iselinge hogeschool jaarverslag 2009
DESCRIPTION
Dit is het jaarverslag 2009 van Iselinge Hogeschool, onderdeel van IJsselgroep.TRANSCRIPT
1
Jaarverslag 2009Lang leve Iselinge!
Leer
voo
r je
leve
n
2
3
Profiteren van de kracht en kennis van Iselinge Hogeschool2009 was voor Iselinge Hogeschool in Doetinchem een enerverend en positief
jaar. We hebben de accreditatie goed doorstaan en we staan nu te boek als een
volwaardige pabo. In de komende jaren zetten wij ons verder in voor de verbreding
van ons aanbod en kwaliteitsverhoging van het vak. Dat doen wij in nauwe
samenwerking met IJsselgroep, het beroepenveld, de overheid en samenwerkings-
verbanden in de Achterhoek. Om de maatschappij van excellente leraren en
goed onderwijs te kunnen voorzien, is het van belang dat het beroepenveld,
opleidingsdocenten én studenten een kwalitatief en duurzaam partnerschap
blijven ontwikkelen. Wij vervullen hierin een voortrekkersrol.
4
5
Inhoud
3 Thema
6 Een nieuwe koers, een nieuw gezicht
7 Missie
7 Visie
8 Henkjan Kok, directeur:
‘Het gaat bij ons waaien vanuit
een breder perspectief’
10 Otwin van Dijk, wethouder van
de gemeente Doetinchem:
‘Meer hbo met unieke waarde
zet Achterhoek op de kaart’
12 Lang leve Iselinge Hogeschool!
13 Tekort leerkrachten in basisonderwijs
14 Kwaliteit als opdracht
14 Iselinge is academisch
15 Lectoraat breidt uit
15 Thinking skills in de lift
16 Samen cultuur snuiven met
basisscholen
16 Integratie van medezeggenschap
16 Communicatie als instrument
17 Werving en voorlichting
17 Kennis delen met DOCtopus
17 Afscheid van een directeur
18 Lezing & debat
18 J ong geleerd is oud gedaan
18 Welkom bij stip
20 Organogram Iselinge Hogeschool
21 Iselinge bespaart energie
22 Ans van Eijndhoven, opleidings-
manager: ‘Een student is bij ons
geen anonieme passant’
24 Jorik Huizinga, teamcoördinator:
‘We durven elkaar aan te spreken
over de inhoud van ieders werk.’
26 Jos Tiel Groenestege, coördinator
Opleidingen & Veld:
‘Als je wilt bouwen, heb je een
stevig fundament nodig’
28 Eric Besselink, senior beleidsadviseur
Innovatie: ‘Ik maak me hard voor
verbetering van het onderwijs’
30 Kerngegevens
5
6
Een nieuwe koers, een nieuw gezichtIJsselgroep en dus ook Iselinge Hogeschool willen
door stakeholders worden herkend en erkend als
een actieve, vernieuwende en zichtbare schakel
tussen het beleid, de concepten en de onderwijs-
praktijk. Het is volgens IJsselgroepbestuurder
Paul Zevenbergen vooral belangrijk om het goede
te behouden, meer samenhang te creëren tussen
de verschillende bedrijfsonderdelen en met
resultaat op nieuwe ontwikkelingen in
te spelen. Centraal in de bijeenkomsten met
medewerkers stond de nieuwe positionering van
IJsselgroep en Iselinge Hogeschool en de daarbij
behorende kernwaarden:
• Partnership: betrouwbaar, klantgericht,
duidelijk en eerlijk.
• Resultaat met mensen: mensen voorop,
respectvol, collegiaal en praktisch wat werkt.
• Ondernemend: resultaatgericht, ruimte en
richting, leren en ontwikkeling.
• Gepassioneerd: betrokken, enthousiast en
beloften waarmakend.
De nieuwe huisstijl is in de loop van 2009 geïntro-
duceerd. Het huisstijlhandboek biedt richtlijnen,
die houvast geven bij het ontwikkelen van zowel
interne als externe communicatiemiddelen.
Door middel van fotografie laten we zien, dat
Iselinge Hogeschool volop in beweging is. Dat we
samenwerken als partner met onze opdracht-
gevers en collega’s. Dat we de mens centraal
zetten. Dat we durf, denk- en daadkracht tonen en
ondernemend zijn. Maar vooral dat onderwijs
onze passie is. Samen leren en innoveren is wat
ons uitdaagt. Dat is samengevat in onze pay-off
‘Leer voor je leven’.
7
Missie
Visie
Iselinge Hogeschool is het enige instituut voor
hoger onderwijs in de Achterhoek. Hoewel
kleinschalig is de hogeschool daarom van grote
waarde voor de regio. Iselinge participeert in tal
van regionale overleggen op het gebied van
onderwijs en arbeidsmarkt. Traditiegetrouw voorziet
de pabo het merendeel van de basisscholen
(in alle denominaties) van stagiaires en leerkrachten.
Vernieuwingen binnen de hogeschool worden in
nauwe relatie met het afnemend onderwijsveld
doorgevoerd.
Onze missie is om als een degelijke regionale
voorziening voor hoger onderwijs een centrale
plaats in te nemen in de Achterhoek. Wij willen
het basisonderwijs voorzien van goed opgeleide
leerkrachten, die de leerlingen uitdagen het beste
uit zichzelf te halen. Kennis ontwikkelen wij in
nauwe samenwerking met het veld.
Iselinge Hogeschool is een opleiding waarbinnen
studenten vanuit een gedegen theoretische basis
hun competenties verwerven en die de studenten
in de gelegenheid stelt hun kennis ook zélf te
construeren. Initiatieven van studenten worden
gewaardeerd en er is voor studenten de gelegen-
heid zich te profileren als een bijzondere
toekomstige leerkracht. Iselinge streeft ernaar
dat studeren een gemotiveerde activiteit is.
Het opleidingsprogramma is erop gericht dat
studenten opbrengstgericht gaan werken, daarbij
passend onderwijs weten te ontwerpen, zodat alle
kinderen tot optimaal leren komen. De student
leert met nieuwe multimediale technieken het
onderwijs modern vorm te geven, passend bij
de leefwereld van de nieuwe generatie.
7
8
Het jaar 2009 stond bij Iselinge Hogeschool in het teken van de wisseling van de wacht. Na het vertrek van directeur
Wim Drenth heeft Margo Andriessen op interimbasis het roer overgenomen en een forse versobering van de
managementstructuur doorgevoerd. Per 1 oktober 2009 heeft Henkjan Kok vanuit zijn verantwoordelijkheid als
directeur van IJsselgroep de hogeschool in portefeuille genomen. Hiermee komt in de top van IJsselgroep ruimte om
de verbinding tussen de verschillende bedrijfseenheden uit te bouwen. “Het gaat bij ons waaien vanuit een breder
perspectief”, aldus een bevlogen Henkjan Kok.
Henkjan Kok, directeur:
‘Het gaat bij ons waaien vanuit een breder perspectief’
Henkjan Kok is geen onbekende in de onderwijs-
wereld. Al jaren is hij op bestuurlijk niveau
werkzaam bij IJsselgroep Educatieve Dienstverle-
ning en kent de verschillende bedrijfsonderdelen
als geen ander. Hij gaat Iselinge Hogeschool
nadrukkelijk vanuit IJsselgroep besturen. “In
mijn functie van directeur van IJsselgroep ben ik
verantwoordelijk voor de omslag van een aanbod-
gestuurde organisatie naar een vraaggestuurde
organisatie. Mijn achtergrond is sterk gerelateerd
aan het onderwijs. Zo was ik onderwijzer, consultant
en manager. Daarna heb ik verschillende directie-
en bestuursfuncties bekleed. Ik zie het als mijn
grootste uitdaging om de diensten van IJsselgroep
zó te optimaliseren dat wij tot de beste in Nederland
behoren. Want onderwijs is een fantastisch vak.
Je kunt voor de maatschappij zóveel betekenen”,
benadrukt Kok. “En dat betekent ook dat je een
grote verantwoordelijkheid hebt.”
Bundeling
Van oudsher houdt IJsselgroep zich bezig met
leerlingbegeleiding, begeleiding bij organisatie-
ontwikkeling en bij de uitvoering van onderwijs-
vernieuwing. Activiteiten die er later zijn bijgekomen
zijn beleidsadvisering aan schoolbesturen en
gemeenten, nascholing en het ontwikkelen en
verspreiden van leermiddelen. Daaronder valt
ook ict. “Deze bundeling van krachten binnen de
verschillende onderdelen van IJsselgroep biedt
ook studenten van de hogeschool extra mogelijk-
heden. De Personeelsdiensten van IJsselgroep
bieden studenten ondersteuning bij het vinden
van een geschikte baan in het onderwijs. In
Almere is bijvoorbeeld sprake van een tekort
aan leerkrachten. Wij kunnen ze dan eenvoudig
bemiddelen. Dat is een enorm pluspunt voor
onze studenten.”
Maar we willen meer.
“Maar we willen meer”, aldus de directeur. “En
ambitie hebben we. Onder de titel ‘Van zorg naar
ambitie’ hebben we de doelen voor de komende
vier jaar bepaald en in hoofdlijnen uitgewerkt.
