. " YEI~I USDLLEKLE

• " " "-OJ "

"ISLAMI TEBLIG ve TEMSIL"

Milletlerarası ilmi Toplantı

17-18 Kasım 2018

ERESİN TOPKAPI HOTEL İSTANBUL

İstanbul2019

~).~\J ~ JL...ıJJ W.,.JI J1 ~ ö_y..lll ~IJ

(~~ ~ ~l.:.;)

• -4>-l J.)l.,.JI _,...,\S

• 1

t=>' )1 cr>" )1 4111 r.

ır ~ l J Li .J 6JL,.:. . ~ .J 4111 J 1 ~,) 1J- ':J j ır> l ır .J): Jstill .uı J.o.>JI

(~1

J,).J ':Ji .r.;>- ırlo.J '~J ~.l.AJ 4.l_,iı ~J ıf.,) J l ~,)ır J.s. (>UI.J ö~I.J

·<4if )., ~ 1~) .uıı ı:r.,) C}f 0t ~., ~ 4.:AT

J.s.., <e ı..... ır ıf .JT & '-;J; ~J Lt.~.; ~lA.. ~ t.rı.uıı ~> :JüJ

IJ,)t; 'r~IJ ö~l ~ ~ ...Lıı.ı ır i~)/1 4:1J lyJJ ı:r..lJI il~l ı:r.:::IJI ~~

ı.i> - 4;; ı_,...; JJ ~ .uıı ~ J - ~ J ~t., J.ST J.s. ~..lll l..iJ. ö ~J ~ 4;loi

. .....; .,.b;J .# J t_J.ı ır ~~ lo JS ır 4..\.i w ı:r.J.lllh ~ı~ J

~ ıJ. ~ Jl;JI ~ ~ ~~ ~~ ~4)1 4.JL... )1 o.Lı. ~); ,j l:.Lb lo I~!J

'~.J i.>~~ J__,:JI J l ı.:.ıWlall ır '-""l:JI c?l lfiU ır ıJlS.J 'rl-.J ~ .uıı J.,.P .uı l

ö..l.>-J.J ,J~) ır ~~1 ı.:.ıl- ı.:.ıl ~ 4.1L...J ı../'.J ,,)l;.JI '-;JJ ö.)~ J l ,)l:.JI ö.)~ ır.J

<t:"· ..... )y.Jı ı:r-.J ~ı 0 0:! Ö.Jwı., ,~ı

• Dr., Kassir Assadick Ahmat, Çad Encerri.ine Üniversitesi, assadickkassir1070@gmail.com ·

300 YENİ USULLER LE İSLAMJ TEBLİG ve TEMSİL

.ı.:i~ Lo~ _r=.~l Jl ö_y...LII 4;1.; ~ ~ JSJ ~.) .uıl ~ .uıl Jl ö_y...LI4J

. )+:.JIJ J:lll ~W Lo J4 Jkl:JIJ J;>JI ~ (!_,...a.lü '~l:AS-J ~Iy t.r oh

iJ..ı.; ~ c.;JI ö.;AJI J ~L>JI t.,..)J~ 49J~ 4;.)\..!.::JI 4lJ..lll ~ ~ .

i _,1.-)IJ '~lff. ~ ~~J .)J..l> .)~ ~ ~J ,~__;\'1 ö).A.U ı.t-J.JJ \'1 .;ı.-:.... ~1

.)J.WI c..its' c!...:>- ~\ıl J~· .ll iJ..ı.; .Mı ~l.)J.WI ....; .rü ~ ~~~~ ö.;l.4.ll 0i

~ 0JJ \...p_,...a> 4..P.-J ~WJ 4_;-J 1.9_,.:. ö.;l.illı:-~) J !l_).ill ~1 jSJ ~fo

J.:.9 .)L!.; 4lJ..l::.i~ .4.1A;;:.JI .~I.;)IJ if )1 V"').o,; JkWI oh J:az c..its' if! js~l J ~ l~ ö..l:.lı- ~")u.J.) t.r ~ ~ Y..J J.;- .U _,h:-.J ~_;ll ~~ i J..ı,;

't?b}IJ '}.,r.liJ ,~ }4J ,~ts'~ I.!.UWI oh ~T 0ts'J 'i":}......~l iJ..ı.; J.:.9 .;~1

