intervention in filipino
TRANSCRIPT
FILIPINO 7(Ikalawang Markahan)
Panuto: Basahing muli ang mga sumusunod na mga akda ng may buong pang-unawa bago sagutan ang mga gawain.
ARALIN PAMAGAT1 Ambahan ni Ambo
2 Nemo, Ang Batang Papel
3 Mabangis na Lungsod
4 Alamat ni Daragang Magayon
5 Ang Duwende
6 Alamat ng Waling- Waling
Gawain 1
1. Ano ba ang kahulugan ng ambahan? Nasubukan mo na ba ang gumawa nito?
_________________________________________________________________________________
_________________________________________________________________________________
_________________________________________________________________________________
_________________________________________________________________________________
________________________________________________________________________________
2. Nakakita ka na ba ng isang katutubo? Ano ang nalalaman mo tungkol sa kanilang itsura, pananamit, tirahan, at pamumuhay?_________________________________________________________________________________
_________________________________________________________________________________
_________________________________________________________________________________
_________________________________________________________________________________
________________________________________________________________________________
3. Tungkol saan ang kwentong “ Ambahan ni Ambo”? Paano nito nabago ang iyong pananaw tungkol sa kanila?_________________________________________________________________________________
_________________________________________________________________________________
_________________________________________________________________________________
_________________________________________________________________________________
________________________________________________________________________________
4. Ano sa tingin mo ang kultura at tradisyong katutubo ang maaari natin gayanin sa kanila?_________________________________________________________________________________
_________________________________________________________________________________
_________________________________________________________________________________
_________________________________________________________________________________
________________________________________________________________________________
5. Sa modernong panahon, namamayani pa ba ang kultura at tradisyon sa iba’t ibang katutubo sa Pilipinas? Bakit?_________________________________________________________________________________
_________________________________________________________________________________
_________________________________________________________________________________
_________________________________________________________________________________
________________________________________________________________________________
6. Bilang mag- aaral, ano ang maaari mong magawa upang matulungan ang ating mga kapatid na katutubo at upang mapreserba ang kanilang mga gawain at kultura?
_________________________________________________________________________________
_________________________________________________________________________________
_________________________________________________________________________________
_________________________________________________________________________________
________________________________________________________________________________
Gawain 2
● Gusto mo rin bang magkaroon ng mga kahilingan kagaya ni Nemo? Kung bibigyan ka ng pagkakataon na humiling ng tatlong kahilingan sa isang genie, ano ang mga ito? Punan ang espasyo ng iyong sagot sa mga sumusunod.
Ano ang iyong tatlong kahilingan?1.
2.
3.
● Bakit ito ang iyong napili?
● Posible bang makamit mo ang mga kahilingang ito ng walang tulong ng mahika? Paano?
● Anong mga hakbang ang dapat mong gawin upang makamit ang iyong minimithi sa buhay?
● Ano ang aral na nais ipahiwatig ng kwento ni Nemo para sa mga kabataang tulad mo?
Gawain 3
Para sayo, ano ba ang itsura ng isang “mabangis na lungsod”? Ipakita mo ang mga katangian nito sa pamamagitan ng pagguhit. Gumamit ng isang bond paper para sa nasabing gawain.
Tanong:
1. Bakit “ Mabangis na Lungsod” ang ipinamagat sa akda?
___________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________
2. Ano ang mga kasuklam-suklam na detalye sa Mabangis na Lungsod ni Efren Abueg?_____________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________
3. Ano ang una mong naiisip sa tuwing nakakakita ka ng mga batang palaboy at taong- grasa sa lansangan? Paano mo sila pinatutunguhan?_____________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________
Gawain 4
Punan ang mga elemento ng maikling kwento batay sa Alamat ni Daragang Magayon.
Istori Piramid
Tauhan(Mga katangian)
Tagpuan
KasukdulanAno ba mga kapana- panabik na bahagi ng kwento?
Simula Wakas
KakalasanSuliranin
Gawain 5
1. Naniniwala ka ba sa mga duwende at iba pang di pangkaraniwang nilalang? Bakit? Bakit hindi?
___________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________
2. Saan o kanino mo naririnig ang mga kwento tungkol sa kanila?______________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________
3. Ano sa iyong pagkakaalam ang itsura at ugali ng isang duwende?___________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________
4. Anu- ano ba ang mga kaya nilang gawin sa tao? ___________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________
5. Kung halimbawang makakakita ka ng isang duwende, ano ang iyong gagawin?___________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________
6. Posible bang maging magkaibigan ang isang tao at ang mga ganitong nilalang? Paano?
Simula Wakas
___________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________
Gawain 6
● Manood ng isang napapanahong balita at sagutin ang mga tanong na hinihingi sa isang balita.
