itil® terim ve tanımlar sözlüğü türkçe

ITIL® Turkish glossary, v1.0, 23 September 2013 based on English glossary v1.0, 29 July 2011

ITIL® Terim ve Tanımlar Sözlüğü

Türkçe

ITIL® Glossary of Terms English - Turkish v1.0 © AXELOS Limited 2013

Tüm hakları saklıdır Bu materyalin çoğaltılması için AXELOS Limited’den izin alınması gerekmektedir

Swirl logo™, AXELOS Limited’in bir ticari markasıdır ITIL®, AXELOS Limited’in kayıtlı bir ticari markasıdır

1

Teşekkürler

Mayıs 2007’de orijinal İngilizce ITIL Terim ve Tanımlar Sözlüğü’nü geliştiren Stuart Rance (HP)’e, ve sözlüğü Temmuz 2011’de güncelleyen Ashley Hanna (HP)’ya teşekkür etmek istiyoruz. ITIL ana klavuzunun 2007 ve 2011 basımlarına katkıda bulunanlara ayrıca teşekkür ediyoruz. Katkıda bulunanların tam listesi için lütfen www.itil-officialsite.com/Publications/PublicationAcknowledgements.aspx sitesini ziyaret ediniz. AXELOS Limited, Kraliyet Hükümetinin bir parçası olan Kabine Ofisinin En İyi Yönetim Uygulamaları portföyünü sunmak için kurduğu Ortak Girişim şirketidir. Tüm En İyi Yönetim Uygulamaları portföyünün fikri mülkiyeti, AXELOS Limited’e aittir. Bu sözlüğün tercümesi, Temmuz 2011’de Kabine Ofisi adına TSO tarafından yayınlanan ITIL 2011 sözlüğüne göre yapılmıştır. Ayrıca Türkçe sözlük çeviri projesini yöneten Yalçın GEREK’e, Salih Ali DURUL’a, Proje Ekibi’ne ve Kalite Güvence Ekibi’nin bir parçası olan uzmanlara müteşekkir olduğumuzu belirtmek istiyoruz: Proje Ekibi - Yalçın GEREK, TAC A.Ş. - Salih Ali DURUL, TAC A.Ş. - Ahmet MALLI, TAC A.Ş. - Celil Çiynekli, KoçSistem A.Ş.

- Cem MESCİ - Fırat OKAY, Bir618 Eğitim ve

Danışmanlık - Gediz CÜRGÜL, TAC A.Ş.

- Haluk Akkaya, TAC A.Ş. - Orhan Ali ÖNDER, TAC A.Ş. - Nevzat YEĞİN, Halkbank A.Ş. - Umut Altınay, ETG A.Ş.

Konu Uzmanları - Ahmet ZEREY,Turkcell A.Ş. - Ali Burak GENÇ, Digitürk A.Ş. - Angı Erol, TAC A.Ş. - Ayhan AĞIRGÖL, IBTech A.Ş. - Ayşegül ÇABOĞLU, Nurolbank A.Ş. - Ayşegül TERCAN, TAC A.Ş. - Betül Ertem YILDIZ, Karya Bilişim - Bülent ÖZKIR, Microsoft Turkiye - Cihan BATMAN - Diden Özçiçek, Vodafone A.Ş. - Emrullah ÇOBANOĞLU, Digitürk A.Ş.

- Erdem Alaşehir, IBTech A.Ş. - Erdoğan Bayrak, Turkcell A.Ş. - Fulya Bıçak MUŞTU, Evyap A.Ş. - Gülden KIYICI, Processpark - Gülgün KOCAMAZ, Turkcell A.Ş. - Güller YILMAZ, Turkcell A.Ş. - Hakan Kantaş, Halkbank A.Ş. - Harika GEREK, TAC A.Ş. - Mehmet UNER, Microsoft Turkiye - Mehmethan ŞİŞİK - Metin Örnek, IBTech A.Ş.

- Murad TULUNAY, Takasbank A.Ş. - Müzeyyen PERVAN, Karya Bilişim - Kerim YÜKSEL, Noventum A.Ş. - Özcan SÖKE, Çolakoğlu Metalurji A.Ş. - Serdar ABRAZ, Mey İçki A.Ş. - Taner AYAŞ, HP Türkiye - Uğur TAŞKIN, Turkcell A.Ş. - Yalçın TÜTÜNCÜ, Eczacıbaşı Holding

A.Ş




2

http://www.itil-officialsite.com/Publications/PublicationAcknowledgements.aspx

Terim ve Tanımlar Sözlüğü

İngilizce Terim 3ulfil terim İngilizce Tanım Türkçe Tanım

acceptance kabul Formal agreement that an IT service, process, plan or other deliverable is complete, accurate, reliable and meets its specified requirements. Acceptance is usually preceded by change evaluation or testing and is often required before proceeding to the next stage of a project or process. See also service acceptance criteria.

BT hizmeti, süreç, plan veya diğer teslim edilecek çıktı nın eksiksiz, doğru, güvenilir ve belirlenmiş gereksinimleri karşılandığını gösteren resmi anlaşma. Kabul, genel olarak Değerlendirme veya Test Yapma adımlarından sonra oluşur. Kabul, sıklıkla Proje veya Sürecin bir sonraki aşamasına geçiş öncesinde istenir. Ayrıca bkz. Hizmet kabul kriteri.

Access management erişim yönetimi (ITIL Service Operation) The process responsible for allowing users to make use of IT services, data or other assets. Access management helps to protect the confidentiality, integrity and availability of assets by ensuring that only authorized users are able to access or modify the assets. Access management implements the policies of information security management and is sometimes referred to as rights management or identity management.

(ITIL Hizmet Operasyon) BT hizmetlerinin, verilerin veya diğer varlıkların kullanımına izin verilmesinden sorumlu süreç. Erişim yönetimi, sadece onaylı kullanıcıların varlıklara erişmelerini ve onları değiştirmelerini sağlayarak varlıkların gizlilik, bütünlük ve kullanılabilirliklerinin korunmasına yardımcı olur. Erişim yönetimi güvenlik yönetiminin politikalarını uygular ve bazen hakların yönetimi veya kimlik yönetimi olarak da anılır.

Account manager müşteri yöneticisi (ITIL Service Strategy) A role that is very similar to that of the business relationship manager, but includes more commercial aspects. Most commonly used by Type III service providers when dealing with external customers.

(ITIL Hizmet Strateji) İş ilişki yöneticisi’ninkine çok benzer olmakla beraber daha fazla ticari konuları içeren roldür. En yaygın olarak Tip III hizmet sağlayıcısı tarafından dış müşteriler ile ilgilenildiğinde kullanılır.




3


Accounting muhasebe (ITIL Service Strategy) The process responsible for identifying the actual costs of delivering IT services, comparing these with budgeted costs, and managing variance from the budget.

(ITIL Hizmet Strateji) Sunulan BT hizmetlerinin mevcut maliyetlerini belirlemekten, bunları bütçelenmiş maliyetler ile karşılaştırmaktan ve bütçedeki değişiklikleri yönetmekten sorumlu süreç.

Accounting period muhasebe hesap dönemi

(ITIL Service Strategy) A period of time (usually one year) for which budgets, charges, depreciation and other financial calculations are made. See also financial year.

(ITIL Hizmet Strateji) Bütçelerin, ücretlendirmenin, amortismanın ve diğer finansal hesaplamaların yapıldığı zaman dönemi (genellikle 1 yıl). Ayrıca bkz. Mali yıl

accredited akredite edilmiş Officially authorized to carry out a role. For example, an accredited body may be authorized to provide training or to conduct audits.

Bir rolü yürütmek için resmi olarak akredite edilmiş. Örneğin, bir akreditasyon kuruluşu, eğitim vermek veya denetimleri yürütmek için akredite edilebilir.

Active monitoring aktif izleme (ITIL Service Operation) Monitoring of a configuration item or an IT service that uses automated regular checks to discover the current status. See also passive monitoring.

(ITIL Hizmet Operasyon) Konfigürasyon birimini veya BT hizmetini mevcut durumu ortaya çıkarmak için otomatikleştirilmiş düzenli kontroller kullanarak İzleme. Ayrıca bkz. Pasif izleme.

Activity aktivite A set of actions designed to achieve a particular result. Activities are usually defined as part of processes or plans, and are documented in procedures.

Belirli bir sonuca erişmek için tasarlanan eylemler kümesidir. Aktiviteler, genellikle süreçlerin veya Planların bir parçası olarak tasarlanır ve prosedürlerde yazılı olarak belgelenir.




4


Agreed service time (AST)

anlaşılmış hizmet zamanı (AST)

(ITIL Service Design) A synonym for service hours, commonly used in formal calculations of availability. See also downtime.

(ITIL Hizmet Tasarım) Kullanılabilirlik için resmi hesaplamalarda yaygın olarak kullanılan Hizmet Saatleri terimi ile eş anlamlı. Ayrıca bkz. Duruş süresi

agreement anlaşma A document that describes a formal understanding between two or more parties. An agreement is not legally binding, unless it forms part of a contract. See also operational level agreement; service level agreement.

İki veya daha fazla taraf arasındaki anlayışı resmi olarak belirten doküman. Bir anlaşmanın, bir kontratın bir kısmını oluşturana kadar yasal bağlayıcılığı yoktur. Ayrıca bkz. Operasyonel seviye anlaşması; hizmet seviye anlaşması.

Alert yüksek seviye uyarı (ITIL Service Operation) A notification that a threshold has been reached, something has changed, or a failure has occurred. Alerts are often created and managed by system management tools and are managed by the event management process.

(ITIL Hizmet Operasyon) Eşik değere erişildi, bir şey değişti veya arıza oluştu uyarısı. Yüksek seviye uyarılar sıklıkla oluşur ve sistem yönetimi araçları ve olay yönetimi süreci tarafından yönetilir.

Analytical modelling analitik modelleme (ITIL Continual Service Improvement) (ITIL Service Design) (ITIL Service Strategy) A technique that uses mathematical models to predict the 5ulfillm of IT services or other configuration items. Analytical models are commonly used in capacity management and availability management. See also 5ulfillm; simulation 5ulfillm.

(ITIL Sürekli Hizmet İyileştirme) (ITIL Hizmet Tasarım) (ITIL Hizmet Strateji) BT hizmetlerinin veya diğer konfigürasyon birimlerinin davranışlarını önceden belirlemek için matematiksel modelleri kullanan teknik. Analitik modeller, hem kapasite yönetimi hem de kullanılabilirlik yönetiminde ortak olarak kullanılırlar. Ayrıca bkz. Modelleme, simülasyon modelleme.




5


Application uygulama Software that provides functions which are required by an IT service. Each application may be part of more than one IT service. An application runs on one or more servers or clients. See also application management; application portfolio.

BT hizmeti tarafından istenen fonksiyonları sağlayan yazılım. Her bir uygulama birden fazla BT hizmetinin bir parçası olabilir. Bir uygulama bir veya daha fazla sunucu veya istemci üzerinde çalışır. Ayrıca bkz. Uygulama yönetimi, uygulama portföyü.

Application management

uygulama yönetimi (ITIL Service Operation) The function responsible for managing applications throughout their lifecycle.

(ITIL Hizmet Operasyon) Yaşam döngüsü boyunca uygulamaların yönetiminden sorumlu fonksiyon.

Application portfolio uygulama portföyü (ITIL Service Design) A database or structured

document used to manage applications throughout their lifecycle. The application portfolio contains key attributes of all applications. The application portfolio is sometimes implemented as part of the service portfolio, or as part of the configuration management system.

(ITIL Hizmet Tasarım) Yaşam döngüleri boyunca uygulamaları yönetmek için kullanılan bir veritabanı veya yapılandırılmış bir doküman. Uygulama portföyü, tüm uygulamaların ana özniteliklerini içerir. Uygulama portföyü, bazen hizmet portföyü’nün veya konfigürasyon yönetim sistemi’nin bir kısmı olarak da uyarlanır.

Application service provider (ASP)

uygulama hizmet sağlayıcı (ASP)

(ITIL Service Design) An external service provider that provides IT services using applications running at the service provider’s premises. Users access the applications by network connections to the service provider.

(ITIL Hizmet Tasarım) Hizmet sağlayıcının yerinde çalışan uygulamaları kullanarak BT hizmetleri sunan dış hizmet sağlayıcı. Kullanıcılar, hizmet sağlayıcıya ağ üzerinden bağlanarak uygulamalara erişirler.




6


Application sizing uygulama boyutlandırma

(ITIL Service Design) The activity responsible for understanding the resource requirements needed to support a new application, or a major change to an existing application. Application sizing helps to ensure that the IT service can meet its agreed service level targets for capacity and performance.

(ITIL Hizmet Tasarım) Yeni bir uygulamayı veya mevcut bir uygulamanın majör etkili değişikliğini desteklemek için gereken kaynak gereksinimlerinin anlaşılmasından sorumlu aktivite. Uygulama boyutlandırma, kapasite ve performans için BT hizmetinin üzerinde anlaşılmış hizmet seviye hedeflerini karşılayabilmesinin sağlanmasına yardımcı olur.

Architecture mimari (ITIL Service Design) The structure of a system or IT service, including the relationships of components to each other and to the environment they are in. Architecture also includes the standards and guidelines that guide the design and evolution of the system.

(ITIL Hizmet Tasarım) Bileşenlerinin birbirleri veya bulundukları ortam ile ilişkilerini içeren bir sistemin veya BT hizmetinin yapısı. Mimari, sistemin tasarımına ve gelişimine rehberlik eden standartları ve kılavuzları da içerir.

Assembly tümleşke (ITIL Service Transition) A configuration item that is made up of a number of other Cis. For example, a server CI may contain Cis for CPUs, disks, memory etc.; an IT service CI may contain many hardware, software and other Cis. See also build; component CI.

(ITIL Hizmet Geçiş) Diğer birçok CI’lardan oluşan konfigürasyon birimi. Örneğin, bir sunucu CI’ı, CPU’lar, diskler, hafızalar vb. Birçok CI’ı içerebilir; bir BT hizmeti CI’ı, birçok donanım, yazılım ve diğer CI’ları içerebilir. Ayrıca bkz. İnşa etme, bileşen CI

assessment değerlendirme Inspection and analysis to check whether a standard or set of guidelines is being followed, that records are accurate, or that efficiency and effectiveness targets are being met. See also audit.

Bir standardın veya bir takım kılavuzun takip edilip edilmediğinin, kayıtların doğru olup olmadığının veya verimlilik ve etkinlilik hedeflerinin karşılanıp karşılanmadığının kontrolü için inceleme ve analiz. Ayrıca bkz. Denetim




7


asset varlık (ITIL Service Strategy) Any resource or capability. The assets of a service provider include anything that could contribute to the delivery of a service. Assets can be one of the following types: management, organization, process, knowledge, people, information, applications, infrastructure or financial capital. See also customer asset; service asset; strategic asset.

(ITIL Hizmet Strateji) Herhangi bir kaynak veya kabiliyet. Bir Hizmet Sağlayıcının Varlıkları, bir hizmetin sunumuna katkıda bulunabilecek herhangi bir şeyi içerir. Varlıklar aşağıdakilerden biri olabilir: yönetim, organizasyon, süreç, bilgi, insan, enformasyon, uygulamalar, altyapı ve finansal sermaye Ayrıca bkz. Müşteri varlığı, hizmet varlığı; stratejik varlık

asset management varlık yönetimi (ITIL Service Transition) A generic activity or process responsible for tracking and reporting the value and ownership of assets throughout their lifecycle. See also service asset and configuration management; fixed asset management; software asset management.

(ITIL Hizmet Geçiş) Yaşam döngüleri boyunca finansal varlıkların değerlerini ve sahipliklerini izlemekten ve raporlamaktan sorumlu genel bir aktivite veya süreçtir. Ayrıca bkz. Hizmet varlık ve konfigürasyon yönetimi; sabit varlık yönetimi; yazılım varlık yönetimi.

Asset register varlık sicili (ITIL Service Transition) A list of fixed assets that includes their ownership and value. See also fixed asset management.

(ITIL Hizmet Geçiş) Sahiplikleri ve değerleri ile birlikte sabit varlıkları içeren liste. Ayrıca bkz. Sabit varlık yönetimi.

Asset specificity varlık özgüllüğü (ITIL Service Strategy) One or more attributes of an asset that make it particularly useful for a given purpose. Asset specificity may limit the use of the asset for other purposes.

Verilen bir amaç için onu özellikle faydalı yapan bir varlığın bir veya daha fazla özniteliği. Varlık özgüllüğü, varlığın başka amaçlar için kullanımını sınırlayabilir.




8


Attribute öznitelik (ITIL Service Transition) A piece of information about a configuration item. Examples are name, location, version number and cost. Attributes of Cis are recorded in a configuration management database (CMDB) and maintained as part of a configuration management system (CMS). See also relationship; configuration management system.

(ITIL Hizmet Geçiş) Konfigürasyon birimi hakkındaki bilginin bir parçası. İsim, yer bilgisi, versiyon numarası ve maliyet örnek olarak verilebilir. CI’ların öznitelikleri, konfigürasyon yönetim veritabanı’na (CMDB) kaydedilir ve konfigürasyon yönetim sisteminin (CMS) bir parçası olarak bakımı yapılır. Ayrıca bkz. Konfigürasyon yönetim sistemi

audit denetim Formal inspection and verification to check whether a standard or set of guidelines is being followed, that records are accurate, or that efficiency and effectiveness targets are being met. An audit may be carried out by internal or external groups. See also assessment; certification.

Bir standardın veya kılavuzların takip edilip edilmediğinin, kayıtların doğruluğunun veya verimlilik ve etkinlilik hedeflerinin karşılanıp karşılanılmadığını kontrol etmek için resmi inceleme ve doğrulama. Bir denetim iç veya dış gruplar tarafından yürütülebilir. Ayrıca bkz. Değerlendirme, sertifikasyon.

Authority matrix yetki matrisi See RACI.

Bkz. RACI

automatic call distribution (ACD)

otomatik çağrı dağıtımı (ACD)

(ITIL Service Operation) Use of information technology to direct an incoming telephone call to the most appropriate person in the shortest possible time. ACD is sometimes called automated call distribution.

(ITIL Hizmet Operasyon) Mümkün olan en kısa sürede gelen bir telefon çağrısının en uygun kişiye yönlendirilmesi için bilgi teknolojilerinin kullanımı. Otomatik çağrı dağıtımı için bazen ACD terimi de kullanılır.




9


Availability kullanılabilirlik (ITIL Service Design) Ability of an IT service or other configuration item to perform its agreed function when required. Availability is determined by reliability, maintainability, serviceability, performance and security. Availability is usually calculated as a percentage. This calculation is often based on agreed service time and downtime. It is best practice to calculate availability of an IT service using measurements of the business output.

(ITIL Hizmet Tasarım) Bir BT hizmetinin veya konfigürasyon biriminin üzerinde anlaşılmış işlevini gerektiğinde gerçekleştirebilmesi. Kullanılabilirlik, güvenirlilik, bakım yapabilme, hizmete elverişlilik, performans ve güvenlik ile belirlenir. Kullanılabilirlik genellikle % olarak hesaplanır. Bu hesaplama için anlaşılmış hizmet zamanı ve duruş süresi esas alınır. Bir BT hizmetinin iş çıktı ölçümlerinin kullanılabilirliğini hesaplamak için en iyi pratiktir.

Availability management (AM)

kullanılabilirlik yönetimi

(ITIL Service Design) The process responsible for ensuring that IT services meet the current and future availability needs of the business in a cost-effective and timely manner. Availability management defines, analyses, plans, measures and improves all aspects of the availability of IT services, and ensures that all IT infrastructures, processes, tools, roles etc. are appropriate for the agreed service level targets for availability. See also availability management information system.

(ITIL Hizmet Tasarım) BT Hizmetlerinin işin mevcut ve gelecekti gereksinimlerini maliyet etkin ve zamanında karşıladığını güvence altına almaktan sorumlu süreç. Kullanılabilirlik yönetimi, BT hizmetlerinin kullanılabilirliklerini tüm yönleri ile tanımlar, analiz eder, planlar, ölçer ve iyileştirir, ve kullanılabilirlik için tüm BT altyapısının, süreçlerin, araçların, rollerin vb. Üzerinde anlaşılmış hizmet seviye hedeflerine uygunluğunu güvence altına almaktan sorumludur. Ayrıca bkz. Kullanılabilirlik yönetimi bilgi sistemi

availability management information system (AMIS)

kullanılabilirlik yönetimi bilgi sistemi (AMIS)

(ITIL Service Design) A set of tools, data and information that is used to support availability management. See also service knowledge management system.

(ITIL Hizmet Tasarım) Kullanılabilirlik yönetimini desteklemek için kullanılan araçlar, veri ve bilgi kümesi. Ayrıca bkz. Hizmet bilgi yönetim sistemi




10


availability plan kullanılabilirlik planı (ITIL Service Design) A plan to ensure that existing and future availability requirements for IT services can be provided cost-effectively.

(ITIL Hizmet Tasarım) Mevcut ve gelecekteki kullanılabilirlik gereksinimlerini maliyet-etkin şekilde sağlayabilmenin güvencesi için yapılan plan

back-out geri çekme (ITIL Service Transition) An activity that restores a service or other configuration item to a previous baseline. Back-out is used as a form of remediation when a change or release is not successful.

(ITIL Hizmet Geçiş) Bir hizmeti veya diğer konfigürasyon birimini bir önceki dayanak noktasına geri yükleyen aktivitedir. Geri çekme bir değişiklik veya sürümün başarısız olma durumunda bir iyileştirme olarak kullanılır.

Backup yedekleme (ITIL Service Design) (ITIL Service Operation) Copying data to protect against loss of integrity or availability of the original.

(ITIL Hizmet Tasarım) (ITIL Hizmet Operasyon) Orijinal olanın Bütünlük veya Kullanılabilirlik kaybına karşı korumak için veriyi kopyalama.

Balanced scorecard dengeli karne (ITIL Continual Service Improvement) A management tool developed by Drs Robert Kaplan (Harvard Business School) and David Norton. A balanced scorecard enables a strategy to be broken down into key performance indicators. Performance against the KPIs is used to demonstrate how well the strategy is being achieved. A balanced scorecard has four major areas, each of which has a small number of KPIs. The same four areas are considered at different levels of detail throughout the organization.

(ITIL Sürekli Hizmet İyileştirme) Dr. Robert Kaplan (Harvard İş Okulu) ve Dr. David Norton tarafından geliştirilen yönetim aracıdır. Dengeli karne, bir stratejinin anahtar performans göstergelerine kırılmasına olanak verir. Anahtar Performans Göstergelere (KPI) bağlı performans, bir stratejinin ne kadar iyi başarıldığını göstermek için kullanılır. Dengeli karne, her biri az sayıda KPI içeren dört ana alana sahiptir. Organizasyonun her yerinde, aynı dört alan farklı detay seviyelerinde dikkate alınır.




11


Baseline dayanak noktası (ITIL Continual Service Improvement) (ITIL Service Transition) A snapshot that is used as a reference point. Many snapshots may be taken and recorded over time but only some will be used as baselines. For example: ⋅ An ITSM baseline can be used as a starting

point to measure the effect of a service improvement plan

⋅ A performance baseline can be used to measure changes in performance over the lifetime of an IT service

⋅ A configuration baseline can be used as part of a back-out plan to enable the IT infrastructure to be restored to a known configuration if a change or release fails.

See also benchmark.

(ITIL Sürekli Hizmet İyileştirme) (ITIL Hizmet Geçiş) Referans noktası olarak kullanılan bir anlık durumdur. Zaman içinde birçok anlık durumlar alınır ve kayıt edilir fakat bunların bazıları dayanak noktası olarak kullanılır. Örnek: ⋅ ITSM dayanak noktası, bir BT hizmet iyileştirme

planının etkisini ölçmek için başlangıç noktası olarak kullanılabilir.

⋅ Performans dayanak noktası, BT hizmetinin yaşamı boyunca performansındaki değişiklikleri ölçmek için kullanılabilir.

⋅ Konfigürasyon yönetimi dayanak noktası, bir değişiklik veya sürüm başarısız olursa BT altyapısının bilinen konfigürasyon’a geri döndürülebilmesi için kullanılabilir.

Ayrıca bkz. Kıyaslama noktası benchmark kıyaslama noktası (ITIL Continual Service Improvement) (ITIL Service

Transition) A baseline that is used to compare related data sets as part of a benchmarking exercise. For example, a recent snapshot of a process can be compared to a previous baseline of that process, or a current baseline can be compared to industry data or best practice. See also benchmarking; baseline.

(ITIL Sürekli Hizmet İyileştirme)(ITIL Hizmet Geçiş) Kıyaslama alıştırmalarının bir parçası olan veri setlerinin karşılaştırılması için kullanılan dayanak noktası. Örneğin, bir sürecin anlık durumu, o sürecin bir önceki dayanak noktası ile karşılaştırılabilir veya mevcut dayanak noktası endüstri verileri veya iyi pratikler karşılaştırılabilir. Ayrıca bkz. Kıyaslama, dayanak noktası.




12


Benchmarking kıyaslama (ITIL Continual Service Improvement) The process responsible for comparing a benchmark with related data sets such as a more recent snapshot, industry data or best practice. The term is also used to mean creating a series of benchmarks over time, and comparing the results to measure progress or improvement. This process is not described in detail within the core ITIL publications.

(ITIL Sürekli Hizmet İyileştirme) Bir kıyaslama noktasını, daha güncel bir anlık durum, endüstri verisi veya iyi pratik gibi ilişkili veri setleri ile karşılaştırmaktan sorumlu süreç. Kıyaslama terimi, zaman içinde kıyaslama noktaları dizisini yaratmayı ve ilerleme veya iyileştirmeyi ölçmek için sonuçları karşılaştırmayı ifade etmek için de kullanılır. Bu sürecin detayları ITIL ana yayımlarında tanımlanmamaktadır.

Best Management Practice (BMP)

En Iyi Yönetim Pratiği (BMP)

The Best Management Practice portfolio is owned by the Cabinet Office, part of HM Government. Formerly owned by CCTA and then OGC, the BMP functions moved to the Cabinet Office in June 2010. The BMP portfolio includes guidance on IT service management and project, programme, risk, portfolio and value management. There is also a management maturity model as well as related glossaries of terms.

En Iyi Yönetim Pratiği portföyü İngiliz Hükümeti’nin bir parçası olan Kabine Ofisi tarafından sahiplenilmektedir. Daha önce CCTA ve sonra OGC tarafından sahiplenilen BMP fonksiyonu Haziran 2010 da Kabine Ofisi’ne taşınmıştır. BMP portföyü, BT hizmet yönetimi, proje, program, risk, portföy ve değer yönetimi üzerine kılavuzları içerir. İlişkili terim sözlükleri gibi yönetim olgunluk modeli de vardır.

Best practice en iyi pratik Proven activities or processes that have been successfully used by multiple organizations. ITIL is an example of best practice.

Birçok organizasyon tarafından başarılı şekilde kullanılmakta olan kendini ispat etmiş aktiviteler veya süreçler. ITIL en iyi pratik örneğidir.

Billing faturalandırma (ITIL Service Strategy) Part of the charging process. Billing is the activity responsible for producing an invoice or a bill and recovering the money from customers. See also pricing.

(ITIL Hizmet Strateji) Ücretlendirme sürecinin bir parçasıdır. Faturalandırma, fatura çıkarma ve müşteriden parayı tahsil etmeden sorumlu aktivitedir. Ayrıca bkz. Fiyatlandırma




13


brainstorming beyin fırtınası (ITIL Service Design) (ITIL Service Operation) A technique that helps a team to generate ideas. Ideas are not reviewed during the brainstorming session, but at a later stage. Brainstorming is often used by problem management to identify possible causes.

(ITIL Hizmet Tasarım) (ITIL Hizmet Operasyon) Fikirleri oluşturmak için bir takıma yardımcı olan teknik. Fikirler, beyin fırtınası oturumlarında değil daha sonraki aşamada gözden geçirilir. Beyin fırtınası, olası nedenleri tanımlamak için problem yönetimi tarafından sıklıkla kullanılır.

British Standards Institution (BSI)

İngiliz Standartları Enstitüsü (BSI)

The UK national standards body, responsible for creating and maintaining British standards. See www.bsi-global.com for more information. See also International Organization for Standardization.

İngiliz standartlarının oluşturulması ve sürdürülmesini sağlamaktan sorumlu Birleşik Krallık Ulusal Standartlar Kurumu. Daha fazla bilgi için bkz. http://www.bsi-global.com Ayrıca bkz. Uluslararası Standardizasyon Organizasyonu.

Budget bütçe A list of all the money an organization or business unit plans to receive, and plans to pay out, over a specified period of time. See also budgeting; planning.

Belirli bir zaman döneminde organizasyonun veya İş Biriminin almayı ve ödemeyi planladığı tüm paraların listesi. Ayrıca bkz. Bütçeleme, planlama.

Budgeting bütçeleme The activity of predicting and controlling the spending of money. Budgeting consists of a periodic negotiation cycle to set future budgets (usually annual) and the day-to-day monitoring and adjusting of current budgets.

Paranın harcamasını öngörme ve kontrol etme aktivitesi. Bütçeleme gelecek dönemin bütçelerini (genellikle yıllık) oluşturmak için dönemsel bir pazarlık döngüsünden ve mevcut Bütçelerin günlük izlenmesinden ve düzeltilmesinden oluşur.




14

http://www.bsi-global.com/

http://www.bsi-global.com/


Build inşa etme (ITIL Service Transition) The activity of assembling a number of configuration items to create part of an IT service. The term is also used to refer to a release that is authorized for distribution – for example, server build or laptop build. See also configuration baseline.

(ITIL Hizmet Geçiş) BT hizmetinin bir kısmını oluşturmak için birçok konfigürasyon birimini bir araya getirme aktivitesi. İnşa etme terimi, dağıtımı onaylanan sürümü belirtmek için de kullanılır. Örneğin, sunucu inşa etme veya dizüstü inşa etme. Ayrıca bkz. Konfigürasyon dayanak noktası.

Build environment inşa etme ortamı (ITIL Service Transition) A controlled environment where applications, IT services and other builds are assembled prior to being moved into a test or live environment.

(ITIL Hizmet Geçiş) Bir test veya canlı ortama taşınması öncesinde uygulamaların, BT hizmetlerinin ve diğer inşa etmelerin bir araya getirildiği kontrollü ortam.

Business iş (ITIL Service Strategy) An overall corporate entity or organization formed of a number of business units. In the context of ITSM, the term includes public sector and not-for-profit organizations, as well as companies. An IT service provider provides IT services to a customer within a business. The IT service provider may be part of the same business as its customer (internal service provider), or part of another business (external service provider).

(ITIL Hizmet Strateji) Birçok iş biriminden oluşan bir kurumun veya bir organizasyonun bütünü. ITSM kapsamında, iş terimi, şirketler gibi kamu sektörünü ve kar gütmeyen organizasyonları da içerir. Bir BT hizmet sağlayıcı, iş dahilinde müşterisine BT hizmeti sağlar. BT hizmet sağlayıcı, müşterisi ile aynı iş’in bir parçası (iç hizmet sağlayıcı); veya diğer bir iş’in parçası (dış hizmet sağlayıcı) olabilir.




15


Business capacity management

iş kapasite yönetimi (ITIL Continual Service Improvement) (ITIL Service Design) In the context of ITSM, business capacity management is the sub-process of capacity management responsible for understanding future business requirements for use in the capacity plan. See also service capacity management; component capacity management.

(ITIL Sürekli Hizmet İyileştirme) (ITIL Hizmet Tasarım) İş kapasite yönetimi, ITSM bağlamında kapasite planında kullanmak üzere gelecekteki iş gereksinimlerini anlamaktan sorumlu aktivitedir. Ayrıca bkz. Hizmet kapasite yönetimi, bileşen kapasite yönetimi.

Business case iş vakası olurluk incelemesi

(ITIL Service Strategy) Justification for a significant item of expenditure. The business case includes information about costs, benefits, options, issues, risks and possible problems. See also cost benefit analysis.

(ITIL Hizmet Strateji) Önemli bir harcama kalemi için gerekçeleme. İş vakası olurluk incelemesi maliyetler, faydalar, seçenekler, açık konular, riskler ve olası problemler hakkında bilgi içerir. Ayrıca bkz. Maliyet fayda analizi.

Business continuity management (BCM)

iş süreklilik yönetimi (BCM)

(ITIL Service Design) The business process responsible for managing risks that could seriously affect the business. Business continuity management safeguards the interests of key stakeholders, reputation, brand and value-creating activities. The process involves reducing risks to an acceptable level and planning for the recovery of business processes should a disruption to the business occur. Business continuity management sets the objectives, scope and requirements for IT service continuity management.

(ITIL Hizmet Tasarım) İş’i ciddi etkileyebilecek Risklerin yönetiminden sorumlu İş süreci. İş süreklilik yönetimi, ana paydaşların çıkarlarını, itibarını, markasını ve değer yaratma aktivitelerini koruma altına alır. İş süreklilik yönetimi süreci riskleri kabul edilebilir seviyelere düşürmeyi ve iş ile ilgili herhangi bir hata oluştuğunda iş süreçlerinin geri dönüşümünün planlanmasını içerir. İş süreklilik yönetimi, BT hizmet süreklilik yönetimi için amaçları, kapsam ve gereksinimleri belirler.




16


Business continuity plan (BCP)

iş süreklilik planı (BCP)

(ITIL Service Design) A plan defining the steps required to restore business processes following a disruption. The plan also identifies the triggers for invocation, people to be involved, communications etc. IT service continuity plans form a significant part of business continuity plans.

(ITIL Hizmet Tasarım) Kesintiyi takiben iş süreçlerini geri yüklemek için gereken adımları tanımlayan plan. Plan, başlatma için tetikleyicileri, katılması gereken kişileri, iletişim yollarını vb. De tanımlar. BT hizmet süreklilik planları, iş süreklilik planlarının önemli bir kısmını oluşturur.

Business customer iş müşterisi (ITIL Service Strategy) A recipient of a product or a service from the business. For example, if the business is a car manufacturer, then the business customer is someone who buys a car.

(ITIL Hizmet Strateji) İş tarafında bir ürünün veya bir hizmetin alıcısı. Örneğin, iş araba üreticiliği ise iş müşterisi, arabayı satın alandır.

Business impact analysis (BIA)

iş etki analizi (BIA) (ITIL Service Strategy) Business impact analysis is the activity in business continuity management that identifies vital business functions and their dependencies. These dependencies may include suppliers, people, other business processes, IT services etc. Business impact analysis defines the recovery requirements for IT services. These requirements include recovery time objectives, recovery point objectives and minimum service level targets for each IT service.

(ITIL Hizmet Strateji) İş etki analizi, iş süreklilik yönetimi’nde yaşamsal iş fonksiyonlarını ve bağımlılıklarını tanımlayan aktivitedir. Bu bağımlılıklar tedarikçileri, kişileri, diğer iş süreçlerini, BT hizmetlerini vb. İçerebilir. İş etki analizi, BT hizmetleri için kurtarma gereksinimlerini tanımlar. Bu gereksinimler, kurtarma zamanı hedefleri, kurtarma noktası hedefleri ve her bir BT hizmeti için en düşük hizmet seviye hedeflerini içerir.




17


Business objective iş amacı (ITIL Service Strategy) The objective of a business process, or of the business as a whole. Business objectives support the business vision, provide guidance for the IT strategy, and are often supported by IT services.

(ITIL Hizmet Strateji) Bir iş sürecinin veya bir bütün olarak o iş’in amacı. İş amaçları, iş vizyonunu destekler, BT stratejisi için kılavuzluk sağlar ve sıklıkla BT hizmetleri tarafından desteklenir.

Business operations iş operasyonları (ITIL Service Strategy) The day-to-day execution, monitoring and management of business processes.

(ITIL Hizmet Strateji) İş süreçlerinin günlük olarak yerine getirilmesi, izlenmesi ve yönetimi.

Business perspective işin bakış açısı (ITIL Continual Service Improvement) An understanding of the service provider and IT services from the point of view of the business, and an understanding of the business from the point of view of the service provider.

(ITIL Sürekli Hizmet İyileştirme) İş’in bakış açısı ile hizmet sağlayıcıyı ve BT hizmetlerini anlama ve hizmet sağlayıcı’nın bakış açısı ile iş’i anlama.

Business process iş süreci A process that is owned and carried out by the business. A business process contributes to the delivery of a product or service to a business customer. For example, a retailer may have a purchasing process that helps to deliver services to its business customers. Many business processes rely on IT services.

İş tarafında sahiplenilen ve yürütülen süreç. Bir iş süreci, iş müşterisi’ne sunulan bir ürün veya hizmet sunumuna katkıda bulunur. Örneğin, bir perakendeci onun iş müşterilerine hizmet sunmasına yardımcı olan satın alma sürecine sahip olabilir. Birçok iş süreci BT hizmetlerine dayanır.




18


Business relationship management

iş ilişki yönetimi (ITIL Service Strategy) The process responsible for maintaining a positive relationship with customers. Business relationship management identifies customer needs and ensures that the service provider is able to meet these needs with an appropriate catalogue of services. This process has strong links with service level management.

(ITIL Hizmet Strateji) Müşterilerle pozitif ilişki sağlanmasından sorumlu olan süreç. İş ilişkileri yönetimi müşteri ihtiyaçlarını belirler ve hizmet sağlayıcının bu ihtiyaçları uygun katalog hizmetleriyle karşılayabilmesini güvence altına alır. Bu süreç, hizmet seviye yönetimi ile çok yakın bağlara sahiptir.

Business relationship manager (BRM)

iş ilişki yöneticisi (BRM)

(ITIL Service Strategy) A role responsible for maintaining the relationship with one or more customers. This role is often combined with the service level manager role.

(ITIL Hizmet Strateji) Bir veya daha fazla müşteri ile ilişkilerin sürdürülmesinden sorumlu rol. Bu rol, sıklıkla hizmet seviye yöneticisi rolü ile birleştirilir.

Business service iş hizmeti A service that is delivered to business customers by business units. For example, delivery of financial services to customers of a bank, or goods to the customers of a retail store. Successful delivery of business services often depends on one or more IT services. A business service may consist almost entirely of an IT service – for example, an online banking service or an external website where product orders can be placed by business customers. See also customer-facing service.

İş birimleri tarafından iş müşterilerine sunulan hizmet. Örneğin, bir bankanın müşterilerine finansal hizmetler veya perakende mağazasının müşterilere mal sunması. Bir iş hizmetinin başarılı bir şekilde sunulması çoğunlukla bir veya birden fazla BT hizmetine bağımlıdır. Bir iş hizmeti tamamen bir BT hizmetinden meydana geliyor olabilir – örneğin, online bankacılık hizmeti veya müşteriler tarafından siparişlerin verilebileceği dış web sitesi. Ayrıca bkz. Müşteriye-dönük hizmet.

Business service management

iş hizmet yönetimi The management of business services delivered to business customers. Business service management is performed by business units.

İş müşterilerine sunulan iş hizmetlerinin yönetimidir. İş hizmet yönetimi iş birimleri tarafından yapılır.




19


Business unit iş birimi (ITIL Service Strategy) A segment of the business that has its own plans, metrics, income and costs. Each business unit owns assets and uses these to create value for customers in the form of goods and services.

(ITIL Hizmet Strateji) Kendi planlarına, metriklerine, gelirlerine ve maliyetlerine sahip iş bölümü. Müşterilerine mal ve hizmet şeklinde değer yaratmada kullanmak için her bir iş birimi kendi varlığına sahiptir.

Call çağrı (ITIL Service Operation) A telephone call to the service desk from a user. A call could result in an incident or a service request being logged.

(ITIL Hizmet Operasyon) Kullanıcıdan hizmet masasına gelen telefon çağrısı. Bir çağrı, vaka veya hizmet isteminin kaydı ile sonuçlanabilir.

Call centre çağrı merkezi (ITIL Service Operation) An organization or business unit that handles large numbers of incoming and outgoing telephone calls. See also service desk.

