introductiebrochure centrale sterilisatie ... - uw ziekenhuis. · ziekenhuis feedback vragen aan...
TRANSCRIPT
versie 2016-2017
Introductiebrochure Centrale Sterilisatie Afdeling (CSA)
Voor studenten en nieuwe personeelsleden
A Z S I N T - R E M B E R T
Pagina - 2 -
Inhoudstabel
Welkomstwoord 3
1. Voorstelling van de afdeling 4
1.1. Locatie 4
1.2. Plaats binnen de organisatie 5
1.3. Team 5
1.4. Doelstelling 6
1.5. Afdelingsopdrachten – taken per zone – organisatie 6
1.5.1. Afdelingsopdrachten 6
1.5.2. Taken per zone 6
1.5.3. Organisatie 14
2. Een dag op de dienst CSA 15
3. Procedures en dienst-specifieke afspraken 16
3.1. Fysische hygiëne en infectiepreventie 16
3.2. Prikongevallen 16
3.3. Administratieve-organisatorische procedures 16
4. Communicatie 18
4.1. Mondelinge communicatie 18
4.2. Schriftelijke communicatie 18
A Z S I N T - R E M B E R T
Pagina - 3 -
Welkom!
Het team van de Centrale Sterilisatie Afdeling (CSA) heet je van harte welkom.
Je bent als nieuwe collega of als student op onze afdeling terechtgekomen. Je zult snel
merken dat het werken op deze afdeling niet is zoals op een gewone afdeling. Deze
brochure biedt je daarom een eerste kennismaking met onze afdeling. Het is niet de
bedoeling dat je deze brochure memoriseert voor je start, maar we raden wel aan om
deze voor uw start eens door te nemen. Technieken evolueren continu en we moeten
altijd blijven bijleren.
Voor studenten werken wij met mentoren die je begeleiden bij je stage. De mentor is je
aanspreekpunt. Maar iedereen op de afdeling zal zeker zijn of haar steentje bijdragen om
je iets bij te leren. Eigenlijk is iedereen ook een stukje mentor. Als je vragen hebt,
problemen met wie of wat dan ook, aarzel niet en spreek ons aan! Formele en informele
evaluaties dragen bij tot een gestructureerde opleiding. Zo kunnen we kort op de bal
spelen, bijsturen en vlug en concreet ingrijpen, … . Heb je problemen die niet direct op
de afdeling kunnen opgelost worden, neem dan gerust contact op met je mentor, het
diensthoofd of zo nodig de intreder-begeleider Geert Sabbe (tel. 2040).
Voor de nieuwe medewerkers is er een peter-/meterschap. Deze personen zullen je
begeleiden bij het inscholingsplan dat je krijgt bij aanvang van je nieuwe uitdaging. Het
inscholingsplan zal een beeld geven van je evolutie op de afdeling. Er is een nulmeting;
de gevraagde stappen worden geparafeerd door de “peter/meter” indien deze beheerst
worden. Zo streven wij er samen met jou naar om binnen 12 maanden tot een volledige
integratie te kunnen komen. Op geregelde tijdstippen zal de intreder-begeleider van het
ziekenhuis feedback vragen aan “peter/meter” en jezelf. Voor problemen kun je gerust
bij hem terecht. Na 12 maanden vragen we je een afspraak te maken om je afgewerkt
stappenplan in te dienen bij de intreder-begeleider (tel. 2040). Is het vroeger afgewerkt,
aarzel dan niet om het vroeger in te dienen. Het afwerken ervan is in de eerste plaats
jouw verantwoordelijkheid.
Op de volgende pagina’s vind je een overzicht van de werking, modaliteiten en afspraken
zodat je je op een vlotte en aangename manier kan inwerken op onze afdeling.
Uiteraard staan niet alle details in deze brochure. Neem zeker ook onze algemene
introductiebrochure eens bij de hand. Als je nog vragen hebt of meer informatie wenst,
kun je altijd bij een mentor, het diensthoofd of een andere collega terecht. Aarzel niet en
kom bij ons aankloppen voor raad of een luisterend oor, want jouw opvang en
begeleiding is voor ons een prioriteit.
Alvast veel werk- en leergenot gewenst.
Succes !!!
Het CSA-team
© Sint-Rembertziekenhuis 2016
A Z S I N T - R E M B E R T
Pagina - 4 -
1. Voorstelling van de afdeling
1.1. Locatie
De CSA bevindt zich op de -1 verdieping
in blok D, net naast spoedopname en de
polikliniek MKA. Er kunnen drie grote
zones onderscheiden worden: de
onreine, reine en steriele zone.