J .r-:JIJ .) .;I_,..JIJ d'.; \'1 J.;- ö J:ı:.-l.l ~ LoJ ~~ 4L..,k .) _,A.J ~ _r:.-..1 tj.liJ

.lA.;J~ ı..J ~_;.J 4ir-J .)L!.; ö~ d'J>"

ı.r ö.;.& ~ .r"! ~J ~ 6..4.ıUI cJ~.)~I t.r l:i.JJ .ı....ı.z rs\J I ~i":}..... ~ 1 .,.~

(/' ~ c)ts' ~T I.!.LJ~ J.;- o.lı-L. ..ı.;_, 'JkWI oh c)K.., c)L,.~jJ Jp ;}s- ö)a:-11

.~l..u:.-JIJ ~bWI ı.r ..l:.WI J.;- ı:-~)JI J.;- o.lı-L. Lo 4;_,_;JI

~w 24,8 d'.r ı}> ~ .)L!.; ~ ..l:~ iı.; J,.. •• • ıı J~_, -Mı -

J_r..ll ı.r tA~__, 'CY" r5 1,284,000 C}j ~Lo J 4_;. 24,13 J_,k ı}>_,

~)1 ~~~ J-' cJJJ"~I_, ~~J ~1 ~_;.ll Cr"-' l::-:J Jlo.!.JI t/'J ıJb_,....JI

.~_,.ll

lf.:JI>JI ~Wl ı.r lfi~l:;::>-1 ~ .).J_,:-;Y.~ .lA.:..o ~ ~ 4:.JI.9 4l_,.) if'-'

·.~ 1500 .Mı J.;- ~ tŞ.iJI ~J.r."~l ~IJ.) ı:-l:.zo ~_;, ~

~~n~_, 49~ ~ _,..:. ~w c.~ ~ _y,. ~ iwı Jı_,k ı~ .;L> t~ .)L!.; ~

~ ~ .;.) %40 4.} ö .;l.rJI ~ .;.) jJ~ ~.iJI ~1_, ı:-\:..!..ll_, ı-.4:_;..11 : ı.s" _, J _,...ai . . . c) 1.:>-\rı (/' .r.:s J

4J _,...., T ı.:r.~ if! J~l c:>~-' J~l l.r" ~.w ı ~ ~L!J 4.1 .,~ c:>t i _,w ı 4,..~ ~ l:,;j . ı.~t;~ t.:L~i ~~ ı.~w t.~L · 1 • 1. lıı.ı.J\Z L~b~ . .r.? 'i"' J 'i"' • J 'i"' J 'i"'~ ~ J (.)': • J 'i"' J

:0 W' r./"J ..:.ı~~ ~:YJ~JlJ~I o~~~

~_rJI J.r"~l...:.ıl~ J~l ~~ - 1

~}'JI J_,....,~l...:.ıl~ J~l ~~ -2

~_,...;..-ll Jy..:ı"JI ..:.ıl~ )l:AJI ~ ~ -3

~l:,j ~ ö_y..ı.lı ~ı_, :'J_,i

~~ı J.s- ı.:...:ilıü if! ~':>Lı ;Jı ~Wl i~ ~.ı.; ~.Y~ e...;b 4J ~l..!.::;

~1 c.~l ~ .,r.$11 lı.~b 4J ~Wl o-4i ,43 öJJ~I ~Wl ~.iS_,

.~1 ı.} ~':>Lı'JI ~1 ~LJ!J ı:r..ı.!4 if}l ~Wl ..:.ı _,.!oj_, <?

C: ~.rJ4 c:>_r.k~ ~ts:...,~ c:>4 J_,AJI ~J c.~-rJI c:>L..llılA~.t--! ~l..!J_, .ö < ~ t.....i ı.~ c:>L ~ı.ıı .r.:-' •• .r . "t" . ı-

J.oWI ı~_, ,~_rJ!_, ~':>Lı'JI J_,..ıJI ~ ~_,ll 4k.JJ lf:i~ "-! j~ k.._,

l.r" ~ ~1 ı.} ~ ':>Lıl ..:.ıL... y ~L.:.;!J 4..ol9l ı.} ~L ~.is'_, cö _y..Uı _r.; ı.} l.r.!5 ~L

. ...:.ıL...._;.JII.r" lA _d-_, ..:.ıl-~_,~_,":}.>._, <.J"')...LoJ .al-)

