innovatie in logistiek · technologische innovatie en digitalisering hebben de potentie om...
TRANSCRIPT
Mei 2018
Innovatie in logistiek
Van kans naar realiteit
2
Inleiding
2
Inhoud
Management summary 3
1. Innovatie raakt de logistieke sector in het hart 4
2. De impact en kans van innovatie op de logistieke sector 5
3. Conclusies en aanbevelingen 13
Appendix 1. Onderzoeksverantwoording 16
Appendix 2. Gebruikte artikelen 19
Colofon 20
3
Management summaryInnovatie is van alle tijden. Voor een onderneming betekent innovatie niet zelden het verschil tussen een
succesvol bedrijf of het einde van het bedrijf. Daarom moet iedere ondernemer serieus nadenken over
de impact en toepasbaarheid van innovatie op zijn of haar bedrijf. Ook logistieke bedrijven kunnen niet
om innovatie heen; zij worden sterk uitgedaagd om inefficiëntie, CO2-uitstoot en kosten te verlagen.
Dit rapport laat zien hoe ondernemers uit de sector Transport en Logistiek een zestal innovatiethema’s in hun sector
beoordelen op impact (de invloed van deze innovatie op de bedrijven in de sector) en kans (de daadwerkelijke toepassing
van deze innovatie door de bedrijven binnen de komende drie jaar). Ondernemers zijn gevraagd naar hun mening over
blockchain, truck platooning, business intelligence, digitale platforms, verduurzaming en robotisering. Bijgaand onze vier
belangrijkste conclusies:
1. Het thema business intelligence (koppelen en inzichtelijk maken van datastromen) scoort het hoogst op impact en hoog
op kans. In onze ogen een terechte en zeer welkome ontwikkeling. Business intelligence is de volgende stap in de
digitale transformatie van de sector en vergroot zijn innovatiekracht. Wij adviseren logistieke ondernemers aandacht te
geven aan het onderwerp business intelligence binnen hun bedrijf. Ze moeten hierbij de samenwerking aangaan met
hun opdrachtgevers en met externe partijen die hen kunnen helpen.
2. Het thema verduurzaming staat hoog op de agenda van ondernemers in de sector; met hoge scores op impact en kans.
Duurzaamheid wordt gezien als ‘license to operate’ en biedt mogelijkheden om de samenwerking met opdrachtgevers
verder te intensiveren. Gezien de vele innovaties op het gebied van alternatieve brandstoffen en de aandacht voor
thema’s als emissievrije stadsdistributie en bouwlogistiek zijn de hoge scores in onze ogen niet verrassend.
3. Het thema truck platooning scoort het laagst van alle zes de innovatiethema’s; zowel op impact als op kans. Een in onze
ogen verrassend lage score. Truck platooning krijgt al meerdere jaren veel aandacht in de vakpers en truckproducenten
zijn er actief mee bezig. Diverse pilots laten positieve resultaten zien op gebied van brandstofbesparingen en emissie-
verlaging. Waarom dan toch deze lage scores? Ten eerste: de pilots in 2016 hebben een beperkt vervolg gehad. Ten tweede
heeft de sector wellicht weinig vertrouwen in de slagkracht van de overheid om wet- en regelgeving en infrastructuur
aan te passen die nodig is om truck platooning mogelijk te maken. De overheid mag nadrukkelijker aangeven hoe zij
deze uitdaging denkt aan te gaan.
4. Voor alle zes innovaties die wij aan de logistieke ondernemers hebben voorgelegd, geldt dat de impactscores hoger
uitvallen dan de kansscores. Met andere woorden: de innovatie wordt serieus genomen, maar de praktische toepasbaarheid
ervan minder. Een reden kan zijn dat innovaties vaak uit andere sectoren (tech, maakindustrie) komen en de voortgang
lastig te volgen is voor logistieke ondernemers. Wij adviseren alert te zijn op ontwikkelingen die de kans vergroten dat een
innovatie ‘van buiten’ binnen de sector ingezet gaat worden. Blockchain is een goed voorbeeld. Deze technologie heeft met
name potentie voor bedrijven die met veel partners werken. Er zijn op dit moment nog relatief weinig concrete projecten in
de sector, maar er gaat een versnelling optreden. Logistieke bedrijven moeten hierop voorbereid zijn.
1. Innovatie raakt de logistieke sector in het hart
4
Innovatie is bepalend voor de toekomst Innovatie is van alle tijden. Stoomkracht en mechanisatie, elektrificatie
en massaproductie, automatisering en internet. Stuk voor stuk waren
dit, in hun eigen tijdperk, ontwikkelingen die het bedrijfsleven op hun
kop hebben gezet. Momenteel brengen digitalisering en technologie de
wereld in rap tempo naar een volgende fase; door velen al de “vierde
industriële revolutie” genoemd.
De impact van innovatie op logistieke bedrijvenIn de sector Transport en Logistiek ging het tot voor kort vooral over
het aantrekken van nieuwe volumes bij nieuwe klantgroepen, het
aangaan van samenwerkingsverbanden of het optimaliseren van
bestaande interne logistieke processen. Tegenwoordig dringen
digitalisering en technologie de bedrijven in de sector met steeds
grotere snelheid binnen. Van big data tot 3D-printing, en van Internet of
Things tot bezorging met drones. De toekomstbestendigheid van het
logistieke bedrijf ligt anno 2018 bij het vermogen tot innovatie.
Wat vinden de ondernemers zelf?Technologische innovatie en digitalisering hebben de potentie om bestaande bedrijfsvoeringen en logistieke ketens
op hun kop te zetten. Maar niet elke innovatie heeft een gelijkwaardige impact op de sector. Dat geldt ook voor het
moment waarop een innovatie de sector serieus gaat beïnvloeden. Bedrijven moeten afwegen in hoeverre zij de
deuren van hun bedrijf voor een innovatie openzetten en wanneer.
Wij hebben ondernemers in de sector Transport en Logistiek in april 2018 naar hun opvattingen over een zestal
innovaties gevraagd. 88 ondernemers uit de sector hebben deelgenomen aan ons marktonderzoek.
Wij hebben hen twee vragen gesteld:
1. Hoe groot acht u de impact van een bepaalde innovatie op bedrijven in de sector Transport en Logistiek? Hier
konden zij kiezen uit een waardering tussen 0 (geen impact) en 7 (hoogste impact).
2. Hoe groot acht u de kans dat deze innovatie binnen drie jaar algemeen wordt toegepast door bedrijven in de
sector Transport en Logistiek? Opnieuw konden zij een wegingscijfer geven tussen de 0 (geen kans) en 7
(grootste kans).
Ook hebben de deelnemers aan de enquête antwoord gegeven op een aantal door ons geformuleerde stellingen.
In hoofdstuk 2 bespreken we de zes innovaties en de mening van de ondernemers. Ook geven wij onze visie op
het belang van de verschillende innovaties. In hoofdstuk 3 geven wij een aantal aanbevelingen aan logistieke
bedrijven hoe om te gaan met de verschillende innovaties. Onze onderzoeksverantwoording staat in appendix 1.
5
2. De impact en kans van innovatie op de logistieke sector
Wij hebben bedrijven gevraagd naar hun mening over de impact en de praktische toepasbaarheid van een zestal innovaties: blockchain, truck platooning, business intelligence, digitale platforms, verduurzaming en robotisering. In figuur 1 zijn de gemiddelde antwoorden van de deelnemers opgenomen. Hoe hoger de score, hoe groter de veronderstelde impact van de betreffende innovatie op de sector of hoe hoger de kans op een snelle toepassing van de betreffende innovatie wordt verwacht. Zoals uit de figuur blijkt, schatten ondernemers de impact van en kans op verduurzaming en business intelligence het hoogst in.
