issn : 1513-0207 ข่าวสารด้านยา และ...

ปท 23 ฉบบท 2 เดอนเมษายน-มถนายน 2563 1

ขาวสารดานยาและผลตภณฑสขภาพ

http://thaihpvc.fda.moph.go.th/thaihvc/Journal/ e-mail : [email protected]

3 £ WHO signal: Tramadol กบ Hyponatraemia : new aspects of an old signal

£ สรปขาวขอมลความปลอดภยของผลตภณฑสขภาพ ประจ�าเดอนมกราคม – มนาคม 25634-5

6-8 £ PTU induce ANCA-associated vasculitis with rapidly progressive glomerulonephritis

£ Signal: Dimenhydrinate and SJS/TEN

MEDICINAL AND HEALTH PRODUCT BULLETINMEDICINAL AND HEALTH PRODUCT BULLETIN

l ปท 23 ฉบบท 2 เดอนเมษายน–มถนายน 2563

ISSN : 1513-0207

9-12

MEDICINAL AND HEALTH PRODUCT BULLETIN2

แบบรายงานเหตการณไมพงประสงค

จากการใชผลตภณฑสขภาพ

สรปรายงานเหตการณไมพงประสงค จากการใชยาระหวางป พ.ศ.2527-2560

เวบไซต Safety Alert ขาวสารดานยาและผลตภณฑสขภาพ

ปล. ทานสามารถขอรบการสนบสนนวสดจ�าเปนส�าหรบงานเฝาระวงฯ เชน บตรแพยา สตกเกอรแพยา สมดประจ�าตว G-6-PD เปนตนทอเมล [email protected] ฟร!! ไมมคาใชจายคะ หรอดาวนโหลดไดทhttp://thaihpvc.fda.moph.go.th/thaihvc/Public/Webpage/main.jsp

คณะทปรกษาเลขาธการคณะกรรมการอาหารและยารองเลขาธการคณะกรรมการอาหารและยา (ทกทาน)ผทรงคณวฒ (ทกทาน)ผเชยวชาญ (ทกทาน)ผอ�านวยการกองยทธศาสตรและแผนงาน

กองบรรณาธการ

• ดร.ภญ.พรทพย เจยมสชน• ภญ.พทรยา โภคะกล• ภญ.ศรนยา หนทม• ภก.วทยา ประชาเฉลม• ดร.ภญ.วชร รงอภรมยนนท• ภญ.ชลธชา สอนสภาพ• ภญ.พมภรณ สมกตตธรรม• ภก.ธวชชย นาคราชนยม• ภญ.พรกนก จนทรข�า• ภญ.รชน มงเมอง

วตถประสงค เพอเผยแพรขอมลขาวสารและใหความรเกยวกบผลตภณฑสขภาพ โดยเฉพาะขอมลดานความปลอดภยของผลตภณฑสขภาพและขอมลใหมๆ ทเกยวของใหแกบคลากรทางการแพทย และสาธารณสขเพอใชประโยชนทวไป

กองยทธศาสตรและแผนงานส�านกงานคณะกรรมการอาหารและยา

88/24 ถ.ตวานนท ต.ตลาดขวญ อ.เมอง จ.นนทบร 11000โทร 0-2590-7288, 0-2590-7253, 0-2590-7307โทรสาร 0-2591-8457กองบรรณาธการ

สวสดผ อ านทกท านและขอสวสดวนป ใหม ไทยหรอ วนสงกรานต ประจ�าปพทธศกราช 2563 ทเพงผานพนไป แมวาปนอาจไมไดมงานรนเรงดงเชนทกป เนองดวยการระบาดของไวรสโควด-19 ท�าใหวถชวตของประชากรชาวไทยในชวงนเปลยนแปลงไป หลายทานอาจจ�าเปนตองอยบานมากขน และหลายทานอาจตองท�างานมากขนเพอลดการแพรระบาดของไวรสดงกลาว ดงเชนพนองชาวบคลากรทางการแพทยทกทาน กองบรรณาธการจงขอสงก�าลงใจใหบคลากรทางการแพทยรวมถงเจาหนาททเกยวของในการปฏบตงานทกทาน และขอใหผอานทกทานปลอดภยและมสขภาพทแขงแรงคะ ส�าหรบวารสารฉบบนยงคงมเนอหาหลากหลายใหทานตดตามเชนเดม เรมดวยรายงานสญญาณอนตรายจากองคการอนามยโลกเกยวกบยา Tramadol กบภาวะ Hyponatraemia ซงในประเทศไทยยงไมพบรายงานอาการดงกลาว ตอดวยสรปขาวทนาสนใจเกยวกบความปลอดภย ในรอบ 3 เดอนทผานมา โดยไดคดสรรเรองทเกยวของกบผลตภณฑในประเทศไทยมาใหทกทานไดทราบ ส�าหรบคอลมนกรณศกษาและสอบสวนโรคเปนเรองเกยวกบรายงานผปวยทไดรบยา PTU ซงเหนยวน�าใหเกดภาวะ ANCA-associated vasculitis with rapidly progressive glomerulonephritis และปดทายดวยบทความเกยวกบการตรวจจบสญญาณอนตรายจากการใชยา dimenhydrinate กบการเกดผนแพยารนแรง SJS/TEN ทพบในฐานขอมล Thai Vigibase สดทายนกองบรรณาธการหวงวาผอานทกทานจะไดประโยชนจากบทความในวารสารฉบบน และขอใหทกทานมความสข มสขภาพกายและใจทแขงแรง คดหวงสงใดขอใหสมดงความมงมาดปรารถนาทกประการ

บทบรรณาธการ



Tramadol ไดรบอนมตทะเบยนผลตภณฑยาในประเทศไทย(สถานะคงอย)จ�านวน17ต�ารบฐานขอมลThaiVigiBaseไมพบรายงานการเกดภาวะ hyponatraemia/SIADH จากการใชยาtramadol การเกดภาวะโซเดยมในเลอดต�าจากการใชยา tramadol เปนเพยงสญญาณเตอนทเกดจากการวเคราะหขอมลรายงานในฐานขอมลWHOVigibaseถงวนท4กมภาพนธ2561ซงขอมลดงกลาวอาจเปลยนแปลงไดเมอไดรบรายงานเพมผปฏบตงานควรระมดระวงการน�าขอมลดงกลาวไปใช ศนยเฝาระวงความปลอดภยดานผลตภณฑสขภาพเผยแพรขอมลนเพอใหเกดความตระหนกในความเสยงดงกลาวจากยาtramadolเทานน

ขอมลประเทศไทย(2,3)รายงานจากฐานขอมล WHO Vigibase(1)

1. SaraHult.Tramadolandhyponatraemia -newaspectsofanoldsignal.Signal2019:1-11.

2. ระบบคนหาขอมลผลตภณฑยา [ฐานขอมลออนไลน].นนทบร: ส�านกงานคณะกรรมการอาหารและยากระทรวงสาธารณสข[วนทเขาถง19มนาคม2563].ทมา: http://pertento.fda.moph.go.th/FDA_SEARCH_DRUG/SEARCH_DRUG/FRM_SEARCH_DRUG.aspx