~wı_, J~)l .kLı_,l cj ~J~ ~':>Lıl ö~ ...:.ı.ı.l_, lı. _d-_, J.olyJI o~ J5 ,~Wl c)::! ~ 1-:"l:,.;.JI ö J""u; J ~4 ~ ~U ı ~ c...:.ı4L!..ll_, 1..:"~1_,

.~.m .d-J ~ı.;t .uıı ı:r.~ ı.i ~'.d-J_,:.~_, 'r-W' cJ.1>. J.s-1-:"~ıl..:"~ı_,

...:.ıLA..,.Jı ··ı .ı ı : L..;t~ . J ı..Y .Y"' •

...:.ıl:kJı o-4i ,~b it ~ Jl>- ~lS ~ı_,.... ..:.ı~ l.r" ıjlıü \;..~.> _, ~.ı.; ö _y..ı.lt;

:...:.ıl:kJI .J) Jl~i c:>T ı.r----' ,~ı ~_,ı~_, c:>Ko.Jı_, c:>I.A)I tr.~

ı

i i !

302 YENİ USULLER LE İSLAMI TEBLİG ve TEMSiL

r .r-11 ~ ~~., ~-4=-JIJ ~~ J..w1 c.:.ı~_,...; 0" r .r-11 ö _y..UI ~w Lo -1

: ı./"J ~1 .kLJi J ~b <.S.;>-i ~ ~~ ..UJ L.... (1.;-'IAJ~I) t""~

t.~-~Jl -:Jll:?.Y..lll .1\..!..:JI JtA..!..;IJ <.Şy..lll .1\..!..:JI ('""".) ,y ~1 c...Aiy -2

~ 1 • "" .J~ ..r.? J

ı.!m ,y c? t!L )1 oh t}; ~i I_H 0" r~ ~":}._,.':ll '-:"'Lk>JI ~ts::..!.l -3

.)~\JIJ ~LWI J w~ J ~_y..UI <.Sj)l ~· L.... 'ı./'~1 ~l_r..ı ':ll ~1 Jl öy..UI JI.A::.91 -4

·~~ ö..b-l_,ll ~1

e'J 0.}fi ıf..r"l..t..o Ö~.) c_.;..;J ~b .d ,a ,a>-..:.. ~y.) ~~.)~Jr~ - 5

.~4 ı!.ı..WI e 0_,Lok.:.ı..J ~I:L.a,;J :ı:....\Jı

c.:.ıb.L..o 0i e d )..LJI J Lil::>-lJ ~1 Jl..> J ~L.JI J ö _y..UI ~ -6

·~ ':lJ ...w ':l ~~~J ~IJ ö_y..lll

0~ ~J ,o.r..UI :ı:......L:>J lA~J o.r"t-JI r~':lı JsL....J J~ı r~ -7

. .u lA;_,; i~ Jllf! ifı..uı ~ ~ r~ ~ı

Ö~.) ~ J.LWı JJ ,~ı..uı ~w ö)p ~.)Lo c.:.ıL:tK-1 .)~J r~ -8

.4;_y.) t....l> J i~ 0T ~ L...ollil1 ~.)Lo c.:.ıliK.~ ~.)Jj.A *-" ~~ ö~..UI 0::-! <.Ş~I ~1_,::11 r~ -9

ö~..UI w _,A..p J LoWil ..U j. L.... ,ö~..UI ~~ ~1 JA:..IIJ c.:.ı\;.;..l..!...JI -10

. , ~1 IlA. J Lı _;S~ ~ ':l c.:.ı\.9 .,- .!l!;,.,ı J

J_,b.JIJ c.:.ıb-1_?':/1 :l:.lt;

.U I_,J~j 4il1 JS .U IJ_;..... ..ili ,~~\JI ü_.l;JJ c.:.ı\:WI ~i .uıl Jl ö_y..UU

.~t 0" c.:.ıl.iWI tYi ~ 1_,-...;J ~ )IJ JWI.

