intergemeentelijke samenwerking - vormen en spelregels - samenwerking en shared services
DESCRIPTION
Om aan kostenbesparing te doen, voor kwaliteitsverbetering te zorgen of aan verplichte fusie te ontkomen, wordt binnen het lokaal bestuur meer dan ooit samengewerkt. Het nadenken daarover binnen gemeenten houdt niet op. Is het nodig meer te gaan samenwerken? Welke taken zou je gezamenlijk moeten uitvoeren? Wat zijn de juiste partners? Welke samenwerkingsvorm past het best? Om gemeenten en hun al bestaande samenwerkingslichamen te helpen deze vragen te beantwoorden, organiseerde AKD het middagsymposium "Intergemeentelijke samenwerking Bijdragen van Hugo Doornhof, advocaat-partner Overheid en Onderneming bij AKD en Laudy Konings, Adviseur Publieke Sector Deloitte.TRANSCRIPT
14-10-2013
1
Vormen en spelregelsBijdrage middagsymposium Intergemeentelijke samenwerking
Hugo Doornhofadvocaat-partner Overheid en Onderneming
2 oktober 2013
Privaatrechtelijke weg
Aandachtspunten:
• delegatie alleen met wettelijke grondslag
• college beslist altijd
• geen voorhangprocedure begroting
• geen automatische inlichtingen- en verantwoordingsplichten
Tip: regel (statutair) hoe wordt gestuurd en verantwoording wordt afgelegd
2
14-10-2013
2
Gemeenschappelijke regeling
• vrijwillig maar kan worden verplicht
• publiekrechtelijke ovk
• verlengd lokaal bestuur
• mogelijkheid dat
1. andere openbare lichamen deelnemen
2. andere rechtspersonen deelnemen.
Let op!: voorwaarde=machtiging bij KB
3
Publiekrechtelijke vormen
• regeling zonder meer
• gemeenschappelijk openbaar lichaam (GOL)
• gemeenschappelijk orgaan
• centrumgemeente-constructie
• Wetsvoorstel: bedrijfsvoeringsorganisatie
Soorten deelnemers:
• raden
• colleges
• burgemeesters
• gemengd
Tip: laat raad expliciet toestemming geven voor collegedeel
4
14-10-2013
3
Gemeenschappelijk openbaar lichaam
• rechtspersoonlijkheid
anders: gemeenschappelijk orgaan
• monistische structuur
Wetsvoorstel-> geen dualisering, wel eigen bevoegdheden DB
• recht van raden zienswijze te geven op ontwerpbegroting. Wetsvoorstel: meer invloed raden op GOL-begroting
5
Algemeen bestuur
• art. 33 lid 1 Wgr-> vergelijkbare verdeling van bevoegdheden tussen gemeentelijke bestuursorganen en GOL-bestuursorganen
Tip: delegeer aan DB!
• Wetsvoorstel-> overgedragen bevoegdheden komen toe aan het AB tenzij in de GR anders is bepaald. Delegatie mogelijk
• raadsregeling of gemengde GR-> raadsleden of wethouders
Let op!: uitsluiting raadsleden bij GR dus niet toegestaan
6
14-10-2013
4
Algemeen bestuur (II)
• aantallen leden kunnen onderling verschillendzijn
• meervoudig stemrecht mogelijk
• gekwalificeerde meerderheid mogelijk
• raadsregeling-> leden verantwoording schuldig aan “eigen” raad (art. 16 lid 3). Overeenkomstige toepassing op collegeregeling (art. 18)
• collegeregeling-> leden verantwoording schuldig aan de raden van hun gemeente
7
Dagelijks bestuur
• voeren van het dagelijks bestuur. Wetsvoorstel:bepaalde bestuursbevoegdheden bij het DB
• DB bestaat uit Vz. en twee of meer andere leden door en uit AB aangewezen
Tip: houd het klein
• externe leden mogelijk mits zij niet de meerderheid gaan vormen (art. 14 lid 2)
• leden kunnen worden ontslagen door AB
• Wetsvoorstel: actieve info.plicht
8
14-10-2013
5
Voorzitter
• vz. van AB en DB
• vertegenwoordiger GOL
• vz. is verantwoording schuldig aan het AB
Tip: leg ontslagmogelijkheid vast in de GR
• Wetsvoorstel: ontslagbevoegdheid in art. 19a lid 3 Wgr(-nieuw)
9
Bestuurscommissie
• in GR kan deze mogelijkheid worden opgenomen
Tip: overweeg dat te doen
• instelling met het oog op de behartiging van bepaalde belangen
• toestemming nodig van deelnemende raden
• overdracht bevoegdheden AB en DB mogelijk
10
14-10-2013
6
Bedrijfsvoeringsorganisatie
• “lichte” samenwerkingsvorm
• collegeregeling
• rechtspersoonlijkheid
• alleen voor taken van bedrijfsmatige aard.
