issn : 1513-0207 ข่าวสารด้านยา และ...
TRANSCRIPT
ขาวสารดานยาและผลตภณฑสขภาพMEDICINAL AND HEALTH PRODUCT BULLETINMEDICINAL AND HEALTH PRODUCT BULLETIN
ปท 21 ฉบบท 4 เดอนตลาคม-ธนวาคม 2561
http://thaihpvc.fda.moph.go.th/thaihvc/Journal/ e-mail : [email protected]
ISSN : 1513-0207
£ Case Report: ภาวะฟอตฟอรสในเลอดต�า (hypophosphatemia) จากยา Tenofovir disoproxil fumarate
£ สรปขาวขอมลความปลอดภยของผลตภณฑสขภาพ ประจ�าเดอน กรกฎาคม – กนยายน 2561
£ ผลการด�าเนนงานศนยเฝาระวงความปลอดภย ดานผลตภณฑสขภาพ ปงบประมาณ 2561
£ WHO Signal: Amoxicillin, amoxicillin/clavulanic acid กบการเกด aseptic meningitis ในเพศชาย3
6-9
4-5
10-12
MEDICINAL AND HEALTH PRODUCT BULLETIN2
กองบรรณาธการ
วตถประสงค
คณะทปรกษา
กองบรรณาธการ
แบบรายงานเหตการณไมพงประสงค
จากการใชผลตภณฑสขภาพ
สรปรายงานเหตการณไมพงประสงค
จากการใชยาประจ�าป 2560เวบไซต Safety Alert ใบสมครรบขาวสารดานยา
และผลตภณฑสขภาพ
เพอเผยแพรขอมลขาวสารและใหความรเกยวกบผลตภณฑสขภาพ โดยเฉพาะขอมลดานความปลอดภยของผลตภณฑสขภาพและขอมลใหมๆทเกยวของใหแกบคลากรทางการแพทยและสาธารณสขเพอใชประโยชนทวไป
• ดร.ภญ.พรทพยเจยมสชน• ภญ.พทรยาโภคะกล• ภญ.ศรนยาหนทม• ภก.วทยาประชาเฉลม• ภญ.ชลธชาสอนสภาพ• ภญ.พมภรณสมกตตธรรม• ภก.ธวชชยนาคราชนยม• ภญ.พรกนกจนทรข�า
ปล. ทานสามารถขอสนบสนนวสดจ�าเปนส�าหรบงานเฝาระวงฯ เชน บตรแพยา สตกเกอรแพยา สมดประจ�าตว G-6-PDทอเมล [email protected] ฟร!! ไมมคาใชจายคะ
ในขณะทเขยนตนฉบบอยน เปนชวงตนเดอนธนวาคม
ทใครหลายคนบอกกนวาปนจะหนาวกวาปกอนๆ แตในชวงน
ในบางทกยงมฝนตกอย จงอยากใหผอานทกทานดแลสขภาพ
กอนทจะไมสบาย เพราะอกไมกสปดาหเรากจะไดใชค�าลงทายวา
ป พ.ศ. 2562 แลว กขอใชโอกาสดขอสงความสขและ
ความปรารถนาดไปยงผอานทกทาน
ฉบบสงทายป พ.ศ. 2561 นยงคงเนอหาทเปนประโยชน
เชนเดม เรมกนดวยรายงานสญญาณอนตรายจากองคการอนามยโลก
เกยวกบยา Amoxicillin, amoxicillin/clavulanic acid
วาอาจท�าใหเกด aseptic meningitis ในเพศชายได ซงจะเหนวา
แมจะเปนยาทเราใชกนมาสกระยะหนงแลว กเพงคนพบอาการ
ไมพงประสงคใหมๆ มาเรอยๆ เหนแบบนแลวกอยากเชญชวน
ใหทกทานรายงานอาการไมพงประสงคเขามาเยอะๆ คะ นอกจากน
ยงมกรณศกษาการเกดภาวะฟอสฟอรสในเลอดต�าจากยา
ททานกรจกด คอ Tenofovir คราวนเปนรายงานทไดรบจากรานยา
ซงจะเหนวา ไมวาทานจะปฏบตงานอยทไหน กสามารถประเมนการ
เกดเหตการณไมพงประสงคไดเชนกน
ทายทสดน ขออาราธนาคณพระศรรตนตรย และสงศกดสทธ
อนเปนทเคารพของทกศาสนา ไดอ�านวยพรใหทกทานมสขภาพด
และมความสขตลอดปใหมทจะมาถงในไมชาน
เลขาธการคณะกรรมการอาหารและยารองเลขาธการคณะกรรมการอาหารและยา(ทกทาน)ผทรงคณวฒ(ทกทาน)ผเชยวชาญ(ทกทาน)ผอ�านวยการกองแผนงานและวชาการ
กองแผนงานและวชาการส�านกงานคณะกรรมการอาหารและยา
ถ.ตวานนทจ.นนทบร11000โทร0-2590-7288,0-2590-7253,0-2590-7307โทรสาร0-2591-8457
บทบรรณาธการ
ปท 21 ฉบบท 4 เดอนตลาคม-ธนวาคม 2561 3
WHO Signal: Amoxicillin, amoxicillin/clavulanic acidกบการเกด aseptic meningitis ในเพศชาย
รายงานจากฐานขอมล WHO VigiBase ขอมลณ วนท 9 กนยายน 2561 มรายงานในWHOVigiBase (ฐานขอมลการเกดอาการไมพงประสงคจากการใชยาขององคการอนามยโลก) จ�านวน 2,695 ฉบบ ทม MedDRApreferredterm(PT)“meningitisaseptic”เปนเพศหญง56%เพศชาย37.3%และไมระบเพศ6.0%ยาทสมพนธกบการเกดaseptic meningitis ทไดรบรายงานมากทสดคอ humanimmunogloburins(35.3%)และibuprofen(6.6%)โดยเปนรายงานจากamoxicillinจ�านวน47ฉบบ (เพศชาย26ฉบบเพศหญง 21 ฉบบ) และจาก amoxicillin/clavulanic acidจ�านวน 24 ฉบบ (เพศชาย 18 ฉบบ เพศหญง 6 ฉบบ)เมอน�ารายงานซ�าออกพบวามรายงานทเกดในเพศชายเหลอ36ฉบบเปนผปวยอายตงแต1เดอนถง86ปจากหลายประเทศไดแกสหรฐอเมรกาฝรงเศสเยอรมนเบลเยยมสวตเซอรแลนดเชกเกยอตาลสเปนโปรตเกสญปนและนวซแลนดโดยมtimetoonsetตงแต6ชวโมงจนถง13วน
WHOUppsalaMonitoringCenter(WHO-UMC)รายงานการตรวจพบสญญาณความเสยงในการเกดasepticmeningitisในผปวยเพศชายทใชยาamoxicillinหรอamoxicillin/clavulanicacidซงamoxicillinเปนยาปฏชวนะในกลมpenicillinใชในการก�าจดเชอแบคทเรยโดยออกฤทธยบยงการสรางผนงเซลลของแบคทเรย มขอบงใชส�าหรบรกษาโรคทมการตดเชอแบคทเรย เชนotitismedia,streptococcalpharyngitis,pneumonia,skininfections,urinarytractinfections,typhoidและparatyphoidfevers,LymediseaseและHelicobacter pyloriหรอใชในการปองกนผปวยกลมเสยงกอนท�าทนตกรรมส�าหรบcalvulanicacidเปนbeta-lactamaseinhibitorซงใชในการปองกนเอนไซมbeta-lactamaseทมาจากเชอดอยา Drug-inducedasepticmeningitis (DIAM) เปนการอกเสบของmembraneของระบบประสาทสวนกลางทมสาเหตจากยา ผปวยมกแสดงอาการไข ปวดศรษะ และmental status เปลยนแปลง ผลการตรวจน�าไขสนหลง (cerebrospinal fluid) พบการเพมขนของเมดเลอดขาวโปรตนแตมระดบน�าตาลปกตและผลการเพาะเชอแบคทเรยเปนลบกลมยาทมกไดรบรายงานการเกดDIAMเชนnon-steroidalanti-inflammatoryagents,antimicrobial,intravenousimmunogloburins,OKT3monoclonalantibodiesและanticonvulsantsส�าหรบtimetoonsetทไดรบรายงานมความหลากหลายตงแตหลายนาทไปจนถงหลายเดอนและมกพบวาSystemicLupusErythematousเปนโรครวมทพบมากทสดในรายงานDIAM กลไกการเกดDIAMไดแก1)เกดจากตวยาทสามารถผานทางCSFไดโดยตรง2)immunologicalhypersensitivityreactions(typeI-IV)ส�าหรบยาamoxiclilinพบวาเกดจากdelayedtypeIVhypersensitivityหรอT-cellmediatedhypersensitivityซงเพศชายมโอกาสเกดมากกวาเพศหญงกลาวคอเพศชายจะตอบสนองตอTh1typeมากกวา(Th1typeสมพนธกบการเกดtypeIVhypersensitivityของamoxicillinDIAM)
ค�าเตอนในฉลากและเอกสารก�ากบยา 1. หามใชในผทเคยแพยาน 2. ยานอาจท�าใหเกดการแพและเปนอนตรายถงชวต 3. หากเกดอาการผนแดง ระคายเคองหรอบวม ใหหยดใชยาและปรกษาแพทย 4. หากใชยานแลวมอาการผนแดง หรอมอาการคลายเปนหวดใหหยดยาและรบปรกษาแพทยทนทค�าเตอนในเอกสารก�ากบยา 5. เมอใชยานหากมอาการดงตอไปน เชน ไข ผนแดงตมน�าพองมการหลดลอกของผวหนงและบรเวณเยอบตาง ๆ เชนในชองปากล�าคอจมกอวยวะสบพนธและเยอบตาอกเสบใหหยดยาและปรกษาแพทยเพราะอาจเปนStevens-Johnsonsyndrome การเกดAsepticmeningitisจากยาamoxicillinหรอAmoxicillin/clavulanic acid เปนเพยงสญญาณเตอนทเกดจากการวเคราะหขอมลรายงานในWHO VigiBase ถงวนท9กนยายน2561 เทานนซงขอมลดงกลาวอาจเปลยนแปลงไดเมอไดรบรายงานมากขน หรอมผลการศกษาเกยวกบเหตการณดงกลาวมากขน ดงนนผปฎบตงานควรทจะเกดความระมดระวงในการน�าขอมลดงกลาวไปใชHPVCเผยแพรขอมลนเพอใหเกดความตระหนกในความเสยงทอาจจะเกดขนกบการใชยา amoxicillinหรอamoxicillin/clavulanicacidเทานน
เอกสารอางอง1. Chandler R. Amoxicillin, amoxicillin/clavulanic acid and
asepticmeningitisinmales.signal.2018:5-11.2. ประกาศกระทรวงสาธารณสข เรอง ยาทตองแจงค�าเตอนการใชยาไว
ในฉลากและทเอกสารก�ากบยา และขอความของค�าเตอน ฉบบท 47ประกาศณ วนท 13 กรกฎาคม 2555. คดจากราชกจจานเบกษาเลม129ตอนพเศษ135งวนท3กนยายน2555.
ผลการสบคนจากฐานขอมลศนยเฝาระวงความปลอดภยดานผลตภณฑสขภาพ(ThaiVigiBase)ณวนท31ตลาคม2561ไมพบรายงานการเกดAsepticmeningitisจากยาamoxicillinหรอamoxicillin/clavulanicacidทงนปจจบนยาamoxicllinยงไมมค�าเตอนเกยวกบอาการไมพงประสงคในระบบประสาทสวนกลางตามประกาศกระทรวงสาธารณสข เรอง ยาทตองแจงค�าเตอนการใชยาไวในฉลากและทเอกสารก�ากบยาและขอความของค�าเตอนแตประกาศฯฉบบท47ใหมการระบขอความดงน (1.26.2)ยาอะมอกซซลลน(Amoxicillin)
ขอมลในประเทศไทย
ปท 21 ฉบบท 4 เดอนตลาคม-ธนวาคม 2561 3
MEDICINAL AND HEALTH PRODUCT BULLETIN4
Ceftriaxone
Ampicillin
Sunitinib
PMDA ปรบปรงขอความค�าเตอนในเอกสารก�ากบยาของTacrolimushydrate,CiclosporinและAzathioprineในหญงตงครรภใหใชยาดงกลาวเฉพาะกรณทมประโยชนมากกวาความเสยงส�าหรบประเทศไทยพบการขนทะเบยนยาทงสามชนด ซงไมพบรายงานการเกดbirthprematureจากยาดงกลาว(ขอมลณวนท10กรกฎาคม2561) [Ref: https://www.pmda.go.jp/files/000224963.pdf; Accessed
July10,2018]
PMDA เพมขอความค�าเตอนในเอกสารก�ากบยาAmpicillinเกยวกบการเกดผนแบบ Acute generalised exanthematouspustulosisส�าหรบประเทศไทยยาAmpicillin เปนยาทตองระบค�าเตอนตามประกาศกระทรวงสาธารณสขเรองยาทตองแจงค�าเตอนการใชยาในฉลากและทเอกสารก�ากบยาและขอความค�าเตอน คอ“หากเกดอาการผนแดงระคายเคองหรอบวมใหหยดใชยาและปรกษาแพทย” ซง HPVC ไดรบรายงานการเกด Acute generalizedexanthematouspustulosisจากยาAmpicillinจ�านวน14รายงาน(ขอมลณวนท18กนยายน2561) [Ref:https://www.pmda.go.jp/english/safety/info-services/drugs/
revision-of-precautions/0006.html;AccessedSeptember,182018]
PMDA เพมขอความค�าเตอนในเอกสารก�ากบยาDolutegravirเกยวกบการเกดความผดปกตของตบโรคดซาน(Hepaticimpairment,jaundice)ซงประเทศไทยไมไดรบรายงานการเกดเหตการณดงกลาว(ขอมลณวนท18กนยายน2561) [Ref:https://www.pmda.go.jp/english/safety/info-services/drugs/
revision-of-precautions/0006.html;AccessedSeptember,182018]
PMDA เพมขอความค�าเตอนในเอกสารก�ากบยา Sunitinibเกยวกบการเกดโรคถงน�าดอกเสบ (Acute cholecystitis)ซงประเทศไทยไมไดรบรายงานการเกดเหตการณดงกลาว (ขอมลณวนท18กนยายน2561) [Ref:https://www.pmda.go.jp/english/safety/info-services/drugs/
revision-of-precautions/0006.html;AccessedSeptember,182018]