A Z S I N T - R E M B E R T
Pagina - 5 -
1.2. Plaats binnen de organisatie
De CSA maakt deel uit van de zorgcluster “medisch-technische diensten”. Deze
zorgcluster bestaat verder uit: dienst medische beeldvorming, labo, intensieve zorgen,
CAD, Operatiekwartier (OK) en spoedopname.
Aansturing
Dhr. W. Allemeersch
Algemeen Directeur
2612
Mevr. Fr. Van Hoorebeke
Verpleegkundig- en
paramedisch directeur
2615
1.3. Team
Diensthoofd:
Eline Devos
Tel.: 050/23 25 07
Verantwoordelijke apotheker:
Nausikaä Dalle
Tel.: 050/23 25 50
Personeelsleden:
Eline Devos
Diensthoofd
Nausikaä Dalle Verantwoordelijke
apotheker
Windy
Casteleyn Stagementor
Anne-Marie
Deroo Referentiepersoon Q&S
Referentiepersoon
ergonomie
Veerle
Hindryckx
A Z S I N T - R E M B E R T
Pagina - 6 -
Heidi Ledeene Chris
Maeckelbergh Stagementor
Referentiepersoon
brandveiligheid
Sarah
Vanzieleghem Stagementor
“Meter” intreders
Back-up diensthoofd
Referentiepersoon
KANBAN
1.4. Doelstelling
Alle medische hulpmiddelen in het ziekenhuis, die vanwege hun gebruik steriel moeten
worden toegepast, steriliseren volgens een vooropgesteld proces van desinfectie,
reiniging, samenstelling en verpakking, sterilisatieproces, controle van cyclusverloop en
vrijgave. Steriele medische hulpmiddelen voor eenmalig gebruik vormen hierop een
uitzondering. Algemene standaardvoorzorgsmaatregelen ter voorkoming van infecties
moeten ten allen tijde nageleefd worden.
1.5. Afdelingsopdrachten – taken per zone - organisatie
1.5.1. Afdelingsopdrachten
De CSA bestaat uit drie zones, waar telkens specifieke taken gebeuren.
Onreine zone: instrumenten worden gesorteerd, gespoeld, ultrasoon gereinigd en
afgewassen (machinaal (thermostabiel materiaal) of handmatig (thermolabiel
materiaal)).
Reine zone: instrumenten worden gecontroleerd op functionaliteit, sets worden
terug samengesteld en ingepakt.
Steriele zone: sets worden gesteriliseerd en na afkoeling weggezet op de daartoe
voorziene plaats.
Het medisch materiaal is afkomstig van OK, consultaties, verpleegeenheden, medisch-
technische diensten en poliklinieken. De CSA is dus een interne dienstverlener binnen het
ziekenhuis.
1.5.2. Taken per zone
1. Onrein transport
Doel
Transport van onrein instrumentarium van OK, poliklinieken, verpleegeenheden,
consultaties en medisch-technische diensten naar de onreine zone van de CSA. Het
transport dient droog te verlopen en ongebruikte uitgepakte instrumenten worden
beschouwd als mogelijk gecontamineerd.
A Z S I N T - R E M B E R T
Pagina - 7 -
Kledij
Dienstkledij;
Handhygiëne.
Onrein transport OK
Het transport van OK naar CSA gebeurt via de onreine lift en dit door de poets OK. Het
materiaal wordt door de instrumenterende verpleegkundige van het OK in een gesloten
transportcontainer geplaatst en er wordt contact opgenomen met de poets OK. De poets
OK staat dan vervolgens in voor het transport van het onrein medisch materiaal naar
CSA en brengt de medewerker CSA van de onreine zone op de hoogte van de komst van
onrein medisch materiaal.
Onrein transport andere
De medewerkers van de poliklinieken, verpleegeenheden, consultaties en medisch-
technische diensten (uitgezonderd OK) brengen het onrein materiaal in een gesloten
transportbak binnen in de kast in de onreine zone. Daar wordt het materiaal
overgenomen door de medewerker CSA van de onreine zone.
2. Onreine zone
Doel
Nagaan of sets volledig zijn na de ingreep.
Zichtbare verontreinigingen verwijderen en
de decimale reductiewaarde doen dalen.
Dit kan machinaal of manueel. Algemeen
geldt de volgende regel: alles wat
machinaal kan gereinigd worden, moet
machinaal gereinigd worden. Het is
belangrijk dat verontreinigingen zo snel als
mogelijk verwijderd worden, aangezien
bloed water en mineralen (bv. chlorides)
bevat en dus corrosie kan veroorzaken.
