Inhalation technique for better clinical outcome

รศ.สณ เลศสนอดม คณะเภสชศาสตร มหาวทยาลยขอนแกน

1

ลกษณะกายวภาคและแขนงของปอด

2

กลไกการดดซมยาผานทางเดนหายใจ

3

อปกรณนาสงยาในอดมคต ขนาดยาถกตอง อปกรณมประสทธภาพ ใชงาย

ขนาดยาถกตองตลอดการใชงาน

สามารถควบคมปรมาณยาท

นาสงสทางเดนหายใจสวนลาง

ปรมาณแอโรโซลเกดตงแต

เรมตนสดยา

สามารถใชไดทแรงสดตา

สามารถปองกนยาจาก

สงแวดลอม

สามารถควบคมคณภาพไดทก

ขนตอน

ขนาดกะทดรด ราคาถก ใชซ าได

มขอมลการใชจรงทางคลนก

มตวบอกขนาดยาท

เหลออย

คนไขรบรไดเมอไดรบยา

4

The respiratory market by method of drug delivery (2007)

pMDI

4.6 billion

DPI

9.2 billionTablets and

granules 20%

Portable

inhaler devices 68%

Source: IMS Health 2008

Nebulised 12%

5

ววฒนาการของยาสดพน

6

ขอมลทนาสนใจ ขนาดอนภาค มผลตอการนาสงยา (< 5 micron)

ไมจาเปนตองศกษา Bioequivalent และ Bioavailability

ดดซมเขากระแสเลอดตา

ขนาดยาและวธใชสงผลตอความปลอดภยและประสทธภาพ

7

ขอด

ใชไดกบสารละลายยาหลายชนด

ปรบความเขมขนได

อาศยความรวมมอของผปวยไมมาก

เหมาะกบผปวยทมปญหาดานการหายใจ เชน เดก

ผสงอาย ผปวย acute distress, etc

สามารถพฒนาเพอนาสงยาผาน endotracheal

tube หรอ bronchoscope

ขอเสย

ราคาแพง

ไมสะดวก

ตองใชแหลงพลงงานจากไฟฟาและ compressed gas

เวลาในการใหยานานเมอเทยบกบการบรหารยาแบบอน

ความแตกตางระหวางชอการคา

การปนเปอน

ขอดและขอเสยของ Nebulizers

8

วธการใช Nebulizer

9

Canister

• Propellent gas (liquid under pressure)

Drug

• Dissolved or solid microparticules into the gas

Surfactant

• Physical stabilisation

• Prevent clustering

• Decrease valve friction

Metered Dose Inhalers (pMDI)

10

ปจจยทมผลตอการนาสงยาผาน pMDIs

• Depend on pt. • 1-5 mins

• Lung deposit • Valve position

Loss of

dose

Shaking

canister

Open

mouth vs.

Closed

mouth

Timing of

actuation

intervals

11

ขอดและขอเสยของ pMDIs ขอด

ขนาดกะทดรด พกพาไดสะดวก

การขนสงยามประสทธภาพ

ใชเวลาสนในการออกฤทธ

มขนาดบรรจมากกวา 100 dose

ขนาดอนภาคยาละเอยดมากขนในตารบ HFA -

MDI

ขอเสย

ตองอาศยเทคนคกดพรอมสด

ปรบความเขมขนไมได

การประเมนยาหมดทาไดยาก

อาจเกดปฏกรยากบสารชวยกระจายยา

เกดแรงปะทะระหวางละอองยากบ oropharyngeal

อาจมการสดหายใจเอาสงแปลกปลอมจาก mouthpiece เขา

ยาอาจสญหายไปไดถาไมมการใช reservoir device

12

วธการใช pMDIs

13

SPACER

14

ประโยชนของการใช pMDI รวมกบ spacer

-ลดการสะสมของยาทคอหอยสวนปากไดถง 10-15 เทา

-ลดการไมประสานกนระหวางการพนยากบการหายใจเขา

-ลดขนาดของละอองลอย (MMAD) ไดประมาณรอยละ 25 ขนอยกบยาและ

รปแบบของ spacer

-ลดความเรวของละอองลอยทาใหลดการสะสมของยาในชองปาก

นอกจากนยงลดการเกด “cold-Freon effect”