PMDAเพมขอความค�าเตอนในเอกสารก�ากบยาCeftriaxoneเกยวกบการเกดอาการทางระบบประสาท (Neuropsychiatricsymptom)ส�าหรบประเทศไทยพบรายงานการเกดunconsciousness2รายงานpartialunconscious1รายงานconvulsions14รายงานtonicconvulsion1รายงานและchoreoathetosis1รายงาน(ขอมลณวนท2สงหาคม2561) [Ref:https://www.pmda.go.jp/english/safety/info-services/drugs/
revision-of-precautions/0006.html;AccessedAugust,22018]
ในชวงเดอน กรกฎาคม - กนยายน 2561 ศนยเฝาระวงความปลอดภยดานผลตภณฑสขภาพ (HPVC) ไดตดตาม ประเดนขาวดานสขภาพทนาสนใจจากเวบไซตของหนวยงานก�ากบดแลผลตภณฑสขภาพ เชน U.S. Food and Drug Administration (U.S. FDA), European Medicine Agency (EMA), Therapeutic Goods Administration (TGA), Health Canada, Health Sciences Authority (HSA), Pharmaceutical and Medical Device Agency (PMDA) เปนตน และไดมการเผยแพรขอมลดงกลาวทางเวบไซตของ HPVC (http://thaihpvc.fda.moph.go.th) โดยมขาวนาสนใจสรปไดดงน
Tacrolimus hydrate, Ciclosporin และAzathioprine
สรปขาวขอมลความปลอดภยของผลตภณฑสขภาพประจ�ำเดอน กรกฎำคม - กนยำยน 2561
Dolutegravir
ปท 21 ฉบบท 4 เดอนตลาคม-ธนวาคม 2561 5
USFDAเพมค�าเตอนในฉลากของยากลมfluoroquinoloneเกยวกบการเกด hypoglycemia และผลทางmental healthส�าหรบประเทศไทยยากลมFluoroquinolonesเปนกลมยาทตองระบค�าเตอนตามประกาศกระทรวงสาธารณสขเรองยาทตองแจงค�าเตอนการใชยาในฉลากและทเอกสารก�ากบยาและขอความค�าเตอน คอ“ยานอาจมผลตอการเปลยนแปลงระดบน�าตาลในเลอดควรระมดระวงการใชในผปวยเบาหวาน”แตยงไมมการระบเกยวกบผลทางmentalhealth [Ref:https://www.fda.gov/Safety/MedWatch/SafetyInformation/
SafetyAlertsforHumanMedicalProducts/ucm612979.htm;Accessed
July11,2018]
EMAแนะน�าใหใชยาradium-223dichlorideเฉพาะในผปวยมะเรงตอมลกหมากชนดทมการแพรกระจายไปยงกระดกหลงจากไดรบการรกษาดวยยาสองรายการ(ไดแกabirateroneacetateและprednisone/prednisolone)หรอเมอไมสามารถรกษาดวยวธอน เนองจากผลการศกษาพบวาผปวยทไดรบ radium - 223 di-chlorideมความเสยงทจะเสยชวตเรวขนและมภาวะกระดกแตกหกมากกวาผปวยทไดรบยาหลอก(placebo) [Ref: https://www.ema.europa.eu/documents/referral/xofigo-
article-20-procedure-prac-recommends-restricting-use-prostate-
cancer-medicine-xofigo_en.pdf;AccessedJuly20,2018]
HealthCanadaแจงใหระวงการใชผลตภณฑทมความเขมขนของhydroquinoneมากกวา2%เนองจากอาจท�าใหเกดอาการแสบรอนบวมแดงแผลพพองผวแหงแตกสผวผดปกตและปรบใหมใบสงแพทยทกครงเมอมการจ�าหนายผลตภณฑดงกลาว(มผลบงคบใช30มถนายน2019) ส�าหรบประเทศไทยพบขอมลการขนทะเบยนผลตภณฑดงกลาวเปนยาอนตราย และจดเปนสารหามใชในผลตภณฑเครองส�าอาง(ยกเวนผลตภณฑชดท�าเลบเทยม)และHPVCไดรบรายงานเหตการณไมพงประสงคจากสตรผสมHydroquinone/Tretinoin/fluocinoloneacetonideรปแบบTopicalจ�านวน2รายงานไดแกburningsensationและoedema (ขอมลระหวางวนท 1มกราคม2543ถง26กนยายน2561)[Ref: https://healthycanadians.gc.ac/recall-alert-rappel-avis/hc-sc/2018/67812a-eng.php;AccessedSeptember,262018)
US FDA แจงขอมลความปลอดภยของการใชยาปฏชวนะazithromycin ระยะยาว ในผปวยโรคมะเรงทไดรบการปลกถายstemcellเนองจากมการศกษาพบวาอาจท�าใหเกดbronchiolitisobliterans syndrome ซงเปนการอกเสบและมแผลในหลอดลมปอดสงผลใหหายใจถและไอแหงอยางรนแรงได [Ref:https://www.fda.gov/Safety/MedWatch/SafetyInformation/
SafetyAlertsforHumanMedicalProducts/ucm615738.htm;Accessed
August,62018]
TGA แจงเตอนการตรวจพบ sibutramine ในผลตภณฑชอFairycapsulesซงมฉลากภาษาไทยแตไมพบการขนทะเบยนในประเทศไทย
[Ref: https://www.tga.gov.au/alert/fairy-capsules;AccessedAugust,32018]
Azithromycin
radium - 223 dichloride
Hydroquinone
Fluoroquinolones
Fairy capsules
HealthCanadaแจงเตอนความเสยงในการเกด Immune-related nephritis จากการใชยา atezolizumab เพอรกษาurothelial cancer หรอ lung cancer ควรตดตามการท�างานของไตระหวางใชยา และหยดใชยาชวคราวหากเกดmoderate(Grade 2) immune-related nephritis หรอหยดใชยาเมอเกดsevere(Grade3and4)immune-relatednephritis [Ref: http://healthycanadians.gc.ca/recall-alert-rappel-avis/
hc-sc/2018/67782a-eng.php;AccessedSeptember,192018]
Atezolizumab
MEDICINAL AND HEALTH PRODUCT BULLETIN6
Case Report: ภาวะฟอตฟอรสในเลอดต�า (hypophosphatemia)จากยา Tenofovir disoproxil fumarate
ประวตการเจบปวยในอดต
เมอ 6 ปทผานมา ผปวยไดรบการวนจฉยเปนโรคไวรส
ตบอกเสบเรอรงชนดบแพทยสงใชยา lamivudine (3TC)150
มลลกรมรบประทานครงละ1เมดวนละ1ครงหลงอาหารเชา
สองปตอมาผปวยมผลการตรวจHBeAgเปนบวกและตรวจพบ
