introductiecursus chemie - uhasselt.be · heterogeen materiaal: geen homogene samenstelling,...
TRANSCRIPT
![Page 1: INTRODUCTIECURSUS CHEMIE - uhasselt.be · Heterogeen materiaal: geen homogene samenstelling, eigenschappen kunnen verschillen van monster tot monster . Zuivere stof ... Onzuivere](https://reader031.vdocuments.pub/reader031/viewer/2022020104/5c74083f09d3f287228bb85c/html5/thumbnails/1.jpg)
INTRODUCTIECURSUS
CHEMIE
HOOFDSTUK 1: INLEIDING – MOLECULEN
EN ATOMEN
1
![Page 2: INTRODUCTIECURSUS CHEMIE - uhasselt.be · Heterogeen materiaal: geen homogene samenstelling, eigenschappen kunnen verschillen van monster tot monster . Zuivere stof ... Onzuivere](https://reader031.vdocuments.pub/reader031/viewer/2022020104/5c74083f09d3f287228bb85c/html5/thumbnails/2.jpg)
OVERZICHT
1. Zuivere stof, moleculen en atomen
1. Moleculeformules
2. Elementen
3. Atoomtheorie
4. Atoommassa
5. Moleculemassa
6. De mol
7. Wetten van Avogadro
8. De chemische reactie
9. Het periodiek systeem
2
![Page 3: INTRODUCTIECURSUS CHEMIE - uhasselt.be · Heterogeen materiaal: geen homogene samenstelling, eigenschappen kunnen verschillen van monster tot monster . Zuivere stof ... Onzuivere](https://reader031.vdocuments.pub/reader031/viewer/2022020104/5c74083f09d3f287228bb85c/html5/thumbnails/3.jpg)
ZUIVERE STOF, MOLECULEN EN ATOMEN
3
![Page 4: INTRODUCTIECURSUS CHEMIE - uhasselt.be · Heterogeen materiaal: geen homogene samenstelling, eigenschappen kunnen verschillen van monster tot monster . Zuivere stof ... Onzuivere](https://reader031.vdocuments.pub/reader031/viewer/2022020104/5c74083f09d3f287228bb85c/html5/thumbnails/4.jpg)
4
ZUIVERE STOF, MOLECULEN EN ATOMEN
Heterogeen materiaal: geen homogene samenstelling,eigenschappen kunnen verschillen van monster tot monster
![Page 5: INTRODUCTIECURSUS CHEMIE - uhasselt.be · Heterogeen materiaal: geen homogene samenstelling, eigenschappen kunnen verschillen van monster tot monster . Zuivere stof ... Onzuivere](https://reader031.vdocuments.pub/reader031/viewer/2022020104/5c74083f09d3f287228bb85c/html5/thumbnails/5.jpg)
Zuivere stof
• Elk monster heeft dezelfde samenstelling en eigenschappen
• Niet door fysische middelen te scheiden tot eenvoudigere stoffen
Vastomlijnde eigenschappen• Smeltpunt
• Kookpunt
• Brandbaarheid
• …
Voorbeelden• Water
• Marmer
• Zink
• Keukenzout
• …
ZUIVERE STOF, MOLECULEN EN ATOMEN
5
![Page 6: INTRODUCTIECURSUS CHEMIE - uhasselt.be · Heterogeen materiaal: geen homogene samenstelling, eigenschappen kunnen verschillen van monster tot monster . Zuivere stof ... Onzuivere](https://reader031.vdocuments.pub/reader031/viewer/2022020104/5c74083f09d3f287228bb85c/html5/thumbnails/6.jpg)
Onzuivere stoffen of mengsels van zuivere stoffen
= wel door fysische middelen te scheiden (bv. destillatie, filtratie, kristallisatie,…)
Voorbeelden
• Zoutoplossing
• Melk, verf
ZUIVERE STOF, MOLECULEN EN ATOMEN
6
![Page 7: INTRODUCTIECURSUS CHEMIE - uhasselt.be · Heterogeen materiaal: geen homogene samenstelling, eigenschappen kunnen verschillen van monster tot monster . Zuivere stof ... Onzuivere](https://reader031.vdocuments.pub/reader031/viewer/2022020104/5c74083f09d3f287228bb85c/html5/thumbnails/7.jpg)
SCHEIDING IN BOUW
7
FiltratieDestillatie van ruwe olie levert stookolie en gas
Kristallisatie van zouten
![Page 8: INTRODUCTIECURSUS CHEMIE - uhasselt.be · Heterogeen materiaal: geen homogene samenstelling, eigenschappen kunnen verschillen van monster tot monster . Zuivere stof ... Onzuivere](https://reader031.vdocuments.pub/reader031/viewer/2022020104/5c74083f09d3f287228bb85c/html5/thumbnails/8.jpg)
Zuivere stof
= verzameling van dezelfde deeltjes die de fysische en chemischeeigenschappen van die stof dragen
moleculen of atomen (of formule-eenheden)
ZUIVERE STOF, MOLECULEN EN ATOMEN
H2O
CaCO3NaCl
Zn
8
![Page 9: INTRODUCTIECURSUS CHEMIE - uhasselt.be · Heterogeen materiaal: geen homogene samenstelling, eigenschappen kunnen verschillen van monster tot monster . Zuivere stof ... Onzuivere](https://reader031.vdocuments.pub/reader031/viewer/2022020104/5c74083f09d3f287228bb85c/html5/thumbnails/9.jpg)
MOLECULEFORMULES
4 H2CO3
Coëfficient= aantal moleculen
Index = aantal atomen in molecule
Index
9
![Page 10: INTRODUCTIECURSUS CHEMIE - uhasselt.be · Heterogeen materiaal: geen homogene samenstelling, eigenschappen kunnen verschillen van monster tot monster . Zuivere stof ... Onzuivere](https://reader031.vdocuments.pub/reader031/viewer/2022020104/5c74083f09d3f287228bb85c/html5/thumbnails/10.jpg)
