RAUNARSKE MREE

Ispitni katalog pripremili: Vladica Avramovi, dipl.in.el. JU Srednja struna kola - Pljevlja Milisav Kosovi, dipl.in.el. JU Srednja struna kola Niki Sandra Brkanovi, Centar za struno obrazovanje Verica Ivanovi, Ispitni centar

2

Sadraj

1. Uvod 2. Pravila 3. Opti ciljevi ispita 4. Struktura ispita 5. Ispitni program

4 5 6 7 9

6. Primjer testa sa rjeenjima 15 6.1. Primjer testa 15 6.2. List za odgovore 23 6.3. Rjeenja 27 7. Literatura 37

3

1. UVODStruni ispit, kao standardizovana eksterna provjera kolskih postignua uenika na kraju strunog obrazovanja, uvodi se u obrazovni sistem Crne Gore kolske 2010/11. godine. Na osnovu Zakona o strunom obrazovanju, (Sl. list RCG, br. 64/2002, br. 49/07 i br.45/10) struni ispit se polae eksterno nakon zavrene etvorogodinje strune kole (lan 82).U skladu sa navedenim zakonom struni ispit organizovae Ispitni centar. Provjeravaju se znanja, sposobnosti i vjetine koje se zasnivaju na kljunim djelovima Predmetnog programa u strunim kolama koji se izuava tri asa sedmino, a treba da ih posjeduju uenici na kraju kolovanja u etvorogodinjim strunim kolama. Ispitni katalog detaljno opisuje ispit iz raunarskih mrea i namijenjen je prvenstveno uenicima i nastavnicima. U Ispitnom katalogu su navedeni opti ciljevi ispita, opisana je struktura ispita i kroz formu ispitnih ciljeva precizno je naveden sadraj koji e se ispitivati.

4

2. PRAVILA

Svi uenici koji su izabrali raunarske mree kao izborni predmet na maturi, polagae ispit pismeno, istog dana u isto vrijeme. Ispitni materijal e biti zapakovan u posebne sigurnosne koverte (PVC), koje e se otvoriti pred uenicima neposredno prije poetka ispita. Na ispitu nije dozvoljeno sljedee ponaanje lano predstavljanje otvaranje ispitnih zadataka prije dozvoljenog vremena ometanje drugih uenika prepisivanje od drugog uenika korienje nedozvoljenog pribora oteenje ifre na test-knjiici nepotovanje znaka za zavretak ispita Tokom ispita nije doputena upotreba mobilnih telefona i drugih vannastavnih elektronskih ureaja. Dozvoljen pribor je: hemijska olovka, grafitna olovka i gumica. Uenikov rad na kraju mora biti napisan hemijskom olovkom. Nakon ispita, testovi e biti zapakovani i vraeni u Ispitni centar, gdje e se organizovati ocjenjivanje.

5

3. OPTI CILJEVI ISPITA

Maturski ispit iz RAUNARSKIH MREA treba da ustanovi da li su uenici sposobni da:razumiju osnovne pojmove o raunarskim mreama ( mrea, vor, protokol, topologija, arhitektura mree, mreni softver i sl.) razumiju princip rada raunarske mree prepoznaju probleme odravanja i administracije mree povezuju teorijska sa praktinim znanjima projektuju tj. sastavljaju raunarsku mreu od raspoloivih mrenih komponenti podese mrene parametre razlikuju mrene topologije i principe njihovog rada koriste mreni softver kao dio operativnog sistema i sistemskog softvera raunara pronalaze potrebne informacije o proizvo aima raunarskih komponenti razlikuju mrene komunikacione ure aje i razumiju njihove parametre prepoznaju i razumiju prednosti rada u mrei

Ciljevi ispita su:

da li je uenik ovladao znanjima o komponentama raunarskih mrea i principima njihovog rada provjera opte sposobnosti korienja znanja i vjetina u rjeavanju mrenih problema i zadataka provjera pravilnog korienja mrenih parametara i protokola logiko povezivanje teorijskih znanja sa praktinim primjerima projektovanje mrea i podeavanje njenih parametara uoavanje i analiza problema i izbor odgovarajueg naina rjeavanja podsticanje razliitih naina rjeavanja problema, kreativnost i fleksibilnost razmiljanja primjena znanja iz razliitih oblasti tehnike provjera znanja i vjetina neophodnih za nastavak kolovanja da li uenik zna da ,,oivi mreu da li zna kako se pravi modemska i ADSL konekcija na Internet LAN mree da li razlikuje raunarske topologije i razumije naine njihovog rada da li razumije naine rada i parametre mrenih komunikacionih ure aja da li zna traiti informacije o parametrima raunarskih mrea u udbenicima i na Internetu povezivanje znanja iz razliitih oblasti komunikacione tehnike da uenik razumije znaaj i potrebu raunarske mree u svim sverama ljudskog rada