(ITIL Hizmet Operasyon) Çok sayıda telefon çağrısını ve telefon aramasını idare eden organizasyon veya iş birimi. Ayrıca bkz. Hizmet masası.

Call type çağrı tipi (ITIL Service Operation) A category that is used to distinguish incoming requests to a service desk. Common call types are incident, service request and complaint.

(ITIL Hizmet Operasyon) Hizmet masasına gelen istemleri ayırmak için kullanılan kategori. Ortak çağrı tipleri, vaka, hizmet istemi ve şikayettir.

Capability kabiliyet (ITIL Service Strategy) The ability of an organization, person, process, application, IT service or other configuration item to carry out an activity. Capabilities are intangible assets of an organization. See also resource.

(ITIL Hizmet Strateji) Bir organizasyonun, kişinin, sürecin, uygulamanın, konfigürasyon birimini veya BT hizmetinin veya diğer konfigürasyon biriminin bir aktiviteyi yapma ehliyeti. Kabiliyetler, bir organizasyonun soyut varlıklarıdır. Ayrıca bkz. Kaynak.




20


Capability Maturity Model Integration (CMMI)

Entegre Kabiliyet Olgunluk Modeli (CMMI)

(ITIL Continual Service Improvement) A process improvement approach developed by the Software Engineering Institute (SEI) of Carnegie Mellon University, US. CMMI provides organizations with the essential elements of effective processes. It can be used to guide process improvement across a project, a division or an entire organization. CMMI helps integrate traditionally separate organizational functions, set process improvement goals and priorities, provide guidance for quality processes, and provide a point of reference for appraising current processes. See www.sei.cmu.edu/cmmi for more information. See also maturity.

(ITIL Sürekli Hizmet İyileştirme) Entegre Kabiliyet Olgunluk Modeli (CMMI) Carnegie Mellon University Yazılım Mühendisliği Bölümü (SEI) tarafından geliştirilen bir süreç iyileştirme yaklaşımıdır. CMMI, organizasyonlara etkin süreçlerin ana öğelerini şart koşar. CMMI, bir projede, bir bölümde veya tüm organizasyonda süreç iyileştirme kılavuzu olarak kullanılabilir. CMMI, geleneksel olarak ayrışık organizasyonel fonksiyonların bütünleştirilmesine, süreç iyileştirme amaçlarının ve önceliklerinin konmasına, süreç kalitesinin sağlanmasına ve mevcut süreçlerin değerlendirilmesi için referans noktası sağlanmasına yardımcı olur. Daha fazla bilgi için bkz. http://www.sei.cmu.edu/cmmi . Ayrıca bkz. Olgunluk

capacity kapasite (ITIL Service Design) The maximum throughput that a configuration item or IT service can deliver. For some types of CI, capacity may be the size or volume – for example, a disk drive.

(ITIL Hizmet Tasarım) Konfigürasyon biriminin veya BT hizmetinin sağladığı en yüksek üretilen iş. Bazı CI tipleri için, kapasite boyut veya hacim olabilir – örneğin, disk sürücüsü.




21

http://www.sei.cmu.edu/cmmi

http://www.sei.cmu.edu/cmmi


Capacity management

kapasite yönetimi (ITIL Continual Service Improvement) (ITIL Service Design) The process responsible for ensuring that the capacity of IT services and the IT infrastructure is able to meet agreed capacity- and performance-related requirements in a cost-effective and timely manner. Capacity management considers all resources required to deliver an IT service, and is concerned with meeting both the current and future capacity and performance needs of the business. Capacity management includes three sub-processes: business capacity management, service capacity management, and component capacity management. See also capacity management information system.

(ITIL Sürekli Hizmet İyileştirme)(ITIL Hizmet Tasarım) BT Hizmetlerinin ve BT Altyapısının üzerinde anlaşılan kapasite ve performans ilişkili gereksinimlerini, Maliyet Etkin ve zamanında karşılanmasını, güvence altına almaktan sorumlu süreçtir. Kapasite yönetimi, bir BT hizmeti sunmak için gerekli olan tüm kaynakları dikkate alır ve işin mevcut ve gelecekteki kapasite ve performans ihtiyaçlarını karşılamakla ilgilenir. Kapasite Yönetimi üç alt süreci içerir: iş kapasite yönetimi, hizmet kapasite yönetimi, bileşen kapasite yönetimi Ayrıca bkz. Kapasite yönetimi bilgi sistemi

capacity management information system (CMIS)

kapasite yönetimi bilgi sistemi (CMIS)

(ITIL Service Design) A set of tools, data and information that is used to support capacity management. See also service knowledge management system.

(ITIL Hizmet Tasarım) Kapasite yönetimini desteklemek için kullanılan araç, veri ve bilgi kümesidir. Ayrıca bkz. Hizmet bilgi yönetim sistemi

capacity plan kapasite planı (ITIL Service Design) A plan used to manage the resources required to deliver IT services. The plan contains details of current and historic usage of IT services and components, and any issues that need to be addressed (including related improvement activities). The plan also contains scenarios for different predictions of business demand and costed options to deliver the agreed service level targets.

(ITIL Hizmet Tasarım) Kapasite planı, BT hizmetlerininin sunumu için gereken kaynakların yönetimine yönelik kullanılır. Plan, BT hizmetlerinin ve bileşenlerinin mevcut ve geçmişe yönelik kullanım detaylarını adreslenmesi gereken (ilgili iyileştirme aktiviteleri dahil) hususları da içerir. Plan, üzerinde anlaşılan BT hizmet seviye hedeflerini karşılamak için İş talebinin farklı öngörüleri ve maliyetlendirilmiş seçenekleri için senaryoları da içerir.




22


Capacity planning kapasite planlama (ITIL Service Design) The activity within capacity management responsible for creating a capacity plan.

(ITIL Hizmet Tasarım) Kapasite yönetimi’nde kapasite planını oluşturmaktan sorumlu aktivite.

Capital budgeting yatırım bütçelemesi (ITIL Service Strategy) The present commitment of funds in order to receive a return in the future in the form of additional cash inflows or reduced cash outflows.

(ITIL Hizmet Strateji) Ek nakit girişleri veya indirgenmiş nakit çıkışları şeklinde gelecekte bir dönüş almak için fonların mevcut taahhüdüdür.

Capital cost yatırım maliyeti (ITIL Service Strategy) The cost of purchasing something that will become a financial asset – for example, computer equipment and buildings. The value of the asset depreciates over multiple accounting periods. See also operational cost.

(ITIL Hizmet Strateji) Finansal varlık olacak birşeyi satın alma maliyeti – örneğin, bilgisayar donanım veya bina. Varlığın değeri birden fazla hesap döneminde amorti edilir. Ayrıca bkz. Operasyonel maliyet.

Capital expenditure (CAPEX)

yatırım harcaması (CAPEX)

See capital cost. Bkz yatırım maliyeti

capitalization aktifleştirme (ITIL Service Strategy) Identifying major cost as capital, even though no asset is purchased. This is done to spread the impact of the cost over multiple accounting periods. The most common example of this is software development, or purchase of a software licence.

(ITIL Hizmet Strateji) Her ne kadar bir varlık alınmamış olsa da majör maliyetin aktif olarak tanımlanmasıdır. Bu; maliyet etkisini birden fazla muhasebe dönemine yaymak için kullanılır. Bunun en yaygın uygulaması, yazılım geliştirme veya yazılım lisansının satın alınmasıdır.




23


Category kategori A named group of things that have something in common. Categories are used to group similar things together. For example, cost types are used to group similar types of cost. Incident categories are used to group similar types of incident, while CI types are used to group similar types of configuration item.

Ortak bir şeylere sahip şeylerin isimlendirilmiş grubu. Kategoriler, benzer şeyleri gruplamak için kullanılır. Örneğin, maliyet tipleri, benzer maliyetleri gruplamak için kullanılır. Vaka kategorileri, benzer vaka tiplerini gruplamak CI tipleri, benzer konfigürasyon birimi tiplerini gruplamak için kullanılır.

Certification sertifikasyon Issuing a certificate to confirm compliance to a standard. Certification includes a formal audit by an independent and accredited body. The term is also used to mean awarding a certificate to provide evidence that a person has achieved a qualification.

Bir standarda uyumluluğu onaylamak için sertifika verme. Sertifikasyon, bir bağımsız ve akreditasyon kuruluşunun resmi denetimini içerir. Sertifikasyon terimi, bir kişinin yeterliliğe sahip olduğunu doğrulamak için sertifikalandırılmasını ifade etmek için de kullanılır.

Change değişiklik (ITIL Service Transition) The addition, modification or removal of anything that could have an effect on IT services. The scope should include changes to all architectures, processes, tools, metrics and documentation, as well as changes to IT services and other configuration items.

(ITIL Hizmet Geçiş) BT hizmetlerini etkileyebilen herhangi bir şeyi ekleme, değiştirme veya ortadan kaldırma. Kapsam, tüm BT hizmetleri, konfigürasyon birimleri, süreçler, dokümantasyon vb. Olabilir.




24


Change advisory board (CAB)

değişiklik danışma kurulu (CAB)

(ITIL Service Transition) A group of people that support the assessment, prioritization, authorization and scheduling of changes. A change advisory board is usually made up of representatives from: all areas within the IT service provider; the business; and third parties such as suppliers.

(ITIL Hizmet Geçiş) Değerlendirme, önceliklendirme ve değişikliklerin çizelgelendirilmesinde değişiklik yöneticisi’ne önerilerde bulunan bir grup insan. Bu kurul, genellikle BT hizmet sağlayıcıdaki, iş tarafındaki ve tedarikçiler gibi üçüncü partilerdeki her alandan temsilcilerin katılımı ile oluşur.

Change evaluation değişiklik değerlendirilmesi

(ITIL Service Transition) The process responsible for formal assessment of a new or changed IT service to ensure that risks have been managed and to help determine whether to authorize the change.

(ITIL Hizmet Operasyon) Önerilen değişikliklerin etkisini öngörmek için kullanılan teknik. Değişiklik senaryoları, önerilen değişikliklerin kapsamına açıklık getirmek ve maliyet fayda analizi’ne yardımcı olmak için belirli senaryolar kullanır. Ayrıca bkz. Kullanım senaryosu.

Change history değişiklik tarihçesi (ITIL Service Transition) Information about all changes made to a configuration item during its life. Change history consists of all those change records that apply to the CI.

(ITIL Hizmet Geçiş) Konfigürasyon biriminin yaşamı boyunca tüm değişiklikleri hakkında tutulan bilgi. Değişiklik tarihçesi, CI’a uygulanan tüm değişikliklerin değişiklik kayıtlarını içerir.

Change management değişiklik yönetimi (ITIL Service Transition) The process responsible for controlling the lifecycle of all changes, enabling beneficial changes to be made with minimum disruption to IT services.

(ITIL Hizmet Geçiş) Tüm değişikliklerin yaşam döngülerinin kontrolünden sorumlu süreç. Değişiklik yönetimi’nin birincil amacı, BT hizmetlerinde en az kesintiye neden olacak şekilde faydalı değişikliklerin yapılmasını sağlamaktır.




25


Change model değişiklik modeli (ITIL Service Transition) A repeatable way of dealing with a particular category of change. A change model defines specific agreed steps that will be followed for a change of this category. Change models may be very complex with many steps that require authorization (e.g. major software release) or may be very simple with no requirement for authorization (e.g. password reset). See also change advisory board; standard change.

(ITIL Hizmet Geçiş) Belirli bir değişik kategorisi ile tekrar eden bir şekilde İlgilenmek. Değişiklik modeli, bu kategorideki bir değişiklik için takip edilecek önceden mutabık kalınmış adımları tanımlar. Değişiklik modelleri, onay gerektirmeyecek kadar basit (şifre değişikliği vb.) veya birkaç adımlık onay isteyecek kadar karmaşık (majör yazılım sürümü vb.) olabilirler. Ayrıca bkz. Değişiklik danışma kurulu, standart değişiklik.

Change proposal değişiklik teklifi (ITIL Service Strategy) (ITIL Service Transition) A document that includes a high level description of a potential service introduction or significant change, along with a corresponding business case and an expected implementation schedule. Change proposals are normally created by the service portfolio management process and are passed to change management for authorization. Change management will review the potential impact on other services, on shared resources, and on the overall change schedule. Once the change proposal has been authorized, service portfolio management will charter the service.

(ITIL Hizmet Strateji)(ITIL Hizmet Geçiş) Yeni bir hizmet veya belirgin bir değişikliğin üst seviye tanımını ve bu değişikliğe karşılık gelen iş olurluk analizi ile beklenen uyarlama takvimini içeren dokümandır. Değişiklik teklifi normal olarak portföy yönetimi süreci tarafından oluşturulur ve onaylanmak üzere değişiklik yönetimine aktarılır. Değişik yönetimi diğer hizmetlere, paylaşılan kaynaklara ve bütün değişiklik takvimine olan potansiyel etkilerini gözden geçirir. Değişiklik teklifi onaylandığında, hizmet portföy yönetimi değişikliğe ait hizmetin beratını verir.




26


Change record değişiklik kaydı (ITIL Service Transition) A record containing the details of a change. Each change record documents the lifecycle of a single change. A change record is created for every request for change that is received, even those that are subsequently rejected. Change records should reference the configuration items that are affected by the change. Change records may be stored in the configuration management system, or elsewhere in the service knowledge management system.

(ITIL Hizmet Geçiş) Bir değişikliğin detaylarını bulunduran kayıt. Her bir değişiklik kaydı, tek bir değişikliğin yaşam döngüsünü belgelendirir. Değişiklik kaydı, sonradan reddedilse bile kabul edilen her değişiklik için istem için değişiklik kaydı yaratılır. Değişiklik kayıtları, değişiklik tarafından etkilenen konfigürasyon birimlerini işaretlemelidir. Değişiklik kayıtları, konfigürasyon yönetim sistemi’nde saklanır.

Change request değişiklik istemi See request for change.

Bkz. Değişiklik İçin İstem.

Change schedule değişiklik çizelgesi (ITIL Service Transition) A document that lists all authorized changes and their planned implementation dates, as well as the estimated dates of longer-term changes. A change schedule is sometimes called a forward schedule of change, even though it also contains information about changes that have already been implemented.

(ITIL Hizmet Geçiş) Tüm onaylanan değişikliklerin ve planlanan uyarlama tarihlerinin listelendiği doküman. Değişiklik çizelgesi, hala hazırda uyarlanmış değişiklikler hakkında bilgi bulundurmasına rağmen bazen ileriye yönelik değişiklik çizelgesi olarak isimlendirilir.

Change window değişiklik penceresi (ITIL Service Transition) A regular, agreed time when changes or releases may be implemented with minimal impact on services. Change windows are usually documented in service level agreements.

(ITIL Hizmet Geçiş) Değişikliklerin ve sürümlerin hizmetlerin en az etkilenmesi ile uyarlanabildiği düzenli, üzerinden anlaşılmış zaman. Değişiklik pencereleri, genel olarak hizmet seviye anlaşmalarında belgelenir.




27


Chargeable item ücretlendirme kalemi (ITIL Service Strategy) A deliverable of an IT service that is used in calculating charges to customers (for example, number of transactions, number of desktop PCs).

(ITIL Hizmet Strateji) Müşteriye yansıtılacak ücretlerin hesaplanmasında kullanılan BT hizmeti çıktısı (örn; işlem sayısı, masaüstü PC sayısı)

charging ücretlendirme (ITIL Service Strategy) Requiring payment for IT services. Charging for IT services is optional, and many organizations choose to treat their IT service provider as a cost centre. See also charging process; charging policy.

(ITIL Hizmet Strateji) BT hizmetleri için ödeme isteme. BT hizmetlerini ücretlendirme opsiyoneldir ve birçok organizasyon, BT hizmet sağlayıcısının maliyet merkezi olarak davranmasını tercih eder.

Charging policy ücretlendirme politikası

(ITIL Service Strategy) A policy specifying the objective of the charging process and the way in which charges will be calculated. See also cost.

ITIL Hizmet Strateji) Ücretlendirme sürecinin hedeflerini ve ücretlerin hangi yol ile hesaplanacağını belirten politika. Ayrıca bkz. Maliyet

charging process ücretlendirme süreci (ITIL Service Strategy) The process responsible for deciding how much customers should pay (pricing) and recovering money from them (billing). This process is not described in detail within the core ITIL publications.

(ITIL Hizmet Strateji) Müşterinin ne kadar ödemesi gerektiğine (fiyatlandırma) ve onlardan ne kadar mahsup edilmesi gerektiğine (faturalandırma) karar vermekten sorumlu süreç. Bu süreç, anaITILyayınlarında detaylı olarak açıklanmamaktadır.




28


Charter berat (ITIL Service Strategy) A document that contains details of a new service, a significant change or other significant project. Charters are typically authorized by service portfolio management or by a project management office. The term charter is also used to describe the act of authorizing the work required to complete the service change or project. See also change proposal; service charter; project portfolio.

(ITIL Hizmet Strateji) Yeni bir hizmetin, önemli bir değişiklik veya projenin detaylarını içeren doküman. Beratlar, tipik olarak hizmet portföy yönetimi veya proje yönetim ofisi tarafından yetkilendirilir. Berat terimi ayrıca hizmet değişikliği veya projeyi tamamlamak için gereken işi yetkilendirme işlemini tanımlamak için de kullanılır. Ayrıca bkz. Değişiklik teklifi; hizmet beratı; proje portföyü

chronological analysis kronolojik analiz (ITIL Service Operation) A technique used to help identify possible causes of problems. All available data about the problem is collected and sorted by date and time to provide a detailed timeline. This can make it possible to identify which events may have been triggered by others.

(ITIL Hizmet Operasyon) Problemlerin olası nedenlerinin belirlenmesine yardımcı olmak için kullanılan teknik. Detaylı bir zaman çizelgesi sağlamak için problemlere ait tüm kullanılabilirlik verileri toplanır ve tarihe ve zamana göre sıralanır. Bu hangi olayların diğerlerini tetiklediğini belirlemeyi olası duruma getirir.

CI type CI Tipi (ITIL Service Transition) A category that is used to classify configuration items. The CI type identifies the required attributes and relationships for a configuration record. Common CI types include hardware, document, user etc.

(ITIL Hizmet Geçiş) CI’ları sınıflamak için kullanılan kategori. CI tipi, konfigürasyon kaydı için gereken öznitelikleri ve ilişkileri tanımlar. Ortak CI tipleri, donanım, doküman, kullanıcı, vb. Olabilir.

Classification sınıflandırma The act of assigning a category to something. Classification is used to ensure consistent management and reporting. Configuration items, incidents, problems, changes etc. are usually classified.

Bir şeye kategori atama eylemi. Sınıflandırma tutarlı yönetim ve raporlamayı sağlamak için kullanılır. Genellikle CI’lar, vakalar, problemler, değişiklikler vb. Sınıflandırılır.




29


Client hizmetten yararlanan müşteri

A generic term that means a customer, the business or a business customer. For example, client manager may be used as a synonym for business relationship manager. The term is also used to mean: ⋅ A computer that is used directly by a user – for

example, a PC, a handheld computer or a work station

⋅ The part of a client server application that the user directly interfaces with – for example, an email client.

⋅

Bir müşteriyi, işi veya iş müşterisini ifade eden genel terim. Örneğin, hizmetten yararlanan müşteri yöneticisi, müşteri yöneticisi ile eş anlamlı olarak kullanılabilir. İstemci terimi ayrıca aşağıdakileri ifade etmek için de kullanılır: ⋅ Doğrudan Kullanıcı tarafından kullanılan bilgisayar

– örneğin, PC, el terminali veya iş istasyonu ⋅ İstemci-sunucu uygulamalarının kullanıcı ile

doğrudan etkileşimde olan kısmı – örneğin, e-posta istemcisi.

Closed kapalı (ITIL Service Operation) The final status in the lifecycle of an incident, problem, change etc. When the status is closed, no further action is taken.

(ITIL Hizmet Operasyon) Bir vakanın, problemin, değişikliğin vb. Yaşam döngüsünün nihai durumu. Durum kapalı ise, daha fazla aksiyon alınmaz.

Closure kapanış (ITIL Service Operation) The act of changing the status of an incident, problem, change etc. to closed.

(ITIL Hizmet Operasyon) Bir vakanın, problemin, değişikliğin vb. Durumunu kapalıya çevirme eylemi.

COBIT COBIT (ITIL Continual Service Improvement) Control Objectives for Information and related Technology (COBIT) provides guidance and best practice for the management of IT processes. COBIT is published by ISACA in conjunction with the IT Governance Institute (ITGI). See www.isaca.org for more information.

(ITIL Sürekli Hizmet İyileştirme) Bilgi ve İlgili Teknolojiler için Kontrol Amaçları (COBIT), BT süreçlerinin yönetimi için kılavuzluk ve en iyi pratik sunar. COBIT, IT Governance Institute (ITGI) ile birlikte ISACA tarafından yayımlanmıştır. Daha fazla bilgi için http://www.isaca.org adresine bakınız.




30

http://www.isaca.org/

http://www.isaca.org/


Code of practice uygulama esası A guideline published by a public body or a standards organization, such as ISO or BSI. Many standards consist of a code of practice and a specification. The code of practice describes recommended best practice.

ISO veya BSI gibi bir kamu kuruluşu veya standartlar organizasyonu tarafından yayımlanan Kılavuz. Birçok standart, bir uygulama esası ve bir spesifikasyondan oluşur. Uygulama esası, önerilen en iyi pratiği tanımlar.

Cold standby soğuk bekleme See gradual recovery.

Bkz. Kademeli kurtarma

commercial off the shelf (COTS)

ticari kullanıma hazır (COTS)

(ITIL Service Design) Pre-existing application software or middleware that can be purchased from a third party.

ITIL Hizmet Tasarım) Üçüncü parti’den satın alınabilen önceden var olan uygulama yazılımı veya orta katman yazılımı.

Compliance mevzuata uyumluluk Ensuring that a standard or set of guidelines is followed, or that proper, consistent accounting or other practices are being employed.

Bir Standardın veya kılavuzlar takımının takip edildiğini veya uygun, tutarlı hesap tutma pratiğinin veya diğer pratiklerin kullanıldığını garanti etme.

Component bileşen A general term that is used to mean one part of something more complex. For example, a computer system may be a component of an IT service; an application may be a component of a release unit. Components that need to be managed should be configuration items.

Daha karmaşık olan bir şeyin bir parçasını ifade etmek için kullanılan genel terim. Örnek olarak; bilgisayar sistemi BT Hizmetinin bir bileşeni olabilir; bir uygulama, sürüm biriminin bileşeni olabilir. Yönetilmeye ihtiyacı olan bileşenler, konfigürasyon birimleri olarak tanımlanmalıdır.




31


Component capacity management (CCM)

bileşen kapasite yönetimi (CCM)

(ITIL Continual Service Improvement) (ITIL Service Design) The sub-process of capacity management responsible for understanding the capacity, utilization and performance of configuration items. Data is collected, recorded and analysed for use in the capacity plan. See also business capacity management; service capacity management.

(ITIL Sürekli Hizmet İyileştirme) (ITIL Hizmet Tasarım) Konfigürasyon birimlerinin kapasitesini, kullanımını ve performansını anlamaktan sorumlu kapasite yönetimi alt süreci. Veri toplanır, kayıt edilir ve kapasite planında kullanılmak üzere analiz edilir. Ayrıca bkz. İş kapasite yönetimi, hizmet kapasite yönetimi

component CI bileşen cı (ITIL Service Transition) A configuration item that is part of an assembly. For example, a CPU or memory CI may be part of a server CI.

(ITIL Hizmet Geçiş) Bir tümleşke’nin parçası olan konfigürasyon birimi. Örnek olarak, CPU veya hafıza CI, bir sunucu Cının parçası olabilir.

Component failure impact analysis (CFIA)

bileşen arıza etki analizi (CFIA)

(ITIL Service Design) A technique that helps to identify the impact of configuration item failure on IT services and the business. A matrix is created with IT services on one axis and Cis on the other. This enables the identification of critical Cis (that could cause the failure of multiple IT services) and fragile IT services (that have multiple single points of failure).

(ITIL Hizmet Tasarım) CI arızasının BT hizmetlerine ve işe olan etkisinin belirlenmesine yardımcı olan teknik. BT hizmetleri bir kenarda konfigürasyon birimleri diğer bir kenarda olacak şekilde bir matris yaratılır. Bu, kritik CI’ların (birçok BT hizmetinin arıza nedeni olabilir) ve kırılgan BT hizmetlerinin (birçok tek noktadan doğan arızaları içerebilir) belirlenmesine olanak verir.




32


Computer telephony integration (CTI)

bilgisayar telefon entegrasyonu (CTI)

(ITIL Service Operation) Computer telephony integration is a general term covering any kind of integration between computers and telephone systems. It is most commonly used to refer to systems where an application displays detailed screens relating to incoming or outgoing telephone calls. See also automatic call distribution; interactive voice response.

(ITIL Hizmet Operasyon) Bilgisayar telefon entegrasyonu (CTI), bilgisayar ve telefon sistemleri arasındaki her çeşit entegrasyonu kapsayan genel bir terimdir. Çoğunlukla bir uygulamanın gelen ve aranan telefonlar ile ilişkili detay ekranları gösterdiği sistemlerden bahsetmek için kullanılır. Ayrıca bkz. Otomatik çağrı dağıtımı, etkileşimli sesli yanıt sistemi.

Concurrency eş zamanlılık A measure of the number of users engaged in the same operation at the same time.

Aynı zamanda aynı operasyona bağlı kullanıcı sayısını ölçme

confidentiality gizlilik (ITIL Service Design) A security principle that requires that data should only be accessed by authorized people.

(ITIL Hizmet Tasarım) Verinin sadece onaylı kişi tarafından erişilebilir olmasını gerektiren güvenlik kuralı.

Configuration konfigürasyon (ITIL Service Transition) A generic term used to describe a group of configuration items that work together to deliver an IT service, or a recognizable part of an IT service. Configuration is also used to describe the parameter settings for one or more configuration items.

(ITIL Hizmet Geçiş) BT hizmetini kısmını sunmak için birlikte çalışan konfigürasyon birimleri grubunu veya BT Hizmetinin ayıt edilebilen parçasını ifade etmek için kullanılan genel terim. Konfigürasyon, bir veya daha fazla CI’ın parametre ayarlarını tanımlamak için de kullanılır.




33


Configuration baseline

konfigürasyon dayanak noktası

(ITIL Service Transition) The baseline of a configuration that has been formally agreed and is managed through the change management process. A configuration baseline is used as a basis for future builds, releases and changes.

(ITIL Hizmet Geçiş) Resmi olarak üzerinde anlaşılan ve değişiklik yönetimi süreci ile yönetilen bir konfigürasyonun dayanak noktası. Konfigürasyon dayanak noktası, gelecekteki inşa etmeler, sürümlerin ve değişikliklerin temelini ifade etmek için de kullanılır.

Configuration control konfigürasyon kontrolü

(ITIL Service Transition) The activity responsible for ensuring that adding, modifying or removing a configuration item is properly managed – for example, by submitting a request for change or service request.

(ITIL Hizmet Geçiş) Bir konfigürasyon birimini ekleme, değiştirme ve ortadan kaldırma güvencesinden sorumlu aktivite, örneğin, bir değişiklik için istem veya hizmet isteminin iletilmesi.

Configuration identification

konfigürasyon kimliklendirme

(ITIL Service Transition) The activity responsible for collecting information about configuration items and their relationships, and loading this information into the configuration management database. Configuration identification is also responsible for 34ulfillm the configuration items themselves, so that the corresponding configuration records can be found.

(ITIL Hizmet Geçiş) Konfigürasyon birimleri ve ilişkileri hakkında bilgi toplamaktan ve bu bilgileri CMDB’ye yüklemekten sorumlu aktivite. Konfigürasyon kimliklendirme, karşılık gelen konfigürasyon kayıtlarının bulunabilmesi amacı ile CI’ların etiketlenmesinden de sorumludur.




34


Configuration item (CI)

konfigürasyon birimi (CI)

(ITIL Service Transition) Any component or other service asset that needs to be managed in order to deliver an IT service. Information about each configuration item is recorded in a configuration record within the configuration management system and is maintained throughout its lifecycle by service asset and configuration management. Configuration items are under the control of change management. They typically include IT services, hardware, software, buildings, people and formal documentation such as process documentation and service level agreements.

(ITIL Hizmet Geçiş) BT Hizmetini sunmak amacıyla yönetilme ihtiyacı olan herhangi bir bileşen veya hizmet varlığı. Her bir konfigürasyon birimi hakkındaki bilgi, konfigürasyon yönetim sistemi’ndeki konfigürasyon kaydına kayıt edilir ve bilginin güncellenmesi yaşam döngüsü boyunca konfigürasyon yönetimi ve hizmet varlığı tarafından sağlanır. Cılar, değişiklik yönetiminin kontrolü altındadır. Cılar, tipik olarak BT hizmetlerini, donanımı, yazılımı, yapıları, kişileri ve süreç dokümantasyonu ve hizmet seviye anlaşmaları (SLA) gibi resmi dokümantasyonu içerir.

Configuration management

konfigürasyon yönetimi

See service asset and configuration management. Bkz. Hizmet varlık ve konfigürasyon yönetimi süreci.

Configuration management database (CMDB)

konfigürasyon yönetim veritabanı (CMDB)

(ITIL Service Transition) A database used to store configuration records throughout their lifecycle. The configuration management system maintains one or more configuration management databases, and each database stores attributes of configuration items, and relationships with other configuration items.

(ITIL Hizmet Geçiş) Yaşam döngüsü boyunca konfigürasyon kayıtlarının saklanması için kullanılan veritabanı. Konfigürasyon yönetim sistemi bir veya daha fazla CMDB barındırır. Her bir CMDB, CI’ların özniteliklerini ve diğer CI’lar ile ilişkilerini saklar.




35


Configuration management system (CMS)

konfigürasyon yönetim sistemi (CMS)

(ITIL Service Transition) A set of tools, data and information that is used to support service asset and configuration management. The CMS is part of an overall service knowledge management system and includes tools for collecting, storing, managing, updating, 36ulfillme and presenting data about all configuration items and their relationships. The CMS may also include information about incidents, problems, known errors, changes and releases. The CMS is maintained by service asset and configuration management and is used by all IT service management processes. See also configuration management database.

(ITIL Hizmet Geçiş) Konfigürasyon yönetimini ve hizmet varlıklarını desteklemek için kullanılan araç seti, veri ve bilgi kümesi. CMS, hizmet bilgi yönetimi sisteminin bir parçasıdır ve tüm konfigürasyon birimleri ve ilişkileri hakkındaki veriyi toplama, saklama, yönetme, güncelleme ve sunma araçlarını içerir. CMS, ayrıca vakalar, sorunlar, bilinen hatalar, değişiklikler ve sürümler hakkında bilgileri de içerir. CMS’nin sürdürülebilirliği, hizmet varlık ve konfigürasyon yönetimi tarafından sağlanır ve CMS tüm BT hizmet yönetim süreçleri tarafından kullanılır. Ayrıca bkz. Konfigürasyon yönetim veritabanı.

Configuration record konfigürasyon kaydı (ITIL Service Transition) A record containing the details of a configuration item. Each configuration record documents the lifecycle of a single configuration item. Configuration records are stored in a configuration management database and maintained as part of a configuration management system.

(ITIL Hizmet Geçiş) Konfigürasyon birimi detaylarını içeren kayıt. Her bir konfigürasyon kaydı, bir tek konfigürasyon biriminin yaşam döngüsünü belgelendirir. Konfigürasyon kayıtları, konfigürasyon yönetim veritabanında saklanır ve konfigürasyon yönetim sistemini oluşturan parçalardan biridir.

Configuration structure

konfigürasyon yapısı (ITIL Service Transition) The hierarchy and other relationships between all the configuration items that comprise a configuration.

(ITIL Hizmet Geçiş) Bir Konfigürasyonu oluşturan tüm konfigürasyon birimleri arasındaki hiyerarşi ve diğer ilişkiler




36


continual service improvement (CSI)

sürekli hizmet iyileştirme (CSI)

(ITIL Continual Service Improvement) A stage in the lifecycle of a service. Continual service improvement ensures that services are aligned with changing business needs by identifying and implementing improvements to IT services that support business processes. The performance of the IT service provider is continually measured and improvements are made to processes, IT services and IT infrastructure in order to increase efficiency, effectiveness and cost effectiveness. Continual service improvement includes the seven-step improvement process. Although this process is associated with continual service improvement, most processes have activities that take place across multiple stages of the service lifecycle. See also Plan-Do-Check-Act.

(ITIL Sürekli Hizmet İyileştirme) Bir hizmetin yaşam döngüsü içindeki bir aşamadır. Sürekli Hizmet İyileştirme, İş süreçlerini destekleyen BT hizmetlerinin iyileştirmelerini tanımlayarak ve uyarlayarak, hizmetlerin değişen iş ihtiyaçları ile uyumlu olmasını güvence altına alır. BT hizmet sağlayıcının performansı, sürekli ölçülür ve verimlilik, etkinlilik ve maliyet etkinliğini arttırmak amacıyla süreçlerde, BT Hizmetlerinde ve BT altyapısında iyileştirmeler yapılır. Sürekli hizmet iyileştirme yedi adımda iyileştirme sürecini içerir. Bu süreç sürekli hizmet iyileştirme ile ilişkilendirilmiş olsa da süreçlerin hizmet yaşam döngülerinin farklı aşamalarında yer alan aktiviteleri vardır. Ayrıca bkz. Planla –Uygula – Kontrol Et – Önlem Al

continuous availability sürekli kullanılabilirlik (ITIL Service Design) An approach or design to achieve 100% availability. A continuously available IT service has no planned or unplanned downtime.

(ITIL Hizmet Tasarım) %100 Kullanılabilirlik seviyesine erişmek için bir yaklaşım veya tasarım. Sürekli kullanılabilir BT hizmeti planlı veya plansız duruş süresi içermez.

Continuous operation sürekli operasyon (ITIL Service Design) An approach or design to eliminate planned downtime of an IT service. Note that individual configuration items may be down even though the IT service is available.

(ITIL Hizmet Tasarım) Bir BT hizmetinin planlı duruş süresini ortadan kaldırmak için bir yaklaşım veya tasarım. BT hizmeti kullanılabilir olmasına rağmen bile bireysel konfigürasyon birimleri işlevini yerine getirmiyor olabilir.

Contract kontrat A legally binding agreement between two or more parties.

İki veya daha fazla taraf arasındaki hukuki bağlayıcılığı olan anlaşma.




37


Control kontrol A means of managing a risk, ensuring that a business objective is achieved or that a process is followed. Examples of control include policies, procedures, roles, RAID, door locks etc. A control is sometimes called a countermeasure or safeguard. Control also means to manage the utilization or 38ulfillm of a configuration item, system or IT service.

İş Amacının başarısını ve sürecin takip edilmesini güvence altına alan, bir anlamda bir risk yönetme. Örnek kontroller; politikaları, prosedürleri, rolleri, RAID sistemini, kapı kilitlerini vb. İçerir. Kontrol, bazen karşı önlem veya koruma olarak da ifade edilir. Kontrol bir konfigürasyon biriminin, sistemin veya BT hizmetinin yararlanımının veya davranışının yönetilmesini ifade etmek için de kullanılır.

Control Objectives for Information and related Technology

Bilgi ve İlgili Teknolojiler için Kontrol Amaçları (COBIT)

See COBIT. Bkz. COBIT

control perspective kontrol perspektifi (ITIL Service Strategy) An approach to the management of IT services, processes, functions, assets etc. There can be several different control perspectives on the same IT service, process etc., allowing different individuals or teams to focus on what is important and relevant to their specific role. Examples of control perspective include reactive and proactive management within IT operations, or a lifecycle view for an application project team.

(ITIL Hizmet Strateji) BT Hizmetlerinin, Süreçlerin, Fonksiyonların, Varlıkların vb. Yönetimi için bir yaklaşım. Spesifik rolleri ile ilişkili ve önemli ne var ise değişik bireylerin ve takımların ona odaklanmasını sağlayan, aynı BT hizmeti, süreç vb. Üzerinde, birçok farklı kontrol perspektifi olabilir. Kontrol perspektifi örnekleri, BT operasyonları veya bir uygulama proje takımının yaşam döngüsü içerisindeki reaktif ve proaktif yönetimi içerir.

Control processes kontrol süreçleri The ISO/IEC 20000 process group that includes change management and configuration management.

Değişiklik yönetimi ve konfigürasyon yönetimini içeren ISO/IEC 2000 süreç grubudur.




38


Core service ana hizmet (ITIL Service Strategy) A service that delivers the basic outcomes desired by one or more customers. A core service provides a specific level of utility and warranty. Customers may be offered a choice of utility and warranty through one or more service options. See also enabling service; enhancing service; IT service; service package.

(ITIL Hizmet Strateji) Bir veya daha fazla müşteri tarafından istenen temel nihai çıktıları sunan BT hizmeti. Bir ana hizmet bir fayda ve garanti seviyesi sağlar. Müşterilere bir veya daha fazla hizmet opsiyonu üzerinden fayda ve garanti seçimi sunulabilir. Ayrıca bkz. Gerçekleyen hizmet; zenginleştirici hizmet; BT hizmeti; hizmet paketi.

Cost maliyet The amount of money spent on a specific activity, IT service or business unit. Costs consist of real cost (money), notional cost (such as people’s time) and depreciation.

Spesifik bir aktiviteye, BT hizmetine veya iş birimine harcanan para miktarı. Maliyetler, gerçek maliyet (para), kuramsal maliyet (çalışanın harcadığı zaman vb) ve amortisman dan oluşur.

Cost benefit analysis maliyet fayda analizi An activity that analyses and compares the costs and the benefits involved in one or more alternative courses of action. See also business case; internal rate of return; net present value; return on investment; value on investment.

Maliyetleri analiz eden ve bir veya daha fazla alternatif davranış biçimine katılan faydalar ile karşılaştıran aktivite. Ayrıca bkz. İş vakası olurluk incelemesi, net bugünkü değer, iç getiri oranı, yatırımın geri dönüşü, yatırım değeri.

Cost centre maliyet merkezi (ITIL Service Strategy) A business unit or project to which costs are assigned. A cost centre does not charge for services provided. An IT service provider can be run as a cost centre or a profit centre.

(ITIL Hizmet Strateji) Maliyetlerin dağıtıldığı iş birimi veya proje. Maliyet merkezi, sunulan hizmetler için bir bedel talep etmez. BT hizmet sağlayıcı, bir maliyet merkezi veya kar merkezi olarak çalışabilir.




39


Cost effectiveness maliyet etkinliği A measure of the balance between the effectiveness and cost of a service, process or activity. A cost-effective process is one that achieves its objectives at minimum cost. See also key performance indicator; return on investment; value for money.

Bir hizmetin, sürecin veya aktivitenin etkinliliği ve maliyeti arasındaki dengeyi ölçme. Maliyet etkin bir süreç, en az maliyetle amaçlarını gerçekleştirendir. Ayrıca bkz. Anahtar performans göstergesi, yatırımın geri dönüşü, nakdi değeri.

Cost element maliyet unsuru (ITIL Service Strategy) The middle level of category to which costs are assigned in budgeting and accounting. The highest-level category is cost type. For example, a cost type of ‘people’ could have cost elements of payroll, staff benefits, expenses, training, overtime etc. Cost elements can be further broken down to give cost units. For example, the cost element ‘expenses’ could include cost units of hotels, transport, meals etc.

(ITIL Hizmet Strateji) Maliyetlerin bütçeleme ve muhasebede dağıtıldığı orta seviye kategori. Üst seviye kategori, maliyet tipidir. Örneğin, “insan” maliyet tipi, maaşların toplamı, sosyal yardımlar, masraflar, eğitim, fazla mesai vb. Maliyet elemanlarını içerebilir. Maliyet unsurları, maliyet birimlerini vermek üzere daha fazla ayrıştırılabilir. Örneğin, maliyet unsuru “harcamaları” oteller, taşıma, yemek maliyet birimlerini içerebilir.

