irunero · 6 berriak: euskararen nazioarteko eguna eta euskal kostaldeko gabonetako azoka....

16
Irungo euskarazko hamabostekaria Irunero 266. zk. Bigarren aroa Abenduak 1 2015 3 Erreportajea: Caser Anakak 13 urte bete ditu. 5 Inkesta: Zer egingo duzu Sortzez Garbiaren zubian? 6 Berriak: Euskararen Nazioarteko eguna eta Euskal Kostaldeko Gabonetako Azoka. 7 Elkarrizketa: Gerardo García, Irungo Argazki Elkarteko Presidentea. 9 Kirolak: Gabonetako Krosa. 10 Erreportajea: Genero indarkeriaren aurkako jarduerak. 11. Haurren lanak Toki Alai HH 12 Gazteen lanak Txingudi Ikastola. 14 Gazte infor 15 Agenda Kirolak Mariño Bigarren Mailara egokitzen ari da. 8. orrialdea Erreportajea El Establo Piratari buruzko erreportajea. 13. orrialdea Irungo arabiarren begirada

Upload: others

Post on 07-Aug-2020

1 views

Category:

Documents


0 download

TRANSCRIPT

Page 1: Irunero · 6 Berriak: Euskararen Nazioarteko eguna eta Euskal Kostaldeko Gabonetako Azoka. 7Elkarrizketa: Gerardo García, Irungo Argazki Elkarteko Presidentea. 9 Kirolak: Gabonetako

Irungo euskarazko

hamabostekaria I runero266. zk.Bigarren aroa

Abenduak 12015

3 Erreportajea: Caser Anakak 13 urte bete ditu.5 Inkesta: Zer egingo duzu Sortzez Garbiaren zubian?6 Berriak: Euskararen Nazioarteko eguna eta Euskal Kostaldeko Gabonetako Azoka.

7 Elkarrizketa: Gerardo García, Irungo Argazki Elkarteko Presidentea.

9 Kirolak: Gabonetako Krosa.10 Erreportajea: Genero indarkeriaren aurkako jarduerak.11. Haurren lanak Toki Alai HH12 Gazteen lanak Txingudi Ikastola. 14 Gazte infor 15 Agenda

KirolakMariño Bigarren Mailaraegokitzen ari da.8. orrialdea

ErreportajeaEl Establo Piratari buruzko erreportajea.

13. orrialdea

Irungo arabiarren begirada

Page 2: Irunero · 6 Berriak: Euskararen Nazioarteko eguna eta Euskal Kostaldeko Gabonetako Azoka. 7Elkarrizketa: Gerardo García, Irungo Argazki Elkarteko Presidentea. 9 Kirolak: Gabonetako

2

Hezkuntza, Hizkuntza Politika eta Kultura Sailak (Hizkuntza Politikarako

Sailburuordetzak) diruz lagunduaErakunde honek Irunero diruz laguntzen du

Erakunde honek Irunero diruz laguntzen du

Joseba Arozena etaUnai Oiartzun

Unai Oiartzun

Sonia Garcia Olazabal, Amaia Terrazas amaiaterrazasruiz@gmai l .com

Ion Otxoaion@943sansebast ian.com

Baseclick S.L.ISSN: 1134-0606Lege gordailua:SS-230-94.Maiatzaren Lehena, 23 -20304 IRUNTel: 673 39 84 57

I runero

Goiko argazkia 1956koa da. Irungo Atsegi-nak antolatutako Erraladoiak ikus dai-tezke, Euskal Jiran, Sarjia kaletik pasatzen.Sarjia kalea, alde zaharraren erdian koka-tua dago. Arbelaitz jauregiaren atzealdeandagoen parkeari zor dio izena. Jauregiarenjabegokoa zen, parke eta lorategi publikobilakatu baino lehen.

Sarjia hitzaren esanahiari dagokionez, J. A.Loidik esaten digu “sargi” hitzak behena-farreraz “atea, sarrera, sarbidea” esannahi duela, baina “jardin” hitzetik ere etordaitekeela, “jart”= “baratz” frantses zaha-rraren txikigarritik.

Kale honek ez zuen beti izen bera eduki.1860ko otsailaren 20tik aurrera, “Calle deTetuan “ izena eduki zuen. Afrikako Gerrahorretan (1859-1960) gerra gertakaririk ai-pagarriena 1860ko otsailaren hasierakoTetuango borroka izan zen. Tropa espai-niarrek Abbasek eta Muley Ahmed Sulta-naren anaiak gidatutako indarmarokoarren kanpamenduak okupatu zi-tuzten: hilaren 5ean Tetuanen bertansartu ziren.

Iturria: José Monje.

Irungo kaleen izenak.

Irun atzo Irun gaur

Sarjia kalea

Argazki lehiaketan edonor izan daiteke parte hartzaile. Ezdago adinari edo bizitokiari dagokion mugarik.

Gaia bakarra izango da: Irun. Irungo jendea, lekuak, natura,etab.

Saria: urtearen bukaeran, argitaratu ditugun argazkien egileenartean sari bat zozkatuko dugu.

Bete beharrekoak: argazkiak kalitate ona behar du izan. Ar-gazkiarekin batera, deskribapen txiki bat bidali beharko duegileak.

Argazkiak bidaltzeko: [email protected]

Argazki lehiaketaIUA: 11177

Andoni AguirreUdazkenean, iluntzean, kolore arrosa politak ikusteko aukeraizaten dugu Irunen.

Page 3: Irunero · 6 Berriak: Euskararen Nazioarteko eguna eta Euskal Kostaldeko Gabonetako Azoka. 7Elkarrizketa: Gerardo García, Irungo Argazki Elkarteko Presidentea. 9 Kirolak: Gabonetako

3

Irungo arabiarren begirada

Zuhurtziaz, eta asaldatugabe bizi dute Irungo ko-munitate arbabiar-islami-koan islamofobia erasoengaia. Dena den, kezka erebadute, jakina. “Gure ko-munitatean badago jendea

hamabost-hogei urte dara-matzana Irunen bizitzen,arazorik eduki gabe. BainaParisko atentatuen mo-duko gertaerak izaten di-renean, elkarbizitzaneragin kaltegarria izan de-zakete”, adierazi du Mou-rad Abbidi marokoarrak.Lau urte daramatza Irunen,eta ez du inoiz arazo han-dirik izan, ez bizilagunekinezta kalean ere. “Jendeaerrespetatzen duzunean,zu ere errespetatzen zai-tuzte”, erantsi du. Aitortudu, hala ere, begirada des-erosoak jasan behar izatendituela, bizar luzea etailuna daramalako.

“Bizarra daramaten gizo-nek eta beloa daramagunemakumeok sufritzendugu begirada eta zurru-murru gehien”, onartu duBouchra Bahoussek: “Halaere, ezagutzen gaituzte-nean, aurreiritziak alde ba-tera uzten dituzte”.Bouchrak harreman han-dia du bertakoekin. Eraiki-nean, etorkinen familiabakarra da beraiena. Gai-nera, eskolako gurasoen el-

kartean eta elkarbizitzabatzordean parte hartzendu, adibidez. Duela urteeta erdi iritsi zen Irunera,Abdelaziz senarrarekin etaseme-alabekin batera. Le-henago, Teruelen eman zi-

tuzten hamabi urte.Integratuta baino, egoki-tuta dagoela uste duBouchrak: “Integrazioa osotermino zabala dela irudi-tzen zait. Ni egokitzen aha-legindu naiz, gizartehonetan bizitzea erabakidudalako”.

Jarrera arrazistak, komuni-kabideek musulmaneiburuz ematen duten irudidesitxuratuarekin lotu dituMohammedek: “Droga tra-fikoa eta bestelako gataz-kak musulmanekin lotzeakmin handia egiten digu”.Terrorismoari lotuta ere,hedabideek mezu okerrakzabaltzen dituztela ustedute laurek. “Komunikabi-deek islamofobiaren aldeegiten dute batzuetan.Orokorrean, ezjakintasunhandia dago. Guk edozeintalde erradikal baztertzendugu”, azpimarratu duBouchrak. Haiek bezala,musulmanen gehiengohandi batek indarkeria baz-tertzen duela argi utzi nahiizan dute. Islamaren erroe-tara jo du Abdelazizek azal-pena emateko: “Orain

nahasmen handia dago.Baina islamaren oinarriamoderazioa da. Bi mutu-rrak dira okerrak: gehie-gizko lasaikeria, etafanatismoa”.

EI Estatu Islamikoaren mo-duko taldeen atzean,Koran liburu sakratuareninterpretazio okerra dago-ela berretsi dute hizketaki-deek. Errekrutatzendituzten gazteak engaina-tuta eramaten dituztela

uste du Abdelazizek: “Eu-ropako auzo marjinaletakojendea hautatzen dute,arabieraz ez dakiena. Hiz-kuntza ulertzen ez baduzu,interprete baten beharraduzu Korana irakurtzeko,eta interprete horrek nahiduena helarazten du”.Azken asteotan protago-

nista izan diren PariskoSaint-Denis edo BruselakoMolenbeek adibide izandaitezke. Etorkin txiroakbiltzen dituzten auzo de-gradatuak dira. “Ikastekoedo lan egiteko aukerarikez duten gazteak bizi diraauzo horietan. Noraezeanibiltzen dira, zereginikgabe. Azkenean trafikatzenedo beste delituetanamaitzen dute. EIrentzatoso erakargarriak dira”, ai-patu du Bouchrak.