6

4. STRUKTURA ISPITIspit traje 90 minuta.Ispit se polae pismeno i definisan je u obliku testa. Izrada testa sa pripremom traje 90 minuta. Ispit sadri dvije vrste zadataka: zadatke viestrukog izbora zadatke otvorenog tipa Zadaci zatvorenog tipa: Kod ovog tipa zadataka mogu se koristiti zadaci standardnog viestrukog izbora, zadaci tipa tano/netano, zadaci povezivanja i drugi. Kod zadataka standardnog viestrukog izbora uenik od vie ponu enih odgovora bira jedan taan. Tane odgovore treba paljivo prepisati na za to predvi ena mjesta na Listu za odgovore koji je dat uz test. Zadaci tipa tano/netano su zadaci u kojima uenik paljivo proita tvr enja i odre uje jesu li tana T ili netana N i odgovor prenosi na List za odgovore. Kod zadataka povezivanja uenik povezuje ponu ene pojmove sa lijeve i desne strane datih odgovora na osnovu postavljenog pitanja i rjeenje prenosi na List za odgovore. Zadaci otvorenog tipa: Kod zadataka otvorenog tipa rjeenje moe biti: dopuna (treba dopuniti nedovrenu reenicu, formulu ili emu) kratak odgovor rjeenje je rije, prosta reenica ili broj do koga se moe doi nakon nekoliko povezanih koraka dui odgovor do krajnjeg rezultata se dolazi rjeavanjem vie zahtjeva ili primjenom sloenijih postupaka. Maksimalan broj bodova na ispitu je od 60 do 80 bodova. Zadatke bodujemo tako to svaki nosi od 1 do 5 bodova u zavisnosti od toga da li ima ili nema djeliminog bodovanja. Netano rijeen ili neura en zadatak ne donosi negativne poene. U zadacima viestrukog izbora, tano rijeen zadatak donosi od 1 bod. U zadacima otvorenog tipa boduje se postavka zadatka, postupak rjeavanja i taan rezultat. Zadatke ovog tipa bodujemo tako to svaki nosi od 1 do 5 bodova.

Tip zadatka Zadaci zatvorenog tipa Zadaci otvorenog tipa

Broj zadataka 40-60% 40-60%

7

Nastavno gradivo podijeljeno je na 6 oblasti (podruja): P1 Uvod u raunarske mree, topologije raunarskih mrea P2 Digitalne komunikacije P3 Komunikacioni ure aji P4 Mrene arhitekture I protokoli P5 LAN mree P6 MAN I WAN mree Tabelom je data zastupljenost sadraja u strukturi ispita.Redni broj P1 P2 P3 P4 P5 P6 Zastupljenost Test (90 min) 10-20% 15-25% 15-25% 10-20% 10-20% 10-20% 100%

8

5. ISPITNI PROGRAM

P1 Uvod u raunarske mree, topologije raunarskih mreaSadraj: Uvod u mree i mrene sisteme, definicija elemenata raunarske mree, znaaj raunarske mree u ivotu i radu ljudi, prednosti rada u mrei, pojmovi koji se koriste u mreama, potreban hardver i softver za ulazak u mreu, parametri raunarskih mrea. Podjela mrea po razliitim kriterijima LAN, MAN i WAN mree, upravljive i neupravljive, ine i beine mree, proste i sloene mree. Mree ravnopravnih raunara i klijent-server mree. Naini povezivanja raunara u mreu,direktno i indirektno povezivanje. Difuzne mree. Mree sa komutacijom. Komutacija linije poruke i paketa. Povezivanje vie mrea, vorita u mrei, prenos podataka u mrei. Definicija pojma topologije, vrste topologija zvijezda, prsten, magistrala, vietakasta topologija, stablo. Topologija sa potpunim povezivanjem, principi rada navedenih topologija, prednosti i nedostaci navedenih raunarskih topologija. Tehnika difuznog prenosa kod razliitih topologija. Primjeri raunarskih topologija iz prakse. Nabrajanje i opisivanje naina rada takvih mrea. Opis i klasifikacija raunarske mree u naoj koli. Uenik pokazuje da umije da: 1. objasni pojam raunarske mree, razumije prednosti rada u mrei kao i ulogu i znaaj raunarske mree u savremenom ivotu 2. opie i razlikuje potreban hardver i softver za rad u razliitim vrstama mrea 3. nabroji, razumije i objasni pojmove koji se koriste u raunarskim mreama 4. objasni parametre raunarskih mrea 5. opie kriterije podjele mrea, nabraja vrste mrea po razliitim kriterijima i razumije razliku izme u mree ravnopravnih raunara i klijent-server mree 6. skicira ematski razliite vrste topologija i razumije nain njihovog rada kao i njihove prednosti i nedostatke 7. objanjava tehniku difuznog prenosa kod vie vrsta topologija 8. opie razliite mrene topologije iz prakse, uoi naine rada terminala i komunikacionih ure aja i razumije nain i oblik prenoenja podataka u mrei 9. zna da klasifikuje raunarsku mreu u naoj koli po vie razliitih kriterija, razumije nain njenog rada i skicira je blokovski. Uoava kako se povezuje vie LAN mrea u jednu cjelinu 10. zna da izabere odgovarajue hardverske i softverske komponente koje ine jednu raunarsku mreu 11. zna da klasifikuje Internet raunarsku mreu po razliitim kriterijima i topologiji 12. razumije pojam difuzne mree, navodi primjere iz prakse i uoava dijelove-module mree 13. razumije pojam komutirane mree, navodi primjere iz prakse i uoava razliku izme u komutacije linije, poruke i paketa.

