j' »t£ª v[ x–‰ r§t¤np |†ł~n−omv»xp›ïqy›aaryadharma.org/grantha/sri...

344
~¥‘{§ j' »t£ª v[ x r§ t¤ np |² ~noMv»xp qY (rv¤ »{v)

Upload: lynhu

Post on 29-Mar-2019

221 views

Category:

Documents


0 download

TRANSCRIPT

~¥`{§j© »t£ã v[ x�� r§tnp

|²� ~n�oMv»xp� ïqY�(r�v »{�v)

~¥`{§j© »t£ã v[ x�� r§tnp

|²� ~n�oMv»xp� ïqY�(r�v »{�v)

~Kr£nY

ìÜe ap�np ~�ù{Mop

r«c³r£n

{�yY Ruxylp£z¹Y£y ��ñ

~¥`{§j© »t£ã v[ x�� r§t¨np|²� ~n�oMv»xp� ïqY�

r�v¨ v¨æjx :

ap�np ~�ù{Mop

ISBN 978-955-51776-0-3

rù[jY r�f§ ~¥Y~¨v : »pz�Y£ R»JýY²v

r�fY{y»x� y¦ ~f�p : [p�lª»p� »vùz� r±p£p�ã

t¨.{. 2553ò.{ 2009

C

»ry{np

~£y£ ~¹Z³ Yz�r zY�}xY� »ry¥K r§y£ »z£Nlªy£t¨n�ol�{xf rl� »[°lv t¨ãyc£jp� {�p�»~� ý~�p� ~�xû»z£�{£~�p�»[� ��l ~{ r�Ú~ »n�|p£ »Y£f {àz |²� ~n�oMvxRMm ýrúlxp�f zY�{ ~¥`{ »[£~� R¥Ü Y£z{Y{£p¨{Y,ùýy rl²»x� r±o£p YMl¯ Ur£z� »lp�p»Y£�p� v�l£»[�R£y£op£{Yf Rp¨{ r«c³r£n {�yY Ruxylp£z¹Y£y��ñr£jp� ý~�p� vlª Yyp ztp ~¥`{ [�x n�K Yy¥j© '|²�~n�oMv»xp� ïqY�' pñp� ~Ürl£ z�r� »r�Ãp� R£yKuYyp�pf Yfxlª »xãÚ.

z�r� »r� R£yKu»x� rfp� »K nY�{£v »n�|�x »vp�vý»n�|xp��� {£~x Yyp |²� z£¹ÃY r£gY r�p�{lªp�»[p�z¥tj© ~¦»�p r±Üa£y Rly »z£�Y ~Kvl ýýo R£[K �£ýýo c£Ýp�{zf Rxl� r�p�{lªp� n ~�Ñ»x� t¨ãp� {�p�»~�»n~¬ |²� ~n�oMvx Ã~�ã R£[vYf »�£� c£ÜxYf rvjY� ~�v£{«{Y� »p£{ v� v�l� »z£�Y{£~�p�fv »r£ã {« oMvxY� t{fr~Y� Yyñë.

»Y»~� {§{n ~v�y r�p�{lªpf z�r� »r� R£yKu»x� ~�fvrù|�zpx Ãúvf »p£�¥Ã {« ë~£l�, »K l£Y� vlª Y� |²�~n�oMvx »z£�{£~�p� Rly {h£l� szàx�{ {³£r�l Ãú»KY£Mxx ~q�£l�, »t£»�£� »n»pYª»[� Sz�z�v rù´ r�v z�r�rp»�� WYlª»{p� ~¥Y~¬ oMv [²p�mx, r�v »{�v »z~�p�»v»~� W��nY�{p�pf »xãp Rly W�� vz� z�r� rp� A Rxùp�v»v�� ~q�p� »p£{p�»p� ~v�y z�r� »Y£f~� WûpYfY²v{l�{ ~Ktp�o Ãúv ë~£»{ë.

oMvx z�Ål u£}£{Ãp� »[p A»vp� Yz�p� Yzf ýýor§n�[zxp� ý~�p� A A rn {zf ýýo£Y£y RMm Ympxp�

»np�pf x¦»vp� n�K Ry¥l� {yn{£ »l�y¥K [l �¥Ã ë~£tãyc£jp� {�p�»~� ý~�p� Rpáp {àyp zn�»n� oMvx z�Ålu£}£{Ãp� »[p Avf {h£ {£ÇY{ »�{l� vZ ryKry£»{p�»[p Avfx�. A, n�K rn{z Ry¥l� vlª Yyp rn ëy¥Y�Ü»p£np�p£Yv ë~£x.

~M{£Y£y»xp�v rùr«Mj »p£ýx �¥Ã {§{l� A Rh¨{»t£»�£� ãyf v[�y{£ [¥ìv ~q�£ »v�� Wp n�K Yy¥j©»n�|Yx£jp� {�p�»~�»[� Ymp »»|z�xf {h£l� ~òr{, ~yzt~�p� �£ R{|³ l¥p�{zµ rn ëy¥Y�Ü n ~v �p� S´ùrl� YyR¥l�»l� r£gY r�p�{lªpf {h£l� r�~»{p� �£ »�£¼ p� »[£�ayYy[l �¥Ãþv r�Ú~x�. A »��lª{ ë~£v R¥l¥K ýf »v��u£}£vx RY�}y ýp³£~, {³£Yyj »n£�} R£´x Üïx �¥Ã{§{l� A{£ Ã~� »~�l�v oMv£{»t£�oxf t£o£{Y� »p£{p�»p�u£}£ úÜx YªvY� {§{l� R{|³ {p�»p� Rn�~ »l�y¥K [¥ìvrvjY� {p t¥ýë. u£}£ úÝp� ~Ktp�o»xp� tãp� {�p�»~�ý~�p� Rp¨áp {àyp zn�»n� RÝl, {Mlv£p �£ Rp£[lx»rp�{p lªp�Yz� ëy¥Y�Üx rvjY� {p Rly (~¹xY�l ëY£x3-12 r�f§{-ëy¥Y�Ürl ~¬l²x) SÜù u£}£ ëy¥Y�Ýp� Ã~�»~�l�vRpáp {à»z� p¥l.

|²� ~n�oMvx »t£»�£�»Y£fv ~¥`{ »[£~� R¥Ü »v{p�Y£z{Y{£p¨{Y r�� {« r«c³r£n {�yY Ruxylp£z¹Y£y��ñr£jp� ý~�p� vlªYyp¨ z¥t¬ Yy¥j© Rly |£~ëYSÜ�£~x R¥lª� »t£»�£� {¥n[l�, Rr±Yf Yy¥j© ÷~Y� R¥ll�A{£ r±Y£|xf rl� Ãúvf l{vl� Y£zx r¥ñj p¥Ü ë~£~ã~ Y£zx W�wjYz A{£ n r±Y£|xf rl� Ãúv ~�ã »Y»ypR¥l.

Rr»[� v¬z�Y ryv£Mmx {p�»p� |²� ~n�oMvx ~�xû»z£�{£~�p� »{l �¥Ã SY�vëp� {³£r�l Ãúv {pë~£, r{ÜpR£MÞY ý}vl£{xp� n ~¥zÃz�zf »[p r£gY r�p�{lªp�»[�{h£l� r�~{ ~q�£, z£u R»r�Y�}£{Ãp� »l£y{ »vv oMv[²p�mx ~Kr«Mj»xp�v ~Y~£ ëv Yy Xt Rlf rl�Ãúvf

ýxnK {« vnzf R£~p�p vnzfv zt£µvf Yfxlª Yy R¥l.W»~� {§{n R{~£p»x� xKÃ~� »�£� Rvly v¨nzY� Wv �p�SÜù »N pK Wv vnzn S´ù»x�µ ~�ãÃúvf ëxñl »v{¥ëv|£~ëY Yfxlª ~q�£v »x£à [¥»pp R¥l.

»z£{ RÜ ãMzu{ r�� {p�p£ {« |£~pxY ~¥`{§j©n�K Ry¥l� vlª Yyp r«c³r£n {�yY Ruxylp£z¹Y£y��ñr£jp�f �n t¥Ü»xp� »[°y{r«M{Y{ pv~�Y£yx r§nYy~�Ñp Rly »vv v�£ ~n�Y£Mxx ~�xû »z£�{£~�p� »{l»[px£v ~q�£ Up�{�p�»~�f ëãY� ë»y£�[� ~{x �£ µM]£x}z¥»J{£x� r±£Mmp£ Yyñ.

W»~�v »vv ~n�Yfxl�l ~£MmY Yy[¥ìvf »~£�ãrl�t¥z�»Kµ ý»|�} ~�xY� áY�{« S¹Ë»p�y¥ y£F ý»FýY²vv�l£fl�, »vv oMv [²p�mx vp£ »~� ~Y~£ Xt Rlfrl�Ãúvf v¨æj Yfx¨lª{zµ ~�»x£�[x áY�{« nx£{¹|cx»Y£Õ ~v£[»K RérÜ nx£{¹| cx»Y£Õ v�l£fl�,r£z�l »~�p£p£xY v�l£fl�, ly¹Ë væj£z»x� RérÜlªv£R¥lª� Y£Mx vj�hzxfl� UlªK {« oMv£{»t£�ox r±£Mmp£Yyñ.

R{~£p {|»xp� »vv ~n�Yfxl�l ~£MmY Yy [¥ìvfòx£»{p�, {ap»xp� »�£� Çl�lr±~£n»xp� UrY£y Y�,R£|�M{£n Y� ~�xûv r�p�{lªpfl�, r£gY ~�xû r�p�{lªpfl�»K ~n�Y£Mxx UlªK oMv£{»t£�ox r�Ú~v »��lª þ ~lyRr£[l ~lªp� R¥lª� ~�xû »z£�{£~�p� »{l ëMvz n�K|£p�Üx r¥Ü»M{£x� r±£Mmp£ Yyñ.

~Kr£nYìÜe ap�np ~�ù{Mop

071-3046895

|²�. t¨. {. 2553 Y� {« R¥~� r§y r~»�£~�{Y »r£»�£x ´p µ x.

r«c³ r£n {�yY Ruxylp£z¹Y£y ��ñxp� ~v£é[l{ ~�Ñp»v£»�£lY vlª {« n�K Rn�~Yf Rp{ ëMv£jx {«, r�fY{y»x� ~¹»Y�l»xp� »rp�{p n�K Ry¥l.1. »p�K vz� : »pü+Uv-»p�v. Uv Ãxp�»p� v{fx�.

R£Mxp�»[� v{ pK Rv£ v¦Úxp� »�{l� tã r�x£jp�{�p�»~�x�. »p�K vz� �l»yp� »rp�{p�»p� »~£�{£p�,~Y¯n[£ò, Rp£[£ò, Rù�l� xp sz �lyx�.

2. xlªy: Rýn³£{yjx ý{¯l Yy»[pë{pf �`£þv »�{l�ýn³£{f rl�þv »rp�{x�. t¨ãp�»[� oMvx lª��p� vlª{psz �l»yp� Rýn³£»N R{~�m£ �lyY� ïq�ùx�. xlªy¥�l»yp� »rp�{p�»p� »vxx�.

3. oMv aY²x: Rf»z£� n�ñp� YKr£ »p£{p [vpY�»rp�pK Yyx�. WpK Rù�l� sz»xp� r~ r�ùë{p� r£p»lY� Rù�lªp� {�p�»~�»[� ~�{u£{xx�. aY²»x� áÜ p¥Ütýp� »rp�{p�»p� ãY�Z ë»y£�ox Yy[p�p£ r§n�[zx£»[�RYKr³ u£{xx�. »y£�n»xp� [vp »rp�{p Rly Rù�l�sz»xp� r~ Ìýl [vp R{~£px nY�{£ |£p�l [vpY�»�{l� RYKr³ [vpY� »rp�{x�.R¥lª�Üp� R¥Ü [y£´ R»fp� »rp�{p�»p� R£Mx R}�g£¹[�Yv£M[xx�.

rf§p

1' ksje/È msß;l wdksYxi 112' f,!lsl w¾:hkag hgm;aj .sh u,a mQfcdamydrhkaf.a

ieÕjqKq oyï wre;a 193' fkdoek lrk y÷kal+re mQcdfõ ieÕjqKq oyï wre; 324' fmr fndÿkqjka myka mQcdfjka ksjka ÿgq whqre 375' w¾: jrojd f;areï .;a irK iy ms<sirK 436' w¾: mg,jd.;a mkais,a" miamõ" mxp islaLd"

mxp kSjrK" iS,h yd is,aj; 517' kSjrK O¾u hgm;a ùfuka miq ,nk

i;HdjfndaOfhka we;sjk ienE mxpYS,h 618' ldu ñ:Hdpdrh mgq w¾:hlg iSud ùfuka we;s jQ

iudc úmÍ;h 779' ldu ñ:Hdpdrh yd iqrdfïrh ksjerÈj y÷kd .ksuq 8310 w¾:hka mg,jd f;areï .;a uqidjdoh yd iïmm%,dmh 9211' uqidjdofha fkdÿgq me;a;æ 10212' mia mõ .ek fkdo;a foa 11213' mdKd;smd;d fõruKS islaLdj ;=<ska ksjka olsk yeá 11914' ienE ohdkqlïmdj yd wÈkakdodkd fõruKS

islaLdj ;=<ska ksjka olsk yeá 12815' wn%yaupßhd" uqidjdod" iqrdfïrh'''fõruKS

islaLd mo ;=<ska ksjka olsk yeá 13616' wkq;a;r mska fl; iod iQúis .=K ;=<ska

ksjka u.g nysuq 14417' wkq;a;r msx fl;ska fkdkej;S wxc,slrKSh yd

olaÅfKhH .=K jvuq 15018' iÕ .=K y;la ;=<ska pq,a, fida;dmkak nj ,en

iDcq u.g nysuq 15819' iÕ .=K ;=<ska fida;dmkak ù oï .=K ;=<ska

ksjka u. ;j;a bÈßhg 166

20' ´mkhsl" taysmiaisl yd wld,sl hkoï .=K ;=<ska ksjka u. 174

21' oï.=K ;=<ska ilDod.dó" wkd.dó nj ,ennqÿ.=K ;=<ska iir fl<jr lruq 182

22' iQúis .=K ;=<ska ,nk wßy;a M,fha .=KialkaOh 18923' wiqNdkqiai;sh f,daflda;a;r weiska 19724' fouõmsh ore iïnkaO;dj we;sjkafka flfiao@ 20225' f,da i;=kaf.a Wm; isÿjk whqre 21026' iir ießirk f,da i;=ka iy ienE nqoaO Y%djlhd 21927' pq;s máikaêfhka miq ixcd;slhd

ujq .enlg we;=¿ jk whqre 22828' uia f,a lhla ,nd .ekSug ujq .enla fidhñka

wiykldÍj isák ixcd;slhd 23729' ixidr Kh .kqfokqj,g

jkaÈ f.jd ksoyia fjk yeá 24630' wms lrmq jevms<sfj<g wkqj f.dvke.=Kq

f,dalh f;areï f.k l=i, iS,h jvuq 25731' ixLdrhg wkqj cd;sh f.dvke.S

iir Kh f.fjk yeá 26432' f,dalh ld,d f,daflg Kh f.jkak bmÿkq i;a;= 27333' ;ud lrk jevms<sfj< wkqj Wm; ±kf.k

wkd: jQ f,dalfhka ñfok yeá 28334' w¾: mg,jd f;areï .;a ñÉPd ÈÜÀh yd

iïud ÈÜÀh f,daflda;a;r weiska 29135' ;%s,laIKh yd wß wgÕs u. mg,eùfuka

jeiqKq ksjka u. kej;;a 30036' widr jQ f,dalh f;areï f.k f,daflda;a;r

wß wgÕs u. jvd wkd: núka ñfouq 31037' f,!lsl w¾:hkag hgjQ kshdu O¾u ;=<ska u;=jk

ieÕjqKq oyï wre;a 32238' wmd" ukqIH" foaj yd n%yau f,dalj, ldh.;sùu

tlsfklg fjkiajk whqre 333

1

ksje/È msß;l wdksYxi

xKÃ~� rMx£xYf RpY®z{ RMm{l� »nxY� p[£ R¥l�pKAY lvx� rù+Rl�m-r�ùl� Ãx£ �¼ãp�{p�»p�. Rl�m ÃN»NRMm{l� t{ x�rl� t{ Ãxp WYx�. »Y£»�£v pvl� RY�}y,[j, v£l²£ ~� ~�{y vp£ »~� �~¨y¥{ñp� Rpp�l Rr±v£jR£|�M{£n z¥»tp »~� |Jn ýn³£p¨Y®z{ ~¥Y~¬ »~l� r�ùl�»n�|p£ »K Y£z»x� R�p�p z¥»tp{£ �ùv ãMzux�.

Rn tzp »Y£f Rr r�ùl� »n�|p£ p£p£ r±Y£y»xp� ~�n�oYyp{£. ~v�y r�ùl� µM] R¿}y»xp� R´p{£. A{»[�v r�ùl~�¹�»zp� Ãxp{£, r£z�»xp� Ãxp{£, [�l ~�{y»xp� Ãxp{£.Xx {»[� ýýo ~£Kr±àx�Y Y²vx�, p{ Y²vx� u£ýl£ Yy»[pRn r�ùl� Ãxp{£. p{ Y²v {|»xp� �f[l� Rl�l»p£�vÜYý´xf Yyp A{£l� Ü»xp{£.

pvl� r�ùlY� Ãxp»Y£f »n�|p£»N »rp�{£ µ Ü»xp{£»v»�v »nxY�. "pu�Y�Z»N [�l~�{»Mp [£x�lJt¹ »x£�[£»xx�x R£rl�Ü ãY�Yf~�~." A Ãxp�»p� r�ùl [�l ~�{y»xp�[xp�p Wr£, ãY�Z ll�l�{xf rl�»{p{£. Rf§{£ »r£l�{zý[²�»Y£f »rp�{p R£Y£yxf r�ùl� Ãxp »Y£f RYªyY�|Jn ýx xlª v£l²£ [jpY Y£z~�v£{Y� Ü»xp{£. AY|Jnxl� WY�Yz£ [lýx xlª Y£z~�v£{Y�. AY v£l²£ Y²vxÃp�vëp{£. µM] R¿}yxY� ~q�£ v£l²£ »nYx�, »YÑ R¿}yxY�~q�£ v£l²£ WYx�, �z� R¿}yxY� ~½q�£ v£l²£ u£[xx�. Ar±v£jxf R¥»np�p Bp. Wl¥p´ áp[p�p Bp v£l²£ [Úp

12 r«c³r£n {�yY Ruxylp£z¹Y£y ��ñ

Y²v, r±v£jx [p�p �¥Ñ. pvl� »K [¥p ý~�lyxY� áp[p�pRf§{£ »r£lY�{l� Rn p¥�¥. pv¨l� v£l²£ [Úp Y²vxY�Ü»xp{£. �t�¬»n�{£� R£µ {|»xp� Ãxp »Y£f �t� Ãxp»Y£f v£l²£ WYx�. ��¬� Ãxp »Y£f v£l²£ »nYx�. �»n�� Ãxp»Y£f v£l²£ »nYx�. �{£� Ãxp »Y£f v£l²£ »nYx�. Wl»Y£fWl¥p v£l²£ �lx�. A {»[� r�ùlY� Ãxp{£ pK v� r�ù»lvv£l²£ [jp r�v¨{ [¥p [p�p Bp.

r�ùl Ãxp�p [�x Y£zx r¥x [jëp�, ýp£Õ [jëp�»�£� ll�ry [jëp� »�£� Ry»[p A Y£zx v£l²£ [jëp�»tnr§{£v v£l²£{Y Y£zx Wp{£, v£l²£{Y� Ãxp�p xpY£z~�v£{. AY lvx� v£l²£{Yf R´p�p Ü»xp Y£zx. Wt¼ãY£z »nYY� µM] RY�}yxYf R¥»np�p Bp. A{»[�v Wt¼ãY£z WYY� »YÑ RY�}yxYfl�, u£[xY� �z� RY�}yxYfl�R¥»np�p Bp. »KY SÜp� ��lz Ãxz£ Yf r£hK Yy»[pÃxp�p r§�{p� »nxY� »p»vx�. �¥t¥x� r�ùl Ãxp�»p� oMv~v£éxÃp� pK AY Ãx»{p�»p� ëxv Y²vxf. Rvlª»{p�Y¦z� WYlª Yyp�p [�x�v, R£»n�| Yyp�p [�x�v lvx�r±|�p vlª »{p�»p�. ëxv Y²vxf r�ùlY� Ãxp »Y£f AY²vxf RpY®z{ �y¥»{Da Rxf Wx Y²v£pY®z{ Ä»K�¥Ãx£{ z¥»tp{£. W»�v �ùxf r�ùlY� Ä»{£l� lvx� W��|Jn yf£{ lª� |Jn ly¹[, |Jn YKrp Y²v£pY®z{ r�ù»l�|£p�Üxf Rp¨Y®z{ ~Y~� »{p�»p�. Rr� |JnxY� r�f Yyp»Y£f {È ~¹Z£y »z~�p� »Y£f~Y� {¥»hp{£. {apv¨z�Yy»[p xK Ã~� "~¹" Ãxp x�rl� »�£� Rx�rl�WYlª{Ãp� Yyp òx£{p� {zfx� {È ~¹Z£y ÃN»N. A |Y�Üx{¥»hp »Y£f A»Y´ R¥Ü»{p{£ �¥v Çl�lY�}jxY�[£»pv Çl�lc y¦r (Çl�l»xp� cëlYyp) Ãxz£ »Y£f~Y�.A �¥»np Çl�lc y¦r Ãxp WY Çl�l¿}jx SY�v{£ xp»Y£fv ën�~� »{p{£. Tf r~�»~� AY Ulªc y¦rxY� (~¯lª»�{l� »{p~�þv cël Yyp�»p� Ulªcx�) »{p{£. �¥t¥x�Çl�lc y¦rx ën�~� Y»�� xK |£p�l ��lÃp� pK, A ën�~�

|²� ~n�oMv»xp� ïqY� (r�v¨ »{�v) 13

{§j£f r~�»~� A ën�~� Y� Çl�lc y¦rx p¥l�pK|ªn�o£}�fYx A Çl�l»x� |£p�Üxf Rp¨{ tz [¥p�þvY�»Y»yp{£. A {f£ tzxY� r���fp{£. A r���fz£ lvx� Ryý´xf ën�~� »{p�»p�. A lvx� |Y�ÜxY� r���fr§ Ulªc y¦rYz£r Ãxp�»p�. A{£ ~v£p A{£f WYlª »{p{£. »v£Yn~v£p A{£ ~v£p A{£f R£YM}jxY� Ü»xp ë~£. »vp�p»K ý´xf �f[p�p£ A{£ lvx� Çl�l ly¹[ »{p{£x� Ãxp�»p�,p¥ÜpK Y»xp� ly¹[ ý�� z£ xp{x� Ãxp�»p�. A R¥´zxp�»p� Rp�p A yf£{fx�. Ãyj r�f»{p{£ R£µ {|»xp�Çl�l Ãyj Ãxp�»pl� A {»[� A{£fx�. A{£ ý��»np�»p�Ulªc y¦r Yz£rxp� ý´xf. Wt¼ã ly¹[ r�fYyp »Y£f ��lÜJ»J »z£�Yx£f |£p�ÜxY� »N{£ Ãxp Rn�~�p� pK,A{»[�v r�ùl Ãxp »Y£f W�� RMmxl� A »n�|Yxp� {�p�»~�áp»[p ��Ñx£ pK Wx |Y�Ü [¥p�»{p�»p� Wxf Rp{x�. A|Jn yf£{, RMm Ãxp »nYv WYlª»{z£ Tf Rà� |Y�ÜxY�[¥J»{z£ r�f»{p |£p�Üx �ùxf Ãyj ý��»np{£ {»[x�.

áp� Rr� np�p{£ [ª{p�ýãz� ~¹~�m£»{p� p¥ÜpK A {»[�ýY£|p£[£yxÃp� ý��ã{p Ãyj �¥v l¥pv ý�� z£ xp{£.WY�ly£ ý´xYf tz{l� Y�£pK WY »v£»�£lÃp� v�»z£�»Y� {»Gl� ý�� z£ xp{£. A {»[� »v£»�£lÃp� ý��»np|Y�ÜxY� A{£f Ü»xp{£. SÜp� AY xK Ã~� [ª{p� ýãz�xp�l²xYf AYf R{|³ Yyp [£pf ~~y Yyz£, ~Y~£Ütj£ pK AYf |Jnx R¥nz£ Wp{£. Ry Ãyj, ly¹[rp�ÜxY� ý´xf R¥nz£ [���p� A xp�l²xf A |Jnx R¥nz£Wp{£. A Rp¨{ |JnxYªl� A»Yp� ztp�p r§�{p�.

»vp�p »K {»[� r�ùlY� Ãxp »Y£f A r�ù»l� |£p�Üx,R£|�M{£nx tz£»r£»y£l�lª {p Rxf AY �ùxf ~Y~� Yy[l�l[ª{p�ýãz� xp�l²xY� {»[x�. Rp�p Wl¥p µ A Rx Yy£ Ry|Y�Üx R¥´z£ xp{£. A |Y�Üx A Rxf z¥»tp{£. Wv[�p�A Rx»[� |£úùY{ �£ v£p~�Y{l� »{p~Y� Yyp�p r§�{p�|Y�ÜxY� »[£hp¥»[p{£.

14 r«c³r£n {�yY Ruxylp£z¹Y£y ��ñ

»t£»�£� »Y£fv A |Y�Üx Rën~�~p¹ Rr�rÑ[¹oKv£xlp rùx£rp�p y¦r¹ R£µ {|»xp� »rp�{p »r�p�»p�p¥Ü, ~�rM| Yyp�p t¥ù, vp~f »[£�ay {p, vp~f ]Gfpx{p y¦r »Y£f~Y� �¥Ñxf Ü»xp{£. vp¹a rÑDb oK»vaUr�rFcÜ v»p£� ýd�Íj¹ »z~ ýd�ÍjxY� �f[¥ìvfR{|³ {p vp~f ]Gfpx {p oMv »Y£f~Y� Ü»tp{£.Rp�p A »Y£f~ {»[� ll�l�{xYf rl�»{p{£. »K ll�l�{xfrl�{§j£v »v£Yn »{p�»p� A v»p£� ýd�Íjx r�� »{pýf ýr£Y ��lY� »{p{£. Wv r§n�[zx£f »��lª Üt»p£l� lvx�A{£ R¥nz xp�»p�. Wv ýr£Y ~�l r±�x ýr£Y ~�lY� »{p{£.»v£Yn AY x�rlÃp� Yyr§ »nxY� ë~£. Wt¼ã ýr£Y ~�lY�»Y»pYªf r�� »{p ýf A ýr£Y ~�lf RpY®z {p�p£ {«v£p~�Yl�{xY� lvx� X�f »[£hp¥»[p�»p�. þly£[�, þl»n£�}�,þl»v£��� [ªj, (y£[, n�»N}, »v£��xp�»[p� »l£y) A {»[�vR£yY�}�l |Y�Üx cël {p�p£ {« Wt¼ã ~�{u£{xÃp� R¥Ü{pv£p~�Y |Y�Üxl� Wt¼ã [ªj [p�p{£.

»K ë~£ r�ùlY� vz�Yy»[p l{ »Y»pYªf |£p�ÜxY�ý��»np�p WY r¥l�lÃp� »��lª »{p{£. Tf {h£ l{l� ~Y~�{§j© |ªn�o£}�fYx (R£»r£�, »l�»c£�, {£»x£�, rgý, {Mj, [p�o,y~, Bc£ Ãxp |ªn�o {« RfÃp� ~¥´ Yx) SY�òv ë~£ ~lyv�£u®l R£µ {|»xp� ~Y~� {§j© l{l� »Y£f~� �¥»np{£.Wt¼ã |Y�ÜxÃp� R¥lª�»{z£ Y£x�Y {|»xp� »{p~�YKYyp�pl� »��lª»{p{£.

WY�~�»M xp�l²xY� �`f [�x£v A Ãyj {¥ãpv Wv[�p�Y£x�Y {|»xp� R¥Ü{p ýrMx£~ ë~£ ~v�y r���Y£�¥»np�pl� »��lª »{p{£ Ãxp{£. »K {»[� »~l� |£p�Ü»x�|Y�Üx {¥»np »Y£f »zh »y£�[ ë{£yjx þK R£´xfl�»��lª »{p{£. »K ë~£ ý»|�}»xp�v oMv »n�|Yx£jp�{�p�»~� lvx� W�� RMmx nl xl�»l�.

v¬z�Y {|»xp�v »K r�ùl� »n�|p£ Ãú»K µ tãyc£jp�{�p�»~� {¥h ~�Ñp Y£z»x� »v�� v¬z£yKux rfp�[p�»p�

|²� ~n�oMv»xp� ïqY� (r�v¨ »{�v) 15

�l� n{~Ãp� xY�}xYªf ïz�»{p�p ��fr§ r§¹Ç ny¥»{Y�v¨z�Yy»[p A ny¥{£ R£y¿}£ Yy[¥ìvf ãp�p UrY²vxY�{|»xpx�.

W��µ ny¥{£ {f Yyz£, r�ùl� p¬z� R¥nz£, u�Y�}«p� {�p�»~�z£{fYy»[p r�ùl� Ãxz£ R£yY�}£ Yyp�p ´p �lv [�x£.SÜp� �vx£f A »~l� |£p�Üx {¥µv ë~£ Ry xY�}x£f�vx£ �`f R¥ýl� ïz�[p�p t¥ù{ [�x£. A ´p �»lp�xY�}x£f ��ñ Y£zx S{y{§j£v ïz� [p�p t¥ù{ [�x ë~£�vx£»[� v£yYx r¥pz£ {~y 120Y� R£x¨} z¥t¨j£. AYv¨z�Yy»[p lvx� r�ùl� Äv A Y£z»x� Sqz£ R£yKu »{z£Ü»xp�»p�.

»vl¥pµ Sl£v {¥n[l� »nxY� Ü»xp{£. Ry r§¹Ç �vxfRMm »l�y¥»j� p¥Ü t{ Rrf »�£qfv r¥�¥´z�x�. W»�pKA»Y R£yY�}�l t{ z¥ïz Ü»xp�»p� ~�{£ñp� {�p�»~�z£»[�»n�|p£ |Y�Ü»xp�vx�. SÜp� A {»[� Rn {§jl� »Y»pY�RMm áp[l�»l� p¥lª{f R�p »Yp£f Ry |£p�Üx Wl¥pSp�p »Y£f z¥»tp{£. X�¨f »x£v¨ Yyz£ ÜJt£ ñ~Y�p¥ÜpK ny¥{£ np�»p� p¦, v£ »{p»{p� r�ùl� Ãxp{£, vvr�ùl� R�p{£, vf ÷Y{yj »N{£ Ãxz{l� ��l£[p�p r§�{p�ny¥»{Y� »p£»{x� r§¹Ç ny¥{£.

A {»[� Rnl� vp}³»xY� r�ùl� R�n� Wl¥p ��ÑxpK, A»n�|Yx£jp� {�p�»~� |£p�Üx r¥Ü»yN»N ~�xû »z£�Y~l�l�{xp�fv »~l�»N{£, x�rl »N{£ R£µ {|»xp� pK Aý��»np |Y�Üx A ~l�l�{xp�f A R£Y£y»xp�v {´p{£.

tãyc£jp� {�p�»~� Wt¼ã |£p�Ü»xp� oMv »n�|p£ Yyp»Y£f v¥Õ»xY� tj R�»[p Sqz£ |Jnxf r¥�¥´z£ vj�hY´{³ r§l²x£ »{z£ Urp�p£. �¥t¥x� A Üù~p� ~l£ RMm áp[l�»l� p¦. pvl� A |Jnx Wl»Y£f »Y£x�lyK ãyf x�rl�v£p~�Yl�{xY� R¥Ü Yyp�p, R»z£�u, Rn�»N}, R»v£��v£p~�Yl�{xY� R¥Ü Yyp�p »Y£Day tzr£z Ü»xp{£ n?R»r� Rf§{£ oMv Yl£{z Ü»xp{£ Ãù {{§»z£� 500Y�, v»{£�

16 r«c³r£n {�yY Ruxylp£z¹Y£y ��ñ

500Y� »K ýéxf ~ÜrGg£p ~¬l²x »n�|p£ Yyp p£nxR�»[p Sqz£ A r�»pp� [Kny¥{p� t{f rl�»{z£ ܲ»��lªYrÑ~p�éxY� R¥Ü ny¥{p� ýéxf Sr´z£ p¥{l A ~�m£pxf[���p� v�j»{z£ Ry A {{§»z£ ��fr§ [z�»[fv [���z�z£A»Yµv ýnM|p£ {hz£ Rù�l�{xf rl�{§j t{. (R»z£�u,Rn�»N}, R»v£�� Yª~z YMvxp�»[p� �f[l�l£ {« ýr£Y ��lܲ»��lªYx�. ~ly Rr£[l ~lªp�f W{¥ë ܲ»��lªY rÑ~p�éxY�p¦. Wvë~£ Wv ~lªp�f A Rl�u{»x� ~�Ñp l£Y� ë{p� nÃp�pt¦.)

áp� »K{£x�p� Rrf »�£qf r¥�¥´z�{ »r�p{£ |Jnxl�WY�Yz£ Ü»xp ~Ktp�ol£{x x�rl »[£hp¥»[p�p,»v»z£{, ry»z£{, ë{p Ãxp ~�xû x�rlfv Urë|²x{p �¥Ñ. SÜp� A {»[� ~�{u£{xY� »K r�ùlY Ü»xp{£.�¥t¥x� SÜp� r�ùl Ãxp »Y£f Ry ÃN{ Y²v yf£{f Rp¨{ÃN»{£l� lvx� A ll�l�{x �ùxp�»p�. áp� »r£lY »Kýéxfp¥ll� »v»�v »nxY� Rrf nÃp�p Ü»xp{£. [Ü[ªj,[Ü�k, [Üy¥{ Ãxp »K Y£yj£ WYf Rl�{¥z� t¥q[l�loMv ~�{u£{xY�. xKÃ~� [Ü [ªjxY� r�� {§»j£l� X� �kp[p »Y£fl� A [Ü[ªjxf Rp¨Y®zx�. Yy¥j£{p�l ��lY�R¥Ü »Y»pY� Wt¼ã R{~�m£{Y Yl£ Yyp ýfl� A Yl£{ �ùYy¥j£{p�lx�. ~�{u£{»xp�v R»pY� Rxfl� R¥»�p »Y£fA Rxfl� A [Ü zY�}j»x� |£p�l t{ »r�p{£. ~¥hry¥}t{f rl�»{Da v£p~�Yl�{xÃp� Yl£ Yyp ýf Yl£{l�~¥hry¥}x�. Wl»Y£f [Ü[ªjx ~¥hry¥} pK Yl£{l�~¥hry¥}x�. v¨�¨jl� »y°æx�. [Ü[ªj |£p�l pK {apxl�|£p�lx�, v¨�¨jl� |£p�lx�. W»�pK [Üy¥{l� |£p�lx�. A{»[� »y°æ {« [Ü �kY� R¥»�p »Y£f R»pY� »Yp£»[�v�j |£p�l »{p�»pp¦. A Rxfl� txY� »�£� ý¿}�r�lu£{xY�ë~£ �f[l�l£{« v£p~�Yl�{xY� �¥Ñxf »r�p{£. WYr¥l�lÃp� Ry �k R��£ [Üy¥{l� A {»[� »{p{£. A {»[�v¨�¨»j� ~�{u£{xl�, Y»x� ~�{u£{xl� Tf Rp¨Y®z »{p{£.

|²� ~n�oMv»xp� ïqY� (r�v¨ »{�v) 17

»vp�p »K R£Y£y»xp� [Ü�k R¥»�p»Y£f A �k ë~£�f[p�p{£ RpY®z [Ü[ªj �£ [Üy¥{. W»�pK [Ü[ªj,[Ü�k, [Üy¥{ Ãxp »K 3 WûpYf ~Ktp�ox�. áp�»KY Xr�r§ Yyp�p r§�{p� r¥�¥´z� ~£oY Rn Ü»xp{£.»vp�p »vt¼ã ~�{u£{xY� »K þly£[�, þl»n£�}�, þl»v£���[ªj{z�p� [xp r�ùlY� Ãxp»Y£f »n�|Yxp� {�p�»~�»[�A R¥Ü{p Çl�l |£p�Üxl�, A {»[�v Tf RpY®z �kl�, TfRpY®z ~�{y¦rxl� »K ~�xz�z »vl¥p ë}�r£npx »{p{£.»K |£p�Üx Çl�l Ãyjl� WY�Y r¥Üùz£ xp ýf, Rp�p AÃxp ~�{u£{x WY r¥l�lÃp� Ãyj {|»xp� tzr£z£ vp~�np{£. |Jnx {|»xp� xp WY |Jnx vz�Yy»[p A»��lª»{pl� A A [ªjxp�f RpY®z {p�p£ {« þly£[�, þl»n£�}�,þl»v£��� [Ü [ªjxp�f p¥w¨y¥ Yyñp� |£p�l u£{xfrl�Yyz£ Ry Ãxp�p£ {« |£p�Üxf RpY®z{ x�rl� |Y�ÜxY�vlªYyp{£. vlªYyz£ ãp�»p� x�rlÃp� x�rl� »nxY� pKA»Y r±Üszx »Y£»�£vf{l� Rx�rlY� »{p�p t¦. W»�pKþly£[�, þl»n£�}�, þl»v£��� [ªj ~��l Wt¼ã {p�p£ {« r�ùlY�R¥»�p»Y£f z¥»tp�p£ {« |£p�Üx Ry Ãxp ëãY�ë»y£�[�u£{xfl�, ~{rl�u£{xfl� »��lª»{p{£. ãMu�Y�} ux,Rvp¨}³ ux, »y£�[ ux ãy¥»{p�p »��lª»{p{£. A Y£»z�ý|£z£ v�p{y µ ãMu�Y�} ux, Rvp}³ ux, »y£�[ ux Ãxplªpv ãy¥»{p�p ylp ~¬l²x »n�|p£ Yyz£ ~l³ òx£ Yypýf A{£ AY£p�l»xp�v ãy¥{§j© t{ »rp�{p{£. ~|²�Yl�{xz¥tj t{l� »rp�{p{£. W»�pK A {»[� »n�Y µ »K ý|�{xftzr£p R£Y£yx r���tq{ r¥�¥´z� Rn�~Y� [p�p r§�{p�ܲr�fYx R£|²�l oMv Yy¥j©{z�p�v. SÜp� »K {»[� Rr�áp[p�p Bp A {»[� Y²v£p¨Y®z{ �ùxf r�ùlY� ÃN»{£l�lvx� A |£p�Üx Wp�»p�.

áp� �A .... {¹...� Ãxz£ X»�£vl� r�ùl� Ãxp Y²vxY�Ü»xp{£, µM] R£Y£y»xp� R¥nz£. áp� Wl»Y£f �A� Ãxp{a»p Ãxp »Y£f AYf Üt»j µM] RY�}yxY� pK v£l²£

18 r«c³r£n {�yY Ruxylp£z¹Y£y ��ñ

»nYY� xp�p Ü»tp W»Y� v£l²£ 25-50 Y� [���z�z£ A ÑYf.Wl»Y£f r�ù»l� ëxv Y²v yf£{ »{p~� »{p{£. W»�v{§»j£l� Ry r�ù»lp� tz£»r£»y£l�lª {p ëxv |Jn~�{u£{xl�, R�p»Yp£f A |Jn»x� rnx r¥�¥´z�þvl� »KR£µ ~�xz�zv Wl¥p Rh¨»{p{£.

pvl� Ry ~£Kr±àx�Y{ »[�p Y²vx ë~£ »K{£ »Y£DayÃN{l� A Rx AY r���[p�p Y¥vÜ p¦. oMv£pY®z{ oMvxfRp¨{, ýpxf Rp¨{ »rp�{£ Ü»xp l¥p� »rp�{z£ ÃN{l�AY Rx�p� Yyp�p Y¥vÜ p¦. ~£Kr±àx�Y{ »[p£r§ Y²vxRy»[p W»�Kvv »[ëxp{£. pvl� A ë~£v lvx� Rn»Y£Day A {»[� r�ùl� ÃN{l� A Rh r£h ë~£ ëxv |£p�Üx»z£�Yx£f z¥»tp�»p� p¦. ~v�y ýf Ry áz� r���x {¥y´xfr£ýDÇ Yyp�p [�x£v �¥vl¥pv Y¥»rp{£ {»[� »vDay|£p�Üxf Ü»xp r�ùl {¥y´xf r£ýDÇ Yyp�p [���z�z£ýY¯Ü {¥hYy [p�pl� r§�{p�. ýY¯Ü R¥Ü »{p�pl� ShÜ»xp{£.

pvl� A {»[� R{~�m£{z� R¥Ü {§jl� R»r� r�¹{lªp� oMvxfÜ»xp Y¥v¥l�l, |£~pxf, t¨ã[ªjxf, ܲýo yl�pxfÜ»xp [y¥l�{x ë~£ A»Yp� R{¥hY� {§j£ Ãxz£ Ãxp�pY¥v¥Ü p¦. »{p »��lª{Ãp� »{p�p R¥Ü, »K»Yp� pK»{p�p t¦ Ãxp l¥pf ��l Üx£[p�p{£. W»�v »nxY�{§j£ Ãxz£ »Y»pYªf »rp�{p�p Y¥v¥Ü p¥�¥. pvl� Rr�fnÃp�p �Kt»{p{£ »t£»�£�»Y£fv Xx r�ùl� »n�|p£ Yyz£Rp�Üvf tzp »Y£f Ry Ãxp |£p�Üx z¥ïz£ p¦. »K{»[� Rr� »p£��lp »n�{z� Ü»xp{£. Wv ë~£ Rr�tz£»r£»y£l�lª »{p�p Bp r�ùlY� Ãxp ýf Y²v£p¨Y®z{Ãxp�p. A {»[� »Y»pYªf |£p�ÜxY� R¥Ü»{p ý´xf, »z£�Y~l�l�{x£f x�rlY� »{p ý´xf, »n�{l£{§p�f A R£Y£y»xp�|£p�Üx ý��nz£ rlªy¥{z£ A {»[�v �¥v »np£fvl�, ~�xû»z£�Y ~l�l�{xp�fl� Rv£ |£p�Üx Uà»N{£ Ãxp Ré}�g£pxlt£»[p |Jn ýn³£p¨Y®z{ ~¥Y~¬ »~l� r�ùl� »n�|p£{p�p¥{ll� S´ù»x� µ R�p�p z¥»Jý.

|²� ~n�oMv»xp� ïqY� (r�v¨ »{�v) 19

2

f,!lsl w¾:hkag hgm;aj .shu,a mQfcdamydrhkaf.a ieÕjqKq oyï wre;a

UlªK »t°n�o r�p�{l� r�ù~Y� �¥Ñxf Rr ý~�p� ~£Kr±àx�Y{r±[ªj Yy»[p Wp vz� r«»c£�r�£yxp�, ~{qãK r«»c£�r�£y,r�p� r«»c£�r�£y R£´»xp� UlªK ~Kv£ ~Kt¨ã r�x£jp�{�p�»~�z£»[� Rpp�l [ªj ~��� Yyz£ ~�n�o Yyp�p£ {« r«c£{p�r���tq{ »v»lY� »��� »p£{« ~¥`{§j© r¥l�lY� vlª Yyµvfx�»K Ul�~£� [p�»p�. »t°n�o Ãxp�»p� u{x Uãy£ áòvftn�é»xp� ny£ ~�Ñp r�ù~Y� ë~£ »K Y£yj£ ÑYl� áp[¥ìv»t£»�£� {Ò.

»�£¼´p� »l�y¥K Ry[p�p Bp »v»lY� Y£zxY� Rr� vz�r«c£ Y�£. A {»[�v UlªK ë{p� ~£Y�}£l� Yy [p�p r¥lªvY�r¥lª{£. �{j�j [p�o [ª»j£� »r�l¹ Al¹ Yª~¨v ~p�lÜp�r«cx£ñ vëp�n~�~ ~�úr£n ~»y£�y¥»��� Ãxp »K [£m£{ »Ký´xf Ãxz£ t¨ãr�x£jp� {�p�»~� U»n~£ v�£ r«c£{Y� Rr�Yy»[p Wp{£. SÜp� A vz� r«c£{ pyYx� Ãxp{£ »p£»{x�.r� x xlª Ul�lvxp� {�p�»~�z£ »Y»y�� Yyp�p£ {« r«»c£�r�£yRÜ »|²�}�gx�. pv¨l� Rr� »t£ãp¨{p� �¥Ñxf »K vz� r«c£Yyp v£M[»xp� xK ë{p� R{»t£�o Yy [p�p v£M[xY�Ü»xp{£ pK, ý»|�}»xp� |�z, ~v£é, r±Ð Ãxp [ªj r«MjxYy [¥ìvf v£M[xY� Ü»xp{£ pK A v£M[x r���tq{ ÑYY�

20 r«c³r£n {�yY Ruxylp£z¹Y£y ��ñ

»�£xz£ t¥û»{£l� Rrf �¥Ã»{p{£ ý»|�} |£~p ´xj©{Y�R¥Ü Yy [p�p. (vvl�{x »�{l� ~�{ R£|²x p~p p³£x|£~pxx�.) A {»[�v Çl�l r±~£nx rvjY� »p£»{x� UlªKp¨{j r�� Yy [p�p A �ùx£Y£y{ ý[²� Yyp vz�r«»c£�r�£yxÃp� Rrf �¥Ãx£{ z¥»tp{£. t¨ãr�x£jp�{�p�»~� U»n~£ Rr »v»lY� Yy»[p R£r§ A vz� r«»c£�r�£yY²vx RMm{l�{ {f�£»[p Yyp r«c£{Y� t{f rl� {§j£ pK»Y£x�lyK {¥n[l�n, Rrf »Y£Day n�K |£p�ÜxY�Uà»{p{£n Ãxp Y£yjx ý[²� Yyz£ »l�y¥K [p�p Bp.

Rr� ápf r«c£ Yyp�»p� »Y£»�£vn? vz� {GÑxY� �nz£,vz�{z�p� ~y~z£ t¨ãr�x£jp� {�p�»~� ~��� Yyñp� r±Üv£{�p�»~� �`f »[£~� Ì{v£p tãr�x£jp� {�p�»~� �£ ~v£p{[y¥ ~�l� R¥Ü Yy»[p {Mj»xp�, [p�o»xp� x¨Y�l {« »Kvz� ~v¬�x t¨ãr�x£jp� {�p�»~�»[� Q r£nxf r«c£ »N{£Ãx£ »K RMmx »np R£Y£y»xp� S�l Ä [£m£{ Ãx£ {¥qz£r§nz£ ë{p� r±£Mmp£ Yy »[ny Wp{£. pvl� »vx RMm{l�{{f�£ [l�l£ pK Rrf r§�{p�Yv z¥»tp{£ {¥n[l� n�KR{»t£�oxY� zt£ [p�p. »vYz {p ýf »�� Rf§{£ �¥Ñxfápf R{§y¥ã n�~� [jpYf »ry Üt¬ A {Ñp£ n�K RMmxfrl� »{z£. A ë~£ Rr ~£Kr±àx�Y{ Yy»[p R£{f A lª�Ü»tp {¥n[l�Yv Rn vlª Yy [p�p Rv£y¥»{zx� Ü»xp�»p�.Rr� tz£»r£»y£l�lª »{p�p Bp Rp�p A {Ñp£ n�K Ry¥l�p¥{ll� vlª Yy [p�p. »v£Yn A »�� Rf§{£{z Ütj© n�KRMm Rn »t£»�£� »Y£fv {¥��z£ [���z�z£. pvl� »K ý[²�»xp�r~¨ »l�y¥K [p�p z¥»Jý »Y£x�lyK {¥n[l� »nxY� n »Kvz� r«»c£�r�£yx Ãxz£, Rrf »Y£x�lyK »~lY�, R{»t£�oxY�zt£[p�p »K |£~px r���tq{, t¨ãn�v r���tq{ RMm{l�{{f�£ [p�p r§�{p� »nxY� n Rr� »K p£vv£Ü²Y{ »vDayYz� Ry»[p R£»N Ãxz£.

»ry »t£ãp¨{p� A vz� r«c£ Yyr§ R£Y£yx Rr� v¨z�p�v

|²� ~n�oMv»xp� ïqY� (r�v¨ »{�v) 21

áp[p�p Bp. �¥t¥x� »KY Rn áp[p�p {¥Õr§y p¥�¥.pvl� »v�� Ü»tp RMmx {f�£[p�p »Y£f »l�»Mý ë{p�nÃp�p »Y£x�lyK {Ñp£ r«c£{Y� n, Urë|²x {p r«c£{Y� n,»Y£x�lyK R£o£y {p r«c£{Y� n »K vz� r«»c£�r�£yx ÃxpY£yjx. Tf »ry »K vz� �£ r«c£{ Ãxp {ap{z ryv£MmRMmx rn ëy¥Y�Üx v[�p� áp[p�p WY »�£qx�. UY�l»xp�ëMjx {p�»p� YªvY�n, Wxf ëy¥Y�Üx x¥x� Ãxx�. vvl�{xft¥¼ãp¨ zxY� R¥l xp�p vz� xp�»p�� ëy¥Y�Üxx�. A lvx�y£[ vz, n�»N} vz, »v£�� vz Ãxp »K{£. "r«" Ãxp�»p�R£�£yxx�. "c£" Ãxp�»p� cël Ãúvx�. Rr� »nýxp� U»n~£r«c£{Y� Yyp{£ Ãxp�»p�l� X{§p�f R{|³ Yyp R£�£yxcël Yyp{£ Ãxp WYx�. �¥t¥x� ryv£Mm {|»xp� »vlpµë{p� áÄvf R{|³ {p R£�£yx cël Ãúvx� r«c£{ ÃxpW»Y� ëxv RMmx. AY Ry{»[� Yp »t£p WYY� »p£»{x�.Uà�yj »z~ R£Mx R}�f£¹[�Y v[ Ãxp�»p� ë{p� áÄvfcël Yyp R£�£yxY�.