Cost management maliyet yönetimi (ITIL Service Strategy) A general term that is used to refer to budgeting and accounting, and is sometimes used as a synonym for financial management.

(ITIL Hizmet Strateji) Bütçeleme ve muhasebeyi işaret etmek için kullanılan genel terim. Bazen finansal yönetimi ile eş anlamlı olarak da kullanılır.

Cost model maliyet model (ITIL Service Strategy) A framework used in budgeting and accounting in which all known costs can be recorded, categorized and allocated to specific customers, business units or projects. See also cost type; cost element; cost unit.

(ITIL Hizmet Strateji) Bütçeleme ve muhasebe işlemlerinde kullanılan, bütün bilinen maliyetlerin kayıt altına alınabildiği, kategorilendirilebildiği ve belirli müşteri, iş birimi veya projelere tahsis edilebildiği bir çerçevedir. Ayrıca bkz. Maliyet tipi, maliyet etkinliği, maliyet birimi.




40


Cost type maliyet tipi (ITIL Service Strategy) The highest level of category to which costs are assigned in budgeting and accounting – for example, hardware, software, people, accommodation, external and transfer. See also cost element; cost unit.

(ITIL Hizmet Strateji) Bütçeleme ve Muhasebede Maliyetlerin dağıtıldığı üst seviye kategori. Örneğin; donanım, yazılım, insan, konaklama, dış gezi ve Transfer. Ayrıca bkz. Maliyet unsuru, maliyet tipi.

Cost unit maliyet birimi (ITIL Service Strategy) The lowest level of category to which costs are assigned, cost units are usually things that can be easily counted (e.g. staff numbers, software licences) or things easily measured (e.g. CPU usage, electricity consumed). Cost units are included within cost elements. For example, a cost element of ‘expenses’ could include cost units of hotels, transport, meals etc. See also cost type.

(ITIL Hizmet Strateji) Maliyetlerin dağıtıldığı alt seviye kategori. Maliyet Birimleri genellikle kolaylıkla hesaplanabilenler (örneğin, personel sayısı, yazılım lisansları) veya kolay ölçülebilenlerdir (örneğin, CPU kullanımı, tüketilen elektrik). Maliyet birimleri maliyet unsurlarında yer alır. Örneğin, “harcamalar” maliyet unsuru, oteller, taşıma, yiyecek vb. Maliyet birimlerini içerebilir. Ayrıca bkz. Maliyet tipi.

Countermeasure karşı önlem Can be used to refer to any type of control. The term is most often used when referring to measures that increase resilience, fault tolerance or reliability of an IT service.

Herhangi bir tip kontrolü işaret etmek için kullanılabilir. Karşı önlem terimi sıklıkla bir BT hizmetinin dayanıklılığını, hata toleransını veya güvenilirliliğini arttıran önlemleri işaret ederken kullanılır.

Course corrections yön <rota> düzeltmeleri

Changes made to a plan or activity that has already started to ensure that it will meet its objectives. Course corrections are made as a result of monitoring progress.

Amaçlarının karşılanmasını güvence altına almak için hali hazırda başlatılmış Plan veya Aktivitede yapılan Değişiklikler. Yön <rota> düzeltmeleri izleme gelişiminin sonucuna göre yapılır.




41


Crisis management kriz yönetimi Crisis management is the process responsible for managing the wider implications of business continuity. A crisis management team is responsible for strategic issues such as managing media relations and shareholder confidence, and decides when to invoke business continuity plans.

Kriz yönetimi, iş sürekliliğinin geniş çaplı etkilerinin yönetiminden sorumlu süreçtir. Bir kriz yönetimi takımı, iş süreklilik planları uygulamaya konulmaya başladığında medya ilişkilerini ve paydaş güvenini yönetme ve karar alma gibi stratejik konulardan sorumludur.

Critical success factor (CSF)

kritik başarı faktörü (CSF)

Something that must happen if an IT service, process, plan, project or other activity is to succeed. Key performance indicators are used to measure the achievement of each critical success factor. For example, a critical success factor of ‘protect IT services when making changes’ could be measured by key performance indicators such as ‘percentage reduction of unsuccessful changes’, ‘percentage reduction in changes causing incidents’ etc.

Bir BT hizmeti, süreç, plan, proje veya başka bir aktivitenin başarılı olması için gerekenler. Anahtar performans göstergeleri, her kritik başarı faktörünün kazanımını ölçmek için kullanılır. Örneğin, ”değişiklikler yapılır iken BT hizmetlerini koruma” nın kritik başarı faktörü, ”başarısız değişikliklerdeki yüzdesel azalma”, ”vakalara neden olan değişikliklerin yüzdesinde azalma” ve benzeri gibi anahtar performans göstergeleri ile ölçülebilir.

CSI register CSI sicili (ITIL Continual Service Improvement) A database or structured document used to record and manage improvement opportunities throughout their lifecycle.

(ITIL Sürekli Hizmet İyileştirme) İyileştirme fırsatlarını yaşam döngüleri boyunca kayıt altına almak ve yönetmek için kullanılan bir veri tabanı veya yapısal doküman.

Culture kültür A set of values that is shared by a group of people, including expectations about how people should behave, their ideas, beliefs and practices. See also vision.

İnsanların nasıl davranmaları hakkındaki beklentiler, fikirler, inançlar ve pratikler de dahil olmak üzere bir insan grubu tarafından paylaşılan değerler kümesidir. Ayrıca bkz. Vizyon




42


customer müşteri Someone who buys goods or services. The customer of an IT service provider is the person or group who defines and agrees the service level targets. The term is also sometimes used informally to mean user – for example, ‘This is a customer-focused organization.’

Mal veya hizmet satın alan. BT hizmet sağlayıcının müşterisi, hizmet seviye hedeflerini tanımlayan ve üzerinden anlaşan bir kişi veya gruptur. Müşteri terimi, bazen konuşma dilinde kullanıcıları ifade etmek için de kullanılır - örneğin, “Bu bir müşteri odaklı organizasyondur”.

Customer asset müşteri varlığı Any resource or capability of a customer. See also asset.

Müşterinin sahip olduğu herhangi kaynak veya kabiliyet. Ayrıca bkz. Varlık

customer agreement portfolio

müşteri anlaşma portföyü

(ITIL Service Strategy) A database or structured document used to manage service contracts or agreements between an IT service provider and its customers. Each IT service delivered to a customer should have a contract or other agreement that is listed in the customer agreement portfolio. See also customer-facing service; service catalogue; service portfolio.

(ITIL Hizmet Strateji) BT hizmet sağlayıcı ve müşterileri arasındaki anlaşmalar veya hizmet kontratlarını yönetmek için kullanılan veritabanı veya yapısal doküman. Müşteriye sunulan her bir BT hizmetinin bir müşteri anlaşma portföyünde listelenmiş bir kontratı veya diğer anlaşmaları olmalıdır. Ayrıca bkz. Müşteriye-dönük hizmet, hizmet kataloğu, hizmet portföyü.

Customer portfolio müşteri portföyü (ITIL Service Strategy) A database or structured document used to record all customers of the IT service provider. The customer portfolio is the business relationship manager’s view of the customers who receive services from the IT service provider. See also customer agreement portfolio; service catalogue; service portfolio.

(ITIL Hizmet Strateji) BT hizmet sağlayıcının tüm müşteri kayıtlarını tutmak için kullandığı veritabanı veya yapılandırılmış doküman. Müşteri portföyü, BT hizmet sağlayıcı’dan hizmet alan müşterilerin iş ilişki yöneticisi’nin bakışını yansıtır. Ayrıca bkz. Kontrat portföyü, hizmet portföyü.




43


Customer-facing service

müşteriye-dönük hizmet

(ITIL Service Design) An IT service that is visible to the customer. These are normally services that support the customer’s business processes and facilitate one or more outcomes desired by the customer. All live customer-facing services, including those available for deployment, are recorded in the service catalogue along with customer-visible information about deliverables, prices, contact points, ordering and request processes. Other information such as relationships to supporting services and other Cis will also be recorded for internal use by the IT service provider.

(ITIL Hizmet Tasarım) Müşteri tarafından görülebilir bir BT Hizmetidir. Genellikle müşteri tarafından istenilen bir veya daha fazla nihai çıktıya olanak sağlayan ve müşterinin iş süreçlerini destekleyen hizmetlerdir. Konuşlandırılmaya hazır olan hizmetler de dahil olmak üzere bütün canlı müşteriye-dönük hizmetlerdir. Bu hizmetler hizmet kataloğunda müşterinin görebileceği çıktı, fiyat, kontak noktası, sipariş ve istem süreci bilgileri ile beraber kayıt altına alınır. Destekleyici Hizmetler ve diğer CI ların ilişkileri gibi diğer bilgiler BT hizmet sağlayıcı tarafından iç kullanım amacı ile kayıt altına alınır.

Dashboard gösterge paneli (ITIL Service Operation) A graphical representation of overall IT service performance and availability. Dashboard images may be updated in real time, and can also be included in management reports and web pages. Dashboards can be used to support service level management, event management and incident diagnosis.

(ITIL Hizmet Operasyon) BT hizmet performansının ve 44ulfillment44irliğin grafiksel gösterimi. Gösterge paneli, gerçek zamanlı olarak güncellenebilir; yönetim raporlarını ve web sayfalarını da içerebilir. Gösterge panelleri, hizmet seviye yönetimini, olay yönetimini veya vaka tanısını desteklemek için kullanılabilirler.

Data-to-Information-to-Knowledge-to-Wisdom (DIKW)

Veri-Enformasyon-Bilgi-Bilgelik (DIKW)

(ITIL Service Transition) A way of understanding the relationships between data, information, knowledge and wisdom. DIKW shows how each of these builds on the others.

(ITIL Hizmet Geçiş) Veri, enformasyon, bilgi ve bilgelik arasındaki ilişkileri anlama. DIKW, her birinin diğerleri üzerine nasıl yapılandığını gösterir.




44


Definitive media library (DML)

kesin yazılım kütüphanesi (DML)

(ITIL Service Transition) One or more locations in which the definitive and authorized versions of all software configuration items are securely stored. The definitive media library may also contain associated configuration items such as licences and documentation. It is a single logical storage area even if there are multiple locations. The definitive media library is controlled by service asset and configuration management and is recorded in the configuration management system.

(ITIL Hizmet Geçiş) Tüm yazılım konfigürasyon birimlerinin tanımlı ve onaylı versiyonlarının güvenli şekilde saklandığı bir veya daha fazla lokasyon. Kesin yazılım kütüphanesi (DML) lisanslar ve dokümantasyon gibi ilişkili konfigürasyon birimlerini de içerebilir. Kesin yazılım kütüphanesi (DML), birden çok fiziksel lokasyondan oluşan bir mantıksal lokasyondur. Kesin yazılım kütüphanesi (DML)’inde bulunan tüm yazılımlar hizmet varlık ve konfigürasyon yönetimi kontrolü altındadır ve konfigürasyon yönetim sisteminde kayıt edilirler.

Deliverable teslim edilecek çıktı Something that must be provided to meet a commitment in a service level agreement or a contract. It is also used in a more informal way to mean a planned output of any process.

Hizmet seviye anlaşmasında veya kontratta belirtilen taahhütleri karşılamak için sağlanması gerekli olan. Teslim edilecek çıktı, herhangi bir sürecin planlanan çıktısını ifade etmek için resmi olmayan bir şekilde de kullanılır.

Demand management talep yönetimi (ITIL Service Design) (ITIL Service Strategy) The process responsible for understanding, anticipating and influencing customer demand for services. Demand management works with capacity management to ensure that the service provider has sufficient capacity to meet the required demand. At a strategic level, demand management can involve analysis of patterns of business activity and user profiles, while at a tactical level, it can involve the use of differential charging to encourage customers to use IT services at less busy times, or require short-term activities to respond to unexpected demand or the failure of a configuration item.

(ITIL Hizmet Tasarım) (ITIL Hizmet Strateji) Süreç, hizmetlere ait müşteri taleplerinin anlaşılması, öngörülmesi, ve etkilemesinden sorumlu süreçtir. Talep yönetimi, hizmet sağlayıcının talebe ilişkin oluşan kapasite gereksinimini karşılamasını güvence altına almak için kapasite yönetimi ile birlikte çalışır. Stratejik seviyede talep yönetiminin iş aktivite örüntülerinin ve kullanıcı profillerinin analizi gerekebilir. Taktiksel seviyede müşterilerinin BT hizmetlerini en az meşgul zamanlarda kullanmasını teşvik etmek için talep yönetiminin kademeli ücretlendirme uygulaması gerekebilir veya kısa vadede beklenmedik taleplere cevap vermek gerekebilir veya bundan dolayı oluşan konfigürasyon birimi arızalarına da cevap vermek gerekebilir.




45


Deming Cycle Deming Döngüsü See Plan-Do-Check-Act.

Bkz. Planla – Uygula –Kontrol Et – Önlem Al

dependency bağımlılık The direct or indirect reliance of one process or activity on another.

Bir Sürecin veya aktivitenin bir diğerine doğrudan veya dolaylı olarak bağımlı olması.

Deployment konuşlandırma (ITIL Service Transition) The activity responsible for movement of new or changed hardware, software, documentation, process etc. to the live environment. Deployment is part of the release and deployment management process.

(ITIL Hizmet Geçiş) Yeni veya değiştirilmiş donanımın, yazılımın, dokümantasyonun, sürecin vb. Canlı ortama taşınmasından sorumlu aktivite. Konuşlandırma, sürüm ve konuşlandırma yönetim sürecinin bir kısmını oluşturur.

Depreciation amortisman (ITIL Service Strategy) A measure of the reduction in value of an asset over its life. This is based on wearing out, consumption or other reduction in the useful economic value.

(ITIL Hizmet Strateji) Bir varlığın yaşamı boyunca değerindeki düşüşün ölçüsü. Burada, eskimesi, tüketimi veya kullanabilir ekonomik değerindeki bir başka azalma esas alınır.

Design tasarım (ITIL Service Design) An activity or process that identifies requirements and then defines a solution that is able to meet these requirements. See also service design.

(ITIL Hizmet Tasarım) Gereksinimleri belirleyen ve bu gereksinimleri karşılayabilecek bir çözümü tanımlayan aktivite veya süreç. Ayrıca bkz. Hizmet tasarım




46


design coordination tasarım koordinasyon (ITIL Service Design) The process responsible for coordinating all service design activities, processes and resources. Design coordination ensures the consistent and effective design of new or changed IT services, service management information systems, architectures, technology, processes, information and metrics.

(ITIL Hizmet Tasarım) Tüm hizmet tasarımının faaliyetlerinin, süreçlerinin ve kaynaklarının koordinasyonundan sorumlu süreçtir. Tasarım koordinasyon, yeni veya değiştirilmiş BT hizmetinin, hizmet bilgi sistemleri yönetiminin, mimarilerin, teknolojilerin, süreçlerin, bilgilerin ve metriklerin, tutarlı ve etkili bir tasarım yapılmasını güvence altına alır.

Detection tespit etme (ITIL Service Operation) A stage in the expanded incident lifecycle. Detection results in the incident becoming known to the service provider. Detection can be automatic or the result of a user logging an incident.

(ITIL Hizmet Operasyon) Genişletilmiş vaka yaşam döngüsünde bir aşama. Tespit etme, hizmet sağlayıcı için vakanın bilinir olması ile sonuçlanır. Tespit etme, otomatik olabilir veya kullanıcının vakayı kayıt etmesinin sonucu olabilir.

Development geliştirme (ITIL Service Design) The process responsible for creating or modifying an IT service or application ready for subsequent release and deployment. Development is also used to mean the role or function that carries out development work. This process is not described in detail within the core ITIL publications.

(ITIL Hizmet Tasarım) Takip eden sürüm ve konuşlandırma için hazır olan BT hizmeti ve uygulama nın oluşturulması ve değiştirilmesinden sorumlu süreç. Geliştirme, geliştirme çalışmasını yürüten bir rol ve grubu ifade etmek için de kulanılır. Bu süreç, ITIL ın ana yayınları içerisinde detaylı olarak tanımlanmamıştır.

Development environment

geliştirme ortamı (ITIL Service Design) An environment used to create or modify IT services or applications. Development environments are not typically subjected to the same degree of control as test or live environments. See also development.

(ITIL Hizmet Tasarım) BT hizmetlerini ve uygulamalarını yaratma ve değiştirme için kullanılan ortam. Geliştirme ortamları; test ortamları veya canlı ortamlar gibi aynı derecedeki kontrollere tabii tutulmazlar. Ayrıca bkz. Geliştirme.




47


Diagnosis tanı (ITIL Service Operation) A stage in the incident and problem lifecycles. The purpose of diagnosis is to identify a workaround for an incident or the root cause of a problem.

(ITIL Hizmet Operasyon) Vaka ve problem yaşam döngülerinde bir aşama. Tanının amacı, bir vaka veya bir problemin kök nedeni için geçici çözümü belirlemektir.

Diagnostic script tanı komut dosyası (ITIL Service Operation) A structured set of questions used by service desk staff to ensure they ask the correct questions, and to help them classify, resolve and assign incidents. Diagnostic scripts may also be made available to users to help them diagnose and resolve their own incidents.

(ITIL Hizmet Operasyon) Hizmet masası personelinin doğru soruları sorduğundan emin olmak, vakaları sınıflamalarına, çözmelerine ve atamalarına yardımcı olmak için kullanılan hazır sorular kümesidir. Kullanıcıların karşılaştıkları vakalara tanı koymalarına ve çözmelerine yardım etmek için tanı komut dosyası hazır bulundurulabilir.

Differential charging kademeli ücretlendirme

A technique used to support demand management by charging different amounts for the same function of an IT service under different circumstances. For example, reduced charges outside peak times, or increased charges for users who exceed a bandwidth allocation.

BT’nin aynı fonksiyonu için farklı zamanlarda farklı fiyat tarifesi uygulayarak talep yönetimini desteklemek için kullanılan teknik. Örneğin, yoğun kullanım zamanları dışında daha azaltılmış ücretlendirme veya bant genişliğini aşan kullanıcıları için yükseltilmiş ücretlendirme.

Direct cost direkt maliyet (ITIL Service Strategy) The cost of providing an IT service which can be allocated in full to a specific customer, cost centre, project etc. For example, the cost of providing non-shared servers or software licences. See also indirect cost.

(ITIL Hizmet Strateji) Bir BT hizmetinin spesifik bir müşteriye, maliyet merkezine, projeye vb. Tam olarak tahsis edilebilen maliyeti. Örneğin, paylaşılmayan sunucuların veya yazılım lisanslarının maliyeti. Ayrıca bkz. Dolaylı maliyet.




48


Directory service dizin hizmeti (ITIL Service Operation) An application that manages information about IT infrastructure available on a network, and corresponding user access rights.

(ITIL Hizmet Operasyon) Ağ üzerinde mevcut BT altyapısı ve ilişkili kullanıcı erişim hakları hakkındaki bilgiyi yöneten uygulama.

Document doküman Information in readable form. A document may be paper or electronic – for example, a policy statement, service level agreement, incident record or diagram of a computer room layout. See also record.

Okunabilir haldeki bilgi. Bir doküman, basılı veya elektronik olabilir – örneğin; politika beyanı, hizmet seviye anlaşması, vaka kaydı, sistem odasının yerleşim planı. Ayrıca bkz. Kayıt

downtime duruş süresi (ITIL Service Design) (ITIL Service Operation) The time when an IT service or other configuration item is not available during its agreed service time. The availability of an IT service is often calculated from agreed service time and downtime.

(ITIL Hizmet Tasarım) (ITIL Hizmet Operasyon) Anlaşılmış hizmet zamanı boyunca konfigürasyon biriminin veya BT hizmetinin kullanılabilir olmadığı süre. Bir BT hizmetinin kullanılabilirliği, genellikle anlaşılmış hizmet zamanı ve duruş süresi ile hesaplanır.

Driver sürücü Something that influences strategy, objectives or requirements – for example, new legislation or the actions of competitors.

Stratejiyi, amaçları veya gereksinimleri etkileyen şeyler – örneğin, yeni bir mevzuat veya rakiplerin hamleleri.




49


Early life support (ELS)

erken yaşam döngüsü (ELS)

(ITIL Service Transition) A stage in the service lifecycle that occurs at the end of deployment and before the service is fully accepted into operation. During early life support, the service provider reviews key performance indicators, service levels and monitoring thresholds and may implement improvements to ensure that service targets can be met. The service provider may also provide additional resources for incident and problem management during this time.

(ITIL Hizmet Geçiş) Konuşlandırmanın sonunda ve hizmetin tamamen operasyon için kabul edilmesinden önce oluşan hizmet yaşam döngüsü içindeki bir aşama. Erken yaşam döngüsü boyunca, hizmet sağlayıcı, anahtar performans göstergeleri, hizmet seviyeleri ve izleme eşik değerleri gözden geçirir ve hizmet hedeflerinin karşılanabilmesini güvence altına almak için iyileştirmeleri uyarlayabilir. Hizmet sağlayıcı, bu zaman boyunca, vaka ve problem yönetimi için ilave kaynak sağlayabilir.

Economies of scale ölçek ekonomileri (ITIL Service Strategy) The reduction in average cost that is possible from increasing the usage of an IT service or asset. See also economies of scope.

(ITIL Hizmet Strateji) BT hizmetinin veya varlığın kullanımını arttırarak ortalama maliyeti azaltma. Ayrıca bkz. Kapsam ekonomileri.

Economies of scope kapsam ekonomileri (ITIL Service Strategy) The reduction in cost that is allocated to an IT service by using an existing asset for an additional purpose. For example, delivering a new IT service from an existing IT infrastructure. See also economies of scale.

(ITIL Hizmet Strateji) Ek maksatlar için mevcut varlıkğın kullanılarak BT Hizmetlerine dağıtılan maliyeti azaltma. Örneğin, mevcut BT altyapısını kullanarak yeni BT Hizmetini sunma. Ayrıca bkz ölçek ekonomileri.

Effectiveness etkinlilik (ITIL Continual Service Improvement) A measure of whether the objectives of a process, service or activity have been achieved. An effective process or activity is one that achieves its agreed objectives. See also key performance indicator.

(ITIL Sürekli Hizmet İyileştirme) Bir sürecin, hizmetin veya aktivitenin amaçlarının gerçekleştirilip gerçekleştirilmediğini ölçme. Etkin bir süreç veya aktivite, üzerinde anlaşılan amaçlarını gerçekleştirendir. Ayrıca bkz. Anahtar performans göstergesi.




50


Efficiency verimlilik (ITIL Continual Service Improvement) A measure of whether the right amount of resource has been used to deliver a process, service or activity. An efficient process achieves its objectives with the minimum amount of time, money, people or other resources. See also key performance indicator.

(ITIL Sürekli Hizmet İyileştirme) Bir süreci, hizmeti veya aktiviteyi sunmak için doğru kaynak miktarının kullanılıp kullanılmadığını ölçme. Verimli bir Süreç, Amaçlarını en az zaman, para, insan veya diğer kaynaklar ile gerçekleştirendir. Ayrıca bkz. Anahtar performans göstergesi.

Emergency change acil değişiklik (ITIL Service Transition) A change that must be introduced as soon as possible – for example, to resolve a major incident or implement a security patch. The change management process will normally have a specific procedure for handling emergency changes. See also emergency change advisory board.

(ITIL Hizmet Geçiş) Mümkün olan en kısa sürede gerçekleştirilmesi gereken değişiklik – örneğin, majör vakayı çözmek veya bir güvenlik yamasını uyarlamak. Değişiklik yönetimi süreci normal olarak acil değişiklikleri ele almak için belirli bir prosedür içerir. Ayrıca bkz. Acil değişiklik danışma kurulu (ECAB)

emergency change advisory board (ECAB)

acil değişiklik danışma kurulu (ECAB)

(ITIL Service Transition) A subgroup of the change advisory board that makes decisions about emergency changes. Membership may be decided at the time a meeting is called, and depends on the nature of the emergency change.

(ITIL Hizmet Geçiş) Değişiklik danışma kurulu’nun yüksek etkili acil değişiklikler hakkında karar veren bir alt grubu. Toplantı çağırısı yapıldığında acil değişikliğin içeriğine uygun olarak çağrılacak ECAB üyeleri için karar verilmelidir.

Enabling service gerçekleyen hizmet (ITIL Service Strategy) A service that is needed in order to deliver a core service. Enabling services may or may not be visible to the customer, but they are not offered to customers in their own right. See also enhancing service.

(ITIL Hizmet Strateji) Ana Hizmeti sunmak için gerekli olan hizmet. Gerçekleyen hizmetler, kendi başlarına müşteriye sunulmamakla birlikte, müşteri tarafına açık veya açık olmayabilir. Ayrıca bkz. Zenginleştirici hizmet.




51


Enhancing service zenginleştirici hizmet (ITIL Service Strategy) A service that is added to a core service to make it more attractive to the customer. Enhancing services are not essential to the delivery of a core service but are used to encourage customers to use the core services or to differentiate the service provider from its competitors. See also enabling service; excitement factor.

(ITIL Hizmet Strateji) Müşteriye daha çekici hale getirmek için, ana hizmete ilave edilen hizmet. Zenginleştirici servisler, ana hizmetin sunulması için gerekli değildir, ancak müşterileri temel hizmetleri kullanmaya teşvik etmek, veya hizmet sağlayıcıyı rakiplerinden ayırt etmek için kullanılır. Ayrıca bkz. Gerçekleyen hizmet, çekicilik faktörü.

Enterprise financial management

kurumsal finans yönetimi

(ITIL Service Strategy) The function and processes responsible for managing the overall organization’s budgeting, accounting and charging requirements. Enterprise financial management is sometimes referred to as the ‘corporate’ financial department. See also financial management for IT services.

(ITIL Hizmet Strateji) Bütün Kurumun, bütçeleme, muhasebe ve ücretlendirme gereksinimlerinin yönetiminden sorumlu fonksiyon ve süreçler. Kurumsal finans yönetimi bazen ‘şirket’ finansal bölümü olarak anılabilir. Ayrıca bkz. BT hizmetleri için finansal yönetim.

Environment ortam (ITIL Service Transition) A subset of the IT infrastructure that is used for a particular purpose – for example, live environment, test environment, build environment. Also used in the term ‘physical environment’ to mean the accommodation, air conditioning, power system etc. Environment is used as a generic term to mean the external conditions that influence or affect something.

(ITIL Hizmet Geçiş) BT altyapısının belirli bir maksat için kullanılan alt kümesi – örneğin, canlı ortam test ortamı, inşa etme ortamı. Ayrıca, ‘fiziksel ortam’ teriminin içinde kullanımı, iklimlendirme, güç sistemleri ve bunların bulunduğu yer anlamına gelir. Ortam, ayrıca bir şeyi etkileyen veya tesir eden dış şartları ifade etmek için de kullanılan genel bir terimdir.




52


Error hata (ITIL Service Operation) A design flaw or malfunction that causes a failure of one or more IT services or other configuration items. A mistake made by a person or a faulty process that impacts a configuration item is also an error.

(ITIL Hizmet Operasyon) Bir veya daha fazla konfigürasyon birimi veya BT hizmetinin arızasına neden olan tasarım hatası veya bozukluk. Konfigürasyon birimini (CI) veya BT hizmetini etkileyen, bir kişi veya hatalı süreç tarafından yapılan yanlışlık.

Escalation eskalasyon (ITIL Service Operation) An activity that obtains additional resources when these are needed to meet service level targets or customer expectations. Escalation may be needed within any IT service management process, but is most commonly associated with incident management, problem management and the management of customer complaints. There are two types of escalation: functional escalation and hierarchic escalation.

(ITIL Hizmet Operasyon) Hizmet seviye hedeflerini veya müşteri beklentilerini karşılamak için ihtiyaç duyulan ek kaynakları elde eden aktivite. Herhangi bir BT hizmet yönetim sürecinde eskalasyona ihtiyaç duyulabilir ama genellikle vaka yönetimi, problem yönetimi ve müşteri şikayetlerinin yönetimi ile ilişkilidir. İki tip eskalasyon vardır: fonksiyonel eskalasyon ve hiyerarşik eskalasyon.

eSourcing Capability Model for Client Organizations (eSCM-CL)

Müşteri Organizasyonları için eKaynak Kullanımı Kabiliyet Modeli (eSCM-CL)

(ITIL Service Strategy) A framework to help organizations in their analysis and decision-making on service sourcing models and strategies. It was developed by Carnegie Mellon University in the US. See also eSourcing Capability Model for Service Providers.

(ITIL Hizmet Strateji) Hizmet kaynak kullanımı modelleri ve stratejileri üzerine analizlere ve kararlara kılavuzluk için organizasyonlara yardımcı olan çerçeve. eSCM-CL Carnegie Mellon Üniversitesi tarafından geliştirilmiştir. Ayrıca bkz. Hizmet Sağlayıcılar için eKaynak Kullanımı Kabiliyet Modeli (eSCM-SP)

eSourcing Capability Model for Service Providers (eSCM-SP)

Hizmet Sağlayıcılar için eKaynak Kullanımı Kabiliyet Modeli (eSCM-SP)

(ITIL Service Strategy) A framework to help IT service providers develop their IT service management capabilities from a service sourcing perspective. It was developed by Carnegie Mellon University in the US. See also eSourcing Capability Model for Client Organizations.

(ITIL Hizmet Strateji) BT hizmet sağlayıcının hizmet kaynak kullanımı perspektifi ile BT hizmet yönetimi kabiliyetlerini geliştirmesine yardımcı olan çerçeve. eSCM-SP Carnegie Mellon Üniversitesi tarafından geliştirilmiştir. Ayrıca bkz. Müşteri Organizasyonları için eKaynak Kullanımı Kabiliyet Modeli (eSCM-CL)




53


estimation tahmin The use of experience to provide an approximate value for a metric or cost. Estimation is also used in capacity and availability management as the cheapest and least accurate 54ulfillm method.

Bir metrik veya maliyetin yaklaşık değerini sunmak için deneyimin kullanımı. Tahmin, kapasite ve kullanılabilirlik yönetimlerinde de en ucuz ve en az hassas modelleme yönetimi olarak da kullanılır.

Event olay (ITIL Service Operation) A change of state that has significance for the management of an IT service or other configuration item. The term is also used to mean an alert or notification created by any IT service, configuration item or monitoring tool. Events typically require IT operations personnel to take actions, and often lead to incidents being logged.

(ITIL Hizmet Operasyon) Bir konfigürasyon biriminin veya BT hizmetinin yönetimi için önemli durum değişikliği. Olay terimi, yüksek seviye uyarıyı veya herhangi bir BT hizmeti, konfigürasyon birimi veya izleme aracından yaratılan uyarıyı da ifade etmek için kullanılır. Olaylar, tipik olarak aksiyon alacak BT operasyonları personelinin aksiyon almasını gerektirirler ve sıklıkla vakaların kaydına yol açarlar.

Event management olay yönetimi (ITIL Service Operation) The process responsible for managing events throughout their lifecycle. Event management is one of the main activities of IT operations.

(ITIL Hizmet Operasyon) Yaşam döngüleri boyunca olayların yönetiminden sorumlu süreç. Olay yönetimi, BT operasyonlarının ana aktivitelerinden biridir.

Exception report istisna raporu A document containing details of one or more key performance indicators or other important targets that have exceeded defined thresholds. Examples include service level agreement targets being missed or about to be missed, and a performance metric indicating a potential capacity problem.

Bir veya daha fazla anahtar performans göstergesi (KPI)’nin veya tanımlı eşik değerleri aşmış diğer önemli hedeflerin detaylarını bulunduran doküman. Örneğin; tutturulamayan veya tutturulamayacak SLA hedefleri; olası kapasite problemini işaret eden performans metriği.




54


Excitement attribute çekicilik özniteliği See excitement factor.

Bkz. Çekicilik faktörü

excitement factor çekicilik faktörü (ITIL Service Strategy) An attribute added to something to make it more attractive or more exciting to the customer. For example, a restaurant may provide a free drink with every meal. See also enhancing service.

(ITIL Hizmet Strateji) Müşteriye daha çekici ya da daha heyecanlı hale getirmek için eklenen öznitelik. Örneğin, bir restoran her yiyecek için bedava bir içecek vermesi. Ayrıca bkz. Zenginleştirici hizmet.

Expanded incident lifecycle

genişletilmiş vaka yaşam döngüsü

(ITIL Continual Service Improvement) (ITIL Service Design) Detailed stages in the lifecycle of an incident. The stages are detection, diagnosis, repair, recovery and restoration. The expanded incident lifecycle is used to help understand all contributions to the impact of incidents and to plan for how these could be controlled or reduced.

(ITIL Sürekli Hizmet İyileştirme) (ITIL Hizmet Tasarım) Bir vakanın yaşam döngüsündeki detaylı aşamalar. Aşamalar, tespit etme, tanı, onarma, kurtarma ve geri yüklemedir. Genişletilmiş vaka yaşam döngüsü, vakaların etkilerine ve bunları nasıl kontrol edilebileceği veya azaltılabileceği planına olan tüm katkıların anlaşılmasına yardımcı olması için kullanılır.

External customer dış müşteri A customer who works for a different business from the IT service provider. See also external service provider; internal customer.

BT hizmet sağlayıcı ile farklı bir iş yerinde çalışan müşteri. Ayrıca bkz. Dış hizmet sağlayıcı, iç müşteri.

External metric dışsal metrik A metric that is used to measure the delivery of IT service to a customer. External metrics are usually defined in service level agreements and reported to customers. See also internal metric.

Bir müşteriye olan BT hizmeti sunumunu ölçmek için kullanılan metrik. Dışsal metrikler genellikle hizmet seviye anlaşmaları da tanımlanır ve müşterilere raporlanır. Ayrıca bkz. İçsel metrik.




55


External service provider

dış hizmet sağlayıcı (ITIL Service Strategy) An IT service provider that is part of a different organization from its customer. An IT service provider may have both internal and external customers. See also outsourcing; Type III service provider.

(ITIL Hizmet Strateji) Müşterilerinden farklı bir organizasyonun parçası olan BT hizmet sağlayıcı. Bir BT hizmet sağlayıcı, hem iç müşterilere hem de dış müşterilere sahip olabilir. Ayrıca bkz. Dış kaynak kullanımı, Tip III hizmet sağlayıcı.

Facilities management

tesislerin yönetimi (ITIL Service Operation) The function responsible for managing the physical environment where the IT infrastructure is located. Facilities management includes all aspects of managing the physical environment – for example, power and cooling, building access management, and environmental monitoring.

(ITIL Hizmet Operasyon) BT altyapısının bulunduğu fiziksel ortamın yönetiminden sorumlu fonksiyon. Tesislerin yönetimi, fiziksel ortam yönetiminin her şeklini içerir – örneğin, güç ve soğutma sistemleri, bina erişim yönetimi ve ortam izleme.

Failure arıza (ITIL Service Operation) Loss of ability to operate to specification, or to deliver the required output. The term may be used when referring to IT services, processes, activities, configuration items etc. A failure often causes an incident.

(ITIL Hizmet Operasyon) Spesifikasyona uygun işletme, veya gereksinim duyulan çıktıyı sunma yeteneğinin kaybı. Arıza terimi, BT hizmetleri, süreçler, aktiviteler, konfigürasyon birimleri ile ilişkili kullanılabilir. Bir arıza, sıklıkla vakaya neden olur.

Fast recovery hızlı kurtarma (ITIL Service Design) A recovery option that is also known as hot standby. Fast recovery normally uses a dedicated fixed facility with computer systems and software configured ready to run the IT services. Fast recovery typically takes up to 24 hours but may be quicker if there is no need to restore data from backups.

(ITIL Hizmet Tasarım) Çalışır durumda bekleme olarak da bilinen kurtarma opsiyonu. Hızlı kurtarma tipik olarak bilgisayar sistemleri ve adanmış sabit tesisi ve BT hizmetlerinini işletmek için konfigüre edilmiş yazılımları kullanır. Hızlı kurtarma; veriler yedeklerden geri yüklemeye ihtiyaç duymazsa 24 saat sürebilir.




56


Fault hata / aksaklık See error.

Bkz. Hata

fault tolerance hata toleransı (ITIL Service Design) The ability of an IT service or other configuration item to continue to operate correctly after failure of a component part. See also countermeasure; resilience.

(ITIL Hizmet Tasarım) Bir bileşenin arızası sonrası BT hizmetinin veya konfigürasyon biriminin operasyonuna doğru devam edebilme ehliyeti. Ayrıca bkz. Karşı önlem, dayanıklılık.

Fault tree analysis (FTA)

hata ağaç analizi (FTA)

(ITIL Continual Service Improvement) (ITIL Service Design) A technique that can be used to determine a chain of events that has caused an incident, or may cause an incident in the future. Fault tree analysis represents a chain of events using Boolean notation in a diagram.

(ITIL Hizmet Tasarım) (ITIL Sürekli Hizmet İyileştirme) Oluşmuş veya ileride oluşabilecek bir vaka ya götüren olaylar zincirini belirlemek için kullanılan bir teknik. Hata ağaç analizi, Boole notasyonunu şema şeklinde kullanarak olaylar zincirini gösterir.

Financial management

finansal yönetim (ITIL Service Strategy) A generic term used to describe the function and processes responsible for managing an organization’s budgeting, accounting and charging requirements. Enterprise financial management is the specific term used to describe the function and processes from the perspective of the overall organization. Financial management for IT services is the specific term used to describe the function and processes from the perspective of the IT service provider.

(ITIL Hizmet Strateji) Bir Kuruluşun bütçeleme, muhasebe ve ücretlendirme gereksinimlerinin yönetiminden sorumlu fonksiyon ve süreçleri tanımlamak için kullanılan genel bir terimdir. Kurumsal finans yönetimi fonksiyon ve süreçleri organizasyonun genel perspektifinden tanımlamak için kullanılan özel bir terimdir. BT hizmetleri için finansal yönetim, fonksiyon ve süreçleri BT hizmet sağlayıcısı perspektifinden tanımlamak için kullanılan özel bir terimdir.




57


Financial management for IT services

BT hizmetleri için finansal yönetim

(ITIL Service Strategy) The function and processes responsible for managing an IT service provider’s budgeting, accounting and charging requirements. Financial management for IT services secures an appropriate level of funding to design, develop and deliver services that meet the strategy of the organization in a cost-effective manner. See also enterprise financial management.

(ITIL Hizmet Strateji) BT hizmet sağlayıcının, bütçeleme, muhasebe ve ücretlendirme gereksinimlerinin yönetiminden sorumlu fonksiyon veya süreçlerdir. BT hizmetleri için finansal yönetim, maliyet etkin bir şekilde organizasyonun stratejisini karşılayacak hizmetleri tasarlamak, geliştirmek ve sunmak için, finansal ihtiyacı uygun bir seviyede güvence altına alır. Ayrıca bkz. Kurumsal finans yönetimi

financial year finansal yıl (ITIL Service Strategy) An accounting period covering 12 consecutive months. A financial year may start on any date (for example, 1 April to 31 March).

(ITIL Hizmet Strateji) Muhasebe için geçerli olan ve birbirini izleyen 12 ay dönemi. Finansal yıl, yılın herhangi bir tarihinde başlayabilir. (Örneğin, 1 Nisan dan 31 Mart’a kadar)

first-line support birinci-seviye destek (ITIL Service Operation) The first level in a hierarchy of support groups involved in the resolution of incidents. Each level contains more specialist skills, or has more time or other resources. See also escalation.

(ITIL Hizmet Operasyon) Vakaların çözümlenmesine katılan destek grupları hiyerarşisindeki ilk seviye. Her bir seviye daha uzman becerilere veya zamana veya diğer kaynaklara sahiptir. Ayrıca bkz. Eskalasyon

fishbone diagram balık kılçığı diyagramı See Ishikawa diagram.

Bkz. Ishikawa diyagramı




58


fit for purpose amaç için uygun (ITIL Service Strategy) The ability to meet an agreed level of utility. Fit for purpose is also used informally to describe a process, configuration item, IT service etc. that is capable of meeting its objectives or service levels. Being fit for purpose requires suitable design, implementation, control and maintenance.