Ardurak eta irtenbideakEdonola ere, Estatu Islami-koaren jatorria ez dago Eu-ropako auzo marjinaletan,Ekialde Hurbilean baizik.“Mendebaldeko potent-ziek banatu zituzten he-rrialdeak, bulegoetan.Gaizki egin zuten bana-keta, hango errealitatea

kontuan hartu gabe”, go-gorarazi du Mohammedek.Ekialde Hurbila lurraldeaberatsa da baliabideetan,baina korapilatsua etnieneta islama ulertzeko mo-duen arteko gatazkei dago-kienez. “Mendebaldekopotentziak interes ekono-mikoengatik sartu dira, etasekulako kaosa utzi dute”,azpimarratu du Abdelazi-zek. Estatu Islamikoa kaoshorretatik sortu dela ustedu marokoarrak: “EEBBek%60 edo %70eko arduradutela esango nuke”.

Estatu Islamikoaren lehenbiktimak, Siriako etaEkialde Hurbileko herrita-rrak izan dira. “Eguneroehunka lagun hiltzen di-tuzte, adin guztietakoemakumeak eta gizonak.%90 baino gehiago, musul-manak”, nabarmendu du

Abdelazizek. Gainera, Si-riako gerrak ehunka milaerrefuxiaturen ihesa eragindu. Drama horren aurrean,Europako herrialdeenerantzuna “lotsagarria”izan dela uste du Moham-medek: “Lehengoanhamar-hamaika errefu-xiatu hartu dituztela ikusinuen telebistan. Bitartean,hotzak eta goseak akabat-zen ari dira beste milakalagun”. Arazoari irtenbideaemateko, hegazkinak bidalidituzte mendebaldeko he-rrialdeek, Siria bonbarda-tzera. “Frantziak gerrangastatuko duen dirua auzomarjinalak berregituratzeneta biziberritzen erabilibehar luke”, salatu duBouchrak. Bestelako irten-bideak badaudela ustedute solaskideek.

Olaizola Immobiliaria agentzia

Azaroaren 14ko goizaldean, ikur judutar bat margotu zuen norbaitek

Irungo meskitaren aurrealdean. Parisko atentatuen ondoren EAEko ko-

munitate islamikoak salatutako lehen erasoa izan zen. Barakaldoko eta

Gasteizko meskitetan ere ikur eta irain islamofoboak agertu ziren hu-

rrengo egunetan. “Salaketa jarri dugu, baina ez diogu garrantzia handirik

eman. Batez ere, Irunen halako zerbait gertatzen den lehen aldia delako.

Nahiago izan dugu lasai hartu eta ahaztu”, argitu du Mohammed Mba-

rek sahararrak. Lau magrebtar elkartu ditugu Adiskidetuak elkartearen

egoitzan. Etorkinentzako aholkularitza juridikoa eskaini ohi dute bule-

goan, baina gaur tertuliarako gune bihurtu da.

“Egokitzen ahalegindu naiz, gizarte honetanbizitzea erabaki dudalako”

Bouchra Bahouss

“Islamaren oinarria moderazioa da”

Abdelaziz Bahouss

“Mendebaldeko potentziek banatu zituztenherrialdeak, bulegoetan”Mohammed Mbarek

Komunitate islamikoko lau lagun bildu dira, integrazioaz, islamofobiaz eta nazioarteko egoeraz hitz egiteko

Argazkian Mourad Abbidi, Abelaziz Bahouss eta Bouchra Bahouss.

Page 4: Irunero · 6 Berriak: Euskararen Nazioarteko eguna eta Euskal Kostaldeko Gabonetako Azoka. 7Elkarrizketa: Gerardo García, Irungo Argazki Elkarteko Presidentea. 9 Kirolak: Gabonetako

4

Hamahiru urte beteko ditu abenduaren 13an Caser Residencial Anaka egoi-tzak. Ospatzeko, jarduera ezberdinak egingo dituzte, abenduaren 11tik15era. Askotarikoak izango dira ekimenak, egoiliar guztiek gozatu ahal izanditzaten.

Abenduaren 11, ostirala:18:00etan: sabel dantza ikastaroa. Aralia dantza eskolak emango du,

adin ezberdinetako jendeari zuzendua.

Abenduaren 13a, igandea:17:00etan: txokolatada.

Abenduaren 14a, astelehena:13:00ean: bazkari berezia, zentroaren urteurrena dela eta.17:30etan: ezusteko Bingoa, egoiliarrentzat.

Abenduaren 15a, asteartea:18:00etan: “Nagusilan” elkarteko emakumeen abesbatzaren emanal-

dia, Eguneko Zentroan.

Hamahiru urte hauetan Caser Anaka haziz joan da, eta proiektua egonkortuegin da. Azken hilabeteetan bi solairu zaharberritu dituzte, eta gainerakoetanere lanean ari dira, zentroak etengabeko hobekuntza izan dezan.

Ospatuz, haziz eta hobetuzCaser Residencial Anakak 13 urte bete ditu

Page 5: Irunero · 6 Berriak: Euskararen Nazioarteko eguna eta Euskal Kostaldeko Gabonetako Azoka. 7Elkarrizketa: Gerardo García, Irungo Argazki Elkarteko Presidentea. 9 Kirolak: Gabonetako

5

Irene Gonzalez eta Feli GonzalezIrene Gonzalez: Irunen gera-tuko naiz. Gutxi falta da Egu-berriak iristeko eta Erregeaketortzeko, eta ahal dugunaaurreztu behar dugu. Denaezin da egin. Nahiago dut fa-miliarekin disfrutatu etaIrundik lasai ibili. Gusturagainera.

Feli Gonzalez: berdin berdin.Nahiago dut hemen egon.Irunen beste inon baino ho-beto egoten naiz.

Beatriz Pérez de Villarreal

Ez naiz hemendik aterako.Zubia pasa ondoren azterke-tak egin beharko ditut etaikasteko aprobetxatuko dut.Gainera, azterketak dituengelako bakarra izango naiz,eta inbidia emango didate,ziur aski. Bestalde, familiaguztia hemen geratuko da.

Melisa Ramírez

Praktikak egin behar ditut as-telehenean, eta horregatik,ezin izango dut inora joan.Egia esan, inbidia ematen di-date aterako direnek. Denaden, nire inguruko jendea ezda inora joango zubian.

Jai eguna den astearte horre-tan, bueltaren bat emangodut, baina batez ere, atsedenhartuko dut.

Cristian Ramos

Egun bakarra daukat libre etahorregatik ezin izango dut bi-daia txikirik egin. Eskertzenda egun bat libre edukitzea,baina zubia egiteko, astele-hena lanean libre beharnuen. Dena den, Irunen ge-ratuko naizen arren, apro-betxatzen saiatuko naiz.Parranda pixka bat egingodut beharbada.

MOTA GUZTIETAKO LAN ETA KONPONKETAK ETXEETAN

NAHIZ DENDETAN

a Arotzeriaa Margolanaka Zaharberritze

lanak

a Lorategiaka Iturgintza

a Sarrailaka Elektrizitateaa Instalazio zein muntaketak

aGarbiketa bereziaketa abar

DAVID: 655 70 98 93

Inkesta Zer egingo duzu Sortzez Garbiaren zubian?

Page 6: Irunero · 6 Berriak: Euskararen Nazioarteko eguna eta Euskal Kostaldeko Gabonetako Azoka. 7Elkarrizketa: Gerardo García, Irungo Argazki Elkarteko Presidentea. 9 Kirolak: Gabonetako

Euskararen Nazioarteko Eguna

6

Hamargarren edizioa beteko du aurten Euskal Kostaldeko Gabonetako Azokak. Aben-duko zubian izango da, 5etik 8ra. Eskaintza zabalduko du horrela, 2013an hiru egu-neko azoka izan baitzen. Ficoba Fundazioak antolatzen du feria, eta erakustazokakberak antolatzen dituen ekimenen artean jendetsuena da. Joan den urtean 145 era-kusketari eta 23.000 bisitari erakarri zituen. Sektore ezberdinetako erakusketariakbiltzen ditu azokak. Gabonetako salmenta kanpaina aurreratzeko modua da haientzat,eta erosketak azken momenturako ez uzteko aukera bisitarientzat.

Larunbatean eta asteartean, 11:00etatik 20:00etara zabalduko dituzte Ficobakoateak. Igandean eta astelehenean, berriz, 11:00etatik 21:00etara. Ficobako hiru pa-biloiak beteko ditu azokak. Horietan, sektore askotako produktuak aurkitu ahal izangodira: elikadura eta gastronomia, osasuna eta edertasuna, dekorazioa, turismoa etaaisia, artisautza, moda, ibilgailuak edo bestelako zerbitzuak. Erakundeek eta elkarteekere haien lekua izango dute Euskal Kostaldeko Gabonetako Azokan. Azpimarratzekoada Gobernuz Kanpoko Erakundeen presentzia.