Figuur 1. Impact en kans innovaties
1
2
3
4
5
6
1 2 3 4 5 6
Kleine kans Grote kans
Grot
e im
pact
Figuur 2. Impact en kans blockchain
0
1
2
3
4
5
6
7
0 1 2 3 4 5 6 7
Kleine kans Grote kans
Figuur 3. Impact en kans truck platooning
1
2
4
5
6
7
1 2 3 4 5 6 7
Kleine kans Grote kans
Figuur 4. Impact en kans business intelligence
0
1
2
3
4
5
6
7
0 1 2 3 4 5 6 7
Kleine kans Grote kans
Klei
ne im
pact
Grot
e im
pact
Figuur 5. Impact en kans digitale platforms
0
1
2
3
4
5
6
7
0 1 2 3 4 5 6 7
Kleine kans Grote kans
Klei
ne im
pact
Grot
e im
pact
Figuur 7. Impact en kans robotisering
0
1
2
3
4
5
6
7
0 1 2 3 4 5 6 7
Kleine kans Grote kans
Klei
ne im
pact
Grot
e im
pact
Figuur 6. Impact en kans verduurzaming
0
1
2
3
4
5
6
7
0 1 2 3 4 5 6 7
Kleine kans Grote kans
Klei
ne im
pact
Grot
e im
pact
Business intelligenceBlockchain
Platooning
VerduurzamingRobotisering
Platforms
3
00
De resultaten van de enquête zijn weergegeven in een heatmap waarbij er is gekeken naar de kans en impact. Een heatmap is een handig middel om in één oogopslag een duidelijk beeld te krijgen hoe de deelnemers de kans en impact per innovatiethema beoordelen. De kans en impact wordt verder gevisualiseerd door gebruik te maken van kleuren. Linksonder bevindt zich het groene gebied met kleine kans en kleine impact, en rechtsboven het rode gebied met grote kans en grote impact. Hoe hoger de score op beide assen, hoe belangrijker het thema voor de ondernemers blijkbaar is.
6
De resultaten per innovatie en onze visie worden hieronder besproken.
1. BlockchainEen blockchain (een ketting van blokken in het Nederlands) is
een systeem dat gebruikt kan worden om gegevens vast te
leggen. Dit kunnen bijvoorbeeld overschrijvingen zijn zoals
die bij een reguliere bank mogelijk zijn, maar kan ook
eigendomsaktes, afspraken, persoonlijke berichten of
andere gegevens bevatten. Het is een geautomatiseerd
grootboek van transacties, vastgelegd in een vooraf over-
eengekomen contract. Als de ene partij een transactie
registreert (het lossen van een container) start automatisch de volgende transactie (de financiële afwikkeling). De
potentie van blockchain voor de logistieke sector komt voort uit het feit dat vertrouwen, veiligheid en transparantie
verankerd is in de technologie op basis van vooraf overeengekomen afspraken. Transacties kunnen hierdoor sneller en
met minder kans op fouten en fraude worden uitgevoerd.
Blockchain-initiatieven in de sector Transport en Logistiek beperken zich vooralsnog vooral tot verkenningen naar de
mogelijkheden van de technologie. Concrete toepassingen voor de sector zijn tot op heden in aantal beperkt en op
initiatief van de grote bedrijven. Dit kan komen door de complexiteit van de achterliggende technologie. Maersk is
met IBM een joint venture gestart met als doel vrachtvervoer realtime te monitoren en de digitale communicatie
tussen ketenpartijen te verbeteren door middel van blockchaintechnologie. Goederen en scheepsinformatie, van
fabrikant tot logistiek dienstverlener, worden via een blockchainplatform verwerkt en vervolgens via een digitaal
dashboard inzichtelijk gemaakt.
Een ander bedrijf dat blockchain succesvol heeft weten toe te passen is Koopman Logistics. Door gebruik te maken
van blockchain is Koopman Logistics in staat om de logistieke processen van het vervoer en opslag van nieuwe en
gebruikte auto’s te digitaliseren. Denk daarbij aan de vrachtbrief, douaneprocessen, facturatie en betalingen. De
gemeente Rotterdam is in samenwerking met het havenbedrijf Rotterdam op zoek naar blockchaintoepassingen
voor de logistieke sector. Het initiatief BlockLab is een kenniscentrum waar theoretische blockchaintoepassingen in
de praktijk worden uitgewerkt. Ook ABN AMRO heeft een aantal blockchainpilots lopen, onder meer in commercieel
vastgoed en de clearing van derdengeldtransacties. In januari 2018 heeft ABN AMRO een eerste landbouw-
grondstoffentransactie via blockchaintechnologie afgewikkeld.
Deelnemers aan de enquête geven gemiddeld een score
van 4,9 uit 7 op de vraag hoe groot de impact van block-
chaintechnologie op de transport- en logistieksector wordt.
64% geeft een score van 5 of hoger. Van de deelnemers
beoordeelt 11,3 % de impact zelfs met een 7 (hoogste
impact). De voordelen van blockchain zoals ketentrans-
parantie en efficiënte data-uitwisseling worden ook door
de deelnemers erkend. 80% is het er gedeeltelijk of geheel
mee eens dat blockchain transparantie en vertrouwen
creëert waardoor data-uitwisseling in de keten toeneemt.
De kans dat blockchaintechnologie binnen drie jaar
gevolgen heeft voor bedrijven in de sector wordt echter
lager geschat. Deelnemers geven gemiddeld een score
van 3,9 op deze vraag. 32% geeft een 5 of hoger. Terwijl
35% een 3 of lager geeft. Het vooralsnog beperkte aantal
concrete toepassingen van de blockchaintechnologie kan
Figuur 1. Impact en kans innovaties
0
1
2
3
4
5
6
1 2 3 4 5 6
Kleine kans Grote kans
Grot
e im
pact
Figuur 2. Impact en kans blockchain
0
1
2
3
4
5
6
7
0 1 2 3 4 5 6 7
Kleine kans Grote kans
Figuur 3. Impact en kans truck platooning
1
2
4
5
6
7
1 2 3 4 5 6 7
Kleine kans Grote kans
Figuur 4. Impact en kans business intelligence
0
1
2
3
4
5
6
7
0 1 2 3 4 5 6 7
Kleine kans Grote kans
Klei
ne im
pact
Grot
e im
pact
Figuur 5. Impact en kans digitale platforms
0
1
2
3
4
5
6
7
0 1 2 3 4 5 6 7
Kleine kans Grote kans
Klei
ne im
pact
Grot
e im
pact
Figuur 7. Impact en kans robotisering
0
1
2
3
4
5
6
7
0 1 2 3 4 5 6 7
Kleine kans Grote kans
Klei
ne im
pact
Grot
e im
pact
Figuur 6. Impact en kans verduurzaming
0
1
2
3
4
5
6
7
0 1 2 3 4 5 6 7
Kleine kans Grote kans
Klei
ne im
pact
Grot
e im
pact
Business IntelligenceBlockchain
Patooning
VerduurzamingRobotisering
Platforms
3
00
7
een verklaring zijn voor het feit dat de impact hoger wordt geschat dan de kans. Ook is het mogelijk dat de
deelnemers het tijdsbestek van drie jaar te kort vinden.
Onze visie wijkt af van de enquêteresultaten. Wij denken eveneens dat blockchain belangrijk is maar dat de praktische
toepassing daarvan in de sector veel sneller zal gaan dan dat nu uit de enquête blijkt. Digitalisering en uniforme data-
uitwisseling leiden tot optimalisatie van het logistieke proces. Hiermee is blockchaintechnologie van grote toegevoegde
waarde voor de sector. Over de vraag of blockchaintechnologie ‘vertrouwde tussenpartijen’1 in de sector overbodig
maken zijn de meningen verdeeld. 46% is het hier gedeeltelijk of geheel mee eens.
1 Expediteurs worden regelmatig genoemd als een mogelijk kwetsbare groep met betrekking tot de impact van blockchain. Immers, zij regelen namens hun opdrachtgevers veel taken op het gebied van documentenverkeer. De blockchain technologie kan het verdienmodel van de expediteur aantasten.
2. Truck platooningTruck platooning is volgens vele publicaties een veel-
belovende innovatie voor het langeafstandsvervoer. Bij
truck platooning zijn vrachtwagens elektronisch met elkaar
verbonden en rijden ze op korte afstand van elkaar. Alleen
de voorste truck is bemand door een chauffeur die de
snelheid en route bepaalt. Acties als remmen, gas geven
en sturen worden automatisch gevolgd door de volgende
trucks. Truck platooning zorgt voor een betere doorstroming
van het verkeer. Bijkomende voordelen zijn minder brandstof-
verbruik en een lagere CO2-uitstoot. Brandstof- en CO2-
besparingen kunnen volgens lector logistiek Walther Ploos
van Amstel en supermarktconcern Albert Heijn oplopen tot
10 procent.
Samen met truckfabrikant MAN brengt logistiek dienstverlener DB Schenker truck platooning sinds april in de
praktijk. In een gezamenlijk project rijdt een konvooi, bestaande uit twee vrachtwagens, tussen DB Schenker-
distributiecentra in München en Neurenberg. De volledig beladen vrachtwagens leggen een afstand van ongeveer
125 kilometer af. In deze experimentele fase zijn beide vrachtwagens nog bemand door een chauffeur.