MOLECULEFORMULES: SOCRATIVE
1. Waar of niet waar?
1. De index wordt steeds vóór de molecule geschreven
2. De coëfficiënt geeft aan hoeveel moleculen er zijn
2. Hoeveel atomen zitten er in 3 moleculen H2SO4?
10
![Page 11: INTRODUCTIECURSUS CHEMIE - uhasselt.be · Heterogeen materiaal: geen homogene samenstelling, eigenschappen kunnen verschillen van monster tot monster . Zuivere stof ... Onzuivere](https://reader031.vdocuments.pub/reader031/viewer/2022020104/5c74083f09d3f287228bb85c/html5/thumbnails/11.jpg)
SOCRATIVE
Ga naar Socrative.com
Kies student login
Kies room number 367243
11
![Page 12: INTRODUCTIECURSUS CHEMIE - uhasselt.be · Heterogeen materiaal: geen homogene samenstelling, eigenschappen kunnen verschillen van monster tot monster . Zuivere stof ... Onzuivere](https://reader031.vdocuments.pub/reader031/viewer/2022020104/5c74083f09d3f287228bb85c/html5/thumbnails/12.jpg)
Zuivere stof moleculen of atomen
Molecule bestaat uit atomen
Voorbeelden molecule
• H2O (water)
• CaCO3 (calciumcarbonaat)
• NaCl (keukenzout)
Voorbeelden atomen
• Zie periodiek systeem der elementen (PSE)
Let op notatie: aantal elementen in subscript!
ZUIVERE STOF, MOLECULEN EN ATOMEN
12
![Page 13: INTRODUCTIECURSUS CHEMIE - uhasselt.be · Heterogeen materiaal: geen homogene samenstelling, eigenschappen kunnen verschillen van monster tot monster . Zuivere stof ... Onzuivere](https://reader031.vdocuments.pub/reader031/viewer/2022020104/5c74083f09d3f287228bb85c/html5/thumbnails/13.jpg)
13Elementen Atoommassa
![Page 14: INTRODUCTIECURSUS CHEMIE - uhasselt.be · Heterogeen materiaal: geen homogene samenstelling, eigenschappen kunnen verschillen van monster tot monster . Zuivere stof ... Onzuivere](https://reader031.vdocuments.pub/reader031/viewer/2022020104/5c74083f09d3f287228bb85c/html5/thumbnails/14.jpg)
Zuivere stof enkelvoudige stof of samengestelde stof
Enkelvoudige stof slechts één atoomsoort
Voorbeelden
• H2 ((di)waterstof)
• O2 (zuurstof)
• Ne (neon)
Samengestelde stof twee of meer atoomsoorten
Voorbeelden
• H2O (water)
• NaCl (keukenzout)
ZUIVERE STOF, MOLECULEN EN ATOMEN
14
![Page 15: INTRODUCTIECURSUS CHEMIE - uhasselt.be · Heterogeen materiaal: geen homogene samenstelling, eigenschappen kunnen verschillen van monster tot monster . Zuivere stof ... Onzuivere](https://reader031.vdocuments.pub/reader031/viewer/2022020104/5c74083f09d3f287228bb85c/html5/thumbnails/15.jpg)
OVERZICHT INDELING STOFFEN
15
Materie
Heterogeen Homogeen
Mengsel Zuivere stof
Samengestelde zuivere stof (verbinding)
Enkelvoudige zuivere stof
1 soort moleculenmeerdere atoomsoorten
1 soort moleculen1 atoomsoort
Chemisch proces
Fysisch proces
Scheidingstechniek
meerdere soorten moleculen
STOFFEN
![Page 16: INTRODUCTIECURSUS CHEMIE - uhasselt.be · Heterogeen materiaal: geen homogene samenstelling, eigenschappen kunnen verschillen van monster tot monster . Zuivere stof ... Onzuivere](https://reader031.vdocuments.pub/reader031/viewer/2022020104/5c74083f09d3f287228bb85c/html5/thumbnails/16.jpg)
ZUIVERE STOF, MOLECULEN EN ATOMEN
SOCRATIVE
Waar of niet waar?
1. Een atoom kan uit meerdere moleculen bestaan.
2. Een zuivere stof kan enkel op chemische wijze gescheiden
worden.
3. Destillatie is een manier om een onzuivere stof op fysische wijze
te scheiden.