Kledij
Dienstkledij (blauwe schort met korte mouwen, blauwe broek, klompen en
haarmuts);
Blauwe plastic schort met lange mouwen;
Handschoenen (in geval van zichtbare bevuiling);
Spatbril;
Mondmasker;
Handhygiëne.
Taken
Na de ingreep wordt nagegaan of de sets volledig zijn. Dit gebeurt door middel van een
telling.
Het onrein medisch materiaal wordt geselecteerd naar handmatige (thermolabiel
materiaal) en naar machinale (thermostabiel materiaal) reiniging. Algemeen gelden
A Z S I N T - R E M B E R T
Pagina - 8 -
volgende regels:
Type materiaal Thermostabiel Thermolabiel
Hol Handmatige voorreiniging met
borstel en hoge druk pistool,
gevolgd door machinale reiniging
met thermische desinfectie
Handmatige reiniging met
borstel en hoge druk pistool,
gevolgd door chemische
desinfectie
Solied Machinale reiniging met
thermische desinfectie
Handmatige reiniging met
chemische desinfectie
Voor thermostabiel medisch materiaal wordt er als volgt te werk gegaan:
Instrumenten worden open gelegd en gedemonteerd in RVS manden, waarbij de
klemmen dakpansgewijs geplaatst worden. Het is belangrijk dat de manden niet
overladen worden. Instrumenten die over elkaar liggen, worden niet proper
gereinigd. Dit noemt men sproeischaduw.
Instrumenten worden manueel (voor holle instrumenten incl. doorborstelen) en
automatisch gespoeld, waarna ze ultrasoon behandeld worden.
Kleine en fijne instrumenten zijn erg delicaat en om beschadigingen te
voorkomen, dienen deze in een gesloten doosje met fijne mazen geplaatst te
worden.
Het automatisch reinigings- en desinfectietoestel wordt beladen. Alvorens het
toestel te starten is het belangrijk te controleren of de sproeiarmen vrij kunnen
ronddraaien en of er voldoende reinigings- en droogmiddel aanwezig is.
Na het beëindigen van het automatisch reinigings- en desinfectieproces is het
belangrijk dat het toestel zo snel als mogelijk ontladen wordt.
Medisch materiaal dat dringend terug nodig is, wordt aangeduid met een rood
label. Het is belangrijk om dit medisch materiaal voor te nemen.
Thermolabiel materiaal zijn onder andere de grote Synthesmotor, de mondmaskers
(uitgezonderd de blauwe), pulse spray, … Voor thermolabiel materiaal wordt er als volgt
te werk gegaan:
Thermolabiel materiaal wordt eerst gereinigd in een waterige Aniosyme DD1®
oplossing (0.5%). Hierbij dienen de volgende aandachtspunten in acht te worden
genomen:
o Gebruik de juiste dosis Aniosyme DD1®;
o Regelmatig zuiver water nemen;
o Elke dag een zuivere borstel gebruiken;
o Enkel zachte borstels gebruiken;
o Geregeld nieuwe borstel nemen.
Na de reiniging dient er goed gespoeld te worden met zuiver water om resten van
het reinigingsproduct (Aniosyme DD1®) te verwijderen.
Het thermolabiel materiaal wordt gedroogd met behulp van een single-use doek.
Een chemische desinfectie met 70% alcohol grijpt plaats.
Het handmatig gereinigd en chemisch gedesinfecteerd medisch materiaal wordt
verzameld en in het sas tussen de onreine en reine zone geplaatst.
A Z S I N T - R E M B E R T
Pagina - 9 -
Om een goede ultrasone en machinale reiniging te
kunnen garanderen, worden routinetesten
uitgevoerd. Om de kwaliteit van de ultrasone
reiniging na te gaan, wordt om de twee dagen een
sonocheck uitgevoerd. Om de kwaliteit van het
automatisch reinigings- en desinfectieproces na te
gaan, wordt dagelijks een washcheck uitgevoerd.
Dagelijks dient er ook een checklist ingevuld te
worden door de CSA medewerker van de onreine
zone.
3. Reine zone
Doel
Gereinigd en gedesinfecteerd medisch materiaal wordt opnieuw
samengesteld/gemonteerd, waarna het verpakt wordt voor sterilisatie.
Kledij
Dienstkledij (blauwe schort met korte mouwen, blauwe broek, klompen en
haarmuts);
Handhygiëne.
Taken
Medisch materiaal dat gereinigd en gedesinfecteerd werd, dient visueel geïnspecteerd te
worden en dit op verontreinigingen en functionaliteit.
