i)vjeŠtaj o radu mini“tar“tva za 2013. godinu

Izvještaj o radu Mi istarstva za . godi u

Ministarstvo poljoprivrede i ruralnog razvoja 3

Crna Gora

__________________

Ministarstvo poljoprivrede i ruralnog razvoja

I)VJEŠTAJ O RADU MINI“TAR“TVA

ZA 2013. GODINU

Podgorica, februar 2013.



REZIME POSTIGNUTOG U 2013.



1. SEKTOR ZA POLJOPRIVREDU

“ e je e koje su pla i a e Ag o udžeto za . godi u ealizo a e su a ije e.

T a spa e t ost Ag o udžeta je po e a a u od osu a . godi u če u u p ilog ide i či je i a da je o ja lje o ja ih pozi a eđu koji a se ističu pozi za sad ju kalemova vinove loze,

di e zifika ija eko o skih akti osti u u al i pod učji a, p e ada a po odič i gazdi st i a, investicije u oblasti ribarstva...

1.1. “TOČAR“TVO

Ukupne premije u stoča st u ost a ilo je . poljop i ed ih p oiz ođača C e Go e što predstavlja , % ukup og oja egist o a ih poljop i ed ih p oiz ođača za d ža je stoke . Sve

p e ije u stoča st u p ed iđe e Ag o užeto su ispla e e, i to:

- P e ije za k a e u ijed osti . . €. Vlas i i koji d že p eko uz a g la sti ulisani su

p e ija a od € po g lu; - P e ije za o e u ijed osti . €. Vlas i i koji d že p eko o a a sti ulisa i su

p e ija a od € po g lu; - P e ije za koze u ijed osti . €. Vlas i i koji d že p eko koza sti ulisa i su p e ija a

od € po g lu;

- P e ije za to ju adi u ijed osti . €; - P e ije za katu e u ijed osti . €; - P e ije za li e i a e iko e u ijed osti . €; - P e ije za li e i a e pastu e u ijed osti . €;

Otkup jagnjadi je realizovan za potrebe Saveza penzionera a uz pod šku i a gažo a je ko pa ija Go a o i - Nikši , Mesop o et - Bijelo Polje i G adi a – Rožaje i isti je iz še u pe iodu od

01.10. do 25.11.2013. godine kada je penzionerima ispo uče o . g la u količi i od . kg mesa. Ministarstvo poljoprivrede i ruralnog razvoja subvebncionisalo je otkup u vrijednosti od

138.103,52€. Otkup a ije a iz osila je ,30€/kg ži e je e. Nije ilo p i jed i oko otkupa.

1.2. OTKUP MLIJEKA

Ag o udžeto za . pla i a o je da se p e i a otkup lijeka u količi i od ilio a lita a. Otkuplje o je , ilio a lita a ili % iše u od osu a . Razlozi za po e a i otkup lijeka su:

- po e a a je g a i a otkupa lijeka sa a lita a a jeseč o i ou; - otvoreno je 5 novih sirara za otkup i preradu;

- po e a je oj koope a ata za oko ; - po e a je oj otkup ih e ta a u opšti a a u koji a se ši otkup Ža ljak, Ša ik i

Pešte ska iso a a ;



- povoljna cijena mlijeka sa premijom (od , do , €/lita ; - e a p oiz od ja lijeka po k a i z og uzgoja lječ ih asa Hošta j i Simentalac);

- k alitet ija i olja ish a a g la uti ala je da se po e a p oiz od ja lijeka a pojedi i gazdinstvima po grlu i do 20%;

- povoljni klimatski uslovi uticali su na raznovrsnu ishranu sa kvalitetnijom i obilnijom zelenom

masom;

- projekti realizovani preko MIDAS-a (izgradnja modernih objekata, nabavka opreme i

mehanizacije, nabavka novih grla) uticali su na proizvodnju mlijeka po grlu.

Premija su iznosile , € za količi e p eko lita a jeseč o po p oiz ođaču, plus , € za količi e p eko . lita a a jeseč o i ou i plus , € za otkup za jese e ap il, aj, ju i jul. P e ađi ačka p e ija za ljeka e i si a e iz osila je , €, od os o ukup o . €.

Ispla e o je jeseč ih p e ija zaostatak iz i ko plet a godina).

Tabela 1: Uporedni prikaz proizvodnje mlijeka u periodu 2004-2013

Godina Količi a otkuplje og lijeka manje litara nego 2013. godine

2004 19,3 5,7 miliona litara









2013 25,0

1.3. PČELAR“TVO

Pčela st o je pod ža o u sa ad ji sa “a ezo pčela skih o ga iza ija k oz sljede e je e Ag o udžeta: - pod ška ladi pčela i a počet i i a; - pod ška st uč o osposo lja a ju pčela a; - pod ška za a a ku selek io isa ih ati a; - po oljša je k aliteta pčeli jih p oiz oda; - po oljša je ko ku e t osti, higije skih uslo a za do ija je i ču a je pčeli jih p ioz oda;

P ed iđe a je izg ad ja Ku e eda a u a ističkoj pa eli koja je do ije a od opšti e Danilovgrad, a njena gradnja je p ed iđe a k oz Kapital i udžet. U maju 2013. dobijena je

sa e e a aši a za p e adu oska, koja e olakšati p oiz od ju k alitet og eda i s a jiti



t oško e p e ade oska. U p ethod o pe iodu a a lja je osak lošeg k aliteta a osak je osnovni p eduslo za uspješ o pčela e je .

Dogovorena je saradnja sa Ministarstvom poljoprivrede Bavarske i posjeta I skih pčela a C oj Gori. Poslije iše godi a pok e uta je iz ada podzako skih akata u o lasti pčela st a.

1.4. VINOGRADARSTVO

“u e ije za kale o e i o e loze su s a je e sa , € a , €. Realizacija je prvi put

ost a e a k oz Ja i pozi . Ko t olisala se e sa o podjela kale o a, e i sad ja. )asađe o je ukup o . čokota. )as o a o je ha o ih zasada.

Otpočete su akti osti a iz adi ejo iza ije i og ada skih pod učja C e Go e. Od ža a je TAIEX

misija u julu 2013. U toku je odo a a je P edloga p ojekta za iz adu studije koja e se fi a si ati iz sredstava IPA fondova.

Potpisan je Sporazum o saradnji za oblast poljoprivrede sa autonomnom provincijom La Rioja,

Špa ija, sa ak e to a sekto i og ada st a. Mi ista st o je po oglo učla je je Na io al og ud uže ja i og ada a i i a a C e Go e u CEVI E opska ko fede a ija eza is ih i og ada a .

1.5. VODAR“TVO

Ispla e e su p olje ja i jese ja sadnja iz 2012. (ukupno 197.875€ . Ispla e a je p olje a sad ja za 2013. (ukupno 49.140€ . Efekti ove sadnje su:

- usađe o je 574.8 sad i a az ih o ih sta i - zas i a o je ha o ih o ih zasada u las išt u do a i st a;

Uz pod šku TAIEX-a realizovana je studijska posjeta zaposlenih u MPRR Francuskoj (04.-11.

o e a . . Te a: CMO - O ga iza ija t žišta o a i po a .

1.6. ORGANSKA POLJOPRIVREDA

Pod ško po ha/g lu stoke u ukup oj ijed osti . € pod ža o je p oiz ođača. I po ed elike fluktua ije upisa i ispisa p oiz ođača u egista O ga skih p oiz ođača u . za ilježe je ast. U od osu a . kada je egist o a o p oiz ođača, od čega je 19 sertifikovanih, u

2013. registrovano je 160 organskih p ozi ođača, od čega je se tifiko a i p oiz ođač.

1.7. POdOLJŠANJE KVALITETA



Pod ža o je: - se tifiko a ih p oiz ođača sa ukup o . €; - Projekat za izradu specifikacije proizvoda za zaštitu, oz ake po ijekla Plje aljski si sa

iz oso od . € zajed ički p ojekat MPRR, opšti e Plje lja i U“AID ; - pet projekata za implementaciju i sertifikaciju HACCP sistema bezbjednosti hrane, ukupne

ijed osti . , €;

Odobrene i realizovane dvije TAIEX aplikacije za oblast politike kvaliteta:

- ekspertska misija (02.-07. septembar 2013.) kojom je pripremljen Pravilnik za Zakon o

oznakama porijekla, geografskim oznakama i garantovano tradicionalnim specijalitetima;

- radionica o oznakama porijekla, geografskim oznakama i garantovano tradicionalnim

specijalitetima (18.-19. novembar 2013.);

1.8. MASLINARSTVO

MPRR i ove godine je pomoglo realizaciju nekoliko projekata u ovoj oblasti:

- šesta t od e a Ko fere ija o zaštiti asli e od ža a u dud i; - Maslinijada od ža a u da u;

Reaktivirana je saradnja sa International Olive Council (IOC) – Među a od i sa jeto za asli e. O ez ijeđe o je st uč o usa ša a je u t aja ju od jese i za jed og ka didata u sjedištu IOC-a

u Madridu. MPRR je proslijedilo IOC p edloge p ojekata za iše alsi a skih d ušta a.

Donijet je Zakon o maslinarstvu. Zakon predstavlja os o za do oše je p a il ika o asli o o ulju koji e se o azo ati jed ist e i egista asli a a i p oiz ođača asli o og ulja i u editi do a e t žište.

1.9. RIBARSTVO

Donijeta su 3 Pravilnika i to:

- P a il ik o od eđi a ju li ije a kojoj oda p estaje iti postoja o sla a u ijeka a koje se uli aju u o e i od eđi a ju g a i a zašti e ih i olo ih pod učja;

- P a il ik o o as u doz ole, ači u pla a ja ak ade, o liku, sad ži i i ači u ođe ja egist a dozvola za marikulturu;

- Pravilnik o tipu satelitskog sistema monitoringa ribolovnih plovnih objekata i vrsti ribolovnih

plovnih objekata za koje se sistem uspostavlja.

Podrška razvoju sektora morskog ribarstva i marikulture i U aprjeđiva je ri arske flote i sektora marikulture realizovani su kroz Javni poziv koji se odnosi na modernizaciju profesionalne ribarske

flote za ulo de e zal ih sta i po e a je p ofesio al e i a ske flote za ulo pelagič ih sta.



Takođe, op edijelje a su sredstva u vrijednosti od 4.500€ za po oljšanje standarda bezbjednosti

h a e u alo p i ed o i olo u k oz kofi a si a je Ud uže ja za a a ku ledo ata.

Natavljene su aktivnosti i saradnja:

- u okviru Generalne komisije za ribarstvo u Mediteranu (GFCM);

- u okviru FAO ADRIAMED projekata;

Zaposleni u Jedinici za ribarstvo u okviru MPRR, zajedeno sa zaposlenima u Institutu za biologiju

mora, Kotor i predsta i i a i a skih ud uže ja i p e ađi ačke i dust ije, i ali su p iliku za usa ša a je i sa ad jo sa ekspe ti a k oz p og a a TAIEX pod ške.

2. “EKTOR )A PLADANJE – DIREKTORAT )A PLADANJE

2.1. AKREDITACIONI PAKET

Nakon intenzivnog rada pripremljen je i 31.07.2013. predat akreditacioni paket (set procedura i

dokumenta neophodnih za implementaciju V IPA komponente obima oko 2,500 stranica).

Akreditacioni paket je pripremljen u skladu sa kriterijumima Sektorskog sporazuma i relevantnim

egulati a a EU. Či e ga p i uč i i o adu s akog odsjeka Upravljačkog tijela i “ektora za pla a je.

P i uč i i a su detalj o p opisa e p o edu e odo a a je i ko to ole o a eza i pla a ja, iz ša a je pla a ja i aču o odst o o a eza i pla a ja. “asta i dio paketa či e i opisi dokumenata koja se koriste tokom rada, neophodne kontrolne liste, nacrti pravnih akata o kojima

se odlučuje po zahtje i a st a aka. Takođe, dio paketa či e i doku e ti koji se od ose a ljudske esu se, pla i a je i up a lja je ep a il osti a i izi i a, iz ješta a je i pu li itet.

2.2. REALOKACIJA SREDSTAVA NAMIJENJENIH ZA 2013. GODINU IZ V U I IPA

KOMPONENTU

Postig ut je z ačaja ap edak a uspostavljanju Operativne strukture, pripremi IPARD Programa i

ak edita io og paketa. U ilju daljeg jača ja sekto a poljop i ede i p a o e e e p ip e e za udu i p og a ski pe iod, MPRR se iz o ilo za p e a i a je s edsta a a ije je ih za V IPA

komponentu (2013. u I IPA ko po e tu. Dogo o e o je po lače je s edsta a k oz IPARD like

je e, či e se ost a uje ko ti uitet i postepe o jačaju poljop i ed i p oiz ođači za o i IPARD programski period (do 2020.). Evropskoj komisiji dostavljeni su projektni predlozi. Isti su odobreni i

s edst a fo al o p e ače a u decembru 2013.

2.3. MIDAS PROJEKAT

Tokom 2013. nastavljena je implementacija I, II i III javnog poziva u okviru kojih su potpisana 124

ugo o a o espo at oj pod š i. IV pozi je o ja lje . . . Primljeno je ukupno 425

zahtje a za pod šku. I ple e ta ijo o og pozi a dodat o je uči je ko ak ka p i liža a ju IPARD procedurama. Nakon iscrpnih administartivnih i terenskih provjera svih podnesenih



zahtje a, s eča o potpisi a je . Ugovora o grantu od ža o je . . . godi e. Ukup a vrijednost ugovorenih investicija iznosi 6.586.413,92€, dok ijed ost pote ijal e pod ške iz osi 3.293.206,96€.

Toko dosadaš ja četi i pozi a, MPRR je ukup o p i ilo 1.403 zahtje a za pod šku. Ukup a vrijednost t aže ih i esti ija iz osi . . €. Odo e o je 724 projekta ukupne vrijednosti

. . , €, od čega espo at a pod ška iz osi . . , €. Kroz ovu komponentu MIDAS

p ojekta kuplje o je: t akto a, ko ada p iključ e eha iza ije, izg ađeno 47 objekata,

izg ađe o stakle ika, plaste ika i staj jaka, kuplje o koza, steo a ju i a, jag ji a, ja i a…

Efekti: Ve i kvanitet i bolji kvalitet p ozi od je a ali i s ed ji gazdi st i a. Ve a efektivnost

proizvodnje – mala i srednja poljoprivred a gazdi st a sa isti esu si a do ijaju iše k oz u ap eđe je eha iza ije i teh ologije poljop i ed e p ozi od je.

Izrada i usvajanje GAP koda - ilj Kodeksa do e poljop i ed e p akse je da p uži s eo uh at i pregled preporuka i uslova koje poljoprivrednici treba da ispune kako i zaštitili ži ot u s edi u, zd a lje i do o it ži oti ja, da uputi poljop i ed ike a detalj ije iz o e i fo a ija. Kod je namijenjen poljoprivrednicima, savjetnicima, snabdije ači a poljop i ed ih i puta i licima

uključe i u p ojekto a je poljop i ed ih o jekata. Kodeks sad ži: - uslo e koje poljop i ed i i o aju ispu iti kako i pošto ali postoje e zako ske p opise u

Crnoj Gori;

- preporuke koje poljoprivrednici treba da uzmu u obzir kako bi bili sigurni da ispunjavaju

udu e uslo e EU; - p epo uke koje poljop i ed i i t e a da poštuju kako i zaštitili poljop i ed o i p i od o

ok uže je.

Sprovedena je rekonstrukcija zgrade Instituta za biologiju mora i opremljena je laboratorija po

savremenim standardima.

Efekti: O ez ijeđe i su uslo i za fu k io isa je I stituta za iologiju o a, la o ato ija je sp e a da izađe u sus et s i izazo i a a ikultu e i ši se monitoring kvaliteta morske vode, vode u

zalivima kao i priobalnih voda.

2.4. FARM REGISTAR

P ip e lje je ko ač i a t P a il ika o Regist u poljop i ed ih gazdi sta a, či e je uči je z ačaja ko ak ka usposta lja ju p a e os o e za u ođe je eophod ih egista a - baza

podataka u poljoprivredi. Pravilnikom su, iz eđu ostalog, p opisa i ači i uslo i upisa, ispisa, p o je e podataka i ođe ja Regist a poljop i ed ih gazdi sta a RPG i Regist a su jekata, siste za e ide iju upot e e ze ljišta. P a il ik, takođe sad ži o as e zahtje a za upis, ispis i promjenu podataka o poljoprivrednom gazdinstvu u RPG, obrasce priloga, popis dokumentacije



koja se p ilaže uz zahtje za upis, ispis i p o je u podataka o poljop i ed o gazdi st u u RPG, ači ču a ja podataka upisa ih u Regista , šifa ik poljop i ed h kultu a i šifa ik upot e e

poljop i ed og ze ljišta.

2.5. BIP BAR

Okto a . ugo o e a je ko sulta tska pod ška za adzo i ko t olu g ađe i skih ado a a izg ad ji G a ič og pu kta za p egled a i i a ilj og i ži oti jskog po ijekla (BIP) u Baru (Luka

da . De e a . potpisa je ugo o sa ko zo iju o koji e šiti izg ad ju G a ič og punkta. Vrijednost ugovora je 328.023,95€.

2.6. TVINING PROJEKAT

T i i g p ojekat Jača je progra a rural og razvoja za potre e IPARD-a u Crnoj Gori z a ič o je

počeo . . . P ojekat fi a si a EU, a sp o odi ko zo iju d ža a Hola dije, Lit a ije i Estonije. Neposredni korisnici projekta u vrijednosti od 1.000.000€ su MPRR i Mi ista st o finansija. Projekat traje 18 mjeseci. Usredsređe je a po e a a je konkurentnosti

poljop i ed og sekto a, pod šku ogo sko u al o az oju i p i liža a ju sta da di a EU.

3. SEKTOR ZA RURALNI RAZVOJ

3.1. OBNOVA I RAZVOJ SELA I IZGRADNJA SEOSKE INFRASTRUKTURE

Ko takti a e su s e opšti e i do ije i p edlozi p ojekata u oblasti seoske i ruralne infrastrukture.

P uže a pod ška za p eko pojedi ač ih p ojekata. Neki od p ojekata koje s o po ogli da udu ealizo a i toko o e i sljede e godi e su:

- Andrijevica: Proboj puta Seoce - Balj i regulacija korita rijeke Lim;

- Bar: Reko st uk ija puta Lju a o i i - Bunari;

- Bijelo Polje: Rezervoari za vodu na Koritskoj visoravni, nasipanje puta ka Bjelasici;

- Mojko a : Reko st uk ija puta i osta Kalud a Gostilo i a, og ađi a je stoč e pija e; - Ša ik: put dijela, Miloše i i, Šti i do Lola;

- Berane: vodovod na Cmiljevici;

- Ža ljak: p o ija je puta za selo Ko či a; - Danilovgrad: Bistijerna Besin Uba - Do ji )aga ač; - Podgo i a: Reko st uk ija Lješa skog odo oda, od ža a je u al ih put ih p a a a; - Kolaši : Regula ija ko ita ijeke Ta e; - Pluži e: Vodopoj Rudji do; - Plav: Sanacija puta Gradine Treskavac Bjelaja;

Takođe, MPRR je a i e aščiš a a ja pute a toko zi ske sezo e o ez ijedilo s edst a za pojedi e Opšti e, kao i za ad aši skih p ste o a aši a i ka io a koji su lo i a i a sjeveru

C e Go e. No ča a s edst a po Ag o udžetu za o u je u iz ose . €.



Nasta lje je kao zajed ički p ojekat sa Mi ista st o eko o ije, nabavka solarnih panela za

katune. Tokom 2013. izmirena su sva dugovanja po ovom osnovu iz 2012. godine.

Kako bi podstakli ljude da se izdižu a katu e i ko iste pla i ske paš jake MPRR je toko . pla alo p e ije stoča i a za ko iš e je pla i skih paš jaka.

3.2. IPARD PROGRAM ZA PROGRAMSKI PERIOD 2014.-2020.

Sektor za ruralni razvoj finalizovao je IPARD p og a za . godi u i počeo je sa p ip e o za izradu IPARD Programa za programski period 2014.-2020. Program razvoja poljoprivrede i ruralnih

pod učja je p eduslo za ko iš e je s edsta a EU za u al i az oj.

3.3. AKREDITACIONI PAKET ZA NACIONALNU AKREDITACIJU )A UPRAVLJAČKO TIJELO

“ekto za u al i az oj, kao Up a ljačko tijelo u Ope ati oj st uktu i, p edao je k aje jula . akreditacioni paket Ministarstvu finansija - Na io al o fo du. Paket sad ži s a p a ila i procedure koji su potrebni da se a jasa i t a spa e ta ači up a lja s edst i a i do ese Program ruralnog razvoja.

3.4. JAVNI POZIVI

O ja lje a su d a ja a pozi a za fi a si a je akti osti p e ade i di e sifika ije a po odič i gazdinstvima. Za ove dvije mjere je iz Ag o udžeta o ez ijeđe o . €. “ edst a su

a ije je a poljop i ed i p oiz odjači a koji žele da p oši e akti osti ili poč u da se a e p e ado a s o gazdi st u, a s e sa ilje po e a ja stepe a fi aliza ije p oiz oda i supstitucije uvoza. Apliciralo je 50 aplika ata, od čega je odo e o 35 aplikacija.

3.5. REALI)ACIJA PROJEKTA PO“AO )A VA“

K edit a pod ška poljop i ed i p oiz ođači a u C oj Go i, koji su se op edijelili za a lje je poljoprivredom ili preradom, realizovana je u kontinuitetu od 2008. godine do danas, pod

sloganom „Posao za Vas , i pod azu ije a k edit u pod šku i esti ija a u iz osi a od . € po li u koje je ski uto sa e ide ije )a oda za zapošlja a je ))) . K oz o aj p og a u . pod šku je ostvarilo 32 lica. Ukupna suma ulože ih sredstava iznosi 205.000€, po o u kojih je uposle a osoba.

4. VODOPRIVREDA

K oz p og a odop i ede za še o je odo oda i aku ula ije. P eko hiljadu do a i sta a do ilo je odu. U toku ado i a e a i ekoliko a jih seoskih odo oda.



Tabela 2: Realizovani projekti u 2013. godini:

Ošti a Iz os podrške u 2013.

godini

)avrše i vodovodi Ukupno

ulože o

droj do a i stava koja su dobila vodu

Andrijevica . € 7 vodovoda . € 150

Bijelo Polje . € Gu a ač . € 300

Cetinje . € Dubovik . € 30

Prekornica-Boguti . € 20

Mojkovac . € Štita i a 15

Nikši . € Šu e . € 44

dvije akumulacije u Goliji . €

Pljevlja . € Borovica . € 50

Pluži e . € do ičje . € 44

Rožaje . € “eoš i a . € 300

Ša ik . € Godijela . € 15

Klisure . € 20

Ža ljak . € Uskoci . € 15

Vodo odi čija je izgRad ja u toku

Kolaši . € iše a jih seoskih odo oda

Bar . € vodovod Gluhi do 40.000 €

Berane . € vodovodi Polica i Petnjica

Danilovgrad . € Vodovod Komani-da di i

UKUPNO . € . € 1.003

U ilju ješa a ja p o le a odos a dije a ja iz še i su hid o-geološki ist až i ado i u opšti a a Ceti je R aši i Boboja – . € i Koto Po đe - . € . Ukupno je investirano

. €.

Raspisa je te de za Pla up a lja ja oda a a pod učju ječ og sli a C og o a i Pla up a lja ja oda a a pod učju ječ og sli a Jad a skog o a. Rok za do oše je o a dokumenta

je . godi a. Riječ je o st ateški doku e ti a u o lasti odop i ede.

U ok i u eđu a od ih od osa, adili s o a ealiza iji je a p ed iđe ih Me o a du o o razumijevanju koji je potpisan sa Republikom Albanijom, a odnosi se na regulaciju rijeka Drima i

doja e. Rad e g upe d ža ih ko isija utvrdile su kote nasipa. U decembru 2013. potpisan je

Me o a du sa “a sko ko isijo . I ali s o akti o učeš e u adu Du a ske ko isije, kao i aktinvosti na implementaciji Drimske dekleracije.

Raskinuti su ugo o i o ko esija a za flaši a je ode u ko e ijal e s he sa ko esio a i a:

- “ha ik T adi g Co p Ne Yo k - iz o ište Ša ik - Nudo, Nikši ; - K&M “iste d.o.o. iz Nikši a - iz o ište duko ik - Nikši ; - Welli gto Eu ope LTD , Lo do - iz o ište Ra jak kod Mojko a;



- Deus-Ko d.o.o. iz Nikši a - iz o ište ) aje a , Ša ik; - “po ts Ma Fi st P odu tio s d.o.o. - iz o ište Veliki Malje , duko i a, Ša ik.

Raski uti su ugo o i o ko esiji za eksploata iju ječ ih a osa šlju ak i pijesak sa:

- Mo ača Co e d.o.o. iz Podgo i e - loka ija Muljage , odotok Mo ača, Opšti a Podgo i a; - MdM T a s d.o.o. iz Podgo i e - loka ija Rado i a , odotok Mo ača, Opšti a Podgo i a.

5. ŠUMAR“TVO

Us oje je Godiš ji p og a gazdo a ja šu a a za . Up a a za šu e, kao o ga u sasta u Ministarstva poljoprivrede i ruralnog razvoja, odgovoran za poslove upravljanja i gazdovanja

šu a a u skladu sa Godiš ji p og a o gazdo a ja, ije u potpu osi slijedila uputst a i aloge MPRR. To je za posljedicu imalo eiz še je pla i a ih akti osti p e a Godiš je p og a u gazdo a ja šu a a koji je u jesto do . . ., zako sko oku za dosta lje je p edloga, isti dosta lje početko a ta . godine.

Takođe, kas ilo se i sa dosta lja je Pla a sa a ije šu a od posljedi a poža a iz . godi e. Pla pošu lja a ja iz še je a i ou od %. Ne postoje pouzda i poda i o sta ju aplati osti prihoda po osnovu koncesionih naknada.