Truck platooning biedt ook voordelen op het gebied de inzetbaarheid van chauffeurs. De chauffeur in de volgende
vrachtwagen hoeft zich niet langer te concentreren op het rijden maar kan bijvoorbeeld administratieve taken
uitvoeren. Ook is het denkbaar dat chauffeurs elkaar afwisselen op lange ritten en op die manier effectiever
kunnen werken. Vooralsnog is truck platooning alleen mogelijk met vrachtwagens van hetzelfde merk. Het
consortium Ensemble waarbij zes Europese vrachtwagenfabrikanten (DAF, Daimler, Iveco, MAN, Scania en Volvo
Renault) en TNO zijn aangesloten onderzoekt de mogelijkheden voor truck platooning met vrachtwagens van
verschillende merken.
Om truck platooning op grote schaal succesvol uit te rollen moeten wetgeving, juridische aansprakelijkheid en
verzekering in orde zijn. Op dit moment gaat de praktische toepasbaarheid sneller dan de benodigde aanpassingen van
bestaande infrastructuur en regelgeving.
8
Gemiddeld geven de deelnemers aan de enquête een
score van 4,1 uit 7 op de vraag hoe groot de impact van
truck platooning is op de sector. 49% geeft een score van
5 of hoger. De kans dat truck platooning binnen drie jaar
gevolgen gaat hebben voor bedrijven in de sector wordt
aanzienlijk lager geschat met een gemiddelde score van
2,6. Van de deelnemers geeft 17% een 5 of hoger. 72%
geeft een 3 of lager. Dit is de laagste score die deelnemers
geven van de zes innovatiethema’s. Dat vinden wij opmerkelijk.
Volgens TNO is de techniek namelijk voldoende ontwikkeld
en veilig genoeg om truck platooning te testen op de
openbare weg. Een aantal succesvolle pilots hebben in
2016 plaatsgevonden, met positieve reacties van zowel
deelnemende partijen als overheid. Dit heeft echter nog niet
geleid tot een versnelling van de toepassing. Ook adequate
wet- en regelgeving laat nog op zich wachten. Dat is een
mogelijke verklaring voor de lage score. Het geloof is er nog
Figuur 1. Impact en kans innovaties
0
1
2
3
4
5
6
1 2 3 4 5 6
Kleine kans Grote kans
Grot
e im
pact
Figuur 2. Impact en kans blockchain
0
1
2
3
4
5
6
7
0 1 2 3 4 5 6 7
Kleine kans Grote kans
Figuur 3. Impact en kans truck platooning
1
2
4
5
6
7
1 2 3 4 5 6 7
Kleine kans Grote kans
Figuur 4. Impact en kans business intelligence
0
1
2
3
4
5
6
7
0 1 2 3 4 5 6 7
Kleine kans Grote kans
Klei
ne im
pact
Grot
e im
pact
Figuur 5. Impact en kans digitale platforms
0
1
2
3
4
5
6
7
0 1 2 3 4 5 6 7
Kleine kans Grote kans
Klei
ne im
pact
Grot
e im
pact
Figuur 7. Impact en kans robotisering
0
1
2
3
4
5
6
7
0 1 2 3 4 5 6 7
Kleine kans Grote kans
Klei
ne im
pact
Grot
e im
pact
Figuur 6. Impact en kans verduurzaming
0
1
2
3
4
5
6
7
0 1 2 3 4 5 6 7
Kleine kans Grote kansKl
eine
impa
ct
Grot
e im
pact
Business IntelligenceBlockchain
Patooning
VerduurzamingRobotisering
Platforms
3
00
niet bij bedrijven dat de overheid de wetgeving voortvarend gaat aanpassen. Dit wordt bevestigd door het antwoord op
de stelling of truck platooning binnen drie jaar werkelijkheid op de Nederlandse snelwegen zal zijn; slechts 33% is het
hier gedeeltelijk of geheel mee eens. Over de vraag of truck platooning uitkomst biedt voor het chauffeurstekort bestaat
onder de deelnemers verdeeldheid. 50% is het hier gedeeltelijk of geheel mee eens.
Wij denken dat truck platooning op snelwegen een innovatie is die daadwerkelijk toegepast gaat worden. Zodra wet- en
regelgeving niet langer een remmende factor is kan invoering van truck platooning snel werkelijkheid worden. Het is
verstandig om als transportbedrijf de mogelijkheden en ontwikkeling van truck platooning nauwkeurig te volgen om hier
tijdig op te kunnen inspelen.
3. Business intelligenceAnno 2018 beschikken alle bedrijven over grote hoeveel-
heden data. Logistieke bedrijven hebben een overvloed aan
operationele informatie tot hun beschikking uit transport-
planning, warehousemanagementsystemen, boordcomputers,
etcetera. Met deze informatie over onder andere leveringen,
doorlooptijden en transport-routes kunnen ondernemingen
hun logistieke processen optimaliseren. De uitdaging is om
deze data uit verschillende bronnen bij elkaar te brengen in
één systeem. Business intelligence (BI) helpt bedrijven om
de beschikbare informatie inzichtelijk te maken om processen en dienstverlening, individueel of samen met
opdrachtgevers, te verbeteren.
Motion10 en UC Group helpen logistieke bedrijven om slimmer en efficiënter te werken met behulp van BI.
Financiële en operationele data worden overzichtelijk weergegeven in BI-dashboards die de basis vormen voor
nadere analyse. Heineken maakt gebruik van BI om voorraadniveaus van materialen in zijn brouwerijen beter
te sturen. Dit biedt voordelen bij het bepalen van voorraadniveaus van materialen en het optimaal benutten
van capaciteit. Een ander voorbeeld is de Simacan control tower die Albert Heijn gebruikt in zijn dagelijkse
thuisbelevering via Albert.nl. De data zijn afkomstig uit drie interne bronnen. Hier worden realtime open data aan
toegevoegd. De actuele aankomsttijden van de bestelbussen worden continu doorgerekend wat leidt tot betere
communicatie met consumenten en betere planningsbeslissingen.
9
Van de zes innovaties die we in dit onderzoek aan de deel-
nemers hebben voorgelegd wordt BI beschouwd als de
innovatie met de hoogste impact op de sector. Gemiddeld
geven de deelnemers een score van 5,2 uit 7 op de vraag
hoe groot de impact van BI is op de efficiëntie van logistieke
processen. Maar liefst 74% van de ondernemers geeft een
score van 5 of hoger. De kans dat bedrijven in de sector
binnen drie jaar BI grootschalig inzetten scoort met 4,3 uit 7,
de hoogste kans van de zes innovatiethema’s. 51% van de
deelnemers geeft op deze vraag een score van 5 of hoger.
Naar onze mening verdient BI absoluut aandacht, aangezien
dit de toepasbaarheid én waarde van data verhoogt. In een
wereld waarin velen data als het nieuwe goud zien, zullen
opdrachtgevers en logistiek dienstverleners elkaar steeds
weer uitdagen om processen te optimaliseren. In onze ogen
gaat BI een steeds belangrijkere rol spelen. Dit wordt volgens
ons bevestigd door de antwoorden op de stellingen. 33% is
Figuur 1. Impact en kans innovaties
1
2
3
4
5
6
1 2 3 4 5 6
Kleine kans Grote kans
Grot
e im
pact
Figuur 2. Impact en kans blockchain
0
1
2
3
4
5
6
7
0 1 2 3 4 5 6 7
Kleine kans Grote kans
Figuur 3. Impact en kans truck platooning
1
2
4
5
6
7
1 2 3 4 5 6 7
Kleine kans Grote kans
Figuur 4. Impact en kans business intelligence
0
1
2
3
4
5
6
7
0 1 2 3 4 5 6 7
Kleine kans Grote kans
Klei
ne im
pact
Grot
e im
pact
Figuur 5. Impact en kans digitale platforms
0
1
2
3
4
5
6
7
0 1 2 3 4 5 6 7
Kleine kans Grote kans
Klei
ne im
pact
Grot
e im
pact
Figuur 7. Impact en kans robotisering
0
1
2
3
4
5
6
7
0 1 2 3 4 5 6 7
Kleine kans Grote kans
Klei
ne im
pact
Grot
e im
pact
Figuur 6. Impact en kans verduurzaming
0
1
2
3
4
5
6
7
0 1 2 3 4 5 6 7
Kleine kans Grote kans
Klei
ne im
pact
Grot
e im
pact
Business intelligenceBlockchain
Platooning
VerduurzamingRobotisering
Platforms
3
00
het eens met onze stelling dat BI de ketensamenwerking tussen verladers en logistiek dienstverleners gaat intensiveren;
en 42% is het hier gedeeltelijk mee eens. Bedrijven met meer dan 100 ondernemers en bedrijven met minder dan 100
werknemers antwoorden niet verschillend op deze stelling.