Echter: “Ook zou de uitvoering van bepaalde taken onder het bereik van de BVO gebracht kunnen worden, wanneer dergelijke taken naar hun aard geen of weinig bestuurlijke aansturing en controle vragen […]”
11
Enkele eisen GR
• vermelding belangen
• bepalingen over wijziging, opheffing, toetreding en uittreding
Tip: leg bevoegdheid tot eenzijdige uittreding vast (met uittreedsom)
• informatie- en verantwoordingsplichten
• kwaliteitsnormen?
12
14-10-2013
7
Overdracht van bevoegdheden
• weergave van de overgedragen bevoegdheden in GR
uitz.: GR bepaalt dat via afzonderlijke delegatiebesluiten bevoegdheden worden overgedragen
Tips: 1. beschrijf bevoegdheden nauwkeurig in GR
2. zorg voor duidelijkheid als in mandaat wordt beslist
• “Als aan de besturen van de aan de regeling deelnemende gemeenten toekomen” (CRvB 7 augustus 2007, JB 2007/199)
13
Overdracht van bevoegdheden (II)
Uitz.:
• andere belastingen heffen dan een aantal limitatief genoemd
• andere algemeen verbindende voorschriften
• bevoegdheden waarvan de aard zich verzet
14
14-10-2013
8
Centrumregeling
Soorten:
- enkelvoudig
- meervoudig
Let op: geen delegatie, alleen mandaat mogelijk
15
Sparren?
mr. drs. Hugo Doornhofadvocaat-partner
Overheid en Onderneming Amsterdam
088 253 5223 / 06 510 310 05
16
14-10-2013
9
Amsterdam, 2 oktober 2013
Routekaart naar samenwerking
Laudy Konings
Samenwerking en shared services
© 2013 Deloitte The Netherlands
Voor welke uitdagingen op het gebied van
samenwerking staat u op dit moment?
18
14-10-2013
10
© 2013 Deloitte The Netherlands
Agenda - Samenwerking en shared services
• Ontwikkelingen rondom en redenen voor samenwerking
• Hoe kijkt Deloitte naar samenwerkingsvraagstukken?
• Tips & tricks
• Een aantal stellingen
19
Ontwikkelingen en redenen voor samenwerking
14-10-2013
11
© 2013 Deloitte The Netherlands
21
© 2013 Deloitte The Netherlands
Redenen voor samenwerking
22
Kwaliteit
KwetsbaarheidKosten
Verbeteren effectiviteit
Voortdurende verbetering
Standaardisatie en optimalisatie
Implementatie Best Practices
Verbeteren klanttevredenheid
Kostenreductie
Toename schaalvoordelen
Elimineren van duplicatie en overtollige processen
Kosten variabel maken
Verhogen reactievermogen bij een veranderende omgeving
Verbeteren flexibiliteit
Plan voor onvoorziene omstandigheden/gebeurtenissen
Bevorderen/vergemakkelijken groei
14-10-2013
12
Hoe kijkt Deloitte naar samenwerkings-vraagstukken?