»ry »t£ãp{p� vz� Yhp�p [�x �¥Ñ, W»~� [���z�z£ vz�Rl�lY� Rz�z»[p p¥l�pK A vz� Uxp ´�£ tzz£ vz� ´�£tzz£, vz� áYz£ {f�£ [l�l {Ñp£ n�vY� Ütj£. A »ry»t£ãp{p� n�K áYr§ �¥Ñ r�v»{p�v »l�y¥K [p�p Bp.vz� Uxpf »�£� r§¹Ç vz�{l�lf [���z�z£ r�v»{p�v nÃp{£A vz�{l�»l� vz� r�r�z£ Ü»xp �¥Ñ. z~�~pf vz� r�r�z£»r£Yªy¥ Ü»xp{£. ~¨{q (~¨{x ë~£ Rp�o þv) ý��»np{£.vq ~�`f A vz� »r£Yªy¥ »~z»{p{£. twy¥p�, ï ªp� R£µYªh£ ~lªp� R¥ý´p� [ªv¨ [ªv¨ pn »nñp� »y£p� Ryp� xp{£.áp� »K {»[� R{~�m£{Y� nÃp »Y£f Ãxp »Y£f ~£v£p³»z£�Yx£f pK �ùv ~p�ny »z£�YxY� v¥»{p{£. �ùv z~�~pvz�{l�l. �ùv ~{q vz�. »vp�p »K Rn�~� lvx� Ry[p�»p�.áp� »K »{z£»Nµ Rr� »v»lY� Yz� »p£tzr§ oMv£p¨Y®zr¥l�lY� »K vz�{l�»lp� »rp�{p{£. »K Y£yjx »�£¼´p�

22 r«c³r£n {�yY Ruxylp£z¹Y£y ��ñ

»l�y¥K [p�p Bp. R¥x� z~�~pf vz� r�r§»j�? R¥x� »K»�£qf ~¨{q �vp�»p�? R¥x� »K twy¥p�, ï ªp� R¥ýz�z£Y¥y»Yp�»p�? »rÜ Ü»xp{£. »y£p� Ü»xp{£. r¥ÚÜ»xp{£. Xx ÑY [p�p lvx� »K twy¥p�, ï ªp� W»�»v»� [ªv pn »nñp� ~¥ù~yp�»p�. Xx ÑY Xx R£Y£y»xp�~�n�o »{p »Y£f t¥z�x xl�»l� »K z~�~p »z£�Yx YªvYfr�� »{z£n? (»z£�-»z£{p{£, Yx-Y�}x {p »n�. WpKY�}x{p »n�{z� »z£{ñp� r~r~ x¦v »z£�Yxx�) »K z~�~p»z£�»Yf R¥x� »K »z£�Y ~l�l�{»x£� ��l t¼´p�»p�? R¥x�»v»�v z~�~pf vz� r�r�z£ Ü»xp�»p�? Y£f z~�~p »np�pn?Y£f ~¨{q »np�pn? YªvY� Yy [p�pn? xp »K Y£yj£oMv£pY®z{ ýv~£ tzp�p Bp. Xx vz� r�r�z£ z~�~p »{z£»v£p{n vlª Y»��? z~�~pl� »r�p{£. ~{ql� á»pp{£. vãr�~ R¥Ü »rÜ »r�p{£. »y£p� Ü»xp{£. A{£»x� r¥ÚÜ»xp{£. W»�pK A{£ lvx� »K »z£�»Yf ýn³v£p Y»��.R¥x� »K vzÃp� »K ÑY »z£�»Yf ýn³v£p {§»j�? »K ÑYlvx� Rr� »p£np�p£ r¥l�lY ÜïDa v£y U[ªz. »�£¼´p�»l�y¥K [p�p Bp z~�~p tz tz£ Sp�p vz� r�r�z£ p¦.»v£Yfn Xx z~�~p vlª {§»j�? »v£YY�n Xlp ~�n�o {§»j�?A twy¥p�, ï ªp� A ~�m£p»x� ~¥ù~yp »Y£f vz lª� ~�n�o{§j£ WY oMvl£{Y�. AYf Ãxp{£ ry£[ »r£�}jx ~�n�o{§j£ Ãxz£. A [»~�, {¥»z� c£Üx »t£� Yyp »[ÕxY�, YyzY��f [¥ìvf v¬z£yKux »np R{~�m£{. Rp�p vzÃp� �f[l�l xK ttzY� �¥ãj pK »[Õxf, Yyzf Xx ry£[»r£�}jx vz� {§j£. A »[Õx, Yyz R¥lª»�� Sl£v Yªh£ �rÑðc �f [¥ìv R£yKu Y�£. »vp�p ry£[ »r£�}j»xp�~�n�o Yyz£ ãp�p »n�. áp� »v£Yn »{p�»p�? A [~ A {¥z AA ~�m£p»x� v¥y¥jl�, W�� R£x} »Y�{y »{z£ AY {¥�¥ùz£v¥ùz£ [�xl� [~� {¥z� ryr§y vlª{f r{l�{p�p »��lª{pðcx ë}�r£npx Yyp v¨z lvx� Xx vzY� z~�~pf r�r�z£

|²� ~n�oMv»xp� ïqY� (r�v¨ »{�v) 23

»z£�Yx {~` Yyz£, A {~`xf R¥ãj© twy¥p�, ï ªp� ë~£ry£[ »r£�}jx ~�n�o Ãú»vp� R£yKu Y»��. A R£yKuxë~£ »v£YY�n ~�n�o {§»j�? [�f, {¥zf »[ÕxY�, YyzY�R¥Ü Yy µz£ A R{|³l£{ ~�n�o Y�£ rvjx�. W»�pK v»z�R{|³l£{ áp� S{yx�. z~�~p {§»j�, ~{q �¥v»N BYf. vãr�~ ãp�»p� Xx ÑYf. »y£p� r¥Ú ãp�»pl� Xx ÑYf.»{p Y£f{l� x�rlY� zt£ »np�p »p£»{x�. »vp�p »KYlvx� c£Üx »t£� Yyñp� ryr§y S´ùxf »[p xp r�v{¥ëv£y U[ªz. W»�pK Xx v£y U[ªzf R�{§j£v »v£YY�n»{p�»p�? A [»~�, {¥»z� ÷¼´z£ Üïz£ A ðcx »Ky¥{£fr~�»~� A »[Õx [»�p�, {¥»zp� »{p� »{p{£. Yyz [»�p�,{¥»zp� S{l� »{p{£. ðcx »r£»�£{f [���p� l¥p�rl�»{p{£. [~, {¥z v�l� ryr§y v¥ùz£ p¥�¥. ryr§y x�� x���f [p�p{£. W»�pK »K »z£�»Y� [~�{¥z� ryr§yY� WpoMvl£{l� Xx ý´�f �f [p�p{£. áp� »K ~�n�éx áYz£Rr� vz� ÑY Yhz£ tzp�p Bp. áp� vz� Y¥h¨{f r~�»~�»v£Yn {§»j�? vz�{z�p� ��~� {§j© [~x� {¥zx� »nY Rrf»r�p{£. W»�pK A [»~�, {¥»z� vz� p¥Ü ë~£ ry£[»r£�}jxY� �f [p�p ý´�Y� p¦. W»�pK »[ÕxY�, YyzY�,ðcxY� �f [p�p ý´�Yªl� p¦. [~, {¥z ën�~�{ Üïz£, A[~f {¥zf Uy¥v »{Da Y£z ~�v£{ »[ýz£ [�x£v A [~{¥z {¥�¥ùz£ v¥ùz£ xp{£. A [~ {¥z ë~£ vlª{f �f[p�p ryr§y Wl¥ëp� p¥{lªj£. W»�pK Ry vz� p¥Ü A[~�{¥z� ryr§»M Rp�Üv r§y¥Yl� {§j£ vz� Yhr§ [�{¥z »nY.W»�pK Rr nÃp�p Bp �A{¹ Ur ~¹�yÝ� Ãxp »K tn�o»n�|p£{ rù´ »v»~� Urv£ ~¹~p�npx Yyz£ tzp�p. n�K~¹~p�npx Yyz£ tzz£ n�K R{»t£�ox zt£ [p�p UlªKn�K Y²vxY� lvx� tãr�x£jp� {�p�»~� »t£»�£� »Y£f »n�|p£Yyz£ Ü»xp�»p�. A ý´xf vz� UxpY »�£� vz� {l�lYr�r�z£ Ü»xp z~�~p vz� v¬z�Y Yy»[p, vz� Yhr§{�v

24 r«c³r£n {�yY Ruxylp£z¹Y£y ��ñ

~�n�o {§j© ~�n�éx »l�y¥K Ry»[p »vp�p »K ÑY Urv£Yyz£ Rr� [¥pl� tzp�p r§y¥ã »{p�p Bp. W»�pK»Y£»�£vn Rr [¥pv ~¹~p�npx Yyz£ tzp�»p�. Rr� áp�pvY� Üx£ [p�p{£ ñë~l� vz� Uxp Ãxz£. »K, vp}³x£Ãxp, vp¨}³ r�ù~ Ãxp »KY vz� UxpY� �¥Ñxf [p�p.»K ñë~l� vz� Ux»p� [�{¥z Y{§n, Rr Rrv t{ »l�y¥K[p�p Bp. Wýf Y£p�l£ rY�}xl�, r§y¥} rY�}xl� Sp�p{£.»K Rx »K ñë~l� vz� Ux»p� Ü»tp [~�{¥z� Ãxz£ ��l£[p�p Bp. W»�pK A [»~� {¥»z� r�r�z£ Ü»xp vz�»v£p{n? R¥~, Yp, p£~x, ´{, |úyx Ãxp »K r¹»Dp�çxlvx� Xx ñë~l� vz� Ux»p� Ü»xp A [»~� {¥»z� vz�.W»�pK »K vz�{z�p� »v£YY�n ~�n�o »{p�»p�? Rr� »K{£z~�~p Yyz£ ~¨{q Yyz£ �¥h {¥h Yyz£, vz� [�Y� vz�{¥zY� {»[� z~�~p »{z£ »v£YY�n ~�n�o Yyp�»p�? WûpY£»Y»y�� {~`l£{Y� R¥Ü Yy [l�l£. »K {~`l£{f vz�{§»j� »v£YY�n? »K{£x�p� zt£ ãp�»p� »v£p{£n?

»K ñë~l� vz� [»~�, vz� {¥»z� Ü»tp »K R¥~, Yp,p£~x, ´{, |úyx Ãxp Sp�çxp� r� r�r�z£ Ü»xp vz�»r£Yªy¥ {»[�. A{f »y£p� ~p Wp{£. »Y£»�p�n? »z£�Y»xp�.y¦r, |Jn, [p�o, y~, ~�rM| Ãxp »vp�p »K r¹aY£v Ryvj©»y£p�~p �£ ~v£p{ R¥´z£ Wp{£. Wl»Y£f �n{l pv¥Ü[Mux lª� Y£v »z£�Y»x� r�� þvf »��lª {p ðcxY� �f[p�p{£. p¥ÜpK Y£v ~�l� �f [p�p{£. »v»~� �f [p�p£R¥»~p� vp {hp y¦r áYz£, Y»pp� vp {hp |Jn R�z£,p£~»xp� vp {hp [p�o ([¦ý [¦þ Rp�o þv) R£]²£jxYyz£, ´»{p� vp {hp y~ ztz£, Yxf vp {hp r�~ztz£ »K r¹aY£v r�~�p� Rp�o þ Rýn³£ ~�[l{ A r~r~�w£ xp ýf R»r� ~�Üýz� Y£vxf ty »{z£, Y£v Rn�~� vlª»{z£, Y£v ðc �n{»l� �f [p�p{£. Y£v ~�l� �f [p�p{£.»v»~� �f [p�p£ Y£v ðc lvx� Y£v u{xf rÜl »{z£

|²� ~n�oMv»xp� ïqY� (r�v¨ »{�v) 25

A{£»x� l¥p�rl� »{z£ Üïz£ Rr Rn »K R£Y£y»xp� »KY»xp� {¥�¥ùz£ [���z�z£ v¥ùz£ »Y�{y »{p�»p� p¥Ü{~~y [vpY� �np�»p�. YªvY� ë~£n? l¥p�rl� »{z£ Ü»xpY£v u{»x� Y£v ðcxp� »��lª »Y£f »[p p¥{ll� YxY��f [¥ìvf »��lª{ ztp{£. »K »��lª{ ë~£ ~~y [vpY�vv� Ãx Ãx£ Yx �à»[p �v»[�� Ãx Ãx£ »z£�Yx ~v[t¥¼ z£, �vv/v»[�� Ãxz£ »nxY� R¥Ü Yy [p�p �nz£ r§�{p�lyK Wx r{l�{p�p Ul�~£� Yyz£ Rp�Üv »v£»�£»l�{¥�¥ùz£ v¥ùz£ xp{£. Y{à{l� r§�{p�YvY� p¥�¥ A�à[l�l �vv� ÷Y [p�p, �v»[x�� Ãxz£ �à [l�l, ÷~� Yy[l�l »n� ÷Y [p�p. »v{¥ë u{ [vpY� lª� Rr� »K YxY�Ry»[p �vv/v»[�� Ãxz£ ÷~� Yy ÷Y[p�p �nz£ Rp�Üvft¥ù »{z£, vz ry»{z£ [�x£ {»[� {¥�¥ùz£ v¥ùz£ xp{£.Ry �¥h{¥h ~�xz�z »Y�{y »{z£ {¥�¥ùz£ v¥ùz£ xp{£ñ~Y� Y{à{l� �vv� ÷Y [p�p r§�{p� ~v»lY� r�� »{zl�p¦. r�� »{p�»pl� p¦. r�� »{p�p »��lªl� p¦. �v»[�� Ãx£lt£[l�l£ {« »n�{z� ÷Y»[p ~n�fv Üx£ [p�p r§�{p�YvY�p¥�¥.

»K ~�xz�z »K R£Y£y»xp� »[ýz£ xp{£. AY »K »z£�»Y�´�£ tzp »Y£f Rr �¥v»np£fv »r£ã oMvl£{Y� t{»r�p{£. W»�pK »v£YY�n »{p�»p�? »K »[ýz£ R{~£pn?p¦. R{~£pxY� p¥Ü l¥pf Rr ~Y~� Yy [l�l »nxY�Ü»xp{£. Y£v Rn�~� vlª Yyñp�, R¥l�l »r�p�»p� p¥Ü{,~p�ny »n�{z�, z~�~p »n�{z� �¥Ñxf R¥z�z£ [¥z�z£ A{£ �vv/v»[�� Yy [p�p n`zz£ Rr� »p£np�p£Yv ë~£ p¥ÜpKRýn³£{ (ýn »p£t¥z�v) ë~£ Rr t¥�¥[p�p ë[vpx»v£YY�n? A{£ Rl��¥yz£ t¦, A{£ x�� x��l� »[£hp[p�pBp, »�£x£ [p�p Bp, r{l�{£ [p�p Bp Ãxp Rn�~�p�R¥Ü Yy [l�l Y£v ðc»x�, Rr vyj£~p�p »v£»�£lY� {pýf »K ~~y [vp vlª vlªl� »[ëxp�p »��lª{p R£Y£y»xp�

26 r«c³r£n {�yY Ruxylp£z¹Y£y ��ñ

vlª Y£v YxY� R¥Ü Ãúvf »��lª{p ðcx Y£v u{»xp� vlª»{z£ Wp{£. »K ë~£ »v£Yn »{p�»p� »K Yx »v��v¥y¥jl� vlª YxY� �f [¥ìvf »��lª{ ~Y~� »{z£ Ütjë~£ ðcx »y£�rjx »{z£ x�� [~Y�/{¥zY� �¥ãp£ {»[�Y£v ðc »y£�rjx »{z£ x�� Y£v YxY� �f [p�p »��lªzt£ »np{£. »K Y£yjx tãr�x£jp� {�p�»~� »n�|p£ Yy{àyp{£, »Y£x� Y£»zY Sqp� »K ~~y [vpY� �n£»[pWp{£n Ãxp{£ pK »z£�Y ~l�{x£ »K �vv� �à [p�p�v»[�� �à [p�p Yyp »K v�£ Ul�~£�x ë~£tz£»r£»y£l�lª{ ë~£ WY WY Yx zt£ »[p A Yx {¥�¥ùz£v¥ùz£ [�x�v l{ l{l� �vv� Ãxp�p YxY� xK l¥pYr�� Yy»[p A Yxfl� A Uy¥vxv z¥ïz£ v¥ùz£ xp ýfx�� x��l� r¹aY£v tz£»r£»y£l�lª»{p� Y£v ~�l� r�� Ãúvë~£ �f[l� Y£v ðcxp�»[p� vlª vlª u{»xp� u{xf »vt¼ãYx zt£»[p R£r§ {£y [jp t¥û»{£l� Rpp�l R¦l ~~»Mµ»ry ý~¬ Yq r���»{��p� nÃp p¨{Úp� t¥û{ pK A p¨{jvGfvf »Y£Day t¥û{l� l{ l{l� R¦l Sqz£ Wp t{»r�p{£ ñ~Y� [vp »Y�{yY� p¦. [vp RÝl»x� Rpp�l~¹~£yxf Rx�Ü Y£zxY� »{p{£.

Yr£»[p, »Y£f£»[p [zr§ »z�, v¨�¨ã ~�xz�»z�v czxry£n pK, A {»[�v v¥ù v¥ú Yªj© »{þ [�x R¥f~¥Ãz� »Kv� »r£»�£»N r~� ry£n pK A{£f R¥k­ Y¼ã�{zf »K v�v�»n� czxl� ry£n pK »vDay Y£zxY� v¥»yp»Y£f ~¥rýqz£ Ü»xp{n? z¥t¬ »nxY� Ü»xp{n? »K n�v »l�y¥K[l�lf r~�»~� Rrf r§�{p� YvY� z¥»tp{£ vzY� Y¥h{�vc£Üx »t£�þv ply {§j£ {»[� »K ~~y [vp ply Yyp�p,»K Yªj© Yx r�� Yyp WY ply Yyp�p n�K Urv£{Y�[p�p. áp� Rr� R~£y t{ áp [l�l pK, »K »z£�»Y� Rz�zp�p»nxY� p¦, »v£p{ »�£qx� Ãxz£ Rz�zp�pn? »v£p{ »�£qx�Ãxz [p�pn? Yz�rp£ Yyz tzr§{�v Rz�zp�p »nxY�

|²� ~n�oMv»xp� ïqY� (r�v¨ »{�v) 27

p¥l�pK, »�£qx� Ãxz£ ë[vpx Yyp�p »nxY� p¥l�pKRr� »v£Yfn »K ~¥ù~yp�»p�? R¥x� »K ãYY� ý¼´p�»p�?Ãxz£ áp [l�l pK Rrf R{|³ »{p{£, »K ã»Yp�ñ»np�»p »Y£»�£vn Ãxp WYf r���lªyY� zt£ [p�p. R~£y{p�p£ {« »n�{z� vp{hp r±�x {hp »n�{z� �¥Ñxf, »z£�Y»x�v£x£{Y� v�£{Y� �¥Ñxf »rì ~�fz Rr{ »[£�ay Yy[p�p£R¥vY� {¥ë v£y v�£{ áp[l�l pK Wàf Rr� Y¥v¥Ü »{p�»pp¥�¥, A v£y v¨�£{f x�� x��l� {¥Ñ {¥Ò »K Rpp�l ~~yãYf {¥»fp�p, R~£y »z£�YxY� Rz�z»[p ãY� ý¼ p�p. AYf»��lª{ »K v£y v�£{ »�{l� r¹aY£vxp�f Ü»xp {~`l£{áÄvx�. A {~`l£{ �ùxf R¥Ü Y»�� »v£p{£x�p�n? r�r§j©vz� »r£Yªy¥ {»[� R¥~, Yp, ´{, p£~x, |úyx Ãxp Sp�çxp�vlª Yy»[p A{£ r±»t£�o Yy»[p t£��y »z£�Y»xp�»y£p�~¨j© R´p{£ {»[� vp {hp y¦r, |Jn, [p�o, y~,~�rM| »y£p�~j© {£»[� Ry»[p �n [¥t R¥lª»�� Y£v Rn�~�r�� Yyz£ Y£v ðc vlª Yy[l�lv vlª u{xYf »��lª»{p{£. A �f[l�l u{x lª� x�� Yªj© YxY� �f [p�p{£.W»�pK Rnv Rr� vz� Yhr§ [~ {¥z {£»[� ~¹{y {§j£ pKWàf Rrf �¥Ã»{p{£ ~~y [vpf »��lª{p ðc »y£�rjx~Y~�þv p{l£ nvp v£M[x R¥Ü Yy [p�p.

A v[ áp[l�l pK ~~y [vp »Y�{y Yyp v£M[xXlp Ü»xp{£. W»�pK Rr� áp� áp [p�p Bp vz� Y¥h¬[~{¥z {£»[� R¥~, Yp, p£~x, ´{, |úyx ~¹{y Yy»[pxm£Mm»xp� tj R�z£ »v»~� »l�y¥K »[p R~£y {« »z£�Y»x�r¥{¥l�»vp� ñ»np�p. Y¥v¥Ü »~� »p£r{Üp »n� Rz�z£»[pSp�p l£Y�, A ~v[ t¥¼´z£ Sp�p l£Y� A{£ ~�x Y¥v¥l�lfrf�¥ë{ Y¥Ö ï¼µ ýp£| þ xp ýf »p£»xYªl� à� [�ë,ãY�[�ë �f [p�p{£. A{£ xK l¥pY p¥n�n ãY� [�ë Wl¥pë»{p{£. W»�pK Y¥v¥l�l Rl��¥ú [�x£f r~�»~�bp�ny£[x, ( b-Çl�lx, Rp�o-Rp�ou£{x, y£-R£~�{£n ~��l{

28 r«c³r£n {�yY Ruxylp£z¹Y£y ��ñ

~¥ù~yp{£, R[²-R[² Yy[¥ìv-Çl�l»x� Rp�ou£{x Yy£R£~�{£n ~��l{ R[² Yy»[p xp [vp) ãy¥{§j£f r~�»~�R¥Ü{p ~¹{yu£{x ë~£ r¹aY£v Rn�~� p¥Ü»{z£ xp»Y£fr¹aY£vxp�f »[£�ay {p ðc p¥Ü»{p»Y£f Y£v u{»x��f [p�p Üt¨j£ {«, Y£v YxY� �f[p�p Üt¨j£ {« v¬z»��lª{ S{yx�. A »��lª{ S{y {§j£ pK vlª cël þ ãY� ý¼ p{¥hr���»{� S{yx�. Rp£m {¥hr���»{��p� ën�~� {§j£. »vp�p»KYf Ãxp{£ Rr� ë{p� nÃp{£ Ãxz£. »�£¼´p� »l�y¥KRy[p�p Bp áp� Rrf Bp ë{p� nÃp�pn Ãxp WY áp�tz£[p�p r§�{p�. W»�v ë{p� nÃp�p Bp pK Xp�p Xxý´xf vzÃp� »l�y¥K [p�p Bp »K vz Y¥h¬ ýf »[Õ, ðc�f[p�»p p¥lª{£ {£»[� R¥~, Yp, ´{, p£~x, |úyx ~¹{yYy[l�lv Rrf r§�{p� »{p{£ Y£v ðc �n{»l� �f[¥ì»vp� ñ»np�p. Wàf Y£v u{»xp� ën�~� »{p{£.Y£v u{»xp� ën�~� {§j »Yp£f Y£vx �f [p�p YxY��f[p�»p p¦. Y£v Y»xp� ën�~� »{z£ [�x£ pK Y£vxë~£ �f[p�p£ à�x ë»vp{£. u{[�p�»pp� ën�~� {§j£pK r�v{v »~£�r£´»~�~ (~�{+Uré+»|�}-lv£»[� Yx r{l�{£[¥ì»Kµ ý¼µvf ~�ã{p ãY ~��lx�. Uà-r�r£~x, th[�p�p,»zh»y£�[) ë{p z¥»tp{£. A [�ë ëþv ë{p t{ »l�y¥K»[p Xx R£Y£y»xp� Yfxlª Yyp�p r§�{p� {§j£ pK ~¦vr�¹{»lYªfv r§�{p�Yv z¥»tp{£ »K vz� r«c£»N xm£Mmxáp»[p ë{p� R{»t£�o Yy[p�p. W»�pK Rr� áp� »v£YnYyp�»p�? [»~� {¥»z� vz� Yhz£ t¨ã r�x£jp� {�p�»~�fr«c£ Yyp�p »[ë��z�z£ vz� ÑY Üxz£ r«c£ Yyp Y²vxY�Ütj£. {Mj»xp�, [p�o»xp�, ~{¼´p� xY�l {§j© vz�{z�p�Qr£nxf r«c£ Yyz£ ~£o¨ Ãxz£ ë{p� rlz£ Wp ~�ùlY�Ütj£. pvl� Tf {h£ »K n�v »�£¼´p� »l�y¥K Ry»[ptzp�p »Y£x�lyK ãyf lvp�f {¥f»�p�p rfp� [p�p{n»K n�K yf£{ Ãxz£. vz� �f [¥ìv lª��p� áY�Y£ »z£�Y

|²� ~n�oMv»xp� ïqY� (r�v¨ »{�v) 29

n�v. vz� Y¥Öv lª��p� áY�Y£ »z£�Y ë»y£�oYyp n�v.(ë+»y£�o - ë»y£�o-»y£�n p¥Ü l¥p ù»x�� [vpY� p¥lª{£»~� ~~y [vp pv¥Ü ùx ply Ãúv.)

W»�pK ãYx�, ãYf »��lª{x� �f [p�»p� »Y£»�£vn?r¹aY£v R£~�{£nxp�f t¥¼´z£ AY v£y v�£{Y� ÃN»N AYx�.v¥»yp »n�{z� r�� Yyp�»p�, v¨�£ ~�[l »z£�»YYf R¥nnvp�»p� Xx R£~�{£nxx�. R£~�{£nx {Ñp{ Ãxz t¥¼ãp�vRrf ~�n�o »{p�»p� Xx v¨�£ »z£�Yxf {¥»fp�px�. v£yv�£{f {¥»fp�px�. »vl¥pµ »l�y¥K [p�p Bp »K{£ v£yoMv, v£y v�£{ Ãxz£ ÃN»N r§n�[z v�£{Y� »p£»{x�. �¥vr§n�[z»xY�v »K v£y v�£{ »�{l� �f [l�l xvY� R¥l�pK{¥�¥ùz£ v¥ùz£ xp oMvl£{Y� Ü»xp{£. Rp�p Wt¼ã »n�xvÃp� »[£hp¥»[p{£n A{£ v£y oMvx�. W»�pK »t»�l»l�y¥K [p�p. »K v£y v�£{ »l�y¥K »[p A»Yp� ñ»np�ppK »K R£Y£y»xp� v£y v�£{ »np�»p »v£p{£x�p�n, vp{hp y¦r, vp {hp |Jn, vp {hp [p�o, vp {hp y~,vp {hp ~�rM| Ãxp »K r¹a Y£vxp�»[p�. »K{£»x�xm£Mmx áp»[p »K{£ R¥vY� �¥Ñxf áp»[p, v£y v�£{Y��¥Ñxf áp»[p »K»Yp� Rl��¥ú, »p£R¥z�, ñµ [�x£ pKSp�çxp� ~¹{yx�. xm£Mmx áp»[p Sp�çx ~¹{y Y�£pKp¥{l {£yxY� A ~¹{yu£{»xp� z¥t¬ |£p�Üx p¥Ü»{z£xp�»p� p¦. A |£p�Üx z¥t{ pK ë{p� ~¥p~�z�»zp� ztp|£p�Üx t{f rl� »{p{£. A ë{p� |£p�Üx Uà Yy[p�plvx� Rr� Rn t¨ã r�x£jp� {�p�»~� �`f vz� Ryp� [�»x�.W»�pK �`f [���z�z£ Rr� »v£Yn Ãxp�»p�? »v»�v ~���Yyp�p Bp. ~�{£ñë »K vz�{z�p� »rp�{p Urv£{ Rr�áY�Y£. z~�~ëp�, ~{¼´p�, y~»xp�, vã r�~�p�, »y£p� r¥ÚR£´»xp� »z£�Yx v�£ Yy{p{£»~� r¹a Y£v ~Krl� pv¥ÜR£~�{£n»x£� »K z~�~pf vlª»{z£, ~{q{l�{ vlª»{z£, y~fvlª»{z£, vã r�~f vlª»{z£, »z£�Y ~l�l�{x£ v�£{f rl�

30 r«c³r£n {�yY Ruxylp£z¹Y£y ��ñ

Yyp{£. �ùxf »K vz� Yhr§{�v ðc �f [p�»p� p¥lª{{»[� Rr�l� A r¹a Y£vx pv¥Ü v¨�£{ pv¥Ü vz� Y¥h¨{£.

áp� z~�~pf »[£ãy¥ »{p�»p p¦. ~¨{qf, v¨ã r�~f»[£ãy¥ »{p�»p p¦, {�z� »{p�»p p¦. �ùxf Xt {�p�»~�»K n�K áY�»Y� »Y£»�£vn, v£y v�£{ �¥Ñxf »K r¹aY£vR£~�{£n pv¥Ü v¨�£{ áYz£, r£ r¦»[p äýz� �£ ~v£p{A{£ S{l� Yyz£ A{£x�p� ñãj© Xt {�p�»~�»[� [ªjx áYzx�Rr� »K vz� Xt {�p�»~� r£vzf nvp�»p�. »K{£x�p� ~y~p�p»p»vx� Rr� vz� »[p£»N. »K{£»x� R~£yl�{x áYz£, »z£�Yxv�£ Yyp v�£»N�¥ÑáYz£, »K{£ r£ r¦»[p äýz� �£ ~v£p{áYz£ ïv nvp�px� »[p£»N Ãx£ tã r�x£jp� {�p�»~�»[�[ªjx S´ù»x� »vp�p r£v¨zf n¥Kv£. r¦[�z£ xp�p áKv£.

Rr�l� R»r� »K |úyx vz� [~Y� vz� {¥zY� {£»[� ��l£»[pS¼ãyp� pv¥Ü R¥~, Yp, ´{, p£~x, |úyx vz� »r£Yªy¥ Ãx£��l£»[p ý~Yy Y£vxf »[£�ay Yyp�»p� p¦. »[£�ay Yyz£»z£�Y»x� ~~y [vpf »��lª{p v£M[x �np�»p� p¦. Rr�l�A»Yp� ñ´z£ R~¹{y Sp�çxp� Xt {�p�»~�»[� r£v¨z r£r¦»[p äýz� �£ ~v£p{ [z{£ áv¨{£ �£ ~v£p{x� ~¹{y»{p�»p�. »K vz� [z{£ áv{£ {»[� »K R~¹{y Sp�çxl£{Xt {�p�»~�»[� r£vz nvz£ Xt {�p�»~� S´ù»x� »r£»y£p�ã»{p{£ R~¹{y t{f rl�{p�»p� p¦, ~¹{y t{f rl�»{z£Xt {�p�»~� ãp� n�v lª��p� vv ë{p R{»t£�o Yy[p�p{£Ãx£. »K Rn�~ Ry»[p »K R£Y£y»xp� vz� r«c£ Yyp�ptz£»r£»y£l�lª »{p�p Bp.

W»�pK Rr� [£m£{Y� Ãxp{£ �{j�j [p�o [ª»j£� »r�l¹Al¹ Yª~v ~p�lܹ, r«cx£ñ vëp�n~�~ ~�úr£n ~»y£�y¥»���»�£¼´p� »l�y¥K [p�p Bp »v�� Rn�~� »nYY� Ü»xp t{.{Mj»xp�, [p�o»xp� xY�l {§j© »K vz� ~v¬�x tã r�x£jp�{�p�»~�»[� Q r£nx S´ù»x� r«c£ Yyp{£ Ãxz£ »K WYRMmxY�. »KY Rn »{p»Y£f »�£qf r¥�¥´z�{ Ü»xp

|²� ~n�oMv»xp� ïqY� (r�v¨ »{�v) 31

RMmxY�. �¥t¥x� òf {h£ [¥w¨y¥ RMmxY� Xx r£z� rn lª�Ü»xp{£. {Mj»xp�, [p�o»xp�, [ªj»xp� x¨Y�l {§j©»v£YY� [¥p n »K Ãxp�»p�? Yª~¨v ~p�lÜx ÃN»N Xxàr§ vz�{zf »p»{x�. rn ëy¥Y�Ü Ãxz£ »Y£f~Y� Ü»xp{£.»KY »l�y¥K Ry[p�p Bp. R¥x� Yª~¨K ÃN»N? �Yª� Ãxp{ap»xp� »rp�{p{£ r�l� t{. �~K� RMm»xp� »rp�{p{£~¨p�Yy áv¬ t{. r�l� t{ ~¨p� Yyp�»p� Yª~¨K. W»�pKr�l� t{ ~p� Yyr§ ~p�lÜ ÃN»N »[£h »p£»{x�, ~p�l£px.r�l� {p�p£ {« y£[ R£µ Y�»z�}xp� ãy¥Yy nvr§ »K~p�l£p»xp� lvx� t¨ã r�x£jp� {�p�»~�f r«c£ Yyp�»p�.W»�pK »v£p{n {Mj{l� {§»j�? {Mj ÃN»N »v£YY�n?[p�o ÃN»N »v£YY�n? ~�z {Mj»xp�, ~�z ~¨[p�o»xp�x¨Y�l {p ~�z [ªj»xp� x¨Y�l {p »K r�l� t{ ãy¥ Y�Çl�l ~p�l£px pv¥Ü »K [ªj»xp� tãr�x£jp� {�p�»~�»[�~�zx pv¥Ü r£nxf r«c£ Yyp{£ Ãxp RMmx lvx� Xx[£m£»{p� ÃN{ [¥w¨y¥ ýnM|p£l�vY RMmx. Xx RMmx»l�y¥K »[p »vt¼ã vz� r«c£{Y� ~�n�o Y�£ pK Rrfr§�{p�Yv z¥»tp{£ �ùx£Y£y{v t¨ã r�x£jp� {�p�»~�S´ù»x� vz� r«c£ Yyz£ ë{p� nÃp�p.

32 r«c³r£n {�yY Ruxylp£z¹Y£y ��ñ

3

fkdoek lrk y÷kal+re mQcdfõieÕjqKq oyï wre;

Rr� �¼ãp�Y®y¥ r«c£{Y� Yyp Y²vxY� Ü»xp{£. »K ~¨{qãñp� vë¼ã r§np{£ Ãxz£ tã r�x£jp� S´ù»x� ~{q �¼ãp�Y®y¥rl�lª Yyz£ ~£o¨ Ãxz£ {¥qz£ »K lª��p� ë{p� z¥»J{£Ãxz£ Wp{£. vz� r«c£ Y�£ {»[�v �¼ãp�Y®y¥ r«c£ Yyz£ë{p� rl£ »[ny Wp{£. ë{p� z¥t¬ Rx Sp�p{n? z¥»tp�p»��lª Ütjn? »��lªsz oMvxY� Rr� Xx lª��p� áY�Yn Ãxz£��lz tzp�p.

W»�pK »K �¼ãp�Y®y¥ r«c£»Nl� RMmxY� Ütj£. »��Rf§{£{z Ütj© RMm Rn {¥��z [���z�z£. A ë~£ »K »rp�pz£»np�»p� ë{p� nÃp�p »��lª{p �¼ãp�Y®y¥ r«c£{Y� [¥p.Rr� ��lz£ tzp�p Bp R£Mx ýpx lª� ë{p� nÃp�p R{|³Yyp�»p� »v£p{£n Ãxz£. |�z, ~v£é, r±Ð Ãxp »K Y£yj£lªp {¥»hp�p Bp. Wýf |£~p [ªjx lª��p� R»r� ~¹{yu£{x R¥Ü»{p{£. Wë~£ vz� r«c£{ lª��p� Rr� R¥Ü Yy[l�»l�»v£YY�n, Xp�p Xx ~¹{yu£{xf »��lª{. Rr� A»Yp� |�z~£~px »[£hp[£ [l�l£.

W»�pK ~v£é |£~pxfl� »ry Y£z»x� R»r� »t£ãp{p�Urv£{Y� »[p¥ýl� Ü»xp{£. »K Urv£{l� Rn {¥��z£.�¼ãp�Y®yY� r±Ürl�Ü r«c£{Y� {|»xp� r«c£ Yyp �¥Ñ »Klª��p� Rrf zt£[p�p r§�{p�. �¼ãp�Y®y¥ r«c£ Ãúv lª��p�~v£éx vlªYy[p�p£ Y²vx, R»r� aùlx �¥h [~�{[p�p

|²� ~n�oMv»xp� ïqY� (r�v¨ »{�v) 33

Y²vxY� »vlp Ü»xp{£. (»v��µ �¼ãp� xp�»p�� RMm »nYÃ.xm£Mm ~¨{x »�{l� ë{p� ~¨{x �np ë~£l� �¼ãp� Ãxx�.~{»xp� Rq u£{xf rl� {p ë~£l� �¼ãp� Ãxx�. A r¹aY£v~{xx�. "Y®" »�{l� »Y»z~� �ùp ë~x� Y® �y¥ »�{l� Y®y¥Ãxp�»p�.) Rr� áp� ��»lp� ��l£[p�p Bp ~v£éxf rl�»{pR£Y£yx. (~vxf R¥µ ~�Òv ~v£éxx�.) A ~q�£ Y� x¨lªr±£»x£�[�Y {¥hr���»{�Y� Ü»xp{£. A {¥hr���»{� »p£Yy»Y£Day Sq»[p ��Ñxl�, »Y£Day R¥~� »nY r�x£»[p��Ñxl�, Rl�»nY t¥q»[p ��Ñxl�, »Y£x� c£Ü»x� A{ Y�l�~v£éxY� ztp�p pK Rv£y¥x�.

W»�pK »��lª{Y� R¥Ü l¥p szxY� z¥»tp{£. »��lª{�ùxf Ü»tp{£ pK szx ztp�p r§�{p�. �¼ãp�Y®y¥r«c£{Ãp� r±Ürl�Ü r«c£{Y� Yyp �¥Ñ »l�y¥K [p�p Bp.»pl� »nY Rh{p� Yy»[p Rl�»nY UYªzf Ry»[p�¼ãp�Y®yY� nz�{z£ lvp�»[� R»l� Ü»xp{£ Ãxz£ ��l£[p�p.

áp� �¼ãp�Y®yl� WY�Y ë�k Yl£t�Yf Rr� t��p{£.�¼ãp�Y®y R»rp� r±|�pxY� R�p{£. r�¹{l Xt v£ {»[�n Ì{l�»{p�»p�?, vv R¥n p¥Ü{ Sp�»p�. X»J R¥n p¥Ü oMvxY�Ü»xp{£ pK AY vf Ãxp�p. �¼ãp�Y®y ë�k �kÃp� RrfÃN{ Ãxz£ ��l£[p�p. »K v»p£�vx {|»xp� n�K nÃp�¥Ñ. "A{¹ Ur ~¹�yÜ." »v»~� ~¹~p�npx Yyz n�K nÃp�pBp. áp� �¼ãp�Y®yf Rr� Ul�lyxY� »np�p Bp ë�k �kÃp�.R»r� R¥n p¥Ü t{ Rr�v oMv£p¨Y®z{ ��lz£ R»r� v n�vÃxp�p Bp. W»�pK »v£p{n R»r� R¥n p¥l�»l�? {¹Yx�Ãxp�»p� R¥nx�. R{¹Yx� Ãxp�»p� R¥n p¦. v»[� ~�Üýz�R{¹Yx�. òx£{ R{¹Yx�. Yl£{ R{¹Yx�. W»�pK ~�Üýz�,òx£, {np� xp A{£x�p� R¥n {¥h v»[ �` p¦. r£r {¥hv»[ �` p¦. W»�pK vv R{¹Y{ {¥h Yyp�»p� R{¹Y{¥h vf R¥Ü ë~£. AY lvx� »t£ãp»{Y� �¥Ñxf v£ �`Ü»xp R¥n p¥Ü t{.

»vp�p »K ÑY R{¹Yx� Ãxz£ Rr� �¼ãp�Y®yf ë�k

34 r«c³r£n {�yY Ruxylp£z¹Y£y ��ñ

Ul�lyxY� »np{£. �¼ãp�Y®y x�� R»rp� »v»�v r±|�pxY�R�p{£. r�¹{l vv R¥n p¥lª{ {»[�v v£ {»G ~¨{qY�Ü»xp{£. X»J Ü»xp ~{qf Urv£{Y� vf Ãxp�p, �¼ãp�Y®yë�k �kÃp� R»rp� R�p{£. (ývY�Üx, ë{p ryv£MmYy»[p vz�p� rfp�»[p R{~£p»x� Rl��ùp l¥pf rl�þvfYfxlª Y� xlªx�. pvl� A ~q�£ vz�p�v »z°ÃY {« ~¹{yl�{x,~¨aùlx R{|³x�. Rp�o t{ ~�v¨z�p�v p¥Ü{p�»p� Rù�l�sz»x�µx. Tf r~¨ ~¹{yl�{xl� ~¨aùlxl� »�£qx� Ãx£tà[p�p »nxY� p¦. »K ë~£ v¬z�Y R{~�m£»N µ ~aùlxl�~¨{qY� »z~ [ì.) Rr� �` »v£p{n Ü»xp ~¨{q? R{¹Y {«~�Üýz�, òx£, {np� R¥Ü R»r� {¥h ~aùlx�. Yl£{ ~aùlx�.W»�pK R»r� Ü»xp�»p� ~aùl ~{q {fYyz£. �¼ãp�Y®»yXtf Ü»xp ~{q {»[�v Rrfl� X»�£v ~{qY� Ü»xp{£.�¼ãp�Y®y x��l� R»rp� r±|�pxY� R�p{£. r�¹{l v»[� v¨ãptzp�p. v¨ãp tt�p{£. n~ Rlf ~¨{qY� ý��»np{£. Xtvf ~v£p pK X»J tt�p »n� Ãxp�p. X»J ý��»np »n�Ãxp�p. �¼ãp�Y®y ë�k r±|�pxY� R»rp� R�p{£.

Rr� áp� AYf r���lªyY� »np�p Bp. »Y£»�£vn R»r�v¨ãp tt�p�»p�. Rr� ëly t¨ã, nK, ~` [ªj ~���Yyp{£.ýly£[�, þl»n£�}�, ýl»v£��� tã, nK, ~` [ªj ~���Yyp R»r�vp~ tt�p�p rfp� [p�p{£. »K lvx� �¼ãp�Y®y ~v[tt�p Urv£{. W»�pK n�K �k n~ ´[l xp{£. A lvx�R»rp� ý��»np n�K ~¨{q. �¼ãp�Y®»y Xtf Rr� A RÜp¨l�~v£px� Ãxz£ Ul�lyxY� »np{£.

�¼ãp�Y®y x��l� R»rp� R�p{£, r�¹{l W»�v tt�p»{z£»Nµ, áz�»{p »{z£»{µ, ~{qY� ý��»np »{z£»{µ v£�` v¨ã»p� Sqp� R�»{z£ xp »nxY� Ü»xp{£. A {»[�X»J »v£p{n R�»{p�»p�? W»�pK Rr� nÃp�p Bp »z£�»YR~£y t{, RëDb t{, ãY�Z t{, Rpl�m t{. Wl»Y£f R»p�»K R~£y {« »z£�Y»x� »v£p{n [p�p Ü»xp�»p Ãxz£ A»{p»Y£f Üt¨j© v¨�£{ ãy¥»{z£, Rýn³£{, l¯}�j£{

|²� ~n�oMv»xp� ïqY� (r�v¨ »{�v) 35

R�»{p�p rfp� [p�p{£. »K lvx� R»r� R�{p »n�. W»�pK�¼ãp�Y®yf Rr� Ãxp{£ R»rl� R�»{p »nxY� Ü»xp t{.�¼ãp�Y®y p¥{l Rrf Ãxp{£, r�¹{l v»[� �` R�»{p[vp� »YÑ þvYªl� »{p{£. vf ~v£p{ X»J »YÑ{p »nxÃxp�p. �¼ãp�Y®y ë�k �kÃp� R»rp� R�p{£.

»v£p{n R»r� »YÑ {p�»p�? Rýn³£{, l¯}�j£{ R�»{z£xp ýf R»r� ~~y [vp »YÑ»{p{£, {¥Õãy p¦. ~~y[vp »YÑ»{p t{ »r�p{£. »vp�p R»r� »YÑ{p »n�Ãxz£ �¼ãp�Y®yf ë�k �kÃp� r���lªy¥ »np{£. �¼ãp�Y®yRp�Üvf Ãxp{£, »v»�v »YÑ»{z£ xp v»[� Rp�Üv»Y�{y vv np�p{£. »vlp "vv" Ãxz£ Slªy¥ »{p�p»nxY� p¦. r{Üp »nxY� p¦. ~�xz�z »Y�{yx�. R�»{z£.»K [�ë ï¹ã{Y� Ü»xp{£. »KYl� Rp�Ü»Kµ »[ýz£ xp{£.r�¹{l vf ~v£p pK AYl� Ãxp�p Ãxz£ �¼ãp�Y®y ë�k�kÃp� R»rp� R�p{£. �¼ãp�Y®y {»[�v R»rl� ~~y [vp»YÑ»{z£ Rù�l�{xf rl�»{z£ y£[ [�ë, n�»N} [�ë, »v£��[�ë ëýz xp{£. ~~y [vp »Y�{yx�. vlª u{xf SÜù»{p�p »nxY� p¦. W»�pK »v£Yn {§»j�? "vv" Ãxpv£x£{l� S{yx�. v»[� Ãxp v£x£{l� S{yx�, ãYl� »Y�{yx�.Rp�Üv R{~£pxY� Ü»xp t{ nÃp{£ Ãxz£ Y®yf Rr�Ul�lyxY� »np{£. �¼ãp�Y®y Ãxp{£, r�¹{l W»�pK v£»[ë��z�z£ Ì{v£p{ t¨ã r�x£jp� {�p�»~� �`f [�x£ �£~��� Yyz£, v£ �£ ~v£p aùl zY�}j»xp� Sqz£ ë{p�nÃp{£ Ãx£, t¨ã r�x£jp� {�p�»~� S´ù»x� v£ �£ ~v£px�Ãxz£ Ãxp�p. v£ Xtf Urv£ Yyz£ »vt¼ã r±Ürl�Ür«c£{Ãp� tãp� r§np�p Ãxz£ �¼ãp�Y®y ë�k �kÃp� RrfÃN{x� Ãxz£ »l�y¥K [p�p Bp. A R£Y£y»xp� »l�y¥KRy»[p »v»�v �¼ãp�Y®y¥ r«c£ Y�£ pK ~v£é |£~px{Mopx »{p R£Y£yx BYx�. �¼ãp�Y®»yp� r±Ürl�Ü r«c£{Y�Yyp R£Y£yxx� »K.

W»�pK |�z |£~px, ~v£é |£~px Ãxp »K »nYv

36 r«c³r£n {�yY Ruxylp£z¹Y£y ��ñ

Rr� áp [l�l£. r±Ð |£~px �ù [¥w¨y¥x�. r�p� r«c£»{p�r±Ð |£~px ý[²� Yyz£ Ü»xp{£ rÑu£p Yý Ãxp RÜãMzu Yý ý»|�}xÃp�, ~v{l� »n�|p£{Ãp�. »K v�£ r«c£{p�»K r�¹{lªp�f pãy¥ Rp£[l»x� µ R�p�p z¥»Jý. A rÑu£pYý »[£lp Yý »p»{x�. »[£l »[£l£ Sp�p Yý »p£»{x�.Yf r£hK Yy[l�l Yý »p£»{x�. "rÑ" Ãxp�»p� t¥¼µvx�."u£p" Ãxp�»p� u¹[ Yy ïq�ùp{£ Ãxp WYx�. ~l�l�{x£~~yf t¥q ltp zn n~ ~¹»x£�cp oMvpv¥Ü rÑ ïq�¥ú»KY²v»Nnx Y£{³vx ~�{y¦r»xp� S´ùrl� Ãúv rÑu£pYýl�{xx�. W{¥ë Y£{³vx »n�|p£{Ãp� Xx Ãxp vz� r«c£{,�¼ãp�Y®y¥ r«c£{ �£ S´ùxf »rp�{£ »np�p tz£»r£»y£l�lª{p r�p� r«c£{ R£µ ~�xz�zv Y£{³vx r«c£{Y� �¥Ñxf, n�KR{»t£�oxY� zt£»np r«c£{Y� �¥Ñxf r�¹{lªp� S´ùxf rl�Yyp�p tz£»r£»y£l�lª »{p{£.

Wv ë~£ »K v£M[x ëlyv ~���Yyp�p r§y¥ã »{p�p.vzY� Rlf »[p Xx ý´xf ~���Yyp�p r§y¥ã »{p�p.�¼ãp�Y®yY� Ry»[p Xx ý´xf ~��� Yyz£ r«c£ Yyp�p r§y¥ã»{p�p. ´»pp� ´p lvp�»[� n�K p¨{j {¥»hp{£. Rp�pA Ðp nM|px r�� »{p ýf »K r�¹{lªpf �¥Ãx£{z¥»tp{£ UlªK ë{p� ~£Y�}£l� Yy [¥ìvf Rn Rnvxm£{»t£�ox r«Mjx Yy[p�p.

~[p�é Y£x {np¹Rpp�l [ªj [p�ép£~[p�ép£�¹ [p�»opr«cx£ñ lm£[l¹

»v�� RMmxp� »nYÃ. Rpp�l [ªj»xp� xY�l {p ~{q[ªj¥Ü t¨ãr�x£jp� {�p�»~�f »K ~¨{q ãñp� r«c£ Yyñx�xp�p »z£�Y ~Kvl RMmxx�. ~{q Urv£Yy»[p ~{q{l� {«Ã²x£ �£ Yl£{z�p� »�{l� ~aùl òx£, Yl£ »n»Yp� Rpp�l[ªj ~[p�o»xp� xY�l{p lm£[lxp� {�p�»~�f r«»c£�r�£yYyñx� xp�p ë{p� nÃp ryv£Mm RMmxx�.

|²� ~n�oMv»xp� ïqY� (r�v¨ »{�v) 37

4

fmr fndÿkqjka myka mQcdfjkaksjka ÿgq whqre

òf »ryµ »t£ãp{p� vz�p� ~�z |£~pxl�, �¼ãp� Y®»yp�~v£é |£~pxl� {¥h¬ Rxy¥ ý[²� Y�£. áp� ý~�ly Yyp�»p�»ry »t£ãp¨{p� r�p� r«c£»{p� r±Ð |£~px ~��� Y�R£Y£yxx�. r±Ð Ãxp�»p� r±Y¯Ü»x� áìv »�{l� ë~�R£Y£y»xp� áìvx�. pvl� A {Ñp£ n�K v[ »K {p ýfxfrl� þ ýýo£Y£y»x� �¥hlz v{ñp� R~¬�£yà»�� v�£r�p� r«c£, »à»�£~� v»�� r�p� y£cx£ R£µ ýýo r�p�YK»z~�p� pvf ýlyY� r�p� rl�lª Yy A{£ t¨ãyc£jp�{�p�»~�fn r«c£»N{£x� rlñp� R{~£p»x� ë{pn r±£Mmp£Yy»[ny Wp{£. pv¨l� ë{p xp¨ r±Ð»{p� ztp�pY� ñ~Y�»v»~� r±£Mmp£ Yz£f ë{p� z¥ðvf Yy¥j© p¥Ü t{l� »l�y¥K[p�p. W»�pK A ~q�£ A r±Ð v[ {¥Õx xlªx�. {~y n�~�[jpY rfp� R»r� »t£ãp»{£� r�p� r«c£»{p� ë{p� v[l�r«Mjx Yy»[p UlªK r±Ürl�Ü r«c£{Y�n (~~yf t¥q ltpzn n~ ~¹»x£�cp oMv pv¥Ü rÑ r¥l�lYf nvp t¥ýp�r±Ürl�Ü pK »N. A ~q�£ R{|³Yyp R£�£yx cël Ãúvr±Ürl�Ü r«c£{x�.) ~�ãYy R¥l. »K �¥v r«c£{Y�v ë{pfUrë|²x {p R£Y£yxfx� Wà ~�ã Y»��. »z£�Y r¥{¥l�vf»�{l� ~~y r¥{¥l�vf »��lª{p p³£xp� r�Yy áòv »�{l�r±�£px Ãúvx� r�p Ãxp�»p�. r�p� r«c£»{p� »rp�p¨K

38 r«c³r£n {�yY Ruxylp£z¹Y£y ��ñ

Y»�� r±Ð |£~px {¥»hp »��lª sz n�K yf£{x�. W»�pKYªvY�n A n�K yf£{?

»��lª{Y� ë~£ szxY� �f[ì. »��lª{Y� »p£v¥Ü{ Ã~�ãszxY� �f»p£[ì. W»�pK »��lª{ ~v[v szxl� ýn³£v£p{p Rly »��lª{ ýrùj£vx {p ýf Tf Rp¨Y®z szxl�ýrùj£vx »N. R{~£p»x� »��lª{ {¥p~¨p ýf Tf Rp¨Y®zszxl� {¥p»~�. Rrf Ü»tp »~� »r»pp]ìu{p{« ~�xz�zv»��lª ï¼ã AYy£|�þ ~�ã{p szï¼ã ~v¬�xY r±ÜszxY�. p¥Ü»nxY� R¥Ü »~� »rp�{£ y{fp v£x£{Y�. »K R¥l�l ll�l�{xnÃp ýf »v£»�£lY�{l� vvx, v»[�x Ãx£ Rz�z£»[p Y¥vÜý´xf r{l�{£[p�p r§�{p� Ã~�{Y� »z£�Y»x� p¥l¥x� Ãx£nÃp r±Ð»z£�Yx r��»N. Rýn³£ (ýn »p£t¥z�v), lj��£(l¥p��� + �£ - A A l¥p �£þv), v¨�£{ (v¨z R£r§ l¥p)~�¼µ»[£~� ~l³£{»t£�ox zt£ »K Rl�t{»x�µv ë{p� r±l³Y�}Yyx�. áp� �A{¹ Ur~¹�yÜ� Ãxp t¨n�o »n�|p£{ Rp¨{r�p Urv£Yy n�K nÃp Rxy¥ tzv.

lv lvp� S´ù»x� r�pY� nz�{£ Wx »à»�£~� v�£ r�pY�x¥x� UrYz�rpx Yyp�p. Wv r�p� »[£f§»N R¥Ü »lz�~v[ »r»`ñp� W�� R¥Ü Üyx Rrf »�£¼´p� »r»p�. áz�zY�R¥Ü Ãúvf R{|³ rù´ vq vq ~�`l� R{Ñp� �v£ Wx�. »K~~¹»x£�[»xp� R¥Ü {p yl�þvÃp� R£yKuY áz�zY� �f[ì.Üy»x� R[ »lz� ïp�ã yl�»{þ R¥~f »p£»r»pp ly»KYªh£ ïp�ã »z~�p� Üyx R[�p� [�z��� R{f R¥Ü ~¨�`l� R¹|ª»z~�p� A �£ v~»N. »v»~� »Y£�Ñ [jëp� [�z��� Uhf p¥[�Wx�. {¥z »p£Y¥»hp »z~�p� yl�{« »lz� ï¼ã »v»~� {£x¨R¹|ª ~v` v¨~¨»N. ~¨�` ~v[ v¨~¨þ R¥~f »p£»r»pply»K »��lª ï¼ã �f»[p A »��lª»N szxp� »z~ Yªh£ [�ëttû �f[ì. áp� »lz� ï¼ã, [�ë ï¼ã »z~�p� ´~�»N. A yl�{«»lz� ï¼ã W~¥Úp� Uh p¥[� R¥~�r�x [�p »v£»�£Üp� »[þ{¥p~� xx�. {£x v~{« yl�{« »lz� ï¼ã pv¥Ü »��lª ï¼ã »[{§j©ýf Tf Rp¨Y®z{« [�ëï¼ã pv¥Ü szxp�n p¦. WpK »��lª{

|²� ~n�oMv»xp� ïqY� (r�v¨ »{�v) 39

»[þx£vl� ~v[ Tf RpY®z szxl� »[þ xx�. »v»~� »lz�ï¼ã»Y£�Ñ [jp� »��lª ï¼ã »z~ p¥[� Tf RpY®z [�ëï¼ã szxp�»z~ �f»[p »��lª ï¼µx£vl� ~v[ sz pv¥Ü [�ë ï¼ãl�{¥p~� xx�. W»�pK »K ~�xûv [�ë ï¼ã »��lªsz~Kr�j�hpxp� t{ »l�y¥K [p�p. »K{£ WY´[fv»v£»�£lY{l� r¥{¥l�vY� »p£v¥Ü{ òx£l�vYþ »[þ {¥p~�xx�.

»Y£Day »lz� ï¼ã WY´[f »[þ {¥p~� [�xl� »lz�, Üyx�£ {£x{ t£o£{Ãp� »l£y{ WY�þ Ü»tp lªy¥ »K òx£{z�xRZj�h{ ~�ã{p t{ r¥�¥´z�x�. xK R{~�m£{Yµ »lz� ~�¼µx£»vp� »�£� r�p� Üyx R ªy¥þ áþ x£»vp� »�£� {£x¨{»{p~�þvÃp� »�£� r±v£j{l� rù´ »p£z¥ðx£vÃp� »�£� »Kòx£{z�x p¥{Ýv ~�n�o »N. WpK [�ëï¼ã R¥Üþvf »��lª {«Yy¥j© p¥Üþ»vp� [�ë ï¼ã pv¥Ü szx �f[¥ìvl� ply»N. »K {»[� [�ë ï¼ã »{p�»{p�{ t¥z�»K |Y�ÜxY� »�£��¥Ãx£{Y� R»r� »K v~� »z� R¥~Yf p¦. W{¥ë �¥Ãx£{Y�´{¥~Yf r{£ »p£v¥Ü lyK. A lyKv RÜ ~�xK. Wv ë~£»K {»[� ~l³xY� n�K R¥~ r��þ»vp� �f[l� r±Ð|Y�Ü»xp� áY tz£[l xlªx�. W»�v p¥Ü{ »z£�Y ~Kvlýn³£»{p� »�£� W{¥ë UrYyjxÃp� Xr�r§Yy »rp�{p�pt¦. »K {»[� [�ë ï¼ã y£|�xY� WûpYf �¹{§p£v A{£»x�Rly rylyxY� »{p�Yyp�p t¥ù lyvfv �¹þ òx£Yypë~£ »K [�ëï¼ã ~�xz�zv WYY� ý´xf òx£l�vY {p v£x£nM|px� r�� {p�»p�. yl�{« »lz� {z�p� �£ ~¨� �p� �f[l�Sl£ ~�xK {« »��lª ï¼ã n�y£{ {¥z »p£Y¥Ö WY´[f [z£»[pR¥ýl� Tf RpY®z sz ï¼ã n�y£{p�� ~£np ë~£ W»~� sz ï¼ã»z~ �f[l� [�ë ï¼ã n�y£{l� {¥z»p£Y¥Ö WY´[fvòx£l�vY »{x�. »KY lvx� ë»{p�»p� p¥Ü{ ~¦»�p»Nz£{Y� r{Üp r�p� áz�zY� »z~ Rr ë[vpx Yyp�»p�.

r~� Yp�nY� »n~ tzp� Sp�p£ Rrf W»~� r~� Yp�nY�»z~�p� »r»pp�»p� »v£YY�n? A r~�Yp�n Yr£ ý~¨y¥{£

40 r«c³r£n {�yY Ruxylp£z¹Y£y ��ñ

t¥üýf »r»pp r~�Y¥f y£|�x r~�Yp�nY� »z~�p� ´~�{«»x�Sl£ �` �` r���Ñ r~�Y¥f ~v¬�»x� nM|px ë~x�. »Ký´xf tzp »Y£f ~v¬� »z~ WYlª»{z£ AY£Y£y{ »r»pp~�xz�zv v£x£ ~�[l vz£nM|pxp� ñ~Y� ~�Þy »z~ r{ÜpA{£ »p£{p t{l� A{£»x� »v£»�£lY� »�£� AY£Y£ú{RZj�h{ r{Üp Ã~�{Y� p¥Ü t{l� »�£¼´p� {¥f»�p�prfp� [ëx�.