9

P2 Digitalne komunikacijeSadraj: Pojam raunarskih digitalnih komunikacija. Osnovni pojmovi komunikacijainformacija, poruka, signal, komunikacija, telekomunikacija, jezik, medijum za prenos podataka, kanal za prenos podataka, irina kanala, brzina prenosa, um Elementi sistema za raunarske komunikacije predajnik, kanal, prijemnik Dupleksni, poludupleksni I simpleksni prenos, primjeri iz prakse za sve vrste prenosa Analogni I digitalni prenos, prednosti I razlike. Karakteristike analognog i digitalnog prenosa Sinhroni i asinhroni prenos Bit parnosti za detekciju signala greke, pojam parnosti, generatori parnosti i neparnosti Bps, baud, definicija jedinica za brzinu prenosa u komunikacijama, standardne brzine u telekomunikacijama. Uticaj propusne moi kanala na brzinu prenosa kao i odnosa S/N signal/ um Modulacija i demodulacija pri prenosu podataka, pojam i potreba modulacije, vrste modulacija, princip rada modema i uloga u raunarskim mreama Kodiranje i dekodiranje, pojam i potreba viestrukog kodovanja i dekodovanja. Vrste kodera i dekodera, princip rada, praktini primjeri digitalnog prenosa i digitalnog kodovanja Multipleksiranje pri prenosu podataka, vrste multipleksiranja, potreba multipleksiranja, primjena multipleksiranja u praksi Moderne digitalne raunarske komunikacije, ADSL tehnologija, digitalna televizija, digitalni sateliti, digitalne centrale, digitalne sloene mree. Prednosti i primjene ADSL-a. Super brzi Internet. Uenik pokazuje da umije da: 1. ocjenjuje vanost savremenih dostignua u raunarskim komunikacijama 2. razlikuje pojam komunikacije od telekomunikacije, razumije onovne pojmove u komunikacijama 3. skicira osnovnu blok emu sistema za prenos podataka i razumije nain njenog rada 4. razlikuje oblike prenosa poruka-dupleks, poludupleks i simpleks veza 5. razlikuje serijski i paralelni prenos poruka po brzini prenosa, uoava prednosti i primjenu serijskog i paralelnog prenosa 6. razumije osobine analognog i digitalnog prenosa 7. razlikuje sinhroni od asinhronog prenosa 8. definie bit parnosti i neparnosti kao bit kojim se vri detekcija signala greke kod digitalnog prenosa 9. razlikuje jedinice za brzinu prenosa podataka, zna kako se moe poveati brzina prenosa podataka 10. razumije zato se vri modulacija signala pri prenosu na daljinu tj. razumije potrebu modulacije-demodulacije, kao dualne obrade signala pri prenosu na daljinu 11. razlikuje i zna kako se vri viestruko kodovanje u digitalnom prenosu, objanjava pojam kriptografije i statistikog kodovanja 12. razumije pojam i potrebu multipleksiranja, nabraja primjere vremenskog i frekventnog multipleksa u praksi 13. koristi ADSL Internet i njegove usluge, kreira konekcionu datoteku za Internet i podeava parametre mree 14. upore uje modemski i ADSL Internet po pitanju brzine i usluga

10

P3 Komunikacioni ure ajiSadraj: Pojam prenosnog puta, kanali za prenos podataka, klasifikacija prenosnih puteva u raunarskim mreama ini i beini kanali za prenos podataka , primjeri prenosnih kanala u konkretnim raunarskim mreama, Upredene parice, koaksijalni kablovi i optiki kablovi, pregled uporednih karakteristika Pojam beinog prenosa, zemaljske radio veze, mikrotalasne veze, radio-difuzija, satelitske mikrotalasne veze, infracrveni i laserski prenos infrared i bluetooth, beini telefon, mobilna telefonija Beine WIRELESS mree, potreban hardver i softver za realizaciju mree Uloga i potreba komunikacionih ure aja u raunarskim mreama, vrste i podjela komunikacionih ure aja, pojam interfejsa-INTERFACE, Mrena kartica, vrste, portovi, nain rada, hardverska i softverska instalacija mrene kartice Modem, nain realizacije, podjela-interni, eksterni, funkcija, nain rada, parametri modema Multiplekseri, blok ema multipleksera, nain rada, lokalni i globalni multiplekser Koncentratori, vrste koncentratora, princip rada, slinost sa multiplekserom, primjena koncentratora u praksi Most i preklopnik - BRIDGE and SWITCH, nain rada, vrste, pore enje sa ostalim komunikacionim ure ajima Ruter, vrste, princip rada rutera, portovi, nain povezivanja u raunarsku mreu, instalacija i konfigurisanje rutera Vratnice GATEWAY, princip rada, naini realizacije, upore ivanje sa ostalim komunikacionim ure ajima Uenik pokazuje da umije da: 1. razlikuje fiksni i beini put za prenos podataka 2. uoava prednosti optikog vlakna u odnosu na ostale prenosne medije po vie kriterija, razumije parametre inih prenosnih medija, zna da uporedi karakteristike razliitih prenosnih medija 3. razumije prednosti i nedostatke beinog prenosa kao i potreban hardver i softver za WIRELESS komunikaciju 4. objanjava ulogu, vrste i principe rada komunikacionih ure aja 5. instalie mrenu karticu u raunaru 6. instalie, testira modem i napravi konekcionu datoteku za DIAL-UP Internet 7. navodi tipove multipleksera i koncentratora i zna njihovu primjenu u raunarskim mreama, razlikuje vremenski i frekvencijski multipleks 8. zna ulogu mosta i preklopnika u LAN mreama 9. prepoznaje ruter i njegovu funkciju u raunarskim mreama, zna da povee ruter sa spliterom i raunarom, zna da konfigurie ruter i mreno podesi njegove parametre 10. razumije ulogu GETEWAY-a u uspostavljanju veze izme u dvije nekompatibilne mree, razumije softversku realizaciju vratnice 11. razumije pojam INTERFACE-a kao hardverskog i softverskog reenja koje omoguava povezivanje dva sistema razliitih karakteristika 12. razlikuje nove raunarske tehnologije koje se zasnivaju na brzim ADSL komunikacionim linijama