Medisch materiaal komt daarnaast voor onder de vorm van een set of los. Afhankelijk
van de vorm van voorkomen, is de verpakking anders en dient er op een andere manier
gewerkt te worden. Medisch materiaal in een set of zwaar los medisch materiaal wordt
ingepakt in KimGuard One Step inpakdoeken. Het overig los materiaal wordt ingepakt in
zakken (laminaat of Tyvec®).
A. Set
Voor medisch materiaal in een set dienen volgende stappen doorlopen te worden:
Alvorens de instrumenten in de setmand geplaatst worden, dient een
inlegvel op de bodem gelegd te worden, alsook een
stoomindicator/STERRAD indicator.
De instrumenten worden in de setmand gesorteerd. Hierbij worden zware
instrumenten onderaan gelegd, zodat het vocht ten gevolge van
stoomsterilisatie beter kan doorsijpelen. Alle klemmen dienen vastgezet te
worden in het eerste slot om beschadigingen van de scharnieren (door
opwarmen en afkoelen) te voorkomen.
De setmand wordt ingepakt en dit met behulp van een KimGuard One Step
inpakdoek (polypropyleen). De afmetingen van de gebruikte inpakdoek
moeten voldoende zijn om het te steriliseren voorwerp degelijk te
verpakken. De uiteinden van de inpakdoek moeten elkaar goed
overlappen. Ze mogen echter niet te groot zijn om een groot aantal plooien
A Z S I N T - R E M B E R T
Pagina - 10 -
te vermijden, deze zouden de penetratie van het steriliserend agens en het
drogen kunnen vertragen en het aseptisch voorleggen van het voorwerp
ingewikkeld maken. Voor het inpakken wordt gebruik gemaakt van de
square fold techniek. De verpakking wordt gesloten met behulp van tape
(zonder indicator). Aan de rechterzijde van de ingepakte set wordt een
etiket met de naam van de set voorzien, die ter hoogte van de randen
voorzien wordt van tape met chemische indicator. Deze tape verkleurt na
doorlopen van het sterilisatieproces. Er zijn twee types tape met indicator
aanwezig, namelijk voor stoomsterilisatie en gasplasmasterilisatie. Het is
van uitermate belang dat nooit op de verpakking geschreven wordt.
Daarnaast is het belangrijk om te vermelden dat er nog een uitzonderlijk
klein aantal sets voorkomen in een container. Hierbij dient de container
voorzien te zijn van een containerfilter. Deze dient na elk sterilisatieproces
vervangen te worden. Bij elke container dient ook gecontroleerd te worden
of de sluitingen in orde zijn en ter hoogte van elke sluiting wordt een slotje
aangebracht. Op het deksel wordt een chemische indicator met behulp van
een stukje tape aangebracht.
Figuur 1: Square fold inpaktechniek.
B. Zwaar los medisch materiaal
Voor zwaar los medisch materiaal dienen de volgende stappen doorlopen te
worden:
Het zwaar los medisch materiaal wordt ingepakt met behulp van een
KimGuard One Step inpakdoek (polypropyleen), zoals een set (zie hoger).
A Z S I N T - R E M B E R T
Pagina - 11 -
Een etiket met de naam van het los medisch materiaal wordt aangebracht
op de buitenkant van de verpakking.
C. Licht los medisch materiaal
Voor licht los medisch materiaal dienen de volgende stappen doorlopen te
worden:
Licht los medisch materiaal wordt ingepakt in laminaatzakken
(stoomsterilisatie) of Tyvec® zakken (gasplasmasterilisatie). Deze zakken
worden met behulp van een sealapparaat dichtgelast. Het sealapparaat
wordt dagelijks gecontroleerd met de sealcheck. Voor het OK wordt een
dubbele verpakking voorzien, voor de overige afdelingen een enkele. Bij
een dubbele verpakking is het belangrijk dat de buitenste zak 50% groter
is dan de binnenste. Dit om een goede penetratie van het sterilans tussen
de gelamineerde lagen te
waarborgen en het eventueel aan
elkaar kleven van de lagen te
vermijden. Er mag nooit op de
verpakking geschreven worden,
tenzij boven de lasnaad.
Een etiket met de bestemde afdeling
wordt aangebracht op de verpakking.
Verpakt licht los medisch materiaal
wordt nooit los in de sterilisator
geplaatst (uitgezonderd gasplasmasterilisatie), maar in korven. Het is van
belang dat de papierzijden tegen elkaar worden geplaatst en dat de
laminaatzijden tegen elkaar worden geplaatst.
Dagelijks dient een checklist ingevuld te worden door de CSA medewerker van de reine
zone.