áp� �A{¹ Ur~¹�yÜ� Ãxp t¨n�o »n�|p£{ Rp¨{ Rr�l�»v»~� Urv£ ~¹~p�npx Yy r�p� áz�z �£ ~v£p{ »K|úyx �£ Ìýlxl� ~¹~p�npx Yy tzp�p Bp. Ìýlxl��ùxf r�p� áz�zY� {»[x�. YMv |Y�Üx Ãxp�p£{« »lz�ï¼ã, |úyx pK{« Üyxf ~Ktp�oþ [z£»[p Wp{£. Rr� Yp»t£p R£�£y {£x¨ n�y£{Y� »z~ R¥µ ~Ktp�o »{p{£.|ªn�o£}�fY Ãxp Sl£vl� Yªh£ y¦r v£l²xp�f Sl£ ~�x¨KR£�£y ï¼ã YMv tz |Y�Ýp� ~v[ WYlª»{ñp� YMvc{«»l�»c£� o£lª»{p� yl�Yyñp� Sl£ RÜ ~�x¨K{« Ìýl ï¼ãërn{p{£. nK {¥zY�{»[� »p£Y¥Ö WY ´[f ërn{p »KÌýl ï¼ã n�y£»{p� WY ï¼ã{Y� [l�»l£l� R¥~�r�x »�zp»v£»�£lY� xp�pfl� »ry ~�x Ìýl òx£{z�x ~�n�oYy{¥p~�z£ xp{£. WY´[fv {¥z »p£Y¥Ö ~�n�o{p »Kòx£{z�x ´�£ v~� »z� R¥��p� t¥û{l�, ��l£ t¥û{l� Ìýl ï¼ã»nYY� Rly »{p~Y� áY[l »p£�¥Ã lyvf RÜ ~�xKë~£ Ìýlx Ãxp�»p� »t£»�£� Rp£´vl� Y£zxY rfp�»{p~� »p£þ Wp ll�l�{xY¥x� ~�l£ v¨�£{f t¥~[p�pl�r§�{p�. ´{¥~Ãp� Rp£´x ~��� Y�l� Rp£Mx»xYªf Urùv~���Yyp�p r§�{p� Rp�lºYz�r 20Y� ë~£ »p£Y¥Ö »p£ï¼µWp r§n�[zxYª x¥x� ~�l£ R£l�v n¯}�ÑxYf t¥~[p�p{£. pvl�»ry rfp� r¥{l R£ r�p� r«c£»{p� r���ïw¨ {«»x� ~l�l�{/r§n�[z »z~ »r»pp »K v£x£ ~�{u£{x, AY£Y£y ~l�l�{/r§n�[zxYªx� y{fp Rýn³£ t¥Kv ãy¥Yy [¥ìvf Urv£~¹~p�npx Yy n�K nÃp R£Y£yxx�.

|²� ~n�oMv»xp� ïqY� (r�v¨ »{�v) 41

»K R£Y£y»xp� nÃp ýf »Y»pY�, »nxY� »z~ ~zYpl£Y� Ur´p »Y»pY�, Ì{l�{p »Y»pY�, v¥»yp »Y»pY�,r{Üp »nxY�, ýp£|{p »nxY�, Rp£´»x� ~�f Wp »Y»pY�,vlª{f xp »Y»pY� {»[� n¯}�Ñ r�� »{p�p r§�{p�. W»�l�»K ~�xz�z Y�}ÚY{ »{p~�{p »��lªsz yf£{Y� ñ~Y�»Y»pY� »�£� »nxY� »z~ [p�p r§�{p� »nxY� »�£� Y¥vÜ»~� r{Üp »nxY� »z£�Y»x� »p£v¥Ü t{ ~l³£{»t£�o»xp�p¨{jf {¥f�¨j© r~¨{ S�lÄ ~�xûv n¯}�Ñ ï¼µ xp{£.Wl»Y£f RÝl»x� ~�Ñx£ »~� áY�»Y�l� »Y»pY� »p£»{x�Y�}ÚY{ ýrùj£vx {p »��lªsz ryr§yY�x Ãxp Rn�~R¥Ü»{x�. W»~�v áp� Sp�»p�l� »Y»pY� »p£{ »��lªszryr§yY�x Ãx£l� nÃx�. vlª Rp£[lxYl� r�� »N pK A»Y»pY� »p£{ Y�}ÚY{ ýrùj£vx {p »{p~�{p »��lªszryKry£{Y�x xp Rn�~ {¥f»�x�. »K {»[� »v£»�£Üp�»v£»�£l »{p~�{p ýrùj£ñYòx£{z�xY� Rz�z£»[p BYf�vv, v»[�� Ãx£ Rz�z£[p�pf r§n�[z�Yl�{xY� p¥Ü t{l�,»K WYY�{l� Y¥vÜ »~� r{l�{p�p t¥ù t{l�, t¥ù »nxY�vYyp�p xp »z£�~lªp� v£x£vz£ vvl�{xY t¥¼µ »p£»{p~�{Y¥vÜ »~� r{l�{£[p�pf Ul�~£� Yyñp� W»�v Yyp�pt¥ù t{ »l�y¥K xp ýf AY Y¥»hx�n, ﻼnx�n, ýp£| »{x�n,Yhx�n, ï¼´x�n, ýp£| Yyx�n, Y¥Ö xx�n, ï¼µ xx�n, ýp£|þxx�n Ãxp ïxÃp� �£ ~¥YxÃp� »r»�ñp� u{[vpY »xµ~�Ñp t{l� »l�y¥K xx�.

xK »Y»pY� W»~� »p£Y¥»H{£, »p£ï»q�{£, ýp£|»p£»N{£x� r±£Mmp£ Y�l�, tz£»r£»y£l�lª {§pl� A ~�xz�zvRMm|®p³ �yxY� p¥Ü tz£»r£»y£l�lª ñ~Y� {Ñp£YvY�R¥Ü »nxY� »p£»{x�. Rýn³£ ~�[l n¯}�Ñ»x�, v�£»N lnt{xKl£Y� »Nn A lyvfv »|£�Y, ~¹»N[, y£[, à�, ãY� [�ë Av�£{ ë~£v Urn{£»[p R~�m£p ãYY� ý¼ p WYx� Yyp�»p�.»z£�Y»x� ãY (ã-ã{p{£, ~¥ù~yp{£. Y-r�lf {¥»fp{£,Y�}x »{p{£. WpK ~~y ~¥ù~¥úv ë~£ r�l� ll�l�{xf

42 r«c³r£n {�yY Ruxylp£z¹Y£y ��ñ

R¥n{¥Òv »�{l� Y�}x{p »n�{z� r~ r~ ´þv ãYx�.) Ãxp»nxY� ~�ßy{v r{ÝpK A ãY ãy¥Yyp�pf Y²vxY�n p¥Üýx xlªx�. pvl� Wx W»~� {p�»p� p¦. A{£ v�£»{p� v£x£»{p�v{£[l� ãY� ë~£v xm£{»t£�ox z¥»tp ýfv ~�xû r¥lªKtz£»r£»y£l�lª, v£p~�Y ãY� »Nnp£ »z~ {¥f�� A{£ Rl�¥úR»�£�~�þ xx�. Y£x�Y ãY� »z~ áp¨pl� A{£l� v�l� »Y£fá»pp�»p� ãY� »Nnp£ »~� v�l�»Y£f ~�Üp� Rz�z£ [¥ìvë~x�. Rù�l� szxf rl� {§jl� r�ùë{p� r£p »lY� YxfWp Y£x�Y »Nnp£ R£´»xp� {p r¹a~�Yp�o ãY r{Ý. Rù�l�szxf rl�þ r�ùë{p� r¦àf »K ~�xû ãY »Y�{yx�. A ãY»Y�{y Yy [p�p£ Y²vxY� lvx� »ry r�p� r«c£»{p�»rp�{«»x�l� Rn p¥{l vlªYy ãp�»p�l�. Wv ë~£ ëxvr�p� r«c£{ Ãxp�»p� »K áY�{« Urv£ Rp¨{ n�K ~~¼àtz£ r±Ð»z£�Yx vlªYy [¥ìvx�. Wv[�p� »K Rl�u{»x�vë{p� ~¨{ Rl�Yy [¥ìvf »��lª»N. »v»~� r�ëp� r±Ð|£~px {Mopx Yy»[p A r�p� W��»xp� v»p£�vx r«c£{Y�»z~ r�l [£m£{ ~Fc£xp£ Yyñp� t¨ãyc£jp� {�p�»~�Ì{v£p{ {¥h ��¼´p�p£»~� Up�{�p�»~�»[� [ªjxf Ur�£yr«c£{Y� ~�ã Yyx�.

]p ~£yr�r ´l�»mpµ»rp lv n¹ ~�p£Ü»z£�Y µr¹ ~Ktn�o¹r«cx£ò l»v£� pn¹

Yr§y¥ ñ|² »lz� R£»z£�Y»xp� R¼ãy ãy¥Yyp�p£ »~�, lv£pv¥Ü R¼ãy ãy¥ Yy lªp� »z£�Yxv µr�Üvl� Yyñp�Rýn³£p�oY£yx ãy¥ Y� ~Ktã yc£jp� {�p�»~�f lv R¼ãyãyzp r±Ð R£»z£�Y»xp� r«c£Yyñ Ãxp RMmxx� ñp� Rn�~�{p�»p�.

|²� ~n�oMv»xp� ïqY� (r�v¨ »{�v) 43

5

w¾: jrojd f;areï .;airK iy ms<sirK

t¨n�o¹ ~yj¹ [Db£ñ Ãxp t¨ã r���~yjx�, t¨ã ~yjx�xp »nYv Rr ý~�p� áp [l xlªx�. »Y»pY� v�j Yypýf vY£y£p�l ~yj£[vpx �£ ë[²��l£p�l ~yj£[vpx»z~ Y²v »nYY� Rnfl� r{Üp{£. tn�oK ~yjK, oKvK~yjK, ~¹]K ~yjK »z~ R[f �K� nv£ Ãxp Y²vxvY£y£p�lxx�. tn�o¹ ~yj¹, oKv¹ ~yj¹, ~¹]¹ ~yj¹ »z~R[f �¹� ï¹ã{ »x£à |Jn Yyp Y²vx ë[²��l£p�lxx�. áp�»KYf Rf§{£ ÒY£{z »rp�{p�»p� Ry {a»p� �ùxfvÃx»{p�p Bp ë~£ WYÃp� {¥yã»j£l� R»p»Yp� �ùRMmx �¥´z£ Wp ë~£ Xx ~yj£[vpx �ùxf r���fp�p{ap »{p~� Yyp�p Bp xp Rn�~x�. WpK "K" »x£à|Jn Yyp�p t¥ù Rxf "¹" »x£à |Jn Ãú»vp� Wx �ùxfY� �¥Ã t{x�. pv¨l� »vlp R¥l�»l� òf {h£ �£l�r~�p�v»{p~� Rn�~Y�. lv£ ý~�p� ~yj x£ x¨lª t¨n�o, oKv, ~¹]Ãxp ܲýo yl�pxY� R¥l. Wx lv£ ý~�p�v »[£hp¥[�xx¨lªx�. Uà�yj »z~ alªy£Mx ~l³x R{»t£�o Yy [¥ìvlv£ ý~�p�v »[£hp[£ [l x¨lªx�. t¨n�oK ~yjK [Db£ñÃxz£ vY£y£p�l»xp� (vvl�{x p¥Ü Ãúv) »rp�p»N Wxx�.T�`f alªy£Mx ~l³ oMvx R{»t£�o Yy [¥ìvf lv£»�{l� v£ ý~�p� xm£ oMvx ny£»[p r±[ªj Yy[l x¨lªx�.

44 r«c³r£n {�yY Ruxylp£z¹Y£y ��ñ

oKvK ~yjK [Db£ñ ÃN»N »vxx�. alªy£Mx ~l³xR{»t£�oYy [¥ìvf A oMvx áp»[p oMv£p¨Y®z{�¥~�»yp {¥h r���»{�f lv£ ý~�p�v t¥~�x x¨lªx�. ~¹]K~yjK [Db£ñ Ä»N »KYfx�. »K {¥hr���»{� lv£ ý~�p�vr±[ªj Yy[l xl�lY� ñ~Y� »{p»YYªf Y� �¥Y�YY� »p£»N.�Rl�m µr£ ý�ym- Rl�m ~yj£ Rpd�d~yj£�ÃN»N »vxx�.lv£f lv£ R£»z£�Y Yy»[p {£~x Yyp�p. lv£v ~yjYy [p�p. Rp³ ~yjY� p¦. »K tn�o u£}�lxY�.

�¥t¥x� »K ÑY Yy [¥ìvf R£o£yYxY� R{|³x�. r���~yjYy[l xlª »Y£f~ lvx� A. A R£o£yYx lvx� tn�o¹ ~yj¹[Db£ñ... R£µ »z~ [p�p£ r���~yj. ñë~£ r£rxp�»[�R¥»zp ýf »z£�Yx£ ë[²� Yyp{£. tn�o, oKv, ~¹] xpܲýo yl�px »Y»y�� r¥�¥µ»vp� A r£rxp�»[p� »{p�þvf»x£v »{p{£. ë[²��l£p�l ~yj£[vpx ÃN»N »K ë~£x�.»K Rp{ tã~yj �£ tã r���~yj xp »nYY�. tã r���~yjlª� Sqz£ tã~yj zt£ [p�p Bp. Rrf R{|³ tã ~yjx�.r���~yj R£o£yYx�.

»z°ÃY {« »Y»z~� ~��l {« ~~y [vpf »��lª {p,~¨[Üxf »��lª {p ~yj£[vpxYªl�, »z£�»Y£�l�ly {«(»z£�Y»xp� W»lyþv) ë{p� v[f »��lª{p ~yj£[vpxYªl�»z~ R£Y£y »nYY� R¥l. pv¨l� Rn »K{£f ýýo£Y£yRMmYmpxp� µ R¥l. YªvY� »�£� »N{£ ë{pf, »v»z£{,ry»z£{ Ru�{¯n�éxf »��lª »N pK A RMmx [l xlªx�. r£»M[vp� Yyp ýfl� ~yp{£ xp�p u£ýl »{p{£. l{»Y»pYª»[� RÕ r£»M xñp� Rp¨[vpx Yyp ýfl�~yj£[vpx xp�p u£ýl »{p{£. »v��µl� ~yj �£r���~yj »l�y¥K [l x¨lªx.

�lªK»���� ÃDa¹ R£lr�r¹ RY�Z£m£»y£� lm£[l£�Xtz£»[� lMrpx (»Y»z~� l¥þv) Xtz£v Yy[l xlªx�.

- lm£[lxp� {�p�»~� W»ly »p£Yyx�. (v[ rvjY� »rp�{x�)»KYl� tn�o u£}�lxY�.

|²� ~n�oMv»xp� ïqY� (r�v¨ »{�v) 45

A{»[�v ܲr�fY n�K »r£l�{z, �u�Y�}«p� v£ r���~yjYy»[p, v£»[� oMvx r���~yj Yy»[p {~p�p£�¨x xptn�o u£}�lxY� R¥l. »v��µ Ü~yj ~yj Ãxp WY »v»~�»l�y¥K [p�p Bp. �t¨n�o xp�»p�� ëy¥Y�Üx u{x Uãy£nvp{£ xp�px�.� �~y� »�{l� ~~y [vp �j� »�{l� p~pRMm»xp� ~y+j=~yj Ãxx�. WpK ~~y ~¥ù~yp�p£ {«p³£x oMvx p~£ áòvx�. »výf,

u{x Uãy£ �ùñp� ~~y [vp »Y�{y Yyñ xp�pftã~yj xñ »z~l�, oMvoy{ ~~y [vp »Y�{y Yyñxp�pf nK~yj xñ »z~l�, Rýn³£{, l¯}�j£{ pK {« �~¹�xp WYlª{ ïq �¥y ~~y [vp »Y�{y Yyñ xp�pf ~`~yj xñ »z~l� Ü~yj»x� RMmx ryv£Mm {|»xp� z¥»J.»vx S�l Ä t¨n�o u£}�lxp�fl� [¥�»r�.

pvl� »v»�v Ä{£f A»Yp� r���~yj Yy [¥ìvf Ã~�vt£o£{Y� p¦. Yy¥j© »v»~� {§{l� �pl�Þ »K ~yj¹ Rd�d¹tn�»o£� »K ~yj¹ {y¹� xp t¨n�o {apx {yn{£ »l�y¥K»[p "vf t¨ãp�»[� ~yj �¥y »{p Y£»[{l� ~yjY� p¦,AY ë~£ vv pK Y£»[p�{l� UnN UrY£y [p�»p p¦"Ãxp n¯}�ÑxY Sp�p r�ù~Yªl� Sp�p{£. »�£qx� »v»�vn¯}�ÑxY Sp�p »{z£{Y XxÃxp »Y»pYªf ln tz »»{y~�UjY� {¥z¼µ »»{n³{y»xY� [£{f xp�p ~�ã {§j£ x¥x� ��lv»Y£�. »�£qx� t¥ù »{z£{l� A »»{n³{yx£ v~�z�K c£ÜY»xY�{§»j£l� »v£Yn Ãxp�»p�...? tãp�»[� ~yj �¥y vf »{pl�~yjY� p¦, »vlëp� »t»�l� [l�»l£l� vv ñm³£n¯}�ÑY»{p{£ Ãxz£ »t»�l� »p£»[p Wp{n? »vlpµ Yz�rp£Yyz£ tzp�p tãp� »n�|p£ Y»�� »v£YY�n, W»�l� »z£�Yx£AYf RMm »np�»p� »v£YY�n Ãxz£. ë{p� R{»t£�o Yy[p�p vf t¨n�o, oKv, ~¹] yl�px �¥y »{pl� r���~yjY�»z£�»Y� p¦ Ãxz£ »K ÃN»N ë{p� nÃp�p ýlyx�. »z£�»Y�Ì{l� »{p�p Rp� Rx»[� ~yj [p�p Wr£ Ãxp WY »p»vx�.lv£»[� ë{p lv£v zt£ [l xlªx�, RëY� Y£f{l� AY zt£

46 r«c³r£n {�yY Ruxylp£z¹Y£y ��ñ

»np�p t¦ Ãxp »KYf lv£f lv£»[�v r���fx�, Rp� Rx»[�r���fY� p¥l Ãxz£ ~�¹�zf »l£�yp{£. pvl� Yyp�p [�x£fr~�»~� »v£Yn »{p�»p�, lv£ lë »{p{£, vf vvv r���fx�.áp� »K RMmx »l�y¥K [p�p t¥ù{ AYf ýrùl Rn�~� µz£ñ~´f§{f {¥Ñz£ Ry {Ñp£ n�v ý~� Yyz£, Rv£y¥»N{¥»fp{£. »t°n�o»xY� »n�{£zxYf [���z�z£ r«c£{Y� ÜJ»t£l�,~£~�lyxY� R�p�p [�»x£l�, p¥Yl� pY�}l² Rp¨{ {¥hY�Yyp�p [�»x£l�, V}�{y»xY� �v»{p�p [�»x£l� S�l tn�ou£}�lx {¥y´xf Rz�z£»[p »vp�p ñm³£n¯}�ÑY»x£� Ãxz£Y¦ [�p{£. »v��µ »K Y£yjxl� áp[p�p WY »�£qx�. »K~¯}�{y¥p� »{z£ »ry¥K r§yp�»p� »{p Y{§y¥{l� »p£{»t£�~l� {y¥x�. Wà ~�Ñ ~¯}�{y¥ »ry¥K r§y£»[p Wp ýf�¼ãp�{£ ãp� »z°ÃY x�rl� »n�{z� lvx� p¥Y¥l�, pY�}l²»z~ Rn ýn³£v£p{ r{Üp�»p�. p¥Y¥l�, pY�}l²{zf r�y[¥~�vf A{£ tv¨jp�»[� vl x¥x� r±Y£| Y�l� A{£v�~¯}�{y¥p� pK »ry¥K r§y£»[p R£ »t£�~l�{y¥ »z£�Yxfàx£n Y� »n�{z� t{ »l�y¥K [p�p. tv¨j© vl �£ ~¯}� vlÃxp�»p� »nYY�. Wà ~¯}�{y¥p� »rp�pK Yyr§ »n�{z� tãp�{�p�»~� R[x Y� ñ~Y� ~¯}�{y¥p�f r�y [¥~¨»N p¦.~¯}�{y¥p� »z£�Yxf àx£n Y� »z°ÃY {« x�rl� |£~�l²xp�»�£yYK Yy»[p [ªy¥ v¨}�Ñ »z~ �¹[£»[p A{£ xfrl�{[�x r~¨ p¥Y¥l� pY�}l²xf »à~� lt£ szY� p¦. RnÜ»xp�»p� A {¥n[l� |£~�l²»x� p}�f£{»|�} ýlyx�. p¥G»fl�R{»|�} Ãxp WYx� p}�f£{»|�} ÃN»N. X�{, Yq Rn p¦.SÜp� p}�f£{»|�}{z�p� Yyp�p r§�{p� r±v£jx �ùv Rhx�.

»z°ÃY{ R¥Ü {p ãY� Yyny{zµ A{£f r±ÜYMv Yy[p�p p£ p£ r±Y£y Y²v R¥l. W»�v UnN UrY£y [p�pr§�{p� Rx»[p� A UnN [l�l£f ñm³£ n¯}�Ñ »{p�»p� p¦.�¥t¥x� Xx Y{§y¥ �ù ë{p� nÃp tz£»r£»y£l�lª»{p� Xxl¥p�{zf [�x£ pK Rp�p ñm³£n¯}�ÑY »{p{£. ë{p� nÃp�ppK t¨ãp� �¥y, Up�{�p�»~� »n�|p£ Y� oMvx �¥y, A v[

|²� ~n�oMv»xp� ïqY� (r�v¨ »{�v) 47

[�x ~¹]x£ �¥y, A lª��p� Wp�p£ {« »K r���~yj �¥y »{pl�r���~yjY� vf p¦ Ãxz£ »ly¥{p� ~yj Yy»[p ë{p�nÃp�p tz£»r£»y£l�lª {p »Y»pY� A ë{p� ~yjtz£»r£»y£l�lª»{p� »{pl� Y£»[ �ù [£{f [�x£ pK Rp³|£~�l¯¯p� »~£x£ x¦»K {ynf {¥»fp{£. Wv ë~£ Rr� áp[p�p Bp, r���~yj ÃN{v »z°ÃY r���~yj »v£YY�n,»z£�»Y£�l�ly r���~yj »v£YY�n, lv£»[� r���~yj »v£YY�n,»z£�»Y£�l�ly r���~yj ~q�£ tãp� �¥y Rp³ |£~�l¯{y»xY�Rn�p�p [�»x£l� »{p�»p� »v£YY�n Ãxz£. Rp�p W»�v[�»x£l� ñm³£n¯}�Ñxf {¥»fp{£. W»�v p¥Ü{ »v»z£{ Ì{l�þvf v[ r£np Y{§y¥p� »�£� R¥l�pK Rp³£[ñY»xY� {§jl�,Rp³£[ñY ~�m£pxY� {§jl� A »Yp£»[p� »�£� Wv~�m£p»xp� A UnN{ Yy [l�lf YvY� p¦. ñm³£n¯}�ÑÃxp�»p� »K t£��y òx£ Yz£r »p»{x�. »z£�Y»x� xm£~�{u£{x RëDb, ãY�Z, Rpl�m {|»xp� vp~f {¥f�j£pK »K »z£�Yx Rl�¥ú»vp�, ñµ»vp� ztp ~¥p~�v vvztp [vp� v ~v£c»x� R»pY� »Y£f~� ~v[n R»p³£�p³UnN UrY£y ~��l{ ~�»x£�[»xp� ~�Ñp{£ Ãxp l¥p ~�Ñx£pK Xx r±|�p WYY�{l� p¦. Rp� Rx Rn�p »n�{z� »�£�»z°ÃY |£~�l² »�£� ï¼´p�p xp�p R{|³l� p¦. A{£x�p�[p�p Ü»xp r±»x£�cp [p�p{£. �¥t¥x� A WYR¥n��vÃp�{l�, |£~�l²xÃp�{l� Rrf ë{p� nÃp�p t¥ù t{l�áp [p�p Bp. »v»z£{ Ì{l� »{p�p Bp Yyp »n� »{px�.ë{p� nÃp v[ »{px�. ë{p� nÃp �¥v »Yp£v Ì{l�»{zx� ë{p� nÃp�»p�. ë{p� nÃp v[�p� »v»z£{ Ì{l�»{p�p t¦. pv¨l� »v»z£{ ~¥p~¨v ztp�p r§�{p�. »KR£Y£yxf tã r���~yj Yy»[p Ì{l� ýx xlªx�. tn�é{p�l{Yfxlª Yyp »Yp£f tã r���~yjY� R¥l.

oc[�[ ~¬l²»x� »rp�{£ R¥Ü rù´ u�Y�}«p� {�p�»~�z£fuxY�, l¥Ü [¥p�vY�, »z£v h¥�¥ [¥p�vY� R£ ýf tãp�, n�K,~ ªp� ~��� Yyp »z~l� Wýf AY£p�l»xp� A ux, l¥Ü

48 r«c³r£n {�yY Ruxylp£z¹Y£y ��ñ

[¥p¨K, »z£v¨ h¥�¥ [¥ìK ãy¥{p t{l�, Tf »��lª{t¨ãr�x£jp� {�p�»~� y£[, n�»N}, »v£�� Y�}x Y� t¥ýp�x¥x� n »rp�{£ µ R¥l. W»�pK t¨ã r���~yj lª� ë{p�nÃp�p ýlyY� »p»{x� »{pl� »z°ÃY [¥fû{zfl� ý~¼ãKµ R¥l. t¨ãp� ~��� Yyp ýf txY�, l¥Ü [¥p�vY� R¥Ü {§j£pK AY r� »{z£ xp ë~£ lvx� R»r� r¥÷p�pp� YynyxY���ù�¥yxY� {§j£v �t¨ã RK»v£�� Ãxz£ Y¦ [�p�p rfp�[l�»l�. »KY ~£Kr±àx�Y{ R»r� R¥fñãû{zf Y£ {¥´z£Rnl� r{Üp{£. »��lª{ np�»p� p¥Ü {§jl� Rnl� [�p�pvyp�p Wp ýf "tã RK»K, tã l£l�»l�" Ãxz£ Y¦ [�p{£.»z£Nlªy£ t¨ãr�x£jp� {�p�»~� lvx� »K Y¦ [�z£ ~���Yyp�»p�. »�£qx� A»Yp� ~�pxY� »p£z¥tj£ pK W»�vY¦ [�p{n? A Y¦ [¥��z�zl� ~v[ Ry »Nnp£{ R~�pxny£ [¥ì»K |Y�ÜxY� z¥»tp{£»p�. »Y»pYªf Y¦ [�p�pWr£ Ãxz Yf ñùY£»[p ��Ñ»x£l� S{~p�p t¥ù t{ Rr�np�p{£. pvl� »v»�v Y¦ [�p ýf Ry »Nnp£{ »rë»rìv xK ~�pxY� »np{£. »K Rl�áÄv �¥»v£�fv {£»[�R¥Ü. »p£áp ~��� Yyp ýfl� »v»�v ~�pxY� Wp{£ pKáp»[p ~��� Yyp ýf »v£p lyK ~�pxY� z¥»Jn? Aë~£ t¨ãp�, lv£f lv£v r���~yj Yy»[p Ì{l� »{p�pÃN»N, ë{p� nÃp v[ Rpp�f ~z~p�p t¦, Ãxz£ »np�pr§�{p�, Rp¨[vpx Yyp�p Bp lvp� Ãxp WYx�. R»p�v£{ ë{p� nY�Yp�p ÃN{f AY Y£f{l� Y{à{l� Yyz£»np�p t¦. lv£vx� Yy [p�p Bp. »KY Rn »z°ÃYl�{xYfrfz{£»[p n`zp{£, Y{§y¥ �ù UnN{Y� UrY£yxY�R£|�M{£nxY� Yy[p�p »n�{ r«c£{Y� ÜN»{£l�, Y{§y¥ �ù�v¨»{p�p [�»x£l� Wx£ ñm³£n¯}�Ñ »{p{£ Ãxz£. t¨ãr���~yj Yy [l�l »Y»pY� W»�v Yyp�p »�£q p¦ Ãxz£»v£�h Rn�~� [p�p{£.

Wv ë~£ »K ý´xf »z°ÃY {« tx, l¥Ü [¥pK, »z£vh¥�¥ [¥ìK ãy¥ þvf r���~yjl��, ~~y [vp p¥{Ývf~yjl� áp [p�p Bp.

|²� ~n�oMv»xp� ïqY� (r�v¨ »{�v) 49

t¨n�o, oKv, ~¹] xp »ly¥{p�, r§n�[zl�{»xp� »[p»rp�p{l� R¥l�lfv Rr±v£j [ªj ~vàxY� »vv[�p� »rp�{pt{l� W� »ly¥{p� [ªj ~��� Ãúvf ~¬ý~� (24) [ªj rn »z~[p�p£ »z~l� tn�o u£}�l»xp�v »n�|p£ Yy Ü»xp{£. pvl�Rn »t£»�£� ýf tãp� Ä{£v »nÜ~� v�£ r§y¥} zYªÚp� »�ïtãp� {�p�»~� »�£� tn�o r±Üv£ {�p�»~� lvx� ~���xf [p�»p�.»K R£Y£yxf t¨ãp� {�p�»~� r§n�[z�Yl�{»xp� [l� ýfývY�ÜàxY»xY� »�{l� ~~ùp� W»ly Yyp�p£ {« »Y»pY�»z~x� ~zYp�»p�. W»�v p¥ÜpK txY�, YynyxY� R¥Ü{§j£v Rr{ »Jy£[p�p Wp, �ùxf r§l£ »Jy[p�p Wpl£l�l£ »Y»pY� {»[� Ãxz£ {¥y´ R£Yz�rxY� Wp�pl�r§�{p�. Wv ë~£ �Rpp�lx� xp rn»xp� R~�ñl, Rr±v£jãyY� »rp�p{£ {»[� rnxY� Ä rvÚp� W»lÃp�v A ý[²�x~Kr«Mj »N x¥x� [ªj ~�v£ »p£Y� x¨lªx�. y�~�p�{l� rN»p£Yyp t¥ýp�, {£~p£ ~��l »Y»z~� ãy¥ Y� t¥ýp�,r«c£{f ~¨ã~¨ t¥ýp� Ry�¹ pK »N, R£µ »z~�p� [ªj ~�v£Ãúv »p£Y� xlªx�. »K XY�»Y£v [ªjxp� Rr±v£j {pë~£ tã [ªj v��vx »Y»~� áx� np�»p� l{l� tãp� {�p�»~�pvY�v rvjx�. tã »Y»pY� v� Ìýl Y£zxv Ry»[pWY [ªjxY�v ý~�ly Y�l� R£x¨ Y£zx »[þ xp{£ ýlyx�.A [ªjx »Y�{y Yyp�p t¦. »KYl� t¨n�o »n�|p£{Y� ë~£»K ~¦v [ªjxY�v Rr±v£j [ªj t{ áÃx xlªx�.

A {»[�v »K ~¬ý~� v�£ [ªj~�Yp�ox lª��p� vy¥f»p£»rì xp ë{p� v£M[xY� R¥Ü t{l� áp[p�p. A~Ktp�o ý[²�xY� S´ù»x� nY�{£ R¥l.

SÜp� »K ý[²� Yyp ý´xf {l�r���»{l� r«Mjx Yyz£|£~ëY {« o³£p, v[sz »K Y£z»x� ztp�pf t¥ùx Ãx£~�lp{ pK AY v�£{Y�. vp�n u�Y�}«p� r���»{l� r§yp{ pK»z£{ Rù�lªp�{�p�»~�z£»[p� ��~� »p£»Nx xp�pl� tn�o»n�|p£{Y�. »��lª{ xK»~� »Nn szxl� W»~�vx�. »��lªë»y£�ox xK»~� »Nn sz ë»y£�oxl� W»~�vx�. »KY t¨ã

50 r«c³r£n {�yY Ruxylp£z¹Y£y ��ñ

n�»K v¬z�Y ~�n�o£p�lxY�. W»�pK Rn t¥ùx Ãx£ R»»oMxfrl� »p£þ Tf »��lª p{Úp� ýv~£ tzp�p Bp. A UlªK nKv[ »K Y£z»x� xfrl�þ R¥l�»l� v£M[ Rp¨[vp»x�Rhr£h{Ãp� t{ »l�y¥K »[p, �ù v[ {f�£ »[p r���»{l�r§yp�pf Ul�~£� [p�p Bp. n�K v»[� xfrl� {« l¥p� Xr�p¹{£ ~¥`{ [�x »t£»�£� n�K Yy¥j© vlª Yyµv S´ùxfl�~�n�o »Ný. Wv ë~£ ýY�}�r�l »p£þ Ã��rýfY� Ãx{£ tz£~¥Y �¥y v£M[ Rp[vp»xp� lv lvp�v r±Üsz {f�£[p�p tzp�p.

|²� ~n�oMv»xp� ïqY� (r�v¨ »{�v) 51

6

w¾: mg,jd.;a mkais,a" miamõ" mxp islaLd"mxp kSjrK" iS,h yd is,aj;

z¹Y£»N lyK tj Ãxp, tj R~p yfY� »z£{ l{l�p¦. tp�op p~p »�{l� u{x p~p RMmxx� tj Ãxp�»p�.W»�l� ~v£c rù�£ëx, ä}jx »v£plyK {³£r�l»{z£n?tã n�ñp� »r£�}jx ztp yfYf »vtp�nY� ýx �¥Ãn?r±£»x£�[�Y{ u£ýl »p£{p p£ñY t¨ãn�vY� R¥l�pK W»~�þv r§ãvxY� »p£»N. ëMvz tãn�v ܲr�fY [²p�m{zf ~�v£þ »p£»xYªl� vÜ vl£p�ly �£ Rl�l»p£�vÜY Y²v tã n�v»z~ �{£ nY�{ñp� »vxv ~l³xx�, »vxv r���[p�p¥x� Ãxpvl{£n »vYz ~�[² »z~ {³£r�l »{ñp� r{Ý.

A »t£»�£vxY� Yy¥j© ývM|pxf zY� Y� ýf A RxÃxp Wv Yy¥j© ~p£m Ãúvf pK ܲr�fY oMv»xp�»Y£f~Y� S{l� Y� x¨lª t{ »rì xx�. xK p¥j{»lY�»��lª ~��l{ Yy¥j© »rp�{£ ãp�pl� A{£ r~{ WYlª Yy[l�»n�{z� x¥x� vl r±Y£| Yyñp� lvp�»[� v vl �¨{£ áY�þvRn t�z{ nÃp�p r§�{p�. »vx�p� »p£áp{l�{v »�£� ~�ã{R¥l�»l� {~y 2550 Y� rvj ~n�K ÷Y[l� UlªK »my ryr§yRp£m R~l�r§y¥} r�ù~Y� t{f rl� Ãúvx�. (Üy »�{l� ~�Þyt{f rl�{§j£ Ãxp WYx� »my Ãxp�»p�. ~�Þyl�{x r«Mj{p�»p� Rù�l� sz»xµx�.) �t¨n�o£p�lyxY�� x¥x� Ãxp RܵM] Y£zxYf r~{ RÜ ãMzu{ r��{p Q ~n�oMvx»z£Nlªy£ t¨ã r�x£jp� {�p�»~� pvY»[p� v »z£{f

52 r«c³r£n {�yY Ruxylp£z¹Y£y ��ñ

ýn³v£p {p Rly ëMvz ~` ryr§yÃp� v ~¨� Y£zxY�»z£{ r¥{l »[p Wx�. Yªh£ ~�Yrn, Rp¨Yªh£ ~�Yrn, v�£~�Yrn »{p�Yy [¥ì»K Y£Mxx r{£ Q ~n�oMvxf r�yY�»N x¥x� ~�l® v� y�lp� {�p�»~�z£, »p£r¥p{«{Y� »p£rp{v,r¥p{«{Y� »p£~�¼ v, xvY� xK »~� rp{p zn�»n� n Wx W»~�vr���r´v¨x� xp Uày {« YÜY£{»l�� r���f£ ܲr�fY oMvx~¹[£xp£ Y� t{ »p£y�~Y�. Yy¥j© »v»~� pK ~�N r���~�óx£rl� v� y�lp� {�p�»~�z£ Rït{£ n�K ý»Napx Yypr�ù~� »t£»�£� ýf Y£v»u£�[�p�. r¯m[�cp (»r£lª + UFcp -»r£lª pv¥Ü {¥hYf p¥Ü »n�{z� cël Yyp) u£{x{l�»p£SY�v{« Rx»[� n�K p{j »v£p lyK rf§ n Ãx£{l�»p£~�l£ Yyp »v{¥ë ý»Nap Rxl� {p�»p� r±z£r {zfx�.»v{¥ë Ýyj{zf t¥~ ~�Ñp�pp� Rfv� ëyx[£ò {p�pfr£y Yr£ [p�p£ v¨~£{£µp� »{x�. Ul�lúly {« ñë~� nKpñp� �¼ãp�{p |£~ëY {« o³£p, v[sz Wv Rxf »t£»�£�ãy x�. R£j£ýÜY�Yv£{yj»xp� R£{yjx {«{p�f »Y»~�pK Ul�lúly ñë~� nK r�� »Nn? (t¨n�o Rj Y¥h¨»{£l�»�£� A Rp¨{ Yfx¨lª Ãú»vp� »{p�{§»j£l� WxoMv£{»t£�oxf R£{yjxY� þ t£o£ r¥ñÛvx�R£j£ýÜY�Yv£{yj ÃN»N) ~�x{~Y� r¥yÚ {¥~�Ã�� {�YfUrv£ R¥Ü Wv r�ù~ »Y»~� pK oMv£{»t£�oxY� ztx�n?U[l�Yv xp¨ WYY�, R{»t£�ox xp¨ l»{YY�. (U°+[l�l£-U[l£ - Rp¨p�»[p� [l�lª Rxx� U[lªp� Ãxp�»p�.) u£}£ý|£ynxp� þ v¨� ܲr�fYxv Yf r£hK Y�l� A Rx U[lªp�rvjx�. U[l�Yv ë~£ R¥Ü{p v£px pK v�£ ux£pYx�.

tã n�»K WY [£m£{Y� rvjYªl� n�K áp, Ry¥l� ápR¥~�v, áúv, {p»r£l� Ãúv, n�K [¥p ëly ~�Ýv ~lyá�¥p� {¥»hp Yy¥jY� t{l�, »myu£{xf »�{l� Rù�l�{xfrl�{p t{l� t¨n�o »n�|p£{x�. |²n�o£»{p� t¥~»[p Yfx¨lªr���»{l� »p£r�ù»��£ Sf§ Yyp Unýxfx� n�K R{»t£�oxz¥»tp�»p�. »K n�K R{»t£�ox z¥t¬ rvÚp¨l� ~ly

|²� ~n�oMv»xp� ïqY� (r�v¨ »{�v) 53

Rr£»xp� ën�~�þv ~�ã»{x�. ñp� Rn�~� Yyp�»p� n�K {¥Õãy�¥âúvY� Rp{|³ t{ »p£»N. ~¨{£~¬ n�~Y� oMv~�Yp�ox¥x� Ãxp ܲr�fY oMv yl�px RMm{l�{ S»[p »[p »z£{f»n�|p£ Ãúv r|�Çv cpl£{f Yyp v�£ x�rlY�. W»�l�Wx U[l�Yvf ~�v£ »p£þ oMv£{»t£�o»xp� alªy£Mx ~l³xr±l³Y�} Yy [¥ìvf Rr±v£µ{ Yfx¨lª Yy[l x¨lªx�. W»~�»p£{§j»�£l� »r£�Óz �£v¨ãy¥{p�f t¨ãr�x£jp� {�p�»~�R¥vl® R£Y£yx »Y»~� áx� vlY� Y� x¨lªx�.

YYª~q t¨ã r�x£jp� {�p�»~�»[� t¨n�o£p�ly»x� rfp�t¨n�o£p�ly �lyY�v |£~p»x� r¥ý´ þ ܲr�fY n�v »z£{f»n�|p£ Y� »r£�Óz ��ñxp�, Rr±v£n{ alªy£Mx ~l³x r±l³Y�}Yy [¥ìvf Yfx¨l ª »p£Y� ë~£ W»lY� Yz�vr¯m[�cpu£{x »p£SY�v{£ r¥ñÚ ë~£ t¨ãp� {�p�»~�»{Üp� �lªDb »r£�Óz� x¥x� (»r£�+R¥Ñz-»r£�Óz-»r£Gg {«R¥Ñ [¥��Da �xY� R¥l�l£) �¥¼´p�þvYf n zY�{§j£. Sp�~¹»N[xf rl� Up�{�p�»~� »K t¨ã ~~¨»p�µv Wv ~l�Yfxl�l ~�ãYy»[p Rù�l�{xf rl� þ ~~y ãY� [�ë »Y�{yY�£. »v��µ Up�{�p�»~� »à~� p¥[ª»N oMv »n�|p£ Y�£f»p£»{x�. lvp�»[� {¥hx Yy»p£»[p Rp¨p�f »n�|p£Yyp�pf x£v [¥px�. Wv ë~£ Rr�l� »r£�Óz �£v¨ãy¥{p�{»[� »p£þvf {[ tz£[p�p Bp. lvp� oMvx »p£áY,oMv»x� »p£�¥~�ú Rp¨p�f »n�|p£ Y�£f {¥hY� p¦. »Kn�v R£nM|xf [p�»p� pK Rn »YlyK x�rlY� »Náx�~�l£ t¥z�x x¨lª x�.

»K Rp¨{ Rn {p ýf rp�~�z�, r~�rN, r¹a ã|�aùl, r¹a~�Y�}£, ~�zx, ~�z�{l »K ~�xz�zv rfz{£»[p ~�xz�zfvWYv RMmxp� »np�pf »[£~�p� ~�ã þ R¥Ü rù�£ëxl� »rë»rìv áY[l �¥Ãx�. ~l�lª vyp�»p p¦, »~£yYK Yyp�»pp¦, Y£v»x�� {yn{£ �¥~�»yp�»p p¦, »t£y¥ Ãxp�»p p¦,vl�r¥p� »t£p�»p p¦ xp »K Y£yj£ r�fv Rn r¹aã|�aùl»xp� »{p�þv Ãx£l�, r~� rýp� {¥�Äv Ãx£l�, r¹~�z�

54 r«c³r£n {�yY Ruxylp£z¹Y£y ��ñ

Ãx£l� ý[²� Yyx�. ~�zx ~� ~�z�{l [¥p ý[²� Yyp�»pl�»K ÑYvx�. Wl¥ëp� W�£f x¦vY� p¦. »K ë~£ »v�� ëxvxm£Mmx {¥~� [���p�.

�x¹ ~v£àp¹ l¹ {l¹ - ~¹{yG»fp ~�z¹�- �xK~v£àpxY� »Nn Wx {lÃ. ~¹{yl�{»x� r���ÒvY� R¥l�n Wx~�zxÃ� W»�x�p� ~�zx WYY�. ~�z�{l l»{YY�. "~¹" xpRýn³£ l¯}�j£ »n»Y�� WYlª{ {¥y¥{£ »�{l� Yh£áv¨{£Ãxp WYx� ~¹{yl�{x Ãxp�»p�. ~�zx Ãxp�»p� ~�~�z~Y�»[p »np {¥h r���»{�x�. pv¨l� Rn {l ~v£np� þvfÃxp�»p� ~�z� [p�p{£ Ãxzx�. r¹a ã|�aùl»xp� »�£� n~RYª~z»xp� »�£� »{p� þ WY�ly£ Ré}�g£p Yyp zn Y£zxY�lª� µ {lY� »z~ R£yY�}£þv r¹a ã|�aùl »�£� n~RYª~z»xp� »{p�þv ñ~Y� ~�zx »p£»{x�. ~�zx r����Ñ »Yp£»z£�Yx£fl� R{¥h R~£o£yj Yyp, lv£fl� R{¥h {pr£rxp�»[� Ã~�ã �yxY� p¥Ü t{ oMvx lª��p� áYz£~l³£{»t£�ox lª��p� R¥Ü Yy[p�p£ ~¹{yl�{x ~�zxx�.

Uà: xK ~lªp� nhxK Yyp�»pY� »K »r£»�£x ´p r~�rýp� {¥�»Yñx� ~�l£ ~�z� {lY� ~v£np� þ R£r~¨ Wpýf{�Y {¥Ò ~�Ñp �£»{Yª áY, vv Rn ~�z� ~v£np� þ R¥Üë~£ ~lªp� »p£vyñx� Ãx£ Sp� {¥�Äv {lY� ñ~ ~�zx»p£»{x�. X�¨ ~lªp� »p£vyp�»p� ~�z�{l ~v£np� {« n{~fýlyx�. »{p n{~Y A �£{£ R�¨{§j£ pK vy£»[p Yp{£.pvl� Y{à{l� ~�z�{lY� ~v£np� »p£{« RxYª W»�l� ~£v£p³rù´ ~lªp� v¥úv R{¥hx�, R~£o£yjx� ~�l£ ~lªp� »p£v¥úv~�zxx�. pvl� X�f {lY� p¦. ~�z�{lY� ~v£np� {§{l� p¥ll�X�¨ ~lªp� v¥ú»vp� {�Ãp{£. pv¨l� {l r�úv (~v£np�þv)~�zxf Urë|²x »{x�. RÝl ~¹~£y»x� {l� r§y£ R¥l�pK »Ku{»x�µ {l ~v£np� »p£{§jl� v[sz ztp�p r§�{p�.R£z{Y, R¹[ªz�v£z òf Uà�yjx�. {lY� ~v£np� {« r��xfRu³p�ly {|»xp� »Dlp£ rù|ªn�éxY� r���fp�»p p¦.Ur~Krà {lY� ~v£np� þ ~�Ñp u�Y�}§{Yf {l Üt¨jf

|²� ~n�oMv»xp� ïqY� (r�v¨ »{�v) 55

~�zxY� »p£Ü»tp�pf r§�{p�. (Ur-R£~p�p, ~Krà-~Kr£npx Ãúv. R£~p�pxf ~Kr£npx Ãúv Ur~Krà{x�.)pvl� [��� »[nyY ~�Ñp RxYªf {lY� p¥lª{ ~�zxY� Ü»xp�pr§�{p�. Wv ë~£ R£Mx |£~pxf R{|³ {p�»p� ~�zx ñ~{l »p£»N. (R£Mx-ùx xp�»pp� Rn�~� Yyp�»p� ~¹~£y[vpx�. ùx, Rùx Ãúv xp ~¹~£y [vp p¥{¥l�þvx�.) [���{Sp�p r§�{p� »~£�{£p� r§n�[z»xY�. r¯m[�cp{ Sp�p r§�{p�u�Y�}§{Y�. A u�Y�}§{ {»lp� S�� {§{l� ~�z»xp� r��x�. [���{Sp�p »~£�{£p� »Yp£ {»lp� r��x�. pvl� ~�z»xp� S��x�.Rn {l ~v£np� þvf ~�zx x¥x� Ãxp�p r§y¥ã þ R¥l. ~�zxÜ»xp »Yp£l� {l yÃp�p r§�{p�. ~�zx p¥Ü »Yp£l�{l yÃp�p r§�{p�. {l r�úv ~�zxf Urë|²x »N. Wà R£z{YxY�}x£f »~£�{£p� szxl� ~v[ ël³ r¹a~�zxY� z¥t¨j£.�¥t¥x� R£z{Y R£»N »Y£»�£vn? vv r±|�pxY� R�p{£Ul�ly ãp� p¥l�pK rr§{ rzp{£ Ãx£»[px� t¨ãp� »{lfR£»N. R¹[ªz�v£z »�£»yY� »{z£ R¥ �z� v£zx Y»M à»[pYh{ R»l� Üx£»[px� tãp� »{lf R£»N. v�j ��f§ Ãxzx�Yl£ Y»��. »K Rx {l ~v£np� »{z£ »p»vx� Wà »~£�{£p�{§»j�. Wà {l »p£r�y¥{£f ~~»y´ {hz r§y¥ã{ Üt¨j£.Wl¥pµ »~£�{£p� »{p�p {lY� Üt¨»j p¦. pv¨l� ~�z�[ªj»v£�yp�p {l R{|³x�. �¥t¥x� {l r§yz£ Ü»tp{n, p¥n�nÃxp WY Rrf »K u{»x� µ Ýyjx Yyp�p t¦. »ryRl�u{xp�{z Bp¦ lyK r§yz£ R¥Ü. {l r§yz£ Ü»xp»YpYªf »K Rl�u{»x� µ ~�z� r§yp�p {l R{|³ p¦. Wë~£lvx� ~�zJtl ry£v£~x Ãxp�»p�. ~�z�{lÃp� »p»vx�»~£�{£p� {§j£f r~�»~� ~�z»x�� Sp�»p�. xvY� {¥y´n, »p£Y�x¨lª n AY Yyp�»p p¦. AY r±Ð»{p� áYzx� Ü»xp�»p�.

Rr� Rn rp�~�z� [p�p{£xx� Ãxp�»p� r¹a ~�Y�Z£~v£àpxfx�. pv¨l� ~�Y�Z£ rn v[�p� »rp�{p�»p� »t£»�£�[¥w¨y¥ RMmxp�. Wv ë~£ r±»N|»vp� RMmx áp»[p~���»xp� ÷Ãx xlªx�. pvl� Rn »K{£ [p�»p� »t£»�£v rf§

56 r«c³r£n {�yY Ruxylp£z¹Y£y ��ñ

RMm»xp�. ~�Y�Z£ rn ~v£np� »{z£ A{£ Yh£ [l�lvR£j£ýÜY�Yv£{yjxf {¥»fp�pf r§�{p� ë~£ Ré}�g£pYy[l� Y£zxY� lª� W»z~�p�v ÷Ãx xlªx�. p¥l�pK oMvxRMm{l�{ �n{lf Ã¼à »p£t~�x�.

Rn rp�~�z� x¥x� Ãxp ~lªp� v¥ú»vp� {¥�Äv, »~£yYKÃú»vp� {¥�Äv R£´x tãp� »z£{ r�� þvfl� »ry yc{y¥p�y£c ìÜxY�, y£c oMvxY� »~� rp{£ Üt¨j£. »K{£ |�}�f~v£cxY� ä}jx Yyp pyY ~�ùl� ë~£ Ã~�ã c£Ü, R£[K,Yªz »u�nxÃp� »l£y{ ~�xz�zp�fv S�l y£c ìÜx r¥»pN{£.»vp�p »K y£cìÜx r¹a ã|�aùl»xp� {¥�ÄvY� »z~|�}�f ~v£cx ý~�p� ryKry£p¨[l{ Yy»[p R£{£. t¨ãp�{�p�»~�l� »vx »�£q {¥hr���»{�Y� »z~ Rp¨vl Y�£.�¥t¥x� »K{£ rp�~�z� »p£»{x�. r¹a ã|�aùl»xp� {¥�Ävx�.

W»�pK rp�~�z� »v£p{£n? ~�zx xp¨ ~¹{yl�{»x�r���Ò»vp� z¥»tp ~�~�z� [ªjxY� t{ Yz�p� ý[²� Y�£. R£Mx|²£{Yx£»[� ~�zxf R£Mx ~�zx »�{l� ël³ r¹a~�zx Ãxx�.ël³ xp�»pp� ~�Þy t{Y� »rp�{p ë~£ xK ~�zxY� ~�ÞypK AY Ã~� ý´xÃp�{l� »p£Y¥»hp ~�zxY� ýx xlªx�. W��r�v¨ {¥p�p r±£j]£l»xp� {¥�Äv Ãx£x� Rn RMmnY�{p�»p�. pvl� »~£�l£rp�p R£Mx |²£{Yx£ RÜp� »Y»~�{l�~�ãþvf R{Y£| »p£»x»np�»p� r�l Y£yj£ �x rvjY�t{ oMv»x� ~q�p� »N. (vFËv ëY£x 3 - 198 r�f§{ - t�o£lªY~¬l²x) Wx oMvl£{xÃ. WpK v{ v¥úv, r�x£ v¥úv, Rù�lªp�v¥úv, t¨n�o |úy»x� »z� »~zþv, ~¹] »u�nx ~� ë{p�~q�£ Rp³ |£~�l¯p� ~yj x¦v Ãxp »K Y£yj£ �xx�.y�lªp� {�p�»~� »{Üp� Ìýlxfv ~�ãþvf R{Y£|»p£»x»np Yy¥j© r�Y� [¥p »v»~� »rp�{£ R¥l.(R¹[ªl�ly ëY£x 5 - 398 r�f§{ - ~c�rùJt£cY ~¬l²x)WpK áp áp r±£ÚxYª»[� ´ý »l£y Ãúv, áp áp Rp�~lª{~�lª{Y� »~£y ~�Üp� [¥ìv, áp áp Y£v »»vm§pxY»xµv, áp áp v~£{£n Äv �£ ~¹ëéY£yY rù»u£�[ {¥z¼µv

|²� ~n�oMv»xp� ïqY� (r�v¨ »{�v) 57

xp r�x�. »v�� ~¹ëéY£yY rù»u£�[ »z~ Rn RMmnY�{p�»p� ~�Nr~x �` lt£»[p rù»u£�[ Ãúv »z~x�.pv¨l� »v�� n ëy¥Y�Üx {p�»p� ~¹l£p»x� »�{l� ~�»l�l¥p�rl� Yy»[p ~�Ñp{£ xp�px�. "~¹" Ãxp Rýn³£ l¯}�j£WYlª»{p� ~p�l£p»x� ëé[l Ãúv »�{l� l¥p�rl� Ãúvx�.R£�£yr£p, S¼ãK ��f§K, R¥¼ãK r¥�¼ãK R£µ Bp¦v »nxY�»Y»z~� v¨z�Yy»[p vlª r±»x£�cpxf ëé[l Ãúvx�.

»K Rp¨{ y�lªp� {�p�»~�»[p� »p£»Y»yp{x� Ãxr§Y£yj£ �lyY�v »~£�l£rp�p r§n�[zx£»[p� n »p£»Y»ypt{ »rp�{£ Rn ël³ r¹a ~�zx »l£�y£ R¥l. A{»[�v {l~v£np�þvl� ~�zx »z~x� RMm µ R¥l�»l�. »v�� r±Üszx pK»~£�l£rp�p þvl� W»~� »v»~� Yfxl�lY� »p£»N x¥x� ~�l£R»»oMxf rl�þvx�.