11

P4 ProtokoliSadraj: Protokoli, mrena arhitekture, sastav mrene arhitekture, oblici arhitekture, entitet, sistem, PDU-protokolska jedinica podataka, hijerarhijska i distribuirana arhitektura, mehanizam prenosa podataka, Troslojni model, osnovni elementi komunikacije, slojevi, sloj pristupa mrei, sloj transporta, sloj aplikacija, SAP take pristupa uslugama, problemi po slojevima Mreni protokoli, pojam mrenog protokola, osobine i elementi mrenog protokola, funkcije protokola, nivoi organizacije mrene komunikacije, mrena arhitekturu i komuniciranje u mrei na bazi protokola OSI referentni model, funkcija OSI modela, slojevi modela, fiziki sloj, sloj veze, sloj mree, transportni sloj, sloj sesije, sloj prezentacije, korisniki sloj, prenos podataka u OSI modelu, Standardizacija mrea, standardizacija u oblasti telekomunikacija, standardizacija Interneta, Protokol sloja veze (HDLC), namjena, vrste stanica, konfiguracije veze, naini rada, format HDLC rama, poetak i kraj rama, vrste ramova, Protokol sloja mree (X.25), frame relay tehnika Uenik pokazuje da umije da: 1. Uoava znaaj protokola u razmjeni informacija, razlikuje osnovne pojmove protokola 2. Razlikuje elemente arhitekture mree, skicira generalnu mrenu arhitekturu, skicira komuniciranje u mrei na bazi protokola 3. Objanjava koncept troslojnog modela, navodi slojeve i objanjava ulogu pojedinih slojeva, razlikuje funkcije slojeva 4. Objanjava ulogu i znaaj OSI modela, nabraja slojeve i objanjava ulogu pojedinih slojeva, razlikuje funkcije slojeva 5. Razumije i nabraja prednosti standardizacije, navodi zadatke standardizacije 6. Nabraja i razlikuje protokole koji su danas u upotrebi, navodi njihove karakteristike, prednosti i nedostatke 7. Razlikuje protokole po slojevima, skicira ramove po slojevima i protokolima

12

P5 LAN mreeSadraj: LAN, pojam, osobine, elementi, arhitektura protokola LAN mree, medijumi, opsezi rada, osnovni i transponovani opseg, osobine osnovnog i transponovanog prenosa, organizacija LAN mrea, korelacija izme u LAN protokola i OSI modela Topologije: prsten - karakteristike, repetitori, stanja repetitora, prednosti i nedostaci, bitska duina prstena, povezivanje prstenova, magistrala: karakteristike, prednosti i nedostaci, medijumi, stablo: karakteristike, prednosti i nedostaci, medijumi, prenos ramova, zvijezda: zvjezdasta spojnica, karakteristike, prednosti i nedostaci, medijumi Protokoli za pristup medijumu, kolizija, mree sa statikom i dinamikom dodjelom kanala, centralizovana i decentralizovana mrea, algoritmi za dodjelu kanala, Aloha: brzina, iskorienost, CSMA: perzistentni, neperzistentni, sa detekcijom kolizije, stanja CSMA protokola Fiziki sloj IEEE802 referentnog modela, oslukivanje i emitovanje, adresa i struktura adrese, prenosni medijumi, magistrala sa etonom, format rama, prsten sa etonom Sloj konrole pristupa: tehnika kontrole pristupa, naini realizacije kontrole pristupa, reavanje kontrole pristupa Sloj logike kontrole veze podataka: pojam sloja logike kontrole veze podataka, orijentacija i mogunosti Klijent server model, klijent, server, vrste servera, peer to peer, Operativni sistemi LAN mrea, podjela Uenik pokazuje da umije da: 1. definie pojam LAN mree, objanjava osobine LAN mree, nabraja elemente LAN mree 2. definie arhitekturu protokola LAN mree, objanjava organizaciju LAN mrea, nabraja nivoe 3. navodi korelaciju izme u LAN protokola i OSI modela 4. definie topologiju LAN mree, navodi probleme kod LAN topologije i zna kako se reavaju, 5. nabraja i definie prenosne medijume, razlikuje ih i objanjava njihove karakteristike 6. definie sloj konrole pristupa, definie pojam tehnike kontrole pristupa, nabraja naine realizacije kontrole pristupa, objanjava kako u praksi moe rijeit kontrolu pristupa 7. Skicira blokovsku raunarsku LAN mreu, rauna ukupan broj veza u topologiji me usobno povezanih raunara