3. ThaiVigibase[Databaseontheinternet]Nonthaburi:HealthProductVigilanceCenter,FoodandDrugAdministration,Thailand;c1994-2019,tramadol;[citeDec.17,2019].Availablefrom:http://thaihpvc.fda.moph.go.th/thaihvc/index.jsf

WHOUppsalaMonitoring Center (WHO-UMC) รายงานการตรวจพบสญญาณความเสยงในการเกดภาวะโซเดยมในเลอดต�า(hyponatraemia;HN)จากการใชยาtramadolซงจดเปนยาในกลมopioidanalgesicทใชในการรกษาอาการปวดระดบปานกลางถงรนแรงภาวะโซเดยมในเลอดต�าเปนภาวะทมระดบโซเดยมในเลอดนอยกวา135mmol/Lและอยในระดบรนแรงเมอระดบโซเดยมในเลอดนอยกวา 125mmol/L พบไดทวไปในผสงอาย ผทพกรกษาตวในโรงพยาบาลและมโรครวม อกทงยงไดรบยาหลายชนด อาการไดแกคลนไสปวดศรษะการรบรลดลงชกไมรสกตวสมองบวมและโคมาซงในปค.ศ.2016คณะกรรมการPharmacovigilanceRiskAssesmentCommittee(PRAC)แหงสหภาพยโรปไดมการทบทวนขอมลสญญาณความเสยงในการเกดภาวะโซเดยมในเลอดต�าและการเกดภาวะsyndromeof inappropriateantidiuretichormonesecretionหรอSIADHจากการไดรบยาtramadolไปแลวแตขอมลรายงานทพบนนไมสามารถบอกถงความสมพนธดงกลาวได(1)

จากฐานขอมลของWHOVigibaseพบการรายงานการเกดhyponatraemia/SIADHจากยาtramadolจ�านวน278ฉบบจาก24ประเทศคดเลอกมาพจารณาทละฉบบจ�านวน118ฉบบพบวามขอมลอายผปวย จ�านวน 111 ฉบบ อยในชวงระหวาง20-106ป(มธยฐาน77ป)ในจ�านวนนมผปวยอายนอยกวา65ปเพยง35รายเปนเพศหญง83รายเพศชาย34รายและไมทราบอก 1 ราย มการรายงานขอมล time-to-onset ของการเกดเหตการณจ�านวน 106 ฉบบ พบวาเกดเหตการณภายใน 1 วนจ�านวน21รายเกดภายใน2-7วนจ�านวน56รายเกดภายใน8-14วนจ�านวน15รายเกดภายใน15วน-1เดอนจ�านวน8รายและเกดในระยะเวลามากกวา1เดอนจ�านวน6รายภายหลงพบเหตการณไมพงประสงคพบวา 79 ราย ทหยดใชยาแลวอาการดขน เมอพจารณารายการยาทผ ปวยไดรบพบวาเปนรายงานทมยาtramadolเปนยาทสงสยเพยงรายการเดยวจ�านวน63ฉบบและเปนรายงานทมยาอนทสงสยรวมจ�านวน55ฉบบยาทสงสยรวมเชนยาขบปสสาวะกลมthiazideยากลมprotonpumpinhibitorsและยากลมangiotensinIIantagonists

WHO signal: Tramadol กบ Hyponatraemia : new aspects of an old signal

เอกสารอางอง

3


ขาวเกยวกบการเรยกคนผลตภณฑ

1. Convex two-piece skin barriers (Natura /Surfit/Com-

bihesive Wafers) for use with ostomy bags – recall due

to risk of stoma injury, bleeding and leakage under the

skin barrier (MDA/2020/002)

GOV.UKของสหราชอาณาจกรแจงการเรยกคนเครองมอแพทย

Natura /Surfit /Combihesive Wafers ทใชกบถงหนาทอง

(ostomy bag) ของบรษทผผลต ConvaTec เนองจากเครองมอ

มรแปนทวารเทยมนอกจดศนยกลาง(off-centrestarterhole)ท�าให

เสยงตอการไดรบบาดเจบทชองทองการเกดเลอดออกและการรวไหล

โดยมรายละเอยดของเครองมอแพทยทได รบผลกระทบดงน

SurFit™/Combihesive™ Wafers ผลตในระหว างเดอน

February2017-September2018

• System92SecureMoldableConvex

Durahesive™Wafer

• System92SecureDurahesiveWafer

withConvex

ขอมลประเทศไทย : พบการขนทะเบยนเครองมอแพทยดงกลาวดงน

- บรษทดเคเอสเอช (ประเทศไทย) จ�ากด แจงวาไมมการน�า

เขาผลตภณฑทไดรบผลกระทบเขามาจ�าหนายในประเทศไทย

- บรษท คอนวาเทค (ประเทศไทย) จ�ากด ไดมการน�าเขา

ผลตภณฑทไดรบผลกระทบเขามาจ�าหนายในประเทศไทย ทงน

บรษทฯไดมการท�าจดหมายแจงเตอนผทเกยวของแลว

[Ref:https://sl.moph.go.th/ZmuS3QyN]

สรปขาวขอมลความปลอดภยของผลตภณฑสขภาพ ประจ�าเดอน มกราคม – มนาคม 2563

2. Regulator recalls medicine used to treat myomas

MHRAสหราชอาณาจกรไดประกาศเรยกคนยาulipristalacetate(ESMYA 5MG TABLETS) จากผปวยสถานพยาบาล และผจดจ�าหนาย เนองจากอยในระหวางการทบทวนของคณะกรรมการพจารณาความปลอดภยดานยาของสหภาพยโรป (PRAC) เกยวกบความเสยงของการเกดภาวะตบพการ(liverinjury)

ขอมลประเทศไทย : รายงานเหตการณไมพงประสงคจากฐานขอมลThaiVigibaseพบรายงานทงหมด6ฉบบโดยไมพบรายงานliverinjuryแตพบรายงานดงตอไปนคอSGOTincreased2ฉบบ,SGPTincreased2ฉบบ,hepaticenzymesincreased,flatulence,myalgia,oedemanos,และheadache เหตการณละ1ฉบบ(รายงาน1ฉบบอาจมเหตการณไมพงประสงคมากกวา1เหตการณ)พบการขนทะเบยน1ต�ารบซงขณะนบรษทไดมหนงสอถงบคลากรทางการแพทยเพอแจงการเรยกคนผลตภณฑดงกลาวโดยสมครใจ(voluntaryrecall)แลว

[Ref:1.https://sl.moph.go.th/PqGW2JM 2.https://sl.moph.go.th/0eAalsVD 3.https://sl.moph.go.th/va_SrpcmO]

3. All Ranitidine Products (Zantac): Press Release -FDA Requests Removal

US.FDAแจงถอนผลตภณฑยาranitidineทงหมดออกจากทองตลาดเนองจากผลการตรวจสอบพบการปนเปอนของสาร N-Nitrosodi-methylamine (NDMA; ซงเปนสารกอมะเรง) ในยา ranitidineเพมสงขนภายใตสภาวะการเกบรกษาปกตและจะเพมสงขนเมอเกบไวในทอณหภมสงและยงพบอกวาผลตภณฑยาทมการผลตและมอายมากกวาจะพบการปนเปอนมากกวาทผลตในภายหลง

