดค ําส่ัง (Programmer)• ผูปฏิบัติงาน (Operator)

เทคโนโลยีสารสนเทศInformation Technology

เทคโนโลยีสารสนเทศเทคโนโลยีสารสนเทศ หมายถึง เทคโนโลยีที่เกี่ยวของกับการจัดเก็บ การประมวลผล การนํ าเสนอสารสนเทศ ในรูปแบบตางๆ ประกอบดวย คอมพิวเตอรโทรคมนาคม และบุคลากร


คุณสมบัติของสารสนเทศสํ าหรับผูบริหารคุณสมบัติของสารสนเทศสํ าหรับผูบริหาร• ใชงานงาย• ความถูกตองชัดเจน• ความทันตอการใชงาน• ความสมบูรณครบถวนและมีคุณสมบัติเชิงปริมาณพอเพียง• ความกระทัดรัดชดัเจน• โครงสรางของระบบตรงกับความตองการ ขยายระบบได• ยอมรับไดในทุกระดับ เปนระบบอิสระไมผูกพันเทคโนโลยี


TOPManagement

MiddleManagement

OperationalManagement

โครงสรางองคกรการบริหารระดับตางๆ

(CEO,CIO,)

(Vice president)(Manager ,Supervisor)

ระบบสารสนเทศระบบสารสนเทศระบบสารสนเทศ

INFORMATIONINFORMATION

SYSTEMSYSTEM

BUSINESSBUSINESS

CHALLENGECHALLENGE

BUSINESSBUSINESS

SOLUTIONSSOLUTIONS

MANAGEMENTMANAGEMENT

INFORMATIONINFORMATION

TECHNOLOGYTECHNOLOGY

ORGANIZATIONORGANIZATION MANAGING CHANGEMANAGING CHANGE

FITTING TECHNOLOGY TOFITTING TECHNOLOGY TOORGANIZATIONORGANIZATION

LIMITS OF TECHNOLOGYLIMITS OF TECHNOLOGY

8

MEDIATING FACTORS: EnvironmentMEDIATING FACTORS: EnvironmentCulture StructureCulture StructureStandard Procedures PoliticsStandard Procedures PoliticsManagement Decisions ChanceManagement Decisions Chance

ORGANIZATIONSORGANIZATIONS INFORMATIONINFORMATIONTECHNOLOGYTECHNOLOGY

องคกรและเทคโนโลยีสารสนเทศ ทํ าไมธรุกิจตองการเทคโนโลยีสารสนเทศทํ าไมธรุกิจตองการเทคโนโลยีสารสนเทศระบบสารสนเทศจะมีบทบาทกับผูบริหารทุกระดับดังน้ี

1. สนับสนุนการปฏบิัติงานทางธุรกิจ

2. สนับสนุนการบริหารและการตัดสินใจ

3. สนับสนุนกลยุทธและนโยบายขององคกร


การใชสารสนเทศสํ าหรับผูบริหารระดับตางๆการใชสารสนเทศสํ าหรับผูบริหารระดับตางๆ

1. ผูบริหารระดับสูง (Top Management)

2. ผูบริหารระดับกลาง (Middle Management)

3. ผูบริหารระดับปฏิบัติการ (Operational MGT)


ผูบริหารระดับสูงผูบริหารระดับสูง• ระดับสูง (การวางแผน/นโยบาย)• หนาท่ี การวางแผนระยะยาว กลยุทธ การตัดสินใจเชิงนโยบาย

• ลกัษณะงาน สารสนเทศโดยสรุปของสภาพในอดีตและปจจุบัน และแนวโนมอนาคต ใชขอมูลภายในและภายนอก แบบไมมีโครงสราง


ผูบริหารระดับกลางผูบริหารระดับกลาง• ระดับกลาง (ผูอํ านวยการ หัวหนาฝาย)• หนาท การวางแผนระยะกลาง ระยะส้ัน การตัดสินใจในการบริหารงานตามแผน

• ลักษณะงาน สารสนเทศคอนขางละเอียดในอดีตและปจจุบัน และแนวโนมอนาคต สวนใหญเปนสารสนเทศภายใน แบบกึง่โครงสราง