(ITIL Hizmet Strateji) Anlaşılmış seviyedeki faydanın karşılanabilirliği. Amaç veya hizmet seviyeleri karşılamak için süreci, konfigürasyon birimini, BT hizmetini vs. Açıklamak için kullanılan gayri resmi terimler. Amaç için uygun olma, uygun tasarım, uyarlama, kontrol ve bakım gerektirir.

Fit for use kullanım için uygunluk (ITIL Service Strategy) The ability to meet an agreed level of warranty. Being fit for use requires suitable design, implementation, control and maintenance.

(ITIL Hizmet Strateji) Anlaşılmış seviyedeki garantinin karşılanabilirliği. Kullanım için uygunluk; uygun tasarım, uyarlama, kontrol ve bakım gerektirir.

Fixed asset sabit varlık (ITIL Service Transition) A tangible business asset that has a long-term useful life (for example, a building, a piece of land, a server or a software licence). See also service asset; configuration item.

(ITIL Hizmet Geçiş) Uzun vadeli kullanım ömrü olan somut iş varlığı. (örneğin, bina, arazi parçası, yazılım lisansı) Ayrıca bkz. Hizmet varlığı, konfigürasyon birimi

fixed asset management

sabit varlık yönetimi (ITIL Service Transition) The process responsible for tracking and reporting the value and ownership of fixed assets throughout their lifecycle. Fixed asset management maintains the asset register and is usually carried out by the overall business, rather than by the IT organization. Fixed asset management is sometimes called financial asset management and is not described in detail within the core ITIL publications.

(ITIL Hizmet Geçiş) Sabit varlıkların yaşam döngüsü boyunca, sahipliğini ve değerini izlemekten ve raporlamaktan sorumlu süreç. Sabit varlık yönetimi, varlık kaydını tutar ve genellikle BT organizasyonu tarafından ziyade, iş tarafından yürütülür. Sabit varlık yönetimine, bazen finansal varlık yönetimi de denir ve detayı ITIL kaynakları içinde detay seviyede belirtilmemiştir.




59


Fixed cost sabit maliyet (ITIL Service Strategy) A cost that does not vary with IT service usage – for example, the cost of server hardware. See also variable cost.

(ITIL Hizmet Strateji) BT hizmetinin kullanımı ile değişmeyen maliyet – örneğin, sunucu maliyeti. Ayrıca bkz. Değişken maliyet.

Fixed facility sabit tesis (ITIL Service Design) A permanent building, available for use when needed by an IT service continuity plan. See also portable facility; recovery option.

(ITIL Hizmet Tasarım) BT hizmet süreklilik planı için ihtiyaç duyulduğunda kullanıma hazır sabit yapı. Ayrıca bkz. Seyyar tesis, kurtarma opsiyonu.

Follow the sun güneşi izle (ITIL Service Operation) A methodology for using service desks and support groups around the world to provide seamless 24/7 service. Calls, incidents, problems and service requests are passed between groups in different time zones.

(ITIL Hizmet Operasyon) Dünyanın dört bir yanındaki hizmet masalarını ve destek gruplarını kullanarak kesintisiz 24*7 hizmet sağlayan yöntem. Çağrılar, vakalar, problemler ve hizmet istemleri farklı saat dilimindeki gruplar arasında dolaşır.

Fulfilment yerine getirme Performing activities to meet a need or requirement – for example, by providing a new IT service, or meeting a service request.

Bir ihtiyacı ve gereksinimi karşılamak için aktiviteleri gerçekleştirme - örneğin, yeni BT hizmetini sağlamak veya hizmet istemini karşılamak.




60


Function fonksiyon A team or group of people and the tools or other resources they use to carry out one or more processes or activities – for example, the service desk. The term also has two other meanings:

• An intended purpose of a configuration item, person, team, process or IT service. For example, one function of an email service may be to store and forward outgoing mails, while the function of a business process may be to 61ulfillm goods to customers.

• To perform the intended purpose correctly, as in ‘The computer is functioning.’

•

İnsanlardan oluşan takım veya grup ve bir veya daha fazla süreç ve aktiviteyi gerçekleştirmek için onların kullandığı araçlardır. Örnek olarak , hizmet masası. Fonksiyon terimi iki anlam daha içerir.

• Bir konfigürasyon biriminin, kişi, takım, sürecin veya BT hizmetinin niyet edilen amacı. Örneğin, eposta hizmetinin fonksiyonu postaları saklamak ve göndermek olabilir, iş sürecinin fonksiyonu malları müşterilere dağıtmak olabilir.

• Niyet edilen amacı gerçekleştirmek, “Bilgisayar çalışıyor.

Functional escalation fonksiyonel eskalasyon

(ITIL Service Operation) Transferring an incident, problem or change to a technical team with a higher level of expertise to assist in an escalation.

(ITIL Hizmet Operasyon) Eskalasyona yardımcı olmak için bir vakayı, problemi veya değişikliği daha üst uzmanlık seviyesine transfer etme.

Gap analysis fark analizi (ITIL Continual Service Improvement) An activity that compares two sets of data and identifies the differences. Gap analysis is commonly used to compare a set of requirements with actual delivery. See also benchmarking.

(ITIL Sürekli Hizmet İyileştirme) İki veri kümesini karşılaştıran ve farklarını belirleyen aktivite. Fark analizi, genel olarak gereksinimler kümesi ile mevcut sunulanı karşılaştırmak için kullanılır. Ayrıca bkz. Kıyaslama




61


governance yönetişim Ensures that policies and strategy are actually implemented, and that required processes are correctly followed. Governance includes defining roles and responsibilities, measuring and reporting, and taking actions to resolve any issues identified.

Politikaların ve stratejinin gerçekten uygulandığını ve gereken süreçlerin doğru olarak yürütüldüğünü garanti etme. Yönetişim, rollerin ve sorumlulukların tanımlanmasını, ölçmeyi ve raporlamayı ve tanımlanan herhangi bir sorunu çözmek için aksiyon almayı içerir.

Gradual recovery kademeli kurtarma (ITIL Service Design) A recovery option that is also known as cold standby. Gradual recovery typically uses a portable or fixed facility that has environmental support and network cabling, but no computer systems. The hardware and software are installed as part of the IT service continuity plan. Gradual recovery typically takes more than three days, and may take significantly longer.

(ITIL Hizmet Tasarım) Soğuk bekleme olarak da bilinen bir kurtarma opsiyonu. Kademeli kurtarma çevresel destek ve ağ kablolaması olan fakat bilgisayar sistemleri olmayan tipik seyyar veya sabit tesis kullanır. BT Hizmet Süreklilik Planı kapsamına alınan donanım ve yazılımlar yüklenmiştir. Kademeli Kurtarma üç günden fazla sürebilir ve belirgin bir şekilde daha uzun sürebilir.

Guideline kılavuz A document describing best practice, which recommends what should be done. Compliance with a guideline is not normally enforced. See also standard.

En iyi pratiği betimleyen, nelerin yapılması gerektiğini öneren doküman. Kılavuza uyumluluk normal olarak zorlanmaz. Ayrıca bkz. Standart.

Hierarchic escalation hiyerarşik eskalasyon (ITIL Service Operation) Informing or involving more senior levels of management to assist in an escalation.

(ITIL Hizmet Operasyon) Bir Eskalasyonu desteklemek için daha fazla üst düzey yöneticiyi bilgilendirilmesi veya daha fazla üst düzey yöneticinin katılımını sağlanması.




62


High availability yüksek kullanılabilirlik (ITIL Service Design) An approach or design that minimizes or hides the effects of configuration item failure from the users of an IT service. High availability solutions are designed to achieve an agreed level of availability and make use of techniques such as fault tolerance, resilience and fast recovery to reduce the number and impact of incidents.

(ITIL Hizmet Tasarım) Konfigürasyon birimi arızasının BT hizmet kullanıcılarına etkisinin azaltılması ve ortadan kaldırılması için bir yaklaşım veya tasarım. Yüksek kullanılabilirlik çözümleri üzerinde anlaşılan kullanılabilirlik seviyesine erişmek için tasarlanır ve vakaların sayısını ve vakaların etkilerini azaltmak için hata toleransı, dayanıklılık ve hızlı kurtarma gibi tekniklerden yararlanılır.

Hot standby çalışır durumda bekleme

See fast recovery; immediate recovery. Bkz. Hızlı kurtarma veya acil kurtarma

identity kimlik (ITIL Service Operation) A unique name that is used to identify a user, person or role. The identity is used to grant rights to that user, person or role. Example identities might be the username SmithJ or the role ‘change manager’.

(ITIL Hizmet Operasyon) Bir kullanıcıyı, kişiyi veya rolü kimliklendirmek için kullanılan tek ve eşi olmayan isim. Kimlik kullanıcıya, kişiye veya role haklar vermek için kullanılır. Örneğin, kimlikler kullanıcı ismi SmitJ veya “değişiklik yöneticisi” rolü olabilir.

Immediate recovery acil kurtarma (ITIL Service Design) A recovery option that is also known as hot standby. Provision is made to recover the IT service with no significant loss of service to the customer. Immediate recovery typically uses mirroring, load balancing and split-site technologies.

(ITIL Hizmet Tasarım) Çalışır durumda bekleme olarak da bilinen bir kurtarma opsiyonu. Koşul, hizmet kaybı yaşanmadan BT hizmetini kurtarmaktır. Acil kurtarma tipik olarak yansıtma, yük dengeleme ve bölünmüş yerleşim teknolojilerini kullanır.




63


Impact etki (ITIL Service Operation) (ITIL Service Transition) A measure of the effect of an incident, problem or change on business processes. Impact is often based on how service levels will be affected. Impact and urgency are used to assign priority.

(ITIL Hizmet Operasyon) (ITIL Hizmet Geçiş) Bir vakanın, problemin veya değişikliğin iş süreçleri üzerine olan tesirinin ölçümü. Etki genellikle hizmet seviyelerinin nasıl etkileneceğine dayanır. Etki ve aciliyet, önceliğin atanması için kullanılır.

Incident vaka (ITIL Service Operation) An unplanned interruption to an IT service or reduction in the quality of an IT service. Failure of a configuration item that has not yet affected service is also an incident – for example, failure of one disk from a mirror set.

(ITIL Hizmet Operasyon) BT hizmetinin plansız kesintisi veya BT hizmeti kalitesindeki düşüş. Konfigürasyon birimi arızası, hizmeti henüz etkilememiş dahi olsa vakadır – örneğin, yansıtma takımındaki bir disk arızası.

Incident management vaka yönetimi (ITIL Service Operation) The process responsible for managing the lifecycle of all incidents. Incident management ensures that normal service operation is restored as quickly as possible and the business impact is minimized.

(ITIL Hizmet Operasyon) Tüm vakaların yaşam döngüsünün yönetiminden sorumlu süreç. Vaka yönetimi’ nin birincil amacı, BT hizmetini, kullanıcılara mümkün olan en kısa sürede geri döndürmektir.

Incident record vaka kaydı (ITIL Service Operation) A record containing the details of an incident. Each incident record documents the lifecycle of a single incident.

(ITIL Hizmet Operasyon) Bir vakanın detaylarını içeren kayıt. Her bir vaka kaydı, bir vakanın yaşam döngüsünü belgelendirir.




64


Indirect cost dolaylı maliyet (ITIL Service Strategy) The cost of providing an IT service which cannot be allocated in full to a specific customer – for example, the cost of providing shared servers or software licences. Also known as overhead. See also direct cost.

(ITIL Hizmet Strateji) Sunulan bir BT hizmetinin belirli bir müşteriye tümüyle tahsis edilemeyen maliyeti – örneğin, paylaşılan sunucuların veya yazılım lisanlarının maliyeti. Genel gider olarak da bilinir. Ayrıca bkz. Direkt maliyet

information security management (ISM)

bilgi güvenliği yönetimi (ISM)

(ITIL Service Design) The process responsible for ensuring that the confidentiality, integrity and availability of an organization’s assets, information, data and IT services match the agreed needs of the business. Information security management supports business security and has a wider scope than that of the IT service provider, and includes handling of paper, building access, phone calls etc. for the entire organization. See also security management information system.

(ITIL Hizmet Tasarım) Süreç, organizasyonun varlıklarının, enformasyonlarının, verilerinin ve BT hizmetlerinin gizliliğini, bütünlüğünü ve kullanılabilirliğini iş tarafı ile anlaşılmış ihtiyaçları uyumlu hale getirmeyi güvence altına almaktan sorumludur. Bilgi güvenliği yönetimi, genellikle BT hizmet sağlayıcınınkinden daha geniş bir kapsama sahip ve tüm organizasyon için kağıtları işleme, bina giriş, telefon görüşmeleri vb. İçeren güvenlik yönetimine olan organizasyonel yaklaşımın bir kısmını oluşturur. Ayrıca bkz. Güvenlik yönetimi bilgi sistemi.

Information security management system (ISMS)

bilgi güvenliği yönetim sistemi (ISMS)

(ITIL Service Design) The framework of policy, processes, functions, standards, guidelines and tools that ensures an organization can achieve its information security management objectives. See also security management information system.

(ITIL Hizmet Tasarım) Organizasyonun bilgi güvenliği yönetimi amaçlarını gerçekleştirmesini garanti eden politikalar, süreçler, standartlar, kılavuzlar ve araçlar çerçevesi. Ayrıca bkz. Bilgi sistemleri güvenlik yönetimi

information security policy

bilgi güvenlik politikası (ITIL Service Design) The policy that governs the organization’s approach to information security management.

(ITIL Hizmet Tasarım) Organizasyon’un bilgi güvenliği yönetimine olan yaklaşımını yöneten politika.




65


Information system bilgi sistemi See management information system.

Bkz. Yönetim bilgi sistemi

information technology (IT)

bilgi teknolojileri (BT) The use of technology for the storage, communication or processing of information. The technology typically includes computers, telecommunications, applications and other software. The information may include business data, voice, images, video etc. Information technology is often used to support business processes through IT services.

Depolama, iletişim veya bilgi işleme için teknoloji kullanımı. Teknoloji, tipik olarak bilgisayarları, telekomünikasyonu, uygulamaları ve diğer yazılımları içerir. Bilgi, iş verisini, sesi, görüntüleri, videoyu, vb. İçerebilir. Bilgi teknolojileri, sıklıkla BT hizmetleri aracılığıyla iş süreçlerini desteklemek için kullanılır.

Infrastructure service altyapı hizmeti A type of supporting service that provides hardware, network or other data centre components. The term is also used as a synonym for supporting service.

Donanım, ağ ve diğer veri merkezi bileşenlerini destekleyen bir tür destekleyici hizmettir. Bu terim ayrıca destekleyici hizmetlerin eş anlamlısı olarak da kullanılır.

Insourcing iç kaynak kullanımı (ITIL Service Strategy) Using an internal service provider to manage IT services. The term insourcing is also used to describe the act of transferring the provision of an IT service from an external service provider to an internal service provider. See also service sourcing.

(ITIL Hizmet Strateji) BT hizmetlerini yönetmek için bir iç hizmet sağlayıcısı kullanma. İç kaynak kullanımı terimi ayrıca, bir dış hizmet sağlayıcısından bir iç hizmet sağlayıcısına bir BT hizmetinin karşılanmasının aktarılması eylemini tanımlamak için de kullanılır. Ayrıca bkz. Hizmet kaynak kullanımı




66


integrity bütünlük (ITIL Service Design) A security principle that ensures data and configuration items are modified only by authorized personnel and activities. Integrity considers all possible causes of modification, including software and hardware failure, environmental events, and human intervention.

(ITIL Hizmet Tasarım) Verinin ve konfigürasyon birimlerinin sadece yetkili personel ve aktiviteleri tarafından değiştirildiğini garanti eden güvenlik ilkesi. Bütünlük, donanım ve yazılım arızası, çevresel olaylar ve insan müdahalesi dahil tüm olası değişiklik nedenlerini değerlendirir.

Interactive voice response (IVR)

etkileşimli sesli yanıt sistemi (IVR)

(ITIL Service Operation) A form of automatic call distribution that accepts user input, such as key presses and spoken commands, to identify the correct destination for incoming calls.

(ITIL Hizmet Operasyon) Gelen çağrıları doğru gruplara yönlendirmek üzere tuş, sesli komut vb. Kullanıcı girdilerini kabul eden otomatik çağrı dağıtımı yolu.

Intermediate recovery ara kurtarma (ITIL Service Design) A recovery option that is also known as warm standby. Intermediate recovery usually uses a shared portable or fixed facility that has computer systems and network components. The hardware and software will need to be configured, and data will need to be restored, as part of the IT service continuity plan. Typical recovery times for intermediate recovery are one to three days.

(ITIL Hizmet Tasarım) Sıcak bekleme olarak da bilinen kurtarma opsiyonu. Ara kurtarma bilgisayar sistemleri ve ağ bileşenleri içeren tipik olarak paylaşılmış portatif veya sabit tesis kullanır. BT hizmet süreklilik planına göre donanım ve yazılımları yapılandırma ve verileri geri yükleme ihtiyacı olacaktır. Ara kurtarma için tipik olarak bir ila üç güne ihtiyaç vardır.

Internal customer iç müşteri A customer who works for the same business as the IT service provider. See also external customer; internal service provider.

BT hizmet sağlayıcı ile aynı iş için çalışan müşteri. Ayrıca bkz. Dış müşteri, iç hizmet sağlayıcı




67


internal metric içsel metrik A metric that is used within the IT service provider to monitor the efficiency, effectiveness or cost effectiveness of the IT service provider’s internal processes. Internal metrics are not normally reported to the customer of the IT service. See also external metric.

BT hizmet sağlayıcının iç süreçlerinin verimliliğini, etkinliğini veya maliyet etkinliğini izlemek için BT hizmet sağlayıcının kendisi için kullandığı metrik. İçsel metrikler, normal olarak BT hizmetinin müşterisine raporlanmaz. Ayrıca bkz. Dışsal metrik

internal rate of return (IRR)

iç getiri oranı (IRR) (ITIL Service Strategy) A technique used to help make decisions about capital expenditure. It calculates a figure that allows two or more alternative investments to be compared. A larger internal rate of return indicates a better investment. See also net present value; return on investment.

(ITIL Hizmet Strateji) Yatırım harcaması için karar vermeye yardımcı olması için kullanılan teknik. IRR, iki veya daha fazla yatırımın karşılaştırılmasına izin veren bir rakam hesaplar. Daha büyük olan iç getiri oranı (IRR), daha iyi yatırımın göstergesidir. Ayrıca bkz. Net bugünkü değer, yatırımın geri dönüşü

internal service provider

iç hizmet sağlayıcı (ITIL Service Strategy) An IT service provider that is part of the same organization as its customer. An IT service provider may have both internal and external customers. See also insourcing; Type I service provider; Type II service provider.

(ITIL Hizmet Strateji) Müşteri ile aynı organizasyonun parçası olan BT hizmet sağlayıcı. Bir BT hizmet sağlayıcının hem iç müşterileri hem de dış müşterileri olabilir. Ayrıca bkz. Tip I hizmet sağlayıcı, Tip II hizmet sağlayıcı, iç kaynak

International Organization for Standardization (ISO)

uluslararası standardizasyon organizasyonu (ISO)

The International Organization for Standardization (ISO) is the world’s largest developer of standards. ISO is a non-governmental organization that is a network of the national standards institutes of 156 countries. See www.iso.org for further information about ISO.

Uluslararası Standardizasyon Organizasyonu (ISO) Dünya’nın en büyük Standart geliştiricisidir. ISO, 156 ülkenin ulusal standartlar enstitüleri ağı olan bir Sivil toplum kuruluşudur. http://www.iso.org adresinde daha fazla bilgi bulabilirsiniz.




68

http://www.iso.org/

http://www.iso.org/


International Standards Organization

uluslararası standartlar Organizasyonu

See International Organization for Standardization. Bkz. Uluslararası Standardizasyon Organizasyonu.

Internet service provider (ISP)

ınternet hizmet sağlayıcı (ISP)

An external service provider that provides access to the internet. Most ISPs also provide other IT services such as web hosting.

Internet’e erişim sağlayan dış hizmet sağlayıcı. Birçok ISP, web barındırma gibi diğer BT hizmetlerini de sağlar.

Invocation başlatma (ITIL Service Design) Initiation of the steps defined in a plan – for example, initiating the IT service continuity plan for one or more IT services.

(ITIL Hizmet Tasarım) Planda tanımlanan adımların başlatılması – örneğin, bir veya daha fazla BT hizmeti için BT hizmet süreklilik planının başlatılması.

Ishikawa diagram Ishikawa diyagramı (ITIL Continual Service Improvement) (ITIL Service Operation) A technique that helps a team to identify all the possible causes of a problem. Originally devised by Kaoru Ishikawa, the output of this technique is a diagram that looks like a fishbone.

(ITIL Hizmet Operasyon) (ITIL Sürekli Hizmet İyileştirme) Bir takıma bir problemin tüm olası nedenlerini belirlenmesine yardımcı olan teknik. Bu teknik, Kaoru Ishikawa tarafından geliştirilmiştir. Tekniğin çıktısı, balıksırtına benzer bir diyagramdır.

ISO 9000 ISO 9000 A generic term that refers to a number of international standards and guidelines for quality management systems. See www.iso.org for more information. See also International Organization for Standardization.

Uluslararası kalite yönetim sistemleri standart ve kılavuzları için kullanılan genel bir terim. Daha fazla bilgi için http://www.iso.org adresine bakınız. Ayrıca bkz. Uluslararası Standardizasyon Organizasyonu

ISO 9001 ISO 9001 An international standard for quality management systems. See also ISO 9000; standard.

Uluslararası kalite yönetim sistemleri standardı. Ayrıca bkz. ISO 9000, standart




69

http://www.iso.org/

http://www.iso.org/


ISO/IEC 20000 ISO/IEC 20000 An international standard for IT service management.

BT hizmet yönetimi için uluslararası standart.

ISO/IEC 27001 ISO/IEC 27001 (ITIL Continual Service Improvement) (ITIL Service Design) An international specification for information security management. The corresponding code of practice is ISO/IEC 27002. See also standard.

(ITIL Sürekli Hizmet İyileştirme) (ITIL Hizmet Tasarım) Bilgi güvenliği yönetimi için uluslararası spesifikasyon. İlgili uygulama esası ISO/IEC 27002’dir. Ayrıca bkz. Standart.

ISO/IEC 27002 ISO/IEC 27002 (ITIL Continual Service Improvement) An international code of practice for information security management. The corresponding specification is ISO/IEC 27001. See also standard.

(ITIL Sürekli Hizmet İyileştirme) Bilgi güvenliği yönetimi için ISO spesifikasyonu. İlgili uygulama esası ISO/IEC 27001’dir. Ayrıca bkz. Standart

IT accounting BT muhasebesi See accounting.

Bkz. Muhasebe

IT infrastructure BT altyapısı All of the hardware, software, networks, facilities etc. that are required to develop, test, deliver, monitor, control or support applications and IT services. The term includes all of the information technology but not the associated people, processes and documentation.

Uygulamaları ve BT hizmetlerini geliştirmek, test etmek, sunmak, izlemek, kontrol etmek ve desteklemek için gereken tüm donanım, yazılım, ağ, tesisler vb. BT altyapısı terimi, ilişkili kişiler, süreçler ve dokümantasyon hariç bilgi teknolojilerinin tümünü içerir.




70


IT operations BT operasyonları (ITIL Service Operation) Activities carried out by IT operations control, including console management/operations bridge, job scheduling, backup and restore, and print and output management. IT operations is also used as a synonym for service operation.

(ITIL Hizmet Operasyon) Konsol yönetimi, iş çizelgeleme, yedekleme ve geri yükleme ve yazdırma ve çıktı yönetimi dahil BT operasyon kontrol tarafından yürütülen aktiviteler. BT operasyonları, hizmet operasyonu ile eş anlamlı olarak da kullanılır.

IT operations control BT operasyon kontrol (ITIL Service Operation) The function responsible for monitoring and control of the IT services and IT infrastructure. See also operations bridge.

(ITIL Hizmet Operasyon) BT hizmetlerini ve BT Altyapısını izleme ve kontrolden sorumlu fonksiyon Ayrıca bkz. Operasyon köprüsü

IT operations management

BT operasyonları yönetimi

(ITIL Service Operation) The function within an IT service provider that performs the daily activities needed to manage IT services and the supporting IT infrastructure. IT operations management includes IT operations control and facilities management.

(ITIL Hizmet Operasyon) BT hizmet sağlayıcıda BT hizmetlerini yönetmek ve BT altyapısını desteklemek için gereken günlük aktiviteleri yürüten fonksiyon. BT operasyonları yönetimi, BT operasyon kontrol ve tesis yönetimini içerir.




71


IT service BT hizmeti A service provided by an IT service provider. An IT service is made up of a combination of information technology, people and processes. A customer-facing IT service directly supports the business processes of one or more customers and its service level targets should be defined in a service level agreement. Other IT services, called supporting services, are not directly used by the business but are required by the service provider to deliver customer-facing services. See also core service; enabling service; enhancing service; service; service package.

BT hizmet sağlayıcısı tarafından sağlanan hizmet. BT hizmeti teknoloji, insan ve süreçlerin kombinasyonundan meydana gelir. Müşteriye-dönük BT hizmeti direkt olarak bir veya birden fazla müşterinin iş süreçlerini destekler ve bu servisin hizmet seviye hedefleri, hizmet seviye anlaşmasında tanımlanmalıdır. Destekleyici hizmetleri adı verilen diğer BT hizmetleri doğrudan iş birimleri tarafından kullanılmasa bile hizmet sağlayıcı tarafından müşteriye-dönük hizmetleri sunmak için kullanılır. Ayrıca bkz. Ana hizmet, zenginleştirilmiş hizmet, hizmet, hizmet paketi

IT service continuity management (ITSCM)

BT hizmet süreklilik yönetimi (ITSCM)

(ITIL Service Design) The process responsible for managing risks that could seriously affect IT services. IT service continuity management ensures that the IT service provider can always provide minimum agreed service levels, by reducing the risk to an acceptable level and planning for the recovery of IT services. IT service continuity management supports business continuity management.

(ITIL Hizmet Tasarım) BT hizmetlerinin ciddi olarak etkileyebilecek risklerin yönetiminden sorumlu süreç. BT hizmet süreklilik yönetimi (ITSCM), riski kabul edilebilir seviyeye düşürerek ve BT hizmetlerini kurtarma için planlama yaparak BT hizmet sağlayıcının anlaşılan en düşük hizmet seviyelerini daima sağlayabileceğini garanti eder. BT hizmet süreklilik yönetimi (ITSCM), iş süreklilik yönetimini destekler.




72


IT service continuity plan

BT hizmet süreklilik planı

(ITIL Service Design) A plan defining the steps required to recover one or more IT services. The plan also identifies the triggers for invocation, people to be involved, communications etc. The IT service continuity plan should be part of a business continuity plan.

(ITIL Hizmet Tasarım) Bir veya daha fazla BT hizmetini kurtarmak için gereken adımları tanımlayan plan. Plan, başlatma için tetikleyicileri, katılacak kişileri, iletişimi vb. De tanımlar. BT hizmet süreklilik planı, iş süreklilik planının bir parçası olmalıdır.

IT service management (ITSM)

BT hizmet yönetimi (ITSM)

The implementation and management of quality IT services that meet the needs of the business. IT service management is performed by IT service providers through an appropriate mix of people, process and information technology. See also service management.

İş ihtiyaçlarını karşılayan kaliteli BT hizmetlerinin uyarlanması ve yönetimi. BT hizmet yönetimi, insan, süreç ve bilgi teknolojilerinin uygun karışımı aracılığıyla BT hizmet sağlayıcısı tarafından yürütülür. Ayrıca bkz. Hizmet yönetimi

IT Service Management Forum (itSMF)

BT Hizmet Yönetimi Forumu (itSMF)

The IT Service Management Forum is an independent organization dedicated to promoting a professional approach to IT service management. The itSMF is a not-for-profit membership organization with representation in many countries around the world (itSMF chapters). The itSMF and its membership contribute to the development of ITIL and associated IT service management standards. See www.itsmf.com for more information.

BT Hizmet Yönetimi Forumu, zamanını ve enerjisini BT Hizmet Yönetimi’ne profesyonel yaklaşımı teşvik etmeye tahsis etmiş bağımsız bir organizasyondur. itSMF, dünyanın dört bir yanında birçok ülkedeki temsilcileri (itSMF chapters) ile üyelik esasına dayanan kar gütmeyen organizasyondur. itSMF ve üyeleri, ITIL ve ilişkili BT Hizmet Yönetimi standartlarının geliştirilmesine katkıda bulunurlar. Daha fazla bilgi için lütfen www.itsmf.com adresine bakınız.




73

http://www.itsmf.com/

http://www.itsmf.com/


IT service provider BT hizmet sağlayıcı (ITIL Service Strategy) A service provider that provides IT services to internal or external customers.

(ITIL Hizmet Strateji) İç müşterilere veya dış müşterilere BT hizmetleri sunan hizmet sağlayıcı.

IT steering group (ISG)

BT yürütme grubu (ISG)

(ITIL Service Design) (ITIL Service Strategy) A formal group that is responsible for ensuring that business and IT service provider strategies and plans are closely aligned. An IT steering group includes senior representatives from the business and the IT service provider. Also known as IT strategy group or IT steering committee.

(ITIL Hizmet Tasarım) (ITIL Hizmet Strateji) İş ve BT sağlayıcı stratejilerinin ve planlarının uyumluluğunu garanti etmeden sorumlu, organizasyon bünyesinde duyurusu yapılan ve üyeleri atanan grup. BT yürütme grubu, hem iş hem de BT hizmet sağlayıcının üst düzey temsilcilerinden oluşur. Ayrıca BT strateji grubu veya BT yürütme komitesi olarak da bilinir.

ITIL® ITIL® A set of best-practice publications for IT service management. Owned by the Cabinet Office (part of HM Government), ITIL gives guidance on the provision of quality IT services and the processes, functions and other capabilities needed to support them. The ITIL framework is based on a service lifecycle and consists of five lifecycle stages (service strategy, service design, service transition, service operation and continual service improvement), each of which has its own supporting publication. There is also a set of complementary ITIL publications providing guidance specific to industry sectors, organization types, operating models and technology architectures. See www.itil-officialsite.com for more information.

BT hizmet yönetimi için en iyi pratik yayınları dizisini içeren çerçeve. Cabinet Office (Kabine Ofisi, İngiliz Hükümetinin bir parçası) tarafından sahiplenilmiştir; ITIL, BT hizmet yönetimini desteklemek için gerek duyulan kaliteli BT hizmetlerinin ve bunu gerçekleyen süreçlerin, fonksiyonların ve diğer yeteneklerin sağlanması konusunda rehberlik verir. ITIL çerçevesi, bir hizmet yaşam döngüsüne dayalı olup, beş yaşam döngüsü aşamasını (hizmet strateji, hizmet tasarım, hizmet geçiş, hizmet operasyon ve sürekli hizmet geliştirme) içermektedir, her biri kendi destekleyici yayınına sahiptir. Ayrıca endüstri sektörlerine, organizasyon tiplerine, operasyon modellere ve teknoloji mimarilerine özgü kılavuzluk sağlayan bir set ücretsiz ITIL yayını da bulunmaktadır. Daha fazla için www.itil-officialsite.com adresine bakabilirsiniz.




74

http://www.itil-officialsite.com/

http://www.itil-officialsite.com/


Job description iş tanımı A document that defines the roles, responsibilities, skills and knowledge required by a particular person. One job description can include multiple roles – for example, the roles of configuration manager and change manager may be carried out by one person.

Rolleri, sorumlulukları, becerileri ve belirli bir kişinin sahip olması gereken bilgiyi tanımlayan doküman. Bir iş tanımlaması çeşitli rolleri içerebilir – örneğin, konfigürasyon yöneticisi ve değişiklik yöneticisinin rolleri bir kişi tarafından yürütülebilir.

Job scheduling iş çizelgeleme (ITIL Service Operation) Planning and managing the execution of software tasks that are required as part of an IT service. Job scheduling is carried out by IT operations management, and is often automated using software tools that run batch or online tasks at specific times of the day, week, month or year.

(ITIL Hizmet Operasyon) BT hizmetinin bir parçası olarak gerekli yazılım görevlerinin yürütülmesini planlama ve yönetme. İş çizelgeleme, BT operasyonları yönetimi tarafından yürütülür ve sıklıkla günlük, haftalık, aylık veya yıllık belirli zamanlarda toplu veya online işleri çalıştıran yazılım araçları kullanılarak otomasyona geçirilir.

Kano model kano modeli (ITIL Service Strategy) A model developed by Noriaki Kano that is used to help understand customer preferences. The Kano model considers attributes of an IT service grouped into areas such as basic factors, excitement factors, performance factors etc.

(ITIL Hizmet Strateji) Müşteri tercihlerinin anlaşılmasına yardımcı olması için kullanılan ve Noriaki Kano tarafından geliştirilen model. Kano modeli, temel faktörler, çekicilik faktörleri, performans faktörleri vb. Alanlarda gruplanmış BT hizmeti özniteliklerini değerlendirir.

Kepner and Tregoe analysis

Kepner & Tregoe analizi

(ITIL Service Operation) A structured approach to problem solving. The problem is analysed in terms of what, where, when and extent. Possible causes are identified, the most probable cause is tested, and the true cause is verified.

(ITIL Hizmet Operasyon) Problem çözümüne yapılandırılmış bir yaklaşım. Problem ne, nerede, ne zaman ve yaygınlık bakımından analiz edilir. Olası nedenler tanımlanır, en olası neden test edilir, ve gerçek neden doğrulanır.




75


Key performance indicator (KPI)

anahtar performans göstergesi (KPI)

(ITIL Continual Service Improvement) (ITIL Service Design) A metric that is used to help manage an IT service, process, plan, project or other activity. Key performance indicators are used to measure the achievement of critical success factors. Many metrics may be measured, but only the most important of these are defined as key performance indicators and used to actively manage and report on the process, IT service or activity. They should be selected to ensure that efficiency, effectiveness and cost effectiveness are all managed.

(ITIL Sürekli Hizmet İyileştirme) (ITIL Hizmet Tasarım) Bir BT hizmeti, süreç, plan, proje veya diğer aktivitenin yönetilmesine yardımcı olmak için kullanılan metrik. Anahtar performans göstergeleri, kritik başarı faktörlerinin kazanımını ölçmek için kullanılır. Birçok metrik ölçülebilir, fakat bunların sadece en önemlileri anahtar performans göstergesi (KPI) olarak tanımlanır ve sürecin, BT hizmetinin veya aktivitenin etkin olarak yönetiminde ve raporlanmasında kullanılır. Anahtar performans göstergeleri (KPI), verimliliğin, etkinliliğin ve maliyet etkinliğinin hepsinin yönetildiğinin güvencesini sağlayacak şekilde seçilmelidir.

Knowledge base bilgi tabanı (ITIL Service Transition) A logical database containing data and information used by the service knowledge management system.

(ITIL Hizmet Geçiş) Hizmet bilgi yönetim sistemi tarafından kullanılan verileri içeren mantıksal veritabanıdır.

Knowledge management

bilgi yönetimi (ITIL Service Transition) The process responsible for sharing perspectives, ideas, experience and information, and for ensuring that these are available in the right place and at the right time. The knowledge management process enables informed decisions, and improves efficiency by reducing the need to rediscover knowledge. See also Data-to-Information-to-Knowledge-to-Wisdom; service knowledge management system.

(ITIL Hizmet Geçiş) Perspektiflerin, fikirlerin, deneyimin ve bilginin paylaşılmasından, ve bunların doğru yerde ve doğru zamanda bulunmasını güvence altına almaktan sorumlu süreç. Bilgi yönetimi süreci bilinçli karar alınmasını gerçekler, ve bilginin tekrar keşfedilme ihtiyacını azaltarak verimliliği arttırır. Ayrıca bkz. Veri-Enformasyon-Bilgi-Bilgelik, hizmet bilgi yönetim sistemi.




76


Known error bilinen hata (ITIL Service Operation) A problem that has a documented root cause and a workaround. Known errors are created and managed throughout their lifecycle by problem management. Known errors may also be identified by development or suppliers.

(ITIL Hizmet Operasyon) Belgelenmiş kök neden veya geçici çözüme sahip problem. Bilinen hatalar yaşam döngüleri boyunca problem yönetimi tarafından yaratılır ve yönetilir. Bilinen hatalar, geliştirme veya tedarikçiler tarafından da tanımlanabilir.

Known error database (KEDB)

bilinen hata veritabanı (KEDB)

(ITIL Service Operation) A database containing all known error records. This database is created by problem management and used by incident and problem management. The known error database may be part of the configuration management system, or may be stored elsewhere in the service knowledge management system.

(ITIL Hizmet Operasyon) Bütün bilinen hata kayıtlarını içeren veri tabanı. Bu veri tabanı problem yönetimi tarafından yaratılır ve vaka ve problem yönetimi tarafından kullanılır. Bilinen hata veritabanı (KEDB), konfigürasyon yönetim sisteminin bir parçası olabilir veya başka bir yerde hizmet bilgi yönetim sistemi içinde saklanabilir.

Known error record bilinen hata kaydı (ITIL Service Operation) A record containing the details of a known error. Each known error record documents the lifecycle of a known error, including the status, root cause and workaround. In some implementations, a known error is documented using additional fields in a problem record.

(ITIL Hizmet Operasyon) Bilinen hatanın ayrıntılarını içeren kayıt. Her Bilinen hata kaydı, durum, kök neden ve geçici çözümü içeren bilinen hatanın yaşam döngüsünü dokümante eder. Bazı uyarlamalarda, bilinen hatanın problem kaydında ilave alanlar kullanılarak dokümante edilir.




77


Lifecycle yaşam döngüsü The various stages in the life of an IT service, configuration item, incident, problem, change etc. The lifecycle defines the categories for status and the status transitions that are permitted. For example: ⋅ The lifecycle of an application includes

requirements, design, build, deploy, operate, optimize

⋅ The expanded incident lifecycle includes detection, diagnosis, repair, recovery and restoration

⋅ The lifecycle of a server may include: ordered, received, in test, live, disposed etc.

BT hizmetinin, konfigürasyon biriminin, vakanın, problemin, değişikliğin vb. Yaşamındaki farklı aşamalar. Yaşam döngüsü, durum ve izin verilen durumun geçişleri için kategoriler tanımlar. Örnek: ⋅ Uygulama yaşam döngüsü, gereksinimler,

tasarım, inşa etme, konuşlandırma, işletme, optimize etme aşamalarını içerir.

⋅ Genişletilmiş vaka yaşam döngüsü, tespit etme, tanı, onarma, kurtarma, geri yükleme aşamalarını içerir.

⋅ Sunucu yaşam döngüsü, sipariş edildi, kabul edildi, testte, canlı, elden çıkarıldı vb. Aşamalarını içerebilir.

⋅ Line of service (LOS) hizmet hattı (LOS) (ITIL Service Strategy) A core service or service

package that has multiple service options. A line of service is managed by a service owner and each service option is designed to support a particular market segment.

(ITIL Hizmet Strateji) Birden fazla hizmet seçeneği olan bir ana hizmet veya hizmet paketi. Hizmet hattı (LOS) bir hizmet sahibi tarafından yönetilir ve her hizmet seçeneği belirli bir Pazar segmentini desteklemek için tasarlanmıştır.

Live canlı (ITIL Service Transition) Refers to an IT service or other configuration item that is being used to deliver service to a customer.

(ITIL Hizmet Geçiş) Müşteriye bir hizmet sunmak için kullanılan BT hizmetini veya konfigürasyon birimini belirtir.

Live environment canlı ortam (ITIL Service Transition) A controlled environment containing live configuration items used to deliver IT services to customers.

(ITIL Hizmet Geçiş) Müşterilere BT hizmetlerini sunmak için kullanılan canlı konfigürasyon birimlerini bulunduran kontrollü ortam.




78


Maintainability bakım yapabilme (ITIL Service Design) A measure of how quickly and effectively an IT service or other configuration item can be restored to normal working after a failure. Maintainability is often measured and reported as MTRS. Maintainability is also used in the context of software or IT service development to mean ability to be changed or repaired easily.

