© Ευρωπαϊκές Κοινότητες, 2008.ISBN 978-92-79-07339-7ISSN 1830-8473

Εκδότης ....................................... Catie ThorburnΔιεθνής συντονιστής ................... Sylvie HuysmansΣυντονιστής διακίνησης ............... Stéphanie RacetteΕθνικός συντονιστής .................... Αναστασία ΓκίκαΓραφικά και προεκτύπωση .......... Dominique Chasseur, Myriam LequenneΣχεδιασμός εξωφύλλου ............... Mattia BergaminiΕπιμέλεια έκδοσης ....................... Dianna Rienstra, Johan Verheyden και Αναστασία Γκίκα

Εκτύ

πωση

: NAS

MANI

A PR

INTE

RS S

.A.: Α

θήνα

- Ελ

λάδα

Μεταφραστές για όλες τις εκδόσειςClaudia Butaru - Csehi Viktória - Silvia Durán García - Nina Stephanie Gerstenberg - Eili Heinmets - Ifigenia Kastanara - Monika Kavalir - Julie Kjestrup - Jan Kroupa - Nicola Olsson - Lina Perkauskytė - Violetta Polese - Elina Ruhanen - Maria José Santos - Edith Soonckindt - Simona Spassova - Ansis Štāls - Veronika Vajdová - Valesca Vos - Judyta Wesołowska.

Ευχαριστίες Θα θέλαμε να ευχαριστήσουμε όλους τους ανθρώπους και τους οργανισμούς που έχουν συμβάλλει στην προετοιμασία του βιβλίου. Ιδιαίτερα, θα θέλαμε να ευχαριστήσουμε την CEPI (συνομοσπονδία ευρωπαϊκών χαρτοβιομηχανιών), καθώς και την Διεύθυνση Αγωγής Υγείας και Περιβαλλοντικής Εκπαίδευσης του Υπουργείου Παιδείας. Επίσης, θα θέλαμε να ευχαριστήσουμε για την συνχρηματοδότηση του βιβλίου, το Υπουργείο Περιβάλλοντος, Χωροταξίας & Δημοσίων Έργων και το Υπουργείο Υγείας & Κοινωνικής Αλληλεγγύης.

Οι πληροφορίες που παρέχονται σε αυτή την έκδοση έχουν συγκεντρωθεί με μεγάλη προσοχή και είναι ακριβείς σύμφωνα με τις γνώσεις μας. Ο εκδότης δεν αναλαμβάνει καμία ευθύνη για τυχόν λάθη ή παραλείψεις. Οι απόψεις που εκφράζονται δεν ανήκουν εξ ολοκλήρου στον εκδότη.

Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή και ο εκδότης δεν ευθύνονται για το περιεχόμενο άλλων δικτυακών τόπων, εκτός των δικών τους, που αναφέρονται στην παρούσα έκδοση

http://europa.eu/

Generation Europe FoundationChaussée St. Pierre, 123B-1040 Brussels, BelgiumE-mail: info@generation-europe.orghttp://www.generation-europe.org (παραγγελίες)http://www.generation-europe.eu.com (φόρουμ, έρευνες, ερωτηματολόγια)

Συνεργάτης για την Ελλάδα και την Κύπρο Οργανισμός Generation Europe για την Ελλάδα και την ΚύπροΡέππα 51, Παπάγου 15669Αθήνα, Ελλάδα τηλ: 0030-2107224918-9φαξ: 0030-2106522244e-mail: anastasia@generation-europe.orgweb: http://www.generation-europe.org

�

Επίθετο

Όνομα Ημερομηνία γέννησης

Διεύθυνση

Χώρα

Τηλέφωνο

Κινητό τηλέφωνο

Ηλεκτρονικό ταχυδρομείο

Όνομα σχολείου

Διεύθυνση

Σε περίπτωση ανάγκης, παρακαλώ ειδοποιήστε

Τηλέφωνο

Tο Βιβλίο των Νέων της Ευρώπης

� �

Περιεχόμενα

Η Ευρώπη και εσείςΠρόλογος ..............................................................................................................................3Μήνυμα από τον Υπουργό Εθνικής Παιδείας & Θρησκευμάτων .........................................4Τα δικαιώματά σας ως Ευρωπαίοι πολίτες ..........................................................................5Έχετε θεμελιώδη δικαιώματα ................................................................................................7Η Ευρώπη σε χρειάζεται! ....................................................................................................10Ο οικογενειακός νόμος προστατεύει τα παιδιά ...................................................................12Διατηρώντας το αθλητικό πνεύμα .......................................................................................13Χαρακτηριστικά των 27 Χωρών Μελών της ΕΕ ..................................................................14«Λοιπόν, τι θα γίνεις όταν μεγαλώσεις;».............................................................................16

Σχετικά με την Ευρωπαϊκή ΈνωσηΗ Ευρώπη με μια ματιά ......................................................................................................22Ας κάνουμε τα κινητά τηλέφωνα πιο εύχρηστα – Ευρωχρέωση (Eurotariff) .......................26Χρονικό της ΕΕ ...................................................................................................................28Πώς φτάσαμε ως εδώ; ........................................................................................................30Εξερευνώντας το χάρτη ......................................................................................................31Ένα μεταβατικό σημείο για την Ευρώπη ...........................................................................40

Τα δικαιώματά σας, οι επιλογές σαςΧρώμα στην διατροφή σου – Υγεία στην ζωή σου ..............................................................41Έρευνα για τις Διατροφικές Στάσεις, Αντιλήψεις & Συνήθειες των Ελλήνων ......................42Γίνετε ενημερωμένοι καταναλωτές – μάθετε τα δικαιώματά σας.........................................44Αεροπορικά ταξίδια – τα δικαιώματά σας ..........................................................................48Πρόκειται για τα χρήματά σας! ...........................................................................................50Μην «κατεβάζετε» μπελάδες .............................................................................................54Πιο ασφαλείς αποφάσεις, πιο ασφαλές σερφάρισμα στο διαδίκτυο ...................................56Προστατευτείτε από το ηλεκτρονικό έγκλημα .....................................................................58

Η υγεία σας, η ασφάλειά σαςΕπικίνδυνα προϊόντα ........................................................................................................61Τι αναγράφεται σε μια ετικέτα; ............................................................................................62Χρωματιστά μαλλιά – είναι ασφαλές; ..................................................................................64Ποια είναι η αλήθεια πίσω από το μαύρισμα; .....................................................................65Προς μια Ευρώπη χωρίς τσιγάρο .......................................................................................68Παχυσαρκία – ένα σοβαρό πρόβλημα................................................................................69Είστε εξαρτημένοι από το διαδίκτυο; ..................................................................................70

Το περιβάλλον σαςΟ φυσικός κόσμος βρίσκεται υπό απειλή ...........................................................................72Γη: απολαύστε την – αφήστε όμως κάτι και για αργότερα… ...............................................76Κλιματικές αλλαγές ............................................................................................................78Μείωση, επαναχρησιμοποίηση, ανακύκλωση ...................................................................81Τι θα λέγατε για λίγο φρέσκο αέρα; ...................................................................................82Τι θα κάναμε χωρίς το νερό; ..............................................................................................83

Πέρα από τα σύνοραΈνας παγκόσμιος εταίρος ...................................................................................................84Γείτονες ως εταίροι – η Ευρωπαϊκή Πολιτική Γειτονίας ......................................................88 Καταπολέμηση της φτώχιας – Η Ευρώπη χαράζει το δρόμο ............................................91Το εμπόριο κάνει τον κόσμο να “κινείται” ............................................................................92Προστασία του καταναλωτή στην παγκόσμια αγορά ..........................................................94Προσπαθώντας για έναν καλύτερο κόσμο ..........................................................................95Εξοικονομούμε χρήματα ή συμβάλλουμε στην εκδούλευση ανθρώπων; ...........................96

Βήματα της Ελλάδας για το περιβάλλον του Υπουργείου Περιβάλλοντος, Χωροταξίας & Δημοσίων Έργων ........................................................................................97Εκστρατείες «Η ζωή έχει χρώμα» - «Ρίξε το βάρος στο παιδί» του Υπουργείου Υγείας και Κοινωνικής Αλληλεγγύης .................................................................................101Η Γενική Γραμματεία Νέας Γενιάς και οι Ευρωπαϊκές πολιτικές για τη Νεολαία ...............103

Πρόλογος

Πρόλογος του Επιτρόπου Σταύρου Δήμα Με μεγάλη χαρά προλογίζω τη νέα αυτή έκδοση 2008/9 του Βιβλίου των Νέων της Ευρώπης. Σε αυτό το βιβλίο θα βρείτε απαντήσεις σε ερωτήματα που έχουν αναμφισβήτητα ιδιαίτερο ενδιαφέρον για εσάς και τους φίλους σας.

Ως Επίτροπος της Ευρωπαϊκής Ένωσης αρμόδιος για το περιβάλλον, βρίσκομαι διαρκώς αντιμέτωπος με τα σοβαρά περιβαλλοντικά ζητήματα που επηρεάζουν το μέλλον μας. Έχουμε την τάση να λησμονούμε ότι μοιραζόμαστε τη Γη με εκατομμύρια άλλα είδη, πολλά από τα οποία κινδυνεύουν σοβαρά να εξαφανιστούν. Η θερμοκρασία του πλανήτη μας αυξάνεται με ταχύτατο ρυθμό, ως επί το πλείστον εξαιτίας των ανθρωπίνων δραστηριοτήτων. Με τον σημερινό τρόπο ζωής μας ασκούνται τεράστιες πιέσεις στους παγκόσμιους φυσικούς πόρους. Πρέπει επομένως να επιδιώξουμε να αλλάξουμε τη συμπεριφορά μας και να καταβάλουμε κάθε δυνατή προσπάθεια ώστε να σταματήσουμε και να αντιστρέψουμε αυτές τις ανησυχητικές τάσεις. Αυτό δεν αποτελεί αποκλειστικό καθήκον των κυβερνήσεων ή της βιομηχανίας. Καθένας από μας μπορεί να διαδραματίσει ρόλο, μικρό ή μεγαλύτερο, σε θέματα προστασίας του περιβάλλοντος.

Είμαι βέβαιος ότι έχετε επίγνωση αυτών των πιεστικών περιβαλλοντικών προβλημάτων. Ίσως όμως να μη γνωρίζετε με ποιο τρόπο μπορείτε να βοηθήσετε. Το βιβλίο αυτό περιέχει πολλές χρήσιμες και εύκολα εφαρμόσιμες υποδείξεις για να κάνετε φιλικές προς το περιβάλλον επιλογές στην καθημερινή σας ζωή. Αλλάζοντας ελάχιστα τις συνήθειές σας και προτρέποντας τους φίλους και τις οικογένειές σας να σας μιμηθούν, μπορείτε να επηρεάσετε σημαντικά την κατάσταση του πλανήτη. Πρόκειται για απλές αλλαγές, όπως π.χ. να χρησιμοποιείτε τα μέσα συγκοινωνίας ή το ποδήλατο αντί για το αυτοκίνητο, να σβήνετε το φως όταν δεν το χρειάζεστε ή να βγάζετε από την πρίζα τον φορτιστή του κινητού τηλεφώνου σας όταν δεν τον χρησιμοποιείτε. Εάν συνηθίσουμε όλοι να σβήνουμε τις ηλεκτρικές συσκευές αντί να τις αφήνουμε στο stand by είναι δυνατόν να μειωθεί σχεδόν κατά δέκα τοις εκατό η οικιακή κατανάλωση ηλεκτρισμού.

Ελπίζω να συντελέσετε ώστε να υπάρξει ακόμη μεγαλύτερη ευαισθητοποίηση γύρω από την άμεση ανάγκη αποτροπής της καταστροφής του φυσικού περιβάλλοντος. Η αντιμετώπιση της κλιματικής αλλαγής έχει μεγάλη σημασία και επείγοντα χαρακτήρα. Δεν είναι αργά για την ανάληψη δράσης. Είμαι βέβαιος ότι με την δική σας συνεισφορά μπορούμε να αλλάξουμε την πορεία των πραγμάτων.

Πολλές ευχές για μια εποικοδομητική σχολική χρονιά!

Σταύρος Δήμας

� �

Τα δικαιώματά σας ως Ευρωπαίοι πολίτες

Μερικοί Ευρωπαίοι πολίτες συσχετίζουν την ΕΕ με την ελευθερία να ταξιδεύεις, να σπουδάζεις και να εργάζεσαι οπουδήποτε στην Ευρωπαϊκή Ένωση. Αυτά όμως είναι κάποια από τα προφανή πλεονεκτήματα. Αν ζείτε στην ΕΕ, έχετε και δικαιώματα ως καταναλωτής, ταξιδιώτης, μετανάστης, εργαζόμενος και μέλος οικογένειας. Μπορείτε επίσης να απολαμβάνετε θεμελιώδη ανθρώπινα δικαιώματα.

Για μένα, το καλύτερο πράγμα που έχει κάνει η Ευρωπαϊκή Ένωση είναι η Συνδιάσκεψη της Μπολώνιας

(Bologna process) που διευκόλυνε τα προγράμματα ανταλλαγής φοιτητών.Edouard, 18

Καταναλωτές

Έχετε πολλά δικαιώματα ως Ευρωπαίοι καταναλωτές, είτε πρόκειται για την προστασία σας από τυχόν εξαπάτηση στο διαδίκτυο είτε για το δικαίωμά σας να αλλάξετε γνώμη αφού κάνετε μια αγορά. Στο συγκεκριμένο βιβλίο υπάρχουν πολλές πληροφορίες για αυτά τα δικαιώματα. Βλέπε σελίδες 44-60.

Ταξιδιώτες

Ως επιβάτης τρένου ή αεροπλάνου, έχετε δικαιώματα. Για παράδειγμα, σε περίπτωση ακύρωσης ή πολύωρης καθυστέρησης, έχετε το δικαίωμα αποζημίωσης για γεύματα, αναψυκτικά και διαμονή σε ξενοδοχεία. Για περισσότερες πληροφορίες, βλέπε σελίδες 48-49.

Μετανάστες

Η ΕΕ εργάζεται για την προώθηση και προστασία των δικαιωμάτων των εργαζόμενων μεταναστών. Η Ευρώπη εφαρμόζει σχετικές πολιτικές, προωθεί την ελεύθερη μετακίνηση των ανθρώπων και ελέγχει τους κανονισμούς που διέπουν τη διάσχιση των εξωτερικών συνόρων της ΕΕ.

Προγράμματα σπουδών και επιμόρφωση στο εξωτερικό

Περισσότερα από δύο εκατομμύρια νέοι έχουν ήδη χρησιμοποιήσει τα ευρωπαϊκά προγράμματα για να σπουδάσουν ή να εκπαιδευτούν σε άλλη ευρωπαϊκή χώρα.

Προγράμματα όπως το Erasmus μπορούν να βοηθήσουν τη χρηματοδότηση των σπουδών σου στο εξωτερικό. Πρέπει πάντα να κάνετε

αίτηση μέσω της σχολής σας.

Για περισσότερες πληροφορίες: http://europa.eu/pol/educ/overview_en.htm

Μήνυμα από τον

Σε μια εποχή που οι νέοι μας έρχονται αντιμέτωποι με μια σύνθετη πραγματικότητα και καλούνται να λάβουν καθοριστικές για το μέλλον τους αποφάσεις σε διαφόρους τομείς, η έννοια της συνειδητής, κατασταλαγμένης και ανεξάρτητης επιλογής αποτελεί βασικό χαρακτηριστικό κάθε υπεύθυνου και ενεργού πολίτη. Λαμβάνοντας, μάλιστα, υπ’ όψιν τις προοπτικές που διανοίγονται σε ευρωπαϊκό πλέον επίπεδο, το δίπολο «επιλογή-απόφαση» αποτελεί λέξη-κλειδί για την ουσιαστική και πλήρη αξιοποίηση των δυνατοτήτων που η Ευρωπαϊκή Ενοποίηση προσφέρει για τη νέα γενιά.

Ως εκ τούτου, στόχος κάθε σύγχρονου εκπαιδευτικού συστήματος είναι να εφοδιάσει τους μαθητές και τις μαθήτριες με όλες τις γνώσεις και τις δεξιότητες που τους είναι αναγκαίες, προκειμένου να προβούν σε κατάλληλες επιλογές και να λάβουν κρίσιμες αποφάσεις, που θα τους εξασφαλίσουν όχι μόνο την προσωπική επιτυχία, αλλά και τη δημιουργική συνεισφορά στο κοινό ευρωπαϊκό όραμα.

Αυτή τη στοχοθεσία υπηρετεί το «Βιβλίο των Νέων της Ευρώπης», η πέμπτη έκδοση του οποίου είναι αφιερωμένη στην ενημέρωση των νέων για τα δικαιώματα και τις υποχρεώσεις τους ως Ευρωπαίων πολιτών σε θέματα υγείας, καταναλωτικής αγωγής και βιώσιμης ανάπτυξης. Με απλό και εύληπτο τρόπο, το εν λόγω βιβλίο περιέχει πρακτικές συμβουλές που προωθούν την εκπαίδευση του πολίτη στα σχολεία μας, βοηθώντας τους νέους μας να αποκτήσουν αυτοπεποίθηση ως μέλη ενός διευρυμένου συνόλου, να συνειδητοποιήσουν τις κοινωνικές, οικονομικές και περιβαλλοντικές επιπτώσεις των πράξεών τους, να αναπτύξουν ενεργό δράση και εν τέλει να συμμετάσχουν στη διαμόρφωση των εγχώριων και διεθνών εξελίξεων μέσω των υπεύθυνων στάσεων και συμπεριφορών τους.

Είμαι βέβαιος ότι όλα τα μέλη της εκπαιδευτικής κοινότητας, εκπαιδευτικοί και μαθητές, θα αγκαλιάσουν την παρούσα έκδοση του Βιβλίου των Νέων της Ευρώπης και θα ανατρέξουν σε αυτήν, προκειμένου να αντλήσουν πληροφορίες, να αποκομίσουν γνώσεις, να επιλύσουν απορίες, να προβληματισθούν για καίρια θέματα, όπως είναι το περιβάλλον και η καταναλωτική αγωγή, να αφυπνισθούν και τελικά να αποφασίσουν. Γιατί από τις επιλογές και τις αποφάσεις της νέας γενιάς, εξαρτάται το μέλλον του τόπου μας, αλλά και το μέλλον της Ευρώπης.

Ευριπίδης ΣτυλιανίδηςΥπουργός Εθνικής Παιδείας και Θρησκευμάτων

Υπουργό Εθνικής Παιδείας & Θρησκευμάτων

� �

Για μένα, τα δύο καλύτερα πράγματα που έχει κάνει η Ευρωπαϊκή Ένωση είναι τα εξής: το ευρώ και η ενιαία αγορά. Μας επιτρέπουν να ταξιδεύουμε ευκολότερα και παρέχουν στις εταιρείες τη δυνατότητα να συνεργάζονται με διαφορετικές χώρες. Hadrien, 18

Εργαζόμενοι

Τα δικαιώματα των εργαζομένων περιλαμβάνουν όριο στο ωράριο εργασίας και πληρωμένη άδεια. Για παράδειγμα, και ο δύο γονείς έχουν το δικαίωμα να λείψουν για ένα διάστημα από τη δουλειά μετά τη γέννηση ή υιοθεσία ενός παιδιού.

Μέλη της οικογένειας

Οι γονείς και τα παιδιά τους έχουν δικαιώματα ως μέλη οικογένειας. Αυτό είναι σημαντικό σε περίπτωση διαζυγίου, όπου τα παιδιά έχουν το δικαίωμα να ακούγονται. Αυτό σημαίνει ότι οι απόψεις των παιδιών πρέπει να λαμβάνονται υπόψη όταν λαμβάνεται η απόφαση με ποιον πρέπει να μείνουν. Βλέπε σελίδα 12.

Ελευθερία μετακίνησηςΠρόκειται για ένα από τα θεμελιώδη

δικαιώματα των πολιτών της ΕΕ. Σημαίνει ότι έχετε το δικαίωμα να ταξιδεύετε, να διαμένετε,

να σπουδάζετε, να εργάζεστε οπουδήποτε στην Ευρωπαϊκή Ένωση.

Μπορείτε επίσης να ταξιδεύετε σε όλη την ΕΕ χωρίς διαβατήριο και χωρίς έλεγχο στα

σύνορα.

Για περισσότερες πληροφορίες:http://ec.europa.eu/youreurope/nav/el/citizens/index.html

Θεμελιώδη ανθρώπινα δικαιώματα

Στην Ευρώπη και σε όλο τον κόσμο, η ΕΕ έχει δεσμευτεί για την αναγνώριση των θεμελιωδών δικαιωμάτων όλων των ανθρώπων. Διασφαλίζει επίσης το σεβασμό για τα δικαιώματα όλων των πολιτών. Για περισσότερες πληροφορίες, βλέπε σελίδες 7-12.

Αυτό το γνωρίζατε;Οι πολίτες της ΕΕ έχουν το δικαίωμα

προστασίας από τις πρεσβείες και τα προξενεία και των 27 χωρών μελών της ΕΕ. Αυτό είναι σημαντικό αν βρεθείτε σε μια χώρα εκτός ΕΕ, όπου δεν υπάρχει πρεσβεία της δικής σας χώρας. Αν συμβεί αυτό, οποιοσδήποτε πολίτης της ΕΕ έχει το δικαίωμα προξενικής ή διπλωματικής προστασίας από κάποια άλλη χώρα μέλος της ΕΕ.

Έχετε θεμελιώδη δικαιώματα

Οι κανόνες δικαίου, η δημοκρατία και η προάσπιση των ανθρωπίνων δικαιωμάτων ορίζουν ένα σύνολο αξιών που αναγνωρίζονται ως σημαντικές από όλες τις χώρες της ΕΕ. Αποτελούν κομμάτι της κοινής μας κληρονομιάς και δημιουργούν ένα δεσμό ανάμεσα σε όλους τους Ευρωπαίους.

Ο Χάρτης των Θεμελιωδών Δικαιωμάτων της Ευρωπαϊκής Ένωσης

Ο Χάρτης των Θεμελιωδών Δικαιωμάτων της Ευρωπαϊκής Ένωσης είναι σημαντικός επειδή εκφράζει τις κοινές αρχές που βρίσκονται στην καρδιά των ευρωπαϊκών δημοκρατικών κοινωνιών. Ο Χάρτης συγκεντρώνει σε ένα έγγραφο τα δικαιώματα των Ευρωπαίων πολιτών και τα κοινοποιεί σε όλους. Πριν από το Χάρτη, η αναφορά στα θεμελιώδη δικαιώματα γινόταν σε πολλά διαφορετικά νομικά κείμενα και αποφάσεις των ευρωπαϊκών δικαστηρίων.

Ο Χάρτης αποτελείται από 50 άρθρα που καλύπτουν ένα εύρος δικαιωμάτων όπως είναι η απαγόρευση των βασανιστηρίων, η ελευθερία έκφρασης (“αστικά και πολιτικά δικαιώματα”), το δικαίωμα προστασίας έναντι αδικαιολόγητης απόλυσης και το δικαίωμα απεργίας (“κοινωνικά δικαιώματα”) και το δικαίωμα κάθε ατόμου να απευθύνεται στα όργανα της Ένωσης σε μια από τις επίσημες γλώσσες της ΕΕ και να λαμβάνει απάντηση στην ίδια γλώσσα (“δικαίωμα καλής διοίκησης”). Ορισμένα δικαιώματα αφορούν θέματα που προκύπτουν από επιστημονικές ανακαλύψεις, όπως αυτά που σχετίζονται με την προστασία προσωπικών δεδομένων και τη βιοηθική.

Η Ευρωπαϊκή Ένωση δεσμεύεται να διασφαλίσει τον σεβασμό των θεμελιωδών δικαιωμάτων όλων των ανθρώπων από τα όργανα της ΕΕ και από τα κράτη μέλη όταν εφαρμόζουν την ευρωπαϊκή νομοθεσία.

Οι λαοί της Ευρώπης, εγκαθιδρύοντας μεταξύ τους μια διαρκώς στενότερη ένωση,

αποφάσισαν να μοιραστούν ένα ειρηνικό μέλλον θεμελιωμένο σε κοινές αξίες.

Η Ένωση, έχοντας επίγνωση της πνευματικής και ηθικής κληρονομιάς της,

εδράζεται στις αδιαίρετες και οικουμενικές αξίες της αξιοπρέπειας του ανθρώπου,

της ελευθερίας, της ισότητας και της αλληλεγγύης. Ερείδεται στις αρχές της

δημοκρατίας και του κράτους δικαίου. Η Ένωση τοποθετεί τον άνθρωπο στην καρδιά

της δράσης της, καθιερώνοντας την ιθαγένεια της Ένωσης και δημιουργώντας ένα χώρο

ελευθερίας, ασφάλειας και δικαιοσύνης.

- Προοίμιο του Χάρτη των Θεμελιωδών Δικαιωμάτων της Ευρωπαϊκής Ένωσης.

Θεωρώ ότι είναι σημαντικό να διατυπώνονται θεμελιώδη ανθρώπινα δικαιώματα σε ένα ευρωπαϊκό κείμενο. Αυτό σημαίνει ότι οι άνθρωποι ενημερώνονται για τα δικαιώματά τους, ότι αποδίδεται η πρέπουσα σημασία σε αυτά και ότι αναγνωρίζεται η σημασία τους. Enric, 23

� �

Για περισσότερες πληροφορίες: http://ec.europa.eu/justice_home/unit/charte/index_en.htmlwww.0-18.gr

Τι είναι διάκριση;

Διάκριση σημαίνει άνιση μεταχείριση ενός ατόμου ή ομάδας ατόμων έναντι του νόμου. Απαγορεύεται επίσης κάθε διάκριση λόγω φυλής, γλώσσας,

εθνοτικής καταγωγής, ιδιότητας μέλους εθνικής μειονότητας, θρησκείας ή πεποιθήσεων, αναπηρίας, ηλικίας ή γενετήσιου προσανατολισμού. Για παράδειγμα, η ισότητα ανάμεσα στους άντρες και τις γυναίκες πρέπει να διασφαλίζεται σε όλους τους τομείς, μεταξύ άλλων στην εργασία και τις αποδοχές.

Η παρενόχληση είναι παράνομη!

Η ευρωπαϊκή νομοθεσία θεωρεί διάκριση οποιαδήποτε μορφή παρενόχλησης λόγω φυλής, γλώσσας, εθνοτικής καταγωγής, ιδιότητας μέλους εθνικής μειονότητας, θρησκείας ή πεποιθήσεων,

αναπηρίας, ηλικίας ή γενετήσιου προσανατολισμού. Η παρενόχληση είναι παράνομη. Περιλαμβάνει

προσβλητική αντιμετώπιση μέσω συμπεριφοράς, λεκτικών εκφράσεων ή χειρονομιών που θίγει την

ανθρώπινη αξιοπρέπεια.

��

Κάθε καλοκαίρι, ένας νέος καλλιτεχνικός διαγωνισμός στο πεδίο των θεμελιωδών δικαιωμάτων λαμβάνει χώρα στην ΕΕ για νέους ανθρώπους, με προθεσμία υποβολής των αιτήσεων γύρω στα τέλη Οκτωβρίου. Για περισσότερες πληροφορίες: http://ec.europa.eu/justice_home/news/intro/news_intro_en.htm

Τα παιδιά έχουν περισσότερα δικαιώματα

Ο Χάρτης περιέχει επίσης ένα άρθρο σχετικά με τα δικαιώματα των παιδιών, το οποίο ορίζει ότι σε όλες τις πράξεις που αφορούν παιδιά, είτε επιχειρούνται από δημόσιες αρχές είτε από ιδιωτικούς οργανισμούς, πρωταρχική σημασία πρέπει να δίνεται στο υπέρτατο συμφέρον του παιδιού.

Αυτά τα δικαιώματα ισχύουν ανεξαιρέτως για όλα τα παιδιά κάτω των 18 ετών και περιλαμβάνουν τα εξής:

• Το δικαίωμα για ζωή, επιβίωση και ανάπτυξη.• Το δικαίωμα για σεβασμό των απόψεών τους και

το δικαίωμα να λαμβάνονται πάντα υπόψη τα συμφέροντά τους.

• Το δικαίωμα να έχουν όνομα και εθνικότητα, ελευθερία έκφρασης και πρόσβαση σε πληροφορίες που τα αφορούν

• Το δικαίωμα να ζουν σε οικογενειακό περιβάλλον ή σε περιβάλλον εναλλακτικής φροντίδας και περίθαλψης και να έχουν επαφή με τους γονείς τους, όταν αυτό είναι δυνατό.

• Το δικαίωμα για υγεία και ευημερία, που συμπεριλαμβάνει δικαιώματα για παιδιά με αναπηρία, το δικαίωμα για ιατρική περίθαλψη και κοινωνική ασφάλιση.

• Το δικαίωμα για μόρφωση, ελεύθερο χρόνο, πολιτισμό και τέχνες.• Ειδική προστασία για παιδιά προσφύγων, παιδιά στο σύστημα δικαιοσύνης

ανηλίκων, παιδιά που έχουν στερηθεί την ελευθερία τους και παιδιά που υποφέρουν από οικονομική, σεξουαλική ή άλλου είδους εκμετάλλευση.

Για περισσότερες πληροφορίες:http://www.europeanchildrensnetwork.org/euronet/about/aims.asphttp://www.europarl.europa.eu/charter/default_el.htmΣυνήγορος του Παιδιούτηλεφωνική γραμμή χωρίς χρέωση για ανηλίκους: 800.11.32.000(Δευτέρα - Παρασκευή: 9:00 - 15:00)http://www.0-18.gr

Σωματεμπορία

Η σωματεμπορία και η σεξουαλική εκμετάλλευση παιδιών είναι ένα παγκόσμιο φαινόμενο με δεκάδες χιλιάδες θύματα. Η σωματεμπορία

είναι παράνομη και αποτελεί προσβολή των ανθρωπίνων δικαιωμάτων. Η Ευρώπη εργάζεται σκληρά για την καταπολέμηση της σωματεμπορίας

και της σεξουαλικής εκμετάλλευσης.Για περισσότερες πληροφορίες: http://ec.europa.eu/justice_home/doc_centre/crime/trafficking/wai/doc_crime_human_trafficking_en.htmwww.stop-trafficking.org/statistika/index.htm

10 ��

Οι κάλπες έμειναν μισοάδειες

Tο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο Νέων – πείτε τη γνώμη σας!

Το ΕΚΝ ιδρύθηκε το 1987 ως αντικείμενο εργασίας για ένα σχολείο στο Φοντενεμπλό, στη Γαλλία, και πλέον αποτελείται από ένα δίκτυο 32 ευρωπαϊκών οργανισμών. Είναι ένα μοναδικό φόρουμ που σας δίνει τη δυνατότητα να εκφράσετε την άποψή σας για το μέλλον της

Ευρώπης. Δεκάδες χιλιάδες νέων Ευρωπαίων έχουν συμμετάσχει σε περιφερειακές, εθνικές και διεθνείς συναντήσεις, έχουν κάνει φίλους και

έχουν δημιουργήσει διεθνείς επαφές.

Για να μάθετε πώς μπορείτε να συμμετάσχετε: www.eypej.org

��

Αυτό το γνωρίζατε;

Για να ψηφίσεις στις ευρωεκλογές πρέπει να είσαι δεκαοχτώ ετών. Η

ψήφος είναι υποχρεωτική στο Βέλγιο, την Ελλάδα,

την Κύπρο και το Λουξεμβούργο.

Η Ευρώπη σε χρειάζεται!

• Tα δικαιώματά τους ως Ευρωπαίοι πολίτες

• Πόσο μεγαλύτερη πρέπει να γίνει η ΕΕ

• Πώς εξισορροπείται η εθνική μας ταυτότητα με το ευρωπαϊκό ιδεώδες, λόγω της μεγάλης επίδρασης της ΕΕ στη ζωή και στις κοινωνίες μας. Δεν έχουν ούτε θέλουν όλες οι χώρες την ίδια κοινωνία ή κοινωνικό μοντέλο…

Αυτοί και άλλοι προβληματισμοί βρίσκονται στο επίκεντρο μιας πολύ σημαντικής συζήτησης για το μέλλον της Ευρώπης, στην οποία μπορείς να συμμετάσχεις και εσύ ως Ευρωπαίος πολίτης.

Για περισσότερες πληροφορίες σχετικά με τη συμμετοχή σας στη συζήτηση για το μέλλον της Ευρώπης: http://europa.eu/debateeurope/index_el.htm

Πες τη γνώμη σου για το μέλλον της Ευρώπης

Επικοινωνήστε με τον/την ευρωβουλευτή της χώρας σας

Υπάρχουν πολλοί χρήσιμοι δικτυακοί τόποι που επιτρέπουν την αλληλεπίδραση των πολιτών με το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο. Αυτό περιλαμβάνει το δικαίωμα να διατυπώσετε ένα ερώτημα προς το Κοινοβούλιο, να εκφράσετε τις απόψεις σας, αλλά και να λαμβάνετε όλα τα δημόσια έγγραφα. Αν θέλετε να στείλετε επίσημη αίτηση στο Κοινοβούλιο, μπορείτε να βρείτε όλες τις απαραίτητες πληροφορίες στην παρακάτω ιστοσελίδα. Επίσης, τα μέλη του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου (ευρωβουλευτές) έχουν γραφεία στις χώρες τους.

Θα θέλατε να επισκεφθείτε το Κοινοβούλιο στις Βρυξέλλες, Βέλγιο, ή στο Στρασβούργο, Γαλλία, και να το δείτε εν δράσει; Η ιστοσελίδα του Κοινοβουλίου παρέχει πλήρεις πληροφορίες για τις επισκέψεις, καθώς και για προσλήψεις και εκπαίδευση.

www.europarl.europa.eu/parliament/public.do?language=EL

Νομίζω ότι κάθε χώρα διατηρεί την ταυτότητά της, ακόμη και στην Ευρωπαϊκή Ένωση. Όταν είσαι στη χώρα σου, αισθάνεσαι σαν στο σπίτι σου.

Carmen, 18

Η Ευρωπαϊκή Ένωση έχει μεγαλώσει πολύ – είμαστε πλέον 27 χώρες μέλη – η οικονομική μας δύναμη είναι μεγαλύτερη από ποτέ και ο πληθυσμός ανέρχεται σε 490 εκατομμύρια. Αυτό σημαίνει ότι η ΕΕ έχει μεγάλη επίδραση στη ζωή μας, περισσότερο από πριν, και γι’ αυτό είναι σημαντικός παράγοντας στη συζήτηση που γίνεται για την Ευρώπη καθώς όλο και περισσότεροι άνθρωποι θέτουν ερωτήματα για τα εξής θέματα:

Όσοι προσήλθαν στις κάλπες για τις ευρωεκλογές του 2004 ήταν λιγότεροι από ποτέ. Για την Ευρωπαϊκή Ένωση στο σύνολό της, η συμμετοχή των ψηφοφόρων στις εκλογές ήταν μόνο 45%.

Τι είναι αυτό που προκαλεί την έλλειψη ενδιαφέροντος για τις εκλογές; Κάποιοι θεωρούν ότι ο κόσμος δεν ψηφίζει στις ευρωεκλογές γιατί δεν πιστεύει ότι το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο μπορεί να επηρεάσει την καθημερινότητά τους. Άλλοι επισημαίνουν το γεγονός ότι η απάθεια του ψηφοφόρου δεν έχει σχέση μόνο με τις ευρωεκλογές, αλλά και με τις εθνικές εκλογές. Θεωρούν ότι το πρόβλημα είναι πιο ουσιαστικό

– ότι ο κόσμος δεν πιστεύει στην πολιτική και στους πολιτικούς σε τοπικό ή εθνικό επίπεδο, αλλά ούτε και σε ευρωπαϊκό επίπεδο.

Μπορεί αυτή η αυξανόμενη τάση για αδιαφορία να αντιστραφεί, και αν ναι με ποιο τρόπο; Πιστεύετε ότι είναι σημαντικό να αντιστραφεί; Οι επόμενες εκλογές για το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο θα διεξαχθούν το 2009.

��

Οι Ευρωπαίοι αποκτούν όλο και περισσότερο τη δυνατότητα μετακίνησης και πολλοί μπορούν να επιλέξουν τη διαμονή, εργασία ή σπουδές σε άλλο κράτος μέλος. Ως αποτέλεσμα, γίνονται πολλοί γάμοι μεταξύ ατόμων από διαφορετικές χώρες της ΕΕ, αλλά αν τελικά αυτή η οικογένεια διαλυθεί έχουν και τα παιδιά δικαιώματα.

Γονικές ευθύνες

Η νομοθεσία της ΕΕ παρέχει κοινούς κανόνες για το διαζύγιο και τη γονική ευθύνη. Αυτοί οι νόμοι ενισχύουν το δικαίωμα των παιδιών να διατηρούν επαφή και με τους δύο γονείς μετά το χωρισμό ή το διαζύγιο ακόμη και αν αυτοί διαμένουν σε διαφορετικές χώρες. Ισχύει επίσης το ίδιο ακόμη και αν οι γονείς ζούσαν μαζί χωρίς να έχουν παντρευτεί.

H νομοθεσία της ΕΕ στοχεύει στο να αποθαρρύνει τον ένα γονέα να απαγάγει τα παιδιά και να τα πάει σε άλλη χώρα της ΕΕ. Ο νόμος δίνει τον τελικό λόγο στα δικαστήρια της χώρας όπου ζούσε το παιδί πριν από την απαγωγή, και υπάρχουν πλέον αυστηροί νόμοι που διασφαλίζουν την επιστροφή του.

Κατά βάση, τα παιδιά έχουν το δικαίωμα να συμμετέχουν σε ακροαματικές διαδικασίες που τα αφορούν, αλλά εξαρτάται από τον δικαστή να αποφασίσει εάν αυτό ενδείκνυται λαμβάνοντας υπόψη την ηλικία ή ωριμότητα του παιδιού.

Για περισσότερες πληροφορίες σχετικά με την ισχύ του αστικού κώδικα σε οικογενειακές καταστάσεις, μεταβείτε στην ιστοσελίδα: http://ec.europa.eu/civiljustice/parental_resp/parental_resp_ec_el.htmhttp://ec.europa.eu/civiljustice/maintenance_claim/maintenance_claim_ec_el.htm

Σε περίπτωση διαζυγίου, τα μέλη της οικογένειας μπορεί τελικά να μείνουν σε διαφορετικές χώρες. Η ΕΕ έχει προωθήσει πολλές πρωτοβουλίες στο οικογενειακό δίκαιο ώστε να βελτιωθεί η κατάσταση για παιδιά, των οποίων οι γονείς έχουν χωρίσει ή έχουν πάρει διαζύγιο.

Αξιώσεις διατροφής

Όταν οι γονείς χωρίσουν ή πάρουν διαζύγιο, συνήθως ζητείται από τον ένα – συχνά από τον πατέρα, αλλά όχι πάντα – να πληρώνει διατροφή ώστε να συμβάλει στα έξοδα διαμονής, διατροφής και ρουχισμού. Δεν τηρούν, όμως, όλοι οι γονείς αυτή την υποχρέωση, και γι’ αυτό πολλές φορές τα παιδιά βιώνουν οικονομικές δυσκολίες. Η ΕΕ προτείνει τη θέσπιση κανόνων που αποδέχονται την απόφαση ενός δικαστηρίου σε οποιαδήποτε ευρωπαϊκή χώρα σχετικά με τα έξοδα διατροφής. Για παράδειγμα, όσοι δεν πληρώνουν μπορεί να αναγκαστούν να το κάνουν, π.χ. με την αφαίρεση χρημάτων από το μισθό ή από τον τραπεζικό λογαριασμό τους.