© 2013 Deloitte The Netherlands
Visie en aanpak Deloitte
24
1. Verkenning 2. Business Case 3. Ontwerp4.
Implementatie
14-10-2013
13
© 2013 Deloitte The Netherlands
Alle bouwstenen voor samenwerking
25
Samenwerking
Visie & Strategie
Juridisch
Financiering en
kosten
Besturing, coördinati
e en organisati
eProcessen
Informatie-
uitwisseling en IT
Mensen
Locatie(s)
Tips & tricks
14-10-2013
14
© 2013 Deloitte The Netherlands
Tips & tricks (selectie)
• Stel een business case op die uitgaat van de nul-situatie, maar ook de variant van continuering van de huidige situatie
• Wees open over je drijfveren voor de samenwerking
• Op alle niveaus maken mensen de samenwerking (politiek, bestuurlijk en ambtelijk)
• Wees bewust van verschillende terugverdientijden per deelnemer
• De (juridische) structuur en de locatie is volgend op de inhoudelijke samenwerkingsafspraken
• Maak van couleur locale, couleur regionale!
• Neem medewerkers tijdig mee in overwegingen en te zetten stappen, maar maak er geen democratisch proces van
• Maak vooraf afspraken over omgang (financiële) meevallers en tegenvallers27
Stellingen
14-10-2013
15
© 2013 Deloitte The Netherlands
1.Bottom up intergemeentelijke samenwerking werkt veel beter dan top down herindelingen
2.Gemeenten moeten waar mogelijk voor publiekrechtelijke samenwerking kiezen in plaats van privaatrechtelijke
3.Hoogste rendement valt te behalen op samenwerking op de primaire processen
29
© 2013 Deloitte The Netherlands
4. De vorm van de samenwerking is niet belangrijk, als het maar werkt!
5. Samenwerken binnen de Wgr-vorm bedrijfsvoeringorganisatie lijkt me wel wat
6. Samenwerking is de opmaat voor gemeentelijke herindeling
30
14-10-2013
16
© 2013 Deloitte The Netherlands
7. Gemeenten moeten veel meer vrijheid krijgen om slim samen te werken
8. Gemeenschappelijke openbare lichamen moeten veel minder bureaucratisch gaan functioneren
9. Samenwerking levert nooit de vooraf gestelde doelen op
31
© 2013 Deloitte The Netherlands
32
Deloitte ConsultingThe NetherlandsTel: + 31 (0)6 1100 [email protected]
drs. Laudy Konings www.deloitte.nl
Member ofDeloitte Touche Tohmatsu
Deloitte ConsultingThe NetherlandsTel: + 31 (0)6 1004 [email protected]
drs. Barend Duits www.deloitte.nl
Member ofDeloitte Touche Tohmatsu
14-10-2013
17
Deloitte refers to one or more of Deloitte Touche Tohmatsu Limited, a UK private company limited by guarantee, and its network of member firms, each of which is a legally separate and independent entity. Please see www.deloitte.com/about for a detaileddescription of the legal structure of Deloitte Touche Tohmatsu Limited and its member firms.
Deloitte provides audit, tax, consulting, and financial advisory services to public and private clients spanning multiple industries. With a globally connected network of member firms in more than 150 countries, Deloitte brings world-class capabilities and deep local expertise to help clients succeed wherever they operate. Deloitte's approximately 170,000 professionals are committed to becoming the standard of excellence.
This publication contains general information only, and none of Deloitte Touche Tohmatsu Limited, its member firms, or their related entities (collectively, the “Deloitte Network”) is, by means of this publication, rendering professional advice or services. Before making any decision or taking any action that may affect your finances or your business, you should consult a qualified professional adviser. No entity in the Deloitte Network shall be responsible for any loss whatsoever sustained by any person whorelies on this publication.