isbn 9963-607-23-3 ñ copyright© 2002 ñ ¶·ÓÂ …9 eÈÛ‹ÁËÛË ÁÈ· ÙÔ ¤ÚÁÔ Î·È...

ISBN 9963-607-23-3 ñ Copyright© 2002 ñ ¶·ÓÂÈÛÙ‹ÌÈÔ ∫‡ÚÔ˘

∫·ÏÏÈfiÏÂˆ˜ 75, Δ.£. 20537, 1678 §Â˘ÎˆÛ›·, ∫‡ÚÔ˜

Π E P I E X O M E N A

Προλόγισμα . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 5

H σοφία του θεάτρου, σοφία της λογοτεχνίας:όψεις του έργου του Iάκωβου KαμπανέλληEισήγηση για το έργο και την προσωπικότητα του Ιάκωβου Καμπανέλλη από τον AναπληρωτήKαθηγητή Θεωρίας της Λογοτεχνίας Δημήτρη Αγγελάτο . . . . . . 9

^H α¨ωνιότητα τοÜ θεάτρουΑντιφώνηση του Iάκωβου Kαμπανέλλη . . . . . . . . . . . . . . . . . . 27

™ÙÈ˜ 16 ¢ÂÎÂÌ‚Ú›Ô˘ 1996 ¤Ï·‚Â ¯ÒÚ· ÛÙËÓ ∞›ıÔ˘Û· ΔÂÏÂÙÒÓÙÔ˘ ¶·ÓÂÈÛÙËÌ›Ô˘ K‡ÚÔ˘ Ë TÂÏÂÙ‹ AÓ·ÁfiÚÂ˘ÛË˜ ÙÔ˘ π¿Îˆ‚Ô˘∫·Ì·Ó¤ÏÏË ÛÂ ∂›ÙÈÌÔ ¢È‰¿ÎÙÔÚ· ÙË˜ ºÈÏÔÛÔÊÈÎ‹˜ ™¯ÔÏ‹˜ÙÔ˘ ¶·ÓÂÈÛÙËÌ›Ô˘ ∫‡ÚÔ˘.

ΔË˜ ™˘ÓÂ‰Ú›·˜ ÚÔ‹‰ÚÂ˘ÛÂ Ô ÙfiÙÂ AÓÙÈÚ‡Ù·ÓË˜ÙÔ˘ ¶·ÓÂÈÛÙËÌ›Ô˘ K‡ÚÔ˘ ∫·ıËÁËÙ‹˜ NÈÎfiÏ·˜ ¶··ÌÈ¯·‹Ï.ªÔÓ·‰ÈÎfi ı¤Ì· ÛÙËÓ ËÌÂÚ‹ÛÈ· ‰È¿Ù·ÍË ‹Ù·Ó Ë ·Ó·ÁfiÚÂ˘ÛËÙÔ˘ Î˘Ú›Ô˘ ∫·Ì·Ó¤ÏÏË ÛÂ ∂›ÙÈÌÔ ¢È‰¿ÎÙÔÚ·.

√ ∞Ó·ÏËÚˆÙ‹˜ ∫·ıËÁËÙ‹˜ ¢ËÌ‹ÙÚË˜ AÁÁÂÏ¿ÙÔ˜ ·ÚÔ˘Û›·ÛÂÙÔ ¤ÚÁÔ Î·È ÙËÓ ÚÔÛˆÈÎfiÙËÙ· ÙÔ˘ ÙÈÌˆÌ¤ÓÔ˘. ∞ÎÔÏÔ‡ıËÛÂË ·Ó¿ÁÓˆÛË ÙÔ˘ „ËÊ›ÛÌ·ÙÔ˜ ·fi ÙÔÓ ∫ÔÛÌ‹ÙÔÚ· ÙË˜ ™¯ÔÏ‹˜∫·ıËÁËÙ‹ ªÈ¯¿ÏË ¶ÈÂÚ‹ Î·È Ë ·Ó·ÁfiÚÂ˘ÛË ÙÔ˘ π¿Îˆ‚Ô˘∫·Ì·Ó¤ÏÏË ÛÂ ∂›ÙÈÌÔ ¢È‰¿ÎÙÔÚ· ·fi ÙÔÓ AÓÙÈÚ‡Ù·ÓËÙÔ˘ ¶·ÓÂÈÛÙËÌ›Ô˘. ªÂÙ¿ ·fi ÙËÓ ÂÚÈ¤Ó‰˘ÛË ÙÔ˘ ÙÈÌˆÌ¤ÓÔ˘ÌÂ ÙËÓ Ù‹‚ÂÓÓÔ ÙÔ˘ ¶·ÓÂÈÛÙËÌ›Ô˘ ∫‡ÚÔ˘, ·ÎÔÏÔ‡ıËÛÂË ·ÓÙÈÊÒÓËÛË ÙÔ˘ Î˘Ú›Ô˘ ∫·Ì·Ó¤ÏÏË.

AÎÔÏÔ‡ıËÛÂ ıÂ·ÙÚÎ‹ ·Ú¿ÛÙ·ÛË ÌÂ ‰‡Ô ÌÔÓfiÚ·ÎÙ·ÙÔ˘ ÎÔ˘ K·Ì·Ó¤ÏÏË, ÛÂ ÛÎËÓÔıÂÛ›· XÚ›ÛÙÔ˘ ™ÈÔ·¯¿,ÛÎËÓÈÎ¿ Î·È ÎÔÛÙÔ‡ÌÈ· °ÈÒÚÁÔ˘ XÈÒÙË. ™ÙÔ ÚÒÙÔ, “°Ú¿ÌÌ·ÛÙÔÓ OÚ¤ÛÙË”, ¤·ÈÍ·Ó ÔÈ ËıÔÔÈÔ› ÙÔ˘ £OK T˙¤ÓË °·˚Ù·ÓÔÔ‡ÏÔ˘(KÏ˘Ù·ÈÌÓ‹ÛÙÚ·), A¯ÈÏÏ¤·˜ °Ú·ÌÌ·ÙÈÎfiÔ˘ÏÔ˜ (OÚ¤ÛÙË˜), £¤·XÚÈÛÙÔ‰Ô˘Ï›‰Ô˘–§¿ÌÓÈÛÔ˘ (HÏ¤ÎÙÚ·)Ø ÛÙÔ ‰Â‡ÙÂÚÔ, ÌÂ Ù›ÙÏÔ“O ÂÈÎ‹‰ÂÈÔ˜”, ¤·ÈÍÂ Ô KÒÛÙ·˜ ¢ËÌËÙÚ›Ô˘.

∏ ÙÂÏÂÙ‹ ÙÂÏÂ›ˆÛÂ ÌÂ ÙÔ Î·ÏˆÛfiÚÈÛÌ· ÙÔ˘ Ó¤Ô˘ Â›ÙÈÌÔ˘ Ì¤ÏÔ˘˜·fi Ù· ·Î·‰ËÌ·˚Î¿ Ì¤ÏË ÙË˜ ºÈÏÔÛÔÊÈÎ‹˜ ™¯ÔÏ‹˜.

9

EÈÛ‹ÁËÛË ÁÈ· ÙÔ ¤ÚÁÔ Î·È ÙËÓ ÚÔÛˆÈÎfiÙËÙ· ÙÔ˘π¿Îˆ‚Ô˘ ∫·Ì·Ó¤ÏÏË ·fi ÙÔÓ AÓ·ÏËÚˆÙ‹K·ıËÁËÙ‹ £ÂˆÚ›·˜ ÙË˜ §ÔÁÔÙÂ¯Ó›·˜ ¢ËÌ‹ÙÚË∞ÁÁÂÏ¿ÙÔ

EÎÏÂÎÙÔ› ÚÔÛÎÂÎÏËÌ¤ÓÔÈ,

AÁ·ËÙÔ› Û˘Ó¿‰ÂÏÊÔÈ,

AÁ·ËÙÔ› ÊÔÈÙËÙ¤˜ Î·È ÊÔÈÙ‹ÙÚÈÂ˜,

«™ÙËÓ K‡ÚÔ», ÛËÌÂÈÒÓÂÈ Ô I¿Îˆ-

‚Ô˜ K·Ì·Ó¤ÏÏË˜, «fiÙ·Ó Ô £OK ¤·È-

˙Â ÙËÓ A˘Ï‹ ÛÙÔ˘˜ Î·Ù·˘ÏÈÛÌÔ‡˜ ÙˆÓ

ÚÔÛÊ‡ÁˆÓ, ÂÎÂ› Ô˘ Î¿ÔÈÔ˜ ÊˆÓ¿˙ÂÈ

ÁÈ· Ó· ‰ÒÛÂÈ ÎÔ˘Ú¿ÁÈÔ ÛÙÔ˘˜ ÚfiÛÊ˘-

ÁÂ˜ ÙË˜ ·˘Ï‹˜..."·Á¿ÓÙ· ·Ú¯ËÁ¤,

ÌÚÔ˜ Ù· ÌË¯·ÓÔÎ›ÓËÙ·, fiÏ· ı· ÊÙÈ¿-

ÍÔ˘ÓÂ, Â‰Ò Ô ¿ÓıÚˆÔ˜ ÎÔÓÙÂ‡ÂÈ Ó·

¿ÂÈ ÛÙÔ ÊÂÁÁ¿ÚÈ", ÔÈ K‡ÚÈÔÈ Úfi-

ÛÊ˘ÁÂ˜ ıÂ·Ù¤˜ ÙÔ Í·Ó·ÊÒÓ·˙·Ó ÎÏ·›-

ÁÔÓÙ·˜ ÎÈ ¤·ÈÚÓ·Ó ÙÔ˘˜ ËıÔÔÈÔ‡˜

H ™OºIA TOY £EATPOY, ™OºIA TH™ §O°OTEXNIA™:OæEI™ TOY EP°OY TOY IAKøBOY KAM¶ANE§§H

H ™OºIA TOY £EATPOY,™OºIA TH™ §O°OTEXNIA™:

OæEI™ TOY EP°OY TOYπ∞∫øμ√À ∫∞ª¶∞¡∂§§∏

10

·fi ›Ûˆ. EÎ‰ËÏÒÛÂÈ˜ Û·Ó ·˘Ù¤˜ Ô˘ ‚Á¿˙Ô˘Ó ÙÔ ı¤·-

ÙÚÔ ·fi Ù· fiÚÈ· ÙË˜ ·Ï‹˜ „˘¯·ÁˆÁ›·˜, Â›Ó·È fi,ÙÈ ÈÔ

ÔÏ‡ ÌÔÚÔ‡Û· Ó· ÚÔÛ‰ÔÎÒ ·fi ÙË ‰Ô˘ÏÂÈ¿ ÌÔ˘»

(K·Ì·Ó¤ÏÏË˜, Afi ÛÎËÓ‹˜ Î·È ·fi Ï·ÙÂ›·˜, 55-56).

OÈ K‡ÚÈÔÈ ÚfiÛÊ˘ÁÂ˜ ıÂ·Ù¤˜ ÙË˜ A˘Ï‹˜ ÙˆÓ £·˘-

Ì¿ÙˆÓ ·ÎÔÏÔ‡ıËÛ·Ó Î˘ÚÈÔÏÂÎÙÈÎ¿ ÙÔÓ Á¤ÚÔ-IÔÚ‰¿ÓË,

ÙÔÓ MÈÎÚ·ÛÈ¿ÙË ÚfiÛÊ˘Á· ÚˆÙ·ÁˆÓÈÛÙ‹ ÙÔ˘ ¤ÚÁÔ˘ Î·È

ÙËÓ ÔÌ‹ ÙˆÓ ÂÓÔ›ÎˆÓ ÙË˜ ·˘Ï‹˜, Î·ıÒ˜ ÙËÓ ÂÁÎ·Ù¤-

ÏÂÈ·Ó ÚfiÛÊ˘ÁÂ˜ ¿ÏÈ, ÌÂ fiÏÔ ÙÔ ÓÔÈÎÔÎ˘ÚÈfi ÙÔ˘˜

¿Óˆ ÛÂ ÌÈ· ¯ÂÈÚ¿Ì·Í·, ‰›ÓÔÓÙ·˜ ÙÔÓ Î·Ï‡ÙÂÚÔ Î·È

Â·ÚÎ¤ÛÙÂÚÔ ÔÚÈÛÌfi ÙÔ˘ ÙÈ ÛËÌ·›ÓÂÈ ı¤·ÙÚÔ ÁÈ· ÙÔÓ

I¿Îˆ‚Ô K·Ì·Ó¤ÏÏË: ˙ˆÓÙ·Ó‹, ‰ËÏ·‰‹ ·ÔÎ·Ï˘ÙÈÎ‹

ÂÈÎÔÈÓˆÓ›·. °È· Ó· ÙÔ ˆ ‰È·ÊÔÚÂÙÈÎ¿, Ë Ù¤¯ÓË, ÂÓ

ÚÔÎÂÈÌ¤Óˆ ÙÔ ı¤·ÙÚÔ, ‚Ú›ÛÎÂÈ Â‰Ò ÙÔ ‰ÚfiÌÔ ÁÈ· Ó·

ÎÔÈÓÔÔÈ‹ÛÂÈ ÙË ‚·ıÈ¿ ·ÓıÚˆÔÏÔÁÈÎ‹ ÛÔÊ›· ÙÔ˘, ‚Ú›-

ÛÎÂÈ ÙÔÓ ÙÚfiÔ Ó· ÏÂÈÙÔ˘ÚÁ‹ÛÂÈ Ì¤Û· ÛÙËÓ ·ÓÔÈÎÙ‹ ÎÔÈ-

ÓˆÓÈÎ‹ ÛÎËÓ‹, ÊˆÙ›˙ÔÓÙ·˜ ·ı¤·ÙÂ˜ ÏÂ˘Ú¤˜, ‰›ÓÔÓÙ·˜

ÊˆÓ‹ ÛÙÔ ÏÔ‡ÛÈÔ ·fiıÂÌ· Ï¤ÍÂˆÓ, ÛËÌ·ÛÈÒÓ Î·È

·ÍÈÒÓ, Ô˘ Ô ¯ÚfiÓÔ˜ Û˘ÛÛˆÚÂ‡ÂÈ ÛÙËÓ „˘¯‹ ÙÔ˘ ·ÓıÚÒ-

Ô˘Ø ÂÓÂÚÁÔÔÈÂ› ¤Ó· Ï·Óı¿ÓÔÓ ‰˘Ó·ÌÈÎfi, Î¿ÓÂÈ ÙÔÓ

ıÂ·Ù‹ ‰ÚÒÓÙ·, ÁÈ· Ó· ı˘ÌËıÔ‡ÌÂ Â‰Ò ÙÔÓ M·ÓfiÏË AÓ·-

ÁÓˆÛÙ¿ÎË.