Het is de bedoeling om de lijn van kwaliteitsver-
betering op meerdere thema’s verder uit te
bouwen. Dan heb ik het over het opleiden van
studenten voor het voortgezet onderwijs, het
oprichten van een nieuwe faculteit in de Achterhoek
in 2011, het vergroten van de synergie met
IJsselgroep en de opleidingsschool in de regio.
Onze programma’s zijn zo gecomponeerd dat het
pabo-programma en de programma’s van hbo’s
en universiteiten op elkaar zijn afgestemd. Wij
willen nadrukkelijk samenwerken met andere
kennisinstellingen, zodat onze pabo-studenten
meer mogelijkheden krijgen.”
99
Extra hbo
Iselinge Hogeschool is daarom voorstander van
meer hogescholen in de Achterhoek. Henkjan Kok:
“We zien dat er op het gebied van techniek gaten
vallen in het middenkader van het bedrijfsleven.
We denken daarom aan uitbreiding in de vorm
van faculteiten techniek en welzijn. Door hoger
onderwijs aan te bieden in de regio hopen we dat
de leerlingen in de regio blijven werken”, legt Kok
uit. De uitbreiding heeft ook te maken met de
eigen wens om te groeien. “We zijn een hbo-
instelling met één faculteit, de pabo. En dat maakt
ons relatief kwetsbaar. Door ons te verbreden
worden we sterker en flexibeler. Daarmee komen
we tegemoet aan de roep om meer hoger onderwijs
in de Achterhoek.” Henkjan Kok verwijst daarmee
naar het onderzoek van de gemeente Doetinchem
naar de behoefte aan hoger onderwijs in de
Achterhoek. Volgens wethouder van Doetinchem
Otwin van Dijk liggen er veel mogelijkheden.
De regio is gemiddeld lager opgeleid en veel van
de talentvolle jongeren vertrekken naar de studie-
steden. “Dat moeten we voorkomen”, zegt Kok,
“want meer hbo vergroot de vitaliteit van de regio.”
Meer hbo vergroot de vitaliteit
van de regio.
KwaliteitskeurmerkHenkjan Kok mocht bij zijn aantreden persoonlijk het bericht van de NVAO ontvangen, dat Iselinge
Hogeschool haar accreditatie heeft behaald. Karl Dittrich, voorzitter van de NVAO, feliciteerde de
hogeschool en zei dat de pabo sterk en overtuigend haar kwaliteit heeft bewezen. De eerder ingezette
verbeteringen zijn goed verankerd en geven alle vertrouwen voor de toekomst, aldus Dittrich.
De hogeschool is met een zeer ruime voldoende geslaagd. “We hebben er hard voor moeten werken
en dat is een grote pluim waard voor onze medewerkers. Bovendien staan we als hogeschool in de
Keuzegids nu met de voltijdopleiding op de tiende en de deeltijdopleiding op de vierde plaats”,
besluit een trotse directeur.
10
Toen Otwin van Dijk in 2005 namens de PvdA als wethouder van de gemeente Doetinchem begon, was meer hbo in
de Achterhoek nog geen gespreksthema. Van Dijk ziet interessante toekomstmogelijkheden voor de Achterhoek,
maar daarvoor is samenwerking tussen het onderwijs, het bedrijfsleven en de overheid in de Achterhoek noodzakelijk.
Die verbindingen zijn nu gelegd. “Het is nu tijd om te bouwen”, aldus een gedreven wethouder.
Otwin van Dijk, wethouder van de gemeente Doetinchem:
‘Meer hbo met unieke waarde zet Achterhoek op de kaart’
Als wethouder van de gemeente Doetinchem is
Otwin van Dijk verantwoordelijk voor drie porte-
feuilles: economische zaken, sociale zaken en
volksgezondheid. “Ik ben ook verantwoordelijk
voor de bouw van de nieuwe schouwburg
Amphion in Doetinchem. Ik heb veel op mijn
bordje, zeker nu met de economische crisis.
Maar je kunt nu juist veel voor mensen en bedrijven
betekenen. Ik wil vooral de mouwen opstropen
en flink aan de slag gaan om Doetinchem en de
Achterhoek op de kaart te zetten voor de rest van
Nederland. In februari is Doetinchem door het
FNV uitgeroepen tot de meest sociale gemeente
van Nederland. Dat is een stap in de goede
richting”, zegt van Dijk trots.
Ik vind de Achterhoek een
geweldig stukje Nederland.
Makelaarsrol
Van Dijk is aan de rand van de Achterhoek opge-
groeid, “Ik vind de Achterhoek een geweldig stukje
Nederland. Niet alleen het landschap is mooi, de
mensen zijn dat ook. Ik vind het jammer dat
mensen de Achterhoek vaak alleen associëren met
koeien en campings. De Achterhoek heeft zoveel
meer te bieden. De Achterhoek is overzichtelijk en
kleinschalig. De regio toont daadkracht in een
veelheid aan initiatieven en innovaties. De
Achterhoek heeft een sterke ambachtelijke inslag
– onder meer in de bouw en de metaal – en een
praktische neiging tot vernieuwing. De nabijgelegen
Euregio kan een vernieuwende kracht zijn.
Die pluspunten moeten we veel meer uitnutten”,
vindt Van Dijk.
“We moeten met z’n allen wel voorkomen dat er
straks een grote glazen stolp over de Achterhoek
wordt gezet omdat het een openbaar bejaarden-
tehuis is geworden”, zegt de wethouder bezorgd.
“Je ziet dat het al minder goed gaat met de
arbeidsmarkt. We moeten ons afvragen of we wel
voldoende handen hebben om het werk in de
Achterhoek te blijven doen. Het kan niet zo zijn
dat instellingen en bedrijven de deuren gaan
sluiten, omdat er een gebrek is aan goed opgeleid
lager en hoger personeel. Ik geloof dat we een
centrale rol kunnen vervullen bij het aantrekken
van meer hbo in de Achterhoek en het beschik-
baar stellen van kennis van bedrijven.” Intussen
werken de Hogeschool Arnhem Nijmegen (HAN),
Saxion, het Graafschap College en Iselinge
Hogeschool samen om meer hbo-opleidingen in
de Achterhoek aan te bieden. “Iselinge Hogeschool
kan wat mij betreft de makelaarsrol op zich nemen.
De hogeschool beschikt niet alleen over de nodige
faciliteiten, maar ook over een uitstekend netwerk.
Het is voor de bestaande hbo-instellingen interes-
sant om daarvan gebruik te maken. Ze hoeven dat
niet meer zelf te ontwikkelen.”
1111
Associated degree
Het is niet de bedoeling van de wethouder om
bestaande leerconcepten te kopiëren. “Je moet
juist gebruikmaken van je eigen kracht. En dat is
de kleinschaligheid en de persoonlijke benadering.
De Achterhoek moet geen grote leerfabriek worden.
Nee, we moeten toegevoegde waarde bieden,
vernieuwend zijn en persoonlijk blijven.
De kracht is de kleinschaligheid en
de persoonlijke benadering.
Er is hier een markt voor negenhonderd studen-
ten, alleen al in de Achterhoek! We moeten niet de
illusie hebben dat Amsterdamse studenten naar
de Achterhoek komen, tenzij je uniek bent.”
“Ik ben een bemoeial, al zeg ik het zelf. Ik doe
niets liever dan prikkelen, sturen en stimuleren.
Ik vind dat de tijd van babbelboxen voorbij is,
het is tijd voor actie. Er ligt een rapport, er liggen
kansen en mogelijkheden. De verbindingen zijn
gelegd. Daarom ben ik zo blij, dat de HAN en het
Graafschap College in september beginnen met
de eerste Associate degree op het terrein van de
bouwtechnische bedrijfskunde.” De HAN, Iselinge
Hogeschool, Saxion en het Graafschap College gaan
van start met de associated degrees ‘technische
bedrijfskunde’, ‘prakijkondersteuning’ (zorg),
‘small business en retail’ en ‘onderwijsassistent’.
Optimistisch
Volgens de wethouder moet het bedrijfsleven in
de Achterhoek ook boter bij de vis geven. Recent
heeft VNO-NCW een bijeenkomst georganiseerd
voor hun leden. Drie scenario’s passeerden de
revue; van ‘laten zoals het is’ tot actief insteken
op de initiatieven die al worden ontplooid (zoals
het Career Center Achterhoek, het stagebureau,
het Centrum voor Jong Ondernemerschap),
aangevuld met het actief uitbreiden van het
hbo-aanbod. “En ook daarin zijn weer allerlei
mogelijkheden. “Ik zie bijvoorbeeld best kansen in
combinaties als het aanbieden van het theoretische
onderwijs hier in de Achterhoek en de praktijklessen
in de daarvoor ingerichte lesruimtes in bijvoorbeeld
Arnhem”, aldus wethouder Van Dijk. “Ik vind dat
het bedrijfsleven vooral een bijdrage moet leveren
als het gaat om interessante afstudeerwerkplekken.
