İşletmeyi tanıyalım

120
GENEL İŞLETME GENEL İŞLETME TRAKYA ÜNİVERSİTESİ TRAKYA ÜNİVERSİTESİ KEŞAN YUSUF ÇAPRAZ UYGULAMALI BİLİMLER Y.O KEŞAN YUSUF ÇAPRAZ UYGULAMALI BİLİMLER Y.O . . Yrd.Doç.Dr. Fikriye TOKER Yrd.Doç.Dr. Fikriye TOKER

Upload: samira

Post on 19-Jan-2016

88 views

Category:

Documents


0 download

DESCRIPTION

GENEL İŞLETME TRAKYA ÜNİVERSİTESİ KEŞAN YUSUF ÇAPRAZ UYGULAMALI BİLİMLER Y.O . Yrd.Doç.Dr. Fikriye TOKER. İşletmeyi tanıyalım. İşletmeler günlük yaşantımızın önemli bir parçasını oluşturmakta, insan gereksinimlerinin büyük bir bölümünü karşılamaktadırlar. - PowerPoint PPT Presentation

TRANSCRIPT

Page 1: İşletmeyi tanıyalım

GENEL İŞLETME GENEL İŞLETME

TRAKYA ÜNİVERSİTESİTRAKYA ÜNİVERSİTESİ

KEŞAN YUSUF ÇAPRAZ UYGULAMALI BİLİMLER Y.OKEŞAN YUSUF ÇAPRAZ UYGULAMALI BİLİMLER Y.O..

Yrd.Doç.Dr. Fikriye TOKERYrd.Doç.Dr. Fikriye TOKER

Page 2: İşletmeyi tanıyalım

İşletmeyi tanıyalımİşletmeyi tanıyalım

İşletmeler günlük yaşantımızın önemli bir İşletmeler günlük yaşantımızın önemli bir parçasını oluşturmakta, insan parçasını oluşturmakta, insan gereksinimlerinin büyük bir bölümünü gereksinimlerinin büyük bir bölümünü karşılamaktadırlar. karşılamaktadırlar.

Bu işletmeler çeşitli türlerde ve Bu işletmeler çeşitli türlerde ve büyüklüktedir. büyüklüktedir. Bir ülke ekonomisini Bir ülke ekonomisini oluşturan ve sayıları yüzbinlere hatta oluşturan ve sayıları yüzbinlere hatta milyonlara varan işletmeler ekonominin milyonlara varan işletmeler ekonominin hücreleri gibi düşünülebilirhücreleri gibi düşünülebilir..

Page 3: İşletmeyi tanıyalım

İşletmeyi tanıyalımİşletmeyi tanıyalım

İşletmeler başkalarının ihtiyaçlarını İşletmeler başkalarının ihtiyaçlarını karşılamak üzere mal ve hizmet üretirlerkarşılamak üzere mal ve hizmet üretirler..İşletmeler iktisadi mal ve hizmet üretirler. İşletmeler iktisadi mal ve hizmet üretirler. İktisadi mal ve hizmetlerin özelliği fayda İktisadi mal ve hizmetlerin özelliği fayda yaratmaları ve kıt olmalarıdır.yaratmaları ve kıt olmalarıdır.İşletmelerin bu üretimi İşletmelerin bu üretimi gerçekleştirebilmeleri üretim faktörleri adı gerçekleştirebilmeleri üretim faktörleri adı verilen emek, doğa, sermaye ve bilginin bir verilen emek, doğa, sermaye ve bilginin bir araya getirilmesine bağlıdır.araya getirilmesine bağlıdır.İşletmeler kar amaçlı örgütlerdir.İşletmeler kar amaçlı örgütlerdir.

Page 4: İşletmeyi tanıyalım

İşletmeyi tanımlayalımİşletmeyi tanımlayalım

İŞLETME TÜKETİCİLER

Mal ve Hizmet Pazarı

Üretim Faktörleri

Pazarı

Mal ve Hizmet

Emek ,Sermaye ,Doğal Kaynaklar, Bilgi

Ücret Faiz Kira (para)

Kar Kar Kar

Page 5: İşletmeyi tanıyalım

İşletmeyi tanımlayalımİşletmeyi tanımlayalım

Kişi veya kurumların ihtiyaçlarını Kişi veya kurumların ihtiyaçlarını karşılamak üzere, üretim karşılamak üzere, üretim faktörlerini biraraya getirerek mal faktörlerini biraraya getirerek mal veya hizmet üreten, pazarlayan, veya hizmet üreten, pazarlayan, maddi ve manevi kar elde etmeyi maddi ve manevi kar elde etmeyi amaçlayan amaçlayan iktisadi, teknik ve iktisadi, teknik ve hukuki hukuki birimlerdir.birimlerdir.

Page 6: İşletmeyi tanıyalım

Bir başka tanımla İŞLETME : Bir başka tanımla İŞLETME :

Belirli ölçüde Belirli ölçüde kar elde etmek kar elde etmek ya da ya da hizmet yaratmakhizmet yaratmak amacıyla, üretim amacıyla, üretim faktörlerini (faktörlerini (sermaye, emek, doğal sermaye, emek, doğal kaynaklarkaynaklar) ) bilinçli, uyumlu bilinçli, uyumlu veve sistemli sistemli olarak bir araya getiren ve toplumun olarak bir araya getiren ve toplumun gereksinme duyduğu mal ve gereksinme duyduğu mal ve hizmetleri hizmetleri üreten ya da pazarlayanüreten ya da pazarlayan ekonomikekonomik ve ve sosyalsosyal kuruluşlara kuruluşlara işletmeişletme denir.denir.

Page 7: İşletmeyi tanıyalım

İşletmenin amaçlarıİşletmenin amaçları

Genel anlamda işletmelerin iki tür Genel anlamda işletmelerin iki tür amaca sahip oldukları söylenebilir: amaca sahip oldukları söylenebilir: ekonomik amaçlar ve sosyal amaçlar. ekonomik amaçlar ve sosyal amaçlar. Ekonomik amaçlar faaliyetlerden kar Ekonomik amaçlar faaliyetlerden kar elde etmeye yönelikken, sosyal elde etmeye yönelikken, sosyal amaçlar işletmenin faaliyetleri amaçlar işletmenin faaliyetleri üzerinde etkili olan çıkar ve baskı üzerinde etkili olan çıkar ve baskı gruplarının beklentileriyle ilgilidir. gruplarının beklentileriyle ilgilidir.

Page 8: İşletmeyi tanıyalım

İşletmenin belli başlı İşletmenin belli başlı EKONOMİKEKONOMİK

amaçları amaçları

KarlılıkKarlılık

SüreklilikSüreklilik

BüyümeBüyüme

Page 9: İşletmeyi tanıyalım

İşletmenin belli başlı İşletmenin belli başlı SOSYAL SOSYAL amaçlarıamaçları

Doğanın ve kültürel mirasın korunmasıDoğanın ve kültürel mirasın korunmasıEğitim ve kültür, sanat faaliyetlerinin Eğitim ve kültür, sanat faaliyetlerinin desteklenmesidesteklenmesiToplumsal değerler ve iş ahlakıToplumsal değerler ve iş ahlakıÇalışma hayatının niteliğinin geliştirilmesiÇalışma hayatının niteliğinin geliştirilmesiSosyal faydayı arttıracak yatırımın Sosyal faydayı arttıracak yatırımın yapılmasıyapılması

Tüketicinin Tüketicinin korunmasıkorunması

Page 10: İşletmeyi tanıyalım

İşletme Girdileriİşletme Girdileri

1.1.SermayeSermaye

2.2.Doğal KaynaklarDoğal Kaynaklar

3.3.İnsan gücüİnsan gücü

4.4.Bilgi birikimiBilgi birikimi

Page 11: İşletmeyi tanıyalım

İşletme Çıktılarıİşletme Çıktıları

Mal veya hizmetMal veya hizmet

KarKarİşletmenin gerçekleştirdiği üretim İşletmenin gerçekleştirdiği üretim sonucunda ortaya çıkabilecek bir başka sonucunda ortaya çıkabilecek bir başka çıktı olarak üretim atıklarından söz çıktı olarak üretim atıklarından söz edilebilir. Katı, sıvı veya gaz şeklinde edilebilir. Katı, sıvı veya gaz şeklinde oluşacak atıkların yeniden oluşacak atıkların yeniden değerlendirilmesi söz konusu olabilir.değerlendirilmesi söz konusu olabilir.

Page 12: İşletmeyi tanıyalım

İşletmelerin Yapısal Özellikleriİşletmelerin Yapısal Özellikleri

1. Ekonomik 1. Ekonomik

2. Dinamik2. Dinamik

3. Bağımsız3. Bağımsız

4. Sosyal4. Sosyal

5. Sosyo teknik bir sistem.5. Sosyo teknik bir sistem.

6. Açık bir sistem6. Açık bir sistem

7. Tüketici odaklı.7. Tüketici odaklı.

Page 13: İşletmeyi tanıyalım

İşletmenin Amaçlarıİşletmenin AmaçlarıVarlığını sürdürmek, büyümek ve Varlığını sürdürmek, büyümek ve gelişmekgelişmekTopluma hizmetTopluma hizmetTüketicilere hizmetTüketicilere hizmetKar etmekKar etmek. Kar, işletmenin varlığını sürdürme aracıdır. Kar, işletmenin varlığını sürdürme aracıdır. Kar, İşletmenin büyüme, yatırım ve gelişim aracıdır.. Kar, İşletmenin büyüme, yatırım ve gelişim aracıdır.. Kar, işletme sahibinin yaşam kalitesini artırma aracıdır.. Kar, işletme sahibinin yaşam kalitesini artırma aracıdır.. Kar, işletme başarısını ölçme ve denetleme aracıdır.. Kar, işletme başarısını ölçme ve denetleme aracıdır.. Kar, ücret artışı ve prim yoluyla çalışanları işe özendirme . Kar, ücret artışı ve prim yoluyla çalışanları işe özendirme

aracıdır.aracıdır.

Page 14: İşletmeyi tanıyalım

İşletmeciliğin Temel İlkeleriİşletmeciliğin Temel İlkeleriEtkinlik Etkinlik : Örgütsel amaçlara ulaşma : Örgütsel amaçlara ulaşma

VerimlilikVerimlilik : Elde bulunan kaynaklardan maksimum çıktı : Elde bulunan kaynaklardan maksimum çıktı elde etme elde etme

EkonomiklikEkonomiklik: Toplam satış tutarının üretim maliyet giderleri : Toplam satış tutarının üretim maliyet giderleri tutarına oranı. tutarına oranı.

KarlılıkKarlılık : Belirli bir dönemde elde edilen karın o : Belirli bir dönemde elde edilen karın o dönemdeki işletme sermayesine oranı. dönemdeki işletme sermayesine oranı.