(ITIL Hizmet Tasarım) Arıza sonrasında Bir BT hizmetinin veya konfigürasyon biriminin normal çalışma durumuna ne kadar hızlı ve etkin olarak geri döndürülebileceğinin ölçümü. Bakım yapabilme, sıklıkla MTRS olarak ölçülür ve raporlanır. Bakım yapabilme, değiştirilebilmeyi veya onarılabilmeyi ifade etmek için, bir yazılım veya BT hizmet geliştirmenin içeriğinde de ayrıca kullanılır.

Major incident majör vaka (ITIL Service Operation) The highest category of impact for an incident. A major incident results in significant disruption to the business.

(ITIL Hizmet Operasyon) Bir vaka için etkinin en yüksek kategorisi. Majör vaka, işin ciddi şekilde kesilmesine neden olur.

Manageability yönetilebilirlik An informal measure of how easily and effectively an IT service or other component can be managed.

Bir BT hizmetinin veya başka bir bileşenin nasıl kolayca ve etkili yönetilebilmesinin gayri resmi ölçüsü.

Management information

yönetim bilgisi Information that is used to support decision making by managers. Management information is often generated automatically by tools supporting the various IT service management processes. Management information often includes the values of key performance indicators, such as ‘percentage of changes leading to incidents’ or ‘first-time fix rate’.

Yöneticilerin karar almasını desteklemek için kullanılan bilgi. Yönetim bilgisi, sıklıkla farklı BT hizmet yönetim süreçlerini destekleyen araçlardan otomatik olarak üretilir. Yönetim bilgisi, çoğunlukla “vakalara neden olan değişikliklerin yüzdesi” veya “ilk seferde çözüm oranı” gibi anahtar performans göstergesi (KPI) değerlerini içerir.




79


Management information system (MIS)

yönetim bilgi sistemi (MIS)

(ITIL Service Design) A set of tools, data and information that is used to support a process or function. Examples include the availability management information system and the supplier and contract management information system. See also service knowledge management system.

(ITIL Hizmet Tasarım) Bir süreç veya fonksiyonu desteklemek için kullanılan araçlar, veri ve bilgi kümesi. Örnek olarak kullanılabilirlik yönetim bilgi sistemi ve tedarikçi ve kontrat yönetim bilgi sistemi verilebilir. Ayrıca bkz. Hizmet bilgi yönetim sistemi

Management of Risk (M_o_R®)

riskin yönetimi (M_o_R®)

M_o_R includes all the activities required to identify and control the exposure to risk, which may have an impact on the achievement of an organization’s business objectives. See www.mor-officialsite.com for more details.

M_o_R, bir organizasyonun iş amaçlarının başarılması üzerinde etkiye sahip olabilecek bir riske karşı maruz kalmanın tanımlanması ve kontrolü için gereken tüm aktiviteleri içerir. Daha fazla detay için bkz. www.mor-officialsite.com

management system yönetim sistemi The framework of policy, processes, functions, standards, guidelines and tools that ensures an organization or part of an organization can achieve its objectives. This term is also used with a smaller scope to support a specific process or activity – for example, an event management system or risk management system. See also system.

Organizasyonun veya organizasyonun bir parçasının amaçlarına ulaşabilmesini güvence altına alan politika, süreçler, fonksiyonlar, standartlar, kılavuzlar ve araçlar çerçevesi. Bu terim, belirli bir süreç veya aktiviteyi desteklemek için, daha küçük bir kapsamla kullanılır – örneğin, olay yönetim sistemi veya risk yönetim sistemi. Ayrıca bkz. Sistem.

Manual workaround el ile işletilen geçici çözüm

(ITIL Continual Service Improvement) A workaround that requires manual intervention. Manual workaround is also used as the name of a recovery option in which the business process operates without the use of IT services. This is a temporary measure and is usually combined with another recovery option.

(ITIL Sürekli Hizmet İyileştirme) El ile müdahale gerektiren geçici çözüm. El ile işletilen geçici çözüm, iş süreçlerinin BT hizmetleri olmaksızın işletilmesi şeklindeki kurtarma opsiyonunun adı olarak da kullanılır. Bu bir geçici çözüm olup, genellikle başka bir kurtarma opsiyonu ile birleştirilerek kullanılır.




80

http://www.mor-officialsite.com/

http://www.mor-officialsite.com/


Marginal cost marjinal maliyet (ITIL Service Strategy) The increase or decrease in the cost of producing one more, or one less, unit of output – for example, the cost of supporting an additional user.

(ITIL Hizmet Strateji) Çıktının bir fazla veya bir eksik, üretilmesinin maliyetinde artma veya azalma – örneğin, ilave bir kullanıcıyı destekleme maliyeti.

Market space Pazar alanı (ITIL Service Strategy) Opportunities that an IT service provider could exploit to meet the business needs of customers. Market spaces identify the possible IT services that an IT service provider may wish to consider delivering.

(ITIL Hizmet Strateji) Müşterilerin iş ihtiyaçlarını karşılamak için bir BT hizmet sağlayıcının yararlanacağı tüm fırsatlar. Pazar alanları, bir BT hizmet sağlayıcının sunmayı arzu edeceği olası BT hizmetlerini belirler.

Maturity olgunluk (ITIL Continual Service Improvement) A measure of the reliability, efficiency and effectiveness of a process, function, organization etc. The most mature processes and functions are formally aligned to business objectives and strategy, and are supported by a framework for continual improvement.

(ITIL Sürekli Hizmet İyileştirme) Bir sürecin, fonksiyonun, organizasyonun vb. Güvenirlilik, verimlilik ve etkinlilik ölçüsü. En olgun süreçler ve fonksiyonlar resmi olarak iş amaçları ve strateji ile uyumludurlar ve sürekli iyileştirme için bir çerçeve ile desteklenirler.

Maturity level olgunluk seviyesi A named level in a maturity model, such as the Carnegie Mellon Capability Maturity Model Integration.

Carnegie Mellon Entegre Kabiliyet Olgunluk Modeli’ndeki gibi Olgunluk modelindeki isimlendirilmiş seviye.




81


Mean time between failures (MTBF)

arızalar arası ortalama süre (MTBF)

(ITIL Service Design) A metric for measuring and reporting reliability. MTBF is the average time that an IT service or other configuration item can perform its agreed function without interruption. This is measured from when the configuration item starts working, until it next fails.

(ITIL Hizmet Tasarım) Güvenirliliği ölçen ve raporlayan metrik. MTBF, BT hizmeti veya bir konfigürasyon biriminin üzerinde anlaşılan fonksiyonunu kesintisiz yürütebildiği ortalama zamandır. Bu, konfigürasyon biriminin çalışmaya başladığı zamandan bir sonraki arızalandığı zaman kadar olan ölçümdür.

Mean time between service incidents (MTBSI)

hizmet vakaları arası ortalama süre (MTBSI)

(ITIL Service Design) A metric used for measuring and reporting reliability. It is the mean time from when a system or IT service fails, until it next fails. MTBSI is equal to MTBF plus MTRS.

(ITIL Hizmet Tasarım) Güvenirliliği ölçme ve raporlama için kullanılan metrik. MTBSI, bir sistem veya BT hizmetinin arızalandığı zamandan bir sonraki arızalandığı zaman kadar olan ölçümdür. MTBSI, MTBF ve MTRS’in toplamına eşittir.

Mean time to repair (MTTR)

onarıma kadar ortalama süre (MTTR)

The average time taken to repair an IT service or other configuration item after a failure. MTTR is measured from when the configuration item fails until it is repaired. MTTR does not include the time required to recover or restore. It is sometimes incorrectly used instead of mean time to restore service.

Bir arıza sonrası bir BT hizmetinin veya konfigürasyon biriminin onarılması için ortalama süre. MTTR, konfigürasyon biriminin arızalandığı andan onarılmasına kadar ölçülür. MTTR, gereken kurtarma veya geri yükleme zamanını içermez. MTTR, bazen yanlışlıkla hizmet geri yüklemeye kadar ortalama süre olarak da ifade edilir.

Mean time to restore service (MTRS)

hizmet geri yüklemeye kadar ortalama süre (MTRS)

The average time taken to restore an IT service or other configuration item after a failure. MTRS is measured from when the configuration item fails until it is fully restored and delivering its normal functionality. See also maintainability; mean time to repair.

Bir arıza sonrası bir BT hizmeti veya bir konfigürasyon birimini geri yükleme için geçen ortalama süre. MTRS, konfigürasyon biriminin arızalandığı andan tam olarak geri yüklenmesi ve normal fonksiyonunun sunulmasına kadar ölçülür. Ayrıca bkz. Bakım yapabilme; onarıma kadar ortalama süre.




82


Metric metrik (ITIL Continual Service Improvement) Something that is measured and reported to help manage a process, IT service or activity. See also key performance indicator.

(ITIL Sürekli Hizmet İyileştirme) Bir Sürecin, BT hizmetinin veya aktivitenin yönetilmesine yardımcı olmak için ölçülen ve raporlanan birşey. Ayrıca bkz. Anahtar performans göstergesi

middleware orta katman yazılımı (ITIL Service Design) Software that connects two or more software components or applications. Middleware is usually purchased from a supplier, rather than developed within the IT service provider. See also commercial off the shelf.

(ITIL Hizmet Tasarım) İki veya daha fazla yazılım bileşenlerini veya uygulamaları bağlayan yazılım. Orta katman yazılımı, genellikle BT hizmet sağlayıcının tarafından geliştirilmez; daha çok bir sağlayıcıdan satın alınır. Ayrıca bkz. Ticari kullanıma hazır.

Mission misyon A short but complete description of the overall purpose and intentions of an organization. It states what is to be achieved, but not how this should be done. See also vision.

Organizasyonun tüm niyet ve maksatlarının kısa ve eksiksiz beyanı. Nasıl yapılacağını değil neyin başarılacağını beyan eder. Ayrıca bkz. Vizyon

model model A representation of a system, process, IT service, configuration item etc. that is used to help understand or predict future 83ulfillm.

Gelecekteki davranışları anlamaya veya tahmin etmeye yardımcı olması için kullanılan bir sistemin, sürecin, BT hizmetinin, konfigürasyon biriminin vb. Gösterimi.

Modelling modelleme A technique that is used to predict the future 83ulfillm of a system, process, IT service, configuration item etc. Modelling is commonly used in financial management, capacity management and availability management.

Bir sistemin, sürecin, BT hizmetinin, konfigürasyon biriminin vb. Gelecekteki davranışını tahmin etmek için kullanılan teknik. Modelleme genellikle finansal yönetimde, kapasite yönetiminde ve kullanılabilirlik yönetiminde kullanılır.




83


Monitor control loop kontrol döngüsü izleme

(ITIL Service Operation) Monitoring the output of a task, process, IT service or other configuration item; comparing this output to a predefined norm; and taking appropriate action based on this comparison.

(ITIL Hizmet Operasyon) Bir görevin, sürecin, BT Hizmetinin veya diğer konfigürasyon biriminin çıktısını izleme; bu çıktının önceden tanımlı bir norm ile karşılaştırılması; ve bu karşılaştırmanın sonucu olarak uygun aksiyonun alınması.

Monitoring izleme (ITIL Service Operation) Repeated observation of a configuration item, IT service or process to detect events and to ensure that the current status is known.

(ITIL Hizmet Operasyon) Olayları saptamak ve mevcut durumun bilindiğini güvence altına almak için bir konfigürasyon biriminin, BT hizmetinin veya sürecin tekrar tekrar gözlenmesi.

Near-shore yakın-kıyı (ITIL Service Strategy) Provision of services from a country near the country where the customer is based. This can be the provision of an IT service, or of supporting functions such as a service desk. See also offshore; onshore.

(ITIL Hizmet Strateji) Müşterinin ikamet ettiği ülkeye yakın bir ülkeden hizmetlerin sağlanması. Bu, bir BT Hizmetinin sunulması veya hizmet masası gibi fonksiyonların desteklenmesi olabilir. Ayrıca bkz. Kıyıda, uzak-kıyı

net present value (NPV)

net bugünkü değer (NPV)

(ITIL Service Strategy) A technique used to help make decisions about capital expenditure. It compares cash inflows with cash outflows. Positive net present value indicates that an investment is worthwhile. See also internal rate of return; return on investment.

(ITIL Hizmet Strateji) Yatırım harcaması ile ilgili karar almaya yardımcı olmak için kullanılan teknik. NPV, nakit girişlerini nakit çıkışları ile karşılaştırır. Pozitif net bugünkü değer, bir yatırımın dikkate alınması gerektiğini gösterir. Ayrıca bkz. İç getiri oranı, yatırımın geri dönüşü.




84


Normal change normal değişiklik (ITIL Service Transition) A change that is not an emergency change or a standard change. Normal changes follow the defined steps of the change management process.

(ITIL Hizmet Tasarım) Acil değişiklik veya standart değişiklik haricindeki değişiklik. Normal değişiklikler değişiklik yönetim sürecinin tanımlanmış adımlarını izlerler.

Normal service operation

normal hizmet operasyonu

(ITIL Service Operation) An operational state where services and configuration items are performing within their agreed service and operational levels.

(ITIL Hizmet Operasyon) Hizmetlerin ve konfigürasyon birimlerinin anlaşılmış hizmet ve operasyonel seviyeler içerisinde çalıştıkları operasyonel durum.

Notional charging kuramsal ücretlendirme

(ITIL Service Strategy) An approach to charging for IT services. Charges to customers are calculated and customers are informed of the charge, but no money is actually transferred. Notional charging is sometimes introduced to ensure that customers are aware of the costs they incur, or as a stage during the introduction of real charging.

(ITIL Hizmet Strateji) BT hizmetlerinin ücretlendirmesi için bir yaklaşım. Müşterilerin ücretlendirmeleri hesaplanır, ücretler hakkında müşteriler bilgilendirilir ama para fiili olarak tahsil edilmez. Kuramsal ücretlendirme, bazen müşterilerin maliyetler hakkında farkındalığını sağlama veya bazen gerçek ücretlendirme öncesi bir ön aşama olarak da ortaya konur.

Objective amaç The outcomes required from a process, activity or organization in order to ensure that its purpose will be fulfilled. Objectives are usually expressed as measurable targets. The term is also informally used to mean a requirement.

Bir sürecin, aktivitenin ve organizasyonun niyetinin karşılanacağını güvence altına almak için onlardan gereksinim duyulan çıktılar. Amaçlar, genellikle ölçülebilir hedefler olarak belirtilir. Amaç terimi, ayrıca gayri resmi olarak bir gereksinimi ifade etmek için de kullanılır.

Off the shelf kurllanıma hazır See commercial off the shelf.

Bkz. Ticari kullanıma hazır.




85


Office of Government Commerce (OGC)

devlet ticaret ofisi (OGC)

OGC (former owner of Best Management Practice) and its functions have moved into the Cabinet Office as part of HM Government. See www.cabinetoffice.gov.uk

OGC (İyi Yönetim Pratiğinin önceki sahibi) ve fonksiyonları HM Government’ın bir parçası olan Cabinet Office’e devredilmiştir. Bkz. www.cabinetoffice.gov.uk

offshore uzak-kıyı (ITIL Service Strategy) Provision of services from a location outside the country where the customer is based, often in a different continent. This can be the provision of an IT service, or of supporting functions such as a service desk. See also near-shore; onshore.

(ITIL Hizmet Strateji) Müşterinin ikamet ettiği ülkenin dışında bir lokasyondan genellikle farklı bir kıtadan hizmetlerin sağlanması. Bu, bir BT hizmetinin sunulması veya hizmet masası gibi fonksiyonların desteklenmesi olabilir. Ayrıca bkz. Yakın-kıyı, kıyıda.

Onshore kıyıda (ITIL Service Strategy) Provision of services from a location within the country where the customer is based. See also near-shore; offshore.

(ITIL Hizmet Strateji) Müşterinin ikamet ettiği ülkenin içinde bir lokasyondan hizmetlerin sağlanması. Ayrıca bkz. Yakın-kıyı, uzak-kıyı.

Operate işletme To perform as expected. A process or configuration item is said to operate if it is delivering the required outputs. Operate also means to perform one or more operations. For example, to operate a computer is to do the day-to-day operations needed for it to perform as expected.

Beklenene göre gerçekleştirmek. Eğer beklenen çıktıları sunuyor ise bir süreç veya konfigürasyon birimi için çalışıyor denir. İşletme, bir veya daha fazla Operasyonun gerçekleştirilmesini de ifade eder. Örneğin, bir bilgisayarı çalıştırmak, onun beklenene göre çalışması için ihtiyaç duyulan günlük operasyonları yürütmek demektir.




86

http://www.cabinetoffice.gov.uk/

http://www.cabinetoffice.gov.uk/


Operation operasyon (ITIL Service Operation) Day-to-day management of an IT service, system or other configuration item. Operation is also used to mean any predefined activity or transaction – for example, loading a magnetic tape, accepting money at a point of sale, or reading data from a disk drive.

(ITIL Hizmet Operasyon) Bir BT Hizmetinin, sistemin veya diğer konfigürasyon biriminin günlük yönetimi. Operasyon, önceden tanımlı herhangi bir aktiviteyi veya işlemi ifade etmek için de kullanılır – örneğin, manyetik banda kayıt etme, POS cihazından parayı tahsil etme veya bir disk sürücüden veri okuma

operational operasyonel The lowest of three levels of planning and delivery (strategic, tactical, operational). Operational activities include the day-to-day or short-term planning or delivery of a business process or IT service management process. The term is also a synonym for live.

Planlama ve sunumun (Stratejik, Taktiksel, Operasyonel) üç seviyesinden en düşük olanı. Operasyonel Aktiviteler bir İş Sürecinin veya BT Hizmet Yönetim Sürecinin günlük ve kısa dönem Planlaması veya sunumunu içerir. Operasyonel terimi, Canlının eş anlamlısı olarak da kullanılır.

Operational cost operasyonel maliyet The cost resulting from running the IT services, which often involves repeating payments – for example, staff costs, hardware maintenance and electricity (also known as current expenditure or revenue expenditure). See also capital expenditure.

Sık olarak tekrar ödemeleri içeren BT Hizmetlerinin işletilmesi sonucu oluşan maliyet – örneğin, personel maliyeti, donanım bakımı ve elektrik (cari masraf veya gelir masrafı olarak da bilinir) Ayrıca bkz. Yatırım harcaması.

Operational expenditure (OPEX)

operasyonel harcama (OPEX)

See operational cost. Bkz. Operasyonel maliyet




87


operational level agreement (OLA)

operasyonel hizmet anlaşması (OLA)

(ITIL Continual Service Improvement) (ITIL Service Design) An agreement between an IT service provider and another part of the same organization. It supports the IT service provider’s delivery of IT services to customers and defines the goods or services to be provided and the responsibilities of both parties. For example, there could be an operational level agreement: ⋅ Between the IT service provider and a

procurement department to obtain hardware in agreed times

⋅ Between the service desk and a support group to provide incident resolution in agreed times.

See also service level agreement.

(ITIL Sürekli Hizmet İyileştirme) (ITIL Hizmet Tasarım) BT hizmet sağlayıcı ile aynı organizasyonun diğer kısmı arasındaki anlaşma. OLA, BT hizmet sağlayıcının BT hizmetlerini müşterilere sunumunu destekler ve sunulacak malları ve hizmetleri ve tarafların sorumluluklarını tanımlar. Örneğin, operasyonel seviye anlaşması aşağıdaki şekilde olabilir; ⋅ Üzerinde anlaşılan zamanda donanımı edinmek

için BT hizmet sağlayıcı ile tedarik bölümü arasında

⋅ Vaka çözümlemenin üzerinde anlaşılmış zamanda gerçekleştirilmesi için hizmet masası ile destek grubu arasında

Ayrıca bkz. Hizmet seviye anlaşması. Operations bridge operasyon köprüsü (ITIL Service Operation) A physical location where

IT services and IT infrastructure are monitored and managed.

(ITIL Hizmet Operasyon) BT hizmetlerinin ve BT altyapısının izlendiği ve yönetildiği fiziksel lokasyon

operations control operasyon kontrolü See IT operations control.

Bkz. BT operasyon kontrol.

Operations management

operasyonlar yönetimi See IT operations management. Bkz. BT operasyonları yönetimi.




88


Opportunity cost fırsat maliyeti (ITIL Service Strategy) A cost that is used in deciding between investment choices. Opportunity cost represents the revenue that would have been generated by using the resources in a different way. For example, the opportunity cost of purchasing a new server may include not carrying out a service improvement activity that the money could have been spent on. Opportunity cost analysis is used as part of a decision-making process, but opportunity cost is not treated as an actual cost in any financial statement.

(ITIL Hizmet Strateji) Yatırım tercihleri arasında bir karara varmada kullanılan maliyet. Fırsat maliyeti, kaynakların farklı yollarla kullanımı ile yaratılmış olacak olan geliri temsil eder. Örneğin, yeni bir sunucuyu satın almanın fırsat maliyeti, üzerinde para harcanılabilecek bir hizmet iyileştirme aktivitesinin taşınmamasını içerebilir. Fırsat maliyet analizi karar alma sürecinin bir kısmını oluşturabilir, ama fırsat maliyetine herhangi bir mali tabloda gerçek bir maliyet gibi davranılmaz.

Optimize optimize etme Review, plan and request changes, in order to obtain the maximum efficiency and effectiveness from a process, configuration item, application etc.

Bir süreçten, konfigürasyon biriminden, uygulamadan vb. En yüksek verimliliği ve etkinliliği elde etmek amacı ile gözden geçirme, planlama ve değişiklikleri isteme

organization organizasyon A company, legal entity or other institution. The term is sometimes used to refer to any entity that has people, resources and budgets – for example, a project or business unit.

Şirket, tüzel kişi veya diğer kurum. Organizasyon terimi bazen insana, kaynaklara ve bütçelere sahip olan herhangi bir oluşumu işaret etmek için kullanılır – örneğin, bir proje veya iş birimi

outcome nihai çıktı The result of carrying out an activity, following a process, or delivering an IT service etc. The term is used to refer to intended results as well as to actual results. See also objective.

Bir aktiviteyi gerçekleştirmenin, bir süreci izlemenin, veya bir BT hizmetini sunmanın vb. Sonucu. Nihai çıktı terimi, fiili sonuçların yanında arzu edilen sonuçları işaret etmek için kullanılır. Ayrıca bkz. Amaç.




89


Outsourcing dış kaynak kullanımı (ITIL Service Strategy) Using an external service provider to manage IT services. See also service sourcing.

(ITIL Hizmet Strateji) BT hizmetlerini yönetmek için dış hizmet sağlayıcı kullanma. Ayrıca bkz. Hizmet kaynak kullanımı.

Overhead genel gider See indirect cost.

Bkz. Dolaylı maliyet

pain value analysis ağrı değer analizi (ITIL Service Operation) A technique used to help identify the business impact of one or more problems. A formula is used to calculate pain value based on the number of users affected, the duration of the downtime, the impact on each user, and the cost to the business (if known).

(ITIL Hizmet Operasyon) Bir veya daha fazla problemin iş etkisinin belirlenmesine yardımcı olması için kullanılan teknik. Etkilenen Kullanıcı sayısına, duruş süresine, her bir kullanıcıya etkisine ve işin maliyetine dayalı ağrı değerini hesaplamak için kullanılan formül.

Pareto principle Pareto prensibi (ITIL Service Operation) A technique used to prioritize activities. The Pareto principle says that 80% of the value of any activity is created with 20% of the effort. Pareto analysis is also used in problem management to prioritize possible problem causes for investigation.

(ITIL Hizmet Operasyon) Aktiviteleri önceliklendirmek için kullanılan teknik. Pareto prensibi, herhangi bir aktivite değerinin %80’nin %20 çaba ile yaratıldığını söyler. Pareto analizi, problem yönetiminde bir problemin nedenlerinin araştırılmasında olası nedenleri önceliklendirmek için de kullanılır.

Partnership ortaklık A relationship between two organizations that involves working closely together for common goals or mutual benefit. The IT service provider should have a partnership with the business and with third parties who are critical to the delivery of IT services. See also value network.

Ortak amaçlar veya karşılıklı faydalar için birlikte çok yakın çalışan iki organizasyon arasındaki ilişki. BT hizmet sağlayıcının iş ve BT hizmetlerinin sunumu için kritik olan üçüncü partiler ile ortaklığı olabilir. Ayrıca bkz. Değer ağı.




90


Passive monitoring pasif izleme (ITIL Service Operation) Monitoring of a configuration item, an IT service or a process that relies on an alert or notification to discover the current status. See also active monitoring.

(ITIL Hizmet Operasyon) Mevcut durumu keşfetmek için yüksek seviye uyarı veya uyarıya dayanan, bir konfigürasyon biriminin, bir BT hizmetinin veya bir sürecin izlenmesi bkz. Aktif izleme.

Pattern of business activity (PBA)

iş aktivite örüntüsü (PBA)

(ITIL Service Strategy) A workload profile of one or more business activities. Patterns of business activity are used to help the IT service provider understand and plan for different levels of business activity. See also user profile.

(ITIL Hizmet Strateji) Bir veya daha fazla iş aktivitenin iş yükü profili. İş aktivite örüntüleri, BT hizmet sağlayıcının iş aktivitesinin farklı seviyelerini anlamasına ve planlamasına yardımcı olmak için kullanılır. Ayrıca bkz. Kullanıcı profili.

Percentage utilization yararlanım yüzdesi (ITIL Service Design) The amount of time that a component is busy over a given period of time. For example, if a CPU is busy for 1,800 seconds in a one-hour period, its utilization is 50%.

(ITIL Hizmet Tasarım) Belirli bir zaman döneminde bir bileşenin faal olduğu toplam sure. Örneğin, şayet bir CPU 1 saatlik zaman diliminde 1800 saniye faal ise, yararlanımı %50’dir.

Performance performans A measure of what is achieved or delivered by a system, person, team, process or IT service.

Bir Sistem, insan, takım, Süreç veya BT hizmeti tarafından erişilenin veya sunulanın ölçüsü.

Performance management

performans yönetimi Activities to ensure that something achieves its expected outcomes in an efficient and consistent manner.

Bazı şeylerin beklenen çıktılarını, verimli ve tutarlı bir şekilde elde etmesini garanti altına almak için yapılan aktiviteler.




91


Pilot pilot (ITIL Service Transition) A limited deployment of an IT service, a release or a process to the live environment. A pilot is used to reduce risk and to gain user feedback and acceptance. See also change evaluation; test.

(ITIL Hizmet Geçiş) Bir BT Hizmetini, Sürümü veya Süreci Canlı Ortama sınırlı bir şekilde Konuşlandırma. Pilot, Riski azaltmak ve Kullanıcının geri beslemesini ve Kabulünü almak için kullanılır. Ayrıca bkz. Değişiklik Değerlendirilmesi; Test

plan plan A detailed proposal that describes the activities and resources needed to achieve an objective – for example, a plan to implement a new IT service or process. ISO/IEC 20000 requires a plan for the management of each IT service management process.

Bir Amacı gerçekleştirmek için ihtiyaç duyulan aktiviteleri ve kaynakları belirten detaylı teklif – örneğin, yeni bir BT hizmetini veya süreci uyarlamak için plan. ISO/IEC20000, her bir BT hizmet yönetim sürecinin yönetimi için bir plan ister.

Plan-Do-Check-Act (PDCA)

Planla-Uygula-Kontrol et-Önlem al (PUKÖ)

(ITIL Continual Service Improvement) A four-stage cycle for process management, attributed to Edward Deming. Plan-Do-Check-Act is also called the Deming Cycle. Plan – design or revise processes that support the IT services; Do – implement the plan and manage the processes; Check – measure the processes and IT services, compare with objectives and produce reports; Act – plan and implement changes to improve the processes.

(ITIL Sürekli Hizmet İyileştirme) Süreç yönetimi için Edward Deming’e atfedilmiş dört aşamalı döngü. Planla-Uygula-Kontrol Et-Önlem Al, Deming Döngüsü olarak da isimlendirilir. Planla: BT hizmetlerini destekleyen süreçlerin tasarımı veya süreçleri gözden geçirme Uygula: Planı uyarlama ve süreçleri yönetme. Kontrol Et: Süreçleri ve BT hizmetlerini ölçme, amaçlar ile karşılaştırma ve rapor üretme. Önlem Al: Süreçleri iyileştirmek için değişiklikleri planlama ve uyarlama.

Planned downtime planlı duruş süresi (ITIL Service Design) Agreed time when an IT service will not be available. Planned downtime is often used for maintenance, upgrades and testing. See also change window; downtime.

(ITIL Hizmet Tasarım) BT hizmetinin kullanılabilir olmaması için üzerinde anlaşılmış zaman. Planlı duruş süresi, genellikle bakım, yükseltmeler ve test için kullanılır. Ayrıca bkz. Değişiklik penceresi, duruş süresi.




92


Planning planlama An activity responsible for creating one or more plans – for example, capacity planning.

Bir veya daha fazla planı yaratmaktan sorumlu aktivite – örneğin, kapasite planlama.

Policy politika Formally documented management expectations and intentions. Policies are used to direct decisions, and to ensure consistent and appropriate development and implementation of processes, standards, roles, activities, IT infrastructure etc.

Resmi olarak belgelenmiş yönetim beklentileri ve niyetleri. Politikalar, kararları yönlendirmek ve süreçlerin, standartların, rollerin, aktivitelerin, BT altyapısının vb. Tutarlı ve uygun geliştirilmesini ve uyarlanmasını garanti etmek için kullanılır.

Portable facility seyyar tesis (ITIL Service Design) A prefabricated building, or a large vehicle, provided by a third party and moved to a site when needed according to an IT service continuity plan. See also fixed facility; recovery option.

(ITIL Hizmet Tasarım) Üçüncü parti tarafından sağlanan ve BT hizmet süreklilik planına göre ihtiyaç olduğu zaman sahaya sevk edilen prefabrike bina veya geniş araç. Ayrıca bkz. Sabit tesis, kurtarma opsiyonu.

Post-implementation review (PIR)

uygulama sonrası gözden geçirme (PIR)

A review that takes place after a change or a project has been implemented. It determines if the change or project was successful, and identifies opportunities for improvement.

Bir değişikliğin veya projenin uyarlanması sonrasında gerçekleştirilen gözden geçirme. PIR, bir değişikliğin veya projenin başarılı olup olmadığını belirler ve iyileştirme fırsatlarını tanımlar.

Practice pratik A way of working, or a way in which work must be done. Practices can include activities, processes, functions, standards and guidelines. See also best practice.

İş yapma yolu veya işin yapılması gereken yol. Pratikler, aktiviteleri, süreçleri, fonksiyonları, standartları ve kılavuzları içerir. Ayrıca bkz. En iyi pratik.




93


Prerequisite for success (PFS)

başarı için önkoşul (PFS)

An activity that needs to be completed, or a condition that needs to be met, to enable successful implementation of a plan or process. It is often an output from one process that is a required input to another process.

Bir Planın veya sürecin başarı ile uyarlanması için tamamlanması gereken aktivite veya karşılanması gereken koşul. PFS, genellikle bir sürecin bir başka süreç için gereken girdisini oluşturan çıktısıdır.

Pricing fiyatlandırma (ITIL Service Strategy) Pricing is the activity for establishing how much customers will be charged.

(ITIL Hizmet Strateji) Fiyatlandırma, müşterilere ne kadar ücretlendirileceğini belirleyen aktivitedir.

PRINCE2® PRINCE2® See Projects IN Controlled Environments. Bkz. Kontrollü Ortamlardaki Projeler

priority öncelik (ITIL Service Operation) (ITIL Service Transition) A category used to identify the relative importance of an incident, problem or change. Priority is based on impact and urgency, and is used to identify required times for actions to be taken. For example, the service level agreement may state that Priority 2 incidents must be resolved within 12 hours.

(ITIL Hizmet Geçiş) (ITIL Hizmet Operasyon) Bir vakanın, problemin veya değişikliğin göreceli önemini tanımlamak için kullanılan kategori. Öncelik, etki ve aciliyete dayanır ve alınacak aksiyonlar için gereken zamanı tanımlamak için kullanılır. Örneğin, hizmet seviye anlaşmasında (SLA) 2 Öncelikli Vakaların 12 saat için çözülmesi belirtilebilir.

Proactive monitoring proaktif izleme (ITIL Service Operation) Monitoring that looks for patterns of events to predict possible future failures. See also reactive monitoring.

(ITIL Hizmet Operasyon) Gelecekteki olası arızaları öngörmek için olay örüntülerine bakan izleme. Ayrıca bkz. Reaktif izleme.




94


Proactive problem management

proaktif problem yönetimi

(ITIL Service Operation) Part of the problem management process. The objective of proactive problem management is to identify problems that might otherwise be missed. Proactive problem management analyses incident records, and uses data collected by other IT service management processes to identify trends or significant problems.

(ITIL Hizmet Operasyon) Problem yönetim sürecinin bir kısmı. Proaktif problem yönetimi amacı, aksi durumda kaçırılabilecek problemleri tanımlamaktır. Proaktif problem yönetimi, vaka kayıtlarını analiz eder; trendleri ve önemli problemleri tanımlamak için diğer BT hizmet yönetim süreçleri tarafından toplanan verileri kullanır.

Problem problem (ITIL Service Operation) A cause of one or more incidents. The cause is not usually known at the time a problem record is created, and the problem management process is responsible for further investigation.

(ITIL Hizmet Operasyon) Bir veya daha fazla vakanın nedeni. Neden, problem kaydının yaratıldığı zaman genellikle bilinmez ve problem yönetimi süreci daha sonraki incelemelerden sorumludur.

Problem management problem yönetimi (ITIL Service Operation) The process responsible for managing the lifecycle of all problems. Problem management proactively prevents incidents from happening and minimizes the impact of incidents that cannot be prevented.

(ITIL Hizmet Operasyon) Tüm problemlerin yaşam döngüsünün yönetiminden sorumlu süreç. Problem yönetiminin birincil amacı, vakaların oluşmasını engellemek ve engellenemeyen vakaların etkilerini en aza indirmektir.

Problem record problem kaydı (ITIL Service Operation) A record containing the details of a problem. Each problem record documents the lifecycle of a single problem.

(ITIL Hizmet Operasyon) Bir problemin detaylarının bulunduran kayıt. Her bir problem kaydı, bir tek problemin yaşam döngüsünü belgeler.

Procedure prosedür A document containing steps that specify how to achieve an activity. Procedures are defined as part of processes. See also work instruction.

Bir aktivitenin nasıl başarılacağını belirten adımları içeren doküman. Prosedürler, süreçlerin bir parçası olarak tanımlanır. Ayrıca bkz. Çalışma talimatı.




95


Process süreç A structured set of activities designed to accomplish a specific objective. A process takes one or more defined inputs and turns them into defined outputs. It may include any of the roles, responsibilities, tools and management controls required to reliably deliver the outputs. A process may define policies, standards, guidelines, activities and work instructions if they are needed.

Spesifik bir amacı gerçekleştirmek için tasarlanan yapılandırılmış aktiviteler kümesi. Bir veya daha fazla girdiyi alır ve onları tanımlı çıktılara dönüştürür. Süreç, çıktıları güvenilir bir şekilde sunmak için gereken rolleri, sorumlulukları, araçları ve yönetim kontrollerini içerir. Süreç, ihtiyaç duyulduklarında politikalar, standartlar, kılavuzlar, aktiviteler ve çalışma talimatları tanımlayabilir.

Process control süreç kontrol The activity of planning and regulating a process,

with the objective of performing the process in an effective, efficient and consistent manner.

Süreç kontrolü, bir sürecin, etkin, verimli ve tutarlı bir şekilde gerçekleştirilmesi amacı ile süreci planlanma ve düzenlenme aktivitesi.

Process manager süreç yöneticisi A role responsible for the operational management of a process. The process manager’s responsibilities include planning and coordination of all activities required to carry out, monitor and report on the process. There may be several process managers for one process – for example, regional change managers or IT service continuity managers for each data centre. The process manager role is often assigned to the person who carries out the process owner role, but the two roles may be separate in larger organizations.

Bir sürecin operasyonel yönetiminden sorumlu Rol. Süreç yöneticisinin sorumlulukları süreçte yürütülmesi gereken tüm aktiviteleri planlama ve koordinasyon, izleme ve raporlamadır. Tek bir süreç için birkaç süreç yöneticisi olabilir. Örneğin, her bir veri merkezi için bölgesel değişiklik yöneticileri veya BT hizmet süreklilik yöneticileri gibi. Süreç yöneticisi rolü, çoğu kez süreç sahibi rolünü gerçekleştiren aynı kişiye atanır; ama büyük organizasyonlarda iki rol birbirinden ayrılabilir.




96


Process owner süreç sahibi The person who is held accountable for ensuring that a process is fit for purpose. The process owner’s responsibilities include sponsorship, design, change management and continual improvement of the process and its metrics. This role can be assigned to the same person who carries out the process manager role, but the two roles may be separate in larger organizations.

Bir sürecin, amaç için uygun olmasını güvence altına alınmasından yükümlü tutulan kişi (Rol). Süreç sahibinin sorumlulukları, bir sürecin ve metriklerinin sponsorluğu, tasarımı, değişiklik yönetimi ve sürekli iyileştirilmesini içerir. Bu rol çoğu kez süreç yöneticisi rolünü gerçekleştiren aynı kişiye atanır; ama büyük organizasyonlarda iki rol birbirinden ayrılabilir.

Production environment

üretim ortamı See live environment. Bkz. Canlı ortam

profit centre kar merkezi (ITIL Service Strategy) A business unit that charges for services provided. A profit centre can be created with the objective of making a profit, recovering costs, or running at a loss. An IT service provider can be run as a cost centre or a profit centre.

(ITIL Hizmet Strateji) Sunduğu hizmetler için bedel talep eden iş birimi. Kar merkezi, kar etme, maliyetleri çıkarma veya zararına çalışma amacı ile yaratılabilir. BT hizmet sağlayıcı, bir maliyet merkezi veya ir kar merkezi olarak çalıştırılabilir.

Pro-forma pro-forma A template or example document containing sample data that will be replaced with real values when these are available.

Mevcut olduğunda gerçek değerleri ile değiştirilecek örnek verileri bulunduran şablon veya örnek doküman

programme program A number of projects and activities that are planned and managed together to achieve an overall set of related objectives and other outcomes.

Bir ilişkili amaçlar ve diğer nihai çıktılar kümesinin hepsini bir bütün olarak gerçekleştirmek için birlikte planlanan ve yönetilen birçok sayıdaki proje ve aktivite.




97


Project proje A temporary organization, with people and other assets, that is required to achieve an objective or other outcome. Each project has a lifecycle that typically includes initiation, planning, execution, and closure. Projects are usually managed using a formal methodology such as Projects IN Controlled Environments (PRINCE2) or the Project Management Body of Knowledge (PMBOK). See also charter; project management office; project portfolio.

Bir amacı veya diğer nihai çıktıları gerçekleştirmek için gereken, insan ve diğer varlıkların geçici olarak bir araya gelmesiyle oluşan organizasyon. Her bir proje, başlangıç, planlama, yürütme, kapanış aşamalarını içeren bir yaşam döngüsüne sahiptir. Projeler, genellikle Kontrollü Ortamlardaki Projeler (PRINCE2) veya Proje Yönetimi Bilgi Birikimi Kılavuzu (PMBOK) gibi resmi bir yöntem kullanılarak yönetilir. Ayrıca bkz. Proje beratı, proje yönetim ofisi, proje portföyü.

Project charter proje beratı See charter.

Bkz. Berat.

Project Management Body of Knowledge (PMBOK)

Proje Yönetimi Bilgi Birikimi Kılavuzu (PMBOK)

A project management standard maintained and published by the Project Management Institute. See www.pmi.org for more information. See also Projects IN Controlled Environments (PRINCE2).