Het bedrijfsleven wordt door het VNO-NCW volop
gemobiliseerd om een bijdrage te leveren.
Er gebeurt van alles. Ik hoop echt dat we bij de
gemeenteraadsverkiezingen in 2014 resultaten
kunnen laten zien. Ik ben daar heel optimistisch over.”
12
Lang leve Iselinge Hogeschool!Uit de Keuzegids Hoger Onderwijs 2010 blijkt dat
vooral kleine zelfstandige pabo’s het prima doen.
Dat geldt ook voor Iselinge Hogeschool. In de
vergelijkingstabel staat de pabo met de voltijdop-
leiding op de tiende en de deeltijdopleiding op de
vierde plaats. Hiermee laten we de pabo’s in het
Oosten achter ons. Geen klachten, alles is dik in
orde. Ook in de nationale studentenenquête
scoren we hoger dan het landelijke gemiddelde.
Iselinge Hogeschool behoort nu tot de beste 25%
in Nederland.
Erkenningen• Accreditatie als opleiding primair onderwijs volgens de wet op het Hoger Onderwijs en
Wetenschappelijk Onderzoek (WHW).
• Accreditatie in samenwerking met Edith Stein te Hengelo om de master leren en innoveren aan
te mogen bieden.
• Erkenning vanuit Windesheim. Ons programma (waaronder de minor aansluiting PO-VO) levert
de mogelijkheid om met EVC’s versneld een tweedegraads bevoegdheid te verkrijgen.
• Lesplaats van het Seminarium voor Orthopedagogiek van de Hogeschool Utrecht waardoor
studenten de master SEN in Doetinchem kunnen behalen.
• Erkenning om de diploma’s voor protestants christelijk, rooms-katholiek en humanistisch
levensbeschouwelijk onderwijs uit te reiken.
• Erkend voor het opleidingstraject ‘Opleiden in de school’.
13
Niet scholen voor voortgezet onderwijs hebben moeite om leraren te vinden, maar juist de basisscholen.
Tekort leerkrachten in basisonderwijs
Basisscholen hebben steeds meer moeite om
genoeg leraren voor de klas te krijgen. Er zijn
meer vacatures in en rond de grote steden, vooral
in Almere, en die zijn ook moeilijker te vervullen.
Dat blijkt uit onderzoek dat minister Plasterk
(onderwijs) naar de Tweede Kamer heeft gestuurd.
In het voortgezet onderwijs valt het lerarentekort
juist mee: daar is het aantal openstaande vacatures
voor het eerst sinds jaren gedaald. De onderzoekers
spreken zelfs van een ’omslagpunt’.
Deze trends staan haaks op de prognoses. Plasterk
ging er drie jaar geleden nog van uit dat het tekort
aan leraren vooral het voortgezet onderwijs zou
treffen. In het ergste geval zou daar twaalf procent
van de banen onbezet blijven. Voor basisscholen
werd een tekort van slechts drie procent voorzien.
Maar deze prognoses gingen uit van een bloeiende
economie, en die bloei bleef uit. Dat is volgens de
onderzoekers de belangrijkste oorzaak van de
lager uitvallende tekorten in het voortgezet
onderwijs. „Aan de zekerheid van een baan in het
onderwijs wordt in tijden van stijgende werkloos-
heid groter belang gehecht”, schrijven zij.
In het basisonderwijs is iets anders aan de hand.
Vooral rond de grote steden neemt de vraag naar
leraren toe; in Groningen, Zeeland en Limburg
krimpt de bevolking juist. Het blijkt dat basis-
schoolleraren in die provincies niet snel naar de
plaatsen trekken waar wél banen voor hen zijn.
De maatregelen van Plasterk tegen het leraren-
tekort lijken nog weinig invloed te hebben. In het
voortgezet onderwijs is slechts zeven procent van
de nieuw te benoemen leraren terechtgekomen in
de hogere salarisschalen waarmee de minister dat
tekort wilde bestrijden. Op basisscholen moeten
die nieuwe schalen zelfs nog ingevoerd worden.
14
Kwaliteit als opdrachtDe Nederlandse overheid is zeer ambitieus.
De ambitie is dat Nederland als Kennisland gaat
behoren tot de kopgroep van Europa; een prachtig
doel. Maar in werkelijkheid loopt Nederland niet
voorop, niet meer. In Europa dreigen we zelfs af
te glijden tot onder de middelmaat. Begin 2009
stelde het World Economic Forum vast dat
Nederland nog maar net het weinig glorieuze
predikaat ‘innovatievolger’ verdiende, maar
diverse landen staan op het punt ons in te halen.
Daarom hebben de veertig hogescholen (waaronder
Iselinge Hogeschool) samen een strategisch plan
opgesteld, Kwaliteit als opdracht, dat inzet op
onderwijskwaliteit.
Het eerste studiejaar steeds belangrijker
De uitval van studenten, zeker na het eerste jaar,
moet omlaag. In het eerste jaar krijgen studenten
vaker intakegesprekken, is er meer aandacht voor
studiebegeleiding en worden studenten waar
nodig bijgespijkerd in taal, rekenen en wiskunde.
In 2013 moet het post-propedeutisch studierende-
ment 90% zijn. Hogescholen willen studenten met
wie het niet goed gaat al na een half jaar adviseren
en eventueel begeleiden naar een andere studie
die beter bij hen past. Ook kunnen studenten,
waarvan na een half jaar blijkt dat zij boven-
gemiddeld presteren, steeds vaker een zwaardere
honours-variant van dezelfde studie volgen.
Investeren in de kwaliteit van docenten
De komende periode zullen hogescholen investeren
in de ontplooiing van docenten. Hierover worden
ook bij Iselinge Hogeschool afspraken gemaakt.
Nu heeft 52% van de docenten in Nederland een
opleiding op masterniveau achter de rug, in 2014
moet dat 70% zijn. Nu is nog maar 5% van de
docenten gepromoveerd; in 2014 moet dat 10% zijn.
Kwaliteit als opdracht
Iselinge is academischIn september 2009 is de Academische pabo met
vijftien studenten van start gegaan. De Academische
pabo in Doetinchem is speciaal ontwikkeld voor
vwo-studenten en excellente havisten. De academie
combineert een gedegen hbo-opleiding met een
uitdagend programma van de Open Universiteit.
Aan het eind van de vierjarige opleiding ontvangt
de student een diploma leraar basisonderwijs
en heeft hij/zij alle negen modules van het
schakelprogramma Onderwijskunde en de Open
Universiteit afgesloten. Daarmee heeft de student
toegang tot de universitaire masteropleiding
Onderwijswetenschappen.
15
Lectoraat breidt uit
Thinking skills in de lift
In november 2009 is de aanvraag voor een tweede
lectoraat multimediale didactiek gehonoreerd.
Naar verwachting wordt de tweede lector in 2010
geïnstalleerd. Het huidige lectoraat wordt bezet
door lector Niels Brouwer. Met de installatie van
een tweede lector zal het lectoraat steeds meer
als een kennismotor voor de gehele IJsselgroep
en dus ook voor de studenten en het scholenveld
kunnen fungeren.
Studenten en docenten van Iselinge Hogeschool
maakten een aantal jaren geleden kennis met
thinking skills. Hun enthousiaste verhalen gaven
aanleiding dit concept te onderzoeken. In oktober
2009 organiseerde IJsselgroep een aantal
workshops over dit onderwijsconcept. In januari
2010 hebben wij een aanvraag ingediend voor een
lectoraat thinking skills. Daarnaast onderzoekt
IJsselgroep hoe dit concept ingezet kan worden
bij klanten.
Thema’s en projecten van het huidige lectoraat1. Werkplekleren 3.1.1. Uitvoeren en begeleiden van actieonderzoek
3.1.2. Master Leren en Innoveren
3.1.3. Beleving van innovatie (promotieonderzoek)
2. Activerende 3.2.1. Opdrachten schrijven en begeleiden
opleidingsdidactiek 3.2.2. Effectiviteit van zelfgestuurd leren (promotieonderzoek)
3. Verbeelden van 3.3.1. Digitale video als opleidingsmedium
onderwijsbekwaamheid 3.3.2. ‘Peer coaching’ m.b.v. digitale video
4. Bronnenstudie 3.4.1. Constructivisme
3.4.2. Gemengde leeromgevingen
16
Bureau Cultuur & School Doetinchem heeft in maart
2009 een culturele markt over cultuureducatie in
het gebouw van de Doetinchemse hogeschool
georganiseerd. Cultuureducatie is een pleidooi
voor ander onderwijs. Tijdens de culturele markt
hebben de deelnemers op een onverwachte en
spannende wijze kennis gemaakt met culturele
instellingen in de Achterhoek en daarbuiten.
Want tijdens workshops en presentaties hebben
geïnteresseerden het aanbod zelf kunnen ervaren
en meemaken, bijvoorbeeld in de vorm van
speeddating sessies. Tijdens deze bijeenkomsten
hebben de instellingen acte de présence gegeven
over wat zij voor een school in de Achterhoek
kunnen betekenen.