A J. ,c.:.ı\:~1 ~ _,; ':lJ c.:.ı~ı ..!ili 4Ai _,; ':l <.?.lll y. ~~ ~ı..uu

U:S' y~l ı!l.l; (/' C..J _;J.I J!.o \Jı J..:-11 Lo J~~..J 'O fo J 4j y..U ..\:ıh>u..J Jo 6..J

. c.:.ı~ı ..!ili.)~ J e rLo \Jı ~ Lo~ '-! .Y.J.J. .J!""'t

: ı.:.ı~l cil;~ C.-'.fJJ j.:-JI ~ol) ko_,

.JW_, <l.i~ ~ ı.Şy.U I ~~ d'~ı_, ,JJıl J l 4i.)l..a.ll ö.)yJI -1

~-' ,ö,J.;.. y ~lio_, 'Ö.)~ <.SJ .r. ~1_;:.....1 ~ ~ 4i;J.h;~ l -2

.~ı., a

~.,k If ~\.; ji\11 ~ _,t '0. a a>.:.o Ö~.) J:_.P.t::J ~y.) ı:rP\.;- ı:-l..!..il -3

-~} ı.:.ıl ı:-IA.l_, ı.:.ıl.)_,.)

- ı.:.ı~ly JL._, - ı.:.ı~- ~) ~ ö_y.UI ijl_,.l ~ ~I.UI J.J..J;i -4 1

<dlJ.r.:-S -:ı.;'Jı c..?'-' ö_yJ.ll ı.:.ı~~., ö)b c::' i - 5

.)u~ ~L:...Jı_, i~ ~ı -

öl.rJ~ ~l:...Jı_, i~ ~ı -~_y.UI J.91_,AJI •

~ _,..:..11 ı.:.ıi.)_,J.ll

~ l:-.!...U ı.:.ı~ -6

~_,.ili ı.Y' .;!.Wl

Jla..!JI_, ı.:.ıl9~1 ~_, ö~.UI ~ <.S_,A;JI_, _r.JI ~ 0_,L..:II -6

)AJ~ ~1_, ~ ~1 Jts::;\11 ~Jt;_ _, ~1 ~ ~_,ll _?:AJI _r.; -7

· ı.Ş_?:AJI

ö_yJ.ll ~~~LA J.)~ .)~1 :-8

ı.:.ıi_;!JI tp-ı ı./' _,ll d'~ -~.i\1 ~1_,_, i~ )'1 ~ ~ ~ _, ~ j ı./' _,.ll -9

. ö~_, ~ ~ ~~_, ~.)~~\.W l~l.r. 0l ~~ı

~ ~~ ı.:.ılill~ <.Ş _,.;j.lı_, ~~ J:_.P. t:ıı Ö.)~ ı_, ı.:.ıl.,a..,a;..:ll ~ trl' -1 o

L.ı_ • :_11. • _tL .r-..- ~.)""".

. ~ı_, vJ.lı_, ~ .rJI ı.:.ıl...IJJ.ll ı.) 0. ,a a>: o ll

~}.Wl ~!.~L.IJJ..II_, ~ ~ _;5'1_,.. ı:-L!..ik 4l:.JI -ll

.ı;~ J~ ~~ı_, ~ı ~~ 4-b..JJ '~~~ı_,

304 YENİ USULLERLE İSLAMI TEBLİG ve TEMSiL

,~~_,.ll ~ ~ ı..r-- .~ y,:A...JI i2012-1960 ~ Jl>JI ~~l..!.:.ll ~t;JWI -

.~)~1 ~L...IJ..ill ~Wl j5 _rll

1818 ~ _;JI J~ ~1 ~ ,j l?~l..!.:.ll ~1 'ı,r-WI rs-~ )1 ~ -

i1997 öf>WI <.ı-"~1 ~ i1960 -

j5 .r '~}1 4-l:::-~ '~~l..!.:.ll ~b y-31 ~t;JWI ,~ ~ JW' -

r2001 ~_r.t i _,k _;JI ~}~1 ~L...IJ..Dt_, ~ ~1

-· · ·-...