Proje Yönetim Enstitüsü tarafından sürdürülen ve yayınlanan yayınlanmış proje yönetim standardı. Daha fazla bilgi için bkz. www.pmi.org Ayrıca bkz. Projeler, Kontrollü Ortamlardaki Projeler (PRINCE2)




98

http://www.pmi.org/

http://www.pmi.org/


Project Management Institute (PMI)

Proje Yönetim Enstitüsü (PMI)

A membership association that advances the project management profession through globally recognized standards and certifications, collaborative communities, an extensive research programme, and professional development opportunities. PMI is a not-for-profit membership organization with representation in many countries around the world. PMI maintains and publishes the Project Management Body of Knowledge (PMBOK). See www.pmi.org for more information. See also Projects IN Controlled Environments (PRINCE2).

Global olarak tanınmış standart ve sertifikasyonlar, işbirliği içinde bulunan topluluklar, genişletilmiş araştırma programları ve profesyonel geliştirme fırsatları yoluyla proje yönetimi profesyonelliğini geliştiren ve üyelik esasına dayalı dernek. PMI, dünyanın birçok ülkesinde temsilcisi bulunan kar amacı gütmeyen bir organizasyondur. PMI, Proje Yönetimi Bilgi Birikimi Kılavuzu’nu (PMBOK) günceller ve yayınlar. Daha fazla bilgi için bkz. www.pmi.org Ayrıca bkz. Kontrollü ortamlardaki projeler (PRINCE2)

project management office (PMO)

proje yönetim ofisi (PMO)

(ITIL Service Design) (ITIL Service Strategy) A function or group responsible for managing the lifecycle of projects. See also charter; project portfolio.

(ITIL Hizmet Tasarım) (ITIL Hizmet Strateji) Projelerin yaşam döngüsü yönetiminden sorumlu bir fonksiyon veya grup. Ayrıca bkz. Berat, proje portföyü




99

http://www.pmi.org/

http://www.pmi.org/


project portfolio proje portföyü (ITIL Service Design) (ITIL Service Strategy) A database or structured document used to manage projects throughout their lifecycle. The project portfolio is used to coordinate projects and ensure that they meet their objectives in a cost-effective and timely manner. In larger organizations, the project portfolio is typically defined and maintained by a project management office. The project portfolio is important to service portfolio management as new services and significant changes are normally managed as projects. See also charter.

(ITIL Hizmet Tasarım) (ITIL Hizmet Strateji) Projeleri yaşam döngüleri boyunca yönetmek için kullanılan bir veritabanı veya yapılandırılmış doküman. Proje portföyü projeleri koordine etmek ve amaçlarını maliyet etkin ve zamanında karşıladığını güvence altına almak için kullanılır. Büyük kuruluşlar da proje portföyü genellikle bir proje yönetim ofisi tarafından tanımlanır ve sürdürülür. Proje Portföyü, yeni hizmetler ve önemli değişikliklerin normal olarak projelerle yönetilmesi durumunda, hizmet portföy yönetimi için önemlidir, Ayrıca bkz. Berat.

Projected service outage (PSO)

planlı hizmet kesintisi (PSO)

(ITIL Service Transition) A document that identifies the effect of planned changes, maintenance activities and test plans on agreed service levels.

(ITIL Hizmet Geçiş) Planlanan değişikliklerin, bakım aktivitelerinin ve test planlarının üzerinde anlaşılmış hizmet seviyeleri üzerine olan etkisini tanımlayan doküman

Projects IN Controlled Environments (PRINCE2)

Kontrollü Ortamlardaki Projeler (PRINCE2)

The standard UK government methodology for project management. See www.prince-officialsite.com for more information. See also Project Management Body of Knowledge (PMBOK).

Proje yönetimi için Birleşik Krallık Hükümeti standardı. Daha fazla bilgi için www.prince-officialsite.com adresine bakınız. Ayrıca bkz. Proje Yönetimi Bilgi Birikimi Kılavuzu (PMBOK)

qualification vasıf (ITIL Service Transition) An activity that ensures that the IT infrastructure is appropriate and correctly configured to support an application or IT service. See also validation.

(ITIL Hizmet Geçiş) Bir uygulamayı veya bir BT hizmeti desteklemek için BT altyapısının uygunluğunu ve doğru yapılandırılmasını garanti eden aktivite Ayrıca bkz. Geçerleme.




100

http://www.prince-officialsite.com/




Quality kalite The ability of a product, service or process to provide the intended value. For example, a hardware component can be considered to be of high quality if it performs as expected and delivers the required reliability. Process quality also requires an ability to monitor effectiveness and efficiency, and to improve them if necessary. See also quality management system.

Bir ürünün, hizmetin veya sürecin amaçlanan değeri sunma kabiliyeti. Örneğin, bir donanım bileşeni beklenen şekilde çalışırsa ve gereken güvenilirliliği sunarsa çok kaliteli olarak değerlendirilebilir. Süreç kalitesi, etkinliliği ve verimliliği izlemek ve gerektiğinde iyileştirmek için yeterli ehliyete sahip olmayı da gerektirir. Ayrıca bkz. Kalite yönetim sistemi.

Quality assurance (QA)

kalite güvencesi (QA) (ITIL Service Transition) The process responsible for ensuring that the quality of a service, process or other service asset will provide its intended value. Quality assurance is also used to refer to a function or team that performs quality assurance. This process is not described in detail within the core ITIL publications. See also service validation and testing.

(ITIL Hizmet Geçiş) Bir ürünün, hizmetin veya sürecin kalitesinin amaçlanan değeri sunmasını güvence altına almaktan sorumlu süreç. Kalite güvencesi, kalite güvencesini yerine getiren bir fonksiyon veya takımı ifade etmek için de kullanılır. Bu süreç ITIL dokümanlarında detaylı olarak açıklanmamıştır. Ayrıca bkz. Hizmet geçerleme ve test yapma.

Quality management system (QMS)

kalite yönetim sistemi (QMS)

(ITIL Continual Service Improvement) The framework of policy, processes, functions, standards, guidelines and tools that ensures an organization is of a suitable quality to reliably meet business objectives or service levels. See also ISO 9000.

(ITIL Sürekli Hizmet İyileştirme) Bir organizasyonun iş amaçlarını veya hizmet seviyelerini güvenilir bir şekilde karşılamak için uygun kalitede olmasını güvence altına alan politika, süreçler, fonksiyonlar, standartlar, kılavuzlar ve araçlar çerçevesi. Ayrıca bkz. ISO 9000.




101


Quick win hızlı kazanım (ITIL Continual Service Improvement) An improvement activity that is expected to provide a return on investment in a short period of time with relatively small cost and effort. See also Pareto principle.

(ITIL Sürekli Hizmet İyileştirme) Göreceli olarak az bir maliyet ve çaba ile kısa bir zaman döneminde yatırımın geri dönüşünü sağlayacağı umulan iyileştirme aktivitesi. Ayrıca bkz. Pareto prensibi.

RACI RACI (ITIL Service Design) A model used to help define roles and responsibilities. RACI stands for responsible, accountable, consulted and informed.

(ITIL Hizmet Tasarım) Rol ve sorumlulukları tanımlamaya yardımcı olmak için kullanılan model. RACI, sorumlu, yükümlü, danışılan ve bilgilendirilen anlamına gelir.

Reactive monitoring reaktif izleme (ITIL Service Operation) Monitoring that takes place in response to an event. For example, submitting a batch job when the previous job completes, or logging an incident when an error occurs. See also proactive monitoring.

(ITIL Hizmet Operasyon) Bir olaya yanıt vermek için yapılan izleme. Örneğin, bir önceki iş tamamlandığında diğer toplu işi çalıştırma veya bir hata oluştuğunda vakayı kaydetme. Ayrıca bkz. Proaktif izleme.

Real charging gerçek ücretlendirme (ITIL Service Strategy) A charging policy where actual money is transferred from the customer to the IT service provider in payment for the delivery of IT services. See also notional charging.

(ITIL Hizmet Strateji) BT hizmetinin sunumu için müşteriden BT hizmet sağlayıcısına transfer edilen gerçek paranın bulunduğu yerdeki ücretlendirme politikası. Ayrıca bkz kuramsal ücretlendirme.

Reciprocal arrangement

karşılıklı düzenleme (ITIL Service Design) A recovery option. An agreement between two organizations to share resources in an emergency – for example, high-speed printing facilities or computer room space.

(ITIL Hizmet Tasarım) Bir kurtarma opsiyonu. Acil durumda kaynakları paylaşmak için iki organizasyon arasında yapılan anlaşma – örneğin, yüksek hızlı baskı tesisleri veya bilgisayar odası alanı.




102


Record kayıt A document containing the results or other output from a process or activity. Records are evidence of the fact that an activity took place and may be paper or electronic – for example, an audit report, an incident record or the minutes of a meeting.

Bir Sürecin veya aktivitenin sonuçlarını veya diğer çıktılarını bulunduran doküman. Kayıtlar, bir Aktivitenin yürütülmesi ile ilişkili gerçeğin kanıtı olup, kağıt veya elektronik olabilirler - örneğin, denetim raporu, vaka kaydı veya toplantı notları.

Recovery kurtarma (ITIL Service Design) (ITIL Service Operation) Returning a configuration item or an IT service to a working state. Recovery of an IT service often includes recovering data to a known consistent state. After recovery, further steps may be needed before the IT service can be made available to the users (restoration).

(ITIL Hizmet Tasarım) (ITIL Hizmet Operasyon) Bir konfigürasyon birimini veya bir BT hizmetini çalışır duruma döndürme. BT hizmetini kurtarma, çoğu kez verileri bilinen tutarlı duruma kurtarmayı içerir. BT hizmetini kullanıcılar için kullanılabilir duruma getirmeden önce kurtarma sonrası adımlara ihtiyaç duyulabilir (geri yükleme).

Recovery option kurtarma opsiyonu (ITIL Service Design) A strategy for responding to an interruption to service. Commonly used strategies are manual workaround, reciprocal arrangement, gradual recovery, intermediate recovery, fast recovery, and immediate recovery. Recovery options may make use of dedicated facilities or third-party facilities shared by multiple businesses.

(ITIL Hizmet Tasarım) Hizmet kesintisine yanıt için bir strateji. Yaygın kullanılan stratejiler, el ile işletilen geçici çözüm, karşılıklı düzenleme, kademeli kurtarma, ara kurtarma, hızlı kurtarma, acil kurtarmadır. Kurtarma opsiyonları, özel olarak tahsis edilmiş tesisler veya birçok işe paylaştırılmış üçüncü parti tesisleri kullandırabilir.




103


Recovery point objective (RPO)

kurtarma noktası hedefi (RPO)

(ITIL Service Design) (ITIL Service Operation) The maximum amount of data that may be lost when service is restored after an interruption. The recovery point objective is expressed as a length of time before the failure. For example, a recovery point objective of one day may be supported by daily backups, and up to 24 hours of data may be lost. Recovery point objectives for each IT service should be negotiated, agreed and documented, and used as requirements for service design and IT service continuity plans.

(ITIL Hizmet Tasarım) (ITIL Hizmet Operasyon) Bir kesinti sonrası hizmet geri yüklendiği zaman kaybolabilecek en yüksek veri miktarı. Kurtarma noktası hedefi, arıza öncesi zaman uzunluğu olarak ifade edilir. Örneğin, 1 günlük kurtarma noktası hedefi, günlük yedekler ile desteklenir ve veri kaybı en fazla 24 saat olabilir. Her bir BT hizmeti için kurtarma noktası hedefleri görüşülmeli, üzerinde anlaşılmalı ve belgelenmeli, ve hizmet tasarım ve BT hizmet süreklilik planları için gereksinim olarak kullanılmalıdır.

Recovery time objective (RTO)

kurtarma zamanı hedefi (RTO)

(ITIL Service Design) (ITIL Service Operation) The maximum time allowed for the recovery of an IT service following an interruption. The service level to be provided may be less than normal service level targets. Recovery time objectives for each IT service should be negotiated, agreed and documented. See also business impact analysis.

(ITIL Hizmet Tasarım) (ITIL Hizmet Operasyon) Kesinti sonrası BT hizmetinin kurtarılması için kabul edilen en uzun süre. Sunulacak hizmet seviyesi normal hizmet seviye hedeflerinden daha düşük olabilir. Kurtarma zamanı hedefleri, her bir BT hizmeti için görüşülmeli, üzerinde anlaşılmalı ve belgelenmelidir. Ayrıca bkz. İş etki analizi.

Redundancy yedeklilik (ITIL Service Design) Use of one or more additional configuration items to provide fault tolerance. The term also has a generic meaning of obsolescence, or no longer needed.

(ITIL Hizmet Tasarım) Hata toleransı sağlamak için bir veya daha fazla konfigürasyon biriminin kullanımı. Yedeklilik terimi, genel anlamda yürürlükte olmayan veya artık ihtiyaç duyulmayanlar için de kullanılır.




104


Relationship ilişki A connection or interaction between two people or things. In business relationship management, it is the interaction between the IT service provider and the business. In service asset and configuration management, it is a link between two configuration items that identifies a dependency or connection between them. For example, applications may be linked to the servers they run on, and IT services have many links to all the configuration items that contribute to that IT service.

İki kişi veya şey arasındaki bağlantı veya etkileşim. İş ilişki yönetiminde BT hizmet sağlayıcı ile iş arasındaki etkileşimdir. Hizmet varlık ve konfigürasyon yönetiminde aralarındaki bağımlılığı veya bağlantıyı tanımlayan iki konfigürasyon birimi arasındaki bağ. Örneğin, uygulamalar üzerinde çalıştıkları sunuculara bağlanabilir, ve BT hizmetleri onlara katkı yapan tüm konfigürasyon birimleri ile birçok bağlantıya sahiptir.

Relationship processes

ilişki süreçleri The ISO/IEC 20000 process group that includes business relationship management and supplier management.

İş ilişki yönetimi ve tedarikçi yönetimini içeren ISO/IEC 20000 süreç grubu

release sürüm (ITIL Service Transition) One or more changes to an IT service that are built, tested and deployed together. A single release may include changes to hardware, software, documentation, processes and other components.

(ITIL Hizmet Geçiş) Birlikte inşa edilen, test edilen ve konuşlandırılan BT hizmetine yapılan bir veya daha fazla değişiklik. Bir sürüm, donanım, yazılım, dokümantasyon, süreçler ve diğer bileşenlere yapılan değişiklikleri içerebilir.

Release and deployment management

sürüm ve konuşlandırma yönetimi

(ITIL Service Transition) The process responsible for planning, scheduling and controlling the build, test and deployment of releases, and for delivering new functionality required by the business while protecting the integrity of existing services.

(ITIL Hizmet Geçiş) Sürümün inşa edilmesinin, testinin ve konuşlandırmasının planlama, çizelgeleme ve kontrolünden; ve mevcut hizmetlerin bütünlüğünü korurken iş tarafından gereksinim duyulan yeni işlevselliklerin sunulmasından sorumlu süreç.




105


Release identification sürüm kimliklendirme (ITIL Service Transition) A naming convention used to uniquely identify a release. The release identification typically includes a reference to the configuration item and a version number – for example, Microsoft Office 2010 SR2.

(ITIL Hizmet Geçiş) Bir Sürümü tek ve benzersiz olarak tanımlamak için kullanılan adlandırma kuralı. Sürüm kimliklendirme, versiyon numarası ve konfigürasyon birimine ait bir referans içerir – örneğin, Microsoft Office 2010 SR2

release management sürüm yönetimi See release and deployment management.

Bkz. Sürüm ve konuşlandırma yönetimi

release package sürüm paketi (ITIL Service Transition) A set of configuration items that will be built, tested and deployed together as a single release. Each release package will usually include one or more release units.

(ITIL Hizmet Geçiş) Tek bir sürüm olarak birlikte inşa edilen, test edilen ve konuşlandırılan konfigürasyon birimleri kümesi. Genellikle her bir sürüm paketi bir veya birden fazla sürüm birimi içerecektir.

Release record sürüm kaydı (ITIL Service Transition) A record that defines the content of a release. A release record has relationships with all configuration items that are affected by the release. Release records may be in the configuration management system or elsewhere in the service knowledge management system.

(ITIL Hizmet Geçiş) Bir sürümün içeriğini tanımlayan kayıt. Sürüm Kaydı, Sürüm tarafından etkilenen tüm konfigürasyon birimleri ile olan İlişkileri barındırır. Sürüm kayıtları konfigürasyon yönetim sistemi veya hizmet bilgi yönetim sistemi içinde herhangi bir yerde olabilir.




106


Release unit sürüm birimi (ITIL Service Transition) Components of an IT service that are normally released together. A release unit typically includes sufficient components to perform a useful function. For example, one release unit could be a desktop PC, including hardware, software, licences, documentation etc. A different release unit may be the complete payroll application, including IT operations procedures and user training.

(ITIL Hizmet Geçiş) BT hizmetinin normal olarak birlikte sürülmüş bileşenleri. Sürüm birimi, faydalı bir fonksiyonun gerçekleştirilmesi için yeterli bileşenleri içerir. Örneğin, bir sürüm birimi, donanım, yazılım, lisans ve dokümantasyon dahil bir masaüstü bilgisayar olabilir. Bir diğer farklı sürüm birimi, BT operasyonları prosedürleri ve kullanıcı eğitimi ile birlikte bir bordro uygulamasının tamamı olabilir.

Release window sürüm penceresi See change window.

Bkz. Değişiklik penceresi.

Reliability güvenilirlilik (ITIL Continual Service Improvement) (ITIL Service Design) A measure of how long an IT service or other configuration item can perform its agreed function without interruption. Usually measured as MTBF or MTBSI. The term can also be used to state how likely it is that a process, function etc. will deliver its required outputs. See also availability.

(ITIL Hizmet Tasarım) (ITIL Sürekli Hizmet İyileştirme) Bir BT hizmetinin veya diğer bir konfigürasyon biriminin üzerinde anlaşılan işlevini kesintisiz olarak ne kadar süre yerine getirebildiğinin ölçümü. Genel olarak MTBF veya MTSBI olarak ölçülür. Güvenirlilik terimi, bir sürecin, fonksiyonun vb. İstenen çıktıları muhtemelen ne kadar sağlayabileceğini ifade etmek için de kullanılır. Ayrıca bkz. Kullanılabilirlik.

Remediation düzelterek iyileştirme (ITIL Service Transition) Actions taken to recover after a failed change or release. Remediation may include back-out, invocation of service continuity plans, or other actions designed to enable the business process to continue.

(ITIL Hizmet Geçiş) Başarısız bir değişiklik veya sürüm sonrası alınan aksiyonlar. Düzelterek iyileştirme, iş sürecinin sürekli olmasını güvence altına almak için tasarlanan, geri çekme, hizmet süreklilik planlarını başlatma ve diğer aksiyonları içerebilir.




107


Repair onarma (ITIL Service Operation) The replacement or correction of a failed configuration item.

(ITIL Hizmet Operasyon) Arızalı bir konfigürasyon biriminin yenisi ile değiştirilmesi veya onarılması

request for change (RFC)

değişiklik için istem (RFC)

(ITIL Service Transition) A formal proposal for a change to be made. It includes details of the proposed change, and may be recorded on paper or electronically. The term is often misused to mean a change record, or the change itself.

(ITIL Hizmet Geçiş) Bir Değişikliğin yapılması için sunulan resmi öneri. Bir RFC, önerilen değişikliğin detaylarını içerir ve kağıt veya elektronik olarak kayıt edilebilir. RFC terimi, çoğu kez yanlışlıkla değişiklik kaydını ve değişikliğin kendisini ifade etmek için kullanılır.

Request fulfilment istemi yerine getirme (ITIL Service Operation) The process responsible for managing the lifecycle of all service requests.

(ITIL Hizmet Operasyon) Tüm hizmet istemlerinin yaşam döngüsünü yönetmekten sorumlu süreç.

Request model istem modeli (ITIL Service Operation) A repeatable way of dealing with a particular category of service request. A request model defines specific agreed steps that will be followed for a service request of this category. Request models may be very simple, with no requirement for authorization (e.g. password reset), or may be more complex with many steps that require authorization (e.g. provision of an existing IT service). See also request 108ulfillment.

(ITIL Hizmet Operasyon) Hizmet isteminin belirli bir kategorisi ile ilgilenmenin tekrar eden bir şekli. İstem modeli, bu kategorinin bir hizmet istemi için takip edilecek belirli anlaşılmış adımları tanımlar. İstem modelleri, onay gerektirmeyecek şekilde basit olabilir (ör. Şifre yenileme), veya onay gerektirecek bir çok adımı içerecek şekilde daha karmaşık olabilir (ör. Mevcut bir BT hizmetin sağlanması) Ayrıca bkz. istem yerine getirme

requirement gereksinim (ITIL Service Design) A formal statement of what is needed – for example, a service level requirement, a project requirement or the required deliverables for a process. See also statement of requirements.

(ITIL Hizmet Tasarım) Neye ihtiyaç olduğunun resmi ifadesi. Örneğin, hizmet seviye gereksinimi, proje gereksinimi veya bir süreç için istenen teslim edilecek çıktılar. Ayrıca bkz. gereksinim maddeleri.




108


resilience dayanıklılık (ITIL Service Design) The ability of an IT service or other configuration item to resist failure or to recover in a timely manner following a failure. For example, an armoured cable will resist failure when put under stress. See also fault tolerance.

(ITIL Hizmet Tasarım) Bir konfigürasyon biriminin veya BT hizmetinin arızaya karşı direnişi veya bir arıza sonrası zamanında kurtarma yapılabilmesi yeteneği. Örneğin, zırhlı bir kablo baskı altında olduğunda arızaya karşı direnir. Ayrıca bkz. hata toleransı.

resolution çözümleme (ITIL Service Operation) Action taken to repair the root cause of an incident or problem, or to implement a workaround. In ISO/IEC 20000, resolution processes is the process group that includes incident and problem management.

(ITIL Hizmet Operasyon) Bir Vakanın veya problemin kök nedenini onarmak veya bir geçici çözümü uyarlamak için alınan aksiyon. ISO/IEC 20000’de çözümleme süreçleri, vaka ve problem yönetimini içeren süreç grubudur.

resolution processes çözümleme süreçleri The ISO/IEC 20000 process group that includes incident and problem management.

Vaka yönetimi ve problem yönetimini içeren ISO/IEC 2000 süreç grubu

resource kaynak (ITIL Service Strategy) A generic term that includes IT infrastructure, people, money or anything else that might help to deliver an IT service. Resources are considered to be assets of an organization. See also capability; service asset.

(ITIL Hizmet Strateji) BT hizmetini sunmaya yardımcı olmak için BT altyapısını, insanı, parayı veya herhangi birşeyi içeren genel terim. Kaynaklar, bir organizasyonun varlıkları olarak değerlendirilir. Ayrıca bkz. kabiliyet, hizmet varlık.

response time yanıt süresi A measure of the time taken to complete an operation or transaction. Used in capacity management as a measure of IT infrastructure performance, and in incident management as a measure of the time taken to answer the phone, or to start diagnosis.

Bir operasyonu veya işlemi tamamlamak için harcanan zaman. Kapasite yönetiminde, BT altyapısının performansını ölçmede; vaka yönetiminde telefona yanıt verme veya tanı başlatma için harcanan zamanı ölçmede kullanılır.




109


responsiveness çabuk yanıt verebilme A measurement of the time taken to respond to something. This could be response time of a transaction, or the speed with which an IT service provider responds to an incident or request for change etc.

Bir şeye yanıt vermek için harcanan zamanın ölçümü. Bu, bir işlemin yanıt süresi veya BT hizmet sağlayıcının bir vakaya veya değişiklik için isteme vb. yanıt hızı olabilir.

restoration of service hizmetin geri yüklenmesi

See restore. Bkz. geri yükleme.

restore geri yükleme (ITIL Service Operation) Taking action to return an IT service to the users after repair and recovery from an incident. This is the primary objective of incident management.

(ITIL Hizmet Operasyon) Bir vaka sonrası onarımı ve kurtarmayı takip eden aşamada BT hizmetinin kullanıcıların kullanımına kazandırılması için aksiyon alma. Bu vaka yönetiminin öncelikli amacıdır.

retire emekliye sevk etme (ITIL Service Transition) Permanent removal of an IT service, or other configuration item, from the live environment. Being retired is a stage in the lifecycle of many configuration items.

(ITIL Hizmet Geçiş) BT hizmetini veya diğer konfigürasyon birimini canlı ortamdan kalıcı olarak kaldırma. Emekliye sevk etme, birçok konfigürasyon biriminin yaşam döngüsünde bir aşamadır.

return on assets (ROA)

varlıkların geri dönüşü (ROA)

(ITIL Service Strategy) A measurement of the profitability of a business unit or organization. Return on assets is calculated by dividing the annual net income by the total value of assets. See also return on investment.

(ITIL Hizmet Strateji) Bir iş birimi veya organizasyonun karlılık ölçümü. Varlıkların geri dönüşü, yıllık net gelirin varlıkların toplam değerine bölünmesi ile hesaplanır. Ayrıca bkz. yatırımın geri dönüşü




110


return on investment (ROI)

yatırımın geri dönüşü (ROI)

(ITIL Continual Service Improvement) (ITIL Service Strategy) A measurement of the expected benefit of an investment. In the simplest sense, it is the net profit of an investment divided by the net worth of the assets invested. See also net present value; value on investment.

(ITIL Sürekli Hizmet İyileştirme) (ITIL Hizmet Strateji) Bir yatırımdan arzu edilen faydanın ölçümü. En basit anlamda bir yatırımın net karının yatırım yapılan varlıkların net değerine bölünmesidir. Ayrıca bkz. Net bugünkü değer, yatırım değeri.

return to normal normal duruma geri dönüş

(ITIL Service Design) The phase of an IT service continuity plan during which full normal operations are resumed. For example, if an alternative data centre has been in use, then this phase will bring the primary data centre back into operation, and restore the ability to invoke IT service continuity plans again.

(ITIL Hizmet Tasarım) BT hizmet süreklilik planının tüm normal operasyonların yeniden başlatıldığı fazı. Örneğin, şayet bir yardımcı veri merkezi kullanımda ise bu faz birincil veri merkezini tekrar devreye sokacak ve BT hizmet süreklilik planlarını başlatma şartlarını eski durumuna getirecektir.

review gözden geçirme An evaluation of a change, problem, process, project etc. Reviews are typically carried out at predefined points in the lifecycle, and especially after closure. The purpose of a review is to ensure that all deliverables have been provided, and to identify opportunities for improvement. See also change evaluation; post-implementation review.

Bir değişikliğin, problemin, sürecin, projenin vb. değerlendirmesi. Gözden geçirmeler, yaşam döngüsünün önceden tanımlı bir noktasında özellikle kapanış sonrası gerçekleştirilir. Gözden geçirmenin amacı, tüm teslim edilecek çıktıların sağlandığını garanti etmek ve iyileştirme için fırsatları tanımlamaktır. Ayrıca bkz. değişiklik değerlendirme, uygulama sonrası gözden geçirme.

rights haklar (ITIL Service Operation) Entitlements, or permissions, granted to a user or role – for example, the right to modify particular data, or to authorize a change.

(ITIL Hizmet Operasyon) Bir kullanıcıya veya role verilmiş yetkiler ve izinler. Örneğin, belirli bir veriyi değiştirme hakkı veya değişikliği onaylama hakkı.




111


risk risk A possible event that could cause harm or loss, or affect the ability to achieve objectives. A risk is measured by the probability of a threat, the vulnerability of the asset to that threat, and the impact it would have if it occurred. Risk can also be defined as uncertainty of outcome, and can be used in the context of measuring the probability of positive outcomes as well as negative outcomes.

Hasar veya zarara neden olabilecek veya amaçları başarma kabiliyetini etkileyebilecek olası bir olay. Bir risk, bir tehdidin olasılığı, bu tehdide karşı varlığın zafiyeti ve oluşur ise sahip olacağı etki ile ölçülür. Riski, nihai çıktının belirsizliği olarak tanımlanabilir; ve negatif çıktıların yanında pozitif çıktıların ölçülmesi kapsamında kullanılabilir.

risk assessment risk değerlendirme The initial steps of risk management: analysing the value of assets to the business, identifying threats to those assets, and evaluating how vulnerable each asset is to those threats. Risk assessment can be quantitative (based on numerical data) or qualitative.

Risk yönetiminin başlangıç adımları: varlıkların işe olan değerini analiz etme, bu varlıklara olan tehditleri tanımlama ve bu tehditlere her varlığın ne kadar zafiyeti olduğunu değerlendirme. Risk değerlendirme niceliksel (sayısal verilere dayalı) veya niteliksel olabilir.

risk management risk yönetimi The process responsible for identifying, assessing and controlling risks. Risk management is also sometimes used to refer to the second part of the overall process after risks have been identified and assessed, as in ‘risk assessment and management’. This process is not described in detail within the core ITIL publications. See also risk assessment.

Risklerin belirlenmesi, değerlendirilmesi ve kontrol edilmesinden sorumlu süreç. Risk yönetimi bazen, tüm sürecin, risklerin belirlenmesi ve değerlendirilmesinden sonraki ikinci kısmı için de kullanılır “risk değerlendirmesi ve yönetimi” gibi. Bu süreç ITIL yayınları içerisinde detaylı bir şekilde tanımlanmamıştır. Ayrıca bkz. risk değerlendirme.




112


role rol A set of responsibilities, activities and authorities assigned to a person or team. A role is defined in a process or function. One person or team may have multiple roles – for example, the roles of configuration manager and change manager may be carried out by a single person. Role is also used to describe the purpose of something or what it is used for.

Bir kişiye veya takıma atanmış sorumluluklar, aktiviteler ve yetkiler kümesi. Rol, bir süreçte veya fonksiyonda tanımlanır. Bir kişi veya takımın birçok rolü olabilir. Örneğin, konfigürasyon yöneticisi ve değişiklik yöneticisi rolleri tek bir kişi tarafından yürütülebilir. Rol, bir amacı tanımlamak veya bir şeyin ne için kullanıldığı tanımlamak içinde kullanılır.

root cause kök neden (ITIL Service Operation) The underlying or original cause of an incident or problem.

(ITIL Hizmet Operasyon) Bir vakanın veya problemin altında yatan veya asıl neden.

root cause analysis (RCA)

kök neden analizi (RCA)

(ITIL Service Operation) An activity that identifies the root cause of an incident or problem. Root cause analysis typically concentrates on IT infrastructure failures. See also service failure analysis.

(ITIL Hizmet Operasyon) Bir vakanın veya problemin kök nedenini tanımlayan aktivite. Kök neden analizi genelde BT altyapı arızaları üzerine yoğunlaşır. Ayrıca bkz. hizmet arıza analizi.

running costs işletme maliyetleri See operational costs.

Bkz. operasyonel maliyetler

Sarbanes-Oxley (SOX)

Sarbanes-Oxley (SOX)

US law that regulates financial practice and corporate governance.

Finansal pratikleri ve kurumsal yönetişimi düzenleyen ADB kanunu.

scalability ölçeklenebilirlik The ability of an IT service, process, configuration item etc. to perform its agreed function when the workload or scope changes.

İş yükü veya kapsam değiştiğinde BT hizmetinin, sürecin, konfigürasyon biriminin vb. anlaşılmış fonksiyonlarını yerine getirebilme yeteneğidir.




113


scope kapsam The boundary or extent to which a process, procedure, certification, contract etc. applies. For example, the scope of change management may include all live IT services and related configuration items; the scope of an ISO/IEC 20000 certificate may include all IT services delivered out of a named data centre.

Bir sürece, prosedüre, sertifikasyona, kontrata vb. uygulanan sınır veya genişletme. Örneğin, değişiklik yönetimi kapsamı, kullanılan tüm BT hizmetlerini ve ilişkili konfigürasyon birimlerini içerir; ISO/IEC 20000 sertifikası belli bir veri merkezi tarafından sunulan tüm BT hizmetlerini içerebilir.

second-line support ikinci-seviye destek (ITIL Service Operation) The second level in a hierarchy of support groups involved in the resolution of incidents and investigation of problems. Each level contains more specialist skills, or has more time or other resources.

(ITIL Hizmet Operasyon) Vakaların çözümlenmesine ve problemlerin incelenmesine katılan destek grupları hiyerarşisinde ikinci seviye. Her bir seviye daha fazla uzmanlık becerisi veya daha fazla zaman veya diğer kaynakları bulundurur.

security güvenlik See information security management.

Ayrıca bkz. bilgi güvenliği yönetimi

security management güvenlik yönetimi See information security management.

Ayrıca bkz. bilgi güvenliği yönetimi

security management information system (SMIS)

güvenlik yönetimi bilgi sistemleri (SMIS)

(ITIL Service Design) A set of tools, data and information that is used to support information security management. The security management information system is part of the information security management system. See also service knowledge management system.

(ITIL Hizmet Tasarım) Bilgi güvenliği yönetimini destekleme amacı ile kullanılan her türlü veri ve bilginin yönetimi için kullanılana araç. Güvenlik yönetimi bilgi sistemleri aynı zamanda güvenlik yönetiminin bir parçasıdır. Ayrıca bkz. hizmet bilgi yönetim sistemi.




114


security policy güvenlik politikası See information security policy.

Bkz. bilgi güvenlik politikası

separation of concerns (SoC)

ilgilerin ayrılığı (SoC) An approach to designing a solution or IT service that divides the problem into pieces that can be solved independently. This approach separates what is to be done from how it is to be done.

Çözümün veya BT hizmetinin tasarlanmasında, sorunu bağımsız olarak çözülebilecek parçalara ayırma yaklaşımı. Bu yaklaşım, “nasıl” yapıldığını “ne” ile yapıldığından ayırır.

server sunucu (ITIL Service Operation) A computer that is connected to a network and provides software functions that are used by other computers.

(ITIL Hizmet Operasyon) Bir ağa bağlı olarak, yazılım fonksiyonelliğinin diğer bilgisayarlar tarafından kullanımına olanak sağlayan bilgisayar.

service hizmet A means of delivering value to customers by facilitating outcomes customers want to achieve without the ownership of specific costs and risks. The term ‘service’ is sometimes used as a synonym for core service, IT service or service package. See also utility; warranty.

Müşterilere, ulaşmak istedikleri nihai çıktıları, belirli maliyet ve riskleri üstlenmeksizin sağlayan bir değer yaratma aracıdır. Hizmet, bazen ana hizmet, BT hizmeti veya hizmet paketi ile eş anlamlı olarak kullanabilir. Ayrıca bkz. fayda, garanti

service acceptance criteria (SAC)

hizmet kabul kriteri (SAC)

(ITIL Service Transition) A set of criteria used to ensure that an IT service meets its functionality and quality requirements and that the IT service provider is ready to operate the new IT service when it has been deployed. See also acceptance.

(ITIL Hizmet Geçiş) BT hizmetinin işlevselliğinin ve kalite gereksinimlerinin karşılaması ve; BT hizmet sağlayıcının konuşlandırıldığında yeni bir BT hizmetini işletmek için hazır olmasını garanti etmek için kullanılan kriterler kümesi. Ayrıca bkz. kabul.




115


service analytics hizmet analitikleri (ITIL Service Strategy) A technique used in the assessment of the business impact of incidents. Service analytics models the dependencies between configuration items, and the dependencies of IT services on configuration items.

(ITIL Hizmet Strateji) Vakaların iş etkilerini değerlendirmede kullanılan teknik. Hizmet analitikleri, konfigürasyon birimleri arasındaki bağımlılıkları ve BT hizmetlerinin konfigürasyon birimlerine olan bağımlılıklarını modeller.

service asset hizmet varlığı Any resource or capability of a service provider. See also asset.

Bir hizmet sağlayıcının herhangi bir kabiliyeti veya kaynağı. Ayrıca bkz. varlık.

service asset and configuration management (SACM)

hizmet varlık ve konfigürasyon yönetimi (SACM)

(ITIL Service Transition) The process responsible for ensuring that the assets required to deliver services are properly controlled, and that accurate and reliable information about those assets is available when and where it is needed. This information includes details of how the assets have been configured and the relationships between assets. See also configuration management system.

(ITIL Hizmet Geçiş) Hizmetin sunulması için gerekli olan varlıkların düzgün kontrol edildiğini ve bu varlıklara ait bilgilerin kesin ve güvenilir bilgilerin gerektiği yerde ve zamanda kullanılabilirliğini güvence altına almaktan sorumlu süreç. Bu bilgi, varlıkların nasıl yapılandırıldığının ve varlıkların arasındaki ilişkilerinin detaylarını içerir. Ayrıca bkz. konfigürasyon yönetim sistemi.

service capacity management (SCM)

hizmet kapasite yönetimi (SCM)

(ITIL Continual Service Improvement) (ITIL Service Design) The sub-process of capacity management responsible for understanding the performance and capacity of IT services. Information on the resources used by each IT service and the pattern of usage over time are collected, recorded and analysed for use in the capacity plan. See also business capacity management; component capacity management.

(ITIL Hizmet Tasarım) (ITIL Sürekli Hizmet İyileştirme) BT hizmetlerinin performansını ve kapasitesini anlamaktan sorumlu alt süreç. Her bir BT hizmeti tarafından kullanılan kaynaklar ve zaman içerisinde oluşan kullanım örüntüsü toplanır, kayıt edilir ve kapasite planında kullanmak üzere analiz edilir. Ayrıca bkz. iş kapasite yönetimi, bileşen kapasite yönetimi.




116


service catalogue hizmet kataloğu (ITIL Service Design) (ITIL Service Strategy) A database or structured document with information about all live IT services, including those available for deployment. The service catalogue is part of the service portfolio and contains information about two types of IT service: customer-facing services that are visible to the business; and supporting services required by the service provider to deliver customer-facing services. See also customer agreement portfolio; service catalogue management.

(ITIL Hizmet Tasarım) (ITIL Hizmet Strateji) Konuşlandırmaya uygun olanlar dahil, bütün canlı BT hizmetlerinin bilgilerini barındıran bir veritabanı veya yapısal dokümandır. Hizmet kataloğu, hizmet portföyünün bir parçasıdır ve iki tip BT hizmeti hakkında bilgiyi barındırır: iş tarafından görülebilir müşteriye-dönük hizmetler; ve hizmet sağlayıcının müşteriye-dönük hizmetleri sunabilmesi için gerekli olan destekleyici hizmetler. Ayrıca bkz. müşteri anlaşma portföyü; hizmet katalog yönetimi.

service catalogue management

hizmet katalog yönetimi

(ITIL Service Design) The process responsible for providing and maintaining the service catalogue and for ensuring that it is available to those who are authorized to access it.

(ITIL Hizmet Tasarım) Hizmet Kataloğunun, sağlanmasından ve sürdürülmesinden ve yetkilendirilmiş kişilerin erişiminin güvence altına alınmasından sorumlu süreçtir.

service change hizmet değişiklik See change.

Bkz. değişiklik




117


service charter hizmet beratı (ITIL Service Design) (ITIL Service Strategy) A document that contains details of a new or changed service. New service introductions and significant service changes are documented in a charter and authorized by service portfolio management. Service charters are passed to the service design lifecycle stage where a new or modified service design package will be created. The term charter is also used to describe the act of authorizing the work required by each stage of the service lifecycle with respect to the new or changed service. See also change proposal; service portfolio; service catalogue.

(ITIL Hizmet Tasarım) (ITIL Hizmet Strateji) Yeni veya değişen bir hizmetin detayların barından bir dokümandır. Yeni bir hizmetin takdimi ve belirgin hizmet değişiklikleri bir berat içinde dokümante edilir ve hizmet portföy yönetimi tarafından yetkilendirilir. Hizmet beratları, yeni veya değişmiş hizmet tasarım paketlerinin oluşturulacağı hizmet tasarım yaşam döngüsü aşamasına geçirilir. Berat terimi, yeni ve değişen bir hizmetin, hizmet yaşam döngüsündeki her bir aşamada gerekli olan yetkilendirme aktivitesini tanımlamak için de kullanılır. Ayrıca bkz. değişiklik teklifi, hizmet portföyü, hizmet kataloğu.

service continuity management

hizmet süreklilik yönetimi

See IT service continuity management. Bkz. BT hizmet süreklilik yönetimi.

service contract hizmet kontratı (ITIL Service Strategy) A contract to deliver one or more IT services. The term is also used to mean any agreement to deliver IT services, whether this is a legal contract or a service level agreement. See also customer agreement portfolio.