© A

lexa

nder

Red

mon

Διατηρώντας το αθλητικό πνεύμαΟ οικογενειακός νόμος προστατεύει τα παιδιά

Η βία που παρατηρείται σε αθλητικά γεγονότα, ιδιαίτερα στα γήπεδα ποδοσφαίρου, αποτελεί σοβαρό πρόβλημα σε πολλά μέρη της Ευρώπης. Η επιθετική και καταστροφική συμπεριφορά εκφράζεται με διάφορους τρόπους, από αυθόρμητες κινήσεις όπου εμπλέκονται μεμονωμένα άτομα μέχρι πιο σοβαρά επεισόδια που σχεδιάζονται εκ των προτέρων από καλά οργανωμένες ομάδες.

Οι αθλητικοί αγώνες είναι κάτι περισσότερο από ένα παιχνίδι – είναι ένας εορτασμός των κοινωνικών δεσμών και της κατανόησης ανάμεσα σε διαφορετικούς πολιτισμούς και παραδόσεις. Για το λόγο αυτό, είναι σημαντικό να διασφαλιστεί ότι διεξάγονται ειρηνικά σε ένα ασφαλές περιβάλλον.

Στην τραγωδία του σταδίου Heysel το 1985, σκοτώθηκαν 39 άνθρωποι – κυρίως Ιταλοί φίλαθλοι της Γιουβέντους – και τραυματίστηκαν περισσότεροι

από 350 κατά τη συμπλοκή με οπαδούς της Λίβερπουλ. Αυτό αποτέλεσε το έναυσμα για την ευρωπαϊκή συνεργασία στον αγώνα κατά της βίας στα γήπεδα.

Επειδή υπάρχουν πολλοί φίλαθλοι που επισκέπτονται άλλες χώρες για να παρακολουθήσουν μεγάλα αθλητικά γεγονότα, έχουν οριστεί κοινοί κανόνες για την ασφάλεια και τη δημόσια τάξη και υπάρχει συνεργασία ως προς την ανταλλαγή πληροφοριών για ενδεχομένως βίαιους οπαδούς. Η ΕΕ σχεδιάζει νέα νομοθεσία και πολιτικές πρόληψης. Υπάρχει επίσης η σκέψη για κοινωνικο-εκπαιδευτικές δραστηριότητες με νέους φιλάθλους.

Αντισταθείτε στο ρατσισμό στο ποδόσφαιρο

Κάθε χρόνο, το δίκτυο FARE συντονίζει ενέργειες κατά του ρατσισμού στα

γήπεδα ποδοσφαίρου σε όλη την Ευρώπη, όπου οι οπαδοί, οι ομάδες εθνικών μειονοτήτων και οι ποδοσφαιρικές λέσχες

στέκονται ενωμένοι απέναντι στις διακρίσεις. Μάθετε για τη δράση του FARE στη χώρα σας:

www.farenet.org

Για περισσότερες πληροφορίες:www.eurofan.org

Ένα πρώτο βήμα για την καταπολέμηση του χουλιγκανισμού είναι η διασφάλιση ενός δίκαιου αγώνα και η μεγαλύτερη αυστηρότητα κατά τη διάρκεια του παιχνιδιού. Jérémy, 20… και επίσης πρέπει να είμαστε αυστηρότεροι με τους πιο βίαιους

ανθρώπους και ιδιαίτερα με αυτούς που έχουν ιστορικό βίαιων πράξεων. Δεν πρέπει να τους επιτρέπεται η είσοδος στα γήπεδα αν έχουν δημιουργήσει επεισόδια στο παρελθόν.Edouard, 20

��

�� ��

Χαρακτηριστικά των 27 Χωρών Μελών της ΕΕ

Σημειώσεις:ΑΕΠ κατά κεφαλή σε μονάδες αγοραστικής δύναμης (PPS): η χρήση των μονάδων αγοραστικής δύναμης (Purchasing Power Standards) εξαλείφει τις διαφορές σε επίπεδα τιμών μεταξύ των χωρών και επιτρέπει πιο ουσιαστικές συγκρίσεις του ΑΕΠ μεταξύ των χωρών. Αν ο δείκτης μιας χώρας είναι υψηλότερος από 100, τότε το επίπεδο ΑΕΠ κατά άτομο σε αυτή τη χώρα είναι υψηλότερο από το μέσο όρο στην ΕΕ και το αντίστροφο.

Ανανεώσιμη ενέργεια: η αναλογία ανάμεσα στην ενέργεια που παράγεται από ανανεώσιμες πηγές ενέργειας και την ακαθάριστη εγχώρια κατανάλωση ενέργειας.

Γυναίκες-επιστήμονες: αναλογία των γυναικών στο σύνολο αποφοίτων θετικών επιστημών.

Πηγές: CIA World Factbook, Eurostat.

Aυστρία

Bέλγιο

Bουλγαρία

Γαλλία

Γερμανία

Δανία

Δημοκρατία της Τσεχίας

Ελλάδα

Eσθονία

Ηνωμένο Βασίλειο

Ιρλανδία

Ισπανία

Iταλία

Κυπριακή Δημοκρατία

Λετονία

Λιθουανία

Λουξεμβούργο

Mάλτα

Ολλανδία

Ουγγαρία

Πολωνία

Πορτογαλία

Ρουμανία

Σλοβακία

Σλοβενία

Σουηδία

Φινλανδία

83,858

30,510

110,910

547,030

357,021

43,094

78,866

131,940

45,226

244,820

70,280

504,782

301,230

9,250

64,589

65,200

2,586

316

41,526

93,030

312,685

92,391

237,500

48,845

20,253

449,964

337,030

8,265,925

10,511,382

7,718,750

62,998,773 (est.)

82,437,995

5,427,459

10,251,079

11,125,179 (est.)

1,344,684

60,393,044 (est.)

4,209,019 (est.)

43,758,250

58,751,711

766,414

2,294,590

3,403,284

459,500

404,346

16,334,210

10,076,581

38,157,055

10,569,592

21,610,213

5,389,180

2,003,358

9,047,752

5,255,580

Βιέννη

Bρυξέλλες

Σόφια

Παρίσι

Bερολίνο

Κοπεγχάγη

Πράγα

Aθήνα

Tαλίν

Λονδίνο

Δουβλίνο

Mαδρίτη

Ρώμη

Λευκωσία

Ρίγα

Βίλνιους

Λουξεμβούργο

Βαλέττα

Άμστερνταμ

Bουδαπέστη

Βαρσοβία

Λισσαβόνα

Bουκουρέστι

Μπρατισλάβα

Λιουμπλιάνα

Στοκχόλμη

Ελσίνκι

4.70%

8.20%

9.00%

9.50% (est.)

8.40% (est.)

3.90%

7.10%

8.90%

5.90%

5.30%

4.40%

8.50%

6.80%

4.60%

6.80%

5.60%

4.70%

7.30%

3.90%

7.50%

13.80%

7.70%

7.30%

13.40%

6.00%

7.10%

7.70%

57.90%

2.80%

11.80%

11.30%

10.50%

28.20%

4.50%

10.00%

1.10%

4.30%

6.80%

15.00%

14.10%

0.00%

48.40%

3.90%

3.20%

0.00%

7.50%

4.60%

2.90%

16.00%

35.80%

16.50%

24.20%

54.30%

26.90%

24%

28%

42%

29%

25%

34%

28%

43%

44%

31%

31%

31%

37%

39%

33%

36%

n/a

31%

20%

31%

37%

40%

41%

36%

27%

35%

31%

124

117

39

108

110

121

80

87

74

114

138

99

99

89

61

61

276

72

128

63

55

71

40

67

88

118

113

Έκταση (km2)

Πληθυσμός (2006) Πρωτεύουσα

Ανεργία (2006)

Ανανεώσιμη ενέργεια

(2005)

Γυναίκες - επιστήμονες

(2005)

AEΠ κατά κεφαλή σε μονάδες

αγοραστικής δύναμης

(est. 2008)

�� ��

«Λοιπόν, τι θα γίνεις όταν μεγαλώσεις;»

Αυτό σίγουρα το έχετε ξανακούσει! Είναι μια ερώτηση που απευθύνεται συνεχώς σε νέους. Ίσως να έχετε ήδη κάτι συγκεκριμένο στο μυαλό σας ή μπορεί να αναβάλλετε αυτή την απόφαση για αργότερα, υπάρχουν όμως κάποιοι τομείς εργασίας που είναι πιθανό να έχουν ζήτηση στο μέλλον.

Η Ευρώπη χρειάζεται περισσότερους επιστήμονες!

Η ζήτηση για επιστήμονες και ερευνητές αυξάνεται, αλλά ο αριθμός των νέων που θέλουν να ασχοληθούν με την έρευνα και τις θετικές επιστήμες μειώνεται. Γιατί συμβαίνει αυτό; Υπάρχει μήπως η αντίληψη ότι στον επιστημονικό τομέα έχουν θέση μόνο οι ιδιοφυΐες ή τα «φυτά»; Ότι είναι κάτι πολύ σύνθετο, χωρίς καθόλου ενδιαφέρον και απλά εκτός εποχής;

Καταρχήν, οι περισσότεροι δεν καταλαβαίνουν ότι πολλά επιστημονικά πεδία μπορεί να είναι και διασκεδαστικά. Ναι, μπορεί να πρόκειται για μαθηματικά και φυσική, αλλά η επιστήμη αγγίζει κάθε πτυχή της ζωής μας. Η Ευρώπη χρειάζεται καινοτόμους εφευρέτες, ιδιαίτερα με τις σημερινές νέες τεχνολογίες που αναπτύσσονται με ραγδαία ταχύτητα. Μια καριέρα στον τομέα των θετικών επιστημών μπορεί να αποδειχθεί πολύ ενδιαφέρουσα.

Αν επιλέξετε αυτό το μονοπάτι, δεν θα μείνετε απαραίτητα κλεισμένοι σε ένα εργαστήριο, απομονωμένοι από το περιβάλλον σας. Αντιθέτως, οι σημερινοί επιστήμονες και ερευνητές έχουν μεγάλη ζήτηση και μπορούν να εργαστούν σε οποιαδήποτε χώρα επιλέξουν. Και μάλιστα, η συγκεκριμένη δουλειά είναι πολύ καλή και για γυναίκες!

Γνωρίζετε για τη δια βίου μάθηση;

Η μάθηση δε σταματάει όταν αποφοιτήσετε από το σχολείο ή το πανεπιστήμιο. Είναι κάτι που διαρκεί για πάντα γι’ αυτό μπορείτε να

αναπτύξετε τις δεξιότητες και τις γνώσεις σας ανεξάρτητα από την ηλικία που έχετε. Η ΕΕ

επενδύει σημαντικά στο Πρόγραμμα Δια Βίου Μάθησης ώστε να έχουν όλοι ευκαιρίες σε όλα

τα στάδια της ζωής τους.

Αυτό το γνωρίζατε;Η θέση της γυναίκας είναι στη . . . βιομηχανική έρευνα και ανάπτυξη!

Ένα αυξανόμενο ποσοστό γυναικών επιστημόνων εστιάζει στον τομέα της έρευνας και ανάπτυξης, ο οποίος έχει σημαντικό ρόλο στην επιστήμη, καινοτομία

και τεχνολογία στην Ευρώπη. Περισσότερο από το 50% της συνολική έρευνας που διεξάγεται στην Ευρώπη, εστιάζει στη βιομηχανία. Η ΕΕ θέλει να κάνει την Ευρώπη παγκόσμιο ηγέτη στην καινοτομία, για να γίνει όμως αυτό θα πρέπει ο τομέας της έρευνας και ανάπτυξης να αξιοποιήσει πλήρως τους πόρους και το δυναμικό του. Ένα εμπόδιο για την πραγματοποίηση αυτού του στόχου είναι ο μικρός αριθμός των γυναικών στο πεδίο της έρευνας. Στους ερευνητικούς

οργανισμούς δημόσιου τομέα, όπως πανεπιστήμια και ερευνητικά ινστιτούτα, η αναλογία των γυναικών ερευνητριών είναι περίπου 30%, ενώ στη βιομηχανική

έρευνα αυτή η αναλογία πέφτει μόλις στο 16%. Για περισσότερες πληροφορίες:

http://ec.europa.eu/research/science-society/index.cfm?fuseaction=public.topic&id=27

Για περισσότερες πληροφορίες:Η ιστοσελίδα της Ευρωπαϊκής Επιτροπής σχετικά με την έρευνα για τους μαθητές:http://ec.europa.eu/research/index.cfm?lg=en&pg=who&cat=shttp://ec.europa.eu/education/policies/lll/life/index_en.htmlwww.students.grhttp://europa.eu.int/ploteus/portal/home.jsp

«Όταν προγραμματίζεις για ένα χρόνο, φύτεψε

καλαμπόκι,όταν προγραμματίζεις για

έναν αιώνα, φύτεψε δέντρα,όταν προγραμματίζεις

για μια ζωή, εκπαίδευσε ανθρώπους».

Κινέζικο γνωμικό: Guanzi (c. 645BC)

Για περισσότερες πληροφορίες: Marie Curie Fellowshipshttp://cordis.europa.eu/improving/fellowships/home.htm

Ένα από τα πλέον αναπτυσσόμενα πεδία απασχόλησης είναι οι Τεχνολογίες της Πληροφορίας και της Επικοινωνίας (ICT –

Information & Communication Technologies). Υπάρχει ζήτηση για σχεδιαστές πληροφοριακών συστημάτων, υπεύθυνους ανάπτυξης

και προγραμματιστές τόσο στον δημόσιο όσο και στον ιδιωτικό τομέα.

Καθώς ο πληθυσμός της Ευρώπης γερνάει, θα υπάρχει ανάγκη για επαγγέλματα υγείας (ιατρική και νοσηλευτική), ή ακόμη και σε ρόλους υποστήριξης και διοίκησης.

Επίσης, εύφορα πεδία ανάπτυξης βρίσκουν και οι νέες τεχνολογίες, όπως η βιοτεχνολογία και η νανοτεχνολογία. Ωστόσο, έχουμε ακόμη ανάγκη από

ανθρώπους που θα συμπληρώσουν τα κενά σε «παραδοσιακά» επαγγέλματα, όπως δάσκαλοι, πυροσβέστες, αστυνομικοί, δικηγόροι, μηχανικοί, φυσικοί και κομμωτές.

Οτιδήποτε κι αν επιλέξετε, η καριέρα σας θα πρέπει να ανταποκρίνεται στις δεξιότητες, ικανότητες και τα ενδιαφέροντά σας. Μην πανικοβάλλεστε μήπως κάνετε τη “λάθος” επιλογή – στις μέρες μας, είναι πιο εύκολο να αλλάξεις καριέρα απ’ ότι στο παρελθόν.

�� ��

Πάρτε μια ιδέα για το τι συμβαίνει

Ανακαλύψτε συναρπαστικά γεγονότα, παρουσιάσεις και ενδιαφέροντα εκθέματα σε ένα μουσείο επιστημών και τεχνολογίας!

Οι εκθέσεις επιστημών και τεχνολογίας είναι δημοφιλείς στην Ευρώπη από τον 19ο αιώνα. Ωστόσο, τα κέντρα επιστημών και τα μουσεία άρχιζαν να εξαπλώνονται κυρίως στη δεκαετία του 1970. Σήμερα, υπάρχουν εκατοντάδες, αν όχι χιλιάδες, σε όλη την Ευρώπη, τα οποία προσελκύουν εκατομμύρια επισκέπτες. Αυτά τα δημοφιλή ιδρύματα παρέχουν πολλές δυνατότητες αλληλεπίδρασης και έχουν ενδιαφέρον για τους επισκέπτες όλων των ηλικιών.

Για να βρείτε το πλησιέστερο κέντρο επιστημών, δείτε: http://ec.europa.eu/research/science-society/index.cfm?fuseaction=public.topic&id=111

Κίνηση Ευρωπαίων ερευνητών

Η έρευνα είναι η μέγιστη κινητήρια δύναμη για οικονομική και κοινωνική ανάπτυξη. Καθημερινά, νέες επιστημονικές και τεχνολογικές ανακαλύψεις μεταβάλλονται διαρκώς και βελτιώνουν τον τρόπο που ζούμε και εργαζόμαστε. Η Ευρώπη κατέχει αξιοζήλευτη θέση στον κόσμο της έρευνας κυρίως χάρη στο υψηλού επιπέδου ερευνητικό προσωπικό και την πλούσια πνευματική ικανότητα και τεχνογνωσία. Η διατήρηση και ενίσχυση της καλής της φήμης είναι ιδιαίτερα σημαντική, αν η Ευρώπη πρόκειται να συνεχίσει να ανταγωνίζεται με επιτυχία σε διεθνές επίπεδο.

Για να το επιτύχει αυτό, η ΕΕ παρέχει ευκαιρίες επιμόρφωσης, δυνατότητα μετακίνησης και ευκαιρίες σταδιοδρομίας για ερευνητές όλων των ηλικιών και επιπέδων εμπειρίας, ανεξάρτητα από την εθνικότητά τους. Το πρόγραμμα Marie Curie σχεδιάστηκε για να βοηθήσει τους ερευνητές να έχουν ενδιαφέρουσα σταδιοδρομία σε όλα τα πεδία έρευνας και ανάπτυξης, από τα βιοκαύσιμα, την ηλιακή και αιολική ενέργεια, τη νανοτεχνολογία και την επιστήμη τροφίμων, έως την βιοτεχνολογία, τις κλιματολογικές αλλαγές, το διάστημα και την αρκτική έρευνα.

Η δυνατότητα μετακίνησης – η επιλογή να ζεις και να εργάζεται σε άλλη χώρα – είναι σημαντική για μια επιτυχημένη πορεία. Για να μπορούν να κάνουν καινοτόμες ανακαλύψεις, οι ομάδες των ερευνητών από όλα τα μέρη της Ευρώπης πρέπει να έχουν τη δυνατότητα να έρχονται σε επαφή μεταξύ τους ώστε να ανταλλάσσουν ιδέες και να συνεργάζονται. Αυτή η συνεργασία είναι σημαντική αν σκεφθείτε το κόστος και την πολυπλοκότητα της σύγχρονης επιστήμης.

Για περισσότερες πληροφορίες: http://ec.europa.eu/research/fp6/mariecurie-actions/indexhtm_en.html

Αυτό το γνωρίζατε;Η ΕΕ ευθύνεται για το ένα τρίτο της παγκόσμιας επιστημονικής

γνώσης και μπορεί να υπερηφανεύεται για ειδικούς επιστήμονες παγκόσμιου κύρους σε τομείς όπως η περιβαλλοντική επιστήμη, η ιατρική έρευνα, οι μεταφορές, το διάστημα και οι τηλεπικοινωνίες.

• Γνωρίζατε ότι έργα χρηματοδοτούμενα από την Ευρώπη έχουν αναπτύξει σημαντικά διεθνή πρότυπα; Το κινητό σας, για παράδειγμα, λειτουργεί με το πρότυπο GSM. Οι αναφλεκτήρες και τα στυλό προέρχονται επίσης από την Ευρώπη.

• Γνωρίζατε ότι το λογισμικό γραφικών των ταινιών Shrek και Harry Potter δημιουργήθηκε στην Ευρώπη;

Οι φοιτητές οραματίζονται τα πλοία του μέλλοντος

Τα περισσότερα μεγάλα ναυπηγεία έχουν ήδη αναπτύξει ιδέες για την επόμενη γενιά πλοίων. Πώς θα είναι όμως τα σκάφη σε μερικές δεκαετίες από σήμερα; Οι φοιτητές των Ευρωπαϊκών Ναυτιλιακών Πανεπιστημίων συνεργάζονται με τους ειδικούς του δικτύου VISIONS για να διαμορφώσουν το μέλλον της ναυπηγικής.

Κάθε χρόνο, δημιουργούνται πολλά υποθετικά σενάρια αναγκών από ειδικούς σε πέντε βασικούς επιχειρηματικούς τομείς: Ναυσιπλοΐα μικρών αποστάσεων, Εσωτερική Ναυσιπλοΐα, Εμπορική Ναυτιλία, Ναυτιλιακή Υποδομή και Κρουαζιέρες – Σκάφη Αναψυχής. Στη συνέχεια, οι φοιτητές καλούνται να σχεδιάσουν πλοία που θα ικανοποιούν τις ανάγκες αυτές μέσω του Ευρωπαϊκού Διαγωνισμού Ιδεών που ξεκινά κάθε φθινόπωρο. Έχουν χρόνο μέχρι την άνοιξη για να «ξεδιπλώσουν» τη δημιουργικότητά τους. Οι καλύτερες ιδέες επιλέγονται και αξιολογούνται από τους ειδικούς και, στη συνέχεια, τρεις νικητές κερδίζουν το βραβείο CESA της Ένωσης Ευρωπαίων Ναυπηγών (Community of European Shipyards’ Associations). Όλα τα έργα προωθούνται στην Ευρωπαϊκή Ναυπηγική Βιομηχανία, η οποία στη συνέχεια εξελίσσει τις ιδέες. Για περισσότερες πληροφορίες και για να μάθετε τα οράματα των νέων για το μέλλον, επισκεφθείτε: www.maritime-visions.org

20 ��

Ελέγξτε τις γνώσεις σας!

1. Ποιος από τους παρακάτω επιστήμονες μελετά την κίνηση, την ισχύ και την ενέργεια; A. Φυσικός B. Χημικός Γ. Βιολόγος2. Ποιο από τα παρακάτω εφηύρε ο Γουτεμβέργιος; A. Στυλό B. Πιεστήριο εκτύπωσης Γ. Εκκοκκιστική

μηχανή3. Τι σημαίνει ο όρος “dinosaur”; A. Τρομερή σαύρα B. Γιγαντιαία σαύρα Γ. Μεγάλη σαύρα4. Ποιο όργανο χρησιμοποιείται για τη μέτρηση της ταχύτητας; A. Ψυχρόμετρο B. Aνεμόμετρο Γ. Bαρόμετρο5. Ποιο μέρος του ματιού σας δεν αιματώνεται; A. Κερατοειδής χιτώνας B. Ίριδα Γ. Αμφιβληστροειδής 6. Ποιος έχει περισσότερα κόκαλα; A. Ενήλικας B. Έφηβος Γ. Βρέφος7. Το νετρόνιο έχει: A. Θετική φόρτιση B. Αρνητική φόρτιση Γ. Ουδέτερη8. Ποιο είναι ελαφρύτερο; A. Κρύος αέρας B. Θερμός αέρας9. Για ποιο λόγο είναι η φράουλα κόκκινη; A. Απορροφά κόκκινο φως B. Αντανακλά κόκκινο φως10. Ποιος πλανήτης είναι γνωστός για τους δακτυλίους του; A. Άρης B. Δίας Γ. Κρόνος11. Ποιος από τους παρακάτω πλανήτες είναι πιο μακριά από τον ήλιο; A. Γη B. Ερμής C. Δίας12. Πώς ονομάζονται οι σχηματισμοί σε μια σπηλιά που ανεβαίνουν από το

έδαφος προς τα επάνω; A. Σταλαγμίτες B. Σταλακτίτες13. Ποιο από τα παρακάτω έχει μεγαλύτερη έκταση; A. Ειρηνικός ωκεανός B. Ατλαντικός ωκεανός Γ. Ασία Δ. Ανταρκτική14. Πόσες μοίρες περιστρέφεται η γη σε μια ημέρα; A. 90 B. 180 Γ. 36015. Τι γιορτάζουμε την 9η Μαΐου; A. Ευρώπη B. UNICEF Γ. Ερυθρός Σταυρός

Aπαντήσεις:1- A 2- B 3- A 4- B 5- A 6- Γ 7- Γ 8- B 9- B 10- Γ 11- Γ 12-A 13- A 14- Γ 15- A

Λάβετε μέρος! Ο Διαγωνισμός της ΕΕ για Νέους Επιστήμονες

Κάθε χρόνο, η Ευρώπη αναδεικνύει το μεγαλύτερο επιστημονικό ταλέντο στον Ευρωπαϊκό Διαγωνισμό για Νέους Επιστήμονες. Το 2008, ο διαγωνισμός αυτός θα πραγματοποιηθεί στην Κοπεγχάγη. Ανατρέξτε στην παρακάτω ιστοσελίδα για συγκεκριμένες ημερομηνίες καθώς και λεπτομέρειες για το διαγωνισμό του 2009. Ο διαγωνισμός είναι ανοικτός για όλους τους νέους ηλικίας 14 με 21 ετών, οι οποίοι αναδείχθηκαν νικητές στον εθνικό διαγωνισμό.

Ο διαγωνισμός παρέχει στους μαθητές την ευκαιρία να συναγωνιστούν με τους καλύτερους συνομηλίκους τους σε ευρωπαϊκό επίπεδο. Ενώ η ζήτηση για επιστήμονες και ερευνητές αυξάνεται, ο αριθμός των νέων που επιλέγουν να ασχοληθούν με επιστημονικά πεδία και σταδιοδρομίες μειώνεται. Το 2007, οι 19 διαγωνισμοί της ΕΕ περιελάμβαναν 124 διαγωνιζόμενους από 34 χώρες σε 81 θέματα! Οι ομάδες από τη Γερμανία, την Ουγγαρία και την Ιρλανδία κέρδισαν τα τρία πρώτα βραβεία και €5.000 έκαστη.

Για περισσότερες πληροφορίες: http://ec.europa.eu/research/youngscientists/indexflash.htm

Florian Ostermaier (19)Henrike Wilms (20)Πρώτο βραβείο, 2007 – ΓερμανίαΤίτλος θέματος: Σταγόνες που αστράφτουν Πεδίο: Φυσική

«Όταν επισκεφθήκαμε ένα σπήλαιο με σταλακτίτες πέρυσι, ένας από εμάς έκανε μια παράξενη παρατήρηση: κάθε φορά που έπεφτε μια σταγόνα από επάνω, φαινόταν σαν να άστραφτε σε ένα συγκεκριμένο ύψος. Δε μπορούσαμε να το εξηγήσουμε, κι έτσι προσπαθήσαμε να αναπαράγουμε το φαινόμενο στο σπίτι. Η αρχική ιδέα ήταν

να χρησιμοποιήσουμε τις σταγόνες που πέφτουν από τη βρύση. Σχεδόν τυχαία, ανακαλύψαμε ότι είχαμε αυτό το αποτέλεσμα μόνο όταν υπήρχε μια πηγή φωτός σε μια πολύ συγκεκριμένη θέση ανάμεσα στον παρατηρητή και τη σταγόνα που έπεφτε. Αυτή η ανακάλυψη μας συνεπήρε κι έτσι αρχίσαμε να ερευνούμε σχετικά με αυτή την παράξενη

λάμψη στον αέρα. Ενώ εργαζόμασταν, ανακαλύψαμε τους σχετικούς παράγοντες και μπορούμε πλέον να αναφέρουμε ακριβώς υπό ποιες συνθήκες δημιουργούνται αυτές οι λάμψεις. Επιπλέον, καταφέραμε να περιγράψουμε το φαινόμενο μαθηματικά και

τώρα γνωρίζουμε ότι οι αντανακλάσεις φωτός σε μια σταγόνα αλλάζουν επειδή η ίδια η σταγόνα ταλαντεύεται. Ανακαλύψαμε επίσης ότι αυτό το φαινόμενο μπορεί να παρατηρηθεί

οπουδήποτε μια σταγόνα πέφτει, π.χ. στο ντους, σε βρύση ή σε σταγόνες βροχής από λούκια. Με την έρευνά μας, ανακαλύψαμε ένα εντελώς καινούργιο φαινόμενο που, απ’ όσο

γνωρίζουμε, δεν έχει αναλυθεί από κανέναν μέχρι σήμερα.»

Ελέγξτε το!

Η παρακάτω διασύνδεση αφορά πολύ ενδιαφέροντα πειράματα:

www.stevespanglerscience.com/experiments/

�� ��

Η Ευρωπαϊκή Ένωση (ΕΕ) είναι μια οικογένεια ευρωπαϊκών χωρών, οι οποίες δεσμεύονται σε μια συνεργασία για την ειρήνη και την ευημερία. Δεν είναι μια χώρα που θέλει να υποκαταστήσει τις υπάρχουσες χώρες, ούτε απλά ένας οργανισμός για διεθνή συνεργασία. Η ΕΕ είναι μοναδική. Οι χώρες μέλη της έχουν ιδρύσει θεσμικά όργανα στα οποία αναθέτουν συγκεκριμένες αρμοδιότητες, ώστε οι αποφάσεις για θέματα κοινού συμφέροντος να λαμβάνονται δημοκρατικά σε ευρωπαϊκό επίπεδο.

Η Ευρώπη με μια ματιά

Για περισσότερες πληροφορίες για την ΕΕ στη χώρα σας: http://europa.eu/euinyourcountry/index_el.htm

Τι είναι η Ευρωπαϊκή Ένωση;

Οι ιστορικές ρίζες της Ευρωπαϊκής Ένωσης βρίσκονται στο Β΄ Παγκόσμιο Πόλεμο. Η ιδέα γεννήθηκε επειδή οι Ευρωπαίοι ήταν αποφασισμένοι να αποτρέψουν μια παρόμοια καταστροφή. Τα πρώτα χρόνια, η συνεργασία αφορούσε έξι χώρες και είχε σχέση κυρίως με εμπόριο και οικονομία. Σήμερα, η ΕΕ αποτελείται από 27 χώρες και 490 εκατομμύρια ανθρώπους, και ασχολείται με ένα εύρος ζητημάτων ουσιαστικής σημασίας για την καθημερινότητά μας.

Η Ευρώπη είναι μια ήπειρος με πολλές διαφορετικές παραδόσεις και γλώσσες, αλλά και με κοινές αξίες, όπως δημοκρατία, ελευθερία και κοινωνική δικαιοσύνη. Η ΕΕ υπερασπίζεται αυτές τις αξίες. Προωθεί τη συνεργασία ανάμεσα στους λαούς της Ευρώπης, ενισχύοντας την ενότητα και παράλληλα διατηρώντας την ποικιλότητα, και διασφαλίζοντας τη λήψη σωστών αποφάσεων προς όφελος των πολιτών.

Στον κόσμο του 21ου αιώνα που γίνεται όλο και πιο αλληλεξαρτώμενος, είναι μεγαλύτερη ανάγκη από ποτέ για κάθε Ευρωπαίο να συνεργάζεται με ανθρώπους από άλλες χώρες με ανοικτό μυαλό, διάθεση για γνώση και πνεύμα αλληλεγγύης.

Πώς λειτουργεί η Ευρώπη

Το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο – η φωνή του λαού

Tο Κοινοβούλιο είναι η φωνή του λαού. Έργο του είναι να συμμετέχει στην υιοθέτηση των προτάσεων της Επιτροπής, τροποποιώντας τους νόμους που προτείνει η Ευρωπαϊκή Επιτροπή και προβαίνοντας σε διαπραγματεύσεις με το Συμβούλιο των Υπουργών σχετικά με το περιεχόμενο των τελικών κειμένων.

Κάθε πέντε χρόνια, οι ψηφοφόροι των 27 χωρών μελών της ΕΕ εκλέγουν τους αντιπροσώπους τους στο Κοινοβούλιο. Η έδρα είναι το Στρασβούργο, στη

Γαλλία, και μερικές φορές οι Βρυξέλλες, πρωτεύουσα του Βελγίου. Το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο έχει 785 μέλη, με αποτέλεσμα να είναι ο μεγαλύτερος πολυεθνικός οργανισμός στο είδος του.

Εντός του Κοινοβουλίου, τα μέλη είναι χωρισμένα σε ομάδες που αντανακλούν τις πολιτικές τους πεποιθήσεις ανεξάρτητα από την χώρα που προέρχονται. Το Κοινοβούλιο στο σύνολό του έχει υπάρξει ένθερμος υποστηρικτής της Ευρωπαϊκής Ένωσης, παρόλο που μια μειοψηφία των μελών του πιστεύει ότι η ΕΕ έχει αποκτήσει υπερβολική δύναμη. Κάποιοι θα ήθελαν μάλιστα να καταργηθεί τελείως. Οι υποστηρικτές της ΕΕ αναφέρονται συχνά ως «Ευρώφιλοι» ενώ οι πολέμιοι ως «Ευρωσκεπτικοί».

www.europarl.europa.euwww.europarl.gr

Tο Συμβούλιο της Ευρωπαϊκής Ένωσης: η φωνή των χωρών μελών

Εδώ εκφράζουν τις απόψεις τους οι εθνικές κυβερνήσεις. Tο Συμβούλιο (που ονομαζόταν «Συμβούλιο των Υπουργών»), με έδρα επίσης τις Βρυξέλλες, μπορεί να τροποποιήσει, να υιοθετήσει ή να απορρίψει προτάσεις για νέους νόμους. Ανάλογα με το θέμα που βρίσκεται υπό συζήτηση, κάθε χώρα εκπροσωπείται από τον υπουργό που είναι υπεύθυνος για τον συγκεκριμένο τομέα – εξωτερικές

σχέσεις, οικονομία, μεταφορές, αγροτική ανάπτυξη κλπ.

Όταν βρίσκονται υπό συζήτηση ευαίσθητα θέματα, για παράδειγμα η εξωτερική πολιτική, το Συμβούλιο υποχρεούται να λάβει ομόφωνη απόφαση. Κάτι τέτοιο είναι ιδιαίτερα δύσκολο όταν καλούνται να αποφασίσουν 27 χώρες για ένα θέμα.

Αν το θέμα προκαλεί λιγότερες αντιδράσεις, αρκεί η πλειοψηφία των μελών για να προωθήσει μια απόφαση. Οι μεγαλύτερες χώρες μέλη, όπως η Γερμανία, δικαιούται περισσότερες ψήφους και ως εκ τούτου έχει μεγαλύτερη δύναμη στο Συμβούλιο από μια μικρή χώρα, όπως η Μάλτα. Ωστόσο, στις μικρότερες χώρες παρέχεται το δικαίωμα επιπρόσθετων ψήφων για να μην “καταπνίγεται” η γνώμη τους από τους μεγαλύτερους γείτονές τους.

Η προεδρία του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου αναλαμβάνεται για έξι μήνες από κάθε χώρα μέλος εκ περιτροπής. Η Γαλλία έχει την προεδρία για το δεύτερο εξάμηνο του 2008 και θα την ακολουθήσει η Δημοκρατία της Τσεχίας το πρώτο εξάμηνο του 2009.

http://consilium.europa.eu

Hans-Gert Pöttering Πρόεδρος του Ευρωπαϊκού ΚοινοβουλίουΗμερομηνία γέννησης: 15 Σεπτεμβρίου 1945, Bersenbrück, Κάτω Σαξονία, Γερμανία

�� ��

Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή – προώθηση του κοινού συμφέροντος

Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή, με έδρα τις Βρυξέλλες, είναι το εκτελεστικό όργανο της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Εκεί δημιουργούνται όλοι οι νέοι νόμοι. Η Επιτροπή ασκεί επίσης της «εξουσία επιβολής τάξης» στην ΕΕ: διασφαλίζει τη λειτουργία των εθνικών κυβερνήσεων σύμφωνα με την ισχύουσα νομοθεσία. Σε περίπτωση που παραβιαστούν οι νόμοι, η Επιτροπή έχει την εξουσία να διώξει δικαστικά τις κυβερνήσεις ενώπιον του Ευρωπαϊκού Δικαστηρίου, και σε περίπτωση

που κριθούν ένοχες μπορεί να αντιμετωπίσουν μεγάλα πρόστιμα.

Ο Πρόεδρος της Επιτροπής, ο José Barroso, είναι επικεφαλής μιας ομάδας 26 Επιτρόπων (μία ομάδα από κάθε μία των υπόλοιπων 26 χωρών μελών). Οι Επίτροποι αναλαμβάνουν την ευθύνη να δρουν προς όφελος των πολιτών ολόκληρης της Ευρωπαϊκής Ένωσης και όχι μόνο της χώρας τους.

Περίπου 23.000 άνθρωποι εργάζονται για την Ευρωπαϊκή Επιτροπή. Η πλειοψηφία τους βρίσκεται στις Βρυξέλλες, ενώ άλλοι βρίσκονται σε παραρτήματα σε όλες τις χώρες μέλη.

http://ec.europa.eu/index_el.htmhttp://ec.europa.eu/ellada/index_el.htm

Tο Ευρωπαϊκό Δικαστήριο – κανόνας δικαίου

Οι νόμοι μπορούν να ερμηνευθούν με διαφορετικούς τρόπους. Επομένως, το Δικαστήριο έχει καθήκον να διασφαλίζει τη σωστή ερμηνεία των νόμων αυτών σε όλη την Ευρωπαϊκή Ένωση. Με έδρα το Λουξεμβούργο, το Δικαστήριο αποτελείται από έναν δικαστή από κάθε χώρα μέλος, ο οποίος διορίζεται από την εθνική κυβέρνηση για μια περίοδο έξι ετών.

Οι αποφάσεις του Δικαστηρίου είναι οριστικές. Σε αυτές δε μπορούν να αντιταχθούν τα εθνικά δικαστήρια οποιασδήποτε χώρας μέλους.

www.curia.europa.eu

Tο Ευρωπαϊκό Ελεγκτικό Συνέδριο – που πηγαίνουν τα χρήματά σας

Η Ευρωπαϊκή Ένωση χρηματοδοτείται από τους φόρους. Οι φορολογούμενοι πολίτες έχουν το δικαίωμα να γνωρίζουν εάν τα χρήματά τους αξιοποιούνται με τον καλύτερο δυνατό τρόπο. Το Ελεγκτικό Συνέδριο, επίσης με έδρα το Λουξεμβούργο, ελέγχει τους λογαριασμούς της Επιτροπής και δημοσιεύει μια ετήσια αναφορά με τις δαπάνες που πραγματοποιήθηκαν.

http://eca.europa.eu

��

José Manuel BarrosoΠρόεδρος της Ευρωπαϊκής ΕπιτροπήςΗμερομηνία γέννησης: 23 Mαρτίου 1956Εθνικότητα: Πορτογαλική

Άλλοι οργανισμοί της ΕΕ:

• Η Οικονομική και Κοινωνική Επιτροπή – www.eesc.europa.eu• Η Επιτροπή των Περιφερειών

– www.cor.europa.eu• Η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα

– www.ecb.int • Η Ευρωπαϊκή Τράπεζα

Επενδύσεων – www.eib.org

�� ��

Πριν και μετά

Πώς λειτουργεί η περιαγωγήΌταν κάνετε μια κλήση από το κινητό σας σε έναν φίλο στο εξωτερικό, αυτό λέγεται

περιαγωγή. Αυτό σημαίνει ότι μεταβαίνετε στο δίκτυο ενός “εξωτερικού παρόχου” επειδή

ο πάροχος κινητής τηλεφωνίας της χώρας σας δεν παρέχει την υπηρεσία στη χώρα

όπου ταξιδεύετε. Για την παροχή αυτής της υπηρεσίας, το εξωτερικό δίκτυο θα χρεώσει

τον πάροχο της χώρας σας. Αυτές οι χρεώσεις, βάσει του περιθωρίου κέρδους του παρόχου σας, προστίθενται στο λογαριασμό σας ως

χρεώσεις περιαγωγής.

Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή προτείνει ένα νόμο, αν δει ότι υπάρχει ανάγκη. Προτού γίνει η πρόταση, πραγματοποιείται δημόσια συζήτηση όπου συμμετέχουν τα ενδιαφερόμενα μέρη, όπως οι τοπικές, εθνικές και περιφερειακές κυβερνήσεις, καθώς και βιομηχανικοί σύλλογοι, οργανώσεις καταναλωτών και μη κυβερνητικοί οργανισμοί. Επίσης, η Επιτροπή αναλύει τις επιπτώσεις του προτεινόμενου νόμου.