KÜRESELLEŞME GÖLGESiNDE İSLAM' ADA VETİN DURUMU, DAVETİN YERLEŞMESi ve YAYILMASI

(ÇAD ÖRNEGİ) •

Kassir Assadi ek AHMA T*

<<Allah'a davet eden salih amel işleyen ve ben müslümanlarda­rum diyen kimseden daha doğru sözlü kim olabilir?» huyuran Allah'a hamdolsun. Sözüyle; rehberliğiyle ve uygulamalarıyla Rabbinin dini­ne davet eden ve ümmetin e her hayır yolunda öncülük eden, ümmetini Allah'ın dinini tebliğ etmeye teşvik eden. «Benim adıma bir ayet bile olsun tebliğ edin» ve «Allah, benim sözümü işiten, iyice kavrayan ve bunu başkalarına duyuran kimsenin yüzünü nurlandırsın. Kendisine tebliğin ulaşnrıldığı nice kimseler vardır ki, .ilk duyan kinısenen daha anlayışlıdm>, huyuran Allah Rasiilü'ı;ıe salat ve selam olsun. Peygam­berlerinden sonra İslam sancağını yükselt en, bu dini her türlü bi d' at, aşırılık ve radikal davranışlardan uzak, taptaze olarak ulaşsın diye, . ~

bize kadar tebliğ emanetini ve bu dine desteği en mükemmel ve ek-siksiz şekilde yerine getiren değerli sahabe-i kiramma selam olsun.

Yaradıicinların Efendisi Muhammed b. Abdullah'ın (s.a.v.) ge­tirdiği, bu Rabbam davanın tarihini incelediğimizde; bu davanın in­sanları Allah'ın izniyle karanlıklardan çıkarıp nura eriştirdiği, kullara kulluktan kurtarıp kulların Rabbine kulluğa davet ettiği, adalet, birlik, beraberlik, insanoğulları arasında eşitlik, güzel komşuluk gibi ıslah özellikleri taşıdığını görürüz.

Allah'a davet ile Allah dinini korumuştur. Her nesil karşılaşnğı qnca engeller ve zorluklara rağmen davet sancağını bir sonraki nesle teslim etmiştir. Zira hakla batıl arasındaki bu mücadele, günler­geceler birbirini takip ettiği sürece devam edecektir.

• Dr., Çad Encernine Üniversitesi, aasdckkassir1070@gmail.com

306 YENİ USULLERLE İSLAMi TEBLİG ve TEMSiL

Çad'ın Tarihi ve Coğrafyası Hakkında Mukaddime

Çad, Avrupa sömürgeciliği Afrika kıtasına gelmeden önce bu­günkü slİllrlarıyla bilinmiyordu. Ülkenin komşularıyla belirlenmiş açık ve net sınırlan yoktu. Bilindiği gibi, zaten Avrupa kıtasında be­yaz sömürgeeller gelinceye kadar sınır diye bir şey bilinmiyordu. Sı­nırlar kıtanın doğu-batı, kuzey-güney her tarafında bütün insanliınn, özellikle hayvancılık ve tarımla meşgul olan göçebe kabilelerin rahat­ça-hareket edebilecekleri şekilde açıktı.

Fransız sömürgecilerinin Çad'a gelınelerinden\ ve ülkeyi işgal etmelerinden önce küçük emirliklerden maydana geliyordu. Bunlar­dan bazıları İslam'ın gelişinden önce ortaya çıkmıştı. En önemlileri Kanim, Bagi.rml, Borrili ve Veday isimleriyle biliniyorlardı. Çad Gölü havzasında, doğusunda, batısında ve çevresinde toprağa, geliriere ve insanlığa hakim olabilmek için uzun yıllar kendi aralarında birbir­leifyle rekabet ediyorlardı.

İslam, önceki dinlerden daha üstün yüce değerleriyle geldi ve büyük bir hızla bu bölge halkının akıllarına ve zihinlerine yerleşti. İslam'ın sahip olduğu elastikl özellikler sebebiyle halkın pek çok adet ve inançlarını aynen koruması konusunda yardımcı oldu. ·

Avrupalı sömürgecilerin bölgeye gelişleriyle ülkenin yüzölçü­mü 1.284.000 km2 olarak çizildi ve· bugünkü Çad devleti sınırları şekillendi. Doğusunda Sudan, kuzeyinde Libya, güneyinde Orta Afri­ka Cumhuriyeti, B~tısında Nijerya ve Kamerun ile çevrilidir. Bir kara devleti olup denize çıkışı yoktur. İhtiyaçlarının çoğunu 1.500 km nies.afede}d Kamerun devleti limanı yoluyla dış dünyadan temin eder. Yıl boyunca esen kuzeydoğu kuru rüzgarlarıyla birlikte çok sıcak bir iklim özelliğine sahiptir. Normal şartlarda üç mevsim vardır: Sonba­har, kış, yaz. Sıcaklık yaz mevsiminde çoğu zaman 40 dereceyi aşar.