4. Steriele zone
Doel
Gereinigd, gedesinfecteerd en verpakt medisch
materiaal steriliseren. Hierbij worden micro-
organismen gedood door coagulatie van eiwitten
door het afgeven van de latente
verdampingswarmte bij het condenseren van de
stoom. Het is belangrijk dat alle te steriliseren
oppervlakken in contact komen met de stoom.
Algemeen gelden volgende regels:
Alles dat in stoom kan gesteriliseerd
worden, moet in stoom gesteriliseerd
worden.
Alles wat op 134°C kan gesteriliseerd worden, moet op 134°C gesteriliseerd
worden.
A Z S I N T - R E M B E R T
Pagina - 12 -
Kledij
Dienstkledij (blauwe schort met korte mouwen, blauwe broek, klompen en
haarmuts);
Handhygiëne.
Taken
Er zijn twee vormen van sterilisatie op de CSA aanwezig, met name stoomsterilisatie en
gasplasmasterilisatie. Stoomsterilisatie gebeurt met behulp van een autoclaaf,
gasplasmasterilisatie gebeurt met behulp van de STERRAD® NX®.
A. Stoomsterilisatie
Sterilisatie met stoom wordt het meest frequent toegepast. Het is zeer effectief
tegen alle micro-organismen. Het is toepasbaar voor hittebestendige
instrumenten, textiel en vloeistoffen. Het letale effect berust op coagulatie,
waardoor irreversibele denaturatie van enzymen en eiwitstructuren optreedt. Voor
deze reactie is naast een hoge temperatuur ook het vocht dat bij condensatie van
stoom vrijkomt noodzakelijk.
Verzadigde stoom is een zeer efficiënte energiedrager, met een enorm
verwarmend en penetrerend vermogen. De warmte-overdracht gebeurt door
condensatie van de stoom op de producten. Bij condensatie komt in korte tijd veel
energie vrij. Door de condensatie treedt tevens een enorme volumeverkleining op,
waardoor als het ware nog meer stoom naar het product wordt gezogen. Dit
verklaart de goede penetratie-eigenschappen van stoom. De minimale
voorwaarden voor het stoomsterilisatieproces zijn: complete luchtverwijdering uit
de kamer en de pakketten voor sterilisatie, aanhouden van een temperatuur van
134°C gedurende minstens 3,5 minuten en voldoende droogtijd.
Voor stoomsterilisatie wordt als volgt te werk gegaan:
De autoclaaf wordt beladen met behulp van karren, in geen geval mag het
te steriliseren medisch materiaal los in de autoclaaf worden gelegd. Ook
mag het materiaal niet gestapeld worden of dienen overvolle manden
vermeden te worden. Een mand is goed beladen als je een hand tussen de
verpakte materialen kan brengen zonder dat daarbij de verpakkingen
samengedrukt worden. Laminaatzakken moeten schuin achterover in de
mand te worden geplaatst. Het is verder ook nog belangrijk dat de
ladingen zo homogeen mogelijk worden gehouden. Zware sets dienen
onderaan gezet te worden en lichtere sets bovenaan.
Na het beladen van de autoclaaf wordt een beladingsdocument ingevuld,
een stoomindicator toegevoegd en het toestel gestart.
Wanneer het sterilisatieproces werd beëindigd, wordt het goede verloop
van de cyclus aan de hand van de cyclusgegevens (tijd, temperatuur en
druk) geverifieerd. Controleer de intactheid, droogheid van de pakketten
en omslag van de stoomindicator. Geef uiteindelijk na deze controles
formeel vrij voor gebruik. De uitprint wordt geniet aan het ingevulde
beladingsdocument en de stoomindicator wordt bevestigd op de uitprint.
Deze documenten worden vervolgens gedurende 10 jaar bewaard.
A Z S I N T - R E M B E R T
Pagina - 13 -
De lading wordt gelabeld, tevens wordt een label aangebracht op het
beladingsdocument en de stoomindicator.
Na sterilisatie dient de lading gedurende minimum 20 minuten af te koelen
tot kamertemperatuur. Dit omdat de verpakking onmiddellijk na de
sterilisatie nog enigszins vochtig en statisch geladen, en dus zeer
kwetsbaar is.
Het gesteriliseerd medisch materiaal wordt aangebracht op de ervoor
voorziene plaats en dit volgens het First In-First Out principe.
Op de autoclaaf worden routinetesten uitgevoerd om de kwaliteit van het
stoomsterilisatieproces te waarborgen. Dit zijn:
De lektest: hierbij wordt bepaald of de autoclaaf in staat kan geacht
worden de correcte ontluchting te halen. Deze test wordt één keer per
week uitgevoerd, ’s morgens voor gebruik op een koude kamer.