H ™OºIA TOY £EATPOY,™OºIA TH™ §O°OTEXNIA™:OæEI™ TOY EP°OY TOYπ∞∫øμ√À ∫∞ª¶∞¡∂§§∏

11

TÔ Û‡Á¯ÚÔÓÔ ÂÏÏËÓÈÎfi ı¤·ÙÚÔ Û˘Ó‰¤ÂÙ·È ¿ÚÚËÎÙ· ÌÂ

ÙË ÌÂÙ·ÔÏÂÌÈÎ‹ ÁÂÓÈ¿ ÙˆÓ EÏÏ‹ÓˆÓ ‰Ú·Ì·ÙÔ˘ÚÁÒÓ,

ÚˆÙÔÔÚÈ·Î‹ ÌÔÚÊ‹ ÙË˜ ÔÔ›·˜ ·ÔÙÂÏÂ› Ô ÙÈÌÒÌÂÓÔ˜

Û‹ÌÂÚ· Û˘ÁÁÚ·Ê¤·˜Ø ÙÔ Û‡Á¯ÚÔÓÔ ÂÏÏËÓÈÎfi ıÂ·ÙÚÈÎfi

¤ÚÁÔ ¤¯ÂÈ, fiˆ˜ ¯·Ú·ÎÙËÚÈÛÙÈÎ¿ ÂÈÛËÌ·›ÓÂÈ Î·È Ô

›‰ÈÔ˜, ÙËÓ ËÏÈÎ›· ÙË˜ ‰ÈÎ‹˜ ÙÔ˘ ÁÂÓÈ¿˜. K·È ‚¤‚·È· ÙÔ

·ÊÂÙËÚÈ·Îfi ÛËÌÂ›Ô ÙË˜ Û‡Á¯ÚÔÓË˜ ÂÏÏËÓÈÎ‹˜ ‰Ú·Ì·-

ÙÔ˘ÚÁ›·˜ ‰ÂÓ Â›Ó·È ¿ÏÏÔ ·fi ÙËÓ ·Ú¿ÛÙ·ÛË ÙÔ˘ ¤ÚÁÔ˘

ÙÔ˘ H A˘Ï‹ ÙˆÓ £·˘Ì¿ÙˆÓ ·fi ÙÔ "£¤·ÙÚÔ T¤¯ÓË˜" ÙÔ

1957Ø ÙÔ "£¤·ÙÚÔ T¤¯ÓË˜" ÙÔ˘ K·ÚfiÏÔ˘ KÔ˘Ó, ÙÔ Û¯Ô-

ÏÂÈfi fiÔ˘ Ô K·Ì·Ó¤ÏÏË˜ ¤ÊÂÚÂ ÙÔ Ô‰˘ÓËÚfi ·fiıÂÌ·

ÙË˜ ˙ˆ‹˜ ÙÔ˘ Î·È ÙÔ ‰ËÌÈÔ˘ÚÁÈÎfi Ô›ÛÙÚÔ ÙÔ˘, ÁÈ· Ó·

ÌÂÈ ‚·ı‡ÙÂÚ· ÛÙÔ ı¤·ÙÚÔ, ÛÙÔ ÔÔ›Ô Â›¯Â ·ÔÊ·Û›ÛÂÈ

Ó· ·ÊÈÂÚˆıÂ› ·fi ÙÔ 1945, fiÙ·Ó ÚˆÙÔÂ›‰Â ·Ú·ÛÙ¿ÛÂÈ˜

ÙÔ˘ ÌÂÁ¿ÏÔ˘ ÙÔ˘ ‰¿ÛÎ·ÏÔ˘, ÙÔ˘ KÔ˘Ó, ÙÔ˘ ·ÓıÚÒÔ˘

Ô˘ «¿Ó·„Â ÊˆÙÈ¿» Î·È ÌÂÙ·ÌfiÚÊˆÛÂ «ÔÏfiÎÏËÚÔ ÙÔ

ÓÂÔÂÏÏËÓÈÎfi ı¤·ÙÚÔ» (K·Ì·Ó¤ÏÏË˜, Afi ÛÎËÓ‹˜ Î·È

·fi Ï·ÙÂ›·˜, 31).

°ÂÓÓ‹ıËÎÂ ÛÙË N¿ÍÔ ÙÔ 1922 fiÙ·Ó ÔÈ Ù‡¯Â˜ ÙÔ˘

ÂÏÏËÓÈÛÌÔ‡ ÛËÌ·‰Â‡ÔÓÙ·Ó (ÁÈ· ÌÈ· ·ÎfiÌË ÊÔÚ¿) Ô‰˘-

ÓËÚ¿ Ì¤Û· ÛÙË ÌÂÁ¿ÏË ÙÚÈÎ˘Ì›· ÙË˜ MÈÎÚ·ÛÈ·ÙÈÎ‹˜

K·Ù·ÛÙÚÔÊ‹˜Ø ÌÂÁ¿ÏˆÛÂ ÛÙËÓ Aı‹Ó· ÙË˜ ‰ÂÎ·ÂÙ›·˜ ÙÔ˘

1930-1940, fiÔ˘ Î·È ÛÔ‡‰·ÛÂ Û¯Â‰È·ÛÙ‹˜ ÛÙË ™È‚ÈÙ·-

Ó›‰ÂÈÔ BÈÔÙÂ¯ÓÈÎ‹ ™¯ÔÏ‹, ÙËÓ Aı‹Ó· ÙË˜ ÁÂÈÙÔÓÈ¿˜ Î·È



12

ÙË˜ ·˘Ï‹˜, ¤¯ÔÓÙ·˜ ˙ˆÓÙ·Ó‹ ÙËÓ ÂÈÎfiÓ· ÙÔ˘ ÎfiÛÌÔ˘ ÙË˜

ÚÔÛÊ˘ÁÈ¿˜. O fiÏÂÌÔ˜, ·fi ÙËÓ ¿ÏÏË, Ë K·ÙÔ¯‹ Î·È

Ë Î·Ù·Ï˘ÙÈÎ‹ ÂÌÂÈÚ›· ·fi ÙÔÓ ÂÁÎÏÂÈÛÌfi ÙÔ˘ ÛÙÔ

™ÙÚ·ÙfiÂ‰Ô ™˘ÁÎ¤ÓÙˆÛË˜ ÙÔ˘ M·Ô˘Ù¯¿Ô˘˙ÂÓ (1943-

1945), ·ÔÙ¤ÏÂÛ·Ó ÙÔ ‚ÈˆÌ·ÙÈÎfi "˘ÏÈÎfi" ÌÂ ÙÔ ÔÔ›Ô Ô

K·Ì·Ó¤ÏÏË˜ ÚÔÛÁÂÈÒıËÎÂ ÛÙËÓ Aı‹Ó· ÙÔ ¯ÂÈÌÒÓ·

ÙÔ˘ 1945 ÌÂ ÂÓÙÂÏÒ˜ «·Î·Ù¿ÏÏËÏÂ˜ ÚÔ¸Ôı¤ÛÂÈ˜ ÁÈ·

Ó· Â›[Ó·È] ¤Ó·˜ Â˘·›ÛıËÙÔ˜ ıÂ·Ù‹˜», ·ÊÔ‡, fiˆ˜ Ô ›‰ÈÔ˜

ÛËÌÂÈÒÓÂÈ «[...] ÂÎÂ›ÓÔ ÙÔÓ Î·ÈÚfi ÙÔ £¤·ÙÚÔ ‰Â Ì’ÂÓ‰È¤-

ÊÂÚÂ Ô‡ÙÂ Î·Ó Û·Ó ·Ïfi ıÂ·Ù‹. KÈ ‹Ù·Ó Ê˘ÛÈÎfi ·ÊÔ‡

ÌfiÏÈ˜ – Û¯Â‰fiÓ – Â›¯· ‚ÁÂÈ ·fi ¤Ó· ¯ÈÙÏÂÚÈÎfi[...] ÛÙÚ·-

ÙfiÂ‰Ô Û˘ÁÎÂÓÙÚÒÛÂˆ˜ ÎÈ ÂÍÔÓÙÒÛÂˆ˜. E›¯· ·ÓÙÈÎÚ‡ÛÂÈ

ÌÈ· Ú·ÁÌ·ÙÈÎfiÙËÙ· ÙfiÛÔ ÔÏ‡ÓÂÎÚË, ÙfiÛÔ Ì·ÙˆÌ¤ÓË,

ıËÚÈÒ‰Ë, ·ÓÂÏ¤ËÙË, Ô˘ Ú¿ÁÌ·Ù· fiˆ˜ ÙÔ Ó· ¿ˆ ÛÙÔ

ı¤·ÙÚÔ, ÛÙÔÓ ÎÈÓËÌ·ÙÔÁÚ¿ÊÔ ‹ Ó· ‰È·‚¿Ûˆ ¤Ó· ‚È‚Ï›Ô,

‰Â ÌÔ˘ Ï¤Á·ÓÂ Ù›ÔÙ·» (K·Ì·Ó¤ÏÏË˜, Afi ÛÎËÓ‹˜ Î·È

·fi Ï·ÙÂ›·˜, 23)Ø ÚÔÛÁÂÈÒıËÎÂ ¤ÙÛÈ, ·ÔÁÂÈÒıËÎÂ

fiÌˆ˜ fiÙ·Ó ÂÓÙÂÏÒ˜ Ù˘¯·›· Ì‹ÎÂ Ó· ‰ÂÈ ÌÈ· ·Ú¿ÛÙ·ÛË

ÂÓfi˜ ¿ÁÓˆÛÙÔ˘ ÁÈ· ÂÎÂ›ÓÔÓ ıÂ¿ÙÚÔ˘, Ô˘ ÔÓÔÌ·˙fiÙ·Ó

"£¤·ÙÚÔ T¤¯ÓË˜".

¶ÚfiÎÂÈÙ·È ˆÛÙfiÛÔ ÁÈ· ÌÈ· ·ÔÁÂ›ˆÛË, ÔÊÂÈÏfiÌÂÓË

ÛÙÔ ÌÂÁ¿ÏÔ ¿ıÔ˜ Î·È ÙËÓ ›ÛÙË ÂÓfi˜ ·ÓıÚÒÔ˘ ÁÈ· ÙÔ

ı¤·ÙÚÔ, ÛÙÔ ÔÔ›Ô ÚÔÛÂÚ¯fiÙ·Ó ¯ˆÚ›˜ ÚÔÊ¿ÛÂÈ˜,

¯ˆÚ›˜ ÛÔ‚·ÚÔÊ¿ÓÂÈ· Î·È ÂÈÙ‹‰Â˘ÛË, ·ÓÙÏÒÓÙ·˜ ‰‡Ó·-


13

ÌË ·fi Ù· ‰ÈÎ¿ ÙÔ˘ ˘ÏÈÎ¿ Î·È ÙÈ˜ ‰ÈÎ¤˜ ÙÔ˘ ·ÓıÂÎÙÈÎ¤˜

ÌÔÚÊ¤˜, Ì¤Û· ÛÂ ·ÓÙ›ÍÔÂ˜ Û˘Óı‹ÎÂ˜, ÛÙËÓ ÂÔ¯‹ ÙË˜

ÌÂÁ¿ÏË˜ ÔÏÈÙÈÎ‹˜ Î·È ÈÛÙÔÚÈÎ‹˜ ÎÚ›ÛË˜ ÙË˜ ÓÂfiÙÂÚË˜

EÏÏ¿‰·˜, ÙÔÓ EÌÊ‡ÏÈÔ.