HBVDNA ในเลอดแพทยจงปรบแผนการรกษาเปนTDF300
มลลกรมรบประทานครงละ1เมดวนละ1ครงหลงอาหารเชา
รวมกบ3TCเดมทไดรบอยแลวและใชตอเนองมาจนถงปจจบน
สองเดอนทผานมาจนถงปจจบนญาตของผปวยแนะน�า
ใหรบประทานสมนไพรหญาไผน�า โดยใช 2 ใบตมในน�าสะอาด
ดมวนละ1ครงรวมกบการกนยาทงสองชนดในขนาดเดมมาตลอด
ผปวยปฏเสธสาเหตอนทจะท�าใหอาการของโรคตบอกเสบ
แยลงไดแกโรคทางพนธกรรมอนๆ การดมเครองดมแอลกอฮอล
Tenofovir disoproxil fumarate (TDF) เปนยาตานไวรส (antiretroviral) จดอยในกลม nucleotide-reversetranscriptaseInhibitorมขอบงใชในการรกษาHumanImmunodeficiencyVirus(HIV)infectionและchronichepatitisB virus (HBV) มรายงานการเกดอาการไมพงประสงคของยา TDF ทพบไดบอยในกลมผปวยโรคตบอกเสบเรอรงชนดบ ไดแกผน(รอยละ16)คลนไส(รอยละ9–20)อาเจยน(รอยละ18)ปวดทอง(มากกวารอยละ5–22)นอนไมหลบ(รอยละ18)และไตวายเฉยบพลน (รอยละ 6.7) เปนตน1 นอกจากนน รายงานการศกษาแบบสงเกตของยา TDF ทสงผลขางเคยงตอไตโดยท�าใหเกดFanconisyndrome,nephrogenicdiabetesinsipidusและไตวายเฉยบพลน2
การเกดพษตอไตจากการใชยาTDFคอท�าใหเซลลเยอบทอไตสวนตนมความผดปกตในการดดซมสารตางๆ เชนการตรวจพบน�าตาลในปสสาวะโดยไมมภาวะเบาหวานและภาวะระดบฟอตฟอรสในเลอดต�า (hypophosphatemia)3 ซงเกดจากเซลลเยอบทอไตสวนตนมความผดปกตจงไมมการดดกลบฟอตฟอรส (phosphorus) และถกขบออกมากขน จงอาจท�าใหเกดอาการกลามเนอออนแรงrhabdomyolysisสบสนและโรคกระดกนวม(osteomalacia)4
1. ภาควชาบรบาลเภสชกรรม คณะเภสชศาสตร มหาวทยาลยเชยงใหม2. นกศกษาเภสชศาสตร คณะเภสชศาสตร มหาวทยาลยพายพ
รายงานผปวย
ผปวยชายไทย อาย 54 ป สวนสง 168 เซนตเมตร
หนก62กโลกรม(ดชนมวลกาย21.97กโลกรมตอตารางเมตร)
รบยา TDF อยางตอเนองทโรงพยาบาลเพอรกษาโรคไวรส
ตบอกเสบเรอรงชนดบ(chronichepatitisBvirus)การนดตรวจ
ทโรงพยาบาลครงหลงสดเมอวานนพบรายงานผลตรวจทางหอง
ปฏบตการมระดบฟอตฟอรสในเลอดต�ากวาปกต (2.3 มลลกรม
ตอเดซลตร) แตไมไดรบการรกษาอนเพมเตมจากโรงพยาบาล
ผ ปวยกงวลใจกบผลตรวจเลอดรวมทงหนงเดอนกอนนผ ปวย
มอาการออนเพลย เบออาหาร จงมาปรกษากบเภสชกรรานยา
อกครงเพอสอบถามความจ�าเปนของการไดรบวตามนหรอเกลอแร
เสรมเพอรกษาอาการดงกลาว(ตารางท1)
ผลตรวจทางหองปฏบตการจากเลอด(คาปกต)
6 เดอนกอน 2 เดอนกอน1 วน กอนวน
ประเมนการตดตามผลหลงจากวนประเมน
1 เดอน
BUN(5-20mg/dl) 11
Creatinine(0.5-1.5mg/dl) 0.9 0.9 0.9 0.9
ตารางท 1 ผลตรวจเลอดทางหองปฏบตการของผปวย
บทน�า
นนทวรรณ กตกรรณากรณ 1, นลท จตรามาศ 2
MEDICINAL AND HEALTH PRODUCT BULLETIN6
ปท 21 ฉบบท 4 เดอนตลาคม-ธนวาคม 2561 7
การแบงระดบความรนแรง การตรวจคดกรอง การรกษา
Grade1(2.0-2.2mg/dl) ตดตามวดระดบฟอสเฟตในเลอดในครงตอไปทนดตรวจจนกวาผปวยไดรบยาทมโอกาสท�าใหเกดพษตอไต
ไมท�าการรกษายกเวนถาทราบสาเหต
Grade2and3(1.0-1.9mg/dl) เหมอนGrade1และมการวดระดบแคลเซยมในเลอดและวดระดบ25-hydroxyvitaminD
รกษาโดยใหฟอสเฟตทดแทนผปวยทไมไดใสเครองชวยหายใจ: แบงให1-3.5g(30-110mmol)ตอวนผปวยวกฤต หรอผปวยทใสเครองชวยหายใจ: 0.08-0.16mmol/kgบรหารยานาน2-6ชวโมง
Grade4(<1.0mg/dl) ตรวจอยางละเอยด
ตารางท 2 การรกษาของภาวะฟอตฟอรสในเลอดต�า5
ผลการตรวจพบผปวยมคาฟอตเฟตในเลอด 2.3mg/dl ซงประเมนระดบความรนแรงของอาการรนแรงนอยกวา Grade 1ซงไมจ�าเปนตองท�าการรกษา(ตารางท2)5เภสชกรใหค�าแนะน�าผปวยรบประทาน3TCและTDFตอเนองในขนาดเดมโดยชแจงถงผลกระทบของการหยดยาอาจจะท�าใหเกดภาวะตบอกเสบก�าเรบ(hepaticflare)รวมทงหนงเดอนกอนนผปวยมอาการออนเพลยเบออาหารจงอาจจะรบประทานอาหารทมฟอตเฟตนอยลงซงเปนสาเหตหนงของการเกดภาวะฟอตเฟตต�าในผปวยรายน เภสชกรจงแนะน�าใหผปวยรบประทานอาหารทมฟอตฟอรสสง เชน นม ผลตภณฑจากนม ไข เมลดฟกทอง เนอปลา เนอสตว ถว เปนตน เนองจากสองในสามของฟอตเฟตในอาหารทรบประทานสามารถดดซมผานล�าไสเลกไดดจงสามารถเพมระดบของฟอสฟอรสในเลอดไดรวดเรว5,6ทงนแนะน�าใหผปวยควรงดรบประทานสมนไพรทกชนด และพบแพทยตามก�าหนดนดอยางสม�าเสมอและแจงแพทยทราบถามอาการผดปกตอน ๆหลงจากนนหนงเดอนผปวยน�าผลตรวจระดบของฟอสฟอรสในเลอดมาพบเภสชกรทรานยาอกครงพบวามคาฟอตเฟตในเลอด4.2mg/dlซงอยในระดบตามเกณฑปกต
การประเมน
Hypophosphatemiaคอภาวะทคาฟอสเฟตในเลอดต�ากวา2.5mg/dlซงเกดไดจากหลายสาเหตเชนการใหอาหารทางหลอดเลอดด�ามากเกนไป (parenteral hyperalimentation) ผปวยพษสราเรอรง (alcoholism)ผปวยเบาหวานทฟนตว จากภาวะเลอดเปนกรดจากคโตน (diabetic ketoacidosis)ผปวยเบาหวานทฟนตวหลงจากเกดภาวะไหมรนแรง (severeburns)ผปวยเบาหวานทฟนตวจากภาวะขาดอาหาร และผทรบประทานยา phosphate-binders [Al(OH)
3] มากเกนไป เปนตน แตอาการแสดงทผดปกตของผปวย
จะพบไดเมอคาฟอสเฟตในเลอดต�ากวา1mg/dl7
ผลตรวจทางหองปฏบตการจากเลอด(คาปกต)
6 เดอนกอน 2 เดอนกอน1 วน กอนวน
