introduction to microbiology - sci2.hcu.ac.thsci2.hcu.ac.th/webqa/webqa55/qa_02/2-8-3.pdf ·...
TRANSCRIPT
Introduction to Microbiology
ขยน ประหยด อดทน ซอสตย เมตตา กตญญ เรยนรเพอรบใชสงคม
วตถประสงค เมอเรยนจบบทนแลวนกศกษามความร ความเขาใจ
ในเรองตอไปน
1. ขอบเขตของวชาจลชววทยา
2. ประโยชนของจลนทรยตอมนษย
3. พฒนาการของการศกษาจลชววทยา
4. การน าความร ดานจลชววทยามาใชประโยชน
ขยน ประหยด อดทน ซอสตย เมตตา กตญญ เรยนรเพอรบใชสงคม
วตถประสงค
5. หลกการเรยกชอวทยาศาสตรจลนทรย
6. การจดหมวดหมของสงมชวต และลกษณะส าคญของ
จลนทรยแตละชนด
ขยน ประหยด อดทน ซอสตย เมตตา กตญญ เรยนรเพอรบใชสงคม
The study of microscopic life
small
life
science
Mikros =
bios =
logos =
bacteria, cyanobacteria, rickettsiae, chlamydiae, fungi,
microscopic algae, protozoa และ viruses
วชาจลชววทยามเนอหาสาระเกยวของกบอะไรบาง
ขยน ประหยด อดทน ซอสตย เมตตา กตญญ เรยนรเพอรบใชสงคม
สาขาวชาทางจลชววทยา
สรรวทยาของจลนทรย การเจรญเตบโต เมตาบอลซม และโครงสราง
ของเซลลของจลนทรย
พนธศาสตรของจลนทรย ศกษาลกษณะทางพนธกรรมของจลนทรย
บทบาทของจลนทรยดานพนธวศวกรรรม
จลชววทยาทางการแพทย ศกษาบทบาทของ
จลนทรยในโรคของมนษย กระบวนการกอโรค
ของจลนทรย และระบาดวทยา
ขยน ประหยด อดทน ซอสตย เมตตา กตญญ เรยนรเพอรบใชสงคม
จลชววทยาของสงแวดลอม ศกษาหนาทและความหลากหลายของ
จลนทรยในสงแวดลอมตามธรรมชาต
จลชววทยาของอตสาหกรรม ศกษาน าจลนทรยประยกตใชใน
กระบวนการทางอตสาหกรรม เชนอตสาหกรรมอาหารกระปอง
จลชววทยาของอาหาร ศกษาการเนาเสยของอาหาร
ทมสาเหตจากจลนทรย และการผลตอาหาร
จากจลนทรย
ขยน ประหยด อดทน ซอสตย เมตตา กตญญ เรยนรเพอรบใชสงคม
จลนทรยคอเชอโรคกอใหเกดโทษไมมประโยชนตอมนษย จรงหรอไม
Microorganisms = Germs/bugs
Microbes
Pathogens
ลองชวยกนยกตวอยางโรคตดเชอ
Opportunist
ขยน ประหยด อดทน ซอสตย เมตตา กตญญ เรยนรเพอรบใชสงคม
จลนทรยมประโยชนตอมนษยบางหรอไม
1. ใชเปนอาหารของคนและสตว
ขยน ประหยด อดทน ซอสตย เมตตา กตญญ เรยนรเพอรบใชสงคม
2. ใชควบคมแมลงศตรพช (biocontrol)
ตวออนของหนอนทถกบท
(Bacillus thuringiensis)
ท าลายจะเปลยนเปนสด า (ตวดานขวา)
หนอนคบกะหล า ขยน ประหยด อดทน ซอสตย เมตตา กตญญ เรยนรเพอรบใชสงคม
3. ผลตยาปฏชวนะ
ยกตวอยางชอยาปฏชวนะ
4. น ามาใชบ าบดน าเสย
ขยน ประหยด อดทน ซอสตย เมตตา กตญญ เรยนรเพอรบใชสงคม
5. สงเคราะหวตามนในรางกายมนษย และสตว
6. ควบคมสมดลธรรมชาต เปนผยอยสลายอนทรยวตถในดน
ขยน ประหยด อดทน ซอสตย เมตตา กตญญ เรยนรเพอรบใชสงคม
7. ใชในกระบวนการ bioremediation ท าความสะอาดสารพษในสงแวดลอม
Cleaning up wastes in the environment
by using bacteria.