4. Een samengestelde stof bestaat steeds uit twee of meer atomen.
5. Hg (kwik) is een zuivere stof en ook een enkelvoudige stof.
16
![Page 17: INTRODUCTIECURSUS CHEMIE - uhasselt.be · Heterogeen materiaal: geen homogene samenstelling, eigenschappen kunnen verschillen van monster tot monster . Zuivere stof ... Onzuivere](https://reader031.vdocuments.pub/reader031/viewer/2022020104/5c74083f09d3f287228bb85c/html5/thumbnails/17.jpg)
ELEMENTEN
± 110 gekende elementen
17
![Page 18: INTRODUCTIECURSUS CHEMIE - uhasselt.be · Heterogeen materiaal: geen homogene samenstelling, eigenschappen kunnen verschillen van monster tot monster . Zuivere stof ... Onzuivere](https://reader031.vdocuments.pub/reader031/viewer/2022020104/5c74083f09d3f287228bb85c/html5/thumbnails/18.jpg)
ELEMENTEN
Grove indeling metalen en niet-metalen
Metalen
• Geleiden warmte en elektriciteit
• Zijn pletbaar en rekbaar
• Kunnen positieve deeltjes vormen
Niet-metalen
• Geleiden warmte en elektriciteit nagenoeg niet (isoleren ze)
• Zijn bros
• Kunnen negatieve deeltjes vormen
18
![Page 19: INTRODUCTIECURSUS CHEMIE - uhasselt.be · Heterogeen materiaal: geen homogene samenstelling, eigenschappen kunnen verschillen van monster tot monster . Zuivere stof ... Onzuivere](https://reader031.vdocuments.pub/reader031/viewer/2022020104/5c74083f09d3f287228bb85c/html5/thumbnails/19.jpg)
ELEMENTEN
19
![Page 20: INTRODUCTIECURSUS CHEMIE - uhasselt.be · Heterogeen materiaal: geen homogene samenstelling, eigenschappen kunnen verschillen van monster tot monster . Zuivere stof ... Onzuivere](https://reader031.vdocuments.pub/reader031/viewer/2022020104/5c74083f09d3f287228bb85c/html5/thumbnails/20.jpg)
ELEMENTEN: OEFENINGEN
1. Zoek de notaties van de volgende 13 elementen en bepaal of het een metaal of een niet-metaal is (tip: zie het PSE)
Lood, zink, waterstof, koolstof, stikstof, tin, calcium, helium, aluminium, kalium, zwavel, koper
2. Waarvoor staan de volgende 13 symbolen? Zijn het metalen of niet-metalen? (tip: PSE)
Cd, O, Ag, Cl, Hg, Li, Ne, Ar, Na, Fe, I, Mg, F
20
![Page 21: INTRODUCTIECURSUS CHEMIE - uhasselt.be · Heterogeen materiaal: geen homogene samenstelling, eigenschappen kunnen verschillen van monster tot monster . Zuivere stof ... Onzuivere](https://reader031.vdocuments.pub/reader031/viewer/2022020104/5c74083f09d3f287228bb85c/html5/thumbnails/21.jpg)
OVERZICHT
1. Zuivere stof, moleculen en atomen
1. Moleculeformules
2. Elementen
3. Atoomtheorie
4. Atoommassa
5. Moleculemassa
6. De mol
7. Wetten van Avogadro
8. De chemische reactie
9. Het periodiek systeem
21
![Page 22: INTRODUCTIECURSUS CHEMIE - uhasselt.be · Heterogeen materiaal: geen homogene samenstelling, eigenschappen kunnen verschillen van monster tot monster . Zuivere stof ... Onzuivere](https://reader031.vdocuments.pub/reader031/viewer/2022020104/5c74083f09d3f287228bb85c/html5/thumbnails/22.jpg)
ATOOMTHEORIE
22
Niels Bohr
Fe atomen in vast ijzer
The yorkshire diamond
atomium
Volgens de atomaire structuur van diamant
![Page 23: INTRODUCTIECURSUS CHEMIE - uhasselt.be · Heterogeen materiaal: geen homogene samenstelling, eigenschappen kunnen verschillen van monster tot monster . Zuivere stof ... Onzuivere](https://reader031.vdocuments.pub/reader031/viewer/2022020104/5c74083f09d3f287228bb85c/html5/thumbnails/23.jpg)
ATOOMTHEORIE VAN DALTON
• “Alle materie is opgebouwd uit atomen (kleine deeltjes)”
• “Atomen zijn ondeelbaar en onafbreekbaar (noch vernietigd, noch geschapen worden)”
• “Alle atomen van een gegeven element zijn identiek (grootte, massa, eigenschappen). Atomen van verschillende elementen hebben een andere massa en eigenschappen”
• “Tijdens een chemische reactie worden atomen niet gevormd, vernietigd of omgezet in andere types atomen (atomen zijn onveranderlijk), maar treedt er een hergroepering van atomen op”
• “Verbindingen worden gevormd door de combinatie van gehele aantallen atomen van verschillende elementen. Dezelfde elementen kunnen meer dan één verbinding vormen”
23
“Knikkermodel”
![Page 24: INTRODUCTIECURSUS CHEMIE - uhasselt.be · Heterogeen materiaal: geen homogene samenstelling, eigenschappen kunnen verschillen van monster tot monster . Zuivere stof ... Onzuivere](https://reader031.vdocuments.pub/reader031/viewer/2022020104/5c74083f09d3f287228bb85c/html5/thumbnails/24.jpg)
ATOOMTHEORIE VAN DALTON
Kritiek op atoomtheorie van Dalton
• Atomen zijn niet de kleinste deeltjes (bv. protonen, elektronen, neutronen,…)
• Atomen zijn veranderlijk: bepaalde atomen kunnen in andere atomen omgezet worden door radioactieve ontbinding (vb. uranium)
• Atomen zijn wel deelbaar (kernsplijting)
• Atomen blijven niet behouden: bepaalde atomen kunnen vernietigd worden met vrijstelling van energie in kernreacties
• Atomen van eenzelfde element zijn niet altijd identiek in massa aangezien er “isotopen” bestaan
Kernfysica en -chemie: atoomtheorie van Dalton is onbruikbaar
24
![Page 25: INTRODUCTIECURSUS CHEMIE - uhasselt.be · Heterogeen materiaal: geen homogene samenstelling, eigenschappen kunnen verschillen van monster tot monster . Zuivere stof ... Onzuivere](https://reader031.vdocuments.pub/reader031/viewer/2022020104/5c74083f09d3f287228bb85c/html5/thumbnails/25.jpg)
ATOOMTHEORIE VAN BOHR
H2O
25
Niels Bohr
![Page 26: INTRODUCTIECURSUS CHEMIE - uhasselt.be · Heterogeen materiaal: geen homogene samenstelling, eigenschappen kunnen verschillen van monster tot monster . Zuivere stof ... Onzuivere](https://reader031.vdocuments.pub/reader031/viewer/2022020104/5c74083f09d3f287228bb85c/html5/thumbnails/26.jpg)
ATOOMMODEL BOHR VERSUS
QUANTUM MECHANICA
26
![Page 27: INTRODUCTIECURSUS CHEMIE - uhasselt.be · Heterogeen materiaal: geen homogene samenstelling, eigenschappen kunnen verschillen van monster tot monster . Zuivere stof ... Onzuivere](https://reader031.vdocuments.pub/reader031/viewer/2022020104/5c74083f09d3f287228bb85c/html5/thumbnails/27.jpg)
CHEMISCHE REACTIE
Chemische reactie: hergroepering van atomen om nieuwe moleculen te vormen
Voorbeeld
Mg + 2 HCl MgCl2 + H2
+ +
27
![Page 28: INTRODUCTIECURSUS CHEMIE - uhasselt.be · Heterogeen materiaal: geen homogene samenstelling, eigenschappen kunnen verschillen van monster tot monster . Zuivere stof ... Onzuivere](https://reader031.vdocuments.pub/reader031/viewer/2022020104/5c74083f09d3f287228bb85c/html5/thumbnails/28.jpg)
ATOOMTHEORIE : SOCRATIVE
Waar of niet waar?