Ministarstvu je pripojen sektor drvne industrije, pa je objedinjen nadzor nad šu a stvom i

drvopreradom.

Primljeno je 9 zahtjeva za davanje saglasnosti na Programe gazdovanja.

Primljeno je 164 zahtjeva za da a je išlje ja po zahtje i a za zakup i otkup ze ljišta i da a ja išlje ja a pla ska doku e ta p osto og pla i a ja od čega je iješe o, a 15 ih ima

e iješe ih čekaju se izjaš je ja Up a e za šu e i Up a e za ode .

U ađe za š i iz ještaj o ealiza iji p ojekata Foed o u koji a je ealizo a o iše p ojekata u o i u pod ške az oju šu a skog sekto a. Realizo a je IPA pilot projekat informacioni sistem u

šu a st u. Us oje je ko ača iz ještaj o Na io al oj i e tu i šu a. Realizo a je projekat

I fo a io og siste a u šu a s u. Data je saglas ost a lo ih os o a koje su dosta ili ko is i i lo išta.

6. VETERINARSKA UPRAVA

6.1. PROGRAMSKE AKTIVNOSTI

P ip e lje i us oje P og a p e e ti ih je a zd a st e e zaštite ži oti ja za . godi u koji sad ži je e zaštite zd a lja ži oti ja i ete i a skog ja og zd a lja, i sprovodi se na cijeloj

teritoriji Crne Gore.

Nakon raspisivanja tendera za nabavku i odabira najpovoljnije ponude iz še a je a a ka dijag ostičkih s edsta a i ak i a za sp o ođe je mjera. Ovi javni poslovi ustupljeni su na



iz ša a je ete i a ski o ga iza ija a Vete i a skih a ula ti i “VL) po unaprijed

od eđe i pravilima.

Tabela 3: Program preventivnih mjera zd a st e e zaštite ži oti ja:

Mjera Opredijeljena

sredstva €

Planirani

obuhvat

Fakturisano i

pla e o €

Realizacija

po

programima

%

tuberkuloza goveda 418.260 70.000 goveda 345.447,70 82,60 %

leukoza goveda 147.850 51.000 goveda 114.252,20 77,28 %

bruceloza goveda,

ovaca i koza 302.680

56.000 goveda

41.000 ovaca i koza 275.511,75 91,03 %

olesti pčela 13.100 s a pčeli ja d ušt a “PCG 3.161,00 24,13 %

avijarna influenca 7.400

divlje ptice – do a a ži i a

8.350,00 112,84%

plavi jezik 8.100 1.000 goveda; 1.000 ovaca 7.167,00 88,49 %

BSE 2.500 izič a go eda 0 0

olesti i a i školjki 8.000

uzgajališta past ke i školjki 6.580,00 82,25 %

klasič a kuga s i ja 72.317 41 000 svinja 50.791.90 70,24%

bjesnilo 41.510

p o je a uspješ osti vakcinacije

48.846,49 117,68%

antrax 2.625

raniji antraksni distrikti

(Berane, Ulcinj) 12.867,10 490,18%

atipič a kuga ži i e 5.980

izič a gazdi . do a e ži i e

5.240,00 87,63%

identifikacija i

registracija

ži oti ja

144.500

tokom cijele godine

goveda, ovaca i koza,

kretanja i sl.

145.742,76 100,86%

dijagnostika bolesti

van programa 27.565

Uzorkovanje svih

sumnjivih i uginulih

ži oti ja

44.454,17 161,27%

6.2. OTKRIVANJE BOLESTI

Početko godi e, ako iše godi a, a pod učju opšti a dijelo Polje i Ža ljak i ali s o poja u Q g oz i e o a a, koza i go eda a gazdi sta a kod ži oti ja . Pot đe i su i slučaje i oboljenja kod ljudi. Nakon nekoliko decenija imali smo i pojavu a t aksa og p išta kod go eda a pod učju opšti e Ža ljak u d a gazdi st a. Efikas o su p eduzete s e je e u ilju sp ječa a ja ši e ja o ih olesti:

- la o ato ijsko ispiti a je s ih p ije či ih ži oti ja a su ji i gazdi st i a; - kontrola kretanja su ji ih i o oljelih ži oti ja ka a ti i za a a p o eta tih ži oti ja ;



- i te e t a a a ka ak i a p oti a t aksa i ak i a ija s ih p ije či ih ži oti ja p oti a t aksa a pod učju Ža ljaka;

- euta azija ži oti ja kod kojih je la o ato ijski ispiti a je ut đe a Q g oz i a o e; 100 koza i 7 krava).

Tabela 4: Dijag ostiko a e za az e olesti ži oti ja u 2013.:

Naziv bolesti droj žarišta droj i vrsta životi ja kod kojih je potvrdje uzroč ik

dr.us r e ih životi ja

Paratuberkuloza 1 1 krava -

Enzotska leukoza goveda 3 12 goveda 12

Anthrax (zoonoza) 2 3 krave 3

Trihineloza (zoonoza) 2 2 divlje svinje 2

Babezioza goveda 1 1 govedo -

A e ička kuga pčeli jeg legla

3 pčeli je d ušta a 1

Q groznica (zoonoza) 7 204 ovce, 100 koza 7 goveda, 283

Lajš a ioza pasa zoo oza 21 21 pas

6.3. ORALNA VAKCINACIJA LI“ICA I DRUGIH DIVLJIH ŽIVOTINJA PROTIV dJE“NILA

Iz ještaji iz p ethod ih godi a pokazuju da se jes ilo a godiš je i ou otk i alo čak u p eko slučaje a kod ži oti ja ajčeš e kod di ljih ži oti ja - lisica, ali je otkrivano i kod ovaca, krava,

pasa i ačaka . Jedi i a za ide tifika iju i egist a iju ži ot ja je u . p eduzela iz akti osti u cilju unapređi a ja aze i po e a ja tač osti podataka o gazdi sta i a go eda, ovaca i koza u

Crnoj Go i što je os o za sti a je statusa ze lje slo od e od olesti i os o za p o je u sta ja p i odo a a ju pod ške k oz dostup e p og a e MPRR.

6.4. ODOBRAVANJE I REGISTRACIJA OBJEKATA

Tokom 2013. ukupno je podnijeto 285 zahtjeva za registraciju i odobravanje objekata. Početko godi e otpočeo je upis u egista p oiz ođača eda, u sa ad ji i a zahtje Ud uže ja pčela a. Iako

je o o zako ska o a eza su jekata u poslo a ju h a o od polo i e ., sa o pčela a (poslovanje u primarnoj p oiz od ji h a e je iz šilo s oju o a ezu i p ija ilo pčeli jake adi upisa u egista . Kako i se ed kao h a a od pose e až osti sta io u promet neophodno je da se svi

p oiz ođači eda upišu u egist e, i a taj ači ispu e uslo e za dekla isa je i dalje stavljanje

meda u javni promet.

6.5. PROGRAM MONITORINGA REZIDUA

Crna Gora je Odlukom Komisije EU od oktobra 2009. savljena na listu zemalja kojima su odobreni

p og a i o ito i ga ezidua za go eda, o e, s i je, ži i u, ak akultu u, jaja i ed, či e je zado olje jeda od uslo a za o ogu a a je iz oza aših p oiz oda a t žište EU. Pripremljen je i



usvojen Program monitoringa rezidua za 2013. koji se od osi a p a e je p isust a ostataka zabranjenih supstanci, veterinarskih ljeko a, teških etala, o ga ohlo ih i o ga ofosfo ih jedi je ja i ikotoksi a, u ži i ži oti ja a i h a i ži oti jskog po ijekla, u o jekti a u koji a se ži oti je uzgajaju i d že od os o o jekti a za kla je, o jekti a za p e adu lijeka, o jekti a za uzgoj i preradu ribe, meda, i objektima za proizvodnju jaja. Iz ađe je Iz ještaj o ealiza iji Programa monitoringa rezidua za 2012. i dostavljen EK kao i Program monitoringa za 2013.

6.6. HITNO PREDUZIMANJE MJERA ZBOG POJAVE OPASNOSTI U HRANI

Početko godi e, ako poja e po e a e količi e aflatoksi a u h a i i h a i za ži oti je u regionu, Ministarstvo je preduzelo niz aktivnosti u cilju eliminisanja opasnosti po zdravlje ljudi

usled po e a e količi e o og ko ta i e ta.

Ministarstvo poljoprivrede i ruralnog razvoja donijelo je naredbe za:

ko trolu a u utraš je tržištu: - si o og lijeka i h a e za ži oti je a gazdi st i a sa kojih se lijeko sta lja u ja u

pot oš ju; - sirovog mlijeka dopremljenog u mlijekare;

- u veleprodaji i maloprodaji;

- za a u upot e e si o og lijeka i h a e za ži oti je sa količi o aflatoksi a iz ad dozvoljenog;

- po lače je sa t žišta i u išta a je od os o a a je i oispo učio u lijeka i h a e za ži oti je sa količi o aflatoksi a iz ad dozvoljenog;

kontrolu prilikom uvoza:

- o a ez o uzo ko a je s ih pošiljaka lijeka i h a e za ži oti e; - a a je pošiljki lijeka i h a e za ži oti je sa količi o aflatoksi a iz ad doz olje og.

Ce ta za ekotoksikološka ispiti a ja šio je laboratorijska ispitivanja svih dostavljenih uzoraka

lijeka i h a e za ži oti je a p isust o aflatoksi a. Od fe ua a 2013. do danas, ispitano je

ukup o . uzo aka h a e za ži oti je iz u oza i u ut aš jeg p o eta i . uzo aka lijeka, od čega e odgo a a p opisa oj količi i aflatoksi a. Takođe, a os o u otifika ija do ije ih preko EU RASFF sistema (Rapid Alert System for Food and Feed), Ministarstvo je izdalo naredbu o

po lače ju sa t žišta EVA sa di e u eze e iz H atske.

7. FITOSANITARNA UPRAVA

7.1. PROGRAM FITOSANITARNIH MJERA ZA 2013.

Realizo a je P og a fitosa ita ih je a u iz osu . , €. Efekti: stabilno zdravstveno stanje bilja na teritoriji Crne Gore, blagovremeno otkrivanje i

suz ija ja poja e i ši e ja štet ih o ga iza a bilja, biljnih proizvoda i objekata pod nadzorom,



p a o e e o, p a il o, uspješ o i a io al o sp o ođe je fitosa ita ih je a u p aksi, sp ječa a ja ili u a ji a ja gu itaka p i osa u ilj oj p oiz od ji; o ez jeđi a je p oiz od je i prometa bezbjedne h a e ilj og po ijekla a te ito iji C e Go e; o ez jeđi a ja se tifiko a og, zd a st e o isp a og sje e skog ate ijala poljop i ed og ilja, oču a je ilj ih ge etičkih resursa.

7.2. USPOSTAVLJEN INFORMACIONI SISTEM FITO INFO

Uspostavljanjem informacionog siste a u ap ijeđe je fitosa ita i siste C e Go e.

7.3. USPOSTAVLJENJE REGISTRA

Usposta lje Regista p oiz ođača h a e ilj og po ijekla a i ou p i a e p oiz od je i u egista upisa o p oiz ođača h a e; Usposta lje Regista p oiz ođača, p e ađi ača, u oz ika,

dist i ute a i skladišta a ilja, ilj ih p oiz oda i o jekata pod adzo o , p ip e lje i dist i ui a informator za upis, uspostavljanje registra je u toku, do sada je upisano 67 subjekata.

Efekti: u ap ijeđe siste ez jed osti h a e a i ou p i a e p oiz od je i siste zd a st e e zaštite lja.

7.4. IPA TWINNING PROJEKAT "JAČANJE ADMINI“TRATIVNIH KAPACITETA FUCG"

“ e pla i a e akti osti p ojekta uspješ o su za še e.

7.5. “TRUČNI I OPŠTI PO“LOVI

O ga izo a e su oj e o uke fitosa ita ih i spekto a, p oiz ođača i d ugih zai te eso a ih li a u cilju upoznavanja sa novim propisima. Ukupno je o ađe o 2.623 predmeta. Obezbijeđe a je

zdravstvena ispravnost sjemenskog i sadnog materijala, sa ispunjenim standardima kvaliteta,

izda a je se tifikata o p iz a a ju sje e skog ate ijala k o pi a i žita a os o u iz še ih st uč ih ko t ola sadnog materijala, istinitosti sorte, odnosno selekcije poljoprivrednog sadnog

materijala. Izdato je 104 sertifikata za sjemenski i sadni materijal.

8. PREGOVORI SA EU

)a še a su s a t i screening-a, us oje i iz ještaji od st a e EK i ut đe a je ila koja je pot e o ispu iti kako is o otpočeli p ego o e. Do ili s o ukup o je ila za pogla lja.



9. OdRADANJA I )AHTJEVI GRAĐANA

Mi ista st o je toko . godi e do ilo . zahtje a g ađa a. “ i g ađa i koji su a se obratili, dobili su odgovore. T e ut o je u p o edu i ješa a je 141 zahtjeva. Na preostalih 1.116

je odgo o e o u slučaju da is o i ali ogu osti da ih poziti i o iješi o ili su zahtje i iješe i.

10. NORMATIVNI DIO

Toko . godi e u “kupšti i C e Go e us oje a su t i o a zako a iz o lasti ada MPRR1. U

skupšti skoj p o edu i alaze se još t i zako a.2 Krajem decembra Vlada Crne Gore usvojila je dva

nova zakona.3 U proceduri usvajanja nalaze tri nova zakona.

4

)ajed o sa up a a a, u MPRR o ađe o je . up a ih p ed eta i izdato isto toliko ješe ja. Na Vladi je usvojeno 103 materijala iz oblasti rada MPRR. Usvojeno je 28 podzakonskih akata koja

su obja lje a u “luž e o listu, i to:

- Ope ati i pla zaštite od štet og dejst a oda, za ode od z ačaja za C u Go u za . godinu ( “luž e i list Cr e Gore, roj / . . . ;

- Odluka o dodjeli lo išta Nikši a ko iš e je “luž e i list Cr e Gore, roj / . . . ;

- P a il ik o uslo i a za upis u egista p oiz ođača, p e ađi ača, u oz ika, dist i ute a, skladišta a ilja, ilj ih p oiz oda i o jekata pod adzo o "“luž e i list Cr e Gore, broj

/ . . . ;

- P a il ik o liži uslo i a u pogledu p osto a za skladište je i p o et s edsta a za zaštitu bilja ("“luž e i list Cr e Gore, roj / . . . ;

- P og a o a ez ih je a zd a st e e zaštite ži oti ja u . godini ("“luž e i list Cr e Gore, roj / . . . ;

- Odluka o ut đi a ju ije a za kupo i u d ih so ti e ata za sopst e e pot e e sta o išt a u u al i pod učji a ("“luž e i list Cr e Gore, roj / . . . ;

1 )ako o o ga skoj p ozi od ji, )ako o pot đi a ju Među a od e ko e ije o zaštiti o ih ilj ih so ti, )ako o

pot đi a ju ko e ije o p a u eplo id e ih ko iš e ja eđu a od ih odotoka. 2 P edlog zako a o asli a st u, P edlog zako a o pot đi a ju ko e ije o zaštiti i ko iš e ju odotoka i eđu a od ih jeze a, P edlog zako a o iz je a a i dopu a a zako a o s edst i a za zaštitu ilja.

3 Predlog zakona o izmjenama i dopunama zakona o poljoprivredi i ruralnom razvoju, Predlog zakona o izmjenama i

dopu a a zako a o zd a st e oj zaštiti ilja. 4 Zakon o kooperativima, Zakon o vodama i Zakon o bezbjesnosti hrane.



- Naredba o izmjenama i dopunama a ed e o i olo i za a a a, og a iče ji a i je a a za zaštitu i ljeg fo da "“luž e i list Cr e Gore, roj / . . . ;

- P a il ik o ači u ođe ja e ide ije o p oiz od ji, p e adi i p o etu ilja, ilj ih proizvoda i objekata pod nadzorom ("“luž e i list Cr e Gore, roj / . . . ;

- P og a siste atskog ispiti a ja k a titeta i k aliteta po ši skih i podze ih oda za 2013. godinu ("“luž e i list Cr e Gore, roj / . . . ;

- Program fitosanitarnih mjera za 2013. godinu ("“luž e i list Cr e Gore, roj / . . . ;

- P a il ik o ut đi a ju liste i a p oiz ede ih u . godi i "“luž e i list Cr e Gore, roj / . . . ;

- P og a o ito i ga ezidua pesti ida u ish a i ilj og i ži oti jskog po ijekla za 2013.

godinu ("“luž e i list Cr e Gore, roj / . . . ;

- P a il ik o sad žaju i ači u ođe ja e ide ije o upot e i s edsta a za zaštitu ilja ("“luž e i list Cr e Gore, roj / . . . ;

- Lista aktivnih materija dozvoljenih za upotre u u s edst i a za zaštitu ilja "“luž e i list Cr e Gore, roj / . . . ;

- U ed a o uslo i a, ači u i di a i i sp o ođe ja je a ag a e politike za . godi u –

Ag o udžet "“luž e i list Cr e Gore, roj / . . . ;

- Program monitoringa nitrata u hrani biljnog porijekla – lis ato po u za . godi u ("“luž e i list Cr e Gore, roj / . . . ;

- Odluka o da a ju šu a u d ža oj s oji i a ko iš e je, p odajo d eta u du e e stanju za 2013. godinu ("“luž e i list Cr e Gore, roj / . . . ;

- Odluka o iz adi st ateške p o je e uti aja a ži ot u s edi u za st ategiju sa pla o az oja šu a i šu a st a C e Go e "“luž e i list Cr e Gore, roj / . . . ;

- P a il ik o od eđi a ju li ije a kojoj voda prestaje biti postojano slana u rijekama koje se

uli aju u o e i od eđi a ju g a i a zašti e ih i olo ih pod učja "“luž e i list Cr e Gore, roj / . . . ;

- P a il ik o o as u doz ole, ači u pla a ja ak ade, o liku, sad ži i i ači u ođe ja registra dozvola za marikulturu ("“luž e i list Cr e Gore, roj / . . .. ;



- Pravilnik o tipu satelitskog sistema monitoringa ribolovnih plovnih objekata i vrsti

ribolovnih plovnih objekata za koje se sistem uspostavlja ("“luž e i list Crne Gore, broj

/ . . . ;

- P a il ik o liži uslo i a u pogledu kad a i op e e koje t e a da ispu ja a p a o li e i egist o a i p oiz ođač za st uč u ko t olu sad og i sje e skog ate ijala "“luž e i list

Crne Gore, broj 39/2013 07.08.2 . ;

- P a il ik o dopu i p a il ika o ači u ođe ja e ide ije o p ozi od ji, p e adi i p o etu bilja, biljnih proizvoda i objekata pod nadzorom ("“luž e i list Cr e Gore, roj /

. . . ;

- Pravilnik o obrascu knjige evidencije sjemenskog materijala ("“luž e i list Cr e Gore, roj / . . . ;

- Na ed u o za a i upot e i t eti a ja ži oti ja koje se uzgajaju od eđe i supsta a a i veterinsarskim ljekovima ("“luž e i list Cr e Gore, roj / . . . ;

- Pravilnik o iz je a a p a il ika o ači u i uslo i a po a aja ak ize a i e al a ulja koja se upot e lja aju za pogo poljop i ed e i šu ske eha iza ije "“luž e i list Cr e Gore, roj / . . .

- Odluka o da a ju ko esija za ko iš e je šu a, izg ad ju i od ža a je šu skih sao a aj i a u gazdi skoj jedi i i „Pauči ske šu e" "“luž e i list Cr e Gore, roj /

. . . ;



DETALJNI PREGLED RADA



UVOD

Ministarstvo poljoprivrede i ruralnog razvoja je u ok i u s ojih adlež osti u . godi i šilo poslo e up a e koji se od ose a: ut đi a je p edloga teku e i az oj e politike, je e ag a e politike i politike u al og az oja; p edlaga je i ko stituisa je siste skih ješe ja u poljop i edi i p eduzi a je je a za jiho o sp o ođe je; zaštitu, isko iš a a je i u ap eđi a je

poljop i ed og ze ljišta; ilj u p oiz od ju; stoča st o; o ga sku p oiz od ju; fitosa ita u o last; ete i a st o; ez jed ost h a e; pčela st o; slatko od o, o sko i a stvo i marikulturu;

jača je ko ku e t osti p oiz ođača h a e; od ži o gazdo a je poljop i ed i esu si a; po oljša je k aliteta ži ota i ši e je eko o skih akti osti u u al i pod učji a; p i je u savremene tehnike i tehnologije u poljoprivredi; bilans osnovnih poljoprivrednih proizvoda;

p edlaga je je a i a alizi a je jiho og uti aja a eko o ski položaj i uslo e p i eđi a ja su jekata iz o lasti poljop i ede i ag oi dust ije; az oj u politiku u o lasti šu a st a; siste ska ješe ja za gazdo a je šu a a i šu ski ze ljište i jiho u zaštitu; oču a je, eko o sko

ko iš e je i u ap eđi a je šu a; o ito i g pla i a ja gazdo a ja šu a a; li e i a je st uč ih poslo a u šu a st u; az oj u politiku u o lasti lo st a; siste ska ješe ja za gazdo a je i up a lja je sa di ljači i lo st o ; o ez eđe je ko iš e ja lo išta i iz adu p og a a az oja lo st a; az oj u politiku u up a lja ju oda a; siste ska ješe ja za o ez jeđe je i ko iš e je oda, od og ze ljišta i odo-iz o išta za odos a dije a je, zaštitu oda od zagađi a ja, u eđe je oda i odotoka i zaštitu od štet og dejst a oda; siste ske i d uge podsti aj e je e za

u ap eđe je o ih o lasti; ođe je p opisa ih e ide ija; eđu a od u sa ad ju u o lasti a za koje je i ista st o os o a o; usklađi a je do a ih p opisa iz ok i a s oje adlež osti sa p a i poretkom Evropske unije; upravni nadzor u oblastima za koje je ministarstvo osnovano; kao i

d uge poslo e koji su u od eđe i u adlež ost.

Po ed poslo a koji su u po je e i, Mi ista st o poljop i ede i u al og az oja je šilo adzo i ad zako itoš u i jelishod oš u ada o ga a up a e koji su u sasta u Mi ista st a Vete i a ske

up a e, Fitosa ita e up a e, Up a e za šu e, Up a e za ode i Agencije za duvan).

Mi ista st o se pose o sta alo o u ap eđe ju azličitih o lasti koje spadaju u djelok ug jego e adlež osti, kao što su: poljop i eda, u al i az oj, i a st o, ez jed ost h a e-fitosanitarna

o last, ete i a, šu a st o i odoprivreda.

U iz ještaj o pe iodu, ključ e akti osti u adu o og Mi ista st a ile su us je e e i od ijale su se u p a u ealiza ije ut đe ih ilje a Vlade u o oj o lasti, defi isa ih P og a o ada Vlade Crne Gore za 2013. godinu kao i u ispunjavanju planova i programa rada Ministarstva i operativnih

p og a a up a a, i u iz ša a ju p euzetih o a eza ut đe ih k oz p io itete u ok i u p ego a ačkih pogla lja , i u p o esu p ostupa ja EU čije je iz ša a je ilo aktuel o u protekloj godini.

POLJOPRIVREDA

1. NASTAVAK INTEGRACIONIH PROCESA

U o e u je od ža šesti sasta ak Podod o a za poljop i edu i i a st o;



Do ije i su iz ještaji o a alitičko p egledu usklađe osti zako oda st a za C u Go u za pogla lja 11 - Poljoprivreda i ruralni razvoj; 12 - Bezbjednost hrane, veterinarstvo i fitosanitarna politika i 13

- Ribarstvo;

Dobijeno je mjerilo za otvaranje poglavlja 11 - izrada sveobuhvatne nacionalne Strategije za razvoj

poljop i ede i u al ih pod učja za pe iod - uključuju i i ak io i pla , koji e služiti kao os o a za p e oše je, i ple e ta iju i sp o ođe je p a e teko i e EU;

Mi ista st o poljop i ede i u al og az oja u a tu . godi e počelo je p ego o e sa Organizacijom UN za hranu i poljoprivredu (FAO) u vezi pod ške za iz adu “t ategije. Postig ut je dogo o da “t ategiju adi Mi ista st o uz ekspe tsku pod šku FAO ko sulta ata, Kaj Mo te se a i Mo te K istga da. U . godi i od ža e su isije FAO ko sulta ata sa ekspe ti a.

Dobijena su tri mjerila za otvaranje poglavlja 12 i to:

1. Usvajanje novog zakonskog okvira u skladu sa pravnom tekovinom EU;

2. Iz ada s eo uh at e a io al e st ategije, uključuju i i ak io i pla koji e poslužiti kao os o a za p e oše je i primjenu pravne tekovine EU za oblast Bezbjednosti hrane,

ete i a st o i fitosa ita u politku, uključuju i i pla o e za az oj ele a t ih administrativnih kapaciteta i procjenu potrebnih finansijskih sredstava;

3. Klasifika iju s ih o jekata za h a u i o jekata za uko a je usp oiz odi a ži oti jskog porijekla, na temelju pravne tekovine EU.

Dobijeno je mjerilo za otvaranje poglavlja 13 - izrada Strategije razvoja sektora ribarstva Crne Gore

2015-2020.

2. REFORMA ZAKONODAVSTVA

Donijet je Zakon o maslinarstvu, koji je usvojen od strane Vlade Crne Gore. Zakon je osnov za

do oše je p a il ika o asli o o ulju u I i II k a talu . godi e. P a il i i a e se o azo ati jed ist e i egista asli a a i p oiz ođača asli o og ulja i u editi do a e t žište;

U decembru je usvojen Zakon organskoj proizvodnji.

- Na os o u )ako a o o sko i a st u i a ikultu i „“l. List CG . / u . godi i donijeta su 3 podzakonska akta:

Pravilnik o od eđi a ju li ije a kojoj oda p estaje iti postoja o sla a u ijeka a koje se uli aju u o e i od eđi a ju g a i a zašti e ih i olo ih pod učja „“l. List CG . / .