O K·Ì·Ó¤ÏÏË˜ ı¤ÏËÛÂ Ó· Á›ÓÂÈ ËıÔÔÈfi˜ Î·È ›ÛÙÂ-

„Â ÔÏ‡ Û’ ·˘Ùfi, fiÌˆ˜ ¿ÓıÚˆÔÈ Î·È ÂÚÈÛÙ¿ÛÂÈ˜ ‰ÂÓ

ÙÔ˘ ÙÔ Â¤ÙÚÂ„·ÓØ ¤ÁÈÓÂ ÏÔÈfiÓ Û˘ÁÁÚ·Ê¤·˜ Î·È ·Ô-

Ê¿ÛÈÛÂ ÁÂÓÓ·›· Ó· ·ÓÔ›ÍÂÈ ÙË Ì¤¯ÚÈ ÂÎÂ›ÓËÓ ÙË ÛÙÈÁÌ‹

ÎÏÂÈÛÙ‹ fiÚÙ· ÙÔ˘ £Â¿ÙÚÔ˘, ·›ÚÓÔÓÙ·˜ ı¿ÚÚÔ˜ ·fi

fiÛ· Î·Ï¿ ¤ÁÚ·„·Ó ÔÈ ÎÚÈÙÈÎÔ› ÁÈ· ÙÔ ÚÒÙÔ ÙÔ˘ ¤ÚÁÔ,

ÙÔ XÔÚfi˜ ¿Óˆ ÛÙ· ™Ù¿¯˘·, Ô˘ ·›¯ÙËÎÂ ÙÔ 1950 ·fi

ÙÔ "£›·ÛÔ ¶Úfi˙·˜ A‰·Ì¿ÓÙÈÔ˘ §ÂÌÔ‡".

Afi ÙfiÙÂ ¤¯Ô˘Ó ÂÚ¿ÛÂÈ Û·Ú¿ÓÙ· ¤ÍÈ ¯ÚfiÓÈ· Û˘ÓÂ-

¯Ô‡˜ ‰ËÌÈÔ˘ÚÁ›·˜ Î·È Ô K·Ì·Ó¤ÏÏË˜ ‰ÂÓ ·ÁÈ‰Â‡ÙËÎÂ

ÛÂ Î¿ÔÈ· Ê¿ÛË ÙÔ˘ ¤ÚÁÔ˘ ÙÔ˘, ‰ÂÓ Ù˘ÔÔÈ‹ıËÎÂØ

·ÓÙ›ıÂÙ·, ÛÙÚ¿ÊËÎÂ ÛÂ ‰È¿ÊÔÚ· ıÂ·ÙÚÈÎ¿ Â›‰Ë Î·È ÌÔÚ-

ÊÔÏÔÁÈÎ¤˜ Î·ÙÂ˘ı‡ÓÛÂÈ˜, ·Ó·˙ËÙÒÓÙ·˜ ‰È·ÚÎÒ˜ Ó¤Ô˘˜

ÙÚfiÔ˘˜ Î·ÏÏÈÙÂ¯ÓÈÎ‹˜ ¤ÎÊÚ·ÛË˜, ‰ÈÂ˘Ú‡ÓÔÓÙ·˜ Î·È

ÏÔ˘Ù›˙ÔÓÙ·˜ ÙË ıÂ·ÙÚÈÎ‹ ÁÓÒÛË Ì·˜.

H Œ‚‰ÔÌË M¤Ú· ÙË˜ ¢ËÌÈÔ˘ÚÁ›·˜ (EıÓÈÎfi £¤·ÙÚÔ,

1956), H A˘Ï‹ ÙˆÓ £·˘Ì¿ÙˆÓ ("£¤·ÙÚÔ T¤¯ÓË˜", 1957-

58) Î·È H HÏÈÎ›· ÙË˜ N‡¯Ù·˜ ("£¤·ÙÚÔ T¤¯ÓË˜", 1959)



14

·ÔÙÂÏÔ‡Ó ÌÈ· ÙÚÈÏÔÁ›· Ô˘ ·ÓÙÏÂ› Ù· ¯·Ú·ÎÙËÚÈÛÙÈÎ¿

ÙË˜ ·fi Ù· ‚ÈÒÌ·Ù· ÙË˜ ÂÏÏËÓÈÎ‹˜ Î·ıËÌÂÚÈÓ‹˜ ÎÔÈÓˆ-

ÓÈÎ‹˜ ˙ˆ‹˜, Û˘Ó‰¤ÔÓÙ·˜ ‰ËÌÈÔ˘ÚÁÈÎ¿ ÙË Û‡Á¯ÚÔÓË

ÂÏÏËÓÈÎ‹ ‰Ú·Ì·ÙÔ˘ÚÁ›· ÌÂ ÙË ıÂ·ÙÚÈÎ‹ ·Ú¿‰ÔÛË ÙˆÓ

ÚÒÙˆÓ ‰ÂÎ·ÂÙÈÒÓ ÙÔ˘ ·ÈÒÓ· Ì·˜, fiÔ˘ ÂÍ¤¯Ô˘Û· Â›Ó·È

Ë ı¤ÛË ÙÔ˘ ¶·ÓÙÂÏ‹ XÔÚÓ ÌÂ ÙÔ º˘ÓÙ·Ó¿ÎÈØ Ë Ï·˚Î‹

·˘Ï‹ ·fi ÙË ÌÈ· ÏÂ˘Ú¿, fiÔ˘ ÙÔ ÚÔÛˆÈÎfi ‰Ú¿Ì· ÙÔ˘

Î¿ıÂ ‹Úˆ· Á›ÓÂÙ·È Û˘ÓÈÛÙÒÛ· Î·È "Û‹Ì·" ÙË˜ ÎÔÈÓ‹˜

˙ˆ‹˜ ÌÂ ÙË ‰Ú·ÛÙÈÎfiÙËÙ· Ô˘ ÌfiÓÔ ÙÔ ÌÂÁ¿ÏÔ Ï·˚Îfi

ı¤·ÙÚÔ ‰È·ı¤ÙÂÈ, Î·È ÙÔ ·ÛÙÈÎfi Û·ÏfiÓÈ ·fi ÙËÓ ¿ÏÏË,

ÔÚÈÔıÂÙÔ‡Ó Â‰Ò ÙË Û‡ÓıÂÛË ÙˆÓ ·Ú·‰fiÛÂˆÓ ÙË˜ ÂÏÏË-

ÓÈÎ‹˜ ıÂ·ÙÚÈÎ‹˜ ÁÚ·Ê‹˜ (Ï·˚Î‹ - ·ÛÙÈÎ‹).

O ÚÂ·ÏÈÛÙÈÎfi˜ ÚÔÛ·Ó·ÙÔÏÈÛÌfi˜ ÙË˜ ÁÚ·Ê‹˜ ÙÔ˘

K·Ì·Ó¤ÏÏË ‰ÂÓ ÛÙËÚ›˙ÂÙ·È ˆÛÙfiÛÔ ÛÙËÓ ÂÚÈÁÚ·Ê‹Ø ÔÈ

ÛÙ·ÙÈÎ¤˜ ÙÔÈ¯ÔÁÚ·ÊÈÎ¤˜ Û˘Óı¤ÛÂÈ˜ ‰ÂÓ ·ÔÙÂÏÔ‡Ó ÙÔÓ

ÎfiÛÌÔ ·˘ÙÔ‡ ÙÔ˘ ıÂ¿ÙÚÔ˘. AÓÙ›ıÂÙ·, ÚfiÎÂÈÙ·È, fiˆ˜

ÂÈÛËÌ·›ÓÂÈ Ô K. °ÂˆÚÁÔ˘ÛfiÔ˘ÏÔ˜ («TÔ ÛÙËÌfiÓÈ Î·È ÙÔ

˘Ê¿‰È ÛÙÔ ¤ÚÁÔ ÙÔ˘ K·Ì·Ó¤ÏÏË», 203) ÁÈ· ¤Ó· ÚÂ·ÏÈ-

ÛÌfi ÎÚÈÙÈÎÔ‡ ÂÚÈÂ¯fiÌÂÓÔ˘ Î·È ÛÙfi¯Â˘ÛË˜, ·ÊÔ‡ ÚÔ¤-

¯ÂÈ Ë ÂÚÌËÓÂ›· ÙˆÓ Î·Ù·ÛÙ¿ÛÂˆÓ ÙÔ˘ Û˘ÏÏÔÁÈÎÔ‡ ‰Ú¿-

Ì·ÙÔ˜ Ì¤Û· ·fi ÙÈ˜ ·ÓÙÈÊ¿ÛÂÈ˜, ÙÈ˜ Û˘ÁÎÚÔ‡ÛÂÈ˜, Ù·

Û˘ÓÂÈ‰ËÛÈ·Î¿ Ú‹ÁÌ·Ù· ÙˆÓ ¯·Ú·ÎÙ‹ÚˆÓ, ÙËÓ ˘ÎÓfiÙË-

Ù· Î·È ÙËÓ ¤ÓÙ·ÛË ÙˆÓ ÔÔ›ˆÓ ·Ó·Ù¤ÌÓÂÈ ÙÔ ı¤·ÙÚÔ ÙÔ˘

K·Ì·Ó¤ÏÏË, Û˘ÌÌÂÙ¤¯ÔÓÙ·˜. A˘Ù‹ Ë ÙÂÏÂ˘Ù·›· ¤ÓÓÔÈ·,


15

Ë Û˘ÌÌÂÙÔ¯‹, ÙËÓ ·ÚÔ˘Û›· ÙË˜ ÔÔ›·˜ ˘ÔÁÚ·ÌÌ›˙ÂÈ Ô

K. °ÂˆÚÁÔ˘ÛfiÔ˘ÏÔ˜ (fi..), ·ÔÙÂÏÂ›, ı· ÙÔÏÌÔ‡Û· Ó·

˘ÔÛÙËÚ›Íˆ, ÙÔÓ ÁÓˆÛÈÔıÂˆÚËÙÈÎfi Î·È ·ÓıÚˆÔÏÔÁÈÎfi

¿ÍÔÓ· Ô˘ Û˘Ó¤¯ÂÈ fiÏÔ ÙÔ ¤ÚÁÔ ÙÔ˘.

A˘Ù‹ Ë ·ÓıÚˆÔÁÓˆÛÙÈÎ‹ ÊÔÚ¿ ÙÔ˘ ıÂ¿ÙÚÔ˘ ÙÔ˘

K·Ì·Ó¤ÏÏË ÛÂ ¤ÚÁ· fiˆ˜ ÙÔ O‰˘ÛÛ¤· Á‡ÚÈÛÂ Û›ÙÈ, ÙÔ

O Ì·Ì¿˜ Ô fiÏÂÌÔ˜, ÙÔ ¶·Ú·Ì‡ıÈ ¯ˆÚ›˜ fiÓÔÌ·, ‹ ÙÔ

ÌÔÓfiÚ·ÎÙÔ O °ÔÚ›Ï·˜ Î·È Ë OÚÙ·ÓÛ›·, Ù· ÔÔ›· Â›ÙÂ

ÚÔËÁÔ‡ÓÙ·È ÙË˜ ÙÚÈÏÔÁ›·˜ (ÙÔ O‰˘ÛÛ¤· Á‡ÚÈÛÂ Û›ÙÈ

Â›Ó·È ÙÔ ÚÒÙÔ ·’ fiÏ· ·ÏÏ¿ ·Ú·ÛÙ¿ıËÎÂ ÌfiÏÈ˜ ÙÔ

1966 ·fi ÙÔ "£¤·ÙÚÔ T¤¯ÓË˜") Â›ÙÂ ·Ó‹ÎÔ˘Ó ÛÙËÓ ›‰È·

ÂÚ›Ô˘ ÂÚ›Ô‰Ô Û‡ÓıÂÛË˜ (1952-1955) ·Ó·Ù‡ÛÛÂÙ·È

Î·È ÛÂ ÌÈ· ‰È·ÊÔÚÂÙÈÎ‹ ÂÚÈÔ¯‹, ÂÎÂ›ÓËÓ ÙË˜ ·ÏÏËÁÔ-

Ú›·˜ Î·È ÌÂ ‰È·ÊÔÚÂÙÈÎÔ‡˜ ıÂ·ÙÚÈÎÔ‡˜ ÎÒ‰ÈÎÂ˜Ø Ù·

Û˘ÁÎÂÎÚÈÌ¤Ó· ¤ÚÁ· ·Ú·ÙËÚÂ› Ô ›‰ÈÔ˜ Ô Û˘ÁÁÚ·Ê¤·˜,

«[...]fiÛÔÈ Ù· ‰È¿‚·˙·Ó Ù· ıÂˆÚÔ‡Û·Ó ¿ÏÏÔÈ ÂÚ›ÂÚÁ·,

¿ÏÏÔÈ ·ÓÙÈıÂ·ÙÚÈÎ¿, ¿ÏÏÔÈ ‘·Ú¿ÏÔÁ·’, ¿ÏÏÔÈ ÔÏ‡

ÚˆÙÔÔÚÈ·Î¿» (K·Ì·Ó¤ÏÏË˜, Afi ÛÎËÓ‹˜ Î·È ·fi

Ï·ÙÂ›·˜, 33).