Bowie & Dick test: hierbij wordt bepaald of de ontluchting correct gebeurt
en of de temperatuurverdeling in een pakket reproduceerbaar is. Deze test
wordt dagelijks uitgevoerd, ’s morgens voor gebruik op een warme kamer.
Biologische indicatoren: hierbij wordt gecontroleerd of bacteriegroei nog
mogelijk is na de sterilisatiecyclus. Deze test wordt twee maal per week
uitgevoerd bij de eerste lading.
Helixtest: deze test staat model voor holle instrumenten. Deze test wordt
dagelijks uitgevoerd, bij de eerste lading.
De resultaten van deze testen worden gedurende 10 jaar bewaard.
B. Gasplasmasterilisatie
Gasplasmasterilisatie is lage temperatuursterilisatie (50°C) en is geschikt voor
thermolabiel medisch materiaal. Er wordt een diep vacuüm gecreëerd, waarbij
waterstofperoxide toegelaten wordt. Waterstofperoxide gaat vervolgens over in
gasvorm en dringt in het materiaal. Radiofrequentie wordt ingeschakeld en
waterstofperoxide gaat over naar de plasmafase en micro-organismen worden
vernietigd.
Voor gasplasmasterilisatie wordt als volgt te werk gegaan:
Bij het beladen van de STERRAD mogen materialen niet gestapeld worden
en mogen de materialen ook de wanden van de kamer niet raken. Er
worden tevens een chemische indicator en een biologische indicator (in
geval van eerste cyclus) bijgevoegd.
Na het beladen wordt een beladingsdocument ingevuld en het toestel
wordt gestart. Hierbij is het belangrijk het juiste programma (normaal of
geavanceerd) te kiezen, wat afhankelijk is van de lengte en diameter van
het lumen van het instrument.
Wanneer het sterilisatieproces werd beëindigd, wordt een uitprint
verkregen. Controleer de intactheid en omslag stoomindicator. Geef
uiteindelijk formeel vrij na het uitvoeren van deze controle. De uitprint
wordt geniet aan het ingevulde beladingsdocument en de chemische
indicator wordt aan de uitprint bevestigd. Deze documenten worden
vervolgens gedurende 10 jaar bewaard.
A Z S I N T - R E M B E R T
Pagina - 14 -
De lading wordt gelabeld, tevens wordt een label aangebracht op het
beladingsdocument en de stoomindicator.
Op de STERRAD worden biologische testen
uitgevoerd om de kwaliteit van het
gasplasmasterilisatieproces te waarborgen.
Met behulp van een biologische indicator
kan nagegaan worden of nog bacteriegroei
mogelijk is na de sterilisatiecyclus. De test
wordt bij elke eerste lading gevoegd. De
resultaten van deze testen worden
gedurende 10 jaar bewaard.
Dagelijks dient een checklist ingevuld te worden door de CSA medewerker van de reine
zone.
5. Rein transport
Doel
Transport van steriel instrumentarium van CSA naar Operatiekwartier, poliklinieken,
verpleegeenheden, consultaties en medisch-technische diensten. De goederen worden
getrieerd naar de juiste plaats, na vrijgave van de goederen.
Kledij
Dienstkledij (blauwe schort met korte mouwen, blauwe broek, klompen en
haarmuts);
Handhygiëne.
Rein transport OK
Het transport van CSA naar OK gebeurt via de reine lift door een CSA medewerker,
werkzaam in de reine en steriele zone, met behulp van karren. Het transport moet op
een zodanige manier gebeuren dat de steriliteit van de goederen gewaarborgd blijft. Sets
mogen niet gestapeld worden op elkaar.
Rein transport andere
Het steriel medisch materiaal wordt in een propere en gedesinfecteerde blauwe container
en vervolgens in een centrale kast geplaatst, waar medewerkers van de poliklinieken,
verpleegeenheden, consultaties en medisch-technische diensten (uitgezonderd OK) het
medisch materiaal kunnen komen afhalen.
1.5.3. Organisatie
De CSA is geopend van 7u00 tot en met 20u30 en dit van maandag tot en met vrijdag.
In het weekend wordt er een wachtdienst voorzien. Deze kan opgebeld worden op
zaterdag en zondag en dit telkens tussen 14u00 en 19u00. Er wordt voor de wachtdienst
een beurtrol voorzien.