Sino - ___________________________________________________________________
Ano - ___________________________________________________________________
Saan - ___________________________________________________________________
Kailan - __________________________________________________________________
Bakit - __________________________________________________________________
Paano - __________________________________________________________________
● Bakit ba mahalagang makinig o manood tayo ng balita?_________________________________________________________________________________
_________________________________________________________________________________
_________________________________________________________________________________
_________________________________________________________________________________
● Ano bang mga isyu sa lipunan ang madalas na naibabalita sa mga telebisyon, radyo at pahayagan? Alin sa mga ito ang nais mong mabigyan kaagad ng solusyon? Bakit?_________________________________________________________________________________
_________________________________________________________________________________
_________________________________________________________________________________
_________________________________________________________________________________
● Kung bibigyan ka ng pagkakataon na makita at makausap ang presidente ng Pilipinas, ano ang sasabihin mo sa kanya upang masolusyunan ang mga problema natin sa lipunan?_________________________________________________________________________________
_________________________________________________________________________________
_________________________________________________________________________________
_________________________________________________________________________________
Gawain 7
A. Sagutin ng buong husay ang mga sumusunod.
1. Ano ang relasyon ng alamat ng Waling – Waling tungkol sa kasarian? Sino ba ang may mas kapangyarihan at nangingibabaw sa alamat, ang mga kalalakihan o mga kababaihan? Magbigay ng halimbawa._________________________________________________________________________________
_________________________________________________________________________________
_________________________________________________________________________________
_________________________________________________________________________________
_________________________________________________________________________________
2. Sa kasalukuyang panahon, paano mo mailalarawan ang estado ng dalawang kasarian sa lipunan, may ipinagbago ba ito? _________________________________________________________________________________
_________________________________________________________________________________
_________________________________________________________________________________
_________________________________________________________________________________
_________________________________________________________________________________
3. Ano ba ang kapangyarihang taglay ng mga lalaki? Ano naman sa mga bababe?_________________________________________________________________________________
_________________________________________________________________________________
_________________________________________________________________________________
_________________________________________________________________________________
_________________________________________________________________________________
4. Ano ang mga humahadlang sa ating pag-iisip na kayang gawin ng isang kasarian ang isang gawain? Saan nagmumula ang ganitong mga ideya?_________________________________________________________________________________
_________________________________________________________________________________
_________________________________________________________________________________
_________________________________________________________________________________
_________________________________________________________________________________
5. May mga trabaho bang imposibleng gawin ng bawat kasarian? Imposible ba talagang gawin ang
iba o natatakot lang tayo sa pagtingin sa atin ng ibang tao?_________________________________________________________________________________
_________________________________________________________________________________
_________________________________________________________________________________
_________________________________________________________________________________
_________________________________________________________________________________
B. Sumulat ng reaksiyon o solusyon sa mga sumusunod na sitwasyon. Maging maayos sa pagpapaliwanag.
4. Parehong sinubukang sumali nina Anna at Mark sa Math team ng kanilang paaralan. Nagpakitanggilas sa matematika ang dalawa, ngunit isa lamang ang maaaring piliin sa kanila. Kailangan ng apat na miyembro ng Math team at tatlo sa mga naunang miyembro ay mga lalaki. Bagama’t pantay lamang ang kakayahan nina Anna at Mark, mas pinili pa ring tanggapin ng team si Mark. Ano kaya ang naging basehan ng team sa pagpili? Bigyang paliwanag ang sagot._________________________________________________________________________________
_________________________________________________________________________________
_________________________________________________________________________________
_________________________________________________________________________________
_________________________________________________________________________________
5. Nais ni Karla na maging fotograpo ng kanilang pahayagan. Bata pa lamang siya ay hilig na niyang kumuha ng mga larawan. Ngunit sa halip na maging fotograpo, itinalagang manunulat sa pampalakasan si Karla. Sa kasaysayan kasi ng kanilang pahayagan, si Karla ang kauna-unahang babaeng mag-aaral na sumubok na maging fotograpo. Ang ibang mga fotograpo, pati na rin ang gurong gumagabay sa pahayagan ay mga lalaki. Ano kaya ang puwedeng gawin ni Karla kung desidido siyang maging fotograpo?_________________________________________________________________________________
_________________________________________________________________________________
_________________________________________________________________________________
_________________________________________________________________________________
_________________________________________________________________________________
FILIPINO 7(Unang Markahan)
Panuto: Basahing muli ang mga sumusunod na mga akda ng may buong pang-unawa bago sagutan ang mga gawain.