ŒÚÁ· ·ÔÌ˘ıÔÔÈËÙÈÎ¿ ÙË˜ ˘ÔÙÈı¤ÌÂÓË˜ ·Ú·ÁÔ‡˜

ÂÓfiÙËÙ·˜ ÙÔ˘ ·ÓıÚÒÈÓÔ˘ ÚÔÛÒÔ˘, Ô˘ ¤ÊÂÚÓ·Ó ÛÙÔ

ÚÔÛÎ‹ÓÈÔ ˘fi ‰È·ÊÔÚÂÙÈÎfi ÊˆÙÈÛÌfi, ÙÔÓ ·ÓÙÈÊ·ÙÈÎfi

¿ÓıÚˆÔ, ÚÈÁÌ¤ÓÔ ·‚Ô‹ıËÙÔ ÛÙÔÓ ÎfiÛÌÔ, ÂÓ ·ÁÓÔ›· ÙÔ˘



16

Ú·ÁÌ·ÙÈÎÔ‡ ÂÚÈÂ¯ÔÌ¤ÓÔ˘ ÙˆÓ Ú¿ÍÂÒÓ ÙÔ˘, ÙÚ·ÁÈÎ¿

¤ÎıÂÙÔ ÛÙËÓ ·ÓÔ˘ÚÁ›· ÙÔ˘ XÚfiÓÔ˘.

H ÓÂ˘Ì·ÙÈÎ‹ Î·Ù·ÁˆÁ‹ ÙÔ˘ K·Ì·Ó¤ÏÏË ‹Ù·Ó ÙÔ

M·Ô˘Ù¯¿Ô˘˙ÂÓØ ÂÎÂ› ÛÔ‡‰·ÛÂ ÌÂ fiÓÔ ÙÔÓ ¿ÓıÚˆÔ,

fi¯È ÌfiÓÔ ÙÔÓ ÎÚ·ÙÔ‡ÌÂÓÔ ·ÏÏ¿ Î·È ÙÔÓ E˜-E˜ ÙÔ˘ ™ÙÚ·-

ÙfiÂ‰Ô˘ Ô˘ ‰È¤ÎÔÙÂ ÙËÓ ÂÓ·Û¯fiÏËÛ‹ ÙÔ˘ ÌÂ ÙË

˙ˆÁÚ·ÊÈÎ‹ ‹ ÙË ÌÔ˘ÛÈÎ‹, ÁÈ· Ó· ÛÎÔÙÒÛÂÈ.

A˘ÙfiÓ ÙÔ ‰ÈÏfi ¿ÓıÚˆÔ Ô K·Ì·Ó¤ÏÏË˜ ÙÔÓ ‚›ˆÛÂ

Û·Ú·ÎÙÈÎ¿Ø Î·È ‚¤‚·È· ·˘ÙfiÓ ÎÔ˘‚·Ï¿ÂÈ ÛÙÈ˜ "·Ô-

ÛÎÂ˘¤˜" ÙÔ˘ Î·È ÙÔÓ ·ÔÎ·Ï‡ÙÂÈ ÛÙÔ O‰˘ÛÛ¤· Á‡ÚÈÛÂ

Û›ÙÈ, Ì¤Û· ·fi ÙÔÓ ÂÈÎfi ÎfiÛÌÔ ÙˆÓ oÌËÚÈÎÒÓ ÂÒÓ,

Ô˘ ·Ó·Ô‰ÔÁ˘Ú›˙ÂÙ·È. TÈ Î¿ÓÂÈ Ô O‰˘ÛÛ¤·˜ ÙÔ˘

K·Ì·Ó¤ÏÏË; YÔÙ¿ÛÛÂÙ·È ÛÙËÓ ÂÎ Ì¤ÚÔ˘˜ ÙˆÓ ÂÓ‰È·-

ÊÂÚÔÌ¤ÓˆÓ ÔÈÎÂ›ˆÓ ÙÔ˘ ÙÂÚ·ÙÒ‰Ë ÂÌÔÚÂ˘Ì·ÙÔÔ›ËÛË

ÙÔ˘ ÚÔÛÒÔ˘ ÙÔ˘Ø Î·Ù·Ï·‚·›ÓÂÈ fiÙÈ ÙÔ ·ÓıÚÒÈÓÔ

ÚfiÛˆÔ ‰ÂÓ ÂÓ‰È·Ê¤ÚÂÈ Ï¤ÔÓ ·Ú¿ ÌfiÓÔ ÁÈ· ÙËÓ

ÂÌÔÚÂ˘Ì·ÙÈÎ‹ ÙÔ˘ ·Í›·: Ë ·ÚÈÛÙÔÙÂÏÈÎ‹ ÂÚÈ¤ÙÂÈ· Î·È

Ë ·Ó·ÁÓÒÚÈÛË Ì¤ÓÔ˘Ó Â‰Ò ÂÎÎÚÂÌÂ›˜, ·ÊÔ‡ fi,ÙÈ Ì¤ÓÂÈ

ÁÈ· ÙÔÓ Î¿ıÂ O‰˘ÛÛ¤·, ÙÔÓ Î¿ıÂ ‹Úˆ· Ô˘ ÂÈÛÙÚ¤ÊÂÈ,

‰ÂÓ Â›Ó·È ·Ú¿ ¤Ó· ÎÂÓfi, ¤Ó· ¿‰ÂÈÔ Û¯‹Ì· ·˘ÙÔ‡ Ô˘

Î¿ÔÙÂ ‹Ù·Ó Ú¿ÁÌ·ÙÈ ÙÔ ÚfiÛˆfi ÙÔ˘.


17

Afi ÙÔ 1957 Ô Û˘ÁÁÚ·Ê¤·˜ ı· ·Û¯ÔÏËıÂ› Î·È ÌÂ ÙÔ

ÌÔÓfiÚ·ÎÙÔ, ‰›ÓÔÓÙ·˜ ·Ó¿ÌÂÛ· ÛÂ ¿ÏÏ· ÙÔÓ Û˘ÓÙ·Ú·-

ÎÙÈÎfi ÌÔÓfiÏÔÁÔ A˘Ùfi˜ Î·È ÙÔ ·ÓÙÂÏfiÓÈ ÙÔ˘, Ô˘ ·Ó¤-

‚ËÎÂ ÙÔ 1957 ÛÙÔ "£¤·ÙÚÔ T¤¯ÓË˜" ÌÂ ÙË ÛÊÚ·Á›‰· ÙË˜

ÛÎËÓÔıÂÛ›·˜ Î·È ÂÚÌËÓÂ›·˜ ÂÓfi˜ ÌÂ›˙ÔÓÔ˜ ËıÔÔÈÔ‡,

ÙÔ˘ B·Û›ÏË ¢È·Ì·ÓÙfiÔ˘ÏÔ˘Ø Ù· ÌÔÓfiÚ·ÎÙ· ·ÔÙÂ-

ÏÔ‡Ó ¤Ó· ÎÚ›ÛÈÌÔ ÎÂÊ¿Ï·ÈÔ ÙÔ˘ ‰Ú·Ì·ÙÔ˘ÚÁÈÎÔ‡ ¤ÚÁÔ˘

ÙÔ˘ K·Ì·Ó¤ÏÏË, ÛÙÔ ÔÔ›Ô ‰ÂÓ Ú¤ÂÈ Ó· ÏËÛÌÔÓÔ‡ÌÂ

fiÙÈ ·Ó‹ÎÔ˘Ó ÛÂÓ¿ÚÈ· Ù·ÈÓÈÒÓ-ÛÙ·ıÌÒÓ ÙÔ˘ Ó¤Ô˘ ÂÏÏËÓÈ-

ÎÔ‡ ÎÈÓËÌ·ÙÔÁÚ¿ÊÔ˘, fiˆ˜ Ë ™Ù¤ÏÏ· ÙÔ˘ MÈ¯¿ÏË

K·ÎÔÁÈ¿ÓÓË (1954) Î·È Ô ¢Ú¿ÎÔ˜ ÙÔ˘ N›ÎÔ˘ KÔ‡Ó‰Ô˘-

ÚÔ˘ (1955), ÁÈ· Ó· ÌÂ›Óˆ ÛÂ ‰‡Ô ÌfiÓÔÓ Î·›ÚÈ· ·Ú·-

‰Â›ÁÌ·Ù·.

OÈ Ì¤¯ÚÈ ÛÙÈÁÌ‹˜ ¤ÍÈ ÙfiÌÔÈ ÙˆÓ A¿ÓÙˆÓ ÙÔ˘ Û˘Á-

ÁÚ·Ê¤· ‰›‰Ô˘Ó ÙËÓ ÂÈÎfiÓ· ÂÓfi˜ ÔÏ˘Û¯È‰Ô‡˜ ¤ÚÁÔ˘ Ô˘

Î¿Ï˘„Â ¤Ó· Â˘Ú‡Ù·ÙÔ ÂÈ‰ÔÏÔÁÈÎfi Ê¿ÛÌ·Ø Ó· ı˘ÌËıÔ‡ÌÂ

ÁÈ· ·Ú¿‰ÂÈÁÌ·, ÙË °ÂÈÙÔÓÈ¿ ÙˆÓ AÁÁ¤ÏˆÓ, ¤Ó· ÌÈÔ‡˙È-

Î·Ï ÌÂ ¯·Ú·ÎÙ‹Ú· «Ï·˚Î‹˜ fiÂÚ·˜» Ô˘ ·ÓÂ‚·›ÓÂÈ ÙÔ

1963-64 ·fi ÙÔ ı›·ÛÔ ÙË˜ T˙¤ÓË˜ K·Ú¤˙Ë, ÌÂ ÙÔÓ ÔÔ›Ô

Ô K·Ì·Ó¤ÏÏË˜ ı· Û˘ÓÂÚÁ·ÛÙÂ› ÛÙÂÓ¿ ÁÈ· Ù· ÂfiÌÂÓ·

‰¤Î· ÂÚ›Ô˘ ¯ÚfiÓÈ·, ÌÂ ¤ÚÁ· Ô˘ Â›¯·Ó ÌÂÁ¿ÏË ·‹-

¯ËÛË: ·Ó¿ÌÂÛ¿ ÙÔ˘˜ Ë «‰Ú·Ì·ÙÈÎ‹ ÎˆÌˆ‰›·» B›‚· AÛ·-

Û›· (1966) Î·È Ù· ÛÔÓ‰˘ÏˆÙ¿ ¤ÚÁ· TÔ ÌÂÁ¿ÏÔ Ì·˜

ÙÛ›ÚÎÔ (1973), ΔÔ ÎÔ˘Î› Î·È ÙÔ ÚÂ‚‡ıÈ (1974) Î·È ÙÔ O



18

Â¯ıÚfi˜ Ï·fi˜ (1975). TÔ 1965 ‰ËÌÔÛÈÂ‡ÂÙ·È ÙÔ Â˙ÔÁÚ¿-

ÊËÌ¿ ÙÔ˘ M·Ô˘Ù¯¿Ô˘˙ÂÓØ ¿Óˆ ÛÂ ÛÙ›¯Ô˘˜ Ô˘ ÂÚÈ-

Ï·Ì‚¿ÓÔÓÙ·È Û’ ·˘Ùfi, Ô M›ÎË˜ £ÂÔ‰ˆÚ¿ÎË˜ ‚Á¿˙ÂÈ ÙÔÓ

ÔÌÒÓ˘ÌÔ ‰›ÛÎÔ.

¶·ÚfiÏÔ Ô˘ Ô K·Ì·Ó¤ÏË˜ ‰È·ÊÔÚÔÔÈÂ› ÙÔ ı¤·ÙÚÔ

·fi ÙËÓ Â˙ÔÁÚ·Ê›·, Â›Ó·È Û’ ·˘Ù‹Ó ·ÎÚÈ‚Ò˜ Ô˘ ‚Ú›-

ÛÎÂÈ ¤Ó· ‰ÈÂÁÂÚÙÈÎfi Û˘ÓÔÌÈÏËÙ‹ Î·È ‰È·ÛÎÂ˘¿˙ÂÈ ıÂ·-

ÙÚÈÎ¿, ÎÔÚ˘Ê·›· Ì˘ıÈÛÙÔÚËÌ·ÙÈÎ¿ ¤ÚÁ·, fiˆ˜ ·›ÊÓË˜

ÙËÓ ¤ÍÔ¯Ë AÔÈÎ›· ÙˆÓ ÙÈÌˆÚËÌ¤ÓˆÓ ·fi ÙÔ ÔÌÒÓ˘ÌÔ

Ì˘ıÈÛÙfiÚËÌ· ÙÔ˘ K¿ÊÎ·, Ô˘ ·›¯ÙËÎÂ ÙÔ 1970-1971

·fi ÙÔ "¶ÂÈÚ·Ì·ÙÈÎfi £¤·ÙÚÔ M·ÚÈ¤ÙÙ·˜ PÈ¿Ï‰Ë".