Samen cultuur snuiven met basisscholen
Integratie van medezeggenschap
Communicatie als instrument
In december 2008 is in de overlegvergadering het
besluit genomen om een Centrale Ondernemings-
raad (COR) voor IJsselgroep in te stellen. In de
COR zitten vier leden uit de ondernemingsraad
Educatieve Dienstverlening van de IJsselgroep
en twee leden uit de medezeggenschapsraad van
Iselinge Hogeschool. In de toekomst zal ook de
OR van Personeelsdiensten van IJsselgroep er
deel van uit maken. Dit overleg is nu bevoegd tot
het nemen van gezamenlijke besluiten.
De COR-leden zijn Han Schnitzler, Yvonne Kamsma,
Ton Ginther, Albertine Buys van IJsselgroep en
namens Iselinge Hogeschool zijn dat Hugo Jacobs
en Tilly Tunzi.
Wij hebben in onze opleiding gewerkt aan drie
nieuwe speerpunten: mediawijsheid, thinking
skills en kunst in samenhang. Deze nieuwe
positionering heeft gevolgen voor het opleidings-
aanbod (curriculum), voor de interne organisatie
en voor de interne en externe communicatie.
Het doel van het opleidingsprogramma is dat
studenten opbrengstgericht gaan werken en
daarbij passend onderwijs weten te ontwerpen.
De student leert met nieuwe multimediale
technieken het onderwijs modern vorm te geven,
passend bij de leefwereld van de nieuwe generatie.
Wij communiceren intern over ons beleid tijdens
personeelsbijeenkomsten, vergaderingen van
expertgroepen, studiedagen en via intranet.
Verder spreken studenten en alumni mee in
thematische werkveldconferenties en is er frequent
overleg tussen het stagebureau, de interne en
externe stagebegeleiders en de stagescholen.
Jaarlijks worden bijeenkomsten met mentoren,
directeuren en interne en externe stagebegeleiders
georganiseerd om hen te informeren over onze
doelen, nieuwe ontwikkelingen en werkwijze.
Uiteraard bespreken we ook de optimalisering
van de begeleiding van studenten.
17
In 2009 hebben wij ons wederom gepresenteerd
op studiebeurzen en voorlichtingsavonden voor
scholen van het voortgezet onderwijs. Daarnaast
zijn er open dagen, meeloopdagen en voorlich-
tingsavonden en -middagen op de hogeschool
georganiseerd, zowel voor de voltijd- en de
deeltijdopleiding als voor de Academische pabo
en de onderwijsassistenten. Op studiebeurzen
hebben we contact gehad met 144 potentiële
studenten. Op de open dagen en voorlichtings-
avonden hebben wij respectievelijk 144 en 63
bezoekers (exclusief familieleden) kunnen
begroeten en 56 bezoekers op de kijkdagen (met
een bezoek aan de basisschool). In totaal hebben
wij 407 gasten met belangstelling voor onze
opleiding kunnen verwelkomen. Sommige gasten
hebben ons meer dan een keer bezocht, bijvoor-
beeld op de beurs, open dag of meeloopdag.
De in 2008 in gang gezette actieve werving gericht
op vwo’ers, excellente havisten met als propositie
de nieuwe Academische pabo is een succes
gebleken. In 2009 zijn studenten voor de
Academische pabo geworven via speciale
voorlichtingsmomenten.
Werving en voorlichting
Kennis delen met DOCtopus DOCtopus is een programma van IJsselgroep waar-
mee bestanden digitaal kunnen worden beheerd.
In 2009 zijn Nelly de Vries, Annemieke Jurgens,
Han Spruyt en Monique van de Ven begonnen
met het ordenen van digitale documenten.
Annemieke Jurgens is extern adviseur en bege-
leidt de interne projectgroep bij de realisatie en
implementatie van DOCtopus. Annemieke Jurgens:
“Aan het begin van het project moesten we eerst
in kaart brengen wat de organisatie precies wilde.
Daarom hebben we interviews gehouden onder
medewerkers, we hebben workshops georgani-
seerd en huiswerkopdrachten gegeven.
Mede dankzij de input van de medewerkers
hebben we de laatste hand kunnen leggen aan het
beheerplan. In dit plan staat precies beschreven
hoe medewerkers met DOCtopus kunnen werken.
Monique van de Ven voegt daaraan toe: “Iemand
die geen recht heeft om andermans documenten in
te zien, die krijgt ze ook niet te zien. We beseffen
dat mensen moeten wennen aan het feit dat ze
niets meer op hun eigen schijf of usb-stick mogen
opslaan. Maar wij weten in ieder geval zeker: met
DOCtopus bereiken we een hogere manier van
werken.” DOCtopus is per afdeling en met de hulp
van veel goed opgeleide collega’s uitgerold.
Na een periode van ruim zeven jaar heeft
directeur Wim Drenth op 21 april 2009 afscheid
genomen van de pabo. Hij is per 1 mei 2009 in
dienst getreden als bestuurder en directeur van
de christelijke scholengemeenschap Het Noordik
in Almelo.
Cathy Spierenburg, voorzitter Raad van Toezicht
van de IJsselgroep hield tijdens het afscheid een
lezing over kind en media. Ongeveer honderd
gasten maakten van de gelegenheid gebruik
om tijdens de receptie afscheid te nemen van
Wim Drenth.
Afscheid van een directeur
18
Iselinge Hogeschool heeft er een nieuw studiein-
formatiepunt (STIP) bij. Het STIP is feestelijk door
algemeen directeur Henkjan Kok geopend. Nu is
er één loket voor alle studenten en medewerkers
van de hogeschool. Daar is alle informatie over
de pabo te vinden, zoals inschrijving, opleiding,
programma’s, studiegidsen, folders, toetsing,
werkstukken, inzagerecht, studievoortgang,
stage, roosters, studentenactiviteiten, decanaat,
examens, wachtwoorden en ict-vragen.
Alle vragen worden binnen drie werkdagen
(of eerder) beantwoord. De vragen kunnen ook
via e-mail [email protected] gesteld worden.
Bijzonder is dat minorstudenten deels zorgdragen
voor de fysieke bezetting van de STIP-corner en
hiermee een actieve bijdrage leveren aan de
kwaliteitsverbetering van de hogeschool.
Bij de ingang zijn nieuwe digitale informatie-
schermen met actuele informatie en informatie
over lesroosters geplaatst.
In de derde en laatste lezing & debat van het
schooljaar 2008-2009 ging het op 8 april 2009 om
de praktische toepasbaarheid van techniek in het
onderwijs. Leen de Bie van de Pedagogische
Begeleidingsdienst in Gent (België) en auteur van
het boek ‘Blik op techniek’ gaf concrete aanzetten
om kleuters en techniek samen te brengen.
“Techniek zit overal en je kunt het in heel wat
activiteiten toepassen zonder het jaarprogramma
aan te tasten”, vertelde De Bie. De taak van de
leerkracht is om denk- en handelingstechnieken
aan te brengen. Dat gebeurt door het stimuleren
van de waarneming met alle zintuigen, het
noteren van ervaringen, het leren om meningen
te herzien en een onderzoekende houding aan te
leren. Op die manier ontstaat er volgens Leen de
Bie inzicht in technische processen.
Onze maatschappij heeft grote behoefte aan
geschoolde mensen op het gebied van wetenschap
en techniek. Het is dus belangrijk om kinderen al
vroeg met deze vakken in aanraking te brengen.
Bovendien blijken de vakken wetenschap en
techniek een goede manier te zijn om kinderen én
leerkrachten te motiveren en actief bij onderwijs
te betrekken. Daarom ondersteunt het Programma
VTB (Verbreding Techniek Basisonderwijs, een
samenwerking tussen Iselinge Hogeschool en VTB
Achterhoek) basisscholen om wetenschap en
techniek een structurele en geïntegreerde plek in
het onderwijs te geven. Scholen werden in de
afgelopen drie jaar voor een periode van drie jaar
zowel financieel, organisatorisch als inhoudelijk
ondersteund om dit op hun eigen manier binnen
de school vorm te geven. Daarnaast bieden de
scholingsarrangementen van VTB-Pro leerkrachten
handreikingen om wetenschap en techniek in hun
lessen te integreren. Het doel van het Programma
VTB is kinderen in aanraking brengen met weten-
schap en techniek, zodat zij hun talenten kunnen
ontdekken en een positieve houding ten aanzien
van wetenschap en techniek kunnen ontwikkelen.
Welkom bij STIP
Lezing & debat
Jong geleerd is oud gedaan
19
20
Organogram Iselinge Hogeschool
College van Bestuur
Directeur Iselinge Hogeschool
Opleidingsmanager
Kwaliteitsmanager
Team WB-SBCoördinator
Docenten met regierol
Docenten
Facilitair manager
ICTGebouw en beheer
Officemanager
Roosterzaken SecretariaatStagebureauStudentzakenRoosterzaken
Werving & Voorlichting
Coördinator Opleiding/Veld
Programmamanager
Lector
Team OB-TBCoördinator
Docenten met regierol
Docenten
P&OFinanciën
M&C
Convenant Leerkracht van Nederland
Om het beroep van docent aantrekkelijker te
maken en daarmee een dreigend tekort aan
leerkrachten te voorkomen hebben de overheid,
de werkgevers en de werknemers vanuit een
gemeenschappelijk doel op 17 oktober 2008 het
convenant Leerkracht van Nederland gesloten.