ผูบริหารระดับปฏิบัติการผูบริหารระดับปฏิบัติการ• ระดับปฏิบัติการ (ปฏิบัติงานตามที่มอบหมาย)

• หนาท่ี ดํ าเนินงานประจํ าตามที่รับมอบหมาย• ลักษณะงาน สารสนเทศเฉพาะดานท่ีทํ างานอยู มีรายละเอียดมาก สารสนเทศภายใน แบบมีโครงสรางแนนอน

9


การเปรียบเทียบสารสนเทศของระดับผูบริหารปฏิบัติการ กลาง สูง

ความถ่ี สมํ ่าเสมอ เปนประจํ า เมื่อตองการผลลัพธ ตามทีกํ่ าหนด อาจคาดเคลื่อน ไมเหมือนท่ีคาดระยะเวลา อดีต เปรียบเทียบ อนาคตรายละเอียด ละเอียดมาก รายงานสรุป สรุปขอมลู ภายใน ภายในภายนอก ภายในภายนอกรูปแบบขอมูล โครงสราง กึ่งโครงสราง ไมเปนโครงสราง

การตัดสินใจ งานทีท่ํ า จัดสรรทรัพยากร วางนโยบาย และควบคุม

การจดัการทรัพยากรสารสนเทศการจดัการทรัพยากรสารสนเทศIRM (Information Resource Management) เราจะเห็นวาเทคโนโลยีสารสนเทศมีผลกระทบตอการบริหารงานและการวางแผนทางกลยุทธ เราจะตองคํ านึงถึงส่ิงตอไปน้ี

- การลดขนาดการลดขนาด (Downsizing) หมายถึงการลดขนาดจํ านวนพนักงานระดับบริหาร เชนระดับกลางท ําใหชองวางระหวางระดับสูงกับระดับปฏิบัติการลดลง หรือลดรัดับลางเพ่ือเปนการลดตนทุนการด ําเนินงาน

- แหลงภายนอกแหลงภายนอก (Outsourcing) หมายถงึ การใชบรกิารจากหนวยงานภายนอก เชนการใชบรกิารระดับการบนัทึกขอมูลหรือการพัฒนาระบบ

- สาเหต ุลดตนทุนคาใชจาย ใชเทคโนโลยีและความรูใหม การปรับกลยุทธการใชเทคโนโลยีสารสนเทศการขยายตัวขององคกร


Business ProcessBusiness Process Reenigineering Reenigineering• Automation• Downsizing and Outsourcing• Employee Empowerment• Total Quality Management• Reengineering Information System 54

ผูบรหิารจะตองมีคุณสมบัต ิ4 ประการผูบรหิารจะตองมีคุณสมบัต ิ4 ประการ1. They run different departments:

2. They perform various tasks:

3. they occupy different levels:

4. They need different type of information to make

different type of decisions:

10


Type of information:Structure-Unstructure

Structured Unstructured

Top managementDetailed Summarized

More current Less current

Past Future

Narrow range Broad range

Present

Internal data External DataInformation System 56



Middle managementDetailed Summarized


Past Future


Present

Internal data External Data




Lower managementDetailed Summarized


Past Future


Internal data External Data

Present


Computer Based Information System (CBIS)Computer Based Information System (CBIS)

• Transaction Processing Systems• Management Information Systems• Decision Support Systems• Executive Information Systems• Expert Systems


Transaction Processing SystemsTransaction Processing Systems• การปฏิบัติงานดังตอไปนี้

– Calculation– Classification– Sorting– Storage and Retrieval– Summary Information System 60

Transaction Processing SystemsTransaction Processing SystemsTPS เปนระบบประมวลผลรายการประจํ า เปนการนํ าเอาคอมพิวเตอรมาจัดการขอมูลข้ันพ้ืนฐาน โดยเนนการประมวลผลรายวัน (TRANSACTION) และเก็บรักษาขอมูลหรอืบางคร้ังเรียกวา EDP (Electronic Data Processing)ระบบสารสนเทศประเภทน้ีเปนหนาท่ีของผูบริหารระดับปฏบัิติการ เน่ืองจากสารสนเทศไมยืดหยุน แตเปนพ้ืนฐานของสารสนเทศชนิดอื่นๆ