ARALIN PAMAGAT1 Batang Bata Ka Pa
2 Sundalong Patpat
3 Isang Dosenang High School Students
4 Sandaang Damit
5 Kung Bakit Umuulan
6 Alamat ni Tungkung Langit
7 Impeng Negro
Gawain 1
Punan ang story ladder sa ibaba ng mga pagbabago sa iyong sarili mula sa iyong pagkabata hanggang sa ngayon na ikaw ay hayskul na.
Gawain 2
Karakter Propayl
Tauhan Katangian Patunay
1. Sundalong Patpat
2. kabayong payat
3. Sampalok
4. Manok
5. Bundok
6. Ulap
7. Dagat
8. Pugita
Sa mga nabanggit na tauhan, sino ang iyong pinakapaborito? Bakit?________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________
Gawain 3
Sa iba’t ibang uri ng mag-aaral na nabanggit sa akdang isinulat ni Bob Ong, saan ka nabibilang sa mga ito? Bakit?
______________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________
Mag- isip ka ng isang bagay na sa tingin mo ay sumisimbolo sa iyong sarili. Bakit ito ang iyong napili? Isulat at iguhit ang iyong kasagutan sa loob ng kahon.
Gawain 4
1. Ano ang iyong naging damdamin sa wakas ng kuwentong “Sandaang Damit”? Bakit ganito ang iyong naramdaman? Alam ba ninyo kung ano ang diskriminasyon? Iugnay ninyo ito sa kuwento.
________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________
2. Ano ba ang bullying?
__________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________
3. Narasan mo na ba ang ma-bully? ______________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________
4. Sa tingin mo, ano ba ang dahilan ng mga taong nambubully?______________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________
5. Sino ba ang tunay na biktima, ang bully o ang binubully? Pangatwiranan.______________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________
6. Ano ang mga maaari mong gawin upang mapigilan ang ganitong mga sitwasyon? ______________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________
Gawain 5
1. Mayroon bang mga bagay na hindi mo nagagawa dahil sa iyong kasarian o dahil sa iyong edad? Ano ang mga ito? Ano ang iyong naramdaman sa karanasang ito?______________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________
2. Ano ang mga mensahe na nais mo maparating sa mga taong pumipigil sa iyo upang magawa ang mga bagay na nais mo? Paano mo sila makukumbinsi na kaya mo itong maisagawa ng maayos?______________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________
Gawain 6 Ano ba ang mga inaasahang katangian sa bawat kasarian?
Mga Sariling Katangian
LALAKE BABAE
FILIPINO 7( Ikatlong Markahan)
Panuto: Basahing muli ang mga sumusunod na mga akda ng may buong pang-unawa bago sagutan ang mga gawain.
ARALIN PAMAGAT1 Pugad Baboy
2 Tutubi Tutubi ‘WagKang Magpahuli sa MamangSalbahe
3 Taglish Hanggang Saan?
4 Ang Kapangyarihan ng Wika,Ang Wika ng Kapangyarihan
5 Pandesal
6 Pork Empanada
7 Ibong Adarna
KOMIKS-isang grapikong midyum na kung saan ang
mga salita at larawan ang ginagamit upang ihatid ang isang salaysay o kuwento. Maaaring maglaman ang komiks ng kaunti o walang salita, at binubuo ng isa o higit pang mga larawan, na maaaring maglarawan o maghambing ng pagkakaiba ng teksto upang makaapekto ng higit sa lalim.
Gawain 1- Pugad Baboy( Pimple at Braces)
1. Kung ikukumpara sa mga naunang napag-aralang akda (tula, maikling kuwento, sanaysay), ano ang naiibang katangian ng komiks?