Page 15: İşletmeyi tanıyalım

İşletme Fonksiyonlarıİşletme Fonksiyonları

Bir işletmede çok farklı nitelikte Bir işletmede çok farklı nitelikte faaliyetler gerçekleştirilmektedir. faaliyetler gerçekleştirilmektedir. Bu faaliyetler işletmenin içinde Bu faaliyetler işletmenin içinde bulunduğu sektöre göre farklılık bulunduğu sektöre göre farklılık göstermekte, işletmenin göstermekte, işletmenin büyüklüğüne göre bağımsız büyüklüğüne göre bağımsız departmanlar halinde departmanlar halinde gruplandırılmakta veya gruplandırılmakta veya gruplandırılmamaktadırgruplandırılmamaktadır..

Page 16: İşletmeyi tanıyalım

İşletme Fonksiyonlarıİşletme Fonksiyonları Genel anlamda bir işletmede Genel anlamda bir işletmede

gerçekleştirilebilecek farklı gerçekleştirilebilecek farklı nitelikteki fonksiyonlar şöyle nitelikteki fonksiyonlar şöyle belirtilebilir:belirtilebilir:

--üretimüretim-pazarlama-pazarlama--finansman finansman -insan kaynakları-insan kaynakları--muhasebemuhasebe-ar-ge-ar-ge--halkla ilişkilerhalkla ilişkiler--yönetimyönetim

Page 17: İşletmeyi tanıyalım

Müteşebbis Müteşebbis YöneticiYönetici

(Girişimci) (Girişimci)Bir mal veya Bir mal veya hizmeti üretmek, hizmeti üretmek, pazarlamak için pazarlamak için üretim faktörlerini üretim faktörlerini bir araya getiren bir araya getiren ve ve faaliyet faaliyet esnasında esnasında oluşan kar veya oluşan kar veya zarardan zarardan etkilenen kişidir.etkilenen kişidir.

Bir mal veya hizmeti Bir mal veya hizmeti üretmek, pazarlamak üretmek, pazarlamak için üretim için üretim faktörlerini bir araya faktörlerini bir araya getiren, getiren, bu bu faaliyetleri bir faaliyetleri bir ücret karşılığı ücret karşılığı yapanyapan, kar elde , kar elde etme amacında olan etme amacında olan ancak ancak kar veya kar veya zarardan direkt zarardan direkt etkilenmeyen etkilenmeyen kişidir.kişidir.

Page 18: İşletmeyi tanıyalım

Yönetim SeviyeleriYönetim SeviyeleriStratejik YönetimStratejik Yönetim (Tepe = Üst Yönetim)(Tepe = Üst Yönetim)

Fonksiyonel YönetimFonksiyonel Yönetim (Orta Kademe Yönetim)(Orta Kademe Yönetim)

Program YönetimiProgram Yönetimi (Alt (Alt Kademe YönetimKademe Yönetim))

Page 19: İşletmeyi tanıyalım

İşletmenin Çevresiİşletmenin Çevresi

İşletmenin İşletmenin çevresi, işletme çevresi, işletme dışında kalan dışında kalan ancak onun ancak onun faaliyetlerini faaliyetlerini etkileyen her şey etkileyen her şey olarak karşımıza olarak karşımıza çıkmaktadır.çıkmaktadır.

Page 20: İşletmeyi tanıyalım

İşletmenin Çevresiİşletmenin Çevresi

İşletme varlığını sürdürebilmek için İşletme varlığını sürdürebilmek için ihtiyacı olan her tür kaynağı ihtiyacı olan her tür kaynağı çevresinden alarak yineçevresinden alarak yine

onun istek ve ihtiyaçlarına cevap onun istek ve ihtiyaçlarına cevap vermeye çalışır.vermeye çalışır.

Page 21: İşletmeyi tanıyalım

İŞLETMEYİ OLUŞTURAN İŞLETMEYİ OLUŞTURAN ÇEVRE FAKTÖRLERİÇEVRE FAKTÖRLERİ

İç ve Dış Çevreİç ve Dış Çevre

Yakın ÇevreYakın Çevre

Page 22: İşletmeyi tanıyalım

İç Çevre ve Dış Çevreİç Çevre ve Dış Çevre

İç Müşteriİç Müşteri

İşletme Sahibiİşletme Sahibi

HissedarlarHissedarlar

EkonomikEkonomik

TeknolojikTeknolojik

Sosyo-KültürelSosyo-Kültürel

Hukuki-PolitikHukuki-Politik

Doğal ÇevreDoğal Çevre

Page 23: İşletmeyi tanıyalım

Yakın ÇevreYakın Çevre

TüketicilerTüketiciler

Kredi KuruluşlarıKredi Kuruluşları

Rakip FirmalarRakip Firmalar

Page 24: İşletmeyi tanıyalım
Page 25: İşletmeyi tanıyalım

İşletmeyi nedenİşletmeyi neden kurarız ? kurarız ?

Bağımsız çalışma isteğiBağımsız çalışma isteğiMiras yoluyla işletme sahipliğiMiras yoluyla işletme sahipliğiYeni bir buluş veya fikri pazara Yeni bir buluş veya fikri pazara sunma arzususunma arzusuBaşka fırsatların yokluğuBaşka fırsatların yokluğuToplumsal itibar sağlamaToplumsal itibar sağlamaKazanç sağlama ve ülke ekonomisine Kazanç sağlama ve ülke ekonomisine katkıda bulunmakatkıda bulunma

Page 26: İşletmeyi tanıyalım

Kesin yatırım kararı Kesin yatırım kararı almadan önce ilk almadan önce ilk ne yapmalıyız ? ne yapmalıyız ?

Cevap : Cevap : PAZAR ARAŞTIRMASIPAZAR ARAŞTIRMASI

Hedeflenen pazar ile ilgili bilgilerin Hedeflenen pazar ile ilgili bilgilerin doğru elde edilmesini, tasnifini, doğru elde edilmesini, tasnifini, analizini ve yorumunu içeren analizini ve yorumunu içeren tarafsız çalışmadır. Bu tarafsız çalışmadır. Bu araştırmanın verileri iki türdür : araştırmanın verileri iki türdür : Birincil ve İkincilBirincil ve İkincil veriler. veriler.

Page 27: İşletmeyi tanıyalım

Pazar Araştırmasının sağladığı Pazar Araştırmasının sağladığı yararlar...yararlar...

Tüketicilerin ürün ve hizmet Tüketicilerin ürün ve hizmet düzeyinden beklentileri düzeyinden beklentileri

Tüketici gelir düzeyi, yaş ve cinsiyete Tüketici gelir düzeyi, yaş ve cinsiyete bağlı satın alma davranışlarıbağlı satın alma davranışları

Yatırım tutarı ve ürün birim maliyetiYatırım tutarı ve ürün birim maliyeti

Rakip va aracı kuruluşlar hakkında Rakip va aracı kuruluşlar hakkında bilgibilgi

Page 28: İşletmeyi tanıyalım

Proje Yatırım DüşüncesiProje Yatırım Düşüncesi

Yatırım konusundaki alternatifler Yatırım konusundaki alternatifler gözden geçirilerek bunlardan en gözden geçirilerek bunlardan en ekonomik olanla işletmecilik ekonomik olanla işletmecilik faaliyetlerine başlanır.faaliyetlerine başlanır.

İşletme açısından yatırım, ileride İşletme açısından yatırım, ileride gelir sağlamak amacıyla yapılan her gelir sağlamak amacıyla yapılan her türlü yatırım harcamasıdır.türlü yatırım harcamasıdır.

Page 29: İşletmeyi tanıyalım

Kuruluş AşamalarıKuruluş Aşamaları

Proje FikriProje Fikri

Fizibilite ÇalışmalarıFizibilite Çalışmaları

1.1. Ekonomik EtüdEkonomik Etüd

2.2. Teknik EtüdTeknik Etüd

3.3. Finansal EtüdFinansal Etüd

4.4. Hukuki EtüdHukuki Etüd

Page 30: İşletmeyi tanıyalım

Fizibilite = YapılabilirlikFizibilite = Yapılabilirlik

Ekonomik Etüd Ekonomik Etüd 1.1. Pazar araştırması ve talep tahminiPazar araştırması ve talep tahmini

2.2. İşletme büyüklüğünün ve kapasitesinin İşletme büyüklüğünün ve kapasitesinin belirlenmesibelirlenmesi

3.3. İşletmenin kuruluş yerinin seçimiİşletmenin kuruluş yerinin seçimi

Page 31: İşletmeyi tanıyalım

Fizibilite = YapılabilirlikFizibilite = Yapılabilirlik

Teknik Etüd Teknik Etüd 1.1. İşletmenin kurulacağı arazinin seçimiİşletmenin kurulacağı arazinin seçimi

2.2. Üretimde kullanılacak teknolojinin Üretimde kullanılacak teknolojinin seçimiseçimi

3.3. Kullanılacak makinelerin etüdü ve Kullanılacak makinelerin etüdü ve seçimiseçimi

4.4. Hammadde ve yardımcı malzemelerin Hammadde ve yardımcı malzemelerin etüd ve seçimietüd ve seçimi

5.5. Kullanılacak enerji türünün seçimiKullanılacak enerji türünün seçimi

Page 32: İşletmeyi tanıyalım

Fizibilite = YapılabilirlikFizibilite = Yapılabilirlik

Finansal EtüdFinansal Etüd1.1. Yatırım tutarının hesaplanmasıYatırım tutarının hesaplanması

2.2. İşletmenin gelir ve gider tahminlerinin İşletmenin gelir ve gider tahminlerinin yapılmasıyapılması

3.3. Finansal kaynakların hesaplanmasıFinansal kaynakların hesaplanması

4.4. İşletmenin karlılık durumuyla ilgili İşletmenin karlılık durumuyla ilgili analizleranalizler

Page 33: İşletmeyi tanıyalım

Fizibilite = YapılabilirlikFizibilite = Yapılabilirlik

Hukuki EtüdHukuki Etüd1.1. İşletmenin hukuki yapısının seçimiİşletmenin hukuki yapısının seçimi

2.2. Kuruluş ve üretim için gerekli izinlerin Kuruluş ve üretim için gerekli izinlerin alınması için gereken yasal koşulların alınması için gereken yasal koşulların belirlenmesibelirlenmesi

Page 34: İşletmeyi tanıyalım

Kuruluş AşamalarıKuruluş Aşamaları

Fizibilite RaporuFizibilite Raporu

Yatırım KararıYatırım Kararı

Kesin ProjeKesin Proje

YatırımYatırım

Üretime GeçişÜretime Geçiş

Page 35: İşletmeyi tanıyalım

İŞLETME NASILİŞLETME NASIL YÖNETİLİR ? YÖNETİLİR ?

Cevap: Cevap: Yönetim Yönetim fonksiyonlarının fonksiyonlarının gerçekleştirilmesi ile gerçekleştirilmesi ile yönetilir.yönetilir.

Page 36: İşletmeyi tanıyalım

Yönetim Fonksiyonları nelerdir?Yönetim Fonksiyonları nelerdir?

PlanlamaPlanlama

ÖrgütlemeÖrgütleme

KoordinasyonKoordinasyon

YöneltmeYöneltme

DenetimDenetim

Page 37: İşletmeyi tanıyalım

Yönetim Yönetim FonksiyonlarıFonksiyonları1.1. Planlama :Planlama : Neyi, ne zaman, nerede, kim Neyi, ne zaman, nerede, kim

tarafından ve nasıl yapılacağının önceden tarafından ve nasıl yapılacağının önceden belirlenmesidir.belirlenmesidir.

Aşamaları :Aşamaları :• Sorunların veya fırsatların saptanmasıSorunların veya fırsatların saptanması• Amaçların belirlenmesiAmaçların belirlenmesi• Planın dayandığı hareket noktalarının Planın dayandığı hareket noktalarının

belirlenmesibelirlenmesi• Seçeneklerin saptanması ve Seçeneklerin saptanması ve

değerlendirilmesideğerlendirilmesi• En uygun alternetifin seçilmesiEn uygun alternetifin seçilmesi• Yardımcı planların düzenlenmesiYardımcı planların düzenlenmesi• Planları, sayısal değerlerle bütçelemekPlanları, sayısal değerlerle bütçelemek

Page 38: İşletmeyi tanıyalım

Yönetim nedir?Yönetim nedir?

İşletme amaçlarına etkili ve verimli İşletme amaçlarına etkili ve verimli bir şekilde ulaşmak üzere planlama, bir şekilde ulaşmak üzere planlama, örgütleme, yöneltme, koordinasyon örgütleme, yöneltme, koordinasyon ve denetimin yapılması sürecidir.ve denetimin yapılması sürecidir.

Page 39: İşletmeyi tanıyalım

Yönetim FonksiyonlarıYönetim Fonksiyonları

2. Örgütleme :2. Örgütleme : Belirli amaçlara ulaşmak için Belirli amaçlara ulaşmak için yapılacak işlerin ve bu işleri yapacak yapılacak işlerin ve bu işleri yapacak kişilerin oluşturulması.kişilerin oluşturulması.

Aşamaları :Aşamaları :

Örgütsel yapının kurulmasıÖrgütsel yapının kurulması

İlişkilerin saptanmasıİlişkilerin saptanması

Görev tanımlarının yapılmasıGörev tanımlarının yapılması

Görevin gerektirdiği niteliklerin Görevin gerektirdiği niteliklerin tanımlanmasıtanımlanması

Page 40: İşletmeyi tanıyalım

Örgütleme Örgütleme KadrolamaKadrolama

İstihdam İstihdam edilecek iş edilecek iş gücünün seçimi gücünün seçimi ve işe ve işe yerleştirmeyerleştirme

Eğitim ve Eğitim ve geliştirmegeliştirme

DeğerlemeDeğerleme

Page 41: İşletmeyi tanıyalım

Yönetim Fonksiyonları neleri Yönetim Fonksiyonları neleri içerir ?içerir ?

3.3. Koordinasyon :Koordinasyon : Örgütün yaptığı işin Örgütün yaptığı işin çeşitli bölümlerini birbiri ile çeşitli bölümlerini birbiri ile ilişkilendirmektir.ilişkilendirmektir.

Etkin koordinasyon için ;Etkin koordinasyon için ;İyi ve yalın bir organizasyon yapısı İyi ve yalın bir organizasyon yapısı gereklidir.gereklidir.Plan ve programların uyumlaştırılmasıPlan ve programların uyumlaştırılmasıGönüllü koordinasyonun özendirilmesiGönüllü koordinasyonun özendirilmesiİyi bir haberleşme sistemiİyi bir haberleşme sistemi

Page 42: İşletmeyi tanıyalım

Yönetim FonksiyonlarıYönetim Fonksiyonları

4.Yöneltme :4.Yöneltme : İş görenlerin kendilerine verilen İş görenlerin kendilerine verilen görevleri etkin bir biçimde yerine görevleri etkin bir biçimde yerine getirilmesini sağlamaktadır.getirilmesini sağlamaktadır.

Kapsamı :Kapsamı :Astların özelliklerine göre hazırlanmış açık Astların özelliklerine göre hazırlanmış açık ve yalın talimatlar verilmelive yalın talimatlar verilmeliSürekli eğitim faaliyetleriSürekli eğitim faaliyetleriÇalışan motivasyonuÇalışan motivasyonuDisiplin, ödül ve ceza dengesiDisiplin, ödül ve ceza dengesi

Page 43: İşletmeyi tanıyalım

Yönetim FonksiyonlarıYönetim Fonksiyonları

5.Denetim :5.Denetim : Örgütte gerçekleşen sonuçlar Örgütte gerçekleşen sonuçlar ile, planlanan hedeflerin karşılaştırılması ile, planlanan hedeflerin karşılaştırılması ve sapma hallerinin nedenlerinin tespitidir.ve sapma hallerinin nedenlerinin tespitidir.

Aşamaları :Aşamaları :

Standartların belirlenmesiStandartların belirlenmesi

Gerçekleşen durumun tespitiGerçekleşen durumun tespiti

Durumun karşılaştırılmasıDurumun karşılaştırılması

Farklılıklar yönünde hareket tarzının Farklılıklar yönünde hareket tarzının belirlenmesibelirlenmesi

Page 44: İşletmeyi tanıyalım

Yönetim Kademeleri Yönetim Kademeleri

Üst Kademe

Orta Kademe

Alt Kademe

Page 45: İşletmeyi tanıyalım

Yönetim Faaliyetleri Hangi Yönetim Faaliyetleri Hangi Özelliklere Sahip Olmalıdır ?Özelliklere Sahip Olmalıdır ?

Amaçlar başta saptanmalıAmaçlar başta saptanmalı

En az iki kişi bir araya gelmeliEn az iki kişi bir araya gelmeli

İlişkiler uyumlu – düzenli olmalıİlişkiler uyumlu – düzenli olmalı

İş bölümü yapılmalıİş bölümü yapılmalı

Yöneticilerin yetki sınırları belirlenmeliYöneticilerin yetki sınırları belirlenmeli

Geleceğe dönük rasyonel kararlar Geleceğe dönük rasyonel kararlar alınmalı ve bunlardan doğan alınmalı ve bunlardan doğan sorumluluk taşınmalı sorumluluk taşınmalı

Page 46: İşletmeyi tanıyalım

Başarılı Yönetici ÖzellikleriBaşarılı Yönetici Özellikleri

İleri görüşlülükİleri görüşlülük

İşini ve yöneteceği kişileri yakından İşini ve yöneteceği kişileri yakından tanımaktanımak

Etkin ve yerinde kararlar alabilmekEtkin ve yerinde kararlar alabilmek

İş görenlere karşı tarafsız, objektif ve İş görenlere karşı tarafsız, objektif ve insancıl olmalıinsancıl olmalı

İş görenlere örnek olmalıİş görenlere örnek olmalı

Gerektiğinde ceza verebilmeliGerektiğinde ceza verebilmeli

İş gören eğitimlerine önem vermeliİş gören eğitimlerine önem vermeli

Page 47: İşletmeyi tanıyalım

TEMEL İŞLETME TEMEL İŞLETME FONKSİYONLARIFONKSİYONLARI

ÜRETİMÜRETİM

PAZARLAMAPAZARLAMA

FİNANSFİNANS

İNSAN KAYNAKLARIİNSAN KAYNAKLARI

HALKLA İLİŞKİLERHALKLA İLİŞKİLER

AR-GEAR-GE

Page 48: İşletmeyi tanıyalım

İŞLETME NASILİŞLETME NASIL YÖNETİLİR ? YÖNETİLİR ?

????????????????????????????

????????????????????????????

??

Page 49: İşletmeyi tanıyalım

ÜRETİMÜRETİM

Girdilerin fayda Girdilerin fayda yaratacak yaratacak şekilde mamul şekilde mamul veya hizmete veya hizmete dönüştürülmesi dönüştürülmesi faaliyetidir.faaliyetidir.

Page 50: İşletmeyi tanıyalım

Üretim ProsesiÜretim Prosesi

GİRDİ ÜRETİM SÜRECİ ÇIKTIGİRDİ ÜRETİM SÜRECİ ÇIKTIToprak Toprak

ÜrünÜrün

Emek Emek HizmetHizmet

SermayeSermaye

YönetimYönetim

DÜZELTME ÖLÇMEDÜZELTME ÖLÇME

Page 51: İşletmeyi tanıyalım

Üretim FaktörleriÜretim Faktörleri

EmekEmek

SermayeSermaye

Doğal KaynaklarDoğal Kaynaklar

BilgiBilgi

GirişimGirişim

Page 52: İşletmeyi tanıyalım

Üretim Faaliyeti Üretim Faaliyeti kaç şekilde gerçekleşir ?kaç şekilde gerçekleşir ?