TËÓ ÂÈÛÙÚÔÊ‹ ÙÔ˘ ÛÙÔ "£¤·ÙÚÔ T¤¯ÓË˜" ÛËÌ·ÙÔ‰Ô-

ÙÔ‡Ó Ù¤ÛÛÂÚ· ÌÔÓfiÚ·ÎÙ·, Ô˘ ı· ·ÓÂ‚Ô‡Ó ÙÔ 1976 ÌÂ

ÙÔÓ Ù›ÙÏÔ ¶ÚfiÛˆ· ÁÈ· ‚ÈÔÏ› Î·È ÔÚ¯‹ÛÙÚ· (O ÈÛÙfi˜

¿ÓıÚˆÔ˜, H Á˘Ó·›Î· Î·È ÙÔ Ï¿ıÔ˜, O ·ÓËÁ˘ÚÈÎfi˜, O

¿ÓıÚˆÔ˜ Î·È ÙÔ Î¿‰ÚÔ), ÂÓ Â›‰ÂÈ ÙÂÙÚ·ÏÔÁ›·˜, Ë ÔÔ›·

Ì·˙› ÌÂ ÙÔ T¤ÛÛÂÚ· fi‰È· ÙÔ˘ ÙÚ·Â˙ÈÔ‡, Ô˘ ·ÓÂ‚·›ÓÂÈ

‰‡Ô ¯ÚfiÓÈ· ·ÚÁfiÙÂÚ·, ÚÔÂÎÙÂ›ÓÂÈ ÙËÓ ·Ó·˙‹ÙËÛË ÙË˜

Û˘ÛÙ·ÙÈÎ‹˜ ·ÓÙÈÊ·ÙÈÎfiÙËÙ·˜ ÙÔ˘ Û‡Á¯ÚÔÓÔ˘ ·ÓıÚÒÔ˘,

Î·È ÂÈ‰ÈÎfiÙÂÚ· ÙÔ˘ ÓÂÔ¤ÏÏËÓ·, ÂÁÁ›˙ÔÓÙ·˜ Ì¤Û· ·fi ÙËÓ

ÂÈÎ·ÈÚfiÙËÙ· ÙÔ˘ ÔÏÈÙÈÎÔ‡ ÙÔ ‚·ı‡ÙÂÚÔ Û˘ÓÂÈ‰ËÛÈ·Îfi

˘Ú‹Ó· ÙÔ˘.


19

MÂÙ¿ ÙËÓ ·Ú¿ÛÙ·ÛË ¿ÏÈ ·fi ÙÔ "£¤·ÙÚÔ T¤¯ÓË˜"

ÙÔ˘ O Ì·Ì¿˜ Ô fiÏÂÌÔ˜ (1980), ¤ÚÁÔ ÙÔ˘ K·Ì·Ó¤Ï-

ÏË Î·È Ì¿ÏÈÛÙ· ÌÂ ‰ÈÎ‹ ÙÔ˘ ÛÎËÓÔıÂÛ›·, ı· ·Ó¤‚ÂÈ ‡ÛÙÂ-

Ú· ·fi ÂÙ¿ ÔÏfiÎÏËÚ· ¯ÚfiÓÈ·, ÙÔ 1988, ÛÙÔ EıÓÈÎfi

£¤·ÙÚÔ: ÚfiÎÂÈÙ·È ÁÈ· ÙÔ AfiÚ·ÙÔ˜ ı›·ÛÔ˜, ¤ÚÁÔ Ô˘

Û˘Ó‰¤ÂÙ·È ÌÂ ÙÔ O ‰ÚfiÌÔ˜ ÂÚÓ¿ÂÈ ·fi Ì¤Û·, ÛÎËÓÔıÂ-

ÙËÌ¤ÓÔ ·fi ÙÔÓ ›‰ÈÔ ÙÔÓ ∫·Ì·Ó¤ÏÏË (“¶ÂÈÚ·Ì·ÙÈÎfi

£¤·ÙÚÔ ÙË˜ ¶fiÏË˜ – ª·ÚÈ¤ÙÙ· ƒÈ¿Ï‰Ë”, 1990). H ‰Ú·-

Ì·ÙÔ˘ÚÁÈÎ‹ ÌÂÙ¿ıÂÛË ·fi Ù· ·Ì¤Ûˆ˜ ·ÓÙÈÏËÙ¿ ÎÔÈÓˆ-

ÓÈÎ¿ Î·È ÔÏÈÙÈÎ¿ ‰ÚÒÌÂÓ· Î·È Ù· ÌÔÚÊÒÌ·Ù¿ ÙÔ˘˜,

ÛÙÔÓ ÂÛˆÙÂÚÈÎfi ¿ÓıÚˆÔ, ·Ó·ÓÂÒÓÂÈ ÙËÓ ·ÓıÚˆÔÏÔÁÈ-

Î‹ ‰ÈÂÚÂ‡ÓËÛË ÙÔ˘ Û˘ÁÁÚ·Ê¤·, Ë ÔÔ›· ·Ó·Ù‡ÛÛÂÙ·È

ÛÙÔÓ ¿ÍÔÓ· ÌÈ·˜ ‰È·ÊÔÚÂÙÈÎ‹˜ ·Ó¿ÁÓˆÛË˜ ÙÔ˘ ·Ú¯·›Ô˘

ÂÏÏËÓÈÎÔ‡ ‰Ú¿Ì·ÙÔ˜, fiˆ˜ Ê·›ÓÂÙ·È ÛÙ· ÙÂÏÂ˘Ù·›· ¤ÚÁ·

ÙÔ˘, ÌÂ ¯·Ú·ÎÙËÚÈÛÙÈÎfi ·Ú¿‰ÂÈÁÌ· ÙÔ ÙÚ›Ù˘¯Ô O ‰Â›-

ÓÔ˜ (°Ú¿ÌÌ· ÛÙÔÓ OÚ¤ÛÙË, O ‰Â›ÓÔ˜, ¶¿ÚÔ‰Ô˜

£Ë‚ÒÓ), Ô˘ ·ÚÔ˘ÛÈ¿ÛÙËÎÂ ÌÂ ‰ÈÎ‹ ÙÔ˘ ÛÎËÓÔıÂÛ›· ÙÔ

1993 ÛÙÔ EıÓÈÎfi £¤·ÙÚÔØ fiÓÙˆ˜ Â‰Ò Ô K·Ì·Ó¤ÏÏË˜

‰È·‚¿˙ÂÈ Î·È ÂÚÌËÓÂ‡ÂÈ ÙËÓ ·ı¤·ÙË ÏÂ˘Ú¿ ·Ú¯ÂÙ˘ÈÎÒÓ

ËÚÒˆÓ ÙÔ˘ ·Ú¯·›Ô˘ ‰Ú¿Ì·ÙÔ˜, fiˆ˜ ·›ÊÓË˜ ÙË˜ KÏ˘-

Ù·ÈÌÓ‹ÛÙÚ·˜ ÌÂ ÙÔ Û˘ÁÎÏÔÓÈÛÙÈÎfi ‰Ú·Ì·ÙÈÎfi ÌÔÓfiÏÔÁfi

ÙË˜ ÛÙÔ ÚÒÙÔ Ì¤ÚÔ˜ ÙÔ˘ ÙÚÈÙ‡¯Ô˘, Ô˘ ÂÎÙ›ıÂÙ·È

‰›ÎËÓ ÂÈÛÙÔÏ‹˜ ÚÔ˜ ÙÔ ÁÈÔ ÙË˜ OÚ¤ÛÙË Ï›ÁÔ ÚÈÓ ÙË

‰ÔÏÔÊÔÓ›· ÙË˜.



20

TÔ ı¤·ÙÚÔ ÙÔ˘ K·Ì·Ó¤ÏÏË ·ÓÈ¯ÓÂ‡ÂÈ, ÛÙÔ¯¿˙ÂÙ·È,

·Ó·Ù¤ÌÓÂÈ ÎÚÈÙÈÎ¿ ÛÂ ÔÏÏ·Ï¿ (·fi ‰Ú·Ì·ÙÔ˘ÚÁÈÎ‹

¿Ô„Ë) Â›Â‰· ÙÔ Û‡ÓıÂÙÔ Î·È ·ÓÙÈÊ·ÙÈÎfi ·ÓıÚÒÈÓÔ

ÚfiÛˆÔ, Î·Ù·ÎÙÒÓÙ·˜ ÌÈ· ‰‡ÛÎÔÏË Î·È Ô‰˘ÓËÚ‹

ÁÓÒÛË, ÌÈ· ÛÔÊ›· Ô˘ Â›Ó·È ‰È·ÚÎÒ˜ ˘fi ‰È·Ú·ÁÌ¿-

ÙÂ˘ÛË, Ô˘ ‰ÂÓ ÌÔÚÂ› Ó· ÎÏÂ›ÛÂÈ, Ó· ÔÏÔÎÏËÚÒÛÂÈ ¤Ó·

Î‡ÎÏÔ, ÁÈ·Ù› ·˘Ù‹ ·ÎÚÈ‚Ò˜ Â›Ó·È Ë ·Ï‹ıÂÈ¿ ÙË˜: Ó· ‚Ú›-

ÛÎÂÙ·È ‰È·ÚÎÒ˜ ÂÓ ÂÍÂÏ›ÍÂÈ, ÂÓ ‰Ú¿ÛÂÈ, fiˆ˜ ¿ÏÏˆÛÙÂ Ô

¿ÓıÚˆÔ˜ Î·È Ë ˙ˆ‹ ÙÔ˘. A˘Ù‹ Ë ÛÔÊ›· Â›Ó·È ÔÚ·Ù‹ (fi¯È

·ÛÊ·ÏÒ˜ ‰È· Á˘ÌÓÔ‡ ÔÊı·ÏÌÔ‡) Î·È ‰È·ÙÚ¤¯ÂÈ fiÏ· Ù·

¤ÚÁ· ÙÔ˘ K·Ì·Ó¤ÏÏË, ÌÂ ÛËÌÂ›· ÎÔÚ‡ÊˆÛË˜ Î¿ÔÈÂ˜

·Ï¤˜, Î·ıËÌÂÚÈÓ¤˜ ÊÚ¿ÛÂÈ˜ ÙˆÓ ËÚÒˆÓ, fiÔ˘ ÙÔ ˘·Ú-

ÍÈ·Îfi ‰Ú¿Ì· Û˘Ì˘ÎÓÒÓÂÙ·È Û¯Â‰fiÓ ·ÈÊÓÈ‰È·ÛÙÈÎ¿.

ŒÙÛÈ Î·È Ë ÛÔÊ›· ÂÎÂ›ÓË˜ ÙË˜ Ì¿Ó·˜ ÛÙÔ H Á˘Ó·›Î·

Î·È ÙÔ Ï¿ıÔ˜Ø ÌÈ·˜ Á˘Ó·›Î·˜ Ô˘ ¤¯ÂÈ Ì·˙¤„ÂÈ Ì¤Û· ÙË˜

ÙfiÛÔ fiÓÔ ·fi ÙË ˙ˆ‹ (ÍÂÚÈ˙ÒıËÎÂ ·fi ÙËÓ ·ÙÚ›‰·

ÙË˜, ¤¯·ÛÂ ÙÔÓ ¿ÓÙÚ· ÙË˜), ÒÛÙÂ Ó· Â›Ó·È ÛÂ ı¤ÛË Ó·

‚Ï¤ÂÈ ÛÙÔ˘˜ ÂÎÚÔÛÒÔ˘˜ ÙË˜ ·ÛÙ˘ÓÔÌ›·˜, Ô˘ ¤¯Ô˘Ó

¤ÏıÂÈ ÁÈ· Ó· Û˘ÏÏ¿‚Ô˘Ó ÙÔ ÁÈÔ ÙË˜, ÙËÓ ·ÓıÚÒÈÓË, Î·È

ÌfiÓÔ ÙËÓ ·ÓıÚÒÈÓË, ÏÂ˘Ú¿, ·ÓÙÈÛÙÚ¤ÊÔÓÙ·˜ ·ÎfiÌ·

Î·È ·˘Ù‹ ÙË ÏÔÁÈÎ‹ ÙÔ˘ ·Ú¯ÈÊ‡Ï·Î·, "‰Â›¯ÓÔÓÙ¿˜" ÙÔ˘,

Ì¤Û· ·fi ÙÔ ÊÏÔÈfi ÙË˜ È‰ÂÔÏÔÁÈÎ‹˜ ÙÔ˘ ÂÌÏÔÎ‹˜ (: ÔÈ

"Î·ÏÔ›" Î·È ·¤Ó·ÓÙ› ÙÔ˘˜ ÔÈ "Î·ÎÔ›" AÚÈÛÙÂÚÔ›), ÙÔ

‚·ı‡ÙÂÚÔ ·›ÛıËÌ·, Ô˘ ÌÔÚÂ› ·ÎfiÌ· Î·È Ô ›‰ÈÔ˜ ‰˘Ó¿-


21

ÌÂÈ Ó· ‰È·ı¤ÙÂÈ ÁÈ· ÙËÓ ˘ÂÚ¿ÛÈÛË ÙË˜ ÎÔÈÓˆÓÈÎ‹˜

‰ÈÎ·ÈÔÛ‡ÓË˜.

H ·ÊÔÏÈÛÙÈÎ‹ ·¿ÓÙËÛ‹ ÙË˜: «™ÙË ™Ì‡ÚÓË, ÙfiÙÂ...»,

fiÙ·Ó Ô ·Ú¯ÈÊ‡Ï·Î·˜ ÙË ÚˆÙ¿ Ô‡ ÁÂÓÓ‹ıËÎÂ, ·ÔÎ·Ï‡-

ÙÂÈ ·Î·ÚÈ·›· Î·È ·ÚÔÛ‰fiÎËÙ· ÙË ‚·ıÈ¿ ·ÓıÚÒÈÓË

ÛÔÊ›· ÙË˜.

