it slajdy cz.1
DESCRIPTION
IT dla ubogich AEITRANSCRIPT
-
Informatyka Techniczna
Cz 1Cz 1
ITIT>Charakterystyka oprogramowania
> Zarzdzanie jakoci oprogramowania cz. I
w materiaach wykorzystano:K.Subieta: Budowa i integracja systemw informatycznych
A.Kobieliski: Inynieria OprogramowaniaI.Sommerville: Software Engineering Guides
S.H. Kan: Metryki i modele w inynierii jakoci oprogramowaniaG.G. Shulmeyer: Handbook of Software Quality Assurance
-
Informatyka Techniczna
OprogramowanieOprogramowanie
Czym jest oprogramowanie Rodzaje programw Charakterystyka
oprogramowania Cechy oprogramowania
-
Informatyka Techniczna
Czym jest oprogramowanieCzym jest oprogramowanie
Oprogramowanie toOprogramowanie to: kod (program), realizujcy okrelone funkcje struktury danych umoliwiajce programowi
odpowiednie przetwarzanie danych dokumentacja
opisujca mechanizmy dziaania programu przedstawiajca sposoby korzystania z programu
-
Informatyka Techniczna
Rodzaje programwRodzaje programw
Rodzaje programw: oglne z pki, (off the shelf) na zamwienie (bespoke)
Problemy i metody stosowane w obu przypadkach s identyczne. Gwna rnica to rdo specyfikacji programu
dla oglnych tworzona wewntrznie np. przez dzia marketingu
w systemach na zamwienie okrelana przez klienta skadajcego zamwienie
-
Informatyka Techniczna
Systemy COTSSystemy COTS
Model poredni to systemy COTS (commercial off-the-shelf) System posiada typowe funkcje dla danej klasy systemw Pewna cz jest nadmiarowa Pewne specyficzne wymagania wymagaj dodatkowej konfiguracji lub
uzupenienia funkcjonalnoci Brakujca cz jest krytyczna dla powodzenia projektu
Wymagania klienta
60%-70% 20%-30%10%
Cz nadmiarowaCz dopasowana
Brakujca cz
-
Informatyka Techniczna
Charakterystyka oprogramowaniaCharakterystyka oprogramowania
Oprogramowanie jest tworzone, a nie produkowane w klasycznym sensie
Oprogramowanie nie zuywa si z biegiem czasu, ale moe si pogarsza na skutek wprowadzanych zmian
Oprogramowanie w wikszoci budowane jest od podstaw, rzadziej skadane z gotowych elementw (ta sytuacja ulega stopniowej zmianie)
-
Informatyka Techniczna
Ewolucja oprogramowaniaEwolucja oprogramowania
Aby oprogramowanie pozostawao uyteczne musi si zmienia
Wane zagadnienie organizacje s uzalenione od oprogramowania, z ktrego korzystaj
Przyczyny wystpowania koniecznoci zmian Zmiana regulacji prawnych Zmiana zasad dziaania organizacji Zmiana platformy sprztowej i systemowej Pojawianie si nowych wymaga
-
Informatyka Techniczna
Cykl zarzdzania ewolucjCykl zarzdzania ewolucj
Struktura cyklu zarzdzania ewolucj uwzgldnia Zgaszanie da Analiz skutkw Planowanie Implementacj Dystrybucj
Zgaszanie daZgaszanie da Analiza skutkwAnaliza skutkw ImplementacjaImplementacja DystrybucjaDystrybucjaPlanowaniePlanowanie
-
Informatyka Techniczna
Prawa LehmanaPrawa Lehmana
Mair Lehman et. al. (1996-2001) sformuowali 8 praw okrelajcych dynamik rozwoju oprogramowania
Prawo cigej zmiany: program pozostajcy w uytku w okrelonym rodowisku musi si zmienia lub stawa mniej uytecznym w tym rodowisku
Prawo rosncej zoonoci : rozwijajcy si program zmienia si i staje si coraz bardziej zoony. Zachowanie jego wyjciowej zoonoci wymaga angaowania dodatkowych rodkw.
-
Informatyka Techniczna
Prawa LehmanaPrawa Lehmana
Prawo ewolucji duych programw: ewolucja duych programw to proces samoregulujcy si. Atrybuty systemu takie jak rozmiar, czas pomidzy kolejnymi wersjami i liczba zgaszanych bdw s w przyblieniu stae dla kolejnych jego dystrybucji.
inaczej: dynamika rozwoju duych programw jest staa o dynamice decyduje proces tworzenia programu przyjte tu rozwizania (popenione bdy) wyznaczaj
zasadnicze trendy dotyczce nakadw ponoszonych w fazie eksploatacji
-
Informatyka Techniczna
Prawa LehmanaPrawa Lehmana
Prawo stabilnoci organizacji : tempo rozwoju oprogramowania na przestrzeni cyklu yciowego jest w przyblieniu stae i niezalene od iloci zasobw zaangaowanych w jego powstanie.