11


Management Information SystemsManagement Information Systems• เปนระบบท่ีสนับสนุนการจัดการดานกลวิธี (Tactical)เปนระบบจัดการขอมูลทั้งหมดขององคกรทุกแผนกรายงานประสิทธิภาพการท ํางานขององคการ

• คณุสมบัติของระบบคือ– มีวัตถุประสงคท่ีแนนอน–มโีครงสรางแสดงความสัมพันธขององคประกอบของระบบ มีความสัมพันธกับระบบอื่นๆ ใชฐานขอมูลรวมกัน สนับสนุนทุกฝาย Information System 62

คณุสมบัติของ MIS (ตอ)• สามารถแยกออกเปนระบบยอยได บรกิารทุกระดับ

• มีความยืดหยุน สามารถรองรับความตองการของขอมูลที่เปลี่ยนแปลงได

• สารสนเทศชนดิน้ี สามารถตอบสนองผูบรหิารไดทันท ี(Online)

• มรีะบบรกัษาความปลอดภัยของขอมูล ใชเฉพาะบุคคลที่เกี่ยวของเทานั้น


Decision Support SystemsDecision Support Systems• ระบบสนับสนุนการตัดสินใจ (DSS) เปนระบบท่ีพัฒนาข้ึนมาจากระบบ MIS อีกระดับหน่ึง เพ่ือชวยผูบริหารในการตัดสินใจ เปนระบบท่ีกํ าหนดทางเลือกใหกบัผูบริหาร หรืออาจจัดลํ าดับทางเลือกใหกับผูบริหาร เปนระบบสารสนเทศแบบโตตอบ ใชอุปกรณคอมพิวเตอรเปนเครื่องมือ ทํ าใหสะดวกและรวดเร็ว มีโมเดลในการสนับสนุนการตัดสินใจ เพ่ือใหผูบริหารเรียกใชได


โครงสรางของระบบสนับสนุนการตัดสินใจ

Manager

DSS Software toaccess

DSS Model

DSS database

DSS Model

DSSDatabase


คุณสมบัติของ DSSคุณสมบัติของ DSS• ชวยใหผูบริหารตัดสินใจ• การออกแบบเปนแบบโครงสรางและกึ่งโครงสราง• สนับสนุนการตัดสินใจผูบริหารทุกระดับ• ใชงานอเนกประสงค มีการจํ าลองแบบ การวิเคราะห ชวยเหลือผูตัดสินใจ


คุณสมบัติของ DSSคุณสมบัติของ DSS• เปนระบบที่โตตอบกับผูใช ใชงานงาย• ปรบัเขากับสถานการณในสภาพแวดลอมตางๆได• มกีลไกการทํ างานสามารถเรียกใชไดอยางรวดเร็ว• สามารถติดตอกับฐานขอมูลขององคกรได• มีความยดืหยุนรองรับรูปแบบการบริหารงานตางๆ ได

12


ตัวอยางระบบ DSSตัวอยางระบบ DSS• การสั่งซื้อวัตถุดิบของระบบสินคาคงคลัง

– แนวโนมการขึน้ลงของราคาสินคาหรือวัตถุดิบ– คาใชจายในการรักษาสินคา/วัตถุดิบตอหนวยเวลา– ปริมาณความตองการสินคา/วัตถุดิบตอหนวยเวลา

– ระยะเวลาในการส่ังสินคาและวัตถุดิบ– ปริมาณสินคา/วัตถุดิบ ท่ีมีอยูในคลังสินคา Information System 68

Executive Information System

ระบบสารสนเทศ

สํ าหรับผูบริหารระดับสูง


Executive Information SystemsExecutive Information Systems• EIS คอื ระบบ DSS ท่ีออกแบบใชเฉพาะกับผูบริหารระดับสูง สนับสนุนการตัดสินใจเชิงกลยุทธ หรือบางครัง้อาจเรยีกวา ESS (Executive Support System) สารสนเทศชนดินีจ้ะเนนการ Interface ระหวางผูบริหารกับระบบ ใหใชงานสะดวก มีรูปแบบตางๆใหเลือกตามความเหมาะสมของสถานการณที่จะเกิดขึ้น EIS ใชขอมูลภายในและภายนอกองคกร นํ ามาสรุป อยูในรูปแบบท่ีสามารถตรวจสอบได สํ าหรับการตัดสินใจ