(ITIL Hizmet Strateji) Bir veya daha fazla BT hizmetini sunmak için hazırlanan kontrat. Hizmet kontratı, ister yasal bir kontrat olsun, ister bir hizmet seviye anlaşması olsun BT hizmetlerini sunmak için kullanılan her türlü kontratı ifade etmek için de kullanılır. Ayrıca bkz. müşteri anlaşma portföyü

service culture hizmet kültürü A customer-oriented culture. The major objectives of a service culture are customer satisfaction and helping customers to achieve their business objectives.

Müşteri odaklı olmayı esas alan kültür. Hizmet Kültürünün en büyük amacı, müşteri memnuniyetini sağlamak ve iş amaçlarını başarmaları için müşterilere yardımcı olmaktır.




118


service design hizmet tasarım (ITIL Service Design) A stage in the lifecycle of a service. Service design includes the design of the services, governing practices, processes and policies required to realize the service provider’s strategy and to facilitate the introduction of services into supported environments. Service design includes the following processes: design coordination, service catalogue management, service level management, availability management, capacity management, IT service continuity management, information security management, and supplier management. Although these processes are associated with service design, most processes have activities that take place across multiple stages of the service lifecycle. See also design.

(ITIL Hizmet Tasarım) Hizmet yaşam döngüsünde bir aşamadır. Hizmet tasarımı, hizmet sağlayıcının stratejisini gerçekleştirme ve hizmetlerin desteklenen ortamlara takdim edilmesine olanak sağlamak için gerekli olan hizmetlerin tasarımını, yönetişim pratiklerini, süreçleri ve politikaları barındırır. Hizmet tasarım koordinasyonu, hizmet katalog yönetimi, hizmet seviye yönetimi, kullanılabilirlik yönetimi, kapasite yönetimi, BT hizmet süreklilik yönetimi, bilgi güvenliği yönetimi, tedarikçi yönetimi süreçlerini içerir. Bu süreçler hizmet tasarımı ile ilişkili olmasına rağmen, çoğu sürecin hizmet yaşam döngüsünün çeşitli aşamaları boyunca gerçekleşen aktiviteleri vardır. Ayrıca bkz. tasarım.

service design package (SDP)

hizmet tasarım paketi (SDP)

(ITIL Service Design) Document(s) defining all aspects of an IT service and its requirements through each stage of its lifecycle. A service design package is produced for each new IT service, major change or IT service retirement.

(ITIL Hizmet Tasarım) Yaşam döngüsünün her bir aşaması boyunca BT hizmetinin ve gereksinimlerinin tüm yönlerini tanımlayan doküman(lar). Hizmet tasarım paketi, her yeni BT hizmeti için, majör değişiklik veya BT hizmetini tedavülden kaldırma için üretilir.

service desk hizmet masası (ITIL Service Operation) The single point of contact between the service provider and the users. A typical service desk manages incidents and service requests, and also handles communication with the users.

(ITIL Hizmet Operasyon) Hizmet sağlayıcı ile kullanıcılar arasındaki tek temas noktası. Hizmet masası, vakaları ve hizmet istemlerini yönetir ve kullanıcılar ile iletişimi sağlar.




119


service failure analysis (SFA)

hizmet arıza analizi (SFA)

(ITIL Service Design) A technique that identifies underlying causes of one or more IT service interruptions. Service failure analysis identifies opportunities to improve the IT service provider’s processes and tools, and not just the IT infrastructure. It is a time-constrained, project-like activity, rather than an ongoing process of analysis.

(ITIL Hizmet Tasarım) Bir veya daha fazla BT hizmeti kesintisinin altında yatan nedenin tanımlanması için kullanılan teknik. Hizmet arıza analizi (SFA), sadece BT altyapısı için değil BT hizmet sağlayıcının süreçleri ve araçları için de iyileştirme fırsatlarını tanımlar. Hizmet arıza analizi (SFA), süregiden bir analiz sürecinden çok zaman kısıtlı proje benzeri aktivitedir.

service hours hizmet saatleri (ITIL Service Design) An agreed time period when a particular IT service should be available. For example, ‘Monday–Friday 08:00 to 17:00 except public holidays’. Service hours should be defined in a service level agreement.

(ITIL Hizmet Tasarım) (ITIL Sürekli Hizmet İyileştirme) Belirli bir BT hizmetinin kullanılabilir olması için anlaşılmış zaman dilimi. Örneğin, “Pazartesi-Cuma 08:00 – 17:00, tatil günleri hariç”. Hizmet saatleri, hizmet seviye anlaşmasında tanımlanabilir.

service improvement plan (SIP)

hizmet iyileştirme planı (SIP)

(ITIL Continual Service Improvement) A formal plan to implement improvements to a process or IT service.

(ITIL Sürekli Hizmet İyileştirme) Bir süreci veya BT hizmeti ile ilgili iyileştirmeleri uyarlamak için hazırlanan resmi plan.




120


service knowledge management system (SKMS)

hizmet bilgi yönetim sistemi (SKMS)

(ITIL Service Transition) A set of tools and databases that is used to manage knowledge, information and data. The service knowledge management system includes the configuration management system, as well as other databases and information systems. The service knowledge management system includes tools for collecting, storing, managing, updating, analysing and presenting all the knowledge, information and data that an IT service provider will need to manage the full lifecycle of IT services. See also knowledge management.

(ITIL Hizmet Geçiş) Bilgi ve enformasyonu yönetmek için kullanılan araç ve veritabanı takımı. Hizmet bilgi yönetim sistemi (SKMS), diğer araçlara ve veritabanlarına ek konfigürasyon yönetim sistemini de içerir. Hizmet bilgi yönetim sistemi (SKMS), bir BT hizmet sağlayıcının BT hizmetlerinin tüm yaşam döngüsünü yönetmek için ihtiyaç duyulan tüm bilgileri saklar, yönetir, günceller ve sunar. Ayrıca bkz. bilgi yönetimi.

service level hizmet seviyesi Measured and reported achievement against one or more service level targets. The term is sometimes used informally to mean service level target.

Bir veya daha fazla hizmet seviye hedeflerine karşı ölçülen ve raporlanan başarı. Hizmet seviyesi terimi, bazen konuşma dilinde hizmet seviye hedefini ifade etmek için de kullanılır.

service level agreement (SLA)

hizmet seviye anlaşması (SLA)

(ITIL Continual Service Improvement) (ITIL Service Design) An agreement between an IT service provider and a customer. A service level agreement describes the IT service, documents service level targets, and specifies the responsibilities of the IT service provider and the customer. A single agreement may cover multiple IT services or multiple customers. See also operational level agreement.

(ITIL Hizmet Tasarım) (ITIL Sürekli Hizmet İyileştirme) Bir BT hizmet sağlayıcı ile müşteri arasındaki anlaşma. Hizmet seviye anlaşması (SLA), BT hizmetini tanımlar, hizmet seviye hedeflerini belgeler ve BT hizmet sağlayıcının ve müşterinin sorumluluklarını tanımlar. Tek bir hizmet seviye anlaşması (SLA) birçok BT hizmetini veya birçok müşteriyi kapsayabilir. Ayrıca bkz. operasyonel hizmet anlaşması.




121


service level management (SLM)

hizmet seviye yönetimi (SLM)

(ITIL Service Design) The process responsible for negotiating achievable service level agreements and ensuring that these are met. It is responsible for ensuring that all IT service management processes, operational level agreements and underpinning contracts are appropriate for the agreed service level targets. Service level management monitors and reports on service levels, holds regular service reviews with customers, and identifies required improvements.

(ITIL Hizmet Tasarım) Hizmet seviye anlaşmalarını müzakere etmekten ve karşılanmalarını garanti etmekten sorumlu süreç. SLM, tüm BT hizmet yönetim süreçlerinin, operasyonel hizmet anlaşmalarının ve destekleyici kontratların üzerinde anlaşılan hizmet seviye hedeflerine uygunluğunu garanti etmekten de sorumludur. SLM, hizmet seviyelerini izler ve raporlar ve düzenli olarak müşteri ile gözden geçirilmesi, gerekli iyileştirmelerin tanımlanması aktivitelerini yürütür.

service level package (SLP)

hizmet seviye paketi (SLP)

See service option. Bkz. hizmet opsiyonu

service level requirement (SLR)

hizmet seviye gereksinimi (SLR)

(ITIL Continual Service Improvement) (ITIL Service Design) A customer requirement for an aspect of an IT service. Service level requirements are based on business objectives and used to negotiate agreed service level targets.

(ITIL Hizmet Tasarım) (ITIL Sürekli Hizmet İyileştirme) Bir BT hizmet açısından bir müşteri gereksinimi. Hizmet seviye gereksinimi (SLR), iş amaçlarına dayanır ve anlaşılan hizmet seviye hedefleri üzerinde müzakere sağlamak için kullanılır.

service level target hizmet seviye hedefi (ITIL Continual Service Improvement) (ITIL Service Design) A commitment that is documented in a service level agreement. Service level targets are based on service level requirements, and are needed to ensure that the IT service is able to meet business objectives. They should be SMART, and are usually based on key performance indicators.

(ITIL Hizmet Tasarım) (ITIL Sürekli Hizmet İyileştirme) Hizmet seviye anlaşması ile belgelenen sorumluluk. Hizmet seviye hedefleri, hizmet seviye gereksinimlerini esas alırlar. Hizmet seviye hedeflerine BT hizmetinin amaç için uygun olarak tasarlandığının güvencesini sağlamak için ihtiyaç duyulur. Hizmet seviye hedefleri SMART olmalıdır. Hizmet seviye hedefleri, genel olarak anahtar performans göstergelerine (KPI) dayanır.




122


service lifecycle hizmet yaşam döngüsü

An approach to IT service management that emphasizes the importance of coordination and control across the various functions, processes and systems necessary to manage the full lifecycle of IT services. The service lifecycle approach considers the strategy, design, transition, operation and continual improvement of IT services. Also known as service management lifecycle.

BT hizmetlerinin tüm yaşam döngüsünü yönetmek için gerekli olan, birçok fonksiyon, süreç ve sistemin koordinasyon ve kontrolünün önemini vurgulayan BT hizmet yönetimi yaklaşımı. BT hizmet yönetimi yaklaşımı BT hizmetlerinin strateji, tasarım, geçiş, operasyon ve sürekli iyileştirmelerini dikkate alır. Aynı zamanda hizmet yönetimi yaşam döngüsü olarak da bilinir.

service maintenance objective (SMO)

hizmet bakım amacı (SMO)

(ITIL Service Operation) The expected time that a configuration item will be unavailable due to planned maintenance activity.

(ITIL Hizmet Operasyon) Planlanmış bakım aktivitesi sebebiyle konfigürasyon biriminin müsait olmaması beklenen zaman.

service management hizmet yönetimi A set of specialized organizational capabilities for providing value to customers in the form of services.

Hizmet yönetimi, müşterilere hizmetler biçiminde değer sunmak için uzmanlaşmış organizasyonel kabiliyetler bütünüdür.

service management lifecycle

hizmet yönetimi yaşam döngüsü

See service lifecycle. Bkz. hizmet yaşam döngüsü

service manager hizmet yöneticisi A generic term for any manager within the service provider. Most commonly used to refer to a business relationship manager, a process manager or a senior manager with responsibility for IT services overall.

Hizmet sağlayıcı bünyesindeki herhangi bir yönetici için kullanılan genel terim. Çoğunlukla iş ilişki yöneticisini, süreç yöneticisini, müşteri yöneticisini veya tüm BT hizmetlerinden sorumlu üst düzey yöneticiyi işaret etmek için kullanılır.




123


service model hizmet modeli (ITIL Service Strategy) A model that shows how service assets interact with customer assets to create value. Service models describe the structure of a service (how the configuration items fit together) and the dynamics of the service (activities, flow of resources and interactions). A service model can be used as a template or blueprint for multiple services.

(ITIL Hizmet Strateji) Hizmet varlıklarının değer yaratması için müşteri varlıkları ile etkileşimini gösterir model. Hizmet modelleri bir hizmet yapısını (yapılandırma öğelerinin nasıl bir araya geldiğini) ve hizmet dinamiklerini (aktivite, kaynakların akışı ve etkileşim) açıklar. Bir hizmet modeli birden fazla hizmet için bir şablon veya şema olarak kullanılabilir.

service operation hizmet operasyon (ITIL Service Operation) A stage in the lifecycle of a service. Service operation coordinates and carries out the activities and processes required to deliver and manage services at agreed levels to business users and customers. Service operation also manages the technology that is used to deliver and support services. Service operation includes the following processes: event management, incident management, request fulfilment, problem management, and access management. Service operation also includes the following functions: service desk, technical management, IT operations management, and application management. Although these processes and functions are associated with service operation, most processes and functions have activities that take place across multiple stages of the service lifecycle. See also operation.

(ITIL Hizmet Operasyon) BT hizmetinin yaşam döngüsünde bir aşama. Hizmet operasyon hizmetlerin, iş kullanıcılarına ve müşterilere anlaşılan seviyelerde sunulmasını ve yönetilmesini sağlayan aktivite ve süreçleri koordine eder ve yürütür. Hizmet operasyon aynı zamanda hizmetlerin sunulmasında ve desteklenmesinde kullanılan teknolojileri de yönetir. Hizmet operasyon aşağıdaki süreçleri içerir: olay yönetimi, vaka yönetimi istem yerine getirme, problem yönetimi, erişim yönetimi. hizmet operasyon ayrıca aşağıdaki fonksiyonları içerir: hizmet masası, teknik yönetim, BT operasyonları yönetimi, uygulama yönetimi. Bu süreçler ve fonksiyonlar hizmet operasyon ile ilişkili olmasına rağmen, çoğunun hizmet yaşam döngüsünün birçok aşamasında gerçekleşen aktiviteleri vardır. Ayrıca bkz. operasyon.




124


service option hizmet seçenekleri (ITIL Service Design) (ITIL Service Strategy) A choice of utility and warranty offered to customers by a core service or service package. Service options are sometimes referred to as service level packages.

(ITIL Hizmet Tasarım) (ITIL Hizmet Strateji) Ana hizmet veya hizmet paketi ile müşteriye sunulan garanti ve fayda seçenekleri. Hizmet seçenekleri bazen hizmet seviye paketleri (SLP) olarak da adlandırılır.

service owner hizmet sahibi (ITIL Service Strategy) A role responsible for managing one or more services throughout their entire lifecycle. Service owners are instrumental in the development of service strategy and are responsible for the content of the service portfolio. See also business relationship management.

(ITIL Hizmet Strateji) Bir ya da birden çok sayıda hizmetin, tüm yaşam döngüsü boyunca yönetiminden sorumlu rol. Hizmet sahipleri, hizmet stratejisinin yaratılmasında etkilidirler ve hizmet portföyünün içeriğinden sorumludurlar. Ayrıca bkz. iş ilişki yönetim

service package hizmet paketi (ITIL Service Strategy) Two or more services that have been combined to offer a solution to a specific type of customer need or to underpin specific business outcomes. A service package can consist of a combination of core services, enabling services and enhancing services. A service package provides a specific level of utility and warranty. Customers may be offered a choice of utility and warranty through one or more service options. See also IT service.

(ITIL Hizmet Strateji) Belirli bir müşteri ihtiyacını karşılamayacak çözüm üretmek ya da özel bir iş çıktısını desteklemek amacıyla, iki veya daha fazla hizmetin birleştirilmesi. Hizmet paketi, ana hizmet, gerçekleyen hizmet ve zenginleştirici hizmetlerin birleşmesinden oluşabilir. Hizmet paketi özel seviyede bir fayda ve garanti sağlar. Müşterilere hizmet seçenekleri aracılığıyla değişik fayda ve garanti seviyesi seçenekleri sunulabilir. Bkz. BT hizmeti




125


service pipeline hizmet oluşturma hattı (ITIL Service Strategy) A database or structured document listing all IT services that are under consideration or development, but are not yet available to customers. The service pipeline provides a business view of possible future IT services and is part of the service portfolio that is not normally published to customers.

(ITIL Hizmet Strateji) Düşünülmekte veya geliştirme aşamasında olan ama henüz müşteriler için kullanılabilir olmayan tüm BT hizmetlerini listeleyen veritabanı veya yapılandırılmış doküman. Hizmet portföyünün normal olarak müşterilere yayımlanmayan kısmını oluşturan hizmet oluşturma hattı gelecekteki olası BT hizmetlerinin iş görünümünü sağlar.

service portfolio hizmet portföyü (ITIL Service Strategy) The complete set of services that is managed by a service provider. The service portfolio is used to manage the entire lifecycle of all services, and includes three categories: service pipeline (proposed or in development), service catalogue (live or available for deployment), and retired services. See also customer agreement portfolio; service portfolio management.

(ITIL Hizmet Strateji) Hizmet sağlayıcı tarafından yönetilen hizmetlerin bütünü. Hizmet portföyü tüm hizmetlerin yaşam döngüsünün tamamını yönetmek için kullanılır. Üç kategoriyi içerir: hizmet oluşturma hattı (teklif edilen veya geliştirme durumunda); hizmet kataloğu (canlı veya konuşlandırma için uygun) ve emekliye sevk edilen hizmetler. Ayrıca bkz. hizmet portföy yönetimi, kontrat portföyü.

service portfolio management (SPM)

hizmet portföy yönetimi (SPM)

(ITIL Service Strategy) The process responsible for managing the service portfolio. Service portfolio management ensures that the service provider has the right mix of services to meet required business outcomes at an appropriate level of investment. Service portfolio management considers services in terms of the business value that they provide.

(ITIL Hizmet Strateji) Hizmet portföyünü yönetmekten sorumlu süreç. Hizmet portföy yönetimi, hizmet sağlayıcının gerekli iş ihtiyaçlarını karşılamak için uygun seviyede yatırımla doğru hizmet karışımına sahip olmasını güvence altına alır. Hizmet portföy yönetimi hizmetleri yarattıkları iş değeri çerçevesinde değerlendirir.




126


service potential hizmet potansiyeli (ITIL Service Strategy) The total possible value of the overall capabilities and resources of the IT service provider.

(ITIL Hizmet Strateji) BT hizmet sağlayıcının tüm kabiliyetlerinin ve kaynaklarının olası toplam değeri.

service provider hizmet sağlayıcı (ITIL Service Strategy) An organization supplying services to one or more internal customers or external customers. Service provider is often used as an abbreviation for IT service provider. See also Type I service provider; Type II service provider; Type III service provider.

(ITIL Hizmet Strateji) Bir veya daha fazla iç müşteriye veya dış müşteriye hizmet(ler) sağlayan organizasyon. Hizmet sağlayıcı, çoğunlukla BT hizmet sağlayıcının kısaltması olarak kullanılır. Ayrıca bkz. Tip I hizmet sağlayıcı, Tip II hizmet sağlayıcı, Tip III hizmet sağlayıcı.

service provider interface (SPI)

hizmet sağlayıcı arayüzü (SPI)

(ITIL Service Strategy) An interface between the IT service provider and a user, customer, business process or supplier. Analysis of service provider interfaces helps to coordinate end-to-end management of IT services.

(ITIL Hizmet Strateji) BT hizmet sağlayıcı ile bir kullanıcı, müşteri, iş süreci veya sağlayıcı arasındaki arayüz. Hizmet sağlayıcı arayüzlerinin analizi, BT hizmetlerinin uçtan uca yönetiminin koordine edilmesine yardımcı olur.

service reporting hizmet raporlama (ITIL Continual Service Improvement) Activities that produce and deliver reports of achievement and trends against service levels. The format, content and frequency of reports should be agreed with customers.

(ITIL Sürekli Hizmet İyileştirme) Hizmet seviyelerine karşı başarının veya trendlerin raporlarını üretmekten ve sunmaktan sorumlu süreç. Hizmet raporlama, raporların biçimi, içeriği ve sıklığı için müşteriler ile anlaşmalıdır.




127


service request hizmet istemi (ITIL Service Operation) A formal request from a user for something to be provided – for example, a request for information or advice; to reset a password; or to install a workstation for a new user. Service requests are managed by the request fulfilment process, usually in conjunction with the service desk. Service requests may be linked to a request for change as part of fulfilling the request.

(ITIL Hizmet Operasyon) Bir kullanıcının bir şeyin sağlanması için yaptığı resmi istem. Örneğin, bilgi veya tavsiye; şifre yenileme; yeni bir kullanıcı için bilgisayar kurulumu istemi. Hizmet istemleri, genelde hizmet masası ile birlikte istem yerine getirme süreci tarafından yönetilir. Bir hizmet istemi, yerine getirmenin parçası olarak bir değişik için istemle ilişkilendirilebilir.

service sourcing hizmet kaynak kullanımı

(ITIL Service Strategy) The strategy and approach for deciding whether to provide a service internally, to outsource it to an external service provider, or to combine the two approaches. Service sourcing also means the execution of this strategy. See also insourcing; internal service provider; outsourcing.

(ITIL Hizmet Strateji) Bir hizmet‘in içsel kaynaklarla mı sağlanacağı veya bir dış hizmet sağlayıcıdan dış kaynak olarak mı kullanılacağı ya da her iki yaklaşımın kombine mi edileceği hakkında karar verme stratejisi veya yaklaşımı. Hizmet kaynak kullanımı aynı zamanda bu stratejinin yürütülmesini de ifade eder. Ayrıca bkz. içsel kaynak kullanımı, iç hizmet sağlayıcı, dış kaynak kullanımı.




128


service strategy hizmet strateji (ITIL Service Strategy) A stage in the lifecycle of a service. Service strategy defines the perspective, position, plans and patterns that a service provider needs to execute to meet an organization’s business outcomes. Service strategy includes the following processes: strategy management for IT services, service portfolio management, financial management for IT services, demand management, and business relationship management. Although these processes are associated with service strategy, most processes have activities that take place across multiple stages of the service lifecycle.

(ITIL Hizmet Strateji) BT hizmetinin yaşam döngüsünde bir aşama. Hizmet strateji, bir hizmet sağlayıcının, organizasyonun iş sonuçlarını karşılaması için yürütmesi gerekli olan bakış açısı, konum, plan ve örüntüleri tanımlar. Hizmet strateji aşağıdaki süreçleri içerir: BT hizmetleri için strateji yönetimi, hizmet portföy yönetimi, BT hizmetleri için finansal yönetim, talep yönetimi, iş ilişki yönetimi. Bu süreçler hizmet stratejisi ile ilişkili olmasına rağmen, çoğunun hizmet yaşam döngüsünün birçok aşamasında gerçekleşen aktiviteleri vardır.

service transition hizmet geçiş (ITIL Service Transition) A stage in the lifecycle of a service. Service transition ensures that new, modified or retired services meet the expectations of the business as documented in the service strategy and service design stages of the lifecycle. Service transition includes the following processes: transition planning and support, change management, service asset and configuration management, release and deployment management, service validation and testing, change evaluation, and knowledge management. Although these processes are associated with service transition, most processes have activities that take place across multiple stages of the service lifecycle. See also transition.

(ITIL Hizmet Geçiş) BT hizmetinin yaşam döngüsünde bir aşama. Hizmet geçiş, yeni, değiştirilmiş ya da emekliye sevk edilen hizmetlerin, İş’in yaşam döngüsünün hizmet strateji ve hizmet tasarım aşamalarında belgelenen beklentilerini karşılamasını güvence altına alır. Hizmet geçiş aşağıdaki süreçleri içerir: geçiş planlama ve destek, değişiklik yönetimi, hizmet varlık ve konfigürasyon yönetimi, sürüm ve konuşlandırma yönetimi, hizmet geçerleme ve test yapma, değişiklik senaryosu, bilgi yönetimi. Bu süreçler hizmet geçiş ile ilişkili olmalarına rağmen, çoğunun hizmet yaşam döngüsünün birçok aşamasında gerçekleşen aktiviteleri vardır. Ayrıca bkz. geçiş




129


service validation and testing

hizmet geçerleme ve test yapma

(ITIL Service Transition) The process responsible for validation and testing of a new or changed IT service. Service validation and testing ensures that the IT service matches its design specification and will meet the needs of the business.

(ITIL Hizmet Geçiş) Yeni ve değiştirilmiş BT hizmetini gerçeklemekten ve test yapmaktan sorumlu süreç. Hizmet geçerleme ve test yapma, BT hizmetinin tasarım spesifikasyonu ile eşleştiğinin ve işin ihtiyacını karşılayacağının güvencesini sağlar

service valuation hizmet değerleme (ITIL Service Strategy) A measurement of the total cost of delivering an IT service, and the total value to the business of that IT service. Service valuation is used to help the business and the IT service provider agree on the value of the IT service.

(ITIL Hizmet Strateji) Bir BT hizmetini sunmanın toplam maliyetinin ve bu BT hizmetinin işe olan toplam değerini ölçümü. Hizmet değerleme, işin ve BT hizmet sağlayıcının bir BT hizmetinin değeri üzerinde anlaşmalarına yardımcı olmak için kullanılır.

serviceability hizmete elverişlilik (ITIL Continual Service Improvement) (ITIL Service Design) The ability of a third-party supplier to meet the terms of its contract. This contract will include agreed levels of reliability, maintainability and availability for a configuration item.

(ITIL Hizmet Tasarım) (ITIL Sürekli Hizmet İyileştirme) Üçüncü parti sağlayıcının kontratlarındaki şartları karşılama yeteneği. Bu kontrat, bir konfigürasyon birimi için üzerinde anlaşılan güvenilirlilik, bakım yapabilme veya kullanılabilirlik seviyelerini içerir.




130


seven-step improvement process

yedi adımda iyileştirme süreci

(ITIL Continual Service Improvement) The process responsible for defining and managing the steps needed to identify, define, gather, process, analyse, present and implement improvements. The performance of the IT service provider is continually measured by this process and improvements are made to processes, IT services and IT infrastructure in order to increase efficiency, effectiveness and cost effectiveness. Opportunities for improvement are recorded and managed in the CSI register.

(ITIL Sürekli Hizmet İyileştirme) İyileştirmelerin belirlenmesi, tanımlanması, toplanması, işlenmesi, analiz edilmesi, sunulması ve uygulanması için gerekli adımların tanımlanmasından ve yönetilmesinden sorumlu süreç. BT hizmet sağlayıcının performansı sürekli olarak bu süreç tarafından ölçülür ve süreçlerde, BT hizmetlerinde ve BT altyapısında verimliliği, etkinliği, ve maliyet etkinliğini arttırıcı iyileştirmeler yapılır. İyileştirme fırsatları CSI sicilinde kayıt altına alınır ve yönetilir.

shared service unit paylaşılan hizmet birimi

See Type II service provider. Bkz.Tip II hizmet sağlayıcı

shift vardiya (ITIL Service Operation) A group or team of people who carry out a specific role for a fixed period of time. For example, there could be four shifts of IT operations control personnel to support an IT service that is used 24 hours a day.

(ITIL Hizmet Operasyon) Sabit bir zaman dilimi için belirli bir rolü yürüten insan grubu veya takımı. Örneğin, günde 24 saat kullanılan bir BT hizmetine BT operasyon kontrol personeli 4 vardiya olarak destek verebilir.




131


simulation modelling simülasyon modelleme

(ITIL Continual Service Improvement) (ITIL Service Design) A technique that creates a detailed model to predict the behaviour of an IT service or other configuration item. A simulation model is often created by using the actual configuration items that are being modelled with artificial workloads or transactions. They are used in capacity management when accurate results are important. A simulation model is sometimes called a performance benchmark. See also analytical modelling; modelling.

(ITIL Hizmet Tasarım) (ITIL Sürekli Hizmet İyileştirme) Bir konfigürasyon biriminin veya BT hizmetinin davranışını öngörmek için detaylı bir model yaratan teknik. Simülasyon modeli, çoğunlukla yapay iş yükleri veya işlemler ile modellenen mevcut konfigürasyon birimleri kullanılarak yaratılır. Hassas ve doğru sonuçları önemli olduğunda, kapasite yönetiminde kullanılırlar. Simülasyon modeli, bazen performans kıyaslama noktası olarak da isimlendirilir. Ayrıca bkz. analitik modelleme, modelleme.

single point of contact tek temas noktası (ITIL Service Operation) Providing a single consistent way to communicate with an organization or business unit. For example, a single point of contact for an IT service provider is usually called a service desk.

(ITIL Hizmet Operasyon) Bir organizasyon veya iş birimi ile iletişim için tek bir tutarlı yol sunma. Örneğin, bir hizmet sağlayıcı için tek temas noktası genellikle hizmet masası olarak isimlendirilir.

single point of failure (SPOF)

tek arıza noktası (SPOF)

(ITIL Service Design) Any configuration item that can cause an incident when it fails, and for which a countermeasure has not been implemented. A single point of failure may be a person or a step in a process or activity, as well as a component of the IT infrastructure. See also failure.

(ITIL Hizmet Tasarım) arızalandığında bir karşı önlem alınmadığı için vakaya neden olabilen herhangi bir konfigürasyon birimi. Tek arıza noktası, BT altyapısının bir bileşenin yanı sıra insan veya süreç adımı veya aktivite olabilir. Ayrıca bkz. arıza.




132


SLAM chart SLAM çizelgesi (ITIL Continual Service Improvement) A service level agreement monitoring chart is used to help monitor and report achievements against service level targets. A SLAM chart is typically colour-coded to show whether each agreed service level target has been met, missed or nearly missed during each of the previous 12 months.

(ITIL Sürekli Hizmet İyileştirme) Hizmet seviye hedeflerine karşı başarıları izlemeye ve raporlamaya yardımcı olması için kullanılan hizmet seviye anlaşması izleme çizelgesi. Bir SLAM çizelgesi, önceki her bir 12 ay için üzerinde anlaşılan her bir hizmet seviye hedefinin karşılandığını, karşılanmadığını veya yaklaşık karşılandığını gösteren renkler ile kodlanır.

SMART SMART (ITIL Continual Service Improvement) (ITIL Service Design) An acronym for helping to remember that targets in service level agreements and project plans should be specific, measurable, achievable, relevant and time-bound.

(ITIL Hizmet Tasarım) (ITIL Sürekli Hizmet İyileştirme) Hizmet seviye anlaşmaları ve proje planlarındaki hedeflerin belirli, ölçülebilir, başarılabilir, amaca uygun ve zamana bağlı olduğunu hatırlamaya yardımcı olan kısaltma.

snapshot anlık durum (ITIL Continual Service Improvement) (ITIL Service Transition) The current state of a configuration item, process or any other set of data recorded at a specific point in time. Snapshots can be captured by discovery tools or by manual techniques such as an assessment. See also baseline; benchmark.

(ITIL Hizmet Geçiş) Konfigürasyon birimi, süreç veya diğer herhangi bir veri kümesinin belirli bir anda kaydedilen durumu. Anlık durumlar keşif araçları ile kaydedilebileceği gibi değerlendirme gibi elle işletilen tekniklerle de kayıt altına alınabilir. Ayrıca bkz. dayanak noktası.

software asset management (SAM)

yazılım varlık yönetimi (SAM)

(ITIL Service Transition) The process responsible for tracking and reporting the use and ownership of software assets throughout their lifecycle. Software asset management is part of an overall service asset and configuration management process. This process is not described in detail within the core ITIL publications.

(ITIL Hizmet Geçiş)Tüm yaşam döngüleri boyunca yazılım varlıklarının kullanımının ve sahipliğinin takip edilmesinden ve raporlanmasından sorum süreç. Yazılım varlık yönetimi, tüm bir hizmet varlık ve konfigürasyon yönetimi sürecinin parçasıdır. Bu süreç ITIL yayınları içerisinde detaylı bir şekilde tanımlanmamıştır.




133


source kaynak sağlama See service sourcing.

Ayrıca bkz. hizmet kaynak kullanımı.

specification spesifikasyon A formal definition of requirements. A specification may be used to define technical or operational requirements, and may be internal or external. Many public standards consist of a code of practice and a specification. The specification defines the standard against which an organization can be audited.

Gereksinimlerin resmi tanımı. Spesifikasyon, teknik veya operasyonel gereksinimleri tanımlamak için kullanılabilir ve içsel veya dışsal olabilir. Birçok kamu standardı, uygulama esası ve spesifikasyondan oluşur. Spesifikasyon, organizasyonun denetimine dayanak alınabilecek standardı tanımlar.

stakeholder paydaş A person who has an interest in an organization, project, IT service etc. Stakeholders may be interested in the activities, targets, resources or deliverables. Stakeholders may include customers, partners, employees, shareholders, owners etc. See also RACI.

Bir organizasyonda, bir projede, bir BT hizmetinde vb. ilgi sahibi olan tüm kişiler. Paydaşlar, aktiviteler, kaynaklar veya teslim edilecek çıktılar ile ilgilenebilirler. Paydaşlar, Müşteriler, Ortaklar, çalışanlar, hissedarlar, sahipler vb. olabilir. Ayrıca bkz. RACI

standard standart A mandatory requirement. Examples include ISO/IEC 20000 (an international standard), an internal security standard for Unix configuration, or a government standard for how financial records should be maintained. The term is also used to refer to a code of practice or specification published by a standards organization such as ISO or BSI. See also guideline.

Zorunlu gereksinimler. Örnek olarak ISO/IEC 20000 (uluslararası standart), Unix konfigürasyonu için içsel güvenlik standardı veya finansal kayıtların nasıl tutulacağına dair devlete ait standartlar. Standart terimi, ISO veya BSI gibi bir standartlar organizasyonu tarafından yayımlanan uygulama esasını veya spesifikasyonu işaret etmek için de kullanılır. Ayrıca bkz. yönerge.




134


standard change standart değişiklik (ITIL Service Transition) A pre-authorized change that is low risk, relatively common and follows a procedure or work instruction – for example, a password reset or provision of standard equipment to a new employee. Requests for change are not required to implement a standard change, and they are logged and tracked using a different mechanism, such as a service request. See also change model.

(ITIL Hizmet Geçiş) Düşük riskli, göreceli olarak sıkça ve bir prosedürü veya çalışma talimatına uygun olarak yapılan önceden onaylı değişiklik. Örneğin, şifrenin sıfırlanması veya yeni bir çalışana standart ekipman sağlama. Bir standart değişikliği yapmak için değişiklik talebi gerekmez. Standart değişiklikler, kaydedilirler ve farklı bir mekanizma (ör.hizmet istemi) kullanılarak takip edilirler. Ayrıca bkz. değişiklik modeli.

standard operating procedures (SOP)

standart operasyon prosedürleri (SOP)

(ITIL Service Operation) Procedures used by IT operations management.

(ITIL Hizmet Operasyon) BT operasyonlar yönetimi tarafından kullanılan prosedürler.

standby hazırda bekleme (ITIL Service Design) Used to refer to resources that are not required to deliver the live IT services, but are available to support IT service continuity plans. For example, a standby data centre may be maintained to support hot standby, warm standby or cold standby arrangements.

(ITIL Hizmet Tasarım) Canlı BT hizmetlerini sunmak için gerekmeyen ama BT hizmet süreklilik planlarını desteklemek için kullanılabilir olan kaynaklar için kullanılır. Hazırda bekleyen veri merkezi çalışır durumda bekleme, sıcak bekleme, soğuk bekleme düzenlemelerini desteklemek için hazır tutulabilir.

statement of requirements (SOR)

gereksinim maddeleri (SOR)

(ITIL Service Design) A document containing all requirements for a product purchase, or a new or changed IT service. See also terms of reference.

(ITIL Hizmet Tasarım) Bir ürünün tedariki, yeni veya değiştirilen BT hizmeti için tüm gereksinimleri bulunduran doküman. Ayrıca bkz. şartname

status durum The name of a required field in many types of record. It shows the current stage in the lifecycle of the associated configuration item, incident, problem etc.

Birçok kayıt tipinde zorunlu bir alan adı. İlişkili konfigürasyon biriminin, vakanın, problemin vb. yaşam döngüsünde bulunduğu aşamayı gösterir.




135


status accounting durum muhasebesi (ITIL Service Transition) The activity responsible for recording and reporting the lifecycle of each configuration item.

(ITIL Hizmet Geçiş) Her bir konfigürasyon biriminin yaşam döngüsünü kaydetmekten ve raporlamaktan sorumlu aktivite.

storage management depolama yönetimi (ITIL Service Operation) The process responsible for managing the storage and maintenance of data throughout its lifecycle.

(ITIL Hizmet Operasyon) Yaşam döngüsü boyunca verinin depolanmasını ve bakımını yönetmekten sorumlu süreç.

strategic stratejik (ITIL Service Strategy) The highest of three levels of planning and delivery (strategic, tactical, operational). Strategic activities include objective setting and long-term planning to achieve the overall vision.

(ITIL Hizmet Strateji) Planlama ve sunumun üç seviyesinden en üstte olanı (stratejik, taktiksel, operasyonel). Stratejik aktiviteler, vizyonu gerçekleştirmek için amaçları belirlemeyi ve uzun dönem planlamayı içerir.

strategic asset stratejik varlık (ITIL Service Strategy) Any asset that provides the basis for core competence, distinctive performance or sustainable competitive advantage, or which allows a business unit to participate in business opportunities. Part of service strategy is to identify how IT can be viewed as a strategic asset rather than an internal administrative function.

(ITIL Hizmet Strateji) Ana yetkinlik, ayırt edici performans ya da sürdürülebilir rekabet avantajına temel oluşturan veya bir iş biriminin bir iş fırsatları kovalamasını sağlayan herhangi bir varlık. BT’nin bir iç idaresi fonksiyon yerine stratejik bir varlık olarak görülmesinin sağlanması da hizmet stratejisinin bir parçasıdır.

strategy strateji (ITIL Service Strategy) A strategic plan designed to achieve defined objectives.

(ITIL Hizmet Strateji) Tanımlı amaçları başarmak için tasarlanan stratejik plan.




136


strategy management for IT services

BT hizmetleri için strateji yönetimi

(ITIL Service Strategy) The process responsible for defining and maintaining an organization’s perspective, position, plans and patterns with regard to its services and the management of those services. Once the strategy has been defined, strategy management for IT services is also responsible for ensuring that it achieves its intended business outcomes.

(ITIL Hizmet Strateji) Bir organizasyonun sunduğu servislerin bakış açısının, konumunun, planlarının ve örüntülerinin tanımlanmasından ve sürdürülmesinden sorumlu süreç. BT hizmetleri için strateji yönetimi, stratejinin tanımlanmasının yanı sıra, yaratılan stratejinin hedeflenen iş sonuçlarını sağlamasını güvence altına almaktan da sorumludur.

super user süper kullanıcı (ITIL Service Operation) A user who helps other users, and assists in communication with the service desk or other parts of the IT service provider. Super users are often experts in the business processes supported by an IT service and will provide support for minor incidents and training.

(ITIL Hizmet Operasyon) Diğer kullanıcılara yardımcı olan ve hizmet masası ve BT hizmet sağlayıcının diğer kısımları ile iletişime katkıda bulunan kullanıcı. Süper kullanıcılar genellikle bir BT hizmeti tarafından desteklenen iş süreçlerinde uzmandırlar ve küçük vakalara destek ve eğitim sağlarlar.

supplier tedarikçi (ITIL Service Design) (ITIL Service Strategy) A third party responsible for supplying goods or services that are required to deliver IT services. Examples of suppliers include commodity hardware and software vendors, network and telecom providers, and outsourcing organizations. See also supply chain; underpinning contract.

(ITIL Hizmet Strateji) (ITIL Hizmet Tasarım) BT Hizmetlerin sunumu için gereken ürün veya hizmetleri tedarik etmekten sorumlu üçüncü parti. Tedarikçilere örnek olarak, genel donanım, yazılım satıcıları, ağ hizmeti veren firmalar, telekom firmaları, ve dış kaynak organizasyonları verilebilir. Ayrıca bkz. destekleyici kontrat, tedarik zinciri.




137


supplier and contract management information system (SCMIS)

tedarikçi ve kontrat bilgi sistemi (SCMIS)

(ITIL Service Design) A set of tools, data and information that is used to support supplier management. See also service knowledge management system.