Crude oil
Cyanide
Methyl mercury
various other hazardous industrial wastes
ขยน ประหยด อดทน ซอสตย เมตตา กตญญ เรยนรเพอรบใชสงคม
8. ใชกระบวนการ recombination ท าใหแบคทเรยผลตสารทมนษยตองการ
9. The producers obtain energy through photosynthesis from the sun.
8. ใชกระบวนการ recombination ท าใหแบคทเรยผลตสารทมนษยตองการ
ขยน ประหยด อดทน ซอสตย เมตตา กตญญ เรยนรเพอรบใชสงคม
อน ๆ
ขยน ประหยด อดทน ซอสตย เมตตา กตญญ
ใครเปนคนแรกทไดเหนจลนทรย
ขยน ประหยด อดทน ซอสตย เมตตา กตญญ เรยนรเพอรบใชสงคม
พฒนาการของการศกษาจลชววทยา
ความเชอเหลาน เปนความเชอแบบใด ????
กบเกดจากโคลน
ลกเปดเกดจากไขเปด
หนอนเกดจากซากพช ซากสตว
Spontaneous generation
สงมชวตเกดขนมาไดเอง หรอเกดจากสงไมมชวต
Biogenesis
สงมชวตเกดจากสงมชวต โดยสงมชวตทเกดขนใหมตองเกด
มาจากสงมชวตชนดเดมเทานน
ขยน ประหยด อดทน ซอสตย เมตตา กตญญ เรยนรเพอรบใชสงคม
Francesco Redi’s Experiment
หนอนไมไดเกดจากกอนเนอเนา
แต
หนอนเกดจากการวางไขของแมลงวน
สรปวา
ขยน ประหยด อดทน ซอสตย เมตตา กตญญ เรยนรเพอรบใชสงคม
อะไรคอสงส าคญในการทดลองของ Louis Pasteur
ทกอใหเกดความกาวหนาของจลชววทยา
ขยน ประหยด อดทน ซอสตย เมตตา กตญญ เรยนรเพอรบใชสงคม
ขยน ประหยด อดทน ซอสตย เมตตา กตญญ เรยนรเพอรบใชสงคม
Fermentation น าตาล อลกอฮอล
กรดอะซตก
1 2
หมายเลข 1 และ 2 หมายถงจลนทรยในขอใด
1. Bacteria, Yeast 2. Bacteria, Algae
3. Yeast, Protozoa 4. Yeast, Bacteria
5. Virus, Protozoa
Pasteurization มกระบวนการอยางไร
=
63 องศาเซลเซยส นาน 30 นาท วธการน จะท าใหเหลาองนไมม
รสเปรยว และไมเสยรสชาต เรยนรเพอรบใชสงคม
เชอโรคชนดหนง ๆ มกท าใหเกดโรคกบสงมชวตชนดใดชนดหนง
Koch’s postulates
anthrax
ขยน ประหยด อดทน ซอสตย เมตตา กตญญ เรยนรเพอรบใชสงคม
สามารถแยกเชอจากสตวทเปนโรคมาเพาะเลยงใหเปนเชอบรสทธ
ขยน ประหยด อดทน ซอสตย เมตตา กตญญ เรยนรเพอรบใชสงคม
เมอน าเชอบรสทธไปฉดใหกบสตวทออนแอตอโรคจะท าใหสตวเปนโรคได
ขยน ประหยด อดทน ซอสตย เมตตา กตญญ เรยนรเพอรบใชสงคม
สามารถแยกเชอโรคจากสตวทเปนโรคและพบวาเปนเชอชนดเดยวกน
ขยน ประหยด อดทน ซอสตย เมตตา กตญญ เรยนรเพอรบใชสงคม
การน าความรดานจลชววทยามาใชประโยชน
•การพฒนาเภสชภณฑ เชนยาปฏชวนะ
•การควบคมคณภาพของผลตภณฑอาหาร
•เทคโนโลยชวภาพ (Biotechnology) จลนทรยจะถกน ามาเปนโรงงาน
อตสาหกรรมขนาดจวทท าหนาทผลตเคมภณฑ ซงผลตไดยาก เชน ฮอรโมน
อนซลน อนเตอรเฟอรรอน (สารตานไวรส) วคซน
•ใชแบคทเรยในการก าจดสารพษทปนเปอนในดน และในน า
•ใชปรบปรงสายพนธพชเพอท าใหพชตานทานแมลง ไวรส และน าคางแขง
“น าคางแขง” “Frost” “แมคะนง” “เหมยขาบ”
ขยน ประหยด อดทน ซอสตย เมตตา กตญญ เรยนรเพอรบใชสงคม
มหลกการเรยกชอจลนทรยอยางไร
Binomial system of Nomenclature
Staphylococcus aureus
Generic name Specific/species name
= ชอทถกตอง
S. aureus / S. aureus
Staphylococcus aureus = ชอทถกตอง
= ชอยอ
Staphylococcus sp. = ชอทไมทราบชนด
ขยน ประหยด อดทน ซอสตย เมตตา กตญญ เรยนรเพอรบใชสงคม
Monera (bacteria)
Protista (protozoa & algae)
Fungi (mold & yeast) Animalia Plantae
WHITTAKER FIVE KINGDOM SYSTEM