Prawo zachowania zmiennoci : przyrostowa zmiana w obrbie kadej dystrybucji programu jest w przyblieniu staa.
Prawo cigego wzrostu : aby utrzyma wysoki poziom zadowolenia uytkownikw funkcjonalno systemu musi cigle wzrasta.
-
Informatyka Techniczna
Prawa LehmanaPrawa Lehmana
Prawo spadajcej jakoci : jako systemu postrzegana jest coraz gorzej, jeli nie jest on stale dostosowywany do zmian zachodzcych w rodowisku dziaania
Prawo sprzenia zwrotnego : znaczcy rozwj systemu moliwy jest tylko w przypadku stosowania iteracyjnych metod zarzdzania uwzgldniajcych zwrotne informacje od uytkownikw.
-
Informatyka Techniczna
Utrzymanie oprogramowaniaUtrzymanie oprogramowania
Utrzymanie oprogramowania proces zmian oprogramowania zachodzcy po wdroeniu (dostarczeniu).
Rodzaje dziaa zwizanych z utrzymaniem oprogramowania Naprawa bdw Dostosowanie do zmian zachodzcych w rodowisku
dziaania oprogramowania Rozbudowa funkcjonalnoci
Nakady zasobw na poszczeglne dziaania
rdo: Nosek J. T., Plavia P., Software Maintenance: Research and Practice 1990
-
Informatyka Techniczna
Atrybuty oprogramowaniaAtrybuty oprogramowania
Podstawowe atrybutyatrybuty dobrego oprogramowania uniwersalnouniwersalno - moliwo dostosowania oprogramowania do
zmieniajcych si potrzeb pewnopewno - niezawodno i bezpieczestwo, czyli
zabezpieczenie przed oddziaywaniem otoczenia (security) oraz pewno pracy (safety) - awaria oprogramowanie nie powinna powodowa fizycznych i ekonomicznych szkd
wydajnowydajno - oprogramowanie nie powinno marnowa zasobw systemowych
wygoda w uyciuwygoda w uyciu - oprogramowanie powinno mie waciwy interfejs uytkownika i dokumentacj
-
Informatyka Techniczna
KompromisyKompromisy
Jeli wymagany jest wysoki poziom jednego z atrybutw (np. wydajnoci) koszty wytworzenia oprogramowania rosn wykadniczo
Koszt
Wydajno
-
Informatyka Techniczna
Inne atrybuty oprogramowaniaInne atrybuty oprogramowania PoprawnoPoprawno okrela, czy oprogramowanie wypenia postawione przed
nim zadania i czy jest wolne od bdw. CzytelnoCzytelno pozwala na okrelenie wysiku niezbdnego do
zrozumienia oprogramowania. Ponowne uyciePonowne uycie charakteryzuje przydatno oprogramowania, caego
lub tylko pewnych fragmentw, do wykorzystania w innych produktach programistycznych.
Stopie strukturalizacjiStopie strukturalizacji (modularno) okrela, jak atwo oprogramowanie daje si podzieli na czci o dobrze wyraonej semantyce i dobrze wyspecyfikowanej wzajemnej interakcji.
-
Informatyka Techniczna
EfektywnoEfektywno opisuje stopie wykorzystania zasobw sprztowych i programowych stanowicych podstaw dziaania oprogramowania.
PrzenaszalnoPrzenaszalno mwi o atwoci przenoszenia oprogramowania na inne platformy sprztowe czy programowe.
SkalowalnoSkalowalno opisuje zachowanie si oprogramowania przy rozrocie liczby uytkownikw, objtoci przetwarzanych danych, doczaniu nowych skadnikw, itp.
WspdziaanieWspdziaanie charakteryzuje zdolno oprogramowania do niezawodnej wsppracy z innym niezalenie skonstruowanym oprogramowaniem.