13

P6 WAN mreeSadraj: WAN, tipovi, standardi, princip rada, pojam globalne mree, osnovne komponente, topologije podmrea, beine mree, beini putevi, zemaljske radio veze, mikrotalasne veze, radio difuzija, satelitske mikrotalasne veze, standardi beinih mrea Internet, prenos podataka mreom, fizike veze izme u ure aja mree, pojam Interneta, primjeri mrea, elektronska pota, prenos fajlova, ukljuivanje na udaljeni raunar, diskusione grupe, WWW, priaonicu, ICQ usluge, programi za pretraivanje, linkovi, veb-ita (browser), struktura veb stranice, pretraivai veba-a, struktura elektronskog pisma Povezivanje raunara na internet, fiziko povezivanje raunara, postupak registracije korisnika, instaliranje komunikacionih programa, nivoi isporuioca Internet usluga, uloga administratora lokalne mree, parametre za obraun korienih usluga, usluge isporuioca Internet usluga TCP/IP protokol, funkcija i okruenje TCP/IP protkola, sloj aplikacije, sloj transporta, sloj interneta, sloj pristupa mrei, IP protokol, format IP datagrama, organizacija i adresiranje na Internetu, simbolika i numerika adresa, vrste IP adresa, formati IP adresa, adresiranje sa klasama, adresiranje bez klasa

Uenik pokazuje da umije da: 1. objasni znaaj povezivanja raunara i razlikuje naine komunikacije izme u raunara i naine pristupa Internetu, postupke povezivanja i adresiranja na internetu 2. razlikuje i koristi osnovne servise Interneta 3. objasni koncept veb-itaa i opie osnovne postupke korienja veb-itaa, identifikuje WEB adresu u odnosu na druge adrese; 4. objasni koncept pretraivaa interneta i opie osnovne postupke korienja pretraivaa interneta 5. koristi programe za elektronsku potu 6. prepozna tipove softvera koji mogu otetiti raunar (softver), objasni znaaj i nabroji naine zatite podataka 7. Uoava razliku izme u ine i beine komunikacije, uoava brzine prenosa podataka u WLAN mreama, rangira i procijenjuje probleme pri radu u globalnom okruenju 8. Izdvaja i formulie najefikasnije naine zatite kod raunarskih mrea 9. Odabira i provjerava nain konfigurisanja mrene kartice pomou IP adrese, objanjava fiziko povezivanje raunara, postupak registracije korisnika, instaliranje komunikacionih programa 10. Razumije razliite vrste konekcija i nain njihovog podeavanja, konektuje se u beinu mreu, razlikuje vrste konekcija na Internet

14

6. Primjer testa sa emom za bodovanjeVrijeme rada: 90 minuta U zadacima od 1 do 20 samo po jedan odgovor je taan. Na list za odgovore obiljeite znakom X jedan taan odgovor od ponu enih.

1.

Raunarske mree se dijele na LAN, MAN i WAN po kriterijumu: a) pouzdanosti b) prenosa podataka c) rastojanja d) upravljivosti1 bod

2.

Klijent-server mrea je: a) prosta mrea b) modemska mrea c) mrea ravnopravnih raunara d) upravljiva mrea1 bod

3.

Koja je jedinica za brzinu prenosa podataka ? a) Bajt b) Bit c) bps d) kHz1 bod

4.

Obrada signala kojom se korisni signal prebacuje iz osnovnog u transponovani opseg zove se: a) kodovanje b) modulacija c) multipleksiranje d) odmjeravanje1 bod

15

5.

Raunarska mrea na slici kao komunikacioni kanal koristi:

a) koaksijalno kablo b) optiko kablo c) talasovod

d) telegonsko kablo-upredene parice1 bod

6.

Koji prenosni vod ima podataka? a) Bakarno kablo b) Koaksijalno kablo c) Optiko kablo d) Upredene parice

najveu

brzinu

prenosa

raunarskih

1 bod

7.

ADSL konekcija u raunaru se vri pomou: a) Grafike kartice b) Modemske kartice c) Mrene kartice d) Zvune kartice1 bod

8.

GATEWAY se korisi da: a) Povee mree koje rade na razliitim operativnim sistemima b) Povee mree koje rade na razliitim protokolima c) Uspostavi mrenu barijeru na ulazu LAN mree d) Zatiti mreu od raunarskih virusa1 bod

9.

Razlika izme u bridge-a i switch-a je u: a) funkciji koju obavljaju b) parametrima c) brzini rada d) vrsti i broju mrea koje mogu da poveu1 bod

16

10.

Topologija u obliku zvezde koristi kao komunikacioni ure aj: a) Bridge b) Gateway c) Hub d) Router1 bod

11.

Koji je port prikazan na slici: a) AGP b) HDMI c) RS232 d) UTP

1 bod

12.

OSI referentni model je definisan sa: a) 2 sloja b) 3 sloja c) 5 slojeva d) 7 slojeva1 bod

13.

Koja binarna kombinacija predstavlja poetak i kraj rama kod HDLC protokola? a) 00001111 b) 00111100 c) 01111110 d) 00110011001 bod

14.

Za komunikaciju klijenata sa MAIL serverom koristi se protokol: a) ftp b) http c) ip d) POP31 bod

15.

Osnovne topologije u lokalnim mreama su: a) magistrala i prsten b) magistrala i zvijezda c) prsten i stablo d) stablo i zvijezda1 bod

17

16.

Koji je od sljedeih programa namijenjen za elektronsku potu: a) Mozilla b) Outlook Express c) Word d) Word Pad1 bod

17.

Koja je od sledeih adresa ispravna IP adresa raunara ? a) 192.168.1.20 b) 192@12@123@1 c) 1921681254 d) 192-168-1-291 bod

18.