»~£�{£p� r§n�[zx£f RZj�h {«, RËæ {«, R~tz {«,»p£Y¥»hp ~�zxY� R¥l. »~£�l£rp�p {«{Yª »{Üp�Rë{£Mx»xp�v ~�ã »p£{p�»p� S�Üp� ý~�ly Y� Y£yj£�x ñ~Y� Rh [j»p� ~»lYª »p£vyj t{Y� {l� »~£yYvY�»p£Y¥»yp t{Y� {l� »n�|p£ Yyz p¦. Wv ë~£»~£�l£rp�pxYª ~lªp� vyp�»p� p¦ ÃN»{£l� [¥�»rp�»p�p¦. AY »~£�{£p� Rx»[� ~�zxY� Ãx£ [l�»l£l� l{l� l¥pYµ ry~�ryx�. X� RÜp� ëxl {|»xp�v ~�ã »p£{p Y£yj£�xx�. r±£j]£lxY� {§jl� ~�n�o »{p�p t¥ùYvY� p¦. pvl�»Y£»�£vf{l� »p£»Y»yp r±£j]£l lªpx�. WpK v{, r�x£,y�lªp� »p£v¥úvx�. AYf »��lª ~�n�o »{p�»p� p¦. W»~�v~¹x¨Y�l ëY£»x� 5(2) - 193 r�f§»{�� Wp ~yY£ë ~¬l²»x�~q�p� rù´ ~yY£ë pK |£Y³{¹|�Yx£ ´[ª YzY� v¨�z�»z�vl�r¥p� r£px Yyñp� ~�Ñxµ t¨ãp�»[p� tj R~£»~£�l£rp�p szxf rl� {« pv¨l� »~£�{£p� »{zl� r§y¥n�nRl��¥ù»x� p¦. W»�pK vl�r¥p� r£px »p£Ãúv, rp�~�z�{z�p� WYY� x¥x� Ä»{£l� »p£[¥�»rp t{l�, ry~�ry t{l�r¥�¥´z�{ »r»p�.

58 r«c³r£n {�yY Ruxylp£z¹Y£y ��ñ

»K »z£�Y»x� RëDb t{, (Y¥v¥Ü»~� »p£r{Üp~�{u£{x) ãY�Z t{, Rpl�m t{ (Rp£m t{), R~£y t{ oMvxR�z£ vz�p�v »l�y¥K [l� »Y»pYªf »K »z£�»Y� {Ñp£ »n�»v£p{£n? "{Ñp£ »nxY�, �yxY� R¥Ü Ã~� »nxY� p¦ Ãxz£»K oMvx lª��p� vf {¥f�j£, »K »z£�Yx v�£ {Ñp{£ x¥x�Ãxñp� »r£yYY£ Rz�z£»[p á`û{£f A WYY�{l� {¥hYfR¥Ü »n�{z� »p£»N" xp »vp�p »K xm£Mm{l� �¥ �v»YpYªf R£{ pK, "SÜp� vv »v£Yfn »K r±£j]£l Yyz£,R{¥h R~£o£yj Yyz£, ~l�l�{ ��¹~£ Yyz£ »v£p{£ zt£[p�pn? vf »K »z£�»Y� W»�v R~£o£yjxY� Yyz£ [p�pÜ»xp �yx »v£YY�n? vf A lyK RxY�ÜxY�, R~£o£yjxY�Yyz£ Yh£{h£ [p�p lyK {Ñp£ »nxY�, �yxY� »K »z£�»Yp¦. A ë~x� vv r±£j]£l Yyp�»p� p¥l�»l�. »�£yv¥y,{¹a£ Yyz£ R»pY£»[p� YrÑYvf, {¹a£{f Yh£{h£»[pvvx�, v»[x� Ãxz£ »[£h[�[p�p lyK {Ñp£ »nxY� vf»K »z£�»Y� p¦. �yxY� p¥Ü »z£�Y»x� W{¥ë »nxY� Yyz£vv »v£p{£ ztp�pn? A ë~£ »�£yv¥y {¹a£ Yyz£ vf{¥hY� p¦. ~y£~¬ã ãy£a£y R£´»xp� »K »z£�»Y� r±�x R£~�{£nxp�r~�»~�, ë~�~£y R£~�{£nxp� r~�»~�, »z£�Yx£fl� vfl� R{¥h{p R£~�{£nxp� r~�»~� vv »v£Yf xp�pn? »v£p �yxY�,{¥hY� R¥Ü »nxY� r~r~ [���z�zn vv R£~�{£n »�£xp�»p�?»K ë~�~£y »z£�»Y� vf Xx {»[� R£~�{£n »~£x »~£x£R~£o£yjxp� Yyp�p {Ñp£YvY� p¦. »t£y¥ Ãxz£ vv»v£Yf R»pY� Rx y{fp�pn? »v£p{£ zt£ [p�pn? vf Az£u, ÄMÜ, r±|¹~£{z�p� {¥hY� p¦. �yxY� p¥Ü A{£. W»�pKvf Rpp�f »t£y¥ Ãxp�p, y{fp�p Bp p¦. »Y�z£K Ãxz£Rp¨p� ïq{p�»p� »v£Yfn? »v£p{£ ztp�pn? »K »z£�Y~l�l�{x£ Rv£y¥»N {¥Ñz£ Sp�p{£ v´{f n l{l� Rv£y¥»Nàp�»p�, ùn{p�»p�? vf pK W{¥ë »Y�z£K Ãxz£, Rpp�»[���l ùn{z£ ïqz£ {¥hY� p¦. »K »z£�Y ~l�l�{x£f t¥jz£,~¥hry¥} t{f rl� Yyz£ {¥Ñz£ Sp�p Rv£y¥{ v´{fn?

|²� ~n�oMv»xp� ïqY� (r�v¨ »{�v) 59

»z£�Y ~l�l�{x£ áý áþ l¥ý l¥þ Sp�p{£ v´{f n vv~¥hry¥} {ap Ãxz l{l� ~¥h t{f rl� Yyp�»p�? »v£p{£Yy[p�pn? »v£p z£uxY� ztp�pn? vf A»Yp� [p�pÜ»xp z£uxY� �yxY� p¦. Wë~£ vv ~¥hry¥} t{f rl�Yyp�»p� p¦. ry¥} {ap Ãxp�»p� p¦. »K r±z£r Ãx Ãx£»z£�Y ~l�l�{x£ y~�Üx£ã Yyp WY »v£plyK v¨�£{Y�n?»z£�Yx£ v¨�£{f rl�»{z£ l{ l{l� v¹v¨�£{f {¥»fp{£.W»�v v�£{f rl� Yy{p {¥hr���»{�Y� vf »v£Yfn? vf{¥hY� p¦. AY ë~£ vv r±z£r Ãxp�»p� p¦. vv »v£Yf»z£�uYK Yyp�pn? »v£p{£ Rz�z[p�pn? »v£p{ nRz�z»[p vv Y¥v¥Ü »~� Üx£[p�p r§�{p�? �yxY� p¥Üë~�~£y »z£�Y»x� vf »z£�uYK Yyp�p »nxY� p¦. vv»v£Yf ly�»{z£ Sp�p{n? v»[p� »v£p{£ [l�lfn ly�»{p�»p�? vf, v»[x� Ãxz£ Rz�z[p�p »nxY� p¥l�pKly� »{z£ {¥hYªl� p¦. »v£Yf »K »v£�hYK Yyp�pn? vfXx »v£�hYK Yyz£ R¥Ü {¥hY� p¦." W»�pK n~ RYª~zxr���tq{v xK r§n�[zxYªf »K R£Y£y»xp� Rn�~ R£{ pK,~ly Rr£[l þvf »��lª Y£yY Ütj£ {« xK r£r »Dlp£{Y�Ütj£ pK Wv »Dlp£{ ï¼´z£ xp{£. xKÃ~� ~�Üýz�, òx£,{np� vz� Yy»[p xKÃ~� r£rxY� Y�£ pK, áp� »K �yxY�p¥Ü ë~�~£y »z£�Y»x� »K{£ Yyz£ {¥hY� p¦ xp Rn�~Wp{l� ~v[v ~ly Rr£[l þvf »��lª Y£yY Ütj£ {« xKr£r »Dlp£{Y� Ütj£ pK Wv »Dlp£{ ï¼´z£ xp{£.~ly Rr£[l þvf »��lª {§j© ~�Üýz�, òx£, {np� {z tzxr�»{p{£. '~¹{yG»gp ~�z¹' Ãxp »Y£f~Y� »vlp µR£{£. W»�pK rn{zf ~�v£ »p£{« ~�z� Yy¥j© r� »v£p{£n?

r�£j ~�z¹, »NyvÛ ~�z¹, »Dlp£ ~�z¹, ~¹{y ~�z¹,RýÜY�Yv ~�z¹. (ýv¨Y�Ü v£M[»x� ~�z Y£j�hx)r¹aì{yj{zf Rx�Ü Rr£x[£ò þvf »��lª{p xK r£rxY�Ütjn Wx »~£�l£rp�p szx ztp ýfv r�{§j£ r�{§j£vx�.p¥{l Wp�»p� p¦. ~�Þy{v r���fp ~�z [ªjxY� {p »vx

60 r«c³r£n {�yY Ruxylp£z¹Y£y ��ñ

r�£j ~�zxx�. ~ly Rr£[l þvf »��lªY£yY {p »nxY�»~£�{£p� {« l¥p� rfp� yvjx »p£Yyx�. WpK A lª��¥~�»yp�»p� p¦. »K »NyvÛ ~�zxx�. ~ly Rr£[l þvf»��lª{p tz{l� r£r »Dlp£{Y� Wl¥p� rfp� ~�»l� �f»p£[ì. »K »Dlp£ ~�zxx�. ~ly Rr£[l þvf »��lª{pr£r R~¹{yl£{Y� ~�l, Yx, {apx xp lªp� »àùp�v Wl¥p�rfp� �f »p£[ì. »K ~¹{y ~�zxx�. ~ly Rr£[l þvf»��lª{p r£rxp�»[p� »{p� {« xK ~�{u£{xY� R¥l�n»~£�l£rp�p {« l¥p� rfp� ~~y [vp »Y�{y Yyp »lY�Y{à{l� A ~�{u£{x »�{l� »K zt£[l� ~�zx Y¥Ö »p£xx�.»K RýÜY�Yv ~�zxx�. »~£�l£rp�p R£Mx |²£{Yx£»[� rp�~�z�Ãxp�»p� »K r�fx�. »K{£ »~£�l£rp�p szxl� ~v` z¥»tp~�z�[ªjxp� ñ~ ~v£np� {p A{£ »p£»{x�.

|²� ~n�oMv»xp� ïqY� (r�v¨ »{�v) 61

7

kSjrK O¾u hgm;a ùfuka miq,nk i;HdjfndaOfhka we;sjk ienE mxpYS,h

hï lsis mqoa.,hl=g p;=rd¾h i;Hh ms<sn|jO¾udjfndaOhla ,eîug kï ta ms<sn|j O¾udjfndaOh,enQjl=f.a oyï y~la Y%jKh úh hq;=h' yenehs mxpkSjrKhgm;a jQ tkï" ;ox. m%ydkh fyj;a iu:h we;s fudfyd;lwyk nKlska ;uhs tfia oyï wjfndaOh ,eìh yelafla'lduPkao" jHdmdo" ÓkñoaO" WoaoÉp l=lal=Ép" úÑlsÉPd f,ikSjrK O¾u myla we;' kSjrK lshkafka jeiS .shd lshktlhs" wdjrKhla jqKd lshk tlhs' j¾K lshkafka ;sfnkfohla" fmfkk fohla' ta j¾Kh jeys,d .sfhd;a"fkdfmfkk ;;a;ajhg m;a jqfKd;a wkaONdjhla we;s fõ'túg fmakafka kE' wj¾K jqKd' wdjrK jqKd' j¾K fjkafkawdf,dalhla wd úghs' wdf,dalh ke;s ;ek j¾K kE'kSjrKhs' {dkdf,dalh" m%{df,dalh wdfjd;a kSjrK bj;afõ' túg we;a; fmakjd' we;a; fmakafka ke;s tlhskSjrKj,ska isÿjkafka' fï mxp kSjrK ksid is; ;=<úlaIsma;;djla" ¥IH;djla we;s fõ' ¥IH jQ ukilskah:djfndaOh ,nkak nE' h:djfndaOhg ys; tlÕfjkafkakE' OHdkhla" u. M,hla wjfndaO lr .kak tlÕ;djlam%{dj keÕSug fhfokak ´k' ^flf<iqka ksid yg.;a hï

62 r«c³r£n {�yY Ruxylp£z¹Y£y ��ñ

ldhsl úlD;s;djhla" hï fodia rEm l,dm fldgila fõkï tajd ojd yeÍu OHdkhs' WodyrK f,i Ññks ,dïmqjloe,a, ksid Ññksfha oe<s nef|a' túg wdf,dalh wvqfjhs'fldÉpr oe,a, jeä l<;a t<sh fkdjefâ' ta" Ññksfha ne£we;s oe<s ksihs' tu ksid th iqoaO l< hq;=hs' fï jf.ary;ka jykafia o OHdk jvhs' fya;=j fmr flf<ia ksidlfha yg.;a wmøjH ojd yeÍughs' byd;au iqL úyrKhi|yd Wka jykafia tfia lrhs'& nK wyk wjia:dj ;=<mxpkSjrK hgm;a fjkjd' túghs wjfndaOh ,efnkafka'bkamiq md,kh jkafka wjfndaOfhks' fuu mxp kSjrKhgm;a ùu nK wykak iQodkï jQ fudfyd;l bfíu isÿfõ' Ñ;a; m%idoh iys; is;lska nK wyk fj,djg;a"f;rejka .=K fyda hï lsis is,a .=Khla isys lrk úg;afuu kSjrK hgm;a ùu isÿ fõ' mxpkSjrK ú.%y f,ilshkjd kï oi wl=i,a lshd ;j úÈylska lshkak;a mq¿jka'oi wl=i,aj,ska msreKq is;l mxpkSjrK ;sfhkjd' oiwl=i,a fÉ;kd hï ;ekl keoao kSjrK t;ek kE' nKwyk fj,djl m%dK>d; fÉ;kd ke;skï" iqrd iQÿ" ÿrdpdrfÉ;kd ke;skï" fndre lshk fÉ;kd ke;skï" mreI jpk"iïMm%,dm lshk fÉ;kd ke;skï" fydruer jxpd lrkfÉ;kd ke;skï" f,daN" oafõI" fuday fÉ;kd ke;skï tfyufj,djl lshk nK f;afrkjd'

fï kSjrK O¾u mfya mrud¾: w¾:hka o wo jk úgmeg,s,s iy.;hs' wo ldu lshk úg isyshg tkafka .eyekshlayd msßñfhla tlsfkld flfrys olajk we,aula f,ihs'tkï ,sx.sl;ajh yd iïnkaO lduql;ajh muKhs wo w¾:olajkafka' kuq;a fuys mo ksrela;sh kï l ¬ wu - wuD;hfyj;a fkduefrk nj laIh lrkjd" ld oukjd hkakhs'wuD;h lsõfõ ksjkhs' lduhg wdi kïksjkg ÿrhs' lduhgne÷fKd;a ksjkska bj;g mkS' zzPkaoZ hkafkys w¾: folls'is;g my;a wdydrhla we;=¿ fõ kï tal;a Pkao fõ' P ¬

|²� ~n�oMv»xp� ïqY� (r�v¨ »{�v) 63

wkaO - zPZ hkq Ñ;a;hhs' isf;ys wkaO nj fmkajhs' lduhkaksid Ñ;a;hkaf.a wkaONdjh we;s lrk neúka lduPkaonjg m;a fõ' lduPkaofhka ne÷Kq úg hï lsis fod<l"fmdl=Kl ;sfhk c,h u; Èh fifj,a ne÷Kd yd iudkhs'túg Èh hg ;sfnk foaj,a fmakafka kE' úksúo fmakafkakE' lduPkao kSjrKh fufia Èh fifj,a ne£u yd iudkhs'lduPkao kue;s Èh fifj,a isf;a ne÷fKd;a is; wNHka;rhfmakafka kE'

fojeks kSjrKh ;uhs jHdmdoh' fïl wo w¾: olajkafka;ry hEu f,ihs' kuq;a Bg jvd .eUqre w¾:hla fuys we;'jHd - jehfjkjd hk w¾:h' mdo - me;a; hk wre; f.kfoa' wh me;a;hs" jeh me;a;hs wrf.k ne¨fjd;a i;a;ajhdf.a.=Kh jeh jk me;a; jHdmdohhs' ta lshkafka .=Kh ySkfjkjd' lduPkaofhka wkaO jqfKd;a jeh jk me;a;gfyj;a jHdmdohg jefÜ' jeh fjk msßila weoao lduPkaohksiduhs ta wh ta me;a;g jefgkafka' wh me;a; hkq ke.s,tk me;a;hs' wd.dO jia;= lsõfj;a Th nysk me;a;hs' kjúO wd.dO jia;= tkafk;a lduPkaoh ksihs' WodyrK f,iug flfkla ysx.s ysxid l<d" lrhs" lrdú hk w;S;" j¾;udk"wkd.; ;=fkka zuuZ ;;a;ajh wrf.k ug y;=relï l<d"lrhs" lrdú f,ig hfula jHdmdo ne| .kS kï talglshkafka wd.dOhg jefgkjd lsh,hs' uf.a ys;j;dg ysx.sysxidjla l<d" lrhs" lrdú hk ldrKd ;=k wrf.k talgúreoaOj wd.dO ne| .kakjd' uf.a y;=rdg hym;la l<d"lrhs" u;=;a lrdú lshk ldrKd ;=k u;= fjkúg tamqoa.,hdg odyhla tkjd' ±fjkak mgka .kS' ta i;=rdgisÿjk hym; ±l,hs' fuúg;a wd.dOhg jefÜ' fukak fïwd.dOhg jefgk .;s ,laIKh ;uhs jHdmdo' jeh jkme;a; lsõfõ fï ksihs' j;=r ye<shla WKq lrk úg ÿïodf.k nqnq¿ Wvg tkjd' jdIamfhka Wv jeys,d hkjd't;ekska tk nqnq¿ jdIam p,kh jk úg hg ;sfhk foaj,a

64 r«c³r£n {�yY Ruxylp£z¹Y£y ��ñ

fmakafka kE" n,kak nE' jHdmdo kSjrKh;a fï jf.a'B<Õg tkafka ÒkñoaO kSjrKhhs' hï ;ekl kj;skjd"

t;ek ñfokjd' ;ekl ñfok w¾:fhka ;ekñÿ lshhs'fï f,dafla ms%hhs" ukdmhs" idrhs lshd wm hula w,a,d.;af;d;a ta w,a, .;a; foa w;yer,d hkak neßj meKsye<shg jegqKq l=yqôka jf.a ;;a;ajhg m;a fõ' WodyrKf,i hï mqoa.,fhla uk jvk fohla" rd.sl fohlaYíodldrfhka weiQ úg tu flkd t;ekska f.kshkak neßjt;eku ñfokjd' talg weíneys fj,d' boaO lshkafka hï;ekl k;r jqKd lshk tlhs' boao .eyqjd jf.a lshkafk;afï ksihs' fuúg uu;ajfhka boaO lr .kS' ud ¬ boaO -ñoaO fõ' uu;ajfhka wrf.k t;ek kj;skjd' ;eklñfokjd' bkamiq fudlo fjkafka tu flkd fjk;a jevlgweo, .kak nE' fuúg we;s jk ,laIKhla ;uhs lïue,sluyd ksÈu;' fï ksid ;uhs wo ÒkñoaO lsõju iuyrekaksÈu; .;sh lsh,d w¾:hla yodf.k ;sfhkafka' kuq;a Bgtyd .sh w¾:hla fï lshkafka' ksÈu; .;sh tys tl,laIKhla muKhs' iuyr flfkl=g nK wykak tkaklsõjg ljodj;a tkafka kE' rd.hg leue;s fj,d t;ekñÈ,d' hï lsis fyhlska nK wykak wdj;a wr lshmq rd.sl.;s ,laIKh ksid lïue,sluhs" ksÈu;hs tkjd' t;fldglshk nK isysl,amkdjg hkafka kE' zzwfka fï''' nKwykak wdmq fj,dfõ wr Ñ;%mgh n,kak .shd kï fldÉprfyd|o@ZZ fï jf.a woyia ;uhs tkafka' c, n÷kl we;sc,h ñÿkq úg Wäka ne¨jdu m;=, fmakafka kE' ÒkñoaOh;ayßhg fï jf.hs'

B<Õg tk WoaoÉp l=lal=Ép wo jk úg ú.%y lrkafkaWoyia nj yd l=l=i lsh,hs' fkdikaiqkalu yd miq;eú,a,f,ihs fmd;aj, ú.%y fjkafka' mo ksrela;sh óg jvd tyd.sh w¾:hla' WoaO - WvÕ= njhs' wÉp - WvÕ= nj ksid blau.shd lshk tlhs' WoaoÉp hkq WvÕ= nj ksid uyka;;a;lu

|²� ~n�oMv»xp� ïqY� (r�v¨ »{�v) 65

jeä jqKd" blau .shd hkakhs' WodyrKhlska myokjd kï"hïlsis flfkl=g nK wykak hkak wjYH;djla we;s jqKdhehs is;uq' bkamiq fydhkjd ljqo nK lshkafka lsh,d'±k .kakjd .sys uy;a;fhla lsh,d' yfmdhs Th hld <Õug b|.kak nE lsh,d woyi w;yßkjd' nK yß' kuq;a.sys flfkla ksid t;ek b| .kak neßj hkak hkjd'WvÕ=lu ksid wÉp jqKd' blau .shd' l=lal= + wÉp - l=lal=Épzl=Z hkafkka fmkajkafka my;a foaj,a' my;a foaj,a ksidblaujd .sh úg l=lal=Ép fõ' iuyre my;a foaj,a ksidblau hkjd' nK wy wyd bkakjdg jeäh fyd|hs fl,af,latlal l;d lr lr bkak ;snqKd kï lsh,d talg hkjd'my;a foalg blau .shd' fï ;uhs kshu w¾:h' c,hg hïlsis j¾Khla l<jï fj,d ;sfhk fj,djl ta j¾Kh w;ßkaúksúo .sys,a,d n,kak mq¿jkalula kE' WoaoÉp l=lal=Éph;ayßhg fï jf.hs' fïlg fkdikaiqkalu yd miq;eú,a,lshd .;af;d;a .e<fmkafka kE' fudlo iuyr NslaIQkajykafia,d fkdikaiqkalu ksid w~kjd' �wfka wyj,aNslaIQka jykafia wßy;ajh m%ldY l<d' wfkla wh ud¾.M,,enqjd' wehs ug neßjqfKa@� wd§ jYfhka' ±ka fïfkdikaiqkalu;a miq;eú,a,;a ksid w~ w~d bkakjd' kuq;afï WoaoÉp l=lal=Ép fkdfjhs' tal má> wkqIhgj;ajefgkafka kE lsh,d O¾ufha fmkajkjd' zmáZ hkq ne£uhkakhs' nef|kafka iirghs' z>Z hkq .eàuhs' .eàugnef|kafkj;a kE lshk woyihs má> wkqIhlaj;a kElshkafka' �wfka uu ljod wßy;ajhg m;a fjkako@ ljodúuqla;sh ,nkako@� wd§ jYfhka ÿlafjkjd' b;ska ta ksidwe;s jk ÿl má> wkqIhgj;a jefgkafka ke;s kï wolshk w¾: wkqj WoaoÉP l=lal=Ép kSjrKh fkdikaiqkaluyd miq;eú,a,g jefgkafka fldfyduo@

B<Õ kSjrK O¾uh úÑlsÉPdjhs' ^úÑ+l+bÉp - úÑlsÉP&lsÉP hkq lD;Hhg we;s leue;a;hs' úÑlsÉPd hkq úlD;s

66 r«c³r£n {�yY Ruxylp£z¹Y£y ��ñ

jQ jevms<sfj<g we;s leue;a;hs' m%lD;sfhka wE;a ù úlD;slghq;= lsÍuhs' hï flfkla ksjka u. ±l ke;akï tumqoa.,hdf.a uki yeu fjf,au jev lrkafka jevlg ke;sysia fohla f.dvke.Sfï lD;Hhghs' Tyq bkafkaúÑlsÉPdjlhs' kuq;a wo fuh w¾: olajkafka nqoaOd§ wg;ek ms<sn| ielh f,ihs' tfyu fjk ;ekl=;a ;sfhkjd'iel yer .kak h:djfndaOh ±lsh hq;=hs' ;udf.a ukiúysÈ,d ;sfhkafka úlD;s jevj,g kï fldfyduo ielyer .kafka@ nqoaOd§ wg ;ek .ek ielhla wer .kakj;aTyqg nE' m%lD;s ls%hd l,dmhlg nyskafka ljod yß ksjkfïlhs lsh,d ±l, i;H {dkh my< jqKdg miqjhs' ke;skïo¾Yk {dkh my< jQjdg miqjhs' tf;la f,dal i;a;ajhd.uka lrkafka wr lshmq úlD;s jevms<sfj< yrydhs' nqoaOd§wg;eka .ek ielhg úÑlsÉPdj hehs lSfjd;a ;j;a m%Yakhlamek k.S' úlD;s jevj,g we¨ï lrk tl mD:.ackmqoa.,hl=f.a iajNdjhla' hfula mska oyï lrf.k hï lsishym;a jevms<sfj<la lrf.k hhs kï tys fya;= M, ±lshhq;=hs' f,dalhdg hï whym;la" wjevla fõo th úlD;shhs'f,dalhdg hï hym;la" jevla lrkjd kï th úlD;shlafkdfõ' m%lD;shla' yenehs fï f,dal iïu; m%lD;shhs' kuq;awd¾h O¾uh ;=< § hfula mska mõ folu w,a,df.k f,daflameje;aug ys; ;shd we;ao th;a úlD;shla' ksjkg ys;msysgqjmq ;ekla we;ao thhs m%lD;s' f,dal iïu; úlD;shtlla' wd¾h O¾uh ;=< § úlD;sh ;fjlla' f,dal iïu;fha§m%lD;s hehs lshk wúoHd iy.; fohla wd¾h O¾uh ;=< §úlD;shla' mska oyï lr,d foúfhla fjkak me;=ulame;=fjd;a th f,dal m%lD;shla' kuq;a wd¾h úkfha§ thúlD;shla' fya;=j ksjk fkdm;d wksÉP jQ" ÿlaL jQ" wk;a:jQ yrhla ke;s f,dalhla m%d¾:kd lsÍuhs' fï wkqjhsúÑlsÉPdfõ kshu w¾:h f;dard.; hq;af;a' fi,fjk Èhn÷kl Èh fi,fjk úg wNHka;rh fmakafka kE'

|²� ~n�oMv»xp� ïqY� (r�v¨ »{�v) 67

úÑlsÉPdj;a fi,fjk Èh n÷kla jf.hs'fï kSjrK O¾u fldhsllska fyda flfrkafka ys;

wdjrKh fj,d jeys,d hk tlhs' h:djfndaOhg m%{djgfodr wefrkafka kE' wd¾h jQ O¾udjfndaOhla fkdue;sflfkla ksjka olsk O¾uhla foaYkd lsÍug fkdhekakhslSfj;a fï ksihs' .sfhd;a wmjdohg ,la fõ' ta mxp kSjrK;ju;a tu foaYlhd fj;ska hgm;a ù fkdue;s ksihs' kSjrKiys; ksid ;u woyig" u;hg wkqj nK lshfjkjd ñilah:djfndaOfhka O¾uh foaYkd ùula isÿ fkdfõ' t;ek§Tyqg tkafka O¾u udkakhla" Woaoduhla' fï ksidish,a,kaf.kau nK wid h:djfndaOh ,nd .; fkdyelsnj;a ±k .kak' ta i|yd O¾udjfndaOh ,enQjl=f.a y~lauY%jKh úh hq;=hs' ^jvd;a meyeÈ,s ùu msKsi( hï Y%djlfhl=glrk foaYkdjla ;=<ska tu Y%djlhdg ta wkqj lghq;= lrwd¾h jQ m%:u OHdkfha mgka wßy;a M,h olajd M,hka,nd.kak mq¿jka fõo tjeks foaYkdjla l< yels hïYdia;Djrfhla fõ kï Tyq foaYkdjg iqÿiqhs hkqfjka fmkajdwe;' §> ksldh 1 - 540 msgqj - f,daysÉp iQ;%h&

fï wdldrfhka O¾udjfndaOhla m<uqju ,enQjl=f.awLKavj msysgk is,a .=Khla we;' mdKd;smd;d máúrf;dafyd;s" wÈkakdodkd máúrf;d fyd;s" ldfïiqñÉPdpdrdmáúrf;d fyd;s" uqidjdod máúrf;d fyd;s" iqrdfïrhuÊcmudoÜGdkd máúrf;d fyd;s''' ^ixhqla; ksldh 5 ^2& -154 msgqj - fõ¨oajdfrhH iQ;%h& fuys zmáúrf;dZ hk jpkhisxy,hg f;darkak .sys,a,d zje<l=fKa fjhsZ lshd w¾: olajhs'zmáÉcZ ^má - t¥¼µv, bÉP-leue;a;& jkafka leue;af;kane÷Kq úghs' zmáúrf;dZ ^má+ú+r;s& lshkafka r;sfhkafjkaùfuys ne÷Kq lshk tlhs' tkï ne£fï leue;a;lakE' kuq;a wleue;af;ka nef|kak mq¿jka' m%dK>d;hgleue;af;ka nef|kafka ke;s úghs zmáúrf;dZ jkafka'iïmQ¾Kfhka je<l=Kq úghs zfõruKsZ jkafka' ^fõ -

68 r«c³r£n {�yY Ruxylp£z¹Y£y ��ñ

je<flkjd" ruKs-ruKfha fh§fuka'& fïjdhskaiïmQ¾Kfhka j<lskafka ry;ka jykafiahs' kuq;a uydkduiQ;%fha i|yka mkais,a wo isxy,hg f;darkafka m%dK>d;fhkaje<l=fKa fjhs' wo;a;dodkfhka je<l=fKa fjhs' ldufhysjrojd yeisÍfuka je<l=fKa fjhs' uqidjdofhka je<l=fKafjhs' ryfur mdkfhka je<l=fKa fjhs" fï wd§ f,ihs'

fï isxy, ú.%yh .;af;d;a l,d;=rlska fyda mdmhla isoaOfõ kï mriamrhs' fudlo fida;dmkak wßh Y%djlhl= fj;skauj" mshd" ry;=ka urkafka kE lshd uq,skau iSud l<d ñila;j;a ;ekl m%dK>d;fhka iaÓrju je<l=Kd lshd foaYkdl<d kï .e<fmkafka kE' mriamrhs' i;Hhla ;=< mriamr;sìh fkdyelshs' ,sh ù ;sfnk fm< oyfï mriamr fkdfjhs'tajdg miqld,Skj § ;sfnk w¾:hka ksihs mriamr ù;sfhkafka' fld;eko mriamr jqfKa@ máúrf;d lshkafkatlla' fõruKs lshkafka ;j tlla' ruKh lsÍfuka fjkajqKd kï fõruKs fjhs' máúrf;d lshk jpkfha isxy,wre; jrojd .;a; ksihs talg je<l=fKñhs lsh,d ±ïfï'yß w¾:h ne£fï leue;af;ka fyj;a r;sfhka fjka jqKdhkakhs' m%dK>d;h widOdrK kE" m%dK>d;h fyd|hs lsh,df,dal i;a;ajhdf.a ne£ula we;' mD:.ackfhda" ur,d yßlula kE uf.a woyi bIag lr .kakjd hk is;=ú,af,kane£ we;' fidajdka jQ ;eka mgka fukak fï zmáZ fyj;ane£u ms<sn| leue;a; ke;sj hkjd' m%dK>d; lsÍugwdidjla" ne£ula l,ska ;snqKd kï ±ka tajdg leue;a;lakE' fidrlug ne£ula ;snqKd kï ±ka talg leue;a;lakE' ldu ñ;Hdpdrhg" fndre lsh,d wkqka rjgkak" uohgm%udohg fya;=jk foaj, fhfokak fmr wdidjla" ne£ula;snqKd kï ±ka ta leue;a; msysgkafka kE' tu ksidleue;af;ka ne£uhs" wlue;af;ka ne£uhs folla' leue;ske;s jqKdg wleue;af;ka flfrkak bv ;sfhkjd' ta ksid;uhs l,d;=rlska yß mdmhla flfrkak mq¿jka lsõfõ'

|²� ~n�oMv»xp� ïqY� (r�v¨ »{�v) 69

kuq;a leue;s flkdg l,d;=rlska fkdfjhs ks;ruflfrkak mq¿jka' fidajdka jQjl= w;ska leue;a;la ke;sjqK;a fkdù neß fj,djl tjekakla fjkak mq¿jka'WodyrKhla f,i tod fõ, lkak ke;s tfy;aO¾udjfndaOh ,enQ" fidajdka jQ fndfyda ÿmam;a f.ú,shla.ksuq' wehg mqxÑ orejka bkakjd' riaidjl=;a kE' Khg.kak ;ekl=;a kE' <uhs w~kjd lkak b,a,,d' tal fïf.ú,shg ord .kak nE' w,a,mq j;af;a u[af[dlald m÷rla;sfhkjd' fydrlu jqK;a lrkak fohla kE' fmdä tjqkaál nv.skafka ;shkak;a nE' fjk lrkak fohl=;a kE'wlue;af;ka yß ug fï fydrlu lrkak fjkjd lshd ?gfudkj yß yo,d fokakï lshd <uhska wiajihs' ±ka <uqkaf.anv.skak ksid we;s jk ixfõ.hg fydfrka .sys,a,d wru[af[dlald m÷frka w,hla .,jd f.k Wh,d orejkagfokjd' yenehs fï leu;a;lska fkdfjhs lf<a' kuq;afydrlula l<d' wÈkakdodkd máúrf;d fyd;s lshk tlfu;k§ msysáhd' fidrlï lrkak leue;s kE' kuq;afudkjd lrkako@ fukak fï cd;sfha tajd fidajdka whflfrka fjkak mq¿jka' kuq;a jro yeÕfjkafka kE' jrojro yeáhg olskjd' fydrlu fyd| jevla fkdjk nj;a"fkdl< hq;a;la nj;a" widOdrKhla nj;a olskjd' kuq;alrkak fohla ke;slug lrkak isoaO jqKd' yenehs flfrkfldgu fï woyi tkjd' Pkaofhka" oafõIfhka" Nfhka"fudayfhka" fidajdka jQ wh i;r w.;shg fkdhk nj O¾ufhai|yka fjkjd' fïl wo isxy,hg f;darkafka Pkaofhka"oafõIfhka" Nfhka" fudayfhka lsisu mdmhla lrkafka kElsh,hs' tal;a wr l,ska jf.au .<mkak nE' mriamrhs' fïy;frka mõ fkdflf¾ hehs lSfjd;a Tyq fj;ska fudkmdmhlaj;a flfrkak nE' kuq;a tfyu flfrkafka ke;af;awßy;=ka jykafia fj;ska muKhs' fu;k fmkakqfõ i;rw.;sh .ekhs'

70 r«c³r£n {�yY Ruxylp£z¹Y£y ��ñ

f,dal i;a;ajhd ießirk .;s myla we;' foaj" ukqIH"hk .;s folhs ;sßika" fm%a;" ksrh hk .;s ;=khs' ^foajhkakg n%yau iy ldudjpr foaj fldgia o whs;shs'&mD:.ackfhda fï .;s mfyka fldhsfll yß ießirkakmq¿jka' .;s mfyka .;s ;=klau fidajdka ùu;a iu.u ioyguw; yef¾' i;r wmd.; ùug fya;= jk ;sßika" fm%a;" ksrh.;s ;=ku w; yef¾' .;s ksh; fõ' ;j;a .;s folla we;'ta foaj iy ukqIHhs' fidajdka jQ miq fï .;s fol ksh;hs'w.;shg hkafka kE lsõfõ bj;a jqKq i;r wmd.; jk .;s;=kg fkdhk njhs' tjeks .;shlg hk udkisl;ajhlafidajdka ;eka mgka ljodj;a Wodfjkafka kE lshk tlhs'ÿ.;s lsõfõ ta .;s ;=kghs' iq.;s folhs' ÿ.;s ;=khs' tuksid fidajdka jQ whg msysgk mxpYS,h iudoka fjk tllafkdfjhs'

mD:.ack lsõfõ oyï h:d¾:h ms<sn|j Y%oaOd ud;%hla"iS, ud;%hla" iD; ud;%hla ^p;=rd¾h i;Hh ms<sn| oekSïud;%hla&" ;Hd. ud;%hlaj;a ke;s whhs' fï wh wkaOhs" nd,hs'ta wh máúr;s fkdfjhs' már;s fyj;a leue;af;ka ne÷Kqwhhs' leue;af;ka fjkaùu lshkafka ysf;a msysgk .=Khla'ls%hdj w;yeÍu ls%hd l,dmhla muKhs' tal j;la'leue;af;ka fjka jqKdu ls%hdj fkdlsÍu iS,hhs' wksÉP"ÿlaL" wk;a: jQ widr jQ f,dalh ;=< fudlg m%dK>d;lrkako@ fudlg fydr uer jxpd lrkako@ fï wd§ f,iwoyi tkfldgu tajdg ;snqKq leue;a; ke;s fj,d hkjd'leue;a; ke;s jqKdu ixjr;ajfha msysgmq iS, .=Khla tkjd'i;r wmd.; ùug ;snQ mdm fldgi myjqKd myjqKduhs'h:djfndaOh ,n,d kej; tkafka kE' tal mydk iS,hla'ish¨u mõj,ska fkfuhs myjqfKa" i;r wmd.; ùug ;snQfldgihs' tal ruKh fjkafka kE ljodj;a" fõruKS iS,h'fï wd§ f,i mydk" fõruKS" fÉ;kd" ixjr" wú;slaluf,i wLKav jQ" wðø jQ" win, jQ iS,hla ,efí' mdKd;smd;d

|²� ~n�oMv»xp� ïqY� (r�v¨ »{�v) 71

máúrf;d fyd;s wd§ f,ig ú.%y lf<;a fida;dmkak wßhY%djlhdf.a mkais,a' tlu foh wdldr follska fuf,iú.%y lr we;'

mxp ÿYapß;fhka je<lSu iqpß; .=Khla' thska lshkafkaje<ls,d bkakjd lshk tl fkfuhs' kuq;a je<lS b£ufndfydau jeo.;a fohla' fidajdka jQ flkd tal jeo.;anj;a okakjd' Tyq w;ska mdmh jefikafka kE' ÿYapß;h"ÿYapß;h f,i olshs' kuq;a wr irldksg jf.a ixidr mqreoaogfyda wleue;af;ka fyda b|,d ysg,d fjkak mq¿jka' irldksfidajdka jQ miqj;a u;ameka mdkh lf<a ta ksihs' kuq;a talÿYapß;hla" wjevla nj okakjd' kuq;a i;r wmd.; fjkmdmhka fidajdka jQ wh fj;ska f.ú,d bjrhs' kuq;a ls%hdj,sh;snqKd' fÉ;kdj kE' fya;=j" lhg mqreÿ lr.;a foaj,alhg ñi ys;g fkdfõ' ys;g mqreÿ lr.;a foaj,a ys;g ñilhg fkdfõ' lhg mqreÿ lr.;a foa ixjr lr.kak" oukhlr.kak wjYHhs' is;g mqreÿ lr.;a foa iukh lr .kakwjYHhs' oukhhs" iukhhs folla ñi tlla fkdfõ' oukhlrkafka mxfÉkaøshhs' mxfÉkaøsfha l%shdldß;ajh"wixjr;ajh oukh lr fyj;a fu,a, lr ixjr úh hq;=hs'lhg mqreÿ lr.;a foaj,a oukh fkdlf<d;a bkak yßwudrehs' oukh lr.;af;d;a iduhg m;a fõ' iukhlrkafka ukfia ;sfnk f,daN" oafõIhs' túg wNHka;rÑ;a; mdßY=oaêh we;s lrhs' is;g mqreÿ lr.;a foaj,a iukhjkafka h:djfndaOh ,eîu ksihs' jerÈ fohla" jerÈ kElsh,d uq,ska oDIaáhla ;snqKd kï is; h:djfndaOhg m;a jQúg th ±ka jerÈhs lshd jegfya' fkd.e<fmk" kqiqÿiq fohlanj miqj jegfya' yenehs jerÈ fohla jqKdg lrkak fohlakE' �rd álla fkdìõfjd;a bkak nE' weÕ fjõ,kjd' yßuykaishs jf.a' kslx md¿fj,d .shd jf.a' fmdâvla .;af;ke;akï lsisu m%fndaOhla kE jf.hs'ZZ

fukak fujeks woyia tkak mq¿jka' ta ;uhs lhg mqreÿ

72 r«c³r£n {�yY Ruxylp£z¹Y£y ��ñ

lr.;a foa' is; iukh jqK;a lh oukh fj,d kE' ta ksidu;ameka álla mdkh lrhs' lhg mqreoao ;sfhkafka lhuefrk f;la muKhs' kuq;a isf;a mqreoao wkd.;hg" bÈßhghhs' th bÈß ld,fha § weÈ,d ths' lhg mqreÿ lr.;a foaurKdikak fudfydf;a § bkaøshka my wls%h ùu;a iu.ubjr fõ' WodyrK f,i hï lsis flfkla lhg mqreÿ lr.;ahï wdydrhla fndfydu wdihs wkqNj lrkak' ±ka fï mqreoaoys;g o" lhg o yeÿfKa@ wmg fmakafka kï ys;g jf.hs'Th w;f¾ tu flkdg f,dl= nfâ wÔ¾Khla yefokjd'±ka fudlo fjkafka@ fjkod fidh fidhd f.dia ldmq flkdg±ka tu wdydrh fmakak nE" wmamsßhdjhs' ±ka fï wjYH;djis;g ;snqKd kï b,a,f.k lkak ;snqKdfka@ kuq;a tfyujqfKa kE' ta lshkafka fï lfha mqreoaola' tu ksid lh ksidú¢k fõokd lh ksid ú¢kjhs lshd ±k .kS' ys; ksidú¢k fõokd ysf;a fõokd lshd ±k .kS' Ôú;h wjika jkf;la úkaokhla ;sfhkj kï th ta Ôú;h ksid ú;rhslshd ±k.kS' th bÈßhg fkdue;s nj olshs' fïjd kqjKska±lsh hq;=hs' lhg mqreÿ lr.;a foaj,a fï lhg ú;rhs' lhksfrda.S kï ksfrda.S lhg wjYH lrk foaj,a fjkhs' ta lhfrda.S ù ÿn, jqfKd;a wr ;snqKq wjYH;djka fjkia fjhs'yenehs fï lhg we;sjkakd jQ wjYH;dj fyda wkjYH;djiir .ukg fkfjhs' tal fï lhg ú;rhs' iir .ufka §;sfnkafka ys;hs' WodyrK f,i uy¨ ù uefrkak hkwêl jhil flkl=f.ka wjidk fudfydf;a § weyqfjd;alduidjka ;sfhkjo lsh,d m<d;lj;a tfyu yeÕSula ke;snj ±k .kak mq¿jka' fya;=j Tyqg yeÕSula tkak lhls%hd;aul fjkafka kE' bkaøshka ÿn,hs' yenehs tfyu jqKdlsh,d Tyq urKska u;= nUf,dj WmÈkafka kE' B<Õ w;anjfha;a" h<s;a ldu lhla ,efí' fudlo lhg lduh tmd ù;snqKg ys;g tmd ù ;snqfK kE' lhg tmd ù ;snqfKa lhgneß ksihs' lh ÿ¾j, ksihs' ta wdiajdoh lh b,a,d isáfha

|²� ~n�oMv»xp� ïqY� (r�v¨ »{�v) 73

kE' yenehs lh ÿ¾j, ù tmd fjk tajd" uki ÿ¾j, ùukfia wjYH;djkag iïnkaO fjk tajd fkdfõ' ukiWmdodkh lrk tajd fjkhs' lfha wjYH;djka fjkhs'

;j;a WodyrKhla f.k n,uq' iuyr ldka;djka uiaudxY fudl=;au .kafka kE' tajdg fndfydu wms%hhs' yenehsTh w;f¾ orefjla nvg wdfjd;a iuyr fj,djg W!re uiamjd b,a,kjd' fïlg fod<ÿl lshhs' b,a,mq foh ÿkafkake;akï fydfrka yß lkak n,hs' ke;skï yß wudrehsbkak' ±ka fïl ;Kaydjlao@ wdidjlao@ ke;akïwjYH;djlao@ orejd yïn jqKdg miafi wr wdidjkabjrhsfkaæ kuq;a ;Kaydjla" wdidjla kï tfia ndysrfya;=jlska bj;a lrkak nE' tfykï fïl lfha wjYH;djla'ujqf.a woyihs" bmfok orejdf.a woyihs" fol l,jï ùuksihs oaj ¬ ,h } fod< jqfKa' <h foll ;sfnk wdidj;uhs fod<ÿl' taflka yg.;a; wiykh ;uhs fï tkafka'fu;k§ orejdf.a wdidj ujf.a wdidj blaujd .sh ksihs tafjkiaùu isoaO jqfKa' wd.ka;=l ñksia Ndjhg weúÈka l,lahk;=reu iifrys mqreÿ w;yßkak wudrehs' iir mqreÿ B<Õw;aNjfhÈ;a ke.S ths' nqÿka jykafia Ôjudkj jev isáhld,fha Wkajykafiaf.ka nK wykak .sh msßilf.ka tlawfhla .il w;a;la fid,jñka isáhd' ;j flfklakshfmd;af;ka fmdf<dj ydrñka isáhd' ;fjflla Wvn,df.k isáhd' ;j;a wfhla nqÈhf.k isáhd' tla wfhlanK weiqjd'

fïlg fya;=j fudllao@ w;a; fid,jñka isáfha w;aneõmkaishhla j÷frla fj,d ysáh flfkla' thdf.a mqreoaogO¾udjfndaO lrkak nE' wr j÷re .;s ,laIK wdjd' W!frlafj,d ysgmq flfkla ;uhs wr ukqIHfhla fj,d fmd<jydrñka isáfha' msUqfrla fj,d w;aneõ mkaishhla wdmqflfkla ;uhs nqÈhf.k isáfha' w;aneõ mkaishhla klaI;%n,mq flfkla ;uhs wr Wv n,df.k isáfha' f,!lsl ;s%fõo

74 r«c³r£n {�yY Ruxylp£z¹Y£y ��ñ

^úoHd ;=k - mQ¾fõksjdkqiai;s" pq;=md;" wdijla;h hk{dk;=k wd¾h ;%Sfõohhs& mrm%dma; nuqfKla fj,d ysgmq flfkla;uhs nK weyqfõ' Tyqg ú;rla O¾uh wjfndaO jqKd'^f,!lsl ;%Sfõoh iDIs NdIs;hhs' oDIaá.; fkdù" m¾fhaIKukila we;s wh nK wyk úg O¾udjfndaO fõ'& fï úÈhgiir mqreÿ fldÉpr kï tkjdo@ fïjd ke;slrkak mq¿jkao@fï fïjd jerÈ" fïjd yod .kska lsõjg yßhhso@ fïjdglshkafka jdikd mqreÿ ^jdih lsÍfï kHdh ksid yg.;a&lsh,hs' wßy;a M,hg m;afjÉp whg;a fïjd tkjd'ms<skaojÉp ry;ka jykafia wßy;ajhg m;a fj,;añksiaiqkag zzji,hdZZ hehs wduka;%Kh lf<a;a fï ksihs'tu ksid jdikd mqreÿ wms lsõjg ke;s lrkak nE' bfíujf.a isoaO fjkjd' tu ksid ndysr ls%hd l,dmhka fyj;aldhsl" jdÑl mqreÿ foi Wäka m,af,ka n,d flkl=f.ais,a.=Khla neÆ ne,aug ;SrKh lrkak nE' fndfyda l,laweiqre lsÍfuka ;uhs tjeks ks.ukhlg tkak mq¿jkafjkafka' fudlo ixjr;ajfha msysàu kï jk is,a.=Kh isf;amsysgk .=Khla jk ksihs' ldhsl" jdÑl ls%hd joka yev.efikafka tu .=Khg wkqrEmjhs' kuq;a by;ska úia;rl< iir mqreÿ ksid tu is,a .=Khka ndysßka neÆ ne,augfkdfmfkkak mq¿jka' zzixZZ hk wúµd" ;DIaKd foflystl;=j zzjerejdZZ fyj;a lvd ±uqjd hk woyi zzixjr;ajhZZhk jpkfhka w¾:j;a fõ' wúµd" ;dIaKd fol ì|fy<Suh:djfndaOfhka ,nk udkisl ls%hdj,shla ñi ndysr jQldhsl ls%hdj,shla fkdfõ' ;jo h:djfndaOh ksid msysáis,a .=Khla fkdue;sj;a" flkl=g ndysr iudcfha Ôj;a ùui|yd ndysßka muKla ldhsl" jdÑl ls%hdj,sh ukd fiamd,kh lrf.k is,a .=Khla we;af;l= fia fmkS isáhyelshs' kuq;a tu flkdf.a is; wl=i,aj,ska nrj ;sìhyelshs' ta h:djfndaOh fkd±lSu ksihs' fujeks úgl tumqoa.,hdf.a ndysr ls%hdl,dmhka foi n,d is,a .=Kh ;SrKh

|²� ~n�oMv»xp� ïqY� (r�v¨ »{�v) 75

lrkak .sfhd;a th ksje/È fkdfõ'kuq;a wo iudch fndfyda úg flkl=f.a is,a .=Khla

ukskak fhdod .kafka tu mqoa.,hd lk fndk m%udKh"lk fndk foaj,a" .uka lrk ú,dih" mdúÉÑ lrkNdKavj, jákdlu jeks ndysr ls%hd l,dmhka' kuq;afuu.ska fndfyda úg ks.ukh jer§ hd yelshs' jrla nuqfKlaweúÈka nqÿka jykafiag lshkjd zziajdóks Tn jykafiaf.aY%djlhka fndfydau w,am f,ihs odkh .kafka' Tnjykafia;a tfia w,am f,i odkh .kakd ksid uu Tnjykafiag fndfydau .re lrkjd' ta .ek fndfydumeye§ulskqhs bkafka'ZZ Bg ms<s;=re f,i nqÿka jykafiafoaYkd lr isáfha zznuqK Tn ud .kakd odk m%udKh wkqjmeyeÿKd kï tal jerÈhs' iuyr odg uu fndfydau álhsodkh .kafka' iuyr Èkj,g uqj úglau ^md;%h msfrkaku&.kakjd' iuyr Èkj,g md;%h msÍ uÈ jqfKd;a Bg;ajeäfhkq;a .kakjd' ug wjYH lrk m%udKhg .kakjd'.kak odkfha w,am;dj wkqj Tn ud .ek meyeÿkd kï"f.!rj lrkjd kï th ksjerÈ fkdfõZZ hkakhs'

jfrl tla;rd nuqfKl=g is,aj;a NslaIQka jykafia kulgodkhla fokak is; my< ù l=vd ysñkula mhskau jevulrf.k wdjd' w;ru.§ yuq jQ f,dl= jlalvlska Wkajykafiamd fkd;nd Wäka mekakd' kuq;a ;j ál ÿrla hk úg yuqjQ l=vd jlalvlska tfia fkdmek md .ukska u .shd' nuqKdgfï .ek l=l=ila we;s jqKd" mkskak wmyiq f,dl= jlaläkamekakd" mkskak myiq l=vd jlaläka fkdmek weúof.k.shd" wfka fï jf.a mek mek hk flkl=g o uu fïodkh fokak hkafka lshd' fï .ek Wkajykafiaf.ka úuidisá úg Wkajykafia m%ldY lf<a" uu m<uq jlalv Wäkamek,d .syska msßlr;a ke;sjqKd' fojeks jlalfvka mekakkï ug odfk;a fkd,efnk ksid t;ekska weúof.k .shnjhs' fuh wid isá Wmdil uy;d ;u woyi fjkia lrf.k

76 r«c³r£n {�yY Ruxylp£z¹Y£y ��ñ

fndfydau .reire we;sj odkh yd msßlr Wkajykafiag mQcdl<d' mqxÑ jqK;a fuf,i jlalvlska mekafka ry;ka jykafiakula' fmr w;aNjhl § j÷frlaj isàfï ixidr mqreoaobiau;= jQ ksihs fujekakla isoaO jqfKa' m<uq jlaläkamekak fudfydf;au nuqKd ta .ek wmeye§ msßlr fkdfokak;SrKh l<d' fojeks jlaläkq;a mekakd kï odkh;a"fkdfokakhs is; my< jqfKa' fï nj Èjeiska ÿgq WkajykafianuqKdf.a jerÈ ks.ukh ì| fy<Sughs tjeks ms<s;=rlaÿk afka ' fï WodyrK lsy smh ±laj Qfh a ndy srls%hdl,dmhkaf.ka yÈisfhau is,a .=K fydhd.kak neß njfmkaùughs'

|²� ~n�oMv»xp� ïqY� (r�v¨ »{�v) 77

8

ldu ñ:Hdpdrh mgq w¾:hlg iSud ùfukawe;s jQ iudc úmÍ;h

zzldfïiq ñÉPdpdrd máúrf;d fyd;sZZ lshk is,a .=Kh;awo fndfydau mgq w¾:hlskqhs ú.%y lrkafka' újdyl ia;s%hlafyda mqreIfhla fjk;a újdyl fyda wújdyl mqreIfhlafyda ia;s%hla iu. tl;= ùu muKhs wo ldufhys jrojdyeisÍu f,i olskafka' kuq;a ñka lshefjk w¾: ú.%yh;afndfyda mq¿,a tlla' ldupdrh tlla' ldu ñ:Hdpdrh;fjlla' iïu; l%uhg ia;s%hla yd mqreIfhla wUq ieñhkaf,i jdih lsÍu ldupdrhls' th ldu f,dalfha Wmam;a;shgfya;= jkjd ñila mia mõj,g wh;a fkdfõ' ldufhda weiqrelsÍuhs" lduhg m;a ùuhs folla' ldu ñ:Hdpdrh wIag Nd¾hdfiajkh yd oi Nd¾hd fiajkh f,iska ;ekg Tìk fiawjia:d foll § ú.%y lr we;' ud;= rlaÅ;d" mS;= rlaÅ;d"ud;= mS;= rlaÅ;d" Nd;= rlaÅ;d" N.sks rlaÅ;d" {d;s rlaÅ;d"iiajdñl;d yd imßoKav;d lshk fï wfgka fjkaùu ;uhsúfYaIfhka ldu ñ:Hdpdrfhka fjka ùu f,i ú.%ylr, ;sfhkafka' f.d;a; rlaÅ;d yd Oïu rlaÅ;d hkakoi Nd¾hd fiajkh hgf;a ú.%y lr we;' ^uþðu ksldh I-667 msgqj-idf,hshl iQ;%h" 677 msgqj - fõrxcl iQ;%h&

uj úiska rlskq ,nk ia;s%hla tfia rlafka ta orejdf.awkd.;hg hym;la i|yd f,dal iïu; YsIagdpdrhg wkqjkïnqldrj Ôj;a fjhka lshñkqhs ta ÿjf.a jevlghq;= bIag

