inkoop in strategisch perspectief strategie en planning inkoopbeleid en ondernemingsstrategie...
TRANSCRIPT
Inkoop in Strategisch Perspectief
Strategie en Planning
Inkoopbeleid en ondernemingsstrategie
Hoofdstuk 9
HOOFDSTUK
9
Inkoop in Strategisch Perspectief
Programma
Drie generieke ondernemingsstrategieën Verankering van inkoop in ondernemingsbeleid Op weg naar Purchasing Excellence Inkoopportfoliomanagement
Hoofdstuk 9
Inkoop in Strategisch Perspectief
Drie generieke ondernemingsstrategieën
In antwoord op concurrentieomgeving streven bedrijven drie generieke strategieën na:
1. Schaalvergroting door fusie en overnames Vergroten van invloed op de eindmarkt Inkoop- en productievoordelen
2. Focusstrategieën Aanbieden van totaaloplossingen aan specifieke doelgroepen Focussen daarbij op kernactiviteiten Gericht op flexibilisering van organisatie
3. Optimalisatiestrategieën Optimaliseren van structuren en werkprocessen Business Process Re-engineering
Elke strategie heeft effecten op inkoop Welke strategie te kiezen is afhankelijk van specifieke
omstandigheden van de onderneming
Hoofdstuk 9
Inkoop in Strategisch Perspectief
Verankering van inkoop in ondernemingsbeleid
Hoofdstuk 9
Inkoop in Strategisch Perspectief
Verankering van inkoop in ondernemingsbeleid
Keuzes mbt ‘Strategische Driehoek’1. Primaire afnemersgroeperingen resp. doelgroepen
Afstemming producten op doelgroepen Gericht marketingbeleid Kiezen tussen specifieke vs. standaardoplossingen
2. Belangrijkste concurrenten Duurzaam verdedigbaar concurrentievoordeel Competitive benchmarking Analyse van toeleveringsstructuur van de concurrenten Onderscheidend maken van eigen aanbod
3. Belangrijkste leveranciers Herbezinning op kernactivteiten Uitbesteden als activiteiten intern niet langer concurrerend
uitgevoerd kunnen worden Inkoop- en leveranciersstrategieën
Concurrentiepositie is resultante van positie tov afnemers, directe concurrenten, leveranciers
Hoofdstuk 9
Inkoop in Strategisch Perspectief
Op weg naar Purchasing Excellence
Monzcka (NEVI, 2002):8 strategische processen voor inkoop- en leveranciersmanagement
Hoofdstuk 9
Inkoop in Strategisch Perspectief
Purchasing Excellence: strategische processen
1. Insourcing/outsourcing Duidelijk beleid ten aanzien van ‘make-or-buy’
2. ‘Commodity’-artikelgroepstrategieën Analyse van uitgaven dmv ‘Spendcube’ Structureren en classificeren inkoopuitgaven (in de vorm van
‘category tree’) Bepalen van strategie
Aantal leveranciers, geografische spreiding, relatie, contractvorm Betrekken van specialisten interne gebruikers bij uitvoering
3. Leveranciersbestand van wereldklasse Aanhalen relaties met leveranciers Database met leveranciersinformatie Gedetailleerde audits bij belangrijkste leveranciers Voorkeurslijst leveranciers
Hoofdstuk 9
Inkoop in Strategisch Perspectief
Purchasing Excellence: strategische processen
4. Ontwikkelen en managen leveranciersrelaties Continue resultaatverbetering Classificatie van leveranciers
1. Commerciële leveranciers2. Voorkeursleveranciers3. Leverancierspartners
5. Integreren in productontwikkeling Leveranciers met bewezen bekwaamheden Gebruik maken van specifieke kennis
6. Integreren leveranciers in orderrealisatieproces Uitbesteden van logistieke en administratieve taken Aansluiting leveranciers op informatiesystemen en
productieplanningen Ontwikkelen van gerichte plannen door leverancier om
waarde voor de eindklant te verbeteren
Hoofdstuk 9
Inkoop in Strategisch Perspectief
Purchasing Excellence: strategische processen
7. Leveranciersontwikkeling en kwaliteitsmanagement
Leveranciers worden actief uitgenodigd suggesties voor verbetering te doen
Leveranciers zien als bron van nieuwe ideeën
8. Strategisch kostenmanagement Gedetailleerde kostenmodellen voor strategische
inkoopproducten Ketenanalyse en maatregelen om ketenkosten te
verlagen ism leveranciers Delen van voordelen noodzakelijk
Hoofdstuk 9
Inkoop in Strategisch Perspectief
Ondersteunende processen
Hoofdstuk 9
Monzcka (Uit NEVI, 2002):6 ondersteunende processen voor inkoop- en leveranciersmanagement
Inkoop in Strategisch Perspectief
Ondersteunende processen
1. Inrichten wereldwijd geïntegreerde en afgestemde strategieën
Inkoop moet ondernemingsplannen ondersteunen Eenduidige richtlijnen van bovenaf voor opstellen
inkoopstrategieën en plannen (‘templates’) Tijdschema
2. Ontwikkelen organisatie- en teamstrategieën Inkoop is multi-disciplinair Visie: hoe inkoop verankeren in onderneming? Het veranderen van het beeld van traditionele
inkoop vergt training
Hoofdstuk 9
Inkoop in Strategisch Perspectief
Ondersteunende processen
3. Globalisering Internationaal inkopen vereist gevoel voor locale
cultuur en gebruiken, kennis van internationale en locale regelgeving en redelijke kennis van de taal.