TÈ ÊÔÚÙ›Ô ¿Ú·ÁÂ ÌÔÚÔ‡Ó Ó· ¤¯Ô˘Ó ÔÈ ‰‡Ô Ï¤ÍÂÈ˜ ·fi

ÙÔ ÛÙfiÌ· ·˘Ù‹˜ ÙË˜ Á˘Ó·›Î·˜; TÈ ˘¿Ú¯ÂÈ ›Ûˆ ·fi ÙË

“™Ì‡ÚÓË” Î·È ÙÔ “ÙfiÙÂ”; ¶ÔÈÂ˜ ·ı¤·ÙÂ˜ fi„ÂÈ˜ ÙË˜ ˙ˆ‹˜

·Ó·Û˘ÓÙ›ıÂÓÙ·È Î·È ·Ó·ÎÙÔ‡Ó ÙËÓ ·Í›· ÙÔ˘˜ ›Ûˆ ·fi

·˘Ù¤˜ ÙÈ˜ Ï¤ÍÂÈ˜; H ¿ÏÏË fi„Ë, ı· ··ÓÙÔ‡Û·, ÙÔ˘

·ÓıÚÒÔ˘ Î·È ÙÔ˘ ÏfiÁÔ˘ ÙÔ˘, Ô˘ Â›Ó·È ‰È·ÚÎÒ˜ ÂÎÂ›,

ÂÚÈÌ¤ÓÔÓÙ·˜ ÙÔÓ ÛÈÓı‹Ú· ÙË˜ ÂÓÂÚÁÔÔ›ËÛ‹˜ ÙË˜. H

™Ì‡ÚÓË ÏÔÈfiÓ ÙfiÙÂ Î·È ÌÈ· Á˘Ó·›Î· ÙÒÚ·, ÔÈ ‰‡Ô ÂÎÚË-

ÎÙÈÎ¤˜ fi„ÂÈ˜ ÙÔ˘ ›‰ÈÔ˘ ÓÔÌ›ÛÌ·ÙÔ˜, ‹ Ì¿ÏÏÔÓ Ë ÂÎÚË-

ÎÙÈÎ‹ ˘·ÚÍÈ·Î‹ Û˘Ì‡ÎÓˆÛË Ô˘ ·ÂÏÂ˘ıÂÚÒÓÂÈ ÙÔÓ

¿ÓıÚˆÔ, Î·È ·˘Ùfi˜ ÙÔÓ ıÂ·ÙÚÈÎfi (·ÏÏ¿ fi¯È ÌfiÓÔÓ

·˘ÙfiÓ) Û˘ÁÁÚ·Ê¤·.

E‰Ò, ÈÛÙÂ‡ˆ, ÏÂÈÙÔ˘ÚÁÂ› ÂÎÂ›ÓË Ë ıÂ·ÙÚÈÎ‹ Ì·ÁÂ›·

Ô˘ ¯Ú¤ˆÓÂ Ô K¿ÚÔÏÔ˜ KÔ˘Ó, ÌÂ ·ÊÔÚÌ‹ ÙÔ ¤ÚÁÔ ÙÔ˘

K·Ì·Ó¤ÏÏË, ÛÙÔ˘˜ Û˘ÁÁÚ·ÊÂ›˜ Ô˘ «¤¯Ô˘Ó ÌÈ· ‰È¿Ú-

ÎÂÈ· Ì¤Û· ÛÙÔ ¯ÚfiÓÔ Î·È Ì¤Û· ÛÙÔ ¯ÒÚÔ», Ó· Í¤ÚÔ˘Ó



22

‰ËÏ·‰‹ «·Ó Û’ ¤Ó· ÛËÌÂ›Ô ÙÔ˘ ¤ÚÁÔ˘ ¯ÚÂÈ¿˙ÂÙ·È ÌÈ·

Ï¤ÍË ÌfiÓÔ, ÌÈ· Î›ÓËÛË, ‹ ÌÈ· ÛÎËÓ‹ ÙÂÛÛ¿ÚˆÓ ÛÂÏ›‰ˆÓ»

(KÔ˘Ó, ‘ŒÓ·˜ ·Ó·ÓÂˆÙ‹˜ ÙË˜ ÂÏÏËÓÈÎ‹˜ ıÂ·ÙÚÈÎ‹˜ ÁÚ·-

Ê‹˜’, 184-185).

H ÛÔÊ›· ÙË˜ Ì¿Ó·˜. M· ·˘Ù‹ ·ÎÚÈ‚Ò˜ Â›Ó·È Î·È Ë

ÛÔÊ›· ÙË˜ ÌÂÁ¿ÏË˜, ·Ó ÌÔ˘ ÂÈÙÚ¤ÂÙÂ ÙÔÓ ·ÍÈÔÏÔÁÈÎfi

ÙfiÓÔ, ÏÔÁÔÙÂ¯Ó›·˜, ·ÓÂÍ·ÚÙ‹Ùˆ˜ ÂÈ‰ÔÏÔÁÈÎÒÓ ‰È·ÊÔÚÔ-

ÔÈ‹ÛÂˆÓ (Ô›ËÛË-Ì˘ıÈÛÙfiÚËÌ·-‰ÔÎ›ÌÈÔ), ·ÓÂÍ·ÚÙ‹Ùˆ˜

ÙÔ˘ ·Ó ·Ó·ÊÂÚfiÌ·ÛÙÂ ÛÙÔÓ ™ÔÏˆÌfi ‹ ÛÙÔÓ NÙÔÛÙÔÁÈ¤Ê-

ÛÎÈ, ÛÙÔ fiÚ·Ì· ÙË˜ ºÂÁÁ·ÚÔÓÙ˘Ì¤ÓË˜ ÛÙÔÓ KÚËÙÈÎfi ÙÔ˘

ÚÒÙÔ˘, ÛÙÔÓ P·ÛÎfiÏÓÈÎÔÊ ·fi ÙÔ ŒÁÎÏËÌ· Î·È TÈÌˆ-

Ú›· ÙÔ˘ ‰Â‡ÙÂÚÔ˘: Ë ‰È·ÚÎÒ˜ ÂÓ ÂÓÂÚÁÂ›· ‰ÈÏ‹ fi„Ë ÙÔ˘

·ÓıÚÒÔ˘, ·Ó¿ÌÂÛ· ÛÙËÓ ˘¤Ú‚·ÛË Î·È ÙËÓ ÙÒÛË, ÙËÓ

·ÁÈfiÙËÙ· Î·È ÙÔ ÂˆÛÊÔÚÈÎfi ÛÎfiÙÔ˜.

O ıÂ·ÙÚÈÎfi˜ Û˘ÁÁÚ·Ê¤·˜ Â›Ó·È ¿ÌÂÛ· ÂÎÙÂıÂÈÌ¤ÓÔ˜

ÛÙË ‰›ÓË ·˘Ù‹˜ ÙË˜ ‰ÈÏfiÙËÙ·˜, ·ÊÔ‡ ‰ÂÓ ¤¯ÂÈ Ù›ÔÙ·

¿ÏÏÔ ·Ú¿ ÙÔ˘˜ ‹Úˆ¤˜ ÙÔ˘Ø Ô ıÂ·ÙÚÈÎfi˜ Û˘ÁÁÚ·Ê¤·˜,

Ï¤ÂÈ Ô K·Ì·Ó¤ÏÏË˜, ‰ÂÓ ¤¯ÂÈ ¿ÏÏË ÁÏÒÛÛ·, ·Ú¿ fi,ÙÈ

ÙÔ˘ ‰›ÓÔ˘Ó ÔÈ ¯·Ú·ÎÙ‹ÚÂ˜ ÙˆÓ ¤ÚÁˆÓ ÙÔ˘, Î·ıÒ˜ ‰ÂÓ

˘¿Ú¯ÂÈ Î·Ó¤Ó· ÚÔÛÙ·ÙÂ˘ÙÈÎfi ‰›¯Ù˘ ÁÈ· Ó· Û˘ÁÎÚ·Ù‹-

ÛÂÈ ÌÈ·Ó ·ÚfiÛÌÂÓË ÙÒÛË, Î·È Ë ÈÛÔÚÚÔ›· Â›Ó·È fiˆ˜

ÂÎÂ›ÓË ÙÔ˘ Û¯ÔÈÓÔ‚¿ÙË ÙÔ˘ Z·Ó ZÂÓ¤, ‰ËÏ·‰‹ ¿Óˆ ·fi

ÙÔ ÎÂÓfi. °È’ ·˘Ùfi ‰ÂÓ ÌÔÚÂ› Ó· ·Ó·Ù‡ÍÂÈ ¤Ó· ÚÔÛˆ-


23

ÈÎfi ‡ÊÔ˜, fiˆ˜ Ô ÔÈËÙ‹˜ ‹ Ô Â˙ÔÁÚ¿ÊÔ˜, ‰ÂÓ ÙÔ˘

ÂÈÙÚ¤ÂÙ·È Ó· ‚ÁÂ› ¤Íˆ ·fi ·˘Ù¿ Ô˘ Ï¤ÓÂ ÔÈ ‹ÚˆÂ˜,

ÁÈ· Ó· ÂÂÍËÁ‹ÛÂÈ, Ó· ·Ú¤Ì‚ÂÈ ÌÂ ÙÔÓ ¤Ó· ‹ ÙÔÓ ¿ÏÏÔ

ÙÚfiÔ ÛÙË ‰Ú¿ÛË, fiˆ˜ Î¿ÓÂÈ Ô ·ÊËÁËÙ‹˜ ÂÓfi˜ Ì˘ıÈ-

ÛÙÔÚ‹Ì·ÙÔ˜.

O ıÂ·ÙÚÈÎfi˜ Û˘ÁÁÚ·Ê¤·˜ ÂÚÈÌ¤ÓÂÈ, ÂÈÛËÌ·›ÓÂÈ Ô

K·Ì·Ó¤ÏÏË˜ «Ì¤¯ÚÈ Ó· Á›ÓÔ˘Ó Ì¤Û· ÙÔ˘ ÙfiÛÔ ·˘ÙÔ‰‡-

Ó·Ì· Ù· ÚfiÛˆ· ÙÔ˘ ¤ÚÁÔ˘, ÒÛÙÂ Ó· ÙÔ˘ ˘·ÁÔÚÂ‡-

ÛÔ˘ÓÂ ÂÎÂ›Ó· È· ÙÈ Ó· ÁÚ¿„ÂÈ[...]. T· ÚfiÛˆ· ÙÔ˘

¤ÚÁÔ˘, ·ÊÔ‡ ÌÂ ÙÔÓ Î·ÈÚfi ·ÔÎÙ‹ÛÔ˘Ó ÙËÓ ·˘ÙÔÓÔÌ›·

ÙÔ˘˜ Î·È ÔÏÔÎÏËÚÒÛÔ˘Ó ÙËÓ ÈÛÙÔÚ›· ÙÔ˘˜ Î·È ÙË ÌÔ›Ú·

ÙÔ˘˜, ·˘Ù¿ È· ˘·ÁÔÚÂ‡Ô˘Ó ÛÙÔ Û˘ÁÁÚ·Ê¤· Ò˜ ı·

ÌÈÏ‹ÛÔ˘Ó» (K·Ì·Ó¤ÏË˜, Afi ÛÎËÓ‹˜ Î·È ·fi Ï·ÙÂ›-

·˜, 39). °È’ ·˘Ùfi ÙÔ ÏfiÁÔ ÛËÌÂÈÒÓÂÈ, «‚Ï¤Ô˘ÌÂ Ù· ıÂ·-

ÙÚÈÎ¿ ¤ÚÁ·, ÛÙ· ÔÔ›· ·ÚÂÌ‚·›ÓÂÈ Ô Û˘ÁÁÚ·Ê¤·˜, Ó·

Â›Ó·È Î·Î¿ ¤ÚÁ·», ÌÈ·˜ Î·È «fiÛÔ ÏËÚ¤ÛÙÂÚË, fiÛÔ ÌÂÁ·-

Ï‡ÙÂÚË, fiÛÔ Î·ı·ÚfiÙÂÚË[...] Â›Ó·È Ë ·Ô˘Û›· ÙÔ˘ ıÂ·-

ÙÚÈÎÔ‡ Û˘ÁÁÚ·Ê¤· ·fi ÙÔ ¤ÚÁÔ ÙÔ˘, ÙfiÛÔ ÈÔ Î·Ïfi Â›Ó·È

ÙÔ ¤ÚÁÔ» (K·Ì·Ó¤ÏÏË˜, Afi ÛÎËÓ‹˜ Î·È ·fi Ï·ÙÂ›·˜,

40)Ø Ù· ÚfiÛˆ· ·Ó·˙ËÙÔ‡Ó (Î·È Â‰Ò ÌÔÚÔ‡ÌÂ Ó·

ı˘ÌËıÔ‡ÌÂ ÙÔÓ §. ¶ÈÚ·ÓÙ¤ÏÏÔ) ÙÔ Û˘ÁÁÚ·Ê¤· ÙÔ˘˜ Î·È

ÙÔÓ "‰ËÌÈÔ˘ÚÁÔ‡Ó", ÚÔÛÊ¤ÚÔÓÙ¿˜ ÙÔ˘ fi,ÙÈ ÔÏ˘ÙÈÌfiÙÂ-

ÚÔ ‰È·ı¤ÙÔ˘Ó: ÙË ÊˆÓ‹ ÙÔ˘˜ ÌÂ fiÏË ÙË Û˘ÛÛˆÚÂ˘Ì¤ÓË

ÛÔÊ›· ÙË˜ ÊˆÓ‹˜ ·˘Ù‹˜.