78 r«c³r£n {�yY Ruxylp£z¹Y£y ��ñ

isoaO lrkafka' fujeks úgl ta f,dal iïu;pdrh lvlr,dwhq;= úÈhlska ujf.a wjirhlska f;drj ta ia;s%hj újdylr .;af;d;a" ta ia;s%h yd msßñhd uq,a lrf.k ud;= rlaÅ;dlshk ldu ñ:Hdpdrh isÿ fõ' ;j;a ;ekl uj ñhf.dia"mshd úiska ÿj YsIag iïmkakj kïnqldrj fyd|g W.kajd.sh ;ekl kskaodjla ke;sj Ôj;a fjkak u. mdod fokak´k lshk woyiska yd .=K is;ska ÿj rlshs' fï w;f¾ hïmqreIfhla mshdf.a wjirhlska f;drj ta ia;s%hj f.k f.diaújdy lr.;af;d;a th mS;= rlaÅ;d kï ldu ñ:Hdpdrhgwiqfõ' ujhs" mshhs fofokdu úiska fï wdldrhgu orejdrlsk úgl § ta fofokdf.au wjirhlska f;drj YsIagiïu;h lv lr,d <uhd f.k .sfha kï th ud;= mS;=rlaÅ;d hk ldu ñ:Hdpdrhg jefÜ' tla wfhl=f.awjirhlska f;drj tkï ujf.a wjirhlska f;drj f.k.sfha kï ud;= rlaÅ;d hkak;a" mshdf.a wjirhlska f;drjf.k .sfha kï mS;= rlaÅ;d hkak;a lv fõ' ujhs" mshhsfofokdu ke;s úgl § ifydaorhd úiska tu ia;s%h l,skawdldrhgu /l n,d .kakd úgl § ta ifydaorhdf.a wjirhfkdue;sj YsIag iïu;h lvlr,d wehj f.k .sfha kïNd;= rlaÅ;d lshk ldu ñ:Hdpdrh isÿfõ' ifydaorfhd;afkdue;s úgl § jeäuy,a fidhqßh nd, fidhqßhj fïwdldr woyiska rlsk úgl§ ta iïu;h lvlr,d jeäuy,afidhqßhf.a wjirhlska f;drj wehj f.k.shfyd;a N.sksrlaÅ;d lshk ldu ñ:Hdpdrhg wiqfõ' uj" mshd" ifydaor"ifydaoßhka lsisjla fkdue;s úgl § {d;Ska úiska fmrmßÈu tu ia;s%h wdrCId lrhs' fujeks úgl ta {d;skaf.awjirhlska f;drj wehj f.k .sfhd;a {d;s rlaÅ;d lshkldu ñ:Hdpdrh isÿfõ' ia;s%hj wdrCId lrk iajdñmqreIhl=bkakd úgl § iajdñmqreIhd úiska wehj whska lr,d ´ktlla lr.kska lshd heõfjd;a weh ksoyia ia;s%hla' tfy;atfia ksoyia fkdlr we;s úgl § tu iajdñhdf.a iïnkaOhbj;a lsÍfuka ^iajdñ mqreI;ajfhka bj;a lsÍfuka - Wod'

|²� ~n�oMv»xp� ïqY� (r�v¨ »{�v) 79

Èlalidofhka& f;drj f.kf.dia iïnkaO jqfKd;a thiiajdñl;d lshk ldu ñ:Hdpdrhg yiqfõ' fï wdldrhgia;%sh rlsk {d;Ska fyda iajdñmqreIhl= fyda ke;s úg ;ukaf.af.da;%h úiska wehj wdrlaId lrhs' WodyrK f,i .ulkï .ï m%Odkshd úiska fyda cd;shl kï cd;sh úiska fydal=,hl kï l=,h úiska fyda rlsk úgl§ ta ta m%OdkSkaf.awjirhlska f;drj ta ia;%sh /f.k .sfhd;a f.d;a; rlaÅ;dlshk lduñ:Hdpdrh isÿfõ' iudc frda. ;sfhk hïlsiswkdpdr ia;s%hla" wNsidßldjla" .Ksldjla lshk whf.kaiudc frda. fndaúh yels ksid iudch wdrCId lr .ekSuwjYH ksid iudc frda. ;sfhk tjeks whg hïlsis o~qjulamkjkjd" tjeks foaj,g hkak tmd" iudch úkdY fjhslsh,d' ta iïu;h wykafka ke;sj tal lvlf<d;aimßoKav;d lshk ldu ñ:Hdpdrhg wiqfõ' fuys§ BgiïnkaO jk ia; % sh yd m qreIhd hk fofokdulduñ:Hdpdrhg yiqfõ' by;ska i|yka l< wdldrhg wod<ia;s%h wdrCId lrk lsisjl= ke;;a weh hï O¾uhla ;=<YslaIKh jk ia;%shla kï weh OïurlaÅ;d fõ' tkï O¾uhúiska rlskafkls' ^Wod - is,aud;djka" l=ur l=uß nUirrlsk wh'& tjeks whl= iu. whq;= úÈyg iïnkaO jqfKd;aOïurlaÅ;d hkak lv fõ' fïjd we;af;a iudcfha fíoìkak we;sùu je<elaùughs'

fï wkqj n,k úg whq;= widOdrK lsisu l%uhlg ia;s%hlaújdy lr.kak nE' yeu me;af;kau fldgqfj,hs ;sfhkafka'tal lvdf.k .sfhd;a ldu ñ:Hdpdrhg wiqfõ' wfmaiudchl" YsIagdpdrhl hïlsis wdmq pdrhla fyj;a wdpdrhlawe;' th YsIag iïu; pdrhla' fï wdmq pdrhg mgyeksjlghq;= lf<d;a t;ekska ;uhs fï ldu ñ:Hdpdrh kue;smdmh isÿjkafka' fuys § ±k.; hq;= ;j;a jeo.;a ldrKhlakï by; úia;r l< Nd¾hd fiajkfha § wod< ia;s%h/f.k hk mqreIhd muKla fkfjhs" ldu ñ:Hdpdr jrogyiqjkafka' ;udj /l n,d .kakd flkdf.a leue;a;lska

80 r«c³r£n {�yY Ruxylp£z¹Y£y ��ñ

fyda wjirhlska f;drj ;u leue;a;g muKla hk ia;s%h;atu jrog jefÜ' tfy;a tu ia;s%h /f.k .sfha ia;s%hf.a oleue;af;ka f;drj n,y;aldrfhka kï ia;s%h tu jrÈkaksoyia fõ' mqreIhd jrog wiq fõ'

l=ur nUir iy l=uß nUir hkq YsIag iudcfha § wm<Õ we;s .=KO¾uhla' fuys w¾:h kï ia;S% mqreI f,i ldufÉ;kdjla uq,alrf.k lsisu whqrlska iïnkaOhlaf.dvfkdk.d ÿriaj isàuhs' ^ldu fÉ;kdjkaf.ka f;drjfouõmsh ¥ orejka fyda ifydaor ifydaoßhka tlg tl;= ù.uka ìuka hdu wdÈh óg wod< fkdfõ'& tfia ÿriaj isàuksid by; wdldrfha lvls gq ùula isÿ fkdfõ' fuh;atla;rd n%yaupdÍ W;=ï .=Khla' l=ur l=uß f,i ldufÉ;kdjla uq,a lrf.k hïlsis .ukla ìukla hEula fydatl;= ù lghq;= lsÍula l<d hkq whq;= fohla fydafkd.e<fmk fohla l<d lshk tlhs' WodyrK f,iujlf.ka weiqfjd;a Tnf.a ÿjf.a w;ska hï msßñ <uhl=w,a,df.k hk tl Tng m%Yakhla o lshd" zzljqo hflda uuf.or ;shdf.k msßisÿjg ueKsl jf.a yomq fl,a,f. w;skaw,a,ka hkafka' talsj w,a,f.k fmdälrkak uu bvfokafka kEZZ lshk fujeks ms<s;=rla ;uhs ,efnkafka'neßfj,dj;a foudmshka ÿgqfjd;a ;u ÈhKsh uq,a,lg fj,dmsßñfhla iu. l;d lrñka bkakjd" fudkjo we;sjkyeÕSï@

zzwfka wms tod b|ka ld;a tlalj;a l;dnyg hjkafkake;sj" lSlrej" ;ekam;aj wf.ag yomq fl,a,g fjÉp foaZZlshd fujeks yeÕSul=;a" msßñ <uhdf.a foudmshka ta f,iisoaêh ÿgqjd kï zzwms fyd|g yod.;a; fld¨ meáhd" r;a;rkajf.a ´k ;ekl lshkak mq¿jka fld¨ meáhdZZ hk yeÕSulao we;s fõ' fï wdldrhg is;k fï <uhs fokakdf.afoudmshka fom,u ÿgqfjd;a fï <uhs fokakd fydfrkauq,a,lg fj,d w;a w,a,df.k l;d lrñka isák oiqk"fof.d,a,kagu fudkjd fjhso@ úYd, úlaIsma;hla" le,öula

|²� ~n�oMv»xp� ïqY� (r�v¨ »{�v) 81

we;sfõ' fuys§ ud;=mS;= rlaÅ;dj,g yiq ù <uqka fofokduldu ñ:Hdpdr mdm l¾uhg yiq fõ' kuq;a th foudmshkaúiska iïu; lr Bg leue;a; ÿkafka kï mdml¾uhg yiqfkdfõ' WodyrK f,i fomd¾Yajfha foudmsfhda l;dnylr .kakjd" zzwfma ÿj Tn,df.a mq;dg újdy lr fokakleue;shs' wms fof.d,af,du tl cd;sfha" uQ, iïu;h.e<fmkjd' ish,a,f.au .;s ,CIK .e<fmkjd' wfkafldÉpr fyd|o@ jeo.;a mjq,a folla f,i wms ixf;dafikatl;= fjkafkaZ lshd iïu; lr.;af;d;a kshu uÕ=,a f.orlshkafka fu;kghs' foudmshka fndfydu ikaf;dafika fïfokakdj tl;= lrkjd' wUq ieñhka f,i iïu; l<d'kuq;a ±ka fï <uhs fokakd fmr úÈhg l;d lrñka isáfhd;al,ska jf.a yeÕSula u;= fkdfõ' fndfydau i;=gla we;s fõ'zzn,kakflda l=re,a,hs" lsß,a,shs jf.a bkak ,iaikZZ fïjf.a l;d ;uhs ±ka lshkafka' fjk;a ndysr iïnkaO lsisjlake;sj ta fokakd .=Khym;aj wUq ieñhka f,i Ôj;a fjkjdolsk foudmshka fndfydu i;=gg m;a fõ'

kuq;a wo fï ldrKd ál fndfyda fldgu ieÕú,d' fïldrKd ál ±k.;a;d kï wo bkak mdi,a <uqka" ;reK;reKshka hd¨ fjkafk;a kE" ,shqï fokafk;a kE" mdrj,aÈf.hs" .ia.,a hghs l;d lr lr bkafk;a kE" fkdfydìkdf,i yeisfrkafk;a kE" fï fudl=;au kE' ldu ñ:Hdpdrjrog yiqfjk ksid fïjdg Nhla we;s fjkjd' wo fïjd.ek lshd fokak ljqrej;a kE' .=rejrekaf.ka weyqj;a"yduqÿrejkaf.ka weyqj;a fï ldrKd u. yßkjd' b;skafldfyduo ±k .kafka@ tfyu fya;=M, iys;j ±k.kakl%uhla ;snqK kï fïid úYd, iudc mßydkshla fjkakbvla kE' wo O¾uh" iqpß; u. hgm;a fj,d' wmg YsIagiïu; l%uhla ;snqKd' wo tal kE' tod ta fya;=j ksidu.eyekq <ufhla mdi,a heõfõ kE' ta whg b.ekakqfõ uõúiska oek.;a ueyqï f.;=ï" jÜá fmÜá" u,a meÿre úhkyeá" Whk msysk yeá" iudcfha fyd¢ka Ôj;a fjk yeá"

82 r«c³r£n {�yY Ruxylp£z¹Y£y ��ñ

,Êcd Nh we;sj Ôj;a jk yeá" fï wdÈhhs' fï wdldrhgwkd.; Ôú;hg wjYH jevms<sfj<l=hs tod ;snqfKa' tjeks.eyeKq <ufhla mjq,lg tl;= jqKdu mjqf,a wjYH;djkal%udkql+,j" ksjerÈj bgq fjkjd' kuq;a wo fudlo lrkafka@ta Tlafldau me;a;lg od,d W.kajkak áhqIka hjkjd'bf.k .kak .shdu fl<jrla ke;s neKqï wykjd' wrlshmq .=Kdx. msßys,d hkjd' kuq;a tod zzYs%hd ldka;djZZlshd lsõfõ wr jf.a YsIag iïmkakj yeÈÉp .eyekq<uhghs' úIaKq lsõfõ .=Kdx. jevqKq msßñhdghs' úIaKq iyYs%hd ldka;dj isák mjq,la yeu w;skau id¾:lhs' kuq;a wojk úg ta YsIagdpdrh Wvq hál=re fj,hs ;sfhkafka'

wfkla ldrKh ;uhs ldu ñ:Hdpdr l¾uh yd l¾um:h y÷kd .ekSu' by; úia;r l< wIag fyda oi Nd¾hdfiajkfha § ia;s%hla yd mqreIfhla tf,i whq;= f,iwUqieñhka f,i tlaùfuka ldu ñ:Hdpdr l¾u m:h isÿfõ'm:h hkq iïmQ¾K jqKd lshk tlhs' fuys § ldu ñ:Hdpdrmdmh iïmQ¾K fõ' tfia wUqieñhka f,i tla fkdù fmri|yka l< mßÈ /l n,d .kakd whf.a leue;a;lska f;drj;eka ;ekaj, l;dnia lsÍu" w;ska we,a,Su" ,shqï yqjudrelr .ekSu jeks lghq;= isÿ lsÍfuka ldu ñ:Hdpdr l¾uhisÿfõ' th;a mdmhla' O¾uh ksjerÈj fkd±kSu ksid wo isÿù we;s iudc úmß;h fï wkqj is;d.; yelshs'

fuys§ ;j;a i|yka l< hq;= jeo.;a ldrKhla we;'fmd;am;aj, i|yka jkafka wIag Nd¾hd fiajkh yd oiNd¾hd fiajkh .ek muKhs' tfy;a tfia i|yka fkdjQj;awIag mqreI fiajkh yd oi mqreI fiajkh f,i lduñ:Hdpdrhla o we;s nj kqjKska úuid n,d f;areï .;hq;=hs' WodyrK f,i ujla úiska rlakd mqf;l= tu ujf.awjirhlska f;drj hïlsis ia;s%hla úiska újdy lr.;fyd;awIag mqreI fiajkfha ud;= rlaÅ;d hk ldu ñ:Hdpdrhisÿfõ'

|²� ~n�oMv»xp� ïqY� (r�v¨ »{�v) 83

9

ldu ñ:Hdpdrh yd iqrdfïrhksjerÈj y÷kd .ksuq

nyq Nd¾hd fiajkh yd nyq mqreI fiajkhldu ñ:Hdpdrhgyiq fkdfõ' fudlo tajd iudc wjYH;d wkqj b,a u" iemhquyd iïnkaO jkakla' hï hï ld,j, § ia;S% mqreI wkqmd;hwvq jeä fõ' iuyr ld,j, § ia;S%ka 75]" mqreIhka 25]'fujeks úgl tla mqreIhl=g tla ia;s%h ne.ska ysñ jqfKd;aia;S%ka 50] la u ;ks fõ' tal Nd¾hd fiajkh muKhs thskatyd ldu ñ:Hdpdrh lshd lsõfjd;a 50] la ldka;dfjdawirKhs' fuys§ f,dalfha b,a¨u iemhqu yd iudkjYsIagdpdrhla we;s fõ' tjeks ld,hl tl mqreIhl=g ia;S%ka;=ka fofkla bkakjd' tal ta ldf,g iïu; fõ' hï ld,hlatkjd mqreIhka 75] hs' ia;S%ka 25] f,i' tla mqreIhl=g tlaia;s%h ne.ska jqfKd;a mqreIhka 50] la ;ks fõ' tjeks ld,j,§ tl ia;s%hlg mqreIhka ;sfofkla újdy lr.kak mq¿jkalshd iïu;hla we;sfõ' túg th idOdrK iïu;hla fõ'ia;S%ka yd mqreIhka iu iuj bkak ld,hl tla whl=g tlaflfkla muKhs' túg th iïu; fõ' fuu fjkiaùu wmúiska fyda mqoa.,hl= úiska lrkakla fkdfõ' iudc iïm%odh"iudc iajNdjh wkqj isÿjkakla' wo jf.a ld,hl ia;S%ka ydmqreIhka fndfyda fldgu iu iuhs' tu ksid fujeks ld,hltla whl=g ;=k y;r ne.ska fjka lrkak nE' tfyu lf<d;aúIu;djla we;s ù iudc widOdrKhla isÿfõ' kuq;a uqia,sïm%cdjf.a kï fndfyda fldgu ia;S%ka jeähs' fudlo bia,dï

84 r«c³r£n {�yY Ruxylp£z¹Y£y ��ñ

O¾uh ;=< ;sfhkafka wdiajdo Ôú;hla' wdiajdohg m<uq;ekhs' wdiajdohg m<uq ;ek ÿkaku ia;S%ka jeäfõ' fïksid nyq Nd¾hd fyda nyq mqreI fiajkh úúO YsIagdpdrhkayd ck iudchka wkqj fjkia fõ' wfma iudcfha biair;snqfKa O¾uhg m<uq ;ek" wdiajdohg fojeks ;ek f,ihs'túg mqreIhka 75] la muK bkakjd' ia;S%ka wvqhs' ta ld,fhamqreIhka fo;=ka fofkla bkak f.orlg tl ia;s%hlalekaoka tkjd' fï tod iïu;hhs' f,dõ;=rd nqÿ flfklamy< fjk ldf,l wdiajdoh jeähs' tu ksid O¾uhg fojeks;ek' ia;S%ka jeähs' mqreIhka wvqhs' tu ksihs ta ldf,a tlaiajdñhl=g ia;S%ka y;r mia fofkl= ysáfha' ta nyq Nd¾hdfiajkhhs' kuq;a tal wog .<mkak nE' nqÿ flfkla my<ù l,ahkfldg ;uhs O¾uh biau;= ù O¾uhg m<uq ;ek,efnkafka' hï ldf,l O¾uh ñksiqka w;r §ma;su;afjkfldg ìysfjk ia;S%ka ixLHdj wvq ù mqreIhka ixLHdjjeä fõ' fuh úfYaI isoaêhla'

fida;dmkak wßh Y%djlhdg msysgkafka zzldfïiqñÉPdpdrdmáúrf;d fyd;sZZ lshk iS,hhs' wleue;af;ka isÿfjkakmq¿jka' kuq;a i;r wmd.; fkdfõ' fuh ú.%y lr.; hq;=hs'hïlsis flkl= mdmhla l< muKska ta flkd taldka;fhkaui;r wmd.; fõ hehs lshkak nE' kuq;a mdmhg úmdlhljod fyda mdm úmdlhlauhs' mdmhg ljodj;a fyd| úmdlhlatkak l%uhla kE' hul= w;ska mdmhla isÿ jqKdu thtaldka;fhkau tu flkdg úmdl ^ú+mdl - úfYaIfhkameiSu& fohs lshd ks.ukh lrkak nE' ^fï ms<sn|j uydlïu úNx. iQ;%fha úia;r lr we;'& úmdl §u wjia:dkql+,jfjkia fõ' WodyrKhla f,i hfula mõlr we;' kuq;aTyq lr.;a; msx m%udKh Bg úYd,hs' fujeks úgl§ nqÿmshdKka jykafia fujeks Wmudjla fmkajd we;' ¨Kq ñglaf.k th fmd,algqjla jeks l=vd Ndckhlg Èh l< úgwe;sjk ¨Kq rihhs" tu ¨Kq ñgu .x.djlg Èh l< úg

|²� ~n�oMv»xp� ïqY� (r�v¨ »{�v) 85

we;sjk ¨Kq rihhs iudko@ ¨Kq ñg .x.djlg Èh lr.x.d c,h ¨Kq ri lrkak nE' kuq;a wr l=vd NdckhlgÈhlsÍfuka tu ¨Kq ri .; yelshs' fï jf.a msx oyï me;a;fndfyda wvqfjka" yßhg l=vd Ndckhl c,h jf.a lrmq whbkakjd' ta wh mdmhka o lr we;' iuyr úg ta mdmhka wrmqxÑ msk fojeks lrf.k n,j;aj ke.S isáh yelshs' tjeksflkl= l< l=vd mdmhlska bÈßfha § f,dl= úmdlhla ú¢hyelshs' tfy;a mqKH .x.d l=i, .x.d fia úYd, f,i msxl< whl= w;ska hï m%udo fodaIhlska mjla isoaO jqfKd;ath yßhg .x.djlg ¨Kq ñgla Èh l<d yd iudkhs'tjekakla úmdl §fï yelshdj wvqfõ" n,h wvqfõ' yenehsfndfyda msxoyï lrk wfhla jqK;a lrk mdmh fyd| tllafkfjhs' ljod fyda mdmhg úmdlhla wdfjd;a ta krllauñi fyd|la fkdfjhs' kuq;a wrjf.a úYd, mqKH .x.d l=i,.x.d kef.kfldg úmdlhg wjia:dj ke;sù hkak mq¿jka'ta fya;=fjka tu mdmfha n,h ke;s ù f.dia hgm;a úhyelshs' iuyr úg ls%hd;aul fjkak;a mq¿jka' kuq;a ls%hd;auljqKdg bka n,hla fokak nE'

l=lal=gñ;a; jeoaodf.a ìßh y;a wjqreoafoka fidajdka jQisgql=ußhla' kuq;a ud;= mS;= rlaÅ;d lshk tl lvlr,hsweh uiajeoaod iu. mek,d .sfha' ixidr.;j iir wdmqmqreoaola" ne£ula ksihs ta isgql=ußhg tfia hkak isoaO jqfKa'ta ksid wlue;af;ka fyda odishl fjiaf.k foudmshleue;a;lska f;drj mek,d .shd' ldu ñ:Hdpdrhg yiqjqKd'kuq;a wlue;af;ka isoaO fjk ^máúrf;d& fujeks mdmhkawr jf.a úmdl n,fõ.hla kef.kafka kE' fidajdka jQfujekakl= w;ska Pkaoh" oafõIh" Nh" fudayh ksid hïmdmhla flreK;a tu flkd mdm.;s ,laIKhg m;afjkmqoa.,fhla fjkafka kE" w.;s.dó fjkafka kE" ;sßika"ksrh" fm%a; .;sj,g fkdjefÜ' jro jro f,i olsk úgyeufjf,au tu flkd wdh;s ixjrfha msysgkak n,hs' fï

86 r«c³r£n {�yY Ruxylp£z¹Y£y ��ñ

ksid ;uhs nqÿ mshdKka jykafia foaYkd lf<a flfklawf;a jKhla ;=jd,hla fkdue;sj úi we,a fjd;a ta úiTyqg jÈkafka ke;=j jf.a" i;r wmd.;jk m%n, mdmfÉ;kd ÿrefj,d .sh u.M, ,dNshd w;ska l=vd mdmhla isÿjqjo i;r wmd.; fkdjk nj' m%ikak Ñ;a;hla we;sflfkl=f.ka tjekakla isoaO jqfKd;a ta i|yd fya;= jQuQ,sl fya;=j fidhd ne,sh hq;=hs' fuys § wr isgq l=ußhg;snQ fya;=j ;uhs uiajeoaod iu. iir § ;snQ ne£u' ta ne£ufyj;a .kqfokqj mshjkakhs tfia mek .sfha' fï whqßkafidajdka jQ whg zzmáúrf;dZZ f,i;a ry;a whg zzfõruKSZZf,i;a iS,h msysghs' fï w;r isákd ilDod.dó yd wkd.ówhg msysgkafka;a ta ta whf.a uÜgñka zzmáúrf;daZZ hkakhs'tkï ta ta uÜgñka wlue;af;ka mdmhka isÿúh yelshs'

zziqrdfïrh uÊcmud oÜGdkd máúrf;d fyd;sZZ hkqfida;dmkak wßh Y%djlhdf.a mxis,aj,ska tlla' wo jk úgfuh zzu;ameka mdkfhka je<lS isàuZZ f,i b;d mgqw¾:hlg iSud lrf.k we;' kuq;a fuys ieÕjqKq oyïwre; óg jvd fndfyda by< tlla' mxplduh uq,alrf.khï hï rEmldu jYfhka hï hï foaj,a wrf.k tajd ldujia;+ka f,i mßyrKh lrk n,dfmdfrd;a;=fjka ta lduwdiajdoh f.k fok yev;,hka wefika n, n,d wdiajdo.kak .sfhd;a th rEm ldu wdiajdohla' fï ;uhs rEm iqrdj'rEmh kslkau iqrd jqKd fkfuhs" ldu woyilska rEmhlaÈyd n,d bka we;s lr.;a wdiajdoh" úkaokh uq,a lr.;awoyia we;s lrñka ta wdiajdoh ú¢ñka ta Èyd ne¨fjd;awkak ta fj,dfõ§ we;s rEmh uq,a lr.;a iqrdjhs' yenehsfuys§ ,iaik rEm muKla fkfjhs" hïlsis wdldrhl Yío".kaO" ri" iam¾Y uq,alr f.k;a iqrdj we;s fjkjd' lduwoyia n,dfmdfrd;a;=fjka tn÷ y~lg ijka foñkaldufhka u;afjk wdldrfha woyil wdiajdoh .;af;d;a taYío iqrdjhs' tfiau lduhg fya;=jk .kaOhka we;' lduwdiajdo n,dfmdfrd;a;=fjka tn÷ .kaOhla wd>%dKh lrhs

|²� ~n�oMv»xp� ïqY� (r�v¨ »{�v) 87

kï ta .kaO iqrdjhs' lduhg fya;=jk rihka we;' rilsõju Èfjka .kak ri muKla fkdfjhs" ndysr úúOdldrrihka o we;' YDx.dr rih" idys;H rih" ydiH rih wdÈh;arihkah' kuq; a fï lshkafka ldudi ajdohkan,dfmdfrd;a;=fjka tn÷ rihla .kS kï th ri iqrdjhs'tfiau ldudiajdohkag fya;=jk wdldrfha myi fyj;aiam¾Yhka tn÷ n,dfmdfrd;a;=fjka .;af;d;a th fmdÜGíniqrdjhs' fï ;uhs mxp iqrd'

iqjh lrd ießirkjd lshk woyihs zziqrdZZ lshkafka'ird.fhka u;afjkjd lshkafk;a fïlg ;uhs' ießirkafkal=uk iqjhla lrdo@ ldu iqjh lrd' mxp ldu iqjfhysießirk ;dla ldu iqrdfõ' fïjd .;a úg mxpldufha ms%hiajNdjh" uOqr iajNdjh ksid thska ñysßhdjla f.k foa'fïrd lsõfõ fï ñysßhdjghs' ta ñysßhdjg wdiajdo fj,dñysßhdj .kakd ;dla fïrdfõ' tu ksid iqrdj hï ;ekl ofïrdj;a t;ek we;' túg mxp ldufhka u;a fõ' u;ajqKdg miq ta mqoa.,hdg wm%udoj ksjka u. jefvkafka kE'rEm rd." Yío rd." .kaO rd." ri rd." fmdÜGín rd.lshk fï mxp lduhkaf.ka u;a ù isà kï ta mqoa.,hdgf,dalh od,d hkak nE' zzwmamudfoda wu; moxZZ - wm%udohwuD;hg fyj;a ksjkg fya;= fõ' zzmudfoda uÉpqfkd moxZZ- m%udoh urKhg fya;=fõ" f,dal meje;aug fya;=fõ'wl=i,fha fh§u;a" l=i,fhka wE;a ùu;a m%udohhs' tfiakï fï mxp iqrdfjka mxp ñysßhdfjka fjkaùug kï fïjdwksÉPhs" ÿlaLhs" wk;a:hs" fï mxp ldufhda widrhs lshd±lsh hq;=hs'

zzuÊcZZ hkq u;aùuhs" zzmudZZ hkq m%udohhs" zzGdkZZ lshkafkat;ek ^f,dalhg& msysg,d bkakjd" ne¢,d bkakjd lshktlhs' f,dalhg ne¢,d bkakjd ñila ksjk lrd fkdhknjhs' fï mxp iqrdj .;a;u ukiska ñysßhdj wdiajdohú¢ñka u;afjkjd' u;a jqKdu wm%udo kE' m%udohs' m%udojqKdu f,dalh w;ayßkak nE' f,dalhg nef|kjd' tfia

88 r«c³r£n {�yY Ruxylp£z¹Y£y ��ñ

kï zziqrdfïrh uÊcmud oÜGdkd máúrf;da fyd;sZZ hkquohg ^u;aùug&" m%udohg" f,dj w,a,d .ekSug f,dalfhane£ /£ isàug fya;=jk iqrdjg" ñysßhdjg ne£fïleue;af;ka fjka jqKd lshk tlhs' kuq;a wlue;af;kafjkak mq¿jka' kuq;a wo fï i|yd fmd;aj, w¾: §,;sfhkafka mqIam iqrd" m,a,j iqrd" ´ok iqrd" msÜG iqrd''' wd§u;ameka lshk ndysr øjHhka myla yd iïnkaO iqrdfjkafjkaùula f,ihs' tal iqrdfõ mqxÑ fldgila ú;rhs' wfklfï úÈyg mxp iqrd lshd u;ameka" j¾. lrkak .sfhd;a wold,fha fmrk u;amekaj, yeáhg ;j;a fldÉpr kïu;ameka j¾. weoao@ u;ameka mdkh mxp ÿYapß;j,g wh;atlla' kuq;a fï lshk is,amoh Bg jvd fndfyda .eUqrehs'kuq;a wo mxp ÿYapß;fhka fjkafjk w¾:h muKhs fï is,amoh f,i .kafka' ienE mrud¾: w¾:h wgqjdj, ke;s ksihsfidhd .kak neß ù ;sfnkafka'

fï wdldrhg mxp iqrdfïrh .ek ú.%y lsÍfï § woiudch fndfyda fldgu fkdÿgq me;s lvl=;a fmkajd §ugisÿfõ' ta ;uhs mqoa.,hdf.a rd." oafõI" fuday .sks wjqiaiñkaby; úia;r l< mxp iqrdfïrhg weo ouk" Bg wkqn,fok msßia ful, nyq,j olakg ,eîu' mqoa.,hd ;=< ieÕjmj;sk rd." oafõY" fuday wjqiaik wdldrfha úúOdldr Ñ;%mg"kdgH" /Õ=ï" .ehqï muKla fkdj fjf<| ±kaùï yd fudaia;rj¾. o mqoa.,hd f,dalhg ne| ;nñka iifrys ;j ;j;aw;rux lsÍug Woõ fohs' fïjdg iïnkaO jk mqoa.,hkafï isÿ lrk mdm l¾u fya;=fjka zzmydiZZ kï wmdfhaf.dia WmÈk nj ;d,mqg iQ;%fha ^ixhqla; ksldh 4 - 558msgqj& meyeÈ,sj foaYkd lr we;' rEm" Yío" .kaO" ri" iam¾Ylshk fï myg wdi lsÍu ksihs" my ¬ wdid - mydi lsõfõ'

wmg tod ;snqKd WIaK" iS;" mskafkka wdrlaId ùughs"ú<s jid .ekSughs" we÷ula' zzWuZZ lsõfõ ujghs' ud;D.=Kfhka mQ¾K ksid zzWuZZ lshhs' th W;=ï .=Khla' tuksid zzWuZZ hk jpkh wi;a mqreI ia;S%kag fokak nE' fukak

|²� ~n�oMv»xp� ïqY� (r�v¨ »{�v) 89

fï ujq úiska ÿka .=Khg fyj;a ujg wkql+,j wE÷Kq ksidwekao jQ¬Wu - we÷u lshhs' th fndfydu ir,hs' fï lshmqujq .=Kh" ujq .;sh msáka wdmq ixlr l%uhlska f.jd yeßksid zzf.jq¬ Wu - .jquZZ we;s jqKd' tys wr lshmq ir,NdjhkE' zzl,sZZ hkq l¨ fyj;a l,a,s .eiSuhs' zzl,a,sZZ hkq fyd|fohla fkdfõ' fydr l,a,sh" uer l,a,sh wd§ jYfhkay÷kajkafka ta ksihs' fï l,s yd iudk jQ ksid l,s ¬ iu- l,siu we;súh' tal;a wo jk úg ixlr úÈhg mdúÉÑlrkak mqreÿ fj,d' fudayh ia:rhla fyj;a mg,hla f,ijid isá úg th uq<djg m;a lrjk mg,hla fõ' fuday ¬ia:r - fudaia;r lsõfõ fï w¾:hhs' lduh ysfia ;nd .;a;dlshk tlhs lñih lshkafka' �iaj� lshkafka ;udhs' �wdh�lshkafka tl;=lr .ekSuhs' iaj+wdh - idh lshkafka ;udi|yd tl;=lr .ekSuhs' tkï ;ud i|yd flfkl= jiÕlr .ekSug tl;=lr .;a; foa' iaj+¨ ^bj; Æ& - i¿lshkafka ;ud ^uu;ajh& bj; oeóuhs' tfykï idfhkaflfkla jiÕ lrkjd' i¿fjka uu;ajh ke;s lrkjd' �ms� lshkafka m%sh Ndjh" wdiajdoh hkakhs' �,s� lshkafkabj; oukjd hkakhs' tfykï i¿ms<sj,ska lrkafka uu;ajhke;slsÍuhs' fmr jQ wg ;uhs msrejg lsõfj' fmrjQ wg kïwd¾h wIaGdx.sl ud¾.hhs' fmrjQ wu kï fmrjquhs' tkïksjkhs' zzidZZ hkq hym;a lshk tlhs' zzwgZZ hkq wß wgÕsu.hs' zzlhZZ hkq iuQyhhs' id ¬ wg ¬ lh - idglh lsõfõhym;a jQ wd¾h wIagdx.sl ud¾.hhs' W;=re i¨j lsõfõW;a;Í;r .=Kh fmkakqï lrk ixfla;hhs'

kuq;a wo jk úg wfma tod ;snqKq we÷u" idglh" W;=rei¨j" i¿ms<s wd§ .=Khkag wkqrEm jQ we÷ï me,÷ï úúOdldrfudaia;r u.ska úmÍ; fjñka .jqu" l,siu" lñih" idhwd§ úúOdldr yev;,hkaf.ka msreKq rd." oafõI" fuday.sks weú,ùug fya;=jk wdldrfha Wmdx. njg m;a ù iy;jÿrg;a m;a fjñka mj;S'

wfma isõms<sisôhdm;a uyry;ka jykafia,d Èúysñfhka

90 r«c³r£n {�yY Ruxylp£z¹Y£y ��ñ

uqL mrïmrdfjka /f.k wd fulS w¾:hka tod fy< wgqjdfõ;snqK;a wo fï w¾:hka ;sfnk fmd;am;a fydhd.kak j;akE' b;sydifha isÿjQ w;miqùïj,ska" fodaIj,ska tajd úkdYlr ou,d' fïjdg lshkafka mo ksrela;s lsh,hs'

fï wdldrhgu ix.S;h;a rEmdjpr ix.S;h yd ldudjprix.S;h f,i fldgia folls' >Kagdr" fydrKE" ojq,a" fyaúis"ylaf.ä wd§ NdKavhkaf.ka kef.k kdoh yd Bg wkql+,jkef.k ix.S;h yd kegqï u.ska mqoa.,hd ldunß; me;a;gweo ±óula fyda rd." oafõY" fuday .sks weú,ùula fyda isÿfkdfõ' tu.ska hïlsis wdldrhl Ydka;Ndjhlg m;alsÍul=hs isÿjkafka' th hym;la ñi whym;la fkdfõ'fïjdfha mrud¾: w¾:hka fmkajk mo ksrela;s u.ska th;j;a meyeÈ,s lr.kak mq¨jka' >KaGdr lsõfõ ixidrfha.efgk wdldrhhs' oyï yf~ys lsisu fydrhla kE lshktlhs fydrKE lsõfõ' wkskak ßojkak yod.;a W,a ojdyeÍuhs ojq,a lsõfj' zfyaZ lshk foaj,a úislsÍuhs fyaúislsõfõ' �ila� lshkafka Y=oaO Ndjhhs" Y=oaO kdohhs' �ix�lshkakd jQ wúoHd ;DIaKdjkaf.a tl;=jla weoao tajd laIhlrk w¾:fhka ixL lshd;a lshhs' ylaf.äh msöfuka woyialf<a fuhhs' fï tod fndfyda fldgu ;snQ rEmdjpr ix.S;hhs'kuq;a wo jk úg ta ix.S;h hgm;afjñka w;amqä .iñka"weÕ i¾mhka mKqjka jf.a kgjñka" úúOdldr úrEmS wx.p,khka isÿ lrñka" Bg wkql+,j ieliQ" is; úlaIsma;Ndjhgm;a lrjk ix.S; NdKav jhñka isÿ lrk .S; .dhkd"kegqï u.ska iudchu fj<df.k' fï úÈyg uq¿uy;aiudchu ldufhka uqim;a lrjk ldudjpr ix.S;h ;uhsuq,a nei f.k ;sfnkafka' fïjd u.ska mqoa.,hdf.a rd."oafõI" fuday .sks wjqiaijd ldunß; me;a;g fhduq lrjhs' thuy;a mdmhla'

fï wdldrfhka mqoa.,hd wl=i,hg mjg nr lrjkkegqï".ehqï" jehqï" isÿlrk k¿ ks<shka" .dhl .dhsldjka"ix.S;fõ§ka" fudaia;r ksrEmKh lrkakka wd§ fï wdldr

|²� ~n�oMv»xp� ïqY� (r�v¨ »{�v) 91

msßia zzmydiZZ kï wmdfha WmÈk nj okafka lSfhka lSfokdo@ tfia ±k .;a;d kï ;jÿrg;a fujeks mdmS ls%hdjkaysksr; fõo@ tajdg wkqn, foao@ kuq;a fï wh ys;ka bkafka;uka ñksiqka yskiaijd" Tjqkaf.a is;ai;ka i;=gq lr f,amsßisÿ lr fok nj;a" th uyd mqKHl¾uhla f,i;a h'kuq;a mqoa.,hdf.a rd." oafõI" fuday .sks wjqiaid f,dalhdgne| ;nñka iifrys w;rux lrùu mdmhla ñi mskla jkafkaflfiao@

.sks.;a je,s fmdf<dfõ" .sks.;a fõÈld iys;j" .sks.;afrÈj,ska ieriS" .sks.;a ix.S; NdKav w;e;sj ÿla fjùkgñka" .hñka isák ;ekla ;uhs zzmydiZZ kï wmdhlshkafka' wo tys ÿla ú¢kafk;a fujeks kegqï" .ehqï j,skatod f,dal i;a;ajhd ldufhka uqim;a lrjmq Woúhhs' tafya;=jg wkql+, jQ M,hhs" tfia ,eî ;sfhkafka' ±ka bkakwh;a lreKq ldrKd f;areï fkdf.k Th álu lrñkaysáfhd;a ta fya;=fjka ,efnkafka Bg wkql+, jQ tjeksuM,hla nj;a wkqlïmdfjka" lreKdfjka hqla;j okajd isàugleue;shs' kï .ïj,ska i|yka lsÍu kqiqÿiq jqK;a miq.shld,j, fujeks lghq;=j,g iïnkaO ù isá f,dal iïu;fhackm%sh pß; fïjk úg wNjH ia:dkj, bmso ÿla ú¢kwhqre iudêhg yiqù we;s lreKla' tuksid fujeks mdmSls%hdjkag wdOdr wkqn, fok msßia we;akï ta whg;a tumdm l¾uhkag lr .eiSug isÿjk nj;a ±k.kak'úfYaIfhka fulS ldrKh wo fndfyda Y%jH" oDYHckudOHhkag;a wod< hs' fujeks ksIamdokhka isÿ lsÍugwdOdr Wmldr lrk wdh;k yd mqoa.,hkag;a wod< lreKla'ldunß; jQ wiNH Ñ;%mg yd o¾Yk ksmojd fjf<|fmd<gksl=;a lsÍfï m%;sM,h uyd Nhdkl tlla nj O¾udkql+,jf;areï .kak' fï wdldrfhka mxp iqrdj;a" mxp fïrh;a"tajdg wkqn, §fï wd§kj;a f;areï f.k O¾udkql+,Ôú;hla f.jd iifrys w;rux fkdjk fia jevlghq;=lr.kak'

92 r«c³r£n {�yY Ruxylp£z¹Y£y ��ñ

10

w¾:hka mg,jd f;areï .;auqidjdoh yd iïmm%,dmh

zzuqidjdod máúrf;d fyd;sZZ hkq fida;dmkak wßhY%djlhdf.a mkais,aj,ska tlla' wo fuh w¾: olajkafkafndre lSfuka je<lSu f,ihs' wo f,dal iïu;fha § ñkawoyia lrkafka hïlsis isÿ jQ fohla fkdisÿ jQ fohla f,ifyda fkdisÿ jQ fohla isÿ jQ fohla f,i m%ldY lsÍu fndrelSula f,ihs' WodyrK f,i flfkla kqjr .sh úg ;j;aflfkla weiqfjd;a kqjr .shd o lshd kE fld<U .shdlshkjd' Wfoag lEj flfkl=f.ka lEu lEjdo weiQ úg kE;ju lEfj kE lshkjd' jhi úuiQ úg jerÈ jhila lshkjd'fïjdg wo f,dal iïu;fha lshkafka fndre lsh,hs' kuq;aisÿ jQ fohla fkdisÿ jQ fohla f,i;a" fkdisÿ jQ fohla isÿjQ fohla f,i;a fï wdldrfhka m%ldY lsÍu m%,dm ñifndre fkdfjhs' wjevg fya;= jk úiq¿ l;d lSu m%,dmj,gwh;a jkakla' tajd fndre fkdfõ' kuq;a wd¾h úkfhauqidjdod fyj;a fndre f,i y÷kajkafka fïjd fkdfjhs'msiqkd jdpd" mreid jdpd jf.a uqid jdpd lshd ye¢kajQfhake;af;;a fï ksihs' uqidjdod ^ñiÈgqfõ isg lrk jdo& f,ihsye¢kajQfha' wd¾h úkfha uqidjdod lshkafka oi jia;=l ñ:HdoDIaáh uq,alrf.k kef.k jdohhs' fláfhka lshkjd kïWÉfþo jdohhs' WÉfþo jdoh hkq iyuq,skau jkid Wÿrdúislrkjd hkakhs' tkï O¾uh ms<sn|j lshk lsisu fohla

|²� ~n�oMv»xp� ïqY� (r�v¨ »{�v) 93

lsis f,ilska ms<s fkd.ekSuhs' fï jdoh w,a,df.k hïfohla lshhs kï lrhs kï yd tajd ch.%yKh lrjkaklghq;= lrhs kï th uqidjdohhs' fï jdoh ;=<uhs oi jia;=lñ:Hd oDIaáh mj;skafka;a' jrola lshd fohla kE lshkks.ukh oi jia;=l ñ:Hd oDIaáhg whs;shs' th WÉfþojdohg jefÜ' ^ixhqla; ksldh 3 - 330 msgqj" wx.=;a;r ksldh2 - 492 msgqj" 3 - 226 msgqj - ñÉPdÈáÀ iQ;%h&

zzuqidjdod máúrf;d fyd;sZZ hkq uqidjdohg leue;af;kafkdnef|k njhs' oijia;=l ñ:Hd oDIaáfhka bj;a fjkúgta mqoa.,hd fj;ska uqidjdohla msgùfï yelshdjla kE' tkïO¾uh wO¾uh f,i;a" wO¾uh O¾uh f,i;a m%ldYfkdlrhs' kuq;a m%udo fodaIhlska fyda tjekakla isÿfjkjdkï ta leue;a;lska fkdfjhs' O¾uh" wO¾uh fjkjdgleue;s kE' wO¾uh" O¾uh fjkjdg leue;s kE' kuq;aO¾udjfndaOh ,enQ fujekafkl= O¾uh ú.%y lrf.k hkúg § ;udg fkdf;afrk ;ekaj, § ú.%y lsÍug hEfukajrÈkak mq¿jka' O¾uh úia;r lr ú.%y lsÍu tlla' uQ,O¾uh;fjlla' ú.%y lrk úg jr§ú hehs Nhla we;súh yelshs'kuq;a tfia jrÈkjdg leue;s kE' yeu úgu i;Hjdohghsleue;s' WÉfþo jdohg tkafku kE'

uqidjdoh w,am idjµ yd uyd idjµ f,i wjia:d folls'fidajdka jQjl= fj;ska ke;s jkafka i;r wmd.; jk uÜgfïuyd idjµ uqidjdohhs' ±k ±k fndrejla lshkafka kE'tkï iïm%cdk uqidjdohg ,Êchs' ^iïm%cdk lshkafka oekoek fyj;a oekSï iys;j hkakhs'& kuq;a fkd±k lshkakmq¿jka' tkï NdId mßyrKfha§ lshkak woyia l< w¾:hfjkqjg fjk;a fjk;a woyia tk jpk lshfjkak mq¿jka'WodyrK f,i fidajdka jQ flkd ldu ñ:Hdpdrh mdmhlanj okshs' th mdmhla fkdfõh hk ks.ukhla .kafka kE'uõmsh fijfKa isák flfkla Tjqkag fkdlshd fydfrkaújdy ùu jrola nj okS' fujeks úfgl § �th uõmshka

94 r«c³r£n {�yY Ruxylp£z¹Y£y ��ñ

oekqj;aj isÿlsÍu jrola fkdfõ� hehs lsjhq;= ;ekg�uõmshka oekqj;aj� hkak fkdlshjqfKd;a oDIaá úm%hqla;jlshk fndrejla lshfõ' fufia yßfoa lshkak woyia l<;ajpk mg,eùfuka wu;l ùulska tfia jer§ hd yelshs' tysjrola kE lshd oDIaá.;j jerÈ nj oek oeku ,dN lS¾;sm%Yxid n,dfmdfrd;a;=fjka lSfjd;a th iïm%cdk ;;a;ajhgm;afõ' fidajdka jQ whg oDIaá iïm%hqla; is;a yg fkd.kS'oDIaá úm%hqla; is;a muKhs yg.kafka' oDIaá úm%hqla; hkqoDIaáfhka f;dr njhs' i;r wmd.; ùug fya;= jkafkaoDIaá iïm%hqla; is;a h' oDIaá úm%hqla; is;aj,ska mdmhla isÿjqj;a i;r wmd.; ùfï n,hla tajdg kE' fidajdka whfj;ska jrola$mdmhla isÿ jqj;a i;r wmd.; fkdjkafkafï ksihs' l=lal=gñ;a; jeoaod iu. mekf.dia ldu ñ:Hdpdrhisÿ jQ fidajdkajQ isgq l=ußh jrola isÿ l<;a th i;r wmd.;jk uÜgfï mdmhla fkdjQfha fï ksihs'

uqidjdoh hkq iïmQ¾Kfhkau ñ:Hd oDIaáh uq,a lrf.kisÿ lrkakla' 62 la wúoHd oDIaàka f.k lrk jdowi;Hjdohhs' thska WÉfþo oDIaáhg whs;sjk oijia;=lñ:HdoDIaáh uq,alrf.klrkl;dj uqidjdohhs' wi;Hjdohyd uqidjdoh hkq folla' uqidjdoh i;r wmd.;ùug fya;=jkw;r wi;Hjdoh iir .ukg fya;= fõ' tu ksid ñ:HdoDIaáhl isák flkl= w;skqhs fndfyda fldgu uqidjdohlaisÿ jkafka' ñ:Hd oDIaáfha isák yefudau uqidjdohgfkdjefÜ' tu oDIaáfhka ke.S ldh ú{ma;s" jÖ ú{ma;s hkfohdldrfhka yeÕùula lf<d;a fyda l%shdfjka yefÕõfjd;auqidjdohg jefÜ' ^ú{ma;s hkq lfhka jpkfhka wÕjkwdldrhs'& ke;akï jefgkafka ñ:Hd oDIaá kue;smdml¾uhghs' ñ:Hd oDIaá fkdue;s wh fj;ska fndfyda fldgisÿjkafka uqidjdo fkdj m%,dmhs' kuq;a wo f,dal iïu;fha§ fndfyda fldgu iïu; lrf.k we;af;a iïmm%,dm;afndre fyj;a uqidjdo f,ihs' ñ:Hd oDIaáhl isg" ta ñ:Hd

|²� ~n�oMv»xp� ïqY� (r�v¨ »{�v) 95

oDIaáfhka .;a ks.ukhl isg lrk jdo uqidjdohs' iïm%cdkuqidjdoh hkq fuhhs' �hfula rcqka ueog .sh fydackudOHhka ueog .sh fyda kEhka ueog .sh fyda hulaokafka kï th lshjhs lS l,ays" tfy;a fkdokafkau okafkahehs lshhs kï" okafkau fkdokafka hehs lshhs kï"fkdolafkau olafka hehs lshhs kï" olafkau fkdolafkauhehs lshhs kï" lsishï ,dNhla" lS¾;shla" m%Yxidjlan,dfmdfrd;a;=j fufia m%ldY lrkafkao ta iïm%cdkuqidjdohhs'� fï ;uhs wo we;s isxy, w¾:h' kuq;a fuys §okakjd" okafk kE" olskjd" ±lafl kE lshk jpkj,mrud¾: w¾: fudkjdo lshd oek.; hq;=hs' fï jpkj,gwd¾h úkfha" § ;sfnkafka l=uk woyi ±hs fidhd .;hq;=hs'

jrla wdkkao ysñhka wkH mßn%dclhka isák f;dgqm<la<Õ iakdkhg .shd' túg t;ek isá wkH mßn%dclhka Tnljq±hs wdkkao ysñf.ka úuiqjd' ;ud Nj;a f.!;uhkajykafiaf.a Y%djlfhla nj Wkajykafia mejiqjd' tfykïokakj we;s" olskjd we;s fkao lshd mßn%dclhka wdkkaoysñf.ka úuiqjd' Tõ uu okakjd" olskjd f,i tysñf.kams<s;=re ,enqKd' ixjdoh fufia isÿ úh'

wkH mßn%dclhka(- tfykï lshkakflda flfklauereKyu WmÈkjd o@

wk| ysñ(- uu tal fydhkafk kE'wkH mßn%dclhka(- urKska miq WmÈkafka keoao@wk| ysñ(- uu tal fydhkafk kE'wkH mßn%dclhka(- wd;auhla ;sfhkjd o@wk| ysñ(- uu ta .ek fydhkafka kE'wkH mßn%dclhka(- wd;auhla keoao@wk| ysñ(- uu ta .ek fydhkafka kE'wkH mßn%dclhka(- wd;auh fudk mdgo" j¾Kj;a o@wk| ysñ(- uu ta .ek fydhkafka kE'

96 r«c³r£n {�yY Ruxylp£z¹Y£y ��ñ

wkH mßn%dclhka(- ta jqKdg uq,È lsõfj fldfyduo"Tlafldu okakjd" olskjd lsh,hs' kuq;a ±ka n,kfldgokak fohl=;a kE" ±lal fohl=;a kE' flda W;a;r@

fï f,i lshd wkH mßn%dclhka yskd jqKd'wk|ysñ(- weje;aks uu ±kq;a okakjd" olskjd lsh,lshkjd'wkH mßn%dclhka(- wyk m%Yakj,g W;a;r fokafka

ke;skï fldfyduo Tmamq lrkafka@ b;ska okakj kï"olskj kï lshkak tmehs fudllao okafka" olskafka lshd@

wk| ysñ(- wd;auhla ;sfío lshd Tn,d m%Yak lrhs'Tn,df.au msßila lshkjd wd;auhla ;sfíh lshd' ;j;amsßila lshkjd kE lshd' Th fof.d,a,u ;¾ljdo lr.kakjd'wjidkfha § ;¾ljdohg uqLß me;a; Èkhs' wfkla me;a;mrÈhs' merÿKq me;a; ixfõ.hg;a" Èkmq me;a; Woaoduhg;am;a fjhs' b;ska we,Suhs" .eàuhs folg Woaodu fj,d" ixfõ.fj,d fï úÈhg kqU,d .; lrkjd' bka ,nk yrhfudllao@ Th m%Yakh úi|kak .sys,a,d ,enQ yrhla kE' talúuqla;shg u.la fjkafk;a kE' ksjka u.la fjkafk;a kE'iekiqug fya;= fjkafk;a kE' tjeks jevlg ke;s m%Yakhlau;=lr f.k ;¾ljdo lrñka isàu úuqla;shg u.la fkdjúlaIsma;Ndjhg u.la nj uu okakjd' ta jf.au olskjd' taksihs uu okakjd" olskjd lsõfõ' wd;auhla ;sfío lshdweiqj;a talg W;a;rh;a ´luhs¦ mdg .ek weiqj;a taW;a;rhuhs' fï wd§ f,i wik ish¨u m%Yak ksjkg fydaksù iekiSug wod< tajd fkdfjhs' fï f,dalfha;¾ljd§kaf.a u; ñila fjk fohla tys kE' b;ska u; uq,alrf.k tajd fmkajñka" ;¾ljdo lrñka msßila chf.kWoaodu fjkjd¦ mrdch jQ msßi ixfõ. fjkjd' bka ,enQyrh" ksjk" iekiSu fudllao@ fïjd jevla we;s foaj,afkdfjhs' Th ldrKh uu okakjd" olskjd' ta ksihs uulsõfõ Th m%Yak .ek uu fydhkafka kE lshd'

fï wdldrfhka wdkkao ysñhka W;a;r ÿka úg wkH

|²� ~n�oMv»xp� ïqY� (r�v¨ »{�v) 97

mßn%dclhkag lgW;a;r ke;sj .shd' fuys § jeo.;auldrKh kï okakjd" olskjd hkqfjka woyia lf<a l=ulaohkakhs' h:d¾:h okakjd" h:d¾:h olskjd" h:d¾:h okafkkE" h:d¾:h ±lafl kE' fïlhs fï okakjd" olskjd" okafkkE" ±lafl kE hkqfjka woyia lf<a' h:d¾:h oek oek;a;uka neif.k isák ñ:Hd ,íêfha n,j;alu ksid bkañ§ug fkdyelsj ,dNhla" lS¾;shla" m%Yxidjla Wfoid ta±lmq foh fjkia lr lshkjd kï tal ±k ±k lshkuqidjdohla fyj;a iïm%cdk uqidjdohla' i;Hh" h:d¾:h±lmq wfhla" u.M, ,dNsfhla ,dNhla" lS¾;shla" m%Yxidjlan,dfmdfrd;a;=fjka tjekakla fkdlshhs' kuq;a i;Hh"h:d¾:h ÿgq u.M, ,dNsfhl=f.ka widf.k th i;Hhlanj ±k.;a;" tfy;a uQ,sl wjfndaOh ,nd fkdue;s flfkla,dNhla" lS¾;shla" m%Yxidjla Wfoid ta okak foa fjkia lrlshhs kï th fndrejla" uqidjdohla' wkH mßn%dclfhla<Õg .shúg ish¨ ixLdr wksÉPhs" ÿlaLhs" wk;a:hs lshd tamßn%dclhd th oekf.k ms<s.; hq;=j ;sìh§;a ksÉphs" iemhs"wd;auhs lshd lSfjd;a th fndrejla' ^oi jia;=l ñ:Hd oDIaáhhgf;a tk i;Hh h:d¾:h oel.;a Y%uK n%dyauKhkafkdms<s.ekSfuka lrk l;djla ksid& fudlo ,dN" lS¾;s"m%Yxid n,dfmdfrd;a;=fjkqhs ta wh uu;a okakjd" uu;aolskjd" uu;a fufia ms<s.kakjd wd§ f,i oekf.k;a tfialshkafka' i;HdjfndaOfhka f;drj lshk wi;Hhlaksid;a fuh iïm%cdk uqidjdohla' hfula ,dN" lS¾;sn,dfmdfrd;a;=fjka tfy;a i;H nj fkdoek wksÉPhs"ÿlaLhs" wk;a;hs lshd lsõfjd;a th iïm%cdk uqidjdohgfkdjefÜ' kuq;a ,dN" lS¾;s i|yd O¾uh mßyrKh lsÍfïjrog jefÜ' ta jf.au i;Hh" h:d¾:h fkd±l" fkd±kksÉPhs" iemhs" wd;auhs hk oDIaáhl msysá flfkla ta oDIaáhksid f,dalh ksÉPhs" iemhs" wd;auhs f,i lshhs kï Tyqfkd±l" fkd±k tfy;a okakd flfkla f,i m%ldY lrk