Pravilnik o o as u doz ole, ači u pla a ja ak ade, o liku, sad ži i i ači u ođe ja egist a dozvola za marikulturu „“l. List CG . / .

Pravilnik o tipu satelitskog sistema monitoringa ribolovnih plovnih objekata i vrsti ribolovnih

plovnih objekata za koje se sistem uspostavlja „“l. List CG . / .



3. MEĐUNARODNI PROJEKTI

Realizovano je nekoliko donatorskih projekata:

Potpisan je Sporazum o saradnji za oblast poljoprivrede sa autonomnom provincijom La Rioja,

sa akcentom na sektor vinogradarstva.

Učla je je Na io al og ud uže ja inogradara i vinara Crne Gore u CEVI (Evropska

konfederacija nezavisnih vinogradara).

Nastavljena je saradnja sa International Olive Council (IOC) – Među a od i sa jeto za masline, kroz mnogborjne aktivnosti.

Saradnja sa turskom agencijom za kooperaciju i koordinaciju TIKA – Turkish Cooperation and

Coo di atio Age , adi op e a ja ulja e i o ez jeđi a ja li a aj e e asli a sko d ušt u u CG.

Nastavljene su aktivnosti i saradnja u okviru Generalne komisije za ribarstvo u Mediteranu

(GFCM).

Nastavljene su aktivnosti u okviru FAO ADRIAMED projekata koje imaju za ilj da a je auč e potpo e jad a ski d ža a a u ost a e ju p og a a zajed ičkog up a lja ja esu si a

o skog i a st a, uz pu u i koo di i a u sa ad ju d ža ih up a a za i a st o, ist aži ačkih i stituta, p eduze a za p e adu i e i p ofesio al ih ribara, a po preporuci kodeksa o

odgovornom ribarstvu koji je usvojen od strane UN.

Odobrene su i realizovane dvije TAIEX aplikacije za oblast politike kvaliteta, o oznakama

porijekla, geografskim oznakama i garantovano tradicionalnim specijalitetima.

Ost a e i su ko takti sa Mi ista st o poljop i ede da a aske i od ža a jed a TAIEX adio i a eza a za iz adu P a il ika o k alitetu eda i d ugih pčeli jih p oiz oda.

Realizovana studijska posjeta zaposlenih u ministarstvu Francuskoj u okviru TAIEX pod ške a te u CMO - O ga iza ija t žišta o a i po a .

Od ža a TAIEX adio i a a te u Iz ada ejo iza ije i og ada skih pod učja C e Go e . Jedinica za ribarstvo u okviru Ministarstva, zajedeno sa zaposlenima u Institutu za biologiju

mora Kotor i predsta i i a i a skih ud uže ja i p e ađi ačke i dust ije, i ali su p iliku za usa ša a je i sa ad jo sa ekspe ti a k oz TAIEX pod ške.

4. REALIZACIJA MIDAS PROJEKTA

Akreditacioni paket

Toko . godi e u ok i u “ekto a za pla a je p e a o ous oje o P a il iku o u ut aš joj o ga iza iji i siste atiza iji Mi ista st a poljop i ede i u al og az oja Di ekto at za IPARD pla a ja je i te zi o p ip e a ak edita io i paket za udu u Age iju za pla a je i p edat je Ministarstvu finansija k aje jula . godi e. Mi ista st o fi a sija je a gažo alo e izo sku



ku u za pot e e še ja ekste e e izije o og ak edita io og paketa, u ilju p o je e ko plet e strukture i sposobnosti zaposlenih, dokumentacije, itd.

Ekspertska podrška

Zbog pot e a ada a ak edita io o paketu i kao po o “ekto u za pla a je, u ok i u MIDA“-a

je a gažo a a ko pa ija KPMG C oatia , koja je svoj angaž a započela k aje jula ., i ako d a a a d a a a ugo o , jiho a gaž a je p oduže do s edi e a ta 014. godine.

Takođe, ekspe stku po o o o “ekto u je p užila i ko sulta tki ja Maja d ajo ik iz akedo ske Age ije za pla a je čiji a gaž a je eza za po o p i usposta lja ju sa ad je, defi isa ja la a ko u ika ija i p o edu a, kao i o uka teh ičkih tijela (sa akcentom na Veterinarsku i

Fitosa ita u up a u po EU sta da di a. O aj a gaž a e t ajati do k aja fe ua a .

Ekspe tska pod ška se u o o p o esu p uža Mi ista st u poljop i ede i u ok i u d ugog T i i g p ojekta „Jača je p og a a ruralnog razvoja za potrebe IPARD-a u Crnoj Gori . T i i g p ojekat e

šiti o uku zaposle ih u Ope ati oj st uktu i i p uža e po o p iliko p ip e e P i uč ika za g a to e za Po je e ički fo d.

Registar poljoprivrednih gazdinstava

S obzirom na či je i u da e udu i egista poljop i ed ih gazdi sta a iti sasta i dio Age ije za pla a je, i te zi o se adilo i a p ip e i P a il ika o Regist u poljop i ed ih gazdi sta a i Registra su jekata , koji je u fazi us aja ja i usaglaša a ja u ok i u a io al ih tijela. Uz po o eksperata Svjetske banke i Tima koji prati MIDAS projekat pripremljena je teh ička spe ifika ija za soft e i ha d e za egista gazdi sta a, za koje e ako za še og usaglaša a ja iti pok e ut postupak nabavke. U narednom periodu je planirana i priprema akcionog plana za implementaciju

registra.

Početko . godi e o ga izo a e su d ije posjete Age iji za pla a je “lo e ije. Jed a posjeta je imala za cilj upoznavanje sa sistemom registra farmi i LPIS-a (Land Parcel Identification System),

a druga posjeta se odnosila na upoznavanje cjelokupnog sistema uspostavljanja agencije.

“ edi o . godi e, služ e i i Mi ista st a poljoprivrede “zP su i ali p ilike da posjete još d ije age ije za pla a ja, u Makedo iji i a Kip u, kako i se dodat o p ip e ili a izazo e sa koji e se sus esti toko ak edita io og p o esa.

Loka ija udu e age ije za pla a je

Izuzet o z ačaja ap edak koji je ost a e k aje . godi e je ide tifiko a je loka ije udu e Agencije za pla a je i izrada na projektno zadatku za a hitektu koji e dizaj i ati p osto u skladu sa potrebama i standardi a udu e age ije, koju je Vlada Crne Gore/Ministarstvo finansija

dodijelilo Mi ista st u pojop i ede, što je i pot đe o )aključkom Vlade od 10. januara 2014.

Pripremljen je projektni zadatak za arhitektu za izradu nacrta i projekta, davanje inputa prilikom

te de ske p o edu e oda i ko pa ije koja e iz oditi radove) i nadzor radova.



Sistematizacija

Us aja je P a il ika o u ut aš joj o ga iza iji i siste atiza iji Mi ista st a poljop i ede i u al og az oja od . de e a . posta lje a je os o a za dalje jača je kapa iteta u

okviru Direktorata za IPARD pla a ja.

Povjere ički fo d

V šile su se p ip e e za usposta lja je Po je e ičkog fo da koji i se s edst a sa V - IPA

komponente, prebacila na I - IPA komponentu i posredstvom MIDAS-a koristila za programe za

grantove. Pripremljen je Administrativni sporazum (Administration Agreement) koji e ako s ih usaglaša a ja a ela iji “ jetska a ka – EU iti potpisa kako i se usposta io Po je e ički fo d. Nako defi isa ja a a ž a a iz eđu “ jetske a ke i EU p istupi e se p ip e i je a za Po je e ički fo d.

Kodeks dobre poljoprivredne prakse

U ok i u akti osti a jača ju te e skih i sa jetoda ih služ i, toko . i . godi e adilo se a p ip e i i iz adi Kodeksa do e poljop i ed e p akse, od st a e ekspe ta a gažo a og u te

s he “te e Goss, V.d ita ija . Po oko ča ju jego og a gaž a a, početko 13. godine

formirana je ad a g upa Mi ista st a poljop i ede koja je adila a usaglaša a ju Kodeksa p e a pot e a a ogo ske poljop i ede. Kodeks je us oje u aju ., ako čega se p istupilo p o edu i šta pa ja ate ijala i pripremi info kampanje i prezentaciji po crnogorskim

opšti a a.

Sektorske analize

Za potrebe izrade strategije razvoja poljoprivrede za programski period 2014–2020, u okviru

MIDA“ p ojekta, ako sp o ede og ja og pozi a, u okto u . a gažo a je Konzorcijum

Mikro Projekt doo Podgorica / Mikro Projekt doo Split / CEED Consulting doo Podgorica, na izradi

sekto skih a aliza za eso, lijeko, o e i po e, asli e i asli o o ulje i i o. D aft e zije sekto skih a aliza su za še e.

Aktivnosti vezane za bezbjednost hrane

“pe ijalistička veteri arska la oratorija u Podgori i - Sve aktivnosti vezane za Veterinarsku

la o ato iju su za še e toko . godi e a a lje a je laboratorijska oprema; akreditovano

16 mjera). Postoji zahtjev za dodatnim finansiranjem i nabavkom opreme za potrebe Laboratorije,

ali e o to e odluku do ijeti Mi ista st o poljop i ede.

Institut za biologiju mora u Kotoru - Tokom prethodne godine, kompletirane su sve aktivnosti koje

su se odnosile na Institut za biologiju mora - ako za še e eko st uk ije dijela I stituta (rekonstrukcija jednog dijela je finansirana u okviru MIDAS-a, dok se upo edo šila i eko st uk ija pod ok ilje IPA P ojekta Od ži o up a lja je o ski i a st o , a a lje a je laboratorijska op e a i a ještaj koji e po oljšati ad zaposle ih i dop i ijeti da se o aj I stitut prepozna kao nacionalna referentna laboratorija.



Gra ič o - inspekcijsko mjesto za potrebe veterinarske i fitosanitarne kontrole (Border

Inspection Post) u Baru - Akti osti eza e za o aj g a ič i pu kt su i te zi i a e toko ., pose o u d ugoj polo i i godi e. ) og p ethod og kaš je ja u iz ša a ju akti osti, ugovor sa

nacionalnim arhitektom/supe izo o je aski ut u septe u jese u, ako čega je aspisa oglas za novog arhitektu. Sa prvorangi a i ko zo iju o Nik Co / d ez a Mo t / d&“ Metal iz C e Go e ugo o je potpisa početko okto a, a ako toga je o ja lje i te de za ko pa iju koja e šiti ado e a izg ad ji o og pu kta. Nako edo og procesa evaluacije, sa

prvorangiranom kompanijom – ko zo iju o je potpisa ugo o početko de e a, a ka e temeljac je postavljen tokom misije Tima Svjetske banke koji prati MIDAS, sredinom decembra

jese a. Uslijedili su p ip e i ado i a udu oj loka iji pu kta, a očekuje se da u zo započ e i izgradnja.

Kontrola bezbjednosti hrane i skrining/klasifikacija objekata za proizvodnju hrane - Još jed a akti ost koja je pok e uta toko ele a t og iz ještaj og pe ioda jeste teh ička podrška a uspostavljanju kriterijuma za kategorizaciju objekata za proizvodnju hrane, identifikovanju

prioriteta i podiza ju svijesti o u apređe ju poslova ja u ovoj o lasti u Cr oj Gori, u skladu sa standardima EU. O aj a gaž a je započet s edi o okto a sa ekspe to u ovoj oblasti –

Al e to Ma uso iz Italije, koji je u zo poto od žao s oju p u isiju u C oj Go i. A gaž a o og ko sulta ta se od osi a teh ičku pod šku Vete i a skoj up a i, Mi ista st u, a opšti ilj je po o u u ap eđe ju p eh a e e i dust ije klanice, prerada mesa i mljekare), kako bi se

ot o io put ka ispu ja a ju sta da da EU. Takođe, ilj je i podiza je s ijesti u poslo a ju p i ed ih su jekata i p uža ju p ofesio al ih sa jeta i s je i a za est uktu i a je p eh a e e industrije u skladu sa p edstoje i higije ski sta da di a i zahtje i a EU.

Rešava je pita ja životi jskih us–proizvoda - Ko pleks o pita je i akti ost koja je o uh a e a MIDA“ p ojekto jesu i ži oti jski us-p oiz odi, od os o adek at o ješa a je i odlaga je ži oti jskih ostataka. Nako u ađe e Fizi iliti studije ko pa ija E a igo iz Da ske, a gažo a a u okviru MIDAS-a koja je p edložila teh ičko ješe je o og pita ja, eđuti u sadaš je t e utku izuzet o skupo eše je za C u Go u koje p e azilazi i udžet p ed iđe MIDAS-om za ovu oblast,

p istupilo se egulisa ju zako oda og ok i a i jača ju/izg ad ji kapa iteta i up a lja ja us-

p oiz odi a ži oti jskog po ijekla. Tač ije, oglas za teh ičku pod šku za st a a je zako oda og ok i a i ad i ist ati e i teh ičke izg ad je kapa iteta za up a lja je ži oti jski us-proizvodima

je objavljen sredinom januara 2014. god i nakon faze evaluacije odabran je prvorangirani

ko sulta t. O i a gaž a o e se po o i iz ada p opisa o ži oti jski us-proizvodima i

priprema procedu a za ko t olu istih. Dodat o, p uži e se o uke ete i a i a i aditi a podiza ju svijesti u poslovanju privrednih subjekata u vezi njihovih obaveza po ovom pitanju, a u skladu sa

p edstoje i zahtje i a EU.

5. REALI)ACIJA AGROdUDŽETA .

Agro udžeto za 2013. godinu planirana sredstva iznosila su 20.312.000,00€, od čega je

6.169.000,00€ iz do a ija “vjetske a ke. Realizovano je 14.538.285,10€ ili , % pla ira ih sredstava i to:

- Ut oše o a te et a io al og udžeta 12.791.413,60€

- Ut oše o a te et Svjetske banke i GEF-a . . , €



Tabela 5.: Pla i iz še je Ag o udžeta u 2013. godini

Šifra Ek. klas. Naziv programa Pla /€ Izvrše je/€

1.1. DIREKTNA PLADANJA

1.1.1 4181 Di ekt a pod ška stoča skoj p oiz od ji 2.522.100,00 2.923.323,37

1.1.2 4181 Pod ška az oja t žiš e p oiz od je lijeka 1.561.320,00 1.838.566,57

1.1.3 4181 Pod ška jača ju otkup e eže lijeka 460.000,00 559.795,15

1.1.4 4181 Di ekt a pod ška ata skoj p oiz od ji 740.000,00 815.975,60

1.1.5 4181 Pod ška proizvodnji duvana 50.000,00 95.220,68

1.2 4181 P og a u ap eđi a ja pčela st a 200.000,00 194.783,48

1.3.1 4181 P og a i te e ija a t žištu 350.000,00 377.360,00

1.3.2 4181 Upravljanje rizicima u poljoprivredi 300.000,00 73.117,75

2 MJERE RURALNOG RAZVOJA

2.1.2 4181 Pod ška za podiza je zasada i o e loze 350.000,00 230.975,86

2.1.3 4181 Pod ška podiza ju išegodiš jih zasada 300.000,00 254.275,00

2.1.4 4181 Pod ška i esti ija a u p e adu a po odič i gazdinstvima

200.000,00 89.884,13

2.1.5 4181 U ap eđi a je k aliteta p oiz oda 100.000,00 56.382,17

2.1.6 4181 Promocija poljoprivrede i poljoprivrednih proizvoda 140.000,00 35.747,10

2.1.7 4181 Pod ška os i a ju koope ati a i a io al ih ud uže ja 25.000,00 -

2.2.1 4412 Oču a je ge etičkih esu sa u poljop i edi 40.000,00 25.338,50

2.2.2 4181 Organska poljoprivreda 100.000,00 120.000,78

2.2.3 4412 Od ži o ko iš e je pla iskih paš jaka 200.000,00 400.383,00

2.3.1 4412 Diverzifikacija ekonomskih aktivnosti u ruralnim

sredinama 45.000,00 3.490,86

2.3.2 4412 Obnova i razvoja sela i izgradnja seoske infrastukture 420.000,00 483.402,10

3 PODRŠKA OPŠTIM “ERVI“IMA U POLJOPRIVREDI

3.1 4181 O azo a je, ist aži a ja, az oj i a alize 185.000,00 36.818,55

3.2 4181 P og a u ap eđi a ja stoča st a 156.360,00 320.231,00

3.3 4147 P og a st uč ih i sa jetoda ih poslo a u stoča st u 432.274,00 342.579,15

3.4 4147 Program savjetodavnih poslova u biljnoj proizvodnji 444.274,00 404.207,91

3.5 4147 Program mjera kvaliteta proizvoda 177.000,00 139.403,34

4.1 4318 P og a sta ačkih ak ada 2.720.000,00 2.680.176,88

5 4181 Teh ička i ad i ist ati a pod ška i ple e ta iji programa

359.865,60 158.144,72

B RIBARSTVO

B.1.1 4181 Pod ška az oja o skog i a st a i a ikultu e 120.000,00 87.918,51

B.1.2 4181 Od ži o up a lja je i oču a je esu sa i e i d ugih morskih organizama

53.220,00 37.220,40

B.2 4181 Pod ška az oju sekto a slatko od og i a st a i 40.000,00 6.222,00



akvakulture

Ukupno podsticajne mjere - dudžet 12.791.413,60 12.790.944,86

Ukupno je realizovano 28 programa/mjera u 2013. i to:

Tržiš o je ov a politika

- Di ekt a pla a ja p og a a

- “ta iliza ija t žišta p og a a

Politika ruralnog razvoja

- Jača je ko ku e t osti p og a a

- Od ži o gazdo a je esu si a p og a a

- Po oljša je k aliteta ži ota, pod ška eko o ski akti osti a u u al i pod učji a programa)

Opšte usluge i servisi (5 programa)

Socijalni transferi (1 program)

Ribarstvo (3 programa)



TRŽIŠNO CJENOVNA POLITIKA - DIREKTNA PLADANJA

Pre ije u stočarstvu

U . ukup o je ispla e o a i e di ekt e pod ške za stoča st o . . , €.

Premije za goveda:

- U 2012. prijavljeno je 17.023 grla u vrijednosti 1.139.000,00€; - U 2013. prijavljeno je . g la u ijed osti . . , € isplata iz Ag o udžeta za 2014.);

Premije za ovce:

- U 2012. prijavljeno je 94.898 grla u vrijednosti 802.837,00€; - U 2013. prijavljeno je 76.634 grla u ijed osti . , € ispla e o % - . € ;

Premije za koze:

- U 2012. prijavljeno je . g la u ijed osti . , €; - U 2013. prijavljeno je . g la u ijed osti . , € ispla e o iz Ag o udzeta za . ;

Premije za tov junadi:

- U 2012. prijavljeno je ukupno 3.377 grla u vrijednosti 435.431,00€; - U 2013. prijavljeno je ukup o . g la u ijed osti . , €;

U . ukup o je ispla e o a i e di ekt e pod ške za stoča st o . . , €.

Premija za licencirane bikove:

- U 2012. prijavljeno je ukupno 443 grla u vrijednosti 53.160,00€. - U 2013. prijavljeno je 465 grla u vrijednosti 55. 800,00€ ispla e o iz Ag o udzeta za .

Premije za licencirane pastuve:

- U 2012. prijavljeno je ukupno 360 grla u vrijednosti 43.200,00€

- U 2013. prijavljeno je g la u ijed osti . , € ispla e o iz Ag o udzeta za .

Ukup e p e ije u stoča st u ost a ilo je . poljop i ed ih p oiz ođača a pod učju čita e C e Go e ili oko , % od ukup og oja egist o a ih za d ža je stoke.



PODRŠKA PROI)VODNJI MLIJEKA

Ag o udžeto pla i a o je da se p e i a otkup lijeka u količi i od , ilio a litara u

vrijednosti 1.561.320,00€. Međuti , u . otkuplje o je , ilio a lita a lijeka ili % iše u od osu a . i ispla e je iznos od 1.838.566,57€. Takođe, pla i a o je da se izd oji 0,02€ p e ađi ačke p e ije za ljeka e i si a e u ijed osti . , €, dok je ispla e o . , €. Dakle, u 2013. godi i ispla e o je . , € iše od pla i a ih s edsta a.

Otkupom se bavilo 27 mljekara i sirara.

Mi ista st o je šilo a a ku sje e a za ještačko osje e ja a je k a a i teč og azota za ču a je istog. Ovu mjeru je u potpunosti finansiralo Ministarstvo u ijed osti od . , € za

a a ku . doza sje e a. P o je juje se da je ještački osje e ja a je o uh a e o oko 40% plotkinja.

PODRŠKA RATAR“KOJ PROI)VODNJI

Za ratarsku proizvodnju, Ag o udžeto za 13. opredijeljeno je 740.000,00€, dok je ealizo a o 815.975,60€ i to:

za jesenju sjetvu u 2012. godini 180.616,50€; za p olje u sjet u . , €; za jesenju sjetvu 136.680,00€; za sjemensku proizvodnju krompira 61.266,73€; za sjeme sku p oiz od ju žita . , €;

Dug iz 2012. godine za povrtarstvo iznosio je 42.623,00€. )a p oiz od ju du a a u . godinu

opredijeljeno je 50.000,00€. Pod ža o je p oiz ođača a , ha. Ispla e o je ukup o 95.220,00€. U . godi i ispla e je dug za proizvodnju iz 2012. godine u vrijednosti od

39.960,00€ i su e ije za p oiz od ju zas o a u u . u ijed osti od . , €.

PODRŠKA PČELAR“TVU

)a az oj pčela st a ukup o je ispla e o . , €, od čega je dug iz . godi e . , €. Pod ža o je k oz sljede e je e:

pod ška ladi pčela i a počet i i a; pod ška st uč o osposo lja a ju pčela a; pod ška za a a ku selek io isa ih ati a; po oljša je k aliteta pčeli jih p oiz oda; po oljša je ko ku e t osti, higije skih uslo a do ija ja i ču a ja pčeli jih p ioz oda.

PROGRAM INTERVENCIJA NA TRŽIŠTU

Otkup t žiš ih iško a jag jadi za pot e e “a eza pe zio e a C e Go e u količi i . g la po je e je es i i dust ija a "Go a o i " Nikši , "Mesop o et" dijelo Polje i "G adi a" Rožaje. Otkup je iz še u pe iodu od . . do . . . godi e. Pe zio e i a je ispo uče o

. g la zakla e jag jadi u količi i od . kg esa.



Ministarstvo poljoprivrede i ruralnog razvoja subvencionisalo je otkup u vrijednosti od

. , €. Otkupna cijena bila je 2,30€/kg ži e je e. Mje a i te e ije a t žištu pla irana je

u iznosu od 350.000,00€, a ealizo a a je u iz osu od . , € či e je ispla e i dug za stoč u hranu u iznosu 239.574,00€.

OSIGURANJE POLJOPRIVREDE

U skladu sa 1. . . li ijo Ag o udžeta "Up a lja je izika u poljop i edi" a shod o od ed a a Sporazuma za sufinansiranje premije osiguranja kod osiguranja poljoprivredne proizvodnje, u

. godi i zaključe o je osigu a ja, od čega za osigu a je usje a i plodo a, a 6 za osiguranje

ži oti ja. Ukupa iz os p e ije za osigu a je usje a i plodo a, osigu a je ži oti ja i osigu a je o jekata za ču a je i s ještaj stoke je . , €.

POLITIKA RURALNOG RAZVOJA

Sektor je objavio dva Javna poziva:

- Javni poziv za dodjelu pod ške za i esti ije u p e adu a po odič i gazdi st i a za . godinu (mjera 2.1.4)

- Ja i pozi za dodjelu pod ške za di ezifika iju eko o skih akti osti u u al i s edi a a za 2013. godinu (mjera 2.3.1)

Pored javnih poziva realizovana je i mjera 2.3.2 Obnova i razvoj sela i izgradnja infrastrukture.

Realiza ija o e je e je pla i a a u sa ad ji sa opšti a a. P e a pla u za še a je p ip e a Ak edita io og paketa za Up a ljačko telo, tj. “ekto za u al i az oj . jula . godi e. Akreditacioni paket sad ži P i uč ike u fi al oj fo i za s a t i odelje ja, Ko u ika io i pla , kao i pot e e p ate e a ekse.

MJERE )A JAČANJE KONKURENTNO“TI Podrška i vesti ija a a gazdi stvi a kroz gra tove

Rezultati MIDA“ podrške - program za grantove

U ok i u MIDA“ p og a a za dodjelu espo at e pod ške, upo edo se i ple e ti aju četi i ja a pozi a: P i i Čet ti za je u I esti ije u poljop i ed a gazdi st a i D ugi i T e i za ag o-

ekološke je e Poljop i ed o-ekološke i esti ije u pla i ska poljop i ed a gazdi st a i Up a lja je stajski đu i o i sp eča a je e ozije .



P a t i pozi a su u faza a ealizo a ja i esti ija, a po za še oj p o je i da li je s e u ađe o u skladu sa propisanim procedurama, iz ša aju se p o edu e isplate/povra aja s edsta a

espo at e g a t pod ške p oiz ođači a.

Čet ti pozi za g a to e je io ot o e za apli i a je od . fe ua a do . ap ila . godi e i u tom periodu je primljeno 425 aplikacija. Nakon procesa evaluacije, sredinom novembra je

potpisa o ugo o a, za koje je u toku ealiza ija i esti ija i e je dosta lje a p a g upa zahtjeva za isplatu (22) za koje je u toku kontrola, kako administrativna tako i na terenu.

G a t pod ška koja se dodjeljuje p oiz ođači a ako uspješ o ealizovane investicije je 50% u

ok i u P og i Čet tog ja og pozi a, od os o % u ok i u D ugog i T e eg ja og pozi a.

U ok i u s a četi i pozi a, ukup o je p i lje o aplika ije, od kojih je 724 odobreno.