ระดับการใชงาน มีการใชงานบอย

ทักษะทางคอม ไมจํ าเปนตองมีทักษะสงู ใชงานไดงายความยืดหยุน สูง สามารถเขากับรูปแบบการทํ างานได

การใชงาน ใชในงานตรวจสอบและควบคุม

การตัดสินใจ ผูบริหารระดับสูง ไมมีโครงสราง

ขอมูล ขอมลูท้ังภายในและภายนอก

ผลลัพธ ตัวอักษร ตาราง กราฟ ภาพ เสยีง

ความเร็ว จะตองตอบสนองรวดเรว็และทันที

ระบบ EIS


ขอดีของระบบ EIS•งายตอผูบริหารระดับสูงใชงาน

•ไมจํ าเปนตองรูคอมพิวเตอรมากอน

•ใหสารสนเทศสรุปในเวลาท่ีตองการ

•มีการกล่ันกรองขอมูลมากอนประหยัดเวลา

•สามารถติดตามสารสนเทศไดดีข้ึนและเขาใจงาย

ระบบผูเชี่ยวชาญระบบผูเชี่ยวชาญ (Expert System) (Expert System)

13

ระบบผูเชี่ยวชาญ (Expert System)ระบบผูเชี่ยวชาญ (Expert System)

ปญญาประดิษฐ (Artificial Intelligence:AI) เปนแขนงวิชาท่ีมุงเนนการทํ าใหคอมพิวเตอรแสดงความฉลาดออกมาได เชน การหาเหตุผล การรับรูหรือกระทํ า

ระบบผูเชี่ยวชาญ เปนแขนงหน่ึงของวิชาปญญาประดิษฐ (AI) ซึ่งระบบคือโปรแกรมคอมพิวเตอรท่ีถูกสรางข้ึนมาเพื่อทํ าหนาท่ีเปนผูเชี่ยวชาญ และใหค ําปรึกษา ชวยแกปญหาท่ียากและซับซอน โดยระบบจะอาศัยความรู (Knowledge) ท่ีมีอยูในตัวเองมาทํ าการวินิจฉยั (Inference) ดวยกลไกการวินิจฉัย (Inference Engine) รวมกับความจริง (Fact) ท่ีไดมาใหมจากผูใช แลวใหคํ าแนะนํ าหรือวินิจฉัยออกมาได

Basic concepts of expert systemBasic concepts of expert system

Expertise : ความเชี่ยวชาญเฉพาะดาน ท่ีเกิดจากการฝกอบรม การอานและประสบการณExpert : ผูเชี่ยวชาญเปนผูท่ีมีพฤติกรรมท่ีเกี่ยวของกับกิจกรรมในการท่ีจะแกปญหาไดอยางรวดเร็ว เหมาะสม สามารถอธิบายค ําตอบไดสามารถเรียนรูสิ่งใหมๆ ไดในขอบเขตของเร่ืองราว (domain) น้ันๆ มีการใชขอยกเวน และสามารถวิเคราะหความเก่ียวของของความเช่ียวชาญของตัวเอง และรูขอจ ํากัดของตัวเองTransferring Expertise : การนํ าความเช่ียวชาญจากผูเช่ียวชาญเขาสูระบบคอมพิวเตอร และนํ าสูผูใช

Inferencing : เปนความสามารถในการคิด การใชเหตุผล หรอืการอนุมานRules : เปนลักษณะของการเก็บบันทึกความรู(knowledge) ในรปูของกฏเกณฑ ขัน้ตอนในการแกปญหา (Problem solving procedures)Explanation Capability : เปนความสามารถในการท่ีจะอธิบายถึงคํ าแนะนํ า หรือคํ าปรึกษา