Κατόπιν, η πρόταση αποστέλλεται στους νομοθέτες της Ευρωπαϊκής Ένωσης – το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο και το Συμβούλιο της ΕΕ. Το Κοινοβούλιο λαμβάνει θέση, κάτι που μπορεί να είναι μεγάλη διαδικασία καθώς τα διαφορετικά πολιτικά

κόμματα εκπροσωπούν διαφορετικά συμφέροντα. Το ίδιο συμβαίνει και στο Συμβούλιο της ΕΕ, όπου οι εθνικές

κυβερνήσεις έχουν διαφορετικές απόψεις και προτεραιότητες.

Αν το Κοινοβούλιο και το Συμβούλιο συμφωνήσουν, ο νόμος μπορεί να θεσπιστεί.

Αυτό συνέβη και με τον ευρωπαϊκό νόμο για την περιαγωγή. Αν όμως δε συμφωνήσουν, ο νόμος υπόκειται σε μια “διαδικασία

συμφιλίωσης” για να έλθουν σε συμφωνία τα δύο μέρη.

Ας κάνουμε τα κινητά τηλέφωνα πιο εύχρηστα –

Ευρωχρέωση (Eurotariff)Όλοι λατρεύουμε να χρησιμοποιούμε τα κινητά μας! Η χρήση όμως του κινητού στο εξωτερικό έχει γίνει πολύ ακριβή λόγω των λεγόμενων εξόδων περιαγωγής. Πλέον, χάρη στο νόμο της ΕΕ που τέθηκε σε ισχύ στις 20 Ιουνίου 2007, οι χρεώσεις περιαγωγής έχουν μειωθεί έως και 70% και υπάρχει ανώτατο όριο για κλήσεις που γίνονται από ή προς το εξωτερικό στην ΕΕ.

Σύμφωνα με το νέο σύστημα Ευρωχρέωσης, θα λαμβάνετε ένα μήνυμα κειμένου στο κινητό σας όταν ταξιδεύετε σε άλλη χώρα της ΕΕ που θα σας ενημερώνει πόσο θα κοστίζουν οι κλήσεις σας.

Σήμερα, όλες οι εταιρείες κινητής τηλεφωνίας καλούνται να παρέχουν την Ευρωχρέωση στους πελάτες τους, οι οποίοι στη συνέχεα μπορούν να αποφασίσουν αν θα αποδεχθούν την προσφορά ή όχι. Κάποιες εταιρείες προσφέρουν χαμηλότερες χρεώσεις από αυτές που ορίζονται από το νόμο ως ελάχιστες.

Πώς θεσπίζονται οι νόμοι

Με γρήγορους ρυθμούς

Ο νέος νόμος της ΕΕ περί περιαγωγής τέθηκε σε ισχύ μόλις 11 μήνες αφού

προτάθηκε αρχικά από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή, και έγινε έτσι μια από τις πιο

γρήγορες πολιτικές συμφωνίες που έγιναν ποτέ ανάμεσα στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο, το Συμβούλιο της ΕΕ και

την Ευρωπαϊκή Επιτροπή.

Εσείς και η ΕΕΟμάδες συμφερόντων από τις χώρες μέλη της ΕΕ πιέζουν τους

νομοθέτες της ΕΕ με σκοπό να τους πείσουν να θεσπίσουν νόμους ή να ψηφίσουν υπέρ νόμων που επηρεάζουν τη χώρα τους. Οι νόμοι της ΕΕ έχουν άμεσες επιπτώσεις στις εταιρίες. Στην προκειμένη περίπτωση έχουν επιπτώσεις στις εταιρείες παροχής δικτύου κινητής τηλεφωνίας. Επηρεάζουν επίσης τη ζωή σας. Για παράδειγμα, όταν ταξιδεύετε για

διακοπές ή δουλειά, είναι πλέον φθηνότερο να τηλεφωνήσετε ή να στείλετε μήνυμα στους φίλους στη χώρα σας και να τους πείτε πώς πηγαίνουν τα

πράγματα ενώ είστε μακριά.

Για περισσότερες πληροφορίες : Καλέστε Europe Direct – 0080067891011http://ec.europa.eu/roaming

��

Ελέγξτε το!

Χρησιμοποιώ το κινητό μου τηλέφωνο όταν είμαι σε διακοπές, αλλά όχι για πολλή ώρα. Τηλεφωνώ μόνο στην οικογένειά μου για να τους πω ότι είμαι καλά, αλλά χρησιμοποιώ τηλεφωνικούς θαλάμους για μεγαλύτερες συζητήσεις.Tatiana, 20

Πριν από την Ευρωχρέωση, μια κλήση 4 λεπτών από τη Γερμανία στη Γαλλία χρησιμοποιώντας τη λειτουργία περιαγωγής θα κόστιζε έως και €4. Τώρα, το κόστος εξερχόμενων κλήσεων από μια χώρα της ΕΕ σε μια άλλη έχει οριστεί σε €0.46 το λεπτό και €0.22 το λεπτό για τις εισερχόμενες (και οι δύο χρεώσεις δεν περιλαμβάνουν ΦΠΑ.)

�� ��

1946 1950 19601968

1979

2001

1999

1986

1989

1992

1997

2002

2007Η διαδικασία δημιουργίας της Ευρωπαϊκής Ένωσης ξεκίνησε μετά τον απόηχο του Δεύτερου Παγκόσμιου Πολέμου, με στόχο την εδραίωση της ασφάλειας και της ευημερίας στην Ευρώπη. Πενήντα χρόνια αργότερα, είναι ακόμη μια «εργασία σε εξέλιξη» στην οποία μπορούν να συμβάλλουν όλοι οι Ευρωπαίοι πολίτες.

Χρονικό της ΕΕ

Για να μάθετε περισσότερα:Για περισσότερες πληροφορίες σχετικά με το ιστορικό της ΕΕ:http://europa.eu/abc/history/index_el.htm

Ένας αριθμός για όλη την

ΕυρώπηΑπευθυνθείτε στο Europe Direct για οποιαδήποτε ερώτηση σχετικά με συγκεκριμένους τομείς της ΕΕ: Καλέστε χωρίς χρέωση: 00 800 6 7 8 9 10 11

Επισκεφθείτε την ιστοσελίδα του Europe Direct: http://europedirect.europa.eu

1946Στον απόηχο του Δεύτερου Παγκοσμίου Πολέμου, στόχος είναι να διασφαλιστεί η ειρήνη μεταξύ των εθνών της Ευρώπης.

1950Η Διακήρυξη Schuman οδήγησε στη Συνθήκη του Παρισιού, τον Απρίλιο του 1951, με την οποία δημιουργήθηκε η Ευρωπαϊκή Κοινότητα Άνθρακα και Χάλυβα. Περιλαμβάνει έξι χώρες: Βέλγιο, Γαλλία, Ιταλία, Λουξεμβούργο, Ολλανδία και την Ομοσπονδιακή Δημοκρατία της Γερμανίας. Σύμφωνα με τη συνθήκη αυτή, οι παραπάνω χώρες είναι ισότιμες και συνεργάζονται εντός κοινών θεσμικών οργάνων.

1957Το Βέλγιο, η Γαλλία, η Ιταλία, το Λουξεμβούργο, η Ολλανδία και η Δυτική Γερμανία υπογράφουν τη Συνθήκη της Ρώμης, με την οποία δημιουργείται η Ευρωπαϊκή Οικονομική Ένωση (ΕΟΚ) και η Ευρωπαϊκή Κοινότητα Ατομικής Ενέργειας. Δημιουργείται έτσι μια «Κοινή αγορά» όπου τα αγαθά, οι υπηρεσίες, το κεφάλαιο και οι άνθρωποι μπορούν να μετακινούνται ελεύθερα.

1960Δημιουργείται η Ευρωπαϊκή Ζώνη Ελευθέρων Συναλλαγών (ΕΖΕΣ/EFTA), που περιλαμβάνει τις χώρες της Δυτικής Ευρώπης, οι οποίες δεν ανήκουν στην ΕΟΚ.

1968Δημιουργείται η Τελωνειακή Ένωση: καταργούνται όλοι οι δασμοί εισαγωγής ανάμεσα στις 6 χώρες της ΕΟΚ.

1979Πρώτη εκλογή του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου με άμεσες εκλογές. Δημιουργείται επίσης το EΝΣ (Eυρωπαϊκό Νομισματικό Σύστημα), το οποίο βοηθά τη σταθεροποίηση των τιμών συναλλάγματος.

1986Υπογραφή της «Ενιαίας Ευρωπαϊκής Πράξης» που παρουσιάζει ένα χρονοδιάγραμμα για την ολοκλήρωση της ευρωπαϊκής ενιαίας αγοράς μέχρι την 1η Ιανουαρίου 1993.

1989Πέφτει το σιδηρούν παραπέτασμα και γεννιέται η ελπίδα για μια ενωμένη ήπειρο. Αυτό οδηγεί στην επανένωση της Γερμανίας στις 3 Οκτωβρίου 1990 και την αποκατάσταση της δημοκρατίας στις χώρες της Κεντρικής και Ανατολικής Ευρώπης.

1992Υπογραφή της Συνθήκης του Μάαστριχτ, με την οποία η Κοινότητα γίνεται Ευρωπαϊκή Ένωση (ΕΕ). Πλέον θέτει νέους φιλόδοξους στόχους για τις χώρες μέλη: νομισματική ένωση μέχρι το 1999, ευρωπαϊκά πολιτικά δικαιώματα, νέες κοινές πολιτικές – συμπεριλαμβανομένης της Κοινής Εξωτερικής Πολιτικής και Πολιτικής Ασφαλείας (ΚΕΠΠΑ) – και συζητήσεις για εσωτερική ασφάλεια.

1997Υπογραφή της Συνθήκης του Άμστερνταμ, με στόχο την αναδιαμόρφωση των θεσμικών οργάνων της Ένωσης.

1999Εμφανίζεται το Eυρώ, το ενιαίο ευρωπαϊκό νόμισμα, σε 11 από τις 15 χώρες μέλη ως νόμισμα που μπορεί να χρησιμοποιηθεί σε συναλλαγές χωρίς μετρητά. Οι χώρες αυτές γίνονται 12 τον επόμενο χρόνο.

2001Υπογραφή της Συνθήκης της Νίκαιας που επιφέρει περαιτέρω αλλαγές στα θεσμικά όργανα και ενισχύει τα βασικά δικαιώματα, ασφάλεια και άμυνα, και τη δικαστική συνεργασία σε ζητήματα εγκληματικότητας.

2002Εισάγονται τα χαρτονομίσματα και κέρματα του ευρώ. Τα εθνικά νομίσματα παύουν πλέον ισχύουν.

2007Οι Ευρωπαίοι ηγέτες ξεκινούν να εργάζονται για τη μεταρρυθμιστική συνθήκη που θα αντικαταστήσει τη Συνταγματική Συνθήκη, για την οποία έγινε συμφωνία το 2004 αλλά δεν τέθηκε ποτέ σε ισχύ. Απορρίφθηκε από τη Γαλλία και την Ολλανδία. Υπάρχει ανάγκη για ένα πιο σύντομο, απλό έγγραφο που θα διατυπώνει τους σκοπούς της ΕΕ.

1957

30 ��

Πώς φτάσαμε ως εδώ; Εξερευνώντας το χάρτη

Οι χάρτες εξυπηρετούν πολλούς σκοπούς: από τη βασική γεωγραφική θέση μιας περιοχής μέχρι την απεικόνιση διάφορων στοιχείων, όπως η γλώσσα, τα ποσοστά μετανάστευσης ή η ιστορία της…

Οι χάρτες που εμφανίζονται σε πολλές από τις ιστοσελίδες της ΕΕ αλλάζουν κατά καιρούς, καθώς απεικονίζουν την εξέλιξη από μια σχετικά μικρή ομάδα 6 χωρών που δημιούργησαν πρώτες μια ενιαία αγορά για την παραγωγή άνθρακα και χάλυβα το 1951 μέχρι τα 27 κράτη-μέλη της ΕΕ που συνεργάζονται σήμερα σε πολύ σοβαρά θέματα. Στους περισσότερους χάρτες της ΕΕ, τα κράτη-μέλη απεικονίζονται με μπλε χρώμα.

Κοιτάζοντας όμως το χάρτη σήμερα, υπάρχουν δύο μεγάλα κενά – το ένα είναι η Ελβετία, η οποία αποφάσισε να μην αποτελέσει τμήμα της ΕΕ, παρόλο που διατηρεί πολύ καλές σχέσεις με αυτήν – και υπάρχει και ένα άλλο - που απεικονίζεται συνήθως με φωτεινό χρώμα στους “επίσημους” χάρτες της ΕΕ – μια περιοχή στο μέγεθος του Ηνωμένου Βασιλείου, τα “Δυτικά Βαλκάνια”.1973

Προσχωρεί η Δανία, η Ιρλανδία και το Ηνωμένο Βασίλειο.

1981Η Ελλάδα γίνεται κράτος-μέλος.

1986Η Ισπανία και η Πορτογαλία γίνονται μέλη της ΕΕ.

1987Η Τουρκία κάνει αίτηση για ένταξη στην ΕΕ.

1990Μετά την επανένωση της Γερμανίας, η πρώην Λαοκρατική Δημοκρατία της Γερμανίας ενσωματώνεται στην ΕΕ.

1995Προσχωρεί η Αυστρία, η Φινλανδία και η Σουηδία.

1999Η Τουρκία ονομάζεται επισήμως υποψήφια χώρα.

2003Η Κροατία κάνει αίτηση για ένταξη στην ΕΕ.

2004Στο πλαίσιο της μεγαλύτερης διεύρυνσης που έγινε ποτέ στην ΕΕ, γίνονται κράτη-μέλη η Κύπρος, η Δημοκρατία της Τσεχίας, η Εσθονία, η Ουγγαρία, η Λετονία, η Λιθουανία, η Μάλτα, η Πολωνία, η Σλοβακία και η Σλοβενία. Η πρώην Γιουγκοσλαβική Δημοκρατία της Μακεδονίας κάνει αίτηση για ένταξη στην ΕΕ.

2005Ξεκινούν οι διαπραγματεύσεις προσχώρησης της Τουρκίας και της Κροατίας.

2007Γίνονται μέλη η Βουλγαρία και η Ρουμανία, και τα κράτη-μέλη της ΕΕ γίνονται 27. © EC

Η Ρώμη δε χτίστηκε σε μια μέρα, ούτε και η Ευρωπαϊκή Ένωση. Δημιουργήθηκε το 1957 από έξι χώρες ως Ευρωπαϊκή Οικονομική Κοινότητα, η οποία ονομάζεται πλέον Ευρωπαϊκή Ένωση και συνεχίζει μέχρι σήμερα

να δέχεται νέα κράτη-μέλη όπως έκανε όλα αυτά τα χρόνια. Ακολουθεί μια σύνοψη.

1957Ο οργανισμός που ιδρύθηκε το 1957, και ονομάζεται σήμερα Ευρωπαϊκή Ένωση (ΕΕ),

αρχικά είχε έξι μέλη: Bέλγιο, Γαλλία, Γερμανία, Ιταλία, Λουξεμβούργο και Ολλανδία.

�� ��

γεγονός στη νοτιοανατολική Ευρώπη που γίνεται κάθε Ιούλιο από το 2000 στις όχθες του ποταμού Δούναβη στη σερβική πόλη Νόβισαντ έχει επίσης αποκτήσει μεγάλη φήμη σε όλη την Ευρώπη. Το 2007, το φεστιβάλ EXIT κέρδισε το βραβείο καλύτερου ευρωπαϊκού φεστιβάλ στα Βρετανικά Βραβεία Φεστιβάλ. Η Σερβία κέρδισε επίσης την πρώτη θέση στο διαγωνισμό τραγουδιού της Eurovision το 2007.

Η νοτιοανατολική Ευρώπη είναι μια περιοχή αμοιβαίων επιρροών: από το φαγητό και τα ρούχα μέχρι τα έθιμα και τις πεποιθήσεις. Όλα τα στοιχεία της καθημερινής ζωής είναι στη ουσία ένα μίγμα επιρροών Πάρτε για παράδειγμα το φαγητό: κεμπάπ, τυρόπιτες ή κρεατόπιτες, γεμιστές πιπεριές, τα μπαχαρικά – όλα τα σημερινά κράτη της περιοχής διεκδικούν την καλύτερη «αυθεντική» εκδοχή αυτών των πιάτων, τα οποία μπορεί να βρει κανείς οπουδήποτε στην περιοχή.

Η νοτιοανατολική Ευρώπη είναι κοντά

Με την περιοχή της νοτιοανατολικής Ευρώπης μοιραζόμαστε αιώνες κοινής ιστορίας. Από τη μια μεριά, η Τουρκία έχει μοναδική θέση, καθώς γεφυρώνει την Ευρώπη με τον αραβικό κόσμο και την Ασία και συμμερίζεται τις σύγχρονες ευρωπαϊκές αξίες.

Από την άλλη, η υπόλοιπη Ευρώπη δε γνωρίζει ούτε κατανοεί πολύ καλά τα Δυτικά Βαλκάνια. Οι χώρες των Δυτικών Βαλκανίων (εκτός της Αλβανίας) αποτελούσαν παλαιότερα μια χώρα: τη Γιουγκοσλαβία. Παρά τις συγκρούσεις της δεκαετίας του 1990, οι άνθρωποι της περιοχής έχουν κοινή κληρονομιά, ιστορία και αξίες – όχι μόνο μεταξύ τους αλλά και με τους λαούς της Ευρώπης.

Η αρχιτεκτονική, η ζωγραφική και η μουσική έχουν γνωρίσει μεγάλη άνθηση. Η πόλη του Ντουμπρόβνικ στην Κροατία είναι γνωστή για την πολιτιστική

κληρονομιά και την ομορφιά της και έχει καταγραφεί στη λίστα μνημείων παγκόσμιας κληρονομιάς της UNESCO. Η μουσική έχει ξεπεράσει τα σύνορα και έχει γίνει ένας πολύ χαρακτηριστικός και ιδιαίτερος ήχος που έχει κατακτήσει την Ευρώπη. Το φεστιβάλ EXIT (ροκ, ηλεκτρονική και χορευτική μουσική) – το μεγαλύτερο μουσικό

Αυτό το γνωρίζατε;Ο Τούρκος τραγουδιστής Tarkan

είναι ένας από τους λίγους Ευρωπαίους σταρ που κατάφεραν να κάνουν μεγάλη επιτυχία σε 3 ηπείρους χωρίς να τραγουδήσουν στα αγγλικά. Όταν το τραγούδι του “Simarik” – Φιλιά – ανέβηκε στην κορυφή των τσαρτ, είπε:

«Είναι τρελό, επειδή στην αρχή δεν πίστευα ότι θα γινόταν ποτέ πραγματικότητα. Το τραγούδι είναι όλο στα τουρκικά και κανείς δεν καταλαβαίνει λέξη. Πιστεύω όμως ότι “έπιασε” γιατί τα φιλιά είναι μια παγκόσμια γλώσσα.» Η σύγχρονη Τουρκία είναι άλλη μια από τις περιοχές αυτές που βρίσκονται σε

«σταυροδρόμι». Καθώς η χώρα βρίσκεται σε δύο ηπείρους – την Ευρώπη και την Ασία – είναι ένας συνδετικός κρίκος ανάμεσα σε διαφορετικούς πολιτισμούς, διαφορετικές πολιτικές πεποιθήσεις και εμπορικές πρακτικές. Η Κωνσταντινούπολη – που τώρα ονομάζεται Ιστανμπούλ – ήταν για περισσότερα από 1.000 χρόνια η πρωτεύουσα της ανατολικής ρωμαϊκής αυτοκρατορίας: ένα κέντρο μάθησης, τέχνης και πολιτικής. Την εποφθαλμιούσαν οι Οθωμανοί Τούρκοι, οι Σταυροφόροι και οι διάφοροι νομάδες από τις στέπες της Ασίας, και γι’ αυτό αποτελεί χωνευτήρι λαών και πολιτισμών.

Η περιοχή της νοτιοανατολικής Ευρώπης έχει ένα σύνθετο ιστορικό υπόβαθρο με επιρροές από τις περισσότερες ευρωπαϊκές χώρες και γι’ αυτό επωφελείται από τη μοναδική θέση της στην Ευρώπη. Αυτή η εγγύτητα στις χώρες της ΕΕ, ως προς τον πολιτισμό, τη γεωγραφία και την ιστορία, δηλώνει ότι η σταθερότητα αυτής της περιοχής είναι όλο και πιο σημαντική για τη σταθερότητα της Ευρώπης στο σύνολό της.

Η Αλβανία, η Βοσνία-Ερζεγοβίνη, η Κροατία, η πρώην Γιουγκοσλαβική Δημοκρατία της Μακεδονίας, το Μαυροβούνιο, η Σερβία και το Κοσσυφοπέδιο* επιθυμούν να γίνουν μέλη της ΕΕ, καθώς περιβάλλονται από τα κράτη-μέλη της και είναι ευρωπαϊκές χώρες ως προς τη γεωγραφική τους θέση.

Ανάμεσα σε δύο ηπείρους, την Ευρώπη και την Ασία, η Τουρκία είναι άλλο ένα ‘φωτεινό’ σημείο στο χάρτη. Φιλοδοξεί επίσης να γίνει μέλος της ΕΕ… Έχει επηρεάσει έντονα τον ευρωπαϊκό πολιτισμό ως καρδιά της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας, μίας από τις ισχυρότερες δυνάμεις μέχρι τις αρχές του 20ου αιώνα.

Συνταγή για ΒΡΑΣΤΟ ΚΡΕΑΣ ΜΕ ΛΑΧΑΝΙΚΑ (Βαλκανική συνταγή)

2 κουταλιές ελαιόλαδο1 κιλό αρνί, ώμος, κομμένο σε κύβους 150 γρ μπάμιες3 μεγάλα κρεμμύδια σε φέτες1 σκελίδα σκόρδο, λιωμένη1 μεγάλη κονσέρβα ντοματάκια

1 μεγάλο λεμόνι (ξεφλουδισμένο και κομμένο σε λεπτές φέτες)1/2 μελιτζάνα (καθαρισμένη και κομμένη σε κύβους)1 κονσέρβα ζωμό κρέατοςΑλάτι, θυμάρι και πιπέρι

Ρίξτε το ελαιόλαδο σε μεταλλική κατσαρόλα και θερμάνετε. Προσθέστε το αρνάκι, τα κρεμμύδια και το σκόρδο και τηγανίστε μέχρι να ροδίσει από όλες τις πλευρές. Κόψτε τα κοτσάνια από τις μπάμιες και ρίξτε τες στην κατσαρόλα. Προσθέστε τις ντομάτες, το λεμόνι, τη μελιτζάνα, το ζωμό από κρέας, το θυμάρι, αλάτι και πιπέρι. Βράστε σε χαμηλή φωτιά για μια ώρα. Γίνονται τέσσερις μερίδες. Αν θέλετε, μπορείτε να το αφήσετε να βράσει και περισσότερο.

Λιμάνι του Ντουμπρόβνικ (Κροατία)

© ww

w.jbl

pro.c

om

* Η κατάσταση στο Κοσσυφοπέδιο δεν έχει διευθετηθεί τη στιγμή που γράφεται το κείμενο.

�� ��

Τι θα επακολουθήσει;

Σήμερα, οι χώρες των Δυτικών Βαλκανίων και η Τουρκία επιθυμούν να γίνουν κράτη-μέλη της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Η ΕΕ συνειδητοποιεί τα οικονομικά και πολιτικά οφέλη που μπορούν να φέρουν οι χώρες αυτές με την ένταξή τους. Η ΕΕ δε χρειάζεται να διευρυνθεί– θέλει να διευρυνθεί επειδή είναι προς το συμφέρον όλων μας η ένταξη των δυτικών Βαλκανίων και της Τουρκίας. Η ένταξη νέων κρατών-μελών συνεπάγεται αυξημένη ασφάλεια, μεγαλύτερη σταθερότητα, αύξηση των συναλλαγών, είτε εμπορικών είτε προσωπικών. Για το λόγο αυτό, η ΕΕ έχει επενδύσει χρόνο, προσπάθεια και χρήμα για να βοηθήσει τις χώρες των Δυτικών Βαλκανίων στην ανοικοδόμηση και τη μεταξύ τους συμφιλίωση, καθώς και στην προετοιμασία της Τουρκίας για τη συμμετοχή της.

Η Ευρωπαϊκή Ένωση παρακολουθεί από κοντά τις εξελίξεις και μεταρρυθμίσεις που έχουν πραγματοποιηθεί μέχρι τώρα. Η ένταξη στην ΕΕ θεωρείται μακροπρόθεσμη προοπτική, αλλά γίνεται πρόοδος. Οι χώρες των Δυτικών Βαλκανίων έχουν επιλέξει την Ευρώπη και το ενιαίο έργο της, επειδή το θεωρούν τον καλύτερο τρόπο για την εδραίωση καλύτερων σχέσεων με τους γείτονές τους, με τους οποίους βρίσκονταν παλαιότερα σε πόλεμο. Η συμμετοχή στην ΕΕ παρέχει ένα πλαίσιο για καλές σχέσεις μεταξύ των κρατών, θρησκευτική ελευθερία,

συμφιλίωση και οικονομική ανάπτυξη στην περιοχή. Υπάρχουν αποδείξεις ότι γίνεται πρόοδος: η Κροατία είναι πλέον υποψήφια χώρα, καθώς και η πρώην Γιουγκοσλαβική Δημοκρατία της Μακεδονίας. Η Κροατία βρίσκεται ήδη στη μέση των διαπραγματεύσεων με την Ευρωπαϊκή Ένωση.

Για τις υπόλοιπες χώρες των Δυτικών Βαλκανίων, η Ευρωπαϊκή Ένωση

υπογράμμισε την πρόθεσή της να υποστηρίξει τις προσπάθειές τους για να έρθουν πιο κοντά στην ΕΕ. Αυτή η υποστήριξη παρέχεται μέσω της Διαδικασίας Σταθεροποίησης και Σύνδεσης (Stabilisation and Association Process). Πρόκειται για την περιφερειακή προσέγγιση της ΕΕ προς τις χώρες των Δυτικών Βαλκανίων, με έμφαση στα ιδιαίτερα χαρακτηριστικά κάθε χώρας. Ο ρυθμός της περαιτέρω προόδου των χωρών αυτών προς την ΕΕ εξαρτάται από τις ίδιες: εξαρτάται από την ικανότητα της κάθε χώρας για υλοποίηση των μεταρρυθμίσεων.

Οι κανόνες του παιχνιδιού

Οι κανόνες του παιχνιδιού της διεύρυνσης είναι οι εξής: για να μπορέσει να γίνει μέλος, μια ευρωπαϊκή χώρα πρέπει να πληροί ορισμένες συνθήκες που ορίζονται από την ΕΕ, οι οποίες είναι γνωστές και ως Κριτήρια της Κοπεγχάγης. Δεν πρόκειται όμως μόνο για την εκπλήρωση κάποιων κριτηρίων που αποφάσισαν οι πολιτικοί μας στις Βρυξέλλες ή την Κοπεγχάγη. Οι χώρες αυτές πρέπει να βελτιώσουν τον τρόπο που λειτουργούν ως κράτος κατευθύνοντας την πολιτική, οικονομική και θεσμική τους ανάπτυξη προς τις βασικές αξίες της ΕΕ: δημοκρατική κυβέρνηση, κράτος δικαίου, σεβασμό για τα ανθρώπινα δικαιώματα, προστασία των μειονοτήτων και πλήρης λειτουργία της οικονομίας της αγοράς. Η ΕΕ βοηθά αυτές τις χώρες να εκπληρώσουν τις συγκεκριμένες προϋποθέσεις παρέχοντας οικονομική βοήθεια και γνώσεις. Η πρόοδος ανταμείβεται: όσο καλύτερα προετοιμάζεται μια χώρα, τόσο περισσότερη βοήθεια λαμβάνει.

Υπάρχουν ορισμένες πρόσθετες προϋποθέσεις ειδικά για τις χώρες των Δυτικών Βαλκανίων: περιφερειακή συνεργασία και καλές σχέσεις με τους γείτονες, πλήρη συνεργασία με το Διεθνές Δικαστήριο στη Χάγη για εγκλήματα πολέμου και το έγκλημα της γενοκτονίας, καθώς και δημιουργία πραγματικών ευκαιριών για την επιστροφή όσων αναγκάστηκαν να εγκαταλείψουν τα σπίτια τους κατά τη διάρκεια των πολέμων στη δεκαετία του 1990.

Στο πλαίσιο του παραδοσιακού δυτικού προσανατολισμού της Tουρκίας, οι σχέσεις με την Ευρωπαϊκή Ένωση αποτελούσαν πάντα κεντρικό σημείο στην εξωτερική πολιτική της χώρας. Η Τουρκία έκανε αίτηση για πλήρη ένταξη στην τότε Ευρωπαϊκή Οικονομική Κοινότητα το 1987, προχώρησε σε τελωνειακή ένωση με την ΕΕ το 1995, και αναγνωρίστηκε τελικά ως υποψήφια χώρα το 1999. Οι διαπραγματεύσεις προσχώρησης στην ΕΕ ξεκίνησαν το 2005.

© EC

/EPA

PHO

TO/K

erim

Okte

n

© EC

© EC

/EPA

PHO

TO/K

erim

Okte

n

© EC

/G.S

olev

Κοινωνική περίθαλψη ηλικιωμένων ανθρώπων που είναι μόνοι τους (πρώην Γιουγκοσλαβική

Δημοκρατία της Μακεδονίας)

© EC

Γέφυρα Μόσταρ (Bοσνία-Ερζεγοβίνη)

Εθνικό Πάρκο Krka (Κροατία)

Κωνσταντινούπολη (Ιστανμπούλ) - Τουρκία

Κωνσταντινούπολη (Ιστανμπούλ) - Τουρκία

�� ��

Η ΕΕ έχει αναπτύξει πολλές νέες πρωτοβουλίες που προωθούν αυτή την πολιτισμική ανταλλαγή. Αν ζείτε σε ένα κράτος-μέλος της ΕΕ, μπορείτε να σπουδάσετε σχεδόν σε οποιοδήποτε πανεπιστήμιο ενός άλλου κράτους-μέλους.

Από το 2007, αυτή η δυνατότητα παρέχεται και σε φοιτητές από τα Δυτικά Βαλκάνια και την Τουρκία, καθώς τα προγράμματα ανταλλαγής Ευρωπαίων φοιτητών επεκτείνονται τώρα και σε φοιτητές από την Αλβανία, τη Βοσνία-Ερζεγοβίνη, την Κροατία, την πρώην Γιουγκοσλαβική Δημοκρατία της Μακεδονίας, το Μαυροβούνιο, τη Σερβία και το Κοσσυφοπέδιο*, και την Τουρκία.

Αυτή η προσπάθειας διευρύνει επίσης τους ορίζοντες των νέων από τα κράτη-μέλη της ΕΕ, οι οποίοι συναντιούνται με συμφοιτητές τους από τη νοτιοανατολική Ευρώπη, ανταλλάσσουν απόψεις και ιδέες και γνωρίζονται καλύτερα. Καθώς η συμμετοχή στο πρόγραμμα Erasmus Mundus βασίζεται σε αμοιβαίες ανταλλαγές φοιτητών, οι φοιτητές της ΕΕ μπορούν επίσης να σπουδάσουν (και να ταξιδέψουν) στη χώρα που επιθυμούν!

Tο πρόγραμμα “Erasmus Mundus - External Cooperation Window” που ξεκίνησε το 2007 θα παρέχει τη δυνατότητα ανταλλαγής 500 προπτυχιακών φοιτητών ετησίως ανάμεσα σε κράτη-μέλη της EE και των Δυτικών Βαλκανίων. Καλύπτει τα έξοδα ταξιδιού, διαμονής και διδάκτρων για τη συνολική διάρκεια του προγράμματος σπουδών + δωρεάν ιατρική κάλυψη.

Για πρόσθετες πληροφορίες:http://eacea.ec.europa.eu/extcoop/call/index.htmhttp://uio.iyte.edu.tr/main_eng.jsp?pageName=main.htm

Εγώ τι έχω να κερδίσω;

Πραγματικά πολλά. Καταρχήν, έχεις την ευκαιρία να γνωρίσεις άλλους ανθρώπους και να μάθεις πράγματα από αυτούς. Η ΕΕ πιστεύει στην πολιτισμική ποικιλότητα: «Ενότητα στην πολυμορφία» είναι το σύνθημα της. Αυτό σημαίνει ότι, μέσω της ΕΕ, οι Ευρωπαίοι είναι ενωμένοι και συνεργάζονται για την ειρήνη και την ευημερία, και ότι οι πολλοί διαφορετικοί πολιτισμοί, παραδόσεις και γλώσσες στην Ευρώπη είναι σημαντικό κεφάλαιο για την ήπειρό μας.

Υπάρχουν αρκετές πιθανότητες να γνωρίζετε ήδη μερικούς Αλβανούς, Κροάτες ή Τούρκους… και αν ψάξετε περισσότερο ίσως ξαφνιαστείτε όταν μάθετε από πού κατάγονται πολλοί άνθρωποι που σας είναι γνωστοί.

Εξάλλου, ο καθένας μας επωφελείται από ένα ειρηνικό περιβάλλον, όπου τα μέλη μιας οικογένειας σέβονται τους νόμους, εργάζονται για τη βελτίωση της ασφάλειας και προσπαθούν για την καταπολέμηση όλων των ειδών λαθρεμπορίου.

Αυτό το γνωρίζατε;Οι πολύ γνωστοί ηθοποιοί Τζέιμς και

Τζον Μπελούσι (“Οι ατσίδες με τα μπλε”), είναι γιοι Αλβανών μεταναστών.Η πρώτη σύζυγος και συνάδελφος του Άλμπερτ Αϊνστάιν – μαζί με την οποία ανέπτυξε τη θεωρία της σχετικότητας – ήταν η Μιλέβα Μάριτς, η οποία είχε γεννηθεί στη σημερινή Σερβία.Ο Ντράζεν Πέτροβιτς έγινε γνωστός στον κόσμο του μπάσκετ ως ο Κροάτης Μότσαρτ.Οι Σέρβες τενίστριες Γελένα Γιάνκοβιτς και Νόβακ Ντόκοβιτς απέκτησαν παγκόσμια αναγνώριση χρόνια μετά την επιτυχία της Μόνικα Σέλες, η οποία είχε γεννηθεί στη Σερβία.

© EC

/J. F

azlag

ic

© EC

/EAR

© EC

Δάνεια μικρής κλίμακας, ταμείο KfW

πρώην Γιουγκοσλαβική Δημοκρατία της Μακεδονίας

Σπλιτ (Κροατία)

* Η κατάσταση στο Κοσσυφοπέδιο δεν έχει διευθετηθεί τη στιγμή που γράφεται το κείμενο.

�� ��

Ελευθερία μετακίνησης

Μία από τις θεμελιώδεις ελευθερίες της Ευρωπαϊκής Ένωσης είναι η αρχή της ελεύθερης μετακίνησης των ανθρώπων. Αυτό σημαίνει ότι οι Ευρωπαίοι μπορούν να σπουδάσουν, να ταξιδέψουν, να εργαστούν, να πάρουν σύνταξη ή να γίνουν εθελοντές οπουδήποτε στην ΕΕ.

Τι γίνεται όμως με όσους βρίσκονται στα «φωτεινά σημεία» του χάρτη; Μπορούν να μας επισκεφθούν τόσο εύκολα όσο ταξιδεύουμε εμείς στη χώρα τους;

Η ΕΕ θέλει να διευκολύνει τους πολίτες των Δυτικών Βαλκανίων να ταξιδεύουν στην Ευρώπη. Από την 1η Ιανουαρίου 2008, έχουν τεθεί σε ισχύ διάφορες συμφωνίες για τη διευκόλυνση έκδοσης βίζας: οι φοιτητές πλέον δεν πληρώνουν για την έκδοση βίζας, οι διαδικασίες έκδοσης βίζας είναι πιο γρήγορες και η λίστα των απαιτούμενων εγγράφων για φοιτητές, δημοσιογράφους και επιχειρηματίες έχει απλοποιηθεί. Αυτό είναι ένα πρώτο βήμα προς ένα καθεστώς όπου πλέον δεν θα απαιτείται βίζα.

Ένα ευρύτερο σύνολο μέτρων έχει στόχο την αυξημένη διαπροσωπική επικοινωνία ανάμεσα στην ΕΕ και τα Δυτικά Βαλκάνια. Αυτά περιλαμβάνουν τη χορήγηση περισσότερων υποτροφιών σε φοιτητές και ερευνητές από την περιοχή, περαιτέρω συνεργασία στους τομείς της έρευνας, εκπαίδευσης και πολιτισμού, τη συμμετοχή σε σχετικά προγράμματα της ΕΕ και τη διευκόλυνση των ερευνητών και φοιτητών για πρόσβαση στην ΕΕ και την έκδοση άδειας παραμονής.

Γιατί η ΕΕ νοιάζεται;

Όλοι οι Ευρωπαίοι πολίτες έχουν σαφή οφέλη όταν οι γείτονές τους είναι ειρηνικές, σταθερές δημοκρατίες με ακμάζουσα οικονομία της αγοράς. Ο στόχος της ένταξης στην ΕΕ έχει βοηθήσει στη μεταμόρφωση της κεντρικής και ανατολικής Ευρώπης σε σύγχρονες δημοκρατίες. Πιο πρόσφατα, ενέπνευσε σημαντικές μεταρρυθμίσεις στην περιοχή της νοτιοανατολικής Ευρώπης. Η πολιτική της ευρωπαϊκής διεύρυνσης είναι μια διαδικασία που υπόκειται σε προσεκτική διαχείριση. Βοηθά τη μεταμόρφωση των εν λόγω χωρών με σκοπό να εδραιώσει την ειρήνη, σταθερότητα, ευημερία, δημοκρατία, τα ανθρώπινα δικαιώματα και το κράτος δικαίου σε όλη την Ευρώπη.

Οικονομική βοήθειαΑυτό το

γνωρίζατε;Περισσότεροι από το 80% των νέων ανθρώπων στη Σερβία,

η οποία συνορεύει με 3 χώρες μέλη της ΕΕ – Bουλγαρία,

Ουγγαρία και Ρουμανία – δεν έχουν ταξιδέψει ποτέ έξω από

τη χώρα τους.

© EC

/A.Z

rno

© EC

© EC

/A. Z

rno

Υποστήριξη για αναμόρφωση του υποθηκοφυλακείου - Δικαστήριο του Ζάγκρεμπ (Κροατία)

Αλβανία

Υποστήριξη για την αναδιοργάνωση των αεροδρομίων του Μαυροβούνιου (Μαυροβούνιο)

Για να επιτευχθεί αυτή η μεταμόρφωση, η ΕΕ παρέχει συγκεκριμένη οικονομική βοήθεια στις υποψήφιες, τις εν δυνάμει υποψήφιες χώρες καθώς και στα νέα κράτη-μέλη προκειμένου να υποστηρίξει τις μεταρρυθμίσεις τους.

Αυτή η βοήθεια ποικίλλει: από την αποστολή ειδικών στα υπουργεία μέχρι την παροχή πολύ πρακτικής βοήθειας συγκεκριμένα στους τομείς των μεταφορών, του περιβάλλοντος και της ανάπτυξης υποδομών, όπως προγράμματα επισκευής δρόμων με σκοπό την ασφάλεια όλων – περιλαμβανομένων των Ευρωπαίων τουριστών ή των οδηγών φορτηγών που διασχίζουν την περιοχή.