1. Atomen zijn onveranderlijk.
2. Dalton werkte in een kerncentrale.
3. Een chemische reactie is een hergroepering van moleculen.
4. Atomen zijn ondeelbaar.
28
![Page 29: INTRODUCTIECURSUS CHEMIE - uhasselt.be · Heterogeen materiaal: geen homogene samenstelling, eigenschappen kunnen verschillen van monster tot monster . Zuivere stof ... Onzuivere](https://reader031.vdocuments.pub/reader031/viewer/2022020104/5c74083f09d3f287228bb85c/html5/thumbnails/29.jpg)
20 MIN
PAUZE
29
![Page 30: INTRODUCTIECURSUS CHEMIE - uhasselt.be · Heterogeen materiaal: geen homogene samenstelling, eigenschappen kunnen verschillen van monster tot monster . Zuivere stof ... Onzuivere](https://reader031.vdocuments.pub/reader031/viewer/2022020104/5c74083f09d3f287228bb85c/html5/thumbnails/30.jpg)
OVERZICHT
1. Zuivere stof, moleculen en atomen
1. Moleculeformules
2. Elementen
3. Atoomtheorie
4. Atoommassa
5. Moleculemassa
6. De mol
7. Wetten van Avogadro
8. De chemische reactie
9. Het periodiek systeem
30
![Page 31: INTRODUCTIECURSUS CHEMIE - uhasselt.be · Heterogeen materiaal: geen homogene samenstelling, eigenschappen kunnen verschillen van monster tot monster . Zuivere stof ... Onzuivere](https://reader031.vdocuments.pub/reader031/viewer/2022020104/5c74083f09d3f287228bb85c/html5/thumbnails/31.jpg)
ATOOMMASSA SOCRATIVE
Hoeveel weegt 1 atoom H?
A. 1,67 g
B. 0,00167 g = 1,67.10-3 g
C. 0,00000167 g = 1,67.10-6 g
D. 0,00000000167 g = 1,67.10-9 g
E. 0,00000000000000000000000167 g = 1,67.10-24 g
31
![Page 32: INTRODUCTIECURSUS CHEMIE - uhasselt.be · Heterogeen materiaal: geen homogene samenstelling, eigenschappen kunnen verschillen van monster tot monster . Zuivere stof ... Onzuivere](https://reader031.vdocuments.pub/reader031/viewer/2022020104/5c74083f09d3f287228bb85c/html5/thumbnails/32.jpg)
ATOOMMASSA
(Absolute) atoommassa m van enkele atomen
• H 1,67 x 10-27 kg
• C 20,04 x 10-27 kg
• N 23,38 x 10-27 kg
Veel te klein om mee te werken!
Relatieve atoommassa Ar
1 unit = 1,67 x 10-27 kg = 1 amu of 1 u
32
Standaard kilogramGebaseerd op massa van 1 liter zuiver water
Niet zo vreemd als je denkt…
![Page 33: INTRODUCTIECURSUS CHEMIE - uhasselt.be · Heterogeen materiaal: geen homogene samenstelling, eigenschappen kunnen verschillen van monster tot monster . Zuivere stof ... Onzuivere](https://reader031.vdocuments.pub/reader031/viewer/2022020104/5c74083f09d3f287228bb85c/html5/thumbnails/33.jpg)
ATOOMMASSA
Formules
Relatieve atoommassa
Voorbeelden
• H 1,0079
• C 12,011
• N 14,0067
Absolute atoommassa
Voorbeelden
• H 1,67 x 10-27 kg OF 1,0079 u
• C 20,04 x 10-27 kg OF 12,011 u
• N 23,38 x 10-27 kg OF 14,0067 u
Ar = matoom/u
matoom = Ar . u
33
![Page 34: INTRODUCTIECURSUS CHEMIE - uhasselt.be · Heterogeen materiaal: geen homogene samenstelling, eigenschappen kunnen verschillen van monster tot monster . Zuivere stof ... Onzuivere](https://reader031.vdocuments.pub/reader031/viewer/2022020104/5c74083f09d3f287228bb85c/html5/thumbnails/34.jpg)
34
Opzoeken Ar? in periodiek systeem der elementen
![Page 35: INTRODUCTIECURSUS CHEMIE - uhasselt.be · Heterogeen materiaal: geen homogene samenstelling, eigenschappen kunnen verschillen van monster tot monster . Zuivere stof ... Onzuivere](https://reader031.vdocuments.pub/reader031/viewer/2022020104/5c74083f09d3f287228bb85c/html5/thumbnails/35.jpg)
ATOOMMASSA
Hoeveel weegt 1 atoom H?