(ITIL Hizmet Tasarım) Tedarikçi yönetimi sürecini desteklemek için, tüm tedarikçi bilgi ve verisinin tutulduğu araçlar kümesi. Ayrıca bkz. hizmet bilgi yönetim sistemi

supplier management tedarikçi yönetimi (ITIL Service Design) The process responsible for obtaining value for money from suppliers, ensuring that all contracts and agreements with suppliers support the needs of the business, and that all suppliers meet their contractual commitments. See also supplier and contract management information system.

(ITIL Hizmet Tasarım) Tedarikçilerden, kendilerine ödenen paralar karşılığında değer almaktan, tedarikçiler ile yapılan tüm kontratların, işin ihtiyaçlarını desteklemesini ve tedarikçilerin sözleşme sorumluluklarını karşılamalarını garanti altına almaktan sorumlu süreç. Ayrıca bkz. tedarikçi ve kontrat bilgi sistemi.

supply chain tedarik zinciri (ITIL Service Strategy) The activities in a value chain carried out by suppliers. A supply chain typically involves multiple suppliers, each adding value to the product or service. See also value network.

(ITIL Hizmet Strateji) Bir değer zincirinde tedarikçiler tarafından gerçekleştirilen aktiviteler. Tedarik zinciri genelde, ürüne veya hizmete değer katan birçok tedarikçiyi içerir. Ayrıca bkz. değer ağı.

support group destek grubu (ITIL Service Operation) A group of people with technical skills. Support groups provide the technical support needed by all of the IT service management processes. See also technical management.

(ITIL Hizmet Operasyon) Teknik yeteneklere sahip insan grubu. Destek grupları, tüm BT hizmet yönetim süreçleri tarafından ihtiyaç duyulan teknik desteği sağlar. Ayrıca bkz. teknik yönetim.




138


support hours destek saatleri (ITIL Service Design) (ITIL Service Operation) The times or hours when support is available to the users. Typically these are the hours when the service desk is available. Support hours should be defined in a service level agreement, and may be different from service hours. For example, service hours may be 24 hours a day, but the support hours may be 07:00 to 19:00.

(ITIL Hizmet Tasarım) (ITIL Hizmet Operasyon) Kullanıcının desteğe erişiminin olduğu zaman dilimi veya saatler. Genellikle, hizmet masasının kullanılabilir olduğu saatlere karşılık gelir. Destek saatleri, hizmet seviye anlaşmasında tanımlanmalıdır. Destek saatleri, hizmet saatlerinden farklı olabilir. Örneğin, hizmet saatleri günde 24 saat fakat destek saatleri 07:00 - 19:00 olabilir.

supporting service destekleyici hizmet (ITIL Service Design) An IT service that is not directly used by the business, but is required by the IT service provider to deliver customer-facing services (for example, a directory service or a backup service). Supporting services may also include IT services only used by the IT service provider. All live supporting services, including those available for deployment, are recorded in the service catalogue along with information about their relationships to customer-facing services and other CIs.

(ITIL Hizmet Tasarım) Doğrudan iş tarafından kullanılmayan ancak sunulan müşteriye-dönük hizmetlerini etkinleştiren veya destekleyen BT hizmetleri (örneğin, dizin hizmeti veya yedekleme hizmeti gibi). Destekleyici hizmetler, sadece hizmet sağlayıcı tarafından kullanılan BT hizmetlerini de içerebilir. Konuşlandırmaya hazır olanlarda dahil olmak üzere, canlı ortamdaki bütün destekleyici hizmetlerin bilgileri, iş tarafına verilen müşteriye-dönük hizmet ve diğer konfigürasyon birimleri ile ilişkileri hizmet kataloğunda kayıt altındadır.

SWOT analysis SWOT analizi (ITIL Continual Service Improvement) A technique that reviews and analyses the internal strengths and weaknesses of an organization and the external opportunities and threats that it faces. SWOT stands for strengths, weaknesses, opportunities and threats.

(ITIL Sürekli Hizmet İyileştirme) Bir organizasyonun sahip olduğu içsel güçlü yönler ve zayıflıklar ile karşılaştığı dışsal fırsatları ve tehditleri gözden geçiren ve analiz eden teknik. SWOT güçlü yönler, zayıflıklar, fırsatlar ve tehditler anlamına gelir.




139


system sistem A number of related things that work together to achieve an overall objective. For example: • A computer system including hardware,

software and applications • A management system, including the

framework of policy, processes, functions, standards, guidelines and tools that are planned and managed together – for example, a quality management system

A database management system or operating system that includes many software modules which are designed to perform a set of related functions.

Amaçlar bütününü gerçekleştirmek için birbiri ile birlikte işleyen birçok şey. Örneğin; • Yazılım, donanım ve uygulamaları içeren bir

bilgisayar sistemi • İçinde birlikte planlanan ve yönetilen, politika

çerçevesini, süreçleri, fonksiyonları, standartları, kılavuzları ve araçları içeren yönetim sistemi - örneğin, kalite yönetim sistemi.

Birbirleri ile ilişkili işlevsellikleri yerine getirmek üzere tasarlanmış birçok yazılım modülünü içeren veritabanı yönetim sistemi veya işletim sistemi

system management sistem yönetimi The part of IT service management that focuses on the management of IT infrastructure rather than process.

BT hizmet yönetiminin süreçten çok BT altyapısının yönetimine odaklanan kısmı.

tactical taktiksel The middle of three levels of planning and delivery (strategic, tactical, operational). Tactical activities include the medium-term plans required to achieve specific objectives, typically over a period of weeks to months.

Planlama ve sunumun üç seviyesinin ortada kalan katmanı (stratejik, taktiksel, operasyonel). Taktiksel aktiviteler, belirli amaçları gerçekleştirmek için gereken ve genellikle birkaç haftadan birkaç aya kadar olan orta vadeli planları içerir.




140


technical management

teknik yönetim (ITIL Service Operation) The function responsible for providing technical skills in support of IT services and management of the IT infrastructure. Technical management defines the roles of support groups, as well as the tools, processes and procedures required.

(ITIL Hizmet Operasyon) BT hizmetlerinin desteğinde ve BT altyapısının yönetiminde teknik beceri göstermekten sorumlu fonksiyon. Teknik yönetim, gereken araçlar, süreçler ve prosedürler ile birlikte destek gruplarının rollerini de tanımlar.

technical observation (TO)

teknik gözlem (TO) (ITIL Continual Service Improvement) (ITIL Service Operation) A technique used in service improvement, problem investigation and availability management. Technical support staff meet to monitor the behaviour and performance of an IT service and make recommendations for improvement.

(ITIL Sürekli Hizmet İyileştirme) (ITIL Hizmet Operasyon) Hizmet iyileştirmede, problemin incelenmesinde ve kullanılabilirlik yönetiminde kullanılan teknik. Teknik destek personeli, BT hizmetinin davranışının ve performansının izlenmesini ve iyileştirme önerileri sunulmasını gerçekleştirir.

technical support teknik destek See technical management.

Bkz. teknik yönetim.

tension metrics gerilim metrikleri (ITIL Continual Service Improvement) A set of related metrics, in which improvements to one metric have a negative effect on another. Tension metrics are designed to ensure that an appropriate balance is achieved.

(ITIL Sürekli Hizmet İyileştirme) Barındırdığı metriklerden bir tanesinde yapılan iyileştirmenin diğerine negatif etkisi olan, ilişkili metrikler kümesi. Gerilim metrikleri, uygun dengenin sağlandığını garanti etmek için tasarlanır.

terms of reference (TOR)

şartname (TOR) (ITIL Service Design) A document specifying the requirements, scope, deliverables, resources and schedule for a project or activity.

(ITIL Hizmet Tasarım) Bir proje veya aktivite için gereksinimleri, kapsamı, teslim edilecek çıktıları, kaynakları ve iş takvimini belirleyen doküman.




141


test test (ITIL Service Transition) An activity that verifies that a configuration item, IT service, process etc. meets its specification or agreed requirements. See also acceptance; service validation and testing.

(ITIL Hizmet Geçiş) Bir konfigürasyon biriminin, BT hizmetinin, sürecin vb. spesifikasyonlarını veya üzerinde anlaşılan gereksinimlerini karşıladığını doğrulayan aktivite. Ayrıca bkz. kabul, hizmet geçerleme ve test yapma.

test environment test ortamı (ITIL Service Transition) A controlled environment used to test configuration items, releases, IT services, processes etc.

(ITIL Hizmet Geçiş) Konfigürasyon birimlerini, sürümleri, BT hizmetlerini, süreçleri vs. test etmek için kullanılan kontrollü bir ortam.

third party üçüncü parti A person, organization or other entity that is not part of the service provider’s own organization and is not a customer – for example, a software supplier or a hardware maintenance company. Requirements for third parties are typically specified in contracts that underpin service level agreements. See also underpinning contract.

Bir hizmet sağlayıcının kendi organizasyonunun parçası veya müşterisi olmayan kişi, grup veya diğer birim. Örnek - yazılım sağlayıcı veya donanım bakım firması. Üçüncü partiler için gereksinimler, tipik olarak hizmet seviye anlaşmalarını destekleyen kontratlarda belirtilir. Ayrıca bkz. destekleyici kontratlar

third-line support üçüncü seviye destek (ITIL Service Operation) The third level in a hierarchy of support groups involved in the resolution of incidents and investigation of problems. Each level contains more specialist skills, or has more time or other resources.

(ITIL Hizmet Operasyon) Vakaların çözümlenmesine ve problemlerin incelenmesine katılan destek grupları hiyerarşisindeki üçüncü seviye. Her bir seviye daha fazla uzmanlık seviyesine veya daha fazla zamana veya diğer kaynaklara sahiptir.




142


threat tehdit A threat is anything that might exploit a vulnerability. Any potential cause of an incident can be considered a threat. For example, a fire is a threat that could exploit the vulnerability of flammable floor coverings. This term is commonly used in information security management and IT service continuity management, but also applies to other areas such as problem and availability management.

Tehdit, bir zafiyeti ortaya çıkarabilecek herhangi bir şey. Bir Vakanın olası herhangi bir nedeni bir tehdit olarak değerlendirilebilir. Örneğin, ateş, yanıcı döşeme malzemesinin korumasızlığını ortaya çıkarabilir bir tehdittir. Bu terim, genel olarak bilgi güvenliği yönetiminde ve BT hizmet süreklilik yönetiminde kullanılmakla beraber problem ve kullanılabilirlik yönetimi gibi diğer alanlara da uygulanır.

threshold eşik değeri The value of a metric that should cause an alert to be generated or management action to be taken. For example, ‘Priority 1 incident not solved within four hours’, ‘More than five soft disk errors in an hour’, or ‘More than 10 failed changes in a month’.

Bir yüksek seviye uyarısının oluşturulmasına veya yönetimsel aksiyon alınmasına neden olabilen metrik değeri. Örneğin, “dört saat içinde çözülemeyen 1 öncelikli vaka”, “1 saat içinde beşten fazla yanlış sinyal veya veri hatası”, bir ayda 10 dan fazla başarısız değişiklik”.

throughput üretilen iş (ITIL Service Design) A measure of the number of transactions or other operations performed in a fixed time – for example, 5,000 e-mails sent per hour, or 200 disk I/Os per second.

(ITIL Hizmet Tasarım) İşlemlerin veya operasyonların sayısısal ölçüsü - örneğin, saatte 5000 e-posta gönderimi veya saniyede 200 disk I/O su.

total cost of ownership (TCO)

toplam sahip olma maliyeti (TCO)

(ITIL Service Strategy) A methodology used to help make investment decisions. It assesses the full lifecycle cost of owning a configuration item, not just the initial cost or purchase price. See also total cost of utilization.

(ITIL Hizmet Strateji) Yatırım kararlarının verilmesine yardımcı olması için kullanılan yöntem. TCO, bir konfigürasyon biriminin sadece ilk maliyetini veya satın alma fiyatını değil sahip olma maliyetinin tüm yaşam döngüsünü değerlendirir. Ayrıca bkz. kullanımın toplam maliyeti.




143


total cost of utilization (TCU)

toplam yararlanma maliyeti (TCU)

(ITIL Service Strategy) A methodology used to help make investment and service sourcing decisions. Total cost of utilization assesses the full lifecycle cost to the customer of using an IT service. See also total cost of ownership.

(ITIL Hizmet Strateji) Yatırım ve hizmet kaynak kullanımı kararlarının alınmasına yardımcı olmak için kullanılan yöntem. Toplam yararlanma maliyeti, müşteri için bir BT hizmetini kullanmaktan kaynaklı tüm yaşam döngüsü süresi maliyetini değerlendirir. Ayrıca bkz. toplam sahip olma maliyeti.

total quality management (TQM)

toplam kalite yönetimi (TQM)

(ITIL Continual Service Improvement) A methodology for managing continual improvement by using a quality management system. Total quality management establishes a culture involving all people in the organization in a process of continual monitoring and improvement.

(ITIL Sürekli Hizmet İyileştirme) Sürekli iyileştirmeyi yönetmek için kalite yönetim sistemini kullanan bir yöntem. Toplam kalite yönetimi, organizasyondaki tüm çalışanların sürekli izleme ve iyileştirme sürecine katılımlarına yönelik kültürü oluşturur.

transaction işlem A discrete function performed by an IT service – for example, transferring money from one bank account to another. A single transaction may involve numerous additions, deletions and modifications of data. Either all of these are completed successfully or none of them is carried out.

Bir BT hizmeti tarafından gerçekleştirilen ayrık fonksiyon. Örneğin, bir banka hesabından diğerine para transferi. Tek bir işlem, birçok verinin eklenmesini, silinmesini ve değiştirilmesini içerebilir Ya bunların hepsi başarılı sonlanır veya hiçbiri yapılmaz

transfer cost aktarılan maliyet (ITIL Service Strategy) A cost type which records expenditure made on behalf of another part of the organization. For example, the IT service provider may pay for an external consultant to be used by the finance department and transfer the cost to them. The IT service provider would record this as a transfer cost.

(ITIL Hizmet Strateji) Organizasyon içinde bir birimin başka bir birim adına yaptığı harcamaları gösteren maliyet tipidir. BT hizmet sağlayıcı, finans bölümüne hizmet veren danışmanın maliyetlerini ödeyebilir ve bu maliyetleri finans bölümüne aktarır. BT hizmet sağlayıcı, maliyet transferini kayıt altına alır.




144


transition geçiş (ITIL Service Transition) A change in state, corresponding to a movement of an IT service or other configuration item from one lifecycle status to the next.

(ITIL Hizmet Geçiş) Bir BT hizmetinin veya diğer konfigürasyon biriminin yaşam döngüsündeki bir durumundan diğerine taşınmasına karşılık gelen durum değişikliği.

transition planning and support

geçiş planlama ve destek

(ITIL Service Transition) The process responsible for planning all service transition processes and coordinating the resources that they require.

(ITIL Hizmet Geçiş) Tüm hizmet geçiş süreçlerini planlamaktan ve bu süreçlerin gereksinim duydukları kaynakları koordine etmekten sorumlu Süreç.

trend analysis trend analizi (ITIL Continual Service Improvement) Analysis of data to identify time-related patterns. Trend analysis is used in problem management to identify common failures or fragile configuration items, and in capacity management as a modelling tool to predict future behaviour. It is also used as a management tool for identifying deficiencies in IT service management processes.

(ITIL Sürekli Hizmet İyileştirme) Zaman ilişkili örüntüleri tanımlamak için veri analizi. Trend analizi, problem yönetiminde ortak arızaları veya kolay arızalanabilir konfigürasyon birimlerini belirlemek; kapasite yönetiminde gelecekteki davranışları öngörmek için modelleme olarak kullanılır. BT hizmet yönetim süreçlerinde kusurları tanımlamak için yönetim aracı olarak da kullanılır.

tuning ayarlama The activity responsible for planning changes to make the most efficient use of resources. Tuning is most commonly used in the context of IT services and components. Tuning is part of capacity management, which also includes performance monitoring and implementation of the required changes. Tuning is also called optimization, particularly in the context of processes and other non-technical resources..

Kaynakların en etkin şekilde kullanımı için değişiklikleri planlamaktan sorumlu aktivite. Ayarlama genelik ile BT hizmetleri ve onların bileşenleri için kullanılır. Ayarlama, performans izlemeyi ve gerekli değişikliklerin uyarlanmasını da içeren kapasite yönetiminin bir kısmıdır. Süreç ve diğer teknik olmayan kaynaklar bağlamında ayarlamaya yerine “optimizasyon” da kullanılır.




145


Type I service provider

Tip I hizmet sağlayıcı (ITIL Service Strategy) An internal service provider that is embedded within a business unit. There may be several Type I service providers within an organization.

(ITIL Hizmet Strateji) Faaliyetlerini iş birimi bünyesinde gerçekleştiren iç hizmet sağlayıcı. Bir organizasyonda muhtelif Tip I hizmet sağlayıcılar olabilir.

Type II service provider

Tip II hizmet sağlayıcı (ITIL Service Strategy) An internal service provider that provides shared IT services to more than one business unit. Type II service providers are also known as shared service units.

(ITIL Hizmet Strateji) Birden fazla iş birimine paylaştırılan BT hizmetlerini sunan iç hizmet sağlayıcı. Tip II hizmet sağlayıcı aynı zamanda paylaşımlı hizmet birimi olarak da bilinir.

Type III service provider

Tip III hizmet sağlayıcı

(ITIL Service Strategy) A service provider that provides IT services to external customers.

(ITIL Hizmet Strateji) Dış müşterilere BT hizmetleri sağlayan hizmet sağlayıcı.

underpinning contract (UC)

destekleyici kontrat (UC)

(ITIL Service Design) A contract between an IT service provider and a third party. The third party provides goods or services that support delivery of an IT service to a customer. The underpinning contract defines targets and responsibilities that are required to meet agreed service level targets in one or more service level agreements.

(ITIL Hizmet Tasarım) BT hizmet sağlayıcı ve üçüncü parti arasındaki kontrat. Üçüncü parti, müşteriye sunulan BT hizmetini destekleyen mal veya hizmetleri sağlar. Destekleyici kontrat, bir veya daha fazla hizmet seviye anlaşmasında tanımlı, üzerinde anlaşılmış hizmet seviye hedeflerini karşılamak için gereken hedefleri ve sorumlulukları tanımlar.

unit cost birim maliyet (ITIL Service Strategy) The cost to the IT service provider of providing a single component of an IT service. For example, the cost of a single desktop PC, or of a single transaction.

(ITIL Hizmet Strateji) Bir BT hizmetinin tek bir bileşeninin sağlanmasının BT hizmet sağlayıcıya olan maliyeti. Örneğin, tek bir PC veya tek bir işlemin maliyeti.




146


urgency aciliyet (ITIL Service Design) (ITIL Service Transition) A measure of how long it will be until an incident, problem or change has a significant impact on the business. For example, a high-impact incident may have low urgency if the impact will not affect the business until the end of the financial year. Impact and urgency are used to assign priority.

(ITIL Hizmet Geçiş) (ITIL Hizmet Tasarım) Bir vakanın, problemin veya değişikliğin işe olan etkisinin ne kadar sürede önemli olacağını ölçme. Örneğin, yüksek etkili vakadan oluşan etki, iş birimini mali yılın sonuna kadar etkilemez ise, düşük aciliyete sahip demektir. Etki ve aciliyet, önceliği atamak için kullanılır.

usability kullanılırlık (ITIL Service Design) The ease with which an application, product or IT service can be used. Usability requirements are often included in a statement of requirements.

(ITIL Hizmet Tasarım) Uygulamanın, ürünün veya BT hizmetinin kullanılabilme kolaylığı. Gerereksinim maddeleri kullanılırlık gereksinimlerini de içerir.

use case kullanım senaryosu (ITIL Service Design) A technique used to define required functionality and objectives, and to design tests. Use cases define realistic scenarios that describe interactions between users and an IT service or other system.

(ITIL Hizmet Tasarım) Gereken işlevselliği ve amaçları tanımlama ve testlerin tasarımı için kullanılan teknik. Kullanım senaryoları, kullanıcılar ve BT hizmeti veya diğer sistemler arasındaki etkileşimleri betimleyen gerçekçi senaryoları tanımlar.

user kullanıcı A person who uses the IT service on a day-to-day basis. Users are distinct from customers, as some customers do not use the IT service directly.

Günlük olarak BT hizmetini kullanan personel. kullanıcı, müşteri ile aynı değildir, çünkü bazı müşteriler BT hizmetini doğrudan kullanmazlar.

user profile (UP) kullanıcı profili (UP) (ITIL Service Strategy) A pattern of user demand for IT services. Each user profile includes one or more patterns of business activity.

(ITIL Hizmet Strateji) BT hizmetleri için kullanıcı talebi örüntüsü. Her bir kullanıcı profili, bir veya daha fazla iş aktivite örüntüsünü içerir.




147


utility fayda (ITIL Service Strategy) The functionality offered by a product or service to meet a particular need. Utility can be summarized as ‘what the service does’, and can be used to determine whether a service is able to meet its required outcomes, or is ‘fit for purpose’. The business value of an IT service is created by the combination of utility and warranty. See also service validation and testing.

(ITIL Hizmet Strateji) Belirli bir ihtiyacı karşılamak için bir ürün veya hizmet tarafından sunulan işlevsellik. Fayda, kısaca “hizmetin yaptığı şey” şeklinde özetlenebilir ve hizmetin gerekli nihai çıktıları üretip üretmediğini değerlendirmek için kullanılabilir. Bir BT hizmetinin sağladığı iş değeri, fayda ve garantinin birleşiminden oluşur Ayrıca bkz. hizmet geçerleme ve test etme.

validation geçerleme (ITIL Service Transition) An activity that ensures a new or changed IT service, process, plan or other deliverable meets the needs of the business. Validation ensures that business requirements are met even though these may have changed since the original design. See also acceptance; qualification; service validation and testing; verification.

(ITIL Hizmet Geçiş) Yeni veya değiştirilmiş bir BT hizmetinin, sürecin, planın veya diğer teslim edilecek çıktının, işin ihtiyaçlarını karşılamasının güvencesini sağlayan aktivite. geçerleme, -ilk tasarımdan sonra değişikliğe uğramış olabilseler bile- iş gereksinimlerinin karşılanmasını sağlar. Ayrıca bkz. doğrulama, kabul, vasıf, hizmet geçerleme ve test yapma.

value chain değer zinciri (ITIL Service Strategy) A sequence of processes that creates a product or service that is of value to a customer. Each step of the sequence builds on the previous steps and contributes to the overall product or service. See also value network.

(ITIL Hizmet Strateji) Müşteriye değeri olan ürün veya hizmet yaratan süreçler dizisi. Dizinin her bir adımı, bir önceki adımların üzerine inşa edilir; ürüne veya Hizmete katılımı sağlanır. Ayrıca bkz. değer ağı.

value for money nakdi değer An informal measure of cost effectiveness. Value for money is often based on a comparison with the cost of alternatives. See also cost benefit analysis.

Maliyet Etkinliğinin resmi olmayan ölçümü. Nakdi değer, çoğunlukla alternatif maliyetlerin karşılaştırılmasına dayandırılır. Ayrıca bkz. maliyet fayda analizi.




148


value network değer ağı (ITIL Service Strategy) A complex set of relationships between two or more groups or organizations. Value is generated through exchange of knowledge, information, goods or services. See also partnership; value chain.

(ITIL Hizmet Strateji) Bir veya iki grup veya organizasyon arasındaki karmaşık ilişkiler bütünü. Değer, bilginin, enformasyonun, malların veya Hizmetlerin karşılık değişimi aracılığı ile oluşur. Ayrıca bkz. ortaklık; değer zinciri

value on investment (VOI)

yatırım değeri (VOI) (ITIL Continual Service Improvement) A measurement of the expected benefit of an investment. Value on investment considers both financial and intangible benefits. See also return on investment.

(ITIL Sürekli Hizmet İyileştirme) Bir yatırımdan beklenen faydanın ölçümü. Yatırım değeri, hem finansal hem de soyut faydaları değerlendirir. Ayrıca bkz. yatırımın geri dönüşü.

variable cost değişken maliyet (ITIL Service Strategy) A cost that depends on how much the IT service is used, how many products are produced, the number and type of users, or something else that cannot be fixed in advance.

(ITIL Hizmet Strateji) BT hizmetinin ne kadar kullanıldığına, ne kadar ürünün üretildiğine, üretildiğine, kullanıcı sayısına ve tipine veya önceden sabitlenememiş herhangi bir şeye bağlı maliyet.

variance varyans The difference between a planned value and the actual measured value. Commonly used in financial management, capacity management and service level management, but could apply in any area where plans are in place.

Planlanan değer ile fiili olarak ölçülen değer arasındaki fark. Çoğunlukla, finansal yönetim, kapasite yönetimi ve hizmet seviye yönetiminde kullanılmakla birlikte planların kullanıldığı herhangi bir alanda uygulanabilir.




149


verification doğrulama (ITIL Service Transition) An activity that ensures that a new or changed IT service, process, plan or other deliverable is complete, accurate, reliable and matches its design specification. See also acceptance; validation; service validation and testing.

(ITIL Hizmet Geçiş) Yeni veya değiştirilmiş bir BT hizmetinin, sürecin, planın veya diğer teslim edilecek çıktının eksiksiz, doğru, güvenilebilir ve tasarım spesifikasyona uyumlu olduğunun güvencesini sağlayan aktivite. Ayrıca bkz. kabul, geçerleme, hizmet geçerleme ve test yapma.

verification and audit doğrulama ve denetim (ITIL Service Transition) The activities responsible for ensuring that information in the configuration management system is accurate and that all configuration items have been identified and recorded. Verification includes routine checks that are part of other processes – for example, verifying the serial number of a desktop PC when a user logs an incident. Audit is a periodic, formal check.

(ITIL Hizmet Geçiş) Konfigürasyon yönetim sistemindeki bilgilerin doğruluğunu ve tüm konfigürasyon birimlerinin tanımlandığını ve konfigürasyon yönetim sistemine kayıt edildiğini garanti etmekten sorumlu aktiviteler. Doğrulama, diğer süreçlerin bir parçası olan rutin kontrolleri içerir - örneğin, bir kullanıcının hakkında vaka girdiği masaüstü bilgisayarının seri numarasını doğrulama. Denetim, resmi dönemsel kontroldür.

version versiyon (ITIL Service Transition) A version is used to identify a specific baseline of a configuration item. Versions typically use a naming convention that enables the sequence or date of each baseline to be identified. For example, payroll application version 3 contains updated functionality from version 2.

(ITIL Hizmet Geçiş) Versiyon, bir konfigürasyon biriminin belirli bir dayanak noktasını belirlemek için kullanılır. Versiyonlar genellikle, her bir dayanak noktasının sırasının veya tarihinin belirlenmesini sağlayacak bir adlandırma kuralı kullanır. Örneğin, bordro uygulaması versiyon 3, versiyon 2’nin güncellenmiş işlevlerini barındırır.

vision vizyon A description of what the organization intends to become in the future. A vision is created by senior management and is used to help influence culture and strategic planning. See also mission.

Organizasyonun gelecekte ne olmaya niyet ettiğinin tanımı. Vizyon, üst düzey yönetim tarafından yaratılır; kültürü ve stratejik planlamayı etkilemeye yardımcı olması için kullanılır. Ayrıca bkz. misyon




150


vital business function (VBF)

yaşamsal iş fonksiyonu (VBF)

(ITIL Service Design) Part of a business process that is critical to the success of the business. Vital business functions are an important consideration of business continuity management, IT service continuity management and availability management.

(ITIL Hizmet Tasarım) Bir iş sürecinin işin başarısı için kritik olan kısmı. Yaşamsal iş fonksiyonları, iş süreklilik yönetimi, BT hizmet süreklilik yönetimi ve kullanılabilirlik yönetimin için göz önüne alınması gereken önemli noktalardır.

vulnerability zafiyet A weakness that could be exploited by a threat – for example, an open firewall port, a password that is never changed, or a flammable carpet. A missing control is also considered to be a vulnerability.

Bir tehdit ile ortaya çıkabilecek zayıflık. Örneğin, açık bir güvenlik duvarı portu, hiç değiştirilmeyen şifre veya kolaylıkla alev alabilen bir halı. Noksan bir kontrol da zafiyet olarak değerlendirilir.

warm standby sıcak bekleme See intermediate recovery.

Bkz. ara kurtarma.

warranty garanti (ITIL Service Strategy) Assurance that a product or service will meet agreed requirements. This may be a formal agreement such as a service level agreement or contract, or it may be a marketing message or brand image. Warranty refers to the ability of a service to be available when needed, to provide the required capacity, and to provide the required reliability in terms of continuity and security. Warranty can be summarized as ‘how the service is delivered’, and can be used to determine whether a service is ‘fit for use’. The business value of an IT service is created by the combination of utility and warranty. See also service validation and testing.

(ITIL Hizmet Strateji) Bir ürünün ya da hizmetin üzerinde antant kalınmış gereksinimleri karşılayacağının güvencesi. Bu, bir hizmet seviye anlaşması (SLA) ya da sözleşme gibi resmi bir anlaşma olabileceği gibi pazarlama mesajı ya da marka imajı da olabilir. Garanti, bir hizmetin gerektiğinde kullanılabilir olması, gerekli kapasiteyi sağlaması, devamlılık ve güvenlik anlamında gerekli güvenirliği sağlaması yeteneklerini gösterebilmesidir. Garanti kısaca, “hizmetin nasıl sunulduğu” şeklinde özetlenebilir ve bir hizmetin “kullanımı için uygun” olup olmadığını belirlemek için kullanılabilir. Bir BT hizmetinin sağladığı iş değeri, fayda ve garantinin birleşiminden oluşur. Ayrıca bkz. hizmet geçerleme ve test yapma




151


work in progress (WIP)

yapılmakta olan iş (WIP)

A status that means activities have started but are not yet complete. It is commonly used as a status for incidents, problems, changes etc.

Başlanmış ama henüz tamamlanmamış aktiviteleri ifade eden durum. Yaygın olarak vakaların, problemlerin ve değişikliklerin durumlarını belirtmekte kullanılır.

work instruction çalışma talimatı A document containing detailed instructions that specify exactly what steps to follow to carry out an activity. A work instruction contains much more detail than a procedure and is only created if very detailed instructions are needed.

Bir Aktiviteyi gerçekleştirmek için izlenecek adımları doğru olarak belirten detaylı tarifleri barındıran doküman. Çalışma talimatı, prosedürden daha fazla detay içerir ve sadece çok detaylı tarifler gerektiğinde yaratılır.

work order iş emri A formal request to carry out a defined activity. Work orders are often used by change management and by release and deployment management to pass requests to technical management and application management functions.

Tanımlı bir aktivitenin gerçekleştirilmesi için resmi istem. İş emirleri, istemleri teknik yönetime ve uygulama yönetimine bildirmek için sıklıkla değişiklik yönetimi ve sürüm ve konuşlandırma yönetimi tarafından kullanılır.

workaround geçici çözüm (ITIL Service Operation) Reducing or eliminating the impact of an incident or problem for which a full resolution is not yet available – for example, by restarting a failed configuration item. Workarounds for problems are documented in known error records. Workarounds for incidents that do not have associated problem records are documented in the incident record.

(ITIL Hizmet Operasyon) Tam olarak henüz çözümlenmemiş bir vakanın veya problemin etkisini azaltma veya ortadan kaldırma. Örneğin, arızalı bir konfigürasyon birimini yeniden başlatma. Problemler için geçici çözümler bilinen hata kayıtlarında belgelenir. Problem kayıtları ile ilişkili olmayan vakalar için geçici çözümler, vaka kaydında belgelenir.




152


workload iş yükü The resources required to deliver an identifiable part of an IT service. Workloads may be categorized by users, groups of users, or functions within the IT service. This is used to assist in analysing and managing the capacity, performance and utilization of configuration items and IT services. The term is sometimes used as a synonym for throughput.

BT hizmetinin tanımlanabilir bir parçasını sunmak için gerekli olan kaynaklar. İş yükleri, BT hizmetinde yer alan kullanıcı, kullanıcı grupları veya fonksiyonlara göre sınıflandırılabilir. Bu, konfigürasyon birimlerinin ve BT hizmetlerinin, kapasite, performans ve kullanımlarının analiz edilmesini ve yönetilmesini desteklemek için kullanılır. Üretilen iş için anlamdaş olarak da kullanılır.




153

Kısaltmalar Listesi English abbreviation Türkçe kısaltma English term Türkçe terim

ACD ACD automatic call distribution otomatik çağrı dağıtımı

AM AM availability management kullanılabilirlik yönetimi

AMIS AMIS availability management information system kullanılabilirlik yönetimi bilgi sistemi

ASP ASP application service provider uygulama hizmet sağlayıcı

AST AST agreed service time anlaşılmış hizmet zamanı

BCM BCM business continuity management iş süreklilik yönetimi

BCP BCP business continuity plan iş süreklilik planı

BIA BIA business impact analysis iş etki analizi

BMP BMP Best Management Practice En İyi Yönetim Pratiği

BRM BRM business relationship manager iş ilişki yöneticisi

BSI BSI British Standards Institution İngiliz Standartları Enstitüsü




154

English abbreviation Türkçe kısaltma English term Türkçe terim

CAB CAB change advisory board değişiklik danışma kurulu

CAPEX CAPEX capital expenditure yatırım harcaması

CCM CCM component capacity management bileşen kapasite yönetimi

CFIA CFIA component failure impact analysis bileşen arıza etki analizi

CI CI configuration item konfigürasyon birimi

CMDB CMDB configuration management database konfigürasyon yönetim veritabanı

CMIS CMIS capacity management information system kapasite yönetimi bilgi sistemi

CMM CMM capability maturity model kabiliyet olgunluk modeli

CMMI CMMI Capability Maturity Model Integration Entegre Kabiliyet Olgunluk Modeli

CMS CMS configuration management system konfigürasyon yönetim sistemi

COBIT COBIT Control OBjectives for Information and related Technology

Bilgi ve İlgili Teknolojiler İçin Kontrol Amaçları

COTS COTS commercial off the shelf ticari kullanıma hazır




155


CSF CSF critical success factor kritik başarı faktörü

CSI CSI continual service improvement sürekli hizmet iyileştirme

CTI CTI computer telephony integration bilgisayar telefon entegrasyonu

DIKW DIKW Data-to-Information-to-Knowledge-to-Wisdom Veri-Enformasyon-Bilgi-Bilgelik

DML DML definitive media library kesin yazılım kütüphanesi

ECAB ECAB emergency change advisory board acil değişiklik danışma kurulu

ELS ELS early life support erken yaşam döngüsü

eSCM-CL eSCM-CL eSourcing Capability Model for Client Organizations

Müşteri Organizasyonları İçin eKaynak Kullanımı Kabiliyet Modeli

eSCM-SP eSCM-SP eSourcing Capability Model for Service Providers

Hizmet Sağlayıcılar İçin eKaynak Kullanımı Kabiliyet Modeli

FTA FTA fault tree analysis hata ağaç analizi

IRR IRR internal rate of return iç getiri oranı

ISG ISG IT steering group BT yürütme grubu




156


ISM ISM information security management bilgi güvenliği yönetimi

ISMS ISMS information security management system bilgi güvenliği yönetim sistemi

ISO ISO International Organization for Standardization Uluslararası Standardizasyon Organizasyonu

ISP ISP internet service provider Internet hizmet sağlayıcı

IT BT information technology bilgi teknolojileri

ITSCM ITSCM IT service continuity management BT hizmet süreklilik yönetimi

ITSM ITSM IT service management BT hizmet yönetimi

itSMF iTSMF IT Service Management Forum BT Hizmet Yönetimi Forumu

IVR IVR interactive voice response etkileşimli sesli yanıt sistemi

KEDB KEDB known error database bilinen hata veritabanı

KPI KPI key performance indicator anahtar performans göstergesi

LOS LOS line of service hizmet hattı

MIS MIS management information system yönetim bilgi sistemi




157


M_o_R M_o_R Management of Risk Riskin Yönetimi

MTBF MTBF mean time between failures arızalar arası ortalama süre

MTBSI MTBSI mean time between service incidents hizmet vakaları arası ortalama süre

MTRS MTRS mean time to restore service hizmet geri yüklemeye kadar ortalama süre

MTTR MTTR mean time to repair onarıma kadar ortalama süre

NPV NPV net present value net bugünkü değer

OLA OLA operational level agreement operasyonel hizmet anlaşması

OPEX OPEX operational expenditure operasyonel harcama

PBA PBA pattern of business activity iş aktivite örüntüsü

PDCA PUKÖ Plan-Do-Check-Act Planla-Uygula-Kontrol et-Önlem al

PFS PFS prerequisite for success başarı için önkoşul

PIR PIR post-implementation review uygulama sonrası gözden geçirme

PMBOK PMBOK Project Management Body of Knowledge Proje Yönetimi Bilgi Birikimi Kılavuzu




158


PMI PMI Project Management Institute Proje Yönetim Enstitüsü

PMO PMO project management office proje yönetim ofisi

PRINCE2 PRINCE2 PRojects IN Controlled Environments Kontrollü Ortamlardaki Projeler

PSO PSO projected service outage planlı hizmet kesintisi

QA QA quality assurance kalite güvencesi

QMS QMS quality management system kalite yönetim sistemi

RACI RACI responsible, accountable, consulted and informed

sorumlu, yükümlü, danışılan ve bilgilendirilen

RCA RCA root cause analysis kök neden analizi

RFC RFC request for change değişiklik için istem

ROA ROA return on assets varlıkların geri dönüşü

ROI ROI return on investment yatırımın geri dönüşü

RPO RPO recovery point objective kurtarma noktası hedefi




159


RTO RTO recovery time objective kurtarma zamanı hedefi

SAC SAC service acceptance criteria hizmet kabul kriteri

SACM SACM service asset and configuration management hizmet varlık ve konfigürasyon yönetimi

SAM SAM software asset management yazılım varlık yönetimi

SCM SCM service capacity management hizmet kapasite yönetimi

SCMIS SCMIS supplier and contract management information system

tedarikçi ve kontrat bilgi sistemi

SDP SDP service design package hizmet tasarım paketi

SFA SFA service failure analysis hizmet arıza analizi

SIP SIP service improvement plan hizmet iyileştirme planı

SKMS SKMS service knowledge management system hizmet bilgi yönetim sistemi

SLA SLA service level agreement hizmet seviye anlaşması

SLM SLM service level management hizmet seviye yönetimi




160


SLP SLP service level package hizmet seviye paketi

SLR SLR service level requirement hizmet seviye gereksinimi

SMART SMART specific, measurable, achievable, relevant and time-bound

belirli, ölçülebilir, başarılabilir, amaca uygun ve zamana bağlı

SMIS SMIS security management information system güvenlik yönetimi bilgi sistemi

SMO SMO service maintenance objective hizmet bakım amacı

SoC SoC separation of concerns ilgilerin ayrılığı

SOP SOP standard operating procedure standart operasyon prosedürleri

SOR SOR statement of requirements gereksinim maddeleri

SOX SOX Sarbanes-Oxley Sarbanes-Oxley

SPI SPI service provider interface hizmet sağlayıcı arayüzü

SPM SPM service portfolio management hizmet portföy yönetimi

SPOF SPOF single point of failure tek noktadan doğan arıza




161


TCO TCO total cost of ownership toplam sahip olma maliyeti

TCU TCU total cost of utilization toplam yararlanma maliyeti

TO TO technical observation teknik gözlem

TOR TOR terms of reference şartname

TQM TQM total quality management toplam kalite yönetimi

UC UC underpinning contract destekleyici kontrat

UP UP user profile kullanıcı profili

VBF VBF vital business function yaşamsal iş fonksiyonu

VOI VOI value on investment yatırım değeri

WIP WIP work in progress yapılmakta olan iş




162

Swirl logo™, AXELOS Ltd’in ticari markasıdır ITIL®, AXELOS Ltd’in kayıtlı ticari markasıdır

PRINCE2®, AXELOS Ltd’in kayıtlı ticari markasıdır

M_o_R®, AXELOS Ltd’in kayıtlı ticari markasıdır




163

itil® terim ve tanımlar sözlüğü türkçe

Documents