Met de stelling dat de sector te weinig medewerkers heeft met specifieke BI-vaardigheden is bijna 80% het gedeeltelijk
of geheel eens. Ondernemers moeten extra aandacht geven aan het aantrekken en opleiden van mensen met specifieke
interesse en vaardigheden op het gebied van data-analyse.
4. Digitale platformsIn de logistieke sector kan nog altijd een stuk efficiënter te
werk gaan. Distributiecentra die niet optimaal gebruikt worden,
vrachtwagens die vol naar de bouwplaats rijden en leeg terug
en halflege bestelbusjes die onze online gekochte pakketjes
bezorgen en veel kilometers maken vanwege de hoge retour-
percentages. Uit onderzoek van Connekt uit 2017 blijkt dat de beladingsgraad van bestelbusjes slechts 33,5% is. Het
efficiënter inzetten van bestaande maar onbenutte capaciteit is één van de belangrijke uitdagingen voor logistieke
bedrijven en hun opdrachtgevers. We weten vaak simpelweg niet dát het er is, waar het beschikbaar is en voor hoe
lang. Technologie kan uitkomst bieden. Er zijn steeds meer start-ups die beschikbare maar niet bekende logistieke
capaciteit door middel van digitale platforms zichtbaar maken.
Een Nederlands voorbeeld is Stockspots, dat door de logistieke vakpers ook wel de Airbnb voor warehousing wordt
genoemd. Via Stockspots kan tijdelijke warehousecapaciteit ingekocht worden. Shypple is een Nederlandse online
expediteur waar bedrijven rechtstreeks hun vracht kunnen boeken. En onlangs heeft Quicargo geld uit de markt
gehaald voor buitenlandse expansie. Ook de grote logistieke spelers digitaliseren hun capaciteit. Zo ontwikkelde
Gefco (een grote Franse logistieke dienstverlener) een app waarmee autodealers het internationale transport van
hun auto’s kunnen regelen. Kuehne+Nagel gaat het logistieke platform van Transporeon Group gebruiken voor de
uitwisseling van transportdata met zijn externe vervoerders.
Digitale platforms zijn in de toekomst ook op andere manieren te gebruiken. Werknemers van logistieke bedrijven kunnen beter
ingezet worden via een digitaal platform. Bedrijven kunnen in piekperiodes makkelijker extra, geschoold personeel aannemen
op tijdelijke basis. Doordat de piekperiode niet bij alle bedrijven op hetzelfde moment valt, kunnen bedrijven elkaars personeel
gebruiken. Wanneer er in de toekomst door vergrijzing minder personeel beschikbaar is, is dit een goede oplossing.
10
Gemiddeld geven de deelnemers aan de enquête een
score van 4,4 uit 7 op de vraag hoe groot de impact van
digitale platformtechnologie is op het optimaal inzetten van
bestaande logistieke capaciteit; 52% van de deelnemers
geeft een score van 5 of hoger. De inschatting van de kans
dat logistieke bedrijven binnen drie jaar grootschalig gebruik
gaan maken van digitale platforms om capaciteit uit te
wisselen scoort met een gemiddelde van 3,7 uit 7 lager.
Slechts 32% van de deelnemers geeft op deze vraag een
score van 5 of hoger. Dit kan te maken hebben met het
feit dat er nu nog slechts sprake is van een klein aantal
platforms. Onze visie is dat de achterliggende technologie
niet zo ingewikkeld is en het opdrachtgevers op eenvoudige
wijze toegang kan geven tot een netwerk aan flexibele
capaciteit. Uiteraard moet de kwaliteit van de aangeboden
capaciteit wel zorgvuldig worden getoetst door de
gebruikers.
Figuur 1. Impact en kans innovaties
0
1
2
3
4
5
6
1 2 3 4 5 6
Kleine kans Grote kans
Grot
e im
pact
Figuur 2. Impact en kans blockchain
0
1
2
3
4
5
6
7
0 1 2 3 4 5 6 7
Kleine kans Grote kans
Figuur 3. Impact en kans truck platooning
1
2
4
5
6
7
1 2 3 4 5 6 7
Kleine kans Grote kans
Figuur 4. Impact en kans business intelligence
0
1
2
3
4
5
6
7
0 1 2 3 4 5 6 7
Kleine kans Grote kans
Klei
ne im
pact
Grot
e im
pact
Figuur 5. Impact en kans digitale platforms
0
1
2
3
4
5
6
7
0 1 2 3 4 5 6 7
Kleine kans Grote kans
Klei
ne im
pact
Grot
e im
pact
Figuur 7. Impact en kans robotisering
0
1
2
3
4
5
6
7
0 1 2 3 4 5 6 7
Kleine kans Grote kans
Klei
ne im
pact
Grot
e im
pact
Figuur 6. Impact en kans verduurzaming
0
1
2
3
4
5
6
7
0 1 2 3 4 5 6 7
Kleine kans Grote kans
Klei
ne im
pact
Grot
e im
pact
Business IntelligenceBlockchain
Patooning
VerduurzamingRobotisering
Platforms
3
00
Over de stelling dat digitale platforms de nieuwe concurrenten voor bedrijven in de sector Transport en Logistiek zijn,
blijken de meningen verdeeld. Zo’n 25% is neutraal, 35% is het (gedeeltelijk) oneens, en 48% is het (gedeeltelijk) eens.
Er zijn geen grote verschillen tussen de grotere en kleinere logistiekbedrijven. Verdeeld zijn de deelnemers ook over
de stelling dat de toegevoegde waarde van externe digitale platforms beperkt is en geen bedreiging vormt voor de
klantrelatie. 44% is het (gedeeltelijk) eens, zo’n 32% is neutraal en 32% is het (gedeeltelijk) oneens.
Naar onze mening is deze platformtechnologie kansrijk gezien de maatschappelijke druk om efficiënter gebruik te
maken van bestaande vervoerscapaciteit en de krapte aan vervoerscapaciteit die de huidige markt ervaart. Denk hierbij
aan de grote ambities die we in Europa hebben op het gebied van klimaatbehoud en verlaging van de CO2-uitstoot.
5. VerduurzamingDe sector Transport en Logistiek zorgt voor veel
CO2-uitstoot. De logistieke sector in Nederland is verant-
woordelijk voor 13% van de totale CO2-uitstoot van huis-
houdens en sectoren, zo stelt het CBS. Verduurzaming
van transportmiddelen (elektrisch, LNG of hybride) is een
gedeelte van de oplossing. Dit wordt ook noodzaak,
want door milieuzones mogen in een groot aantal steden
vrachtwagens met een dieselmotor al niet meer de
binnenstad in. Brancheorganisatie TLN verwacht dat het
mogelijk is om in 2025 de bevoorrading van grotere
binnensteden volledig met emissievrije vrachtwagens
uit te voeren.
Ook samenwerking en nieuwe logistieke concepten zijn oplossingen die de sector verduurzamen. Een voorbeeld
is efficiëntere stadslogistiek, zoals het verzamelen van de producten buiten de stadskern. Dit beperkt het aantal
ritten in de binnenstad en biedt kansen voor elektrisch vervoer door middel van kleinere voertuigen. Een mooi
voorbeeld hiervan is de bouw van appartementencomplex De Trip in de stad Utrecht waarbij gebruik gemaakt
is van een bouwhub buiten de stad. Het benodigde materiaal voor de bouw werd daar verzameld en ook het
personeel vertrok vanaf dit punt naar de bouwplaats. Dit resulteerde volgens TNO in 69% minder ritten naar de
bouwplaats en 68% minder CO2-uitstoot. Leveranciers bespaarden per rit 81 minuten doordat zij minder lang
hoefden te wachten.
11
Logistiek dienstverlener CB is een samenwerking gestart met stadsdistributeur City Hub waarbij City Hub goederen
aan de rand van stad verzamelt en met kleine elektrische voertuigen in de binnenstad levert. Ook onderzoek in de
deelwijk De Oude Pijp in Amsterdam laat zien dat efficiëntere logistiek nodig is om de leefkwaliteit van steden te
verbeteren. In deze wijk worden per week 10.000 leveringen gedaan door bestelbusjes en vrachtwagens. Dit zorgt
voor een enorme verkeers- en milieudruk op de wijk.