A. 1,67 g
B. 0,00167 g = 1,67.10-3 g
C. 0,00000167 g = 1,67.10-6 g
D. 0,00000000167 g = 1,67.10-9 g
E. 0,00000000000000000000000167 g = 1,67.10-24 g
35
![Page 36: INTRODUCTIECURSUS CHEMIE - uhasselt.be · Heterogeen materiaal: geen homogene samenstelling, eigenschappen kunnen verschillen van monster tot monster . Zuivere stof ... Onzuivere](https://reader031.vdocuments.pub/reader031/viewer/2022020104/5c74083f09d3f287228bb85c/html5/thumbnails/36.jpg)
ATOOMMASSA: OEFENINGEN
1. Geef de relatieve atoommassa van volgende 10 elementen (Tip: PSE)
He, Li, Be, B, C, N, O, F, Ag, Pb
Wat valt er op in relatie met het atoomnummer?
2. Geef de absolute atoommassa van volgende 5 elementen (Tip: PSE)
He, C, N, O, Pb
3. Hoeveel is 1,67 x 10-27 kg in g?
36
![Page 37: INTRODUCTIECURSUS CHEMIE - uhasselt.be · Heterogeen materiaal: geen homogene samenstelling, eigenschappen kunnen verschillen van monster tot monster . Zuivere stof ... Onzuivere](https://reader031.vdocuments.pub/reader031/viewer/2022020104/5c74083f09d3f287228bb85c/html5/thumbnails/37.jpg)
MOLECULEMASSA
(Absolute) moleculemassa m en relatieve moleculemassa Mr
Optellen van atoommassa’s naargelang aantal atomen
Voorbeeld: moleculemassa van water H2O
• Absolute atoommassa’s m
• H: 1,67.10-27 kg
• O: 26,78.10-27 kg
• Relatieve atoommassa’s Ar
• H: 1,0079
• O: 15,999
• Relatieve moleculemassa Mr
• 2 * 1,0079 + 15,999 ≈ 18
Basiskennis!
37
![Page 38: INTRODUCTIECURSUS CHEMIE - uhasselt.be · Heterogeen materiaal: geen homogene samenstelling, eigenschappen kunnen verschillen van monster tot monster . Zuivere stof ... Onzuivere](https://reader031.vdocuments.pub/reader031/viewer/2022020104/5c74083f09d3f287228bb85c/html5/thumbnails/38.jpg)
MOLECULEMASSA: OEFENINGEN
1. Geef de relatieve moleculemassa van volgende 5 moleculen
1. HCl (zoutzuur)
2. H2 ((di)waterstof)
3. HNO3 (waterstofnitraat)
4. NaCl (keukenzout)
5. C8H18 (octaan)
2. Geef de absolute moleculemassa van volgende 2 moleculen
1. O2 (zuurstof)
2. CH4 (methaan)
38
![Page 39: INTRODUCTIECURSUS CHEMIE - uhasselt.be · Heterogeen materiaal: geen homogene samenstelling, eigenschappen kunnen verschillen van monster tot monster . Zuivere stof ... Onzuivere](https://reader031.vdocuments.pub/reader031/viewer/2022020104/5c74083f09d3f287228bb85c/html5/thumbnails/39.jpg)
DE MOL
Aanduiding aantal deeltjes
Welke deeltjes?
Blijft gelijk: atomen, moleculen, ionen, elektronen, ...
Massa van 1 mol deeltjes
Voorbeeld1 mol water (H2O)
• 6,02 x 1023 deeltjes
• Relatieve moleculemassa Mr (H2O) = 18
• M (H2O) = 18 g/mol
1 mol = 6,02 x 1023 deeltjes getal van Avogadro NA
Massa van 1 mol deeltjes (molaire massa M) = Ar of Mr uitgedrukt in g
39
![Page 40: INTRODUCTIECURSUS CHEMIE - uhasselt.be · Heterogeen materiaal: geen homogene samenstelling, eigenschappen kunnen verschillen van monster tot monster . Zuivere stof ... Onzuivere](https://reader031.vdocuments.pub/reader031/viewer/2022020104/5c74083f09d3f287228bb85c/html5/thumbnails/40.jpg)
DE MOL: OEFENINGEN
1. Waarvoor staan de volgende 3 symbolen
1. m
2. Mr
3. Ar
2. Wat is de eenheid van volgende 3 grootheden:
1. Molaire massa
2. Relatieve deeltjesmassa
3. Absolute deeltjesmassa
3. Hoeveel gram weegt
1. 2 mol H2
2. 4 mol HCl
3. 10 mol Pb40
![Page 41: INTRODUCTIECURSUS CHEMIE - uhasselt.be · Heterogeen materiaal: geen homogene samenstelling, eigenschappen kunnen verschillen van monster tot monster . Zuivere stof ... Onzuivere](https://reader031.vdocuments.pub/reader031/viewer/2022020104/5c74083f09d3f287228bb85c/html5/thumbnails/41.jpg)
WETTEN VAN AVOGADRO
1 mol is steeds 6,02 x 1023 deeltjes, van om het even welke stof
1 mol van gelijk welk gas neemt steeds eenzelfde volume in bij gelijketemperatuur (T) en druk (p):
DUS bij 0 °C en 101300 Pa:
• 1 mol H2 neemt 22,42 liter in
• 1 mol He neemt 22,42 liter in
• 1 mol O2 neemt 22,42 liter in
• ...