Αυτό το γνωρίζατε;Ο αυτοκινητόδρομος E75 που εκτείνεται

από τη Φινλανδία μέχρι την Ελλάδα, και περνάει από την Πολωνία, τη Δημοκρατία της Τσεχίας, τη Σλοβακία, την Ουγγαρία, τη Σερβία και την πρώην Γιουγκοσλαβική Δημοκρατία της Μακεδονίας, είναι μια από τις κύριες οδούς εμπορίου που συνδέουν τη βόρεια, κεντρική και νοτιοανατολική Ευρώπη. Το Horgoš, στα σύνορα της Σερβίας με την Ουγγαρία, δε μπορεί να αντιμετωπίσει την τρέχουσα ροή ανθρώπων και οχημάτων. Πολλές φορές, σε ώρες αιχμής, υπάρχει καθυστέρηση έως και τέσσερις ώρες και ουρές αυτοκινήτων πολλών χιλιομέτρων.

Η Ευρωπαϊκή Ένωση έχει διαθέσει 10 εκατομμύρια ευρώ για τη βελτίωση της κατάστασης. Βοηθά τον έλεγχο της κυκλοφορίας των επιβατών και έχει

εγκαταστήσει έναν ανεξάρτητο σταθμό για τον έλεγχο των φορτηγών και των εμπορευμάτων.

© EC

/Z. Z

estic

-FoN

et Ne

ws A

genc

y

Συνοριακή διάβαση Horgoš (Σερβία)

40 ��

Ένα μεταβατικό σημείο για την Ευρώπη

Η νέα Συνθήκη της Λισσαβόνας κάνει την ΕΕ πιο δημοκρατική και απλοποιεί τα θεσμικά όργανά της ανοίγοντας το δρόμο για πιο γρήγορες αποφάσεις. Και επιτέλους, μετά από έξι χρόνια συζητήσεων, οι ηγέτες της ΕΕ μπορούν να κάνουν βήματα για να ανταποκριθούν στις προκλήσεις που αντιμετωπίζει η Ευρώπη στον ευρύτερο κόσμο.

Για περισσότερες πληροφορίες:http://europa.eu/lisbon_treaty/index_el.htm

Τον Οκτώβριο του 2007, οι ηγέτες της ΕΕ συμφώνησαν σε μια νέα συνθήκη κατά τη διάσκεψη του Συμβουλίου της Ευρωπαϊκής Ένωσης στη Λισσαβόνα. Η Συνθήκη της Λισσαβόνας αντικαθιστά τη Συνταγματική Συνθήκη που συμφωνήθηκε το 2004, αλλά δεν τέθηκε ποτέ σε ισχύ αφού απορρίφθηκε από τη Γαλλία και την Ολλανδία. Υπάρχει ανάγκη για ένα πιο σύντομο και απλό έγγραφο που θα διατυπώνει τους σκοπούς της ΕΕ.

Η νέα συνθήκη είναι ακριβώς αυτό – είναι πιο δημοκρατική επειδή διασφαλίζει υψηλά κριτήρια υπευθυνότητας, ειλικρίνειας, διαφάνειας και συμμετοχής. Παρέχει νέες δυνατότητες στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο καθώς και μεγαλύτερη συμμετοχή στις εθνικές κυβερνήσεις σχετικά με τις πολιτικές της ΕΕ.

Είναι πιο αποτελεσματική επειδή, λόγω των απλοποιημένων θεσμικών οργάνων που λαμβάνουν πιο γρήγορες αποφάσεις για θέματα νόμου και τάξης, η ΕΕ διαθέτει μεγαλύτερη ικανότητα καταπολέμησης του εγκλήματος, της τρομοκρατίας και της σωματεμπορίας.

Η Συνθήκη της Λισσαβόνας παρέχει επίσης στην ΕΕ τη δυνατότητα να εκφράζει ενιαία άποψη και να συνεργάζεται σε θέματα παγκόσμιου ενδιαφέροντος, όπως οι κλιματικές αλλαγές, η ανθρωπιστική βοήθεια και η αειφόρος ανάπτυξη.

Μετά την υπογραφή της συνθήκης από τους Ευρωπαίους ηγέτες το Δεκέμβριο του 2007, οι 27 χώρες μέλη ξεκίνησαν τη διαδικασία ψηφοφορίας προκειμένου να αποδεχτούν ή να απορρίψουν τη Συνθήκη της Λισσαβόνας. Στόχος είναι να τεθεί σε ισχύ πριν από τις επόμενες εκλογές του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου τον Ιούνιο του 2009.

LI S B O A

Χρώμα στην διατροφή σου – Υγεία στην ζωή σου

Η μεσογειακή δίαιτα, έχοντας ως βασικά συστατικά τα φρούτα, τα λαχανικά, τα όσπρια και το ελαιόλαδο, είναι ένα από τα πιο ισορροπημένα μοντέλα διατροφής, καθώς ευνοεί την συνολική υγεία, την ευεξία και την μακροβιότητα.

Οι παραπάνω μερίδες αναφέρονται ουσιαστικά σε μικρομερίδες, που αντιστοιχούν στην μισή μερίδα εστιατορίου. Ένα σύνολο περίπου 22 με 23 μικρομερίδων πρέπει να καταναλώνονται ημερήσια σε τρία ή τέσσερα γεύματα.

Θυμηθείτε να πίνετε άφθονο νερό (8 ποτήρια την ημέρα) και να αποφεύγεται το αλάτι. Μπορείτε να χρησιμοποιείτε στην θέση του μυρωδικά (ρίγανη, βασιλικό, θυμάρι, κ.α.).

Για περισσότερες πληροφορίες:www.mednutrition.gr

Μερίδες την Εβδομάδα Βάρος Μερίδων1μ - κόκκινο κρέας 60 γρ. άπαχο κρέας

3μ - γλυκά 60 γρ. = 5 καραμέλες, 1 γκοφρέτα, 1 λεπτή φέτα πάστας

3μ - αβγά 1 αβγό / 50 γρ.

3μ - πατάτες 100 γρ. πατάτες

3-4μ - ελιές-όσπρια-ξηροί καρποί 1 φλιτζ./100 γρ. μαγειρ. φασόλια

4μ - πουλερικά 60 γρ.

5-6μ - ψάρια 60 γρ.

2 Χ 7μ γαλακτοκομικά 1 φλιτζ. γάλα/γιαούρτι/200 γρ., 30 γρ τυρί

3 Χ 7μ φρούτα 1 μήλο/80 γρ., 1 μπανάνα/60 γρ.

2 Χ 7μ - λαχανικά με λίγο ελαιόλαδο 1 φλιτζ. ωμά φυλλώδη λαχανικά, 1/2 φλιτζ. κομμένα λαχανικά/100 γρ.

8 Χ 7μ - ελαφρά επεξεργασμένα δημητριακά και προϊόντα τους (ψωμί

και ζυμαρικά ολικής άλεσης, μη αποφλοιωμένο ρύζι, κ.ά.

1 φέτα ψωμί/25 γρ., 1 φλιτζ. μαγειρ. ζυμαρικά ή ρύζι

Η διατροφή είναι ένας από τους σημαντικότερους παράγοντες που επηρεάζουν την υγεία σου. Ενσωματώνοντας στο καθημερινό σου διαιτολόγιο πέντε τουλάχιστον μερίδες φρούτων και λαχανικών, εξασφαλίζεις ένα πιο ισορροπημένο και υγιεινό τρόπο διατροφής. Διατηρείς το σωστό σωματικό βάρος και μειώνεις τον κίνδυνο σοβαρών ασθενειών.

�� ��

Έρευνα για τις Διατροφικές Στάσεις,

Κάποια από τα βασικά αποτελέσματα της έρευνας είναι:

• Σχεδόν οι 4 στους 10 ερωτώμενους (38%) δηλώνουν ότι δεν τρώνε πρωινό.• Σχεδόν ο 1 στους 5 (21%) τρώει βραδινό στις 22:00, ή αργότερα.• Σχεδόν οι 7 στους 10 (69%) ερωτηθέντες μαθητές / φοιτητές / φαντάροι

καταναλώνουν φαγητά από το κυλικείο, αλλά μόνον οι 4 στους 10 (38%) είναι ικανοποιημένοι από την ποιότητα των διαθέσιμων τροφίμων.

• Μόνον οι μισοί γονείς (56%), δηλώνουν πως ελέγχουν τη διατροφή των παιδιών τους.

Στάσεις απέναντι στην μεσογειακή διατροφή:

• Σχεδόν οι μισοί πολίτες (53%) καταναλώνουν κόκκινο κρέας, σε μεγαλύτερη από τη συνιστώμενη δόση της μεσογειακής διατροφής.

• Άλλες σημαντικές αποκλίσεις από τους κανόνες της μεσογειακής διατροφής, αφορούν: στην κατανάλωση αλκοολούχων ποτών εκτός κρασιού, όπου το 31% δηλώνει μεγαλύτερη από τη συνιστώμενη, στα γλυκά (21%) και στις πατάτες (14%).

• Αντιθέτως, τα ψάρια, τα όσπρια, τα πουλερικά, τα ζυμαρικά και το ρύζι καταναλώνονται σε αισθητά μικρότερες από τις συνιστώμενες ποσότητες.

Στάσεις απέναντι στην κατανάλωση τροφίμων

• Από τα ευρήματα της έρευνας προκύπτει σημαντικό έλλειμμα ενημέρωσης των καταναλωτών, ως προς το σύνολο των πληροφοριών που αναγράφονται στις συσκευασίες των τροφίμων. Συγκεκριμένα, ενημερωμένοι δηλώνουν λιγότεροι από τους μισούς ερωτώμενους (46%).

• Οι πολίτες-καταναλωτές, σε ποσοστό 94%, εξετάζουν την ημερομηνία λήξης, περίπου 7 στους 10 εξετάζουν τη χώρα προέλευσης (73%) και την ημερομηνία παραγωγής (70%), 6 στους 10 τα λιπαρά (62%), τα συστατικά (59%), τα συντηρητικά (59%) και τα διατροφικά στοιχεία (58%), ενώ σχεδόν οι μισοί εξετάζουν τα πρόσθετα (50%) και τις θερμίδες (49%). Συνολικά, κατά μέσο όρο, ελέγχουν 5,7 χαρακτηριστικά των τροφίμων, από τα συνολικά εννέα χαρακτηριστικά των τροφίμων που μετρήθηκαν, ενώ μόνον ο 1 στους 5 ασκεί ολοκληρωτικό έλεγχο στο σύνολο των χαρακτηριστικών.

Υποκειμενικές εκτιμήσεις για το σωματικό βάρος, τη δίαιτα & την άσκηση

• Λιγότεροι από τους μισούς πολίτες (46%) θεωρούν ότι έχουν βάρος πάνω από το κανονικό (είναι υπέρβαροι) και μάλιστα οι 2 στους 10 (20%) δηλώνουν ότι ζυγίζουν «πολύ», ή «αρκετά» πάνω από το κανονικό.

• Οι 6 στους 10 (62%) δηλώνουν ότι δεν έχουν κάνει ποτέ δίαιτα, ενώ μόνον οι 2 στους 10 (19%) κατάφεραν να διατηρήσουν το βάρος τους, μετά από τη δίαιτα που έκαναν.

• Το 84% πιστεύει πως οι Έλληνες ως λαός είναι σήμερα σε μεγαλύτερο βαθμό υπέρβαρος, από ό,τι ήταν πριν από 5 χρόνια. Επιπλέον, το 96% εξ αυτών αξιολογούν το συγκεκριμένο γεγονός ως «μεγάλο πρόβλημα».

• Οι 7 στους 10 (70%) πιστεύουν, ότι η εισαγωγή μαθήματος για τη σωστή διατροφή στα σχολεία είναι «πολύ αναγκαία».

• Μόλις οι 4 στους 10 (41%) ερωτηθέντες γυμνάζονται και ο μέσος όρος ωρών άσκησης την εβδομάδα είναι 5,4 ώρες.

Για περισσότερες πληροφορίες:www.efpolis.gr

Η Έρευνα «Διατροφικές Στάσεις, Αντιλήψεις και Συνήθειες των Ελλήνων Πολιτών», πραγματοποιήθηκε τον Οκτώβριο του 2007, για λογαριασμό της Γενικής Γραμματείας Καταναλωτή, με σκοπό τη διερεύνηση και κατανόηση της συμπεριφοράς του κοινού, στα θέματα της διατροφής. Πραγματοποιήθηκε σε δείγμα 2023 ατόμων, ηλικίας 15 ετών και άνω, και κάλυψε γεωγραφικά το σύνολο της χώρας.

Αντιλήψεις & Συνήθειες των Ελλήνων

��

Ευρωπαϊκό Κέντρο ΚαταναλωτήΥπουργείο ΑνάπτυξηςΠλατεία ΚάνιγγοςΑθήνα 10181τηλ: 210-3847253, 3893104 – φαξ: 210-3847106e-mail: eurocons1_eccgr@efpolis.grwww.eccefpolis.gr

Έχετε κάποιο πρόβλημα με εταιρεία στο εξωτερικό;

Γίνετε ενημερωμένοι καταναλωτές – μάθετε τα δικαιώματά σας

Κάθε κάτοικος της Ευρώπης έχει δικαιώματα ως καταναλωτής. Αν σας έχουν εξαπατήσει ή αγοράσατε κάτι που δεν σας ικανοποιεί, ορθώστε το ανάστημά σας και διαμαρτυρηθείτε!

Προχωρήστε παραπέρα

Αν είστε δυσαρεστημένοι με κάτι που έχετε αγοράσει, πρέπει καταρχήν να το επιστρέψετε στο κατάστημα. Ενημερώστε τους για το πρόβλημα και για το πώς θα θέλατε να αντιμετωπιστεί. Σημειώστε το όνομα του ατόμου που συνομιλείτε σε περίπτωση που θα χρειαστεί να αναφερθείτε αργότερα σε αυτή τη συνομιλία.

Αν αυτό δε φέρει αποτέλεσμα, το επόμενο βήμα είναι να επικοινωνήσετε με τα κεντρικά γραφεία της εταιρείας – μπορείτε να βρείτε τη διεύθυνση και το τηλέφωνο στο διαδίκτυο. Μπορείτε να γράψετε μια επιστολή, να στείλετε e-mail ή να τηλεφωνήσετε. Αν τηλεφωνήσετε, σημειώστε την ώρα και την ημερομηνία της κλήσης, το άτομο με το οποίο μιλήσατε και τι ειπώθηκε. Επίσης καλή ιδέα είναι να γράψετε μια επιστολή που θα συνοψίζει τη συνομιλία και μην ξεχάσετε να κρατήσετε ένα αντίγραφο και για τον εαυτό σας.

Αν η εταιρεία δεν ανταποκριθεί ικανοποιητικά, τότε απευθυνθείτε στην Γενική Γραμματεία Καταναλωτή (γραμμή καταναλωτή: 1520, e-mail: info@efpolis.gr) ή σε μία από τις οργανώσεις για την προστασία του καταναλωτή.

Ως έσχατη λύση, ίσως χρειαστεί να καταφύγετε σε πταισματοδικείο, διαιτησία ή διαμεσολάβηση για να βρεθεί λύση.

Βήμα-βήμα – πώς μπορείτε να διαμαρτυρηθείτε

1. Προτού ξεκινήσετε ενημερωθείτε για τα δικαιώματά σας.2. Είναι πιο πιθανό να καταφέρετε αυτό που θέλετε αν διατηρήσετε την

ψυχραιμία σας!3. Παραθέστε τα γεγονότα με ακρίβεια.4. Εκφράστε τις προσδοκίες σας – μια συγνώμη, αντικατάσταση του

προϊόντος, επιστροφή χρημάτων, καλύτερη εξυπηρέτηση ή αποζημίωση.5. Βεβαιωθείτε ότι συνομιλείτε με κάποιον αρμόδιο – ζητήστε τον διευθυντή.6. Κρατήστε αρχείο με τις πληροφορίες που θα σας χρειαστούν – παραγγελία,

απόδειξη, εγγύηση, απόδειξη πληρωμής, επιστολές, ημερομηνίες συνομιλίας και ονόματα των ατόμων με τα οποία συνομιλήσατε.

7. Αν χρειαστεί να στείλετε κάτι από τα παραπάνω στην εν λόγω εταιρεία, στείλτε ένα αντίγραφο και κρατήστε εσείς το πρωτότυπο.

8. Μόλις ανακαλύψετε το πρόβλημα, δράστε γρήγορα και μην το αναβάλλετε.

9. Αναφέρετε πάντα τα προσωπικά σας στοιχεία: όνομα, διεύθυνση, τηλέφωνο, ηλεκτρονική διεύθυνση και τυχόν αριθμό λογαριασμού ή αρχείου που μπορεί να έχετε στην εταιρεία.

Για περισσότερες πληροφορίες: http://ec.europa.eu/consumers/redress/ecc_network/index_en.htm

��

Σε περίπτωση που υπάρχει πρόβλημα με προϊόν ή υπηρεσία σε άλλη χώρα της ΕΕ, μπορείτε να απευθυνθείτε στο Ευρωπαϊκό Δίκτυο Κέντρων Καταναλωτή (ECC-Net) για συμβουλές και πρακτική βοήθεια σχετικά με ένα πρόβλημα εκτός των συνόρων της χώρας σας.

Η ΕΕ έχει δημιουργήσει ένα δίκτυο Ευρωπαϊκών Κέντρων Καταναλωτή (ΕΚΚ) και στις 27 χώρες μέλη που βοηθά στην κατανόηση των δικαιωμάτων μας ως καταναλωτές. Αυτά τα κέντρα παρέχουν βοήθεια αν αντιμετωπίζετε προβλήματα με πωλητές σε άλλη χώρα της ΕΕ, καθώς και στην Ισλανδία και την Νορβηγία, και διευθετούν παράπονα καταναλωτών σχετικά με τα εξής:

• Τεχνικές πώλησης – κάποιες φορές οι καταναλωτές νιώθουν ότι πιέζονται για να αγοράσουν ένα προϊόν.

• Αγορές μέσω διαδικτύου, τηλεφώνου, αλληλογραφίας ή φαξ.• Χρηματοοικονομικές υπηρεσίες – συμπεριλαμβανομένων ψεύτικων

υποσχέσεων για διακανονισμούς πληρωμής.• Ταξίδια – συμπεριλαμβανομένων ματαιώσεων ή καθυστερήσεων σε πτήσεις,

απώλειας αποσκευών ή κλοπής προσωπικών αντικειμένων.• Ηλεκτρονικά αγαθά.• Αγορά εισιτηρίων, βιβλίων, περιοδικών, CD κλπ.• Ψεύτικα βραβεία, διαγωνισμοί ή παιχνίδια.

Οι σύμβουλοι των Ευρωπαϊκών Κέντρων Καταναλωτή (ΕΚΚ) θα σας παραπέμψουν σε ειδικούς που μπορούν να σας βοηθήσουν στην επίλυση του προβλήματος χωρίς να χρειαστεί να καταφύγετε σε δικαστήριο. Οι σύμβουλοι αυτοί μπορούν επίσης να σας βοηθήσουν στη μετάφραση των εγγράφων και την αντιμετώπιση των εθνικών νομικών διαφορών.

�� ��

Αγορές μέσω διαδικτύου

Όλο και περισσότεροι Ευρωπαίοι αγοράζουν μέσω διαδικτύου – είναι γρήγορο και εύκολο και με ένα απλό κλικ του ποντικιού σας μπορείτε να συγκρίνετε τιμές από δεκάδες προμηθευτές σε όλο τον κόσμο.

Το 2006, οι Ευρωπαίοι καταναλωτές ξόδεψαν περισσότερα από €100 δισεκατομμύρια ενώ η Forrester, μια εταιρεία ερευνών, προβλέπει ότι αυτός ο αριθμός θα διπλασιαστεί μέχρι το 2010. Οι Βρετανοί είναι αυτοί που κάνουν περισσότερες αγορές μέσω διαδικτύου και τους ακολουθούν οι Γερμανοί, οι Ολλανδοί και οι Ιταλοί.

Μάθετε από πού αγοράζετε

Δε μπορείτε να είστε πάντα σίγουροι από πού αγοράζετε από το διαδίκτυο, αλλά οι αξιόπιστες εταιρίες έχουν πάντα το τηλέφωνο και τη διεύθυνσή τους στην ιστοσελίδα τους. Οι έμποροι στην ΕΕ πρέπει να παρέχουν αυτές τις πληροφορίες. Σχεδόν σε όλες τις ιστοσελίδες μπορείτε να πληρώνετε για τις αγορές σας μέσω πιστωτικής κάρτας. Οι εταιρείες πιστωτικών καρτών σας προστατεύουν από οικονομικά εγκλήματα.

Αυτό το γνωρίζατε;• Όλα τα δικαιώματά σας ως καταναλωτές ισχύουν και για τις αγορές μέσω

διαδικτύου.• Εκτυπώνετε πάντα το έντυπο παραγγελίας και το μήνυμα επιβεβαίωσης

της παραγγελίας σας.• Προσέξτε τους όρους και τις συνθήκες: ελέγξτε τις λεπτομέρειες πληρωμής

και παράδοσης.• Κρατήστε αρχείο των παραγγελιών σας.• Παρέχετε τις λεπτομέρειες της πιστωτικής σας κάρτας μόνο αν υπάρχει

ασφαλής διαδικτυακή σύνδεση, και ποτέ μέσω ηλεκτρονικού μηνύματος: μην αποκαλύπτετε σε καμία περίπτωση και σε κανέναν τον αριθμό PIN.

• Συνήθως έχετε τουλάχιστον επτά εργάσιμες ημέρες για να ακυρώσετε μια παραγγελία που έγινε μέσω διαδικτύου και να ζητήσετε επιστροφή των χρημάτων σας από εταιρεία λιανικής πώλησης της ΕΕ.

• Έχετε 14 εργάσιμες ημέρες για να αποσύρετε την αίτησή σας από ηλεκτρονική συμφωνία για χρηματοοικονομικές υπηρεσίες.

• Εκτός εάν έχει συμφωνηθεί το αντίθετο, ο προμηθευτής πρέπει να εκτελέσει την παραγγελία εντός 30 ημερών από την επόμενη ημέρα της παραγγελίας.

• Ελέγχετε προσεκτικά το αντίγραφο λογαριασμού κίνησης της πιστωτικής σας κάρτας και τους κανόνες που ισχύουν για την αναφορά μιας ύποπτης συναλλαγής. Στην Ελλάδα, έχετε τουλάχιστον 90 ημέρες για να αναφέρετε μια ύποπτη κίνηση.

Ποιο είναι το πραγματικό κόστος;

Τι γίνεται αν κάτι πάει στραβά;

Αν κάτι πάει στραβά, επικοινωνήστε αμέσως με τον πωλητή. Αν δε μπορούν ή δε θέλουν να σας βοηθήσουν, γράψετε μια επιστολή διαμαρτυρίας. Αν ούτε αυτό φέρει αποτέλεσμα, απευθυνθείτε σε έναν από τους οργανισμούς για την προστασία του καταναλωτή ή στην Γενική Γραμματεία Καταναλωτή, για να αναζητήσετε βοήθεια και συμβουλευτικές πληροφορίες.

Αν έχετε πληρώσει με πιστωτική κάρτα, τότε ελέγξτε το λογαριασμό όταν τον λάβετε. Αν παρατηρήσετε κάτι ασυνήθιστο, για παράδειγμα μια χρέωση €500 αντί €50, καλέσετε το κατάστημα και στη συνέχεια την εταιρεία της πιστωτικής σας κάρτας – μπορούν να μπλοκάρουν την πληρωμή και, αν χρειαστεί, να ακυρώσουν την κάρτα για να μην είναι δυνατή η χρήση της από τρίτους.

Για περισσότερες πληροφορίες:

www.efpolis.grwww.synigoroskatanaloti.gr

www.kepka.orgwww.ekpizo.grwww.ekato.org

www.newinka.gr

Αν κάνετε αγορές μέσω διαδικτύου, κατά πάσα πιθανότητα θα πρέπει να πληρώσετε και για την παράδοση. Στην ιστοσελίδα, θα πρέπει να είναι σαφές ακριβώς πόσο θα χρεωθείτε για την παράδοση και ποια θα είναι η ημερομηνία παράδοσης της παραγγελίας σας.

Αν κάνετε αγορές εντός ΕΕ, θα έχετε χρέωση ΦΠΑ στα περισσότερα προϊόντα. Οι διάφορες χώρες της ΕΕ χρεώνουν διαφορετικά ποσά, γι’ αυτό ενημερωθείτε για το ποσό του ΦΠΑ που θα πρέπει να καταβάλετε. Παρόλο που ο ΦΠΑ συμπεριλαμβάνεται στις τιμές, αξίζει να γνωρίζετε το ποσό αυτό ώστε να μπορείτε να επιλέξετε από πού θα κάνετε τις αγορές σας.

Αν αγοράσετε κάτι από μια εταιρεία εκτός ΕΕ, βεβαιωθείτε ότι μπορεί να γίνει αποστολή των προϊόντων – ορισμένες εταιρείες των ΗΠΑ πωλούν μόνο σε διευθύνσεις εντός ΗΠΑ. Μην εκπλαγείτε αν σας ζητήσουν να πληρώσετε φόρους κατά την παράδοση – οι οποίοι μάλιστα μπορεί να είναι πολύ υψηλοί. Επίσης, δεν θα έχετε το ίδιο είδος νομικής προστασίας όπως αν αγοράζετε κάτι εντός ΕΕ: αν κάτι δεν πάει καλά, θα είναι δύσκολο έως και αδύνατο να επιστραφούν τα χρήματά σας.

�� ��

Αεροπορικά ταξίδια – τα δικαιώματά σας

Σας έχουν αρνηθεί την επιβίβαση; Έχει ματαιωθεί η πτήση σας; Είχατε πολύωρη καθυστέρηση; Οι αεροπορικές εταιρίες έχουν υποχρέωση να σας ενημερώνουν για τα δικαιώματά σας και για το πού μπορείτε να διαμαρτυρηθείτε.

Ενημερωθείτε με ποια εταιρεία ταξιδεύετε

Πρέπει να είστε εκ των προτέρων ενημερωμένοι για την αεροπορική εταιρεία της πτήσης σας. Οι εταιρείες που έχουν αποδειχθεί μη ασφαλείς υπόκεινται σε απαγόρευση ή περιορισμό κυκλοφορίας στην ΕΕ. Ο κατάλογος με αυτούς τους αερομεταφορείς εμφανίζεται στην παρακάτω σελίδα:http://air-ban.europa.eu

Για να μάθετε περισσότερα Καλέστε με δωρεάν χρέωση από οπουδήποτε στην ΕΕ:Δευτέρα με Παρασκευή 9.00 – 18.30: 00 800 67891011.

Ευθύνη των αερομεταφορέων

Οι αεροπορικές εταιρείες θεωρούνται υπεύθυνες για τυχόν ζημίες προκύψουν λόγω καθυστερήσεων (έως και €4,800), για ζημίες ή απώλεια αποσκευών (έως και €1,200) και για τραυματισμό ή

θάνατο σε ατυχήματα. Οι αεροπορικές εταιρίες δεν ευθύνονται σε

περίπτωση που έχουν λάβει όλα τα κατάλληλα μέτρα για

την αποφυγή ζημιών ή αν δεν ήταν δυνατή η λήψη αυτών των μέτρων.

Δεν επιτρέπονται διακρίσεις

Τα άτομα με αναπηρία ή μειωμένη κινητικότητα προστατεύονται από τυχόν διακρίσεις. Από τις 26 Ιουλίου 2008, θα έχουν το δικαίωμα να λαμβάνουν τη βοήθεια που χρειάζονται σε όλα τα αεροδρόμια της ΕΕ.

Πακέτα διακοπών

Οι ταξιδιωτικοί πράκτορες πρέπει να παρέχουν ακριβείς πληροφορίες για τις διακοπές, να συμμορφώνονται με τους όρους του συμβολαίου και να διασφαλίζουν την αποζημίωση των επιβατών σε περίπτωση που το πρακτορείο δηλώσει χρεοκοπία.

Άρνηση επιβίβασης

Μπορεί να δικαιούστε αποζημίωση από €125 έως €600 ανάλογα με την απόσταση της πτήσης και τις καθυστερήσεις που έλαβαν χώρα κατά την αλλαγή.

Πολύωρες καθυστερήσεις

Μπορείτε να ζητήσετε επιστροφή των χρημάτων του εισιτηρίου σας αν η καθυστέρηση υπερβεί τις πέντε ώρες, μόνο όμως αν αποφασίσετε να μην ταξιδέψετε.

Ματαίωση

Ισχύει οικονομική αποζημίωση εκτός εάν ενημερωθήκατε 14 ημέρες πριν από την πτήση ή αν το νέο δρομολόγιο δεν απέχει πολύ από τις αρχικές ώρες ή αν η αεροπορική εταιρεία αποδείξει ότι η ματαίωση προκλήθηκε λόγω εξαιρετικών συνθηκών.

Βοήθεια

Ανάλογα με τις περιστάσεις, αν σας αρνηθούν την επιβίβαση ή αν η πτήση σας ματαιωθεί η καθυστερήσει, έχετε το δικαίωμα να λάβετε συγκεκριμένη βοήθεια – διατροφή, τηλέφωνο και διαμονή, αν χρειαστεί. Σε περίπτωση άρνησης επιβίβασης ή ματαίωσης της πτήσης, σας παρέχεται η επιλογή να συνεχίσετε το ταξίδι σας ή να σας επιστραφούν τα χρήματα του εισιτηρίου.

Υπάρχει ένας πίνακας όλων των αρμόδιων εθνικών αρχών στη σελίδα: http://apr.europa.eu

Για περισσότερες πληροφορίες: http://ec.europa.eu/transport/rail/package2003/new_en.htm – www.ose.gr

Ταξιδεύοντας στην Ευρώπη με το τρένο – έχετε δικαιώματα!Από το φθινόπωρο του 2009, όλοι όσοι ταξιδεύουν με τρένο, τόσο εντός όσο και εκτός της χώρας τους, θα έχουν τα ίδια βασικά δικαιώματα, τα οποία συμπεριλαμβάνουν επιστροφή χρημάτων για καθυστερήσεις, ευκολότερη πρόσβαση για άτομα με αναπηρία καθώς και το δικαίωμα να έχουν μαζί το ποδήλατό τους.

Σύμφωνα με τους νέους κανονισμούς, οι σιδηροδρομικές εταιρείες πρέπει να ενημερώνουν τους επιβάτες για τα δικαιώματα και τις υποχρεώσεις τους.

Οι επιβάτες θα έχουν το δικαίωμα επιστροφής των χρημάτων τους για καθυστερήσεις για τις οποίες ευθύνεται η εταιρεία. Η αποζημίωση για καθυστερήσεις σε διεθνείς διαδρομές θα ανέρχεται στο 25% του εισιτηρίου για καθυστέρηση μίας με δύο ωρών και στο 50% για καθυστέρηση μεγαλύτερη από δύο ώρες. Όλες αυτές οι ρυθμίσεις θα ισχύουν για όλες τις σιδηροδρομικές υπηρεσίες μακρινών αποστάσεων.

Οι εταιρείες πρέπει να εφαρμόζουν αμερόληπτους κανόνες πρόσβασης για τη μεταφορά των ατόμων με αναπηρία ή μειωμένη κινητικότητα. Οι επιβάτες έχουν επίσης το δικαίωμα να παίρνουν μαζί τους τα ποδήλατα, εφόσον μπορούν να τα μετακινήσουν εύκολα.

Ίδια τρένα, ίδια δικαιώματαΑυτό σημαίνει ότι οι επιβάτες του τρένου με διαδρομή Θεσσαλονίκη - Σόφια, οι οποίοι όμως αποβιβάζονται στον Προμαχώνα, ακριβώς πριν από τα σύνορα με τη Βουλγαρία, θα έχουν τα ίδια δικαιώματα με όσους παίρνουν το ίδιο τρένο αλλά αποβιβάζονται στα Κούλατα, δηλαδή τον αμέσως επόμενο σταθμό.

50 ��

Πρόκειται για τα χρήματά σας!

Ο καλύτερος τρόπος για να ελέγχετε τα οικονομικά σας είναι να υπολογίζετε πόσα χρήματα κερδίζετε κάθε εβδομάδα ή κάθε μήνα και πόσα από αυτά ξοδεύεται. Αν σημειώνετε ό,τι αγοράζετε κάθε εβδομάδα, θα διαπιστώσετε ότι τα περισσότερα χρήματά σας τα ξοδεύετε σε μικροπράγματα που περνάνε απαρατήρητα εκείνη τη στιγμή αλλά συσσωρεύονται με τον καιρό. Όταν το κατανοήσετε αυτό, θα είναι ευκολότερο να διαχωρίσετε τις οικονομικές σας προτεραιότητες και να μειώσετε τις περιττές αγορές.

Η μεγάλη παγίδα

Είναι πολύ εύκολο να κάνετε αγορές με πίστωση, υπάρχει όμως μια μεγάλη παγίδα – πρέπει να πληρώνετε τόκο για αυτά που χρωστάτε, που σημαίνει ότι θα πληρώσετε περισσότερα απ’ όσα δανειστήκατε αρχικά. Ο τόκος που τελικά καταβάλλετε για πιστωτικές κάρτες και κάρτες καταστημάτων μπορεί εύκολα να βγει εκτός ελέγχου.

Αν κάνετε αγορές με πίστωση είναι πολύ εύκολο να χάσετε τον έλεγχο των δαπανών σας. Αν διαπιστώσετε ότι ξοδεύετε περισσότερα απ’ όσα μπορείτε, αντιμετωπίστε το πρόβλημα αμέσως. Αν το αγνοήσετε, το χρέος θα μεγαλώνει με την πάροδο του χρόνου.

Το να βρεθείτε χρεωμένοι μοιάζει με εφιάλτη, υπάρχουν όμως τρόποι να αποκτήσετε πάλι τον έλεγχο. Μπορείτε να αξιολογήσετε την κατάσταση, αν κάνετε μια λίστα με όλα τα χρέη. Επικοινωνήστε με τους πιστωτές σας, εξηγήστε την κατάσταση και εξοφλήστε το μέρος του ποσού που μπορείτε, έστω και με μια μικρή εβδομαδιαία

Διαφορετικοί τρόποι δανεισμού

Τραπεζικές υπεραναλήψεις

Μια τραπεζική υπερανάληψη είναι είτε εγκεκριμένη είτε μη εγκεκριμένη. Μια εγκεκριμένη υπερανάληψη δεν έχει συνήθως επιπλέον χρέωση και γίνεται κατόπιν συμφωνίας με την τράπεζά σας σύμφωνα με ένα προκαθορισμένο όριο ανάληψης και επιτόκιο. Μια μη εγκεκριμένη υπερανάληψη συνεπάγεται ότι κάνετε ανάληψη περισσότερων χρημάτων απ’ όσα έχετε στο λογαριασμό σας χωρίς να έχετε προηγουμένως συμφωνήσει με την τράπεζα. Σε αυτή την περίπτωση επιβαρύνεστε με χρεώσεις και πολύ υψηλό επιτόκιο και αν συμβαίνει συχνά μπορεί να επηρεάσει την πιστοληπτική σας ικανότητα.

Πιστωτικές κάρτες, κάρτες καταστημάτων και χρεωστικές κάρτες

Με τις πιστωτικές κάρτες και τις κάρτες καταστημάτων, πρέπει να πληρώνετε ένα ελάχιστο μέρος από το ποσό που δανειστήκατε. Ο εκδότης της κάρτας θα χρεώνει μηνιαίο τόκο στο ποσό που οφείλετε, το οποίο ονομάζεται ανεξόφλητο υπόλοιπο. Αν εξοφλείτε το υπόλοιπο αυτό κάθε μήνα – και ορισμένοι εκδότες επιτρέπουν μόνο αυτό – δεν επιβαρύνεστε με τόκο. Αν πληρώνετε την ελάχιστη μηνιαία καταβολή, στο τέλος πληρώνετε πολύ μεγάλο τόκο. Η αποτελεσματική χρήση των πιστωτικών καρτών μπορεί να είναι ένα χρήσιμο οικονομικό εργαλείο, αν όμως

καταβάλλετε μόνο το ελάχιστο μηνιαίο ποσό που απαιτείται, να είστε προσεκτικοί!

Οι χρεωστικές κάρτες είναι ο πιο ασφαλής τρόπος να ελέγχετε τα οικονομικά σας. Αν όμως έχετε το δικαίωμα υπερανάληψης σε μια τράπεζα, βεβαιωθείτε ότι ελέγχετε το επιτόκιο. Αν κάνετε συνέχεια υπεραναλήψεις, πληρώνετε μεγάλο τόκο.

Αυτό το γνωρίζατε;Δείτε τι σας συμφέρει! Πολλά μεγάλα

καταστήματα και αλυσίδες προσφέρουν κάρτες που λειτουργούν σαν πιστωτικές

κάρτες αλλά μπορούν να χρησιμοποιηθούν μόνο στα εν λόγω καταστήματα. Συνήθως χρεώνουν υψηλότερα επιτόκια. Σκεφθείτε

το εξής: αν χρησιμοποιήσετε μια κάρτα καταστήματος με ετήσιο επιτόκιο 20% για να αγοράσετε μια τηλεόραση €350, θα πληρώσετε τουλάχιστον €70 τόκο το

χρόνο. Σκεφθείτε μόνο τι θα μπορούσατε να αγοράσετε με €70 ή περισσότερα!

ή μηνιαία δόση. Οι περισσότεροι πιστωτές θα δεχθούν μια τέτοια συμφωνία. Αν όμως αγνοήσετε τις επιστολές ή τα τηλεφωνήματά τους, δεν θα φανούν τόσο συμπονετικοί και τελικά θα υποβαθμιστεί η πιστοληπτική σας ικανότητα.

Πως υπολογίζετε το ετήσιο επιτόκιοΤο ετήσιο επιτόκιο (APR) είναι ένας τρόπος μέτρησης του κόστους μιας πιστωτικής συμφωνίας που λαμβάνει υπόψη τον τόκο και άλλες χρεώσεις, εφόσον γνωστοποιούνται πριν από τον τελικό υπολογισμό. Το APR σας παρέχει τη δυνατότητα εύκολης σύγκρισης του κόστους δύο διαφορετικών δανείων. Συνήθως, όσο χαμηλότερο είναι το ετήσιο επιτόκιο τόσο καλύτερη είναι η συμφωνία, αλλά μερικές φορές είναι προτιμητέο να πληρώνουμε υψηλότερο ετήσιο επιτόκιο για βραχυπρόθεσμα δάνεια απ’ ότι χαμηλότερο επιτόκιο για μακροπρόθεσμα δάνεια. Ωστόσο, το σημαντικότερο είναι να ελέγχουμε το συνολικό ποσό που πρέπει να καταβληθεί για τα χρήματα που έχουμε δανειστεί. Οι πιστωτικές αποφάσεις μπορούν να ληφθούν βάσει του ετήσιου επιτοκίου, αλλά θα σας συμβουλεύαμε να σκεφθείτε πρώτα το ποσό για το οποίο θα έχετε τη δυνατότητα εξόφλησης.

�� ��

Ιστορικό πιστώσεων Διατηρήστε σταθερότητα στα οικονομικά σας

Πριν κάνετε αίτηση για ένα δάνειο:

• Ελέγξτε την οικονομική σας κατάσταση: μπορείτε να αναλάβετε αυτό το επιπλέον χρέος;

• Ελέγξατε το συνολικό ποσό δανεισμού;• Διαβάσατε και κατανοήσατε όσα αναφέρονται στα ψιλά γράμματα;

Για περισσότερες πληροφορίες: www.bank-invest-omb.grwww.dias.com.grwww.hba.gr

�� ��

Σκεφθείτε προσεκτικά

πριν δανειστείτε χρήματα για να εξοφλήσετε τα χρέη σας – ο

δανεισμός μπορεί να σας φέρει

μεγαλύτερους μπελάδες.

Μπορείτε να συμβουλευθείτε οικονομικούς συμβούλους.