Familiako kide guztiei zuzendutako ekimena da. Horregatik, haurrentzako puzgarriak,ikuskizunak, bideojokoak, txokolatadak, eta bestelako jarduerak egongo dira. Gainera,bisitariei zuzendutako zozketak ere antolatuko dituzte. 12 urtetik beherakoak doansartu ahal izango dira azokan. Gainerakoek hiru euroko sarrera ordaindu beharkodute. Ficoba erakustazokako parking-a berriz, doakoa izango da. Irundik kanpoko bi-sitariak erakartzeko modua izan daiteke.

Iazko edizioan, bisitarien gehiengo handia Gipuzkoatik hurbildu zen (% 87). Bisitarien%6 hurbildu zen Iparraldetik edo Frantziatik, eta %3 Nafarroatik. Gipuzkoako bisita-rien jatorriari dagokionez, % 43 izan zen Behe Bidasokoa, Irungoa (% 35) edo Honda-rribikoa (% 8). Ondoko eskualdeetatik ere jende asko hurbildu zen: % 14 Oarsoaldetik,eta % 34 Donostialdetik.

Leku berezia artisautzarentzatEuskal Kostaldeko Gabonetako Azokaren baitan, Irungo Artisauen Azokaren VI.edizioahartuko du Ficobako lehen pabiloiak. Gabiltza Gipuzkoako Artisauen Biltzarrak anto-latzen du, eta berrogei artisau baino gehiago bildu izan ditu aurreko edizioetan. Era-kusketak, tailerrak eta jolasak egingo dituzte.

Hamargarren aldiz antolatu du Ficobak Euskal Kostaldeko Gabonetako Azoka

Azaroak 28: EZ DOK AMAIRU SENTIKARIADebako herritarrek ikuskizun hunkigarribat eskaintzen dute (kantuak, musika,dantza, olerkiak ...).Ordua: 20:00etan.Tokia: Amaia KZ.Azaroak 29: IGANDE SASOI: Sasoian eta euskarazbizi nahi dutOrdua: 10:00etatik 13:00etara.Tokia: Colon ibilbidea. Abenduak 1: EUSKARA MUNDUANEuskararen inguruko dokumentala.Ordua: 19:30etan.Lekua: Amaia KZn.Abenduak 2:

"AMAMA" (Helduentzako filma)Familia bat, bi mundu. Jatorri bat, bi nor-abide. Baserriaren eta kalearen artekogatazka, tradizioaren eta bizimodu be-rriaren arteko talka, gurasoen eta seme-alaben arteko ezin ulertua.Ordua: 19:30ean.Lekua: Amaia KZn.Sarrerak: DOAN, gonbidapenak TurismoBulegoan banatuko dira azaroaren 23tikabenduaren 1era.Abenduak 3: "GLOBOART" EKIMENA. UTZI ZUREMEZUA!Ordua: 10:00etatik 21:00etaraTokia: San Juan plazan."MINTZODROMOA"Ordua: 10:00etatik-12:30era.

Tokia: Hondarribiko Itsas Etxeko Audito-riumean. Doako autobus zerbitzuaizango da."OIHAN VEGA, EUSKAL DISKOFESTA"Ordua: 17:30etik-19:30era.Lekua: San Juan plazan.'DEMODE QUIARTET - EPA!'Antzerki eta umore taldea.Ordua: 19:30etatik 21:00etara.Lekua: San Juan plazan. Eguraldi txarraizanez gero, Amaia Kultur Zentroanegingo dute.Abenduak 9:"BUAH TXABAL! "Komedia ironikoa aurkeztuko du Jon Zu-biagak, euskararen erabileraz zer pentsa-tua emateko. Buah txabal!Ordua: 9:00etan eta 11:00etan.

Tokia: Amaia Kultur Zentroan.Norentzat: institutuetako ikasleentzat"IRRIEN LAGUNAK, EUSKARAREN TAUPADAK" Martin Bertsok eta Tiritatxok bederatziproba egingo dituzte, euskarak gure he-rrian duen osasuna neurtzeko. Musikaz,kolorez eta jolasez beteriko ikusikuzunada.Ordua: 17:30-18:30.Tokia: Amaia KZn.Sarrerak: gonbidapenak Turismo Bule-goan banatuko dira azaroaren 30etikabenduaren 8ra (Astelehenetan: 15:30-19:00, asteartetik larunbatera: 10:30-13:30 eta 15:30-19:00).Beste zenbait elkartek antolatutako jar-duera gehiago 15. orrialdean.

Abenduaren 3an Euskararen Nazioarteko eguna dela eta, Irungo Udalak doako ekintzak antolatu ditu azaroaren 28tik abenduaren 9ra arte

Page 7: Irunero · 6 Berriak: Euskararen Nazioarteko eguna eta Euskal Kostaldeko Gabonetako Azoka. 7Elkarrizketa: Gerardo García, Irungo Argazki Elkarteko Presidentea. 9 Kirolak: Gabonetako

Zein balorazio egin duzue aurtengo IrunHiria Argazki Lehiaketari buruz?Pozik gaude, parte hartzaileen kopuruahanditu delako. 305 argazki jaso dituguguztira. Gainera, estatu osoko lanak izandira, eta horrek esan nahi du lehiaketaksona duela. Irun Hiria Argazki Lehiaketagure jarduera nagusia da, eta asko zainduizan dugu beti. Esaterako, kalitatezko ka-talogoa egiten dugu, lehiaketaren aktare-kin, eta sariak irabazi dituzten argazkiekin.Gero erakusketa antolatzen dugu Amaian.Promozioari eta komunikazioari ere ga-rrantzia handia ematen diogu. Lehiaketaondo antolatzeak lana dakar, baina mereziduela uste dut.

Zuri-beltzeko argazkiak dira saritutakoguztiak. Zergatik?Argazkilaritzaren munduan, eta AFIn erebai, ohiko eztabaida izaten da koloreareneta zuri-beltzaren artekoa. Denetariko iri-tziak daude. Baina gero, egia da lehiaketagehienetan epaimahaiak zuri-beltzera jo-tzen duela. Zergatik? Zuri-beltzak sormenhandiagoa ahalbidetzen duelako. Argazkiartistikoagoak izaten dira. Bestalde, kolo-reak atentzioa desbideratzen du. Zuri-beltzak gehiago nabarmentzen ditufigurak, eta itzalekin jolasteko aukeraematen du. Azpimarratu nahi nuke lehia-ketako epaimahaiaren lana publikoa dela.Elkartean egiten dute hautaketa, eta edo-nor hurbil daiteke zuzenean ikustera.

Zein izan da IAEren bilakaera, eta zein da

elkartearen egoera, gaur egun?Argazkilaritza zaleen lagun talde batenekimena izan zen, duela ia 40 urte. Junka-leko eskola zaharretan hasi ginen, gauregun Oiasso Museoa dagoen lekuan. GeroForu kalera joan ginen. Orain Izagan duguegoitza, Kemen Dantza Taldea zegoen le-kuan. Gure helburu nagusia argazkilaritza-rekiko zaletasuna zabaltzea da.Horretarako, jarduera ezberdinak egitenditugu urtean zehar. Argazkilaritza digita-leko ikastaroak arrakasta handia izaten du,adibidez. Otsaila-martxoa aldean egitendugu. Ikastaroan, kontzeptu teknikoaklantzeaz gainera, giroa sortzen ahalegin-tzen gara. Gure harrobia da, ikastarotikpasa ondoren jende asko egiten baita baz-kide.

Badago erreleboa, orduan?Ez guk nahi bezain beste. Ikastaroetan bai,gaztetxoak hurbiltzen dira, eta neska ge-hiago mutilak baino, askotan. Gero gaztebatzuek izena ematen dute elkartean.Baina, denborarekin, desagertuz joatendira. Eta azkenean, lan egiterako orduan,jende berdina ibiltzen da beti. Jende hel-dua, eta gizonezkoa, batez ere. Nik uler-tzen dut jubilatuek denbora gehiagoizaten dutela. Baina jende gaztea behardugu, inplikatuko dena eta ideia berriakekarriko dituena. Guk argazkilaritza zaleakanimatu nahi genituzke. Ikasteko etaideiak trukatzeko aukeraz gainera, zaleta-sun berdina duen jendearekin elkartzeko

modua eskaintzen baitu elkarteak.

Antzeko arazoa izaten da elkarte gehienetan.Kontuan hartu behar da elkarteen kon-tzeptua aldatzen ari dela. Prozesu oroko-rra da hori. Gaur egun sare sozialetanibiltzen dira gazteak, eta gu saiatu garabide horri heltzen. Flickr-en kontua dugu,adibidez, eta argazkiak igotzen eta komen-tatzen ditugu. Dena den, niri iruditzen zaitoso hotza dela hori. Bazkideekin egoteaeta hitz egitea gustatzen zait. Gu asteanbehin elkartzen gara egoitzan. Astelehe-netan proiekzioak edo hitzaldiak egiten di-tugu. Asteazkena tailerraren eguna izatenda. Photoshop programa lantzen dugu,edo estudioko argazkilaritza, adibidez.Gero irteerak egiten ditugu. Asteburupasa joaten gara nonbaitera, argazkiakateratzera. Alde sozialak garrantzia handiadu elkartean.