22,42 l bij 0 °C en atmosferische luchtdruk (101300 Pa = 1 atm)
41
![Page 42: INTRODUCTIECURSUS CHEMIE - uhasselt.be · Heterogeen materiaal: geen homogene samenstelling, eigenschappen kunnen verschillen van monster tot monster . Zuivere stof ... Onzuivere](https://reader031.vdocuments.pub/reader031/viewer/2022020104/5c74083f09d3f287228bb85c/html5/thumbnails/42.jpg)
LET OP !
Diatomaire gassen
Edelgassen: niet diatomair
Diatomaire stoffen die niet gasvormig zijn
42
H2, N2, O2, F2, Cl2
Br2, I2
He, Ne, Ar, Kr, Xe, Rn
![Page 43: INTRODUCTIECURSUS CHEMIE - uhasselt.be · Heterogeen materiaal: geen homogene samenstelling, eigenschappen kunnen verschillen van monster tot monster . Zuivere stof ... Onzuivere](https://reader031.vdocuments.pub/reader031/viewer/2022020104/5c74083f09d3f287228bb85c/html5/thumbnails/43.jpg)
WAT HEEFT DAT MET
ARCHITECTUUR TE MAKEN?
43
Lagere warmtegeleidbaarheid => betere isolatie(samen met low-E coatings of Ag laagjes)
![Page 44: INTRODUCTIECURSUS CHEMIE - uhasselt.be · Heterogeen materiaal: geen homogene samenstelling, eigenschappen kunnen verschillen van monster tot monster . Zuivere stof ... Onzuivere](https://reader031.vdocuments.pub/reader031/viewer/2022020104/5c74083f09d3f287228bb85c/html5/thumbnails/44.jpg)
WETTEN VAN AVOGADRO:
SOCRATIVE
Waar of niet waar?
1. Bij 0 Pa en 101300 °C neemt 1 mol van om het even welk gas exact 22,42 liter in
2. Een luchtdruk van 101300 Pa komt overeen met 1 bar
44
![Page 45: INTRODUCTIECURSUS CHEMIE - uhasselt.be · Heterogeen materiaal: geen homogene samenstelling, eigenschappen kunnen verschillen van monster tot monster . Zuivere stof ... Onzuivere](https://reader031.vdocuments.pub/reader031/viewer/2022020104/5c74083f09d3f287228bb85c/html5/thumbnails/45.jpg)
OVERZICHT
1. Zuivere stof, moleculen en atomen
1. Moleculeformules
2. Elementen
3. Atoomtheorie
4. Atoommassa
5. Moleculemassa
6. De mol
7. Wetten van Avogadro
8. De chemische reactie9. Het periodiek systeem
45
![Page 46: INTRODUCTIECURSUS CHEMIE - uhasselt.be · Heterogeen materiaal: geen homogene samenstelling, eigenschappen kunnen verschillen van monster tot monster . Zuivere stof ... Onzuivere](https://reader031.vdocuments.pub/reader031/viewer/2022020104/5c74083f09d3f287228bb85c/html5/thumbnails/46.jpg)
aA + bB cC + dD
CHEMISCHE REACTIE
Reagentia Reactieproducten
Stoichiometrische coëfficiënten of voorgetallen
Mg + 2 HCl MgCl2 + H2
Evenveel atomen links als rechts!
Coëfficiënt 1 wordt weggelaten
46
![Page 47: INTRODUCTIECURSUS CHEMIE - uhasselt.be · Heterogeen materiaal: geen homogene samenstelling, eigenschappen kunnen verschillen van monster tot monster . Zuivere stof ... Onzuivere](https://reader031.vdocuments.pub/reader031/viewer/2022020104/5c74083f09d3f287228bb85c/html5/thumbnails/47.jpg)
CHEMISCHE REACTIE
Richtlijnen
• Eens de moleculeformules juist zijn (correcte indices), mogen dezeniet meer veranderd worden
Voorbeeld
• Vervolgens dient enkel m.b.v. de coëfficiënten het gelijk aantal atomenlinks en rechts bereikt te worden
Voorbeeld
Mg en HCl reageren tot MgCl2 en H2
Mg + 2 HCl MgCl2 + H2
47
![Page 48: INTRODUCTIECURSUS CHEMIE - uhasselt.be · Heterogeen materiaal: geen homogene samenstelling, eigenschappen kunnen verschillen van monster tot monster . Zuivere stof ... Onzuivere](https://reader031.vdocuments.pub/reader031/viewer/2022020104/5c74083f09d3f287228bb85c/html5/thumbnails/48.jpg)
CHEMISCHE REACTIE
Hoe een chemische reactie balanceren?