Νομίζω ότι οι πιστωτικές κάρτες σε ενθαρρύνουν να ξοδεύεις πολλά, επειδή σου δίνουν την αίσθηση ότι έχεις πάντα πολλά χρήματα στη διάθεσή σου. Hadrien, 18

Χρησιμοποιώ την πιστωτική μου κάρτα στο σούπερ μάρκετ και για να αγοράσω αεροπορικά εισιτήρια από το διαδίκτυο. Enric, 23

Οι δανειστές στις περισσότερες Χώρες-Μέλη συγκεντρώνουν τις πληροφορίες της πιστοληπτικής σας ικανότητας, συμπεριλαμβανομένων των εξής:

• Tα δάνεια που είχατε στο παρελθόν και εάν έχουν εξοφληθεί.

• Tο συνολικό ποσό των τρέχοντων δανείων σας.• Όλες τις αιτήσεις για δάνεια που έχετε υποβάλει

στο παρελθόν, και εάν αυτές εγκρίθηκαν ή απορρίφθηκαν.

Όταν κάνετε αίτηση για ένα δάνειο, η τράπεζα θα ανατρέξει στο ιστορικό πιστώσεών σας για να αποφασίσει για το εάν θα σας δοθεί δάνειο. Αν στο παρελθόν έχετε καθυστερήσει την αποπληρωμή δανείων ή σας έχουν επανειλημμένως αρνηθεί την πίστωση, υπάρχουν περισσότερες πιθανότητες να απορριφθεί η αίτησή σας.

Αποκτήστε ένα αντίγραφο της αναφοράς πιστώσεών σας πριν κάνετε την αίτηση ή αν σας έχουν αρνηθεί την πίστωση λόγω πληροφοριών από μια εταιρεία παροχής πληροφοριών πιστοληπτικής ικανότητας. Αν η αναφορά της πιστοληπτικής σας ικανότητας είναι αρνητική, μπορείτε να τη βελτιώσετε αν καταβάλλετε όλες τις πληρωμές έγκαιρα, καθώς αυτό θα ληφθεί υπόψη από

την εταιρεία παροχής πληροφοριών πιστοληπτικής ικανότητας. Αν οι πληροφορίες στην αναφορά είναι εσφαλμένες ή δεν έχουν ενημερωθεί, μπορεί να ζητήσετε τη διόρθωσή τους.

Για πληροφορίες σχετικές με το αρχείο δεδομένων οικονομικής συμπεριφοράς:www.tiresias.gr

�� ��

Μην «κατεβάζετε» μπελάδες

Θα μπαίνατε ποτέ σε ένα κατάστημα για να κλέψετε ένα CD ή DVD; Φυσικά και όχι. Γνωρίζετε ότι κατεβάζοντας παράνομα αρχεία με τραγούδια ή ταινίες από το διαδίκτυο κάνετε ακριβώς αυτό το πράγμα; Πρόκειται για κλοπή.

Γιατί είναι λάθος;

Αν έχετε κατεβάσει ποτέ παράνομα μουσική ή ένα DVD από το διαδίκτυο, δεν είστε οι μόνοι. Όλο και περισσότεροι άνθρωποι ακούν μουσική, παίζουν παιχνίδια ή βλέπουν ταινίες για τις οποίες δεν έχουν πληρώσει και στη συνέχεια τις δίνουν και στους φίλους τους. Μια έρευνα που διεξήχθη με πρωτοβουλία της Ευρωπαϊκής Επιτροπής για τις συμπεριφορές των νέων σε όλη την Ευρώπη, έδειξε ότι ενώ οι περισσότεροι γνωρίζουν ότι είναι κάτι παράνομο, προσπαθούν να το δικαιολογήσουν λέγοντας ότι είναι κάτι που κάνουν όλοι – ακόμη και οι γονείς τους.

Σύμφωνα με την έρευνα τα αγόρια είναι πιο πιθανό να κατεβάσουν αρχεία παράνομα από το διαδίκτυο από τα κορίτσια και μάλιστα δικαιολογούν την πράξη τους λέγοντας ότι τα CD και DVD είναι πολύ ακριβά και ότι οι τραγουδιστές και οι ηθοποιοί έχουν πολύ υψηλές αμοιβές και δεν έχουν ανάγκη από περισσότερα χρήματα.

Αν κατεβάζετε αρχεία χωρίς να πληρώνετε παραβιάζετε τα πνευματικά δικαιώματα και κλέβετε τη δουλειά κάποιων άλλων. Αυτό μπορεί να σας οδηγήσει στο δικαστήριο. Στη Γερμανία έχει θεσπιστεί νόμος για την απαγόρευση της παράνομης

Τι πιστεύουν οι νέοι για την παράνομη λήψη

αρχείων από το διαδίκτυο (downloading)

«Δεν με αφορά, δεν είναι δικό μου πρόβλημα. Οι τραγουδιστές και οι

ηθοποιοί είναι ήδη αρκετά πλούσιοι». (Αγόρια και κορίτσια από 9 έως 14

ετών, Ιταλία).

«Ο κόσμος κατεβάζει τραγούδια και ταινίες, δεν είναι όμως τόσο σοβαρό αν δε γίνεται για μεταπώληση αλλά μόνο για προσωπική τους χρήση».

(Αγόρια από 12 έως 14 ετών, Γαλλία).

«Δεν αισθάνομαι ένοχος. Δεν θα υπήρχε στο διαδίκτυο αν ήταν κάτι

πραγματικά παράνομο» (Αγόρια από 12 έως 14 ετών, Ηνωμένο Βασίλειο).

Μπορεί να πιστεύετε ότι με το να κατεβάζετε τραγούδια ή ταινίες από το διαδίκτυο δε βλάπτετε κανέναν, αλλά με αυτόν τον τρόπο οι καλλιτέχνες δε λαμβάνουν μια δίκαιη ανταμοιβή για τη δουλειά τους.

Έπειτα, δεν αμείβονται όλοι με τα ποσά που ακούγονται. Πάρτε για παράδειγμα τις ταινίες, όπου τα πνευματικά δικαιώματα δεν προστατεύουν μόνο τους ηθοποιούς, αλλά και όσους συνεργάζονται για τη δημιουργία της ταινίας, από αυτούς που κατασκευάζουν τα σκηνικά, τους ηλεκτρολόγους, τους σχεδιαστές κοστουμιών και τους μακιγιέρ μέχρι τα άτομα στα ταμεία των κινηματογράφων.

Η παράνομη λήψη αρχείων ταινιών ή η αγορά ενός πειρατικού αντιγράφου σημαίνει ότι υπάρχουν λιγότερα χρήματα για την παραγωγή νέων ταινιών. Ο Πήτερ Τζάκσον, σκηνοθέτης της τριλογίας “Ο Άρχοντας των Δαχτυλιδιών” και του “Κινγκ Κονγκ”εξηγεί: «Η πειρατεία μπορεί να μετατρέψει τη βιομηχανία του κινηματογράφου σε μια μη κερδοφόρα επιχείρηση. Αν συμβεί αυτό, θα σταματήσει η παραγωγή ταινιών, ιδίως μεγάλων παραγωγών».

Αυτό το γνωρίζατε;Σύμφωνα με την IFPI

– μια παγκόσμια βιομηχανία μουσικής – σε μια νόμιμη

λήψη αρχείου μουσικής από το διαδίκτυο αντιστοιχούν 40 παράνομες. Αυτό σημαίνει ότι 20 δισεκατομμύρια τραγούδια έχουν ληφθεί παράνομα από

το διαδίκτυο το 2006.

Για περισσότερες πληροφορίες ανατρέξτε στη διεύθυνση: www.saferinternet.gr

��

λήψης αρχείων από το διαδίκτυο. Αν συλληφθεί κάποιος, αντιμετωπίζει ποινή φυλάκισης δύο ετών.

Είναι αδύνατο να συλληφθούν όλοι, αλλά οι εταιρείες μουσικής και ταινιών θέλουν να παραδειγματίσουν τον κόσμο, οδηγώντας πολλούς νέους και τους γονείς τους στο δικαστήριο.

��

Υπάρχει κάτι ανησυχητικό στη συμπεριφορά του αδελφού ή της αδελφής σας;

Είναι ασφαλείς οι συνομιλίες σας στο διαδίκτυο;

Πιο ασφαλείς αποφάσεις,

Εκατομμύρια νέοι άνθρωποι μπαίνουν στο διαδίκτυο για να περάσουν καλά ή για να βρουν πληροφορίες για μια σχολική εργασία. Όσα πλεονεκτήματα όμως κι αν προσφέρουν οι σύγχρονες ψηφιακές τεχνολογίες και τα νέα μέσα, υπάρχουν και κίνδυνοι. Σε αυτούς περιλαμβάνονται οι ιοί, η πρόσβαση σε ανεπιθύμητο περιεχόμενο, η κλοπή προσωπικών δεδομένων και η ενδεχομένως επικίνδυνη επαφή με αγνώστους.

Υπάρχουν χιλιάδες αίθουσες συνομιλίας (chat rooms) στο διαδίκτυο με πολλές υπηρεσίες ανταλλαγής άμεσων μηνυμάτων. Αυτό μπορεί να είναι κάτι αστείο και διασκεδαστικό, μπορεί όμως να γίνει και επικίνδυνο λόγω της ανωνυμίας.

Αν ανήκετε στα εκατομμύρια νέων που επικοινωνούν μέσω αιθουσών συνομιλίας (chat rooms) και προγραμμάτων ανταλλαγής άμεσων μηνυμάτων, ακολουθούν κάποιες συμβουλές που θα σας βοηθήσουν να λαμβάνετε πιο ασφαλείς αποφάσεις. Η επικοινωνία μπορεί να είναι ασφαλής αν θυμάστε τα εξής:

• Οι φίλοι που έχετε γνωρίσει μόνο μέσω διαδικτύου μπορεί να είναι διαφορετικοί από αυτό που φαίνεται.

• Μη δίνετε ποτέ προσωπικές πληροφορίες, όπως την ηλεκτρονική διεύθυνση (e-mail), τη διεύθυνση του σπιτιού ή του σχολείου σας ή τον αριθμό του τηλεφώνου σας.

• Μπορείτε να σταματήσετε την επικοινωνία αν αισθανθείτε άβολα, αν φοβηθείτε ή αν απλά δε θέλετε να συνεχίσετε τη συζήτηση με κάποιον. Απλά μπλοκάρετε το συγκεκριμένο χρήστη.

• Μη δίνετε ποτέ πληροφορίες για την οικογένεια, τους φίλους σας ή άλλους ανθρώπους που γνωρίζετε.

• Μην κανονίζετε να συναντηθείτε με κάποιον ξένο που έχετε γνωρίσει από το διαδίκτυο. Αν όμως θέλετε οπωσδήποτε να το κάνετε, κανονίστε το σε ένα δημόσιο χώρο και πάντα με τον γονέα σας ή με κάποιον ενήλικο που εμπιστεύεστε.

Αν σας ενοχλήσει οτιδήποτε, μην απαντήσετε αμέσως – αποθηκεύστε το ή εκτυπώστε το, αποσυνδεθείτε και μιλήστε σε έναν ενήλικο. Αν θεωρήσετε κάποιον συνομιλητή σας επικίνδυνο, γράψτε το όνομά του, σημειώστε την ώρα της επικοινωνίας και μιλήστε αμέσως σε έναν ενήλικο.

Μήπως χρειάζεστε κάποιες συμβουλές;

Το “Contact Insafe“ είναι ένα ευρωπαϊκό δίκτυο εθνικών κέντρων που συντονίζει εκστρατείες ενημέρωσης για την ασφάλεια του διαδικτύου και συνεργάζεται με τις εθνικές γραμμές βοήθειας. Μια λίστα των εθνικών κέντρων υπάρχει στο: www.saferinternet.org

Αυτό το γνωρίζατε;Αν θέλετε να δημοσιεύσετε

φωτογραφίες φίλων σας, μελών της οικογένειάς σας ή συμμαθητών σας πρέπει πρώτα να ζητήσετε την άδειά τους. Είναι πιο ασφαλές να μη βάζετε αυτές τις φωτογραφίες στο διαδίκτυο. Καλύτερο είναι να τις κρατάτε στον υπολογιστή σας

για προσωπική χρήση. Να θυμάστε ότι εφόσον βάλετε μια φωτογραφία

στο διαδίκτυο, δεν είναι πλέον ιδιωτική και δεν ξέρετε πού μπορεί

να καταλήξει.

Στο διαδίκτυο συζητάω μόνο με άτομα που γνωρίζω προσωπικά. Θεωρώ ότι η φιλία μέσω διαδικτύου είναι ψεύτικη επειδή δεν ενεργούμε το ίδιο όπως και στην πραγματική ζωή. Brice, 18

��

Όλο και περισσότερα παιδιά χρησιμοποιούν το διαδίκτυο. Αν ανησυχείτε για τον αδελφό ή την αδελφή σας, μιλήστε αμέσως με έναν ενήλικο. Υπάρχουν κάποια σημάδια που μπορεί να σας προειδοποιήσουν ότι κάτι δεν πάει καλά:

• Μένει ξύπνιος/α μέχρι αργά το βράδυ μπροστά στον υπολογιστή;• Περνάει υπερβολικό χρόνο στο διαδίκτυο; (περισσότερες από δύο

ώρες την ημέρα – εκτός του χρόνου που αφιερώνει για τις εργασίες του σχολείου;)

• Είναι μόνος/η την περισσότερη ώρα που βρίσκεται στο διαδίκτυο;• Περνάει όλη του/της την ώρα σε chat rooms;• Είναι απρόθυμος/η να μιλήσει για τις εμπειρίες του/της στο διαδίκτυο;

πιο ασφαλές σερφάρισμα στο διαδίκτυο

Για περισσότερες πληροφορίες: www.2.e-yliko.gr/safety/safety.htm

�� ��

Οι δυνατότητες για ηλεκτρονικό έγκλημα είναι σχεδόν τόσο απεριόριστες όσο και τα σύνορα του κυβερνοχώρου. Άμυνά σας είναι η γνώση. Ακολουθούν κάποια παραδείγματα για το τι μπορεί να συμβεί:

• Απάτη με πιστωτικές κάρτες: σημαίνει ότι κάποιος έχει κλέψει και χρησιμοποιεί την κάρτα ή τον αριθμό της κάρτας σας. Υπάρχει συσκευή υψηλής τεχνολογίας, η οποία συλλέγει τις πληροφορίες της πιστωτικής μας κάρτας και αναπαράγει ένα αντίγραφο.

• Κλοπή ταυτότητας: σημαίνει ότι κάποιος έχει ψάξει στα προσωπικά σας αντικείμενα ή στα απορρίμματα για να βρει αντίγραφα λογαριασμών ή κωδικούς πρόσβασης και στη συνέχεια χρησιμοποιεί αυτές τις πληροφορίες προσποιούμενος ότι είναι εσείς. Αυτό συμβαίνει ακόμα και σήμερα, συχνότερα όμως παρατηρείται η υποκλοπή

των στοιχείων της ταυτότητάς σας στον κυβερνοχώρο με τη βοήθεια ενός συνόλου εργαλείων ηλεκτρονικής απάτης.

• Πλαστά μηνύματα: συνεπάγονται τη χρήση e-mail για τη σύνδεση πελατών με ψεύτικες ιστοσελίδες που τους ζητούν να επιβεβαιώσουν τις πληροφορίες λογαριασμού τους καταχωρώντας προσωπικά δεδομένα σε ένα έντυπο που μοιάζει με το επίσημο, αλλά στην πραγματικότητα δεν είναι.

• Σεξουαλική παρενόχληση: αναφέρεται σε κάποιον που χρησιμοποιεί το

διαδίκτυο ως μέσο για τη δημιουργία σεξουαλικών σχέσεων με παιδιά ή

νεαρούς εφήβους.

Προστατευτείτε από το ηλεκτρονικό έγκλημα

Καθημερινά, πολλοί άνθρωποι πέφτουν θύματα εγκληματιών του κυβερνοχώρου, οι οποίοι δρουν μεμονωμένα ή σε οργανωμένες ομάδες. Αυτά τα άτομα ειδικεύονται στην εξαπάτηση και την κλοπή, είτε πρόκειται για απάτη με πιστωτικές κάρτες, υποκλοπή προσωπικών στοιχείων ή «phishing» (ηλεκτρονικό ψάρεμα).

Το διαδίκτυο έχει φέρει επανάσταση στον τρόπο με τον οποίο οι άνθρωποι επικοινωνούν, εργάζονται, αλληλεπιδρούν, μαθαίνουν πράγματα και ψυχαγωγούνται. Είναι όμως και ένας χώρος όπου αδίστακτοι απατεώνες οπλισμένοι με εργαλεία ηλεκτρονικής απάτης μπορούν να σας εξαπατήσουν, είτε μέσω διαδικτύου είτε μέσω της κινητής τηλεφωνίας, υποκλέπτοντας την ταυτότητά σας.

Η πρώτη γραμμή άμυνας

Τα εγκλήματα στον κυβερνοχώρο έχουν ως αποτέλεσμα σοβαρές οικονομικές απώλειες των θυμάτων: των πολιτών, των ασφαλιστικών εταιριών, τραπεζών και άλλων ιδρυμάτων. Υπάρχει όμως και άλλο κόστος, καθώς οι καταναλωτές χάνουν την εμπιστοσύνη τους στο διαδίκτυο και τα δίκτυα κινητής τηλεφωνίας για την παράδοση αγαθών και υπηρεσιών.

Καθημερινά, εκατομμύρια Ευρωπαίοι αγοράζουν από το διαδίκτυο βιβλία, εισιτήρια και DVD εκτελώντας ηλεκτρονικές συναλλαγές. Για αυτούς, η ασφαλής μεταφορά δεδομένων είναι κρίσιμη. Το πρόβλημα είναι ότι η απειλή του ηλεκτρονικού εγκλήματος δεν εντοπίζεται παρά μόνο αφού πραγματοποιηθεί το έγκλημα. Για το λόγο αυτό οι κυβερνήσεις προσπαθούν να λάβουν καλύτερα μέτρα προστασίας των προσωπικών δεδομένων μέσω ελέγχου των ηλεκτρονικών επικοινωνιών, στα οποία όμως οι άνθρωποι συχνά αντιδρούν επειδή ανησυχούν για θέματα προστασίας της ιδιωτικής τους ζωής.

��

Οι δυνατότητες για ηλεκτρονικό έγκλημα είναι σχεδόν τόσο

απεριόριστες όσο και τα σύνορα του κυβερνοχώρου.

Άμυνά σας είναι η γνώση.

Έχω λάβει ηλεκτρονικά μηνύματα που με ρωτούσαν τις λεπτομέρειες του τραπεζικού μου λογαριασμού. Ήμουν

όμως προσεκτικός και τα αγνόησα.. Jahori, 24

60 ��

Σημάνετε συναγερμό

Για περισσότερες πληροφορίες: http://ec.europa.eu/consumers/cons_safe/index_en.htmwww.efpolis.gr

Ένας τρόπος είναι να καλέσετε, να στείλετε επιστολή ή email στον κατασκευαστή του προϊόντος ή στο κατάστημα από το οποίο αγοράστηκε. Οι πωλητές και οι κατασκευαστές έχουν την ευθύνη να κατασκευάζουν και να πωλούν ασφαλή προϊόντα και να λαμβάνουν μέτρα αν εντοπιστεί ένα επικίνδυνο πρόβλημα.

Ένας άλλος τρόπος αντιμετώπισης είναι να ειδοποιήσετε την Γενική Γραμματεία Καταναλωτή (ειδική τηλεφωνική γραμμή 1520, info@efpolis.gr).

Όταν οι κατασκευαστές διαπιστώσουν ότι ένα προϊόν είναι επικίνδυνο, μπορούν να κάνουν τα εξής για να διασφαλίσουν τη σωματική ακεραιότητα των καταναλωτών: - Αν ο κίνδυνος δεν είναι πολύ μεγάλος, προειδοποιούν το κοινό με ανακοινώσεις

σχετικά με τον κίνδυνο που διατρέχουν από τη χρήση του προϊόντος και με το πώς μπορούν να το χρησιμοποιήσουν με ασφάλεια.

- Αν ο κίνδυνος είναι μεγάλος, μπορούν να αποσύρουν το προϊόν από την αγορά και να ζητήσουν την επιστροφή όσων προϊόντων έχουν ήδη αγοραστεί.

Επειδή η ΕΕ και οι εθνικές κυβερνήσεις έχουν από κοινού την ευθύνη για την ασφάλεια των καταναλωτών, η ΕΕ και οι 27 χώρες μέλη της, μαζί με την Ισλανδία, το Λίχτενσταϊν και τη Νορβηγία, συμμετέχουν στο ευρωπαϊκό σύστημα έγκαιρης προειδοποίησης για επικίνδυνα καταναλωτικά προϊόντα (RAPEX).

Όταν μια εθνική κυβέρνηση διαπιστώσει την ύπαρξη ενός επικίνδυνου προϊόντος, στέλνει αμέσως μια αναφορά (που ονομάζεται ειδοποίηση) στην Ευρωπαϊκή Επιτροπή μέσω του συστήματος RAPEX. Το προσωπικό της Επιτροπής που ευθύνεται για θέματα ασφάλειας καταναλωτή ελέγχει τις πληροφορίες για να βεβαιωθεί ότι είναι ολοκληρωμένες και ασφαλείς, και στη συνέχεια τις κοινοποιεί στους αρμόδιους και στις 30 χώρες. Το σύστημα RAPEX παρέχει τη διαβεβαίωση ότι λαμβάνονται όλα τα απαιτούμενα μέτρα και ενέργειες για την αποτροπή ή τον περιορισμό της προώθησης ή χρήσης επικίνδυνων προϊόντων σε όλες τις συμμετέχουσες χώρες.

Κοινοποίηση πληροφοριών για επικίνδυνα προϊόντα

http://ec.europa.eu/rapex

Τι πρέπει να κάνεις αν ανακαλύψεις ότι ένα από τα παιχνίδια του μικρότερου αδερφού ή της αδερφής σου περιέχει αποσπώμενα κομμάτια που μπορεί να τα καταπιεί; Τι θα έκανες αν είχες αγοράσει μια συσκευή με χαλασμένο καλώδιο, που μπορεί να προκαλέσει ηλεκτροπληξία, φωτιά ή εγκαύματα;

Σε αυτές τις περιπτώσεις, πρέπει να σταματήσετε να αγοράζετε τα προϊόντα, να τα απομακρύνετε με ασφάλεια και να αναφέρετε αμέσως το πρόβλημα. Αλλά, με ποιο τρόπο;

Επικίνδυνα προϊόντα

Πώς μπορώ να προστατέψω τον εαυτό μου; • Σκεφθείτε προσεκτικά πριν δώσετε οπουδήποτε προσωπικές πληροφορίες.

Ποιος αποθηκεύει αυτές τις λεπτομέρειες; Θα αποθηκευτούν και θα χρησιμοποιηθούν με υπευθυνότητα και θα είναι προσβάσιμες από το ευρύ κοινό; Αν έχετε τον έλεγχο των στοιχείων σας, μπορείτε να είστε βέβαιοι ότι δε θα πέσουν σε λάθος χέρια.

• Χρησιμοποιείτε ηλεκτρονικές διευθύνσεις από υπηρεσίες όπως hotmail, yahoo ή gmail, και χρησιμοποιείτε μια διεύθυνση που δεν αποκαλύπτει το όνομα και τη διεύθυνσή σας.

• Προσέχετε πολύ όταν λαμβάνετε ‘cookies’, κωδικούς ανίχνευσης που εγκαθιστούν οι ιστοσελίδες στον υπολογιστή σας κάθε φορά που επισκέπτεστε έναν δικτυακό τόπο, ώστε να μπορούν να σας αναγνωρίσουν την επόμενη φορά. Τα cookies είναι συνήθως ακίνδυνα αλλά μερικές φορές μπορεί να περιέχουν κακοήθη στοιχεία που αποκαλύπτουν για εσάς περισσότερα στοιχεία απ’ όσα φαντάζεστε.

• Μπλοκάρετε τα αναδυόμενα μηνύματα (pop-ups) στο πρόγραμμα πλοήγησης. Είναι ενοχλητικά και μπορεί επίσης να περιέχουν κακοήθη στοιχεία που μπορεί να βλάψουν την ασφάλειά σας.

• Καταστρέφετε όλους τους λογαριασμούς, αντίγραφα λογαριασμών και οποιαδήποτε άλλα έγγραφα περιέχουν προσωπικές πληροφορίες και μην τα ρίχνετε απλά στον κάδο ανακύκλωσης.

• Ελέγχετε τακτικά αν έχουν ανοίξει λογαριασμοί ή πιστωτικές κάρτες στο όνομά σας, την ύπαρξη των οποίων δε γνωρίζατε.

• Προστατέψτε τον υπολογιστή σας με λογισμικό anti-virus και συμπεριλάβετε firewall (τείχος ασφαλείας) ως προστασία από οποιονδήποτε θελήσει να έχει πρόσβαση στον υπολογιστή σας από απομακρυσμένο σημείο χωρίς την άδειά σας.

• Μη χρησιμοποιείτε τον ίδιο κωδικό πρόσβασης για όλους τους λογαριασμούς σας, αλλά διαφορετικούς που θα είναι δύσκολο να τους ανακαλύψει κάποιος άλλος. Συμπεριλάβετε αριθμούς, γράμματα και ειδικούς χαρακτήρες που ενισχύουν την ασφάλεια του κωδικού.

• Μη διαφημίζετε στο διαδίκτυο πληροφορίες για τον εαυτό σας. Όπου μπορείτε, κρατήστε τον έλεγχο των προσωπικών σας δεδομένων.

• Κρατήστε μόνο τους φίλους σας ως προσωπικές επαφές στο διαδίκτυο. Μη συναντιέστε ποτέ με αγνώστους χωρίς να σας συνοδεύει ένας ενήλικας που εμπιστεύεστε.

Για περισσότερες πληροφορίες: http://europa.eu/scadplus/leg/el/s21012.htmwww.ydt.grwww.saferinternet.gr

�� ��

Τι αναγράφεται σε μια ετικέτα;

Έχετε προσέξει ποτέ τις ετικέτες στα τρόφιμα που αγοράζετε; Φαίνεται να είναι μεγαλύτερες χρόνο με το χρόνο. Και πράγματι είναι, επειδή η ΕΕ έχει θεσπίσει μερικούς αυστηρούς κανονισμούς σχετικά με τις πληροφορίες που πρέπει να παρέχουν οι παραγωγοί στους καταναλωτές. Οι ετικέτες μάς ενημερώνουν για την ημερομηνία λήξης του προϊόντος, την προέλευσή του, τον τρόπο αποθήκευσης ή παρασκευής του, και κυρίως για τα συστατικά του. Αυτό είναι ιδιαίτερα σημαντικό για όσους πάσχουν από αλλεργίες.

Οι ετικέτες σε όλη την ΕΕ είναι τυποποιημένες – σημαίνουν το ίδιο πράγμα, ανεξάρτητα από τη χώρα που βρίσκεστε.

Τι πρέπει να προσέχετε:

Ετικέτες και αλλεργίες

Περίπου το 2% όλων των ενηλίκων και το 5% των παιδιών πάσχουν από κάποια μορφή αλλεργίας σε τρόφιμα. Οι βαριές μορφές αλλεργιών μπορεί να οδηγήσουν σε θάνατο. Η νομοθεσία της ΕΕ απαιτεί να αναγράφονται όλα τα συστατικά, ακόμη και όσα χρησιμοποιήθηκαν κατά τη διαδικασία παραγωγής της τροφής. Τα πιο συνηθισμένα αλλεργιογόνα συστατικά περιλαμβάνουν τα εξής:

• Οι ετικέτες πρέπει να αναφέρουν εάν τα τρόφιμα περιέχουν ένα συστατικό ή μια ουσία που μπορεί να προκαλέσει αλλεργική αντίδραση.

• Τα συστατικά αναγράφονται σε φθίνουσα σειρά ανάλογα με το βάρος τους. Πρέπει να αναφέρονται όλα τα συστατικά, συμπεριλαμβανομένου του νερού και των προσθετικών τροφής.

• Προσέξτε τις αναγραφόμενες ημερομηνίες, όπως «Ανάλωση έως» και «Ημερομηνία λήξης» για να μη θέσετε σε κίνδυνο την υγεία σας.

• Οι ετικέτες που αναφέρονται στα θρεπτικά στοιχεία παρέχουν πληροφορίες π.χ. για την ποσότητα ενέργειας, πρωτεϊνών, υδατανθράκων, λίπους, ινών, νατρίου, βιταμινών και μετάλλων που περιέχονται στα τρόφιμα. Αυτό δεν είναι υποχρεωτικό στην ΕΕ, εκτός εάν έχει γίνει συγκεκριμένη καταγγελία σχετικά με τις θερμίδες ή τα θρεπτικά συστατικά που περιέχονται σε μια τροφή.

• Τα στοιχεία επικοινωνίας του κατασκευαστή πρέπει να αναγράφονται ξεκάθαρα στην ετικέτα, ώστε να μπορούν οι καταναλωτές να ζητήσουν περισσότερες πληροφορίες για το προϊόν ή να διαμαρτυρηθούν.

• Οι εικόνες επάνω στις ετικέτες πρέπει να είναι ακριβείς. Ένα γιαούρτι φράουλα με τεχνητή, και όχι φυσική, γεύση δε μπορεί να απεικονίζει φράουλες στη συσκευασία του.

• Προσέχετε πάντα το χρόνο απόψυξης και μαγειρέματος στην ετικέτα.

• Ορισμένες τροφές έχουν «γεωγραφικές ενδείξεις» - για παράδειγμα, το ζαμπόν Πάρμα ονομάζεται έτσι μόνο αν προέρχεται

από την ομώνυμη πόλη της Ιταλίας. Το ίδιο ισχύει και για τη σαμπάνια.

Για περισσότερες πληροφορίες σχετικά με τις ετικέτες: www.efsa.eu.intwww.iad.gr/assets/media/PDF/P/230.pdf

• Δημητριακά που περιέχουν γλουτένη• Όστρακα (θαλασσινά όπως καβούρια,

αστακοί, γαρίδες κλπ.)• Αυγά • Ψάρι• Φιστίκια• Άλλοι ξηροί καρποί (αμύγδαλα, φουντούκια,

καρύδια, κάσιους, πεκάν, φιστίκια Aιγίνης, μακαντάμια)

• Σουσάμι• Σόγια• Γάλα• Σέλινο• Μουστάρδα• Διοξείδιο του θείου και θειώδες άλας σε

μεγάλες ποσότητες

Τι είναι οι ετικέτες ΓΤΟ (γενετικά τροποποιημένοι οργανισμοί);Στην ΕΕ, αν μια τροφή περιέχει ή αποτελείται από γενετικά τροποποιημένους οργανισμούς ή περιέχει συστατικά που έχουν παραχθεί από γενετικά τροποποιημένους οργανισμούς, αυτό πρέπει να αναγράφεται στην ετικέτα. Για γενετικά τροποποιημένα προϊόντα που πωλούνται χύμα, οι σχετικές πληροφορίες πρέπει να εμφανίζονται ακριβώς δίπλα στην τροφή.

Σύμφωνα με τους κανονισμούς της ΕΕ, σε προϊόντα όπως το αλεύρι, το λάδι και το σιρόπι γλυκόζης πρέπει να αναγράφεται ότι είναι γενετικά τροποποιημένα αν έχουν τέτοια προέλευση. Αλλά τα προϊόντα που παράγονται με τεχνολογία γενετικής τροποποίησης (τυρί που παράγεται από γενετικά τροποποιημένα ένζυμα κλπ.) δε χρειάζεται να φέρουν τη σχετική ετικέτα. Τα προϊόντα, όπως το κρέας, το γάλα και τα αυγά που προέρχονται από ζώα που κατανάλωσαν γενετικά τροποποιημένη τροφή, επίσης δε χρειάζεται να φέρουν τη σχετική ετικέτα.

Για περισσότερες πληροφορίες:www.naturaldiet.gr/metalagmena.htmwww.minagric.gr/Greek/3.6.ΓΤΟ.htmlhttp://ec.europa.eu/food/food/biotechnology

�� ��

Χρωματιστά μαλλιά – είναι ασφαλές;

Έχετε φυσικά ξανθά, καστανά ή κόκκινα μαλλιά; Ή μήπως αγοράζετε μπουκάλια βαφής για να βάψετε ή να κάνετε ανταύγειες στα μαλλιά σας; Αν ναι, σκεφθείτε τα παρακάτω πριν αποφασίσετε.

Είναι αξιόπιστη η δοκιμή;

Όλο και περισσότεροι νέοι στην Ευρώπη αλλάζουν το χρώμα των μαλλιών τους, απορρίπτοντας το φυσικό τους χρώμα χάριν μιας παλέτας άλλων χρωμάτων, για βαφές και ανταύγειες. Αν όμως θέλετε ένα διαφορετικό στυλ, το τίμημα είναι μεγαλύτερο απ’ όσο νομίζετε.

Κάποιοι άνθρωποι είναι ιδιαίτερα ευαίσθητοι στις χημικές ουσίες που περιέχονται στις βαφές μαλλιών. Τα συμπτώματα ποικίλλουν: από φαγούρα και ενόχληση στο κεφάλι μέχρι σοβαρό ερεθισμό στο δέρμα, πρήξιμο στα μάτια, το λαιμό και το μέτωπο που μπορεί να έχει ως αποτέλεσμα την εισαγωγή σε νοσοκομείο. Για το λόγο αυτό, το 2006 η ΕΕ απαγόρευσε 22 ουσίες που χρησιμοποιούνται για την παραγωγή βαφών για μαλλιά και πλέον διεξάγονται περισσότερες έρευνες για το θέμα.

Πριν βάψετε τα μαλλιά σας, οι οδηγίες που αναγράφονται στο προϊόν σάς συνιστούν να εκτελέσετε μια δοκιμή. Αυτό γίνεται με το να εφαρμόσετε μια μικρή ποσότητα βαφής στο δέρμα σας. Αν δεν παρατηρηθεί ερεθισμός ή κοκκινίλα τις επόμενες 48 ώρες, αυτό σημαίνει ότι δεν έχετε κάποια ευαισθησία στις χημικές ουσίες που περιέχονται στο προϊόν.

Για να μάθετε περισσότερα: http://europa.eu/rapid/pressReleasesAction.do?reference=IP/06/1047http://news.pathfinder.gr/health/19095.htmlwww.medlook.net/article.asp?item_id=1221http://ec.europa.eu/health/ph_risk/committees/04_sccp/docs/sccp_o_100.pdf

Αυτό το γνωρίζατε;Η αγορά προϊόντων βαφής μαλλιών

στην ΕΕ ήταν € 2.6 δισεκατομμύρια το 2004, ποσό που αναλογεί στο 8% του γενικού τζίρου των εταιρειών καλλυντικών της

Ευρώπης. Οι μόνιμες βαφές αντιστοιχούν στο 70% με 80% της αγοράς προϊόντων βαφής

στην Ευρώπη. Τουλάχιστον το 60% των γυναικών βάφουν τα μαλλιά τους, το 5% με

10% των ανδρών και η μέση συχνότητα είναι έξι με οκτώ φορές το χρόνο.

Αυτό το γνωρίζατε;Στη Δανία, το 75% των νέων

γυναικών βάφουν τα μαλλιά τους και ο μέσος όρος της ηλικίας κατά την

οποία αρχίζουν να το δοκιμάζουν είναι τα 16 χρόνια. Τη Δανία την ξεπερνάει

μόνο η Ιαπωνία όπου το 85% των νέων γυναικών αλλάζουν το χρώμα των

μαλλιών τους.

Ποια είναι η αλήθεια πίσω από το μαύρισμα;

Προσπαθείτε να αποκτήσετε αυτό που θεωρείτε υγιές μπρονζέ μαύρισμα; Πριν ορμήσετε στον ήλιο απροστάτευτοι, ξανασκεφθείτε το. Οι περισσότεροι ξεχνάμε ότι αυτό που προκαλεί το μαύρισμα του δέρματος είναι η έκθεση στις υπέρυθρες ακτίνες (UV). Οι ακτίνες UV μεταλλάσσουν τα κύτταρα του δέρματος με αποτέλεσμα να προκαλούν εγκαύματα, πρόωρη γήρανση της επιδερμίδας, ζημιές στα μάτια και καρκίνο του δέρματος. Στην Αγγλία το 1999 παρουσιάστηκαν πάνω από 65,000 περιπτώσεις καρκίνου του δέρματός. Σήμερα στην Αγγλία πάνω από 2,000 άνθρωποι πεθαίνουν κάθε χρόνο από καρκίνο του δέρματος.

Τον Ιούλιο του 2007, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή ξεκίνησε μια ενημερωτική εκστρατεία για ασφαλή συμπεριφορά ενώ απολαμβάνουμε τον ήλιο. Η εκστρατεία αυτή παρουσίασε μια σειρά οδηγιών με διαγράμματα και ένα νέο λογότυπο – το λογότυπο ή σφραγίδα UV-A – για τα αντηλιακά προϊόντα.

UVA

Κανένα προϊόν δεν μπορεί να εμποδίσει τελείως τις βλαβερές ακτίνες του ήλιου και η Επιτροπή έχει απαγορεύσει τη χρήση παραπλανητικών ισχυρισμών, όπως «ολική προστασία» σε αντηλιακά προϊόντα. Αυτοί οι ισχυρισμοί θα αντικατασταθούν από τυποποιημένες περιγραφές δεικτών προστασίας, όπως «χαμηλός», «μεσαίος», «υψηλός» και «πολύ υψηλός» βαθμός προστασίας.

Πιστεύω ότι η Ευρώπη πρέπει να παρέχει ασφαλή και φιλικά προς το περιβάλλον καλλυντικά προϊόντα. Nadia, 20

Ωστόσο, σύμφωνα με την ανεξάρτητη Επιστημονική Επιτροπή για τα Καταναλωτικά Προϊόντα (ΕΕΚΠ) της ΕΕ, η δοκιμή αυτή δεν σας προστατεύει επαρκώς. Μπορεί να οδηγήσει σε παραπλανητικά αποτελέσματα δίνοντας σε άτομα που είναι αλλεργικά σε βαφές την εσφαλμένη εντύπωση ότι δεν είναι ή ότι δε διατρέχουν κανένα κίνδυνο να παρουσιάσουν κάποια αλλεργική αντίδραση. Η δοκιμή μπορεί επίσης να προκαλέσει ευαισθησία του δέρματος σε ουσίες που περιέχονται στη βαφή μαλλιών.

�� ��

Τι πρέπει να γνωρίζετε για την ακτινοβολία UV

Υπάρχουν δύο είδη ακτινοβολίας UV. Η ακτινοβολία UV-B προκαλεί εγκαύματα. Η ακτινοβολία UV-A προκαλεί πρόωρη γήρανση και βλάπτει το ανοσοποιητικό σύστημα. Και τα δύο είδη ακτινοβολίας προκαλούν καρκίνο. Ο δείκτης αντηλιακής προστασίας (SPF) που αναγράφεται στις ετικέτες των αντηλιακών προϊόντων αναφέρεται μόνο στην ακτινοβολία UV-B. Η βιομηχανία τώρα αρχίζει να εισάγει την τυποποιημένη σφραγίδα UV-A στις ετικέτες των προϊόντων, υποδεικνύοντας έτσι την ελάχιστη προστασία από UV-A που αυξάνεται μαζί με τον δείκτη SPF.

Μειώστε τον κίνδυνο!

Η Επιτροπή έχει αναπτύξει τις οδηγίες για να βοηθήσει τους πολίτες της ΕΕ να προστατέψουν τον εαυτό τους από τον καρκίνο του δέρματος καθώς και μια σειρά διαγραμμάτων που θα παρουσιάζονται σε δημόσιους χώρους και θα υπενθυμίζουν στον κόσμο να προστατεύεται κατάλληλα.