Raunarska mrea na slici je: a) LAN mrea b) Modemska mrea c) Prosta mrea d) WAN mrea1 bod

19.

ta predstavlja skola u adresi skola@abcoo.org? a) Ime mail servera b) Ime provajdera c) Korisniko ime d) Transfer protokol1 bod

20.

Koji od navedenih sufiksa se, u internet adresi, koristi da oznai organizaciju koja se bavi biznisom? a) com b) edu c) mil d) org1 bod

18

Na listu za odgovore uz redni broj zadatka obiljeiti znakom X da li je data tvrdnja tana (T) ili netana (N). 21. Mrea sa komutacijom linije ima sledee osobine: a) Komutator je elektronski ili elektromehaniki ure aj b) Komutator pamti poruku c) Mrea sa komutatorom omoguava multikasting d) Mrea se koristi kod telefonskog saobraaja

T/N T/N T/N T/N4 boda

22.

Osobine optikog kabla su: a) Mala teina b) Malo slabljenje c) Tea montaa d) Veliki propusni opseg

T/N T/N T/N T/N4 boda

23.

Raunarska mrea na slici je:

a) b) c) d)

LAN mrea Klijent-server mrea tampa u mrei je Komunikacioni ure aj u mrei je ruter

T/N T/N T/N T/N4 boda

24.

Sledee brzine prenosa podataka pore ati od najmanje do najvee: a) 1kbps 1. ____________; b) 1Mbps 2. ____________; 3. ____________; c) 1bps d) 1Gbps 4. ____________;1 bod

Prenesi odgovor na list za odgovore. Na listu za odgovore znakom X obeljei redosljed veliina.

19

25.

Povezati linijom komunikacioni ure aj (lijevo) sa odgovarajuim portom (desno): a) Mrena kartica 1. HDMI b) Modem 2. AGP 3. RJ-45 c) Router 4. RJ-11 d) Digitalni risiver 5. PCI4 boda

Na listu za odgovore treba uz slovo koje oznaava komunikacioni ureaj u lijevoj koloni obiljeiti znakom X broj tanog odgovora iz desne kolone. 26. Povezati linijom sloj iz OSI modela sa njegovom funkcijom a) fiziki sloj 1. omoguava korisnicima na razliitim raunarima da izme u sebe uspostave sesiju (komunikaciju) b) sloj mree 2. rastavlja ulazne podatke u ramove podataka, sekvencijalno ih alje i obra uje ramove potvrivanja c) sloj sesije 3. transportuje bitove kroz komunikacioni kanal d) sloj veze 4. reava funkcije koje se esto pojavljuju ali ih ne reava svaki korisnik pojedinano 5. upravlja i kontrolie rad podmree4 boda

Na listu za odgovore treba uz slovo koje oznaava sloj OSI modela u lijevoj koloni obiljeiti znakom X broj tanog odgovora iz desne kolone. PANJA: jedan odgovor na desnoj strani je viak. 27. Spojiti ruter u blokovskoj emi koja je data na slici:

C A

RUTER

B

D E4 boda

28.

Projektovati topologiju me usobno povezanih raunara ako je na raspolaganju 5 radnih stanica? Ukupni broj dupleks veza u sistemu je_____________ linija. Dokazati.

Rjeenje:

3 boda

20

29.

Skup spektralnih karakteristika predajnih i prijemnih kanala pri frekvencijskom multipleksu zove se ___________________________________;1 bod

30.

Povezati dva ure aja A i B paralelno ako se prenosi 8 bitni binarni broj:

A31.

B2 boda

Za digitalni prenos nije bitan oblik i vrsta signala koji se prenosi zato to se u prijemniku vri primitivno odluivanje da li signal postoji ili ne. To se obavlja u sklopu koji se zove __________________________________;1 bod

32.

Ako jedan bit traje 1msec izraunati digitalnu brzinu za prenos podataka i irinu kanala za prenos ?

Rjeenje:

4 boda

33.

Potrebno je povezati 8 raunara u jednu LAN mreu. Na raspolaganju su nam jedan osmoportni i jedan etveroportni switch. Na koji nain emo ih povezati i ta nam je jo potrebno da bi ova mrea imala pristup Internetu ? Nacrtati blok emu kompletne mree sa izlaskom na Internet.

Rjeenje:

4 boda

34.

Server kojim se vri prevo enje simbolikih imena raunara u IP adrese zove se ___________ server1 bod

35.

WLAN mrea radi na __________ nivou OSI modela.1 bod

36.

Prikazati blokovski vezu PROXY servera sa LAN mreom i Internetom

Rjeenje:

4 boda

21

37.

ta se moe podesiti u boksovima koji su oznaeni strelicama na slici:

1

2

1. ________________________________ 2. ________________________________2 boda

38.

Repetitori u LAN mreama mogu biti u tri stanja: 1. ________________________________ 2. ________________________________ 3. ________________________________3 boda

39.

Od ega zavisi broj repetitora u mreama? 1. ________________________________ 2. ________________________________2 boda

40.

Nabrojati etiri zatite u raunarskoj mrei ? 1. __________________________ 2. __________________________ 3. __________________________ 4. __________________________4 boda

22

LIST ZA ODGOVORE:Uz test ete dobiti i list za upisivanje odgovora na zadatke zatvorenog tipa.