1.1. Üretim Üretim miktarınamiktarına göregöre

2.2. Üretimde Üretimde izlenen yolaizlenen yola göregöre

3.3. Üretilen Üretilen mamulün mamulün cinsinecinsine göre göre

Page 53: İşletmeyi tanıyalım

Üretim miktarına göre ...Üretim miktarına göre ...Tek Mal üretimiTek Mal üretimiSeri üretimSeri üretimKitle üretimiKitle üretimi

Üretimde izlenen yola Üretimde izlenen yola göre ...göre ...İmal yerinde üretimİmal yerinde üretimHareket halinde üretimHareket halinde üretim Atölye sistemi Atölye sistemi Akıcı sistem Akıcı sistem Grup sistemi Grup sistemi

Üretilen mamulün cinsine Üretilen mamulün cinsine göre ...göre ...Fiziksel mal üretimiFiziksel mal üretimiHizmet üretimiHizmet üretimi

Page 54: İşletmeyi tanıyalım

Tek Mal ÜretimTek Mal Üretim

Tek mamul üretilirTek mamul üretilir

Üretim işlemi bir daha tekrarlanmazÜretim işlemi bir daha tekrarlanmaz

Üretilen her mamul bir önceki Üretilen her mamul bir önceki üretinden farklı olurüretinden farklı olur

Sipariş üzerine çalışılırSipariş üzerine çalışılır

Page 55: İşletmeyi tanıyalım

Seri ÜretimSeri Üretim

Mamul bir seriyi oluşturacak Mamul bir seriyi oluşturacak miktarda yapılırmiktarda yapılır

Seri bittiğinde yeni seriye geçilirSeri bittiğinde yeni seriye geçilir

Seride birbirinin aynı sınılı sayıda Seride birbirinin aynı sınılı sayıda üretim yapılırüretim yapılır

Sipariş üzerine ve bilinmeyen Sipariş üzerine ve bilinmeyen müşteriler için üretim gerçekleşirmüşteriler için üretim gerçekleşir

Page 56: İşletmeyi tanıyalım

Kitle ÜretimiKitle Üretimi

Üretim devamlıdırÜretim devamlıdır

Aynı mamulden çok miktarda üretilirAynı mamulden çok miktarda üretilir

Birbirinin aynı olan mamuller üretilirBirbirinin aynı olan mamuller üretilir

İmalat öncesi hazırlık fazladır ve bu İmalat öncesi hazırlık fazladır ve bu maliyeti arttırmaktadır maliyeti arttırmaktadır

Page 57: İşletmeyi tanıyalım

Atölye SistemiAtölye Sistemi

Aynı tür Aynı tür makinalar aynı makinalar aynı yerde toplanıryerde toplanırHer mamulün Her mamulün üretiminde üretiminde izlenen yol izlenen yol farklıdırfarklıdırÜretim değişen Üretim değişen koşullara göre koşullara göre ayarlanırayarlanır

Page 58: İşletmeyi tanıyalım

Akıcı SistemAkıcı Sistem

Üretimde kullanılacak mallar Üretimde kullanılacak mallar fabrikaya girişlerinden mamul halde fabrikaya girişlerinden mamul halde çıkışlarına kadar belirli yol izlerlerçıkışlarına kadar belirli yol izlerler

Makineler mal veya parçaların Makineler mal veya parçaların izleyeceği hat üzerine yerleştirilirizleyeceği hat üzerine yerleştirilir

Parçalar belirli bir yönde, sürekli ve Parçalar belirli bir yönde, sürekli ve düzenli bir akış halinde hareket düzenli bir akış halinde hareket ederlerederler

Page 59: İşletmeyi tanıyalım

Grup SistemiGrup Sistemi

Atölye ve Akıcı Atölye ve Akıcı sistemlerin karmasıdırsistemlerin karmasıdır

Belirli makinalar belirli Belirli makinalar belirli yerlerde toplanıryerlerde toplanır

Ancak makinalar Ancak makinalar belirli mamul veya belirli mamul veya parçayı bütünüyle parçayı bütünüyle üretecek şekilde üretecek şekilde yerleştiriliryerleştirilir

Page 60: İşletmeyi tanıyalım

İmal Yerinde Üretimİmal Yerinde Üretim

Mamul hareketliliği Mamul hareketliliği söz konusu söz konusu değildirdeğildir

Üretim mamulün Üretim mamulün bulunacağı yerde bulunacağı yerde gerçekleştirilirgerçekleştirilir

Page 61: İşletmeyi tanıyalım

Hareket Halinde ÜretimHareket Halinde Üretim

Mamul işletme Mamul işletme içinde hareket içinde hareket edereder

Üretim süresince Üretim süresince mamulün makine mamulün makine ve işçilere doğru ve işçilere doğru hareketliliği hareketliliği sağlanırsağlanır

Page 62: İşletmeyi tanıyalım

İŞLETME’DE BÜYÜKLÜK İŞLETME’DE BÜYÜKLÜK

Canlı Canlı organizmaya organizmaya benzeyen benzeyen işletmelerin işletmelerin gelişmeye gelişmeye girdikleri girdikleri dönemdir.dönemdir.

Page 63: İşletmeyi tanıyalım

Büyüklük ÖlçüleriBüyüklük ÖlçüleriKantitatif ( Niceliksel ) Büyüklük ÖlçüleriKantitatif ( Niceliksel ) Büyüklük Ölçüleri– Sermaye miktarıSermaye miktarı– Üretim kapasitesiÜretim kapasitesi– Yıllık satışlarYıllık satışlar– Yıllık karlarYıllık karlar– Çalışanların sayısıÇalışanların sayısı– Ödenen toplam ücretÖdenen toplam ücret– Kullanılan hammadde miktarıKullanılan hammadde miktarı– Harcanan enerji miktarıHarcanan enerji miktarı– Fiziksel alanFiziksel alan– Makine parkıMakine parkı

Page 64: İşletmeyi tanıyalım

Büyüklük ÖlçüleriBüyüklük Ölçüleri

Kalitatif ( Niteliksel ) Büyüklük Kalitatif ( Niteliksel ) Büyüklük ÖlçüleriÖlçüleri– Sermayedarların sayısıSermayedarların sayısı– Yönetim biçimiYönetim biçimi– Faaliyet alanına uygunlukFaaliyet alanına uygunluk– Sektördeki durumuSektördeki durumu– Hukuki yapısıHukuki yapısı

Page 65: İşletmeyi tanıyalım

Büyümenin İşletme Büyümenin İşletme FonksiyonlarıFonksiyonları Açısından Etkileri ; Açısından Etkileri ;

Üretim Fonksiyonu Üretim Fonksiyonu – Yatırım mallarının kullanımının artması ve Yatırım mallarının kullanımının artması ve

kitle üretimine geçişkitle üretimine geçiş– UzmanlaşmaUzmanlaşma– Yan ürünlarin geliştirilmesiYan ürünlarin geliştirilmesi– Yüksek miktarda hammadde alımıyla Yüksek miktarda hammadde alımıyla

tasarruf sağlanırtasarruf sağlanır– Hammadde arzı üzerinde denetim Hammadde arzı üzerinde denetim

sağlanırsağlanır

Page 66: İşletmeyi tanıyalım

Büyümenin İşletme Büyümenin İşletme FonksiyonlarıFonksiyonları Açısından Etkileri ; Açısından Etkileri ;

Pazarlama FonksiyonuPazarlama Fonksiyonu– Üretimde artış, maliyet ve fiyatta Üretimde artış, maliyet ve fiyatta

düşüş sağlayacağından hedef pazar düşüş sağlayacağından hedef pazar genişlergenişler

– Satış giderlerinde tasarruf sağlarSatış giderlerinde tasarruf sağlar– Maliyetlerin düşürülmesi, müşterilere Maliyetlerin düşürülmesi, müşterilere

daha etkin ulaşılmasını sağlardaha etkin ulaşılmasını sağlar

Page 67: İşletmeyi tanıyalım

Büyümenin İşletme Büyümenin İşletme FonksiyonlarıFonksiyonları Açısından Etkileri ; Açısından Etkileri ;Yönetim FonksiyonuYönetim Fonksiyonu– Planlama faaliyetleri merkezileştirilirPlanlama faaliyetleri merkezileştirilir– İş türünün fazlalaşması işgören devir İş türünün fazlalaşması işgören devir

hızını düşürür, böylelikle personel hızını düşürür, böylelikle personel maliyeti de düşermaliyeti de düşer

– Yönetimde büyük ölçüde uzmanlaşma Yönetimde büyük ölçüde uzmanlaşma sağlanır.sağlanır.

Page 68: İşletmeyi tanıyalım

Büyümenin İşletme Büyümenin İşletme FonksiyonlarıFonksiyonları Açısından Etkileri ; Açısından Etkileri ;Finansman FonksiyonuFinansman Fonksiyonu– Mevcut kar düzeyi arttıkça daha hızlı büyüme Mevcut kar düzeyi arttıkça daha hızlı büyüme

gerçekleşirgerçekleşir– Artan saygınlık ve pazarlık gücü sebebiyle Artan saygınlık ve pazarlık gücü sebebiyle

kredi maliyetleri azalırkredi maliyetleri azalır– Nakit, alacak, tahsilat ve stoklar üzerinde Nakit, alacak, tahsilat ve stoklar üzerinde

denetim kurulurdenetim kurulur– Fonların etkin kullanımında artış olurFonların etkin kullanımında artış olur– Rekabeti azaltıcı etkide bulunarak piyasa Rekabeti azaltıcı etkide bulunarak piyasa

fiyatlarının denetimi gerçekleştirilirfiyatlarının denetimi gerçekleştirilir

Page 69: İşletmeyi tanıyalım

Neden Neden Küçülme Küçülme Gereksinimi Gereksinimi Duyulur ?Duyulur ?

Yönetici kapasitesinin sınırlı olmasıYönetici kapasitesinin sınırlı olmasıİş gören sayısı arttıkça iş görenler arası İş gören sayısı arttıkça iş görenler arası sosyal ilişkilerin ve iletişimin sosyal ilişkilerin ve iletişimin zayıflamasızayıflamasıÜretim ve yöneim yükünün artmasıÜretim ve yöneim yükünün artmasıAşırı örgütlenmeAşırı örgütlenmeKamu önünde fazla dikkat çeken Kamu önünde fazla dikkat çeken işletmenin eleştirilere konu olma işletmenin eleştirilere konu olma tehlikesi ve getireceği sorumluluğun tehlikesi ve getireceği sorumluluğun fazlalığıfazlalığı

Page 70: İşletmeyi tanıyalım

Büyük İşletme ÜstünlükleriBüyük İşletme Üstünlükleri

Kitle üretimi, birim maliyet düşüşü, Kitle üretimi, birim maliyet düşüşü, makineleşme, standartlaşma ve makineleşme, standartlaşma ve uzmanlaşmauzmanlaşmaAr-Ge ye daha çok kaynak ayırabilmeAr-Ge ye daha çok kaynak ayırabilmeDepartmanlarda uzman personel ile etkin Departmanlarda uzman personel ile etkin iş bölümü iş bölümü Kaliteli personel için iyi eğitim, yetişme ve Kaliteli personel için iyi eğitim, yetişme ve yükselme imkanıyükselme imkanıDaha kolay ve düşük maliyetle kredi Daha kolay ve düşük maliyetle kredi sağlama imkanısağlama imkanı

Page 71: İşletmeyi tanıyalım

Küçük İşletme ÜstünlükleriKüçük İşletme Üstünlükleri

Talep değişimlerine hızlı uyum ve esneklik Talep değişimlerine hızlı uyum ve esneklik artışıartışı

Müşteriler – işçi – işveren arası daha yakın Müşteriler – işçi – işveren arası daha yakın ilişkilerilişkiler

Müşteriye özel değişiklik yapma imkanıMüşteriye özel değişiklik yapma imkanı

Emek ağırlıklı sınırlı personelle Emek ağırlıklı sınırlı personelle çalışıldığından daha etkin kontrol imkanıçalışıldığından daha etkin kontrol imkanı

Büyük işletmelere cazip gelmeyen küçük Büyük işletmelere cazip gelmeyen küçük pazarlarda karlı çalışabilme imkanıpazarlarda karlı çalışabilme imkanı

Page 72: İşletmeyi tanıyalım

OPTİMUM (EN UYGUN) İŞLETME OPTİMUM (EN UYGUN) İŞLETME BÜYÜKLÜĞÜBÜYÜKLÜĞÜ

Ortalama maliyet masraflarının Ortalama maliyet masraflarının en düşük olması halidir. Buna en düşük olması halidir. Buna göre mailyet düşürebilen göre mailyet düşürebilen kalemler ;kalemler ;– Makineleşme ve ileri Makineleşme ve ileri

teknolojilerden faydalanma teknolojilerden faydalanma miktarının artmasımiktarının artması

– Sabit masraflar (Ör: iş yeri kirası)Sabit masraflar (Ör: iş yeri kirası)– Büyüklüğün sağladığı tasarruflar Büyüklüğün sağladığı tasarruflar

v.b.v.b.