Αυτό μας υπενθυμίζει να αποφεύγουμε την υπερβολική έκθεση στον ήλιο μεταξύ 11.00 και 15.00, όταν δηλαδή η ακτινοβολία UV βρίσκεται στο υψηλότερο σημείο.

Όταν δεν υπάρχει σκιά, φροντίστε να μην είστε εντελώς εκτεθειμένοι στον ήλιο. Προστατέψτε τον εαυτό σας φορώντας ελαφριά ρούχα, πλατύγυρο καπέλο και γυαλιά ηλίου καλής ποιότητας.

Χρησιμοποιείτε σωστά το αντηλιακό. Επιλέξτε αντηλιακό για τον δικό σας τύπο δέρματος – εφαρμόστε μεγάλη ποσότητα και επαναλάβετε. Ο περισσότερος κόσμος δε χρησιμοποιεί σωστά το αντηλιακό. Για να έχει το βαθμό προστασίας που υποδεικνύεται από το SPF, ένας ενήλικας χρειάζεται περίπου 35 γρ. ή έξι μικρές κουταλιές για να καλύψει όλο του το σώμα. Συνήθως όμως χρησιμοποιούμε τη μισή ποσότητα. Πρέπει να βάζετε αντηλιακό κάθε δύο ώρες και επίσης αφού βγείτε από τη θάλασσα ή στεγνώσετε.

Επειδή η ηλιακή ακτινοβολία είναι ιδιαίτερα επικίνδυνη για τα παιδιά, είναι σημαντικό να αποφεύγεται. Ο κίνδυνος καρκίνου στο δέρμα είναι μεγαλύτερος αν ένα βρέφος ή μικρό παιδί έχει εκτεθεί υπερβολικά σε ακτινοβολία UV. Οι δερματολόγοι συμβουλεύουν να μην εκτίθενται καθόλου τα βρέφη και τα μικρά παιδιά σε απευθείας ακτινοβολία.

Για να μάθετε περισσότερα:www.add.gr/org/hc/leafskin.htmwww.hesmo.gr/html/faq-skin-cancer.php

http://ec.europa.eu/consumers/cons_safe/prod_safe/gpsd/sunscreen/index_en.htm

Αυτό το γνωρίζατε;- Όσοι έχουν ανοιχτόχρωμη επιδερμίδα, φακίδες ή κρεατοελιές κινδυνεύουν

περισσότερο από καρκίνο του δέρματος.- Χρησιμοποιείτε αντηλιακή κρέμα που προστατεύει από ακτινοβολία UV-B και UV-

A. Συχνά υποτιμούμε τον κίνδυνο που κρύβεται πίσω από την ακτινοβολία UV-A.- Οι ακτίνες UV διαπερνούν τα σύννεφα, γι’ αυτό πρέπει να χρησιμοποιείτε αντηλιακό

ακόμη και τις καλοκαιρινές ημέρες με συννεφιά.- Το τεχνητό μαύρισμα (solarium) δεν είναι ασφαλέστερο, καθώς υπάρχει κίνδυνος

μελανώματος, της πιο επικίνδυνης μορφής καρκίνου του δέρματος. - Τα επαναλαμβανόμενα εγκαύματα από τον ήλιο αυξάνουν τον κίνδυνο καρκίνου

του δέρματος. - Πρέπει να λαμβάνετε σοβαρά υπόψη οποιαδήποτε αλλαγή σε κρεατοελιά, φακίδα ή

κηλίδα στην επιδερμίδα σας, η οποία γίνεται γρήγορα, δηλαδή μέσα σε εβδομάδες ή μήνες.

- Το μαύρισμα μπορεί να είναι της μόδας στις μέρες μας, αλλά ο ήλιος προκαλεί ρυτίδες, χαλάρωση, μαύρους κύκλους και σκούρες κηλίδες καθώς μεγαλώνετε.

- Τα μάτια σας είναι ευαίσθητα στην ακτινοβολία UV – τα γυαλιά δεν προσθέτουν μόνο στυλ στην εμφάνισή σας αλλά και προστατεύουν τα μάτια σας!

Συγκέντρωση πληροφοριών για τα γονίδιά μαςΣήμερα, περισσότερο από ποτέ, εξαρτόμαστε από την οπτική επικοινωνία – περίπου το 90% όλων των πληροφοριών που χρησιμοποιούμε περνάει από τα μάτια μας. Επειδή όμως δε γνωρίζουμε πώς μπορούμε να αποτρέψουμε τυχόν βλάβη στον αμφιβληστροειδή, όλο και περισσότεροι άνθρωποι υποφέρουν από σοβαρή βλάβη στα μάτια. Η πιο συνηθισμένη αιτία τύφλωσης στην Ευρώπη είναι ο εκφυλισμός της ωχράς κηλίδας που σχετίζεται με την ηλικία (Age-Related Macular Degeneration), η οποία επηρεάζει περίπου 12,5 εκατομμύρια ανθρώπους. Οι επιστήμονες σε όλη την Ευρώπη συνεργάζονται για να κατανοήσουμε καλύτερα – σε επίπεδο γονιδίων – πώς λειτουργούν τα μάτια μας και τι προκαλεί την επιδείνωση της όρασης. Η πρωτοβουλία EVI-GENORET που χρηματοδοτείται από την ΕΕ είναι το μεγαλύτερο επιστημονικό έργο για τις παθήσεις των ματιών που έχει γίνει ποτέ στην Ευρώπη και έχει ήδη οδηγήσει σε αναγνώριση των γονιδίων που προκαλούν τον εκφυλισμό του αμφιβληστροειδούς. Για περισσότερες πληροφορίες:www.evi-genoret.org

�� ��

Παχυσαρκία – ένα σοβαρό πρόβλημα

Ποιες είναι οι αιτίες;

H παχυσαρκία είναι ένα σοβαρό πρόβλημα σε όλη την ΕΕ, αφού οι νέοι τρώνε πολύ και γυμνάζονται λίγο. Οι επιπτώσεις στην υγεία είναι τρομακτικές: υπολογίζεται ότι περισσότερα από ένα εκατομμύριο παιδιά στην Ευρώπη έχουν υψηλή πίεση ή υψηλά επίπεδα χοληστερόλης, διατρέχοντας έτσι κίνδυνο για καρδιακές παθήσεις, και 1,4 εκατομμύριο βρίσκονται στα αρχικά στάδια ηπατικής διαταραχής.

Η αναλογία των παχύσαρκων μαθητών στην Ευρώπη έχει αυξηθεί σχεδόν 50% από τα τέλη της δεκαετίας του 1990 και σχεδόν θα διπλασιαστεί σε 6,4 εκατομμύρια μέχρι το 2010, σύμφωνα με την Διεθνή Ένωση για τη Μελέτη της Παχυσαρκίας (International Association for the Study of Obesity).

Η Διεθνής Ομάδα Εργασίας για την Παχυσαρκία (International Obesity Taskforce) αναφέρει ότι η παιδική παχυσαρκία αυξάνεται περισσότερο στη νότια Ευρώπη. Στη βόρεια Ευρώπη, το 10% με 20% των παιδιών είναι υπέρβαρα συγκριτικά με το 20% με 35% στη νότια. Επισημαίνεται επίσης ότι το 36% των εννιάχρονων παιδιών στην ηπειρωτική Ιταλία και Σικελία είναι υπέρβαρα ή παχύσαρκα, ενώ στην Ισπανία επηρεάζεται το 27% των παιδιών και εφήβων. Στην Κρήτη, το 39% των παιδιών ηλικίας 12 ετών είναι υπέρβαρα.

Για περισσότερες πληροφορίες για την υγιεινή διατροφή: www.youth-health.grwww.stressteen.stress.grwww.diet4all.gr/nutrition_health.htm

Ο τρόπος ζωής ευθύνεται κυρίως για την αυξανόμενη παχυσαρκία των Ευρωπαίων. Παρόλο που όταν ερωτηθούν σχεδόν όλοι θεωρούν ότι γυμνάζονται, μόνο το ένα τέταρτο αυτών γυμνάζεται εντατικά. Αυτό όμως που ενδείκνυται είναι να ασκούμαστε τουλάχιστον 1 με 11/2 ώρα την ημέρα. Επίσης τρώμε περισσότερο: σε όλη την ΕΕ το 1999 η κατανάλωση των ημερήσιων θερμίδων ήταν μεγαλύτερη κατά 300 θερμίδες από το 1970.

Τρώω συχνά πρόχειρο φαγητό και έτοιμα γεύματα. Το ξέρω ότι είναι ανθυγιεινό αλλά αθλούμαι για να διατηρώ τη φόρμα μου. Δεν έχει σημασία μόνο τι τρως

– εξίσου σημαντική είναι και η άσκηση.Antoine, 18

Προς μια Ευρώπη χωρίς τσιγάρο

Μπορείτε να φανταστείτε μια κοινωνία χωρίς τσιγάρο; Μια κοινωνία, όπου δεν θα υπήρχαν χώροι γεμάτοι καπνό, όπου οι άνθρωποι θα ζούσαν περισσότερο, θα ήταν πιο δραστήριοι και υγιείς; Αυτό είναι που θέλει να επιτύχει η ΕΕ, καταρχήν αποθαρρύνοντας τους ανθρώπους – και ιδιαίτερα τους νέους ανθρώπους – να καπνίζουν και να θέτουν σε κίνδυνο τους γύρω τους, τους παθητικούς καπνιστές. Όσοι είναι ήδη εξαρτημένοι, μπορούν να ζητήσουν βοήθεια για να κόψουν αυτή τη συνήθεια.

Για περισσότερες πληροφορίες: www.help-eu.com – www.nosmoking.gr

Αρχίσαμε το κάπνισμα για να φαινόμαστε πιο ώριμοι. Γιατί να μην το σταματήσουμε για τον ίδιο λόγο;

Η πλειοψηφία των Ευρωπαίων τίθενται υπέρ των πολιτικών

κατά του καπνίσματος – το 88% υποστηρίζει την

απαγόρευση του καπνίσματος σε γραφεία, εσωτερικούς

χώρους εργασίας και δημόσιους χώρους.

European Youth ManifestoΔείτε τι λένε για το κάπνισμα 10.000 νέοι

Ευρωπαίοι: www.help-eu.com/youthandtobacco

Η νικοτίνη είναι ιδιαίτερα εθιστική και υπάρχει σε όλα τα προϊόντα καπνού. Για το λόγο αυτό, οι περισσότεροι καπνιστές

είναι εξαρτημένοι. Και όσο πιο νέος ξεκινήσεις, τόσο πιθανότερο είναι να

εξαρτηθείς από το κάπνισμα.

Για να βοηθήσει τους καπνιστές να κόψουν το κάπνισμα, η ΕΕ έχει λάβει σημαντικά μέτρα! Ξεκίνησε σε όλη την Ευρώπη μια εκστρατεία ενημέρωσης για τη δημόσια υγεία: «Help – Για μια ζωή χωρίς κάπνισμα». Η εκστρατεία πραγματοποιείται και στις 27 χώρες μέλη της ΕΕ σε 22 γλώσσες. Η ιστοσελίδα Help παρέχει βοήθεια, συμβουλές και υποστήριξη. Στόχο έχει να μεταδώσει το μήνυμα ότι το κάπνισμα είναι εκτός μόδας και ότι οι άνθρωποι μπορούν να ζήσουν και χωρίς αυτό. Η ιστοσελίδα είναι γεμάτη με συμβουλές για να μην

το ξεκινήσετε, πώς να αντισταθείτε στην πίεση των συμμαθητών σας ή στο παθητικό κάπνισμα. Αν είστε καπνιστές, μπορείτε να εγγραφείτε για να λαμβάνετε μηνύματα που θα σας βοηθήσουν και θα σας ενθαρρύνουν να αντιμετωπίσετε τις σχετικές δυσκολίες. Μέχρι σήμερα, 4.2 εκατομμύρια άνθρωποι έχουν επισκεφθεί το δικτυακό τόπο Help.

70 ��

Είστε εξαρτημένοι από το διαδίκτυο;

Πόση ώρα περνάτε στο διαδίκτυο ψάχνοντας σε διάφορες ιστοσελίδες, συνομιλώντας ή ανταλλάσσοντας άμεσα μηνύματα; Μήπως θεωρείτε ότι είναι πάρα πολλή;

Μια υγιής ισορροπία είναι πολύ σημαντική

Μια πρόσφατη έρευνα σε νέους δεκαέξι χωρών από όλο τον κόσμο, έδειξε ότι τα κορίτσια ηλικίας 14 έως 17 ετών περνούν κατά μέσο όρο 21 ώρες την εβδομάδα στο διαδίκτυο – ενώ τα αγόρια από 22 έως 24 ετών 31 ώρες την εβδομάδα.

Οι νέοι στη Γερμανία χρησιμοποιούν το διαδίκτυο λιγότερο από όλους τους Ευρωπαίους και μόνο το 25% αναφέρει ότι του αρέσει το διαδίκτυο έναντι του 75% των Ολλανδών νέων - 85% των οποίων υποστηρίζουν ότι δε μπορούν να ζήσουν χωρίς email.

Οι περισσότεροι νέοι χρησιμοποιούν το διαδίκτυο για να επικοινωνούν με τους φίλους τους – έχουν, κατά μέσο όρο, 20 φίλους στο διαδίκτυο. Περισσότεροι από τους μισούς διατηρούν ένα τακτικά ενημερωμένο προφίλ σε κάποια εφαρμογή επικοινωνίας φίλων στο διαδίκτυο. Είναι σαφές ότι η επικοινωνία με φίλους μέσω διαδικτύου αποτελεί προτεραιότητα, αφού με αυτό τον τρόπο η κοινωνικοποίηση δε σταματάει όταν γυρνούν σπίτι από το σχολείο – αλλά συνεχίζουν τις συζητήσεις και μέσω διαδικτύου. Σχεδόν το 70% των νέων που ρωτήθηκαν είπαν ότι το πρώτο πράγμα που κάνουν αφού ενεργοποιήσουν τον υπολογιστή τους είναι να ελέγξουν την υπηρεσία ανταλλαγής άμεσων μηνυμάτων.

Για περισσότερες πληροφορίες: www.tanea.gr/sector.aspx?nid=3348091

Η διατήρηση μιας υγιούς ισορροπίας είναι σημαντική και ενώ οι υπολογιστές και το διαδίκτυο παίζουν μεγάλο ρόλο στη ζωή μας, οι περισσότεροι νέοι Ευρωπαίοι περνούν περισσότερη ώρα στην τηλεόραση παρά στο διαδίκτυο.

Για κάποιους όμως το διαδίκτυο μπορεί να γίνει εξάρτηση. Οι νέοι που είναι εξαρτημένοι από το διαδίκτυο, περνούν ατελείωτες ώρες σε δωμάτια επικοινωνίας (chat rooms). Ωστόσο, είναι σημαντικό να θυμάστε ότι οι πραγματικοί άνθρωποι και οι πραγματικές φιλίες είναι πολύ σημαντικότερες από τη συνομιλία με ανθρώπους που έχετε γνωρίσει μόνο στον κυβερνοχώρο.

Όσοι είναι εξαρτημένοι από το διαδίκτυο, περνούν το χρόνο τους με παιχνίδια, τζόγο, πορνογραφικό υλικό και απευθείας δημοπρασίες. Τα συμπτώματα περιλαμβάνουν πόνο στη μέση, σύνδρομο καρπιαίου σωλήνα, ξηρά μάτια, ημικρανίες και διαταραχές στον ύπνο.

Ζητήστε βοήθεια

Αν αισθάνεστε ότι μπορεί να είστε εξαρτημένοι, πρέπει να το εκμυστηρευτείτε σε κάποιον που εμπιστεύεστε, ένα πραγματικό άτομο και όχι κάποιον που γνωρίσατε στο διαδίκτυο. Αυτό το άτομο μπορεί να είναι ο πατέρας ή η μητέρα σας, ο καθηγητής ή η καθηγήτρια σας ή ένας μεγαλύτερος/η αδελφός/αδελφή. Μπορείτε επίσης να μιλήσετε στο γιατρό σας. Υπάρχουν πράγματα που μπορείτε να κάνετε για να βοηθήσετε τον εαυτό σας, όπως να

μετακινήσετε τον υπολογιστή από το δωμάτιό σας σε ένα άλλο δωμάτιο ώστε να μπορούν και οι υπόλοιποι να βλέπουν πόση ώρα περνάτε στο διαδίκτυο. Υπάρχει επίσης λογισμικό που ελέγχει και περιορίζει τη χρήση του διαδικτύου. Μπορείτε επίσης να προσπαθήσετε να βρείτε άλλη διέξοδο για τα ενδιαφέροντά σας.

Μήπως είστε εξαρτημένοι;

Μήπως ανησυχείτε ότι ξοδεύετε πολλή ώρα στο διαδίκτυο; Πρέπει να αναρωτηθείτε για τα εξής:

• Παραμελείτε το διάβασμα για το σχολείο;• Κάθεστε ξύπνιοι μέχρι αργά το βράδυ μπροστά στον υπολογιστή;• Μήπως οι γονείς σας ή άλλα μέλη της οικογένειάς σας διαμαρτύρονται

για το λόγο αυτό;• Αισθάνεστε θυμωμένοι, απογοητευμένοι και οξύθυμοι όταν

δεν είστε μπροστά υπολογιστή σας; • Αισθάνεστε ένα είδος ευφορίας όταν είστε στο

διαδίκτυο;• Χάνετε την ψυχραιμία σας αν σας ενοχλήσει

κάποιος εκείνη τη στιγμή;• Είστε μυστικοπαθείς σχετικά με το χρόνο που

περνάτε στο διαδίκτυο και λέτε ψέματα στους γονείς σας αν σας ρωτήσουν κάτι σχετικό;

��

Ο φυσικός κόσμος βρίσκεται υπό απειλή

Τα φυτά, τα ζώα, τα πουλιά, τα δάση, οι ωκεανοί, τα ποτάμια, τα χωράφια – όλα τα στοιχεία που κάνουν τον πλανήτη τόσο πολύμορφο – απειλούνται όλο και περισσότερο. Αν αφανιστεί αυτή η βιοποικιλότητα, όλα όσα θεωρούμε δεδομένα, όπως το καθαρό νερό, ο καθαρός αέρας, τα φρέσκα τρόφιμα μπορεί επίσης να εξαφανιστούν. Μπορείτε να φανταστείτε τη ζωή χωρίς μια βόλτα στο δάσος, τα κελαηδίσματα των πουλιών ή τα φυτά που μας περιβάλλουν;

Η βιοποικιλότητα – η απέραντη ποικιλία ζωής στη γη – είναι αυτό που κάνει τον πλανήτη μας όχι μόνο κατοικήσιμο αλλά και πολύ όμορφο. Η απώλεια της βιοποικιλότητας είναι ένα από τα μεγαλύτερα προβλήματα που αντιμετωπίζει ο πλανήτης. Προκαλείται από τις κλιματικές αλλαγές, την καταστροφή των φυσικών περιβαλλόντων λόγω της εντατικής καλλιέργειας και οικοδόμησης, τη μόλυνση και την υπερ-εκμετάλλευση των δασών, των ωκεανών, των ποταμών, των λιμνών και του εδάφους.

Πιθανώς γνωρίζετε για τον κίνδυνο που διατρέχουν τα τροπικά δάση του Αμαζονίου και την καταστροφή των φυσικών περιβαλλόντων στην Αφρική. Aυτό το φαινόμενο όμως παρατηρείται και στην Ευρώπη. Έχουμε μια εκπληκτική ποικιλία τοπίων, από τα βουνά των Άλπεων μέχρι δάση και υδρότοπους. Όλα αυτά είναι το σπίτι διαφορετικών ειδών ζώων και πουλιών. Πολλά όμως από αυτά κινδυνεύουν από εξαφάνιση και κάποια μάλιστα έχουν εξαφανιστεί εντελώς.

Πόσο μεγάλο είναι το πρόβλημα;

Η Ευρώπη είναι το σπίτι περίπου 200.000 ειδών ζώων και φυτών. Πολλά από αυτά τείνουν να εξαφανιστούν: 52% των ειδών ψαριών,

45% των ερπετών και πεταλούδων, 42% των ενδημικών θηλαστικών, 30% των αμφίβιων και 43% των ειδών πτηνών.

Στην ανοιχτή θάλασσα, πολλά είδη μπακαλιάρου και άλλων ψαριών κινδυνεύουν να αφανιστούν.

Η ΕΕ θεωρεί προτεραιότητα την αντιμετώπιση των εισβαλλόντων ξένων ειδών. Το πρόγραμμα της ΕΕ LIFE+ χρηματοδοτεί την εξάλειψη και τον έλεγχο

των εισβαλλόντων ξένων ειδών.Για περισσότερες πληροφορίες:

http://ec.europa.eu/environment/nature/invasivealien/index_en.htm

Εισβολή ζώων και φυτών!

Η βιοποικιλότητα της Ευρώπης απειλείται από την εισβολή ξένων ζώων και φυτών που δεν προέρχονται από τις ευρωπαϊκές χώρες. Τα είδη αυτά έχουν έρθει στην Ευρώπη τυχαία ή σκόπιμα από ανθρώπους για διάφορους λόγους. Κάποια από αυτά τα είδη έχουν αρνητικές επιπτώσεις στη βιοποικιλότητα της Ευρώπης.

Η αυξανόμενη μετακίνηση των ανθρώπων και αγαθών σε όλο τον κόσμο σημαίνει ότι αυξάνεται και ο αριθμός των εισβαλλόντων ξένων ειδών στην Ευρώπη. Μεταξύ αυτών των ξένων ειδών είναι η καραβίδα, ένα είδος μικρού παπαγάλου και οι αμερικάνικοι γκρι σκίουροι, οι οποίοι έχουν σχεδόν αφανίσει τον κόκκινο σκίουρο της Μεγάλης Βρετανίας. Πολλά ποτάμια, λίμνες και ρυάκια έχουν αποικηθεί πλέον από εξωτικά είδη ψαριών που βλάπτουν σοβαρά το οικοσύστημα.

Τα εισβάλλοντα φυτά αποτελούν επίσης ένα μεγάλο πρόβλημα. Το λεγόμενο γιγαντιαίο hogweed θεωρείται ένα εισβάλλον αγριόχορτο σε όλες σχεδόν τις ευρωπαϊκές χώρες. Προήλθε από την δυτική Ασία κατά τον 18° αιώνα για διακοσμητικούς λόγους και επεκτάθηκε ραγδαία, συναγωνιζόμενο τα ενδημικά φυτά. Αποτελεί επίσης απειλή για τη δημόσια υγεία καθώς ο τοξικός χυμός του μπορεί να προκαλέσει επώδυνες φουσκάλες.

Τα εισβάλλοντα αυτά είδη έχουν επίσης οικονομικές επιπτώσεις, επειδή τα παράσιτά τους μπορεί να καταστρέψουν τις σοδειές, ενώ είναι ιδιαίτερα υψηλό το κόστος για την απομάκρυνση αυτών των παράσιτων από τις καλλιέργειες.

Για περισσότερες πληροφορίες: http://ec.europa.eu/environment/nature/index_en.htmhttp://kpe-kastor.kas.sch.gr/istoselida-biodiversity/b/dangers.htm

��

Γνωρίζω τη σημασία της διατήρησης της βιοποικιλότητας αλλά ειλικρινά δεν έχω χρόνο να κάνω και πολλά πράγματα για αυτό. Tatiana, 20

Επιπλέον, 800 είδη φυτών απειλούνται από εξαφάνιση – αυτά μπορεί να αποτελούν τη βάση για νέα φάρμακα, αν όμως δε δραστηριοποιηθούμε δε θα μάθουμε ποτέ τη χρησιμότητά τους.

�� ��

Προστασία του φυσικού περιβάλλοντος

Για περισσότερες πληροφορίες: www.panda.orghttp://ec.europa.eu/environment/nature/index_en.htmwww.ecorec.grwww.medregio.org/activities/bio_el.html

Γιατί έχει τόση σημασία;

Η απώλεια της βιοποικιλότητας δεν έχει σχέση μόνο με την εξαφάνιση των όμορφων τοπίων, των ζώων, των πουλιών και των φυτών. Είναι σημαντική και για την οικονομική ευημερία, την ασφάλεια, την υγεία και άλλες πτυχές της καθημερινότητάς μας. Για παράδειγμα, η βιοποικιλότητα παρέχει περισσότερο από το 25% των φαρμάκων μας. Η απώλειά της ήδη υπονομεύει και απειλεί να θέσει εκτός τροχιάς τις προσπάθειες για τη βελτίωση της οικονομικής, κοινωνικής και περιβαλλοντικής ευημερίας στην ΕΕ, αλλά και παγκοσμίως.

Μείωση των επιπτώσεων των κλιματικών αλλαγώνΗ προστασία της βιοποικιλότητας στην Ευρώπη μπορεί να βοηθήσει στη μείωση των επιπτώσεων των κλιματικών αλλαγών. Για παράδειγμα, τα υγιή οικοσυστήματα μπορούν να βοηθήσουν στη μείωση των συγκεντρώσεων αερίων του θερμοκηπίου στην ατμόσφαιρα, επειδή τα δάση και τα άλλα φυσικά περιβάλλοντα αποθηκεύουν διοξείδιο του άνθρακα. Τα υγιή οικοσυστήματα μπορούν επίσης να αποτελέσουν ασπίδα προστασίας από φυσικές καταστροφές λόγω των κλιματικών αλλαγών. Για παράδειγμα, οι υγιείς λεκάνες απορροής και τα υγιή πλημμυρικά οικοσυστήματα μπορούν να μειώσουν τις πλημμύρες των ποταμών, ενώ οι υγιείς παράκτιοι υγρότοποι παρέχουν προστασία από τις πλημμύρες που προκαλούνται από τυφώνες.

Τι μέτρα μπορούμε να λάβουμε;

Η ΕΕ έχει λάβει πολλά μέτρα για την προστασία της βιοποικιλότητας σε όλες τις

χώρες μέλη της. Οι παγκόσμιοι ηγέτες έχουν δεσμευτεί για τη σημαντική μείωση του

ρυθμού απώλειας της βιοποικιλότητας μέχρι το 2010 – ωστόσο η ΕΕ επιθυμεί να προχωρήσει

ακόμη περισσότερο: να σταματήσει την απώλεια εντελώς!

Στα πλαίσια της προαναφερόμενης δέσμευσης, προστατεύει ολόκληρα οικοσυστήματα και φυσικά περιβάλλοντα σε περισσότερες από 26.000 περιοχές σε όλη την Ευρώπη μέσω του δικτύου Natura 2000. Αυτές οι περιοχές

ισοδυναμούν με μια έκταση μεγαλύτερη από τη Γαλλία, τη μεγαλύτερη χώρα της ΕΕ. Η

Ευρωπαϊκή Ένωση είναι αποφασισμένη να προστατεύσει τις θάλασσες και έχει αναπτύξει στρατηγική για τη συντήρηση του θαλάσσιου

περιβάλλοντος.

Σε όλη την ΕΕ, στα πλαίσια του προγράμματος Natura 2000, ένα εύρος φυσικών περιβαλλόντων βρίσκεται υπό προστασία, από υδρότοπους και καταπράσινα λιβάδια μέχρι εκβολές ποταμών, δάση και σπηλιές. Οι περιοχές

του δικτύου Natura 2000 υπάρχουν σε όλη την Ευρώπη, από τα Κανάρια νησιά στα νότια μέχρι τη Φινλανδία στα βόρεια και καλύπτουν περισσότερο από το 20% της έκτασης. Αυτό σημαίνει ότι επωφελούνται πολλά φυτά και ζώα στην Ευρώπη – συμπεριλαμβανόμενου του χρυσού αετού, του φλαμίνγκο, της ενυδρίδας και του λύγκα.

Τι μπορείτε να κάνετε για τη διατήρηση της βιοποικιλότητας στην Ευρώπη;

• Επισκεφθείτε μια από τις περιοχές του δικτύου Natura 2000 για να μάθετε περισσότερα για τη βιοποικιλότητα και για τη σημασία της.

• Αν έχετε κήπο, φυτέψτε λουλούδια ή δημιουργήστε μια μικρή φυσική λίμνη. Ακόμη και αν δεν έχετε κήπο, μπορείτε να τοποθετήσετε ζαρντινιέρες στα παράθυρά σας και να δημιουργήσετε έτσι μια όαση για τα πουλιά και τα έντομα που ζουν εκεί.

• Αν έχετε κήπο, αφήστε μια μικρή περιοχή ακαλλιέργητη.

• Μη χρησιμοποιείτε χημικά εντομοκτόνα, αλλά μόνο φυσικά προϊόντα.

• Μη μαζεύετε φυτά ή λουλούδια από τη φύση.• Ξεκινήστε την κομποστοποίηση για την παραγωγή λιπάσματος. Πρόκειται για

έναν φυσικό τρόπο ανακύκλωσης ο οποίος βοηθά τη μείωση της ποσότητας απορριμμάτων. Με την κομποστοποίηση των απορριμμάτων φυτικών τροφών της κουζίνας σας, μπορείτε εύκολα να βελτιώσετε την ποιότητα του εδάφους στον κήπο σας.

• Προσφερθείτε να βοηθήσετε εθελοντικά σε μια περιοχή προστασίας της φύσης.

Αυτό το γνωρίζατε;Αν τα 6 δισεκατομμύρια ανθρώπων που υπάρχουν σε όλο τον κόσμο

είχαν τις ίδιες καταναλωτικές συνήθειες των Ευρωπαίων και ζούσαν με τον ίδιο τρόπο, θα

χρειαζόμασταν μια έκταση τριπλάσια από τη γη για τη συντήρησή μας.

��

Ότι βλάπτει τα ζώα βλάπτει και τους ανθρώπους αλλά δεν το αντιλαμβανόμαστε.Nadia, 20

��

Γη: απολαύστε την – αφήστε όμως κάτι και για αργότερα…

Η βασικότερη αιτία για την συνεχιζόμενη επιδείνωση της κατάστασης στη γη είναι η μη βιώσιμη κατανάλωση και παραγωγή. Όλοι – καταναλωτές και παραγωγοί – έχουμε την ευθύνη να αλλάξουμε αυτά τα δεδομένα.

Ο πλανήτης μας γίνεται όλο και μικρότερος. Για ποιο λόγο; Κάθε χρόνο κόβουμε περισσότερα δάση, διανύουμε μεγαλύτερες αποστάσεις και πετάμε περισσότερα σκουπίδια. Είναι φυσικό επακόλουθο ότι αν παίρνουμε από

τον πλανήτη περισσότερα από αυτά που μπορεί να δώσει, κάθε χρόνο η φύση θα έχει να μας προσφέρει όλο και λιγότερα.

Αν θέλουμε να χρησιμοποιούμε λιγότερο τον πλανήτη μας και να γίνουμε υπεύθυνοι καταναλωτές, μια καλή αρχή είναι να αναρωτηθούμε το εξής βασικό: πόσα από αυτά τα πράγματα χρειαζόμαστε πραγματικά; Η μείωση των επιπέδων κατανάλωσης βοηθά την εξοικονόμηση χρημάτων, τη μείωση απορριμμάτων και τη διάσωση του πλανήτη. Πρέπει επίσης να ζητήσουμε από τους ανθρώπους που παράγουν τα πράγματα που χρησιμοποιούμε να έχουν την ίδια στάση: να παράγουν υπεύθυνα, να μειώσουν την

παραγωγή απορριμμάτων και να ανακυκλώνουν, όταν αυτό είναι εφικτό.

Αν κάνουμε συνειδητές αγορές (“υπεύθυνη” κατανάλωση) οδηγούμαστε σε βιώσιμη κατανάλωση. Οι υπεύθυνοι καταναλωτές, όταν αγοράζουν ένα προϊόν ή μια υπηρεσία, λαμβάνουν υπόψη πόσο η παραγωγή του συγκεκριμένου προϊόντος επηρεάζει το φυσικό περιβάλλον, τη δημόσια υγεία, τις συνθήκες εργασίας και τα επίπεδα φτώχιας.

Επιλέγουμε λαμβάνοντας υπόψη όλους τους

παράγοντεςΤο να είσαι υπεύθυνος καταναλωτής

σημαίνει ότι κάνεις επιλογές και υπολογίζεις τις συνέπειες. Οι

παραδοσιακές λάμπες κοστίζουν λιγότερο τη στιγμή αγοράς τους, αλλά

αυτές που εξοικονομούν ενέργεια κοστίζουν λιγότερο μακροπρόθεσμα

καθώς διαρκούν 10 φορές περισσότερο από τις άλλες.

Αυτό το γνωρίζατε;Τι είναι το οικολογικό αποτύπωμα; Έχετε αναρωτηθεί ποτέ πόση «φύση» απαιτείται για τον τρόπο ζωής σας; Αν κάνετε το κουίζ οικολογικού αποτυπώματος, μπορείτε να υπολογίσετε πόση γη και νερό χρειαζόμαστε για όσα πράγματα καταναλώνουμε και πετάμε. Απαντήστε στις 15 ερωτήσεις για να μπορέσετε να συγκρίνετε το οικολογικό σας αποτύπωμα με αυτό άλλων ανθρώπων και να δείτε τα αποθέματα του πλανήτη μας. Χρησιμοποιήστε την εξής διεύθυνση:

www.earthday.net/Footprint/index.asp

Τι σημαίνει βιώσιμη κατανάλωση και παραγωγή;Στην Παγκόσμια Διάσκεψη Κορυφής για την Βιώσιμη Κατανάλωση στο

Γιοχάνεσμπουργκ το 2002, πολλές κυβερνήσεις συμφώνησαν “να ενθαρρύνουν και να προωθήσουν την ανάπτυξη ενός δεκαετούς πλαισίου προγραμμάτων … για την επιτάχυνση της πορείας προς την βιώσιμη κατανάλωση και παραγωγή.”

Κατέληξαν ότι η βιώσιμη κατανάλωση και παραγωγή αφορά στην επίτευξη οικονομικής ανάπτυξης με τον ταυτόχρονο σεβασμό του περιβάλλοντος,

την εύρεση τρόπων για την ελαχιστοποίηση των καταστροφών στο φυσικό περιβάλλον και την χρήση των πόρων της γης με βιώσιμο τρόπο. Η πρόκληση δεν περιορίζεται σε μερικές χώρες ή περιοχές του κόσμου – πρέπει να αφορά

την παγκόσμια κοινότητα.

Για περισσότερες πληροφορίες:http://ec.europa.eu/environment/eussd/escp_en.htmwww.unep.fr/pc/sustain/http://ec.europa.eu/environment/wssd/scp_en.htmhttp://efpolis.gr – http://medsos.gr

Δεν αγοράζω πράσινα προϊόντα επειδή δεν το έχω κάνει ποτέ και δεν ξέρω τι να περιμένω. Είμαι σίγουρη ότι είναι το ίδιο καλά με τα κανονικά προϊόντα – είναι θέμα συνήθειας. Kim, 20

Αγοράζω πράσινα προϊόντα όσο μπορώ περισσότερο και προσπαθώ να πείσω τους γονείς μου να κάνουν το ίδιο – προσπαθώ επίσης να μην ξοδεύω πολλά χρήματα. Barbara, 19

��

���� ����

Οι κλιματικές αλλαγές είναι μια από τις μεγαλύτερες προκλήσεις της εποχής μας. Αν δε λάβουμε μέτρα, θα αποβούν πολύ βλαβερές για τον κόσμο και θα αλλάξουν δραματικά τον τρόπο που ζούμε σήμερα.

Τα τελευταία 100 χρόνια, η μέση θερμοκρασία του αέρα έχει αυξηθεί κατά 0.74°C. Αυτή η διαφορά μπορεί να μη φαίνεται μεγάλη, αλλά σκεφθείτε ότι ο 20ος αιώνας ήταν ο πιο θερμός αιώνας και η δεκαετία του 1990 η πιο θερμή δεκαετία τα τελευταία 1.000 χρόνια. Αυτή η τάση συνεχίζεται, και τα 11 πιο ζεστά χρόνια που έχουν υπάρξει ποτέ, καταγράφηκαν τα τελευταία 12 χρόνια.

Η Διακυβερνητική Επιτροπή για την Αλλαγή του Κλίματος (Intergovernmental Panel on Climate Change) – που έχει συσταθεί από τον ΟΗΕ και συγκεντρώνει εκατοντάδες εμπειρογνώμονες από όλο τον κόσμο – προβλέπει ότι μέχρι το 2100 η παγκόσμια μέση θερμοκρασία είναι πολύ πιθανό να έχει αυξηθεί ακόμη από 1.8ºC έως 4ºC – και στη χειρότερη περίπτωση έως 6.4°C.

Τι προκαλεί τις κλιματικές αλλαγές;

Αιτία όλων αυτών είναι ο τρόπος που ζούμε σήμερα, ιδιαίτερα στις πιο πλούσιες και αναπτυγμένες περιοχές του κόσμου όπως είναι η Ευρώπη και η Β. Αμερική. Τα συστήματα μεταφοράς, οι ηλεκτρικές εγκαταστάσεις που ζεσταίνουν τα σπίτια μας και παρέχουν ηλεκτρικό ρεύμα, τα εργοστάσια που παράγουν τα προϊόντα που αγοράζουμε και η γεωργία που παράγει το φαγητό που τρώμε, όλα αυτά έχουν επιπτώσεις στο κλίμα αφού παράγουν τεράστιες ποσότητες αερίων του θερμοκηπίου. Αυτά μπορεί να βοηθούν τη διατήρηση της θερμότητας στον πλανήτη, αλλά τα παράγουμε σε υπερβολικά μεγάλες ποσότητες και αυτό έχει ως αποτέλεσμα την αύξηση της παγκόσμιας θερμοκρασίας.

Αυτό το γνωρίζατε;Η αύξηση της θερμοκρασίας κατά

1.8ºC, 4ºC ή 6.4°C μπορεί να μη φαίνεται μεγάλη, αλλά κατά την τελευταία εποχή των παγετώνων πριν από 11.500 χρόνια, η μέση

παγκόσμια θερμοκρασία ήταν μόνο 5°C χαμηλότερη από τη σημερινή. Αυτό ήταν

όταν το μεγαλύτερο μέρος της Ευρώπης ήταν καλυμμένο με ένα παχύ στρώμα πάγου.

Οι επιπτώσεις των κλιματικών αλλαγών

Οι κλιματικές αλλαγές θα έχουν σοβαρές επιπτώσεις στην καθημερινότητά μας.

• Λιώνουν οι πάγοι. Αν λιώσουν οι πάγοι της Γροιλανδίας, κάτι που μπορεί να συμβεί τα επόμενα εκατό χρόνια, η στάθμη της θάλασσας θα ανέβει έως και 7 μέτρα. Κάτι τέτοιο όχι μόνο απειλεί τους κατοίκους των παραθαλάσσιων περιοχών αλλά και μολύνει το καλλιεργήσιμο έδαφος και το νερό.

• Οι κλιματικές αλλαγές προκαλούν ακραία καιρικά φαινόμενα – καταιγίδες, πλημμύρες, ξηρασίες και κύματα καύσωνα.

• Σήμερα, 1.2 δισεκατομμύρια άνθρωποι σε όλο τον κόσμο δεν έχουν πρόσβαση σε καθαρό πόσιμο νερό. Αν η παγκόσμια θερμοκρασία συνεχίσει να αυξάνεται τότε ακόμη 2.4 έως 3.1 δισεκατομμύρια άνθρωποι είναι πιθανό να υποφέρουν από έλλειψη νερού.

• Αν η θερμοκρασία αυξηθεί κατά 2.5°C, τότε 50 εκατομμύρια άνθρωποι θα κινδυνεύουν από έλλειψη τροφής.

• Οι ασθένειες δεν έχουν εθνικά όρια. Οι τροπικές ασθένειες, όπως η ελονοσία, μπορούν να επεκταθούν βόρεια, θέτοντας σε κίνδυνο την υγεία 210 εκατομμυρίων ανθρώπων.