Međuti , usljed odustaja ja ogih p oiz ođača ili isteka t aja ja jiho ih ugo o a a koji ijesu

p oduže i i a o ukup o ugo o a u ok i u s a četi i pozi a. Ukup a ijed ost i esti ija

ovih ugovora je 13.725.739,04€, dok je ijed ost g a t pod ške . . , €. Od o og oja ugovorenih projekata, uspješ o je za šilo i esti ije p oiz ođača i ukupa iz os i esti a ih sredstava u crnogorsku poljoprivredu do sada, u okviru MIDAS poziva je 6.217.639,17€, dok je iz os efu di a ih s edsta a p oiz ođači a iz os g a t pod ške . . , €. Ove informacije

se edo o ažu i aju a sajtu MIDA“ p ojekta. Uspješ a i ple e ta ija o og p og a a za grantove je stvorila preduslov da se sa Evropskom unijom pregovara o stavljanju na raspolaganje

dijela sredstava sa V komponente IPA na I komponentu IPA i st a a je ogu osti za ko iš e je tih sredstava kroz MIDAS projekat u 2013/2014 godini.

I poziv i mjera Investicije u poljoprivredna gazdinstva

Projekti vezani za

stočarstvo

Projekti vezani za

biljnu proizvodnju

UKUPNO

(svi zahtjevi primljeni u

okviru prvog poziva)

Broj zahtjeva 517

263 780

Odobreni zahtjevi

174 95 269

. . , €

uk.iznos invest.

. . , €

uk.iznos invest.

. . , € uk.iz os invest.

. . , €

g a t pod ška

. , €

g a t pod ška . . , €

g a t pod ška

Uspješ o za še e i esti ije

172 94 266

. . , €

uk.iznos invest.

. . , €

uk.iznos invest.

. . , €

uk.iznos invest.

Iz os upla e e pod ške p oiz ođači a koji su uspješ o za šili i esti ije

. . , €

g a t pod ška

. , €

g a t pod ška

. . , €

g a t pod ška



II i III poziv i mjere Poljoprivredno-ekološke i vesti ije u pla i ska poljoprivred a gazdi stva i Upravlja je stajski đu rivo i sprečava je erozije

Projekti vezani za

poljoprivredno-

ekološke i vesti ije u planinska polj.

gazdinstva

Projekti vezani za

mjeru Upravljanje

stajski đu rivo i sprečava je erozije

UKUPNO


okviru drugog i tre eg poziva)

Broj zahtjeva 152 47 199

Odobreni zahtjevi

106 26 132

. , €

uk.iznos invest.

. , €

uk.iznos invest.


. , €

g a t pod ška

. , €

g a t pod ška . , €

g a t pod ška

Uspješ o za še e i esti ije

93 19 112

. , €

uk.iznos invest.

. , €

uk.iznos invest.

. . , €

uk.iznos invest.


. , €

g a t pod ška

. , €

g a t pod ška

. , €

g a t pod ška

IV poziv i mjera Investicije u poljoprivredna gazdinstva

Projekti vezani za

stoča st o

Projekti vezani za biljnu

proizvodnju

UKUPNO


okviru prvog poziva)

Broj zahtjeva 251 174 425

Odobreni zahtjevi

151 92 243

. . , €

uk.iznos invest.

. . , €

uk.iznos invest.


. . , €

g a t pod ška

. . , €

g a t pod ška . . , €

g a t pod ška

Uspješ o za še e i esti ije - - -


-

- -

MJERE JAČANJA KONKURENTNO“TI Podrška za podiza je proizvod ih zasada vi ove loze

)asađe o ukup o . čokota. )as o a o , ha o ih zasada. Ag o udžetom za 2013.

planiran je iznos od 350.000,00€, od čega je p e eše i dug u iz osu od . , € za lozne

kalemove.

Na osnovu Javnog poziva realizovano je 78.514,20€ za p oiz ođača . loz ih kalemova) koji su ispunjavali uslove Javnog poziva (ukupno realizovano 230.975,86€ .



MJERE JAČANJA KONKURENTNO“TI Podrška podiza ju proizvod ih vo ih zasada

Ag o udžetom za 2013. planiran je iznos od 300. , €, a ispla e o . , €; ispla e a p olje ja i jese ja sad ja iz 12. godine sa ukupno 197.875,00€; ispla e a p olje a sad ja za 013. godinu sa ukupno 49.140,00€;

Na ede i o ča i iz os pod ške ispla e je po os o u sad je . sad i a az ih o ih sta od kojih je zas i a o , ha o ih o ih zasada, a koji su u las išt u do a i st a.

P otekle godi e je pod ža o asli a a za sad ju o ih asli a, što se od osilo a p olje u sadnju 2013. godine. Nije bilo zahtjeva za revitalizaciju. Ukupna vrijednost pod ške iz iosila je

. , €.

Podrška politi i kvaliteta

Pod ža o je se tifiko a ih p oiz ođača ukup e ijed osti. U ađe je p ojekat za iz adu spe ifika ije p oiz oda za zaštitu oz ake po ijekla Plje aljski

si P ojekat MPRR, opšti e Plje lja i U“AID-a).

Pod ža o je pet p ojekata za i ple e ta iju i e tifika iju HACCP sistema bezbjednosti

hrane.

MJERE )A ODRŽIVO GA)DOVANJE PRIRODNIM RE“UR“IMA

Nasta lje a pod ška za oču a je ge etskih esu sa u stoča sko i ilj o sekto u.

U . p e ijeto je dugo a je za sekto o ga ske p oiz od je u iz osu od . , € od čega je ispla e o . , € i to s li ije u ap eđi a je k aliteta p oiz oda: . , € i linije organska poljoprivreda: 39.965,30€.

U . pod ža a su p oiz ođača, ukup e ijed osti . , €. U egist u O ga skih p oiz ođača za ilježe je ast p oiz ođača se tifiko a ih .

Premije za katune:

- 26.000 uslovnih grla u vrijednosti 200.000,00€ (dug iz 2012.)

- 22.650 uslovnih grla u vrijednosti 200.000,00€ pla e o u . iako je pla + .

PROMOCIJA POLJOPRIVREDE I POLJOPRIVREDNIH PROIZVODA

Mjere za održivo gazdova je prirod i resursi a

Nastavljena je pod ška za oču a je ge etskih esu sa u stoča sko i ilj o sekto u. U . p e ijeto je dugo a je za sekto o ga ske p oiz od je u iz osu od . , € od

čega je ispla e o . , € i to sa linije u ap eđi a ja k aliteta p oiz oda: . , € i linije organska poljoprivreda: 39.965,30€.



U . pod ža a su p oiz ođača, ukup e ijed osti . , €. U egist u O ga skih p oiz ođača za ilježe je ast p oiz ođača se tifiko a ih 21).

Održivo koriš e je pla i skih paš jaka

U okviru ove mjere tokom 2013. godi e pod ža o je 26.000 uslovnih grla u vrijednosti 200.000,00€ dug iz .

22.650 uslovnih grla u vrijednosti 200.000,00€ pla e o u . iako je pla + .

MJERE ZA POdOLJŠANJE KVALITETA ŽIVOTA I ŠIRENJE EKONOM“KIH AKTIVNO“TI U RURALNIM PODRUČJIMA

Diverzifika ija eko o skih aktiv osti u rural i područji a

Pod ška poljop i ed i akti osti a u ilju dodat ih p ihoda, oču a ja kultu og asljeđa i tradicije tako da je u ilju po oljša ja ži ot ih uslo a i k aliteta ži ota u u al i pod učji a, za o u je u su p ed iđe a s edst a Ag o udžeta u iz osu od . €;

Mje a je ealizo a a k oz Ja i pozi za dodjelu pod ške za di ezifika iju eko o skih akti osti u ruralni s edi a a, koji je o ja lje u ju u . godi e. Pod ža a je jed a i esti ija koja je o uh atila e o i a je t adi io al og o jekta za p uža je usluga u tu izmu (iznos investicije

6.981,72€, od os o refundirana sredstva 3.490,86€ .

OBNOVA I RAZVOJ SELA I IZGRADNJA SEOSKE INFASTRUKTURE

Mje a o o a i az oj sela i izg ad ja seoske i f ast uktu e je sp o ede a u sa ad ji sa opšti a a, jes i zajed i a a i ežijski od o i a koji su s oje p edloge p ojekata za o o u i az oj sela

i izgradnju infrastrukture dostavljali Ministarstvu.

Pod ža i su p ojekti iz opšti a i iz i e o je dugovanje iz 2012. godine koje se odnosilo na

panele za solarnu energiju.

6. RIBARSTVO

Nastavljena je pod ška u ilju izg ad je efikas og sekto a i a st a i a ikultu e.

Za sektor ribarstva planirano je 120.000€ za pod šku az oja sekto a o skog i a st a i marikulture, od čega je ealizo a o . , €.

)a od ži o up a lja je i oču a je esu sa i e i d ugih o skih organa planirano je

. , € ispla e o . , €, dok je za p og a az oja sekto a slatko od og i a st a planirano 40. , €, a ispla e o . , €.



7. ŠUMAR“TVO

REALI)ACIJA NACIONALNOG ŠUMAR“KOG PROGRAMA

Odsjek za razvoj i strateško pla ira je

Normativni dio:

Rađe o je a iz adi t i p a il ika po )ako u o šu a a koji je do eše . godine, koji su

usaglaše i sa “ek eta ijato za zako oda st o i o ja lje i u “luž e o listu. Takođe je ađe o a da a ju išlje ja a zako e, u ed e i st ategije d ugih i ista sta a )ako o a io al i parkovima, )ako o zaštiti p i ode, “t ategija o e e getskoj efikas osti, “tudija p oši e ja g a i a

nacionalnog parka Durmitor)

Tematski dio:

- Usaglaša a je Godiš jeg p og a a gazdo a ja šu a a za . godinu koji priprema Uprava

za šu e i dosta lja je Vladi CG a usvajanje;

- Usaglaša a je P edloga Odluke o da a ju šu a a ko iš e je pute jed ogodiš jih ugo o a za 2013. godinu i dostavljanje Vladi CG na usvajanje;

- P edlog zaključka za askid ko esio og ugo o a sa "Ka ipidis d oss" - Ža ljak; - Predlog odluke za dava je ko esije a ko iš e je šu a u GJ "Pauči ske šu e" PJ Rožaje

- P ip e a Pla a sa a ije šu a deg adi a ih šu ski poža i a u . godini i dostavljanje

Vladi CG na usvajanje;

- Usaglaša a je Ja og pozi a za da a je šu a a ko iš e je pute jed ogodiš jih ugovora za

2013. godinu;

- P i e a P edloga Odluke o da a ju šu a a ko iš e je pute jed ogodiš jih ugo o a za 2013. godinu - sa ita e sječe;

- Izrada Strategije raz oja šu a i šu a st a za -2024.godine (priprema Nacrta dokumenta,

sp o ođe je ja e asp a e i iz ada “t ateške p o je e uti aja “t ategije a ži ot u s edi u; - Priprema Platforme o pripajanju sektora drvne industrije iz Ministarstva ekonomije sektoru

šu a st a u Mi ista st u poljop i ede i u al og az oja.

UPRAVNI POSLOVI

Rad na p ed eti a po zahtje i a, p edsta ka a i ol a a eza i za šu a stvo po

zahtjevima stranaka;

Priprema išlje ja a zakup i kupo i u ze ljišta i išlje ja a a te pla skih dokumenata

prostornog planiranja, po zahtjevima Ministarstva finansija i Ministarst a od ži og az oja i tu iz a p ije i o ada zahtje a, ko espode ija sa Up a a a za šu e i ode, adlež i opšti ski sek eta ijati a za poljop i edu, k os - sektorska saradnja unutar ministarstva u

ilju k ei a ja išlje ja ;



Postupa je po služ e oj duž osti u s islu sp o ođe ja zako a - )ako a o šu a a, )ako a o ep odukti o ate ijalu šu skog d e a, )ako a o ja i a a ka a - za potrebe

Up a e za šu e iz ada p ojekt ih zadataka, ko isijski ad, ad e g upe ; Rješa anje u prvostepenom postupku po zahtjevima za davanje saglasnosti na Programe

gazdo a ja šu a a za gazdi ske jedi i e;

Rješa a je u d ugostepe o postupku po žal a a a ješe ja Up a e za šu e, Te de skih ko isija za da a je šu a a ko iš e je.

SARADNJA SA DRUGIM MINISTARSTVIMA, INSTITUCIJAMA I ORGANIZACIJAMA

Rad na izradi II Nacionalne komunikacije u odnosu na klimatske promjene, u saradnji sa

Mi ista st o tu iz a i od ži og az oja i UNDP ka ela ijo u C oj Go i; Rad na projektu TNA Assessment - P o je a teh oloških kapa iteta Crne Gore potrebnih za

o u p oti kli atskih p o je a u sa ad ji sa Mi ista st o tu iz a i od ži og az oja; Rad na projektu THEMIS - "Od ži o up a lja je šu a a i zaštita ži ot e s edi e", u

sa ad ji sa Age ijo za zaštitu ži ot e s edi e i REC-om;

Rad a iz adi doku e ta "D ugi a io al i iz ještaj o sta ju iodi e ziteta u C oj Go i" u sa ad ji sa Mi ista st o tu iz a i od ži og az oja;

Rad a iz adi Na io al e liste i dikato a iodi e ziteta, u sa ad ji sa Age ijo za zaštitu ži ot e s edi e;

Rad a p ip e i doku e ta "P i a io al i iz ještaj o o i p oti deze tifika ije ze ljišta", u sa ad ji sa Mi ista st o tu iz a i od ži og az oja;

Rad a p ojektu "Di a ski a ife ", u sa ad ji sa Mi ista st o tu iz a i od ži og az oja; Rad na progra i a ju IPA doku e ata i p ojekata IPA II i Višeko is ička IPA ; Iz ada “tudije "Osjetlji ost šu a skog sekto a C e Go e a štetoči e i ilj e olesti", u

saradnji sa UNDP kancelarijom u Crnoj Gori;

Iz ada Iz ještaja "Analiza i projekcije uticaja klimatskih p o je a ko iš e je egio al og kli atskog odela a udu e asp ost a je je i ast gla ih sta šu skog d e a u C oj Gori", u saradnji sa UNDP kancelarijom u Crnoj Gori;

Rad a defi isa ju i usaglaša a ju odluke o usta o lja a ju Regio al og pa ka priprode

"Piva";

“a ad ja sa UNECE/FAO u pogledu iz ješta a ja, az je e i fo a ija i išlje ja a globalnom nivou.

8. MEĐUNARODNI PROJEKTI

U ađe za š i iz ještaj o ealiza iji p ojekata Fode o II u koji a je ealizo a o iše p ojekata u o i u pod ške az oju šu a skog sekto a u C oj Go i, od kojih su ajz ačaj iji:

U ap ijeđe a etodologija satoji ske i e tu e šu a i iz ade P og a a gazdo a ja šu a a a i ou gazdi ske jedi i e;



U ađe za š i iz ještaj Na io al e i e tu e šu a u C oj Go i; U eđe pilot p ojekat Pla az oja šu a u Opšti i Mojko a ; U ađe pilot p ojekat Šu a skog i fo a io og siste a; Projekat - studija u sa ad ji sa MON“TATOM "Pot oš ja d ih go i a u C oj Go i".

Odsjek za o itori g u šu arstvu

U o o iz ještaj o pe iodu, u ok i u Odsjeka za o ito i g:

Pripremiljen je Pravil ik o ači u vred ova ja fu k ija i a je i šu a i Pravilnik o izradi

Progra a gazdova ja šu a a;

Iz še a je ko t ola aza u eše ih podataka i GIS projekata, kao i terenskih manuala za

slede e gazdi ske jedi i e: „“i jaje i a – “e olj – šu e u p i at oj s oji i, „Ko ač , „Lju iš ja , „Vučje i „K alje a go a – du eti a – šu e u d ža oj s oji i, dostavljene od

iz ođača ado a i ta p ocedura je i dalje u toku;

Do eše a su d a ješe ja o da a ju saglas osti P og a a gazdo a ja za gazdi ske jedi i e:„Župa i a i „C ja – I a a ;

Iz še je dio te e ske ko t ole p ikuplja ja taksa io ih podataka za gazdi ske jedi i e: Kaluda sko Dapsi ka ijeka , Go ji Ša a i i Do ji Ša a i ;

Rad služ e ika Odsjeka za o ito i g ogledao se i k oz: učeš e u adu ko isije u sp o ođe ju postupka po žal i D.O.O. „da is stola ija

Podgorica protiv rješe ja Up a e za šu e Ple lja vezano za dodjelu koncesija za gazdinsku

jedinicu: „Kozička ijeka i p ip e i p edloga ješe ja; učeš e u adu ad e g upe za p ip e u p ego o a o p istupa ju C e Go e EU, koje se

od osi a p ego a ačko pogla lje – )aštita ži ot e s edi e i kli atske p o je e; učeš e u adu ad e g upe IV, Na io al e ko e ije o e opskoj i teg a iji C e Go e; ad i popu ja a je upit ika za pot e e eđu a od og iz ješta a ja; učeš e u fo ulisa ju p edloga za Na io al i pla az oja; učeš e u akti osti a usklađi a ja a io al og zako oda st a koje se od osi a p uža je

usluga sa pravilima EU, za popunjavanje Upitnika za pregled zakonodavstva vezano za

Di ekti u o usluga a a u ut aš je t žištu; popu ja a je godiš jeg iz ještaja za o last šu a st a o i ple e ta iji Na io al e

st ategije od ži og az oja N“OR ; učeš e u adu Ko isije za p egled ealiza ije šu sko-uzgojnih radova iz še ih od st a e

Up a e za šu e u jese je dijelu; učeš e u adu Ko isije za ko t olu sječa u dijelu pod učja Pla ; učeš e a radio i i Od ži o up a lja je šu a a i zaštita ži ot e s edi e;



Rad Odsjeka za monitoring, u cilju realizacije aktivnosti IPA i FODEMO projekta, prikazujemo i

kroz:

učeš e u formiranju predloga neophodne teh ičke spe ifika ije za šu a ski i fo a io i sistem, koji p edsta lja os o u za kupo i u ha d e a i soft e a i p uža je pot e e o uke za jiho o ko iš e je;

učeš e u započeti akti osti a a i teg isa ju zahtje a Natu e p ilagođa a je P i uč ika za pla i a je gazdo a ja šu a a, kao os o e za integrisanje ovih zahtjeva u svu

pla sku doku e ta iju iz o lasti pla i a je gazdo a ja šu a a; u ok i u p ojekta „Pod ška sekto u šu a st a eza o za p opise NATURA , od ža

je teo etski i p aktič i dio o uke o p i je i Natu a sta da da u iz adi Programa

gazdo a ja šu a a. Po ed i že je a šu a st a iz Up a e za šu e, o u i su p isust o ale i kolege iz Ministarstva poljoprivrede i ruralnog razvoja (Odsjek za monitoring), predstavnici

iz ođača ado a u p o esu iz ade PGŠ I stitut za šu a st o-Podgo i a, Šu a Plan - Banja

Luka i Taxus-Plje lja , Age ije za zaštitu ži ot e s edi e i šu a ske i spek ije; učeš e u adu Rad e g upe za iz adu “t ategije sa pla o az oja šu a i šu a st a

(Na io al e šu a ske st ategije , učeš e u p ip e a ju fi al og iz ještaja, u ilju za šetka p ojekta Na io al a i e tu a

šu a; učeš e u p ojektu WI“DOM Woodfuels I teg ated “uppl /De a d O e ie Mappi g - u

saradnji sa FAO. Cilj ovog projekta je da se i teg išu poda i o po udi i pot až ji d ih energenata kroz pregledno mapiranje i kao ulazne informacije obuhvata podatke

Na io al e i e tu e šu a, pla i a ja gazdo a ja šu a a, postoje e aze podataka i GI“-

a o potencijalima drvne biomase u Crnoj Gori;

Po ed a oja ih akti osti služ e i i Odsjeka za o ito i g od ađi ali su i svakodnevne potrebe

u okviru Odsjeka kao i iskazanim potrebama od strane drugih organizacionih jedinica.

I)VJEŠTAJ O DRUGO“TEPENOM UPRAVNOM RJEŠAVANJU PO ŽALdAMA I) OdLA“TI ŠUMAR“TVA )A . GODINU I UPRAVNOM “PORU

U o lasti šu a st a u . godi i a d ugostepe o up a o ješa a je u Mi ista st o je p istiglo ukup o žal e od os o p igo o a od čega je:

žal i izja lje ih p oti ješe ja Up a e za šu e – Pljevlja;

25 prigovora izjavljenih protiv odluka Tenderske komisije ovog ministarstva za da a je šu a a ko iš e je p odajo d eta u du e e sta ju za . godi u.

U ješa a ju po žal a a izja lje i p oti ješe ja Up a e za šu e, o o i ista st o je d ije žal e od ilo kao eos o a e; jed u žal u us ojilo - po ištilo p ostepe o ješe je i predmet vratilo

Up a i za šu e a po o i postupak; četi i žal e djeli ič o us ojilo i p ei ačilo p ostepe o ješe je; a d ije žal e koje su p istigle u de e u jese u još ije iješilo – postupak ješa a ja je



u toku. Od o ih žal i četi i žal e su izja lje e p oti ješe ja o askidu ko esio ih ugo o a, a pet žal i p oti ješe ja o o aču u ko esio e ak ade.

Jed o ješe je o askidu ko esije za DOO „Alpet - Pla je ko ač o i p a os až o ako do oše ja p esude Up a og suda; d a ješe ja koja se od ose a DOO „Ka apidis su po ište a i p ed eti su a e i Up a i za šu e a po o i postupak, a žal a p oti ješe ja o askidu ko esije za DOO „WOOD Ža ljak je u postupku ješa a ja. Četi i žal e a ješe ja o o aču u koncesione naknade su riješe e tako što je o o i ista st o s ako od tih ješe ja p ei ačilo, a ješa a je jed e žal e je još u ijek u toku.

Po ed o ih postupaka a d ugostepe o up a o ješa a ju u Mi ista st u se alazi još jeda predmet koji datira iz prethodnog perioda, a koji je do sada iše puta io i p ed et az at a ja i

a Up a o sudu, a u jed o a atu i a V ho o sudu. Radi se o žal i DOO „da is –

Podgo i a p oti ješe ja Up a e za šu e, u p ed etu da a ja šu a a ko iš e je po ko kursu iz

2008. godine. U cilju ko ač og ješa a ja tog spo og od osa, i ista poljop i ede i u al og razvoja je obrazovao komisiju sa zadatkom da na temeljnoj i principijelnoj osnovi sprovede

postupak i do ese odgo a aju e ješe je.

Trenutno u navedenim postupcima, svakako i zbog sadaš je faze u koji a se o i alaze, o o ministarstvo nije u saznanju da je pokrenut ni jedan upravni spor.

Kada je iječ o p igo o i a izja lje i p oti odluka Te de ske ko isije o og i ista st a za da a je šu a a ko iš e je p odajo d eta u du e e sta ju za . godi u, t e a aglasiti da se o dje adi o spe ifič o postupku da a ja šu a a ko iš e je, p i je o p opisa o d ža oj imovini, u kojem Tenderska konisija ima kompetencije i prvostepenog i drugostepenog upravnog

organa.

U ješa anju po prigovorima izjavljenim protiv svojih prvostepenih odluka, Tenderska komisija je

15 prigovora odbila kao neosnovane, a 10 prigovora usvojila –p ei ači ši s oju p o it u odluku.

Ovo ministarstvo je u saznanju da je do sada samo jedna odluka Tenderske komisije osporena kod

Up a og suda. I aju i u idu da je Te de ska ko isija u toku sp o ođe ja postupka do ijela lizu odluka p ostepe ih i d ugostepe ih , kao i da z og isteka oko a e t e a očeki ati iše spo o a, ože se zaključiti da je o a uspješ o iz šila s oj zadatak.

U ješa a ju žal i izja lje ih p oti ješe ja Up a e za šu e, od kojih četi i aktuel a postupka t aju

duže od godi u da a, uočlji o je da u pojedi i slučaje i a alja očeki ati da to ije češ i slučaj Up a a za šu e e a ustanovljen stabilan i pouzdan sistem monitoringa i kontrole nad

gazdo a je šu a a od st a e ko is ika šu a – ko esio a a, kako je to p ed iđe o čla o .

stav 3. )ako a o šu a a. )ato se često i deša a da po ed g ešaka u sp o ođe ju postupka (povrede p a ila up a og postupka i a o p ostepe a ješe ja u postup i a u koji a ije p a il o ut đe o či je ič o sta je što e i o o do odi do po išta a ja p ostepe og ješe ja i

a a ja a po o i postupak, po ekad i u iše a ata, a ti e i do dugog t ajanja postupka. Kada

se o ovome govori, posebno se imaju u vidu postupci pokrenuti po pravnim sredstvima DOO

„WOOD Ža ljak i DOO „Ka apidis . T e a aglasiti da ez alja ih dokaza, ižlji o saču a ih od os o o ez ijeđe ih u postupku ko t ole i o ito i ga, uključuju i i dokaze o u uče ju –

dosta i dosta i e , kada st a ka e p iz aje da je od eđe i akt p i ila, d ža a e a ša si a uspjeh u spo u sa „loši ko esio a i a, udu i da o i uk al o e i aju s edst a da ost a e svoje interese. Zbog svega toga ogromna je i nezamjenljiva uloga i odgovornost prvostepenog



o ga a u ko k et o Up a e za šu e, koji se ajčeš e na bilo koji ači e ože ado jestiti aktivnostima drugostepenog organa.