ขอมลประเทศไทย : ขอมลUS.FDAสอดคลองกบผลวเคราะหจากหองปฏบตการของกรมวทยาศาสตรการแพทย ส�านกงานคณะกรรมการอาหารและยาจงแนะน�าใหบรษทเรยกคนยา Ranitidineรปแบบยาเมด ส�าหรบรบประทานทกทะเบยนต�ารบยา และทกรนการผลตรวมทงยาฉดทงหมดยกเวนบางทะเบยนต�ารบยา โดยผรบอนญาตทงผลตและน�าเขาทมทะเบยนยา Ranitidine ไดสมครใจเรยกเกบคนยาจากทองตลาดแลว

[Ref:https://sl.moph.go.th/02X5MFB]


ขาวเกยวกบการสอสารขอมลความปลอดภย

1. Restrictions in use of cyproterone due to meningioma risk

คณะกรรมการทางดานความปลอดภยPharmacovigilanceRisk

Assessment Committee (PRAC) ของหนวยงาน European

MedicinesAgency(EMA)ของสหภาพยโรปไดแนะน�าวาควรใชยา

cyproterone ขนาดตงแต 10mg/day เฉพาะกรณ androgen-

dependentconditionsเชนภาวะขนดก(hirsutism)ศรษะลาน

แบบพนธกรรม(androgenicalopecia)สวและผวหนงมนมากเกนไป

(seborrhoea)เมอใชวธการรกษาอนหรอยาในขนาดทต�ากวาไมไดผล

รวมทงใชยานเฉพาะเพอลดการกระตนแรงขบทางเพศ (sexdrive)

ในชายทมความผดปกตทางเพศเมอการรกษาดวยวธอนไมเหมาะสม

ค�าแนะน�านเกดขนหลงจากการทบทวนความเสยงเนองอกในสมอง

(meningioma)กบการการใชยาcyproteroneทงนอาการดงกลาว

เกดขนไดนอยมาก (rare) คอ 1-10 คน ตอ 10,000 คน โดย

จะขนอยกบขนาดและระยะเวลาทผปวยไดรบยาความเสยงดงกลาว

จะเพมขนตามปรมาณยาสะสมทผปวยไดรบขอมลทมอยในปจจบนน

ไมไดระบวาความเสยงดงกลาวเกยวของกบการใชยาcyproterone

ขนาด1–2mgรวมกบethinylestradiolหรอestradiolvalerate

ซงใชในการรกษาสว hirsutism ใชเปนยาคมหรอฮอรโมนทดแทน

อยางไรกตามPRACใหระมดระวงการใชยาดงกลาวในผทมหรอเคย

มประวตเปนmeningioma

ขอมลประเทศไทย : รายงานเหตการณไมพงประสงคจากฐาน

ขอมลThaiVigibaseไมพบอาการmeningiomaจากการใชยาท

มสวนประกอบcyproteroneพบการขนทะเบยนผลตภณฑดงกลาว

ในประเทศไทยดงน

• ยาcyproteroneacetateขนาด50mgจ�านวน2ต�ารบ

• ยา cyproterone acetate 2mg และ ethinylestradi-

ol0.035mgจ�านวน25ต�ารบ

[Ref:https://sl.moph.go.th/1mYntQPm]

2. Macrolide antibiotics early in pregnancy tied to birth

defects

TheNewYorkTimesไดรายงานผลการศกษาวจยทตพมพใน

British Medical Journal (BMJ) โดยใชขอมลเดกจ�านวนกวา

180,000 คนพบวาการใชยาปฏชวนะในกลมmacrolides ไดแก

erythromycin, clarithromycin หรอ azithromycin ในระยะ

ไตรมาสแรกของการตงครรภเกยวของกบการเพมความเสยงในการ

เกดทารกวรป(birthdefect)เมอเปรยบเทยบกบการใชยาpenicillin

โดยความเสยงของbirthdefectเกยวของกบระบบประสาท(nervous)

หวใจและหลอดเลอด(cardiovascular)ทางเดนอาหาร(gastroin-

testinal) อวยวะสบพนธ (genital) หรอ ปสสาวะ (urinary)

โดยความเสยงจะสงสดในระบบcardiovascularการศกษาดงกลาว

ไดมการควบคมปจจยกวนทเกยวของกบ birth defect ไดแก

การดมแอลกอฮอลการใชยาเสพตดทผดกฎหมายการสบบหรความดน

โลหตสงและโรคเบาหวาน

ขอมลประเทศไทย : รายงานเหตการณไมพงประสงคจาก

ฐานขอมล Thai Vigibase ไมพบการเกดความผดปกตแตก�าเนด/

ทารกวรปจากการใชยาทมสวนประกอบerythromycin,clarithro-

mycin หรอ azithromycin และพบการขนทะเบยนผลตภณฑดง

กลาวในประเทศไทยดงน

• ยาerythromycinจ�านวน112ต�ารบ

• ยาclarithromycinจ�านวน18ต�ารบ

• ยาazithromycinจ�านวน26ต�ารบ

[Ref:https://sl.moph.go.th/PqWlcRZH]

3. Singulair (montelukast) and All Montelukast Generics:

Strengthened Boxed Warning - Due to Restricting Use

for Allergic Rhinitis

USFDAก�าลงพจารณาเพมขอความค�าเตอนลงในสวนBoxed

Warning เกยวกบความเสยงของการเกดเหตการณไมพงประสงค

อยางรายแรงดานจตและประสาทเชนความคดฆาตวตายในเอกสาร

ก�ากบยาmontelukastของผผลตทกบรษทอยางไรกตามเหตการณ

ไมพงประสงคดงกลาวมปรากฏในเอกสารก�ากบยาของประเทศ

สหรฐอเมรกาแลว ในสวนของ Adverse Effects ในหวขอยอย

PsychiatricEffects

ขอมลประเทศไทย : รายงานเหตการณไมพงประสงคจากฐาน

ขอมลThaiVigibaseพบรายงานเหตการณไมพงประสงคทเกยวกบ

จตและประสาททรายแรงจ�านวน2ฉบบไดแกsuicideideation

1ฉบบและsuicidalbehaviour1ฉบบและพบการขนทะเบยน

ผลตภณฑดงกลาวในประเทศไทยจ�านวน10ต�ารบ

[Ref:https://sl.moph.go.th/6D8GyJX]


Propylthiouracil(PTU)เปนยาในกลมantithyroiddrugโดยยาออกฤทธยบยงการท�างานของthyroidperoxidaseenzymeเปนเอนไซมทท�าหนาทในกระบวน coupling มผลลด triiodothyronine (T3) และ tetraiodothyronine/thyroxine (T4) อกทงยงออกฤทธยบยงกระบวนการperipheralconversionมผลยบยงการเปลยนT4ไปเปนT3ยาจงออกฤทธในการยบยงทงการสรางและหลงฮอรโมนไทรอยด เภสชจลนศาสตรยานจะถกดดซมจากทางเดนอาหารไดดโดยจะมความเขมขนในเลอดสงสดหลงจากรบประทาน1-2ชวโมงยาถกเปลยนแปลงและขบออกทางไตและยาสามารถผานรกและขบออกทางน�านมไดยามคาครงชวตในเลอดประมาณ75นาท อาการไมพงประสงคทพบไดแกผนคน(rash)การท�างานของตบและไตผดปกตหรอตบอกเสบ(hepatitis)ไตอกเสบ(nephritis)หลอดเลอดอกเสบ(vasculitisหรอAntineutrophilCytoplasmicantibody(ANCA)-associatedvasculitis)และภาวะเมดเลอดขาวชนดนวโทรฟลต�า(agranulocytosis)