Deelnemers aan onze enquête zien het belang van verduur-
zaming van de sector in. Alleen business intelligence wordt
beschouwd als een innovatie met nóg meer impact op de
sector. Verduurzaming scoort even hoog als blockchain. De
impact van verduurzaming op de sector schatten de deel-
nemers gemiddeld in op 4,9 uit 7; 66% van de deelnemers
geeft op deze vraag een score van 5 of hoger. Gemiddeld
schatten deelnemers de kans dat verduurzaming binnen
twee jaar gevolgen gaat hebben voor de sector in met een
score van 4,4 uit 7. 52% van de deelnemers geeft een
score van 5 of hoger. Er is hier voor een periode van twee
jaar gekozen, omdat verduurzaming al verder gevorderd is
dan de andere innovatiethema’s.
Dit past bij onze eigen visie dat verduurzaming al een groot
effect heeft en dit thema aan belang blijft winnen binnen de
sector; zeker gezien de steeds strenger wordende wettelijke
regels op dit gebied. Interessante constatering is dat 53%
Figuur 1. Impact en kans innovaties
0
1
2
3
4
5
6
1 2 3 4 5 6
Kleine kans Grote kans
Grot
e im
pact
Figuur 2. Impact en kans blockchain
0
1
2
3
4
5
6
7
0 1 2 3 4 5 6 7
Kleine kans Grote kans
Figuur 3. Impact en kans truck platooning
1
2
4
5
6
7
1 2 3 4 5 6 7
Kleine kans Grote kans
Figuur 4. Impact en kans business intelligence
0
1
2
3
4
5
6
7
0 1 2 3 4 5 6 7
Kleine kans Grote kans
Klei
ne im
pact
Grot
e im
pact
Figuur 5. Impact en kans digitale platforms
0
1
2
3
4
5
6
7
0 1 2 3 4 5 6 7
Kleine kans Grote kans
Klei
ne im
pact
Grot
e im
pact
Figuur 7. Impact en kans robotisering
0
1
2
3
4
5
6
7
0 1 2 3 4 5 6 7
Kleine kans Grote kans
Klei
ne im
pact
Grot
e im
pact
Figuur 6. Impact en kans verduurzaming
0
1
2
3
4
5
6
7
0 1 2 3 4 5 6 7
Kleine kans Grote kans
Klei
ne im
pact
Grot
e im
pact
Business IntelligenceBlockchain
Patooning
VerduurzamingRobotisering
Platforms
3
00
van de deelnemers verduurzaming ook als essentieel ziet om te kunnen overleven in de sector. En 28% is het
gedeeltelijk met deze stelling eens. De logistieke bedrijven met meer dan 100 werknemers zijn hier nog wat meer van
overtuigd dan de kleinere bedrijven; 86% van deze deelnemers is het gedeeltelijk of geheel eens met deze stelling.
79% van de deelnemers van bedrijven met minder dan 100 werknemers is het hier gedeeltelijk of geheel mee eens.
Iets minder ondernemers zijn van mening dat verduurzaming de ketensamenwerking tussen partners in de sector
intensiveert. 73% van de deelnemers is het hier gedeeltelijk of geheel mee eens.
Wij denken dat ketensamenwerking op het gebied van verduurzaming essentieel is om de sector te verder te
verduurzamen. Alle partijen moeten hun bijdrage aan verduurzaming leveren. Er moet sprake zijn van een gedeeld
belang die de route naar verduurzaming mogelijk maakt. Wanneer één schakel binnen de sector niet de noodzaak inziet,
blijft namelijk de gehele keten achter. Deze visie hebben wij onlangs in ons rapport over stadsdistributie toegelicht.
6. RobotiseringRobotisering kan het logistieke proces in distributiecentra
verder automatiseren en efficiënter maken. Robots worden
bijvoorbeeld ingezet voor order picking; zij maken minder
fouten bij dit fysiek zware werk en kunnen orders sneller
bij elkaar zoeken. Robotisering biedt voordelen bij de
verwerking van sterk groeiende e-commerce volumes.
Hierover schreven wij al eerder. Zeker in piekperioden,
waarvan er steeds meer zijn in een jaar, kan het een
uitkomst zijn. Distributiecentra hebben moeite om aan
geschikt personeel te komen om de grote fluctuaties op te vangen. Volgens het CBS gaf in het eerste kwartaal
van 2018 17,4% van de opslagbedrijven aan een personeelstekort te hebben.
12
Robots kunnen ook op andere wijze het personeel ondersteunen, bijvoorbeeld door ‘follow-me carts’ die de
werknemers volgen. Daardoor hoeven de werknemers geen karren meer te duwen of dozen te dragen. DHL maakt
hier gebruik van. Daarnaast kunnen robots in distributiecentra ook de verpakking en opslag van producten voor hun
rekening nemen. De productiviteitsverhogende inzet van robots wordt steeds vaker praktijk. Supermarktketen Plus
laat bijvoorbeeld een nieuw, volledig geautomatiseerd distributiecentrum bouwen in Tiel. En concurrent Jumbo laat
een geautomatiseerd distributiecentrum bouwen in Nieuwegein. Robotisering is ook niet geheel nieuw. Logistiek
dienstverlener Rotra heeft al sinds 2005 een samenwerking met fietsfabrikant Gazelle waarbij de distributie van de
fietsen van Gazelle vanuit een volledig geautomatiseerd magazijn gebeurt.
Deelnemers aan de enquête geven de impact van robotisering
op de sector een gemiddelde score van 4,6 uit 7; 57% van
de deelnemers verwacht een grote impact van robotisering
(een score van 5 of hoger). Deelnemers zijn wat sceptischer
als het aankomt op de kans dat robotisering binnen
afzienbare tijd effect gaat hebben op de sector. Gemiddeld
geven zij een score van 3,9 voor de kans dat robotisering
de sector binnen drie jaar blijvend verandert; 31% van de
deelnemers schat de kans dat dit gebeurt op 5 of hoger.
De impact schatten zij dus een stuk hoger in dan de kans
dat dit daadwerkelijk op middellange termijn gaat gebeuren.
Robotisering is duur, waardoor wij verwachten dat grote
bedrijven hier eerder de keuze voor maken. Ook loont robo-
tisering voor hen eerder. Opvallend genoeg schatten kleinere
ondernemers (minder dan 100 werknemers) de kans en
impact van robotisering juist groter in dan grote bedrijven
(met meer dan 100 werknemers). Onze visie is dat robo-
Figuur 1. Impact en kans innovaties
0
1
2
3
4
5
6
1 2 3 4 5 6
Kleine kans Grote kans
Grot
e im
pact
Figuur 2. Impact en kans blockchain
0
1
2
3
4
5
6
7
0 1 2 3 4 5 6 7
Kleine kans Grote kans
Figuur 3. Impact en kans truck platooning
1
2
4
5
6
7
1 2 3 4 5 6 7
Kleine kans Grote kans
Figuur 4. Impact en kans business intelligence
0
1
2
3
4
5
6
7
0 1 2 3 4 5 6 7
Kleine kans Grote kans
Klei
ne im
pact
Grot
e im
pact
Figuur 5. Impact en kans digitale platforms
0
1
2
3
4
5
6
7
0 1 2 3 4 5 6 7
Kleine kans Grote kans
Klei
ne im
pact
Grot
e im
pact
Figuur 7. Impact en kans robotisering
0
1
2
3
4
5
6
7
0 1 2 3 4 5 6 7
Kleine kans Grote kans
Klei
ne im
pact
Grot
e im
pact
Figuur 6. Impact en kans verduurzaming
0
1
2
3
4
5
6
7
0 1 2 3 4 5 6 7
Kleine kans Grote kans
Klei
ne im
pact
Grot
e im
pact
Business IntelligenceBlockchain
Patooning
VerduurzamingRobotisering
Platforms
3
00
tisering de logistieke afhandelingen in distributiecentra zeker gaat beïnvloeden. Het aantal pilots is sterk groeiende.
33% van de ondernemers is het eens of gedeeltelijk eens met de stelling dat opdrachtgevers zullen eisen dat robotisering
ingezet wordt in distributiecentra. Dit percentage is nog beperkt, maar deze trend is wel zichtbaar. Door de webshops
worden steeds kortere levertijden aan de consument beloofd. Wel zien ondernemers de rol van de werknemer in een
distributiecentrum veranderen. 82% van de ondernemers is het eens of gedeeltelijk eens met de stelling dat medewerkers
zich door robotisering met complexere werkzaamheden en maatwerk kunnen bezighouden. Vooral kleinere bedrijven
zijn het eens met deze stelling.