• Το 2003 ήταν η πιο ζεστή χρονιά που έχει καταγραφεί ποτέ και είχε ως αποτέλεσμα τον πρόωρο θάνατο 35.000 ανθρώπων τις πρώτες δύο εβδομάδες του Αυγούστου, μεγάλες φωτιές σε δάση και γεωργικές απώλειες αξίας 10 δισεκατομμυρίων ευρώ. Μέχρι το 2070, η Ευρώπη θα περνάει μια παρόμοια εμπειρία κύματος καύσωνα κάθε χρόνο παρά χρόνο.

• Τα ζώα και τα φυτά δεν θα μπορούν να αντιμετωπίσουν τις μεταβαλλόμενες θερμοκρασίες. Σύμφωνα με μία έρευνα, οι κλιματικές αλλαγές μπορεί να οδηγήσουν στην εξαφάνιση το 1/3 των ειδών των ζώων μέχρι το 2050. Τα ζώα που ζουν σε περιβάλλοντα με χαμηλές θερμοκρασίες – πολικές αρκούδες, φώκιες και πιγκουΐνοι – είναι ιδιαίτερα ευαίσθητα.

• Οι κλιματικές αλλαγές σε όλο τον κόσμο μπορεί να οδηγήσουν σε συγκρούσεις, λιμούς και τη μετακίνηση μεγάλων αριθμών μεταναστών προς αναζήτηση τροφής, νερού και καυσίμων.

�� ��

Κλιματικές αλλαγές

8080 ��

Για περισσότερες πληροφορίες:www.climatechange.eu.comhttp://ec.europa.eu/environment/climat/home_en.htmwww.medsos.gr/content/view/250http://climate.wwf.gr

Πώς μπορείτε να βοηθήσετε

Μείωση, επαναχρησιμοποίηση, ανακύκλωση

Μια από τις δουλειές που δε μας αρέσει να κάνουμε είναι να βγάζουμε έξω τα σκουπίδια. Έχουμε σκεφτεί όμως ποτέ τι γίνεται με τα απορρίμματα που πετάμε στο καλάθι; Πολλά από αυτά θα μπορούσαν να χρησιμοποιηθούν πάλι ή να ανακυκλωθούν.

Για περισσότερες πληροφορίες:www.ecorec.gr – www.electrocycle.gr www.anakyklosi.idx.gr

Κάθε χρόνο μόνο στην ΕΕ δημιουργούμε περισσότερο από 1,3 δισεκατομμύρια τόνους απορριμμάτων - περίπου οι 40 εκατομμύρια τόνοι από αυτά είναι επικίνδυνοι. Κάθε Ευρωπαίος δημιουργεί, κατά μέσο όρο, ένα κιλό απορριμμάτων την ημέρα. Αυτή η κατάσταση αναμένεται να επιδεινωθεί. Μέχρι το 2020, υπολογίζεται ότι θα δημιουργούμε 45% περισσότερα απορρίμματα από το 1995.

Τι μπορούμε να κάνουμε

Μείωση των απορριμμάτων δε σημαίνει να στερούμε πράγματα από τους εαυτούς μας, σημαίνει απλά να κάνουμε έξυπνες αγορές – πόσο φαγητό πετάμε απλά επειδή έχουμε αγοράσει πάρα πολύ;

Ακολουθούν κάποιοι τρόποι με τους οποίους μπορούμε να μειώσουμε τις αρνητικές συνέπειες στο περιβάλλον:• Αγοράζετε προϊόντα με την ετικέτα

eco. • Αποφεύγετε την αγορά προϊόντων

με υπερβολική συσκευασία – κάθε χρόνο, οι Ευρωπαίοι παράγουν, μόνο από συσκευασίες, απορρίμματα βάρους ίσου με 4.000 πύργους του Άιφελ

• Σκεφθείτε προτού εκτυπώσετε – υπάρχει πραγματικά ανάγκη;• Αν στην περιοχή σας υπάρχει πρόγραμμα ανακύκλωσης χαρτιού,

πλαστικού, γυαλιού και άλλων απορριμμάτων, συμμετέχετε και εσείς. Με την ανακύκλωση ενός κουτιού από αναψυκτικό – αντί για την παραγωγή ενός νέου – εξοικονομείται ενέργεια με την οποία μπορεί να λειτουργήσει ένας υπολογιστής για 10 ώρες.

Τι γνωρίζετε για το freecycling;Τα δίκτυα freecycling εμφανίζονται

σε όλο τον κόσμο. Πρόκειται για ένα μη κερδοσκοπικό πρόγραμμα με μια

αποστολή: τη δημιουργία μιας παγκόσμιας κίνησης για τη μείωση των απορριμμάτων,

την εξοικονόμηση πολύτιμων πηγών και την απαλλαγή των χωματερών

από απορρίμματα, ενώ ταυτόχρονα επωφελούνται τα μέλη του. Ενθαρρύνει να χρησιμοποιούμε πάλι κάποια πράγματα

οι ίδιοι ή να τα δίνουμε σε άλλους, δηλαδή να μην πετάμε στις χωματερές οτιδήποτε

μπορεί να φανεί χρήσιμο σε εμάς ή σε κάποιον άλλο. Κάθε τοπική ομάδα

συντονίζεται από έναν τοπικό εθελοντή. Εγγραφείτε ή μαζευτείτε με φίλους και δημιουργήστε ένα τέτοιο δίκτυο στην

περιοχή σας. www.freecycle.org

Οι πρόσφατες περιβαλλοντικές καταστροφές με έκαναν πιο συνειδητοποιημένο για τις κλιματικές αλλαγές. Δυστυχώς, η υπερκατανάλωση δημιουργεί μόλυνση. Antoine, 18

Οι μικρές αλλαγές μπορούν να κάνουν τη διαφορά. Μπορείτε να βοηθήσετε στη μείωση των κλιματικών αλλαγών, με τους εξής

τρόπους:

• Μην αφήνετε την τηλεόραση ή το στερεοφωνικό σε κατάσταση αναμονής – δηλαδή με αναμμένο το φωτάκι. Η τηλεόραση καταναλώνει το 45% της ενέργειάς της όταν βρίσκεται σε

κατάσταση αναμονής. • Χρησιμοποιείτε λάμπες εξοικονόμησης ενέργειας και σβήνετε τα

φώτα όταν βγαίνετε έξω. Δεν εξοικονομείτε μόνο ενέργεια, αλλά και χρήματα. • Μην αφήνετε στην πρίζα τον φορτιστή του κινητού σας, ενώ αυτό έχει ήδη φορτίσει, γιατί έτσι πάει χαμένο το 95% της ενέργειας.• Έχετε όρεξη για καφέ ή τσάι; Βράστε μόνο την ποσότητα νερού που χρειάζεστε και μη γεμίζετε το βραστήρα μέχρι επάνω. • Εξοικονομήστε ζεστό νερό κάνοντας ντους και όχι γεμίζοντας τη μπανιέρα – έτσι καταναλώνετε τέσσερις φορές λιγότερη

ενέργεια. • Τα αυτοκίνητα ευθύνονται για το 12% εκπομπών CO2 στην Ευρώπη. Γιατί να μη χρησιμοποιούμε τα μέσα μαζικής μεταφοράς; Το ποδήλατο ή το περπάτημα είναι πιο υγιεινές και οικονομικές επιλογές. • Τα αεροπλάνα είναι η μεγαλύτερη πηγή εκπομπών CO2. Σκεφθείτε την επιλογή να πάτε διακοπές στη χώρα σας ή ανακαλύψτε και άλλα μέρη της Ευρώπης με το τρένο. • Πριν εκτυπώσετε κάτι, σκεφθείτε το καλά. Το χρειάζεστε; Αν ναι, χρησιμοποιήστε και τις δύο μεριές του χαρτιού.

��

Τι θα λέγατε για λίγο φρέσκο αέρα;

Ο καθαρός αέρας έχει ζωτική σημασία για την υγεία όλων μας. Γνωρίζατε ότι η ατμοσφαιρική ρύπανση που προκαλείται από τη βιομηχανία και τα αυτοκίνητα έχει μεγάλες επιπτώσεις στην υγεία των ανθρώπων που κατοικούν σε αστικές περιοχές, όπου ζει σήμερα το 80% των Ευρωπαίων;

Για περισσότερες πληροφορίες: http://ec.europa.eu/environment/air/index.htmwww.greenfacts.org www.kepka.org/Grk/info/Inveroment/inv007.htm

Η μόλυνση της ατμόσφαιρας ευθύνεται για αναπνευστικά προβλήματα, όπως άσθμα, και πολλές αλλεργίες. Είναι η αιτία περίπου 370.000 πρόωρων θανάτων στην Ευρώπη και μειώνει τη διάρκεια ζωής για τον καθένα από εμάς κατά μέσο όρο οκτώ μήνες – και κατά δύο χρόνια στις πιο επιβαρημένες περιοχές.

Τι κάνουμε για να αντιμετωπίσουμε την ατμοσφαιρική μόλυνση;

Η ατμοσφαιρική μόλυνση προκαλείται από τη βιομηχανία, τις μεταφορές, την παραγωγή ηλεκτρικής ενέργειας και τη γεωργία, καθώς και από τους ανθρώπους στα ίδια τους τα σπίτια. Η ΕΕ έχει εργαστεί σκληρά για τη μείωση της ατμοσφαιρικής μόλυνσης, με αποτέλεσμα την αλματώδη βελτίωση της ποιότητας του αέρα. Ωστόσο, δεν έχουν γίνει σημαντικές βελτιώσεις από το 2000 και μετά, και η μόλυνση του αέρα συνεχίζει να είναι βλαβερή για την υγεία μας και το περιβάλλον. Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή έχει προτείνει μια νέα στρατηγική που θα προχωρήσει σε περαιτέρω σημαντικές βελτιώσεις για την ποιότητα του αέρα μέχρι το 2020. Για παράδειγμα, μέχρι το Σεπτέμβριο του 2009, όλα τα πετρελαιοκίνητα αυτοκίνητα θα πρέπει να διαθέτουν ειδικό φίλτρο σωματιδίων.

Οι επιπτώσεις της ατμοσφαιρικής μόλυνσης• Κακή υγεία, από άσθμα μέχρι βρογχίτιδα, ακόμη και

πρόωρο θάνατο• Οξίνιση – οι όξινοι ρύποι βλάπτουν τις δασικές

εκτάσεις, τα ποτάμια, τις λίμνες και τα ιστορικά κτίρια• Ευτροφισμός (αύξηση των χημικών συστατικών στα

σωματίδια του νερού) – βλάπτει τη χλωρίδα και την πανίδα.

Ακολουθούν μερικές πρακτικές συμβουλές

• Χρησιμοποιήστε το ποδήλατο ή περπατήστε, όποτε μπορείτε.

• Χρησιμοποιήστε τα μέσα μαζικής μεταφοράς για να πάτε στο σχολείο.

• Να θυμάστε ότι ο καπνός από οποιαδήποτε ανοιχτή φωτιά – τη φωτιά στο τζάκι, την καύση των σκουπιδιών και τα πυροτεχνήματα – μολύνει την ατμόσφαιρα και μπορεί να περιέχει τοξικές ουσίες, όπως διοξίνες. ©

CE

- P

-012

491

/ 00-

07

Τι θα κάναμε χωρίς το νερό;

Το νερό είναι μια από τις βασικότερες ανάγκες όλων των ανθρώπων – στην πραγματικότητα όλων των ζώντων οργανισμών. Ωστόσο, συνεχώς μειώνεται. Δε μπορούμε να ζήσουμε χωρίς αυτό, αλλά έχουμε την τάση να θεωρούμε δεδομένο ότι με το που ανοίγουμε τη βρύση είναι εκεί. Δυστυχώς όμως είναι ένα αγαθό που βρίσκεται σε όλο και μεγαλύτερη έλλειψη παγκοσμίως.

Για περισσότερες πληροφορίες: http://ec.europa.eu/environment/water/index.htmlwww.worldwaterday.org – www.oikologos.gr/Issues/Pollution.html

Λιγότερο από το 1% του νερού σε όλο τον πλανήτη είναι διαθέσιμο για ανθρώπινη κατανάλωση και περισσότεροι από 1,2 δισεκατομμύρια άνθρωποι – σχεδόν το ένα πέμπτο του παγκόσμιου πληθυσμού – δεν έχουν καθόλου πρόσβαση σε ασφαλές πόσιμο νερό. Αν συνεχιστεί η τρέχουσα τάση, οι ειδικοί λένε ότι μέχρι το 2025, περισσότεροι από 3 δισεκατομμύρια άνθρωποι θα υποφέρουν από έλλειψη νερού.

Σε πολλά μέρη της Ευρώπης υπάρχει γενικά άφθονο νερό, παρόλο που μεγάλες περιοχές της νότιας Ευρώπης υποφέρουν από έλλειψη νερού. Οι κλιματικές αλλαγές αναμένεται να επιδεινώσουν την κατάσταση σε όλη την Ευρώπη. Οι ξηρασίες έχουν γίνει όλο και συχνότερες τα τελευταία 50 χρόνια. Γνωρίζατε ότι στη γεωργία καταναλώνεται το 44% της συνολικής ποσότητας νερού που χρησιμοποιείται στην Ευρώπη και περισσότερο από το 67% του νερού που χρησιμοποιείται στη νότια Ευρώπη;

Περίπου το 35% του νερού στην Ευρώπη προέρχεται από λίμνες και ποτάμια. Από αυτό, το 20% απειλείται σοβαρά από μόλυνση. Το υπόλοιπο 65% βρίσκεται μέσα στη γη (ονομάζεται υδροφόρος ορίζοντας), όπου βρίσκεται το νερό της βροχής που διαπερνάει το έδαφος.

Τι μπορείτε να κάνετε

• Κάνετε ντους – έτσι χρησιμοποιείτε τέσσερις φορές λιγότερο νερό από το να γεμίσετε τη μπανιέρα.

• Κλείνετε τη βρύση όταν βουρτσίζετε τα δόντια σας. Αν το έκαναν αυτό όλοι οι Ευρωπαίοι, θα εξοικονομούσαν σε ένα χρόνο νερό που θα έφτανε για να γεμίσει 6.000 Ολυμπιακές πισίνες.

• Ελέγχετε τις βρύσες – μια βρύση που στάζει ξοδεύει περίπου 25 λίτρα νερού την ημέρα και είναι ένα πρόβλημα που μπορεί να λυθεί εύκολα αν τοποθετήσετε καινούργιο στόμιο.

• Αξιοποιήστε το νερό της βροχής – μπορείτε να το μαζέψετε σε άδειους κουβάδες ή να χρησιμοποιήσετε βαρέλια που θα μαζεύουν το νερό που τρέχει από τα λούκια. Αυτό το νερό μπορεί να χρησιμοποιηθεί στον κήπο ή για το πλύσιμο του αυτοκινήτου.

��

�� ��

Ένας παγκόσμιος εταίρος

Η Ευρώπη είναι μια σημαντική δύναμη παγκοσμίως – της αντιστοιχεί η μερίδα του λέοντος του παγκόσμιου εμπορίου και παράγει το ένα τέταρτο του παγκόσμιου πλούτου.

Σε παγκόσμιο επίπεδο, η Ευρώπη δραστηριοποιείται σε διάφορους τομείς, όπως η απαγόρευση συγκρούσεων, η διατήρηση της ειρήνης, η μεταπολεμική αναδόμηση, οι διεθνείς εμπορικές διαπραγματεύσεις, η ανθρωπιστική βοήθεια, τα περιβαλλοντικά θέματα και οι αντιτρομοκρατικές ενέργειες. Η ΕΕ είναι επίσης ο μεγαλύτερος πάροχος οικονομικής βοήθειας και συμβουλών σε φτωχότερες, αναπτυσσόμενες χώρες.

Είμαστε όλοι συνδεδεμένοι

Η φτώχια δε γνωρίζει σύνορα: μπορεί να μεταφραστεί σε άγνοια, παραβίαση των ανθρωπίνων δικαιωμάτων, βία και τρομοκρατία που έχει επιπτώσεις και στην Ευρώπη. Οι περιβαλλοντικές καταστροφές δε σταματούν στα σύνορα της κάθε χώρας. Η παροχή βοήθειας στις φτωχότερες χώρες είναι επένδυση που ευνοεί όχι μόνο αυτούς που τη λαμβάνουν αλλά και εμάς τους ίδιους, αφού έτσι γινόμαστε πιο ασφαλείς.

Στις διεθνείς δραστηριότητές της, η Ευρώπη προωθεί την οικονομική ανάπτυξη μέσω ανοικτών κοινωνιών και ανοικτών αγορών.

Πηγ

ή: E

uros

tat,

Παγ

κόσμ

ια Τ

ράπ

εζα.

Δημιουργία εμπορικών σχέσεων

Οι έξι πρώτες χώρες της ΕΕ αποφάσισαν την ελεύθερη εμπορική διακίνηση των προϊόντων τους και τον χειρισμό των εμπορικών σχέσεων με τις υπόλοιπες χώρες ως κοινή ευθύνη. Παράλληλα, αποφάσισαν να παρέχουν βοήθεια στις πρώην αποικίες τους αφού αυτές κέρδισαν την ανεξαρτησία τους.

Καθώς προστέθηκαν νέες χώρες μέλη, η ΕΕ ανέλαβε περισσότερες ευθύνες και έπρεπε να προσδιορίσει τις σχέσεις της με τον υπόλοιπο κόσμο και τους

Πώς συγκρίνουμε ΠληθυσμόςΕκατομμύρια (2006)

ΜέγεθοςΈκταση (1 000 000 km²)

Πλούτος€ Μονάδες Αγοραστικής Δύναμης κατά κεφαλή (2006)

EΕ ΗΠΑ Ρωσία Κίνα Ινδία Ιαπωνία

Αυτό το γνωρίζατε;Ο πληθυσμός της Ευρώπης, με

σχεδόν 500 εκατομμύρια κατοίκους, είναι ο τρίτος μεγαλύτερος στον

κόσμο μετά την Κίνα και την Ινδία.

διεθνείς οργανισμούς. Η κοινή εξωτερική εμπορική πολιτική είναι ένα βασικό στοιχείο της σχέσης της Ευρώπης με τον υπόλοιπο κόσμο.

Στα πλαίσια του Παγκόσμιου Οργανισμού Εμπορίου, η Ευρώπη ορίζει τους κανόνες για το διεθνές εμπόριο. Η ΕΕ έχει επίσης διμερείς εμπορικές συμφωνίες με μεμονωμένες χώρες και περιοχές. Η Ευρώπη καταβάλλει ιδιαίτερη προσπάθεια για την προώθηση των προϊόντων από τις αναπτυσσόμενες χώρες στην αγορά της και την ενίσχυση της ανάπτυξης μέσω των εμπορικών σχέσεων.

Η βοήθεια, που αρχικά ήταν επικεντρωμένη στην Αφρική, επεκτάθηκε στην Ασία, τη Λατινική Αμερική και τις χώρες της νότιας και ανατολικής Μεσογείου στη δεκαετία του 1970. Την περίοδο εκείνη, η Ευρώπη άρχισε να παρέχει ανθρωπιστική βοήθεια στα θύματα των καταστροφών από φυσικά και ανθρώπινα αίτια σε όλο τον κόσμο.

Αυτό το γνωρίζατε;Οι πρόσφατες εμπορικές συμφωνίες

και συμφωνίες παροχής βοήθειας με άλλες χώρες απαιτούν επίσης τη δέσμευση για τον περιορισμό της εξάπλωσης όπλων μαζικής καταστροφής. Το πρόγραμμα

“Everything But Arms” (‘Ολα εκτός από ‘Οπλα) ενθαρρύνει την εισαγωγή ατελώς όλων των προϊόντων από τις φτωχότερες χώρες, εκτός από όπλα και πυρομαχικά.

Μόνο οι εισαγωγές μπανάνας, ρυζιού και ζάχαρης δεν έχουν ακόμη

απελευθερωθεί πλήρως.

�� ��

Χείρα βοηθείας

Περισσότεροι από ένα δισεκατομμύριο άνθρωποι σε όλο τον κόσμο ζουν με €1 ή λιγότερο την ημέρα. Το ένα τρίτο από

αυτούς, ζουν στην Αφρική (νότια της Σαχάρας).

Η προώθηση του εμπορίου και η απελευθέρωση της αγοράς είναι η μια πλευρά

της διεθνούς στρατηγικής ανάπτυξης της Ευρώπης. Η άλλη πλευρά είναι η εξάλειψη της

φτώχιας στις αναπτυσσόμενες χώρες μέσω απευθείας τεχνικής και οικονομικής βοήθειας.

Η ΕΕ και οι Χώρες Μέλη της παρέχουν περισσότερο από το 56% της επίσημης

βοήθειας που χορηγείται από τις βιομηχανικά ανεπτυγμένες χώρες. Το 2006, το συνολικό ποσό ήταν €47 δισεκατομμύρια, το οποίο

αντιστοιχεί σε σχεδόν €100 ανά πολίτη. Στις ΗΠΑ, αντιστοιχεί σε €53 ανά πολίτη ενώ στην

Ιαπωνία σε €69.

Παιχνίδι με κανόνες

Το εμπόριο πρέπει να είναι θεμιτό ώστε να επωφελούνται όλοι οι συμμετέχοντες με ένα σύνολο διάφανων και κοινά συμφωνημένων κανόνων που ισχύουν για όλους. Η ΕΕ υποστηρίζει τον Παγκόσμιο Οργανισμό Εμπορίου (World Trade Organization), ο οποίος ορίζει ένα σύνολο κανόνων για την απελευθέρωση του εμπορίου και τη διασφάλιση θεμιτών πρακτικών και για τις 151 χώρες μέλη του. Ο ΠΟΕ παρέχει επίσης διαδικασίες διευθέτησης διαφορών.

Για περισσότερες πληροφορίες: www.wto.org

Οι άνθρωποι είναι η προτεραιότητά μας!

Η Ευρώπη παρέχει ανθρωπιστική βοήθεια στις περιοχές που το έχουν ανάγκη. Η βοήθεια παρέχεται άνευ όρων. Δεν έχει σημασία αν η καταστροφή προέκυψε από

φυσικά ή ανθρώπινα αίτια. Στόχος είναι η όσο το δυνατό πιο άμεση παροχή βοήθειας σε ανθρώπους, ανεξαρτήτως φυλής, θρησκείας ή των πολιτικών πεποιθήσεων της

κυβέρνησής τους.

Από την ίδρυσή της το 1992, η υπηρεσία της ΕΕ για την ανθρωπιστική βοήθεια (ECHO) έχει διαθέσει σημαντικές προμήθειες και εξοπλισμό σε περισσότερες από 100 χώρες. Από τον προϋπολογισμό της που ξεπερνά τα €700 εκατομμύρια το χρόνο, η ECHO

χρηματοδοτεί ιατρικές ομάδες, ειδικούς άρσης ναρκοπεδίων, μεταφορά και επικοινωνίες, παροχή τροφίμων.

Για περισσότερες πληροφορίες: http://ec.europa.eu/echo/index_en.htm

Για να μάθετε περισσότερα σχετικά με το ρόλο της Ευρώπης στον κόσμο: http://ec.europa.eu/publications/

Το εμπόριο προωθεί την ανάπτυξη

Η Ευρώπη είναι η μεγαλύτερη εμπορική δύναμη στον κόσμο, δεδομένου ότι πραγματοποιεί σχεδόν το 20% των παγκόσμιων εξαγωγών και εισαγωγών. Οι ΗΠΑ είναι ο μεγαλύτερος εμπορικός εταίρος της ΕΕ, ενώ ακολουθεί η Κίνα και η Ρωσία. Το εμπόριο με την άλλη πλευρά του Ατλαντικού ανέρχεται σε περίπου €400 δισεκατομμύρια το χρόνο.

Η απελευθέρωση του εμπορίου ανάμεσα στις χώρες της ΕΕ έχει αποδειχθεί μια εξαιρετικά επιτυχημένη κίνηση – οδήγησε στην ενιαία ευρωπαϊκή αγορά με ελευθερία μετακίνησης για ανθρώπους, αγαθά, υπηρεσίες και κεφάλαιο. Η ΕΕ είναι πρωτοπόρος στην περαιτέρω απελευθέρωση του εμπορίου σε παγκόσμιο επίπεδο, προς όφελος τόσο των πλούσιων όσο και των φτωχών χωρών. Ωστόσο οι εμπορικές συναλλαγές αποτελούν ένα ισχυρό εργαλείο για την εξωτερική πολιτική της Ευρώπης. Για παράδειγμα, η ΕΕ μπορεί να περιορίσει ή να παγώσει τις εμπορικές συναλλαγές με μια χώρα που παραβιάζει τα ανθρώπινα δικαιώματα ή άλλα διεθνή πρότυπα.

Καθαρό πόσιμο νερό για όλουςΗ έλλειψη επαρκών προμηθειών νερού και εγκαταστάσεων αποχέτευσης είναι ένας σοβαρός κίνδυνος για την υγεία, αφού τουλάχιστον το 1/3 των ανθρώπων σε αναπτυσσόμενες χώρες δεν έχουν πρόσβαση σε ασφαλές πόσιμο νερό. Υπάρχουν περίπου 4 δισεκατομμύρια περιπτώσεις διάρροιας κάθε χρόνο, από τις οποίες 2.5 εκατομμύρια καταλήγουν σε θάνατο, κυρίως όσες αφορούν παιδιά κάτω των πέντε ετών. Κάθε χρόνο, περίπου 6.000 παιδιά πεθαίνουν από αφυδάτωση λόγω της διάρροιας.Οι επιστήμονες και ερευνητές από την Αφρική και την Ευρώπη συνεργάζονται για το SODIS, ένα έργο που χρηματοδοτείται από την ΕΕ και υποδεικνύει ότι η απολύμανση του πόσιμου νερού από τον ήλιο μπορεί να αποτρέψει πολλούς θανάτους. Ανακάλυψαν ότι η ηλιακή ακτινοβολία καταστρέφει τους παθογόνους μικροοργανισμούς που προκαλούν ασθένειες που οφείλονται στο νερό. Είναι πολύ απλό. Το μολυσμένο νερό μπαίνει σε διαφανή πλαστικά μπουκάλια και εκτίθεται στον ήλιο για έξι ώρες. Για περισσότερες πληροφορίες: www.rcsi.ie/sodis

�� ��

Γείτονες ως εταίροι –

Η Ευρώπη αναπτύσσει όλο και πιο στενές πολιτικές και οικονομικές σχέσεις με τις γειτονικές χώρες προς ανατολή και νότο. Με βάση τη μεγάλη τους ιστορία και τα κοινά ενδιαφέροντα, η ΕΕ συνεργάζεται με αυτές τις χώρες για να αντιμετωπίσουν κοινές προκλήσεις και να υποστηρίξουν τις μεταρρυθμίσεις.

Το 2004, η ΕΕ δημιούργησε την Ευρωπαϊκή Πολιτική Γειτονίας, η οποία καλύπτει τις μεσογειακές και ανατολικοευρωπαϊκές χώρες, μαζί με τον Καύκασο. Προσεγγίζει τις χώρες που περιβάλλουν την Ένωση, υποστηρίζοντας τις πολιτικές και οικονομικές μεταρρυθμίσεις τους.

Στόχος είναι η συνεργασία για την αύξηση των δεικτών ευημερίας, τη σταθερότητα, την ασφάλεια και την προσέγγιση των γειτονικών χωρών από την ΕΕ. Η Ευρώπη έχει συμφέρον να περιβάλλεται από χώρες που είναι σταθερές και κυβερνώνται σωστά. Οι γείτονες που εμπλέκονται σε βίαιες συγκρούσεις, τα κράτη όπου ανθεί το οργανωμένο έγκλημα, οι δυσλειτουργικές κοινωνίες ή η υπερβολική αύξηση του πληθυσμού δημιουργούν σοβαρά προβλήματα στην Ευρώπη.

Οι γείτονες της ΕΕ έχουν συμφέρον να επωφεληθούν από αυτά που έχει να τους προσφέρει – οικονομική σταθερότητα και μεγάλες αγορές, μεταρρυθμίσεις και τεχνογνωσία, καθώς και πολιτιστικές και εκπαιδευτικές ανταλλαγές και άλλα είδη επικοινωνίας ανάμεσα στους ανθρώπους. Η βοήθεια της ΕΕ σε αυτές τις χώρες για τις πολιτικές, οικονομικές και κοινωνικές μεταρρυθμίσεις θα φτάσει τα €12 δισεκατομμύρια για την περίοδο 2007 έως 2013.

Πώς λειτουργεί;η Ευρωπαϊκή Πολιτική Γειτονίας

Ποιες είναι αυτές οι χώρες;

16. Mαρόκο

15. Aλγερία

14. Tυνησία

13. Λιβύη 12. Αίγυπτος 11. Ιορδανία

7. Συρία9. Κατεχόμενη Παλαιστινιακή Περιοχή

10. Iσραήλ8. Λίβανο

5. Aζερμπαϊτζάν

6. Aρμενία

4. Γεωργία

2. Ουκρανία

1. Λευκορωσία

3. Mολδαβία

Η Ευρωπαϊκή Πολιτική Γειτονίας είναι μια συνεργασία που βασίζεται σε αμοιβαία συμφωνημένες προτεραιότητες μεταρρυθμίσεων. Τα σχέδια δράσης συμφωνούνται ανάμεσα στην ΕΕ και σε κάθε χώρα. Η ΕΕ παρέχει προσαρμοσμένη υποστήριξη και συμβουλές για να βοηθήσει τις χώρες να υλοποιήσουν τις μεταρρυθμίσεις. Εκτός των άλλων, αυτό βοηθά τους εταίρους στα εξής:

• Ενίσχυση της δημοκρατίας, για παράδειγμα μέσω διαδικασιών εκλογής και μεταρρύθμισης των δικαστηρίων.

• Προώθηση των ανθρώπινων δικαιωμάτων.• Βελτίωση των επιχειρήσεων θεσπίζοντας καλύτερους νόμους.• Αύξηση εμπορίου.• Καταπολέμηση του εγκλήματος και της διαφθοράς.• Συνεργασία σε θέματα όπως η λαθρομετανάστευση, και παράλληλη βελτίωση

των συνθηκών ζωής για τους μετανάστες.• Αντιμετώπιση περιβαλλοντικών θεμάτων.• Ανάπτυξη σχέσεων ανάμεσα στους λαούς μέσω ανταλλαγών φοιτητών,

καθώς και έμφαση στην έρευνα και την ανάπτυξη.• Συνεργασία με την ΕΕ για την αποτροπή συγκρούσεων και τη διαχείριση

κρίσεων.

Τι γίνεται με τους υπόλοιπους γείτονες;Η ΕΕ έχει πολύ στενή σχέση με την Ισλανδία, το Λίχτενσταϊν, τη Νορβηγία και τη Σουηδία. Όλες αυτές οι χώρες είναι μέλη της

Ευρωπαϊκής Ζώνης Ελεύθερων Συναλλαγών, ενώ έχουν αποφασίσει, μέχρι τώρα, να μη γίνουν μέλη της ΕΕ. Η νομοθεσία τους σχετικά με το

εμπόριο και άλλα θέματα πολιτικής αντικατοπτρίζει το νόμο της ΕΕ. Όλες αυτές οι χώρες, εκτός από την Ελβετία, συμμετέχουν με την ΕΕ στον

Ευρωπαϊκό Οικονομικό Χώρο (ΕΟΧ).

Η συμφωνία της ΕΕ με τη Ρωσία, η οποία δεν ανήκει στις χώρες της Ευρωπαϊκής Πολιτικής Γειτονίας, εστιάζει σε οικονομικά θέματα,

τη συνεργασία για την έρευνα και την εκπαίδευση, καθώς και την εσωτερική και εξωτερική ασφάλεια.

1.

2.

3.

4.

5.

6.

7.

8.

9.

10.

11.

12.

13.

14.

15.

16.

Για περισσότερες πληροφορίες: http://ec.europa.eu/world/enp/

90 ��

Η πολιτική εν δράσει

Ακολουθούν μερικά μόνο παραδείγματα των εκατοντάδων προγραμμάτων που βρίσκονται σε εξέλιξη στις 16 χώρες που συμμετέχουν στην Ευρωπαϊκή Πολιτική Γειτονίας.

Υποστήριξη της ελευθερίας, υποστήριξη της εκπαίδευσηςΤον Οκτώβριο του 2006, η ΕΕ παρείχε οικονομική υποστήριξη €4.5 εκατομμυρίων για υποτροφίες σε μαθητές της Λευκορωσίας που αποβλήθηκαν από το πανεπιστήμιο λόγω πολιτικών πεποιθήσεων. Χάρη σε αυτές τις υποτροφίες και μια προηγούμενη επιχορήγηση από το European Humanity University (EHU) περίπου 500 Λευκορώσοι φοιτητές έχουν τη δυνατότητα να σπουδάσουν ενώ βρίσκονται σε εξορία με υποτροφίες από την ΕΕ στο EHU στο Βίλνιους (Λιθουανία) και σε πανεπιστήμια της Ουκρανίας.

Βοήθεια στις επιχειρήσειςΣτην Ιορδανία, έχουν διατεθεί €45 εκατομμύρια από το Πρόγραμμα Εκσυγχρονισμού της Βιομηχανίας για την υποστήριξη των μικρών και μεσαίων επιχειρήσεων της χώρας. Περίπου 250 επιχειρήσεις έχουν επωφεληθεί από τη βοήθεια για αναβάθμιση καθώς και για τη δημιουργία ομάδων για τη συγκέντρωση πόρων. Ένα παρόμοιο έργο βρίσκεται υπό εξέλιξη στην Αλγερία.

Πυρηνική ασφάλειαΟ πυρηνικός σταθμός του Medzamor είναι ένα κρίσιμο θέμα για τις σχέσεις ΕΕ-Αρμενίας. Η Αρμενία βασίζεται πολύ σε αυτή την εγκατάσταση, η οποία θεωρείται επικίνδυνη ως προς το σχεδιασμό της και βρίσκεται σε σεισμογενή περιοχή. Η ΕΕ έχει προσφέρει €100 εκατομμύρια για να βοηθήσει την Αρμενία να κλείσει την εγκατάσταση όσο το δυνατό νωρίτερα.

Καταπολέμηση της τρομοκρατίαςΗ ΕΕ συνεργάζεται με το Μαρόκο για την ανάπτυξη ενός συστήματος για την καταπολέμηση του ξεπλύματος χρήματος, μαζί τη δημιουργία μιας Οικονομικής

Μονάδας Υπηρεσίας Πληροφοριών.

Ελεύθερες και δίκαιες εκλογέςΗ ΕΕ ήταν αυτή που βοήθησε πρώτη – και περισσότερο – για τη δημιουργία μιας ανεξάρτητης παλαιστινιακής επιτροπής εκλογών, παρέχοντας €18.5 εκατομμύρια από το 2003. Αυτή η υποστήριξη διασφάλισε την ελευθερία και τη δικαιοσύνη στις πρόσφατες προεδρικές και νομοθετικές εκλογές της χώρας.

Η ΕΕ πρέπει να έχει κύρος στις παγκόσμιες σχέσεις. Είναι σημαντικό να έχει σχέσεις με τις γειτονικές χώρες,

να υποστηρίζει το διάλογο και να έχει τη θέση της στον κόσμο.Jérémy, 20

Καταπολέμηση της φτώχιας –

Η φτώχια επηρεάζει εκατομμύρια ανθρώπους σε όλο τον κόσμο – 200 εκατομμύρια παιδιά υποφέρουν από υποσιτισμό, ενώ άλλα πεθαίνουν από ιάσιμες ασθένειες, όπως ελονοσία ή φυματίωση, ή πέφτουν θύματα του ιού HIV/AIDS. Σε όλο τον κόσμο, εκατομμύρια παιδιά δεν θα λάβουν ποτέ μόρφωση.

Η Ευρώπη έχει δεσμευτεί για την καταπολέμηση της φτώχιας σε όλο τον κόσμο και ιδιαίτερα στην Αφρική. Αυτό γίνεται με συνεργασία και χρηματοδότηση προγραμμάτων και έργων που βοηθούν τις αναπτυσσόμενες χώρες να καταπολεμήσουν τη φτώχια.

Οι πρωτοβουλίες στο σύστημα περίθαλψης, στην εκπαίδευση, τη γεωργία και την περιβαλλοντική προστασία συνοδεύονται από έργα και προγράμματα που βοηθούν τις αναπτυσσόμενες χώρες να δημιουργήσουν την υποδομή που χρειάζονται, όπως δρόμους, ηλεκτρικά δίκτυα και συστήματα υδροδότησης.

Ευρώπη: μαζί για έναν καλύτερο κόσμο

Οι περισσότεροι Ευρωπαίοι θεωρούν προτεραιότητα την καταπολέμηση της φτώχιας και της πείνας στις αναπτυσσόμενες χώρες. Η ΕΕ είναι πρωτοπόρος στην παροχή αναπτυξιακής βοήθειας και τη διασφάλιση άλλων πολιτικών για το εμπόριο και το περιβάλλον.

Αυτό το γνωρίζατε;• Η Ευρώπη είναι ο μεγαλύτερος πάροχος

βοήθειας σε όλο τον κόσμο. Όλες οι χώρες μέλη της ΕΕ συνεργάζονται για το λόγο αυτό.

• Κάθε χρόνο, πάνω από €100 για κάθε άνδρα, γυναίκα και παιδί στην ΕΕ δεσμεύονται από τις

κυβερνήσεις της ΕΕ και την Ευρωπαϊκή Επιτροπή.

Η Ευρώπη χαράζει το δρόμο

Για περισσότερες πληροφορίες:http://ec.europa.eu/development/index_en.cfm→ Προσέξτε το εξής: στην Ευρώπη διεξάγεται σχολικός διαγωνισμός που ονομάζεται “Development Youth Prize”, για τον οποίο υπάρχει εύρος εκδόσεων και άλλου υλικού στο διαδίκτυο (φωτογραφίες, βίντεο…).

�� ��

Συνεργασία

Το εμπόριο κάνει τον κόσμο να “κινείται”

H Ευρώπη είναι μια μεγάλη εμπορική δύναμη, αποτελεί μάλιστα τη μεγαλύτερη εμπορική ένωση του κόσμου, και ευθύνεται για το ένα πέμπτο του παγκόσμιου εμπορίου. Αυτό σημαίνει ότι οι Ευρωπαίοι αγοράζουν και πωλούν το ένα πέμπτο όλων των αγαθών και υπηρεσιών που διασχίζουν τα παγκόσμια σύνορα.

Γιατί χρειαζόμαστε το παγκόσμιο εμπόριο; Επειδή δε μπορεί μόνο μια χώρα να παράγει όλα όσα χρειάζονται, ή επιθυμούν, οι καταναλωτές. Εμπόριο σημαίνει ότι οι χώρες δε χρειάζεται να παράγουν τα πάντα από μόνες τους και ότι μπορούν να επικεντρωθούν σε αυτό που κάνουν καλύτερα, γρηγορότερα και φθηνότερα.

Πολλά πράγματα που φοράμε και χρησιμοποιούμε παρασκευάζονται σε διάφορες χώρες του κόσμου. Ένας υπολογιστής πιθανώς αποτελείται από συστατικά μέρη που έχουν κατασκευαστεί σε 20 διαφορετικές χώρες.

Το παγκόσμιο εμπόριο έχει οφέλη για όλους

Για περισσότερες πληροφορίες: www.wto.org

Οι 27 χώρες-μέλη της ΕΕ έχουν κοινή εμπορική πολιτική. Αυτό είναι πολύ σημαντικό στις σύγχρονες παγκοσμιοποιημένες κοινωνίες, όπου κάποιοι από τους σημαντικότερους εμπορικούς εταίρους μας είναι πολύ μεγάλοι – Κίνα, Ινδία και Ηνωμένες Πολιτείες. Επειδή το διεθνές εμπόριο είναι τόσο σημαντικό, οι 151 από τις 200 χώρες του κόσμου είναι μέλη του Παγκόσμιου Οργανισμού Εμπορίου (World Trade Organization - WTO).