Basic concepts of expert system (ตอ)Basic concepts of expert system (ตอ) Expert System DefinitionExpert System Definitionระบบผูเช่ียวชาญ คือโปรแกรมคอมพิวเตอรท่ีมีความฉลาด

ดวยการใชความรูและขบวนการอนุมาน (Inference procedure) ในการแกปญหาที่ยุงยากขนาดที่ตองใชประสบการณ ความชํ านาญการของมนษุย จึงจะแกไขได

Edward Feigenbaum (STANFORD UNIVERSITY)

Expert System : A system that employs human knowledgeCaptured in a computer to solve problem that ordinarily requirehuman expertise

Capabilities of Expert SystemsCapabilities of Expert Systems

1.DECISION MAKING SUPPORTS

2. Planning

3. Strategic goal setting

4. Product design

5. Quality control and monitoring

6. Diagnosis

1.Decision-making supportES สามารถชวยในการตดัสินใจประจ ําวัน เชน การขอกูยมื

เงินจากธนาคาร การใช ES เปนที่ปรึกษาชวยแนะทางเลือกที่เปนไปไดตางๆ ของปญหา เพื่อชวยใหมีการตัดสินใจที่ดี นอกจากนี ้ES ยังชวยใหมีการเรียนรูสํ าหรับผูที่ไมมีประสบการณในการตัดสินใจ

2. Strategic goal settingES สามารถชวยแนะนํ าเปาหมายเชิงกลยทุธ (Strategic goals)

เชน การแสวงหาโอกาสทางดานการตลาดใหมๆ การประเมนิกํ าลงัของคูแขงการวิเคราะหจุดเดนของบริษทั การทํ าความเขาใจถึงสภาพของแรงงานในบริษัท เปนตน

14

3.Planningใช ES ชวยในขบวนการวางแผน การศึกษาถึงขีด

ความสามารถในการดํ าเนินการใหบรรลุวัตถุประสงคผลกระทบของแผนและการใชทรพัยากร และวิธีการนํ าแผนไปใช

4. Product Designใช ES ชวยในการออกแบบผลิตภัณฑ การทํ า

ความเขาใจกับกระบวนการผลิต และจัดเก็บขอมูล ขอกํ าหนดในการออกแบบ

5.Quality control and monitoringใช ES ชวยในการควบคุม ตดิตามตรวจสอบ และใหค ํา

แนะนํ าในการแกไขปญหาที่เกิดขึ้นกับระบบ เชน การติดตามตรวจสอบคุณภาพของผลิตภัณฑ6. Diagnosis

เชน ใช ES ในการวินิจฉัยอาการของคนไข บอกวิธีการทีจ่ะรักษา เชน วเิคราะหการติดเชื้อในเลือด ในทางธุรกิจจะใชES ทํ าการวิเคราะหปญหาที่เกิดขึ้นในการทํ างาน เชน การท่ีเครือ่งจักร หรอือปุกรณบางอยางไมท ํางาน เชน วิเคราะหการบ ํารงุรกัษาเครือขายโทรศัพท

ลักษณะของระบบผูเชี่ยวชาญลักษณะของระบบผูเชี่ยวชาญ• ใชในการแกปญหาเฉพาะดาน (Use to solve specific

problem)• ใชเพิ่มความสามารถของผูใชท่ัวไปท่ีไมใชผูเชี่ยวชาญในการแกปญหา

• ใชในการเผยแพรทรัพยากรความรูท่ีหายากในองคกร เพื่อปรับปรุงผลการตัดสินใจใหถูกตองมากยิ่งขึ้น

• สามารถทํ างานไดดีกวาการตัดสินใจโดยผูเชี่ยวชาญคนเดียวในการตัดสินปญหาในมุมแคบหรือในกรอบของความเชี่ยวชาญน้ันๆ

โครงสรางของระบบผูเช่ียวชาญโครงสรางของระบบผูเช่ียวชาญประกอบดวย 6 สวนสํ าคัญดังน้ี

• ฐานความรู (Knowledge base)• กลไกการวินิจฉัย (Inference Engine)• สวนดึงความรู (knowledge Acquisition)• สวนอธิบาย (Explanation)• สวนติดตอกับผูใช (User Interface)• หนวยความจํ าของระบบ (Working Memory)