Inne atrybuty oprogramowaniaInne atrybuty oprogramowania
-
Informatyka Techniczna
Zarzdzanie jakoci oprogramowaniaZarzdzanie jakoci oprogramowania
Zrby systemu zarzdzania jakociKolejny wykad: Model dojrzaoci procesu Proces przetwarzania skarg Podstawowe narzdzia jakoci
-
Informatyka Techniczna
Zrby systemuZrby systemu
Zrby systemu podstawa, fundament, struktura Okrelenie angielskojzyczne QMF (quality management
framework) Koncepcja opracowana w 1982 w kontekcie jakoci
rnych produktw, w tym oprogramowania Zostaa rozwinita w rnych pniejszych standardach w
tym w DOD (US Department of Defense), CMMI (Capability Maturity Model Integration), SW-CMM (Software adopted CMMI)
-
Informatyka Techniczna
QMF podstawowe pojciaQMF podstawowe pojcia
Definiuje podstawowe pojcia Obiekt pojcie uoglnione Proces Wymaganie Uytkownik Ewaluacja Miara i pomiary Jako
-
Informatyka Techniczna
QMF obiektyQMF obiekty
Obiektem moe by Produkt Proces Usuga Zasb Artefakt Dziaanie Miara i pomiary rodowisko Kolekcja obiektw
-
Informatyka Techniczna
QMF definicjeQMF definicje
ProduktProdukt namacalne, znaczce wyjcie lub usuga bdce wynikiem procesu
Produktem moe by sprzt oprogramowanie dokumentacja dowolna kombinacja powyszych
-
Informatyka Techniczna
QMF definicjeQMF definicje
ProcesProces zbir dziaa podejmowanych w okrelonym celu Jako produktu zaley od jakoci procesu towarzyszcego
jego powstawaniu WymaganieWymaganie podana moliwo, cecha, warunek, ktr
musi posiada obiekt aby speni zaoenia kontraktu, standardu, specyfikacji lub innej formalnie narzuconej normie
Dla produktu, jakim jest oprogramowanie obowizuje okrelona kategoryzacja wymaga
-
Informatyka Techniczna
QMF definicjeQMF definicje
UytkownikUytkownik klient lub uytkownik kocowy Wyrnia si trzy przypadki Dla uproszczenia termin uytkownik odnosi si do
wszystkich trzech sytuacji
Klient to uytkownik kocowy
Klient Uytkownik kocowy
Klient
Uytkownik kocowy
-
Informatyka Techniczna
QMF definicjeQMF definicje
EwaluacjaEwaluacja proces wyznaczania stopnia speniania wymaga
Inna definicja proces wyznaczania jakoci produktw i zwizanych z nimi elementw dokumentacji, procesw i dziaa majcych wpywa na jako produktu.
Ewaluacja moe obejmowa Wszelkie analizy Inspekcje Przegldy Testy
-
Informatyka Techniczna
QMF definicjeQMF definicje
Miara i pomiaryMiara i pomiary zdolno do pomiaru jakoci procesw i produktw i moliwo przypisywania jej okrelonych wartoci wyraonych liczbami
Miara okrela wielko odnoszc si do zgodnoci procesu i produktu ze standardami
Pomiar definiuje proces wyznaczania wartoci reprezentujcej miar stosowany w organizacji
Uwaga terminologiczna: pojcie miara bywa stosowane zamiennie z pojciem metryki taka zamiana jest poprawna, ale w niektrych opracowaniach (standardach) pojcia te posiadaj odmienne definicje
-
Informatyka Techniczna
QMF definicjeQMF definicje
Jako Jako stopie w jakim obiekt (proces, produkt, usuga) spenia zestaw wymaganych atrybutw oraz wymaga
Istniej dwie zasadnicze kategorie rozumienia i postrzegania jakoci Jako rozumiana jako zgodno z wymaganiami.
Kade odstpstwo od wymaga traktowane jest jako defekt. Inaczej: mwi si o ocenie atrybutw oprogramowania (produktu)
Jako rozumiana jako przydatno do uytku. W tym przypadku bierze si pod uwag wymagania i oczekiwania uytkownikw.
Specyfik oprogramowania jest due znaczenie drugiego z wymienionych aspektw.
-
Informatyka Techniczna
QMF elementy programu jakociQMF elementy programu jakoci
Program zarzdzania jakoci obejmuje trzy elementy wymagane do: Ustalenia wymaga i zarzdzania zmianami Ustalenia i wdroenia metod Okrelenia jakoci produktu i procesu
W pierwszej kolejnoci okrela si podane atrybuty produktu, nastpnie opracowuje si metody wytwrcze i wdraa je, ostatecznie definiuje si sposb opomiarowania jakoci procesu wytwrczego i samego
produktu.