UPRAVE )A ŠUME

REALIZACIJA PLANA KORIŠDENJA ŠUMA U DRŽAVNOJ SVOJINI U 2013 GODINI

Tabela 6.: Posječe a eto drv a asa u držav i šu a a

PODRUCNE JEDINICE POSJECENA DRVNA MASA (m

3)

Četinari Liš ari Ukupno

PLJEVLJA 45 248 10 098 55 346

ROŽAJE 62 352 3 765 66 117

BERANE 17 119 6 837 23 956

ŽAdLJAK 11 084 204 11 288

KOLAŠIN 3 645 24 660 28 305

PLUŽINE 10 846 14 2666 25 112

BIJELO POLJE 19 235 7 870 27 105

ANDRIJEVICA 5 588 9 110 14 698

PODGORICA 1 653 6 884 8 537

DANILOVGRAD 565 5 641 6 206

NIKŠIC 4 938 12 822 17 760

MOJKOVAC 1 920 3 215 5 135

PLAV 3 484 3 025 6 509

UKUPNO 187 680 110 414 298 094

Tabela 7.: Prosječe a eto drv a asa u privat i šu a a i apla e a taksa za . godi u

PODRUCNE

JEDINICE

POSJECENA NETO DRVNA MASA U PRIVATNIM SUMAMA

m3 NAPLACENA TAK“A €

Četinari Liš ari Ukupno

PLJEVLJA 18 171 5 836 24 009 74.584,51

ROŽAJE 1617 341 1651 8.199,00

BERANE 6 722 1 749 8 471 37.104,90

ŽAdLJAK 1 084 65 1 149 5.202,67

KOLAŠIN 1 420 9 820 11 240 30.945,00

PLUŽINE 285 2 827 3 112 6.807,23

BIJELO POLJE 3 950 6 039 9 989 29.855,58

ANDRIJEVICA 1 006 1 588 2 594 10,549,77

PODGORICA 40 3 973 4 013 14.849,50

DANILOVGRAD 973 973 2.054,00

NIKŠIC 84 15 207 15 292 30.724,29

CETINJE 20 3 510 3 530 9.355,95

MOJKOVAC 269 760 1029 2.720,00

PLAV 2 418 852 3 270 13.791,05

ŠAVNIK 2001 2001 4.830,73

BAR, ULCINJ 999 999 1.810,00



UKUPNO 37 086 56 233 93 316 283.384,18

Tabela 8.: Ukup a realiza ija šu sko – uzgojnih radova za 2013. godini

NAPOMENA :

P.J. Berane je za jesenju sadnju dala 30.000 sadnica;

P.J. Plav (sad i e potiču iz asad ika Mo te o aks Nikši ;

PODRUČNA

JEDINICA

A.

NJEGA

ŠUMA

B.

OdNOVA ŠUMA

C.

PODIZANJE NOVIH

ŠUMA

D.

REKONSTR

ŠUMA

POŠUM. PRIVAT.

PARC.

UKUPNO

Troškovi EUR-a

Po š

( ha )

Sadnica

(kom)

Po š. (ha)

Sadnica

(kom)

Po š. (ha)

Sadn.

(kom)

Povr.

(ha)

Sadnica

(kom)

Sadnica

(kom)

Po š. (ha)

PLJEVLJA

- - - - - - - 1.092 1.092 - -

ROŽAJE - 40.500 13,50 - - - - 5.950 46.450 13,50 12.430,00

BERANE - - - - - - - 19.950 19.950 - 150,00

PLAV - 45.000 15,00 - - - - - 45.000 15,00 10.294,00

B.POLJE 10,61 130.000 53,50 - - - - 72.530 202.530 64,11 27.283,00

ŽAdLJAK - - - - - - - - - - -

KOLAŠIN - 67.000 44,90 - - - - 9.171 76.171 44,90 15.057,50

ANDRIJEV. - - - - - - - - - - -

PLUŽINE - 3.750 2,50 27.460 11,66 - - 3.790 35.000 14,16 3.375,00

ŠAVNIK - 25.000 10,00 8.000 3,24 - - - 33.000 13,24 3.465,00

DANILOVG. - 100.000 25,00 - - - - - 100.000 25,00 12.590,00

PODGORICA

- - - 60.000 20,00 - - 1.000 61.000 20,00 9.900,00

NIKŠID

- 129.500 59,00 - - - - 700 130.200 59,00 14.505,00

MOJKOVAC - 75.000 35,10 - - - - 1.413 76.413 35,10 25.125,00

CETINJE - 10.000 3,30 - - - - - 10.000 3,30 1.600,00

BAR - - - 1.200 0,60 - - - 1.200 0,60 -

TIVAT - - - - - - - 2.000 2.000 - -

KOTOR - - - - - - - 3.000 3.000 - -

UKUPNO 10,61 625.750 261,80 96.660 35,50 - - 120.596 843.006 307,91 135.774,50



P.J. Pljevlja nije dosta ila iz ještaj za . sad i a koje je p euzela iz asad ika Mo te o aks Nikši u p olje e . godi e nije ušlo u z i tabele).

Zalihe iz 2012.godine (ukupno 1.100 sadnica) nijesu ušle u z i o e ta ele je su poda i dosta lje i krajem januara 2014. godine. Od navedenih zaliha P.J. Berane je otpisala 300 sadnica bagrema, a

P.J. Danilovgrad je 800 sadnica crnog bora podijelila pravnim licima.

Ut aplje o za .godi u . sad i a P.J. Rožaje, de a e i Pla .

LOVSTVO

Toko fe ua a . godi e, Vlada je do ijela o u Odluku o dodjeli lo išta „Nikši a ko iš e je, koju je p ip e ilo o o, u skladu sa sugestija a Up a og suda C e Go e, koji je iz fo al ih azloga po ištio p edhod u Odluku Vlade o dodjeli lo išta „Nikši a ko iš e je. “a ko is iko lo išta je potpisa Ugo o o ko iš e ju lo išta „Nikši , a pe iod od godi a. Na o u odluku je pod ijeta tuž a adi je og po ištaja, od st a e d ugog po uđača a ko ku su za dodjelu o ih lo išta a ko iš e je - Javnog p eduze a za uzgoj, zaštitu i lo di ljači „D )o a Kesle , čiji je os i ač ila Opšti a Nikši . U eđu e e u je Opšti a Nikši do ijela Odluku o p esta ku aže ja odluke o os i a ju Ja og p eduze a za uzgoj, zaštitu i lo di ljači „D )o a Kesle i dosta ila Up a o sudu C e Go e zahtje za po lače je tuž e i Up a i sud je do io Rješe je kojo se postupak o ust alja, či je go e po e uta Odluka Vlade postala p a os až a.

U . godi i s i ko is i i lo išta su u zako sko oku dosta ili Godiš je lo e pla o e, Iz ještaje o iz še i ado i a i sp o ede i je a u p ethod oj lo oj godi i p ed iđe e godiš ji lo i pla o i a, kao i Katast e lo išta.

Mi ista st o je dalo odo e je a dosta lje e Godiš je lo e pla o e s i ko is i i a lo išta, kao

i saglasnost za organizovanje lova strancima, za sve podnosioce zahtjeva. Od strane korisnika

lo išta, ovom Ministarstvu je dostavljeno 13 Lovnih osnova radi davanja saglasnosti. Za njih 9 je

data saglasnost (dvije dostavljene u 2012. godini), za jednu je odbijen zahtjev za davanje

saglas osti i ista a e a ko is iku lo išta a do adu, a za t i je zat aže a dopu a doku e ta ije, dok su dvije Lovne osnove je u fazi pregleda. Takođe, ko is ika lo išta je dosta ilo s oje opšte akte do oše e a os o u čla a )ako a o di ljači i lo st u, a da a je saglas osti, koji su

takođe u fazi p egleda.

9. VODOPRIVREDA

UPOTREBA SREDSTAVA U VODOPRIVREDI

U 2013. godini, u sektoru vodoprivrede su postignuti izuzet o do i ezultati. Može se slobodno

e i da je o a godi a ila izuzet o di a ič a u pogledu ealiza ije P og a a podst a ja projekata

u vodoprivredi koji do osi Vlada C e Go e, a koji se od ose a st a a je oljih uslo a za ži ot i ad u u al i pod učji a i a a je lade popula ije a ta pod učja. Takođe se dosta uradili po

pita ju o ati ih akata, kao i a polju eđu a od e sa ad je. Kada su u pita ju i f ast uktu i projekti ože se ista i da se o e godi e za šilo 17 vodvoda i to:



1. Opšti a A drijevi a – p ed iđe o . eu a

)a še o u ovoj godini 7 vodovoda.

Ulože o . € sa lokal o up a o – do a i sta a do ilo odu. )a . godi u je p ed iđe o:

- Izgradnja vodovoda Krokori;

- Izg ad ja odo oda doži i

2. Opšti a Ža ljak – p ed iđe o . €

)a še odo od Usko i; . € – do a i sta a do ilo odu. )a . godi u p ed iđe o:

- Izgradnja vodovoda Pitomina;

- Izg ad ja odo oda Ša a i.

3. Opšti a Pluži e – p ed iđe o . €

)a še odo od do ičje; . € – do a i st a do ilo odu. )a . godi u p ed iđe o:

- Izgradnja vodovoda Gostaja-Seljkovac;

- Izgradnja vodovoda Bezuja.

4. Opšti a Pljevlja – p ed iđe o . €

)a še odo od do o i a; Ukup a i esti ija . € - do a i sta a do ilo odu. U toku izgradnja vodovoda Kozice i

Go ji i Do ji Milu i i p ed iđe o da se isti pla i aju i za . godi u .

5. Opšti a Šav ik – p ed iđe o . €

)a še odo od Godijelja - . € – do a i sta a do ilo odu; )a še odo od Klisu e; . € – do a i sta a do ilo odu..

)a . godi u p ed iđe o: - Izgradnja vodovoda Bijela;

- Izgradnja vodovoda Gornja Bukovica.

6. Opšti a dijelo Polje – p ed iđe o . €

)a še odo od Gu a ač – ukup a i esti ija . € – do a i sta a do ilo odu. )a . godi u p ed iđe o:

- Izgradnja vodovoda u MZ Zaton.

7. Opšti a Rožaje – p ed iđe o . €

)a še odo od “eoš i a; . € – do a i sta a do ilo odu. )a . godi u p ed iđe o:

- Izgradnja vodovoda Bijela Crkva.



8. Opšti a Mojkova – p ed iđe o . €

)a še odo od Štita i a – do a i sta a do ilo odu. )a . godi u p ed iđe o:

- Izgradnja vodovoda Slatina;

- Izg ad ja odo oda P žište. -

9. Opšti a dera e – p ed iđe o . €

U toku izgradnja vodovoda Polica i Petnjica.

10. Opšti a Kolaši – p ed iđe o . €

U toku realizacija manjih seoskih vodovoda.

Nemamo potpunu informaciju niti predloge za 2014. godinu

11. Opštia Nikši – p ed iđe o . €

)a še odo od Šu e – i esti ija . € – do a i st a do ilo odu. )a še e d ije po ši ske aku ula ije u Goliji – . €

Donacija Ambasade Kine – 20.0 €.

12. Opštia Ceti je – p ed iđe o . €

)a še odo od Du o ik – . € - do a i sta a do ilo odu. Vodovod Prekornica – Boguti – . € - do a i sta a do ilo odu.

13. Opštia dera e – p ed iđe o . €

U toku je realizacija vodovoda Petnjica

14. Opštia Da ilovgrad – p ed iđe o . €

P og a o je p ed iđe o: 1. Izgradnja vodovoda – sa a ija odo oda da di i – Komani

2. Vodo od u M) Pa ko i i 3. Vodo od u M) Vuči a

15. Opštia dar – p ed iđe o . €

U toku je izgradnja vodovoda u MZ Gluhi Do

Do sada ulože o . €

Ukup o ulože o . €, od čega . € Mi ista st o poljop i ede. “a ealiza ijo o ih p ojekata oko do a i sta a je iješilo pita je odos a dije a ja.

Takođe u ilju ješa a ja pita ja odos a dije a ja iz še i su HG - ist až i ado i u opšti a a Ceti je i Koto . U Ceti ju s o sa lokal o up a o učest o ali u fi asi a ju ist až ih ado a u R aši a i do oji sa . € i u Koto u u selu Po đe sa . €.

ZAKONODAVNI DIO:



1. Do ijet je )ako o pot đi a ju Ko e ije o p a u eplo id e ih ko iš e ja eđu a od ih odotoka. Ko e ija o p a u eplo id e ih ko iš e ja eđu a od ih

odotoka je jeda od ajz ačaj ijih eđu a od ih ultilate al ih ugo o a, koji egulišu o last up a lja ja oda a. Do oše je o e Ko e ije je od elikog z ačaja, p ije s ega, z og toga što se jo p i put pute jed og eđu a od og ugo o a, a u i e zal o

eđu a od o pla u ut đuju uslo i za ko iš e je, az oj, oču a je, up a lja je i zaštitu eđu a od ih odotoka i u ap eđe je jiho og opti al og i od ži og ko iš e ja u

eplo id e e s he. )ato je do oše je o oga )ako a od izuzet og z ačaja za d ža u C u Go u. O a Ko e ija je us oje a od st a e Ge e al e “kupšti e UN-a 21. maja 1997.g.

2. Do ijet je )ako o pot đi a ju Ko e ije zaštiti i ko iš e ju p ekog a ič ih odotoka i eđu a od ih jeze a. Do oše je )ako a o Ko e iji o zaštiti i ko iš e ju p ekog a ič ih

odotoka i eđu a od ih jeze a, po s o sad žaju p edsta lja eo a z ačaja eđu a od i egio al i ugo o u o oj o lasti. “ ha o e Konvencije je da se njom

usta o lja aju o a eze od z ačaja za p e e iju, suz ija je i eduk iju p ekog a ič og zagađe ja, o ez jeđe je od ži og gazdo a ja oda a, oču a je ode ih pote ijala i zaštitu ži ot e s edi e, i s ti u ezi ilate al u i ultilateralnu saradnju, konsultacije,

monitoring i ostalo. Ova Konvencija je usvojena od Evropske Komisije UN-a u Helsinkiju 17.

marta 1992.g.

3. U p o edu i je )ako o iz je a a i dopu a a )ako a o oda a. O a eza do oše ja novog Zakona o vodama, odnosno izmjene i dopu e )ako a o oda a je usklađi a je ovoga Zakona sa direktivama EU o vodama.

MEĐUNARODNA “ARADNJA

1. U toku je realizacija hitnih mjera – p ed iđe ih Me o a du o o azu ije a ju potpisanog sa Republikom Albanijom, a koji se odnosi na regulaciju rijeka Drima i Bojane. U

toku su akti osti ad ih g upa d ža ih ko isija a ut đi a ju kote nasipa. U decembru

jese u su u Ti a i o a lje i azgo o i p edsjed ika d ža ih ko isija o daljoj ealiza iji tih mje a. Kada su u pita ju dugo oč e je e p ojekta egula ije “kada skog jeze a, D i a i Bojane u narednih mjesec-dva e se us je iti prema Vladi sa detaljnom informacijom, i

predlogom daljih aktivnosti na realizaciji ovog projekta.

2. Očekuje se potpiso a je Ugo o a sa diH, o o i odop i ed i od osi a d ije d ža e.

3. U Beogradu 9-og decembra potpisan je Me o a du sa “a sko ko isijo , i ače lo aža doku et za p ekog a ič u sa ada ju u o lasti zaštite i up a lja ja oda a iz eđu

ze alja čla i a “a ske Komsije.



4. Takođe, postoji akti o učeš e u adu Du a ske ko isije i a i ple e ta iji D i ske dekleracije.

IZVJEŠTAJ O RADU SPECIJALISTIČKE VETERINARSKE LAdORATORIJE

Javna ustanova, Specijalistička veterinarska laboratorija počela je zvanično sa radom 1. marta

2005. godine na osnovu Odluke o osnivanju Javne ustanove Specijalistička veterinarska

la o ato ija „“l. list RCG oj / koju je do ijela Vlada Repu like C e Go e u okto u . godine. Svoje aktivnosti Laboratorija obavlja u svom poslovnom objektu u Podgorici. Upravni

odbor čine: Sunčica Boljevi , Predsjednica, Biljana Bleči , član i mr Nikola Pejovi , član, dok je

di ekto Deja Lauše i .

Toko . godi e, La o ato ija je pose u paž ju pos etila od ža a ju po je e ja u k alitet svih akreditovanih i neakreditivanih laboratorijskih metoda ispitivanja. U tom smislu, Laboratorija

je tokom 2013. godine učest o ala u de et še a eđunarodnih uporednih laboratorijskih

ispitivanja (proficiency test) za 14 različitih metoda ispitivanja: mikrobilogija hrane (listeria,

sal o ella, e te o a te ia eae, ae ofil e akte ije, E. oli , sal o ella u iološko ate ijalu, avijarna influenca, klasična kuga svinja, bjesnilo, enzootska leukoza goveda, bruceloza, bolest plavi

jezik, sli a ka i šap, atipična kuga ži i e. O a upo ed a ispiti a ja su u aj e em broju bila

organizovana od strane EU referentnih laboratorija ili menunarodno akreditivanih institucija.

La o ato ija je o a ispiti a ja sp o ela sa lo uspješ i ezultati a koji p edsta ljaju p a i menu a od i dokaz ko pete t osti i k aliteta ispiti a ja koja ši. La o ato ija, je k aje . bila predmet redovnog nadzora od strane Akreditacionog tijela Crne Gore kojom je potvrđen visok

stepen posve e osti La o ato ije u pošto a ju svih zahtjeva standarda MEST ISO/IEC 17025:2006.

Isto e e o, iz še o je i p oši e je ak edita ije za dodat u o u etodu – bolest plavi jezik.

Ovim, Specijalistička veterinarska laboratorija je i tokom 2013. godine nastavila da ispunjava jedan

od aj až ijih zahtje a EU egulative u pogledu potvrde kvaliteta laboratorijskih ispitivanja koje

ši i u pogledu pouzda osti ezultata koje izdaje.

Iz še a la o ato ijska ispiti a ja toko . god., ogu se podijeliti u d ije g upe: Iz še a ispiti a ja u skladu sa P og a o o a ez ih je a zd a st e e zaštite ži oti ja u

. godi i „“l. list C e Go e oj / i

Iz še a ispiti a ja po zahtje i a las ika ži oti ja i su jekata u poslo a ju sa hranom

ži oti jskog po ijekla i h a e za ži oti je.

U 2013. godini primljeno je ukup o . zahtje a za ispiti a je i izdato je . iz ještaja o la o ato ijsko ispiti a ju što p edsta lja , %. Na os o u p ih a enih zahtjeva za laboratorijsko

ispiti a je dosta lje ih uzo aka, iz še o je ukup o . pojedi ačnih laboratorijskih

ispitivanja različite vrste. Laboratorija je organizovala ukupno 119 izlazaka na teren svoje ekipe za

uzo ko a je u ilju uzo ko a ja h a e ži oti jskog po ijekla i ise a za ko t olu higije skog sta ja kod subjekata u poslovanju s hranom, zatim ribe u okviru monitoringa bolesti slatkovodnih riba u

egist o a i past ski i ja i a, kao i školjki u ok i u p og a a o ito i ga olesti školjki u egist o a i uzgajališti a.



Ispiti a ju a os o u P og a a o a ez ih je a zd a st e zaštite ži oti ja u . god. „“l. list CG oj / še a su po Ugo o u sa Vete i a sko up a o C e Go e oj: / od 17.05.2013., odnosno broj 323/13-0101-17/2 od 08.04.2013. godine.

Bruceloza goveda: ispitano je 50.024 uzorka čime je zacrtani plan iz Programa ispunjen (89,33% od

planiranog). Ni u jednom dostavljenom uzorku nije utvrđeno prisustvo specifičnih antitijela protiv

Brucellae spp.

dru eloza alih preživara: ispitano je 33.033 uzorka odnosno 80,57% u odnosu na plan iz

Programa. U dva dostavljena uzorka iz dva stada utvrđeno je prisustvo specifičnih antitijela protiv

Brucellae spp.

Enzootska leukoza goveda: ispitano je 43.879 uzoraka, čime je zacrtani plan iz Operativnog

programa ispunjen (86,04% od planiranog). Laboratorijskim ispitivanjima utvrđeno je prisustvo

specifičnih antitijela na enzootsku leukozu goveda u ukupno 13 uzoraka i to: 11 sa područja

opšti e Ul i j, sa pod učja opšti e Nikši i 1 sa područja opšti e Mojko a .

Klasič a kuga svi ja: ispita o je šest sumnjivih uzoraka, 1.007 uzoraka doma ih svinja radi

ispiti a ja i u iloškog statusa i uzo aka di ljih s i ja. )a aza ije pot đena ni u jednom

uzo ku, dok je p o e at i u ološki zašti enih svinja od 72% na zadovoljavaju em nivou.

Afrička kuga svi ja: po prvi put u Crnoj Gori sprovedeno je laboratorijsko ispitivanje na afričku

kugu s i ja i to: šest su ji ih uzo aka do a ih svinja i 43 uzorka divljih svinja, pri čemu zaraza

nije potvrđena ni u jednom slučaju.

Bjesnilo: u ukupno 15 dostavljenih materijala u slučaju sumnje, zaraza nije potvrđena ni u jednom

slučaju. U kontroli peroralne vakcinacije lisica ispitano je 346 uzoraka na utvrđivanje starosti i

prisustvo tetraciklina (biomerkera) i 339 uzoraka tkivne tečnosti lisica na prisustvo specifičnih

antitijela na virus bjesnila.

dolesti pčela: od 116 dostavljenih i obranenih uzoraka pčela i/ili pčelinjeg legla, američka kuga,

kao najopasnija bolest pčela a aši p osto i a, je egist o a a a te ito iji opšti e Plje lja, Nikši i Bar), u 6 pčelinjaka i ukupno 11 pčeli jih d ušta a.

Bolest plavi jezik: ispitano je ukupno 1003 uzoraka ovaca i 843 uzoraka goveda pri čemu je

ut đe o p isust o spe ifičnih antitijela protiv virusa bolesti plavi jezik u 22 uzoraka goveda, u

kojima dodatnim - potvrdnim ispitivanjem nije utvrđeno prisustvo virusa bolesti.

Avijarna influenca: ispitano je 1.000 uzoraka doma e ži i e i uzo aka di ljih pti a i i u jednom slučaju nije utvrđeno prisustvo specifičnih antitijela na virus avijarne influence, niti je

detektovano prisustvo sekvence RNA virusa visokopatogene avijarne influence.

Atipič a kuga živi e: u uzo aka k ih se u a kokošaka, od ukup o ispita ih . , ut đeno

je prisustvo specifičnih antitijela na virus atipič e kuge ži i e. O i poda i ukazuju a izlože ost ispitivanih jedinki virusu Newcastle bolesti – je o at o kao posljedi a uspješ e ak i a ije ži i e. U 121 uzorak nije utvrneno prisustvo specifičnih antitijela na virus atipič e kuge ži i e, što upu uje

na zaključak da ove ispitivane jedinke nijesu dolazile u kontakt sa virusom atipič e kuge ži i e, ni

terenskim – infektivnim sojem, ni vakcinalnim sojem.



“li avka i šap: ispitivanjem svih 300 uzoraka (150 goveda + 150 ovaca) nije utvrđeno prisustvo

specifičnih antitijela na virus slina ke i šapa.

Monitoring bolesti slatkovodnih riba: Ispitano je 99 uzoraka riba iz registrivanih ribnjaka i ni u

jednom uzorku nije izolovan patogen opasan po zdravlje ljudi, niti je utvrđen izazivač bolesti koje

se obavezno prijavljuju OIE.

Monitoring bolesti školjki: Ispiti a je p isust a olesti školjki u egist o a i uzgajališti a po p i put je sprovedeno u Crnoj Gori i obuhvatilo je ispitivanje prisustva bonamioze i martelioze.

Ispita o je ukup o uzo aka školjki i u t i uzo ka edite a ske dag je ušulje ut đeno

prisustvo infekcije parazitom Marteilia refringens Toko godi e iz še a su i oj a d uga dijagnostička ispitivanja u pojedinačnim slučajevima sumnje na postojanje neke zarazne bolesti

doma ih ži oti ja.

Tabela 9.: Obim ostalih ispitivanja po vrstama izvan Programa obaveznih mjera zdravstvene

zaštite:

VRSTA ISPITIVANJA Broj

uzoraka

Mikrobiološko ispitivanje hrane životinjskog porijekla 2.683

Mikrobiološko ispitivanje briseva u kontroli higijene objekata 1.360

Mikrobiološko ispitivanja hrane za životinje 33

Mikrobiološki pregledi briseva životinja (grlo, nos, uho, vagina,...) 19

Mikrobiološko ispitivanje kloakalnih briseva živine na salmonelozu 527

Mikrobiološko ispitivanje transportnih podloški živine na salmonelozu 6

Mikrobiološko ispitivanje fecesa živine na salmonelozu 48

Mikrobiološko ispitivanje ugi u a živine na salmonelozu 131

Mikrobiološko ispitivanje fecesa 7

Mikrobiološko ispitivanje unutrašnjih organa životinja (patološki materijal) 28

Mikrobiološko ispitivanje fecesa, urina 1

Klinički, patomorfoloski, bakterioloski pregled riba 10

Vi usološki p egled i a 3

Mik o iološko ispiti a je astitisa k a a 759

Mik o ioloski p egledi ise a po ši e o jekata za ži oti je 0

dakte iološko ispiti a je a a t a patološki ate ijal 11

Ispiti a je uzo aka koža a a t a za iz oz askoli p e ipita ija 65

Kop ološki p egledi 16

Pa azitološki p egledi – razni 1

Pato o folološki p egledi 4

Patohistoloski pregled 2

P egled esa do a ih s i ja a t ihi elozu 28

Pregled mesa divljih svinja na trihinelozu 6



Lajš a ioza pasa IFA-test) 33

Erlihioza pasa 8

Kokcidioza 1

Nozemoza 16

Varoza 7

vezene živine tokom trajanja karantina:

Avijarna influenca 30

Infektivni burzitis 25

Infektivni bronhitis 25

Newcastle bolest 30

Mikoplazmoza 25

Ispitivanje uvezenih goveda tokom trajanja

karantina:

Bruceloza 15

Enzootska leukoza 15

Ispitivanje uvezenih ovaca tokom trajanja

karantina:

Bruceloza 32

Plavi jezik 32

Ispitivanje uvezenih koza tokom trajanja

karantina:

Bruceloza 88

Plavi jezik 88

Ispitivanje uvezenih riba tokom trajanja

karantina: bakteriološko, parazitološko

1

Po ed po e utih la o ato ijskih ispiti a ja, “pe ijalistička ete i a ska la o ato ija je za pot e e Veterinarske uprave, a u skladu sa P og a o o a ez ih je a zd a st e e zaštite ži oti ja u

. god. o ez ijedila adek at o ču a je u uslo i a ko t olisa e te pe atu e i p a o e e u aspodjelu ak i a i ioloških dijag ostičkih s edsta a o laš e i ete i a ski a ula tama u

Crnoj Gori.