Mga Sariling Katangian
LALAKE BABAE
____________________________________________________________________________________________________________________________________________________
2. Nagustuhan mo ba ang ayos o daloy ng mga pangyayari?____________________________________________________________________________________________________________________________________________________
3. Malinaw ba ang mga detalye sa akda? Paano?____________________________________________________________________________________________________________________________________________________
4. Balikan ang mga larawang ginamit sa komiks. Nakatulong ba ito sa pagkukuwento ng akda? Bakit?____________________________________________________________________________________________________________________________________________________
5. Punan ang tsart. PIMPLES BRACES
Tauhan
Tagpuan
Paksa
Gawain 2- Tutubi Tutubi ‘Wag Kang Magpahuli sa Mamang Salbahe
1. Isulat ang iyong ideya tungkol sa salitang nasa loob ng bilog.
KALAYAAN
2. Sino ang mga taong naiisip natin kapag naririnig ang salitang kalayaan?
3. Ano ang mga lugar na naiisip natin kapag sinabi ang salitang kalayaan?
4. May mga pangyayari bang nagpapaalala sa atin ng kalayaan?
GAWAIN 3Magsagawa ng isang pagsasaliksik at interbyu .
Mga Katanungan: Ilang banyo mayroon ang buong paaralan?
_____________________________________________________________________ . Ano ang pinakanakabubusog na kombinasyon ng pagkaing mabibili sa canteen gamit
lamang ang sampung piso?_____________________________________________________________________
3. Kapanayamin ang isang guro at itanong ang mga sumusunod:a. Ano ang buo nilang pangalan?
_____________________________________________________________________b. Saan sila nagtapos ng pag-aaral?
_____________________________________________________________________c. Ano-ano ang itinuturo nilang asignatura?
_____________________________________________________________________d. Ano ang paborito niyang lugar sa paaralan?
_____________________________________________________________________e. Ano ang iyong dahilan sa pagpili ng propesyon ninyo ngayon?
_____________________________________________________________________ 4. Ilang guro mayroon sa faculty room?
_____________________________________________________________________ 5. Ano ang mga makikita sa pinakamataas na bahagi ng paaralan?
_____________________________________________________________________ 6. Ano ang mga katabing lugar ng paaralan?
_____________________________________________________________________
Gawain 4- Ang Kapangyarihan ng Wika, Ang Wika ng Kapangyarihan
1. Ano ang halaga ng isang wika sa mga tao?
2. Bilang mag-aaral , paano mo maipapakita ang pagpapahalaga mo sa wikang Filipino?Gumawa ng isang poster slogan na nanghihikayat sa ibang mag-aaral na katulad mo na pagyamanin an gating sariling wika.
Gawin ito sa loob ng kahon sa ibaba.
ELEMENTO NG KWENTO
1. TAGPUAN—Ito ang kung saan at kailan nangyari ang kuwento. Ano ito sa kuwento?2. PANGUNAHING TAUHAN—Siya ang bida ng kuwento, ang tauhan kung kanino umiinogang buong salaysay. Sino ito sa kuwento?3. PANGUNAHING PROBLEMA—Ito ang problemang hinaharap ng bida. Ito ang bagay nagustong makuha ngunit hindi pa makuha ng pangunahing tauhan. May mga nagsasabiring ito ang dahilan kung bakit may kuwento. Kung walang problema, walang kuwentotulad ng kung walang kalaban, walang boksing o walang laro. Ano ito sa kuwento?4. TUNGGALIAN—Ito ang mga pumipigil sa bida at kung paano niya hinarap ang mga ito.5. IBA PANG TAUHAN—Madalas na may relasyon sila sa pangunahing tauhan at sa kaniyang problema at pakikipagtunggali. Sino-sino ang mga ito sa kuwento?6. WAKAS—Ito ang kinahinatnan ng pakikipagtunggali ng bida. Nanalo ba siya? Natalo?
Gawain 5- Pork EmpenadaIguhit ang iyong nagustuhang bahagi ng kwento at ipaliwanag kung bakit ito ang iyong napili.
Gawain 6- Ibong Adarna
Ibuod sa pamamabitan ng 3 hanggang limang pangungusap ang bawat bahagi ng Ibong Adarna.
Unang Bahagi__________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________Ikalawang Bahagi__________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________Ikatlong Bahagi__________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________Ikaapat na Bahagi__________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________Ikalimang Bahagi__________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________Ikaanim na Bahagi
__________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________
QUIZPANG- URI
- nagbibigay ng turing sa isang pangngalan o panghalip. Ang mga pinakakinikilalang mga pang-uri ay iyong mga salita katulad ng malaki, matanda at nakakapagod na sinasalarawan ang mga tao, mga lugar, o mga bagay.
Kaantasan ng Pang-uri
1. Lantay - Naglalarawan ang pang-uring lantay ng isang pangngalan o panghalip na walang pinaghahambingan.Halimbawa:Kabigha-bighani ang pook na ito.