24

TÔ ı¤·ÙÚÔ ÙÔ˘ K·Ì·Ó¤ÏÏË ÚÔÛÊ¤ÚÂÈ ÂÍ·ÎÔÏÔ˘ıË-

ÙÈÎ¿ ÛÙË ÓÂÔÂÏÏËÓÈÎ‹ ÏÔÁÔÙÂ¯Ó›· ÙËÓ ÒÚÈÌË ·˘Ù‹ Î·È

Û˘Ó¿Ì· ÙfiÛÔ ‰‡ÛÎÔÏ· Î·Ù·ÎÙËÌ¤ÓË ÈÛÔÚÚÔ›·: ÙË

ÛÔÊ›· ÙÔ˘ ÁÈ· ÙÔÓ ¿ÓıÚˆÔ. ŸÙ·Ó ÙÔ ı¤·ÙÚÔ, fiˆ˜

·ÎÚ¿‰·ÓÙ· ÈÛÙÂ‡ÂÈ, Á›ÓÂÈ Ë ˙ˆ‹, Ë ÛÎ¤„Ë Î·È Ù¤ÏÔ˜ Ë

ÌÔ›Ú· ÙÔ˘ Û˘ÁÁÚ·Ê¤·, ÔÈ ÔÚÈÔıÂÙÈÎ¤˜ ÁÚ·ÌÌ¤˜ ·Ó¿ÌÂÛ·

ÛÙÔÓ ÎfiÛÌÔ ÙË˜ Î·ıËÌÂÚÈÓ‹˜ ˙ˆ‹˜ Î·È ÛÙÔÓ ÎfiÛÌÔ Ô˘

˙Ô˘Ó ÔÈ ‹ÚˆÂ˜ ÙÔ˘ ıÂ¿ÙÚÔ˘, ·fi ÙÔÓ OÈ‰›Ô‰· Î·È ÙËÓ

KÏ˘Ù·ÈÌÓ‹ÛÙÚ· Ì¤¯ÚÈ ÙÔÓ ÕÌÏÂÙ Î·È ÙËÓ Î˘Ú›· ÕÏ‚ÈÁÎ,

·‡Ô˘Ó Ó· ˘Ê›ÛÙ·ÓÙ·È Î·È Ó· ÏÂÈÙÔ˘ÚÁÔ‡Ó. H Û¯¤ÛË

ÙfiÙÂ ÙÔ˘ Û˘ÁÁÚ·Ê¤· ÌÂ ÙÔ˘˜ ‹Úˆ¤˜ ÙÔ˘ ÌÔÚÂ› Ó· ˘ÂÚ-

‚Â› (fi¯È fiÌˆ˜ Î·È Ó· ÂÁÎ·Ù·ÏÂ›„ÂÈ) ÙÈ˜ (·Ó·fiÊÂ˘ÎÙÂ˜)

Û˘Ì‚¿ÛÂÈ˜ ÙÔ˘ ıÂ¿ÙÚÔ˘ Î·È Ó· ÌÂÙ·ÌÔÚÊˆıÂ› ÛÂ ‚·ıÈ¿

·ÓıÚÒÈÓË Û¯¤ÛË.

«AÁ¿ÓÙ·» ÏÔÈfiÓ «·Ú¯ËÁ¤!»


25

AÓ·ÊÔÚ¤˜

1) I¿Îˆ‚Ô˜ K·Ì·Ó¤ÏÏË˜, «EÂÈ‰‹ ı¤Ïˆ, fi¯È ÂÂÈ‰‹ ÌÔÚÒ» (1976)Ø«H Ì¤Ú· ÛÙÔ ÂÏÏËÓÈÎfi ı¤·ÙÚÔ» (1979)Ø «TÂÏÈÎ¿ ·Ó·ÁÎ¿ÛÙËÎ· Ó·ÁÚ¿„ˆ»Ø «H ÓÂ˘Ì·ÙÈÎ‹ ÌÔ˘ Î·Ù·ÁˆÁ‹ Â›Ó·È ÙÔ ÛÙÚ·ÙfiÂ‰Ô» (1978):Afi ÛÎËÓ‹˜ Î·È ·fi Ï·ÙÂ›·˜, Aı‹Ó·: K·ÛÙ·ÓÈÒÙË˜ 1990, 55-67,23-31, 32-36 Î·È 37-54 ·ÓÙ›ÛÙÔÈ¯·.

2) KÒÛÙ·˜ °ÂˆÚÁÔ˘ÛfiÔ˘ÏÔ˜, «TÔ ÛÙËÌfiÓÈ Î·È ÙÔ ˘Ê¿‰È ÛÙÔ ¤ÚÁÔ ÙÔ˘K·Ì·Ó¤ÏÏË»: fi.., 199-204.

3) K¿ÚÔÏÔ˜ KÔ˘Ó, «ŒÓ·˜ ·Ó·ÓÂˆÙ‹˜ ÙË˜ ÂÏÏËÓÈÎ‹˜ ıÂ·ÙÚÈÎ‹˜ ÁÚ·Ê‹˜»(1984): fi.., 184-188.

27

AÓÙÈÊÒÓËÛË π¿Îˆ‚Ô˘ ∫·Ì·Ó¤ÏÏË

Πρdν μερικbς μέρες εrδα σb κάποιο

τηλεοπτικe κανάλι μακέτες τοÜ σχήμα-

τος καd χάρτες τÉς πορείας τοÜ διαστη-

μικοÜ âπιστημονικοÜ âργαστηρίου

«\Iχνηλάτης», ποf ταξιδεύει κι ¬λας,

àπe τdς 11 Nοεμβρίου μb προορισμe

τeν πλανήτη ‰Aρη ποf μαζd μb τοfς

àκολούθους του δορυφόρους, Φόβο καd

ΔεÖμο àπέχει àπό τc γειτονιa ποf μένε-

τε, ¬πως κι àπe âκείνη ποf μένω âγώ,

56.000.0000 χιλιόμετρα.

^O \Iχνηλάτης öχει τροχούς, εrναι ≤να

ùχημα àνωμάλου âδάφους, θa προσε-

δαφιστεÖ στe ôστρο öτσι ¬πως ™ σελη-

νάκατος ποf τάραξε τe 1969 τeν ≈πνο

τοÜ \Eνδυμίωνα, θa κυκλοφορεÖ μb τe

πλÉθος τa âπιστημονικά του ùργανα âν

H AIøNIOTHTA TOY £EATPOY


28

δράσει καd θa στέλνει μb àπ’ εéθείας μετάδοση πληροφο-

ρίες καd âμπειρίες.

Aéτa εrναι τa νεώτερα σχετικa μb τdς àνθρώπινες

δραστηριότητες στe χάος τοÜ διαστήματος, àλλa οéσια-

στικa τοÜ σύμπαντος.

Te πιe πρόσφατο προηγούμενο εrναι ™ àποστολc τοÜ

διαστημικοÜ âργαστηρίου Bίκινγκ ποf πÉγε 15 καd 18

φορbς πιe μακριά, 750 καd 900.000.000 χιλιόμετρα... Δbν

προσεδαφίστηκε στοfς πλανÉτες Δία, Kρόνο, Oéρανe

àλλa περιστρεφόμενος γύρω τους öστειλε ε¨κόνες καd

¦χους àπ’ ¬σα εrδε καd ôκουσε στdς âξώπορτες τοÜ ™λια-

κοÜ μας συστήματος. oHταν δηλαδc ≤να μάτι, ≤να αéτd

àνθρώπου, καd κατa κάποιο τρόπο ≤νας νοÜς, καμωμέ-

νοι κοντινοd διαβάτες στeν κόσμο âκεÖνο, τeν χωρdς

τέλος, ποf τdς νύχτες τeν λέμε κολακευτικa «öναστρο

οéρανό».

Στe €διο αéτe àχανbς σύμπαν, àλλa κάπου πολf

κοντά μας, ï ποιητcς ποf μπορεÖ νa εrναι καd φίλος μας,

σ’ ≤να τραπέζι, ¬λο κι’ ¬λο, μ’ ≤να μολύβι κι ≤να χαρτd

σημειώνει λέξεις καd στίχους ποf àφουγκράζεται àνι-

χνεύοντας τe δικό μας χάος μέσα στe ôπειρο χάος.

Te €διο κοντά μας, πάνω σb μιa σκηνc θεάτρου, σ’ ≤να

τόπο γύρω στa 50 τετραγωνικa μέτρα, κάτω àπe τc

λάμπα γιa τdς πρόβες μιa παρέα ™θοποιοd μελετοÜν μb


29

ψυχικe πάθος καd •παρξιακe ôγχος τe θεατρικe κείμενο.

Ψάχνουν τcν àνθρωπότητα, μετακομίζουν àπ’ τeν ëαυτό

τους σ’ ôλλους χαρακτÉρες, σb ôλλες χ΅ρες, ôλλες

âποχbς, ôλλες κοινωνίες καd βίους καd μοÖρες. ^O σκηνο-

θέτης àναζητÄ τa γνωρίσματα ποf θa κάμουν φανερa

τcν ο¨κουμενικότητα και διαχρονικότητα τοÜ öργου. ^O

σκηνογράφος τe σχÉμα ποf θa μεταμορφώσει τa 50

τετραγωνικa àπe μικρόκοσμο σb κόσμο.

Kαd γιa ¬λα αéτά, τa τόσο πολλa àναζητούμενα ποf

– ùχι λίγες φορbς – στήνουν ≤ναν ïλόκληρο κόσμο âπd

σκηνÉς, χρησιμοποιοÜνται μόνο κάποια ροÜχα, μακι-

γιάζ, περοÜκες, ψεύτικα γένια καd μουστάκια, τελάρα

àπe ξύλα καd φτηνe πανί, νοικιασμένα öπιπλα, καd προ-

βολεÖς γιa νa •ποκριθοÜν κι αéτοd τe ρόλο τους, φ΅ς

τοÜ ≥λιου, ™μίφως στe κλειστe σπίτι, φ΅ς τοÜ φεγγα-

ριοÜ...

Παράλληλα λοιπeν μb τeν Bίκινγκ καd τeν \Iχνηλάτη

καd ï ποιητής, καd ï Θίασος âρευνοÜν – κατa βάθος γιa

τeν €διο λόγο κι’ αéτοί – καd μb τοfς στίχους του ï

πρ΅τος, μb τcν παράστασή τους οî ôλλοι, στέλνουν πλη-

ροφορίες στa âρωτηματικa τοÜ àναγνώστη καd τοÜ

θεατÉ. Tολμ΅ δηλαδc νa π΅, j πιe σωστά, μb θέλγει νa

σκέφτομαι πgς καd στa 750.000.000 χιλιόμετρα μακριa

καd στc σκηνc τοÜ θεάτρου, κάπου âδ΅ κοντά, κάνουμε


30

τcν €δια δουλειά, ¦, πάντως, κάτι ποf μοιάζει πάρα

πολύ.

^Oπωσδήποτε ¬μως ¬ταν αéτa συμβαίνουν μόνο τέσ-

σερα χρόνια πρdν àπ’ τeν ε¨κοστe α¨΅να μαρτυροÜν τcν

α¨ωνιότητα τοÜ Θεάτρου. A¨ωνιότητα ποf δbν συντηρή-

θηκε âπειδc οî δημιουργοÜντες τe θέατρο τcν âξασφάλι-

σαν, àλλa âπειδc ï ôνθρωπος εrναι γεννημένος Θεατής.

Erχε àνάγκη θεάτρου τeν καιρe ποf τe êμάξι ποf öσερνε

≤να βόδι àποτελοÜσε âπίτευγμα προωθημένης τεχνολο-

γίας καί συνεχίζει νa öχει στcν τωρινή διαστημικc πιά

âποχή.