• ฐานความรู (Knowledge base) เปนสวนที่ใชเก็บสะสมความรูเบื้องตนใน domain knowledge หรือขอบเขตของความรูในระบบผูเช่ียวชาญท่ีตองการสรางข้ึน ในสวนนี้เปรียบเสมือนกับขอมูล

• กลไกการอนุมาน ( Inference engine ) เปนการผสมผสานความรูและนํ าความรูท่ีมีอยูมาใชใหบรรลุวัตถุประสงค

• สวนดึงความรู ( Knowledge acquisition) เปนกระบวนการท่ีจะใหฐานความรูมีความสามารถเพ่ิมพูนความรูไดอัตโนมัติ และไมเกิดการขัดแยงในระหวางความรูท่ีอยูฐานความรู

• สวนอธิบาย (Explanation) เปนสวนท่ีอธิบายการทํ างานของระบบผูเชี่ยวชาญ

• สวนติดตอกบัผูใช (User Interface) ทํ าหนาท่ีในการติดตอกับผูใช ทํ าใหรูสึกวาระบบน้ีใชงาย

15

USERKnowledgeEngineer

Workingmemory ofConclusion

Knowledgebase

InferenceEngine

Expert System

editor Natural languageInformation System 86

คุณสมบัติของผูเช่ียวชาญคุณสมบัติของผูเช่ียวชาญ• ชวยในการจัดเก็บความรูของผูเชี่ยวชาญดานใดดานหนึ่ง• ขยายขดีความสามารถของผูเชี่ยวชาญ• ชวยเพ่ิมประสิทธิภาพและประสิทธิผลในการตัดสินใจ• ชวยในการตัดสินใจแตละครั้งใกลเคียงกันไมขัดแยงกัน• ชวยลดการพ่ึงพาบุคคลใดบุคคลหนึ่ง

ระบบสารสนเทศสํ านักงาน ระบบสารสนเทศสํ านักงาน (OIS)(OIS)

Office Information System) เปนระบบสารสนเทศท่ีใชในสํ านักงาน โดยอาศัยอุปกรณพื้นฐานทางคอมพิวเตอร เชนเคร่ืองคอมพิวเตอร เคร่ืองโทรสาร โมเด็ม โทรศัพท สายสัญญาณ รวมถงึระบบโปรแกรมสํ าหรับสํ านักงาน การสงจดหมายอีเลกทรอนิกส เปนระบบการทํ างานท่ีสนับสนุนระบบสารสนเทศตางๆที่กลาวมาแลว

ระบบสํ านักงานอัตโนมัติ แบงออกเปน 4 ประเภทระบบสํ านักงานอัตโนมัติ แบงออกเปน 4 ประเภท

1. ระบบการจัดเอกสาร1. ระบบการจัดเอกสาร

1.1 Word processing system ประมวลผลค ํา

1.2 Desktop publishing การจัดพิมพต้ังโตะ

1.3 Image processing system ระบบประมวลผลรูปภาพ

1.4 Reprographics การท ําส ําเนา

1.5 Archival Storage หนวยเก็บขอมูลถาวร

2. ระบบการดูแลขาวสาร2. ระบบการดูแลขาวสาร

2.1 Electronic Mail

2.2 Voice Mail

2.3 Facsimile

3. ระบบการประชุมทางไกล3. ระบบการประชุมทางไกล

3.1 Audio conferencing

3.2 Video conferencing

3.3 Tele commuting

3.4 Computer conferencing

16

4. ระบบสนับสนุนสํ านักงาน4. ระบบสนับสนุนสํ านักงาน4.1 Group-ware4.2 Desktop Organizers4.3 Computer Assisted designing4.4 Presentation graphics4.5 Electronic Bulletin Boards