Beste lehiaketa asko antolatzen dituzuehiriko elkarteekin. Harreman ona duzue?Elkarte askorekin lan egiten dugu, argaz-kilaritzarekin lotutako edozein lehiaketaedo jarduera antolatzeko. Argazki Rallyaegin berri dugu adibidez, azaroaren 29an,Euskararen Egunen egitarauaren baitan.Udalarekin ere harreman ona dugu. IrunHiria Lehiaketaren babeslea da, eta gukegutegia egiten laguntzen diogu. Esan dai-teke hirian errotutako elkartea garela.

Nola aldatu da argazkilaritza 1970eko ha-markadan hasi zinetenetik?Argazkilaritzak pixkanaka eboluzionatudu. Baina benetako iraultza, argazkilaritzadigitalarekin iritsi da. Momentuan ateraduzun argazkia ikustea, eta zuzendu ahalizatea, ikaragarria da. Argazkia errebela-tzeko prozesua ezabatu dugu. Alde txarraere badu digitalizazioak, eta ikastaroetanesaten dugu. Enkoadratzeko ohitura za-baltzen saiatzen gara, gero ordenagailuanmozteko aukerarik izango ez balego be-zala. Argazki-segidak ere ez zaizkigu gus-tatzen. Argazkia hautatzea, ondoenkoadratzea, pentsatzea eta ondoren

ateratzea gomendatzen dugu. Hori bai,kameren formatua berdin mantendudute. Argazkilariak oso nostalgikoak izandira beti. Horregatik, gaur egungo reflexkamerak aurrekoen oso antzekoak dira.Objektiboak ere ia berdinak dira.

Zer gomendatuko zenuke argazki onakateratzeko?Argazki mota asko daude, jakina. BainaIAEko bazkide batentzat, zaletasuna, lasai-tasuna eta ideia argiak behar dira, jakiteazein argazki atera nahi dugun. Argazkila-ritza gustuko duen jendearekin joatea eregomendagarria da. Ingurukoek ez badutepazientziarik, ez dira argazki onak atera-tzen. Beste baldintza asko ere badaude,argazkilariaren esku ez daudenak. Osoegun eguzkitsuak ez dira onak, adibidez,jende askok kontrakoa pentsatzen baduere. Dena den, argazkilaritza artea da, etabeste arteek bezala, badu zati bat berez-koa dena. Gainerakoa landu edo ikasi dai-teke. Argazki asko ikustea ezinbestekoada: liburuetan, interneten, eta erakuske-tetan ere bai, aurrez-aurre ikustea ez baitaberdina. Teknikak ere garrantzia du, bainaez da erabakigarria.

7

Irun Hiria Argazki Lehiaketako lanenerakusketa ikus daiteke Amaia Kul-tur Zentroan, abenduaren 13raarte. Azaroaren 20an egin zuten sa-rien banaketa. Gai librean, Cuen-cako Tarancón herriko José RamónLunak jaso du argazki bilduma one-nari dagokion “Peio Urtxegi” Oho-rezko Saria. Lehen Saria ValentziakoJuan Luis Durani eman diote. Irungoparte hartzaileen artean, GemmaSebastianek lortu du lehen saria.Iruni buruzko gaian, OiartzungoRubén Redondoren argazkia izan daonena. José Luis López de Zubiria,Manuel Barreiro eta Xabier Mataizan dira epaimahaiko kideak.

Lanpetuta dabil Gerardo García AFI-IAE Irungo ArgazkiElkarteko presidentea. Irun Hiria Argazki Lehiaketako era-kusketa prestatzen ibili dira egunotan, eta sarien banaketadute arratsaldean. Hala ere, lehiaketari, elkarteari eta argaz-kilaritzari buruz hitz egiteko tartea hartu du. Eroso eserida Izaga kaleko egoitzan, eta gustura aritu da berriketan.

GERARDO GARCÍA, Irungo Argazki Elkarteko presidentea:

“Argazkilaritzarekiko zaletasuna zabaltzeada gure helburu nagusia”

Page 8: Irunero · 6 Berriak: Euskararen Nazioarteko eguna eta Euskal Kostaldeko Gabonetako Azoka. 7Elkarrizketa: Gerardo García, Irungo Argazki Elkarteko Presidentea. 9 Kirolak: Gabonetako

Festa giro batean inguratu nahi izan du ha-sieratik BATek Gabonetako Krosa. Egube-rriei hasiera emateko ekitaldia izan dadinnahi dutela onartu du Ibon Muñozek. Ho-rregatik, beste zenbait jarduera antolatuzituzten iaz, lasterketen inguruan. Aurten,eskaintza zabaldu egingo dute. “Hobetubeharreko alderdiei buruzko oharrak hartugenituen lehengo urtean. Beste hobe-kuntza batzuk ere pentsatu ditugu, laster-ketak giro herrikoiagoa izan dezan”, azaldudu Ibon Muñozek.

Edonola ere, lasterketak izango dira eki-menaren erdigune. Haurren probak15:30ean hasiko dira, Luis Marianon. Adi-nen araberako lasterketak egingo dituzte.Ez da proba lehiakorra izango. Ez da saririkegongo, baina parte hartzaile guztiek me-rienda eta motxila jasoko dituzte. 700dortsal banatuko dituzte aurten haurrenartean. Hala ere, Ibon Muñozek argi utzidu ezin dutela kopurua gehiago handitu:“Lasterketaren kokapenagatik, muga batjarri beharra dugu”. Ondorioz, lehenbaile-

hen izena ematea gomendatu dute.

Helduen lasterketa 16:45ean hasiko da. Ir-teera lekuz aldatuko dute, Gipuzkoa hiribi-detik, Colon ibilbidera. Zabaltza plazarenparean egongo da, baina errepidean. Erdi-gunea, San Migel auzoa eta Dunboa zehar-katuko dituzte korrikalariek. 5 km-koibilbide laburra izango da, erosoa ia edo-norentzat. “Maila duten korrikalariek eregustuko dute distantzia. Joan den urteanmarka onak izan diren lehen sailkatuen ar-tean”, gogoratu du Muñozek. Bi zailtasunditu lasterketak: Hondarribia kaleko etaNafarroa ibilbideko maldak. “Bigarrena be-reziki, gogorra egiten da, ia amaieran da-

goelako”, gogoratu du Muñozek.

Lasterketaren ondoren, festaHelmuga ez dute aldatu. Luis Marianokooinezkoentzako gunean egongo da. Esfor-tzua amaituta, saria izango dute korrikala-riek. Bina pintxo hartu ahal izango ditubakoitzak, inguruko tabernetan. Bidashopmerkatarien elkarteak emandako sarienzozketan sartuko dira, gainera. Sari bana-ketarekin batera egingo dute zozketa. Sa-riak ez dituzte dirutan emango, SuperAmaran gastatzeko txarteletan baizik. Ba-karkako sariak egongo dira eta taldekakoakere bai. Bigarrenean parte hartzeko, i n fo-gabonetakok rosa@gmai l .com webgunean eman daiteke koadrilaren izena.

Sari berezi bat ere emango dute, lasterke-taren jai giroarekin lotura duena. Mozo-rroen lehiaketa bat egingo dute, 5 km-kolasterketako korrikalarien artean. Lehiake-tan parte hartu nahi dutenek, irteeranegongo den photocall-ean argazki batatera beharko dute. Bestalde, lasterketa-rekin lotutako argazkien lehiaketa prestatudute, AFI Irungo Argazkilaritza Elkarteare-kin batera.bat fotograf ia@gmai l .comhelbide elektronikoan jasoko dituzte ar-gazkiak, 2016ko urtarrilaren 15era arte.

Behar Bidasoari babesaJoan den urtean, Hondarribiko San Silves-tre lasterketarekin senidetuta jaio zen Ga-bonetako Krosa. Eskualdeko lasterketenarteko lehiarik nahi ez zutela azaldu zuenorduan Ibon Muñozek. Horregatik, izen-emate bakoitzeko euro bat Hondarribikolasterketa antolatzen duen Sport Mundifundazioari eman zioten, bere elkartasunekimenetarako. Bi lasterketetan partehartu zuten korrikalarientzat sari bereziakere eman zituzten. Aurten bideak banatudituzte, baina tirabirarik izan ez dela argitudu Muñozek: “Harremana ona da gure ar-tean”.

Gobernuz Kanpoko Erakundeei laguntzaematen jarraituko du, hala ere, Gabone-tako Krosak. Parte hartzaile bakoitzekoeuro bat jasoko du Behar Bidasoak, Ruan-dan egiten ari den lanera bideratzeko.“BAT ere GKEtzat har daiteke, egiten duenlan guztia kontuan hartuta”, azpimarratudu Behar Bidasoako Luis Mari Elosegik.

