Inleiding in het recht II:Rechtspraak en grondrechten

• Terechtzitting is openbaar• Uitspraak is openbaar• Rechter is onafhankelijk• Rechter is onpartijdig• Uitspraak is gemotiveerd• Beide partijen worden gehoord• Behandeling binnen redelijke termijn• Geschiedt door beroepsrechters

Voettekst 2

Beginselen van rechtspraak

• 19 Rechtbanken– Burgerlijk recht– Strafrecht– Bestuursrecht– Sector kanton

• 5 Gerechtshoven• 1 Hoge Raad• Afdeling Bestuursrechtspraak van de RvS• Centrale Raad van Beroep

Voettekst 3

Rechtspraak

• Absolute competentie (wie?)

• Relatieve competentie (waar?)

Voettekst 4

Competentie

• Gewone rechtsmiddelen:– Verzet– Hoger Beroep– Beroep in cassatie

• Buitengewone rechtsmiddelen:– Herroeping (civiel)– Derdenverzet (civiel)– Herziening (strafzaken)– Cassatie in het belang der wet

Voettekst 5

Rechtsmiddelen

• Soms voorgelegd door de rechter tijdens de zitting

• Vrijwillig, samen een oplossing zoeken voor beide partijen gunstig

• 3 maanden de tijd• Goedkoper• Veelal civielrechtelijke geschillen• Soms alternatief, soms voorportaal voor

juridische procedure (buurtbemiddeling)

Voettekst 6

Mediation

Recht op rechtsbijstand (art. 18 GW)

• Juridisch Loket• Toevoeging door Bureau Rechtsbijstandvoorziening• Toevoeging in strafzaken (kosteloos)• Instituut Sociaal Raadslieden (sociaal-juridische

advisering) kosteloos en laagdrempelig• Notaris in familierechtelijke aangelegenheden• Deurwaarder bij schuldsituaties en huisuitzetting• Nationale Ombudsman

Voettekst 7

Rechtshulp en rechtsbijstand

• De liberale rechtsstaat:• Klassieke grondrechten

– Verbod op discriminatie– Recht op vrijheid van godsdienst en

levensovertuiging– Recht op vrijheid van meningsuiting– Recht op privacy– Recht op onaantastbaarheid van het lichaam

Voettekst 8

Grondrechten

• De verzorgingsstaat:• Sociale grondrechten

– Recht op gezondheidszorg– Recht op sociale zekerheid– Recht op werk– Recht op welvaart

Voettekst 9

Grondrechten

• Overige ‘grondrechten’

• Toetsingsverbod

• Grondrechten en mensenrechten

Voettekst 10

Grondrechten

• Europees Verdrag ter bescherming van de rechten van de mens en de fundamentele vrijheden (EVRM)

• Internationaal verdrag inzake burgerrechten en politieke rechten (BUPO)

• VN-Verdrag inzake de rechten van het kind• VN-Vrouwenverdrag

Voettekst 11

Belangrijke internationale wetgeving

• Personen- en familierecht• Jeugdrecht• Gezondheidsrecht• Arbeidsrecht en sociale zekerheid• Strafrecht• Vreemdelingenrecht• Insolventierecht (schuldsanering)• Privacyrecht• In elk gebied kennis hebben van procesrecht

Voettekst 12

Rechtsgebieden voor Sociale Studies