De betrokken partijen hebben afgesproken dat het
voor de versterking van de aantrekkelijkheid van
het beroep van leraar nodig is:
• De positie van de leraar in de school nader
te regelen.
• De beloning van de leraar te verbeteren door
opleiding en carrière sterker te koppelen.
• De inzetbaarheid van de leraar in het
onderwijsproces te optimaliseren.
In mei 2009 heeft Iselinge Hogeschool met de
vakbonden een akkoord gesloten over de wijze
waarop de middelen uit dit convenant besteed
zullen worden. Afgesproken is dat in de periode
2008-2012 1 (fte) docent bevorderd wordt van
schaal 10 naar schaal 11 en 3 (fte) docenten van
schaal 11 naar schaal 12. Een deel van deze
bevorderingen is al geëffectueerd. Andere docenten
dienen nog een ontwikkelingstraject te doorlopen
om voldoende gekwalificeerd te zijn voor een
hogere functie.
21
Secundaire arbeidsvoorwaarden
In de cao van de hogeschool is geregeld dat
1,15% van de bruto loonsom beschikbaar is voor
het verbeteren van de arbeidsvoorwaarden op
organisatieniveau. Een deel van het budget wordt
structureel ingezet voor verbetering van de
reiskostenregeling woon-/werkverkeer, een
vervoersvergoeding voor gehandicapten en een
bijdrage in de kosten voor telewerken. Een ander
deel van het budget is in 2009 uitgegeven aan
boekenbonnen en abonnementen voor vaklitera-
tuur en een bijdrage in de pensioenopbouw bij
ouderschapsverlof. Daarnaast is besloten om
meer te investeren in maatregelen in het kader
van het gezondheidsbeleid, zoals bijdragen aan
een gezondere levensstijl en het voorkomen of
verminderen van gezondheidsklachten. Dagelijks
wordt daartoe vers fruit en elke week stoelmas-
sage aangeboden.
Arbobeleid
In 2009 heeft een nieuwe risico-inventarisatie en
-evaluatie plaatsgevonden. Deze is getoetst door
een extern bureau. Uit de risico-inventarisatie
kwamen geen opvallende zaken naar voren.
De geconstateerde knelpunten hadden vooral te
maken met kleine aanpassingen aan werkplekken
en faciliteiten, aanschaffen van hulpmiddelen en
het opnemen van zaken in het periodieke onder-
houd. Op basis van de risico-inventarisatie is een
plan van aanpak gemaakt waarin maatregelen zijn
opgenomen om de geconstateerde knelpunten
te verhelpen.
Ziekteverzuim
In 2009 is er veel aandacht geweest voor het
ziekteverzuim. Leidinggevenden hebben veel
contact gehad met de zieken en er is veel gedaan
aan reïntegratie. Ook zijn er verzuimgesprekken
gevoerd met medewerkers die vaak ziek waren
om de oorzaak van het verzuim te achterhalen
en waar mogelijk maatregelen te nemen.
Het ziekteverzuim laat in 2009 een behoorlijke
daling zien. Vooral het aantal ziekmeldingen is
afgenomen. Een deel van het ziekteverzuim is
langdurig verzuim. Bij de meeste langdurig zieken
lag de oorzaak van het verzuim niet in het werk.
Waar dat wel het geval was is geprobeerd een
oplossing voor de problemen te vinden.
Iselinge Hogeschool wil een gemiddelde energie-
besparing van 2% per jaar bereiken voor direct en
indirect energieverbruik en wil in het jaar 2020 een
emissiereductie van 30% hebben bereikt. Daarom
heeft de hogeschool een convenant met Senter
Novem afgesloten. Dit convenant is een meer-
jarenafspraak (MJA3) van 2008 tot 2020 tussen het
ministerie van VROM, de brancheorganisatie en
de hbo-raad. Bedrijven die deelnemen aan MJA3
moeten eens in de vier jaar een energie-efficiency-
plan opstellen. Jaarlijks vindt er monitoring plaats
om te kijken of de beoogde doelstellingen zijn
behaald. Voor Iselinge Hogeschool betekent dit, dat
er een energiecoördinator zal worden aangesteld
en dat de energiezorg een vanzelfsprekende
plaats zal gaan innemen in de bedrijfsvoering.
De eerste doelstellingen kunnen mogelijk
gemakkelijke worden gerealiseerd in samenhang
met de verbouwplannen van de hogeschool.
Iselinge bespaart energie
22
Kleinere scholen scoren beter dan grotere, stelt de stichting Hoger Onderwijs Persbureau. En studenten op massale
opleidingen kunnen zich te gemakkelijk een anonieme passant voelen. Opleidingsmanager Ans van Eijndhoven:
“Bij Iselinge Hogeschool is de tussentijdse uitstroom van studenten veel lager dan landelijk. We kunnen met enige
trots zeggen dat we een kwalitatief goede en persoonlijke pabo zijn.”
Ans van Eijndhoven, opleidingsmanager:
‘Een student is bij ons geen anonieme passant’
Dat het Nederlandse Vlaamse Acceditatie Orgaan
overtuigd is van de kwaliteit van de opleiding,
werd kort na de accreditatie in december 2009
bevestigd toen ook de subsidie voor het project
‘Opleiden in de school’ werd toegekend. Van
Eijndhoven: “Het jaar 2009 was vanwege het
behalen van de accreditatie een enerverend jaar.
Voor de zomervakantie hebben we te horen
gekregen dat we nog een keer een verificatietoets
moesten doorstaan. Dan moet je aantonen dat je de
kwaliteit kunt bestendigen. We waren teleurgesteld,
maar we hebben onmiddellijk de uitdaging opge-
pakt. We wisten immers dat we alles goed op orde
hadden. We hebben de toets glansrijk doorstaan.”
Academie
Iselinge Hogeschool heeft ongeveer hetzelfde
aantal studenten als in 2008 kunnen inschrijven.
“We hebben een niveau bereikt dat we jaarlijks
proberen vast te houden ondanks de krimp in de
Achterhoek”, denkt Ans van Eijndhoven. “We hebben
oog voor onderwijsontwikkelingen. Zo werven we
niet alleen studenten voor het primair onderwijs
maar ook voor de tweedegraads lerarenopleiding.
Studenten kunnen er ook voor kiezen opgeleid te
worden voor het voortgezet onderwijs. Ook bieden
wij de mogelijkheid via de Academische pabo een
hbo-opleiding te combineren met een uitdagend
universitair programma dat toegang geeft tot een
universitaire master van de Open Universiteit.
Vorig jaar hebben we achttien studenten voor de
Academie kunnen inschrijven. Dat is een volle klas.
De samenwerking met de Open Universiteit
verloopt uitstekend. Ik ben me ervan bewust dat
we steeds moeten innoveren om studenten
tevreden te houden en om onderwijs aantrekkelijk
te houden voor studenten én kinderen. Zo willen we
bijvoorbeeld met onze academische studenten en
het scholenveld innoverende projecten realiseren.”
We hebben oog voor
onderwijsontwikkelingen.
Ans van Eijndhoven is na het vertrek van directeur
Wim Drenth verantwoordelijk geworden voor het
reilen en zeilen van de hogeschool. “Henkjan Kok
is als directeur IJsselgroep verantwoordelijk voor
externe activiteiten. Ik kan nu snel en effectief
werken, omdat ik gebruik kan maken van een
goed ingewerkt team van medewerkers. We zijn
met z’n allen enorm gegroeid”, zegt een trotse
opleidingsmanager.
Van zorg naar ambitie
In ons meerjarenplan tot 2014 hebben we een
nieuwe richting ingezet: van zorg naar ambitie.
Dat verwijst naar de speerpunten in het nieuwe
beleid van onze opleiding. Voor je het weet ben je
een heel zorgzame pabo en zorg je goed voor
elkaar. De studenten koesteren zich in die zorg.
Maar wij willen dat onze studenten ambitieus
worden en zich rekken en strekken naar de hoogst
haalbare kwaliteit. Dat verwacht het scholenveld
van ons. Ze willen leerkrachten die stevig in hun
schoenen staan, die nieuwe media aandurven en
die nieuwe wegen durven in te slaan. Onze
23
studieloopbaanbegeleiders moeten de studenten
prikkelen om alles eruit te halen wat erin zit. Het is
een echte kwaliteitsslag”, aldus Ans van Eijndhoven.
Van zorg naar ambitie.
Krijt aan de vingers
“We hebben de neiging om alles te willen,
maar dan bereik je niet de hoogste kwaliteit.
Daarom is focus en professionalisering belangrijk.
De kwaliteitsverhoging zullen we bij de volgende
accreditatie moeten kunnen aantonen. Ook ik
ontkom er niet aan”, zegt Van Eijndhoven lachend.
“Zo volg ik de master Bedrijfskunde. Mijn huidige
functie is een vak apart. Ik kom uit het onderwijs
en ik heb het krijt nog aan mijn vingers. Maar een
hogeschool is een bedrijf dat zo goed mogelijk
gerund moet worden. Zo heb ik bijvoorbeeld te
maken met de hoge werkdruk van onze docenten.