Izen-emateak www. k i ro lp robak .comweb gunean, Leire Sport-en edo Hondarri-biko Papycop-en egin daitezke. Haurrent-zat doakoa izango da. Helduek, 14 euroordaindu beharko dituzte abenduaren1etik aurrera, eta 18 euro lasterketarenegunean. Izena ematen duten lehen 750korrikalariek buff bat jasoko dute opari.Denei kamiseta eta korrikalariaren poltsaemango diete. Lasterketako aitabitxiaJuanma Garate txirrindulari ohia izangoda. “1 zenbakia eramango dut, baina ezpentsa lasterketaren buruan egongo nai-zenik”, aurreratu du Garatek. Festa giroanmurgilduko da txirrindulari ohia.

k i r o l a k8

“Hobekuntza batzuk pent-satu ditugu, lasterketak giroherrikoiagoa izan dezan”Ibon Muñoz, Super Amara BA-

Teko kirol zuzendaria

“BAT ere Gobernuz KanpokoErakundetzat har daiteke”Luis Mari Elosegi, Behar Bidasoa

Joan den urtean jarri zuen martxan Super Amara BidasoaAtletiko Taldeak Gabonetako Krosa lasterketa. Harrera onaizan zuen, 767 parte hartzaile izan baitziren proba nagu-sian, eta 600 haurren lasterketetan. “Oso pozik gaude au-rreko edizioaren arrakastarekin”, onartu du Ibon MuñozBATeko kirol zuzendariak. Hori dela eta, segida emangodiote. Formula errepikatuko dute, baina berrikuntzak ge-hituko dizkiote, bilakaera izan dezan.

Jarraipena emango dio Super Amara BATek Gabonetako KrosariBigarren edizioa egingo dute abenduaren 19an

“1 zenbakia eramango dut, bainaez pentsa lasterketaren buruan

egongo naizenik”Juanma Garate, txirrindulari ohia

Page 9: Irunero · 6 Berriak: Euskararen Nazioarteko eguna eta Euskal Kostaldeko Gabonetako Azoka. 7Elkarrizketa: Gerardo García, Irungo Argazki Elkarteko Presidentea. 9 Kirolak: Gabonetako

k i r o l a k 9

Belaunaldi aldaketarekin batera hartu duIñigo Olaizola entrenatzaileak BigarrenMailako taldearen gidaritza. Joan dendenboraldian bigarren entrenatzaile izanzen, eta aurrekoaren lekukoa hartu be-zain pronto, buruhausteak izan zituen.Hamaika jokalarik utzi zuten taldea den-boraldiaren amaieran. Horietako asko,Mariñon urte mordoxka egindako nes-kak ziren. “Nortasun handiko jendea zen.Esperien-tzia hori ordezkatzea zaila da”,onartu du Olaizolak. Gainera, MelodiAguilar kapitainak lesio larria izan zuen.Tibia eta peronea hautsi zituen, eta erre-habilitazioan dabil oraindik: “Gogorraizan da ulertzea lesio larria dela. Ez nuenuste horrenbesteko denbora eta ahale-gina eskatuko zituenik. Gimnasiora joa-ten naiz astean lau aldiz, lehenbailehenosatzeko”.

Joan den urteko taldetik, bospasei neskadira Mariñon jarraitzen dutenak. Talde-aren oinarria osatu dute. Ginerako talde-kideak, jubenil kategoriatik datozenneska gazteak dira. Maila handiko joka-lariak dira, hori bai. “Jubeniletan bi aldizGipuzkoako Txapeldun izan dira”, gogo-

ratu du Iñigo Olaizolak. Urte asko dara-matzate elkarrekin jokatzen, eta ondoezagutzen dute elkar. Hori dela eta, ego-kitze prozesua bi-txia izan dela azaldu duAguilarrek: “Gazteak helduen talderaegokitu beharrean, ia alderantziz eginbehar izan dugu, helduak gutxiago gare-lako”. Dena den, harrera ona izan dela,eta adinean aldea dagoen arren, harre-mana ona dela baieztatu du kapitainak.

Taldearen integrazioa baino zailagoa izanda Bigarren Mailara egokitzea. Jubenilmailatik jauzi handia dago, eta jokoa osoezberdina da. “Esperientzia handiko jo-kalari helduak daude. Jokoa fisikoagoada, eta indar handiagoa dute. Gainera,luze jokatzen dute askotan. Beraz, baloiaeskuratzeko airez lehiatu behar izatendugu, eta guretzat ez da egokiena”, ar-gitu du Iñigo Olaizolak. Maddi Arangurentaldeko gaztetxoetako bat da, eta erri-tmoan dagoen aldea nabarmendu du:“Jokoa askoz azkarragoa da, eta erneegon beharra dago. Ez dago asko pen-tsatzeko denborarik”. Esperientzia ge-hien duten taldekideen laguntza jasodute gazteek. “Aurkariak ezagutzen di-

tuzte, eta pista batzuk ematen dizkigute,taldeari komeni zaiona egiteko”, aipatudu Arangurenek.

Etorkizunerako ikasketaZazpi jardunaldi behar izan zituen Mari-ñok irabazteko. Lehen partida galdu eginzuen, eta hurrengo bostak segidan ber-dindu zituen. Ez zuen neurketak boro-biltzea lor-tzen. “Jubenileko edoBigarren Mailako 90 minutuak ez diraberdinak. Bigarren mailan, irabazten aribazara ere, azken txanpan arlo fisikoakedo psikologikoak huts egiten baldin ba-dizute, makalaldi bat izan dezakezu, etaaurkariak aprobetxa dezake”, adierazidu Melodi Aguilarrek. Iñigo Olaizola en-trenatzaileak azpimarratu du berezikigeldikako jokaldietan sufritzen dutela,jokalari txikiak eta arinak dituztelako.Bitxikeria argigarria kontatu du: “Hama-lau jokalarik S neurriko kamiseta dara-mate”. Jokalari teknikoak dira, ondomugitzen dute baloia. Baina batzuetan,ezin izaten diote haien jokoari etekinaatera. “Gu baloiarekin atzetik irtetensaiatzen gara, baina beti ezin izaten da,presio handia egiten digutelako”, argitudu entrenatzaileak.

Ligak aurrera egin ahala, ikasiz eta ego-kituz joan dira. Sailkapenaren erditikgora ibiltzeko ahalmena dutela uste duteneskek. Horretarako egin beharrekoenzerrenda luzatu du Maddi Arangurenek:“Entrenamenduetan, ezinbestekoa dakontzentrazioa eta ariketetan gogor saia-tzea. Partidetan, garrantzitsuena da gureartean elkarri laguntzea eta animatzea”.Mailari eustea da taldearen helburu ba-karra, eta ez dirudi oso larri ibiliko dire-nik. Onena, taldearen gaztetasunakontuan hartuta, jokalariek hartukoduten esperientzia da. Etorkizunerakotalde polita osatzen ari direla pentsa dai-teke. Gainera, goraipatzekoa da neskagehienak Mariñoren harrobian hazita-koak direla.

Denboraldiaurre zaila izan du aurten Mariñoko neskentalde nagusiak. Joan den denboraldian eroso eutsi ziotenurdinek Bigarren Mailari. Baina udan iraultza izan da tal-dean. Jokalarien multzo handi batek taldea utzi du. Horienartean, esperientzia handiko neskak. Taldea asko gaztetudute, jubenil mailatik datozen jokalariekin. Hasieran, kostazaie martxan jartzea. Zazpigarren partidan lortu dutelehen garaipena. Azken jardunaldietan, berriz, hobekuntzaagerikoa izan da. Bigarren Mailako zortzigarren postuandago orain Mariño, hamaika punturekin, gora begira.

Aldaketa garaiaMa

riño

Mariñoren hamaikakoetan deigarriada Eyðvør Klaksteinen izena. Faroeuharteetako hogei urteko neska da, etaizena bezain bitxia da bere istorioa.2015eko udaran, Gipuzkoara etorrizen, Donosti Cup-eko lehiaketan partehartzeko. Faroe irletako haurren taldebaten entrenatzailea zen. Baina jokala-ria ere bada, eta antolakuntzako kideeigaldetu zien ea talderen batean joka-lariren bat behar zuten. Mariñoko ju-benilen taldean lekua egin zioten, IñigoOlaizolaren bidez, antolakuntzan ari-tzen baita. Beraz, Irungo urdinekinaritu zen Eyðvør Klakstein Donosti Cuplehiaketan. Azken egunean elkaragurtu zuten neskek, negar-malkotan.Kamiseta oparitu zioten irundarrek, jo-kalari guztien sinadurekin.

Sare sozialen bidez harremanetan ja-rraitu zuten neskek. Eta denboraldiau-rrea hasita, jokalariak falta zitzaizkielaikusita, Irunera etorri nahi ote zuengaldetu zioten. Denen harridurarako,Klaksteinek baiezkoa eman zuen. Klu-bak gestio guztiak egin zituen, neska li-gako lehen partidarako Irunen egonahal izan zedin. Integratzea kostatuzaio, hizkuntza, herrialdea, eta futbolabera ere ezberdinak direlako. “Kirol ar-loan, ekarpen handia egin dio taldeari.Bizkorra da, eta jaurtiketa ona du”,baieztatu du Iñigo Olaizolak. Entrena-tzailearen etxean bizi da momentuz,eta gaztelania ikasten ari da. Esperien-tzia aberasgarria izaten ari da Klas-ksteinentzat, baita beretaldekideentzat ere.