บทน�า(1)

ปรญญา คนยง กลมงานเภสชกรรม โรงพยาบาลอดรธาน

ผปวยหญงไทยคอาย61ปน�าหนก80กโลกรม

15กนยายน2559ไดรบการวนจฉยวาเปนthyrotoxicosis

15กนยายน2559ผปวยเรมไดรบยาPTUขนาด50มลลกรม

โดยรบประทานครงละ 1 เมด วนละ 3 ครง หลงอาหาร รวมกบ

propranolol ขนาด 10 มลลกรม โดยรบประทานครงละ 1 เมด

วนละ2ครงหลงอาหารไมมประวตใชยาantithyroidชนดอน

ปฏเสธการแพยา

ปฏเสธการดมแอลกอฮอล/สบบหร

Vitalsign:T37.5oC,PR89bpms,RR18bpms,BP177/85

mmHg

HEENT:nopale,nojaundice

Thyroid:notenlarge

Lung:clear

Ext: palpable purpura, vascular rash, multiple

erythematousrashnottenderatbothleg

Abd:soft,nottender

CVS:normalS1S2

มผนขนบรเวณขาทง 2 ขาง ลกษณะเปนจ�าเลอดนนใตผวหนง

(palpablepurpura)ไมเจบไมคนไมมอาการปวดตามขอ

3วนกอนมาโรงพยาบาลเรมมผนขนบรเวณขาทง2ขางลกษณะ

เปนจ�าเลอดนนใตผวหนง 1 สปดาหกอนมาโรงพยาบาลปสสาวะ

สแดงเปนบางครง

PTU induce ANCA-associated vasculitis with rapidly progressive glomerulonephritis

รายงานผปวย

ประวตการเจบปวยในอดต

ประวตการใชยา

ประวตการแพ

ประวตทางสงคม/ประวตสวนตว

การตรวจรางกาย

อาการส�าคญ

ประวตการเจบปวยในปจจบน


PTU induce ANCA-associated vasculitis with rapidlyprogressiveglomerulonephritis

หยดยาทคาดวาเปนสาเหตของ ANCA-associated vasculitis

with rapidlyprogressiveglomerulonephritisคอPTUและ

propranolol ไปกอน เนองจากผปวยมภาวะ hypothyroid และ

ใหการรกษาโดยcyclophosphamide600มลลกรมใหทางหลอด

เลอดด�าเปนเวลา1ชวโมงรวมกบmetoclopramide10มลลกรม

ทางหลอดเลอดด�าเดอนละครงเปนระยะเวลา6เดอนและรบประทาน

prednisoloneขนาด5มลลกรม2 เมดวนละ3ครงหลงอาหาร

และomeprazoleขนาด20มลลกรม1เมดกอนอาหารเชา

Antineutrophilcytoplasmicantibody(ANCA)-associated

vasculitis(AAV)เปนโรคหลอดเลอดอกเสบโดยมลกษณะทส�าคญ

ของโรคคอ ตรวจพบ autoantibody คอ ANCA รวมกบอาการ

หลอดเลอดขนาดเลกอกเสบภาวะไตอกเสบชนด pauci-immune

necrotizingglomerulonephritisและความผดปกตของระบบทางเดน

หายใจซงภาวะANCAเปนภมคมกนทรางกายสรางขนและมความ

จ�าเพาะตอนวโทรฟล จะกระตนการท�างานของระบบคอมพลเมนท

ท�าใหเกดการกระตนสญญาณภายในเซลลนวโทรฟล และท�าใหเกด

การยดเกาะของนวโทรฟลทเยอบหลอดเลอดเพมขนอยางผดปกต

และมการหลงสารตาง ๆ ใน granule ซงอยใน cytoplasmของ

นวโทรฟลออกมาท�าลายหลอดเลอดและท�าใหเกดหลอดเลอดอกเสบ

ตามมาและนอกจากนวโทรฟลจะถกกระตนโดยANCAแลวนวโทรฟล

ยงถกกระตนดวย cytokine กอการอกเสบหรอ tumor necrosis

factor alpha หรอคอมพลเมนท C5a ซงพบไดในภาวะทมการ

ตดเชอในรางกายโดยเฉพาะการตดเชอในระบบทางเดนหายใจทพบ

ไดบอย นอกจากนยงมปจจยทางดานพนธกรรมทมผลท�าใหนวโทร

ฟลเหลานมการสรางmyeloperoxidase(MPO)และproteinase3

(PR3)มากขนและเกดมการเคลอนทของMPOและPR3 ไปชดท

ผวเซลลมากผดปกตท�าใหงายตอการเกาะตดกบANCAและเกดการ

กระตนกระบวนการอกเสบ(2)

การวนจฉย

การรกษา

การประเมนความสมพนธระหวางเหตการณ/อาการไมพงประสงคกบยาทสงสย

การตรวจทางหองปฏบตการ

LAB NORMAL 3/4/2561

FreeT4(ng/dl) 0.8-2.0 0.55

TSH(uIU/ml) 0.27-4.2 8.9413á

FreeT3(pg/dl) 1.88-3.18 2.34

GFR(ml/min) >90 8.7â

Creatinine(mg/dl) 0.7-1.5 5.01á

Urineanalysis Blood Negative 3+á

Protein Negative 2+á

ANCA c-ANCA/PR3 Negative<20RU/ml

165.27(positive)á

p-ANCA/MPO

Negative<20RU/ml

2.67(negative)á

แผนภมท 1 ความสมพนธการใชยาและการเกดเหตการณไมพงประสงคของผปวย

15/9/59

PE: T 37.5 BP 177/85 mmHgExt: palpable purpura, vascular rash, multiple erythematous rash not tender at both leg

28/3/61 1/4/61 3/4/61

FreeT4

TSH

FreeT3

GFR

Creatinine

0.55 ng/dl

8.9413 uIU/ml

2.34 pg/dl

8.7 ml/min

5.01 mg/dl

Blood

Protein

c-ANCA/PR3

p-ANCA/MPO

3+2+

positivenegative

UA

ANCA

ป�สสาวะสแดง ผนข�นทขา 2 ข�าง มาโรงพยาบาลเร��มใช� PTU. propranolol


ตารางท 1 ตารางประเมน Naranjo’s algorithm จากอาการของผปวยมลกษณะเปนจ�าเลอดนนใตผวหนง (palpable purpura) ไมเจบ ไมคน ไมมอาการปวด ตามขอ รวมกบมภาวะ

แทรกซอนทอวยวะสวนอน ไดแก ไตอกเสบ (ชนด rapidly progressive glomerulonephritis) ความดนโลหตสง พบปสสาวะมเลอดปน

ตรวจพบโปรตนในปสสาวะและจากผลทางหองปฏบตการพบc-ANCAหรอproteinase3antibodypositiveซงเขากบอาการของAAV

โดยจากประวตผปวยไดรบยาPTUส�าหรบรกษาthyrotoxicosisมาตงแต15กนยายน2559จนถงปจจบน(ตามแผนภมท1)ซงรายงาน