Internationaal inkoopmarktonderzoek en benchmarking van locale leveranciers
4. Ontwikkelen van prestatie-indicatoren voor inkoop en supply management
Gerealiseerde besparingen, leveranciersprestaties, verkorting doorlooptijden, voorraadverlaging etc.
In internationale ondernemingen is uniformiteit in rapportages wenselijk
Hoofdstuk 9
Inkoop in Strategisch Perspectief
Ondersteunende processen
5. Ontwikkelen en invoeren inkoopinformatie-systemen
Inkoopmodules gekoppeld aan ERP systeem Standaardisatie werkwijzen binnen de onderneming
is een vereiste
6. Human Resources Management en opleiding Vaststellen competentieprofielen Trainen en opleiden Beoordeling van functioneren Vaststellen carrièrepaden bij goede prestaties Aanpassen profielen naar mate inkoopfuntie zich
meer ontwikkelt
Hoofdstuk 9
Inkoop in Strategisch Perspectief
Inkoopportfoliomanagement: 4 basisstrategieën
Vragen die daarbij gesteld moeten worden: Beantwoordt huidige inkoopstructuur aan langetermijn
inkoopbehoeften van de onderneming? Worden mogelijkheden tot samenwerking tussen werkmaatschappijen (Business Units) benut?
Wat is de relatieve machtspositie van onderneming tov. leveranciers?
Worden strategische componenten van ‘best-in-class’ leveranciers betrokken? Spreiding?
Percentage langetermijn contracten tov spotmarkt-transacties in totale inkoopbehoeften?
Welke bijdrage kan actief uitbestedingsbeleid leveren in verhogen van flexibiliteit en creëren van duurzame kostenvoordelen?
Wat zijn mogelijke knelpunten in toelevering? In hoeverre worden mogelijkheden tot samenwerking met
leveranciers benut?
Hoofdstuk 9
Inkoop in Strategisch Perspectief
Inkoopportfoliomanagement
Inkooportfolioanalyse (Kraljic, 1983) Invloed van product op financieel resultaat Mate van toeleveringsrisico
Productcategorieën in inkoopportfolio1.Strategische producten
Betrokken van 1 leverancier, wederzijdse afhankelijkheid, belangrijk aandeel in kostprijs eindproduct
Drie situaties mogelijk: Uitbesteder is dominant over leveranciers Leverancier is dominant over uitbesteders Evenwichtige machtsrelatieIn laatste geval heeft partnership kans van slagen
Hoofdstuk 9
Inkoop in Strategisch Perspectief
Inkoopportfoliomanagement
Hoofdstuk 9
Inkoop in Strategisch Perspectief
Inkoopportfoliomanagement
Productcategorieën in inkoopportfolio2. Hefboomproducten
Keuze uit verschillende leveranciers mogelijk Lage ‘switchingskosten’ Relatief hoog aandeel in de kostprijs
3. Knelpuntproducten Relatief geringe waarde, kwetsbaar qua toelevering Weinig alternatieve leveranciers beschikbaar Vaak is de leverancier dominant
4. Routineproducten Grote verscheidenheid aan produkten Lage verbruikswaarde per artikel Hoge transactieskosten
Ieder kwadrant kent eigen specifieke strategie
Hoofdstuk 9
Inkoop in Strategisch Perspectief
4 basisstrategieën
Inkoopportfolio biedt mogelijkheid tot ontwerp van gedifferentieerde leveranciersstrategie:
1. Strategische samenwerking Strategische- en hefboomproducten vormen veelal 80% van de
omzet Zorgvuldige selectie van leverancier is essentieel Wederzijdse afhankelijkheid maakt lange termijn samenwerking
mogelijk op het gebied van produktontwikkeling en procesverbetering
2. Concurrentiestelling Hefboomproducten, leveranciers uitwisselbaar Periodieke herallocatie van aankoopvolumes (al dan niet door
middel van electronische veilingen) Regelmatige introductie van ‘outsiders’ Centrale gecoördineerde aanpak Volgen van prijsontwikkelingen kostprijs elementen
Hoofdstuk 9
Inkoop in Strategisch Perspectief
4 basisstrategieën
3. Veiligstellen toelevering Afhankelijkheid leveranciers voorkomen Kosten van acties kunnen hoger zijn dan prijsvoordeel Aanleggen buffervoorraden, grondstoffen in consignatie bij
leverancier, transport in eigen hand, onderzoeken van product- en leveranciersalternatief
4. E-procurement oplossingen Standaardiseren, verminderen leveranciers om logistieke
en adminsitratieve kosten te verlagen Werken met elektronische catalogi en bestelmogelijkheden Electronische afhandeling van facturen
Hoofdstuk 9
Inkoop in Strategisch Perspectief
Inkooportfolio
Enkele kanttekeningen
Portfolio schiet vaak tekort voor ontwikkeling van inkoop- en leveranciers strategieën
Erkenning van strategische relatie is nodig van twee kanten
Goed beeld van positie van eigen ondernemening vanuit het gezichtpunt vande leverancier is nodig
Hoofdstuk 9
Inkoop in Strategisch Perspectief
Analyse van de inkoper-leveranciersposities
Hoofdstuk 9
(Bron: Philips/Purspective, 2005)