1. Bepaal hoeveel atomen van iedere soort er links en rechts zijn
2. Zoek één atoom (of complex ion zoals SO4) dat links in slechts éénmolecule staat en rechts ook in slechts één molecule staat
• Wacht met waterstof (H) en zuurstof (O) tot ‘t laatst
3. Balanceer dat atoom
• Vermenigvuldig desnoods niet-gehele getallen (bijv. 2,5)
• Breng daarna alles naar gehele getallen (vermenigvuldig bijv. gansereactie met 2)
4. Zoek het volgende atoom in onevenwicht en herhaal stap 3 voor datatoom
48
![Page 49: INTRODUCTIECURSUS CHEMIE - uhasselt.be · Heterogeen materiaal: geen homogene samenstelling, eigenschappen kunnen verschillen van monster tot monster . Zuivere stof ... Onzuivere](https://reader031.vdocuments.pub/reader031/viewer/2022020104/5c74083f09d3f287228bb85c/html5/thumbnails/49.jpg)
CHEMISCHE REACTIE: OEFENINGEN
Zoek de juiste coëfficiënten bij de volgende reacties
1. HCl + NaOH NaCl + H2O
2. CaO + H2O Ca(OH)2
3. HNO2 + Ca(OH)2 Ca(NO2)2 + H2O
4. Na + O2 Na2O
5. SO3 + H2O H2SO4
6. HNO3 + Ca(OH)2 Ca(NO3)2 + H2O
7. HF + KOH KF + H2O
8. HBr + Ca(OH)2 CaBr2 + H2O
9. Al + HCl AlCl3 + H2
10. P + O2 P2O5
49
![Page 50: INTRODUCTIECURSUS CHEMIE - uhasselt.be · Heterogeen materiaal: geen homogene samenstelling, eigenschappen kunnen verschillen van monster tot monster . Zuivere stof ... Onzuivere](https://reader031.vdocuments.pub/reader031/viewer/2022020104/5c74083f09d3f287228bb85c/html5/thumbnails/50.jpg)
OVERZICHT
1. Zuivere stof, moleculen en atomen
1. Moleculeformules
2. Elementen
3. Atoomtheorie
4. Atoommassa
5. Moleculemassa
6. De mol
7. Wetten van Avogadro
8. De chemische reactie
9. Het periodiek systeem
50
![Page 51: INTRODUCTIECURSUS CHEMIE - uhasselt.be · Heterogeen materiaal: geen homogene samenstelling, eigenschappen kunnen verschillen van monster tot monster . Zuivere stof ... Onzuivere](https://reader031.vdocuments.pub/reader031/viewer/2022020104/5c74083f09d3f287228bb85c/html5/thumbnails/51.jpg)
PERIODIEK SYSTEEM
Rangschikking van de elementen
• Atomen geordend volgens toenemende atoommassa (eigenlijk atoomnummer = aantal protonen, zie later)
• Periodisch weerkeren van eigenschappen
H He
Li Be B C N O F Ne
Na Mg Al Si P S Cl Ar
K Ca
Periode
Groep
51
![Page 52: INTRODUCTIECURSUS CHEMIE - uhasselt.be · Heterogeen materiaal: geen homogene samenstelling, eigenschappen kunnen verschillen van monster tot monster . Zuivere stof ... Onzuivere](https://reader031.vdocuments.pub/reader031/viewer/2022020104/5c74083f09d3f287228bb85c/html5/thumbnails/52.jpg)
PERIODIEK SYSTEEM
52
![Page 53: INTRODUCTIECURSUS CHEMIE - uhasselt.be · Heterogeen materiaal: geen homogene samenstelling, eigenschappen kunnen verschillen van monster tot monster . Zuivere stof ... Onzuivere](https://reader031.vdocuments.pub/reader031/viewer/2022020104/5c74083f09d3f287228bb85c/html5/thumbnails/53.jpg)
METALEN
53
![Page 54: INTRODUCTIECURSUS CHEMIE - uhasselt.be · Heterogeen materiaal: geen homogene samenstelling, eigenschappen kunnen verschillen van monster tot monster . Zuivere stof ... Onzuivere](https://reader031.vdocuments.pub/reader031/viewer/2022020104/5c74083f09d3f287228bb85c/html5/thumbnails/54.jpg)
NIET-METALEN
54
![Page 55: INTRODUCTIECURSUS CHEMIE - uhasselt.be · Heterogeen materiaal: geen homogene samenstelling, eigenschappen kunnen verschillen van monster tot monster . Zuivere stof ... Onzuivere](https://reader031.vdocuments.pub/reader031/viewer/2022020104/5c74083f09d3f287228bb85c/html5/thumbnails/55.jpg)
HALFMETALEN
55
![Page 56: INTRODUCTIECURSUS CHEMIE - uhasselt.be · Heterogeen materiaal: geen homogene samenstelling, eigenschappen kunnen verschillen van monster tot monster . Zuivere stof ... Onzuivere](https://reader031.vdocuments.pub/reader031/viewer/2022020104/5c74083f09d3f287228bb85c/html5/thumbnails/56.jpg)
PERIODIEK SYSTEEM: GROEPEN
56
![Page 57: INTRODUCTIECURSUS CHEMIE - uhasselt.be · Heterogeen materiaal: geen homogene samenstelling, eigenschappen kunnen verschillen van monster tot monster . Zuivere stof ... Onzuivere](https://reader031.vdocuments.pub/reader031/viewer/2022020104/5c74083f09d3f287228bb85c/html5/thumbnails/57.jpg)
PERIODIEK SYSTEEM: PERIODEN
57
![Page 58: INTRODUCTIECURSUS CHEMIE - uhasselt.be · Heterogeen materiaal: geen homogene samenstelling, eigenschappen kunnen verschillen van monster tot monster . Zuivere stof ... Onzuivere](https://reader031.vdocuments.pub/reader031/viewer/2022020104/5c74083f09d3f287228bb85c/html5/thumbnails/58.jpg)
ALKALIMETALEN
58