Çadın Beşeri Oluşumu ve Kabileleri

Bilindiği gibi, Çad devleti kökleri, adetleri, gelenekleri hatta lehçeleri, dilleri, dinleri ve kültürleri farklı pek çok kabileleri ve silla­leleri barındırmaktadır. Ancak bu kabilleri genel hatlarıyla üç grup halinde kategorize etmemiz mümkündür:

DAVETİN YERLEŞMESi ve YAYILMASI (Çad Örneği) 307

ı. Arap kökenli kabileler

2. Afrika kökenli kabileler

3. Yarı Arap kökenli kabileler

Çad'da İslam'a Davetin Durumu .

Çad'da İslam ülkeleri ya da bu ülkelere komşu olan İslam dev-, letleri kadar eski bir davet tarihine sahiptir. Bu devletlerin Çad top­lumunun ıslahında putperestliğin pençesinden ve ülkede yaygın olan cehaletten kurtulmasında ve sömürge ci devletlerle , savaşmasında pek çok etkileri olmuştur. İslam ülkeleri toplumda eliıli şuurun ve İslfunl çleğerlerin yerleşmesine gayret etmişlerdir. Ülkede Arap dili hakim­dir. Nüfusunun çopunluğu Arapça konuşmaktadır, denebilir. Zira büyük oranda Arap nüfus bulunmaktadır.

Çad'ın özelliklerinden biri, Arap ve İslam Devletleriyle olan sı­kı ilişki ve irtibatıdır . Bu durum, davetin yayılmasında ve ülkede ens­titüler, medreseler, kurslar ve üniversiteler gibi İslfuni müessesselerin kurulmasında yardımcı olmuştur.

Bu ve diğer etkenler sebebiyle erkekler-kadınlar, gençler ve genç kızlar arasında mübarek bir İslfunl uya.ıiış doğmuştur. Dolayısıy­la mescidlerin namaz kılanlarla dolduğunu görürsünüz. Kadınlar ara­sında tesettür yaygın olup , gençler ilim halkalarına devam etmekte ve gayri ınüslimler grup grup İslfun'a girmektedirler.

Engeller ve Zorluklar

İslam'a davet eskiden ve günümüzde içten ve dıştan gelen zor­luklarla karşılaşinaktadır. Bu zorluklar, zamana ve yerine göre insan­ların psikolojilerine göre. çeşitlilik arzetmektedir.

Bu zorluklardan en bariz olanları şunlardır:o

1. İslam daveti, bugün düşmanların planlı ve programlı bir şe­kilde (terör) adıyla saldırılarına muhatap olmaktadır. Bu da içeride müslümanlar arasında yeni bir ·engel oluşturmaktadır. Davet faaliyet­lerinin desteğinin duraklamasına ve davetçilerin terörist olan ve ol­mayan şekilde iki kısımda değerlendirilmesine sebep olmaktadır.

308 YENİ USULLERLE isLAMI TEBLİG ve TEMSiL

2. Bu davayı tebliğ etmeye ehil olmayanların bu görevi yerine getirmeleri sebebiyle İslfunl üslup problemi yaşanması,' bundan da kavram ve fikirlerde aşırılık (radikalleşme) meydana gelmesidir.

3. İslam davetinin cemaat planında stratejik planlamasının ol­maYışı, aynı konuda davetçil~rin görüşlerinin çelişkili olmasıdır.

4. Ümmetin içinde bulunduğu durumu ve problemlerini bilen ve olaylara karşı hikmetle davranan çağdaş davetçi yetiştirecek özel davet merkezlerinin ,bulunmayışıdır.

S. Davet alanları sayılamayacak kadCI! çok genlş olmasına rağ­men, davetin sadece mescidlerde ve ilim halkalannda bazen de okul-larda yapılıyor olmasıdır. ·

6. Çağdaş medya araçlarından yeteri kadar yararlanılamaması ve bunların davetin hizmetinde kullanılamamasıdır. Bunun· sebeple­rinden biri davetçinin bu araçları yeterince tanıyamaması veya bu imkana sahip olamaması da olabilir.

7. Hıristiyanlaştırma: Misyonerl~rinin propaganda için kullana­biecekleri büyük maddi imkfullara sahip olmalarına karşı, İslam da-· vetçisine destek olacak yeterli maddi imkfulların bulunmamasıdır.