Overige innovatiesZoals we in de inleiding van dit rapport aangaven, hebben wij bewust gekozen voor een afbakening tot zes typen innovatie.
Uiteraard zijn er andere relevante innovaties te bedenken die we niet hebben benoemd maar wel een impact kunnen
hebben op de sector. Wij hebben de deelnemers aan de enquête hiernaar gevraagd. De antwoorden die we terugkregen
zijn zeer divers. Een aantal deelnemers verwacht dat technieken als virtual reality en artificial intelligence een rol gaan
spelen in de sector. Internet of Things (IoT) wordt het meest genoemd. Dit is niet verwonderlijk. IoT heeft een
essentiële rol in het proces van digitalisering, connectiviteit en het beschikbaar stellen van realtime data. Door gebruik
te maken van IoT kunnen voorwerpen zelfstandig met elkaar communiceren en gegevens uitwisselen via internet.
Onze verwachting is dat bedrijven steeds vaker IoT-oplossingen gaan toepassen in hun organisatie om processen en
dienstverlening te optimaliseren. Zo is het Havenbedrijf Rotterdam met IBM een samenwerking gestart om de haven
te digitaliseren. Sensoren op kademuren, meerpalen en wegen sturen op continue gegevens als waterstanden, zout-
gehalte, windsnelheid, zicht en stroming naar een dashboard waarin deze data worden samengevoegd en verwerkt.
De vervoersstromen worden hierdoor efficiënter te managen en veiliger.
13
3. Conclusies en aanbevelingen Innovatie bepaalt onze toekomst. Dat geldt zeker voor logistieke bedrijven. Zij worden geconfronteerd met innovaties die hun verdienmodel en bedrijfsvoering nu of in de nabije toekomst beïnvloeden.
Voor ons een reden om in deze publicatie de focus te leggen op een zestal innovatiethema’s waarvan wij denken dat deze
de komende periode extra aandacht moeten krijgen van ondernemers. Tevens hebben wij een aantal stellingen en vragen
voorgelegd aan direct betrokkenen uit de sector. Wij hebben hen gevraagd naar de impact van de innovatie op de sector
en de kans dat deze innovatie daadwerkelijk binnen afzienbare tijd wordt ingezet door bedrijven uit de sector. Door deze te
combineren en te visualiseren in een heatmap hebben we de relevantie van de zes innovaties inzichtelijk gemaakt.
Wij vonden het opmerkelijk dat de deelnemers de impact van de innovaties op de sector groter inschatten dan de kans
dat ze binnen afzienbare termijn binnen de bedrijven in de sector toegepast gaan worden of concrete gevolgen gaan
hebben. Twijfelen de deelnemers aan de succesvolle doorbraak van de achterliggende technologie, of heeft het met de
traditionele cultuur van de sector te maken? Belangrijk is dat ondernemers de ontwikkelingen van de diverse innovaties
met aandacht volgen. Doordat ondernemers de kans op spoedige toepasbaarheid of bedrijfseffect laag inschatten,
zien zij minder urgentie om zich daarin te verdiepen. Maar wat als binnen een jaar blijkt dat de kans op een innovatie
aanzienlijk toeneemt? Dan kan dat grote gevolgen hebben voor een bedrijf als het daar niet op heeft ingespeeld.
Hieronder zijn de belangrijkste conclusies per innovatie aangegeven inclusief aanbevelingen aan logistieke bedrijven hoe
met deze innovaties om te gaan.
1. Blockchain scoort hoog op impact en lager op kans
Impact: score 4,9; 64% geeft score van 5 of hoger. Kans: score 3,9; 32% geeft score van 5 of hoger.
Conclusie
In deze fase komen met name de grote bedrijven (Havenbedrijf Rotterdam, IBM en Maersk) als koplopers in het nieuws met
blockchainproeven. De middelgrote bedrijven blijven aan de zijlijn staan en wachten af wanneer het voor hen interessant
wordt. De voortgang wordt met interesse gevolgd, maar leidt nu nog niet tot een veelheid aan nieuwe initiatieven.
Aanbeveling
Blijf alert op ontwikkelingen met betrekking tot blockchain. Immers, de impact wordt hoog ingeschat. Als blockchain een
bewezen technologie blijkt, en het aantal toepassingen snel gaat stijgen, kan dit grote gevolgen hebben voor de rol en
betekenis van een groot aantal bedrijven uit de sector. Zoals gezegd, vooral het verdienmodel van expediteurs kan
geraakt worden.
2. Truck platooning scoort vrij hoog op impact maar erg laag op kans
Impact: score 4,1; 49% geeft score van 5 of hoger. Kans: score 2,9; 17% geeft score van 5 of hoger.
Conclusie
Dit vinden wij een opmerkelijke uitslag. Er wordt veel geschreven over truck platooning en vrijwel alle Europese truck-
fabrikanten zijn actief betrokken. Pilots geven aan dat er grote voordelen te behalen zijn op gebied van efficiëntie en
uitstootvermindering. Wellicht is het vertrouwen in de overheid voor wat betreft het verkeerswettelijk mogelijk maken
van truck platooning op de snelwegen bij de enquête-deelnemers beperkt.
14
Aanbeveling
Het profiel van het logistieke bedrijf is bepalend voor de mate waarin men het management de ontwikkelingen van
truck platooning moet volgen. Deze technologie is interessant voor met name transportbedrijven die zich specifiek
toeleggen op nationaal vervoer voor grotere opdrachtgevers over langere afstand. Daarnaast mag de overheid
nadrukkelijker aangeven hoe zij de aapassing van wet- en regelgeving denkt aan te gaan.
3. Business intelligence scoort als hoogste van de zes innovatie thema’s op impact; ook kans scoort relatief hoog
Impact: score 5,2; 74% geeft score van 5 of hoger. Kans: score 4,3; 51% geeft score van 5 of hoger.
Conclusie
De uitslag is in onze ogen een bevestiging van de digitale transitie die bedrijven in de sector doormaken. Op strategisch
niveau (ketensamenwerking, vaardigheden personeel) wordt aandacht gegeven aan de waarde van data. Bedrijven realiseren
zich dat ze de echte waarde van informatie pas kunnen verzilveren na een grondige analyse. Business intelligence leidt
tot meer efficiëntie.
Aanbeveling
Aan alle bedrijven in de sector doen we de oproep om met BI aan de slag te gaan. Dit is naar onze overtuiging cruciaal
voor de continuïteit van elke onderneming. Opdrachtgevers en hun logistiek dienstverleners zullen steeds vaker met
elkaar op basis van cijfers het gesprek willen aangaan hoe ze hun performance verder kunnen verbeteren.
4. Digitale platforms scoort vrij hoog op impact en vrij laag op kans
Impact: score 4,4; 52% geeft score van 5 of hoger. Kans: score 3,7; 32% geeft score van 5 of hoger.
Conclusie
De deelnemers aan de enquête zien de toegevoegde waarde van digitale platforms. Zij erkennen de kracht van het
delen van informatie tussen twee partijen die elkaar niet kennen, maar wel interessant zijn voor elkaar. Een relatief hoge
score op impact suggereert dat de deelnemers digitale platforms zien als een nieuwe vorm van concurrentie. De lagere
score met betrekking tot de kans kan te maken hebben met het feit dat er nu nog relatief weinig logistieke platforms zijn..
Aanbeveling
Het aantal bestaande logistieke platforms is gering, maar ze zijn wel succesvol. Zij bieden een eenvoudige en direct
toegankelijke tool aan bedrijven die capaciteit zoeken en aanbieden. De pure transportbedrijven en ook een aantal
logistieke dienstverleners (public warehouses) moeten de afweging maken in hoeverre het voor hen interessant en
wellicht ook noodzakelijk is om onderdeel te zijn van een platform.
5. Verduurzaming scoort hoog op impact en vrij hoog op kans
Impact: score 4,9; 66% geeft score van 5 of hoger. Kans: score 4,4; 52% geeft score van 5 of hoger.
Conclusie
Veel deelnemers zien dat verduurzaming essentieel is voor de continuïteit van hun bedrijf. Het heeft hiermee een
duidelijk strategische waarde gekregen. Verduurzaming biedt ook kans de ketensamenwerking te intensiveren.