Program jakoci
Ustal wymagania i
zarzdzaj zmianami
Ustal i wdraaj metody
Ewaluuj proces i jako
produktu
-
Informatyka Techniczna
QMF Ustalenie wymaga i zarzdzanie QMF Ustalenie wymaga i zarzdzanie zmianamizmianami
Ustalenie wymaga, a raczej stworzenie metody ustalania wymaga pierwszy element programu jakoci
Wymagania musz odzwierciedla aktualne potrzeby spoecznoci uytkownikw
Wymagania musz odzwierciedla potrzeby inwestorw i respektowa wyznaczone przez nich ograniczenia
Wymagania naley gromadzi w sposb sformalizowany
-
Informatyka Techniczna
QMF Ustalenie wymaga i zarzdzanie QMF Ustalenie wymaga i zarzdzanie zmianamizmianami
Nie mniej jednak poczucie jakoci jest przewanie subiektywne (uytkownik postrzega produkt z wasnej perspektywy)
Proces formuowania wymaga jako proces formalny powinien rwnie podlega ocenie
Wspdziaa zatem z pozostaymi dwoma elementami QMF (metody i ewaluacja jakoci)
Cel : wyspecyfikowanie wymaga, ktrych wypenienie zaowocuje wysokim stopniem jakoci i satysfakcji klienta
-
Informatyka Techniczna
QMF Ustalenie wymaga i zarzdzanie QMF Ustalenie wymaga i zarzdzanie zmianamizmianami
Proces akwizycji wymaga wymaga wprowadzenia mechanizmu zarzdzania konfiguracj, ktry umoliwi: Ustalenie momentu, w ktrym mona rozpocz dalsze
dziaania zwizane z rozwojem projektu (ustalenie faktu, e specyfikacja wymaga osigna ju odpowiedni poziom stabilnoci)
Zapobiega niekontrolowanym zmianom w zasadniczej specyfikacji produktu
Sprawi, e rozwj produktu i kolejne fazy procesu wytwrczego nie bd miay negatywnego wpywu na jego jako
-
Informatyka Techniczna
QMF Ustalenie wymaga i zarzdzanie QMF Ustalenie wymaga i zarzdzanie zmianamizmianami
Kontrolowaniu zjawiska ewolucji wymaga suy proces zarzdzania zmianami
Proces powinien by wsparty narzdziami (programy komputerowe w postaci repozytoriw wymaga)
Zarzdzanie zmianami pozwala na osignicie nastpujcych celw: Wprowadzenie sformalizowane cieki zgaszania da
zmiany Wprowadzenie mechanizmw oceny da Wprowadzenie jasnych regu akceptacji/odrzucania
zmian Wprowadzenie mechanizmw rozlicze klienta z
wykonawc Wytworzenie poczucia satysfakcji klienta (kto zajmuje
si moim problemem) Wytworzenie poczucia bezpieczestwa wykonawcy (nie
boj si eskalacji da)
-
Informatyka Techniczna
QMF Ustalenie i wdroenie metodQMF Ustalenie i wdroenie metod
Drugi element QMF polega na wyborze, wdroeniu okrelonych procesw metod i praktyk i ma na celu wbudowanie jakoci w produkt.
Jako nie jest postrzegana jako byt zewntrzny w stosunku do produktu jest jego elementem.
Klient
System zarzdzaniajakoci
Produkt
-
Informatyka Techniczna
QMF Ustalenie i wdroenie metodQMF Ustalenie i wdroenie metod
Wdraane metody mog wynika z globalnych lub korporacyjnych standardw i mog by powielane w kolejnych projektach
Czasami zachodzi potrzeba wdroenia wyspecjalizowanych rozwiza odnoszcych si do konkretnego projektu
I w jednym i w drugim przypadku mamy do czynienia z organizacj dziaa firmy (wdraanie istniejcych, wzgldnie opracowywanie nowych standardw)
Istnieje silna zaleno pomidzy jakoci procesu a jakoci samego produktu
Jeli przykadowo firma jest w wysokim stopniu niezorganizowana (dziaa chaotycznie) naley spodziewa si, e jej produkty bd posiaday niska jako
-
Informatyka Techniczna
QMF Ustalenie i wdroenie metod QMF Ustalenie i wdroenie metod (standardy rozwoju procesu)(standardy rozwoju procesu)
CMMI (Capability Maturity Model Integration) 1995 rok Standard rozwinity przez SEI (Software Engineering
Institute) przy Carnegie Mellon University Wymienione: model procesu i metodyk jego oceny stosuje
si charakteryzujc dojrzao procesu wytwrczego i towarzyszcej mu metodyki.