TPS

DSS

OAS

MIS

EIS


File Managementการจัดการแฟมขอมูล

• เปนโมเดลการจัดเก็บขอมูลท่ีงายท่ีสุด งานของแตละระบบจะมีแฟมขอมูลเปนของตนเองโดยไมเก่ียวของสัมพันธกัน การจัดเก็บขอมูลจะเปนแบบเรียงลํ าดับบนแฟมขอมูลขนาดใหญ เปนโครงสรางแบบแรกท่ีใชในการจัดเก็บขอมูลของคอมพิวเตอร จัดเปนพวก LOW END เชนระบบสินคาคงคลัง ระบบเงินเดือน เปนตน

ประเภทแฟมขอมูล ประเภทแฟมขอมูล (File Type)(File Type)- แฟมขอมูลหลัก (Master file) เปนแฟมขอมูลหลักทีเ่ก็บขอมลูส ําคัญ เชน แฟมขอมูลประวัติลูกคา แฟมขอมูลบัญชีเปนตน

- แฟมขอมลูยอย (Transaction file) เปนแฟมทีเ่ก็บรายการขอมูลในแตละวัน เพ่ือนํ าไปปรับปรุงกับแฟมขอมูลหลักที่สมัพันธกันใหทันสมัย


ขอเสียของ File Management•ไมมีเคร่ืองหมายบอกถึงความสัมพันธระหวางรายการท่ีแตกตางกันออกไป จากลํ าดับของการจัดเก็บขอมูล•ทํ าใหเกิดปญหาความถูกตองของขอมูล เพราะขอมูลเดียวกันอาจใชหลาย Application•ไมสามารถเปล่ียนโครงสรางของขอมูลไดงาย•ไมมีวิธีคนหาขอมูลเฉพาะพนักงาน ตองเริ่มจากจุดเริม่ตน


ระบบฐานขอมูล (data Base System)ฐานขอมูล คือ โครงสรางสารสนเทศ ที่ประกอบดวย Entity หลายๆตัว ซึ่ง Entityเหลานี้มีความสัมพันธกัน

17


ระบบการจัดการฐานขอมูลData Base Management System (DBMS) ท ําหนาที่ในการควบคุมการสรางและเรียกใชฐานขอมูล โดยผูใชไมจํ าเปนตองรับรูเกี่ยวกับรายละเอียดภายในโครงสรางฐานขอมูล หรือเปนซอฟตแวรประสานระหวาง ผูใชกับโปรแกรมตางๆที่เกี่ยวของกับ DB


ประโยชนของฐานขอมูล1. ลดความซํ้ าซอนขอมูล

2. หลีกเล่ียงความขัดแยงขอมูล

3. ใชขอมูลรวมกัน

4. ควบคุมมาตราฐานของขอมูล


ประโยชนของฐานขอมูล5. จัดหาระบบความปลอดภัยของขอมูล

6. เกิดความเปนอิสระขอมูล

7. ควบคุมความคงสภาพขอมูล


สถาปตยกรรมของฐานขอมูล- Hierarchical Database

- Network Database

- Relational Database


Hierarchical Database• ฐานขอมูลแบบน้ี มีโครงสรางเปนล ําดับชั้นโดยเริม่ตนจาก ROOT ระดับชั้นของขอมูลถกูวางระดับที่แตกตางกันแตกออกจากROOT มาเปน NODE มีความสัมพันธแบบOne to Many


University

Faculty

Department

Student

Course

Staff

Faculty Relationship

DEPT-Rel

Student-Rel

Course Rel

18


Network Database• ฐานขอมูลแบบเครือขาย มีหลักการเหมือนกับลํ าดับชั้น แตมีความสัมพันธแบบ Many toMany ดังนี้


Relational Database• ฐานขอมูลแบบสัมพันธ เปนโมเดลที่ไดรับความนิยมสูงสุดในปจจุบัน หรือเรียกวาRDBMS การจัดเก็บฟลดขอมูลจะเก็บในรูปคอลมันในตาราง แตละแถวของตารางเปนเรคคอรด แตละตารางจะมีความสัมพันธโดยการกํ าหนดในคอลัมน


ACCOUNT NAME ADDR

ACCOUNT ITEM DESCRIPTION QUANTITY ITEM EXT.CO

information system ระบบสารสนเทศ information system...

Documents