98 r«c³r£n {�yY Ruxylp£z¹Y£y ��ñ

ksid th wi;H jdohla fyj;a wúoHdfõ jdohla' wd¾hfhdawksÉPhs" ÿlaLhs" wk;a:hs hk O¾uh ;=<ska olskjd ñilalsisu úfgl lsisu ixLdrhla ksÉPhs" iemhs" wd;auhs f,if.k uq<d oDIaáhlg fkdjefÜ' wd¾hfhda lsis Èfkl ±k.;a"±l.;a i;Hh fjkia lr m%ldY lrkafka kE' O¾ufhajákdlu;a" O¾uh wO¾uh f,i m%ldY lf<d;a isÿjkwmrdOh;a okakd ksid ljodj;a tjeks fohla fkdlshhs'úuqla;sh" iekiSu i|yd O¾ufha we;s jákdlu okakd ksidtn÷ O¾uhla úmÍ; ;;a;ajhg m;a lrkak ;rï le;udkisl;ajhla u.M, ,dNshdg kE' tu ksid ;uhs tjekafkl=fj;ska iïm%cdk uqidjdohla isoaO fkdjkafka'

ñ:Hd oDIaáh hkak ukiska isÿjk mdmhla' uqidjdohhkak jpkfhka isÿjk mdmhla' fidajdka jQ flfkla ±k±ku ñ:Hd oDIaáhl isg tjeks jpk ud,djla msg fkdlrhs'kuq;a i;sh iïmQ¾K ke;s ksid iuyr wjia:dj,§ fkd±klshfjkak mq¿jka' yeu fjf,au i;sfhka bkafka wßy;=kajykafiahs' Bg fuyd bkak wh yeu fjf,au i;sfhkafkdfjhs bkafka" i;sh mQ¾K lr kE' yeu fjf,au i;siïm%cdkfhka bkafka nqÿkajykafia muKhs' wßy;=kajykafia yeu fjf,au i;sfhka bkakjd ñila i;siïm%cdkfhka kE' tkï yeufjf,au isys kqjK kE' isyshú;rhs' isys kqjK folu yeufjf,au we;af;a nqÿ flkl=gmuKhs' hïlsis fohl h:d iajNdjh isysùu isyshhs' WodyrKf,i wms oek.kakjd hïlsis fohla jevhs fyda wjevhslshd' miq fudfyd;l§ ta jev fyda wjev hula wruqKq jqfjd;aw;S;fha jgyd.;a i;Hh wdj¾ckhg wkqj jevlao wjevlaolshd ta fudfydf;a f;areï .ekSu isyshhs' ta oek.;a fohfya;= M, jYfhkau tal jevla kï jevla fjk yeá;awjevla kï wjevla fjk yeá;a kHdh O¾udkql+,j oekSuisyskqjKhs' fï folu tlúg yeufjf,au ishhg ishhlaumsysgkafka nqÿka jykafiag muKhs' fï fya;=j ksid u.M,

|²� ~n�oMv»xp� ïqY� (r�v¨ »{�v) 99

,dNshl= O¾uh ú.%y lrk úg § i;sh mQ¾Kj fkdmsysgmqksid jpk meg,s,d fjk;a woyila tkak mq¿jka' yenehstfyu jrÈk tlg leue;s;a kE' kuq;a tfyu ;eka tkakmq¿jka' yenehs ±k ±k fkdfjhs' fld<U .sys,a,d kqjr.shhs lshk tlhs" lEu ld,d lEfj kE lshk tlhs fï wd§foaj,a lshkak mq¿jka' kuq;a tajd iïmm%,dm ñi uqidjdofkdfjhs' iïmm%,dmh iïmQ¾Kfhkau ÿrejkafka wßy;aM,h;a iu.hs' rEm rd." wrEm rd." udk" WoaOÉP" wúoHdÿre lrkafka t;ek§hs' t;eka miq fï tllaj;a fkdlshefõ'

uqidjdoh f,i idudkHfhka Ndú; lrkafka ±k ±kfndre lSu fyj;a iïm%cdk uqidjdohhs' ;ud okafka ke;snj oekf.k;a okakd yeáhg lshhs kï tal uyd idjoHhs';ud okafka ke;s nj fkdoek okakd yeáhgu m%ldY lrhskï tal w,am idjoHhs' fuys§ oijia;=l ñ:Hd oDIaáhgwod< WÉfþo jdoh iïnkaOfhka kï oek oek m%ldYl<;a fkdoek m%ldY l<;a uqidjdohhs' kuq;a Ydiaj; jdohiïnkaOfhka kï fkdoek lf<d;a wi;H jdohg jefgkw;r oekf.k lf<d;a uqidjdohg jefÜ' fuys§ oek.ekSugwe;af;a l%u folls' tlla ;udu i;HdjfndaOfhkaoek.ekSuhs' wfkl f,dj i;Hh h:d¾:h o;a uyKnuqKkaf.ka wid oek.ekSuhs' Ydiaj; jdofha§ oek oeklf<d;a uqidjdohg jefgkafka oijia;=l ñ:HdoDIaáh hgf;atk" f,dj i;Hh h:d¾:h o;a uyK nuqKkaf.ka widoekf.k;a th fkdms<s.ekSu ksihs' nqÿka jykafia jevisá ld,fha wd,drld,du iy Woaolrdu mq;a; lsõfõ ;ukaksjka ±l we;s njhs" ksjk iam¾Y lr we;s njhs' kuq;aksjk lshd wrf.k ;snqfKa wdls[ap[a[dh;khhsfkaji[a[dkdi[a[dh;khhs' fïl;a wi;Hjdohla' kuq;ata wh tal ksjk lshd ys;d.;a;dg" h:d¾:fhkau ksjk talfkfuhs lsh,d nqÿkaf.ka nK wid ±kf.k ysáfha kE'kuq;a nqÿkaf.a O¾uh ;=<ska wms wo okakjd ljodj;a leue;s

100 r«c³r£n {�yY Ruxylp£z¹Y£y ��ñ

fia mj;sk" iaÓr jQ" iod;ksl f,dalhla keye lshkafka fya;=iys;j nj' t;fldg tal;a úYajdi lr,d ±kf.k hïflfkla ;ju;a lshkjd kï" uu;a okakjd ksjk"wdls[ap[a[d fkaji[a[dkdi[a[dh;k ;uhs ksjklshkafka lshd ±k ±k;a lshkjd kï th iïm%cdk uqidjdohgjefÜ' th uyd idjµhs' ^h:d¾:h o;a uyK nuqKkam%;slafIam lrk ksid& tu ksid ;uhs O¾uh mj;sk ld,hlta O¾uh f;areï .;a miqj;a ;j;a Bg úreoaOj ±k ±k;al;dlrhs kï th wmrdOhla jkafka' nqÿ flfkla f,djmy< ù fkdue;s ld,hl hï hï wh" fï ;uhs úuqla;shlshd úúO iq.;s.dó ;;a;ajhka .ek mjihs' yenehs ta wh talúuqla;sh lshd úYajdih u; msysgd lshkjd ñila fya;= we;sjO¾uhla wy,d fkdfjhs tfia lshkafka' ta ldf,g talúuqla;sh fkdfjhs lshd ±k.kak" O¾uhla wykak úÈhlakE' tu ksid ta wh ;ukaf.a u; m%ldY lrhs' fïjd wi;Hjdohs'

fidajdka wh fj;skq;a f,dal iïu; fndrejla fyj;aiïmm%,dm lshúh yelshs' kuq;a ljodj;a f,dalfha meje;aulaúuqla;sh hehs m%ldY fkdlrhs' Bg fya;= kE' ixLdrfhkaf.dvkef.kafka meje;aulska' talg wd;au hehs lsjfkdyelshs' tu ksid meje;auls' f.dvkef.k hula we;akïth wksÉP" ÿlaL" wk;a: hk ;s%,laIKhg oukjd ñilaksÉP" iem" wd;auhla .ek fkdlshhs'

kuq;a ;¾ljd§ka lshkak mq¿jka" fkaji[a[d -kdi[a[dh;kh úuqla;shhs" tys Wmkafkd;a ljodj;auefrkafka kE" iod;kslhs lshd' yenehs O¾uh úµudkjk ld,hl hfula tjeks ;¾ljd§kaf.ka weyqfjd;a" Tn,dtfia l;d lrkafka fudk fya;=jl msysg,o@ ldf.kaj;awy.;a; tll msysg,o@ ;uka f;areï .;a; hï kHdhO¾uhla ;sfhkjdo@ wd§ jYfhka túg Tjqkag m%Yakhlau;= fjhs' zzwms fïl wy.;a;= tllaæ wms okafk kE fïl

|²� ~n�oMv»xp� ïqY� (r�v¨ »{�v) 101

fldÉpr ld,hla mj;skjdo lshd' kuq;a wmg W.kajmq.=rejrhd lsõfõ ta ia:dkhg .sh úg uefrkafka kE lshdZZfujeks W;a;rhla Tjqka fj;ska ,eìh yelshs' ksjk ±lke;s ksid;a" th O¾udkql+,j f.dapr ù ke;s ksid;a Tjqkatfia lshhs' kuq;a fya;=jlska hula yg.;a;d kï ta fya;=jiod;ksl o@ iod;ksl fkdjk fya;=jlska yg.;a; hïM,hla we;akï th iod;ksl jkafka flfiao@ fï fya;=idOl iys; ;¾lhla' fu;k§ m%{dj we;s flkd fï .ekl,amkd lr n,hs' hula yg.kafka fya;=jla ksid kï tafya;=j ksid yg.;a foa fldfyduo mj;skafka@ ta fya;=fõn,h ;sfnk f;la ta foh mj;Sú' fya;=j mQ¾K i;Hhla kïth ksid yg.kak fohla ;sfhkjdo@ mQ¾K i;Hh hkqúoHdjhs' úoHdjla kï thska yg.kakd f,!lsl fohla;sfhkjdo@ i;Hhla kï olskafka" fya;=jlska yg.;af.dvk.k hula we;akï leu;s fia fkdmj;sk tys"úmßKduhla" jekiSula we;' tuksid fya;=j wmg wd;auhlaf,i .ekSug yrj;a fohla f,i fkdmsysghs' m%{djka;hdfï i;Hh olshs' ta i;Hh ÿgq flkd ±k ±k;a uqidjdolshkak hkafka kE'

102 r«c³r£n {�yY Ruxylp£z¹Y£y ��ñ

11

uqidjdofha fkdÿgq me;a;æ

fmr ld,fha wd;au oDIaáh ú.%y lrk l%uhla ;snqKd'tkï �hï fohla yg.;a;d kï thg Èkhla kE"úmßKduhla kE" jekiSula kE" th iod;kslhs' wd;auhjkikak nE" isoaO fjkafka ta wd;auh ;ekska ;ekg lhudre lr lr hk tlhs' l=re,a,d l+vqjla w;yer,d ;j;al+vqjla yokjd fia wd;auh lhla w;yer fjk;a lhlaidohs' lfhka lhg udrefjkjd ñila wd;auh fjkiafkdfõ' fldÉpr l,a n,df.k ysáh;a lh mßj¾;khlrñka wdjd ñi wd;auh mßj¾;kh fkdfõ' tu ksid wd;auhiod;kslhs' ta iod;ksl wd;auh Y=oaOhs' ta Y=oaO jQ wd;auh±ka wmsßisÿ fj,hs ;sfhkafka' ta wmsßisÿ jQ wd;auhY=oaO;djhg m;alr .ekSuhs fkaji[a[dkdi[a[dh;khlshkafka' Bg jvd Y=oaO lrkak tlla kE' ta ;uhs Y=oaO jQwd;auh' Y=oaO jQ miq fjkia fkdfõ" iod;kslhs'� fï ;uhstod ;snQ wd;au ks.ukh' fuhg fya;=j tfia ks.ukh lrkwhg Th lshk wd;auh fld;rï ld,hl isg mejf;kjdolshd Èjeilska ne¨j;a ta Èjeig fmakafka wka;#l,am 40 l^w;S;fhka 20 hs wkd.;fhka 20 hs& iSñ; .Kkla muKhs'uyd l,am 84"000 la tydg n,kak yelshdjla ta Èjeig kE'^wka;#l,am 80 la } uyd l,am 1 hs'& tu ksid ta whg tyswjidkhla fmakafka kE' fï lshk wd;auh;a fya;+kaf.kaf.dvke.=Kq M,hla nj ta wh fkdokS' ta wh is;=fõ m%lD;sj

|²� ~n�oMv»xp� ïqY� (r�v¨ »{�v) 103

mj;sk fjkia fkdjk is;" wd;auh f,ihs' wd;auh ix{duhf,i .;a;d'

fï wdldrhg uq<d woyil msysgd .kak ks.ukh ;uhsmru Y=oaO;dj" mrud;auh wd§ f,iska y÷kajkafka' fïlwd;au jdohla' Ydiaj; jdohg jefgkafka tu ksihs' ^iaj +wiaj; - Ydiaj; hkq ;ud wdiajdo ú¢ñka iodld,sl meje;aulams<sn|j we;slr.;a oDIaáhhs'&kuq;a nqÿka jykafia foaYkdlf<a" �is; hkq fya;= M,hla" fudfyd;laj;a taldldrj mj;skis;la f,dal i;a;ajhdg kE' is;la my< jkafka wruqKlaf.dapr jk úghs' túg th fya;= M,hla f,i ilia fõ' tuksid yg.;a yeu fohlau hï lsis fya;=jl M,hla' fya;=jf.fjk úg M,h;a f.fõ' kej; fya;=j f.dvke.=fjd;akej;;a M,h we;' ta M,h fya;= ù ta fya;=fõ M,hla f,ikej; ú[a[dKh f.dvkef.a' fï f,dalfha iod;ksljmj;sk wd;auh f,i .; yels fohla fld;eklj;a kE�lshdhs'

fï ldrKd ál O¾uh ;=<ska fmkajd ÿka miq tal;¾ljdoj,ska mrdch lrkak nE' fya;= M, fmkajd ÿka úgms<s.kak isÿ fõ' yenehs tal ms<sf.k ;ukaf.a oDIaáh f,dl=lrf.k kej; lsõfjd;a" kE tal .Kka .kak tmd" wmslshk wd;aujdoh ;uhs yß lsh,d tal uyd idjoH uqidjdohla'ta ±k ±k;a m%ldY l< ksihs' fuh uyd Nhdkl jk w;rtu.ska úYd, mdm úmdlhla fõ'

O¾uh ú.%y lsÍfï {dkh tlla' f,dalfha h:d iajNdjholsk tl ;fjlla' yg.;a hï fohla fõ kï th iod;ksljmj;skak úÈhla kE lshk O¾udjfndaOh tlla' wfma is; lSwdldr ±hs weiqfjd;a th ;fjlla' Bg tljr W;a;rhla §uO¾udjfndaOh ,enQjl=g;a myiqfjka l< fkdyelshs' flkl=,enQ O¾udjfndaOh ksid" yg.;a ish,a, fya;=M, ñilaiod;ksl kE lshd Tyqg jegfya' Tyqf.a wjfndaOhg thi;H f,iu f.dapr fõ' fya;=M, yer f,dalfha iod;ksl

104 r«c³r£n {�yY Ruxylp£z¹Y£y ��ñ

jia;=jla ;sfíh hkak ms<s.ekSug Tyqg fya;= kE' ±ka fïO¾uh f;areï .;a whl=f.ka weiqfjd;a isf;a m%fNao lSwdldr ±hs lshd ta m%Yakhg W;a;r fok O¾u {dkhla Tyqgfkd;sìh yelshs' tu ksid Tyq iuyr úg Bg fya;= M, wkqjúúOdldrhs lshd W;a;rhla Èh yelshs' fudlo we;a;gu thwid ±k .; hq;= i¾j{ f.dapr oyula ñi Y%djl f.daproyula fkdfõ' tajd bf.k .; hq;= oyï' O¾uh jeämqr ±k.ekSfï jrola kE' yenehs wu;l ùulska fyda jpkmeg,Sulska jer§ hd yelshs' th O¾uh" wO¾uh lr l;dlsÍula fkdfjhs' hïlsis wdldrhl isys t,jd .ekSugfkdyels jQ ksid isÿ jQ m%udo fodaIhla' tal;a wlue;af;kaisÿjkakla' kuq;a fuh uqidjdohg fkdjefÜ' uqidjdohg.efkk uQ,hka jkafka oijia;=l ñ:Hd oDIaáhhs' th ñ:HdoDIaáfhka mgka .kakd tlla' tfia fkdue;sj l,ska úia;rl< mßÈ bf.k .;a fofhys hï wu;l ùula fyda jpkmeg,eùula ksid O¾u ú.%yh jer§ hEu uqidjdoh fkdfõ'§> ksldfha n%yaucd, iQ;%fha ^§> ksldh 1 - m<uqju tkiQ;%h& 62 la wúoHd oDIaá .ek ú.%y lr we;'

fuhska oijia;=l ñ:Hd oDIaáh b;d Nhdklhs' ;ukaokafka ke;sj" msx mõ f;areï fkdf.k" ;ukag fmfkkmxfÉkaøsh f.dapr uÜgfï isg" fN!;sljd§j ta fmfkkfldgi ú;rla f.k ks.ukh lr ;ukaf.a u; m%ldYlsÍug hEfuka oi jia;=l ñ:Hd oDIaáh uqidjdohla njgm;afõ' tu.ska wid isákakka o wudrefõ jeáh yels w;rfufia .kakd ks.uk WÉfþo jdohg jefÜ' ujqmsh lshdflfkla kE" msx mõ kE" odkfha úmdl kE''' fï wd§ f,i.kakd ks.ukhka 10 la ;uhs oi jia;=l ñ:Hd oDIaáhlshkafka' oijia;=l ñ:Hd oDIaáfha msysá flfkl=g thu;=j ;sfnk fj,djl lsisu l=i,a is;la jeãfï yelshdjlakE' O¾udjfndaOhla ,eîug kSjrK O¾u ÿrelr .kakyelshdjla ,efnkafka kE' ;ud úiska lsisu wdldrhlska

|²� ~n�oMv»xp� ïqY� (r�v¨ »{�v) 105

±lmq l%uhla fkdue;sj ys;=uf;ag ;ukaf.au úúO u; O¾uhf,i m%ldY lsÍula fuys § isÿfõ' fujekakl= úiska odkfhaúmdl kE lsõfjd;a ta l=uk fya;=jla Wvo Tyq tfia ks.ukhlrkafka@ oka ÿka úg isÿjk isoaêh ksjerÈ wdldrhlska±l,d fkdfjhs' w.uq, ±l,d fkdfjhs' m%{d f.dapr O¾uh;=<ska ±l,;a fkdfjhs' hï lsis kHdhlg wkql+,j;afkdfjhs'

tla;rd isgqjrfhla ;u orejkag ;¾ljdofhka ±lmqfujeks Wmfoila ÿkakd' tkï f.or ;sfnk yd,a uqÜáhlskayd,a ke,shla oka ÿkafkd;a ke,shla wvqfjkjd ñila jeäjkafka fldfyduo@ tf,i oka§fuka" ;sfnk foh;awvqfjkjd ñila oka§fuka ,efnkjd lshk tl isoaOfjkafka fldfyduo@ n;a weghla yß ÿkafkd;a" weghlayß wvqfjkjd ñila ,efnkak neyefkaæ tfyu ,efnkkshuh fudllao lshd@ yenehs isgqjrhd fï ;¾lh ±ïfïudkisl jYfhka kqjKska ±lmq fohla ksid fkdj" kslkaweyg lkg u;=msáka ±lmq fohla uq,alrf.khs' ±ka neÆne,aug fï ;¾lh f,dal iïu;fha § yß' f,dal iïu;fhafN!;sljd§ ;¾lhg fïl .e<fma' kuq;a §ula ,eîugfya;=jk wdldrh Bg jvd ishqï me;a;la' kuq;a tal olskafkakE'

odkhla ÿka úg tys wdksixi f,i foõf,dj Wm§" u;=w;aNjfha iïm;a ,nkak fya;=fõ wd§ f,i lsõfjd;a" we;a;jYfhka u taldrKh wmg ±l n,d .kak fyda úYajdi lrkakl%uhla kE' tjeks ishqï ldrKhla f,dõ;=rd nqÿka fydaÈjeia we;s iDIsjre Èjeiska ±l foaYkd lrk fohla ksidY%oaOdfjka woyd.; hq;= ldrKhla' tfyu ke;=j Tmamq lrfmkaúh yels fohla fkdfjhs' iSy fiakdêm;sg nqÿkajykafia odkfha wdksixi .ek fï wdldrfhka foaYkd l<d'tkï �odkh fok flkdg fyd| odkm;sfhla" jeo.;amqoa.,fhla" hym;a flfkla wd§ f,i fyd| lS¾;skduhla

106 r«c³r£n {�yY Ruxylp£z¹Y£y ��ñ

,efí' Tyqg tu.ska Ñ;a; m%idohla u;=fõ' uu yx.df.k;ksfhka fkdld wfkla whg;a wdOdrhla" Wmldrhla f,ifnod § fï úÈhg oka fok tl fldÉpr Ydka;shlao" iqjhlaolshd i;=gla we;s fõ' msgia;r mqoa.,hka Tyqg .re lrhs'�fï wd§ f,iska ldrKd .Kkdjla wdksixi f,i fmkajdÿkakd' bka miq nqÿka jykafia odkh ÿka mqoa.,hd mrf,djiq.;s.dój iem iïm;a ,nk nj;a foaYkd l<d' túg iSyfiakdêm;s fufia lSjd' zziajdóks" óg fmr foaYkd l<ldrKd ál uu úYajdifhka fkdfjhs woykafka" ta ldrKdál i;H nj uf.a w;a±lSu ksihs uu tajd ms<s.kafka' kuq;aTn jykafia" urKska u;= iq.;s.dój iem iïm;a ,nkjhslsõj fojeks ldrKh uu ms<s.kafka Tn jykafia flfryswe;s úYajdih yd Y%oaOdj ksihs' tfyu ke;sj uu talw;a±lSfuka okafka kE'ZZ

fukak fï jf.a odkfha wdksixi fudkjdo@ ta .ekiel ke;sfjkjd lshkafka fldfyduo@ odkh hkq l=ulao@oka ÿka miq mrf,dj§ ,efnkjd lshkafka fudkjdo@ fïwd§ ldrKd uq,ska kqjKska úuid n,d miqj úYajdifhka ydY%oaOdfjka ms<s.; hq;= foaj,a ñila fN!;slj Tmamq lr ms<s.;yels ldrKd fkfjhs' tu ksid wm fuf,dj§ msx mõ fidhd.kakd yeá ±k.; hq;=hs'

idudkH mqoa.,fhla fidajdka jQ miq oi jia;=l ñ:HdoDIaáhla we;af;au kE' kuq;a Tyq fldfyduo ±k .kafkaodkh taldka;fhkau fyd|hs lshd@ msx mõ lshd fohla;sfnkjd lshd@ fudlo fidajdka jQ m,shg u;= w;anjhl,efnk fohla ±l n,d .kakd úfYaI {dkhla" yelshdjlamy<fjkafka kE' kuq;a Tyqg odkh mskla" hym;la hkak.ek ielhla kE' ta l=ulska o Tyq ta ks.ukh lf<a@ fuys§ msx mõ fol yg.kakd yeá ±k.; hq;=hs' hula ;ukag;a"wkqkag;a" fomigu;a hym;la isoaO lrhs kï tal mskla'hula ;ukag;a" wkqkag;a" fomigu;a wjevla isoaOlrhs kï

|²� ~n�oMv»xp� ïqY� (r�v¨ »{�v) 107

tal mjla' fï wdldrhg msx mõ f;dard .kakjd ñila talgÈjeila wjYH kE' ;ukag fuf,dj ðj;a fjkak idudkHkqjKla ;sfnk mqoa.,hl=g fï foh f;dard .kak mq¿jka'ta i|yd Èjeia my< ùula fyda fmr Njhla .ek ±k .ekSfï{dkh my< ùu jeks fohla fyda wjYH kE'

f,daNh" oafõIh" fudayh hk ldrKd ;=k wmg jegfya' tai|yd Èjeila fyda wuq;= {dkhla wjYH kE' wfkldgfkdfõjd" iïm;a ugu fõjd" wfkld msßfyajd" uu u ÈhqKqfõjd lshk fï woyiska hq;=j hfula lghq;= lrhs kï talf,daNhla' tfiau wfkld kefiajd" wfkldg úkdYhlaufõjd" wfkldg wjevlau fõjd fï wd§ f,i woyia f.klshhs kï" lghq;= lrhs kï ta oafõIhhs' oafõIh iu.;afudayh we;' f,daNh iu.;a fudayh we;' tfiau ;udglreKq ldrKd yßyeá f;areï .kak;a neßj" hym; whym;f;areï .kak;a neßj" lsisu f;areula ke;sj wkaOfhda jf.alrkakka jdf,a lghq;= lrf.k hhs kï ta fudayhhs' kuq;aiudcfha wfkla mqoa.,hka idufhka" iudodkfhka fudkjdyß hym;la m;df.k iekiqfï bkak mq¿jka f,dalhla;uhs m;kafka' fujeks úfgl flfkla" wkqkag fkdùugu fõjd lshk woyi f.k ;uka ;ukagu muKlaf.dv.y.kak .sfhd;a ta fudfydf;au Tyqg tkafka ±ú,a,la"odyhla' wfkldg idmhlau fõjd lsõfjd;a wkqkag;a";ukag;a fomigu wjevla' fmdÿfõ ;ukag;a N=la;s ú¢kak;sfnk fohla wkqkag fkd§ lvdjvd f.k lhs kï ;ukalrkafka wjevla' tanj ;ukag f;afrhs' tu.ska wkqkagwjevla jk nj;a f;afrhs' tu ksid ;ukag;a" wkqkag;afomigu wjevla fõ kï f,daNh mdmhla' mdm uQ,hla'wkqkag .ykjd" lmkjd" fldgkjd" urkjd wd§ f,i woyiau;= lrk flkd ;uka ;=<;a ±fõ' tfiau th wkqkag;awjevla' hï fyhlska tjeks fohla lf<d;a th ;udg uydúkdYhla fõ' f,dalhdg;a wjevla lr ;udg;a wjevla

108 r«c³r£n {�yY Ruxylp£z¹Y£y ��ñ

lr.;a;d fõ' th fomigu wjevla' tu ksid oafõIh mdmhla'tfiau uq<djg m;a ù we;a; ke;a;" fyd| krl f;areï.kak neßj" mq¿jka flkd jf.a neß foaj,a lrkak .syskauq<djg m;a ù ;ukq;a" wkqkq;a" fomiu úkdY fjhs' fuh;awjevla' mdmhla'

wf,daNh kï tfyu widOdrKhla lrkak fyd| kE" uuhï iïm;a;shla N=la;s ú¢kjd kï ug jf.au wfkla whg;awhs;shla ;sfhkjd' b;ska uu fudlgo wkqkaf.a foaj,afldgqlrf.k ;shd .kafka@ tal .e<fmkafk kE' wfklawhg;a fokak ´k' tfia §u ug Ydka;shla" hym;la njfmakjd' tfiau wvqfjka ;sfnk flkdg;a ta wvqj msßuid §iuj fnod .;a;d kï fomigu hym;la' ;ukag;a" wkqkag;ahym;la jk fohla fõ kï tal mskla' f,dal iïm;a;shlauu u ;ksfhka f.dv.y .ekSu widOdrKhla' wfkla wh;atalg ysñldrfhda' ta whg;a Wreuh we;' fmdÿ fldgia tawhg;a Èh hq;=hs' uu ;ksfhka ;shdf.k bkakj kï fyd|kE lshd wf,daNh fjkalr .kS' túg ;ud ;ksfhkaf.dv.idf.k N=la;s ú|kjd lshk tfla odyhla kE' ys;g;aiqjhs' ;udg fukau wkHhkag;a oafõIh" ffjrh ygfkd.kS' wkHhkq;a lshkjd" we;a;gu yß idOdrK ñksiaiq"wfma w.ysÕlï n,d wfma ysñlu;a ±l,d wmg;a fokjdlshd' fuh fomigu hym;la' tu ksid wf,daNh mskla'tfiau oafõYfhka ±fjhs kï ug ysx.shla" ysxidjla"widOdrKhla fõ kï uu leue;s ke;=jd fia wkqkq;a tjeksfohlg leu;s kE' ;ukq;a wlue;s" wkqkq;a wlue;s fohlauu lrkjd kï th fomigu wjevla' tu ksid oafõIfhkalrk lghq;= mdmhla nj ±kf.k bka je<fla'

±ka fï ldrKd ál f;dard .kak Èjeila" wd.ula ^wdmq+.u- wdfõ wf,daN" woafõI" wfuday .;s ,laIK we;s wdNiairn%yau f,dalfhks' wdmq .ug hk kHdh wd.u kï fõ' tkïta ;;a;ajhg kej; m;afjk kHdhhs' fï wkqj nqÿ oyug

|²� ~n�oMv»xp� ïqY� (r�v¨ »{�v) 109

nqoaOd.u hehs lSu iqÿiq oehs l,amkd lr n,kak'& fydaúfYaI {dkhla wjYH kE' kqjK fufyhjd msx mõ folfï wdldrfhka fyd¢ka f;areï .kak mq¿jka' yenehswd;aujd§ka f,i ne£ ;uka úiska jerÈ oIaáhl isg lghq;=lrhs kï fï jf.a idOdrK ;Skaÿ .kak nE' wka;jd§ fkdùuOHia:j l,amkd lr, ne¨j kï idOdrK ;Skaÿ f.k msxmõ f;dard .kak mq¿jka' odkh hym;la fjk yeá fuhska±k.; hq;=hs' ;udg hï lsis iïm;a;shla ,eî we;' wfkldgta iïm;a;sh ysÕù we;' tfia ysÕù we;af;a f,dal iïu;úúOdldr l%uj,g lvdf.k f.dv .yf.k uq, isgu yod.;al%uhla ksihs' yels flkd" n,mq¿jkaldrhd" f,!lslkqjKlaldrhd ;u n,fhka" yelshdfjka whq;= m%fhdackf.k f,dl= uy;a ù ÿn, msßi me;a;lg od,d" bka f,dl=m%Yakhla Woa.; fj,d' fuf,i widOdrK úÈhg mek ke.súIu;djla ygf.k we;' fuys§ wm fkdolsk me;a;l=;awe;' fï úIu;djg uqyqK mdk úg ;uka lrk ,o mqKH"mdm l¾u ;ukag M, § fya;=M, f,i ls%hd;aul fjhs'tjekakla o ke;=jd fkdfjhs' kuq;a ta ish,a,gu uq, mgka.;af;a ljod fyda widOdrKhla mgka .;a ksihs' tfiafkdjqKd kï f,dalhdg úúO;ajhla my< fjkak fya;= kE'flfkla ;j flkl=f.a fohla nf,ka fkd.;af;a kïwfkld Tyqg Ydm lrkak hkafk;a kE' uq,ska ljqreka fydaidOdrKj wo jkf;la is;d lghq;= lr ;snqK kï fNaohlayg.kak fya;= kE' ljod fyda mgka .;a widOdrKjevms<sfj<l fya;=M, ;uhs wo fï mj;sk úúO;ajhg fya;=ù we;af;a' tu ksid wm ±k .; hq;=hs" fudk l%uhlska fydafmdÿ f,dalfha ;udg ysñ fldgila we;akï th fï f,dalfhaldg;a fmdÿhs lshd' fmdÿ foa wfkldg;a § N=la;s ú¢kjdñila wfkla whj ysrlrkak" Wÿrd.kak" .y.kak hkak"úreoaOlï lrkak hkak fyd| kE' ta wh iu. .efgkak"yefmkak hkak fyd| kE'

110 r«c³r£n {�yY Ruxylp£z¹Y£y ��ñ

tfiau ;ud okak foa" ;udg f;areï .kak mq¿jka foaf,dalhg lrkjd ñila fkdokakd foa" f;areï .kak neßfoag w;.id ;udg;a" f,dalhdg;a úkdYhla fjkak bv;shkafka kE' ;ud hula okakjd kï okakd foa lshkjd"lrkjd' fufia uq<djg m;a fkdù uQ,sl wjfndaOhg niS',dNh" lS¾;sh" m%Yxidj ksid ñksiqka fkdokakd foag w;.idúkdY lr .kS' ta uq<dj ksihs' tal uyd wmrdOhla' kqjKskaf;areï .;a flkd ;ud okakd foa muKla lr fkdokakdfoag w;.id ;udg;a" f,dalhdg;a wjevla lr fkd.kS' fïksid jk wfudayh jeo.;a' túg ;ud okafka ke;skï okafkkE lshd kslx bkakjd ñila fkdokakd foa lrkak lshkakhkafka kE' okak foa muKla lsõfjd;a" flrefjd;a mdmls%hdjka fkdfõ' wf,daN" woafõI" wfuday wkqj lsõfjd;a"flrefjd;a l=i, ls%hdjka fõ' ^�l+� hk my;a foaj,a i,dyeÍu l=i,hs'& fufia l=i,a wl=i,a yd msx mõ uq, §u f;dard.;a úg odkh hym;a nj olS' wd¾hfhda oi jia;=l ñ:HdoDIaáfhka ñfokafka fufyuhs' ^ish¨ mõ oi wl=i,aj,gjefÜ' zoiyxf.ays iukakd.f;d wryd;sZ hkqfjka fmkajdwe;af;a;a oi wl=i,a wkqIh iu. ÿre jQ úg wßy;a M,hnjhs' tkï Ndys; mdmS fyj;a ish¨ mõ neyer l< njhs'&

�msx� lshkafka mskjkak ,efnk foaj,ah' yenehs fu;kmskùu lshkafka ksjkg WmksY%h jk hym;a foaj,a ñilalduql foaj,a fkdfjhs' tuksid ´kEu fohla oka §u mskla"hym;la fkdjk nj;a ±k .kS' hym;a fohla ÿkafkd;amskla' whym;a" ÿYapß; fohla oka ÿkafkd;a th msklafkdfõ' tu ksid f,dal iïu;fha §" §u hym;ah lshd fokyeu fohlau msx fjkafk;a kE' kqjKska f;areï .;a flkdokakjd ÿYapß;hla ÿkafkd;a bka whym;la jk nj'w.%odkh" uyd odkh lshñka zzffu:qkodkZZ ^lduhg wod,ia;%S mqreI iïfNda.h& f,i odkhla tod nuqKka yod .;a;d'kuq;a th uyd ÿYapß;hla ñi mskla fkdfõ' tu ksid

|²� ~n�oMv»xp� ïqY� (r�v¨ »{�v) 111

odkhla ÿkak m,shg mskla fjkafk;a kE' ÿka foa hym;afohla" iqpß;hg .=KO¾uhg tlÕ fohla úh hq;=hs' fuh±k .ekSug Èjeila" fmr Njhla" u;= Njhla .ek ±kSulawjYH kE' wm ;=<skau wmg f;afrk fldgiskau f;dard.;yelshs' fufia f;dard .;a úghs oi jia;=l ñ:Hd oDIaáfhkañfokafka' uQ,O¾uh f;dard .ekSuhs wjYH jkafka'

k;aÓ ud;d" k;aÓ mS;d" k;aÓ lïudkx M,x úmdlx" k;aÓi;a;d ´mmd;sld''' wd§ f,iska ú.%y jk ñ:hd oDIaá 10 lawe;' yß uQ,O¾uh f;areï .;a; kï wm fujeks jerÈks.ukj,g nyskak hkafka kE' ´mmd;sl i;a;ajfhla isào lshd weiqfjd;a" tjekafkla ±lafla ke;skï ±lafla kElshkjd ñila tfyu flfkla kE lshd ks.ukhla fokakhkafka kE' ;ud ±lafla kE lsõfjd;a th fndrejla fkfjhs'tfyu if;la kE lsõfjd;a ;uhs wr ñ:Hd oDIaáhgjefgkafka' ±lafla ke;skï ;ud ta .ek okafka ke;s njmejish yelshs' túg Tyq wr ñ:Hd oDIaáfhka kef.kuqidjdohg fkdjefÜ' tfia fkdjqKfyd;a th fudayfhkalshk uq<d iy.; l;djla fõ' ±lafla ke;s foa ±lafl kElshkak;a" okafk ke;s foa okafk kE lshkak;a mq¿jka'tfia fkdue;sj ±lafl ke;sj" okafk ke;sj hula olskjd"okakjd lshkak .sfhd;a oi jia;=l ñ:Hd oDIaáfha isg lshkuqidjdohg yiq fõ' wd¾h úkfha fndre hkq fï f,iskaoijia;=l ñ:Hd oDIaáfhka kef.k uqidjdoh ñila f,daliïu;fha lshfjk iïmm%,dm fyda wi;Hjdoh fkfjhs'

112 r«c³r£n {�yY Ruxylp£z¹Y£y ��ñ

12

mia mõ .ek fkdo;a foa

mdKd;smd;d fõruKS" wÈkakdodkd fõruKS" wn%yaupßhdfõruKS" uqidjdod fõruKS" iqrdfïrh uÊcmudoÜGdkdfõruKS lshk ;ekg m;a jqKd kï ish¨ mõj,ska fjkajqfKa fjhs' fõ¬ruKS hkq ruKfha fh§fuka je<l=kdhkakhs' túg kej; lsisÿ mdmhla isÿ fkdfõ' tkïNdys;mdmS ^mdmhka neyer lrk,o& ;;a;ajhg m;a fõ' fyj;awßy;a M,hhs' fï my wo w¾: olajkafka i;=ka urkafkkE" fidrlï lrkafk kE" ldufhys jrojd yeisfrkafkkE" fndre lshkafk kE" u;ameka fndkafk kE lshk b;dumgq f,!lsl w¾:hlska' wo mxp islaLd lshd iudoka jkafka;afulS ldrKd mfyka fjkaùuhs' kuq;a fïjdhska fjkaùumxp ÿYapß;fhka je<lSu ñi mxp islaLd fkdfõ' mxpÿYapß; isÿùug bv we;s ksid mdmhg ,eÊcd nh we;s ljqrejqj;a fï ÿYapß; mfyka fjkaùu" iudokaj" wdrlaId lsÍukï b;d W;=ï' tfykï mxp islaLd fudkjd o@ by; lSislaLd mo mfya wd¾h w¾: fudkjd±hs ±k.; hq;=hs'

wd¾hfhda islaLkh fjkafka fld;ekg o@ YslaIdj okafkake;skï bka tydg hkak nE' hïlsis mdm O¾uhla YslaIKhlrf.k .syska hïlsis YsCIKhl msysgmq ;ekla meñfKa'hï ;ekl isysh msysáhd kï CIKhla CIKhla mdid t;ekYslaIKh fõ' CIKhla mdid isysh ;sfnkafka wßy;a M,fha§hs' wßy;a M,fhka fumsg isákd wfkla whg CIKhlaCIKhla mdid isysh fkdmsysghs' tu ksid wßy;=ka jykafia

|²� ~n�oMv»xp� ïqY� (r�v¨ »{�v) 113

yeu fjf,au i;sfhka hqla;hs' fufia CIKhla CIKhlamdid isysfhka hqla; ksid wßy;=ka jykafiag YslaIKhlawe;' YslaIKh fjkjd lshkafka fïlghs' mdm O¾uhkaCIh lrf.k f.dia fï ;;a;ajhg m;afjkak mq¿jka hïu.la we;ao th YslaId moh kñka y÷kajhs'

fï YslaIKh lrd hEug Y%oaOd" ù¾h" i;s" iudê" m%{dhk fï bkaøshka my wkqj f,dal i;a;ajhkaf.a bkaøshkdk;ajhla we;' iuyfrl=f.a Y%oaOd bkaøsh wêlhs' wfklabkaøshka y;r wvqhs' iuyfrl=f.a ù¾h bkaøsh wêlhs'wfkla bkaøshka y;r wvqhs' iuyfrl=f.a i;s bkaøsh wêlhs'wfklajd wvqhs' iuyfrl=f.a iudê bkaøsh wêlhs' wfklajdBg wvqhs' ;j;a iuyfrl=f.a m%{d bkaøsh wêlhs' wfklajdBg wvqhs' ish¨ f,da i;a;ajfhda fï bkaøsh kdk;ajh wkqjl=ula fyda tllska wêlhs' fï bkaøsh kdk;ajh ksid hïlsisbkaøshla n,j;a o" ta n,j;a bkaøshg f.dapr jk lreKq;an,j;a' YslaIKh fyj;a wßy;ajhg m;aùu i|yd hful=f.ajvd n,j;a bkaøshg f.dapr jk YslaId moh f;dardf.k thwkq.ukh lf<d;a Tyqg jvd blaukska ksjka wjfndaOlrf.k YslaIKh mQ¾K lr.ekSug th fya;= fõ' tu.ska ksjkau. mQ¾K lr .ekSu jvd;a myiq fõ' fï bkaøshka mfyaiajNdjh wkqj ixjr;ajh mqyqKq lr .ekSug wjYH jkYslaIK udOH 5 la ú.%y lr we;' tajd mxp islaLd fõ'f,dõ;=rd nqÿ flfkl=g bkaøsh mfrdamßhka; {dkh ;sfnkksid wyj,a flkd wyj,a bkaøsfhka wêl flfkla lshdiDcqju ±k.; yelshs' tu ksid Wkajykafia jáka f.däkafkdue;sj fl<skau wod< mqoa.,hdg t,a, lr,d wkql+,foaYkdjla iu.ska YslaId moh ,ndfohs' tu ksid Tyqf.abkaøshka mfyka n,j;a hï bkaøshla o tu n,j;a bkaøshgta oyu f.dapr ù t;=<ska wm%udo ù oyï wjfndaO lr .kS'yenehs fï bkaøsh mfrdamßhka; {dkh f,dõ;=rd nqÿjrhl=gmuKla msysgk úfYaI {dkhla jk w;r wfkla lsisu

114 r«c³r£n {�yY Ruxylp£z¹Y£y ��ñ

Y%djlhl=g th fkdmsysghs' tu ksid wfkla wd¾h Y%djlhkafmdä m¾fhaIKhla f,i wod< mqoa.,hdg fuu YslaId momyu ,nd § Tyqf.a ls%hdl,dmh Tyqgu f;dard.kak bv ,ndfoa' tu.ska ;udg jvd;a f.dapr jk YslaIdj f;dard .ekSugTyqg bv ie,fia' pß;dkql+,j l¾uia:dk fok l;djlawid we;;a th fidhd .kakd yeá wm ±k isáfha kE'

Y%oaOd bkaøsh wêl flfkla kï mdKd;smd;d fõruKSisl moh ;=<ska Tyqg blaukg ksjk lrd hkak mq¿jka'ù¾h bkaøsh wêl flfkla kï wÈkakdodkd fõruKS islmoh ;=<ska myiqfjka ksjka u. mQ¾Kh lr.; yelshs' i;sbkaøsh wêl flfkla kï wn%yaupßhd fõruKS isl moh;=<ska ksjka u. mQ¾Kh lr.; yelshs' iudê bkaøsh n,j;aflfkl= kï uqidjdod fõruKS isl moh ;=<ska o" m%{dbkaøsh n,j;a flfkl= kï iqrdfïrh uÊcmudoÜGdkdfõruKS isl moh ;=<ska o jvd;a myiqfjka ksjka u. mQ¾Khlr.; yelshs' fuys§ ;u ;ukag jvd;a iqÿiq l=ula o lshd±k th wkq.ukfhka ;ud Y=oaO lr.; hq;=hs' Y=oaO jkf;la bkaøsh kdkdm%ldrhs' kuq;a Y=oaO jQ miq Y=oaOudkisl;ajh ldf.a;a tl yd iudkhs' Y=oaO ù wßy;a M,hgm;a jQ miq wßy;=ka jykafia,d ldf.a;a M,h tl yd iudkhs'tu ksid wßy;=ka jykafia,d fofokl= w;r wßy;a M,fhkakdk;ajhla kE' ^kuq;a .=KialkaOfhka fjkia úh yelshs'Wod( máiïNsOd {dK" iDoaê n,h wdÈh u.ska'& Y%oaOdêlhl=mdKd;smd;d isl moh wkq.ukh lr wßy;ajhg m;ajqfKd;aTyq <Õ mdKd;smd;d isl mofhka hï jrola whska úh hq;=oth bj;a fõ' tfiau wÈkakdodkd isl mofhka hï lsiswjevla bj;a úh hq;=j ;snqKd kï th;a bj;a fõ'wn%yaupßhd isl moh ;=<ska hïlsis wn%yaupßhdjlska fjkafjkak ;snqK o th;a bj;a fõ' iqrdfïrh isl moh ;=<skahï ird.hg" ñysßhdjg" m%udohg fya;=jk fohla bj;a úhhq;=j ;snqK o th;a bj;a fõ' l%u mfyka l=ulska fydawßy;ajhg m;ajqfKd;a wfkla y;r;a bfíu iïmQ¾K fõ'

|²� ~n�oMv»xp� ïqY� (r�v¨ »{�v) 115

fï wdldrhgu ù¾h wêlfhla" i;s wêlfhla" iudêwêlfhla" m%{d wêlfhla ;u ;ukag wod< isl moh ;=<skawßy;a M,h mQ¾Kh lf<d;a b;sß isl mo y;frkau bj;aúhhq;= mdm fldgia bj;a ù tajd;a mQ¾K fõ'

tu ksid YslaId mohl iín mdmiai wlrKx hk fldgigwhs;sjk ldrKd;a l=i,iai Wmiïmod hk fldgig whs;sldrKd;a hk fï folu wvx.=hs' ish¨ mõ j,ska je<lSuhsiín mdmiai wlrKx lSfõ' fï f,dalfha" ;sfhk ;rulamõ mylg fnod we;' mia mõ lsõfõ tksihs' yh mõ lshdcd;shla kE' m%dK>d;h" wo;a;dodkh" wn%yaupßhdj"uqidjdoh" iqrd fïrh uÊcmudoÜGdkd lshk fï myg ish¨umõ we;=<;a' b;ska fïl w¾: olajkak .sys,a,d i;=ka ueÍu"fidrlï lsÍu" ldufhys jrojd yeisÍu" fndre lSu" u;amekamdkh hk fïjd mia mõ f,i .;af;d;a fï mfyka tyd;j;a fldÉpr mõ ;sfhkjd o@ tfykï mia mõ ksjerÈjw¾: ±laù ke;s njhs fmakafka' yenehs mia mõ j,ska tydg;j;a mõ ;sfhkak;a nE' ish¨u mõ ta ;=<g fldgq úh hq;=hs'kuq;a fï úÈhg mia mõ w¾: ±lajqfjd;a mia mõj,g whs;sfkdjk mõ;a ;sfhkjd' kuq;a tal fjkak nE' wmg ´kúÈhg yh mõ" y;a mõ lshd yod.kak nE' tfykï mia mõ;=< ish¨u mõ wvx.= jk yeá ±k .; hq;=hs'

WodyrK f,i lsishï flfkla ish Ôú; ld,h ;=<uyß yïn lr.;a Okh ljqreka fyda .kSúhs hk nfhka;eka ;ekaj, yx.df.k nodf.k uefrk fudfydf;a talfldÜgh hg ;ndf.k ueß,d hkjd' Wmam;a;sh fudlla o@ta Okhg wdidfjka tal w,a,df.k u<fmf¾;fhla fydau< fmf¾;shla ù Wm§' kuq;a fï mqoa.,hd i;=ka uerefj;akE" fidrlï lf<;a kE" ldufhys jrojd yeisrefK;a kE"fndre lsõfj;a kE" u;ameka mdkh lf<;a kE' wo mia mõlshd w¾: olajk fïjd tllaj;a lf<a kE' kuq;a mõ fkdlri;r wmd.; fjkak;a nE' tfykï fmf¾;fhla jqfKa fudkmdmhla lr, o@ ;uka uykaisfhka yß yïnlr .;a i,a,s

116 r«c³r£n {�yY Ruxylp£z¹Y£y ��ñ

fmdÜgkshg wdidfjka isá ksihs' ±ka fï ldrKh wr mfykafudlg o jefgkafka@ i;a;= ueÍug odkak;a nE' fidrlïlsßug odkak;a nE' ldufhys jrojd yeisÍug odkak;a nE'fndre lSug odkak;a nE' u;ameka mdkhg odkak;a nE' miamõ lshkafka Th my kï" Bg tyd fjk;a mõ ke;akï"i;r wmd.; jqfKa l=uk mjlska o@ wo lshk w¾:fhka miamõ f;darkak .sfhd;a fu;ek § wms ysr fõ' tfykïird.fhka" ñysßhdfjka u;a ù" m%udo ù f,dj w,a,d .ekSulshk mdmhg wr i,a,s fmdÜgksh nod .ekSu;a whs;s fõ' taksid iqrd fïrh uÊcmudoÜGdkd lshk miafjks mdmhg;uhs fuh we;=¿ fjkafka'

f,dj l=uk fyda fohlg wdidfjka mqoa.,fhla uf<d;a"kuq;a Tyq i;=ka ueÍu" fidrlï lsÍu" ldufhys jrojdyeisÍu" fndrelSu" u;ameka îu lshk fï mfyka tllaj;afkdlr ysáh;a i;r wmd.; jkafka uohg" m%udohg" f,djw,a,d .ekSug fya;=jk iqrdjhs ñysßhdjhs ksihs' tkïwdidfjka w,a,df.k nod.ekSfï mdmhhs' iajdñ mqreIhdNd¾hdjg fyda Nd¾hdj iajdñ mqreIhdg we¨ï lrñka isà'fufia ±ä f,i we,s we,S b|,d ueß, hhs' Wmam;a;sh wNjHia:dkhl isÿ fõ' kuq;a ldufhys jrojd yeisÍul=;a fj,dkE' ta jqK;a i;r wmd.;hs' fï ldrKh wo fyd|g meyeÈ,sfohla' tal ldgj;a kE lshkak;a nE' tfykï fuhg fya;=jfudllao@

ia;s%hla ;u iajdñhdf.a u,a,s iu. mjq,a lkak .sh wfmatla;rd l;djla we;' ta ia;s%hg u,a,s;a tlal mjq,a lEums%hhs' kuq;a iajdñ mqreIhd ms%h kE' fï ksid iajdñ mqreIhdks;ru is;ska .erySuhs we`ähdjhs ;uhs l%shd;aul lf<a'tu ksid fldfydu yß ksoyfia mjq,a lkak iajdñhd urjkak´k lshd u,a,s;a iu. tl;= ù ta i|yd Wml%uhla fhÿjd'iajdñhd <s|g Èh kEug hjd ta w;f¾ u. /l isg urd ±óu;uhs Wml%uh jqfKa' Èkla ienE iajdñ mqreIhd Wfoa yjiuykais ù /lshdj lr f.or tk úg fï ia;s%h ljodj;a

|²� ~n�oMv»xp� ïqY� (r�v¨ »{�v) 117

ke;s wuq;=u wdorhlska fndfydu f<ka.;=j kEug wjYHish¨ foa ,nd § ±ä fm%auhlska hq;=j Èh kdf.k tk f,iwdhdpkd l<d' fuh weiQ iajdñ mqreIhd l=,au;a ù wo uf.aìß| ljodj;a ke;s úÈhg ug yßu wdofrhs lshñka Woaodujfï wdorh .ek ys; ys;du Èh kEug .shd' w;ru. /l isáu,a,s úiska t,a, l< fmd¨ myrlska Tyq u<d' Wmam;a;shfldfyduo@ Bg ál Èklg miq .erçfhla weúÈka fï ia;s%hhk hk ;ekg miafikau tkak mgka .;a;d' wr iajdñhdia;s%hg ±la jQ wdorh" we,au" lduhg ne£ ;snQ wdidj imqrd.;fkdyelsj jeä l,la l%shd;aul l< .erySuhs we`ähdjhslshk ixLdr w.% ù .erçhl=j bmso ia;s%h miq miskau wdjd'ta ;u iajdñhd nj ±k.;a ia;s%h .erçhd uerejd' bkamiqn,af,l= ù bmso kej;;a wefÕa ±jfgñka fï ia;s%hu miqmiskawdjd' kej;;a ta ;u iajdñhd nj ±kf.k n,a,;a urd±ïud' fï f,i i;=ka fo;=ka fofkl= ù bmso wjidkfhaorefjla ù tu ia;s%hgu odj Wmkakd' ta orejdg cd;s iaurK{dkhla my< ù ;sîu ksid tod iajdñhd ù ia;s%hf.a Wml%uhgyiq ù uereï ldmq yeá" .erçhl= ù miqmiska wd yeá" n¨meáhl= ù wd yeá fï wd§ ish,a, fmfkkak mgka .;a;d' tuksid ta ia;s%h <Õg <xjk úg;a" uqyqK olsk úg;a fï orejdNfhka uy yhsfhka ú,dm fokak mgka .;a;d' tod fï ia;s%hflfrys fndfydu wdorfhka yd f<ka.;=lñkqhs kdkak .sfha'yenehs tod i;a;= uerefj;a kE" fidrlï lf<;a kE" ldufhysjrojd yeisrefK;a kE" fndre lsõfj;a kE" u;ameka mdkhlf<;a kE' kuq;a tod ;snqKq uq<diy.; ±ä ne£u"f<ka.;=lu" lduhg ;snQ wdYdj imqrd.; fkdyelsj jevQixLdr ksid ;sßika .; jqKd'

mia mõ lshkafka Th lreKq my kï yh mõ lshd fohl=;ake;akï tfia ;sßika .; jqfKa l=ula lr, o@ th whs;sfudk mdmhg o@ ia;s%h flfrys ird.fhka" ñysßhdfjkau;a ù" m%udo ù isá ksihs ta mqreIhd ;sßika .; jqfKa'iqrdfïrh uÊcmudoÜGdkd kï mdmhhs' yenehs fïl