-
Informatyka Techniczna
QMF Ustalenie i wdroenie metod QMF Ustalenie i wdroenie metod (standardy rozwoju procesu)(standardy rozwoju procesu)
Model CMMI zakada sze poziomw organizacji: Wstpny Zarzdzany Zdefiniowany Mierzalny Optymalizowany
-
Informatyka Techniczna
QMF Ustalenie i wdroenie metod QMF Ustalenie i wdroenie metod (standardy rozwoju procesu)(standardy rozwoju procesu)
Poziom wstpnyPoziom wstpny proces jest nieprzewidywalny, le kontrolowany i czuy
Poziom zarzdzanyPoziom zarzdzany wdraa si standardy i procesy; zarzdzanie ma miejsce na poziomie pojedynczego projektu; zarzdzanie jest wraliwe na bodce zewntrzne
Poziom zdefiniowanyPoziom zdefiniowany Standardy s wdroone na poziomie caej organizacji
Poziom mierzalnyPoziom mierzalny Proces jest opomiarowany i sterowany przez zastosowanie metryk statystycznych i liczbowych
Poziom optymalizowanyPoziom optymalizowany na tym poziomie kadzie si nacisk na cige doskonalenie procesu
-
Informatyka Techniczna
QMF Pomiar jakoci produktu i procesuQMF Pomiar jakoci produktu i procesu
Trzeci element QMF zwizany jest z ocen procesu i powstajcego w jego efekcie produktu
Ocena dotyczy: Jakoci produktu Odpowiednioci procesw i dziaa odpowiedzialnych za
jako produktu Zgodnoci dziaa z ustalonym w firmie procesem
wytwrczym (rozumianym szeroko, jako metodyka)
-
Informatyka Techniczna
QMF Pomiar jakoci QMF Pomiar jakoci produktuproduktu i procesu i procesu
Ocena produktu polega na ustaleniu jego zgodnoci z wymaganiami w ramach zaoonych kosztw i ustalonego harmonogramu
Koszty wytworzenia i harmonogram naley wczy do oceny produktu
Przykadowo: przy nieograniczonych kosztach i bez zaoe co do harmonogramu, przynajmniej teoretycznie mona by wytworzy produkt o bardzo wysokiej jakoci
Moliwe jest dokonywanie oceny i pomiaru Ocena obejmuje analizy, audyty, wywiady, itp., nie
dostarcza twardej wiedzy ilociowej Pomiar dostarcza ilociowej wiedzy, moe przyjmowa
form rnego rodzaju testw, uruchomie, metryk, list kontrolnych, itp.
-
Informatyka Techniczna
QMF Pomiar jakoci produktu i QMF Pomiar jakoci produktu i procesuprocesu
Ocena procesu sprowadza si gwnie do ustalenia tego, czy produkt wytwarzany jest zgodnie z ustalonymi standardami
Zgodno ze standardami rozumiemy jako zgodno ze zdefiniowanym i wdroonym w firmie procesem wytwrczym i wszystkimi jego elementami, takimi jak standardy dokumentacji, metodyki, zasady bezpieczestwa, itp.
W dojrzaych organizacjach, wnioski z oceny procesu (negatywne) powoduj wdraanie dziaa naprawczych
W ten sposb proces w miar upywu czasu jest stale doskonalony (Continuous Process Improvement) poziom szsty CMMI.
W organizacjach mniej dojrzaych w ramach pomiaru jakoci procesu rozwijane np. kolejne narzdzia kontrolne poziom pity CMMI.
-
Informatyka Techniczna
QMF Podstawowe problemyQMF Podstawowe problemy
Przekonanie, e kwestie jakoci s tylko i wycznie spraw dziau jakoci (osb odpowiedzialnych za jako)
Zaoenie: rbmy swoje, bdy wychwyc testerzy jest sprzeczne z przytoczonym trzyelementowym zrbem systemy jakoci
Oddzielanie zagadnie jakoci od produktu jako takiego Koncentrowanie si na jakoci produktu, z pominiciem
jakoci procesu Wniosek: kady pracownik zaangaowany w wytwarzanie
produktu powinien realizowa jaki fragment oglnego systemu zarzdzania jakoci
W dalszej czci wykadu:Zarzdzanie skargamiNarzdzia jakoci w wytwarzaniu oprogramowania
Slajd 1Slajd 2Slajd 3Slajd 4Slajd 5Slajd 6Slajd 7Slajd 8Slajd 9Slajd 10Slajd 11Slajd 12Slajd 13Slajd 14Slajd 15Slajd 16Slajd 17Slajd 18Slajd 19Slajd 20Slajd 21Slajd 22Slajd 23Slajd 24Slajd 25Slajd 26Slajd 27Slajd 28Slajd 29Slajd 30Slajd 31Slajd 32Slajd 33Slajd 34Slajd 35Slajd 36Slajd 37Slajd 38Slajd 39Slajd 40Slajd 41