Kαd μάλιστα διαστημικc σb σημεÖο τέτοιο ποf ™

ε€δηση μιÄς προσεδάφισης âργαστηρίου σb ôλλο πλανή-

τη, νa εrναι πιa τόσο τετριμμένη zστε νa âπισκιάζεται,

διεθν΅ς, àπe τa âρωτικa νεώτερα μιÄς λαίδης καd

τοπικ΅ς àπ’ τa €δια μιÄς τηλεπαρουσιάστριας. ^Ωστόσο

μέσα σ’ αéτe τe παράδοξο, àντιφατικe καd γελοÖο, •πάρ-

χει κάτι χαρακτηριστικe καd ε¨δοποιό: ¬σο κι iν öχει

àλλάξει ™ ζωc, οî εéαισθησίες κι οî α¨σθαντικότητες τοÜ

κοινοÜ παραμένουν àνθρωποκεντρικές. ‰Aλλωστε, τί

ôλλο μπορεÖ νa εrναι ï ôνθωπος âκτeς àπe ≤να παρα-

μυθÄ καd àκροατÉ τοÜ δικοÜ του μύθου;

Nομίζω ¬τι τe θέατρο χρωστÄ τc συνεχιζόμενη

παρουσία του, δυναμικc μάλιστα παγκόσμια στeν

εéτυχ΅ς συνεχιζόμενο àνθρωποκεντρισμό μας, ï ïποÖος


31

στe θέατρο εrναι, àνέκαθεν, κυρίαρχο στοιχεÖο, λόγος

•πάρξεως. \AφοÜ ™ σκηνc εrναι κατ’ âξοχcν χ΅ρος ¬που

ï ôνθρωπος àναζητÄ αéτe ποf εrναι j θa μποροÜσε νa

εrναι.

Erπα λίγο πιe πρdν πgς ε€μαστε γεννημένοι θεατές.

Kαd ε€μαστε κυρίως θεατbς τοÜ ëαυτοÜ μας. Mάλιστα, τe

θέατρο ποf πηγαίνουμε ¬λοι ανεξαιρέτως καd πάρα πολf

συχνά, εrναι, τe προσωπικό μας θέατρο καd οî παραστά-

σεις ποf ï καθένας στήνει μb τc φαντασία του γιa τeν

ëαυτό του.

Te öχετε σκεφτεÖ πgς ¬ταν φαντάζεστε μιa συνάντηση

ποf πρόκειται νά ’χετε, j τcν çνειρεύεστε âπειδc θa τc

θέλατε, καd διαλέγετε τί θa πεÖτε καd τί θa σÄς ποÜν, τe

öχετε σκεφτεÖ πgς εrστε καd ï συγγραφέας καd ï σκηνο-

θέτης καd ï σκηνογράφος, καd ï πρωταγωνιστcς καd ï

θεατcς. ‰H γιa τcν àκρίβεια, γιa νa εrστε âσεÖς ï θεατής;

\Aλλa καd ¬ταν àναθυμούμαστε κάτι καd ξαναβλέπου-

με καd ξανακοÜμε καd ξανανιώθουμε καταστάσεις

παλιές, δbν κάνουμε κάτι παρόμοιο, àφοÜ ™ αναπαρά-

σταση γίνεται μb τdς âπιλογbς τÉς δικÉς μας μνήμης;

Kαd θά ’θελα âδ΅ νa προσθέσω ¬τι κατa κανόνα καd

σ’ αéτe τe προσωπικό μας θέατρο, ¬πως καd στe ôλλο,

τa πράγματα φανερώνονται πιe οéσιαστικa καd âμεÖς οî

€διοι πιe σημαντικοd àπ’ ¬σο στcν πραγματική μας ζωή.


32

≠Oμως âκεÖ ποf ï κάθε ôνθρωπος εrναι ≤νας μεγάλος

δημιουργeς εrναι στa ùνειρα ποf κάνει ¬ταν κοιμÄται.

Δb θa ξεχάσω ποτb τe ùνειρο μιÄς μάνας σ’ ≤να χωριe

öξω àπe τc Λεμεσό, ποf μοÜ τe àφηγήθηκε τe 1963, ¬ταν

μάζευα μαρτυρίες àπe τeν àγώνα τÉς EOKA τÉς δεκαε-

τίας τοÜ 50 μb τcν προσδοκία νa γίνει ≤να κινηματογρα-

φικό öργο γι’ αéτe τe ôγνωστο στοfς πολλοfς öπος τοÜ

κυπριακοÜ λαοÜ (τe öχω διηγηθÉ πολλbς φορbς αéτe τe

ùνειρο κι ¬λο τe ξανακάνω, iς μb συχωρέσουν). MοÜ

εrπε: qταν στcν αéλc κι öπλενε καd qρθε καd πετάριζε

γύρω της μιa ôσπρη πεταλούδα àλλa τόσο μεγάλη ποf τe

κάθε φτερό της ¦τανε σa βεντάλια... Tcν öπιασε γιa νa δεÖ

τί θέλει καd στριφογυρίζει, καd τότε αéτc χάθηκε, ¬μως

τa χέρια της qταν γεμάτα àπe τcν ôσπρη σκόνη ποf εrχε

στa φτερά της... κι ¬πως κοίταζε àπορημένη τa χέρια της

™ σκόνη ôρχισε νa πουπουλιάζει καd γίνηκε ≤να περιστέ-

ρι ποf öτρεμε σaν τa παιδιa ποf κρυώνουνε... Τό ’βαλε

στeν κόρφο της, μέσα àπ’ τe φουστάνι γιa νa τe ζεστά-

νει καd σb λίγο πόνεσε àπe μιa δαγκωματιa στc ρώγα τοÜ

στήθους της... Ξανάνοιξε τe φουστάνι της νa δεÖ, καd

τώρα στc θέση τοÜ περιστεριοÜ qταν ≤να μωρe ποf

βύζαινε τe γάλα της... Ξύπνησε τρομαγμένη γιατd πιa

¦τανε μεγάλη γυναίκα γιa νôχει γάλα... Ma πιe πολf

γιατd εrχε ≤να γυιe ποf εrχε βγεÖ στeν àγώνα καd εrχε καd

πολf καιρe νa πάρει νέα του. ≠Aμα ξημέρωσε ôκουσε

φωνbς καd βγÉκε öξω νa δεÖ τd τρέχει... Στcν κορφc τοÜ

βουνοÜ ποf qταν πολf κοντa στe χωριό πετούσανε καd


33

κρώζανε ïλόκληρο κοπάδι àπe κοράκια. Φύγανε κάποιοι

νa πÄνε νa δοÜνε τί τράβηξε τόσα κοράκια âκεÖ πάνω,

καd εrδαν νεκρe τeν γυιe τÉς γυναίκας, ποf çνειρεύτηκε

αéτa ποf σÄς εrπα.

Π΅ς πλάστηκε μέσα στe νοÜ αéτÉς τÉς τόσο êπλÉς

γυναίκας αéτe τe τόσο μεγάλο δραματικe ποίημα ποf

σfν τοÖς ôλλοις μοιάζει σaν νά ’ναι àπe τεχνίτη ποf

κατέχει τcν ποίηση àπe τcν κλασσική της μορφc ½ς τeν

•περεαλισμό! Προαίσθηση, διαίσθηση μάνας, ναί...

’Αλλa π΅ς δραματοποιήθηκε, π΅ς öγινε παράσταση,

πεταλούδα, περιστέρι, παιδd ποf βυζαίνει...

Erχα κάνει κάποτε τc σκέψη πgς τe θέατρο κατάγεται

àπ’ τc φαντασία μας κι àπ’ τa ùνειρά μας. Ô διονυ-

σιακeς διθύραμβος εrναι μιa προσκηνικc μορφc τοÜ θεά-

τρου àλλa ùχι ™ àρχή. ^H àρχc πρέπει μÄλλον νa εrναι

στοfς καιροfς ποf ï ôνθρωπος φαντάστηκε τeν ëαυτό

του καd σ’ ≤ναν ôλλο κόσμο, ¬πως ï ≠Aδης τ΅ν Êλλήνων,

καd νa κρίνεται σb μιa παράσταση Δίκης àπe δικαστbς

σaν τeν Pαδάμανθυ καd τeν Mίνωα. Erναι ™ Δίκη ποf οî

ÊβραÖοι καd âν συνεχεί÷α καd οî Χριστιανοd àποκαλοÜν

«™μέρα Kρίσεως».

Nομίζω λοιπeν ¬τι τe θέατρο âπd γÉς καd âπd σκηνÉς

εrναι μίμηση καd μεταφορa αéτÉς τÉς, σb μεταφυσικe âπί-

πεδο, φανταστικÉς παράστασης μιÄς Δίκης. Θa àναφέρω

σaν παράδειγμα αéτÉς τÉς àντίληψης γιa τe θέατρο, τcν


34

τριλογία τÉς \Oρέστειας τοÜ A¨σχύλου. Erναι μιa δραμα-

τοποιημένη δικογραφία ποf κλείνει μb τcν παραπομπc

τοÜ μητροκτόνου \Oρέστη στe àνώτατο Δικαστήριο,

στeν ‰Aρειο Πάγο.

ΣÄς θυμίζω, âπίσης, ¬τι àνέκαθεν τa συμβαίνοντα σb

κάθε δράμα, κωμωδία, σάτιρα εrναι «™ ™μέρα Kρίσεως»

τ΅ν προσώπων τοÜ öργου.

Kυρίες καd Kύριοι, εrναι φ΅ς φανερe πgς εrπα ¬σα

εrπα γιa νa •μνήσω τe θέατρο. Erχα τcν τύχη χάρη στeν

Kάρολο Kοfν νa δ΅ àπe τcν πρώτη œρα τe θέατρο σaν

μιa àποκάλυψη. Kαd συνεχίζω νa τe βλέπω öτσι, àφοÜ

àπe τότε ½ς τώρα εrδα àρκετbς φορbς τe θέατρο, ¨διαίτε-

ρα σb zρες κρίσιμες κοινωνικά, πολιτικά, νa γίνεται γιa

πολλbς χιλιάδες λαοÜ εrδος πρώτης ψυχικÉς àνάγκης.

Σaν ψυχικc àνάγκη ôρχισε καd σaν τέτοια μένει καd θa

μείνει, σίγουρα, ¬σο οî ôνθρωποι μένουν ôνθρωποι.

Γιa ôλλη μιa φορa εéχαριστ΅ ¬λους σας, εéχαριστ΅

τcν Kύπρο.

∏ ·Ó·ÁfiÚÂ˘ÛË ÙÔ˘ π. ∫·Ì·Ó¤ÏÏË ÛÂ ∂›ÙÈÌÔ ¢È‰¿ÎÙÔÚ· ·fi ÙÔÓ ÙfiÙÂ ∞ÓÙÈÚ‡Ù·ÓËÙÔ˘ ¶·ÓÂÈÛÙËÌ›Ô˘, ∫·ıËÁËÙ‹ ¡. ¶··ÌÈ¯·‹Ï

∏ ÂÚÈ¤Ó‰˘ÛË ÙÔ˘ ÙÈÌˆÌ¤ÓÔ˘

∏ ·ÓÙÈÊÒÓËÛË ÙÔ˘ Î˘Ú›Ô˘ ∫·Ì·Ó¤ÏÏË

√ Î‡ÚÈÔ˜ ∫·Ì·Ó¤ÏÏË˜ Î·È Ô Â›ÛË˜ ∂›ÙÈÌÔ˜ ¢È‰¿ÎÙÔÚ·˜ ÙË˜ ºÈÏÔÛÔÊÈÎ‹˜™¯ÔÏ‹˜ ÙÔ˘ ¶·ÓÂÈÛÙËÌ›Ô˘ ∫‡ÚÔ˘ Î‡ÚÈÔ˜ °.º. ¶ÈÂÚ›‰Ë˜

ª¤ÏË ÙË˜ ÔÏÈÙÈÎ‹˜ ËÁÂÛ›·˜ Î·È ÙÔ˘ ·Î·‰ËÌ·˚ÎÔ‡ ÚÔÛˆÈÎÔ‡ Ï·ÈÛÈÒÓÔ˘Ó ÙÔÓÎ‡ÚÈÔ ∫·Ì·Ó¤ÏÏË. ¢È·ÎÚ›ÓÂÙ·È Â›ÛË˜ Ô Î‡ÚÈÔ˜ °.º. ¶ÈÂÚ›‰Ë˜

√ ÙÈÌÒÌÂÓÔ˜ Î·È Ë Î˘Ú›· ∫·Ì·Ó¤ÏÏË

√È ËıÔÔÈÔ› ∫. ¢ËÌËÙÚ›Ô˘ Î·È Δ˙. °·˚Ù·ÓÔÔ‡ÏÔ˘

∏ ∞›ıÔ˘Û· ΔÂÏÂÙÒÓ ÙÔ˘ ¶·ÓÂÈÛÙËÌ›Ô˘ Î·Ù· ÙËÓ ·Ú¿ÛÙ·ÛË

Ε π ι μ έ λ ε ι α Έ κ δ ο σ η ςΜιχάλης Πιερής

Κοσμήτορας

Δ ι ό ρ θ ω σ η K ε ι μ έ ν ω νΆννα Παναγιώτου

Αναπληρώτρια Κοσμήτορας

Δ ι ε ύ θ υ ν σ η Π α ρ α γ ω γ ή ςΔώρος Μιχαήλ

Yπηρεσία Έρευνας, Διεθνών και Δημοσίων ΣχέσεωνΠανεπιστημίου Κύπρου

Σ ε λ ί δ ω σ ηMαρία Γαβριήλ

Yπηρεσία Έρευνας, Διεθνών και Δημοσίων ΣχέσεωνΠανεπιστημίου Κύπρου

Ε κ τ ύ π ω σ ηLithographica

isbn 9963-607-23-3 ñ copyright© 2002 ñ ¶·ÓÂ …9 eÈÛ‹ÁËÛË ÁÈ· ÙÔ ¤ÚÁÔ Î·È...

Documents