We zullen goede keuzes in de veelheid van taken
moeten maken. Ook daar moet de focus zichtbaar
worden”, zegt Ans van Eijndhoven. “Dat ga ik niet
van bovenaf opleggen. Naar mijn idee is dat een
gezamenlijk proces. Iedereen mag van mij
verlangen dat ik daar goede sturing aan geef.
En dat doe ik met heel veel plezier!”
24
Jorik Huizinga is een teamplayer. En dat komt hem goed van pas in zijn functie van teamcoördinator van de
opleidings- en taakbekwame fase. Wat is zijn geheim?
Jorik Huizinga, teamcoördinator:
‘We durven elkaar aan te spreken over de inhoud van ieders werk.’
“Teamcoördinator van een kernteam zijn betekent
dat je ervoor zorgt, dat docenten een collectieve
verantwoordelijkheid voelen”, zegt Jorik Huizinga.
“De programma’s van onze opleiding ontstaan
niet zomaar. Daarvoor is samenspraak met
docenten van verschillende expertises nodig.
Vanuit die verschillende invalshoeken probeer ik
– samen met de docenten van ons kernteam –
lessen en toetsen te ontwikkelen. Aan de ene kant
moet ik faciliteren en aan de andere kant sturen.
Het doel is een beter curriculum.”
De accreditatie heeft de kwaliteit
van ons werk drastisch verhoogd.
Jorik heeft samen met zijn kernteam vooral
ingestoken op een goede onderlinge communicatie.
“Ik zie dat we elkaar durven aan te spreken over
de inhoud van ieders werk. Voorheen bemoeide
een docent zich niet met het vak van een collega.
Nu zeggen ze: ‘Ik sta voor mijn eigen vak en werk,
maar ik zie dat jouw inbreng ook van belang is.
Wil je voor deze module ook een bijdrage leveren?’
De samenwerking is daardoor drastisch verbeterd.
Maar het kan altijd beter. De focus kan nog meer
gericht worden op de student”, vindt Jorik. “We
hebben niet altijd standaard voor ogen dat het
gaat om die brede beroepshouding van de student.
Ik denk dat we die slag nog moeten maken.”
Passie
“Het jaar 2009 heeft vooral in het teken gestaan
van het behalen van de accreditatie. De docenten
hebben daaraan een grote bijdrage moeten
leveren. Dat heeft een grote impact gehad op de
beleving van het werk”, zegt Jorik bedenkelijk.
Want er moest in die periode teveel nagedacht
worden over de komma’s en de punten. Docenten
vinden dat erg vervelend, omdat ze niet meer met
hun vak bezig kunnen zijn. Hun passie is de
constante ontwikkeling van studenten. En zeker
niet het documenteren van allerlei procedures en
het bekeken worden. Dat herken ik zelf ook wel”,
bekent Huizinga. “De accreditatie heeft heel veel
tijd gekost en veel onzekerheid bij de docenten
opgeleverd. Nu we de accreditatie glansrijk
hebben doorstaan, zie je de passie voor het vak
en voor de studenten bij de docenten weer
groeien. Dat krijgen wij terug in de resonansgroe-
pen van onze studenten. “Let wel”, beklemtoont
Huizinga, “de accreditatie heeft de kwaliteit van
ons werk drastisch verhoogd. En daar zijn we
allemaal blij mee.”
25
We willen ambitieuze studenten die
stevig in hun schoenen staan.
Lat hoger
Sinds de komst van interim-directeur Margo
Andriessen is de aandacht van Iselinge Hoge-
school niet alleen gericht op het geven van zorg,
maar ook op het creëren van ambitie. “We willen
ambitieuze studenten die stevig in hun schoenen
staan. De lat moet gewoon hoger. We willen een
kwalitatief betere leraar afleveren. We willen dat
de regio de voorkeur geeft aan onze studenten.
Dat doen we door in de opleidingsvarianten
hogere eisen te stellen. De Academische pabo is
daarvan een goed voorbeeld. De duale opleiding
hebben we verlengd van twee jaar tot 2,5 jaar.
Dan kunnen we in het contact met studenten
meer bereiken dan in het verleden. Als ik dat in
ons kernteam vertel, dan stemt dat onze docenten
tevreden. We hebben de laatste jaren heel erg
hard gewerkt aan het opvijzelen van de kwaliteit.
In alle geledingen”, zegt Huizinga.
De diepte in
“We willen het komende jaar de professional
meer centraal stellen”, vertelt Jorik enthousiast.
“We willen dat een docent in het gesprek met de
student meer de diepte in gaat. Dat hoeft niet op
dezelfde wijze als andere docenten. We laten de
checklists achter ons. Docenten kunnen in hun
coaching daardoor adaptiever zijn. En ik hoef als
teamcoördinator niet meer de controlerende
functie uit te oefenen. Ik kan meer sturend bezig
zijn. Dat zorgt voor vertrouwen in onze onderlinge
samenwerking.”
Ik volg al bijna een jaar een
MBA-opleiding.
Op de vraag of Jorik zichzelf ook blijft ontwikke-
len, antwoordt hij: “Ik volg al bijna een jaar een
MBA-opleiding. Wat ik daarmee hoop te bereiken
is dat ik het team nog meer verantwoordelijk kan
maken voor de komende ontwikkelingen. Dat is
mijn grootste ambitie én passie. Ik geniet het
meeste als mijn collega’s enthousiast zijn en dat
overbrengen op onze studenten.”
26
De loopbaan van Jos Tiel Groenestege geeft een gevarieerd beeld te zien. Van Jeugdzorg, leerkracht, directeur,
interim-directeur tot subsidiespecialist. Jos wil vooral een bouwer en verbindingsofficier zijn. Die mogelijkheden
worden hem sinds september 2009 geboden bij Iselinge Hogeschool als coördinator Opleidingen & Veld.
Jos Tiel Groenestege, coördinator Opleidingen & Veld:
‘Als je wilt bouwen, heb je een stevig fundament nodig’
In mei 2009 werd Jos Tiel Groenestege vanuit zijn
eigen bureau betrokken bij de subsidieaanvraag
voor de opleidingsschool. “De hele Achterhoek
doet eraan mee. Er zijn veertien schoolbesturen
met tweehonderd scholen bij deze aanvraag
betrokken. Ik vond het een uitdaging om die
subsidie binnen te halen. Dat is gelukt. En ik ben
gelijk gebleven. In september 2009 heb ik de
functie van coördinator Opleidingen & Veld
geaccepteerd. Ik ben een echte bouwer. Ik vind
het ontzettend leuk om me bezig te houden met
dit soort vraagstukken.” Van huis uit is Jos een
Achterhoeker. “Ik heb er mijn jeugd doorgebracht
en ik zie ‘naboarschap’ in het scholenveld en bij
de hogeschool terug. Het is heerlijk om terug te
zijn”, zegt Jos verheugd.
Boost
Jos ziet hoe gedreven en enthousiast de mensen
zijn. Tiel Groenestege: “Maar toch is er een zweem
van ‘Doen we het wel goed genoeg?’ Het behalen
van de accreditatie heeft een enorme boost
gegeven aan het zelfvertrouwen van de hoge-
school. Als je je winnaar voelt, dan gaan de
dingen gewoon veel beter.”
Jos wil als verbindingsofficier vooral bouwen aan
de opleidingsschool, de praktijkschool in het veld.
“Als je wilt bouwen, heb je een stevig fundament
nodig. De opleidingsschool moet beschikken over
eigen opleiders. Dat is nog wel een zaak die met
de nodige zorgvuldigheid benaderd moet worden”,
aldus de kritische coördinator. “Dat is niet alleen
een verantwoordelijkheid van de hogeschool
maar ook van het scholenveld. Die worden
medeverantwoordelijk voor de opleidingsschool.
Het scholenveld zal zich moeten realiseren dat de
student die naar de stage komt nog in een leer-
situatie zit. Het is niet alleen een stage voor het
beroep maar ook voor het leven”, benadrukt Jos.
“Er zijn twee kanten aan de kwalificatie van een
student. De kant van de praktijkschool en de kant
van de hogeschool. De hogeschool verzorgt de
kennisbekwaamheid en de praktijkschool de
handelingsbekwaamheid. Eigenlijk zeg ik: het gaat
niet alleen om de kwaliteit van de student maar
ook om de kwaliteit van de school. Het kan aan
een van de factoren liggen als een student niet
uit de verf komt.”
Als je je winnaar voelt, dan gaan
de dingen gewoon veel beter.
Scan
Momenteel zijn er veertien opleidingsscholen in
de Achterhoek en 24 scholen zijn op weg om
opleidingsschool te worden. “We hebben alle
scholen een scan gestuurd. Op basis daarvan zijn
ze gekwalificeerd. De huidige opleidingsscholen
beschikken bijvoorbeeld over een gekwalificeerde
opleider, een stagebegeleider en heeft een visie
op opleiden en de eigen schoolontwikkeling. In
2011 willen we hebben bereikt, dat alle huidige
opleidingsscholen op dezelfde wijze opleiden en
samenwerken samen met onze pabo. In september
2010 starten we een opleiding voor opleiders in
de praktijkschool. Dat is een stevig traject van 25
bijeenkomsten waarbij intervisie, onderwijskundige
en didactische ontwikkelingen en vaardigheden op
het gebied van coaching belangrijke onderdelen zijn.”