15

ขอดและขอเสยของ Reservoir devices ขอด

ลดการตกคางของยาใน oropharyngeal

ไมตองกดพรอมสดยาพน

เหมาะกบผปวยทมการอดกนทางเดนหายใจรวมกบอาการหอบเหนอย

สามารถใชกบหนากากสาหรบพนยาในเดก

ขอเสย

ขนาดใหญและใชไมสะดวก

เพมคาใชจาย

ตองเรยนรวธการประกอบอปกรณ

อาจมเชอแบคทเรยปนเปอน

16

• การเขยา pMDI

• ถอ pMDI + spacer ใหตงตรง

• One way valve spacer, face mask:

การกดไมตองสมพนธกบการสด

• Opened – ended spacer:

การกดควรสมพนธกบการสด

• กลนหายใจ 4-10 วนาท

(ใน face mask หากผปวยไมสามารถกลนหายใจไดใหสด

หายใจเขาออกทงทางปากและจมกหลายๆครง)

เทคนคการใช pMDI รวมกบ spacer ทมผลในการนาสงยา

17

ถาจะสดยาซา ควรรอประมาณ 1 นาท

แลวจงกดเครองสดยาซาครงท 2

การทาความสะอาด spacer ใหลางดวยนายาลาง

จานหรอสบออน 1:5000 แลวปลอยทงไวใหแหง

เอง ไมควรเอาผาเชด เพราะจะทาใหเกดไฟฟาสถต

เทคนคการใช pMDI รวมกบ spacer ทมผลในการนาสงยา

18

SPACER

19

Dry powder inhaler (DPI)

20

Lever Dose Indicator Wheel

Blisters

Containing Drug

Coiled Strip

Empty Strip

Index Wheel

Drug Exit Port

Mouthpiece

Stripped Lid

Peeled From Blisters

Accuhaler

21

Open

While holding Accuhaler in one hand, place thumb of other hand on grip and push away to expose lever underneath.

Click

Push lever away until you hear and/or feel a “click.”

Inhale

Exhale, then put mouthpiece to lips. Breathe in steadily and deeply through the inhaler. Airflow through device ensures the dose is inhaled.* *Then close Accuhaler.

3 steps 1 2 3

22

Turbuhaler

23

Turbuhaler

24

Handihaler

1. dust cap

2. mouthpiece

3. base

4. piercing button

5. center chamber

25

Handihaler

26

Swinghaler

27

Swinghaler

28

ขอดและขอเสยของ DPIs ขอด

ไมจาเปนตองใชเทคนคกดพรอมสด

ขนาดเลก พกพาได

ใชเวลานอยสาหรบการเตรยมอปกรณและการสดพน

ไมตองกลนหายใจ

ไมเกด Freon effect

งายตอการคานวณยาทเหลออย

ขอเสย

ตองอาศยแรงในการสดขนาดปานกลางถงมาก (30-90 L/min)

มยาเพยงไมกตวทสามารถทาใหอยในรปแบบ DPI ได

อาจมผงยาตกคางท oropharyngeal

อปกรณบางตวเปนแบบ single-dose ตองมการบรรจยากอนใชแตละครง

29

สดหายใจเขาอยางแรงและเรว (ใหไดอตราเรวของลมหายใจ

30-90 L/min) และไมตองกลนหายใจหลงสดหายใจเขา

ไมควรพนลมหายใจเขา

ไปใน DPIs

เทคนคการใช DPIs ทมผลในการนาสงยา

30

เปรยบเทยบวธบรหารยาชนดตางๆ

วธบรหารยา ขอด ขอเสย

Nebulizer - ใชงาย สดหายใจเพอรบยาไดหลายครงตอการ

บรหารยา 1 ครง

- สามารถเพมขนาดในการบรหารยาแตละชนด

- ตองม pressurized gas source

- ใชเวลานานในการบรหารยา

- อาจตดเชอถาเตรยมยาไมสะอาดพอ

MDI - พกพาสะดวก - ตองอาศยการกดพรอมสด

- มยาตกคางใน oropharynx มาก

MDI+spacer - การกดอาจไมสมพนธกบการสดกได

- ลดแรงปะทะระหวางผงยากบ oropharynx

- มคาใชจายเพมขน

- พกพาไมสะดวกเนองจากมขนาดใหญ

DPI - ไมตองอาศยเทคนคกดพรอมสด

- ไมตองกลนหายใจเมอสดผงยา

- ตองใชแรงสดปานกลางหรอมาก

- มยาตกคางใน oropharynx มาก

31

ผปวยทใชยาสดในการรกษา

ควรไดรบการฝกวธสดยาทถกตอง

การมเภสชกรรวมในการดแลผปวย

โรคหดและโรคปอดอดกนเรอรง มผล

ชวยใหการดแลผปวยมประสทธภาพ

ยงขน

32