การเกดAAVพบวาโอกาสการเกดภาวะAAVจากยารอยละ80-90(3)และในผปวยทใชPTUพบอบตการณเกดAAVรอยละ27(4)ซงกลไก

ของPTUทท�าใหเกดภาวะหลอดเลอดยงไมแนชดแตมการศกษาพบวามากกวารอยละ40ของโครงสรางPTUมลกษณะคลายกบMPOและ

thyroidperoxidase(TPO)จงท�าใหPTUสามารถกระตนใหเกดการสรางANCAไดเหมอนกบMPOหรอเกดcrossreactionและท�าให

เกดหลอดเลอดอกเสบตอไป(5)และระยะเวลาการเกดAAVหลงจากไดรบPTUไมแนนอนโดยพบวามรายงานการเกดAAVไดหลงจากไดรบยา

อยางนอย2เดอนซงผปวยรายนทานPTUมามากกวา2ปจงสงสยวาเกดอาการไมพงประสงคจากยาPTUโดยประเมนตามNaranjo’s

algorithmอยในระดบความนาจะเปน(Probable+7คะแนน)จงออกบตรแพยาใหกบผปวยและลงประวตPTUinduceANCA-associated

vasculitisในเวชระเบยนอเลกทรอนกสของโรงพยาบาลและรายงานไปยงศนยเฝาระวงความปลอดภยดานผลตภณฑสขภาพ

ANCA-associated vasculitis เปนอาการไมพงประสงคทเกดจากยา PTU ซงเปนการแพยา type III (Immune Complex) ถาหาก

ไดยาซ�าอกจะท�าใหเกดอาการไมพงประสงคอกได อกทงมการรายงานการแพขามกลมกนระหวาง PTU และmethimazole ซงเปนยา

antithyroidเหมอนกนดงนนจงควรหลกเลยงการใชยาดงกลาว

ขอสรปและขอเสนอแนะ

1. TandonN.,ReddyDHK.Thyroidandantithyroiddrugs.In:SenthSD.SenthV,editor.TextbookOfPharmacology.India:ELSEVIER;4323.p.

2. สดดพรพรรตนาและศภราภรณวงแกว.AntineutrophilCytoplasmicAntibody(ANCA)-AssociatedVasculitisวารสารโรคขอและรมาตสซม2555;2:53-72.

3. GaoY,ZhaoM-H.Reviewarticle:Drug-inducedanti-neutrophilcytoplasmicantibody-associatedvasculitis.Nephrology.2009;14(1):33–41.

4. GuntonJE,StielJ,Clifton-BlighP,WilmshurstE,McElduffA.Prevalenceofpositiveanti-neutrophilcytoplasmicantibody(ANCA)inpatientsreceiving

anti-thyroidmedication.Europeanjournalofendocrinology.2000;142(6):587.

5. HaapalaAM,SoppiE,HyotyH,MustonenJ,PasternackA.Cross-reactivitybetweenantibodiestothyroidmicrosomalantigensandmyeloperoxidase.

Lancet(London,England).1991;337(8744):803.

6. NohJ,YasudaS,SatoS,MatsumotoM,KuniiY,NoguchiY,etal.ClinicalCharacteristicsofMyeloperoxidaseAntineutrophilCytoplasmicAntibody-

AssociatedVasculitisCausedbyAntithyroidDrugs.TheJournalofclinicalendocrinologyandmetabolism.2009;94:2806-11.



Stevens–Johnsonsyndrome/toxicepidermalnecrolysis(SJS/TEN)เปนเหตการณไมพงประสงคทางผวหนงทรนแรงชนดหนงทพบอตราการเกดนอยแตมความรนแรงสาเหตของการเกดSJS/TENพบวาเกดจากยาเปนสวนใหญdimenhydrinateเปนยาทใชรกษาอาการคลนไสอาเจยนอาการเวยนศรษะบานหมนและใชปองกนการเกดคลนไสอาเจยนและอาการเวยนศรษะบานหมนทเกยวของกบอาการเมารถเมาเรอ บทความนมวตถประสงคเพอเผยแพรผลการประเมนสญญาณอนตรายจากการใชยาdimenhydrinateกบSJS/TENและวเคราะหลกษณะของรายงานดงกลาวทไดรบในฐานขอมลThaiVigibaseโดยพบวามรายงานการเกดSJS/TENจากยาdimenhydrinateจ�านวน110ฉบบจาก49จงหวดไดรบรายงานฉบบแรกในปพ.ศ.2542(ขอมลณวนท30กนยายน2562)ในจ�านวนนเปนรายงานทผานการประเมนในรายละเอยด โดยคณะท�างานประเมนสญญาณอนตรายจากการใชยาส�าหรบมนษยดานคลนก พบวาเปนรายงานทมคณภาพและขนาดของความสมพนธ(strengthofassociation)ในระดบปานกลางและสงจ�านวน13ฉบบเปนรายงานเพศหญง11รายและเพศชาย2รายพบอายอยในชวง16–92ปรายงาน12ฉบบระบdimenhydrinateเปนยาทสงสย(suspecteddrug)เพยงรายการเดยวและรายงาน1ฉบบมการระบยาอนทสงสยรวมอยางไรกตามคยา-อาการดงกลาวเปนสญญาณทยงไมชดเจน(weaksignal)เนองจากหลกฐานสนบสนนความสมพนธดงกลาวยงไมเพยงพอจงตองมการรวบรวมขอมลเพมเตมและเฝาระวงความเสยงตอไป

Stevens–Johnsonsyndrome/toxicepidermalnecrolysis(SJS/TEN)เปนเหตการณไมพงประสงคทางผวหนงทรนแรงชนดหนงทพบอตราการเกดนอยแตมความรนแรง อบตการณการเกด SJS และ TEN เทากบ 1.2 - 6 และ 0.4 - 1.2 ตอประชากร 1 ลานคนตอปตามล�าดบเพศหญงจะพบความถของการเกดมากกวาเพศชาย(อตราสวน1.5:1)และอบตการณของการเกดSJS/TENจะเพมขนตามอาย(1, 2) ส�าหรบในประเทศไทยมการศกษาอบตการณการเกดอาการแพทางผวหนงรนแรงจากโรงพยาบาลทวประเทศพบวาไดรบรายงานการเกดEM,SJSและTENรวม429ฉบบคดเปนรอยละ3.7ของจ�านวนรายงานทไดรบทงหมดอบตการณของการเกดเทากบ0.7,1.5และ0.2คนตอประชากรลานคนตอปตามล�าดบ(3)

SJS/TENเปนหนงในภาวะผนผวหนงรนแรง(severecutaneousskinreactions;SCARs)ผปวยมกจะมอาการน�า(prodrome)พบไดตงแต1–14วนอาการคลายไขหวดคลนไสอาเจยนเจบคอปวดตามตวหรอเจบตามผวหนงตอมาจะพบผนคลายmaculopapularrashผนจะกลายเปนตมหนองและหลดลอก(4,5)ความแตกตางระหวางSJSและTENพจารณาจากความรนแรงของผวหนงทมการหลดลอกหากนอยกวา10%จะจดเปนSJSถาพนทผวหนงทเกดการหลดลอกมากกวา30%จะจดเปนTEN(หากอยระหวาง10–30%จะจดเปนSJS-TENoverlap)(1,6) สาเหตของการเกดSJSประมาณรอยละ50พบวาเกดจากยาและอาจเกดไดจากสาเหตอนๆ เชนการตดเชอsystemiclupuserythematosus(SLE)นอกจากนผปวย10–30%อาจเกดSJSโดยไมทราบสาเหตส�าหรบสาเหตของการเกดTENพบวา80–95%เกดจากยาโดยยาทมกพบวาเปนสาเหตของการเกดSJS/TENไดแกยากลมซลฟายากนชกยากลมNSAIDsโดยสามารถเกดหลงจากทผปวยไดรบยาทเปนสาเหตครงแรกประมาณ1-3สปดาห(5,6)