8. Davetçiler arasında fikri irtibatın bulunmamasıdır.

9. Davetçi saflannda parçalanmaya neden olan davetçilere yö­neilik yapıcı olmayan tenkitlerin ve sert tartışmaların varlığı. . . ve bu kısa tebliğde zikreclilemeyecek diğer engellerin varlığıdır.

Teklifler ve Çözümler

Allah'a davet, gayelerinen yücesi olup Peygamberlerin vazife­sidir. Peygamberler bu yolda bütün güçlerini harcamışlar, değerli­değersiz bütün varlıklarını ortaya koymuşlar ve bu uğurda bütün lez­zetlerden fedakarlık etmişlerdir.

Kfunil davetçi, engellerin kendisini dururamadığı ve meydan okumaların zayıfalatamadığı davetçidir. O düşünür, inceleme yapar, daveti ve düşüncesi için planlama yapar bu engellerden çııkış için en ideal yolu soruşturur, bu engellere rağmen davetimi ileriye nasıl taşı-

DAVETİN Y~RLEŞMESİ ve YAYILMASI (Çad Örneği) 309

nın diye gayret eder. Bu engellerden çıkış için gö~düğüm bazı çözüm yolları şunlardır:

ı. Allah'a sadık bir yöneliş, davet çalışmalarında sadece Al­lah'ın rızasını gözenne,

2. Stratejik plan yapıp belirli görüşler, belirli kavramlar ve açık bir metoloji ile hareket etme, a

3. Uzman da.vetçiler yetiştirmek için davet merkezleri açma ya da en azından eği~ buluşmaları ve kurslar yoluyla davetçi yetiştir-me,

1

4. Davetçinin kitap, dergi, iletişim vasıtaları 'gibi her çeşit davet aracıyla donatılması,

5. Davet dairesini ve alanlarının genişletilmesi. Bu konuda tek-lifim şudur:

Çocuklara özel önem ve ilgi gösterilmesi

Kadınlara özel önem ve ilgi gösterilmesi

Davetçi kafileleri düzenlenınesi

İslfunl kurslar düzenlenınesi

Gençlik kampları düzenlenınesi

Fransızca öğretim yapan okullar açılması

6. Davetçiler arasında takva ve iyilik konusunda işbirliği yapıl­ması, ihtWifların ve çekişmelerin terk edilmesi

7. Müslümanlar arasında mutedil düşüncenin yayılması, radikal düşünce olarak isimlendirilen aşınlık fikirleriyle savaşma

8. Davetçileri destekleyecek mali kaynaklar oluşturulması

9. Dine ve İslam toplumuna ilim ve basiretle hizmetle ilgili "' . mümkün olabilecek her alanda şuurlu olmayı farz kılan Islfunın ci-

hanşumill olduğu ve gerçekçi olduğu şuurunun sözle ve tatbikada ortaya konulması.

310 YENİ USULLERLE İSLAMi TEBLİG ve TEMSiL

10. isıarnı İliı:nler, davet. ve dil alanlarında uzmaniık alanlannın çeşitlendirilmesi, çeşitli dillerde dil ve bilim yetkinliğinin kazandı­rılması

ll. Arapça, İngilizce ve Franszıca karşılaştırmalı inceleme ve araştırma merkezlerinin inşa edilmesine önem verilmesi ve bu mer­kezlerin toplum problemleri ile buluşturulrnası ve problemlerin çö­zümü için araştırmlar yaptırılması

Cenab-ı Hakdan bizi sadık ve ibiaslı davetçiler kılmasını niyaz ediyoruz.

Kaynaklar

Hasan Beşir Abdülvehhab, el-Alakatü 't-Tişadiyyeti'l-Hariciyye BeıJne 1960-2012, el-Merkezü'l-aJ.emi li' d-dirasatil-İfrlkıyye.

Abdurrahman Ömer el-Mahl, el-Müctemü't-tişadf fi ahdi'l­ihtilali'l-Firansf (1818-1960), Matbaatü'l-Cureys, Kahire 1997.

Kemal Mahmud Ubeyd, el-Alakatii's-Sudaniyyeti't-Tişadiyye,

Afrika Üniveristesi Matbaası, . Merkezü'l-buhus ve' d-dirasatil­İfrlkıyye, Hartum 2001.

··.