23

24

Ovo je primjer ispravno popunjenog lista za odgovore:

25

26

RJEENJA:1. Raunarske mree se dijele na LAN, MAN i WAN po kriterijumu: a) pouzdanosti b) prenosa podataka c) rastojanja d) upravljivosti1 bod

2.

Klijent-server mrea je: a) prosta mrea b) modemska mrea c) mrea ravnopravnih raunara d) upravljiva mrea1 bod

3.

Koja je jedinica za brzinu prenosa podataka ? a) Bajt b) Bit c) bps d) kHz1 bod

4.

Obrada signala kojom se korisni signal prebacuje iz osnovnog u transponovani opseg zove se: a) kodovanje b) modulacija c) multipleksiranje d) odmjeravanje1 bod

5. Raunarska mrea na slici kao komunikacioni kanal koristi:

a) b) c) d)

koaksijalno kablo optiko kablo talasovod telegonsko kablo-upredene parice1 bod

27

6. Koji prenosni vod ima podataka? a) Bakarno kablo b) Koaksijalno kablo c) Optiko kablo d) Upredene parice

najveu

brzinu

prenosa

raunarskih

1 bod

7. ADSL konekcija u raunaru se vri pomou: a) Grafike kartice b) Modemske kartice c) Mrene kartice d) Zvune kartice1 bod

8.

GATEWAY se korisi da: a) Povee mree koje rade na razliitim operativnim sistemima b) Povee mree koje rade na razliitim protokolima c) Uspostavi mrenu barijeru na ulazu LAN mree d) Zatiti mreu od raunarskih virusa1 bod

9.

Razlika izme u bridge-a i switch-a je u: a) funkciji koju obavljaju b) parametrima c) brzini rada d) vrsti i broju mrea koje mogu da poveu1 bod

10. Topologija u obliku zvezde koristi kao komunikacioni ure aj: a) Bridge b) Gateway c) Hub d) Router1 bod

11. Koji je port prikazan na slici: a) AGP b) HDMI c) RS232 d) UTP

1 bod

28

12. OSI referentni model je definisan sa: a) 2 sloja b) 3 sloja c) 5 slojeva d) 7 slojeva1 bod

13. Koja binarna kombinacija predstavlja poetak i kraj rama kod HDLC protokola? a) 00001111 b) 00111100 c) 01111110 d) 00110011001 bod

14. Za komunikaciju klijenata sa MAIL serverom koristi se protokol: a) ftp b) http c) ip d) POP31 bod

15. Osnovne topologije u lokalnim mreama su: a) magistrala i prsten b) magistrala i zvijezda c) prsten i stablo d) stablo i zvijezda1 bod

16. Koji je od sljedeih programa namijenjen za elektronsku potu: a) Mozilla b) Outlook Express c) Word d) Word Pad1 bod

17. Koja je od sledeih adresa ispravna IP adresa raunara ? a) 192.168.1.20 b) 192@12@123@1 c) 1921681254 d) 192-168-1-291 bod

29

18. Raunarska mrea na slici je: a) LAN mrea b) Modemska mrea c) Prosta mrea d) WAN mrea1 bod

19. ta predstavlja skola u adresi skola@abcoo.org? a) Ime mail servera b) Ime provajdera c) Korisniko ime d) Transfer protokol1 bod

20. Koji od navedenih sufiksa se, u internet adresi, koristi da oznai organizaciju koja se bavi biznisom? a) com b) edu c) mil d) org1 bod

Na listu za odgovore uz redni broj zadatka obiljeiti znakom X da li je data tvrdnja tana (T) ili netana (N). 21. Mrea sa komutacijom linije ima sledee osobine: a) Komutator je elektronski ili elektromehaniki ure aj b) Komutator pamti poruku c) Mrea sa komutatorom omoguava multikasting d) Mrea se koristi kod telefonskog saobraaja

T/N T/N T/N T/N4 boda

30

22. Osobine optikog kabla su: a) Mala teina b) Malo slabljenje c) Tea montaa d) Veliki propusni opseg

T/N T/N T/N T/N4 boda

23. Raunarska mrea na slici je:

a) b) c) d)

LAN mrea Klijent-server mrea tampa u mrei je Komunikacioni ure aj u mrei je ruter

T/N T/N T/N T/N4 boda

24. Sledee brzine prenosa podataka pore ati od najmanje do najvee: a) 1kbps 1. c) 1bps; b) 1Mbps 2. a) 1kbps; c) 1bps 3. b) 1Mbps; d) 1Gbps 4. d) 1Gbps;1 bod

Prenesi odgovor na list za odgovore. Na listu za odgovore znakom X obeljei redosljed veliina. 25. Povezati linijom komunikacioni ure aj (lijevo) sa odgovarajuim portom (desno): a) Mrena kartica 1. HDMI b) Modem 2. AGP c) Router 3. RJ-45 d) Digitalni risiver 4. RJ-11 5. PCIOdgovori: a - 3 1 bod b - 4 1 bod c - 3 1 bod d - 1 1 bod 4 boda