U toku s akod e og o a lja ja s oje djelat osti, zaposle i “pe ijalističke ete i a ske la o ato ije edo o su učest o ali u t e ing p og a i a i st uč i skupo i a sa ilje unaprjeđe ja s ojih st uč ih k alifika ija i ješti a, kako u zemlji tako i u inostranstvu.



IZVJEŠTAJ O RADU FITOSANITARNE UPRAVE

Iz ještaj se dosta lja u skladu sa čla o sta )ako a o d ža oj up a i “l. list RCG . / , 22/08 i 42/11) i obavezom Fitosanitarne uprave da najmanje jednom godiš je pod osi Mi ista st u poljop i ede i u al og az oja iz ještaj o adu i sta ju u fitosa ita oj o lasti, o ealiza iji s ojih akti osti i p euzetih o a eza, kao i o iz ša a ju zako a i d ugih p opisa, ealiza iji p og a a i zaključaka Vlade, jera koje su preduzete i njihovih rezultata.

Organigram Fitosanitarne uprave

U skladu sa aktom o sistematizaciji radnih mjesta od 26. februara 2009. u Fitosanitarnoj upravi

p ed iđe o je ukup o služ e ičkih i a ješte ičkih ad ih jesta uključuju i di ekto a ez odsjeka za i spek ijski adzo . “ a p ed iđe a ad a jesta ijesu popu je a te je u Fitosa ita oj up a i ilo zaposle o ukup o služ e ika i a ješte ika. Krajem decembra 2013.

godine usvojen je akt o sistematizaciji radnih mjesta Ministarstva poljoprivrede i ruralnog razvoja i

Fitosa ita e up a e kao o ga a u sasta u. O o siste atiza ijo siste atizo a a su služ e ička i a ješte ička ad a jesta za iz šila a, od čega je popu je o rad ih jesta uključuju i i direktora.

FITOSANITARNA UPRAVA

Direktor

SEKTOR ZA FITOSANITARNE POSLOVE Pomoćnik direktora

“LUŽdA )A OPŠTE PO“LOVE

ODSJEK

ZA SJEME I SADNI

MATERIJAL,

)AŠTITU BILJNIH

SORTI, GMO

ODSJEK ZA

SREDSTVA ZA

)AŠTITU dILJA, SREDSTVA ZA

ISHRANU BILJA I

BEZBJEDNOST

HRANE

ODSJEK

ZDRAVSTVENE

)AŠTITE dILJA



Tabela 10.: Ljudski resursi Fitosanitarne uprave – sadaš je sta je

FITOSANITARNA UPRAVA

Broj

sistematizovanih

radnih mjesta

Broj

zaposlenih Obrazovanje

Direktor 1 1 Dipl. ing. polj.

Po o ik di ekto a 1 0 Dipl. ing. polj.

Sektor za fitosanitarne poslove

Odsjek zd a st e e zaštite ilja

5

2

Dipl. ing. polj.

magistar/bakteriolog

Odsjek za sje e, sad i ate ijal, zaštitu biljnih sorti i GMO

5 1 Dipl. ing. polj.

Odsjek za s edst a za zaštitu ilja, s edst a za ishranu bilja i bezbjednost hrane

5 1 Dipl. ing. polj.

UKUPNO 17 5

AKTIVNOSTI:

O javlje i su sljede i propisi:

P og a fitosa ita ih je a za .godi u „“l. list CG , . / ; Zakon o izmjenama i dopunama Zakona o zd a st e oj zaštiti ilja us ojila Vlada a

49.sjednici od 26.12.2013.godine);

P a il ik o uslo i a za upis u egista p oiz ođača, p e ađi ača, u oz ika, dist i ute a i skladišta a ilja, ilj ih p oiz oda i o jekata pod adzo o „“l. list CG , oj / u skladu sa Direktivama 92/90/EEC i 93/50/ EEC;

P a il ik o ači u ođe ja e ide ije o p oiz od ji, p e adi i p o etu ilja, ilj ih p oiz oda i o jekata pod adzo o „“l. list CG , oj / u skladu sa Di ekti a a

92/90/EEC i 93/50/ EEC ;

P a il ik o dopu i p a il ika o ači u ođe ja e ide ije o p oiz od ji, p e adi i p o etu ilja, ilj ih p oiz oda i o jekata pod adzo o „“l. list CG , oj / ;

P a il ik o fitosa ita i je a a za suz ija je i u išta a je korovske biljke ambrozija –

Ambrosia artemisiifolia L. spp. „“l. list CG , oj / od . . . god. ; P a il ik o uslo i a i ači u izda a ja doz ole za u oše je štet ih o ga iza a, ilja, ilj ih

proizvoda i objekata pod nadzorom za oglede, nauč a ist aži a ja ili za ad u selek iji ilja „“l. list CG ,, oj / od . . . god. ;

Ak io i pla za e adika iju i suz ija je e og su laša pal i - Rhynchophorus ferrugineus

Oli e o e a . do o e a . „“l. list CG , . / od 30.12.2013.);

P a il ik o liži uslo i a u pogledu p osto a za skladište je i p o et s edsta a za zaštitu bilja ("Sl. list CG" br. 15/13);

Program monitoringa rezidua pesticida u hrani i a h a i ilj og i ži oti jskog po ijekla za 2013. godinu ("Sl. list CG" br. 22/13) u skladu sa Celex br. 32011R0788;



Lista akti ih ate ija doz olje ih za upot e u u s edst i a za zaštitu ilja "“l. list CG" . 24/13) u skladu sa Celex br. 32011R0540;

P a il ik o sad žaju i ači u ođe ja e ide ije o upot e i s edsta a za zaštitu ilja "“l. list CG" br.24/13);

Program monitoringa nitrata u hrani biljnog porijekla - lis ato po u za . godi u ("Sl. list CG" br. 28/13) u skladu sa Celex br. 32006R188;

Predlog Zakona o izmjenama i dopunama Zakona o sredstvima za zaštitu ilja – usvojila

Vlada na sjednici 11.07.2013. godine;

P a il ik o liži uslo i a u pogledu kad a i op e e koje t e a da ispu ja a p a o li e „“l. list CG . / ;

Pravilnik o obrascu knjige evidencije sjemenskog materijala ("Sl. list CG" br.38/13);

P a il ik o ači u ođe ja e ide ije ješa i a i u eze og sje e skog ate ijala "“l. list CG" br.38/13).

Pripre lje i a rti sljede ih prav ih akata:

Program fitosanitarnih mjera za 2014.godinu;

Lista aktivnih materija dozvoljenih za upot e u u s edst i a za zaštitu ilja za ; P a il ik o postupku egist a ije s edsta a za zaštitu ilja; P a il ik o liži uslo i a u pogledu p osto a za skladište je i p o et s edsta a za zaštitu

bilja;

Zakon o izmjenama i dopunama Zakona o zd a st e oj zaštiti ilja; Zakon o izmjenama i dopunama Zako a o s edst i a za zaštitu ilja; Zakon o bezbjednosti hrane;

Program monitoringa rezidua pesticida za 2014. godinu;

P og a o ito i ga it ata u h a i ilj og po ijekla lis ato po e za 2014. godinu;

P a il ik o etoda a uzo ko a ja za sp o ođe je služ e e ko t ole ezidua pesti ida u p oiz odi a i a p oiz odi a ilj og i ži oti jskog po ijekla;

P a il ik o i i al i uslo i a za o a lja je p o je a ide titeta i zd a st e og sta ja pošiljke

bilja, biljnih proizvoda i objekata pod nadzorom koja se unosi iz drugih zemalja, kada se te

p o je e o a ljaju a jesti a koja ijesu jesta u oše ja; P a il ik o fitosa ita i je a a za sp ječa a je u oše ja, ši e ja i suz ija ja borove

nematode Bursaphelenchus xylophilus (Steiner et Buhrer) Nickle et al.;

P a il ik o p oiz od ji i sta lja ju u p o et sje e skog ate ijala žita; Pravilnik o uslovima koje treba da ispunja a p odaj i o jekat i skladište; I fo ato za p oiz ođače, otkuplji ače i distributere plodova citrusa i merkantilnog krompira;

Informator za uvoznike plodova.

Redovne aktivnosti:



Realizacija Programa fitosanitarnih mjera za 2013.godinu;

Iz ada za š og iz ještaja o adu Fitos ita e up a e za . godinu;

Implementacija Fito Regist a egist o a i p oiz ođači sje e skog k o pi a, u oz i i plodo a, skladišta i i p oiz ođači plodo a it usa i e ka til og k o pi a ;

Registracija p oiz ođača, dist i ute a, skladišta a i u oz ika ilja, ilj ih p oiz oda i o jekata pod nadzorom kao i p oiz ođača h a e ilj og p ojekla a i ou p i a e p oiz od je, o jekata za p oiz od ju i p odaju sje e a, sad og ate ijala, pesti ida i đu i a, p opisi a je fitosa ita ih uslo a za u oz, p a e je p ija a p oiz od je i se tifika ija;

Ukupno sproveden 1291 upravni postupak;

P o je a ispu je osti uslo a po ja i o laš e ji a; P ikuplja je podataka o sta ju zaliha s edsta a za zaštitu ilja a te ito iji C e Go e; Propisivanje fitosanitarnih uslova za uvoz;

Izdavanje fitosertifikata;

Registracija objekata za p oiz od ju i p odaju sje e a, sad og ate ijala, pesti ida i đu i a; P ikuplja je podataka o sta ju zaliha s edsta a za zaštitu ilja a te ito iji C e Go e; Akti osti a izg ad ji, eko st uk iji i od ža a ju g a ič ih p elaza; Sastanci sa p oiz ođači a ilja, ilj ih p oiz oda i o jekata pod adzo o i NVO-ima;

P a e je p ija a p oiz od je; Obuke fitosanitarnih inspektora i lica odgovornih za zadravlje bilja;

Da a je išlje ja a iz je e i dopu e zako a i d ugih akata; Ažu i a je e stranice i dr.

Rad u Komisijama za:

Sp o ođe je i teg isa og up a lja ja g a i o ; S edst a za zaštitu ilja; Ispu ja a je uslo a egist a ije i ja ih o laš e ja; Drveni pakovni materijal;

Oda i a je i p iz a a je atič ih sta ala koja se ko iste kao reprodukcioni materijal za

p oiz od ju sad og ate ijala u o a st u; Nak adu štete; Izradu pravnih akata;

Internu kontrolu;

P ego a ačko pogla lje - Slobodno kretanje roba;

P ego a ačko pogla lje - Pravo intelektualne svojine;

P ego a ačko pogla lje 11 - Poljoprivreda i ruralni razvoj;

P ego a ačko pogla lje - Bezbjednost hrane, veterinarska i fitosanitarna politika;

P ego a ačko pogla lje - Statistika;

P ego a ačko pogla lje - P eduzet išt o i i dust ijska politika; P ego a ačko pogla lje - Ži ot a s edi a; P ego a ačko pogla lje - )aštita pot ošača.

Među arod e aktiv osti:



Realizovan EU Twining Project (UK/HUN) ref. No: MN-10-IB-AG-01 (Strengthening the

administrative capacities of the Phytosanitary Directorate of Montenegro);

Priprema projekta IPA 2012 – Jača je sekto a ez jed osti h a e, ete i e i fitosa ita og sektora Crne Gore;

Učeš e u adu Ko isije za ge etske esu se za h a u i poljop i edu; Učeš e u adu Među a od e ko e ije o zaštiti ilja / I te atio al Pla t Protection

Convention (IPPC);

Regionalna saradnja sa Fitosanitarnim upravama (Fitosanitarna uprava Slovenije, Uprava

poljoprivredne i prehrambene industrije – Fitosanitarni sektor – Hrvatske, Uprava

poljoprivredne i fitosanitarne inspekcije – Fitosanitarna i spek ija H atske, Up a a za zaštitu ilja “ ije, Fitosa ita a up a a C e Go e, Up a a diH za zaštitu zd a lja ilja, Fitosa ita a

i spek ija d čko dist ikta diH ; U okviru MIDAS projekta – Svjetska banka, ut đe a je ko po e ta izg ad je i op e anja

o jekta a g a ič o p elazu Luka da , za ete i a sku i fitosa ita u g a ič u i spek iju i potpisa ugo o o ealiza iji p ojekta i započeta izg ad ja. V ijed ost . €.

“arad ja sa eđu arod i i stitu ija a iz fitosa itar e o lasti:

IPPC (International Plant Protection Commision – Među a od a ko isija za zaštitu ilja ; UPOV (International Union for the Protection of New Varieties of Plants – Među a od a

U ija za zaštitu ilj ih so ti ; CEFTA (Central European Free Trade Agreement – Centralni Evropski Sporazum o Slobodnoj

Trgovini);

EFSA (European Food Safety Authority – Evropska agencija za bezbjednost hrane);

ECPGR (European Cooperative Programme for Plant Genetic Resources – Evropski

Kooperativni Program za Biljne Genetske Resurse);

AEGIS (European Genebank Integrated System – Evropski Integrisani Sistem Banke Gena);

FERA (Food and Environment and Research Agency – Age ija za h a u i ži ot u s edi u UK ; EK (European Commision – Evropska Komisija);

FAO / The International Treaty on Plant Genetic Resources for Food and Agriculture

Među a od i Ugo o o ilj i ge etički esu si a za h a u i poljop i edu ; TAIEX (Technical Assistance and Information Exchange – Teh ička asiste ija i az je a

informacija) i dr.

Obuke:

25.02. – 29.02.2013. o uka eza a za iz adu pla a u slučaju iz e ad e poja e ka a ti ski štet og o ga iz a o tige pla : p ste asta t ulež, KCN, s eđa t ulež; ekspert: Nil Giltrap FERA;

učes i i: sa ostal i sa jet i i za zd a st e u zaštitu ilja, EU Twining Project (UK/HUN) ref. No:

MN-10-IB-AG- Jača je ad i ista ti ih kapa iteta Fitosa ita e up a e C e Go e ;



04.03. – 08.03.2013. EU Twining Project (UK/HUN) ref. No: MN-10-IB-AG- Jača je administartivnih kapaciteta Fitosanitarne uprave Crne Gore), obuke na teme:

kontrola na karantinske bolesti-zahtje i EU legislati e s eđa t ulež k o pi a, p ste asta t ulež k o pi a, ak k o pi a, KCN ;

hitne mjere - zakonski okvir (Potato Spindle tuber viroid /Dickeya / Meloidogine /

krompirova zlatica i bolest ze astog čipsa; inspekcija (legislativa za uvoz, uzorkovanje),

nadzor (planiranje, uzorkovanje na Dickey-u, KCN, ao i p ste astu t ulež, iz ješta a je o rezultatima).

Eksperti HU: Tamás Székely i Ian Carr;

Učes i i: sa ostal i sa jet ici za zd a st e u zaštitu ilja i fitosanitarni inspektori.

13.03. – 15.03.2013 obuka na temu p ip e a “t ategije za p e oše je i sp o ođe je p opisa iz Poglavlja XII EU; TAIEX;

eksperti EK: Jean Guégan, V.Aubin;

učes i i: p edsta i i Fitosa ita e up a e, Veterinarske uprave i Ministarstva zdravlja;

08.04. – 11.04.2013. obuka na temu Iz ade p o edu a za sp o ođe je pose ih adzo a su e s , obuka vezana za unos informacija za IPPC sajt i obuka o EU Europhyt sistemu za notifikaciju;

ekspert: Peter Reed iz Velike Britanije;

učes i i: sa ostal i sa jet i i za zd a st e u zaštitu ilja; EU T i i g P oje t UK/HUN ref. No: MN-10-IB-AG- Jača je ad i ista ti ih kapa iteta Fitosa ita e up a e C e Gore);

15.04. – 19.04.2013. obuka na temu Izrade upustva za regist a iju p oiz ođača, p e ađi ača, u oz ika, dist i ute a i skladišta a ilja, ilj ih p oiz oda i o jekata pod adzo o ;

ekspert: Tamás Székely iz Mađa ske u pe iodu;

učes i i: sa ostal i sa jet i i za zd a st e u zaštitu ilja; EU T i i g P oje t UK/HUN ref. No: MN-10-IB-AG- Jača je ad i ista ti ih kapa iteta Fitosa ita e up a e C e Gore);

15.04. – 19.04.2013. obuka na temu Iz ade opšteg pla a akti osti u slučaju poja e ka a ti ski štet og o ga iz a Co ti ge pla ;

ekspert: Neil Giltrap;

učes i i: sa ostal i sa jet i i za zd a st e u zaštitu ilja; EU Twining Project (UK/HUN)

ref. No: MN-10-IB-AG- Jača je ad i ista ti ih kapa iteta Fitosa ita e uprave Crne

Gore);

15.04. - 18.04.2013. Regio al a adio i a za i ple e ta iju fitosa ita ih sta da da u šu a st u - u organizaciji FAO Regional Office for Europe and Central Asia (REU) i European and

Mediterranean Plant Protection Organization (EPPO,) u Sarajevu, BIH;

učes ik isp ed FU: Maja Pet o i , sa jet ik za zd a st e u zaštitu ilja; 13.05. – 17.05.2013. obuka na temu Iz ade p a il ika o p e aupu e ju pošiljke ilja, p a il ika o

fitosa ita i je a a za sp ječa a je u oše ja, ši e ja i suz ija je o o e e atode du saphele hus lophilus “tei e et duh e Ni kle et al. i p a il ika o u oše ju štet ih o ga iza a u auč e s he;

ekspert: Zsuzsanna Dancsházy;



učes i i: sa ostal i sa jet i i za zd a st e u zaštitu ilja; EU Twining Project (UK/HUN)

ref. No: MN-10-IB-AG- Jača je ad i ista ti ih kapa iteta Fitosa ita e up a e C e Gore);

13.05. - 17.05. 2013. EU Twining Project (UK/HUN) ref. No: MN-10-IB-AG-0 – obuka na temu

Iz ade pla a akti osti u slučaju poja e ka a ti ski štet ih o ga iza a Co ti ge pla : Clavibacter michiganensis (Smith) Davis et al. ssp. sepedonicus, Ralstonia solanacearum (Smith)

Yabuuchi et al. i Anoplophora spp. kao i opšteg pla a a ed ih jera;


učes i i: sa ostal i sa jet i i za zd a st e u zaštitu ilja i fitosa ita i i spekto i EU Twining Project (UK/HUN) ref. No: MN-10-IB-AG- Jača je ad i ista ti ih kapa iteta Fitosanitarne uprave Crne Gore);

13.05. - 17.05. 2013. obuka vezana za razvoj informacionog sistema;

eksperti: Gyorgy Pataki (HUN), Sharon Elcock (UK), David Stott (UK);

učes i i: p edsta i i Fitosa ita e up a e; EU T i i g P oje t UK/HUN ef. No: MN-10-

IB-AG- Jača je ad i ista ti ih kapa iteta Fitosanitarne uprave Crne Gore);

13.05. - 17.05. 2013. p egled uslo a Fitosa ita e la o ato ije dioteh ičkog fakulteta za ad sa ka a ti ski štet i o ga iz i a adi iz ješta a ja i da a ja p epo uka za po oljšanje uslova kako

bi bili u skladu sa EU zahtjevima;

ekspert: Sam Bishop (Sand Hutton, FERA);

učes i i: sa ostal i sa jet i i za zd a st e u zaštitu ilja: Ta a a Popo i , Go da a Fušti , Maja Pet o i i st uč ja i Fitosa ita e la o ato ije dioteh ičkog fakulteta; EU T i i g Project (UK/HUN) ref. No: MN-10-IB-AG- Jača je ad i ista ti ih kapa iteta Fitosanitarne uprave Crne Gore);

27.05. - 31.05. 2013. o uka o sp o ođe ju ak io og pla a u slučaju poja e ka a ti ski štet og organizma Rhynchophorus ferrugineus;

ekspert: Eduardo Ucciero iz Italije;

učes i i: sa ostal i sa jet i i za zd a st e u zaštitu ilja, e to olozi Fitosa ita e la o ato ije dioteh ičkog fakulteta i fitosa ita i i spekto i; EU T i i g P oje t UK/HUN ref. No: MN-10-IB-AG- Jača je ad i ista ti ih kapa iteta Fitosanitarne uprave Crne

Gore);

10.06. - 14. 06. 2013. iz ada p i uč ika o uzo ko a ju p ilikom inspekcijskih pregleda;

ekspert: Tamas Szeckely iz Mađa ske sa ostala ad ; EU Twining Project (UK/HUN) ref.

No: MN-10-IB-AG- Jača je ad i ista ti ih kapaciteta Fitosanitarne uprave Crne Gore);

12.06. - 14.06. 2013. dilate al a teh ička po o “lo e ije u fitosa ita oj o lasti Pogla lje , a vezano za pregove o pristupanju Crne Gore Evropskoj Uniji;

ekspert Vlasta K api iz Fitosanitarne uprave Slovenije;

učes i i: sa ostal i sa jet i i za zd a st e u zaštitu ilja, sa ostal i sa jet ik za pesti ide i samostalni savjetnik za sadni materijal;

08.07 - 12. 07. 2013. adio i a o šu ski ka a ti ski štet i o ga iz i a Anoplophora

chinensis, Anoplophora glabripennis, Dryocosmos Kuriphilus, Gibberella circinata, Phytophthora

ramorum, Phytophthora kernoviae, Bursaphelencus xylophilus i Agrillus planipennis);



eksperti: dr Neil Giltrap, FERA, UK Michael Brown, FERA, UK i dr Zsuzsanna Danchazy iz

Nacionalne kancelarije za ez jed ost h a e Mađa ske; učes i i: Fitosa ita i i spekto i i sa ostal i sa jet ik za zd a st e u zaštitu ilja; EU

Twining Project (UK/HUN) ref. No: MN-10-IB-AG- Jača je ad i ista ti ih kapa iteta Fitosanitarne uprave Crne Gore);

20.08. - 22. 08. 2013. dilate al a teh ička po o “lo e ije u fitosa ita oj o lasti (pripremne

radnje za ispunjavanje uslova za otvaranje Poglavlja 12 - fitosanitarna politika; revizija nacionalnog

programa fitosanitarnih mjera; osvrt na programe nadzora nad štet i o ga iz i a i osio i a javnih poslova u ovoj oblasti);

ekspert: Vlasta K api iz Fitosanitarne uprave Slovenije;

učes i i: sa ostal i sa jet i i FU; 26.08. - 30.08. 2013. iz ada p i uč ika od st a e ekspe ta: Peter Reed iz Velike Britanije za

i spekto e, a sljede e te e: Opšti uslo i p i u ozu; Fitosanitarni pregledi, provjera dokumentacije i identifikacija;

Zdravstveni pregled –opšti; Pregled bilja (bilje za sadnju);

Pregled proizvoda;

Pregled sjemenskog materijala;

Pregled merkantilnog krompira;

Pregled drvenog materijala za pakovanje;

EU Twining Project (UK/HUN) ref. No: MN-10-IB-AG- Jača je ad i ista ti ih kapa iteta Fitosanitarne uprave Crne Gore);

02.09. - 06.09.2013. o uka a te u sp o ođe ja pose ih adzo a radi daljih preporuka;


učes i i: sa ostal i sa jet i i za zd a st e u zaštitu ilja; EU T i i g P oje t UK/HUN ref. No: MN-10-IB-AG- Jača je ad i ista ti ih kapa iteta Fitosa ita e uprave Crne

Gore);

16.09. - 20.09.2013. o uka a te u iz ade pla a akti osti u slučaju poja e ka a ti ski štet ih organizama (Contingency plan);

ekspert: dr Neil Giltrap, FERA;

učes i i: sa ostal i sa jet i i za zd a st e u zaštitu ilja; EU T i i g P oject (UK/HUN)


16.09. - 20.09.2013. p ip e a za za šetak p ojekta; ekspert: dr Neil Giltrap, FERA, EU Twining Project (UK/HUN) ref. No: MN-10-IB-AG-01

Jača je administartivnih kapaciteta Fitosanitarne uprave Crne Gore);

17.09 - 27.09.2013. o uka eza a za az oj i fo a io og siste a od ža a, eksperti: David Stott (UK);

učes i i: di ekto ka Fitosa ita e up a e, A d eja doško i i fo atiča ka, I a Ma oje i ; EU Twining Project (UK/HUN) ref. No: MN-10-IB-AG- Jača je ad i ista ti ih kapa iteta Fitosanitarne uprave Crne Gore);



07.10. - 11.10.2013. iz ada pla a akti osti u slučaju poja e ka a ti ski štet ih o ga iza a (Contingency plan) Anoplophora chinensis (Forster) i Anoplophora glabripennis;

ekspert: dr Neil Giltrap, FERA,

učes i i: sa ostal i sa jet ik za zd a st e u zaštitu ilja; EU T i i g P oje t UK/HUN ef. No: MN-10-IB-AG- Jača je ad i ista ti ih kapa iteta Fitosa ita e up a e C e Go e ;

16.08. - 18.08.2013. dilate al a teh ička po o “lo e ije u fitosa ita oj o lasti – priprema

a ta Iz je a i dopu a )ako a o zd a st e oj zaštiti ilja; p edloga p a il ka iz o lasti zd a st e e zaštite ilja i ažu i a je a i ske ta ife;

ekspert: Vlasta K api iz Fitosanitarne uprave Slovenije;

učes i i: sa ostal i sa jet i i FU; 15.01. - 18.01.2103. ilje i posjete su: detalj a p o je a postoje ih ogo skih etoda ko t ole

ezidua pesti ida, po o u p ip e i p i uč ika za ko t olu i o ito i g ezidua pesti ida u C oj Go i. P ip e a a ta o og godiš jeg p og a a o ito i ga pesti ida za C u Go u, savjetovanje

u p o esu ut đi a ja MRL za pesti ide koji i aju ajši u upot e u u C oj Go i i da a je p epo uke za ogu e dodat e akti osti p ojekta u Odsjeku za zaštitu ilja, s edsta a za ish a u bilja i bezbjednost hrane Fitosanitarne uprave Crne Gore.