27
Focus
Coördinator Tiel Groenestege vindt dat er focus
moet zijn. “Voor mij is het de vraag of wij wel op
verschillende gebieden een voortrekkersrol
moeten spelen. Ik vind dat de hogeschool veel op
haar schouders neemt. Het is immers een klein-
schalige pabo. Ik zou willen pleiten voor focus,
de stip op de horizon. Dan kun je krachtiger
werken met die zaken waar we al goed in zijn”,
vindt Tiel Groenestege.
Op de vraag welke doelstelling de hogeschool in
2012 met betrekking tot de opleidingschool heeft
bereikt, antwoordt Jos: “Ik denk dat er dan zestig
tot tachtig gekwalificeerde opleidingsscholen in
de Achterhoek zijn. Dat er driehonderd studenten
stage lopen en dat de opleiding voor de praktijk-
school daarop is ingericht. Het subsidietraject
loopt zes jaar. Ik stel mij voor, dat we in de laatste
twee jaar vooral op zoek gaan naar nieuwe vormen
van verbinding tussen de opleiding en de praktijk.”
28
Eric Besselink is innovatief geworden. Voor hem een doorgaande ontwikkeling. Niets opmerkelijks, want als programma-
manager maakte Eric zich voorheen al hard voor innovatie binnen de hogeschool. Als senior beleidsadviseur Innovatie
houdt hij zich nu onder meer bezig met multimediale en mediadidactische ontwikkelingen. “We leven in een tijd
van vernieuwing. Dat vraagt om een bredere focus en een andere visie binnen de pabo.”
Eric Besselink, senior beleidsadviseur Innovatie:
‘Ik maak me hard voor verbetering van het onderwijs’
Senior beleidsadviseur Innovatie Eric Besselink
houdt zich met twee dingen bezig, het volgen en
analyseren van trends in de maatschappij en het
zoeken naar creatieve mogelijkheden om die
trends voor IJsselgroep mogelijk te maken. “Daar
blijft het niet bij. Ik probeer subsidies binnen te
halen waarmee innovatieve projecten mogelijk
worden en maak studenten en medewerkers
enthousiast voor nieuwe ontwikkelingen. Het is
de kunst om in de veelheid van nieuwe mogelijk-
heden de rode draad te blijven zien.”
Digital creating
“In het afgelopen jaar heb ik geleerd dat onze
opleiding ertoe doet. De waardering van de NVAO
heeft ons dat laten zien. We zijn bezig aan een
opmars naar de kopgroep van de beste pabo’s.
Het ligt een beetje in de natuur van de Achterhoeker
om bescheiden je successen te vieren. We mogen
best laten zien hoe goed wij bezig zijn op het
gebied van multimedia, mediadidactiek, weten-
schap en techniek en het denken van kinderen”,
aldus Besselink. “We zijn een voorloper op die
gebieden. En dat moeten we benutten.
Wij vinden het onderwerp zo speciaal dat we
daarvoor nieuwe lectoren zoeken.”
In acht korte modules Digital Creation leren
studenten alles over het digitaal manipuleren van
educatief materiaal. Ze leren video’s en foto’s te
bewerken, maken animatiefilms, dvd-producties
en pod-casts. “Wij leren onze studenten een
heleboel technieken met daaraan gekoppeld
didactische vaardigheden. Wij willen studenten
vooral leren om kritisch naar al die media te
kijken. Ik ben niet iemand van gadgets. Je moet
oppassen dat je in het onderwijs teveel digitale
nieuwtjes omarmt omdat het zo spettert. Er is op
zich niks mis mee, maar je moet je altijd afvragen
of het iets toevoegt aan een les. Platgezegd: leren
de kinderen daardoor beter rekenen? Worden ze
daar kritischer en slimmer door? Dat is didactiek.
Dat je nadenkt bij wat je doet.”
De hogeschool gaat ook haar eigen medewerkers
in april 2010 in digitale vaardigheden trainen
onder het motto: een goed voorbeeld doet
volgen. Het scholenveld wordt niet vergeten.
De training zal te zijner tijd ook gevolgd kunnen
worden via SONedutraining van IJsselgroep.
We zijn een voorloper op
die gebieden.
Blijde boodschap
“Laatst hoorde ik een mooie uitspraak van een
collega van mij. ‘Als je bij Iselinge Hogeschool
start, kom je nooit meer van ons af’. Want als je bij
Iselinge Hogeschool afgestudeerd bent, kun je via
SONedutraining en IJsselgroep verder getraind
worden. De tijd dat studenten in een afwachtende
rol zaten en blij waren dat een deskundige de
blijde boodschap kwam brengen en de wijsheid
kwam binnenkruien is voorbij. De verhoudingen
worden anders. Deskundigheid kun je namelijk
overal vandaan halen”, leert Eric Besselink.
“Er is heel veel deskundigheid in het scholenveld.
In een educatief netwerk kun je die kennis
29
mobiliseren en inzetten. Dat kan ook digitaal
gebeuren, in de vorm van ‘interest groups’
bijvoorbeeld. Goede voorbeelden zijn de
Academische pabo en de opleidingsschool.
Daar werken wij al met creatieve denktanks.
Wij denken ook na over zaken als teleconferencing
via skype. Er zijn mensen die teleconferencing
een verarming vinden, maar ik vind het alleen
maar gemakkelijk en efficiënt. Op dat terrein is
veel te winnen”, zegt Besselink overtuigd.
Er is veel deskundigheid in
het scholenveld.
In maart 2010 zal de eindaudit van het project
Wetenschap en Techniek plaatsvinden. Besselink:
“De vorige twee audits zijn uitmuntend beoor-
deeld. Ik durf de stelling aan, dat de huidige
eerstejaars wanneer ze afstuderen als onderzoe-
ker vele malen meer in hun mars hebben dan de
huidige gediplomeerden. Dat is top. Met de
pabo’s in Ede en Arnhem denken wij na over het
oprichten van een kenniscentrum Wetenschap
en Techniek. Wij zoeken daarvoor nog naar
aanvullende subsidies.“
“Er is nog veel te doen. Het is mijn taak om de
opgaande innovatielijn binnen de hogeschool en
IJsselgroep vast te houden en uit te bouwen.
Ik ben erg gelukkig met deze opdracht. Ik wil een
deel zijn van vernieuwing in het onderwijs”,
aldus een gepassioneerde Besselink.
Digital creation: dé onderwijsvorm
voor de toekomst?
Digital creation wordt steeds vaker genoemd als
een onderwijskundige vaardigheid voor de
toekomst. Volgens de mensen die het weten
kunnen neemt digitale communicatie via audio en
video in de toekomst de plaats in wat ooit begon
met hiërogliefen en kleitabletten. In Engeland is
een programma mediavaardigheid ontwikkeld
onder de naam ‘Digital creation’. Vanaf 2010
maken de eerste studenten van Iselinge Hoge-
school kennis met dit programma.
Multimediale technieken bieden nieuwe onder-
wijskundige kansen: beeldmateriaal is een
welkom en bruikbaar alternatief voor of een
aanvulling van de traditionele onderwijsvormen.
Digitale media hebben de eigenschap dat het
getoonde beter beklijft. Het kan het minstens
opnemen tegen hoorcolleges of zelfstudie. Maar
er zijn nog andere kenmerken, waarvan nuttig
gebruik kan worden gemaakt. Met film of video
zijn begrippen goed te illustreren aan de hand van
concrete voorbeelden. Animaties zijn heel geschikt
om principes en mechanismen duidelijk te maken.
Non-verbaal gedrag laat zich goed weergeven.
Met digital creation kan zowel de cognitieve,
affectieve als psychomotorische informatie
krachtig worden overgebracht.
Iselinge Hogeschool ontwikkelt zich tot een pabo
waar volop aandacht is voor het leren van multi-
mediale en mediadidactische vaardigheden.
Sonia en asli leren digitaal“Hi!”, roept Sonia (10) naar haar vriendin Asli (11) in New York. “Leuke oorbellen heb je in. Hoe laat
is het bij jou? Ik moet zo naar school. Baaaalen”, verzucht Asli via haar webcam. “Ik ben net terug
van school. Was best cool. We hebben gaming gedaan en een groep opgezet in Twitter en YouTube.
Morgen gaan we Amerika virtueel bezoeken. We maken dan verbinding met New York. Vet”, lacht
Sonia. “We moeten een of andere opdracht doen. We gaan virtueel de Big Apple bezoeken en de
Empire State Building op.” Sonia raakt enthousiast. “Kun jij al thuis virtueel met school werken?”
“Mijn ouders willen niet meewerken”, verzucht Asli. “Ze snappen niks van teleleren. Dat is best een
handicap.” “Hé joh, komt allemaal goed. Heb jij ons nieuwe huis al gezien op Google? Als je wilt
laat ik je nu even mijn nieuwe kamer zien….”