Dimenhydrinate ใชรกษาอาการคลนไสอาเจยน อาการเวยนศรษะบานหมน และใชปองกนการเกดคลนไสอาเจยนและอาการเวยนศรษะบานหมนทเกยวของกบอาการเมารถเมาเรอจดอยในกลมทางเภสชวทยา(pharmacologiccategory)ไดแกhistamineH1antagonist(firstgeneration)อาการไมพงประสงคทพบไดจากยาdimenhydrinateเชนคลนไสอาเจยนปากแหงและงวงนอน(7,8)

และเปนยาทตองแจงขอความค�าเตอนตามประกาศกระทรวงสาธารณสขเชนการเกดอาการงวงซมปากแหงคอแหงปสสาวะขดและการหลกเลยงการรบประทานรวมกบสรา(9)

บทสรป

บทน�า

Signal: Dimenhydrinate and SJS/TEN

ชลธชา สอนสภาพ พทรยา โภคะกล และพมภรณ สมกตตธรรมกองยทธศาสตรและแผนงาน ส�านกงานคณะกรรมการอาหารและยา


เมอพจารณารายงาน 13 ฉบบ พบวาเปนเพศหญง 11 รายและเพศชาย2รายมอายอยในชวง16–92ป(median=68)มคาเฉลยของtimetoonsetเทากบ4.92วน(พบไดตงแต1–17วน)รายงาน12ฉบบผรายงานระบdimenhydrinateเปนยาทสงสยเพยงรายการเดยวและมรายงาน1ฉบบทระบยาflunarizineและflupentixol เปนยาทสงสยรวม ผลลพธหลงจากเกดเหตการณไมพงประสงค พบวาสวนใหญหายเปนปกตโดยไมมรองรอยเดมและรายงานทกฉบบไมมขอมลการใหยาซ�ารายละเอยดคณลกษณะผปวยและการเกดภาวะSJS/TENตามตารางท1และเมอค�านวณ

คาทางสถตเพอวดคาความไมเปนสดสวนของรายงาน(disproportionatereporting)โดยใชreportingoddratio(ROR)พบวามคาเทากบ1.26(95%CI0.96,1.65)ซงไมมนยส�าคญทางสถตและเมอน�าขอมลตางๆมาพจารณาการเปนสญญาณอนตรายไดแกขนาดของความสมพนธของรายงาน ความครบถวนของขอมล และหลกฐานอนๆทเกยวของ พบวาการเกด SJS/TEN จากยา dimenhydrinateเปนสญญาณทยงไมชดเจน เนองจากมหลกฐานทสนบสนนความสมพนธยงไมมากพอซงตองมการตดตามขอมลเพมเตมตอไป

ในปพ.ศ.2562ฐานขอมลThaiVigibase(ขอมลณวนท30กนยายน2562)พบวามรายงานทระบอาการSJSหรอTENจากยาdimenhydrinateจ�านวน110ฉบบจาก49จงหวดตงแตปพ.ศ.2542เปนตนมา เมอพจารณาขอมลรายงานแตละฉบบในรายละเอยดพบวามรายงานทไมใช SJS หรอ TEN เชน เปนผนแพยาชนดอนหรอลกษณะทางคลนกไมเขากบSJS/TENจ�านวน26ฉบบเปนรายงานทไมสามารถประเมนไดเนองจากขอมลไมเพยงพอจ�านวน39ฉบบ

แผนภาพท 1 การคดเลอกรายงานส�าหรบประเมนสญญาณอนตรายของ dimenhydrinate - SJS/TEN

รายงานในฐานขอมล Thai Vigibase

และเปนรายงานทประเมนแลวพบวานาจะเกดจากสาเหตอนหรอเกดจากยาอนทไดรบรวมกนจ�านวน32ฉบบดงนนรายงานทมขนาดของความสมพนธ(strengthofassociation)ทน�าไปพจารณาการเปนสญญาณมจ�านวน13ฉบบไดแกรายงานทขอมลมความสมบรณมความสมเหตสมผลโดยไมมสาเหตอนหรอยาทสงสยอนรวมหรอมยาทสงสยอนรวมแตเปนอาการทมความส�าคญทางคลนกหรอมผลกระทบตอสขภาพ(แผนภาพท1)

ในปพ.ศ.2557ส�านกงานคณะกรรมการอาหารและยาโดยคณะท�างานประเมนสญญาณอนตรายจากการใชยาส�าหรบมนษยดานคลนกไดมการประเมนสญญาณอนตรายจากการใชยา(signal)ของยาdimenhydrinateกบอาการSJS/TENสบเนองจากตรวจพบรายงานการเสยชวตจากSJSภายหลงใชยาdimenhydrinateซงเปนความสมพนธทยงไมเคยทราบมากอน(unknownADR)จงน�าไปสการประเมนความสมพนธเชงสาเหตเชงลก โดยพจารณาขอมลรายงานแตละฉบบ (case by case review) ในรายละเอยด รวมถงสอบถามขอมลกลบไปยงแหลงทรายงานกรณทขาดขอมลส�าคญส�าหรบใชประเมนจากนนประเมนรายงานโดยพจารณาจากคณภาพรายงานผลการประเมนความสมพนธเชงสาเหตและหลกฐานทางวชาการทสนบสนนผลการประเมนพบวาคยา-อาการดงกลาวเปนสญญาณทยงไมชดเจน(weaksignal)เนองจากมหลกฐานสนบสนนถงความสมพนธทยงไมเพยงพอจงตองมการรวบรวมขอมลเพมเตมและเฝาระวงความเสยงตอไปส�านกงานคณะกรรมการอาหารและยาไดมการสอสารความเสยงในเบองตนไปยงบคลากรทางการแพทย ผานทางจดหมายขาว HPVC safety news เพอเปนขอมลประกอบการเฝาระวงในการสงจายยาดงกลาว(10) ตอมาในเดอนพฤศจกายน พ.ศ. 2562 มการพจารณารายงานทไดรบในฐานขอมล Thai Vigibaseของคยา-อาการดงกลาวอกครงแตไมพบแนวโนมทเพมขนของรายงานจงมการตดตามขอมลและเฝาระวงตอไป