![Page 59: INTRODUCTIECURSUS CHEMIE - uhasselt.be · Heterogeen materiaal: geen homogene samenstelling, eigenschappen kunnen verschillen van monster tot monster . Zuivere stof ... Onzuivere](https://reader031.vdocuments.pub/reader031/viewer/2022020104/5c74083f09d3f287228bb85c/html5/thumbnails/59.jpg)
AARDALKALIMETALEN
59
![Page 60: INTRODUCTIECURSUS CHEMIE - uhasselt.be · Heterogeen materiaal: geen homogene samenstelling, eigenschappen kunnen verschillen van monster tot monster . Zuivere stof ... Onzuivere](https://reader031.vdocuments.pub/reader031/viewer/2022020104/5c74083f09d3f287228bb85c/html5/thumbnails/60.jpg)
HALOGENEN
60
![Page 61: INTRODUCTIECURSUS CHEMIE - uhasselt.be · Heterogeen materiaal: geen homogene samenstelling, eigenschappen kunnen verschillen van monster tot monster . Zuivere stof ... Onzuivere](https://reader031.vdocuments.pub/reader031/viewer/2022020104/5c74083f09d3f287228bb85c/html5/thumbnails/61.jpg)
EDELGASSEN
61
![Page 62: INTRODUCTIECURSUS CHEMIE - uhasselt.be · Heterogeen materiaal: geen homogene samenstelling, eigenschappen kunnen verschillen van monster tot monster . Zuivere stof ... Onzuivere](https://reader031.vdocuments.pub/reader031/viewer/2022020104/5c74083f09d3f287228bb85c/html5/thumbnails/62.jpg)
ELEMENTEN UIT HOOFDGROEPEN
62
![Page 63: INTRODUCTIECURSUS CHEMIE - uhasselt.be · Heterogeen materiaal: geen homogene samenstelling, eigenschappen kunnen verschillen van monster tot monster . Zuivere stof ... Onzuivere](https://reader031.vdocuments.pub/reader031/viewer/2022020104/5c74083f09d3f287228bb85c/html5/thumbnails/63.jpg)
OVERGANGSELEMENTEN
63
![Page 64: INTRODUCTIECURSUS CHEMIE - uhasselt.be · Heterogeen materiaal: geen homogene samenstelling, eigenschappen kunnen verschillen van monster tot monster . Zuivere stof ... Onzuivere](https://reader031.vdocuments.pub/reader031/viewer/2022020104/5c74083f09d3f287228bb85c/html5/thumbnails/64.jpg)
LANTHANIDES EN ACTINIDES
64
![Page 65: INTRODUCTIECURSUS CHEMIE - uhasselt.be · Heterogeen materiaal: geen homogene samenstelling, eigenschappen kunnen verschillen van monster tot monster . Zuivere stof ... Onzuivere](https://reader031.vdocuments.pub/reader031/viewer/2022020104/5c74083f09d3f287228bb85c/html5/thumbnails/65.jpg)
PERIODIEK SYSTEEM: SOCRATIVE
Waar of niet waar?
1. Het element Zn bevindt zich in een a-groep
2. Fe, Co en Ni zitten in dezelfde groep omdat ze grote horizontaleverwantschap vertonen.
3. Elementen in één periode bezitten bepaalde overeenkomsten in fysische en chemische eigenschappen.
4. Elementen in één groep bezitten bepaalde overeenkomsten in fysische en chemische eigenschappen.
5. Niet-metalen staan links in het PSE.
6. De groep van alkalimetalen bevindt zich naast die van aardalkalimetalen.
7. Het atoomnummer van een element kan afgeleid worden uit haarplaats in het PSE.
65
![Page 66: INTRODUCTIECURSUS CHEMIE - uhasselt.be · Heterogeen materiaal: geen homogene samenstelling, eigenschappen kunnen verschillen van monster tot monster . Zuivere stof ... Onzuivere](https://reader031.vdocuments.pub/reader031/viewer/2022020104/5c74083f09d3f287228bb85c/html5/thumbnails/66.jpg)
HERHALINGSOEFENINGEN
VRAAG 1: Geef de naam van de volgende elementen
1. C ………………………………
2. P ………………………………
3. Ca ………………………………
4. Ti ………………………………
5. Si ………………………………
VRAAG 2: Geef het symbool voor de volgende elementen
1. Lithium ………………………………
2. Chloor ………………………………
3. Magnesium ………………………………
66
![Page 67: INTRODUCTIECURSUS CHEMIE - uhasselt.be · Heterogeen materiaal: geen homogene samenstelling, eigenschappen kunnen verschillen van monster tot monster . Zuivere stof ... Onzuivere](https://reader031.vdocuments.pub/reader031/viewer/2022020104/5c74083f09d3f287228bb85c/html5/thumbnails/67.jpg)
HERHALINGSOEFENINGEN
VRAAG 3: Bepaal de molaire massa van de volgende stoffen
A. Fe2O3 ………………………………
B. BF3 ………………………………
C. N2O ………………………………
VRAAG 4: Hoeveel mol zitten er in 1 g van de volgende stoffen?
A. CH3OH ………………………………
B. NH4NO3 ………………………………
VRAAG 5: Zoek de juiste coëfficiënten bij de reacties op volgende slide
67
![Page 68: INTRODUCTIECURSUS CHEMIE - uhasselt.be · Heterogeen materiaal: geen homogene samenstelling, eigenschappen kunnen verschillen van monster tot monster . Zuivere stof ... Onzuivere](https://reader031.vdocuments.pub/reader031/viewer/2022020104/5c74083f09d3f287228bb85c/html5/thumbnails/68.jpg)
HERHALINGSOEFENINGEN
68
![Page 69: INTRODUCTIECURSUS CHEMIE - uhasselt.be · Heterogeen materiaal: geen homogene samenstelling, eigenschappen kunnen verschillen van monster tot monster . Zuivere stof ... Onzuivere](https://reader031.vdocuments.pub/reader031/viewer/2022020104/5c74083f09d3f287228bb85c/html5/thumbnails/69.jpg)
HERHALINGSOEFENINGEN
69