15
Zowel opdrachtgevers als hun logistieke partners hebben dit onderwerp anno 2018 hoog op hun agenda staan.
Aanbeveling
De huidige tijd van voorspoed vraagt om versnelling van de verduurzamingstransitie. We moeten slimmer met capaciteit
omgaan en gebruik maken van nieuwe technologie om de uitstoot van CO2 en NOx te verlagen. De verantwoordelijkheid
én motivatie ligt bij iedere ondernemer afzonderlijk en bij de ketens waar het bedrijf deel van uitmaakt. Ondernemers
dienen een plan te hebben hoe zij de komende jaren de transitie naar een duurzaam bedrijf maken.
6. Robotisering scoort hoog op impact en lager op kans
Impact: score 4,6; 57% geeft score van 5 of hoger. Kans: score 3,9; 31% geeft score van 5 of hoger. Conclusie
Robotisering heeft zijn intrede in de sector definitief gedaan. De sterke groei van Internet of Things zal de inzet van robots
stimuleren. Voor logistieke ondernemers is het de vraag wanneer, en in welke mate zij robotisering gaan toepassen in hun
logistieke proces. De snelheid van technologische innovatie is lastig in te schatten en een eenmaal ingericht distributie-
centrum kan niet eenvoudig worden aangepast. Deze uitdaging kan de lagere kans-score verklaren. Naar onze mening
gaat de balans tussen ‘man&machine’ in de toekomst verder uitslaan naar meer automatisering en minder mensen.
Aanbeveling
Logistiek blijft een sector waar het naast efficiëntie ook draait om de kosten. Zodra robotisering leidt tot verhoging van
de efficiëntie én verlaging van de kosten nemen opdrachtgevers dit mee in hun keuze voor hun logistieke partner. Hier
moeten logistieke bedrijven op inspelen.
Appendix 1: OnderzoeksverantwoordingWij hebben een onderzoek gedaan onder een aantal direct betrokkenen uit de sector Transport en Logistiek. Een weergave van het profiel van de deelnemers vindt u hieronder. Ook de stellingen en vragen, inclusief de antwoorden hierop zijn weergegeven.
In dit rapport is er gebruik gemaakt van twee soorten heatmaps. In de overkoepelende heatmap van hoofdstuk 2 zijn
alle 6 de innovatiethema’s weergegeven. Hierbij zijn we uitgegaan van de gemiddelde uitslag van de kans en impact per
innovatie. In de heatmaps per innovatiethema zijn alle individuele scores op impact en kans per deelnemer opgenomen.
Voor deze heatmap hebben we een schaal gebruikt van 0 tot 7. Op de x-as wordt de kans weergegeven op een schaal van
0 tot 7 waarbij 0 de kleinste kans en 7 de grootste kans weergeeft. Op de y-as wordt impact weergegeven waarbij 0 de
kleinste en 7 de grootste impact weergeeft. De grootte van de bollen staat in relatie met het aantal deelnemers dat
een specifiek antwoord heeft gegeven. Dus hoe groter de bol hoe meer deelnemers heeft gekozen voor dat specifieke
antwoord. De kans en impact worden verder gevisualiseerd door gebruikt te maken van kleuren. Linksonder bevindt
zich het groene gebied, kleine kans en kleine impact, en rechtsboven het rode gebied, grote kans en grote impact. Als
bijvoorbeeld de innovatiethema’s rechtsboven clusteren in het rode gebied kun je concluderen dat dit belangrijke thema’s
zijn voor de bedrijven in de sector Transport en Logistiek.
Aantal deelnemers
0-5 20-50
5-10 50-100
10-20 100 of meer
Expediteur Transportbedrijf
Logistiek dienstverlener Overig
Algemeen directeur Supply chain manager
Financieel directeur Overig
Bedrijf FunctieAantalwerk-
nemers
30
0
5
10
15
20
25
35
Aan
tal
7
28
35
18 19
55
Antwoorden deelnemers impact en kans blockchain
Oneens Gedeeltelijk oneens Neutraal Gedeeltelijk eens Eens
Kans
Impact
Totaal < 100 werkn.
> 100 werkn.
Totaal < 100 werkn.
> 100 werkn.
Blockchaintechnologie creëert transparantie en vertrouwen. Deze technologie zal data-uitwisseling in de keten vergroten.
Blockchaintechnologie maakt ‘vertrouwde tussenpartijen’ (bv expediteurs) in de sector Transport en Logistiek overbodig.
513
38
32 1616
16
16
16
37 20
12 4
12
17
4123
79
2414
11 22 3
35
14
25
842
13
1
0 1 2 3 4 5 6 7
Antwoorden deelnemers impact en kans truck platooning
Oneens Gedeeltelijk oneens Neutraal Gedeeltelijk eens Eens
Kans
Impact
Truck platooning is binnen 3 jaar mogelijk op de Nederlandse snelwegen.
Truck platooning biedt uitkomst voor het chauffeurstekort.
5 2 3
Totaal < 100 werkn.
> 100 werkn.
Totaal < 100 werkn.
> 100 werkn.
22 13 9
9 5 418 9 9
7 5 2
32 21 11
17 107
12 7 5
15 10 58 5 3
36 21 15
30
0
5
10
15
20
25
35
Aan
tal
0 1 2 3 4 5 6 7
Opzet enquêteEnquêteresultaten en verdeling van de deelnemers
16
Aantal deelnemers
0-5 20-50
5-10 50-100
10-20 100 of meer
Expediteur Transportbedrijf
Logistiek dienstverlener Overig
Algemeen directeur Supply chain manager
Financieel directeur Overig
Bedrijf FunctieAantalwerk-
nemers
30
0
5
10
15
20
25
35
Aan
tal
7
28
35
18 19
55
Antwoorden deelnemers impact en kans blockchain
Oneens Gedeeltelijk oneens Neutraal Gedeeltelijk eens Eens
Kans
Impact
Totaal < 100 werkn.
> 100 werkn.
Totaal < 100 werkn.
> 100 werkn.
Blockchaintechnologie creëert transparantie en vertrouwen. Deze technologie zal data-uitwisseling in de keten vergroten.
Blockchaintechnologie maakt ‘vertrouwde tussenpartijen’ (bv expediteurs) in de sector Transport en Logistiek overbodig.
513
38
32 1616
16
16
16
37 20
12 4
12
17
4123
79
2414
11 22 3
35
14
25
842
13
1
0 1 2 3 4 5 6 7
Antwoorden deelnemers impact en kans truck platooning
Oneens Gedeeltelijk oneens Neutraal Gedeeltelijk eens Eens
Kans
Impact
Truck platooning is binnen 3 jaar mogelijk op de Nederlandse snelwegen.
Truck platooning biedt uitkomst voor het chauffeurstekort.
5 2 3
Totaal < 100 werkn.
> 100 werkn.
Totaal < 100 werkn.
> 100 werkn.
22 13 9
9 5 418 9 9
7 5 2
32 21 11
17 107
12 7 5
15 10 58 5 3
36 21 15
30
0
5
10
15
20
25
35
Aan
tal
0 1 2 3 4 5 6 7
30
0
5
10
15
20
25
35
0
5
10
15
20
25
30
35
Aan
tal
Antwoorden deelnemers impact en kans blockchain
Oneens Gedeeltelijk oneens Neutraal Gedeeltelijk eens Eens
Blockchaintechnologie creëert transparantie en vertrouwen. Deze technologie zal data-uitwisseling in de keten vergroten
Blockchaintechnologie maakt ‘vertrouwde tussenpartijen’ (bv expediteurs) in de sector Transport en Logistiek overbodig
Antwoorden deelnemers impact en digitale platforms
Oneens Gedeeltelijk oneens Neutraal Gedeeltelijk eens Eens
Digitale platforms zijn nieuwe concurrenten voor bedrijven in Transport en Logistiek.
De toegevoegde waarde van externe digitale platforms is beperkt en vormt geen bedreiging voor mijn klantrelatie.
Antwoorden deelnemers impact en kans verduurzaming
Oneens Gedeeltelijk oneens Neutraal Gedeeltelijk eens Eens
Verduurzaming is essentieel voor een bedrijf in de sector Transport en Logistiek om te overleven.
Verduurzaming gaat de ketensamenwerking tussen verschillende partners in de sector Transport en Logistiek intensiveren.
0 1 2 3 4 5 6 7
Antwoorden deelnemers impact en kans business intelligence
Oneens Gedeeltelijk oneens Neutraal Gedeeltelijk eens Eens
Kans
Impact
Het toepassen van business intelligence stelt andere eisen aan de vaardigheden van werknemers. Bedrijven in de sector Transport en Logistiek hebben te weinig medewerkers met deze vaardigheden.