Για περισσότερες πληροφορίες:http://ec.europa.eu/trade/

Δημιουργία νέων ευκαιριών αγοράς για την Ευρώπη

Ως μεγάλος εξαγωγέας, η Ευρώπη χρειάζεται ανοιχτές αγορές σε όλο τον κόσμο – και οι επιχειρήσεις της χρειάζονται δίκαιη αντιμετώπιση σε αυτές τις αγορές. Στο πλαίσιο μιας νέας στρατηγικής για την πρόσβαση στην αγορά (Market Access Strategy), η ΕΕ συνεργάζεται με ευρωπαϊκές εταιρείες και άλλες κυβερνήσεις για να διασφαλίσει αυτή την αντιμετώπιση.

Η ΕΕ διαπραγματεύεται εκ μέρους όλων των χωρών-μελών για τη δημιουργία αυτών των νέων ευκαιριών στις αγορές του εξωτερικού. Με αυτή τη συλλογική διαπραγμάτευση, η ΕΕ έχει μεγαλύτερο κύρος στο παγκόσμιο σύστημα εμπορίου.

Η διασφάλιση της πρόσβασης στην αγορά και η αντιμετώπιση των εμποδίων που συναντούν οι ευρωπαϊκές εταιρείες είναι σημαντικές παράμετροι για την ανάπτυξη και τις θέσεις εργασίας στην Ευρώπη. Μερικά παραδείγματα εμπορικών εμποδίων είναι ορισμένοι μη απαραίτητοι νόμοι ή η ανεπαρκής προστασία των πνευματικών δικαιωμάτων.

Μόνο στην Κίνα, οι ευρωπαϊκές εταιρείες υπολογίζουν το ετήσιο κόστος χαμένων ευκαιριών εξαιτίας εμποδίων πρόσβασης στην αγορά σε €55 εκατομμύρια την ημέρα.

Ως υπέρμαχος του ελεύθερου εμπορίου, η Ευρώπη έχει μια από τις πιο ανοικτές αγορές στον κόσμο. Έχει επίσης από τα χαμηλότερα επίπεδα δασμών εισαγωγής, επιτρέπει, δηλαδή, την εισαγωγή προϊόντων από τις 50 λιγότερο ανεπτυγμένες χώρες του κόσμου χωρίς καθόλου δασμούς.

Αυτό το γνωρίζατε;Η Ευρώπη είναι ο μεγαλύτερος

εισαγωγέας και εξαγωγέας στον κόσμο. Είναι ο μεγαλύτερος

εξαγωγέας γεωργικών προϊόντων, προϊόντων σχεδιαστών και

προϊόντων υψηλής τεχνολογίας. Είναι ο δεύτερος μεγαλύτερος

εξαγωγέας υφασμάτων. Οι ευρωπαϊκές χώρες έχουν

περισσότερες μάρκες σχεδιαστών από όλο τον υπόλοιπο κόσμο.

Σκεφθείτε τα προϊόντα που χρησιμοποιείτε κάθε μέρα. Αγοράζετε το τελευταίο CD ενός διάσημου Βρετανού τραγουδιστή, το οποίο έχει κατασκευαστεί στην Κίνα και χρησιμοποιείτε στερεοφωνικό που έχει κατασκευαστεί στην Ιαπωνία. Στέλνετε μηνύματα/SMS στους φίλους σας για το CD από το φινλανδικό κινητό σας τηλέφωνο. Αργότερα, χρησιμοποιείτε το PC σας (το οποίο συναρμολογήθηκε στην Ιρλανδία) για να μπείτε στο διαδίκτυο χρησιμοποιώντας αμερικάνικο πρόγραμμα πλοήγησης.

Καθημερινά, εκατομμύρια αγαθά (όπως είδη διατροφής ή υπολογιστές) και υπηρεσίες (όπως διακοπές ή συναυλίες) αποτελούν αντικείμενο εμπορίου σε όλο τον κόσμο. Οι αγοραπωλησίες καθορίζουν το εμπορικό ισοζύγιο. Μερικές φορές, αυτές λαμβάνονται ως μέτρο για την οικονομική απόδοση. Εκτός από το πετρέλαιο και το αέριο, η Ευρώπη εξάγει πολύ περισσότερα προϊόντα απ’ όσα εισάγει από το εξωτερικό.

�� ��

Προστασία του καταναλωτή στην παγκόσμια αγορά

Επειδή η ΕΕ και οι εθνικές κυβερνήσεις μοιράζονται την ευθύνη για τη διασφάλιση της προστασίας του καταναλωτή, η ΕΕ και οι 27 χώρες μέλη της, μαζί με την Ισλανδία, το Λίχτενσταϊν και τη Νορβηγία, συμμετέχουν στο ευρωπαϊκό σύστημα έγκαιρης προειδοποίησης για επικίνδυνα καταναλωτικά προϊόντα (RAPEX).

Για περισσότερες πληροφορίες: http://ec.europa.eu/rapex

Πιο ασφαλή τρόφιμαΟι Ευρωπαίοι εκπαιδευτές συνεργάζονται με

κτηνίατρους και προσωπικό ελέγχου τροφίμων σε χώρες που εξάγουν προϊόντα στην ΕΕ, και τους μαθαίνουν πώς πρέπει να συμμορφώνονται τα

προϊόντα αυτά με τους κανονισμούς της ΕΕ για τα τρόφιμα, την υγεία και διατροφή ζώων και φυτών.

Τα τρόφιμα που δεν πληρούν τα υψηλά ευρωπαϊκά πρότυπα συνήθως επιστρέφονται στη χώρα προέλευσής

τους και καταστρέφονται. Η πρωτοβουλία «Better Training for Safer Food» έχει σχεδιαστεί ώστε να προστατεύει τους

Ευρωπαίους καταναλωτές, ενώ ταυτόχρονα προσπαθεί να διασφαλίσει το θεμιτό εμπόριο με

άλλες χώρες, ιδιαίτερα τις αναπτυσσόμενες.

http://ec.europa.eu/food/training/index_en.htm

www.efpolis.gr

Προσπαθώντας για έναν καλύτερο κόσμο

Η ΕΕ είναι ο μεγαλύτερος πάροχος αναπτυξιακών προγραμμάτων στις φτωχότερες και αναπτυσσόμενες χώρες και αποτελεί πλέον παγκόσμιο πρωτοπόρο στην επιδότηση προγραμμάτων που παρέχουν βοήθεια για πιο αποτελεσματικό και αποδοτικό εμπόριο.Το εμπόριο και η ανάπτυξη είναι αλληλένδετα: όταν οι αναπτυσσόμενες χώρες κάνουν συναλλαγές σε αγαθά και υπηρεσίες, δημιουργούνται θέσεις εργασίας που βοηθούν την οικονομία. Για το λόγο αυτό, η Ευρωπαϊκή Ένωση έχει εκχωρήσει δικαιώματα αδασμολόγητης πρόσβασης σε εξαγωγές από τις πενήντα φτωχότερες χώρες του κόσμου.

Αυτό όμως δεν είναι αρκετό: πολλές χώρες δε μπορούν να αξιοποιήσουν αυτό το πλεονέκτημα. Χρειάζονται περισσότερα.

Βοήθεια για το εμπόριο

Για περισσότερες πληροφορίες:http://ec.europa.eu/trade/gentools/faqs_en.htm#dev

Τον Οκτώβριο του 2007, η ΕΕ υιοθέτησε τη στρατηγική παροχής βοήθειας για το εμπόριο (Aid for Trade Strategy), η οποία έχει σχεδιαστεί για να βοηθήσει τις φτωχές και ευάλωτες χώρες να αναπτύξουν τα εργαλεία που χρειάζονται για να εξαγάγουν τα αγαθά τους. Αυτό περιλαμβάνει βοήθεια για να αναπτύξουν τις παραγωγικές τους ικανότητες και την υποδομή που σχετίζεται με το εμπόριο, και να ανταποκριθούν στα διεθνή πρότυπα για ασφαλή προϊόντα.

Με λίγα λόγια, η Ευρώπη βοηθά τις αναπτυσσόμενες και φτωχές χώρες να βελτιώσουν την ικανότητά τους για πιο αποτελεσματική συμμετοχή στο παγκόσμιο εμπόριο.

© E

C©

EC

Η Ευρωπαϊκή Ένωση βοήθησε τη Μπενίν να αναπτύξει συστήματα

υγειονομικού ελέγχου προκειμένου να διασφαλίσει ότι οι γαρίδες που εξάγει στην Ευρώπη πληρούν τις

προδιαγραφές ασφαλείας.

Το σύστημα RAPEX βοηθά την ΕΕ να συλλέξει σημαντικές πληροφορίες για την ασφάλεια των καταναλωτικών προϊόντων. Χρησιμοποιώντας αυτά τα δεδομένα, η ΕΕ διαπίστωσε πρόσφατα ότι σχεδόν τα μισά από τα προϊόντα που έχουν κριθεί επικίνδυνα προέρχονται από την Κίνα. Αυτό δεν είναι κάτι που μας εκπλήσσει, καθώς η Κίνα είναι ο μεγαλύτερος εμπορικός εταίρος της ΕΕ και εκατομμύρια προϊόντα καταφθάνουν κάθε χρόνο από την Κίνα στην Ευρώπη.

Η προστασία των Ευρωπαίων καταναλωτών και η ασφάλεια των προϊόντων είναι ένα κρίσιμο ζήτημα για την ΕΕ. Χρησιμοποιώντας τα στοιχεία από το σύστημα RAPEX, οι αξιωματούχοι της ΕΕ υπέγραψαν πρόσφατα μια συμφωνία με την κυβέρνηση της Κίνας για τη μεταξύ τους συνεργασία και την αύξηση του επιπέδου ασφάλειας των προϊόντων που έρχονται από την Κίνα στην Ευρώπη.

��

Εξοικονομούμε χρήματα ή συμβάλλουμε

Σε όλους μας αρέσει να βρίσκουμε προσφορές, αλλά μήπως η μειωμένη τιμή του τζην ή του στερεοφωνικού που αγοράσαμε έχει ανθρώπινο κόστος; Μήπως έχουν κατασκευαστεί από παιδιά; Ήταν κατάλληλες οι συνθήκες εργασίας για όσους εργάστηκαν για την κατασκευή τους; Και σε περίπτωση ατυχήματος, αποζημιώθηκαν κατάλληλα οι οικογένειες των εργαζομένων;

Αυτά είναι σημαντικά ερωτήματα που πρέπει να θέσετε όταν αγοράζετε κάτι καινούργιο. Το θεμιτό εμπόριο είναι ένα σοβαρό ζήτημα στην Ευρώπη και όλο και περισσότεροι καταναλωτές «σαμποτάρουν» τις εταιρίες που δεν τηρούν όλους τους κανόνες για τις συνθήκες εργασίας.

Το 2006, καταναλωτές από όλο τον κόσμο ξόδεψαν €1.6 δισεκατομμύρια σε πιστοποιημένα προϊόντα θεμιτού εμπορίου (Fairtrade Certified Products) – παρατηρήθηκε δηλαδή αύξηση κατά 41% από το προηγούμενο έτος, ωφελώντας έτσι περισσότερους από 1,4 εκατομμύρια παραγωγούς και εργάτες παγκοσμίως.

Πώς γνωρίζετε ότι τα πράγματα που αγοράζετε έχουν παραχθεί με θεμιτά μέσα;

Αναζητήστε τις ετικέτες θεμιτού εμπορίου. Οι πρωτοβουλίες σήμανσης προϊόντων θεμιτού εμπορίου υπάρχουν σε 20 ευρωπαϊκές χώρες. Οι εταιρίες με το σήμα του θεμιτού εμπορίου πρέπει να πληρούν αυστηρά κριτήρια ως προς τις συνθήκες εργασίας και την προστασία του περιβάλλοντος.

Στα προϊόντα θεμιτού εμπορίου συμπεριλαμβάνεται ο καφές, η σοκολάτα, ο χυμός, το τσάι, το μέλι, η ζάχαρη, το ρύζι και οι μπανάνες. Αυτά διατίθενται στα μεγαλύτερα σούπερ μάρκετ της Ευρώπης.

Για περισσότερες πληροφορίες:www.fairtrade.net/home.html – www.fairtrade.gr

Αυτό το γνωρίζατε;Στην Ευρώπη δεν πιστεύουμε στο εμπόριο

με οποιοδήποτε κόστος. Η ΕΕ δεν υποστηρίζει την αναγκαστική ή την παιδική εργασία. Θέλει να συνεργάζεται

με εταίρους που σέβονται τα βασικά πρότυπα υγείας και ασφάλειας και το περιβάλλον. Σε χώρες που δεν τηρούνται αυτές οι προδιαγραφές, οι εταιρείες εκμεταλλεύονται τους

εργαζομένους, μολύνουν το περιβάλλον και παράγουν προϊόντα σε ασυναγώνιστες τιμές, θέτοντας σε κίνδυνο τις

θέσεις εργασίας στην Ευρώπη.

στην εκδούλευση ανθρώπων;

Βήματα της Ελλάδας για το Περιβάλλον

Το περιβάλλον αποτελεί σημαντική προτεραιότητα για την Ευρωπαϊκή Ένωση, καθώς συνιστά αναπόσπαστο κομμάτι στην προσπάθεια βελτίωσης της ποιότητας ζωής των Ευρωπαίων πολιτών. Σε αυτό το πλαίσιο, η Ελλάδα ως κράτος μέλος της Ε.Ε. των 27 καταβάλλει κάθε δυνατή προσπάθεια για την προστασία του περιβάλλοντος.

Κύριοι άξονες της δράσης της Ελλάδας είναι η εναρμόνιση της Εθνικής με την Κοινοτική Νομοθεσία για το Περιβάλλον, η ενίσχυση των Προστατευόμενων Περιοχών, η προώθηση και διάδοση φιλικών προς το περιβάλλον πρακτικών, όπως η ανακύκλωση και η χρήση Ανανεώσιμων Πηγών Ενέργειας (ΑΠΕ), αλλά και η αντιμετώπιση της κλιματικής αλλαγής στο πλαίσιο του Πρωτοκόλλου του Κιότο.

Εναρμόνιση της Εθνικής με την Κοινοτική Νομοθεσία για το Περιβάλλον

Αντιμετώπιση παλαιών περιβαλλοντικών προβλημάτων

Περιβαλλοντικοί Έλεγχοι

Χωροταξικός Σχεδιασμός

Το Εθνικό Χωροταξικό Σχέδιο μαζί με τα Ειδικά Χωροταξικά Πλαίσια – Τουρισμού, Ανανεώσιμων Πηγών Ενέργειας και Βιομηχανίας, συνιστούν μία από τις σημαντικότερες διαρθρωτικές αλλαγές που έγιναν στη χώρα μας τις τελευταίες δεκαετίες. Συνιστά μία μεγάλη μεταρρύθμιση που θα συμβάλλει καθοριστικά στην ολοκληρωμένη και αειφόρο ανάπτυξη της Ελληνικής Επικράτειας, με απόλυτο σεβασμό στο περιβάλλον, καθώς αποτελεί την σημαντικότερη «ομπρέλα» για την προστασία του.

Ακολουθώντας την πολιτική της Ε.Ε., «ο ρυπαίνων πληρώνει», η Ελλάδα έχει εντατικοποιήσει τους περιβαλλοντικούς ελέγχους με αυστηρότατες ποινές για όσους παραβαίνουν την νομοθεσία. Προς αυτήν την κατεύθυνση, έχει ενισχυθεί σημαντικά σε ανθρώπινο δυναμικό το Σώμα Επιθεωρητών Περιβάλλοντος.

Το 2004, εκκρεμούσαν εναντίον της χώρας μας 52 ανοικτές υποθέσεις για περιβαλλοντικές παραβάσεις από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή. Ωστόσο, με συστηματική δουλειά οι υποθέσεις έχουν περιοριστεί σε 31, ενώ στόχος είναι να κλείσουν άμεσα και υπόλοιπες. Για παράδειγμα, η υπόθεση για την χωματερή Κουρουπητού για την οποία καταδικαστήκαμε με υψηλό πρόστιμο 4 εκατ. Ευρώ και το Πάρκο Ζακύνθου (χελώνα Καρέτα-Καρέτα), έχουν κλείσει οριστικά. Το ίδιο και η υπόθεση της Ψυτάλλειας.

Η Ελλάδα τα τελευταία χρόνια έχει προχωρήσει στην ταχεία εναρμόνιση της Εθνικής με την κοινοτική Νομοθεσία για σημαντικά θέματα όπως οι ατμοσφαιρικοί ρύποι, οι υδάτινοι πόροι, η διαχείριση αποβλήτων, ο θόρυβος κ.ά. Από το Μάρτιο του 2004, έχουν ενσωματωθεί στην ελληνική νομοθεσία 28 κοινοτικές οδηγίες για το Περιβάλλον.

97

Προστατευόμενες Περιοχές

Ανακύκλωση

Η ανακύκλωση βρίσκεται στο επίκεντρο των περιβαλλοντικών δράσεων της χώρας μας. Οι βασικοί άξονες της πολιτικής διαχείρισης των αποβλήτων που εφαρμόζει η Ελλάδα συνίστανται στα εξής:

- πρόληψη της δημιουργίας των αποβλήτων - προώθηση της ανακύκλωσης αλλά και της επαναχρησιμοποίησης- προώθηση άλλων μορφών αξιοποίησης- μείωση των αποβλήτων, αλλά και στην εξάλειψη της απόρριψης σε

ανεξέλεγκτους χώρους ταφής και, επομένως, στην περιβαλλοντικά ασφαλή τελική διάθεση.

Το 2006 ανακυκλώθηκε το 20% της συνολικής παραγωγής αποβλήτων της χώρας και το 2007 εκτιμάται να φθάσει στο 23% από 6% που ήταν το τέλος του 2003. Το ποσοστό των απορριμμάτων που ανακυκλώνονται ξεπερνά το 24%, ενώ μπορούν να ανακυκλωθούν τα πάντα: Συσκευασίες, λιπαντικά έλαια, απόβλητα ηλεκτρονικού και ηλεκτρολογικού εξοπλισμού, οχήματα τέλους κύκλους ζωής, ελαστικά, φορητές ηλεκτρικές συσκευές, συσσωρευτές, οχημάτων και βιομηχανίας, υλικά κατεδάφισης, κατασκευών και εκσκαφών.

Σήμερα λειτουργούν στην Ελλάδα 10 εγκεκριμένα συστήματα εναλλακτικής διαχείρισης απορριμμάτων, έναντι των 2 που λειτουργούσαν το 2004.

Τα 10 αυτά Συστήματα είναι: 3 για τις Συσκευασίες, από ένα για τα Λιπαντικά έλαια, τα Απόβλητα ηλεκτρικού και ηλεκτρονικού εξοπλισμού, τα Οχήματα τέλους κύκλου ζωής, τα Ελαστικά, τις Φορητές Ηλεκτρικές Συσκευές και τους συσσωρευτές και δύο για τους Συσσωρευτές οχημάτων και βιομηχανίας. Επίσης, προωθείται το Π.Δ για τα υλικά κατεδάφισης, κατασκευών και εκσκαφών.

Παράλληλα, καταβάλλεται ουσιαστική προσπάθεια για την ενίσχυση των Προστατευόμενων Περιοχών (εθνικοί δρυμοί, εθνικά χερσαία, θαλάσσια και υγροτοπικά πάρκα), με τη θεσμική και οικονομική θωράκιση των Φορέων Διαχείρισης. Προτεραιότητα της περιβαλλοντικής πολιτικής μας αποτελεί η προστασία και ανάδειξη της φυσικής μας κληρονομιάς. Από το 2004 θεσμοθετήθηκαν και οριοθετήθηκαν 10 νέες προστατευόμενες περιοχές σε όλη τη χώρα, όπως η Βόρεια Πίνδος, ο υγρότοπο Αμβρακικού, η Λίμνη Κάρλα, η λιμνοθάλασσα Μεσολογγίου, το Δέλτα Έβρου κ.α. Επιπλέον, έχουμε ετοιμαστεί 70 ειδικές περιβαλλοντικές μελέτες για την θεσμοθέτηση αντίστοιχων νέων προστατευόμενων περιοχών. Επίσης, για την προγραμματική περίοδο 2007 – 2013, έχει σχεδιαστεί η διάθεση 180 εκατ. ευρώ για την ουσιαστική ενίσχυση των Φορέων Διαχείρισης.

Στο επίκεντρο της διεθνούς και ευρωπαϊκής ατζέντας βρίσκεται η αντιμετώπιση των συνεπειών από τις κλιματικές αλλαγές. Προς αυτήν την κατεύθυνση, η χώρα μας εφαρμόζει μια μία ολοκληρωμένη πολιτική για την αντιμετώπιση της κλιματικής αλλαγής και την επίτευξη των στόχων του πρωτοκόλλου του Κιότο. Η Ελλάδα είναι συνεπής απέναντι στις διεθνείς και ευρωπαϊκές υποχρεώσεις της.

- Αναθεωρήθηκε το Εθνικό Πρόγραμμα για τις Κλιματικές Αλλαγές.

- Καταρτίστηκε και εφαρμόζεται το 1ο Εθνικό Σχέδιο Κατανομής Ρύπων για την περίοδο 2005 -2007.

- Για την περίοδο 2008 – 2012, έχει υποβληθεί στην Ευρωπαϊκή Επιτροπή το 2ο Εθνικό Σχέδιο Κατανομής, με ακόμη αυστηρότερες προβλέψεις.

- Σε ό,τι αφορά στη βιομηχανία έχει αρχίσει η έκδοση αποφάσεων έγκρισης περιβαλλοντικών όρων που προβλέπουν προσαρμογή

των εγκαταστάσεων των πλέον ρυπογόνων βιομηχανικών κλάδων στις Βέλτιστες Διαθέσιμες Τεχνικές.

- Έχει τεθεί σε λειτουργία το Μητρώο Δικαιωμάτων Εκπομπών Αερίων Θερμοκηπίου, το οποίο θεωρείται ως ένα βασικό εργαλείο για τον περιορισμό των εκπομπών αερίων Θερμοκηπίου.

- Το 2005 ενσωματώθηκαν στο Εθνικό μας Δίκαιο οι Οδηγίες για τις μεγάλες εγκαταστάσεις καύσης για τα εθνικά ανώτατα επίπεδα εκπομπών ορισμένων ατμοσφαιρικών ρύπων.

- Αναθεωρήθηκε το Εθνικό Πρόγραμμα μείωσης των εκπομπών αερίων του θερμοκηπίου, προκειμένου να θεσπιστούν νέα αναγκαία μέτρα για την επίτευξη του στόχου της χώρας.

- Προχωρά η θεσμοθέτηση του Ειδικού Χωροταξικού Πλαισίου για τις Ανανεώσιμες Πηγές Ενέργειας ώστε να προωθηθεί γρήγορα η παραγωγή Πράσινης Ενέργειας από 11% που είναι σήμερα, σε 20% το 2010 και 30% το 2020.

- Εκπονήθηκαν επιχειρησιακά σχέδια αντιμετώπισης της ατμοσφαιρικής ρύπανσης για μεγάλα αστικά κέντρα της χώρας: Αθήνα, Θεσσαλονίκη, Λάρισα, Ηράκλειο, Πάτρα κ.α.

Κλιματική Αλλαγή

98 99

Σε ό,τι αφορά στη διαχείριση των υδατικών πόρων:

- Έχουν ενσωματωθεί στο Εθνικό Δίκαιο όλες οι σχετικές με το νερό Κοινοτικές Οδηγίες.

- Εκτός από την Ειδική Γραμματεία δημιουργήθηκαν και λειτουργούν Κεντρική Υπηρεσία Υδάτων του ΥΠΕΧΩΔΕ και Διευθύνσεις Υδάτων των 13 Περιφερειών της Χώρας.

- Τα εσωτερικά επιφανειακά νερά της χώρας και τα υπόγεια παρακολουθούνται συστηματικά.

- Ολοκληρώθηκε η κατάρτιση του Εθνικού Προγράμματος Διαχείρισης και Προστασίας των Υδατικών Πόρων, το οποίο αποτελεί βασικό στοιχείο για την εφαρμογή της Οδηγίας για τα Νερά, τόσο σε εθνικό όσο και σε περιφερειακό επίπεδο. Βρίσκονται σε τελική φάση τα αντίστοιχα προγράμματα για τα Υδατικά Διαμερίσματα.

Σήμερα στο περιβάλλον, η Ελλάδα έχει κάνει σημαντικά βήματα μπροστά. Ωστόσο, μένουν ακόμη πολλά να γίνουν και για αυτό η προσπάθεια συνεχίζεται με πιο εντατικά βήματα. Με την ευαισθητοποίηση και τη συμμετοχή ολόκληρης της κοινωνίας τα μέτρα και οι πολιτικές που εφαρμόζονται θα έχουν το μεγαλύτερο δυνατό αποτέλεσμα. Είναι υποχρέωση όλων μας να προστατεύσουμε το περιβάλλον για να βελτιώσουμε την ποιότητα της ζωής μας, αλλά κυρίως την ποιότητα της ζωής της νέας γενιάς.

Για περισσότερες πληροφορίες: ΥΠΕΧΩΔΕ (Περιβαλλοντική πληροφορία) www.minenv.gr/4/41/g4100.html

Υδάτινοι Πόροι Tο Υπουργείο Υγείας και Κοινωνικής Αλληλεγγύης, στο πλαίσιο του Εθνικού Προγράμματος για την Αγωγή Υγείας του Παιδιού, ξεκίνησε, Δευτέρα 10 Δεκεμβρίου 2007, για πρώτη φορά στη χώρα μας, μια εκστρατεία ενημέρωσης για την ευαισθητοποίηση των νέων και των οικογενειών τους για θέματα υγείας και πρόληψης με τίτλο «Η ζωή έχει χρώμα».

Αποστολή μας είναι η προσέλκυση του ενδιαφέροντος των νέων για ζητήματα που σχετίζονται με τον τρόπο ζωής τους, έτσι ώστε η εφαρμογή του εκπαιδευτικού προγράμματος να γίνει με την ενεργητική συμμετοχή τους. Η καμπάνια αυτή αφορά ξεχωριστές θεματικές ενότητες ενημέρωσης και πρόληψης για σύγχρονα προβλήματα όπως το κάπνισμα σε νεαρές ηλικίες, τα ναρκωτικά, ο αλκοολισμός, η ανθυγιεινή διατροφή, η έλλειψη άσκησης, ο σχολικός εκφοβισμός, η ελλιπής ενημέρωση γύρω από τη σεξουαλική αγωγή και η υπερβολική χρήση ηλεκτρονικών παιχνιδιών.

Με όπλα τη φαντασία και το χρώμα, η καμπάνια αυτή απευθύνεται στα παιδιά αλλά και στους ενηλίκους (καθηγητές και γονείς) που βρίσκονται δίπλα τους, με κύριο στόχο να τους ευαισθητοποιήσει, να τους ενημερώσει και να τους εκπαιδεύσει ώστε να αντιμετωπίζουν σωστά, θέματα δύσκολα και ευαίσθητα όπως τα παραπάνω, μεταφέροντας το μήνυμα: «Η ΖΩΗ ΕΧΕΙ ΧΡΩΜΑ, ΒΡΕΣ ΤΟ ΔΙΚΟ ΣΟΥ!»

Στο πλαίσιο της πρωτοβουλίας επιλέχθηκαν οκτώ δημοφιλή πρόσωπα που προσφέρθηκαν εθελοντικά να γίνουν «πρεσβευτές» των θεματικών ενοτήτων. Συνδυάζοντας τον πολιτισμό και τον αθλητισμό οι «πρεσβευτές» μιλούν στη γλώσσα των νέων και ταυτόχρονα εμφορούνται από τις αξίες της καλής υγείας και αποτελούν πρότυπα γι’ αυτούς. Ο κάθε πρεσβευτής συνδέεται με ένα χρώμα, ανάλογα με τη θεματική ενότητα, αναλαμβάνει να γίνει σημαία της καμπάνιας των χρωμάτων και συνεγείρει τους νέους με την παρουσία του. Οι «πρεσβευτές» ανά ενότητα είναι:

• Χρήστος Λούλης – Αλκοόλ• Γιώργος, Χρήστος και Ζάχος Αφρουδάκης – Άσκηση• Μάριος Αθανασίου – Βία/ Σχολικός εκφοβισμός • Λίνα Σακκά – Διατροφή• Δημήτρης Διαμαντίδης - Ηλεκτρονικά παιχνίδια/ Διαδίκτυο• Νίκος Κακλαμανάκης – Κάπνισμα• Γιάννης Τσιμιτσέλης – Ναρκωτικά• Ζέτα Μακρυπούλια – Σεξουαλική Αγωγή

Επιπλέον, ο Δημήτρης Κοργιαλάς εμπνεύστηκε και συνέθεσε αποκλειστικά για αυτή την καμπάνια ένα τραγούδι το οποίο ερμηνεύει η Ευρυδίκη ενώ οι στίχοι είναι του Θάνου Παπανικολάου.

Εκστρατεία «Η ζωή έχει χρώμα»

100 101

Εκστρατεία «Η ζωή έχει χρώμα» - «Ρίξε το βάρος στο παιδί»

Στο πλαίσιο της δεύτερης φάσης της εκστρατείας και με σκοπό την ενημέρωση και την ευαισθητοποίηση της κοινής γνώμης για το σημαντικό θέμα της παιδικής παχυσαρκίας, η εκστρατεία ενημέρωσης «Η ζωή έχει χρώμα» προχώρησε ένα βήμα παραπέρα και επέλεξε να «ρίξει το βάρος στο παιδί». Η πρωτοβουλία αυτή ξεκίνησε στις 11 Μαρτίου 2008, με τη συμμετοχή και στήριξη του Υπουργείου Υγείας & Κοινωνικής Αλληλεγγύης, του Υπουργείου Ανάπτυξης (Γενική Γραμματεία Καταναλωτή), τoυ Υπουργείoυ Εθνικής Παιδείας & Θρησκευμάτων, του Υπουργείο Πολιτισμού (Γενική Γραμματεία Αθλητισμού), του Υπουργείο Μεταφορών & Επικοινωνιών Χορηγός και της ΕΡΤ.

Οι δράσεις της καμπάνιας «Ρίξε το βάρος στο παιδί» συμπεριλαμβάνουν επισκέψεις των ολυμπιονικών και πρεσβευτών της εκστρατείας «Η ζωή έχει χρώμα» σε επιλεγμένα σχολεία της χώρας, όπου διανέμονται ενημερωτικά έντυπα παιδικής παχυσαρκίας για δημοτικό / γυμνάσιο και για λύκειο, όπου οι ολυμπιονίκες και πρεσβευτές συμμετέχουν στη διάδοση του μηνύματος της πρόληψης και ενημερώνουν τους νέους για τα ζητήματα αγωγής υγείας και για την παιδική παχυσαρκία.

Επιπλέον, συμπεριλαμβάνει την υλοποίηση του «σπιτιού της υγιεινής διατροφής» στις 23, 24 & 25 Μαρτίου στον εκθεσιακό χώρο του ΜΕΤΡΟ του Συντάγματος. Πάνω από 5.000 παιδιά και 7500 ενήλικες επισκέφτηκαν το βιωματικό αυτό πάρκο και ενημερώθηκαν για την αναγκαιότητα της υγιεινής και ισορροπημένης διατροφής. Επιπλέον, συμμετείχαν σε δημιουργικές δραστηριότητες προκειμένου να αντιληφθούν τη χρησιμότητα της άσκησης ως αναπόσπαστο μέρος της καθημερινότητάς τους.

Ελάτε να ενώσουμε τώρα όλοι μαζί τις δυνάμεις μας. Καμιά ζυγαριά δεν μπορεί να ζυγίσει το βάρος που νιώθει ένα παχύσαρκο παιδί. Τα παχύσαρκα παιδιά δε διαφέρουν, απλά μεταφέρουν τη συνέπεια της άγνοιάς μας. Ας τα απαλλάξουμε τώρα από ένα βάρος που θα τα ακολουθεί για μια ζωή.

Ας ρίξουμε όλοι μαζί το βάρος στο παιδί!

Για περισσότερες πληροφορίες: www.yyka.gov.gr

Η ικανοποίηση των αιτημάτων των νέων είναι για τη Γενική Γραμματεία Νέας Γενιάς ο πρωταρχικός της στόχος.

Θέλουμε να είμαστε πρακτικοί, αποτελεσματικοί και χρήσιμοι σε όλους τους νέους και τις νέες. Χρησιμοποιούμε την κοινή λογική και κάνουμε πράξη την αυτονόητη αποστολή μας: αξιοποιούμε, μέσα από διαφανείς διαδικασίες, πόρους και ευκαιρίες που αφορούν στους νέους, υποστηρίζουμε τις πρωτοβουλίες και τις δράσεις τους, βοηθάμε στην καλύτερη διάχυση της πληροφορίας, με πρακτικό και αποτελεσματικό τρόπο.

Τα προγράμματα της Γενικής Γραμματείας Νέας Γενιάς μπορούν να συμβάλουν στην απόκτηση ικανοτήτων και αποτελούν βασικά μέσα παροχής ευκαιριών στους νέους για άτυπη μάθηση. Επιπλέον, η συνεργασία με άλλους κρατικούς φορείς, με φορείς της κοινωνίας πολιτών (ΜΚΟ, συλλόγους, εθελοντικές οργανώσεις) και η αξιοποίηση κάθε παροχής προς τους νέους αποτελεί μια βασική επιλογή μας. Ειδικότερα, οι θεματικές προτεραιότητες των προγραμμάτων- δράσεων, που οργανωτικά και οικονομικά υποστηρίζουμε αυτή την περίοδο είναι εναρμονισμένες με την ψηφιακή σύγκληση, δηλαδή την εξοικείωση του νέου ανθρώπου με τις δυνατότητες του Διαδικτύου, τον εκπαιδευτικό χαρακτήρα του Διαδικτύου και τη διαδραστικότητα, την καταπολέμηση των σύγχρονων μορφών εξάρτησης, αναδεικνύοντας παράλληλα και τους κινδύνους που εγκυμονούν οι νέες διαδραστικές τεχνολογίες. Αφορούν την ανάδειξη και προάσπιση των Δικαιωμάτων του Παιδιού, την προβολή της Ευρωπαϊκής πολιτικής για τη νεολαία, καθώς και την ενεργό συμμετοχή των νέων στις ευρωπαϊκές και διεθνείς εξελίξεις.

Στην προοπτική αυτή, η Γενική Γραμματεία Νέας Γενιάς ορίζει συγκεκριμένους άξονες πολιτικής, γενικούς και ειδικούς στόχους που υλοποιούνται μέσω δράσεων και καινοτόμων προγραμμάτων αλλά και νέων θεσμών.

Η Γενική Γραμματεία Νέας Γενιάς και οι Ευρωπαϊκές πολιτικές για τη Νεολαία

Στη Γενική Γραμματεία Νέας Γενιάς:

→ Ενισχύουμε τη συμμετοχή των νέων στα Κοινά μέσα από τη σύσταση και λειτουργία 870 Τοπικών Συμβουλίων

Νέων. Ήδη 91,000 νέοι συμμετέχουν στο νέο θεσμό.

Στην ιστοσελίδα των Τοπικών Συμβουλίων μπορείτε να μαθαίνετε

όλες τις πληροφορίες και τα Νέα που αφορούν στο νέο

θεσμό: www.tosyn.gr

102 103

Περισσότερες πληροφορίες για τις δράσεις και τα προγράμματά μας θα βρείτε στο δικτυακό τόπο της Γενικής Γραμματείας Νέας Γενιάς: www.neagenia.gr

→ Ενισχύουμε το δίκτυο ενημέρωσης, πληροφόρησης και κινητικότητας των νέων μέσα από τη διοργάνωση των «Ανοικτών Διημέρων» της Γενικής Γραμματείας Νέας Γενιάς σε όλη την Ελλάδα καθώς και τη χρήση της «Κάρτας Νέων», της κάρτας δηλαδή που παρέχει εκπτωτικές ευκαιρίες σε ευρωπαϊκό επίπεδο. Το πρόγραμμά μας: «Οι Νέοι γνωρίζουν την Ευρώπη» δίνει τη δυνατότητα, κάθε χρόνο, σε αριστούχους μαθητές να ταξιδέψουν σε κάποια ευρωπαϊκή πρωτεύουσα.

→ Στηρίζουμε την ανάπτυξη της Νεανικής Επιχειρηματικότητας. Δημιουργούμε 75 θυρίδες Νεανικής Επιχειρηματικότητας με έμφαση στις περιοχές που έχουν κοινωνικές, γεωγραφικές ή οικονομικές ιδιαιτερότητες. Επίσης, δημιουργούμε 15 Κόμβους του «Παρατηρητηρίου Νεανικής Επιχειρηματικότητας» σε 15 ΑΕΙ και ΤΕΙ της χώρας. Ενισχύουμε, επίσης την επιχειρηματικότητα των Νέων με Αναπηρία μέσα από συνεργασίες με αντιπροσωπευτικούς φορείς.

→ Αναπτύσσουμε τις δράσεις του «Παρατηρητηρίου για τα Δικαιώματα του Παιδιού» σε συνεργασία με φορείς της κοινωνίας των πολιτών, δημόσιους φορείς, κ.α. Σχεδιάζουμε κοινωνικές και πολιτιστικές παρεμβάσεις σε φυλακές ανηλίκων καθώς και σε φορείς κοινωνικής επανένταξης νέων ανθρώπων. Δημιουργήσαμε, με τη συνεργασία δικηγορικών συλλόγων, δίκτυο παροχής δωρεάν νομικής βοήθειας (legal aid) σε ανήλικους και έφηβους που την έχουν ανάγκη.

→ Ενισχύουμε δράσεις διαπολιτισμικού διαλόγου. Θεσμοθετούμε το πρόγραμμα PROGRESS «Ας σπάσουμε το τείχος των διακρίσεων». Η κύρια ενέργεια της δράσης αυτής ήταν η διεξαγωγή διαγωνισμού ζωγραφικής στον οποίο έλαβαν μέρος 403 άτομα από 3 εκπαιδευτικές βαθμίδες!

→ Δημιουργούμε τις προϋποθέσεις για τη δημιουργική αξιοποίηση του ελεύθερου χρόνου των νέων μας και την ενίσχυση του εθελοντισμού. Πιο συγκεκριμένα:- ενισχύουμε κοινωνικές, πολιτιστικές και άλλες πρωτοβουλίες που

προέρχονται από φορείς της Νεολαίας και απευθύνονται σε νέους, ενώ αξιοποιούμε το πρόγραμμα «ΝΕΟΛΑΙΑ ΣΕ ΔΡΑΣΗ».

- Ενισχύουμε την εθελοντική προσφορά των νέων μας σε συνδυασμό με την απόχτηση εργασιακής εμπειρίας σε συνεργασία

με τα ΕΛ.ΤΑ και με τον Ε.Ο.Τ.- Ενισχύουμε τον εθελοντισμό σε πυρόπληκτες

περιοχές, σε συνεργασία με τον Ε.Ο.Τ. - Αυξήσαμε κατά 50% τη συμμετοχή των νέων μας

στα «ιστιοπλοϊκά τριήμερα». - Αναπτύσσουμε το Πρόγραμμα «Καλοκαίρι για

τους Νέους» με την ενίσχυση νεανικών δράσεων και πρωτοβουλιών σε όλη την Ελλάδα.

- Συνεχίζουμε τα Χειμερινά Τριήμερα σε συνεργασία με τον Ε.Ο.Τ.

104