ekspert: Helene Cooke Chemicals Regulation Directorate UK; EU Twining Project (UK/HUN)


21.01 - 25.01.2013. ad a egist a iji s edsta a za zaštitu ilja u Crnoj Gori, ekspertska po o za izradu pravilnika;

ekspert: Tracy Roberts, Chemicals Regulation Directorate UK; EU Twining Project (UK/HUN)


02.04. – 05.04.2013. tokom misije u saradnji sa savjetnicima iz Fitosanitarne uprave date su

p epo uke za usklađi a je Zako a o s edst i a za zaštitu ilja u skladu sa EU legislati o i az ije je P a il ik za egist a iju s edsta a za zaštitu ilja, kako i siste egist a ije ispunjavao

EU standarde. G-đa Ro e ts se . . . godi e sus ela sa p edsta i i a dist i ute a s edsta a za zaštitu ilja kako i ili upoz ati sa o i p a ili a koja e se p i je ji ati us aja je iz je a zako a. Takođe date su preporuke za IT softver;


ref. No: MN-10-IB-AG- Jača je ad i ista ti ih kapa iteta Fitosa ita e up a e C e Gore); ;

02.04 - 05.04.2013. na osnovu dokumentacije koja je dostavljena od strane predstavnika Syngente

i dA“F u ađe a je p o a egist a ija sa ad i ist ati i oso lje Fitosa ita e up a e i p edsta i i a dioteh ičkog fakulteta koji su zaduže i za o last s edsta a za zaštitu ilja;



16.06. - 22.06.2013. studijska posjeta p e a p ilagođe o p og a u, kolege iz CRD-a prikazale su

sistem rada koji je od elikog z ačaja za C u Go u kada je u pita ju o last s edsta a za zaštitu ilja. Jasa i s eo uh ata p egled IT siste a p edsta lje je uz p aktič u de o st a iju



egist a ije s edsta a za zaštitu ilja, a io al i siste i sp o ođe je Di ekti e za od ži u upot e u pesti ida, azličite ko t ole aksi al o doz olje ih količi a ezidua pesti ida, kao i aja a iz je e zakonodavstva vezane za MRL. Procjena crnogorskog sistema registracije sprovedena je kroz

probnu prijavu dobijenu od predstavnika proiz ođača pesti ida i date su fi al e p epo uke za iz je e i dopu e )ako a o s edst i a za zaštitu ilja. UK ekspe ti su ili potpu o ot o e i za azgo o e o azličiti i te es i te a a i ko is im savjetima za Crnu Goru u pretprisutnom

pe iodu u EU, p edoče e su s je i e za dalju sa ad ju i pod šku UK u o oj o lasti i ogu ost udu ih p ojekata fi a si a ih od EU. EU T i i g P oje t UK/HUN ef. No: MN-10-IB-AG-01

Jača je ad i ista ti ih kapa iteta Fitosa ita e up a e C e Go e ; 03.09. - 05.09.2013. Organizacija za hranu i poljoprivredu Regionalne kancelarije Ujedinjenih

nacija za Evropu i Centralnu Aziju (FAO REU), a u saradnji sa Univerzitetom Sent Istvan, Godollo,

Mađa ska, o ga izo ala je "Regio al u adio i u za podiza je s ijesti o I teg al oj zaštiti ilja u Istoč oj E opi" u Mađa skoj gdje su učest o ali i p edsta i i Fitosa ita e up a e C e Go e. Cilj adio i e je az je a iskusta a i i fo a ija o ko eptu i teg al e zaštite ilja, p o o isa je egio al e sa ad je o od ži oj poljop i ed oj proizvodnji kao i identifikovanje nedostataka u

pomenutim oblastima;

06.10. - 10.10.2013. Na pozi he ijske ko pa ije dA“F jed e od ajz ačaj ijih p oiz ođača s edsta a za zaštitu ilja u s ijetu a čiji se p oiz odi alaze i a t žištu C e Go e, p edstavnici

Fitosanitarne uprave su zajedno sa autoritetima koji su adlež i za registraciju pesticida iz zemalja

regiona i ali ad u posjetu “jedište ko pa ije je u Ludvigshafe u Nje ačka , a istraživački centar u Limburgerhofu. Cilj posjete je bio prezentacija procesa registracije sredstava za zaštitu

ilja u aši ze lja a. O a posjeta je od elikog z ačaja za fo i a je do og siste a egist a ije u C oj Go i koji e o ogu iti zaštitu do a ih i te esa u ilju o ez jeđi a ja adekvatnih sredstava

za zaštitu ilja a t žištu sa koji a ože o p a il o štititi aše poljop i ed e kultu e. Ne a je až o je da se p iliko egist a ije o ez jedi siste čiji se usposta lja je o ez jeđuje i

oču a je zd a lja ljudi, ži oti ja, ilja i ži ot e s edi e; 23.10. - 25. 10.2013. Izrada mape obuka za 2014.godinu - TAIEX Brisel;

18.06. - 21.06.2013. Iz ada p i uč ika za p oiz od ju uk as og ilja i i o e loze; ekspert Peter Reed, FERA,

učes i i: “ đa Đuki , sa ostal i sa jet ik za sje e, sad i ate ijal i zaštitu ilj ih so ti; EU Twining Project (UK/HUN) ref. No: MN-10-IB-AG- Jača je ad i ista ti ih kapa iteta Fitosanitarne uprave Crne Gore);

01.10. - 05.10.2013. obuka o zakonodavstvu prava biljnih sorti i procedure registracije;

ekspert Dora Szakalos, AO, Mađa ska; učes i i: “ đa Đuki , sa ostal i sa jet ik za sje e, sad i ate ijal i zaštitu ilj ih so ti,

Mile a Mugoša, A ita Gazi oda ko pa ija " Jul Pla taže", dilja a Vuli , p ip a ik u Fitosanitarnoj upravi; EU Twining Project (UK/HUN) ref. No: MN-10-IB-AG- Jača je administartivnih kapaciteta Fitosanitarne uprave Crne Gore);

Čla stvo u eđu arod i orga iza ija a:



U a gustu , C a Go a je postala čla i a Među a od e o ga iza ije o zaštiti ilja IPPC (International Plant Protection Organization);

Pozi za čla st o u EPPO Eu opea a d Medite a ea Pla t P ote tio O ga izatio –

Evropska i Mediteranska organizacija za zaštitu ilja ; Rad a čla st u u UPOV-u (International Union for the Protection of New Varieties of Plants –

Među a od a U ija za zaštitu ilj ih so ti .

Saradnja:

Ministarstvo poljoprivrede i ruralnog razvoja; Ministarstvio finansija; Ministarstvo

u ut aš jih poslo a; Mi ista st o a jskih poslo a i e opskih i teg a ija; Mi ista st o za i fo a io o d ušt o; Mi ista st o eko o ije; Mi ista st o zd a lja; Mi ista st o za ljudska i manjinska prava; Uprava Carina; Uprava za kadrove; Poreska Uprava; Uprava za

šu e; Up a a za i o i u; Up a a poli ije; Vete i a ska up a a; dioteh ički fakultet; Institut za javno zdravlje; Centa za ekotoksikološka ispiti a ja; Age ija za zaštitu ži ot e s edi e; Hid o eteo ološki za od; Di ek ija za ja e a a ke; D žavna revizorska

i stitu ija; D ža i A hi ; )a od za statistiku; P i ed a ko o a C e Go e; “a jetoda a služ a za ilj u p oiz od ju; Na io al i sa jet za procjenu bezbjednosti hrane; Gradska

opšti a Golu o i; Od o ud uže ja špedite a; NVO, ediji i ostalo.

REALIZACIJA PROGRAMA FITOSANITARNIH MJERA:

Programom fitosanitarnih mjera za 2013. godinu „“l. list C e Go e . / , dudžeto su ila p ed iđe a s edst a u iz osu od . , €.

Tabela 11: U toku . godi e za ealiza iju o og p og a a ut oše o je . , €. Ko po e ta : Progra zdravstve e zaštite ilja Vrijed ost € Potroše o

. Pose i adzori ad štet i orga iz i a

1.1.1 Posebni nadzor Globodera pallida i Globodera rostochiensis

(krompirove cistolike nematode 7.265,70 5.194,80

1.1.2 Posebni nadzor Bursaphelenchus xylophilus 5.265,00 1.053,00

1.1.3 Posebni nadzor Meloidogyne chitwoodi Golden et all. (all

population) i Meloidogyne fallax Karssen 2.457,00 1.755,00

1.1.4 Posebni nadzor Pepino mosaic virus 2.720,00 0,00

1.1.5 Posebni nadzor Potato spindle tuber viroid 4.788,00 4.788,00

1.1.6 Posebni nadzor Synchytrium endobioticum (Potato Wart

Disease) 2.500,00 2.500,00

1.1.7 Posebni nadzor Phytophthora ramorum 3.500,00 2.900,00

1.1.8 Posebni nadzor Gibberella circinata 2.500,00 2.500,00

1.1.9 Posebni nadzor Ralstonia solanacearum i Clavibacter 13.500,00 13.000,00



michigenensis subsp. sepedonicus

1.1.10 Posebni nadzor Cacoecimorpha pronubana i Epichoristodes

acerbella (smotavci karanfila) 2.500,00 2.100,00

1.1.11 Posebni nadzor Quadraspidiotus perniciosus 2.000,00 1.800,00

1.1.12 Posebni nadzor Diabrotica virgifera 2.500,00 2.170,00

1.1.13 Posebni nadzor Dryocosmus kuriphilus 2.000,00 1.700,00

1.1.14 Posebni nadzor Rhynchophorus ferrugineus 1.500,00 1.500,00

1.1.15 Posebni nadzor Anoplophora chinensis 2.000,00 1.400,00

1.1.16 Posebni nadzor Bemisia tabaci 4.500,00 3.820,00

1.1.17 Posebni nadzor Epitrix cucumeris, Epitrix similaris, Epitrix

subcrinita, Epitrix tuberis 2.000,00 1.200,00

1.1.18 Posebni nadzor Erwinia amylovora 2.000,00 2.000,00

. “tal i adzori ad štet i orga iz i a

1.2.1 Stalni nadzor Bactrocera oleae (muva masline) 5.000,00 4.930,00

1.2.2 Stalni nadzor Ceratitis capitata o a u a 4.000,00 3.600,00

1.2.3 Stalni nadzor cikade vinove loze prenosioci fitoplazmi 4.000,00 3.500,00

. . “tal i adzo u ilju sp iječa a ja ajezde ilj ih štetoči a 3.000,00 2.370,00

1.2.5 Stalni nadzor Tuta absoluta 1.500,00 1.350,00

1.2.6 Stalni nadzor invazivnih vrste insekata u plastenicima 3.000,00 2.600,00

1.2.7 Stalni nadzor korovske biljke Ambrosia artemisifolia L. (spp) 2.500,00 1.800,00

. . La o ato ijske a alize zd a st e og sta ja azličitih ilj ih sta 1.000,00 0,00

. Hit e fitosa itar e jere i ak ada šteta 12.839,30

Ko po e ta : Progra pra e ja sradstava za zaštitu i ishra u ilja i bezbjednost hrane biljnog porijekla na nivou primarne proizvodnje

50.015.00

2.1 Monitoring rezidua pesticida u h a i ilj og i ži oti jskog porijekla

10.000,00 9.996,00

2.2 Monitoring nitrata u hrani biljnog porijekla 1.500,00 1.500,00

. Mo ito i g ze ljišta kao o jekta za p oiz od ju h a e ilj og porijekla na nivou primarne proizvodnje

8.050,00 464,10

2.4 P og a zaštite o a i po a sa o ito i go ezidua pesti ida 5.590,00 2.137,00

. P og a zaštite po ta skih kultu a u zašti e o p osto u sa monitoringom rezidua

6.989,00 2.700,00

2.6 Program edukacije lica odgovornih za promet i upotrebu

s edsta a za zaštitu ilja 5.000,00 2.300,00

. Iz ada st uč e os o e za ačela do e poljop i ed e p akse za s edst a za zaštitu ilja; 2.400,00 0,00

. Iz ada st uč e os o e za ačela do e poljop i ed e p akse za sredstva za ishranu bilja

2.400,00 0,00

2.9 Hitne mjere u oblasti bezbjednosti hrane biljnog porijekla na

nivou primarne proizvodnje 8.086,00 721,80

Komponenta 3: Program kontrolnih ispitivanja sjemenske 33.650,00



proizvod je i ilj i ge etički resursi 3.1 Sjemenska proizvodnja krompira 20.300,00 20.300,00

. “je e ska p oiz od ja žita 3.850,00 1.960,00

. P og a ilj ih ge etičkih esu sa 5.500,00 450,00

3.4 Mjere u oblasti GMO 4.000,00 0,00

Ko po e ta : Teh ička i ad i istrativ a podrška i ple e ta iji Programa

4.000.00

IZVJEŠTAJ O RADU UPRAVE ZA VODE ZA . GODINU

U . godi i, Uprava za vode sprovela je sljede e aktiv osti:

Up a a za ode postupak izda a ja od ih akata sp o odi p i je o )ako a koji je u eđe opšti up a i postupak i po zahtjevima na osnovu ispunjenosti uslova za izdavanje vodnih akata,

adi o ez jeđe ja jedi st e og od og eži a, i teg al og up a lja ja i p a il og p istupa oda a, koji se ut đuju uslo i i ači ost a i a ja p a a a odu. U . godini, shodno

)ako u o oda a „“luž e i list CG , . / , / , / izdata su sljede a od a akta: ješe ja za ut đi a je od ih uslo a, ješe ja za od u saglas ost i ješe ja za od u

dozvolu.

“hod o )ako u o fi a si a ju up a lja ja oda a „“luž e i list CG , . / , / , / , od e ak ade pla aju se po os o u p i e e og o aču a, u toku o aču skog pe ioda i

ko ač og o aču a, po isteku o aču skog pe ioda. O aču ski pe iod za pla a je od ih naknada je jedna kaledarska godina.

U 2013. godi i, isteko o aču skog pe ioda, iz še je ko ača o aču od ih ak ada za 2012. godi u u iz osu od . . , €, od čega je p ihod po os o u, ko ač og o aču a

ak ade za zaštitu oda od zagađi a ja za . godi u . , €, p ihod po os o u ko ač og



o aču a ak ade za ko iš e je oda za . godi u . . , € i p ihod po os o u ko ač og o aču a ko esio e ak ade za iz ađe i ate ijal iz odotoka za . godi u . , €.

“hod o od ed a a )ako a o fi a si a ju up a lja ja oda a iz še je i p i e e i o aču vodnih naknada za 2013. godi u, u toku o aču skog pe ioda, u iz osu od . . , €, od čega je p ihod po os o u, p i e e og o aču a ak ade za zaštitu oda od zagađi a ja za . godi u . , € i p i e e og o aču a ak ade za ko iš e je oda za . godinu

. . , €, od čega je . , €-p i e e i o aču ko esio e ak ade za ko iš e je oda za pot e e flaši a ja ode u ko e ijal e s he. Nak adu po os o u p i e e og o aču a, o ez ik pla a u jed aki jesečnim iznosima, najkasnije do 20-tog u mjesecu za prethodni

mjesec.

Međuti , isteko o aču skog pe ioda, Up a a za ode je u o a ezi da donese ješe ja o ko ač o o aču u iz osa od ih ak ada za . godinu, u skladu sa Zakonom o finansiranju

upravljanja oda a, tj. ajkas ije do . a ta teku e godi e. O ez i i pla a ja od ih ak ada duž i su dosta iti o o o ga u za o aču od e ak adne godiš je iz ještaje o ukup i količi a a zah a e e, isko iš e e, ispo uče e, flaši a e ode, p oiz ede e elekt ič e e e gije a p agu elekt a e, ispušte e otpad e ode, iz ađe og ate ijala iz odotoka itd., ajkas ije do . ja ua a teku e za p ethod u godi u. Fi a sijska s edst a od ak ada p ipadaju dudžetu C e Go e i dudžeti a lokal ih sa oup a a a čiji te ito ija a se alaze ode, od o do o, od i o jekti i siste i koji se ko iste ili zagađuju vode recipijenta, u srazmjeri 30% : %. “ edst a koja p ipadaju dudžetu C e Go e % ko iste se prema Programu koji donosi Vlada Crne Gore, a koji se odnose na upra e i st uč e poslo e u up a lja ju oda a, u eđe je i ko iš e je oda, zaštitu oda od zagađi a ja, u eđe je odotoka, zaštitu od štet og dejst a oda i d uge poslo e u up a lja ju oda a, u skladu sa )ako o .

Up a a za ode, kao adlež i o ga za p a enje realizacije ugovorenih obaveza iz oblasti voda,

pok e ula je i jeda postupak askida ugo o a o ko esiji za flaši a je ode u ko e ijal e s he.

U skladu sa )aključko Vlade C e Go e oj: -112/3 od 31. januara 2013. godine, Uprava za

vode dostavila je pis e i askid Ugo o a o p e oše ju p a a ko iš e ja dijela oda sa iz o išta „Veliki Malje , u Go joj duko i i kod Ša ika oj: 327/99-0501-3275 od 26.08.1999. godine,

ko esio a u „“po ts Ma -Fi st P odu tio d.o.o. Ša ik akt oj: / -0101-175 od

04.03.2013.godine).

Na os o u čla a )ako a o ko esija a „“luž e i list CG , . / i čla a i Ugo o a o ko esiji za eksploata iju ječ ih a osa šlju ak i pijesak , Vlada C e Go e do ijela je sljede e Odluke o raskidu ugovora o koncesiji, i to:

Odluku o askidu ugo o a o ko esiji za eksploata iju ječ ih a osa šlju ak i pijesak , a loka iji „Rado i a u duži i od , sa lije e, des e o ale i ko ita odotoka, M) Lješkopolje , odotok Mo ača, Gla i g ad Podgo i a, oj: 08-2676/4 od 28. novembra

2013. godi e „“l. list CG , . 60/2013, od 27. decembra 2013. godine).

Odluku o askidu ugo o a o ko esiji za eksploata iju ječ ih a osa šlju ak i pijesak , a loka iji „Muljage uz od o od loka ije dest dlok Muljage , u duži i od , sa des e o ale i ko ita odotoka, M) Do ja Go i a , odotok Mo ača, Gla i g ad Podgo i a, oj:



08- / od . septe a .godi e „“l. list CG , . / , od . o e a 2013.godine).

U skladu sa odredbama Zakona o javnim nabavkama „“luž e i list CG , oj / , Mi ista st o poljoprivrede i ruralnog razvoja za potrebe Uprave za vode pokrenulo je postupak i raspisalo

sljede e ja e pozi e: Izrada Elaborata o preispitivanju Vodne osnove Crne Gore, br. Poziva 11/13;

Izrada Plana upravljanja Jadranskim i Crnomorskim slivom i prikupljanje podloga, br. Poziva

12/13;

Hid ogeološki ist až i ado i a pod učju Podgo i e, Ceti ja i Da ilo g ada, . Pozi a 13/13.

Za izradu Plana upravljanja Jadranskim i Crnomorskim slivom i prikupljanje podloga nije

dosta lje a ijed a po uda, te je u skladu sa čla o )ako a o ja i a a ka a do ijeta je Odluka o obustavljanju postupka javne nabavke. Međuti , postupak ja e a a ke se o usta io Odlukom i za Pozive br. 11/13 i 13/13, iz razloga prestanka potrebe za predmetnim javnim

nabavkama.

Na osnovu zahtjeva Ministarstva poljoprivrede i ruralnog razvoja i drugih institucija, Uprava za

ode je iz adila st uč ih Mišlje ja a p osto o-pla sku doku e ta iju i d uga st ateška dokumenta, studije i projekte.

Up a a za ode je uspješ o sp o ela akti osti iz p e godi e IPA p ojekta „Through Geographi Information System Towards Better Cross Border Flood Risk Management in the Lim River

dasi . Sredstva su opredijeljena iz IPA-fondova Evropske unije Cross-border programme Serbia-

Montenegro. Uprava za vode je aplicirala za projekat u saradnji sa partnerom "Srbija Vode".

Ugovor sa Delegacijom Evropske Unije potpisan je 16.10.2012. godine u trajanju od dvije godine.

Ukup a vrijed ost Projekta iz osi . , €, u če u Cr a Gora učestvuje sa %.

U . godi i sprovede e su sljede e aktiv osti:

Prijepolje, Srbija, 14 – 15. Mart, 2013., Uvodna Radionica

Na početku i ple e ta ije p ojekta o ga izo a a je u od a radionica i prezentacija Akcionog

plana s ciljem da upozna sve zainteresovane strane sa zadacima i ciljevima Projekta, kao i sa

ko a i a koji e iti p eduzeti u a ed a jese a. Na adio i u su poz a i, po ed čla o a projektnog tima iz Uprave za vode i “ ija ode, p edsta i i seda ilj ih opšti a P i oj, P ijepolje, “je i a, Pla , A d ije i a, de a e i dijelo Polje , hid o eteo ološke služ e o ije zemlje,

Agencije za zastitu ži ot e s edi e, p edsta i i teh ičkog sek eta ijata p og a a p ekog a ične

saradnje Srbije - Crna Gora, predstavnici UNDP Crna Gora i dr.

Istraživa je podloga u slivu rijeke Li

U o o p o esu je a alizi a o i opisa o p ošlo i sadaš je sta je zaštite od popla a u C oj Go i (institucionalni i zakonodavni okvir u Crnoj Gori, prirodni uslovi u slivu Lima, poplave sa

posljedi a a , uti aj a p i edu i d ušt o u sli u ijeke Li , šta je uči je o do sada - projekti,



dokumentacija i dostupnost podataka). U toku sp o ođe ja akti osti ad i ti je ko takti ao i stitu ije, čiji ad dotiče p ed et u p o le atiku Up a a za ek et i e C e Go e, Hid o eteo ološki za od C e Go e, Age ija za zaštitu ži ot e s edi e C e Go e, “ekto za a ed e situa ije Mi ista st a u ut aš jih poslo a C e Go e, “ekto za hid ogeologiju Geološkog

zavoda, Sekcija za GIS u UNDP Crna Gora). Za bolju saradnju sa lokalnom samoupravom u slivu

rijeke Lim, uspostavljeni su kontakti sa p edsta i i a opšti a Pla , Andrijevica , Berane i Bijelo

Polje .

U ađe a je detalj a a aliza ka ata sli a ijeke Li , uključuju i i a alizu aspoloži ih podataka (alfa u e ički, vektorski i rasterski ) hid oloških i eteo oloških doku e ata , itd. Osnovni set

podataka je za še . O i poda i e , kada se digitalizuju, postati osnova za formiranje baze

podataka u GIS-u za sliv rijeke Lim.

Ovaj proces je rezultirao izradu Studije o Planu upravljanja u slivu rijek Lim na teritoriji Crne

Gore.

Ko e zija postoje ih podataka u GI“ o lik , u cilju pripreme osnovne baze za izradu mapa

rizika od poplava za crnogorski dio sliva rijeke Li , je počela . septe a . Po ed ko e zije ske i a je, geofe e i a je, digitaliza ija , k ei a e se počet i odel podataka. Nako ko e zije i u oše ja u odel, ože da se šiti usklađi anje podataka sa Studijom

o Planu upravljanja u slivu rijeke Lim.

Up a a za ode je uz učeš e zajed ičkog Teh ičkog “ek eta ijata IPA-Programa

p ekog a ič e sa ad je sp o ela te de za a a ku GI“ soft e a. Up a a za ode je uz učeš e zajed ičkog Teh ičkog “ek eta ijata IPA- Programa

p ekog a ič e sa ad je sp o ela te de za a a ku ha d e a u skladu sa pla o a a ki. U periodu od 16-20 septembra 2013. godine u prostorijama Uprava za vode sproveden je

t e i g za os o u o uku za ad u A GI“ soft e u. Po ed čla o a p ojekt og ti a o uku su p ošli i zaposle i iz d ugih ele a t ih i stitu ija iz o lasti oda u C og Go i, Ministarstvo poljoprivrede i ru al og az oja, Hid o eteo ološki zavod Crne Gore, Agencija

za zaštitu ži ot e s edi e, JP Geološki za od C e Go e. Rezultat akti osti je o uče ih ljudi za rad u ArcGIS softveru.

U periodu od 25-29 novembra 2013. godine, Uprava za vode sprovela je obuku za napredni

trening za rad u ArcGIS softveru u p osto ija a Up a e za ode. Po ed čla o a p ojekt og ti a o uku su p ošli i zaposle i iz d ugih ele a t ih i stitu ija iz o lasti oda u C og Go i: Ministarstvo poljoprivrede i ruralnog razvoja, Hidrometeoroloski zavod Crne Gore, Agencija

za zastitu ži ot e s edi e, JP Geološki za od C e Go e. Za Projekat dalje predstoji uspostavljanje GIS-baze podataka o prostoru sliva Lima i rizicima od

popla a, iz ada geopo tala i upoz a a je st uč e i lokal e ja osti sa postig uti ezultati a.

Uprava za vode je takođe uključe a u eđu a od u sa ad ju za I teg al o up a lja je ši eg basena Drima (2008. godina) kroz potpisivanje Memoranduma o saradnji 25. novembra 2011.

godi e. O i e o a du o d ža a C a Go a, G čka, Al a ija, Makedo ija i Koso o su posvetili paž ju p o o isa ju zajed ičke ak ije za koo di i a o i teg al o up a lja je zajed ički od i esu si a u ši e ase u D i a, adi zaštite i pop a lja ja ekosiste a, kao i p o o iju

od ži og az oja u D i sko sli u.