Page 73: İşletmeyi tanıyalım

KAPASİTE KAVRAMLARIKAPASİTE KAVRAMLARI

Maksimum KapasiteMaksimum Kapasite : İşletmenin hiç bir aksama : İşletmenin hiç bir aksama durumu yaşamadan ulaşabildiği üretim miktarıdır.durumu yaşamadan ulaşabildiği üretim miktarıdır.Gerçek KapasiteGerçek Kapasite : Makine veya işletmenin : Makine veya işletmenin yaşayabileceği gecikme ve beklemeler dışında yaşayabileceği gecikme ve beklemeler dışında gerçekleştirebildiği üretim miktarıdır. Yani ulaşılabilir gerçekleştirebildiği üretim miktarıdır. Yani ulaşılabilir üretim miktarıdır.üretim miktarıdır.Optimum KapasiteOptimum Kapasite : Birim başına sabit ve değişken : Birim başına sabit ve değişken gider toplamını minimum kılan üretim miktarıdır.gider toplamını minimum kılan üretim miktarıdır.Kullanılan KapasiteKullanılan Kapasite : İşletmenin dışında gelişen : İşletmenin dışında gelişen durumların gerçek kapasitede yarattığı değişiklikle durumların gerçek kapasitede yarattığı değişiklikle ortaya çıkan üretim miktarıdır.ortaya çıkan üretim miktarıdır.Atıl KapasiteAtıl Kapasite = Gerçek Kapasite – Kullanılan Kapasite = Gerçek Kapasite – Kullanılan Kapasite

Page 74: İşletmeyi tanıyalım

KKURULUŞ ÇALIŞMALARIURULUŞ ÇALIŞMALARI

Page 75: İşletmeyi tanıyalım

KURULUŞ YERİ SEÇİMİKURULUŞ YERİ SEÇİMİ

Kuruluş Yeri :Kuruluş Yeri : Bir arazi parçasından ziyade, Bir arazi parçasından ziyade, işletmenin yaşamını sürdürdüğü bölgedir. işletmenin yaşamını sürdürdüğü bölgedir. Belirlenmesinde, bölge veya hammadde Belirlenmesinde, bölge veya hammadde kaynaklarına yakınlık v.b. önem kaynaklarına yakınlık v.b. önem taşımaktadır.taşımaktadır.

Konumluk Yer :Konumluk Yer : Özellikle hizmet veya ticaret Özellikle hizmet veya ticaret sektöründeki işletmeler için ifade sektöründeki işletmeler için ifade edilmektedir. Bir alışveriş merkezinin katı, edilmektedir. Bir alışveriş merkezinin katı, trafiğe göre iş yerinin durumu gibi ölçüler trafiğe göre iş yerinin durumu gibi ölçüler ön plana çıkmaktadır.ön plana çıkmaktadır.

Page 76: İşletmeyi tanıyalım

Kuruluş Yeri Seçim BasamaklarıKuruluş Yeri Seçim Basamakları

1.1. Tesisin Tesisin kurulacağı bölge kurulacağı bölge seçimiseçimi

2.2. Bölgenin belirli Bölgenin belirli bir yerinin seçimibir yerinin seçimi

3.3. Belirlenen yer Belirlenen yer içerisinde tesisin içerisinde tesisin kurulacağı arazi kurulacağı arazi parçasının seçimiparçasının seçimi

Page 77: İşletmeyi tanıyalım

Kuruluş Yeri FaktörleriKuruluş Yeri Faktörleri

HammaddeHammaddePazarPazarEnerji ve yeraltı Enerji ve yeraltı kaynaklarıkaynaklarıİklim koşulları ve İklim koşulları ve ulaşımulaşımİş gücüİş gücüTeşvikler ve alt yapıTeşvikler ve alt yapı

Page 78: İşletmeyi tanıyalım

Optimum Kuruluş YeriOptimum Kuruluş Yeri

İşletmelerin maliyetleri ile gelirleri İşletmelerin maliyetleri ile gelirleri arasındaki farkın arasındaki farkın maximummaximum gerçekleştiği yerdir. En uygun gerçekleştiği yerdir. En uygun kuruluş yerine ;kuruluş yerine ;

Kar maximizasyonu yöntemiKar maximizasyonu yöntemi

Yatırımın geri dönüş oranıYatırımın geri dönüş oranı

teknikleri ile hesaplanılarak karar teknikleri ile hesaplanılarak karar verilmektedir.verilmektedir.

Page 79: İşletmeyi tanıyalım

Organize S.B. / Küçük S.B.Organize S.B. / Küçük S.B.

Farkları :Farkları :1.1. O.S.B ler KOBİ’lere ; K.S.B ler daha O.S.B ler KOBİ’lere ; K.S.B ler daha

küçük sanayi işletmelerine hitap küçük sanayi işletmelerine hitap ederler.ederler.

2.2. O.S.B de işletmeler edindikleri arazide O.S.B de işletmeler edindikleri arazide kendi tesislerini kendileri inşa ederler ; kendi tesislerini kendileri inşa ederler ; K.S.B de ise işletme sahiplerine alt yapı K.S.B de ise işletme sahiplerine alt yapı kolaylıkları sağlanan standart iş yerleri kolaylıkları sağlanan standart iş yerleri temin edilir.temin edilir.

Page 80: İşletmeyi tanıyalım

Organize S.B. Organize S.B. YararlarıYararları

Alt yapısı hazır, ucuz arsaAlt yapısı hazır, ucuz arsa

Arsa bedelini taksitle ödeme kolaylığıArsa bedelini taksitle ödeme kolaylığı

Diğer sanayi kuruluşlarıyla kolay iletişimDiğer sanayi kuruluşlarıyla kolay iletişim

Beş yıl emlak vergisi muafiyetiBeş yıl emlak vergisi muafiyeti

Yıllık teşvik kararnameleriyle getirilen Yıllık teşvik kararnameleriyle getirilen ek ayrıcalıklarek ayrıcalıklar

Page 81: İşletmeyi tanıyalım

İŞLETME TÜRLERİİŞLETME TÜRLERİ

Ekonomik Yapı SınıflandırmalarıEkonomik Yapı SınıflandırmalarıFaaliyet Konularına Göre Faaliyet Konularına Göre SınıflandırmaSınıflandırmaSermaye Mülkiyetleri Açısından Sermaye Mülkiyetleri Açısından SınıflandırmaSınıflandırmaHukuki Şekilleri Bakımından Hukuki Şekilleri Bakımından SınıflandırmaSınıflandırmaUluslararası Kimlik Bakımından Uluslararası Kimlik Bakımından SınıflandırmaSınıflandırmaİşletmelerarası Anlaşmalar İşletmelerarası Anlaşmalar Bakımından SınıflandırmaBakımından Sınıflandırma

Page 82: İşletmeyi tanıyalım

Ekonomik Yapı SınıflandırmalarıEkonomik Yapı Sınıflandırmaları

1)1) Mal üreten işletmelerMal üreten işletmeler• Tarım, inşaat, sanayi sektörlerinde Tarım, inşaat, sanayi sektörlerinde

faaliyet gösterirler.faaliyet gösterirler.• Fiziksel mal üretirler.Fiziksel mal üretirler.

2)2) Satıcı İşletmelerSatıcı İşletmeler• Genellikle ticaret sektöründe faaliyet Genellikle ticaret sektöründe faaliyet

gösterirler.gösterirler.• Üretici işletmelerin ürettikleri malları Üretici işletmelerin ürettikleri malları

fayda yaratmak amacıyla tüketicilere fayda yaratmak amacıyla tüketicilere sunarlar.sunarlar.

Page 83: İşletmeyi tanıyalım

Ekonomik Yapı Ekonomik Yapı SınıflandırmalarıSınıflandırmaları

3)3) Hizmet İşletmeleriHizmet İşletmeleriGünümüzde özellikle gelişmiş Günümüzde özellikle gelişmiş ekonomilerde geleneksel olarak fiziksel ekonomilerde geleneksel olarak fiziksel mal esasına dayanılarak geliştirilmiş mal esasına dayanılarak geliştirilmiş olan pazarlamanın yetersiz kalması,olan pazarlamanın yetersiz kalması,

veve

Hizmetlerin pazarlanmasında ortaya Hizmetlerin pazarlanmasında ortaya çıkan bazı problemler çıkan bazı problemler “ hizmet “ hizmet pazarlaması”pazarlaması” olarak adlandırılan olarak adlandırılan pazarlamanın özel şeklinin pazarlamanın özel şeklinin gelişmesine yol açmıştır. gelişmesine yol açmıştır.

Page 84: İşletmeyi tanıyalım

Hizmet sektörünün özellikle gelişmiş Hizmet sektörünün özellikle gelişmiş ülkelerde 2.Dünya Savaşı’ndan sonra hızla ülkelerde 2.Dünya Savaşı’ndan sonra hızla

büyümesinin çeşitli nedenleri vardır :büyümesinin çeşitli nedenleri vardır :

Bilgisayar ve telekominikasyondaki hızlı Bilgisayar ve telekominikasyondaki hızlı gelişmelerin yol açtığı bilgi çağına geçiş;gelişmelerin yol açtığı bilgi çağına geçiş;Tarım ekonomisinden sanayi ekonomisine geçiş,Tarım ekonomisinden sanayi ekonomisine geçiş,Nüfusun yaşlanması ve ortalama ömrün uzaması,Nüfusun yaşlanması ve ortalama ömrün uzaması,İnsanların iş dışındaki zamanlarının artması,İnsanların iş dışındaki zamanlarının artması,Kişi başına düşen gelirin artması,Kişi başına düşen gelirin artması,Kadınların iş hayatına katılımının artması,Kadınların iş hayatına katılımının artması,Sosyo kültürel değerlerin değişmesi ve mal Sosyo kültürel değerlerin değişmesi ve mal üretim teknolojisindeki gelişmeler.üretim teknolojisindeki gelişmeler.