Elke dag wordt er gewerkt met 1 vroegdienst (7u00-13u00), 1 dagdienst (8u30-17u15)
en 2 laatdiensten (11u45-20u30 en 14u00-20u00). Hierbij zijn de vroegdienst en
A Z S I N T - R E M B E R T
Pagina - 15 -
laatdienst 1 (11u45-20u30) werkzaam in de reine en steriele zone, de dagdienst in de
onreine zone. De laatdienst 2 (14u00-20u00) wordt tussen 14u00 en 17u15 opgesplitst
over de onreine en reine zone. Vanaf 17u15 neemt de laatdienst 2 volledig over in de
onreine zone. Over de middag wordt de dagdienst afgelost door de laatdienst 1 en dit
van 12u30-13u15.
A Z S I N T - R E M B E R T
Pagina - 16 -
2. Een dag op de CSA
Vroegdienst (7u00-13u00)
Dagdienst (8u30-17u15)
Laatdienst 1 (11u45-20u30)
Laatdienst 2 (14u00-20u00)
7u30 Briefingboek + infoborden raadplegen Checklist invullen PC’s reine zone opstarten + eCare openen Kast spoedopname controleren Onreine zone controleren op dringend materiaal
8u30 Uitvoeren taken reine + steriele zone
Briefingboek + infoborden raadplegen Checklist invullen PC onreine zone opstarten + eCare openen Kast onreine zone controleren
9u30 Uitvoeren taken onreine zone
10u30 15’ pauze 15’ pauze
11u30 Uitvoeren taken reine + steriele zone
Uitvoeren taken onreine zone
Briefingboek + infoborden raadplegen Checklist invullen Uitvoeren taken reine
+ steriele zone
12u30 45’ eetpauze (12u30-13u15)
Aflos onreine zone
13u30 Uitvoeren taken onreine zone
Taken uitvoeren reine + steriele zone
Briefingbord + infoborden raadplegen
14u30 Tellen sets onreine zone Taken uitvoeren reine en steriele zone
15u30 15’ pauze 15’ pauze 15’ pauze
16u30 Uitvoeren taken onreine zone
Uitvoeren taken reine + steriele zone
Tellen sets onreine zone Taken uitvoeren reine + steriele zone
17u30 45’ eetpauze (17u45-18u30)
Taken uitvoeren onreine zone
18u30 Uitvoeren taken reine + steriele zone
19u30
20u30
3. Procedures
3.1. Fysische hygiëne en infectiepreventie
Handhygiëne is een van de belangrijkste aandachtspunten binnen de zorg. Ieder lid van
A Z S I N T - R E M B E R T
Pagina - 17 -
het team kan een overdracht doen van micro-organismen van besmet materiaal naar een
ander of zichzelf. Naast steriel werken is handhygiëne de belangrijkste
preventiemaatregel om dergelijke infectierisico’s te vermijden. Op onze afdeling bevinden
zich dispensers met handontsmettingsvloeistof in de diverse zones, alsook in het toilet,
de keuken en de kleedkamers. In de onreine zone zijn chirurgische maskers, spatbrillen,
handschoenen en schorten ter beschikking als persoonlijke beschermingsmiddelen.
Uiteraard blijft een persoonlijke hygiëne; haartooi, nagels en beroepskledij ook zeer
belangrijk.
3.2. Prikongevallen
Prikongevallen moeten trachten voorkomen te worden. Naalden, mesjes,
wegwerpboortjes, en dergelijke moeten onmiddellijk na gebruik zonder verdere
manipulatie in de speciaal daartoe bestemde naaldcontainer geworpen worden (K.B. 3
mei 2013). Indien zich toch een prikongeval voordoet, is er een procedure “Prikongeval”
van kracht. De procedure betreft niet alleen prikken, maar ook blootstelling aan bloed,
bloederig vocht en andere potentieel besmettelijke lichaamsvochten. Blootstelling kan
gebeuren met intacte, niet-intacte huid, mucosa of percutaan. Contact met intacte huid
wordt normaal beschouwd als een klein risico, terwijl contact met mucosa en niet-intacte
huid een matig risico inhoudt. Voor percutane blootstelling maakt men een onderscheid
tussen een minder ernstig risico en een ernstig risico.
De algemene procedure is van toepassing op alle personeelsleden van het ziekenhuis.
Voor personeel van het ziekenhuis dekt de arbeidsongevallenverzekering de kosten. De
eerste zorg gebeurt op de afdeling zelf.
De procedure moet zo snel mogelijk gestart worden. Je brengt het diensthoofd op de
hoogte en meld je aan op de dienst spoedgevallen. Er wordt een meldingsformulier
ingevuld en indien nodig gebeurt er een bloedafname. De dienst arbeidsgeneeskunde
zorgt voor de verdere afhandeling. Als student neem je na het opstellen van de EHBO-
bon contact op met de school betreffende de verzekering.