เกดจากสาเหตอนหร�อเกดจากยาอนทได�รบร�วมกน 32 ฉบบ

รายงานทนำไปพจารณาการเป�นสญญาณอนตรายจากการใช�ยา 13 ฉบบ

ฐานข�อมล Thai Vigibase

ไม�ใช� SJS/TEN 26 ฉบบcase by case review

ไม�สามารถประเมนได� 39 ฉบบ

รายงานทนำไปพจารณาขนาดของความสมพนธ� 84 ฉบบ

รายงาน dimenhydrinate – SJS/TEN 110 ฉบบ

ปท 23 ฉบบท 2 เดอนเมษายน-มถนายน 2563 11ตา

รางท

1 ร

ายละ

เอยด

คณลก

ษณะผ

ปวยแ

ละกา

รเกด

ภาวะ

SJS

/TEN

ราย ท

อาย/

เพศ

ประว

ตแพ

ยา/

โรคป

ระจ�า

ตวขน

าดยา

รปแ

บบยา

และว

ธบร

หารย

า di

men

hydr

inat

e

รายก

ารยา

ทสงส

ยรว

มหรอ

ยาทไ

ดรบร

วม

(ชนด

*)อา

การ

time

to o

nset

dech

alle

nge

ผลลพ

ธระ

ดบคว

ามสม

พนธ

1

16ป

/หญง

ไมระ

บ50

mgรบ

ประท

านคร

งละ

1เม

ดวน

ละ3

ครง

ไมม

SJS

1วน

ไมระ

บยง

มอาก

ารอย

ce

rtain

269

ป/ช

ายไม

ระบ

รปแบ

บรบป

ระทา

นไม

ระบว

ธบรห

ารยา

ไมม

SJS

13วน

อากา

รดขน

อยาง

ชดเจ

นหา

ยเปน

ปกตโ

ดยไม

มรอง

รอยเ

ดมpr

obab

le

3ไม

ทราบ

/หญง

ไมระ

บ50

mgรบ

ประท

านเม

อมอา

การ

piro

xicam

(c)

TEN

6วน

อากา

รดขน

อยาง

ชดเจ

นหา

ยเปน

ปกตโ

ดยไม

มรอง

รอยเ

ดม

prob

able

461

ป/ห

ญง

ไมระ

บยา

ฉดปร

าศจา

กเชอ

ฉด

1คร

งไม

มSJ

S1

วนอา

การด

ขนอย

างชด

เจน

อากา

รดขน

แตยง

ไมหา

ยpr

obab

le

562

/หญ

งเบ

าหวา

นและ

ไขมน

ในเล

อดสง

50m

gไม

ทราบ

วธบร

หารย

าไม

มSJ

S1

วนอา

การด

ขนอย

างชด

เจน

หายเ

ปนปก

ตโดย

ไมมร

องรอ

ยเดม

prob

able

676

ป/ห

ญง

dim

enhy

drinat

e50

mgรบ

ประท

านคร

งละ

1เม

ดวน

ละ3

ครง

cinna

rizine

(c)

fluna

rizine

(c)แ

ละ

dom

perid

one

(c)

TEN

9วน

ไมระ

บเส

ยชวต

จากอ

าการ

ไมพง

ประส

งค

prob

able

766

ป/ห

ญง

dim

enhy

drinat

e,

gent

amici

n,

penicil

linG

so

dium

/เบ

าหวา

นแล

ะps

ycho

sis

ยาฉด

ปราศ

จากเ

ชอฉ

ด1

ครง

ไมม

TEN

7วน

อากา

รดขน

อยาง

ชดเจ

นหา

ยเปน

ปกตโ

ดยไม

มรอง

รอยเ

ดมce

rtain

881

ป/ห

ญง

ไมระ

บยา

ฉดปร

าศจา

กเชอ

50

mg

ฉดเข

ากลา

ม1

ครง

omep

razo

le(c

)SJ

S4

วนอา

การด

ขนอย

างชด

เจน

หายโ

ดยยง

มรอง

รอยเ

ดมpr

obab

le

980

ป/ห

ญง

ไมระ

บ50

mgรบ

ประท

านคร

งละ

1เม

ดวน

ละ3

ครง

ไมม

SJS

1วน

ไมระ

บยง

มอาก

ารอย

ce

rtain

10ไม

ทราบ

/หญง

ไมระ

บไม

ทราบ

ไมม

SJS

2วน

อากา

รไมด

ขนยง

มอาก

ารอย

po

ssible

1148

ป/ช

ายไม

ระบ

50m

gรบ

ประท

านคร

งละ

1เม

ดวน

ละ3

ครง

flu

nariz

ine

(s),fl

upen

-tix

ol(s

)SJ

S17

วน

อากา

รดขน

อยาง

ชดเจ

นหา

ยเปน

ปกตโ

ดยไม

มรอง

รอยเ

ดมpo

ssible

1268

ป/ห

ญง

dim

enhy

drinat

eยา

ฉดปร

าศจา

กเชอ

50

mg

ฉดเข

ากลา

ม1

ครง

met

oclo

pram

ide

(c)

TEN

1วน

อากา

รไมด

ขนยง

มอาก

ารอย

Pr

obab

le

1392

ป/ห

ญง

ไมระ

บ50

mgรบ

ประท

านคร

งละ

1เม

ดวน

ละ2

ครง

ไม

มTE

N1

วนไม

ระบ

ยงมอ

าการ

อย

Prob

able

*s=

sus

pect

edd

rugs

,c=

con

com

itant

dru

gs


รายงาน case report MohammadzadehและคณะเผยแพรรายงานcasereportเกยวกบการเกดSJSจากการใชยาdimenhydrinateไดแกผปวยชายอหราน อาย 17 ป มาโรงพยาบาลดวยอาการคนรนแรง และมแผลทปากและอวยวะเพศเกดขนภายในเวลาไมกวนตรวจรางกายพบNikolsky’ssignเปนบวกซงอาการเขาไดกบSJSผปวยแจงวาเมอ2 ปกอน ขณะทผปวยเดนทางขามเมอง มอาการคนรนแรงและผวหนงแดงเกดขนภายในไมกชวโมงและอาการดขนภายใน2วนและพบอาการแบบน อก 3 ครงเมอมการเดนทางขามเมอง และสามารถหายไดเองจากการสอบถามประวตการใชยาพบวามการใชยาdimenhydrinate ทกครงทเดนทางขามเมอง ดงนน อาการ SJSจงนาจะมสาเหตมาจากการใชยาdimenhydrinate(11)

ขอมลสญญาณความเสยงขององคการอนามยโลก องคการอนามยโลกเผยแพรขอมลสญญาณอนตรายของยาdimenhydrinate กบอาการ erythemamultiforme (EM)/Stevens-Johnson Syndrome (SJS) โดยพบวาไดรบรายงานในฐานขอมลVigibaseจ�านวน73ฉบบเปนรายงานSJS49ฉบบและEM24ฉบบ(ขอมลถงปค.ศ.2015)มคา ICValue2.52และ1.90ตามล�าดบลกษณะรายงานSJSพบวาเปนรายงานจากประเทศกลมเอเชยตะวนออกเฉยงใต 33 ฉบบ และรายงานจากประเทศอนๆ16ฉบบรายงานจากประเทศกลมเอเชยตะวนออกเฉยงใตสวนใหญเปนเพศหญง จ�านวน 26 ราย มคาเฉลยอาย 56.1 ป(median=64.0)timetoonsetประมาณ2.5วน(median=1)พบไดตงแต0–29วนมการระบdimenhydrinateเปนยาทสงสยเพยงรายการเดยวจ�านวน25ฉบบหลงเกดเหตการณม18รายทผปวยหยดใชยาdimenhydrinateโดย13รายมอาการดขนอก5รายไมระบขอมลดงกลาวผลลพธหายเปนปกต/หายโดยยงมรองรอย9รายยงมอาการอย2รายและไมระบ2รายรายงานจากประเทศอนๆ16ฉบบพบวาสวนใหญเปนเพศหญง10รายคาเฉลยอาย56.8ป(median=70)timetoonsetประมาณ6.4วน (median=5.5)พบไดตงแต0–18วนม2รายทพบTENเปนอาการรวมมการระบdimenhydrinateเปนยาทสงสยเพยงรายการเดยวจ�านวน2ฉบบหลงเกดเหตการณม3รายทหยดใชยาและมอาการดขนและม1รายทเสยชวตถงแมจะมการหยดใชยา ผลลพธพบวาหายเปนปกตโดยไมมรองรอยเดม/หายโดยมรองรอยเดม8รายเสยชวต2รายและยงมอาการอย3ราย(12)