U . godi i ajz ačaj ije aktivnosti u tom pravcu su:



Učest o a je a os o sasta ku “ ž g upe u Ti a i . aja . godine na kojem je

p ip e lje iz ještaj za P i sasta ak p edsta ika d ža a potpis i a. Takođe, isti su se uključili u P ip e u fazu p ojekta GEF pod ške „O ogu a a je P ekog a ič e sa ad je i I teg al o up a lja je od i esu si a u ši e ase u D i a . Mi ist i i po o i i i ista a odgo o ih za up a lja je od i esu si a i ži ot e s edi e, pet d ža a potpis i a Me o a du a o razumijevanju, na prvom sasta ku, u skladu sa čla o . istog, az ot ili su ap edak u sp o ođe ju Me o a du a. Usta o lje o je da je usposta lja je i stitu io al og ok i a za sp o ođe je Me o a du a, od os o “ ž g upe, jego ih ad ih g upa i st uč og sek eta ijata, z ačaja ko ak ka postiza ju ilje a Me o a du a. Isti su p iz ali i ije ili pod šku Eko o ske ko isije Ujedi je ih a ija za E opu UNECE , Vlada Š edske, Aust ije, Nje ačke i Fi ske, kao i pod šku Glo al og pa t e st a za ode Medite a a GVP - Med , koji služi kao “ekretarijat Drin

Core grupe, u olakša a ju po e a e sa ad je eđu st a a a . Usvojen je nacrt Akcionog plana za

sp o ođe je Me o a du a. Takođe, t aže o je od GVP - Med i UNECE da ist ažuju ogu osi za p uža je po o i za p oši e je aki osi p ojekta od st a e eđu a od ih do ato a i o ga iza ija, a pose o od IPA fo do a. E opska ko isija je poz a a da posta e pu op a i čla “ ž g upe.

Učest o a je a de eto sasta ku “ ž g upe u Ti a i de e a . godi e. Na o o sasta ku je zat aže o od “ek eta ijata “ ž g upe i UNECE-a da asta e sa apo i a da sa ađuju sa Age ijo za eđu a od u sa ad ju Š edske “IDA , sa ilje da ista pod ži sp o ođe je Me o a du a k oz da a je pod ške za ad “ ž g upe i je ih st uč ih ad ih g upa, za implementaciju akti osti uključe ih u GEF p ojekat "O ogu a a je P ekog a ič e sa ad je i i teg isa og up a lja ja od i esu si a u p oši e o aze u D i a", takođe i a Koso u, az oj pla a za up a lja je eč i podsli o dijelog D i a a Koso u, kao i az oj pla a za

upravljanje podslivom Skadarskog jezera i rijeke Bojane u Crnoj Gori . Ulože i t ud t e a da ude u skladu sa nacrt projektom Sekretarijata UNECE i predat kod SIDA . Napo i takođe t e a da udu u skladu sa teku i aki osi a p io al ih ze alja u sli o i a, kao što su p ip e a Pla a upravljanja slivom rijeke za vodna tijela Drima u Albaniji i priprema Strategije o vodama na Kosovu.

U to s islu, t aže o je od “ek eta ijata “ ž g upe i UNECE da o ga izuju sasta ke sa ka ela ija a “IDA u Ti a i, P išti i i Podgo i i. “ ž g upa je u p i ipu us ojila a t Ok i a st ateških ezultata O“R GEF p ojekta, p edsta lje od st a e “ek eta ijata. Up a lja je poplavama treba da adresira GEF projekat. Pilot aktivnosti u podslivu Ohridskog jezera koji bi

mogli biti korisni za bilo koji od sljede ih o lasi : u laža a je poljop i ed og zagađe ja, upravljanje poplavama, turizma/sportskog ribolova. P o es Me o a du a za od ži o up a lja je D i skog ase a e ii od sad pa a dalje pod azi o "DRIN corda" i pod nazivom "Koordinirana

ak ija za od ži u udu ost ". Izabran je i logo Drin Co de i p ip e lje iz ještaj za P i sasta ak p edsta ika d ža a potpis i a.

Učest o a je a Ko fe e iji zai te eso a ih st a a za I teg al o up a lja je ječ i sli o D i a od ža o u Tirani 10. i 11. decembra 2013. godine. Na konferenciji su predstavljene

akti osti za sp o ođe je Me o a du a i p o o isa a je koo di a ija djelo a ja - kroz razmjenu

išlje ja i i fo a ija eđu zai te eso a i st a a a, kako a a io al o tako i a eđu a od o i ou, kao i procesi i projekti realizovani u slivu Drima i njegovim pod -slivovima.

Olakša a je sa ad ja eđu a io al i i egio al i akte i a , u vezi razvojnih pitanja na

up a lja ju zaši e i pod učji a, p a e ju i sp o ođe ju E opske okvirne Directive o vodama.

dudžeto Cr e Gore za .godi u, Upravi za vode odo re a su sredstva u iz osu od . , €, i to:



. , € za opšte p ihode koji se od osi a za ade, ate ijal e t oško e, op e u i ostalo i

. , € za a je ska s edst a.

Na predlog Uprave za vode, shodno Zakonu o finansiranju upravljanja vodama, Vlada Crne Gore,

donijela je Program upotrebe sredstava za upravljanje vodnim resursima za 2013. godinu, za

finansiranje obaveza i potreba za up a lja je od i esu si a, u iz osu od . , €.

P og a o su u ok i u s edsta a o uh a e e akti osti u o lasti up a lja ja oda a, zaštiti od oda i efikas ije ko iš e ju oda, u sljede i iz osi a:

Za izradu planske i projektne dokumentacije u oblasti upravljanja vodnim resursima

Programom upotrebe sredstava za upravljanje vodnim resursima za 2013. godinu

p ed iđe a su s edst a u iz osu od . , €, od čega za učeš e u iz adi pla o a upravljanja Jadranskim i Crnomorskim slivom i prikupljanje podloga . , €, učeš e i st uč a pod ška u iz adi P ojekta geog afskog i fo a io og siste a GI“ po ši skih i podze ih oda . , €, egula iju odotoka od i te esa za d ža u hit e i te e t e

je e . , €, p eispiti a je Vod e os o e C e Go e . , € i za učeš e u iz adi pla a up a lja ja toka ijeke Mo ače . , €.

“ edst a u iz osu od . , € ut oše a su za sljede e akti osti: . , € za isplatu s edsta a fizički li i a koja su a gažo a a a P ojektu Geog afski

informa io i siste p e a olje p ekog a ič o up a lja ju popla a a u sli u Li a , shodno Ugovorima o poslovno-teh ičkoj sa ad ji;

. , € za čiš e je ko ita ijeke “it i e, Opšti a Podgo i a; . , € za a a ku podloga za Vodop i ed u os o u C e Go e; . , € p eduze u „dožo i d.o.o. iz Nikši a, za iz ođe je ado a a odo od oj eži

Kokorin-P eko i a, Opšti a Ceti je; . , € Opšti i A d ije i a, za izg ad ju o alout de a ije i Li Joša i a-Ramin

lom);

. , € Opšti i Nikši , za čiš e je korita rijeke Zete;

. , € Opšti i Da ilo g ad, za čiš e je ko ita ijeke )ete; . , € za čiš e je ijeke u Župi Nikši koj-Miolje Polje, Opšti a Nikši ; . , € za čiš e je ijeke Li u “ đe u, Opšti a dijelo Polje.

Ostatak sredstava u iznosu od . , € p eus je e je za pod šku p ojekti a odos a dije a ja u ez od i pod učji a . , € i . , € za fu k io isa je P og a a-

jača je ad i ist ati ih i ate ijal ih kapa iteta.

)a pod šku p ojekti a odos a dije a ja u ez od i pod učjima Programom upotrebe

s edsta a za up a lja je od i esu si a za . godi u p ed iđe a su s edst a u iz osu od . , € i to za hid ogeološke ist až e ado e, učeš e u izg ad ji o jekata odos a dije a ja u

ez od i pod učji a i o ez jeđe je dodat ih količi a ode u suš o pe iodu auto-

cistijernama.



“ edst a za pod šku p ojekti a odos a dije a ja u ez od i pod učji a, u iz osu od . , € ut oše a su . , € je p eus je e o sa sta ke–izrada planske i projektne

doku e ta ije za sljede e a jene:

. , € za učeš e u izg ad ji odop i ed ih o jekata, i to: . , € Nikši , . , € Da ilo g ad , . , € Podgo i a , . , € Ceti je , . , € Ža ljak ;

. , € za ado e a je e ju od og pote ijala u pe iodu april-novembar 2013.

godi e, a lokaliteti a: “kada sko jeze o, Mo ača, Ri i a, Cije a, “uši a, “it i a i doja a; . , € P ijesto i i Ceti je, po o u ješa a ju odos a dije a ja; . , € M) Koča i, Opšti a Nikši , učeš e u ist až i ado i a za izgradnju fabrike

vode.

“ edst a eophod a za fu k io isa je p og a a p ed iđe a su P og a o upot e e s edsta a za up a lja je od i esu si a za . godi u u iz osu od . , €. Međuti , o dje je iz še a iz je a a je e ko iš e ja s edsta a i ut oše a su u iz osu od . , € s edst a su preusmjerena sa stavke – iz ada pla ske i p ojekt e doku e ta ije u iz osu od . , € za jača je ad i ist ati ih i ate ijal ih kapa iteta. Sredstva su usmjerena, za: izradu dokumenata koja zahtijevaju obez jeđe je pot e ih podloga i ele e ata eophod ih za jiho u iz adu, p ikuplja je, a hi i a je i s eđi a je doku e ta io e osnove, odnosno projektne dokumentacije neophodne za izradu planova upravljanja i regulacionih

radova.

I)VJEŠTAJ O RADU AGENCIJE ZA DUVAN

I Aktiv osti a sprovođe ju )ako a o duva u u dijelu izdava ja odo re ja li e i

U periodu 01.01-31.12.2013. godi e Age ija za du a do ijela je ješe ja, koja se od ose, kako a klije te koji t aže p oduže je odo e ja/li e e za o a lja je od eđe ih djelat osti p opisa ih )ako o o du a u, tako i a o e klije te koji tek započi ju o a lja je o ih djelat osti. “ i zahtje i koji su pod eše i toko . godi e su iješe i.

Naredni pregled pokazuje broj donese ih ješe ja po stama djelatnosti, i to, za:

o a lja je u oza du a a, o ađe og du a a i du a skih p oiz oda: , obavljanje prometa na veliko duvanskim proizvodima: 1,

o a lja je iz oza du a a, o ađe og du a a i du a skih p oiz oda: , obavljanje prometa na malo duva ski p oiz odi a: od čega 220 za nove

alop odaj e o jekte, a za p oduže je odo e ja , upis u egista u oz ika du a a, o ađe og du a a i du a skih p oiz oda: ,



upis u registar trgovaca na veliko duvanskim proizvodima: 1,

upis u registar izvoz ika du a a, o ađe og du a a i du a skih p oiz oda: , uspis u registar o markama duvanskih proizvoda: 24.

Pla i a i udžet Age ije za du a u . godini iznosio je 81.257,75€. Na s edst a za finansiranje bruto zarada i doprinosa na teret poslodavca, kao i ostalih lič ih p i a ja zaposlenih u

Agenciji otpada 48.332,75€, dok se ostatak sredstava u iznosu od 32.925,00€, od osio a a je ska s edst a, tj. s edst a za fi a si a je teku ih ashoda Age ije, što je eo a est ikti o. Ista su ut oše a u iz osu od . , €, odnosno realizovana su sa 95,19%.

Tabela 12: Prihodi koje je Agencija za duvan ostvarila po osnovu primjene Zakona o duvanu u

2013.godini

Ostvareni prihodi Agencije za duvan: 01.01-31.12.2013. godine

Od izdatih odobrenja za obavljanje prometa na

veliko duvanskim proizvodima . , €

Od izdatih odobrenja za obavljanje prometa na

malo duvanskim proizvodima . , €

Od administrativnih taksi . , €

UKUPNO upla e o u dudžet CG 292.301,03 €

Prethodni pregled pokazuje da je, Agencija za duvan, kroz obavljanje svoje djelatnosti u 2013.

godi i, ost a ila p ihode dudžetu C e Go e u ukup o iz osu od . , €. O i su de etost uko e i od pla i a ih teku ih ashoda Age ije za du a , koji su joj odo e i kao pot ošačkoj jedi i i dudžeta u . godi i . , € .

II Aktiv osti a sprovođe ju )ako a o duva u u dijelu pra e ja sta ja a tržištu duva skih proizvoda

“ o zi o da je jed a od os o ih adlež osti Age ije za du a p a e je sta ja a t žištu duvanskih proizvoda, u nastavku su date os o e ka akte istike t žišta iga eta u . godi i.

Uvozom cigareta i ostalih duvanskih proizvoda, u posmatranom periodu, bavile su se kompanije

koje su dobile od Agencije za duvan licencu, i to:

„Rokšped DOO, Podgo i a; „da -Kod DOO, Podgorica;

„Philip Mo is Mo te eg o DOO, Podgo i a; „Eu op og es Mo te eg o DOO, Podgo i a; „Di ekt a t go i a MNE DOO, Podgo i a; „Ne egelia DOO,Podgo i a i „Julieta Mo te eg o DOO, dud a.

Ove kompanije, istovremeno, imaju licencu od Agencije da obavljaju i promet na veliko duvanskim

proizvodima. Pored navedenih, za obavljanje prometa na veliko duvanskim proizvodima, licencu

posjeduju još d ije ko pa ije - do a i p oiz ođači iga eta, i to:



„Du a ski ko i at AD u stečaju, Podgo i a, i „Mo te eg o du a o e DOO, Mojko a .

Promet cigareta legalnim kanalima, prema podacima registrovanih trgovaca na veliko duvanskim

p oiz odi a, io je za . godi u ešto a ji u od osu a . godi u. U ukupnoj prodaji

iga eta, do i a t a je p odaja u oz ih iga eta, sa učeš e od %. T žiš o učeš e iga eta iz do a e p oiz od je iz osilo je s ega %. Lide sku pozi iju u p o etu iga eta i a „Rokšped DOO, sa učeš e od oko % u p odaji u oz ih igareta. Na ogo sko t žištu legal o se p odaju iga ete od p oiz ođača iga eta, od čega je i ost a ih. P oiz od i p og a Philip Morris-a je ajzastuplje iji e do a iga eta , sa t žiš i učeš e od %, slijedi Fa ika duvana Sarajevo sa učeš e od %; T o i a du a a Ro i j sa učeš e od oko % itd.

Agencija za duvan vodi i Registar o robnim markama duvanskih proizvoda, prema kome, u 2013.

godini, ima registrovanih 206 brendova cigareta (u 2005. godini svega 35; u 2012. godini 191

brendo a . Do a ih e do a iga eta je ilo ukup o . No oupisa ih e do a iga eta u . godini bilo je 15.

U 2013. godi i ajp oda a ija iga eta je ila Code lue p oiz ođač: Fa ika duvana Sarajevo),

u oz ika i t go a a eliko „Rokšped DOO, sa t žiš i učeš e od , %, a čija je alop odaj a cijena po paklici iznosila 1,30€. “lijedi D i a de ifi e p oiz ođač: Fa ika duvana Sarajevo),

u oz ika i t go a a eliko „Rokšped DOO, sa t žiš i učeš e od , %, čija je alop odaj a cije a po pakli i iz osila , €, zati Ka elia sli s p oiz ođač: Ka elia to a o, G čka , u oz ika i t go a a eliko „da -Kod DOO, sa t žiš i učeš e od , %, čija je alop odaj a cijena po

paklici iznosila , €. Od do a ih iga eta, u 2013. godini, najprodavaniji je bio Monte crni

p oiz ođač: „Montenegro tobacco company D.O.O., Mojko a sa t žiš i učeš e od , %, a čija je alop odaj a cijena po paklici iznosila 1,20€. “lijede: Poi t 's p oiz ođač: „Du a ski ko i at AD u stečaju, Podgo i a , sa t žiš i učeš e od , %, a čija je alop odaj a cijena po

paklici iznosila 1,10€; Lo e e i p oiz ođač: „Du a ski ko i at AD u stečaju Podgo i a), sa

t žiš i učeš e od , %, čija je alop odaj a ije a po pakli i iz osila , €.

U Agenciji za duvan se prati i prodaja cigareta po cjenovnim kategorijama. Najprodavanija

je o a katego ija iga eta u . godi i iz osila je , € po pakli i, sa t žiš i učeš e od 23% u ukupnom obimu prodaje cigareta (u ovoj cjenovnoj kategoriji ukupno ima 26 brendova

cigareta). Na ede a akti ost ut đi a ja o e katego ije p edsta lja zako sku o a ezu Age ije, shod o )ako u o ak iza a, a ista se ko isti za od eđi a je i i al e ak ize a iga ete, za proizvođače i u oz ike du a skih p oiz oda, adi zaštite i sta il osti udžetskih p ihoda.

Kada je u pitanju akcizna politika u oblasti duvanskih proizvoda, namjera Vlade usmjerena je na

po e a je ak iz ih stopa do i oa u E opskoj u iji, uz pošto a je di a ike postepenog

usklađi a ja po e a ja ak iz ih stopa, kako i se odilo aču a o sta il osti t žišta i egio al o aspektu usklađe osti. “hod o to e, a gusta . godi e )ako o o ak iza a po e a e su ak iz e stope a iga ete, što je uslo ilo i ast ije a iga eta a t žištu, za is o od poslo ih politika pojedi ač ih p oiz ođača, od os o u oz ika. Po e a je ak iz ih stopa esu ji o do odi i do po e a ja ak iz ih p ihoda, koji iz godi e u godi u ilježe od eđe i ast.

Agencija za duvan, osim prihoda koje ostvaruje u skladu sa Zakonom o duvanu, doprinosi

i di ekt o, p ihodi a dudžeta C e Gore, po osnovu akciza, carina i PDV pla e ih a ost a e i promet cigareta i ostalih duvanskih proizvoda legalnim kanalima.



Tabela 13: Upla e i ja i p ihodi po os o u p odaje du a skih p oiz oda iga ete i d . u dudžet Crne Gore za 2013. godinu

Upla e i prihodi po os ovu: 01.01-31.12.2013. godine

Carina . , €

PDV . , €

Akciza . , €

UKUPNO . , €

Navedeni prihodi od oko il €, zajed o sa o i a po os o u p imjene Zakona o duvanu

(300.000€ , či e espekta ila i o udžetskih p ihoda koji je Age ija ost a ila sa s ega t i isokost uč a služ e ika i d a s ed joškol a . P ihodi su ogli iti i e i da se jeda dio p o eta

iga eta e od ija a o t žištu.

Usled isokog učeš a si e eko o ije u ukup oj, Vlada C e Go e je početko . godine

fo i ala Rad u g upu za p edlaga je seta je a za suz ija je si e eko o ije, čiji je čla i direktorica Agencije za duvan. Kako je evidentno prisustvo prodaje cigareta ilegalnim kanalima,

Agencija za duvan je izradila Akcioni plan mjera na suzbijanju ilegalne prodaje cigareta, sa

ut đe i oko i a i posta lje i ilje i a. Ukoliko adlež i o ga i, koji su čla o i ad og ti a za suz ija je si e eko o ije u p o etu iga eta, postig u pu u eđuso u sa ad ju, i tezi i aju svoj rad, te djeluju sinhronizovano, prodaja u sivoj zoni mogla bi biti svedena na minimum. Time bi

se, isto e e o, ost a ili e i udžetski p ihodi po os o u akciza, carina i PDV-a, na sve vrste

duvanskih proizvoda.

III Među arod e i ostale aktiv osti

Shodno Vladinoj odluci iz 2012. godine o uspostavljanju strukture za pregovore o

p istupa ju C e Go e E opskoj u iji, služ e i i Age ije za du a , kao čla o i Rad e g upe za p ip e u p ego o a o p istupa ju C e Go e E opskoj u iji za p ego a ačko poglavlje 16 - Po ezi, p isust o ali su ekspla ato o sasta ku eza o za a alitički p egled E opske u ije u o oj o lasti, koji se od žao početko ap ila . godi e, u Briselu. Tom prilikom prezentovana je kodifikovana Direktiva Savjeta 2011/64/EU o

struktu i i stopa a ak iz ih daž i a za p e ađe i du a . Na a ed o , ilate al o sasta ku, koji se od žao k aje ap ila, p eze to a a je usklađe ost a io al og p a og ok i a u o oj o lasti sa p a o teko i o E opske u ije. U Iz ještaju o a alitičko pregledu usklađe osti zako oda st a C e Go e u o o pogla lju, ko stato a o je da se i dalje o a šiti usklađi a je sa po e uto di ekti o u dijelu duži e iga eta, dok se tek očekuje usklađi a je ak iz ih stopa a iga ete do i oa u E opskoj u iji. Iz ađena je i

P ego a ačka pozi ija C e Go e za o o pogla lje, čije se az at a je i us aja je od st a e Vlade očekuje toko . godi e, ako čega e do i i do ot a a ja pogla lja - Porezi.



Povodom usvajanja Protokola o nezakonitoj trgovini duvanskim proizvodima

eđu a od og ugo o a p oisteklog iz Ok i e ko e ije o ko t oli du a a “ jetske zdravstvene organizacije, FCTC WHO), od strane Konferencije, 12. novembra 2012. godine

u Seulu (Republika Koreja), Agencija za duvan je inicirala prema Vladi proceduru za

potpisi a je P otokola, što je ezulti alo p ih ata je od st a e Vlade početko aja 2013. godine. Nakon toga uslijedilo je i potpisivanje Protokola o nezakonitoj trgovini

duvanskim proizvodima, od strane stalnog predstavnika Crne Gore pri Ujedinjenim

nacijama, 1. jula, u Njujorku.

Age ija za du a je u p ethod o pe iodu p užala st uč u po o ko zo iju u fi i koga či e Pa t e Co pa iz Da ilo g ada, užički P i at i ud a ski Jaz E p ess koji je

bio jedini zainteresovan na tenderu za pri atiza iju ili djeli ič u dokapitaliza iju No og du a skog ko i ata. Međuti , te de ska ko isija za p odaju No og du a skog ko i ata od ila je zahtje ko zo iju a da u se i t e i put p olo gi a ok za uplatu ,

ilio a eu a za ak ije i p edložila “a jetu za p i atiza iju da po išti taj te de . O i je, još jednom, usporen proces privatizacije DKP a i revitalizacija u sektoru proizvodnje duvana u

Crnoj Gori.

Osi a ede og, iz ađe i su i ogi d ugi doku e ti za pot e e eso og i ista st a, kao i drugih d ža ih o ga a, i to:

P edlog P a il ika o u ut aš joj o ga iza iji i siste atiza iji Age ije za du a , o ga a uprave u sastavu Ministarstva poljoprivrede i ruralnog razvoja;

Vodič za p istup i fo a ija a u posjedu Age ije za du a koji je o ja ljen na web

stranici Agencije;

Iz ještaj o sa ad ji Age ije za du a sa e ladi i o ga iza ija a toko . godi e; Godiš ji fi a sijski iz ještaji Iz ještaj o ealiza iji p og a skog udžeta Age ije za du a

sa detaljnim prikazom aktivnosti u 2012. godi i, Iz ještaj o eiz i e i o a eza a, Iz ještaj o o ča i toko i a, Izja a o ači u ut oška s edsta a ako isteka fiskal e godi e, Izja a o ači u ut oška s edsta a teku e udžetske eze e za d a iz ještaj a perioda: od 01.01-30.06.2012. godine i od 01.07-31.12.2012.godine;

Plan javnih nabavki Agencije za duvan za 2013. godinu;

Iz ještaj o ja i a a ka a Age ije za . godi u; Iz ještaj o adu Age ije za . godi u; Program rada Agencije za duvan za 2013. godinu;

Popis osnovnih sredstava, materijala i sitnog inventara, Agencije za duvan, na dan

31.12.2012. godine;

Razne informacije na zahtjev NVO sektora;

K a tal i fi a sijski iz ještaji Age ije za du a za . godi u: Iz ještaj o o ča i toko i a i Iz ještaj o eiz i e i o a eza a;

Saradnja sa Mi ista st o fi a sija u dijelu p uža ja eophod ih i fo a ija/podataka o sta ju a t žištu du a skih p oiz oda, u ilju ođe ja adek at e ak iz e politike a



duvanske proizvode, prilikom izrade izmjena i dopuna Zakona o akcizama, koji je stupio na

snagu u avgustu 2013. godine;

Vođe je je o ika alop odaj ih ije a iga eta, o ja lje ih u “luž e o listu CG; Pa ti ipi a je u fi a si a ju edijske ka pa je pod azi o : Na s a z o a si a z o a , po

zaključku Ko isije za suz ija je si e eko o ije;

Iz ještaj o sa ad ji sa e ladi i o ga iza ija a za p o polugodište . godi e; Iz ada p ijedloga p og a skog udžeta Age ije za du a za . godi u, kao i teg al og

dijela udžeta Mi ista st a poljop i ede i u al og az oja; P o aču iz osa ajpopula ije ije e iga eta u . godi i, koja se ko isti za ut đi a je

i i al e ak ize a iga ete za a ed u godi u, shod o U ed i o ači u i postupku ut đi a ja iz osa ajpopula ije ije e iga eta „“l.list CG „ . / ;

Saradnja sa Mi ista st o fi a sija a iz adi U ed e o ači u i postupku ut đi a ja iz osa p osječ o po de isa e alop odaj e ije e iga eta, koja e se ko isti za ut đi a je isi e

i i al e ak ize za iga ete, poče od fe ua a . godi e;

IV Pricipi u radu Agencije za duvan

U ost a i a ju s ih s ojih adlež osti, Age ija e se u s o adu uko oditi sljede i p i ipi a, i to:

transparentnosti (javnost, dostupnost propisa, informacije o aktivnostima);

efikasnosti;

preventivnosti;

istovjetnosti pravila i procedura;

kreativnosti;

nediskriminacija po bilo kom osnovu;

dosljednosti, samostalnosti i odgovornosti.

Očekuje se da e up a o o i postulati koji a e se Age ija za du a uko oditi u adu, i u udu e pe iodu, dop i ijeti stvaranju povoljnijeg poslovnog ambijenta.

i)vjeŠtaj o radu mini“tar“tva za 2013. godinu

Documents