30
Kerngegevens
Financiële resultatenExploitatierekening Stichting IJsselgroep Iselinge Hogeschool
Jaarrekening 2008 Begroting 2009 Jaarrekening 2009
x € 1.000,- x € 1.000,- x € 1.000,-
Baten
Subsidies HS 4.175 3.362 3.609
Collegegeld HS 789 793 765
Projecten HS 507 340 502
Totaal baten 5.471 4.495 4.876
Lasten
Lonen & Salarissen 2.841 2.929 2.695
Overige personeelskosten 565 382 585
Huisvestingskosten 440 456 463
Bureaukosten 198 236 344
Kosten OMC 25 36 44
Overige algemene kosten 198 80 80
Afschrijvingskosten 126 139 105
Activiteiten HS 278 186 319
Bijdrage IJsselgroep 105 105 107
Totaal lasten 4.776 4.549 4.742
Bedrijfsresultaat 695 54- 134
31
Kerngegevens
PersoneelIn dienst
medewerkers 2005 2006 2007 2008 2009
cao hbo 79 79 82 64* 55
fte 50,14 50,71 47,31 47,31 41,41
Aantal medewerkers, verdeling naar fte en vrouwen/mannen
2005 2006 2007 2008 2009
fte 128 61 62 48 41,41
vrouwen 115 53 55 41 15,52
mannen 63 26 27 23 25,89
medewerkers totaal 178 79 82 64* 55
Gemiddelde leeftijd
2005 2006 2007 2008 2009
vrouwen 41,5 42,5 43,2 45,07 46,90
mannen 47,1 44,0 43,9 44,56 45,10
Leeftijdsopbouw
Leeftijd 25-35 35-45 45-55 55-ouder totaal
aantal mannen 4 6 4 5 19
vrouwen 2 13 14 7 36
totaal 6 19 18 12 55
fte mannen 3.10 5.25 3.22 3.95 15.52
vrouwen 2.00 8.22 10.75 4.92 25.89
totaal 5.10 13.47 13.97 8.87 41.41
Ziekteverzuim
2005 2006 2007 2008 2009
Percentage 6,3 4,92 5,19 5,93 4,6
* Het aantal valt lager uit, omdat SONedutraining in 2008 is verzelfstandigd.
32
Kerngegevens
StudentenInstroom. doorstroom, uitstroom
dt2 dt4 du2 vt4 totaal
instroom 2008-2009 3 25 15 140 183
alleen dt4 en vt4 hebben een propedeuse
vertrokken in het 1e jaar 1 15 4 39 59
vertrokken in het 2e jaar (dit loopt nog) 3 3
Eerste inschrijvingen
2005 2006 2007 2008 2009
eerste inschrijvingen(1) 233 (6) 192 (4) 193 (6) 183 (10) 159 (6)
waarvan studie vervolgt in het tweede jaar 68% 57% 65% 64%
totaal aantal ingeschreven studenten 670 631 533 509 503
negatief bindend studieadvies(2) 8 (3,3%) 12 (5,1%) 10 (5,2%) 21 (11,5%)
(1) Tussen haakjes staan de studenten die niet worden bekostigd. Over het algemeen heeft de betreffende
student een 1e inschrijving bij een andere hbo-opleiding.(2) Het aantal uitvallers in de propedeutische fase is in werkelijkheid hoger. Iselinge Hogeschool past een
tamelijk strenge tussentijdse selectie toe vóór het einde van het propedeutische jaar.
Aantal deelnemers per opleidingsvariant
opleiding vierjarig Academische vierjarig driejarig tweejarig minimaal overig
voltijd pabo vierjarig deeltijd (voor gedi- (werkzamen tweejarig
plomeerde in andere (voor zij-
onderwijs- onderwijs- instromers in
assistenten) beroepen) de opleiding
2005 379 76 124 61 30 2
2006 391 81 83 49 27 0
2007 362 62 46 44 19 0
2008 376 68 12 43 12 0
2009 382 15 45 7 39 15 0
Verdeling instroom mannen en vrouwen
2005 % 2006 % 2007 % 2008 % 2009 %
mannen 50 21% 59 30% 36 19% 42 23% 42 26
vrouwen 183 79% 133 70% 157 81% 144 77% 117 74
33
Kerngegevens
StudentenTotaal aantal studenten verdeling mannen en vrouwen
mannen vrouwen
2005 131 (19,5) 539 (80,2)
2006 139 (22) 492 (78)
2007 115 (21,6) 418 (78,4)
2008 107 (20,9) 404 (79,1)
2009 112 (22,3) 391 (77,7)
Totaal aantal studenten naar vooropleiding
havo vwo mbo mbo-oa overig
2005 337 (50,2) 28 (4,2) 105 (15,7) 135 (20,1) 65 (9,7)
2006 308 (48,8) 29 (4,6) 106 (16,8) 138 (21,8) 52 (8,2)
2007 252 (47,3) 34 (6,4) 70 (13,5) 125 (23,5) 52 (9,8)
2008 263 (51,5) 28 (5,5) 63 (12,3) 108 (21,2) 49 (9,5)
2009 269 (53%) 31 (6%) 53 (11%) 109 (22%) 41 (8%)
Totaal aantal studenten verdeling naar vooropleiding (voltijd – deeltijd)
havo vt havo dt vwo vt vwo dt mbo vt mbo dt mbo-oa vt mbo-oa dt overig vt overig dt
2005 303 (45%) 34 (5%) 24 (4%) 4 (0,5%) 43 (6%) 62 (9%) 125 (19%) 10 (1,5%) 6 (1%) 59 (9%)
2006 280 (44%) 23 (4%) 23 (4%) 6 (1) 40 (6%) 66 (10%) 126 (20%) 12 (2%) 7 (1%) 45 (7%)
2007 228 (42,8%) 24 (4,5%) 28 (5,2%) 6 (1,1%) 32 (6%) 38 (7,1%) 118 (22,1%) 7 (1,3%) 10 (1,9%) 42 (7,9%)
2008 239 (46%) 24 (5%) 23 (5%) 5 (1%) 24 (5%) 39 (8%) 96 (19%) 12 (2%) 6 (1%) 43 (8%)
2009 256 (50,9%) 13 (2,6%) 26 (5,2%) 5 (1%) 23 (4,6%) 30 (6%) 95 (18,9%) 14 (2,8%) 4 (0,8%) 37 (7,4%)
Uitstroom gediplomeerden
lichting 2001 2002 2003 2004 2005
instroom 190 149 297 241 233
gediplomeerden na 5 jaar 112 90(3) 182 113 113
percentage 59 60(3) 59,9(3) 46,5(3) 48,5(3)
gemiddelde verblijfsduur 3,83 3,42(3) 3,39(3) 3,46 3,2
afgestudeerden in jaren
(3) De periode van vijf jaar na aanvang van de studie is ten tijde van het schrijven van dit verslag nog niet
verstreken. Daarom vermelden we hier het getal, het percentage en de gemiddelde verblijfsduur na vier jaar.
34
Studenten
Uitvalpercentages, uitgesplitst naar variant
cohort per variant 2002 2002 2003 2003 2004 2004 2005 2005 2006
4-jarig 3-jarig 4-jarig 3-jarig 4-jarig 3-jarig 4-jarig 3-jarig 4-jarig
uitval in vier jaar 39% 20% 32% 31% 46% 40% 48% 30% 52%
Propedeusediploma’s vierjarige voltijdse opleiding
cohort 2002 2003 2004 2005 2006 2007 2008
propedeuse na een jaar 36% 24% 19% 9% 25% 15% 16%
propedeuse na twee jaar 70% 71% 66% 65% 47% 55% 38%
Klanttevredenheid
Klanttevredenheid 2007 2008 2009
Alle studenten 6,75 6,75 6,7
Voltijdstudenten 6,75 6,5 6,7
Deeltijdstudenten 6,75 7, 6,7
Alumni 6,5 6,5 6,9
Stagescholen 8, 8,6 9,
Afnemende scholen 7, 8,6 -,
N.B. In het jaar 2009 hebben wij geen evaluatie onder afnemende scholen gehouden.
Wij hebben besloten om 1x per drie jaar te evalueren.
ColofonHet jaarverslag 2009 is een uitgave van
Iselinge Hogeschool in Doetinchem.
Copy en redactie:
EKSPANSIE, Drempt.
Vormgeving:
Sellsius reclame en marketing BV
Niets uit deze uitgave mag worden verveelvoudigd,
opgeslagen in een geautomatiseerd gegevens-
bestand of openbaar gemaakt, zonder voorafgaande
schriftelijke toestemming van de uitgever.
36
Leer
voo
r je
leve
n
Iselinge Hogeschool
Bachlaan 11
7002 MZ Doetinchem
Postbus 277
7000 AG Doetinchem
Telefoon 0314 37 41 41
Telefax 0314 33 39 90
Email [email protected]
Internet www.iselinge.nl
Iselinge is onderdeel
van IJsselgroep
www.ijsselgroep.nl