118 r«c³r£n {�yY Ruxylp£z¹Y£y ��ñ

u;ameka mdkh lsÍu f,i mgq w¾:hlg iSud lr.;af;d;amU.d,l meg¨Kd jf.hs' tu ksid mdKd;smd;d isl mohi;=ka fkdurd ysáhg" wÈkakdodkd isl moh fidlrï fkdlrysáhg" wn%yaupßhd isl moh ldufhys jrojd fkdyeisÍysáhg" uqidjdod isl moh fndre fkdlshd ysáhg" iqrd fïrhisl moh u;ameka fkdî ysáhg tmuKlskau iïmQ¾Kfjkafk kE' kuq;a wo nuqKkaf.ka wdmq iSudiys; jQ f,!lsluÜgulghs fï YslaId mo iy mia mõ w¾: olajkafka' fïw¾:hka wnqoafOda;amdo ld,fh;a úµudk jqKd' fõo.%ka:j,;a Th lshk f,!lsl w¾:hka tod ;snqKd' fïjdfhaieÕjqKq wd¾h w¾:hka wm fidhd .; hq;=hs'

l=i,iai Wmiïmod hkq ish¨ mõj,ska je<lSu yd l=i,amQ¾Kh lsÍuhs' mxp islaLd hkq ish¨ mõj,ska neyer ùl=i,hkaf.a jeãuhs' tkï miamúka je<lSu hkq mxpislaLdfõu fldgila' tu ksid mxp islaLd hkak iín mdmiaiwlrKx yd l=i,iai Wmiïmod hk fldgia foflkaumQ¾Khs' tkï fjkafjk fldgila yd jvk fldgila we;'fjkaùu kï iín mdmiai wlrKx hk ish¨ mdmhkaf.kafjkaùuhs' jvk fldgi kï l=i,iai Wmiïmod hk ish¨mõj,ska fjka ù jvk l=i,hhs' iÑ;a; mßfhdaomkx hkqis; oukh lr .ekSuhs' tkï ;udf.a is; oukh lrf.kl=i,a jvdf.k hoa§ mia mõ ÿre fõ' ñka úYd,;u fldgimxp islaLd fõ' Bg ish¨ mõj,ska je<lSu;a" l=i,a mQ¾Kh;ahk folu wh;a fõ'

is; ukd isyshlska hq;=j oukh lrf.k l=i,a jvñkahk úg ish¨ mõj,ska je<lS Ndys;mdmS fyj;a wßy;ajhgm;a fõ' mdKd;smd;d isl mofhka mgkaf.k islaLd mo myuf;dard.;a úg miamõj,g whs;s fudkjdo lshd todg fyd|gjegfya' tfiau jeãug wjYH l=i,h l=ula o lshd;a thskaujegfya' fï ish,a,u isl mo j,ska f;areï .; yelshs' mxpislaLd ;=<ska ksjka u. mQ¾Kh jk whqre bÈßfha§ ú.%y flf¾'

|²� ~n�oMv»xp� ïqY� (r�v¨ »{�v) 119

13

mdKd;smd;d fõruKS islaLdj ;=<skaksjka olsk yeá

mxp islaLd mo uq,skau foaYkd lf<a nqÿmshdKka jykafiahs' ta ksid Ydiksl islaLd mo wnqoafOda;amdo ld,fha úµudkfjkafk kE' kuq;a jpk tf,iskau Ndú; lrk wIagdx.iS, l%u" fõofha;a ;snqKd' kuq;a tajdg § ;snqfKa mgq f,!lslw¾: ñila f,daflda;a;r w¾: fkdfõ' uydudhd foaúh;aisÿy;a l=urd ms<sis| .kakd oji jk úg wgis,a iudoka jQnj i|yka fõ' nqÿmshdKka jykafia my< ù fkdue;s tald,fha tfia iudoka jQfha Ydiksl islaLd mo fkdfõ' tod;snqfKa f,!lsl w¾:hs'

wfma f:r mrmqr i;=j ;snQ fy< wgqjd uyd úydrh;a iu.úkdY lsÍfuka miq oyï wre;a hgm;a ùu ksid wo jkúgfï islaLd mo meg,S wjq,a ù we;' tod fy< wgqjdfõ ;snQoyï wre;a f.k fok mo ksrela;s fidhd .ekSug wo tlm;a brejlaj;a kE' tfy;a l=uk fyda fya;=jlska wo jk úgáflka ál tu oyï moj, ieÕjqKq oyï wre;a u;=jku.la we;s nj;a meyeÈ,sj fmfkhs' tajd úu¾Ykh lr ielyer n,df.k wkq.ukfhka wo wou ksjka u. u;= lr.kak n,kak'

zzmdKd;smd;d NslaLfõ wOïfuda" mdKd;smd;d fõruKSOïfuda" wOïfudap NslaLfõ fõÈ;ífnda" Oïfudap h:dOïfuda h:d w;af;da" ;;d mámÊð ;ínka;SZZ

120 r«c³r£n {�yY Ruxylp£z¹Y£y ��ñ

hk fï fY%aIaG nqoaO foaYkdj mßÈ m%dK>d;h wO¾uhla"m%dK>d;fhka fjkaùu O¾uhla' wO¾uh wO¾uh f,i.kak' O¾uh O¾uh yeáhg ±k f.k w¾:j;a j jgydf.kBg wkql+,j ms<smÈñka Tn;a ta YslaId mohka tlska tlw¾:j;aj jgyd .ekSug n,dfmdfrd;a;= jkak' ;ud wêIaGdklr.;a ld,hla ;=< ta wdldrfhka ms<smÈkak wêIaGdk lr.kak'

wx.=;a;r ksldfha wIagdx. Wfmdaia: iQ;%h" kjdx. Wfmdaia:iQ;%h" wßh Wfmdaia: iQ;%h" úidld Wfmdaia: iQ;%h hk fïjdgwkql+,j w¾:h jgydf.k tn÷ jkakd jQ YslaId mohs uufï wêIaGdk lr.;a ld,hla ;=< /l.kafka lshd" f;areïf.k ms<smÈkak n,dfmdfrd;a;= jkak' wjia:dkql+,jmrud¾: w¾:hka úia;r lrñka tajdfha isxy, w¾: ú.%yhlamy; bÈßm;a flf¾'

1' mdKd;smd;d fõruKS islaLd mox iudÈhdñ( Ôú;dka;hf;la ta ry;ka jykafia mrmK keiSfuka fjkaj" mrmKkeiSu w;yer" nyd ;enQ o~q uq.=re we;sj" nyd ;enQ ±,aW.=,a wdhqO we;sj" mdmhg Nh we;sj" mdmhg ,Êcd we;sj"ohdjg meñK ish¨ f,da i;=ka flfrys ys;dkqlïmSj jdihlrkafka h'

Wka jykafia wkq.ukh lrk uu o mr mK keiSfukafjkaj" mr mK keiSu w;yer" nyd ;enQ o~q uq.=re we;sj"nyd ;enQ ±,a W.=,a wdhqO we;sj" mdmhg Nh we;sj" mdmhg,Êcd we;sj" ohdjg meñK ish¨ f,da i;=ka flfrysys;dkqlïmSj jdih lrñ' fï /h;a" oyj,;a" Wkajykafiawkq.ukh lrñ' fï uf.a m<uqjk islaLd mohhs'

yenehs fuys fmkajd we;s ohdkqlïmdj" Ydiksl jQohdkqlïmdjhs' ixhqla; ksldh - 5 ^1& - 219 msgqfjys tkzzy,soao jik iQ;%fhys fyj;a fu;a; iQ;%fhysZZ f,!lslffu;%S Ndjkdj iy f,daflda;a;r ffu;%S Ndjkdj úfYaIfhkaúia;r lr we;' úfõl ksYs%;j" úrd. ksYs%;j" ksfrdaO ksYs%;j"

|²� ~n�oMv»xp� ïqY� (r�v¨ »{�v) 121

fjdiai.a. mßKdój fyj;a ksjkg keó fu;a;d iy.;"lreKd iy.;" uqÈ;d iy.;" WfmalaId iy.;" i;a;fndÊcx. ^wjfndaOhg wx.hka jk& jeãu" kshu ffu;s%hnj tys fmkajd we;' fldákau lshf;d;a ksjk yer f,dai;=kag;a" ug;a ;j;a iqjhla" Ydka;shla ke;s nj f;areïf.k ta ksjka Ydka;shu f,da i;=kag w;afõjdhs ldh l¾u"jÖ l¾u" ufkda l¾u hk ;=fkka ys;dkqlïmSj ls%hd lsÍufï islaLd mofhka fmkajQ ys;dkqlïmdj nj f;areï .kak'fï úÈhg jvk YslaIdj ksjkgu fya;=jk ksid fjk;aYdikhl fï YslaIdj kE'

Y%oaOd wêlhl=f.a yeu úgu iajNdjh kï O¾uh fyd¢kawid ±k .;a úg ta O¾uh úYajdi lsÍuhs" ks;ru m%idofhkaisàuhs' m%idofhka isák ksid Y%oaOdêlhdg m%dK>d;" i;a;ajysxid hk tajd bj;a lr.ekSu yßu myiqhs' hula hula ksidm%dK>d;" i;a;aj ysxid isÿfõ kï th isysfjk úgu tajdfkdl< hq;=hs lshd tu mdmhkaf.ka bj;a fõ' m%dK>d;hyd i;a;aj ysxidfjka fjka ùu YS>% lf<d;a ls,sá mdmhkaÿre lr .ekSug Y%oaOdêlhdg myiq u.la ,efí' hula hulaksid m%dK>d; i;a;aj ysxidfõo" uu Bg fya;= ldrl jklsisu fohla fkdlrñ hk woyi .kS' ±ka Y%oaOdêlhd .;af;amdKd;smd;d fõruKS isl moh muKhs' i;=ka fkdurñhslsõjg fï isl moh iïmQ¾K fjkafka kE lsõfõ fï ksihs'nqÿka foaYkd l< mdKd;smd;d fõruKS isl moh ±k .;hq;=hs' tkï ðú;dka;h f;la ta ry;ka jykafia mrmKkeiSfuka fjkaj" mrmK keiSu w;yer hkq m%dK>d;fhkafjkaùug wod< ldrKhs' nyd ;enQ o~quq.=re we;sj" nyd;enQ ±,a W.=,a wdhqO we;sj hkq i;a;aj ysxidfjka fjkajqKdhkakhs' B<Õg fudlo lrkafka mdmhg ,eÊcd we;sj" ìhwe;sj jdih lsÍu" tkï mdmhg ,eÊcd ùu yd ìh ùu m<uqisl mofha fldgila' fydrlu" ldu ñ:Hdpdrh" fndre lshdwkqka /jàu" m%,dmfhka wkqka uq<d lsÍu" mreI jpkfhka

122 r«c³r£n {�yY Ruxylp£z¹Y£y ��ñ

iev njg m;a lsÍu" fla,fuka wkqka ì|ùu" f,daNùu" fudavùu" ;ry ùu lshk fï ish,a,u mdmfhdahs' mdmhg ,Êckï" nh kï" ta fldgi m<uq isl mofha ;sfí kï ta m<uqjeksisl moh muKla iudoka jQ flkdg fï lsisu mdmhla lrkakwjia:djla ;sfío@ kE' ta mdmhka ish,a,u ke;s ù yudrhs'mdmhg ,Êcd we;sj" ìh we;sj" ohdjg meñK ish¨f,dajdiSka flfrys ys;dkqlïmdfjka jdih lrhs kï" wxY=ud;%hl fyda mdmhla lsÍfï yelshdj m<uq isl moh ;=<skaubj;a ù yudrhs' m<uq isl moh ;=<g fï ish,a,u we;=<;afj,d' tfykï m<uq islaLd moh ;=<ska ksjka olskafkafufyuhs'

tu ksid Y%oaOdêlhdg f,dal i;a;ajhd flfrys fu;a is;ajeãu" Ñ;a; m%idoh jeãu yßu myiqhs' fudlo yeu fjf,auY%oaOdêlhd isákafka meyeÿKq m%ikak is;lska ksihs' taTyqf.a .;s ,laIKhhs' wkqkaf.a ys; ßojk ;rï fohlalsÍug Tyq leue;s kE' fï Y%oaOd bkaøsfha yeáhs' tfykïmdmhg ,Êcd we;sj" ìh we;sj jdih lrk úg ish¨ mõbj;a fjkjd' tkï iín mdmiai wlrKx fldgi isoaO fõ'ohdkqlïmdjg meñK ish¨ f,daljdiSka flfrysys;dkqlïmdfjka jdih lrhs' tkï ish,a,gu úuqla;shgu.la" iekiqug u.la we;ao" th ,nd .kakg fï wd¾hud¾.h msÍu yer ;j;a fohla f,dalfha iekfikak kElshd ±l" ysf;ka" lfhka" jpkfhka ksjk fyda ksjka u.mdod §ug hula is;sh hq;=o" l< hq;=o" lsj hq;=o fulS ldrKd;=fkys msysá úg wd¾h úkfha tk ohdkqlïmdj isoaO fõ'l=i,iai Wmiïmod fldgi mQ¾K fõ' myka is;ska wkqkagwkqlïmd lrk" wkqYdikd lrk hula we;ao thu ohdjhs"thu lreKdjhs" thu wkqlïmdjhs' fufia myka is;skawkqYdikd lrkjd ñila" w,a,f.k nodf.k iqr;,a lrlr b£ula .ek fkfjhs fï lshkafka' l¾uh uq,a fldg"l¾uh odhdo fldg" l¾uh Wm; fldg" l¾uh kEhd fldg"

|²� ~n�oMv»xp� ïqY� (r�v¨ »{�v) 123

l¾uh ms<sirK fldg" hï l¾uhla lrk ,oafoa o" hym;akï hym;a m%;sM, fyda whym;a kï whym;a m%;sM, fydaWreu lrf.k fï f,dal i;a;ajfhda iir meje;aul hknj Tyq wd¾fhla f,i olshs'

;uka l< foa ;ukag ú¢kak fjkjd' ú|j ú|jd .ukalrkjd' wúµdj" ;DIaKdj ksid f,dal i;a;ajhdg we;a;f;areï .kak neßj mõ lr,d" fudk .=Kjf;la" fudk{dkjka;fhla lSj;a wykafka ke;sj uq<djg m;a ù"{dkjka;hka úiska .ryk" tmd lshk jerÈ jev" mõ jevlr,d ;sßika fyda fm%a; ù wmd.;j bmso wkka; ÿla ú¢kjd'tod l< mdmhka ksid lmkjd" fldgkjd" .ykjd" urkjd";,kjd" fmdä lrkjd" tflla wfkld urdf.k wuqwuqfõu lkjd' fï l< mõj, úmdlhs' fï f,dal i;a;ajhdfkdoekqj;alñka lr.;a mdmhkag ;u ;uka ÿla ú¢ñkahk .ukla we;' fï ;uhs f,dalfha yeá' b;ska tjeks.ukl lmkjd lshd urkjd lshd fldgkjd lshd wuq wuqfõurdf.k lkjd lshd wd§ jYfhka fkdfhla wdldrfhkaf,dal i;a;ajhd ú¢k fõokdjg uu fudkjd lrkako@ tata i;a;ajhka lr.;a mdmj,g úmdl tk úg uu fudkjdlrkako@ Wka mõlr,d úmdl ú¢k fldg ug mq¿jkaouqlal= .ykak@ fír.kak@ tlaflfkla fokafkla fír,dkslka bkako@ wm%udK ixidrfha f,dal i;a;ajfhdawkka;j;a mõ lrf.k wm%udK ÿla ú¢kjd' fï f,dali;a;ajhka mõj,ska ksoyia lrk tl ug lrkak ;shdys;kakj;a mq¿jka jevlao@ ;u ;uka wkqkag ji §,d ±kaji lkjd' fudkjd lrkako@ tod ji fok tl j<lkakuu lsh,;a neßjqKd' {dkjka;fhda lsh,;a neßjqKd' ±kaúmdl ú¢kjd' {dkjka;fhda tmd lshoa§ wkqkag .eyqjd"lemqjd" flgqjd" ysx.s ysxid l<d" wN+; fpdaokd l<d' wowkqkaf.ka .=á lkjd" lemqï lkjd" uereï lkjd" ysx.sysxid ,nkjd" wN+; fpdaokd ,nkjd' fudkjd lrkako@

124 r«c³r£n {�yY Ruxylp£z¹Y£y ��ñ

fïjd kj;a;kak ldgj;a lsh,d yßhkafka kE' ;uka lr.;aúmdl ;uka lrd tk O¾u;djla ;uhs fï meje;au lshkafka'

fï ál ±k f.k fï meje;afï ys¢ñka ;j;a fmïfl<skak" rÕkak" ksoyfia bkak ;eka fydhkak tmd'fudlo odyla fujeks mõ jev lrk w;fr§ msx ud;%hlalrmq .ukla ;uhs fï weúÈka ;sfhkafka' kuq;a ±kan,dfmdfrd;a;= fjkafka odyla mõ jev ál wu;l lr msxud;%h N=la;s ú¢kakhs' kuq;a tfyu bkak ;ekla ;sfhkjo@mq¿jkao tal ,nkak@ meje;aula ;=<ska flfia iekiqu,nkako@ iifrys wdfõ fldfyduo@ 999 la is;ska" lhska"jokska mõ lr,d Th w;f¾ 1000 lg 1 la msx jev lr,d" taúmdl N=la;shhs" fï yeu flkdu wrka tkafka' mD:.ackfhdatkafku fï wdldrhghs' uy fndai;dKka flfkla jeksúfYaI mqoa.,fhla ;uhs ñka tydg fïl fjkia lrkafka'tjeks úfYaI flkl= 1000 lg 900 la msx" 100 la mõ lrkakmq¿jka' kuq;a ksjk iïmQ¾K kE' Bg wu;rj Y%djl mdrñ;d^mdr-fmrkjd" ó-wuD;h fyj;a ksjk' ksjka lrd fmßfmÍ hk .uk mdrñ;d kï fõ'& mqrdf.k tk wh 50]ne.ska msx mõ lrkak mq¿jka' ta msx ál m%.=K lr.kak;amq¿jka' yenehs tjeks úfYaI mqoa.,hl= yer wkHmD:.ackhka rd.fhka r;afj,d" oafõYfhka ±ú,d" fudayfhkauq<dfj,d lshk" lrk" is;k fndfydauhla" 1000 lg 999 lau ¥IH jQ ukilska lrk mdmhkaf.ka msß,d' 1000 lg 1 laú;r fndfydau w,amhla l< msx .=Khla we;' fï jf.a l¾un,fõ.hla f.dvk.df.k ta l¾uM, N=la;shhs wo jk úgwrf.k weú;a ;sfnkafka' kuq;a mõ lrk úg lrmq yeáhgfkfjhs úmdlh n,dfmdfrd;a;= jkafka' 1000 lg 999 lal< mõ l| me;a;lg od,d 1000 lg 1 la l< msx fmdâvfldfydu yß ú¢kakhs n,kafka' ta msx N=la;sh ú;rhsn,dfmdfrd;a;= fjkafka' b;ska fï mõ l| ldg lsh,d bj;alrkako yokafka@ zzwfka ug neßo Ndrhla fj,d yß fï

|²� ~n�oMv»xp� ïqY� (r�v¨ »{�v) 125

ÿlska ksoyia lr,d fokak" Tn jykafia nqÿfjhsZZ fufyul;d ;uhs ±ka lshkafka' kuq;a tod nqÿjre lsõj;a tal wy,lr.;af; kE' ta nqÿjre lshmq foa wy,d 999 la mõ todw;ayeßfha kE' ±ka ;ukag lrorhla" úkakeyshla fjÉpfj,djg wkqka nqÿ lr,d yß fífrkak yokjd' fïl;a uylmálula'

zzTh ÿflka ksoyia lr,d fokak biairfj,d ;ukaf.auki yodf.k fuÉpr l,a lrmq 999 la mõ w;yßkakn,kak'ZZ lshd lsõfjd;a zzwfka tfyu nE uu remsh,a 1000lau fokakï wfma yduqÿrejfka uf.a wmf, ÿre lr,d fokakZZlsh,hs wo lshkafka' lr.;a; mõ l| remsh,a 1000 lskafír.kak yok tl fudk;rï lmálulao@ fudk;rïkskaÈ; jevla o fï ys;kafka lshkafka@ f,dal i;a;ajhdbkafka fukak fï jf.a woyilhs' kuq;a ;uka lr.;amdmh n,j;a kï fudkjd l<;a ú¢kak fjkjd' yenehsfïflka fífrk l%uhl=;a nqÿka jykafia foaYkd l<d'

ohdjg meñK" ish¨ m%dKN+;Ska flfrys ys;dkqlïmdfjkajdih lrkak mq¿jka kï lr.kak' yenehs idudkHys;dkqlïmdjla fkfjhs" wd¾h ys;dkqlïmdjla' 1000 lg999 la lr.;a ish¨ mõ iSud iys;hs' kuq;a fï wd¾h úkh;=< wd¾h O¾uh weiqre lr ,nd .kakd l=i,h wm%udKhs'wm%udK mskla" hym;la lr" isf;ka" lfhka" jokskaf,dalhdg wm%udK fi;a m;ñka" ls%hdlrñka hï flfklata ish¨ wdYs¾jdohka ish¨ f,dajdiSka fj; me;sfrõjd kïwm w;ska fuf;la wjev widOdrKj,g ,la jQ ish¨ f,dai;=kgu fï ÿla.sks" ody .sks ke;s ù ksjka iqjh Wodfõjdlshk fï woyfia wjxlj msysgñka Bg wkql+,j ? oj,afkdn,d wkq.ukh lrhs kï wm%udK iif¾ 1000 lg 999la l< iSudiys; mõj,g jkaÈ f.úh yelshs' ta i|yd fjkl%uhla kE' yenehs fï l%uhg f.jd oukak neß mdmhkq;al,d;=rlska ;sìh yelshs' ujqmshka ueÍu" wd¾h W;a;uhkag

126 r«c³r£n {�yY Ruxylp£z¹Y£y ��ñ

ks.%y lsÍu jeks n,j;a mdm l¾u lr we;akï tajdfhaúmdl ú¢kaku fõ' f,dõ;=rd nqÿkag;a" uy ry;kajykafia,dg;a tajd ú¢kak jqKd' tjekakla l,d;=rlska úhyels uq;a nyq;rhla lrmq mõ fujeks fu;a jeãulska"wdYs¾jdo me;srùulska f.jd ksu l< yelshs' ta ksid l<mõj,g ldf.kaj;a ms<sirK b,a,d jevla kE' ta i|yd wd¾hO¾uh ;=< l%uhla lshd § we;' kqUg ms<sirK fjkak uu,eyeia;s fj,d kE" Tfí ms<sirK Tnu lr.kak fukakl%uh' ta l%uh wkq.ukh lr Tn;a ñfokak' tfykï ldglshkak o@ Tnu lr.;a foa Tnu ú¢kak' fukak fï l%uhú.%y lr§uhs nqÿ oyñka lrkafka' ;uka fï lshk l%uhwkq.ukh lf<d;a wd¾h W;a;ufhda wkka; f,dajdiSkaghym;la fõjdhs lshñka me;sr jQ Yla;sh ;uka lrdo we§ths' ;uka <Õ ta .=Kh jevqfKd;a túg iukka;r +wkka;rm%;H wkqj ^fuys§ iukka;r jkafka ;ud <Õ we;sjk.=Khhs' wkka;r jkafka wd¾h W;a;uhkaf.ka úysfokYla;shhs'& ms<sirK ,efí' wdYs¾jdoh .eí fõ' tkï ;ud<Õ;a .=K jevqfKd;a wd¾h W;a;uhka úyso jQ Yla;sh ;udg,eîug fya;= fõ' tfia fkdue;sj ;uka l=Kq f.dfâ b|f.k"mdmfhka nß; ù wdYs¾jdoh b,a¨jdg tal ,efnkak fyda.eí lrkak l%uhla kE'

b;ska fndaê mQcd fuÉpr ;shkak" Ndrydr fuÉpr fjkaklsõjg yßhkafka kE' ;ukaf.a ;;a;ajh f;areïf.k Ñ;a;m%idoh u;=lr fï lshk wd¾h fu;ais;a wjxlju jevqjkï" wkak ta fndaê mQcdfõ § fyda Ndrfha § úfYaI m%;sM,hlgu. mEfohs' wm%udK wd¾h W;a;uhka jykafia,d f,djgme;sr jQ wm%udK Yla;sh Tyq lrd we§ taug;a fya;= fõ';uka l< wjev widOdrKhkag jkaÈ f.jd ksoyia ùugfya;= fõ' {dk iïm%hqla;j lreKq f;areï f.k l,skaú.%y l< wdldrfha mQfcdamydr l%u mj;ajd fi;la Ydka;shlame;sfrõfjd;a fndfyda fldgu wm, Wmøjhka ÿre lrf.k

|²� ~n�oMv»xp� ïqY� (r�v¨ »{�v) 127

wdndOhkaf.ka fjka ùug fya;=jdikd ,efí' tal;a,efnkafka mru ÿ¾,N jQ YS% ioaO¾uh ,nd .ekSug l,HdKñ;%hka f,dj my<jk w;s ÿ¾,N wjia:djlhs' yenehs ,laIfldaá .Kklg tfyu tla flfkla tkafka kE' ta ;rïuw;s ÿ¾,Nhs' kuq;a jdikdjlg fyda tjeks flfkla my<jqfKd;a ;uhs O¾udkql+,j fïjdhska ñfok yeá ú.%y lr±k.kak ,efnkafka' tjeks W;a;uhka yer fjk;a whfldfyduo fï ldrKh ú.%y lrkafka@ zzTh mQcd lsÍï"fi;a lsÍï lr lr b|,d yßhkafka kE' .kska Th fmd,a,".ymsh folla' ´jg fu;a jv, yßhkafk kE' neßkïm,hka fmd,sishg' ug;a lShla yß Èhka' uu;a okakjdfmd,sish' uu;a l;d lrkakï' WU nh ke;sj .syska lshmx'ZZ

fï cd;sfha Wml%uj,ska mõ f.jk l%u ;uhs ±kafydhkafka' ,dN" lS¾;s" m%Yxidj,g neye.;a iuyr msßiafujeks Wml%uj,ska rdcH ks,OdÍka w,a,df.k f,daliïu;fha .re kïnq lS¾;skdu ,ndf.k ta wdldrhg;af,dalhdg fi; i,ikak n,hs' yenehs tajd tllaj;a;djld,sl fudav Wml%u ñi h:d ud¾. fkdfõ' ;j ;j;al=Kq f.dv.yf.k hkak ;sfhk ;ek;a ke;s lr.kakuq<d ud¾.hs ta' ta jf.a fudav ud¾.j,g f,dal i;a;ajhdfmd<Ujkak yßu f,aishs' kuq;a fï jf.a yß O¾uhla f,dali;a;ajhdg fokakhs wudre' tksid lreKq yßyeáf;areïf.k fï O¾uh ms<smeo f,!lsl f,daflda;a;r hym;i,id .kak'

128 r«c³r£n {�yY Ruxylp£z¹Y£y ��ñ

14

ienE ohdkqlïmdj yd wÈkakdodkd fõruKSislaLdj ;=<ska ksjka olsk yeá

ioaO¾uh lshkafka ksjka lrd hk wd¾h wIagdx.sl ud¾.hmuKla fkdfjhs' ioaNdjh lrd f.k hk l=vd fldgilawe;ao tal;a ioaO¾uhla' ^iaj+woa - ioa - uu;ajh Wÿrd ouk&fïl WodyrKhlska myod .ksuq' YsIHfhla wjqreÿ .Kkdjla? oj,a foflys uykais ù mdvï lr bf.k f.k úNd.hghhs' m%Yak m;%hg ,shkak iQodkï jk úg Tyqg fudkjdowjYH jkafka@ �uu wyj,a úfYaI{ .=rejre <Õg f.diabf.k .;a;d' wyj,a fmd; ne¨jd' ? oj,a mdvï lrTlafldau l<d' ta ish,a,u ±ka fï úNd.h iu;a fjkak ugmsysg fjkjd'� fufyu is;ñka isák úg wjisysfhka mEklaf.akak wu;l ùu fyda ,shdf.k hk úg ldnka bjr ùuksid iy ta fj,dfõ§ ljqrej;a mEkla b,a jdg fokafka;ake;skï ±ka fudlo lrkafka@ fldfyduo ±ka bf.k .;afoaj,a ,shkafka@ mEk fmdä jqKdg jefâ bjrhsfkaæ wjqreÿ.Kkdjl bf.kSu" úfYaI{ ±kqu wr ldnka mEk ksidj;=fr .shd' tfykï ta mEk;a fldÉpr WmksY%h fjkjdoúNd.h ch.kak@ fï jf.a wms ys;kak fyd| kE hulafmdä ksid tal jákafka kE lshd' tu ksid fmdä fldgi;aioaO¾uhg whs;s kE lshd ys;kak fyd| kE' b;du fmdäfldgil wvqjla ksid wfma NslaIQka jykafia kula wjqreÿ30 la ÿla uykaisfj,hs wßy;ajhg m;a jqfKa'

|²� ~n�oMv»xp� ïqY� (r�v¨ »{�v) 129

;ukaf.a j; weje;la ke;s ;rugu Y=oaOhs' ta;a fldÉpruykais jqK;a fudk úêhlskaj;a wßy;ajhg m;afjkakneß jqKd' wka;sug fudlo lf<a" kdkafk;a kE" w;mhfydaokafk;a kE" w¢kak neß kï frÈ ál l=Kqfj,d .sh;alula kE" lsisu fohla lrkafka kE" fudllgj;a hkafkakE wßy;ajhg m;afjk f;la lshd ta fjf,au wêIaGdkhlawe;s lr .;a;d' uereK;a lula kE ksjka u. jvkjd lshdwjqreÿ 30 la u .shd' ±ka w~kjd wfkla wh fldfydu yßlr.;a;d ug ;ju;a neßjqKd lshd' W;aidyh" ù¾hh ;j;ajeä lrkjd' ta;a uki wiykhg m;afjkjd' udkisl mS%;shjefvkafka kE' yenehs udkisl mS%;sh hkq f,!lsl oyula'f,daflda;a;r jkafka ksjkhs' kuq;a mS%;s iïfndÊcx.hgwhs;s jk fmdä fldgil wvqjla ksihs 30 wjqreoaola l,a.; jqfKa' ;s%msglh lg mdvï lrf.k ysáh;a" ud¾.hyßhgu ±kf.k ysáh;a jevla kE' fï fmdä fldgilake;=j wjqreÿ 30 la ÿla úkaod' ;udg fï M,h mQ¾K lr.kakneß fï mqxÑ fldgil wvqjla ksid lshd f;areï .kak;anE' wjidkfha ug wehs fufyu ÿla uykais fj,;a wßy;aM,h ,nkak neß lshñka ÿla fõù w~ w~d f.dia Ndjkdlrkak .,la Wäka b|.;a;d' ±ka uyd ixfõ.hg m;a ùw~ñka jgmsg n,ñka bkakjd' fudlo ug fj,d ;sfhkafka@wehs ug wßy;ajhg m;a fjkak neß@ fufyu is;ñka bkakúg fndfydau ,iaikg y| mdhd mßirh wuq;=u isßhla .;a;d'fï y| foi Wkajykafia ál fõ,djla n,df.k isáhd' �fï m<d;u y| t<sh ksid iqkaor ù Ydka; fj,d' yßuksYap,hs' fufyu ksYap, Ydka; Ndjhla ;sfnk fï yf|;a,m ;sfhkjd' l¿ ;eka ;sfhkjd' kuq;a uu fuÉpr l,a /lmq iS,h y|g;a jeäh msßisÿhsfkaæ fï y| t<sfha ,m;sfhkjd' uf.a iS,fha tfyu ,mhlaj;a kE' uf.kaweje;laj;a fj,d kE" fuÉpr l,lg� hehs fï wd§ jYfhka;ukaf.a iS, .=Kh isyslrñka isák úg Ñ;a; m%idoh ke.S

130 r«c³r£n {�yY Ruxylp£z¹Y£y ��ñ

wvqj iïmQ¾K jqKd' wßy;a M,hg m;a jqKd' fuf;la ;siawjqreoaola ;siafia ndOl ù ;snqfKa mqxÑ fldgila' yenehs tafmdâv;a ioaO¾uhg whs;shs' tu ksid hïlsis ld¾hhla lrkúg fmdähg ys;kak fyd| kE' jroao .;af;d;a ndOhs' fmdäfldgia mjd ioaO¾uhg whs;s jk nj ±k.; hq;=hs'

tu ksid ish¨ m%dKN+;Ska flfrys ys;dkqlïmdfjka jdihlrk flkdg ;j;a mdmhla flfrkak bv ke;s ksid m<uqislaLd moh ;=<skau ksjka ±lSug u. mEfoa' yenehs fïislaLd moh nqoaO Ydikfha yefrkak wkH Ydikhl kE'mdKd;smd;d fõruKS lshk isl moh nqÿka jykafia my<ùug fmr;a f,dalfha ;snqKd' kuq;a nqÿka foaYkd l< islaLdjfï wd¾h úkfhka msg ;ekl kE' nqÿkaf.kau wid ±k .;hq;=hs' i;=ka urkafka kE lshk b;d iq¿ f,!lsl w¾:hlgiSud lrf.k h:d¾:h olskak nE' i;=ka fkdurk Woúhfn!oaOhka w;r muKla fkdfjhs wkH wd.ïj,;a ´kE;rï bkakjd' kuq;a ksjka ±l,d kE'

Y%oaOdêlhdf.a Ñ;a; m%idoh ksid m%dK >d;h" i;a;ajysxid" wkqka rjgk widOdrKh ±l Tyq fufia is;hs'�wfkla f,dal i;a;ajhkag uu ysx.s ysxid lrkak fyd|kE' hï flfkl=g iekiSula ,efnkak kï uu TyqjrjÜgkak fyd| kE' úuqla;shg m;ajk u." tlu iekiSuksjkhs' ta hk u. ;uhs iekiqug u.' uu okak i;Hh /jàulska f;drj f,dalhdg foaYkd lr,d f.dv.kak mq¿jkaflkdg f.dv tkak Woõ lrkjd' ug nekak;a lula kE'f;areï .kak mq¿jka flfkla kï neKqï wyf.k yßTyqg lshd fokjd' ug .ykak wdj;a ysx.s ysxid lrkakwdj;a lula kE' taj;a bjif.k ljod fyda Tyq wd¾h u.g.kak mq¿jka flfkla nj fmfka kï Tyqg;a ta u.gysf;ka" lfhka" jpkfhka lghq;= lr u. mdod fokjd'tfyu lsh,;a .kak neß wkka; wm%udK i;a;ajfldÜGdihla fï f,dafla bkakjd' ta fldgig uu fudkjd

|²� ~n�oMv»xp� ïqY� (r�v¨ »{�v) 131

lrkako@ nqÿ mshdKka jykafia;a fï ldrKh uq,skau ÿgqjd'f,dõ;=rd nqÿ ù fï O¾uh fokafka ldgo lsh,d n,k úgksh ms~g .;a mia ms~la ;rï m%udKhl=hs fï O¾uh .kakmsßi ysáfha' rd.fhka r;a ù" oafõIfhka ±ù" fudayfhkauq,d ù hk mD:.ackfhda uy fmdf<dfõ mia jf.a úYd,m%udKhla' f,dõ;=rd nqÿfj,;a uu ldg O¾uh foaYkdlrkako@ lõo fï O¾uh wrf.k iekfikak bkafka@tod nqÿka jykafia;a fï ldrKh ±lald' tneúka uu;a fufiaisyslrñ' i;r wmd.; ùug isák fï wi;amqreI f,dali;a;ajhd uu fldfydu ksjka olalkako@ fldfydu nKlshkako@ fudkjd lrkako@ Wkag nK lsh,d we;s jevl=;akE' Wka ksjka olalkak;a nE' ug mq¿jka hula we;akïtal lr,d fokjd' Th w;f¾ fya;= jdikd we;s ;sßifkla"N+;fhla fyda fmf¾;fhla fyda we;akï W!;a fl¢ß ..dyß nK mohla wykak ths' ;sßik;a t;ek weú,a, ,.Sú'ud flfrys meye§ula fyda we;sfõú' uu wd¾fhla kï wd¾hkaflfrys meyeÿKq ;sßikdg;a u;= iq.;shla ,nkak fya;=fõú' tu ksid uu ;sßikl=gj;a ysx.s ysxid lrkafka kE'Wkaf.a Ñ;a; m%idohla fyda ud flfrys we;s fõ kï ta i|ydndOd muqKqjkafk;a kE' ta ksid ta i;a;ajhd tfia meye§i;=gq fõ kï wkd.;fha § úuqla;shla ,eîug u. mEfoaúZZfukak fufia olsñka ;uhs m<uq islaLdmoh jvkafka'fï l%uhg lghq;= lrf.k hk flkdg m<uq islaLdmofhka ksjka we;' f,daldkqlïmdj" kshu ohdkqlïmdjwe;' fulS ohdkqlïmdj fkd±l f,!lsl ohdkqlïmdj ;=<skafï YslaId moh jeãug W;aidy l<;a th ksjka olskYslaIdjla f,i jefvkafka kE' iS," iudê" m%{d mQ¾Kfjkafka kE'

2' wÈkakdodkd fõruKS islaLd mox iudÈhdñ(fidrlï lsÍfuka fjkajqKdu fï islaLd moh iïmQ¾K

fõ lsh,hs wo ys;ka bkafka' flá f,!lsl w¾:hlska mxp

132 r«c³r£n {�yY Ruxylp£z¹Y£y ��ñ

ÿYapß;fhka fjkaùfï fojeks fldgig uyd n,j;a islaLdmohl w¾:h iSud l<d' uyd n,j;a wm%udK .=Ke;s islaLdmohla fidrlï fkdlr isàfuka iïmQ¾K fõ lshk oDIaáhgneiSuhs bka isoaO jqfKa' fudk;rï ydkshla o taflkajqfKa!kuq;a nqÿka foaYkd l< w¾:h kï wd¾h úkfhkamsg wkH Ydikhl kE' tfia ke;s nj Tmamq l< hq;=hs'wd¾h úkfha tk fï isL moh wkq.ukh lf<d;a ksjka,efnk nj;a Tmamq l< hq;=hs' tfia kï ksjka olsk fojkisL moh l=ulao@

Ôú;dka;h f;la ta ry;ka jykafia fkdÿka foa .ekafukafjkaj" fkdÿka foa .ekau w; yer ^iín mdmiai wlrKxfldgi&" fok fohlau .kafka" ÿka fohu n,dfmdfrd;a;=we;sj msßisÿ wd;au mßyrKfhka hq;=j jdih lrkafka h'^l=i,iai Wmiïmod fldgi&

Wkajykafia wkq.ukh lrkakd jQ uu o fï /h;a" ojd,;afkdÿka foa .ekafuka fjkaj" fkdÿka foa .ekau w;yerfok fohlau .kafka" ÿka fohu n,dfmdfrd;a;= we;sj msßisÿwd;au mßyrKfhka hq;=j jdihlrñ' fïudf.a fojkislaIdjhs'

fï wkqj fojk isL moh rlsk flkl= fok fohlauhs.kak ´k' ÿka fohuhs n,dfmdfrd;a;= fjkak ´k' f.or§ fï isL moh iudoka ù fok fohu f.k" ÿka fohun,dfmdfrd;a;=j .; lrhs kï lemlrefjla ;nd f.kÔj;a ùu wjYHhs' fïl f;areï fkdf.k isL moh iudokaù tal lvdf.k ;jÿrg;a isL moh iudokaj .; lrk njyefÕõfjd;a wdKdú;slaludjrKhg wiq ù oyï wjfndaOhgwjia:dj u. yefrk nj;a f;areï .kak ´k' tfiau §>ksldh 1 - 388 msgqfjys tk fmdÜGmdo iQ;%fha oelafjk mßÈmsßisÿ wd;auNdj mßyrKh lshkafka wd¾h ud¾.h jvkNslaIqjlf.a iqL úyrKh muKla nj;a fmkajd we;' tuksidu fï isL moh;a nqoaO Ydikfhka neyer wkH msßig;sfnkak nE'

|²� ~n�oMv»xp� ïqY� (r�v¨ »{�v) 133

ù¾h wêlhdg fï isL mofhka ksjka u. we;' fudlofï f,dalfha mxpldu wdiajdohka miq mi hk mqoa.,fhlal,amkd lf<d;a uu fïjdhska ñfokak ´k lshd" W;aidyhyd ù¾h we;akï ta ud¾.h Tyqg ñfok u.hs' zzuu fïf,dal i;a;ajhd mßyrKh lrk f,dalh iu. ;rÕ lrkak"nef|kak hkafka kE' ta wh iu. .efgkak hkafk;a kE'ug ,efnkak ;sfhk foa ,eìÉpdfõæ uu ta fohska Ôj;afjkjd' fok fohla .kakjd' ÿka foa muKla n,dfmdfrd;a;=fjkjd' yenehs ;rÕ lr,d" .eá,d" yems,d ta cd;sfha jevlr,d f,dalhd tlal tl;= fjkak hkafka kEZZ' fufyulghq;= lrk flkdg f,dalh;a iu. igkla kE' yenehsfï jefâ lrkak uyd ù¾hhla" uyd W;aidyhla ´k' yßwudre jevla' zzfï jefâ lrkak .sfhd;a wfkla ñksiaiquf.a T¿fj;a myr,d hhsZZ wfkla wh ys;kafka fï úÈhghs'kuq;a ù¾hdêlhd ys;kafka zzmyr,d hk tld myr,d hdú'uu tal;a bjikjd'ZZ fï ù¾hdêlhdg .e<fmk YslaIdjhs'fï u. hk úg wfma ukig" mxfÉkaøshkag" mxp lduhkagysÕdlkak bv kE' mxpldu jia;+kag weÕs,s .ykak bvkE' fldÉpr yß W;aidyh" ù¾hh we;akï wfkla tjqkald,d .sh;a ;udg nv.skak bjikak mq¿jka' ,eìÉpfohlska Ôj;a fjkjd' �uerefKd;a ueßÉpdfõ' fidrlïlrk foaj,a w;ayer,d uu ,enqK fohlska Ôj;a fjkjd'�fufia lghq;= lrk flkdg ;r`.hla" igkla" .egqulawe;af;au kE' thskau Tyq Y=oaO Ndjhg m;afõ' tu ksidTyqg" wkqkag ysx.s ysxid lr" m%dK>d; lr .yurdf.k.kak fohla kE' fok fohlskau Tyq Ôj;a fõ' ÿka foamuKla .kshs' fydfrka .kak fohla kE' whq;= úÈhg lduñ:Hdpdrfha fhÈ,d mxp ldu wdiajdohka fydhkak hkafk;akE' ldgj;a widOdrKhla lrkafk;a kE' fndrefjka wkqkarjgd hula ,nd .kak hkafk;a kE' fla,fuka wkqka ì|j,d"m%,dmfhka" mreI jpkfhka iev njg m;a lr,d wkqkaf.ka

134 r«c³r£n {�yY Ruxylp£z¹Y£y ��ñ

hula lvd jvd .kak hkafk;a kE' iín mdmiai wlrKxfjkafka fï wdldrhghs'

bkamiq msßisÿ wd;auNdj mßyrKh ±k.; hq;=hs'mxpdNs[a[d" wIag iudm;a;s ,dNS fhda.Skag;a fï lshk msßisÿwd;auNdj mßyrKh kE' wd¾h O¾uh ;=< muKhs tal;sfhkafka' hfula ksjk uq,alrf.k hï Ydka;shlg m;afõkï th rEm" Yío" .kaO" ri" iam¾Y ldufhda uq,alr.;afjk;a lsisjlska fyda ,nd.; fkdyels kï" ksjka iqjhyefrkak fjk;a Ydka; iqjhla fï f,dal meje;au ;=< kElshd f;areï f.k" ta ksjka iqjh ,eîugksjka u. wkq.ukhlsÍu yer fjk;a fohla kE lshk Ydka;sfha ys; msysgmqflkd msßisÿ wd;au Ndj mßyrKfha isà' iekiqu fmkakfmkakd .sks fok f,dalhl iekiqï iy.; ;ekla fldfyafydhkako@ mxpdNs[a[d" wIag iudm;a;s,dNS fhda.Ska t<shgnyskafkaj;a ke;sj lef,a ßx.df.k bkafka wehs@ t<shgneye,d kdß,;d lshk u,a ±lafld;a is,a ìf|hs lshk nhksihs' tu ksid Ôú; ld,h mqrdu lef,ag ù yex.s,d b¢hs'flfkla tlal l;djg hkak nhhs" is,a ìf|hs lshd'fndfydu wudrefjka wdrlaId lrf.k /lf.k bkakjd'b;ska flda iekis,a,@

hula ksid iekiqula ,efío" ,eìÉp iekiSu h<s fjkiafkdfõ kï tn÷ iekiqula hulska ,nkak mq¿jkao" th,enqKq flkdg msßisÿ wd;au Ndj mßyrKhla we;' �f,dalfhawksÉP" ÿlaL" wk;a: jkakd jQ iajNdjh f;areïf.k"widrjkakd jQ f,dalh w;yeÍfuka" fkdwe,Sfuka" ñ§fuka"m%{dj ;=<ska ,nkakd jQ ;SrKh ksid ug uyd ixis£ulawe;' uf.a ys; rd.fhka r;a fkdfõ' oafõIfhka fkd;efõ'fudayfhka uq<d fkdfõ'� fï ksoyia Ydka;su;a iqjhlameje;au ;=< we;akï ta msßisÿ wd;au mßyrKhhs' m%{dfjkamy< jQ ta iekiSu lsisjl=g;a lvkak ì¢kak nE' ud¾.M,wjfndaOfha mgka ta ,enQ Ydka;sh mQ¾K lrñka wßy;a

|²� ~n�oMv»xp� ïqY� (r�v¨ »{�v) 135

M,fhka iïmQ¾K lr wjidkfha wkqmdÈfYaI ^k+WmÈfYaI- WmÈfYaIhlaj;a ke;s& ksíndK Od;=fjka fl<jr lrk;dla l,a ta iekiqu lvkak mq¿jka iuf;la uq¿ f,dalfhaukE' fïlg msßisÿ wd;au mßyrKh lshkjd yefrkak ógjvd fï f,dafla msßisÿ wd;au mßyrKhla fmkajkak ;eklakE'

tfykï wkqka iu. .efgkak" ;r`. lrkak" r;afjkakhkafka kE' ÿka fohlau Ndrf.k" ,enqKq yeáhg Ôj;afjhs' fï wud Ydka;sfha Ôj;a jk flkd wÈkakdodkdfõruKS isL moh mQ¾Kh lr.;a;d fõ' tu.ska ksjk mQ¾Klrhs' ish¨ mõ bjrhs' l=i,iai Wmiïmod isÿù yudrhs'iÑ;a; mßfhda omkx - is; oukh fj,d lsis ;eklnef|kafka kE' ta;x nqoaOdk Ydikx - nqoaO wd{dj mQ¾Khlr .;a;d'

136 r«c³r£n {�yY Ruxylp£z¹Y£y ��ñ

15

wn%yaupßhd" uqidjdod" iqrdfïrh'''fõruKSislaLd mo ;=<ska ksjka olsk yeá

3' wn%yau pßhd fõruKS islaLd mox iudÈhdñ(f,!lsl n%yaupßhdj yd wd¾h n%yaupßhdj m<uqfjkau

fjkalr y÷kd.; hq;=hs' uõmshka yd iudkj p¾hd .;s,laIK we;akï ta f,!lsl n%yau pßhdjhs' zzn%yaud;s ud;dms;frdaZZ -ujqmshka fokakd orejkag n%yauhka jf.hs' tkïujq msh .=Khka hfula <Õ we;akï ta n%yau .=Khla' kuq;af,!lsl n%yau .=Khla' uj fyda mshd ;u orejka weiqrelrkafka lduh ksid fkdj orejkaf.a iuia; hym;m;df.khs' fujeks ore fifkyilska n,kjd jf.a f,dali;a;ajhd foi n,kak mq¿jka kï tal f,!lsl n%yaupßhdjla' ffu;s%h ^;ud ;=<;a wkqka ;=<;a ffjr fl%daOwdÈh ksid we;sjkakd jQ wiykhkaf.ka ñ§fuka ,nkYdka;sh&" lreKdj ^;udg;a wkqkag;a hï ÿlla yg.kakjdkï ta ÿla iukfhka we;sjk i;=g&" uqÈ;dj ^;udg;awkqkag;a hï hym;la fjkjkï ta flfrys we;sjk m%idoh&"WfmalaIdj ^f,dal O¾u;djfha h:d¾:h ÿgqúg Woaodufhkafyda ixfõ.fhka l< hq;= fohla ke;s nj oelSfuka we;sjkuOHia:;djh& hk .=Khkaf.a f,!lsl .=Khka ;=<skq;ahfula f,dal i;a;ajhdg tfia i,lhs kï Tyq f,dalhdg

|²� ~n�oMv»xp� ïqY� (r�v¨ »{�v) 137

ujqmshka jf.hs' t;fldg fu;ek § lduhla iïnkaO kE'ta iïnkaOh fjkiafj,d' kuq;a wo n%yau pdßj bkakjdlshd ys;ka bkafka fndfydu mgq úÈhghs' ia;s% mqreI f,iiïnkaOhla fkdue;sj fjka ù yqfol,dj ;ukaf.a mdvqfõðj;a ùu n%yaupßhd f,ihs f,dalhd ys;ka bkafka' kuq;af,dal i;a;ajhdg ufjla" msfhla jf.a bkak lshk tlhsf,!lsl n%yau pßhdj' fïl;a wo mg,jdf.k' ujqmshka ;uorejka olskafka lduhg iïnkaO mqoa.,hka f,i fkdfjhs'tfiau f,dal i;a;ajhka o lduhg iïnkaO mqoa.,hka f,ifkd±l ore fifkyiska olskak mq¿jka kï tal f,!lsln%yaupdÍ .=Khla' tfia fkdù f,dal iïu;fha ku od.;a;m,shg kshu n%yaupdÍ lshkak nE' kuq;a wo ia;S% mqreIiïnkaOhla ke;s wh iqÿfrÈ me,|f.k n%yaupdÍ lshk;;a;ajhl=hs we;af;a' fuh b;d mgq w¾:hla' f,!lsl w¾:hjqK;a wo lshkafka n%yaupßhdfjka ud;%hhs' yenehs ta ud;%hgn%yaupdÍ lshkak nE' tfyu lshkak .sfhd;a idudkHfhkaf.j,aj, bkak mqxÑ <uhskq;a Tlafldau n%yaupdÍ .KhgjefÜ'

kuq;a wd¾h úkfha wn%yaupdß;ajfhka fjka ù n%yaupdßfjkjd lshkafka wkd¾h wIagdx.sl u.ska fjka ù wd¾hwIagdx.sl u.g neiSuhs' ^ixhqla; ksldh 5 ^1& 26 msgqj -l=lal=Gdrdu iQ;%h" 42 msgqj - n%yaupßhd iQ;%h& ta l%uhwkq.ukh l<d kï ksjka ±lsh hq;=hs' tneúka fï isL mohnqoaO Ydikfhka neyerj wkH Ydikhl ke;s nj f;areï.; hq;=hs' wd¾h úkfha n%yaupdß;ajh wUqieñhka f,iyeisÍfuka fjka ùu fkfjhs' wUq ieñhka f,i Ôj;a jkfofokl= hïlsis wdldrhlska fï wd¾h wIagdx.sl u.gwkql+,j lghq;= lrf.k hhs kï" oka§fuka Ñ;a; m%idohwe;s lrf.k f,dal i;a;ajhd flfrys ksjk uq,alrf.khïlsis me;=ulska fu;a jvhs kï" tfia Ôj;a jk wUq ieñhqj< jqK;a ta we;sjk ffu;s% Ñ;a;h ksid urKska u;= nU

138 r«c³r£n {�yY Ruxylp£z¹Y£y ��ñ

f,dj bmfokjd ñila wUqieñhka f,i isá lduh w.%fj,dldu f,dalfha WmÈkafka kE' fudlo ffu;S% is;l n,hfldmuK o lshkjd kï lsisu ldu l¾uhlska tal hgm;alrkak nE' ffu;s%h foigu weÈ,d hhs' tfia ffu;s% Ñ;a;hjevqfKd;a Bg fuyd ;sfnk ldudjpr Ñ;a;h Bg w,amhs'tu ksid ienE f,i fu;a jvñka .sys Ôú;h .; lrk whgurKdikak fudfydf;a § ta ffu;s% Ñ;a;hhs u;= ù tkafka'fu;a jeãfuka ,efnk mqKH n,fha mqKH úmdlh n,j;afõ' fu;a jeãfï mqKH úmdlh ldudjpr l¾uhl ;sfnkakdjQ úmdlhlska fojeks lrkak nE' th wìnjd hhs' tfiafkdue;sj ldurd. má> ke;s lr,d fkfjhs nU f,djWmÈkafka' iuyr úg wjidk fudfydf;a § ta mqKH úmdlhkef.k úg zzúmdflda lïu iïNfjdaZZ hkakg wkql+,jurKdikak wjidkh lsÜgq fj;au ldu rd. má> ÿre ùwkd.dó fjkak;a mq¿jka' yenehs fï lshkafka wd¾h ffu;s%hjvd hk .ukla ñila f,!lsl ffu;s%hla .ek fkfjhs'^wuD;h fyj;a ksjk ldoeóug" laIh lsÍug w.% lrf.khk .uk ldu rd. fõ'& ;ud n,dfmdfrd;a;= jk iEujia;=jlau leu;s fia fkd,efnk úg;a" ,enQ iEu jia;=jlguúreoaOj lghq;= fhfok úg;a" tajd leu;s fia mj;ajd.;fkdyels úg;a we;sjk .eàu uyd ¥IKhkag uQ,sl fõ'

hïlsis flfkl=g ñÉPd ÈÜÀ" ñÉPd ixlmam" ñÉPd jdpd"ñÉPd lïuka;" ñÉPd wdÔj" ñÉPd jdhdu" ñÉPd i;s" ñÉPdiudê hk fïjd we;ao ta wn%yau pßhdjhs' iïud ÈÜÀ" iïudixlmam" iïud jdpd" iïud lïuka;" iïud wdÔj" iïudjdhdu" iïud i;s" iïud iudê hk fïjd msysghs kï tan%yau pßhdjhs' fï wd¾h úkfha fmkajk wn%yau pßhdj ydn%yau pßhdjhs' tfyu ke;=j .eyekshl=hs" msßñhl=hs f,iiïnkaO fkdù fome;a;g fj,d n,ka ysáhdg n%yaupdÍfjkafka kE' wn%yaupßhdfjka fjkaj n%yaupdÍj jdih l<hslshk úg fï ñÉPd lreKq wfgka fjka ù iïud lreKq wg

|²� ~n�oMv»xp� ïqY� (r�v¨ »{�v) 139

fyj;a wd¾h wIagdx.sl uf.ka lghq;= l< hq;=hs' tfia kï;=kajk islaLd moh jk wn%yaupßhd fõruKS islaLd mohfufia f;areï .; hq;=hs'