Kans
Impact
0 1 2 3 4 5 6 7
Aan
tal
Kans
Impact
Business intelligence gaat de ketensamenwerking tussen verladers en logistiek dienstverleners intensiveren.
Totaal < 100 werkn.
> 100 werkn.
29 17 12
38 23 15
19 12 7
112
Totaal < 100 werkn.
> 100 werkn.
36
34
3 411 16 10
22
23
1318
1 2 1
Totaal < 100 werkn.
> 100 werkn.34
7 16
9
22
210
5
13
5 6
4
9
23 11
Totaal < 100 werkn.
> 100 werkn.20
11 10
19
28
7
15
17
10 5
4 6
9
11
4
Totaal < 100 werkn.
> 100 werkn.47 26
1 55
2 3
2125
853
169
Totaal < 100 werkn.
> 100 werkn.
28
36 22
173
11 11
14
5
32
16
62
30
0
5
10
15
20
25
35
Aan
tal
0 1 2 3 4 5 6 7
17
30
0
5
10
15
20
25
35
0
5
10
15
20
25
30
35
Aan
tal
Antwoorden deelnemers impact en kans blockchain
Oneens Gedeeltelijk oneens Neutraal Gedeeltelijk eens Eens
Blockchaintechnologie creëert transparantie en vertrouwen. Deze technologie zal data-uitwisseling in de keten vergroten
Blockchaintechnologie maakt ‘vertrouwde tussenpartijen’ (bv expediteurs) in de sector Transport en Logistiek overbodig
Antwoorden deelnemers impact en digitale platforms
Oneens Gedeeltelijk oneens Neutraal Gedeeltelijk eens Eens
Digitale platforms zijn nieuwe concurrenten voor bedrijven in Transport en Logistiek.
De toegevoegde waarde van externe digitale platforms is beperkt en vormt geen bedreiging voor mijn klantrelatie.
Antwoorden deelnemers impact en kans verduurzaming
Oneens Gedeeltelijk oneens Neutraal Gedeeltelijk eens Eens
Verduurzaming is essentieel voor een bedrijf in de sector Transport en Logistiek om te overleven.
Verduurzaming gaat de ketensamenwerking tussen verschillende partners in de sector Transport en Logistiek intensiveren.
0 1 2 3 4 5 6 7
Antwoorden deelnemers impact en kans business intelligence
Oneens Gedeeltelijk oneens Neutraal Gedeeltelijk eens Eens
Kans
Impact
Het toepassen van business intelligence stelt andere eisen aan de vaardigheden van werknemers. Bedrijven in de sector Transport en Logistiek hebben te weinig medewerkers met deze vaardigheden.
Kans
Impact
0 1 2 3 4 5 6 7
Aan
tal
Kans
Impact
Business intelligence gaat de ketensamenwerking tussen verladers en logistiek dienstverleners intensiveren.
Totaal < 100 werkn.
> 100 werkn.
29 17 12
38 23 15
19 12 7
112
Totaal < 100 werkn.
> 100 werkn.
36
34
3 411 16 10
22
23
1318
1 2 1
Totaal < 100 werkn.
> 100 werkn.34
7 16
9
22
210
5
13
5 6
4
9
23 11
Totaal < 100 werkn.
> 100 werkn.20
11 10
19
28
7
15
17
10 5
4 6
9
11
4
Totaal < 100 werkn.
> 100 werkn.47 26
1 55
2 3
2125
853
169
Totaal < 100 werkn.
> 100 werkn.
28
36 22
173
11 11
14
5
32
16
62
30
0
5
10
15
20
25
35
Aan
tal
0 1 2 3 4 5 6 7
0
5
10
15
20
25
30
35
0 1 2 3 4 5 6 7
Aan
tal
Antwoorden deelnemers impact en kans robotisering
Oneens Gedeeltelijk oneens Neutraal Gedeeltelijk eens Eens
Kans
Impact
Warehouse-medewerkers kunnen zich door de komst van robotisering richten op meer complexe werkzaamheden en maatwerkhandelingen.
313 15
52
31
61
8
Opdrachtgevers zullen eisen dat robotisering ingezet wordt in warehouses.
Totaal < 100 werkn.
> 100 werkn.
2613
14
32
3
15
19
2 7
10 11
1 7
3
13
Totaal < 100 werkn.
> 100 werkn.
21
51 20
18
Appendix 2: Gebruikte artikelenhttps://www.supplychainmagazine.nl/logistiek-dienstverleners-lanceren-eigen-apps-en-start-ups/
https://www.topsectorlogistiek.nl/wp-content/uploads/2017/05/20170516-Gebruikers-en-inzet-van-bestelautos-in-
Netherland.pdf
https://info.atkearney.com/5/956/uploads/accelerating-into-uncertainty.pdf
http://www.logistiek.nl/warehousing/nieuws/2017/06/het-kon-niet-uitblijven-airbnb-voor-warehousing-101156615
www.milieuzones.nl
https://www.cbs.nl/nl-nl/nieuws/2018/07/lagere-co2-uitstoot-in-het-vierde-kwartaal-2017
https://www.supplychainmagazine.nl/wp-content/uploads/2018/02/Maturity-Matrix-European-Supply-Chain-
Startups-SCM-2018.pdf
https://www.tno.nl/nl/over-tno/nieuws/2017/10/truck-platooning-techniek-klaar-voor-de-openbare-weg/
http://www.logistiek.nl/supply-chain/nieuws/2018/01/maersk-en-ibm-realiseren-joint-venture-blockchain-platform-101161871
http://www.logistiek.nl/supply-chain/nieuws/2018/04/blockchain-primeur-voor-koopman-logistics-101163015
https://www.portofrotterdam.com/nl/nieuws-en-persberichten/havenbedrijf-en-gemeente-rotterdam-starten-
fieldlab-voor-blockchain
https://www.supplychainmagazine.nl/ah-popelt-om-te-starten-met-platooning/
https://www.logistics-newsfeed.com/top-story-1/
https://www.dbschenker.com/global/about/press/platooning-in-logistics-applications-509572
https://www.tno.nl/en/about-tno/news/2018/2/multi-brand-truck-platooning-will-become-a-reality-in-europe-thanks-
to-the-eu-co-funded-ensemble-project/
https://www.connekt.nl/nieuws/rapport-gebruikers-en-inzet-bestelautos-nederland-is-gepubliceerd/
https://www.portofrotterdam.com/nl/nieuws-en-persberichten/havenbedrijf-rotterdam-en-ibm-bouwen-slimme-
connected-haven-van-de-toekomst
https://rotra.eu/nl/over-ons/nieuws/koninklijke-rotra-en-koninklijke-gazelle-continueren-samenwerking/
https://insights.abnamro.nl/2017/12/logistiek-in-de-knel-door-online-decemberrecord/
https://insights.abnamro.nl/2018/02/logistiek-moet-nu-kansen-grijpen-om-voor-te-sorteren-op-schone-stadsdistributie/
19
ColofonDit rapport is een uitgave van ABN AMRO
Auteurs
Bart Banning, ABN AMRO
Madeline Buijs, ABN AMRO
Bram van Amerongen, ABN AMRO
Commercieel contact
Bart Banning, Sector Banker Transport en Logistiek
E-mail: [email protected]
Redactiebureau
Mr. Writer
Opmaak
Kollerie Reklame-advies & Promoties
Fotoverantwoording
Shutterstock
Distributie
https://insights.abnamro.nl/
DisclaimerDe in deze publicatie neergelegde opvattingen zijn gebaseerd op door ABN AMRO betrouwbaar geachte gegevens en informatie. Noch ABN AMRO, noch functionarissen van de bank kunnen aansprakelijk worden gesteld voor in deze publicatie eventueel aanwezige onjuistheden. De weergegeven opvattingen en prognoses houden niet meer in dan onze eigen visie en kunnen zonder nadere aankondiging worden gewijzigd. Het gebruik van tekst en/of cijfers uit deze publicatie is toegestaan mits de bron duidelijk wordt vermeld.
©ABN AMRO, mei 2018
Deze publicatie is alleen bedoeld voor eigen gebruik. Verveelvoudiging en/of openbaarmaking van deze publicatie is niet toegestaan, behalve indien hiervoor schriftelijk toestemming is gekregen van ABN AMRO Bank. Teksten zijn afgesloten op 1 mei 2018.
20
abnamro.nl