การทบทวนวรรณกรรม

อภปรายผล

1. FrenchLE.ToxicepidermalnecrolysisandStevensJohnsonsyndrome:ourcurrentunderstanding.Allergologyinternational:officialjournaloftheJapaneseSocietyofAllergology.2006;55(1):9-16.

2. RoujeauJC,ChosidowO,SaiagP,GuillaumeJC.Toxicepidermalnecrolysis(Lyellsyndrome).JournaloftheAmericanAcademyofDermatology.1990;23(6Pt1):1039-58.

3. การศกษาวจย. ใน:ปฐมสวรรคปญญาเลศและวมลสวรรณเกษาวงษ,บรรณาธการ.ระบบเฝาระวงความปลอดภยดานผลตภณฑสขภาพประเทศไทย.นนทบร: โรงพมพส�านกงานพระพทธศาสนาแหงชาต;2559.

4. ช�านาญชอบธรรมสกล.คมอการตดตามอาการไมพงประสงคความผดปกตทางผวหนง(SkinDisorders).4thed.กรงเทพฯ:โรงพมพชมนมสหกรณการเกษตรแหงประเทศไทย;2552.5. ความรเกยวกบADRรนแรงทพบบอย.ใน:ธดานงสานนทและจนทมาโยธาพทกษ,บรรณาธการ.ตรงประเดนเรองAdversedrugreaction.กรงเทพฯ:ปรมตถการพมพ;2550.6. SuS-C,ChungW-H.UpdateonpathobiologyinStevens-Johnsonsyndromeandtoxicepidermalnecrolysis.DermatologicaSinica.2013;31(4):175-80.7. Micromedex®[Internet].Colorado:ThomsonReuters(Healthcare);c2020.[citedMarch13,2020].Availablefrom:http://www.micromedexsolutions.com8. AmericanPharmacistsAssociation.Druginformationhandbookwithinternationaltradenamesindex.26thed.Hudson,Ohio:Lexi-Comp;2017.9. ประกาศกระทรวงสาธารณสขเรองยาทตองแจงค�าเตอนการใชยาไวในฉลากและทเอกสารก�ากบยาและขอความของค�าเตอน.กระทรวงสาธารณสข;2533.10.จดหมายขาวHPVCSafetyNewsเรองการเกดFixed-drugeruptionภายหลงใชยาDimenhydrinate.ส�านกงานคณะกรรมการอาหารและยา;2558.11.MohammadzadehIKM,RezaeiN.Stevens-JohnsonSyndrome:ReportonaCasewithaStrangeComplaintofAllergytoBus.ActaclinicaCroatica.2013;52(3).12.WorldHealthOrganization.Dimenhydrinateanderythemamultiforme/StevensJohnsonSyndrome.WHOPharmaceuticalsNEWSLETTER.2016.13.VigiLyzeoverview:dimenhydrinate-SJS/TEN[Internet].UppsalaMonitoringCentre.[citedMay17,2020].Availablefrom:https://www.who-umc.org


เมอพจารณาคาความไมเปนสดสวนของรายงานการเกดSJS/TENจากยาdimenhydrinateของรายงานประเทศไทยดวยสถตRORพบวาไมเขาเกณฑการเปนสญญาณอนตราย แตไมสอดคลองกบผลการประเมนขององคการอนามยโลกทพบวาคาดงกลาวเปนสญญาณอนตรายทงนอาจเนองมาจากประเทศไทยมรายงานการเกดSJS/TENเปนจ�านวนมาก ท�าใหคาทค�านวณไดต�ากวาความเปนจรง และเมอพจารณารายงานแตละฉบบพบวาชวงเวลาของการเกดอาการหลงจากไดรบยาพบไดตงแต 1 –17 วน โดยรายงานสวนใหญมระยะเวลาการเกดอาการสอดคลองกบระยะเวลาของการเกดSJS/TENทเคยทราบกนดอยแลวคอ1–3สปดาหแตมรายงานสวนหนงทพบวามการเกดอาการอยางรวดเรวทงนอาจเนองมาจากการระบระยะเวลาของการเกดSJS/TENของผรายงานเปนการระบระยะเวลาตงแตผปวยพบอาการprodromeทพบไดตงแต1–14วน(4,5)เมอพจารณาในเรองของความสม�าเสมอของการรายงานพบวา รายงานทไดรบมาจากประชากรทอยในสงแวดลอมทแตกตางกนโดยเปนรายงานทมาจากหลายจงหวดรวมถงเมอมการหยดยาทเปนสาเหตพบวาสวนใหญมอาการดขนอยางชดเจนอยางไรกตามขอมลทสนบสนนของรายงานดงกลาวยงมนอยโดยพบรายงานcasereportทมการตพมพเผยแพรเพยง1ฉบบทงนยงพบขอมลคาRORทมความขดแยงกนจงควรมการตดตามและเฝาระวงตอไปเพอยนยนขอมลดงกลาวและถงแมวาการเกดผนแพยาชนดรนแรงจากยาdimenhydrinateเปนเพยงweaksignalแตอาการดงกลาวเปนอาการทมความรนแรงและอาจสงผลท�าใหเสยชวตบคลากรทางการแพทยควรใชยาดงกลาวดวยความระมดระวง และส�านกงานคณะกรรมการอาหารและยาควรมการเฝาระวงแนวโนมของรายงานอยางตอเนองและหากพบแนวโนมของปญหาทเพมขนควรเพมมาตรการลดความเสยงทเหมาะสมตอไป

ฐานขอมลขององคการอนามยโลก(ขอมลณวนท17พฤษภาคม2563)พบวามรายงานการเกดSJSหรอTENจากยาdimenhydrinateจ�านวน81ฉบบเปนรายงานจาก8ประเทศไดแกไทยเยอรมนมาเลเซยเบลเยยมแคนาดาสงคโปรซรนามและสหรฐอเมรกาสวนใหญเปนเพศหญงจ�านวน61รายมอายระหวาง4ถง88ปโดยพบมากทสดในชวงอายมากกวา75ปรายงานบางฉบบมการระบยาทสงสยรวมกบdimenhydrinateโดยยาทมการรายงานมากทสด3อนดบแรกไดแกparacetamol,metamizoleและfurosemideเมอวเคราะหคาความไมเปนสดสวนของรายงานพบวาคา ROR มนยส�าคญทางสถต(ROR=5.65;95%CI4.54,7.04)(13)

issn : 1513-0207 ข่าวสารด้านยา และ...

Documents