Feroe uharteetatik Landetxara

Page 10: Irunero · 6 Berriak: Euskararen Nazioarteko eguna eta Euskal Kostaldeko Gabonetako Azoka. 7Elkarrizketa: Gerardo García, Irungo Argazki Elkarteko Presidentea. 9 Kirolak: Gabonetako

Emakunde Emakumearen Euskal Institu-tuaren datuen arabera, 2014an 4091 ema-kume izan ziren indarkeria matxistarenbiktima, Euskal Autonomia Erkidegoan.Horien % 27, 15 eta29 urte arteko gaz-teak ziren. Erasotzai-leei dagokienez, 4tik1, 30 urtetik behera-koa zen. Gazteen ar-tean generoindarkeriak duenpresentzia ikusita,orain arte hartu izan diren neurriak zalan-tzen jomuga bihur daitezke. Arazo konple-xua den neurrian, ikuspuntuezberdinetatik heltzea komeni da. Horixeegin dute azaroaren 23an Irungo Uxoa el-kartean. Diziplina ezberdinetako adituakbildu dituzte mahai inguruan, genero in-darkeriaren gaiarekin lotutako zenbait as-pektu argitzeko asmoz.

Beatriz Rodríguez abokatua da, eta zuzen-bide penaleko epaile aritu da, hamahiruurtez. Egunean bi epaiketa ikusi izan ditu

genero indarkeriaren inguruan. Gizarte-maila, kultura eta adin guztietako kasuakikusi dituela baieztatu du. “Denon arazoada. Beti existitu izan da, eta mentalitatea

aldatzen ezdugun bitar-tean, ez da des-a g e r t u k o .Sexuen artekod e s b e rd i nta -suna da oina-rrian dagoenarazoa”, adierazi

du Rodríguezek. Bide judizialak eta erasot-zaileen zigorrak arreta handia pizten dute.Hala ere, bere eremua den arren, aurrekopausuen garrantzia azpimarratu du BeatrizRodríguezek: “Epaiketa iristen denerako,esan nahi du delitua egon dela, eta beraz,sistemak huts egin duela. Egokiena litza-teke bide judizialera iritsi behar ez izatea”.

Auzitegien aurreko lana, poliziarena izatenda. Xabier Coca Ondarretako komisariakokomisariordea da, genero indarkeriarenbiktimen sekzioko arduraduna. EAEn,

batez beste, eguneko 11 salaketa jasotzendituztela azaldu du. “Babes neurri ezber-dinak adosten ditugu biktimekin. Laguntzapsikologikoa eta judiziala eskaintzen diegu.Bestelako zerbitzuak ere baditugu: udale-kin edo diputazioarekin adostutako osta-tuak, eta indarkeria kasua oso larriadenean, eskolta zerbitzuak”, azaldu du Xa-bier Cocak. Aldi berean, epaitegietanamaitu daitekeen inbestigazioa hasiko da.Lagungarriak izan daitezkeen xehetasunakaipatu ditu poliziak: “Osasun zentro batentxostena baldin badago, proba moduanerabili ahal izango da. Bestalde, beti bert-sio berdina mantentzeak garrantzia du.Anbiguotasunean ez erortzeak sinesgarri-tasuna ematen dio biktimari”.

Inbestigazioetarako eragozpen handiene-tako bat da kasuen %70 indarkeria psiko-logikoko kasuak direla: irainak, mehatxuak,kontrola etab. “Emakumeak debaluatzeneta gutxiesten dituzte, autoestimua mu-rrizten diete. Familiarengandik eta lagu-nengandik isolatzen dituzte, haien gainekokontrola edukit-zeko”, argitu duCocak. Gazteen ar-tean, ohiko bilakat-zen ari da ezkutukoindarkeria. Teknolo-gia berrien eragi-nean jarri du arretaBeatriz Rodríguez abokatuak: “Kontu han-diz ibili behar da mugikorrarekin, sare so-zialekin, argazkiekin etab. Intimitateeskubideari eutsi behar diote gazteek”.Hezkuntzan eta formazioan lan handiaegin behar dela uste du Rodríguezek. Gaz-teek arrisku egoerak antzematen eta ga-raiz eteten ikasi behar dutela nabarmendudu, gurasoak gertatzen denaz jabetzen di-renerako, berandu izan daitekeelako. “Ha-rremanak berdintasunean oinarrituta bizibehar direla transmititu behar diegu gaz-teei”, erantsi du abokatuak.

Izebergaren behealdeaSalatzen diren indarkeria matxista kasuak,izebergaren punta besterik ez dira. %20 in-guru. “Biktima batzuek, salaketa jartzerajoaten direnean, 25-30 urtez indarkeriaaguantatzen egon direla adierazten dute”,jakinarazi du Xabier Cocak. Zergatik ezdute salaketa lehenago jartzen? Arrazoi ez-berdinak zerrendatu ditu Beatriz Rodrígue-zek: dependentzia emozionala,dependentzia ekonomikoa, seme-alabaketab. Indarkeriaren ondorengo adiskidetzefaseak eragina duela uste du Cocak: “Era-sotzailea ere, psikopata ez baldin bada be-hintzat, damutu egiten da erasoarenondoren. Hurrengo egunean loreak opa-ritzen dizkio, bazkaltzera gonbidatzen duedo zinemara eramaten du. Oso momentuzoriontsuekin amaitzen da fase hori, etanahasmen handia sortzen du biktimaren-gan”.

Salaketak adierazten du edalontziak gai-nezka egin duela. Baina arazoa askoz lehe-nago hasten da. Zaila da hasiera

antzematea, etalagunek eta seni-deek laguntzaeman diezaioketebiktimari. LorenaPidal GipuzkoakoItxaropen Telefo-noko langilea da,

eta pista batzuk eman ditzake. Genero in-darkeriaren aztarnak antzematen dituztedei askotan: autoestimu baxua, beldurraedo bakardadea. “Telefonoan larritasuna,edo estutasuna antzematen ditugu. Halaere, kostatzen zaie gertatzen zaienari izenajartzea. Haritik tiraka, etxean egoera toxikobat dagoela konturatzen gara, gatazkakedo errespetu faltak daudela. Ondorenmehatxuak, kontrola edo bestelako egoe-rak agertzen dira”. Epaitegietatik eta komi-sarietatik urrun dago genero indarkeriarenjatorria.

10

“Sexuen arteko desberdintasunada oinarrian dagoen arazoa”Beatriz Rodríguez, abokatua

Emakumeen Aurkako Indarkeriaren Kontrako NazioartekoEguna da azaroaren 25a. Mobilizazio jendetsuak izan diraaurten ere, hiri eta herri askotan. Irunen, elkarretaratzeadeitu dute Udalak eta zenbait emakumeen elkartek, Za-baltza plazan. Bertatik atera da, beranduago, TAS TxingudiAnti Sexista plataformak antolatutako manifestazioa. Era-kundeak, elkarteak eta norbanakoak elkartzen direnean,gaitzespena ia orokorra dela dirudi. Emakumeen aurkakoindarkeriaren datuek, berriz, agerian uzten dute arazoarentamaina.

“Emakumeak debaluatzen etagutxiesten dituzte”

Xabier Coca, komisariordea

Sakoneko arazoaGenero indarkerian adituak bildu ditu Uxoa elkarteak Irunen

Page 11: Irunero · 6 Berriak: Euskararen Nazioarteko eguna eta Euskal Kostaldeko Gabonetako Azoka. 7Elkarrizketa: Gerardo García, Irungo Argazki Elkarteko Presidentea. 9 Kirolak: Gabonetako

11h a u r r e n l e i h o a

Toki Alai HH

Page 12: Irunero · 6 Berriak: Euskararen Nazioarteko eguna eta Euskal Kostaldeko Gabonetako Azoka. 7Elkarrizketa: Gerardo García, Irungo Argazki Elkarteko Presidentea. 9 Kirolak: Gabonetako

gaztea12

Txingudi Ikastola BHI Marina San Pablo Sanchez, Aixa Martin Jimenez, AneGarcia Martinez, Lorena Olabera Iglesias, Eider Amigo Echaniz eta Naiale

Lopetegi Amostegi

2015eko martxoaren 8a.

Gaur goizean goiz jaiki gara eta9:15etan San Juan plazan elkartugara. 9:30etan irten gara Irundik,eta Donibane Garazira iritsi gara.Han, herria bisitatu dugu eta be-netan polita iruditu zaigu NafarroaBehereko hiriburua. Bazkalor-duan, gaztelua dagoen lekurajoan gara, bazkaldu eta erromeriadantzatu ondoren, Xiberora joangara, Urrustoi herriskara, maska-rada ikustera, Maskarada hasibaino lehen, urduri genbiltzan, ha-ragi, heste, tripaki... zatiren bateroriko ote zitzaigun edo. Zorio-nez, ez zaigu halakorik jazo.Denok isil-isilik ginenean, Ekait-zek, bere mukiak kendu ditu,baina zarata handia agin duenez,jende guztia barrez, bera begirat-zen geratu da. Amaitzerakoan,autobusez, Irabarneko gazteluraabiatu gara. Iristerakoan, afaldu,maletak hartu, logelara joan etaberriro jangelan erromeria dant-zatu dugu. Gero, pijama jantzi etagelako mutilekin eta Lezoko jen-dearekin aritu gara hizketan.Egun oso ona izan da.