31

Na listu za odgovore treba uz slovo koje oznaava komunikacioni ureaj u lijevoj koloni obiljeiti znakom X broj tanog odgovora iz desne kolone. 26. Povezati linijom sloj iz OSI modela sa njegovom funkcijom a) fiziki sloj 1. omoguava korisnicima na razliitim raunarima da izme u sebe uspostave sesiju (komunikaciju) b) sloj mree 2. rastavlja ulazne podatke u ramove podataka, sekvencijalno ih alje i obra uje ramove potvrivanja c) sloj sesije 3. transportuje bitove kroz komunikacioni kanal d) sloj veze 4. reava funkcije koje se esto pojavljuju ali ih ne reava svaki korisnik pojedinano 5. upravlja i kontrolie rad podmreeOdgovori: a - 3 1 bod b - 5 1 bod c - 1 1 bod d - 2 1 bod

Na listu za odgovore treba uz slovo koje oznaava sloj OSI modela u lijevoj koloni obiljeiti znakom X broj tanog odgovora iz desne kolone. PANJA: jedan odgovor na desnoj strani je viak.4 boda

27. Spojiti ruter u blokovskoj emi koja je data na slici:

C A

RUTER

B

D EOdgovori: C - E 1 bod E - A 1 bod E - B 1 bod B - D 1 bod 4 boda

28. Projektovati topologiju me usobno povezanih raunara ako je na raspolaganju 5 radnih stanica? Ukupni broj dupleks veza u sistemu je 10__ linija. Dokazati.Rjeenje:

Bdv=(n*(n-1))/2=10 n-broj raunara, RS-radna stanica, Bdv-broj dupleks veza 1 bod- napisan obrazac, 1 bod-povezani raunari, 32

1 bod - taan rezultat;RS3

RS 1

RS4 RS2 RS5

3 boda

29. Skup spektralnih karakteristika predajnih i prijemnih kanala pri frekvencijskom multipleksu zove se _ plan uestanosti________;1 bod

30. Povezati dva ure aja A i B paralelno ako se prenosi 8 bitni binarni broj:

A

B2 boda

31. Za digitalni prenos nije bitan oblik i vrsta signala koji se prenosi zato to se u prijemniku vri primitivno odluivanje da li signal postoji ili ne. To se obavlja u sklopu koji se zove __ prag odluivanja____;1 bod

32. Ako jedan bit traje 1msec izraunati digitalnu brzinu za prenos podataka i irinu kanala za prenos ?Rjeenje: Vb=1/Tb=1kbps, B>=Vb= 1kHz; 1 bod - napisan obrazac za Vb, 1 bod - napisan obrazac za B, 1 bod izraunata brzina, 1 bod izraunata irina kanala 4 boda

33

33. Potrebno je povezati 8 raunara u jednu LAN mreu. Na raspolaganju su nam jedan osmoportni i jedan etveroportni switch. Na koji nain emo ih povezati i ta nam je jo potrebno da bi ova mrea imala pristup Internetu ? Nacrtati blok emu kompletne mree sa izlaskom na Internet.Rjeenje:

R1 RUTER

R5

R2

4 portni SWITCH

R6

R3

8 portni SWITCH

R7

R4

R8

1 bod uenik crta nepovezane blokove u emi, 1 bod uenik povezuje raunare u LAN mrezu, vodei rauna o broju portova komunikacionih ure aja, 1 bod uenik povezuje dva switch-a, 1 bod uenik povezuje mreu na Internet 4 boda

34. Server kojim se vri prevo enje simbolikih imena raunara u IP adrese zove se _ DNS____ server1 bod

35. WLAN mrea radi na ___3.___ nivou OSI modela.1 bod

34

36. Prikazati blokovski vezu PROXY servera sa LAN mreom i InternetomRjeenje:

INTERNET

PROXY

R1

R2

Rn

1 bod nacrtani svi blokovi eme 1 bod povezani blokovi sa dvosmjernim linijama 1 bod povezani raunari u LAN mreu 1 bod povezan PROXY server na Internet 4 boda

37. ta se moe podesiti u boksovima koji su oznaeni strelicama na slici:

1

2

1. ___ ime raunara u mrei ____ (1 bod) 2. ___ime radne grupe mree___ (1 bod)2 boda

35

38. Repetitori u LAN mreama mogu biti u tri stanja: 1. ___stanje sluanja______________ (1 bod) 2. ___stanje emitovanja___________ (1 bod) 3. ___stanje premoavanja_______ (1 bod)(odgovori se priznaju bez obzira na redosljed) 3 boda

39. Od ega zavisi broj repetitora u mreama? 1. __kanjenja____________________ (1 bod) 2. __ medijuma___________________ (1 bod)(odgovori se priznaju bez obzira na redosljed) 2 boda

40. Nabrojati etiri zatite u raunarskoj mrei ?antivirus, antispam, firewall, kriptografija, radni nalog, PROXY serverTrae se etiri odgovora i za svaki taan odgovor dobija se po jedan bod. 4 boda

36

Literatura

1.

Zoran Uroevi Raunarske mree, Udbenik za IV razred elektrotehnike kole, Beograd, 2002. Zoran Uroevi Raunarske mree i protokoli, Udbenik za III razred elektrotehnike kole, Beograd, 2004. Zoran Uroevi i Milan Savi, Prenos podataka, Udbenik za IV razred elektrotehnike kole, Beograd, 2003. Stephen Bigelow Raunarske mree, instaliranje, odravanje i popravljanje, izdanje Mikro knjige, 2004. Mark Minasi Nadogradnja i odravanje PC, izdanje Mikro knjige, 2005. dr. Boo Krstaji Administriranje raunarskih sistema, skripta, Podgorica, 2009.

2.

3.

4.

5.

6.

37