(1969)
ขยน ประหยด อดทน ซอสตย เมตตา กตญญ เรยนรเพอรบใชสงคม
Carl Richard Woese (ค.ศ.1990) Three Domain System โดย
อาศยความสมพนธดานพนธกรรมมากกวาความคลายคลงทาง
ลกษณะสณฐานวทยา ไดแก Archaea, Bacteria, Eukarya
ขยน ประหยด อดทน ซอสตย เมตตา กตญญ เรยนรเพอรบใชสงคม
Procaryote
ไมม Nuclear membrane
Peptidoglycan
Binary fission
Eubacteria
Archaeobacteria
Bacteria
ขยน ประหยด อดทน ซอสตย เมตตา กตญญ เรยนรเพอรบใชสงคม
Diplococci
Streptococci
Tetrad
Sarcinae
การเรยงตว Cocci
Bacilli Spiral bacteria
Single bacillus
Diplobacilli
Streptobacilli
Coccobacilli
Vibrio
Spirilla
Spirochete
ขยน ประหยด อดทน ซอสตย เมตตา กตญญ เรยนรเพอรบใชสงคม
Archaeobacteria
สามารถด ารงชวตในสงแวดลอมทไมเหมาะสมกบ
การเจรญของจลนทรยชนดอน ๆ แบงออกเปน 3 กลม
Halophiles (salt lovers)
Thermoacidophiles (heat & acid lovers)
Methane producing bacteria
ขยน ประหยด อดทน ซอสตย เมตตา กตญญ เรยนรเพอรบใชสงคม
Eucaryote
Nucleus
Unicellular
Multicellular
Cell wall = Chitin/Cellulose
Saprophyte
Lichens รา+สาหราย mutualism
Fungi
ขยน ประหยด อดทน ซอสตย เมตตา กตญญ เรยนรเพอรบใชสงคม
http://www.nstda.or.th/rural/Macro%20Fungi/Macro%20Fungi%20Project/lesso
n4/presentation.pdf
เหดชนดตาง ๆ ในประเทศไทย
เหดเยอไผ หรอ เหดรางแห (Phallus indusiatus ชอเดม Dictyophora
indusiata) รจกกนในนามของเยอไผ คอ เหด ซงเปนฟงไจ (fungi)
ชนดหนง เหด เยอไฝมชอสามญในภาษาองกฤษไดแก Bamboo
mushroom, Bamboo Fungus
http://www.foodnetworksolution.com/vocab/word/2190/bamboo-mushroom-bamboo-mushroom
ไลเคนส (Lichen)
สงคโปร จนทบร เขาใหญ
เกาะชาง เขาดน
ขยน ประหยด อดทน ซอสตย เมตตา กตญญ เรยนรเพอรบใชสงคม
เหดถงเชาทเบตหรอทถกเรยกวา “หญาหนอน” คนจนเรยก Dong chong
xia cao / Chong cao ประกอบดวย 2 สวนคอ สวนทเปนตวหนอน ซงเปน
ตวหนอนของผเสอคางคาว Thitarodes และบนตวหนอนนน มเหดชนด
หนงมชอทางวทยาศาสตรวา Ophiocordyceps sinensis เจรญเตบโตอย
http://ananmanee.blogspot.com/
ขยน ประหยด อดทน ซอสตย เมตตา กตญญ เรยนรเพอรบใชสงคม
http://mushroaming.com/content/ghost-hepialus-haunting-high-asia
http://www.gather.com/viewArticle.action
?articleId=281474978332898
flagellate protozoan
ciliate protozoan
amoeba
Protozoa
Single cell
Animal-like
ไมม Cell wall
ไมม Chlorophyll
เคลอนทได
Eucaryote
ขยน ประหยด อดทน ซอสตย เมตตา กตญญ เรยนรเพอรบใชสงคม
Microscopic algae
unicellular / multicellular
Eucaryote
plant-like
ม cell wall
primary producer ใน aquatic food chain
(ม chlorophyll)
(cellulose)
diatom dinoflagellate green alga
ขยน ประหยด อดทน ซอสตย เมตตา กตญญ เรยนรเพอรบใชสงคม
Viruses
- No cell structure
- ประกอบดวย Nucleic acid (DNA/RNA)
หมดวย Protein coat
- ไมม organelle
- Obligatory intracellular parasites
- กอใหเกดโรคใน มนษย พช, สตว, แบคทเรย, รา, สาหราย
และโปรโตซว
- ขนาดเลกมากตองดดวย EM เทานน
ขยน ประหยด อดทน ซอสตย เมตตา กตญญ เรยนรเพอรบใชสงคม
จบ