ประเมนการตดตามผลหลงจากวนประเมน
1 เดอน
eGFR(CKD-EPI)cc/min/1.73m2 95.14
AST(M<37,F<31U/L) 43 22 27
ALT(M<45,F<34U/L) 47 35 37
Sodium(137-145mmol/L) 141
Potassium(3.6-5mmol/L) 3.87
Chloride(98-107mmol/L) 104
CO2(22-31mmol/L) 27
Phosphorus(2.5-4.5mg/dl) 2.3 4.2
ตารางท 1 ผลตรวจเลอดทางหองปฏบตการของผปวย(ตอ)
MEDICINAL AND HEALTH PRODUCT BULLETIN8
4ปกอน
3TC(150mg)1x1
TDF(300mg)1x1
2เดอนกอน
3TC(150mg)1x1
TDF(300mg)1x1
ไผน�าตมดมวนละครง
1วนกอนการประเมน
Serumphosphorus
=2.3mg/dl
ตดตามผลหลงประเมน1เดอน
Serumphosphorus
=4.2mg/dl
รปท 1 ความสมพนธของเวลาในการใชยาและการเกดอาการไมพงประสงคของผปวย
การประเมน (ตอ)
Tenofovir เปนอกสาเหตหนงทอาจจะเปนไปไดและพบไดบอยของคาฟอตฟอรสในเลอดต�าของผปวยทใชยานเนองจากยานสามารถท�าใหเกดความเสยหายของทอไตสวนตน (renalproximaltubules)ซงท�าหนาทกรองและดดกลบของฟอตเฟต8 รายงานอบตการณในการเกดพษตอไตจากยาTDFพบถงรอยละ17–229 ระยะเวลาในการท�าใหเกดความเปนพษตอไตประมาณ49เดอน(22–94เดอน)หรอ4ป2โดยระยะเวลาในการเกดอาการไมพงประสงคเปนชวงเดยวกบการใชยาของผปวยอยางไรกตามถงแมวาหลกฐานเชงประจกษในปจจบนยงไมพบรายละเอยดของกลไกการท�าลายทอไตสวนตนจากการใชยาTDFในคนเอเชยโดยเฉพาะกลมผทใชสารเสพตดทางหลอดเลอดด�าผปวยเอชไอวผปวยทตดเชอไวรสตบอกเสบ และผปวยรายนมคาครแอทนนในเลอด0.9mg/dlซงอยในชวงคาปกตแตพบวาการเปลยนแปลงลดลงเลกนอยของeGFR(glomerularfiltrationrate)จากการใชยาTDFกท�าใหการดดซมกลบของฟอตเฟตทบรเวณทอไตสวนตนลดลงได9-11รวมทงบางการศกษากพบวาภาวะฟอตฟอรสในเลอดต�าของผปวยไมมความสมพนธโดยตรงกบการท�างานทลดลงของไต12การหยดยารบประทานยาTDFจะท�าใหการท�างานของไตกลบมาดขนภายใน1-4สปดาหและจากขอมลการตดตามหลงหยดใชยา TDF 20 ± 26 เดอน ผ ปวยรอยละ 50มการท�างานของไตเทากบกอนใชยาอยางสมบรณ8
สมนไพรหญาไผน�า(Tradescantia fluminensis)เปนอกสาเหตหนงของการเกดคาฟอตเฟตในเลอดต�าทน�ามาพจารณาในผปวยรายนเนองจากสารส�าคญทพบในพชวงศนไดแกβ-sitosterol,succinicacid,zebrinin,anthocyanin,flavonols,apigeninเปนตนพบวาในหลอดลทดลองมฤทธanti-cholinesteraseและพบรายงานการเกดอาการไมพงประสงคจากหญาไผน�าวาท�าใหคาครแอทนนในเลอดเพมซงแสดงถงการท�างานของไตทลดลงและน�าไปสภาวะฟอตฟอรสในเลอดต�าได13-15อยางไรกตาม ผปวยรายนมคาScr0.9mg/dlซงอยในชวงคาปกตจงยงสามารถอธบายความสมพนธของการเกดคาฟอตเฟตในเลอดต�าทสมพนธกบการดมน�าตมสมนไพรหญาไผน�าแตถงแมวาหญาไผน�าจะยงไมใชสาเหตทนาสงสยของการเกดความผดปกตของอาการผปวยในตอนนแตการใชหญาไผน�ามรายงานการท�างานของไตทแยลงไดดงนนเภสชกรจงแนะน�าใหงดดมน�าสมนไพรหญาไผน�ากอน ผปวยรายนรกษาโรคไวรสตบอกเสบเรอรงชนดบดวยยา3TC และ TDF และดมน�าตมสมนไพรหญาไผน�า มตรวจทางหองปฏบตการของคาฟอตฟอรสในเลอดต�ากวาปกต(2.3mg/dl)ซงผปวยปฏเสธการเปนเบาหวานเคยมภาวะไหมรนแรงการใชยาphosphate-binders[Al(OH)
3]ตดสราเรอรงหรอมคาครแอทนน
ในเลอดผดปกตจงคาดวาสาเหตหนงทท�าใหเกดคาฟอสเฟตในเลอดกวาปกตเลกนอยนาจะมาจากการเบอและรบประทานอาหารนอยลงในเดอนทผานมากอนการประเมน
ขอสรป/ขอเสนอแนะ
ฟอสฟอรสในรางกายอยในรปของฟอสเฟตท�าหนาทส�าคญในการเปนบพเฟอรควบคมความสมดลของกรดและดางในเลอดใหเปนกลาง ควบคมเมแทบอลซมของโปรตนคารโบไฮเดรตไขมนและเปนตนก�าเนดของATP(adenosinetriphosphate)ซงจ�าเปนในการท�าใหกลามเนอหดตวการท�างานของประสาทเปนตนความเขมขนของฟอสเฟตในพลาสมาขนกบ เพศอายและอาหารอวยวะส�าคญทชวยคงระดบฟอสฟอรสในเลอดไดแกอวยวะทางเดนอาหาร ไต ฮอรโมน กระดก และเซลลตาง ๆโดยฟอสเฟตสวนใหญกระจายอยในเซลล ดงนน การมระดบ
ฟอสเฟตในเลอดต�ากวา 2.5mg/dL อาจจะไมจ�าเปนตองเกดรวมกบภาวะทรางกายมฟอสเฟตนอย(phosphatedepletion)เนองจากอาจมการเคลอนยายฟอสเฟตเขาภายในเซลลมากขนท�าใหฟอสเฟตภายนอกเซลลลดลง ผปวยรบประทานยา TDF มาเปนเวลา 4 ป แลวพบคาฟอสฟอรสในเลอดต�าซงสงสยวายาTDFอาจจะเปนสาเหตหนงทท�าใหเกดอาการไมพงประสงคนผรายงานจงไดท�าการความสมพนธโดยใช Naranjo’s algorithmผลการประเมนไดคะแนน4อยในระดบอาจจะใช (possible) แตเนองจากผปวยรายน มคาครแอทนนในเลอดอยในชวงคาปกตไมไดออกบตรแพยาใหกบผ ปวยเนองจากยงคงมความจ�าเปนตองใชยาน รวมทงระดบ
ปท 21 ฉบบท 4 เดอนตลาคม-ธนวาคม 2561 9
เอกสารอางอง
1. MICROMEDEX® [Database on the internet]. Colorado:ThomsonReuters (Healthcare); c 1974-2018.DRUGDEX®System, Tenofovir; [cited 2018 Nov 19]. Available from:http://www.thomsonhc.com.Subscriptionrequiredtoview
2. GaraN,ZhaoX,CollinsMT,ChongWH,KleinerDE,JakeLiangT,etal.Renaltubulardysfunctionduringlong-termadefovirortenofovirtherapyinchronichepatitisB.AlimentPharmacolTher.2012Jun;35(11):1317-25.