Page 85: İşletmeyi tanıyalım

Hizmetlerin Özellikleri:Hizmetlerin Özellikleri: Hizmetler soyut (elle tutulmayan, gözle Hizmetler soyut (elle tutulmayan, gözle görülmeyen) mallardır. görülmeyen) mallardır. Eğer tamamen soyut iseler, üreticiden Eğer tamamen soyut iseler, üreticiden kullanıcıya direkt olarak mübadele kullanıcıya direkt olarak mübadele edilirler.edilirler.Taşınamazlar, depo edilemezler, ve Taşınamazlar, depo edilemezler, ve hemen hemen derhal hemen hemen derhal

bozulabilir niteliktedirler. bozulabilir niteliktedirler. Tüketicilerin mülkiyetle ilişkisi olmaksızın Tüketicilerin mülkiyetle ilişkisi olmaksızın satın aldıkları faydalardır.satın aldıkları faydalardır.Pek çok hizmet mallarla birlikte Pek çok hizmet mallarla birlikte pazarlanır.pazarlanır.

Page 86: İşletmeyi tanıyalım

Hizmetlerin Karekteristik ÖzellikleriHizmetlerin Karekteristik Özellikleri

1.Soyutluluk1.SoyutlulukHizmetler görülemezHizmetler görülemez

dokunulamaz,tadılamazldokunulamaz,tadılamazlarar

2.Ayrılmazlık2.AyrılmazlıkHizmetler Hizmeti Hizmetler Hizmeti verenden ayrılamazverenden ayrılamaz

3.Değişkenlik3.DeğişkenlikHizmetin Kalitesionu Hizmetin Kalitesionu kimin nerede,ne kimin nerede,ne zaman,nasıl verdiğine zaman,nasıl verdiğine bağlı olarak değişirbağlı olarak değişir

4.Dayanıksızlık4.DayanıksızlıkHizmetler depo Hizmetler depo edilemezleredilemezler

Kaynak: Armstrong and Kotler 2000,

Page 87: İşletmeyi tanıyalım

Faaliyet Konularına Göre Faaliyet Konularına Göre SınıflandırmaSınıflandırma1.1. Tarım sektöründe faaliyet gösterenTarım sektöründe faaliyet gösteren2.2. Sanayi sektöründe faaliyet gösterenSanayi sektöründe faaliyet gösteren3.3. Hizmet sektöründe faaliyet gösterenHizmet sektöründe faaliyet gösteren4.4. Ticaret sektöründe faaliyet gösterenTicaret sektöründe faaliyet gösteren5.5. Madencilik sektöründe faaliyet gösterenMadencilik sektöründe faaliyet gösteren6.6. İnşaat sektöründe faaliyet gösterenİnşaat sektöründe faaliyet gösteren7.7. Eğitim ve sağlık sektöründe faaliyet gösterenEğitim ve sağlık sektöründe faaliyet gösteren8.8. Finans sektöründe faaliyet gösterenFinans sektöründe faaliyet gösteren9.9. Ulaştırma ve haberleşme sektöründe faaliyet Ulaştırma ve haberleşme sektöründe faaliyet

gösterengösteren

Page 88: İşletmeyi tanıyalım

Faaliyet Konularına Faaliyet Konularına Göre SınıflandırmaGöre Sınıflandırma

Ülkemizde DİE (Devlet İstatistik Ülkemizde DİE (Devlet İstatistik Enstitüsü), GSMH (Gayrı Safi Milli Enstitüsü), GSMH (Gayrı Safi Milli Hasıla) yani Milli Gelir hesaplarında Hasıla) yani Milli Gelir hesaplarında bu sınıflandırmayı kullanmaktadır.bu sınıflandırmayı kullanmaktadır.

Page 89: İşletmeyi tanıyalım

Ticaret SektörüTicaret Sektörü Ticari İşletmeTicari İşletme:: Ticarethane veya fabrika Ticarethane veya fabrika

yahut ticari şekilde işletilen diğer yahut ticari şekilde işletilen diğer müesseseler,ticari işletme sayılırmüesseseler,ticari işletme sayılır..

Tacir:Tacir: Tacir sıfatını kazanabilmek için bir ticari Tacir sıfatını kazanabilmek için bir ticari işletmenin var olması,bu işletmenin işletmenin var olması,bu işletmenin işletilmesi,yine bu işletmenin kısmen de olsa işletilmesi,yine bu işletmenin kısmen de olsa kendi adına işletmesi gerekmektedir.kendi adına işletmesi gerekmektedir.

EEsnafsnaf:: İster gezici olsunlar,ister bir dükkanda İster gezici olsunlar,ister bir dükkanda veya bir sokağın muayyen yerlerinde sabit veya bir sokağın muayyen yerlerinde sabit bulunsunlar,iktisadi faaliyeti nakdi bulunsunlar,iktisadi faaliyeti nakdi sermayesinden ziyade bedeni çalışmasına sermayesinden ziyade bedeni çalışmasına dayanan ve kazancı ancak geçimini sağlamaya dayanan ve kazancı ancak geçimini sağlamaya yetecek derecede az olan sanat ve ticaret yetecek derecede az olan sanat ve ticaret sahipleri tacir değildirlersahipleri tacir değildirler, , esnaf esnaf sayılmaktadırsayılmaktadırlarlar..

Page 90: İşletmeyi tanıyalım

İnşaat Sektörüİnşaat Sektörü

İş dünyasının en zorlu sektörlerinden İş dünyasının en zorlu sektörlerinden biri olan inşaat sektöründe tek bir biri olan inşaat sektöründe tek bir başarı reçetesi vardır: Kazanmak için başarı reçetesi vardır: Kazanmak için iyi yönet… Ve başarının kriteri de iyi yönet… Ve başarının kriteri de projeleri zamanında ve belirlenen projeleri zamanında ve belirlenen bütçeler içerisinde bütçeler içerisinde tamamlayabilmektir. tamamlayabilmektir.

Page 91: İşletmeyi tanıyalım

İnşaat Sektöründeki İnşaat Sektöründeki GerekliliklerGereklilikler

Yapılan araştırmalar gösteriyor ki bu sektörde Yapılan araştırmalar gösteriyor ki bu sektörde yürütülen projelerin zamanında ve bütçeler yürütülen projelerin zamanında ve bütçeler içerisinde bitirilmesi oluşturulan güven temelini içerisinde bitirilmesi oluşturulan güven temelini sağlam kılmak için bir zorunluluk. sağlam kılmak için bir zorunluluk. Yine yapılan araştırmalara göre bu sektörde Yine yapılan araştırmalara göre bu sektörde hayata geçirilen projelerin genelinde belirlenen hayata geçirilen projelerin genelinde belirlenen bütçeler yüzde 150 oranında aşılıyor. Zaman bütçeler yüzde 150 oranında aşılıyor. Zaman açısından bakıldığında proje teslim süreleri açısından bakıldığında proje teslim süreleri yaklaşık yüzde 175 uzuyor. Bunun nedeni son yaklaşık yüzde 175 uzuyor. Bunun nedeni son derece basit: İnşaat sektöründeki çok çeşitli ve derece basit: İnşaat sektöründeki çok çeşitli ve karmaşık yapıdaki operasyonların yeterince iyi karmaşık yapıdaki operasyonların yeterince iyi yönetilememesi… yönetilememesi…

Page 92: İşletmeyi tanıyalım

İnşaat Sektörüİnşaat Sektörü

Yoğun biçimde fiyat rekabeti yapan Yoğun biçimde fiyat rekabeti yapan oyuncular, çok daha fazla risk alıyor ve oyuncular, çok daha fazla risk alıyor ve bu risklerin yönetilmesi için de etkin bir bu risklerin yönetilmesi için de etkin bir yapı kurmak zorunluluğu ile karşı yapı kurmak zorunluluğu ile karşı karşıya kalıyor. Rekabet avantajı elde karşıya kalıyor. Rekabet avantajı elde etmenin yolu ise esnek ve pazardan etmenin yolu ise esnek ve pazardan gelen taleplere göre değişken bir yapıya gelen taleplere göre değişken bir yapıya sahip olmaktan geçiyor.sahip olmaktan geçiyor.

Page 93: İşletmeyi tanıyalım

İnşaat Sektöründeki İnşaat Sektöründeki GerekliliklerGereklilikler

İnşaat sektöründe bir diğer önemli nokta İnşaat sektöründe bir diğer önemli nokta çifte odaklılığın şart olması. Yani inşaat çifte odaklılığın şart olması. Yani inşaat şirketleri bir taraftan proje odaklı olup, şirketleri bir taraftan proje odaklı olup, beklenen zaman ve bütçe içerisinde projeleri beklenen zaman ve bütçe içerisinde projeleri sonuçlandırırken bir taraftan da müşteri sonuçlandırırken bir taraftan da müşteri odaklı olmak ve büyük zorluklarla kurulan odaklı olmak ve büyük zorluklarla kurulan ilişkileri çok etkili biçimde yönetmek hatta ilişkileri çok etkili biçimde yönetmek hatta geliştirmek zorunda. geliştirmek zorunda. Etkin Bir proje yönetimiEtkin Bir proje yönetimiAkışkan süreçlerAkışkan süreçlerBilgi Bilgi paylaşımıpaylaşımı

Page 94: İşletmeyi tanıyalım

Finans SektörüFinans Sektörü

TTürkiye’de finansal sektör henüz büyümeürkiye’de finansal sektör henüz büyüme aşamasındadır. Gelişmiş ülkeler ileaşamasındadır. Gelişmiş ülkeler ile karşılaştırıldığında finansal sektör küçük ve sığdır. karşılaştırıldığında finansal sektör küçük ve sığdır. Buna karşılık gelişmekte olanBuna karşılık gelişmekte olan ülkelere göre ülkelere göre Türkiye’de finansal sektör ortalamanın üzerinde bir Türkiye’de finansal sektör ortalamanın üzerinde bir büyüklüğebüyüklüğe sahiptir.sahiptir. Finansal sektörün büyümesini Finansal sektörün büyümesini sınırlandıran başlıca nedenler düşük gelire bağlısınırlandıran başlıca nedenler düşük gelire bağlı olarak düşük tasarruf düzeyi, enflasyonun uzun olarak düşük tasarruf düzeyi, enflasyonun uzun yıllar yüksek bir düzeyde seyretmesi,yıllar yüksek bir düzeyde seyretmesi, finansal finansal araçların ve hizmetlerin yüksek oranda araçların ve hizmetlerin yüksek oranda vergilendirilmesi nedeniylevergilendirilmesi nedeniyle finansal aktiflere olan finansal aktiflere olan talebin düşük düzeyde kalması olmuştur.talebin düşük düzeyde kalması olmuştur.