2015eko martxoaren 9a.

Gaur goizean, kanpai hotsarekinesnatu gara. Jangelara joan, go-saldu eta prest geundenean auto-busa hartu eta elurretara joangara. Han ez du espero genuenbezain besteko hotza egin. Elu-rretan jolasten egon gara, ondo-

ren harri bat ikustera joan garamendian gora, baina elur azpianzegoenez, ezin izan dugu ikusieta gogoz geratu gara.

Arratsaldean, Maulera joan garaeta han igaro ditugu ordu parebat. Afalorduan, Niko Etxartenkontzertua eduki dugu, asko di-bertitu gara eta azkeneko abestiadenok elkarrekin kantatu dugu.Hamabiak inguru zirenean, ba-koitza bere logelara joan da etagu, hizketan geratu gara ordupare batez.

2015eko martxoaren 10a.

Egunsentian kanpai hotsarekinesnatu gara berriro, kanpai mada-rikatua! Azkeneko eguna denez,denok triste samar egon gara. Le-henengo, gasnategira joan gara:Azalpena entzun eta gero, gasnaerosi dugu, oso ona da. Holtzar-teko zubira joan gara ondoren,eta bidean errinozero itxurako zu-haitz bat aurkitu dugu, eta argaz-kia atera diogu. Ondoren,bazkaldu eta lezoarrekin batera,argazkia atera dugu denok. Irunaldera abiatu gara berriz. Autobu-sean denok nekatuta geundenez,asko, lokartu egin dira.

Asko gustatu zaigu bidaia etabene-benetan oso ondo pasadugu, errepikatzeko modukoaizan da!

Irungo Kateako S.R.A. andreak kantatua.

(El Bidasoa, 1959-2-7)

Bartarratsianzen komeria

Bartarratsian zen komeriya

putzura erori eta itto da iya

iru txiki sobra erana

urak ere beregana

Antoniyok izandu du

ateratzen lana.

Iturria: Nikolas Alzola GerdiagaEuskaraz, Irunen barrena.

Euskaraz,

Irunen

barrenaXIBEROAKO KRONIKA (1)

Page 13: Irunero · 6 Berriak: Euskararen Nazioarteko eguna eta Euskal Kostaldeko Gabonetako Azoka. 7Elkarrizketa: Gerardo García, Irungo Argazki Elkarteko Presidentea. 9 Kirolak: Gabonetako

13gaztea

Estatu mailan erreferente zareten arren,oraindik ezagutzen ez zaituzten jendeabadago Irunen.Juan Luis: Scooterra kirol berria da, eta pa-tinatzaileak oso gazteak dira. Normala dajendeak ez ezagutzea, hasiberriak gare-lako. Urratsak ematen ari gara, kirola hazieta egonkortu dadin. Espainiako lehen sco-oter kluba sortu dugu.

Zein da lehiaketen funtzionamendua?Juan Luis: lehiaketa batzuk guk geuk anto-latzen ditugu, beste batzuk, berriz, scootermarkek. Estatu osoan zehar asko mugitzengara, baina kontuan hartu behar da, gehie-nez, hilean lehiaketa bat edo bi egoten di-rela Espainia osoan.

Zein da kategorien banaketa?Juan Luis: hamabi urtetik beherakoak, ha-mabitik gorakoak eta Pro maila. Pro kate-gorian babesleak dituztenek parte hartuohi dute.

Garikoitz: beste kirol bateko edozein elkar-teren antzekoa gara. Edonor sartzen da,batzuk Pro mailan parte hartzen dute,baina denek dute lehiatzeko aukera.

Kanpoko jendea ere badago klubean.J.L: Madrilgo, Bartzelonako edo Castellokogazteak ditugu, hemendik kanpo lehiatu

daitezen eta presentzia izan dezagun.

Arrakasta izan duzue orain arte?J.L: Joan garen leku bakoitzean zer edo zerirabazi dugu. Haurren kategorietan batezere.

G: Gure arrakastarik handiena da gutxie-neko baten kirolaren inguruan jende askoelkartzen ari garela. Gurasoen multzo batari da proiektua aurrera eramaten: alokai-rua, segurtasuna eta zaborrak ordaintzenditugu, besteak beste. Kirola gustuko duenjendeari zerbitzua ematen ari gara.

Letxunborro etorbidean kokatu zarete,Irunen. Zergatik hemen?J.L: Irunen jende askok patinatzen du.Proiektua martxan jartzea erabaki genuen,skate park-etan errespetu falta asko ego-ten delako. Scooter, skate eta bmx moda-litateen arteko eztabaidak egoten diramaiz. Hemen hezkuntza jasotzen dute gaz-tetxoek, errespetua izan dezaten. Arrapalaezberdinak ditugu, maila guztietako jen-dea ibili ahal izan dadin. Gainera leku es-talia eta segurua da.

G: Bigarren solairuan, gurasoentzat pent-satutako lekua dago. Haurrak ikus ditza-kegu handik, lasai ederrean.

Denda txiki bat ere badago.

G: Marka guztiekin lan egiten dugu, etahurbiltzen diren zaleei behar duten mate-riala ahalbidetzen saiatzen gara. Scooter-ean espezializatutako denda profesionalbakarra da inguru honetan.

Arazorik izan al duzue orain arte?G: Aparkaleku faltagatik, inguruko enpre-sei eragozpenak eragin izan dizkiegu. Bat-zuetan berrogei auto iristen dira batera,eta ondoko enpresei aparkalekuak beteeta enbarazu egiten diegu. Barkamena es-

katu nahi genieke, eta udalari laguntza es-katu, egoera kritikoa baita.

Skate park estalia irekitzearekin batera,Iruni eta inguruari balio erantsia emandiozue. Jende asko erakartzen duzue?Sare sozialekin lan handia egiten dugu, etahorrek Espainiako eta Frantziako jendeaerakartzen du. Espainiako txapelduna as-kotan etorri izan da, eta estatu osoko Promailako patinatzaileek guk eskatu gabeetorri nahi izaten dute. Baina batez ere,sare sozialetako lanari esker etortzen dajendea. Haurrak eta gaztetxoak gurasoekinetortzen dira, eta hiriko hoteletan, pent-sioetan edo kanpinetan egiten dute lo, etaeskualdeko establezimenduetan kontsu-mitzen dute. Jende asko etortzen da, erre-ferente garelako. Horrek eragin positiboadu hirian.

Nora jo daiteke bazkide izateko edo gal-deraren bat egiteko?www.elestablopirata.com web gunean sardaiteke, [email protected] hel-bide elektronikora idatzi, edo 943 901790,664713294 eta 646173825 telefono zen-bakietara deitu. Arratsaldero egoten da za-balik, astelehenetik igandera. Gainera,urtebetetzeak ospatzeko aukera ere ba-dago, haur bakoitzeko 10 €-ko prezioan(ogitartekoa edo pizza gehi edaria barne).

Irristatze kiroletan erreferente izan da Irun urtetan. Gaur egun ere bada,scooter modalitateari eta Establo Pirataren lanari esker. Juan Luis Cácere-sen, Andres Robledaren eta Aitor Larrearen ekimenez sortu zen proiektua.Denda txiki batekin hasi ziren, eta urtebete beranduago, skate park estaliazabaldu zuten, Letxunborro etorbidearen ondoan. Gaur egun goi mailanlehiatzen dira El Establo Piratako kideak, eta ehunka patinatzaile erakart-zen dituzte Irunera. Juan Luis Cáceres sortzailearekin eta Garikoitz Men-doza bazkide baten aitarekin hitz egin dugu.

Ruben Martínez skate irakasleada El Establo Piratan.

Orain arte ez zegoen skate-apraktikatzeko gune estalirik. ElEstablo Pirata leku egokia da.Gainera, haurrei hastapen ikas-taroak ematen dizkiegu, irris-tatze kiroletan has daitezen.Scooter, skate, bmx edo patinenmodalitateetan erabiltzeko pres-tatuta daude arrapalak.

Establo Piratak mapan jarri du Irun

Ezkerrean Juan Luis Cáceres, erdian Ruben Martínez, eskuinean Garikoitz Mendoza, eta klubeko bi gazte.

Aitzindariak izan dira, Espainiako lehen scooter kluba jarri dutelako martxan. Jende asko erakartzen dute hirira

Page 14: Irunero · 6 Berriak: Euskararen Nazioarteko eguna eta Euskal Kostaldeko Gabonetako Azoka. 7Elkarrizketa: Gerardo García, Irungo Argazki Elkarteko Presidentea. 9 Kirolak: Gabonetako

MASTERCLASS SAIOSOLIDARIOA

Zer? "Aire-tanta bat, bizi bat" Zunba Fintess klasea. Zun-bako sei irakaslek denaemango dute eszenatokiarengainean, Janire txikiarenalde. Errenteriako neskakoperazio bat behar du bizitzaautonomoagoa izan dezan.