3. เมธ จนทรพทกษกล, บญชา สถระพจน, อปถมภ ศภสนธ. Highlyactive anti-retroviral therapy and kidney. Journal of theNephrologySocietyofThailand.41-8.
4. Rudolph EH, Goniin JM. Disorders of phosphorusmetabolism.[Internet]ElsevierB.V.c2018[updated2011July 28; cited 2018Oct 23] Available form: https://doi.org/10.1016/B978-1-4160-3362-2.00088-9.
5. BagnisCI,KarieS,DerayG,EssigM.Hypophosphataemia:aneasystrategyfordiagnosisandtreatmentinHIVpatients.AntivirTher.2009;14(4):481-8.
6. Top 10 Foods Highest in Phosphorus [Internet]. placeunknown:HealthAliciousNess;2008-2015[updated2018July23;cited2018Oct23].Available from:http://www.healthaliciousness.com/articles/high-phosphorus-foods.php.
7. RitzE.Acutehypophosphatemia.KidneyInternational1982;22:84—94.
8. ChengCY,ChangSY, LinMH,KuSY,SunNL,ChengSH.Tenofovirdisoproxilfumarate-associatedhypophosphatemiaasdeterminedbyfractionalexcretionoffilteredphosphatein HIV-infected patients. J Infect Chemother. 2016 Nov;22(11):744-7.
9. Fernandez-Fernandez B, Montoya-Ferrer A, Sanz AB,Sanchez-NiñoMD,IzquierdoMC,PovedaJ,etal.Tenofovirnephrotoxicity.AIDSResTreat.2011:1-12.
10. CooperRD,WiebeN,SmithN,KeiserP,NaickerS,TonelliM.Systematicreviewandmeta-analysis:renalsafetyoftenofovirdisoproxilfumarateinHIV-infectedpatients.ClinInfectDis.2010;51:496-505.
11. LapriseC,BarilJG,DufresneS,TrottierH.AssociationbetweentenofovirexposureandreducedkidneyfunctioninacohortofHIV-positivepatients:resultsfrom10yearsoffollow-up.ClinInfectDis.2013;56:567-75.
12. DaySL, LeakeDateHA,BannisterA,HankinsM, FisherM.Serumhypophosphatemia intenofovirdisoproxilfumaraterecipientsismultifactorialinorigin,questioningtheutilityofitsmonitoring in clinical practice.J Acquir Immune DeficSyndr.2005Mar1;38(3):301-4.
13. TangkiatkumjaiM,BoardmanH,PraditpornsilpaK,WalkerDM.PrevalenceofherbalanddietarysupplementusageinThaioutpatientswithchronickidneydisease:across-sectionalsur-vey.BMCComplementAlternMed.2013Jul1;13:1-9.
14. TangkiatkumjaiM,BoardmanH,PraditpornsilpaK,WalkerDM.ReasonswhyThaipatientswithchronickidneydiseaseuseordonotuseherbalanddietarysupplements.BMCComplementAlternMed.2014Dec6;14:1-9.
15. CheahSY,MagdaleneCY,EldwinLimCZ,WongMH,AmirS,DanielS,etal.In-VitroAntioxidantandAcetylcholinesteraseInhibitory Activities of Tradescantia zebrine. RJPBCS.2017Jan-Feb;8(1):82-7.
16. LabargaP,BarreiroP,Martin-CarboneroL,Rodriguez-NovoaS,SoleraC,MedranoJ,etal.KidneytubularabnormalitiesintheabsenceofimpairedglomerularfunctioninHIVpatientstreatedwithtenofovir.AIDS2009;23(6):689-96.