Page 95: İşletmeyi tanıyalım

Türk Finans Sektöründe Türk Finans Sektöründe Faaliyet Gösteren KurumlarFaaliyet Gösteren Kurumlar

BankalarBankalar

Banka dışı finansal kurumlar Banka dışı finansal kurumlar

- - Özel Finans Kurumları Özel Finans Kurumları

- - Sigorta Şirketleri Sigorta Şirketleri

- - Leasing ŞirketleriLeasing Şirketleri

- - Faktoring ŞirketleriFaktoring Şirketleri

- - Tüketici Finansman Şirketleri Tüketici Finansman Şirketleri

- - Sermaye Piyasasında İşlem Yapan Aracı Sermaye Piyasasında İşlem Yapan Aracı KurumlarKurumlar

Page 96: İşletmeyi tanıyalım

İşletmelerin Sınıflandırılmasıİşletmelerin SınıflandırılmasıSermaye Mülkiyeti Sermaye Mülkiyeti

Bakımından SınıflandırılmaBakımından Sınıflandırılma1.1. Özel İşletmelerÖzel İşletmeler

2.2. Kamu İşletmeleriKamu İşletmeleri

3.3. Karma İşletmelerKarma İşletmeler

4.4. Yabancı Sermayeli Yabancı Sermayeli İşletmelerİşletmeler

Page 97: İşletmeyi tanıyalım

Özel İşletmelerÖzel İşletmeler

Üretim araçlarının mülkiyeti, özel Üretim araçlarının mülkiyeti, özel teşebbüse ait olan işletmelerdir.teşebbüse ait olan işletmelerdir.İşletmenin mülkiyeti gerçek veya İşletmenin mülkiyeti gerçek veya tüzel kişilere ait olabilir.tüzel kişilere ait olabilir.Bu işletmeler, her iktisadi alanda Bu işletmeler, her iktisadi alanda istedikleri yatırımı yapabilirler.istedikleri yatırımı yapabilirler.Tek kişi işletmesi, şirket veya Tek kişi işletmesi, şirket veya kooperatif şeklindeki kuruluşlardır.kooperatif şeklindeki kuruluşlardır.

Page 98: İşletmeyi tanıyalım

Kamu İşletmeleriKamu İşletmeleri

Sermayesinin tamamı ya yarıdan fazlası Sermayesinin tamamı ya yarıdan fazlası devlete veya devlete bağlı kamu tüzel devlete veya devlete bağlı kamu tüzel kişilerine ait işletmelerdir.kişilerine ait işletmelerdir.Kamu işletmeleri bu ayrımın yanı sıra değişik Kamu işletmeleri bu ayrımın yanı sıra değişik gruplandırmalar altında da incelenmektedir. gruplandırmalar altında da incelenmektedir. Bunlar ;Bunlar ;

Sosyal güvenlik kuruluşlarıSosyal güvenlik kuruluşlarıDöner sermayeli işletmeler (Başbakanlık Döner sermayeli işletmeler (Başbakanlık

basımevi, devlet üretme çiftlikleri)basımevi, devlet üretme çiftlikleri)Özel bütçeli devlet işletmeleri (Spor Loto, Özel bütçeli devlet işletmeleri (Spor Loto,

MTA)MTA)Yerel yönetim işletmeleri (Ekmek Yerel yönetim işletmeleri (Ekmek

fabrikaları, Su ve Havagazı işletmeleri)fabrikaları, Su ve Havagazı işletmeleri)

Page 99: İşletmeyi tanıyalım

Karma İşletmelerKarma İşletmeler

Gerçek veya Gerçek veya tüzel olsun, özel tüzel olsun, özel kişiler ile kamu kişiler ile kamu tüzel kişilerinin tüzel kişilerinin birlikte kurdukları birlikte kurdukları işletmelerdir.işletmelerdir.

Kamunun pay Kamunun pay çokluğu vardır.çokluğu vardır.

Page 100: İşletmeyi tanıyalım

Yabancı Sermayeli İşletmelerYabancı Sermayeli İşletmeler

Mülkiyetin yabancı Mülkiyetin yabancı girişimcilerde olduğu girişimcilerde olduğu işletmelerdir.işletmelerdir.Yabancı sermaye Yabancı sermaye sahiplerinin ülkedeki sahiplerinin ülkedeki özel veya kamu özel veya kamu kuruluşlarıyla işbirliği kuruluşlarıyla işbirliği yapmaları ile yapmaları ile kurulabildiği gibi, kurulabildiği gibi, yabancı girişimciler tek yabancı girişimciler tek başlarına da bu tür başlarına da bu tür işletmeleri kurabilirler.işletmeleri kurabilirler.

Page 101: İşletmeyi tanıyalım

Hukuki Şekilleri Bakımından Hukuki Şekilleri Bakımından SınıflandırmaSınıflandırma

A.A. Tek Şahıs İşletmeleriTek Şahıs İşletmeleri

İşletmenin İşletmenin faaliyetlerini yürüten faaliyetlerini yürüten ve sahibi olan tek kişi ve sahibi olan tek kişi Tacir dir. İşletme Tacir dir. İşletme sahibi ile işletme sahibi ile işletme hukuki yönden ayrı hukuki yönden ayrı tutulamaz ( Kar, Zarar tutulamaz ( Kar, Zarar vb. her türlü risk )vb. her türlü risk )

Page 102: İşletmeyi tanıyalım

Tek Şahıs İşletmeleri AvantajlarıTek Şahıs İşletmeleri Avantajları

Kurulması kolaydırKurulması kolaydır

Yetkiler işletme sahibi olan kişide Yetkiler işletme sahibi olan kişide toplanmıştırtoplanmıştır

Faaliyetlerde gizlilik vardırFaaliyetlerde gizlilik vardır

Kar bir tek elde toplanırKar bir tek elde toplanır

İşletme örgütü esnek bir yapıya İşletme örgütü esnek bir yapıya sahiptirsahiptir

Page 103: İşletmeyi tanıyalım

Tek Şahıs İşletmeleri Tek Şahıs İşletmeleri DezavantajlarıDezavantajları

Büyümeleri sınırlıdırBüyümeleri sınırlıdır

Gelişmiş bir örgüt ve yardımcıların Gelişmiş bir örgüt ve yardımcıların yoksunluğuyoksunluğu

İşletmenin devamı belirsizdirİşletmenin devamı belirsizdir

İşletmenin tüm borçlarına karşı İşletmenin tüm borçlarına karşı sorumluluk söz konusudursorumluluk söz konusudur

Page 104: İşletmeyi tanıyalım

B.B. ŞirketlerŞirketler

Tanım : Tanım : İki veya daha çok kişinin bir İki veya daha çok kişinin bir araya gelerek, emek veya mallarını, araya gelerek, emek veya mallarını, ortak bir amaca erişmek üzere bir ortak bir amaca erişmek üzere bir sözleşme ile birleştirmeleri ile sözleşme ile birleştirmeleri ile oluşan yapıya denir.oluşan yapıya denir.

Borçlar kanunu ve Ticaret Kanunu Borçlar kanunu ve Ticaret Kanunu hükümlerine göre hükümlerine göre

1)1) Adi ŞirketAdi Şirket

2)2) Ticari ŞirketTicari Şirket

Page 105: İşletmeyi tanıyalım

Adi ŞirketAdi ŞirketOrtaklığın tüzel kişiliği yoktur.Ortaklığın tüzel kişiliği yoktur.Ticaret ünvanına sahip değillerdir.Ticaret ünvanına sahip değillerdir.Ticaret şirketlerinin tabi olduğu Ticaret şirketlerinin tabi olduğu kurallara tabi değillerdir.kurallara tabi değillerdir.Şirket sermayesinde ortakların Şirket sermayesinde ortakların müşterek hakları (kar-zarar) vardır.müşterek hakları (kar-zarar) vardır.Şirketin kim tarafında yönetileceği Şirketin kim tarafında yönetileceği önceden belirlenmek koşuluyla her önceden belirlenmek koşuluyla her ortağın şirketi yönetme hakı vardır.ortağın şirketi yönetme hakı vardır.Borçlar Kanununa tabidir.Borçlar Kanununa tabidir.Şirket sözleşmesi şekle bağlı değildir, Şirket sözleşmesi şekle bağlı değildir, sözlü veya yazılı olabilir.sözlü veya yazılı olabilir.

Page 106: İşletmeyi tanıyalım

Ticaret ŞirketiTicaret Şirketi

Ticaret Kanununa bağlıdırlar.Ticaret Kanununa bağlıdırlar.

Şirket sözleşmesi yazılı olmak Şirket sözleşmesi yazılı olmak zorundadır.zorundadır.

Şirketin ayrı bir tüzel kişiliği vardır Şirketin ayrı bir tüzel kişiliği vardır

Şahıs Şirketleri Sermaye Şahıs Şirketleri Sermaye Şirketleri ŞirketleriŞirketleri Şirketleri

Page 107: İşletmeyi tanıyalım

Şahıs ŞirketleriŞahıs Şirketleri

1.1. Kollektif Şirket : Kollektif Şirket : İki ya da daha çok İki ya da daha çok birbirine güveni olan birbirine güveni olan gerçek gerçek kişiler kişiler tarafından kurulur. Alacaklara ve tarafından kurulur. Alacaklara ve borçlara karşı ortaklar sınırsız borçlara karşı ortaklar sınırsız sorumludur. İşletme, tüzel kişiliğe sorumludur. İşletme, tüzel kişiliğe sahiptir. Asgari bir sermaye koyma sahiptir. Asgari bir sermaye koyma zorunluluğu yoktur.zorunluluğu yoktur.

Page 108: İşletmeyi tanıyalım

Şahıs ŞirketleriŞahıs Şirketleri

2.2. Komandit Şirket : Komandit Şirket : İki veya daha çok İki veya daha çok gerçek veya tüzel gerçek veya tüzel kişiler tarafından kişiler tarafından aralarında sözleşme ile kurulur. aralarında sözleşme ile kurulur. Alacaklara ve borçlara karşı en az Alacaklara ve borçlara karşı en az bir ortağın sorumluluğu bir ortağın sorumluluğu sınırlandırılmamış (komandite), yine sınırlandırılmamış (komandite), yine en az bir ortağın da sınırlandırılmış en az bir ortağın da sınırlandırılmış (komanditer) olmalıdır. Şirket tüzel (komanditer) olmalıdır. Şirket tüzel kişiliğe sahip olmalı ve “komandit” kişiliğe sahip olmalı ve “komandit” ünvanı belirtilmelidir.ünvanı belirtilmelidir.