Ez ezazue galdu, eta eginekarpena, zunba dantza-tuz!!!!

Bildutako diru guztia Janire-rentzat izango da. Eskatuzuen sarrerak ekitaldi horre-tan parte hartu behar duenedozein irakasleri. Ikusle be-zala ere parte hartu daiteke,borondatea emanez.

Noiz? Abenduak 6

Ordua? 10:30etik 13:30era

Non? Uranzu pilotalekuan.

MAI EGURZARENERAKUSKETA

Zer? Komikia eta hari lotu-tako arteak. Mai Egurza irun-darraren erakusketa: Bereobran zeharreko ibilbidea la-burbiltzen duten 24 panel,hainbat ilustraziorekin.

Noiz?: Azaroaren 20tik aben-duaren 4ra.

Ordutegia? astelehenetikostiralera, 9:00etaitk20:00etara, eta larunbatetan09:00etatik 13:00etara.

Lekua? CBA Kultur Gunean(San Juan plazan).

GORPUTZ-ADIERAZPEN

TAILERRA

Zer? 6 eta 12 urte artekoumeeei zuzendutako gorputzadierazpen tailerra.

Egunak? astelehena eta as-teazkena.

Ordua? 17:00etatik18:30era.

Non? Estudio Biomédica (Na-farroa hiribidea, 15).

Izen-emateak eta informa-zio gehiago: 651 360 571.

IKASTAROA: "DISEINAEZAZU LINEAKO PRESTA-KUNTZA IKASTARO BAT"

Zer? % 100 diruz lagundu-tako ikastaroa. MendibilPrestakuntzarako Zentroakeskainiko du.

Egunak? abenduak, 9, 11,14 eta 16.

Ordua? 15:00etatik 20:00etara.

Iraupena? 20 ordu.

Izena emateko epea? aben-duak 4.

Informazio gehiago? Mendi-bil Prestakuntzarako Zentroa(Letxunborro hirib. 58) 943610 610.comun icac ion@apmend i -b i l . com

414 g a z t e i n f o r

Tailerrak

Ekintzak

Abenduak 1Zer? Modelatze-taile-rraLekua: ESKUKA (JoseEguino, 9 - behe).Ordua: 18:00 - 20:00 Adina: 13 urtetik au-rrerakoak

Abenduak 2Zer? Eskulan taile-rra. Elementu birzikla-tuekin erretratuakegitea.Lekua: KABIGORRI. Ordua: 17:00 - 18:30. Adina: 4 urtetik gora-goak.

Komiki tailerra MaiEgurzarekin.Lekua: Katea-Lande-txako haurren txokoan(Araba kalea, 36).Adina: 10 - 12 urtekoneska-mutilentzat.

“Magiamundi", magiaikuskizuna, Berto ma-

goaren eskutik.Haurrentzat. Lekua: KABIGORRI. Ordua: 18:45 - 19:45.Adina: Haurrentzat

Abenduak 3Mahai-jokoen arratsal-deak. Lekua: Tinta Cómic-en. Ordua: 16:30 -20:30.Adina: 13 urtetik au-rrerakoak.

Abenduak 4 MarrazkiLehiaketa: Fantasiakoarrazak.Lekua: KABIGORRI. Ordua: 19:00 - 20:30.Adina: adin guztieta-rako egokia.

Informazio guztia:www. i r un .o rg/ igaz tegazte@i run .o rg edo 607 771 173 .

- Aurrez aurre: Irungo CBA liburutegi berrian- Telefonoz: 943 50 54 44 / 943 50 54 40 - Posta elektronikoz: igaz te@i run .o rg

- Webean: www. i r un .o rg/ igaz te- WhatsApp bidez: 607 771 173

Tailerrak, Estrategia Jokoak, Animazioa,Bideo-Jokoak, Erakusketak eta gehiago...

Page 15: Irunero · 6 Berriak: Euskararen Nazioarteko eguna eta Euskal Kostaldeko Gabonetako Azoka. 7Elkarrizketa: Gerardo García, Irungo Argazki Elkarteko Presidentea. 9 Kirolak: Gabonetako

Azroaren 24tik abenduaren6ra arteZer? Froilan Celadaren era-kusketa.

Non? Laboral Kutxan. Colon, 13.

Ordua? Astelehenetik larun-batera: 18:00-21:00; Igandeeta jai egunetan: 11:30-13:30.

Prezioa? Doako sarrera.

Abenduak 2Zer? Eguberrietako argienpiztea.

Non? San Juan-Etxeandiareneta Eliza kalearen arteko haurparkean.

Ordua? 18:30etan.

Abenduak 3Zer? Tinta Comic-ek antolatu-tako mahi jokoen arratsaldea.

13 urtetik gorakoentzat. 12plaza daude.Ordua? 17:00etan.

Non? Tinta Comic-en. JoseEguino, 10 behea.

Prezioa? Doako sarrera.

Abenduak 5Zer? “Jobs” antzerkiaren ema-naldia.

Ordua? 20:00etan.

Non? Amaia KZn.

Prezioa? Sarrera orokorrak,14 euro; Langabeek, 14 urte-

tik gorakoek eta Gazte Txar-tela dutenek, 9 euro.Salmenta? - Interneten bidez:t ic ke t. ku t xabank .es- Zuzenean: Irungo Turismobulegoan, Luis Marianon. - Zuzenean: Ikuskizunarenegun berean, leihatilan.

Abenduaren 5etik 8raZer? Euskal Kostaldeko Ga-bonetako Azoka.

Ordutegia? Larunbata 5 eta asteartea 8:11:00-20:00. Igandea 6 eta astelehena 7:11:00-21:00.

Non? Ficoban.

Prezioa? 3 euro. 12 urtetikbeherakoak, doan.

Informazio gehiago, 6. orrial-dean.

a i s i aa 15

Euskararen Nazioarteko EgunaAzaroak 28: EZ DOK AMAIRU SENTIKARIADebako herritarrek ikuski-zun hunkigarri bat eskain-tzen dute (kantuak, musika,dantza, olerkiak ...).Ordua: 20:00etan.Tokia: Amaia KZ.Azaroak 29: IGANDE SASOI: Sasoianeta euskaraz bizi nahi dutOrdua: 10:00etatik13:00era.Tokia: Colon ibilbidean. Abenduak 1: EUSKARA MUNDUANEuskararen inguruko doku-mentala.Ordua: 19:30ean.Lekua: Amaia KZn.Abenduak 2: "AMAMA" (Helduentzakofilma)Familia bat, bi mundu. Jato-rri bat, bi norabide. Base-rriaren eta kalearen artekogatazka, tradizioaren eta bi-zimodu berriaren artekotalka, gurasoen eta seme-alaben arteko ezin ulertua.Ordua: 19:30ean.Lekua: Amaia KZn.Sarrerak: DOAN, gonbida-penak Turismo Bulegoanbanatuko dira, azaroaren23tik abenduaren 1era.Abenduak 3: "GLOBOART" EKIMENA.UTZI ZURE MEZUA!Ordua: 10:00etatik21:00etara.Tokia: San Juan plazan."MINTZODROMOA"Ordua: 10:00etatik-12:30etara.Tokia: Hondarribiko Itsas

Etxeko Auditoriumean.Doako autobus zerbitzuaizango da."OIHAN VEGA, EUSKALDISKOFESTA"Ordua: 17:30etik-19:30era.Lekua: San Juan plazan.'DEMODE QUIARTET -EPA!'Antzerki eta umore taldea.Ordua: 19:30etik21:00etara.Lekua: San Juan plaza.Eguraldi txarra izanez gero,Amaia Kultur Zentroanegingo dute.Abenduak 9:"BUAH TXABAL! "Komedia ironikoa aurkez-tuko du Jon Zubiagak, eus-kararen erabileraz zerpentsatua emateko.Ordua: 9:00etan eta11:00etan.Tokia: Amaia KZn.Norentzat: institutuetakoikasleentzat"IRRIEN LAGUNAK, EUS-KARAREN TAUPADAK" Martin Bertsok eta Tiritatxokbederatzi proba egingo di-tuzte, euskarak gure herrianduen osasuna neurtzeko.Musikaz, kolorez eta jola-sez beteriko ikusikuzunada.Ordua: 17:30-18:30.Tokia: Amaia KZn.Sarrerak: gonbidapenakTurismo Bulegoan bana-tuko dira azaroaren 30etikabenduaren 8ra (Astelehe-netan: 15:30-19:00, astear-tetik larunbatera:10:30-13:30 eta 15:30-19:00).

Page 16: Irunero · 6 Berriak: Euskararen Nazioarteko eguna eta Euskal Kostaldeko Gabonetako Azoka. 7Elkarrizketa: Gerardo García, Irungo Argazki Elkarteko Presidentea. 9 Kirolak: Gabonetako