17. FontanaRJ.Sideeffectsoflong-termoralantiviraltherapyforhepatitisB.Hepatology.2009May;49(5Suppl):S185-95.
ของฟอตฟอรสในเลอดต�าเพยงเลกนอยซงยงไมจ�าเปนตองท�าการรกษาเภสชกรจงไดแนะน�าใหผปวยรบประทานอาหารทมฟอตฟอรสสงเชนนมผลตภณฑจากนมไข เมลดฟกทองเนอปลาเนอสตวถวเปนตน รวมทงบนทกขอมลของผปวย ในระบบบรการเพอตดตามอาการไมพงประสงคและวางแผนการรกษาตอไป การศกษาcross-sectionalstudyในการตรวจสอบหนาทของเซลลเยอบทอไตในผปวยเอชไอวทได รบยาตานไวรสเอชไอวทมยาTDFเปนสวนประกอบเทยบกบกลมทไดยาตานไวรสเอชไอวทไมมยานสรปวายาTDFท�าใหเซลลเยอบทอไตสวนตนมความผดปกต
ในการดดซมสารตาง ๆ ท�าใหตรวจพบน�าตาลในปสสาวะโดยไมมภาวะเบาหวานและภาวะฟอสเฟตในเลอดต�าและควรจะหยดการใชยาถาพบลกษณะดงกลาว16 ดงนน การวางแผนตดตามคาฟอตฟอรสในเลอดในผปวยควรท�าอยางสม�าเสมอหากมคาฟอตเฟตในเลอดต�าถงGrade2ขนไปใหรกษาดวยฟอสฟอรสทดแทนแบบรบประทานในขนาดทแนะน�าคอ1-3.5กรมตอวน5หากภาวะฟอตเฟตในเลอดต�ายงไมดขนและตองหยดยาTDFและพจารณาแนะน�าใหใชยาทางเลอกอนตอไปเชนentacavir,tenofoviralafenamide(TAF),telbivudine17
MEDICINAL AND HEALTH PRODUCT BULLETIN10
ผลการด�าเนนงานศนยเฝาระวงความปลอดภยดานผลตภณฑสขภาพ ปงบประมาณ 2561
1. รายงานเหตการณไมพงประสงคจากการใชผลตภณฑสขภาพ
ศนยเฝาระวงความปลอดภยดานผลตภณฑสขภาพ(HPVC)ไดรบรายงานเหตการณไมพงประสงคจากการใชผลตภณฑสขภาพในฐานขอมลThaiVigibaseตงแตพ.ศ. 2527 - 2561และสามารถน�ามาวเคราะหไดรวมทงสน 784,863ฉบบทงนพ.ศ.2561ไดรบรายงานจ�านวนทงสน26,197ฉบบ(ขอมลณวนท10ตลาคม2561)(แผนภาพท1)
ทงนไดรบรายงานอาการไมพงประสงคในปงบประมาณ2561จ�านวน62,163ฉบบจ�าแนกตามประเภทผลตภณฑไดดงน 1.1 ยาจ�านวน37,315ฉบบเปนรายงานประเภทรายแรงจ�านวน6,735ฉบบ(รอยละ18.0)ประเภทไมรายแรงจ�านวน30,580ฉบบ(รอยละ82.0)ยาทไดรบรายงานสงสด3อนดบแรกคอCeftriaxoneIbuprofenและEnalapril(แผนภาพท2)และเหตการณไมพงประสงคแยกตามระบบอวยวะทพบสงสด3อนดบแรกคอSkinandappendagesdisorders,Bodyasawhole-generaldisordersและMetabolicandnutritionaldisorders(แผนภาพท3)
แผนภาพท 1 จ�านวนรายงานอาการไมพงประสงคจากการใชยาระหวางพ.ศ.2527–ก.ย.2561(ขอมลณวนท10ตลาคม2561)
แผนภาพท 3 อาการไมพงประสงคแยกตามระบบอวยวะ10 อนดบแรกในปงบประมาณ2561 (ขอมลณวนท10ตลาคม2561)
แผนภาพท 2 สารส�าคญทไดรบรายงานอาการไมพงประสงคมาก 10อนดบแรกในปงบประมาณ2561 (ขอมลณวนท10ตลาคม2561)
ปท 21 ฉบบท 4 เดอนตลาคม-ธนวาคม 2561 11
2. การตรวจจบและประเมนสญญาณอนตราย จากการใชยา
2.1 การตรวจจบสญญาณอนตรายจากการใชยาส�าหรบมนษย (signal detection) HPVC ใช Thai Signal Detection Programตรวจจบสญญาณอนตรายจากรายงานในฐานขอมลศนยเฝาระวงความปลอดภยดานผลตภณฑสขภาพ(ThaiVigibase)ของคยา-ADRไดแกranitidine–faceoedemaผลการพจารณาพบวาเปนADRทมขอความค�าเตอนอยแลวในเอกสารก�ากบยา เปนทรบทราบกนทวไป(knownADR)และระบบรายงานแบบspontaneousไมสามารถหาปจจยเสยงของการเกดอาการไมพงประสงคไดจงไมเปนสญญาณความเสยง 2.2 การประเมนสญญาณอนตรายจากการใชยาส�าหรบมนษยทางคลนก (signal assessment) HPVCประเมนสญญาณอนตรายพบประเดนทนาสนใจในปงบประมาณ2561ดงน 1) lamotrigine - DRESS syndromeภายหลงการประเมนความสมพนธและพจารณามาตรการจดการความเสยงพบวายงไมมการระบค�าเตอนการเกดDRESSsyndromeในเอกสารก�ากบยาอกทงยงพบวายาlamotrigineสามารถท�าใหเกดผนผวหนงชนดรนแรงเชนSJS/TENรวมถงมขอมลทแสดงใหเหนวาลกษณะทางพนธกรรมสอดคลองกบการเกดผนดงกลาว จงไดจดท�าจดหมายขาวเพอแจงบคลากรทางการแพทยทราบในเบองตนเกยวกบความเสยงดงกลาวและขณะนอยระหวางการทบทวนมาตรการจดการความเสยง 2) clarithromycin กบความเสยงในการเกดปญหาโรคหวใจทมากขนรวมถงการเสยชวตในกล มผ ป วยโรคหวใจเมอพจารณารายงานผปวยทไดรบในฐานขอมล Thai Vigibaseรวมถงมาตรการจดการความเสยงในประเทศไทยพบวาตามประกาศกระทรวงสาธารณสข เรอง ยาทตองแจงค�าเตอนการใชยาไวทฉลากและเอกสารก�ากบยาของยาclarithromycinและยากลมMacrolidesไมไดมการปรบปรงมานานแลวในประเดนการเกดdruginteractionซงขณะนอยระหวางทบทวนขอมลและมาตรการจดการความเสยงเพมเตม
1.2 เครองมอแพทยจ�านวน25,294ฉบบ(ขอมลณวนท4ตลาคม2561)แบงเปน 1) รายงานปญหาจากการใชเครองมอแพทยทงสน24,826 ฉบบ ประกอบดวยรายงานผลการท�างานอนผดปกตของเครองมอแพทย (devicedefect)จ�านวน13,774ฉบบและรายงานผลอนไมพงประสงคทเกดกบผบรโภค (adverse event)จ�านวน11,052ฉบบ 2)รายงานการด�าเนนการแกไขเพอความปลอดภยของเครองมอแพทย (Field Safety Corrective Action; FSCA)จ�านวน468ฉบบ 1.3 ผลตภณฑสขภาพอนจ�านวน22ฉบบคอผลตภณฑอาหาร 14 ฉบบ ผลตภณฑเครองส�าอาง 7 ฉบบ และผลตภณฑวตถอนตราย1ฉบบ
3. การจดการความเสยงดานยา