Page 109: İşletmeyi tanıyalım

Sermaye ŞirketleriSermaye Şirketleri

1.1. Anonim Şirketler : Anonim Şirketler : – En az 50.000- YTL sermaye ileEn az 50.000- YTL sermaye ile– En az 5 gerçek veya tüzel kişi ileEn az 5 gerçek veya tüzel kişi ile– Bir ünvan altında kurulurlar.Bir ünvan altında kurulurlar.– Borçlarından dolayı ortakların sorumluluğu Borçlarından dolayı ortakların sorumluluğu

sermaye payları ile sınırlıdır.sermaye payları ile sınırlıdır.– Hisse senedi çıkarabilirler (her biri 1 Ykr.lik)Hisse senedi çıkarabilirler (her biri 1 Ykr.lik)– Pay sahiplerinden oluşan genel kurulun Pay sahiplerinden oluşan genel kurulun

seçtiği en az 3 kişiden oluşan yönetim kurulu seçtiği en az 3 kişiden oluşan yönetim kurulu tarafından yönetilir.tarafından yönetilir.

Page 110: İşletmeyi tanıyalım

Sermaye ŞirketleriSermaye Şirketleri

2.2. Limited Şirketler : Limited Şirketler : • En az ……sermaye ileEn az ……sermaye ile• En az …en fazla ….gerçek veya tüzel En az …en fazla ….gerçek veya tüzel

kişi ilekişi ile• Bir ünvan altında kurulurlar.Bir ünvan altında kurulurlar.• Borçlarından dolayı ortakların Borçlarından dolayı ortakların

sorumluluğu sermaye payları ile sorumluluğu sermaye payları ile sınırlıdır.sınırlıdır.

• Hisse senedi çıkaramazlarHisse senedi çıkaramazlar

Page 111: İşletmeyi tanıyalım

Sermaye ŞirketleriSermaye Şirketleri

3.3. Sermayesi Paylara Bölünmüş Komandit Sermayesi Paylara Bölünmüş Komandit Şirketler : Şirketler : Ortak sayısı biri komandite Ortak sayısı biri komandite olmak şartıyla en az 5 kişidir. Sermayesi olmak şartıyla en az 5 kişidir. Sermayesi paylara bölünmüştür. paylara bölünmüştür.

Komandit şirkette sermaye paylara Komandit şirkette sermaye paylara bölünmemiş, sadece birden çok bölünmemiş, sadece birden çok komanditer ortağın sermayeye katılma komanditer ortağın sermayeye katılma oranlarını göstermek için kısımlara oranlarını göstermek için kısımlara ayrılmıştır.ayrılmıştır.

Page 112: İşletmeyi tanıyalım

C. KooperatiflerC. Kooperatifler

EEn az 7 ortak tarafından imzalanacak ana n az 7 ortak tarafından imzalanacak ana sözeşme ile kurulursözeşme ile kurulurKooperatiflere gerçek kişilerin dışında tüzel Kooperatiflere gerçek kişilerin dışında tüzel kişilerde ortak olabilir. * Özel idareler, kişilerde ortak olabilir. * Özel idareler, belediyeler, köyler gibi kamu tüzel kişileri belediyeler, köyler gibi kamu tüzel kişileri ile cemiyetler ve dernekler, kamu iktisadi ile cemiyetler ve dernekler, kamu iktisadi teşebbüsleri ve kooperatifler, amaçları teşebbüsleri ve kooperatifler, amaçları bakımından ilgilendikleri kooperatiflerin bakımından ilgilendikleri kooperatiflerin kuruluşlarına yardımcı olur, önderlik eder kuruluşlarına yardımcı olur, önderlik eder ve ortak olabilirler.ve ortak olabilirler.Kooperatif Organları;Genel Kurul,Kooperatif Organları;Genel Kurul, Yönetim Yönetim Kurulu, DenetçilerKurulu, Denetçiler

Page 113: İşletmeyi tanıyalım

KooperatiflerKooperatiflerKooperatif yönetim kurulu en az üç üyeden Kooperatif yönetim kurulu en az üç üyeden kurulur. Bunların ve yedeklerinin kooperatif kurulur. Bunların ve yedeklerinin kooperatif ortağı olmaları şarttır.ortağı olmaları şarttır.Kooperatif yönetim kurulu üyelerinde aşağıdaki Kooperatif yönetim kurulu üyelerinde aşağıdaki şartlar aranır.şartlar aranır. 1- Türk vatandaşı olmak1- Türk vatandaşı olmak 2- Aynı türde başka bir kooperatifin yönetim kurulu 2- Aynı türde başka bir kooperatifin yönetim kurulu

üyesi olmamak.üyesi olmamak. 3- Türk ceza kanununun zimmet, rüşvet, görevi 3- Türk ceza kanununun zimmet, rüşvet, görevi

suistimal, sahtekarlık, hırsızlık, dolandırıcılık, suistimal, sahtekarlık, hırsızlık, dolandırıcılık, emniyeti suistimal ve devletin şahsiyetine karşı emniyeti suistimal ve devletin şahsiyetine karşı işlenen suçlara ilişkin hükümlerine veya bu kanuna işlenen suçlara ilişkin hükümlerine veya bu kanuna göre mahkum olmamak.göre mahkum olmamak.

Page 114: İşletmeyi tanıyalım

KooperatiflerKooperatiflerYönetim Kurulu üyeleri en çok 4 yıl için Yönetim Kurulu üyeleri en çok 4 yıl için seçilebilirler. Ana sözleşmede aksine hüküm seçilebilirler. Ana sözleşmede aksine hüküm yoksa tekrar seçilmeleri yoksa tekrar seçilmeleri uygundur.uygundur.Kooperatif Denetçileri, genel kurul, denetleme Kooperatif Denetçileri, genel kurul, denetleme organı olarak en az bir yıl için bir veya daha çok organı olarak en az bir yıl için bir veya daha çok denetçi seçer. Genel kurul yedek denetçiler de denetçi seçer. Genel kurul yedek denetçiler de seçebilir. Denetçilerin ve yedeklerinin kooperatif seçebilir. Denetçilerin ve yedeklerinin kooperatif ortaklarından olması şart değildir.ortaklarından olması şart değildir.Kooperatif Deneticilerinde aşağıdaki şartlar Kooperatif Deneticilerinde aşağıdaki şartlar aranır.aranır.1.1. Türk vatandaşı olmakTürk vatandaşı olmak2.2.Türk ceza kanununun zimmet,Türk ceza kanununun zimmet, rüşvet, görevi rüşvet, görevi

suistimal, sahtekarlık, hırsızlık, dolandırıcılık, suistimal, sahtekarlık, hırsızlık, dolandırıcılık, emniyeti suistimal ve devletin şahsiyetine karşı emniyeti suistimal ve devletin şahsiyetine karşı işlenen suçlara ilişkin hükümlerine veya bu işlenen suçlara ilişkin hükümlerine veya bu kanuna göre mahkum olmamak.kanuna göre mahkum olmamak.

Page 115: İşletmeyi tanıyalım

D. Dernek ve Vakıfların D. Dernek ve Vakıfların İktisadi İşletmeleriİktisadi İşletmeleri

Bir vakıf, gayesini gerçekleştirmek Bir vakıf, gayesini gerçekleştirmek için ticari işletme işletebilir veya için ticari işletme işletebilir veya sınai, ticari bir kuruluş Vakfın sınai, ticari bir kuruluş Vakfın kuruluşuna tahsis edilebilir.kuruluşuna tahsis edilebilir.

Vakıflara ait iktisadi işletmelerin Vakıflara ait iktisadi işletmelerin Kurumlar Vergisine (5.madde) tabi Kurumlar Vergisine (5.madde) tabi tutulabilmesi için bu tür işletmelerin tutulabilmesi için bu tür işletmelerin Vakfa “ait” ve “tabi” olması gerekir.Vakfa “ait” ve “tabi” olması gerekir.

Page 116: İşletmeyi tanıyalım

İşletmenin Vakfa İşletmenin Vakfa aitait olması olması

İşletmeye ait sermaye mallarının, İşletmeye ait sermaye mallarının, aktif değerlere ait mülkiyetinin Vakfın aktif değerlere ait mülkiyetinin Vakfın mal varlığından ayrılarak, sonuçta mal varlığından ayrılarak, sonuçta Vakfın ayrılan bu mal varlığından hak Vakfın ayrılan bu mal varlığından hak talep edebilmesidir.talep edebilmesidir.

Page 117: İşletmeyi tanıyalım

Ait olma... / Bağlı olma...Ait olma... / Bağlı olma...

İşletme faaliyetinin İşletme faaliyetinin Dernek veya Vakıf Dernek veya Vakıf tarafından organize tarafından organize edilmesi ile edilmesi ile doğrudan doğruya doğrudan doğruya işletilmesini ifade işletilmesini ifade eder.eder.

Hukuki Dernek Hukuki Dernek veya Vakfa ait olan veya Vakfa ait olan işletmenin idare ve işletmenin idare ve faaliyetinin faaliyetinin tespitinde tam tespitinde tam yetkili olmayı ifade yetkili olmayı ifade eder.eder.

Page 118: İşletmeyi tanıyalım

İşletmenin Vakfa İşletmenin Vakfa tabitabi olması olması

Yönetim ve idari kararların Vakıf Yönetim ve idari kararların Vakıf yönetimi tarafından alınmasıdır. Yani, yönetimi tarafından alınmasıdır. Yani, işletmenin idaresinde Dernek veya işletmenin idaresinde Dernek veya Vakfın yetkili olması demektir.Vakfın yetkili olması demektir.

Page 119: İşletmeyi tanıyalım

ÖzellikleriÖzellikleri

İktisadi işletme faaliyeti devamlı olmalıdır.İktisadi işletme faaliyeti devamlı olmalıdır.Vakfa ait gayri menkullerin devamlı olarak Vakfa ait gayri menkullerin devamlı olarak kiraya verilmesinden elde edilen gelirin kiraya verilmesinden elde edilen gelirin ticari bir işletme geliri olarak K.V. ne tabi ticari bir işletme geliri olarak K.V. ne tabi tutulması gerkir.tutulması gerkir.Vakfa ait işletmelerin bir kısmı veya Vakfa ait işletmelerin bir kısmı veya tamamı Vakıflar tarafından sağlanan tamamı Vakıflar tarafından sağlanan sermaye şirketi şeklinde kurulabilir.sermaye şirketi şeklinde kurulabilir.K.V. ye tabi olabilmesi için ticari, sınai ve K.V. ye tabi olabilmesi için ticari, sınai ve zirai işletme niteliğinde olması gerekir.zirai işletme niteliğinde olması gerekir.

Page 120: İşletmeyi tanıyalım

Katılım ve iyi dinleyiciliğiniz Katılım ve iyi dinleyiciliğiniz için teşekkürleriçin teşekkürler,,

HayatHayat başarınız yüksek olsunbaşarınız yüksek olsun. .

Sevgilerimle, Sevgilerimle,

Fikriye TOKERFikriye TOKER