2. Pahambing - Nagtutulad ang pahambing sa dalawa o higit pang pangngalan o panghalip.Halimbawa:Ganggamunggong pawis ang namuo sa king noo.
3. Pasukdol - Ang pasukdol ay katangiang namumukod o nagngingibabaw sa lahat ng pinaghahambingan.Halimbawa:Ang ganda-ganda ng Palawan.
QUIZ #1 - Panuto: Salungguhitan ang pang-uri sa bawat pangungusap at tukuyin ang kaantasan nito.
Halimbawa: Pinakamabilis si Armando sa mga batang atleta.- pasukdol
1. Ang pangrap lamang niya ay magkaroon ng matiwasay na buhay.________________________________
2. Ang samahan naming ay singtibay ng bakal na krus.________________________________
3. Napakabuti ng kanyang kalooban kaya siya ay pinagkalooban ng napakaranyang buhay.
________________________________
4. Ang kanyang kalooban ay singganda ng kanyan kaayuan.
________________________________
5. Napakasipag ng batang iyon sa talakayan sa klase.________________________________
Taglish, hanggang saan?
QUIZ #2- Panuto: Ang mga salitang may salungguhit ay maaaring palitan ng mas angkop na wikang .Piliin ang naangkop na kasagutan sa kahon.
1. Nagsagawa ng imbestigasyon ang mga pulis pangkalawakan.
2. Mainit ngayon sa Maynila.
3. Pumasok ang mga estudyante sa eskuwelahan.
4. Nagbabasa ako ng diyaryo tuwing umaga.
5. Mahusay siyang gumamit ng diksiyonaryo.
pahayaganmaalinsanganpagsisiyasat
talasanggunianmag-aaral at paaralan
Uri ng Panitikan1. KATHANG-ISIP (FICTION) -ang mga manunulat ay gumagawa ng akda mula sa kanilang imahanisyon. Ang mga kuwento ay hindi totoo kagaya ng maikling kuwento, nobela at .
2. HINDI KATHANG -ISIP- ang mga panulat na batay sa tunay na pangyayari katulas ng talambuhay, awtobiyograpiya, talaarawan, sanaysay ang mga akdang pangkasaysayan.
ANYO NG PANITIKAN1. tuluyan o prosa ( prose) - Paggamit ng mga salita sa isang pangungusap na walang kinakailangang pagtutugma o pagbilang ng mga pantig upang magkaroon ng parehong tunog sa huli ng tauludtod.
2. patula o panulaan ( poetry) - pagbubuo ng pangungusap sa pamamagitan ng salitang binibilang na pantig sa taludtod na pinagtugma-tugma, at nagpapahayag din ng mga salitang binibilang ang mga pantig at pagtutugma-tugma ng mga dulo ng mga taludtod sa isang saknong.
Mga akdang tuluyan1. Alamat1.1 Mga Halimbawa ng Alamat* Anekdota* Nobela* Pabula* Parabula* Maikling kwento* Dula* Sanaysay* Talambuhay* Talumpati* Balita* kwentong bayan
Mga akdang patulao Mga tulang pasalaysay - pinapaksa nito ang mahahalagang mga tagpo o pangyayari sa buhay, ang kagitingan at kabayanihan ng tauhan.+ Awit at Korido+ Epiko+ Balad+ Sawikain+ Salawikain+ Bugtong+ Kantahin+ Tanaga
QUIZ # 3- Panuto: Tukuyin kung anong uri ng panitikan nabibilang ang mga sumusunod na akda. Piliin ang sagot sa kahon.
Epiko Tula Alamat Kathang – isip NobelaAwit Pabula Sanaysay Di kathang – isp
Maikling kwento
_______________1. Alamat ng Waling- Waling_______________2. Tutubi Tutubi ‘WagKang Magpahuli sa Mamang Salbahe_______________3. Kay Mariang Makiling_______________4. Ibalon_______________5. Nemo, ang Batang Papel_______________6. Ang mga Duwende_______________7. Ang Kuneho at ang Pagong_______________8. Pandesal_______________9. Batang- bata Ka pa_______________10. Ang Kapangyarihan ng Wika, Ang Wika ng Kapangyarihan
QUIZ # 4- Panuto: Punan ang tsart sa ibaba .Gawing batayan ang mga elemento ng kwentong “Pork Empanada”.
PAMAGAT
TAGPUAN PANGUNAHING TAUHAN
SULIRANIN O PROBLEMA
WAKAS
IBA PANG TAUHAN