3.1 การก�าหนดขอความค�าเตอนของยาทมสวนประกอบของฟาทะลายโจร HPVC ไดรบรายงานการเกด anaphylactic shockและ anaphylactic reactions จากการใชยาทมสวนประกอบของฟาทะลายโจรและภายหลงการพจารณาขอมลความเสยงโดยคณะท�างานประเมนสญญาณอนตรายจากการใชยาดานคลนกและคณะอนกรรมการศกษาและเฝาระวงอนตรายจากการใชยาส�าหรบมนษยมความเหนควรเพมขอความค�าเตอนในฉลากและเอกสารก�ากบยาคณะกรรมการยาจงมมตใหยาทมสวนประกอบของฟาทะลายโจรตองมขอความค�าเตอนตามกฎหมายดงน ค�าเตอนในฉลากและเอกสารก�ากบยา 1) หามใชในสตรมครรภและสตรใหนมบตร 2) หามใชในผ ท เคยแพฟาทะลายโจร เชน มผนปากบวมตาบวมหนาบวม 3) หากใชยานแลวมผน ปากบวม ตาบวม หนาบวมใหหยดยาทนทและพบแพทย 4) หากใชตดตอกนเกน3วนแลวไมดขนหรออาการรนแรงขนระหวางการใชยาควรหยดใชและพบแพทย 5) หากใชตดตอกนเปนเวลานาน อาจท�าใหแขนขามอาการออนแรง (ประกาศกระทรวงสาธารณสข เรอง ยาทตองแจงค�าเตอนการใชยาไวในฉลากและทเอกสารก�ากบยาและขอความของค�าเตอนฉบบท63ประกาศณวนท16มนาคม2561) 3.2 ยากลม fluoroquinolone กบอาการไมพงประสงคชนดรายแรง คณะอนกรรมการฯไดพจารณาประเดนการเกดอาการไมพงประสงคชนดรายแรงเกยวกบเอนขอประสาทและระบบประสาทสวนกลางของยากลมfluoroquinoloneและมความเหนวาอาการไมพงประสงคดงกลาวนนแมมอบตการณเกดนอยแตเกดแลวรนแรงถาวรและพการควรมการเฝาระวงและใหความสนใจเพราะอาจพบขอมลใหมเพมขนจงมมตใหสอสารความเสยงผานจดหมายขาวHPVCSafetyNewsเพอใหบคลากรทางการแพทยระมดระวงการใชยากลมน 3.3 การเพมค�าเตอนของยา Gadolinium-based Contrast Agents (GBCAs) เนองจากผลการวจยพบการตกคางของGBCAsในรางกายและสมองของผทใชยาดงกลาวแมวาในปจจบนยงไมมขอมลเกยวกบความเปนอนตรายตอสขภาพอยางไรกตามเพอเปนการปองกนความเสยงทอาจจะเกดขนคณะอนกรรมการฯจงมมาตรการควบคมความเสยงดงน 1) เผยแพรขอมลความเสยงทอาจจะเกดขนใหบคลากรการแพทยทราบผานทางHPVCSafetyNews 2) เสนอคณะกรรมการยาใหเพมขอความค�าเตอนของGBCAsดงตอไปน (1) ยานอาจท�าใหมการตกคางในสมองและเนอเยออนและเพมขนเมอใชหลายครงตดกน (2) ระมดระวงการใชยาในผปวยทมภาวะไตบกพรองหญงมครรภและเดก
MEDICINAL AND HEALTH PRODUCT BULLETIN12
4. การเฝาระวงความปลอดภยดานเครองมอแพทย (Medical Device Vigilance)
4.1 มาตรการจดการความเสยงทไดด�าเนนการ 1) การสอสารความเสยงเกยวกบผลไมพงประสงคจากการใชผลตภณฑUrogynaecologicalsurgicalmeshimplants 2) การสอสารความเสยงเกยวกบการแจงเตอนการเกดแบตเตอรลดลงกอนก�าหนดในเครองมอแพทย FortifyTM DR และFortifyTMVRของบรษทเซนตจดเมดคล(ประเทศไทย)จ�ากด
5. การสอสาร/แลกเปลยนขอมลความปลอดภยดานผลตภณฑสขภาพ
ศนยเฝาระวงความปลอดภยดานผลตภณฑสขภาพไดมการสอสารและแลกเปลยนขอมลความเสยงดานผลตภณฑสขภาพในรปแบบตางๆดงน 5.1 จดหมายขาว HPVC Safety News สอสารความสยงรวม47ฉบบซงสามารถอานเพมเตมไดทเวบไซตhttp://thaihpvc.fda.moph.go.th/ 5.2 แลกเปลยนขอมลเตอนภยกบประเทศสมาชกอาเซยน (Post marketing alert system; PMAS)รวม267รายการแบงเปนยา65รายการอาหาร40รายการและเครองส�าอาง162รายการ ทงนเมอคดเลอกเฉพาะการแลกเปลยนขอมลดานการสอสารความเสยงในแตละประเทศสามารถสรปไดดงน ประเทศมาเลเซย -ประกาศแกไขฉลากผลตภณฑยาดงน
สาธารณรฐสงคโปร - ประกาศการเกดผลขางเคยงทรนแรงจากการใชยาModafinilเชนความดนโลหตสงปญหาทางจตประสาทSJS/TENรวมทงมความเสยงของการใชอยางไมเหมาะสมและการตดยา - เผยแพรDrugSafetyInformationเรองGadolinium-basedContrastAgents(GBCAs)กบความเสยงของการตกคางในสมอง
Active ingredient ขอมลความปลอดภยทเพมเตม
ยากลมProton-pumpinhibitorsไดแกpantoprazole,omeprazole,lansoprazole,esomeprazole,rabe-prazoleและdexlansoprazole
ท�าใหระดบChromograninA(CgA)สงขนท�าใหการตรวจวนจฉยNeuroendrocrineTumorsใหผลFalsePositiveได
Hyoscine(เฉพาะยาฉด) เหตการณไมพงประสงคทรนแรงในผปวยโรคหวใจ
Metronidazole(ยกเวนยาทใชภายนอก) การเกดพษตอตบในผปวยCockaynesyndrome
Testosterone การใชยาในทางทผดและการตดยา
Tramadol การจ�ากดการใชในเดกและใหระวงการใชในหญงมครรภและใหนมบตร
Metformin การใชในคนไขทมปญหาไตท�างานลดลงปานกลางและการเกดlacticacidosis
Fluconazole ความเสยงท�าใหแทงและความผดปกตแตก�าเนด
Opioidsและbenzodiazepines อนตรกรยาระหวางยา(druginteraction)
Aripripazole การขาดความยบยงชงใจในเรองตางๆเชนการพนนการกนเปนตน
Denosumab เพมความเสยงในการเกดMultipleVertebralFractures(MVF)ภายหลงหยดใช
Bendamustine เพมความเสยงในการตดเชอฉวยโอกาส(opportunisticinfection)และการเสยชวต
3.4 การเพมค�าเตอนของยา diacerein จากการทบทวนขอมลความปลอดภยของยาdiacereinจากCochraneDatabaseofSystematicReview2014รายงานเหตการณไมพงประสงคจากฐานขอมลองคการอนามยโลก และฐานขอมลศนยเฝาระวงอาการไมพงประสงคจากการใชผลตภณฑสขภาพจนถงป2560รวมทงการประเมนประโยชนและความเสยงของยาdiacereinคณะอนกรรมการฯจงเสนอใหคณะกรรมการยาเพมขอความค�าเตอนของยา diacerein ไวในฉลากและทเอกสารก�ากบยาและโดยใหมขอความของค�าเตอนในกรอบสเหลยมดงน 1) หากเกดอาการทองเสยใหหยดยาและไปพบแพทย 2) หามใชยาในผปวยโรคตบรนแรง 3) ควรลดขนาดยาลงในผปวยทมภาวะไตบกพรองอยางรนแรง
4) ระมดระวงการใชในผทอายตงแต 65 ปขนไปหรอผทเคยมประวตเปนโรคตบ