3.3. Administratieve-organisatorische procedures
Een briefingboek wordt gebruikt als communicatietool. Indien er iets moet meegedeeld
worden, waarvan het ganse team op de hoogte moet gebracht worden, dient het
briefingboek gehanteerd te worden. Het briefingboek dient geraadpleegd te worden, voor
aanvang van de shift, en afgetekend te worden voor gelezen.
Voor de reine en steriele zone zijn er de volgende documenten:
Opvolgingsfiche bruikleenmateriaal
Indien er bruikleenmateriaal geleverd wordt voor een bepaalde operatieve
ingreep, dient dergelijke fiche ingevuld te worden. Deze fiche bestaat uit twee
delen. Het ene deel dient ingevuld te worden bij levering en omvat de volgende
zaken: de ingreep en arts waarvoor het bruikleenmateriaal bestemd is, de datum
van de ingreep, de datum en uur van levering, de sterilisatiewijze en een
autoclaaflabel. Het tweede deel dient ingevuld te worden bij terugsturen en omvat
volgende zaken: de datum en uur van terugsturen, of het materiaal al dan niet
werd gebruikt, of het materiaal gereinigd en gedesinfecteerd werd en of het
A Z S I N T - R E M B E R T
Pagina - 18 -
materiaal volledig of onvolledig is. Beide delen moeten afgetekend worden met
naam en handtekening.
Checklist reine en steriele zone
Deze checklist dient door de vroegdienst en laatdienst 1 dagelijks ingevuld te
worden. De checklist bevat drie luiken: de routinetesten, hygiëne en
bruikleenmateriaal. Ook de checklist dient afgetekend te worden met naam en
handtekening.
Beladingsdocument
Dergelijk formulier moet ingevuld worden per lading per autoclaaf/STERRAD.
Hierop dient genoteerd te worden wat de lading van de autoclaaf/STERRAD bevat.
Verder wordt het uur, de datum, het nummer van de autoclaaf/STERRAD en de
operator vermeld.
Bestelbon antiseptica apotheek
Indien antiseptica moet besteld worden bij apotheek, dient een dergelijk
document ingevuld te worden. Dit document dient ten laatste dinsdagavond in
apotheek binnengebracht te worden. Donderdagnamiddag kan de bestelling
afgehaald worden.
Logboeken levering/ophaling bruikleenmateriaal
Deze logboeken dienen respectievelijk ingevuld te worden in geval van levering of
ophaling van bruikleenmateriaal. De logboeken zijn ter beschikking in het sas
bruikleenmateriaal.
Fiche terugsturen bruikleenmateriaal
Bij terugsturen van bruikleenmateriaal, dient in elke container een dergelijke
ingevulde fiche aangebracht te worden. Hierbij wordt aangegeven of het mariaal
al dan niet gebruikt werd voor de bedoelde ingreep, of het materiaal gereinigd en
gedesinfecteerd werd en of het materiaal volledig of onvolledig is. Ook deze fiche
dient afgetekend te worden.
Register wijzigingen sets
Het register wijzigingen sets dient ingevuld te worden als er een wijziging wordt
aangebracht aan de inhoud van een set. Hierbij dienen volgende zaken genoteerd
te worden: de datum, de naam van de set en de chirurgische discipline, de
wijziging, de reden en naam en handtekening.
Voor de onreine zone is er een checklist onreine zone. Deze dient dagelijks door de
dagdienst ingevuld te worden. De checklist bevat twee luiken: de routinetesten en
hygiëne. De checklist dient afgetekend te worden met naam en handtekening.
Verder wordt “lean werken” zoveel als
mogelijk toegepast op de CSA afdeling. In
kader hiervan werd het 5S principe van lean
management doorgevoerd in elke zone. Dit
betekent concreet dat eigenaarschap per zone
werd toegekend. Per zone is er een 5S map
aanwezig, waarin zich checklists per week
bevinden. Deze checklist dient dagelijks door
de eigenaar/back-up van elke zone ingevuld
te worden.
A Z S I N T - R E M B E R T
Pagina - 19 -
4. Communicatie
4.1. Mondelinge communicatie
Op dienstniveau
Dienstvergadering (3x/jaar);
Teamvergadering (1x/maand);
Overleg CSA-OK-Apotheek-Ziekenhuishygiëne (1x/maand);
Bijscholingen door firma’s.
Op ziekenhuisniveau
Overleg met zorgmanager;
Clustervergadering medisch-technische diensten (1x/maand);
Hoofdverpleegkundigenvergadering (1x/maand);
Directie-diensthoofden-hoofdverpleegkundigenvergadering (4x/jaar).
4.2. Schriftelijke communicatie
Mededelingenbord;
Kwaliteitsmuur;
Briefingboek.