Ôú;dka;h f;la ta ry;ka jykafia wn%yau pßhdfjkafjkaj" wn%yau pßhdj w;yer n%yaupdÍ jQfha kSp jQ" .%duHjQ ldu O¾uhkaf.ka fjkaj W;=ï jQ n%yaupdÍ .=Kfhkajdih lrkafka h' Wkajykafia wkq.ukh lrkakd jQ uu ofï /h;a ojd,;a wn%yau pßhdfjka fjkaj" wn%yau pßhdjw;yer n%yaupdß jQfha kSp jQ" .%duH jQ ldu O¾uhkaf.kafjkaj W;=ï jQ n%yau pßhd .=Kfhka hqla;j jdih lrñ'fï udf.a ;=kajeks islaIdjhs'

fï wdldrfhka wd¾h wIagdx.sl ud¾.fhka hqla; ùldufhda kSp" .%duH" ;=ÉP jQ foaj,a f,ig ±l tajdhska fjkajjdih lrhs' i;s bkaøsh wêl flkdg fï mxp ldufhdaweiqrg tk úgu tajd kSphs" .%duHhs" kskaÈ;hs" ;=ÉPhs lshdta ta fudfyd;la mdid tk i;sh msysghs' i;s bkaøsh n,j;aflkdg f,dalh fmfkk úgu th rEm lduhg jefgkkSp jQ" .%duH jQ" kskaÈ; jQ" ;=ÉP jQ fohla lshd CIKhlskabj;a lsÍfï yelshdj we;' lkg ñysß Yíohla tk úgutys wef,kak nef|kak fmr bj;a l< yelshs' kdihg.kaOhla tk úgu tys wef,kak fmr bj;a l< yelshs' fïwdldrhg Èjg ri" lhg iam¾Y tk úgu tajdfha we,Sugfmr bj;a lsÍfï yelshdj i;s bkaøsh wêlhdg jeähs' tuksid Tyqg wn%yaupßhdfjka fjkaùu ksjka u.hs' tu ksidtn÷ Ôú;hla .; lrk flkdf.ka m%dK>d;hla"wo;a;dodkhla" mreI jpkhla" uqidjdohla" msiqkd jdphla'''fï wdÈh tkak úÈhla kE' i;sfhka isák flkdg" wßwg`.s uf.ys isák flkdg fï lsisu mdmhla tkafka kE'ish¨ mõj,ska neyerhs' kSp jQ" .%duH jQ ldu O¾uhkaf.kafjka jQfha lshk úg l=i,iai Wmiïmod jeã iÑ;a; mßfhdaomkx lshk fldgi;a isoaO fj,d nqoaOdkqYdikdj iïmQ¾Khs'

140 r«c³r£n {�yY Ruxylp£z¹Y£y ��ñ

4' uqidjdod fõruKS islaLd mox iudÈhdñ( óg wo § we;sw¾:h ;uhs fndrelSfuka je<lSu' kuq;a wnqoafOda;amdold,fha;a fndre fkdlshmq wh ´kE ;rï ysáhd' ta uqidjdodfõruKS fkfjhs' nqÿka jykafia foiQ uqidjdod fõruKSislaLdj Wkajykafia fyda Wka jykafiaf.ka wid oek.;aY%djlfhla yer wkH Ydikhl fjk;a flfkl= okafkakE' ;=ka f,dalfhau lshd fokak fjk;a flfkla kE' wfklawhg f.dapr fjkafk;a kE' kuq;a f,dal iïu;fha lshkiïmm%,dmj,g;a wo lshkafka fndre lshkjd lsh,hs' tajdf,dal iïu; fndrehs' kuq;a fu;ek lshfjkafka uqidjdpdfkfjhs uqidjdohhs' nqÿka my< jk úg jdo 62 la wrf.khsf,dal i;a;ajhd ±Õ¨fõ' kuq;a ta tl jdohlaj;a ksjkaolsk tajd fkfjhs' f,dalhd udhdjg" uq<djg m;a lrjkoi jia;=l ñ:Hd oDIaá lr.yf.k jdo lrhs kï tauqidjdohhs' fï ms<sn|j l,ska ú.%y lr we;' tfykï ksjka±lSug WmldÍ jk Ydiksl islaLd moh l=ulao lshd ±k.ksuq'

Ôú;dka;h f;la ta ry;ka jykafia uqidjdofhka fjkaj"uqidjdoh w;yer i;Hjd§ jQfha i;Hfhka i;Hh .<mdlrk l;d we;sj i;Hjd§j jdih lrkafkah' Wka jykafiawkq.ukh lrk uu o fï /h;a" oyj,;a uqidjdofhkafjkaj" uqidjdoh w;yer i;Hjd§ jQfha i;Hfhka i;Hh.<md lrk l;d we;sj i;Hjd§j jdih lrñ' fï udf.ai;r jeks islaLd mohhs'

fuys § Ydikfhka neyerj ñ:HdoDIaál woyia f.klrk jdo uqidjdo nj;a" Ydik i;Hfhys msysgd lrk Ydiksll;d i;Hjdo nj;a oek.kak' f,dõ;=rd nqÿ flfkla my<ù O¾uh foaYkd lr i;H O¾uh fok ;dla l,a f,dali;a;ajhdg i;Hjd§j msysgkak nE' ta O¾uh f;areïf.kord.;a miqjhs i;Hfha msysgkaak mq¿jka jkafka' tf;laish¨ f,da i;=ka 62 la wúoHd oDIaáj,ska l=ul fyda msysghs'

|²� ~n�oMv»xp� ïqY� (r�v¨ »{�v) 141

tu ksid nqÿka jykafia foaYkd l<" uqidjdofhka fjka ùisák i;Hjd§ nj fï wd¾h úkfha wd¾h iïud ÈÜÀfhkayg.kakd iïud ud¾.hhs' oi jia;=l ñ:HdoDIaáfhka fjkajuqidjdoh w;yeßúg uqidjdofhka fjka fõ' ta miqmi fkdhhs'i;HdjfndaOfhka ta oDIaá ish,a, w;yeß úg wd¾h iïudÈÜÀhg m;afõ' túg i;Hjd§ fõ' uqidjdohg yiq ù lrkhula we;akï ta ;=<g mõ iy f,dal meje;aug fya;=jkish¨ ÿ.;s .;s we;=<;a fõ' fï 62 la wúoHdfõ oDIaá ;=<oijia;=l ñ:Hd oDIaáfhka yg.;a jdohla we;akï ta i;rwmd.;ùug fya;=jk uqidjdohhs' ksh; ñÉPd ÈÜÀhgjegqfKd;a wguyd krlhg hkak;a mq¿jka' Bg wu;rjYdiaj; jdofha msysgd foõ f,dj Ydiaj;hs" nU f,dj Ydiaj;hslshd ta ;ekaj, ys; msysgqjd .;a úg wúµdfõ bkak ksidiir .ukg fya;=jkjd ñi ñfokak nE' tu ksid wúµdjuq,alrf.k yg.;a yeu jdohlau wúoHdfjka fjka fjkfldgu fl<jrhs' iudê bkaøsh n,j;a flkdg fï islaIdmofhka ksjka u. we;'

5' iqrdfïrh uÊcmudoÜGdkd fõruKS islaLd moxiudÈhdñ( wo lshkafka u;ameka mdkfhka je<lSu lsh,hs'wnqoafOda;amdo ld,fha;a u;ameka fkdfndk wh fïYdikfhka neyerj fldÉpr kï isáhdo@ kuq;a ksjka±lafla kE' fï Ydikfha ksjka ±lSug ;sfnk tl YslaIdjlafyda wkd¾hkag;a kE" Ydikfhka msg;a kE' fuys § wfklaisl mo y;rg jf.a iqrdfïrh fõruKS fkdlshd uÊcmudoÜGdkd lshk fldgil=;a w;rueog ±ïfï wehs±hs ne,shhq;=hs' fïl jrojd f;areï .;a wh u| muKg ú;rla .kaku;afjk f;la .kak tmd lshd ;ukag ´k úÈhg wo w¾:yodf.k we;' yenehs Ydiksl islaLd moh ;=< iín mdmiaiwlrKx" l=i,iai Wmiïmod" iÑ;a; mßfhda omkx hkish¨u fldgia we;' ta islaLd mohhs fï'

Ôú;dka;h f;la ta ry;ka jykafia uohg" m%udohg"

142 r«c³r£n {�yY Ruxylp£z¹Y£y ��ñ

f,dj w,a,d .ekSug" f,dj /£ isàug fya;=jk hï iqrdjla"fïrhla we;ao bka f;drj fkdu;aj" ksjkg ys; msysgqjdjdih lrkafkah' Wkajykafia wkq.ukh lrk uu o fï/h;a" oyj,;a" uohg" m%udohg" f,dj w,a,d .ekSug" /£isàug fya;=jk hï iqrdjla" fïrhla we;ao ta ish¨iqrdjkaf.ka" fïrhkaf.ka fjkaj ksjkg ys; msysgqjd jdihlrñ' fï udf.a miajeks islaLdjhs'

fuys § uohg" m%udohg" f,dj w,a,d .ekSug fya;=jkiqrdjhs" fïrhhs f;dard.; hq;=hs' tajdhska ;uhs u;alrkafka"m%udo lrkafka" w,a,kafka' fï f,dal i;a;ajhdg ñfokakneß" mxp ldufhka u;a ù ta ñysßhdjg ne£ ta ;=< ysr ùm%udo ù f,dalh w,a,d f.k ys£u ksihs' ksjka olskakleue;s kE' taflu nef|kjd' msysgkjd' fï mD:.ackhdf.a.ukhs' m%{d bkaøsh wêlhd ksjkau. f;dard .kafkafu;ekska' Tyq iqrdj yd fïrh y÷kd .kshs' rEm" Yío".kaO" ri" iam¾Y lshk mxp rd.fhka u;a ù tys ñysßhdjgne£ isáñka mxp ldufhkau u;a ùu ksid ldu f,dalhw;yer hkak neßj tys nef|hs' bka fjkaùug kï islmoh ±lsh hq;=hs' ljod fyda fï f,dalh wksÉP" ÿlaL" wk;a:f,i ±l fï widr jkakd jQ mxp ldufhda f;areï .;a miq�tys ug b|,d jevla kE' tys ird.fhka" ñysßhdfjkau;afjkak ;sfnk yrh l=ulao@ leue;s úÈhg w,a,f.kbkak mq¿jka tllaj;a kE' f,dalh w;yeÍu yer" fkdwe,auyer" ñ§u yer fjk;a iqjhla kE� lshd olshs' m%{dêlhd fïtllaj;a fydhkak" w,a,kak hkafka kE' lsisu mdm wruqKlaw,a, .kak hkafka kE' fl<skau t,a, lrmq ksjka u.Tyqg yuqfõ' m%{dêlhd fï ldrKh f;areï .;a;d kïish¨ mõj,ska fjka fõ' w;yer fjka ù ksjkg ys; msysgqjdfï ldrKh f;areï .;a;d kï l=i,iai Wmiïmod iïmQ¾Kfõ' fu;kg hk úg YslaIKhla YslaIKhla mdid mydk"fõruKS" fÉ;kd" ixjr" wú;slalu lshk is,a myu ,nhs'

|²� ~n�oMv»xp� ïqY� (r�v¨ »{�v) 143

fida;dmkak fjk úg i;r wmd.; ùug fya;=jk mdmhkaf.amyùu isÿfõ' wßy;ajhg m;ajk úg ish¨ mõ myfõ'

fufia ksjka ±lSug ;ukag .e<fmk isl moh ;sfhoa§tal f;dard fkdf.k i;=ka urkafk kE" fydrlï lrkafkkE" ldufha jrojd yeisfrkafk kE" fndre lshkafk kE'u;ameka fndkafk kE lsh lshd ysáhg yßhkafka kE' by;wdldrhg Ydiksl isl mo h:d¾:fhka f;dard .; hq;=hs'by; lS islaLd mo mfyka fjka jQ" fjkaúh hq;= mdm fldÜGdimyg wiq fkdjk mjla kE' mia mõ hkq tfia w;ayeßh hq;=fldgihs'

fufia f;areïf.k mxp ÿYapß;fhka fjka ù oi wl=i,aw;yer" iS, .=Kfha Ydiksl .=Kfhys msysàug lghq;= l<hq;=hs' idïm%odhslj mkais,a .kakjhs lshd wo lrk mxpislaLd iudodkfha fjkila lrkak wjYH kE' tajf.awjia:djlg iïnkaO fjkak isÿ jqfKd;a úfõpkj,ska ndOdfkdlr" b|f.k isák;=re fyda weia mshd isák ;=re iudokafjñhs ld, wêIaGdkhla lr .;aúg ta fj,dj wjika jQúgu Tn ksoyia fjhs' fufyd;lg fyda isL mo fkdlvdiudoka ù bkak mq¿jka kï tal b;d hym;a' /lf.kbkak mq¿jka kï iudokaù fldÉpr l,a isáh;a b;duhym;a nj;a oek.kak' fï úÈhg isL mo iudokaù ixjrhyqre lr .ekSu fuf,dj" mrf,dj folgu hym;a' iS,hguyd WmksY%hla ù ksjkg;a fya;= fõ'

144 r«c³r£n {�yY Ruxylp£z¹Y£y ��ñ

16

wkq;a;r mska fl; iod iQúis .=K ;=<skaksjka u.g nysuq

ureg fkdfmkS udrhdf.ka wE;a ù ksjka u. mQ¾K lr.ekSug we;s myiqu u. iQúis .=K ;=<ska f;dard .ksuq'fuys§ m%Odk jYfhka woyia lf<a flf,ia udr fiakdjhs'ta udrhdg fkdfmfkk u. wd¾h ud¾.hhs' wd¾h Ydikhf.dvke.S we;s lreKq ;=k kï wd¾h YS," wd¾h iudê"wd¾h m%{d hk fïjdhs' wd¾h YS,h nqÿ iiqk ;=< ñilawkH Ydikhl kE' wd¾h iudêh;a f,daflda;a;r NdjhgWmksY%h ù mj;sk w;r" wkH Ydikhl kE' f,!lsl;ajhgne÷Kq wkd¾h iudêh we;af;a f,dalh ;=<hs' tfiau wkd¾hm%{dj f,!lsl;ajh yd ne£ mj;sk w;r" wd¾h m%{dj fïYdikfhka msg kE'

Nj frda.h ÿre lr .ekSug wkq.ukh l< hq;= .=K 24la we;;a tajdfha .=K lshñka jkaokdudk lrñka bkakjdñila wkq.ukh lr frda.h iqjm;a lr .kak W;aidy lrkmsßi wvqhs' kuq;a fï .=K fmkajd ;sfnkafka lsh lshd mqomqod isàug muKla fkdfjhs ta ;=<ska fmkajd we;s wd¾hud¾.h f;areï f.k Bg wkqj ms<smeo ksjka idlaId;a lr.ekSu;a i|ydhs' nqÿ .=K kjhla" oï .=K yhla iy iÕ.=K kjhla Nj frda.h kik fnfy;a jÜfgdarejg we;=<;a'nqÿ .=K ;=<ska wd¾h m%{dj;a" oï .=K ;=<ska iudêh;a" iÕ

|²� ~n�oMv»xp� ïqY� (r�v¨ »{�v) 145

.=K ;=<ska iS,h;a iïmQ¾K fõ' tfia kï uq, isg w.g .=K24 lshd f.k .sh;a m%dfhda.slj ls%hd;aul l< hq;af;a w.isg uq,ghs' tkï iS,h iïmQ¾K lrf.khs' m<uqju wkqudk{dkh ;=<ska o¾Ykh ,nd .; hq;=hs' tkï o¾Yk ud;%fhkamy l< hq;= wl=i,a fldgi my lrf.k Bg wkqj Njfrda.h iqj lr.; hq;=hs'

fudlo wkka; iif¾ mgka f,dal i;a;ajhd yqre mqreÿ ùwe;af;a lrjgla ldu ufâ tÍ mxp ldu iïm;a miqmi yUdhEughs' lrjgla ldu ufâ tÍ bkak flkdg tlmdrguksjk kue;s f.dvìug wäh ;shkak nE' ta i|yd mshjfrkamshjr f.dv me;a;g ;sfnk uvg wäh ;nd meñKsh hq;=hs'wÈhr 24 la wdfjd;a ksjk kue;s f.dvìuhs' fï wÈhr 24wkqmQ¾jj wdfõ ke;akï tkak nE' tu ksid wkqmQ¾jjflf,ia w;yßk wkqmQ¾j YslaId l%uhla we;' ta l%uhwkq.ukh lf<d;a jrÈkafka kE' túg ksoyfia" myiqfjka;ukag wjYH ldu uv fidaod.; yelshs' fï l%uh me;a;l;sh,d fudk fudk oyï idlÉPd lrñka ysáh;a" ;s%msglOdÍjqK;a jevla kE" ta .uk fmdaÀ, yduqÿrejkaf.a .uk jf.afjkak mq¿jka' tksid 24 jk .=Kfha mgka wd¾h ud¾.hwdrïN l< hq;=hs'

24' wkq;a;rx mq[a[lafL;a;x f,daliaid;s( f,dalfhawkqka;r mska fl; hehs lshñka iÕ .=K .dhkh je| je|b£u muKla fkdfjhs l< hq;af;a' jekaod jf.au ix>;ajhgm;aùug l< hq;= jev fldgil=;a we;' ix>;ajhg m;a jQfhake;skï wm iif¾ wkd:hka njg m;a fõ' fí;a ;=Kavqjgfyda fí;a î,d iqj jQ whl=g je| je| ysáhg f,fâ iqjfjkafka kE' wms;a wykak ´kE Tyqf.ka Tn iqjm;a jqfKafldfyduo lshd' wms;a Tn jf.a fnfy;a jÜfgdarejwkq.ukh lr iqjm;a fjkjhs lshd jefâg neiafid;a Ydikms<sirK ,efí' Y%djl ix> lshk ;ekg uq,skau m;afjkafkafidajdka ud¾.h yryd fidajdka M,hg m;a jQ úghs' ^Njh

146 r«c³r£n {�yY Ruxylp£z¹Y£y ��ñ

Wÿrd oeóug ldudY%j" ÈÜGdY%j" NjdY%j" wúoHdY%j lshkwdY%j O¾uhka laIh lrkakd- Y%djlhd" �ix� kue;s wúµd;DIaKd tl;=j .,jd ±uQ úg ix¬> - ix> fõ'& túg .=K 9la ;=<g we;=¿ fõ' tkï fí;a mka;s kjhla mdúÉÑ l<dfõ' bka m<uq fí;a mka;sh ;uhs wkq;a;r mskafl;' nqÿ iõmsßi wkq;a;r mskafl; hehs lshñka odk udk ȧ isákakgfkdfjhs" wm%udoj ud¾.h jvd wd¾h Y%djlfhla ùughsfoaYkd lr we;af;a'

m<uqju f,dalfha wkq;a;r mskafl; ú.%y lr .; hq;=hs'tod fy< wgqjd ;snQ ld,fha fï moj, w¾: ú.%y lr ;snqK;awo tajd hgm;a fj,d' fldÉpr hgm;a jqK;a wfmame/kakka wo;a jevlg ke;s ysia l;d fodvk úg wmg Thwkqkaf.a j,am,aj,ska" je,a jgdrïj,ska m,la ke;ehs lSugmqreÿ ù we;' fï jpk isxy, Ndis;hg weú;a we;af;a fmr;snQ wmf.a wd¾h ixialD;sfhka' tod iQúis .=K u.ska fmkajQwd¾h ud¾. m%;smodfjka' fuys§ j,am,a hkakg w¾: folhs'wmg wjYH ieÕjqKq oyï wre;hs' Wmudjla f,i fïieÕjqKq oyu fmkajhs' fï jpk fol mdúÉÑ lrkafkakrl foalg ñi fyd|lg fkdfõ' le,Efõ we;s jevlgke;s f.äj,g j,am,a lshhs' je,a¬jg¬wrï-je,aj,ska jg ù;sfnk wrK" le,Ej' tal;a jevlg we;s fohla fkdfõ'hful=f.a yoj; jevlg ke;s mqyq foaj,aj,ska uy le,Ejlajf.a ;;a;ajhg m;a ù ;sfí kï je,aj,ska jg ù we;s wrKlajf.hs' tajdhska N=la;s ú¢k ls%hd M,hka" l;d M,hka we;akïtajd j,a .iaj, f.ä jdf.hs' yrhla we;s fohla fkdfõ'j,a .iaj, we;s îc hï ;ekl jegqfKd;a ta m<d;u úkdYhs'je,aj,ska jg jQ wrKla we;s ;ek yß Nhdklhs' khs-fmdf<dx.=" fldá - j,ia jeks úil=re i;=ka" ymdlk i;=ka"f.drjk i;=ka bkak ksihs Nhdkl' wfma yoj;;a fïjf.a kï zztajx Wmixyr;sZZ hk nqoaO foaYkdj wkqj WmudWmfïh ixikaokh lr yojf;a isák i;a;aj fldÜGdi

|²� ~n�oMv»xp� ïqY� (r�v¨ »{�v) 147

±lsh hq;=hs' je,aj,g ;ksfhka jgfjkak nE' j,a .ia ;sìhhq;=hs' wfma yojf;a ;sfnk j,a .ia fudkjdo@ mdmhg" ,ÊcdjgNhla ke;sj ´kEu ÿYapß;hla" mdmhla lrkak ys; ke.Sths' ta i|yd hd¿jka f,i ta cd;sfhau j,;a;fhda tl;=lrhs' j, lsõfõ le,hhs' lef,a we;a;kag j,;a;fhda lshhs'idudkH mD:.ackhl=f.a ys; j,;a;fhda msßjrd .;aúguje,aj,ska jg jQ wrKla jf.hs' j,;a;lïj,g .efkkafkaoi wl=i,a' oi wl=i,aj,ska jeã isà kï tajd j,a .iah'tajdhska iïnkaO ù ÿYapß;" f,dalfha m;=rejkak n,hs kïje,ajgdrïj,ska uq<djg m;a ù je,ajgdrula fõ' fï mD:.ackys;hs'

wd¾h u.g fkdms<smka" ldufNda.Sj mxp ldufhys we,S.e,S jdih lrk flkdf.a ys;;a je,ajgdrula jf.hs' mqyqwyxldrlñka uqim;a ù uyka;;a;ajlï úµudk jkafkauy .iaj,ska' n,mq¿jkaldrhka iu. ne£ /£ isák mqyqwdOdrl ;uhs fï ys; kue;s le,fha wyxldr .iaj, t;=kqje,a' i;=kag iqÿiq uy le,E mßirh jeks fujka is;a ;=<isák yßu wyxldr" .dïNSrlï fmkajk" Woaoduhg m;afj,d uyka;;aj fmkajk fl<sldrfhda ;uhs w,s' wms ;uhswe;s wh" wfma whg ;uhs ;sfhkafka" WU,dg fudkjo;sfhkafka@ WU,d fidlaflda" wms f,dlaflda' fufyuys;kafka je,ajgdrula jeks is;l isák w,s we;=kah' hïflfkla tkjd ±lalu ;ukaf.a f,dl=lu fmkajkak wkqkamy;a lr,d f.drjd mksk .;sh ;uhs j,iaiq' o;a kshjñkai;=ka fj; lvd mksñka Tjqkaf.a uia udxY iQrdlk f,iúµudk lrkafka ys; kue;s le,fha isák fldáhs' wkqkagKhg hula § kej; fkdfok úg tu Kh whd f.k myrfokakg udk n,ñka mqmamd isákafka is; kue;s le,fhaisák khs' lsisu yrhla ke;sj" wkqka mdÉp,a lrkak" my;alrkak yQ lshkafka kßh' wkqkag .erySfuka weçhdfjkajeks jekS ÿla fjù wf|dakd ;shkafka ysf;a isák .erçkah'

148 r«c³r£n {�yY Ruxylp£z¹Y£y ��ñ

kqiqÿiq ;ekaj, .ejfiñka" .fõIKh lrñka wkqkag ysx.sysxid lsÍug lghq;= lrkafka is; kue;s le,fha isákf.dakqiaikah' j,alï lrñka wkqka yQrdf.k lñka yQrdfyj;a kdhlhd fjkak n,kafka j,a W!rkah' udkaklaldr.ia j, b|ka wkqkag f.ïn¾ odkafka .ia f.ïnkah' WvÕ=jb|ka wkai;= foa Wiaid .kak n,kafka Wl=iaikah' ldmq;ek myrkafka fyj;a mqg lrkafka lmqgkah' jdis me;a;gyev .efiñka lgql jQ jev lrkafka lgqiaikah' .=K oïwe;s msßia weiqre lrñka isg lduh jvjk mdm jev lrkafkafndaÈ,shdhss' hful=g hula fokak fmdfrdkaÿ ù yd ydwyj,aodg tkakhs lshd rjgd mek hkafka ydjdh' ñys fyj;afmdf<dj uekf.k tìlï lrñka udhsï jegj,a ;ujdishgu lvd uek .kafka ó ñkakdh' udhsï bkak uyf,dl= fohla lrf.k wkqkag ks;r lE flda .iñka udhsïjegj, bks fjkia lrkafka uhskdh' .sßfhka rdjh foñkaf;d,a ksh r;= lr w;amqä .iñka bkafka .srjqkah' uyfmdf<dfõ idrh úkdY lrñka f.dú;eka úkdY lrñkac,h is£ úh<S hk úÈhg idrh ld oukafka ó yrl=kah'mxpldu uq<dfjka wyxldrù wysxil iskdj fmkajd" tajd,nd.kak wkqka uq,d lrkak fudayfhka isákafka uqjkah'kqiqÿiq .fõIKhkag wK foñka wyxldrj isákafkaf.dakqkah' f,dalfha hym;g iqpß;hg we;s neñ fyj;ajdk ÿre lrkafka j÷rkah' fyd| fyd| foaj,a wkqkag fkd§;uka ú;rla wx. fmd, fmd,d .kafka fmd<Õ=kah' wjxljfl<ska ysi Tijd bkak neßj ;sria jev lrñka iudchguqyqK §ug neßj keó" jl=gq ù" .=,s ù isák úúOdldr .;sfï ys; kue;s le,fha bkakd fkdfhla wdldr ;sßikqkah'

fïjd fï f,dalfha isák ñksiqkaf.kau f,dalhgúµudk jk foaj,a' je,a jgdrula n÷ is;l isákd j,ai;=ka fyj;a my;a .;s ,CIKhs fï' O¾uh fkdo;amD:.ackhkq;a fï jf.hs' yenehs uq¿ ;s%msglhu lg mdvï

|²� ~n�oMv»xp� ïqY� (r�v¨ »{�v) 149

lrf.k ysáh;a fï lshk .;s ,laIK ;sfí kï ta wiD;j;a^oek.; hq;= foa fkdoek.;a fyj;a p;=rd¾h i;Hh ms<sn|oekSug m;a fkdjqKq& mD:.ackfhlauhs' fn!oaO fjkak;sfnk fí;a iSÜgqfõ m<uq fí;a mka;sh wkq.ukh lr,dje,ajgdrï iqoaO lr,d kE' j,am,a wyla lr,;a kE' ish¨j,a i;=kaf.a uq,a Wm; fld;ek±hs oek.ekSug kï fufiays; kue;s jkhg tìlï lr ne,sh hq;=hs'

±ka f.dúhd fl;la yok yeá Wmud lrf.k f,dalfhawkq;a;r jQ mskafl; idok yeá ne,sh hq;=hs' f.dúhdgljodj;a fl;la fkdye¥ ìula yuq jQ úg tys l,ska úia;rl< mßÈ le,Ej ;sìh§" jk i;=ka isáh§ fl;la yokaknE' tu ksid m<uqju iqÿiq wdhqOf.k le,hg je§ ta .iaje,a lmd ouhs' wdhqO myr jÈk .ia je,aj,g lrkak fohlake;s ksid;a" wdhqO fudg lrkak neß ksid;a weo jefghs'

±ka fuf;la l,a w÷frka jeiS ;snQ jeiau bjrhs' j,am,a"je,a jgdrï bjrhs' fmdf<djg wõj jefÜ' l,ska isá úif>dari¾mhka we;=¿ ish¨u i;=ka tys isàug iqÿiq mßirhke;sùfuka mek hhs' bkamiq mqÉpd oud w¿lr flf;ys uq,awä;d,u ouhs' fï jf.a wms;a wfma yojf;a fl;la ;ekshhq;=hs' ys; lshk uy le,h" kqjK kï wdhqOfhka wekmqyqudkh" wyxldrlu" mqyq wi;amqreI .;s iu. ne£ ;snQmsßi iu. we;s widOdrKlï lshk .iaje,a lmd ìu fy<shhq;=hs' kqjKska úuiñka mxp ÿYapß;fhka fjkaúh hq;=hs'wkqkag úk lrk fodia lrk l=Klgq .;s ke;s lr .;hq;=hs' ;sßika .;s iys; lsisu woyilg ±ka miq ;,hlake;s ksid isf;a ;snQ ;sßika .;s ±ka m,d .syska' kqjK kïwdf,dalfhka oeka uki myka lr we;' ^wdmq f,dalh -wdf,dalh' tkï wdÈl,amsl n%yau f,dalfha ;snQ wf,daNwoafõI" wfuday .;shka& fufia f.dúhd ndysr fl; yokjdjf.a wms wfma yojf;a wNHka;r fl; yod .; hq;=hs'

150 r«c³r£n {�yY Ruxylp£z¹Y£y ��ñ

17

wkq;a;r msx fl;ska fkdkej;S wxc,slrKSh ydolaÅfKhH .=K jvuq

f.dúhd ndysr f,dalfha fl; idok fia wmf.a yojf;awNHka;r fl; idod .kakd yeá l,ska ú.%y l<d' ±kaf,dalfha f.dúhd ó<Õg lrkafka ìug fy<d ±uQ .iaje,a"w;=ßls,s" l|ka ojd w¿lr ìu fyd|g mdod .ekSuhs' is;kue;s wNHka;r fl; yok mskaj;d;a fmr mdmS wjevwidOdrK lghq;=j,g wdOdr Wmldr l< ish¨ mdmñ;%lïj,ska" wi;amqreIhkaf.ka fjkaù l,HdK ñ;% weiqrgierfihs' túg iS, .=K msysgk miq;,h isf;a u;=fõ' fuhwm úiskau ilia lr.; hq;a;la ñi ldgj;a lr,d fokakmq¿jka fohla fkdfjhs' le,hla jf.a ;snqKq ysf;a jkpdÍ.;s ,laIK wjevhs lshd ±l bj;a lr .;a; kï f.dúhdfl; yokak biafi,a,du lrmq foa wm yojf;a lr.;a;dfjhs' f,dalfha fl; idok f.dúhd fufia iqoao mú;% lr.;aksoyia fl;" jfÜ ;sfnk fjk;a le,E .iaje,aj,ska ydjk i;=kaf.ka wdrlaId lsÍug;a" jeis c,fhka fl; fidaodmd¿jg m;aùu je<elaùu i|yd;a jegj,a .id" .,ajeá" neñne| Wml%u fhdohs' msg; isákd j,a i;=kag fl; md¿ lsÍugmeñKsh fkdyels fia fufia jeg ne| .kS' ta wdldrfhkawms;a yoj; kue;s fl;g jeg ne|.; hq;=hs' uu m%dK>d;hlrkafka kE" lrjkafk;a kE" lrk whg wkqn, fokafk;a

|²� ~n�oMv»xp� ïqY� (r�v¨ »{�v) 151

kE" tajd j¾Kkd lrkafk;a kE" tjeks msßia iu. iïnkaOfjkafk;a kE' fufia fl; idok mskaj;d mxpÿYapß;fhkau fjka ù YslaId mo f.k wêIaGdk lr.;ald,hla mßÈ iudoka fjhs' túg mxp ÿYapß;fhka fjkafjÉp yoj;g jegla ne|.;a;d fõ' ndysr wi;aO¾uhkagwe;=¿ fkdùug th jeo.;a'

fufia fl; yod .;a;;a îc jemsÍug c,h kE' c,h/f|k wdldrhg we<fõ,s" kshrj,a ne| mig c, mdrlayod .; hq;=hs' fufia yojf;a fl; idok mskaj;d;a mskgoyug kefuñka wjjdo wkqYdikd fok .=Kj;a msßia iu.iu.s neïfuka nef|hs' ±ka ys; kue;s fl;g /ljrKneñ;a" jeglfvd¨;a oud we;s ksid fmr ;snQ wiu.slï"wukdmlï" ffjr" fl%daO wd§ jk i;=kag kej; tkak nE'oeka lreKd" ffu;S% kue;s isis,a c,dYh yoj;g yrjd .;hq;=hs' tfykï ish¨ f,dajdiSka flfrys ohdkqlïmdfjkajdih lrñka tys .=K isyslrñka ±yeñ l;dfjka hqla;jlreKd ohdfjka f;;a jQ yoj;a fl;la idod.; hq;=hs' túghsyojf;a fl; mska fl;la njg m;a jkafka'

ndysr f,dalfha f.dúhdg;a ´kEu îc j¾.hla jmqrd m,fk<d .ekSug iqÿiq fl;la ±ka iE§ we;' kuq;a f.dúhdn,dfmdfrd;a;= jkafka idudkH fNda. j.djlska Tíng .shWiia jQ m%fhdackj;a jQ we,aù" udù jeks jákd fNda. j.djla'ta i|yd Tyq iqÿiq ì;a;r ù fidhd jmqrdf.k" jemsrE fNda.fyd¢ka /l n,d .ksñka id;a;= lrk ksid fyd| m,odjlawkd.;fha § ,eîug fya;= fõ'

fï wdldrfhka ysf;a fl; idok mskaj;dg;a ±ka ´kEumqKH îchla j.dlr.; yelshs' tfiau tajd m, ±Íug fya;=;aoeka ielis,d' kuq;a n,dfmdfrd;a;=j kslïu idudkH msxfl;la iE§u fkdj wkq;a;r msx fl;la idod .ekSuhs' ksjkgfya;=jk msx fl;la ìys lf<d;a ;uhs wkq;a;r msx fl;lajkafka' ta i|yd jemsßh hq;af;a wd¾h îchla fyj;a ksjka

152 r«c³r£n {�yY Ruxylp£z¹Y£y ��ñ

±lSug fya;=jk oyï îchla' rd." oafõI" fuday CIh jQ nqÿiiqkg keó f.!rj" mqo i;aldr" wem Wmia:dk ^Wmia:dkhgm;ajqKd fyj;a <Õgu wdjd& wdÈh lrñka f,daflda;a;rjQl,HdK ñ;=rka weiqre lrk ksid Wmdil Wmdisld kñkaye¢kaùug;a fya;=jdikd ,nhs' ±ka zzwkq;a;rx mq[a[lafL;a;x f,daliaid;sZZ hk Nj frda.h ixis|jd .ekSfï m<uqfí;a T!IOh ìõjd fõ' fuúg m<uq wkka; jQ iÕ .=Khgwe;=¿ ù Ydik ms<sirKg fya;=;a ,nhs' fï ;uhs udrhdgfkdfmkS ch .kakd ud¾.h'

kuq;a .=Khg we;=¿ fkdù fudk úêfha wNs[a[d,dyS"is,aj;a .=Kj;a yduqÿrejrekaf.ka nK weiqjhs lsõj;a" uyry;ka jykafia,df.ka nK weiqjhs lsõj;a" nqÿrcdKkajykafiaf.ka nK weiqjhs lsõj;a ;uka ;ukaf.a jefâfkdlr ljodj;a wd¾h .=Khlg m;afjkak nE' taflkam%fhdack .;a;d fjkafk;a kE' tu ksid jir ish .KkaiQúis .=K .hñka je| je|d isá flfkla fkd,nk Ydikms<sirK " fï .=Khg we;=¿ jQ mskaj;a wh b;d iq¿ l,lska,nd .kS' fojkqj mdúÉÑ l< hq;af;a Nj frda.h kikB<Õ fnfy;a jÜfgdarej jk iQúis .=Khkaf.ka úis;=kajeks .=Khhs'

23' wxc,slrKSh .=Kh( f,dalfha isá uydffjµjrhdKka wmg ÿkak fojk fnfy;a jÜfgdarejhsfï' we¢,s ne| kuialdr lsÍu wxc,slrKh lsh,hs woy÷kajkafka' fí;a iSÜgqfõ Pdhd msgm;la kï ,eì,;sfhkjd' kuq;a tal;a fjk;a me;a;lg yrj,hs §,d;sfhkafka' wNHka;r yrh §,d kE' tal fidhd.; hq;=hs'fï f,dalfha isák mqoa.,hka bkafka wx. .=,slrf.khs' tawx. c,SlrKh lr.; hq;=hs' weÕs,s 10 la wmg ;sfhkjd'fïjd .=,slrf.k bkafka ldg fyda wkskak" ßojkakhs'oyï wre; f;areï .ekSug mo ksrela;sh ±lsh hq;=hs' wÕlskahï ;ekl .Efjkafka wx.hs' tajd mdúÉÑ lrkafka wkqkag

|²� ~n�oMv»xp� ïqY� (r�v¨ »{�v) 153

wkskak" ßojkakhs' m%dK>d;h" fidrlu" ldu ñ:Hdpdrh"uqidjdoh" fla,ï" mreI jpkh" iïmm%,dmh" f,daN" oafõI"fuday wd§ f,i wkqkag wjev widOdrK lrk wx. 10 lawe;' fufia .=,slr.;a wx. c,SlrKh lr.; hq;=hs' tkïÈhlr yeßh hq;=hs' ;udg;a wjev lrk" f,dalhdg;a wjevlrk foa iqpß; fkdfõ' tajd Èhlr yeßh hq;=hs' tu weÕs,soyh È.= lsÍfuka by; wl=i,a c,SlrKh lrk njixfla;d;aulj fmkajhs' È. yereKq w;ska fmkajkafkawl=i,a oyfhka fjka jQ njhs' wkak ta .=Kh uu uf.ayoj;g .;a;d lshk tlhs mmqjg w;a fol ;nd f.k weÕs,sÈ. yeÍfuka fmkajkafka' wdhqfndajka lshkafka wfma wdmqpdrh fyj;a oi wl=i,fhka fjka jQ .=Khhs' wdpdrh lsõfõtalghs' wm%udo jQ .=Kh ;=<ska ksjka u. mQ¾K lsÍug Tngwdhq fndfyda fõjd lshk tlhs fï lshkafka' tfyu ke;sjjhi .ek fkfjhs' w;a fol k<,g ;nd.kafka wx.c,SlrKh lsÍug ks;r isys l,amkdfjka isák njfmkaùughs' oi wl=i,fhka fjka ù ks;ru isys l,amkdfjkaisàuhs' w;a fol ysia uqÿkg .ekSfuka fmkajkafka uu fïlshkakd iqpß; .=Kh ysia uqÿkska ord.kakjd" wfkla ish¨ufoaj,a Bg my<hs lshk tlhs' fï wdldrhg fodfyd;a uqÿka§ je£uhs wxc,slrKh jkafka' tkï kshu Ydikkuialdrh kï wm%udoj lghq;= iïmdokh lr ksjka m%;HCIlr .ekSuhs'

fldákau lshkjd kï wxc,slrKh lshkafka oi wl=i,akue;s mdm wx. oyhu Èhlr yeÍuhs' fia¥ w;a we;sjlshkafka;a fï woyihs' mdms wl=i,a wx. oyh Èhlr" neyerlr fidaod msßisÿ fjñ hkAk fuys ieÕjqKq oyï wre;hs'fïjd fidaokafka oyï wud c,dYfhka' fï wdldrfhka w¾:hjgyd fkdf.k ishoyia jdrhla weÕs,s È.yer <xlrfodfyd;a uqÿka § ìu fmr<s fmr<S idOqldr ÿkak;a" kuialdrl<;a Ydik w¾:h iM, fjkafk kE' mrud¾: woyi

154 r«c³r£n {�yY Ruxylp£z¹Y£y ��ñ

f;areïf.k ixfla;d;aulj;a ls%hdjg kxjd Ydik .=Ke;suyd ix>hd bÈßfha fï jkaokdj ^jH-jehlrkjd" wkaO-fkdfmfkk nj$wúoHd iy.; uq,dj" kHdh-ta i|yd;sfnkakd jQ l%uh-tkï ukfia we;s wkaO nj jeh lrkkHdhhs'& fudfyd;la fyda lf<d;a msysgk .=K l| ish oyiajirl je£ug jvd n,j;a fõ' fu;k § isoaOjkafka je÷ï§ula fyda Ndr .ekSula fkdfjhs' fudlo tfyu jqfKd;afok flkd ySkudkhg;a" .kak flkd WÉpudkhg;am;afjkak mq¿jka ksihs' kuq;a fu;k§ flfrkafka wd¾hW;=uka,d bÈßfha ;u .=Kh wdrlaId lrk njg idlaIsigyka lsÍula' tal ;udf.a Ydik .=Kh ks;Hj msysgqùuguy;a WmldÍ fõ' ioyï wud c,dYfhka oi wl=i,afidaodyßk jevms<sfj< ysia uqÿkska ord.;a nj iajdókajykafia fyda wd¾h W;a;uhd bÈßfha okajd isà hk woyiñka ms<sìUq fõ' jkaokd lrk úg§ mskaj;=ka fï woyiisyslr .; hq;=hs' fï wxc,slrKfha kshu w¾:hhs'

fufia wx. c,Slr fyj;a Èhlr yeßúg jl=gqfj,d ;snQ"jxl fj,d ;snQ weÕs,s l%ufhka È. yefrk nj rEm,laIKfhka fmkajhs' udkisl ,laIKh wNHka;rfhkaf.dvke.Sfuka wjxl njg m;afõ' ta;a iu. fuf;la l,lal< m%dK>d;h" fidrlu" iqrd iQÿ ÿrdpdr" fndrefjka wkqka/jàu" fla,ñka wkqka ì|ùu" mreI jpkfhka iev njgm;a lsÍu" m%,dmfhka f,dalhd uq<d lsÍu" f,daNlï lsÍu"oafõIlï lsÍu" fudavlï lsÍu hkdÈfhka fjkaùu isÿfõ'fmr fïjd ls%hd;aul lsÍu i|yd iss;" lh" jpkh keuqKdkï yd tfy;a ±ka ta i|yd fkdkefï kï wxc,SlrKSh.=Kfhka .=KjQ nj ;udgu ±k.; yelshs' fïl" ;udm%dfhda.slj lr.; hq;a;la ñila ldgj;a lr,d fokakmq¿jka fohla fkdfjhs' wkqkag lsh,d lshj.kak .=Khl=;afkdfjhs' f,dalhdg fmkak fmkakd bkak tll=;a fkdfjhs'±ka .=K follg ;ud weú;a we;s nj ;ud u ±k .kS' fï

|²� ~n�oMv»xp� ïqY� (r�v¨ »{�v) 155

.=Kfhka lvd ì| oukak lsisu oi n, udr fiakdjlgj;anE' tjka .=Kjf;la uf<d;a ÿ.;s.; fjkafk;a kE' udflfrys Y%oaOd ud;%hla" fm%au ud;%hla we;s flfkla wmd.;fjkafka kE lshd foaYkd lr we;af;;a fï .=K msysá úghs'fuys§ Y%oaOdj lsõfõ iqjh fyj;a ksjk lrd ud;%hl fydawe§ isàuhs' fm%a+wu- fm%au" wuD;h fyj;a ksjk ud;%hlafyda mdkh l<d kï th fm%au ud;%hls' ksjk oelSfuka uhsnqÿka flfrys Y%oaOdj" fm%auh we;sjkafka' wms f,dal iïu;fhal;d lrk wfkla tajd Nla;sh fyj;a wuQ,sl Y%oaOdjhs'fldai, u,a,sld ìij lsisu odkhla yd iulrkak neßwi;aoDI uyd odkhla §ug mqfrda.dó fj,;a Èk y;laÿ.;shl bmÿfka t;k wr lshk Y%oaOd" fm%au ud;% ;snqfKake;s ksihs' ;snqfKa wuQ,sl Y%oaOdj ú;rhs' tuksid f,daliïu;fha fmkajk Y%oaOd" fm%au ud;% fkdfjhs fï lshkafka'ksjkg wod, jQ Y%oaOd ud;%hla fyda fm%au ud;%hla msysgkafkafï iQúis .=K ;=<hs' ±ka B<Õ .=Khg we;=¿ úh hq;=hs'

22' olaÅfkhsh .=Kh( fï wd¾h ud¾.h ;=< ±ka wmg±yeñka" idufhka jevlghq;= mQ¾K lr .ekSug kï lkakálla" bkak ;ekla" w¢kak jia;%hla" f,vg fnfy;a álla±yeñka idufhka ,nd.; hq;=hs' tal l,ska jf.a fydr uerjxpdfjka" widOdrKfhka .kak fohla fkfjhs' kuq;aiifrys lrk ,o mdm úmdl ksid iuyr úg wmg wd¾h u.mQ¾K lr .ekSug fï isõmih fkd,eî hd yelshs' tu ksidwkka; iif¾ § f,dj w;s ÿ¾,Nj my<jkakd jQ Ydikh;=< odk udk isõ mifhka Wmia:dk lr tl;= lr.;a mqKHúmdl ;snqK;a tajd wm lrd we§ taug iqÿiq mßirhla iliaù ;sìh hq;=hs' ta mqKH úmdl weo .ekSug wjYH miq;,hwm idod.; hq;=hs' fï miq ;,h iE¥ úg iukka;r m%;Hhlshk foa wm <Õ ke.S wkka;r m%;Hh f,i .eí ù ;snQ mskal| we§ ths' túg wmg isõmih ±yeñka" idufhka ,efí'±ka jefâ lr.kak myiqhs'

156 r«c³r£n {�yY Ruxylp£z¹Y£y ��ñ

ta olaÅfkhsh .=Kh ,nd .ekSug kï hïlsis wdldrhlska.=Kj;a W;a;uhkag isõmifhka ix.%y lsÍug mgka .;hq;=hs' ta;a iu.u wmf.a iir mqKH Yla;sh;a wm lrd we§ths' fufia zmQcflda ,nf;a mQcx jkaoflda má jkaokxZ lshkmqokfldg msÿï ,efnkjd" j¢kfldg je÷ï ,efnkjd hknqoaO foaYkdj wkqj wmg;a lrorhla ke;sj wd¾h u. mQ¾Khlr .ekSug isõmih ksishdldrj ,eîug mgka .kS' fuys §olaÅfkhsh fyj;a oelSfï kHdh kï ±yeñ Ndjfhka ±kqj;a;;a;ajhg m;aùuhs' widOdrK f,i Ôj;aùu w;yer ±óuhs'wd¾h ;;a;ajhg wkqj Ôj;a ùug mßirh yev .id .ekSuhs'

w.%olaIsKdj iys; isõmih ms<s.kakg iqÿiqhs lshñkaysáhg jevla kE' Öjr" msKavmd;" fiakdik" .s,dk m%;Hhlshk we÷ï" wdydr" jdiia:dk" f,vg fnfy;a hk fïjdw.% mQcdjka jkafka flfia ±hs ±k.; hq;=hs' b;d jákdum%fhdackh .kakd W;=uka,d ksid ud fok fï odkfha wre;aiqka njla fmakafk kE' ^odkh-w,a,df.k bkak foa oeóuhs"w;yeÍuhs' w,a,df.k bkak ;dla f,daN" oafõI wd§ .sksj,skajgù we;' tajd w;yeß úg ta .sks ksfõ'& tu.skaWkajykafia,d;a wm%udoj oyï u. jvñka uy;a M, lshku. M,;a" uydksxi lshk ksjk;a ,nhs' ^wdksi+wxi" ksi-ksY%h lrkjd" wksi-ksY%h fkdlrkjd" wxi hkq me;a;hs'ksY%h fkdlrk me;a; ksjka me;a;hs'& tksid udf.a Y%uh"Okh" odk jia;=j uy;a M, ìyslrk yrj;a fohla' odkhkaw;ßka Wiiau jákd odkhla §ug ;udg jdikdj my<úkehs iEu ;ekl§u §fï fya;=M, hym;aj ±k i;=gq fjkakmq¿jka' ta oka ms<s.kakd W;=uka,d;a m%;HfõCId lr ^wúoHdm%;Hfhka ixLdr fõ' m%;Hùu laIh lf<d;a m%;HfõlaIdfõ' ixLdr ksfrdaO fõ'& mßfNda. lrk ksid ta isõmi Yla;shwmf;a hEula fkdù" fldhs fudfydf;a jekfiaú±hs lsjfkdyels fï lh m%fhdackhg f.k wm%udoj Ydik u.jvhs' W;a;Í;r OHdk" u.M, yryd wud ksjka iqj ,nhs'fï úÈfha" w¾:Y+kHj wmf;a fkdhk" isõmi odkhla §ug

|²� ~n�oMv»xp� ïqY� (r�v¨ »{�v) 157

jdikdj ,efnkafka;a" ms<s.kak ,efnkafka;a fï nqoaOYdikh ;=< muKhs' wms ljqre;a fuf,dj Ôj;a jk úgw;HjYH jk fï isõmifhka jeäjk ish,a,u f,daN" oafõI"fuday ksid f.dv.id.;a tajdhs' w;HjYH mßyrKhkam%fhdackh ±kf.k iSud lr .kak mq¿jka kï f,dalfha;r`.ldß;ajh" mdmhg fya;=jk ksire jev" wu;r úhoï"fndre fidaNk ish,a, w;yeÍ kshu Ydka;shg u.;a jefvhs'wjYH oyï jevms<sfj<g ld,h;a ,eî Ôjk pßhdj;a b;dieye,a¨ iekis,sodhl fjhs' ±ka wms <Õ ;sfhkafkafld,a,lrejkag" fydrekag Wÿrd .ekSug wjYH foa fkdjkksid fydr uer jxpd n,d isáh§u ke;sfjhs' fudav ñksiqkatal ysÕk Ôú;hla f,ig wmydi Wmydi lrkak mq¿jka'ta;a tf;lska iEySug m;aù Tyq ,nk ksoyia iykh ilaú;src fj,;a ,nkak neß Ydka;shla' fldÉpr jia;= iïNdr,enqK;a" wr W;=ï odkfhka ,nk Ydka;sfha wy,lgj;ajia;=fjka ,nk iqjh <x lrkak nE' fldákau lshf;d;amd mEf.k ¥ú,a,la ;rïj;a wr jia;=fjka ,efnk iqjh.kak nE' f,dj we;sfjkakg" iEfykakg isõmi odkhlaÈh yelafla;a fun÷ W;=ukaghs' tu ksid iq¿ fohlska fydaokaÈh yels kï ta b;d iq¿ odkhlskq;a ,efnk m%;sM,uysuh wm%udKhs' wmg fï we;s iajNdjfhka iekiSug mq¿jkakï ta Yla;sfhka" Wmßu m%fhdack f.k ksjka wjfndaOlrk u. jeãug woyi my< jqfKd;a" wkka; iif¾ mgkaksù iekiS iqj ,nkakg ud¾.h we;af;a f,dal iïm;af.dv.id .ekSfuka hhs ;snQ uq,d oDIaáh ÿre ù" f,dal wdiajdofok jia;= flfrys ;snQ wiSñ; n,dfmdfrd;a;= wvq jQ ;rugrd." oafõI" fuday .sks ksfjñka kshu ksùu iekiSu ,efnknj w;aolskakg mgka .kS' wiSñ; f,dal wdYdjkaf.aw;yeÍhdu" fkdwe,Su" ñ§u kshu ksfjk iekfik u.nj olsk úg fmr fkdÿgq ksjka iqjh olsk kqjK my< fõ'fï iekiqfï kHdh O¾uh olsk úg olaÅfkhsh .=Khgwe;=,a fjhs'

158 r«c³r£n {�yY Ruxylp£z¹Y£y ��ñ

18

iÕ .=K y;la ;=<ska pq,a, fida;dmkak nj ,eniDcq u.g nysuq

21' mdyqfkhsh .=Kh�hd fol fkdr; r; iu. mEySula ke;� hkqfjka woyia

lrkafka hlv folla f.k tlla ú;rla r;alr wfklr;a fkdlr ta fol tlg mdykak nE lshk tlhs' tkïfol foúêhlg ysáfhd;a mEfykafka kE" .e<fmkafka kElshk tlhs' kuq;a olaÅfkhsh .=Kh olajd meñKs úg Ydik.=Kh iu. mEfykak iqÿiq ;;a;ajhg fyj;a iudk;;a;ajhg m;a fõ' fï mEySug iqÿiq kHdh ;uhs mdyqfkhsh.=Kh' mEfyk kHdh fudllao@ mEfykafka lõreka iu.o@fï Ydikfha wd¾h .=Khg meñK tn÷ wd¾h W;a;uhkaiu. mEySug iqÿiq hï wd¾h .=K we;af;la fõo tn÷ .=Khgwkql+,j" iudk .=Kfhka <x jkakd jQ hï WmdilWmdisldfjla we;akï ta wh fndfydu .=Kjka;hs"iS,jka;hs" hym;a iqpß;hs" Ydik u.g .ekSug iqÿiqhs"Ydik oyug iqÿiqhs" l,HdK ñ;%;ajhg iïnkaO lsÍugiqÿiqhs lshd wd¾hka úiska ks.ukh lr mdy .ekSug ;eklaolS' tkï O¾uhg wkql+,j mEysh hq;= ;ekhs' NslaIq" NslaIqKSlshk l,HdK ñ;% wdY%h ksihs mdyqfkhsh jqfKa' tkïTjqka iu. mEfyk ;ekg m;ajqKd lshk tlhs' ^Ns - Njh"CIq - CIh lrkjd' Njh CIh lrk neúka NslaIq fõ' ta

|²� ~n�oMv»xp� ïqY� (r�v¨ »{�v) 159

wdikak ;ekg m;aùu ksid Wmdil" Wmdisld fõ'& tfiamEyqK miqj kshu Wmdilhd" kshu Wmdisldj f,ims<s.ekSug yelshs' tjeks Wmdil" Wmdisldjka" NslaIq"NslaIqKSka iu. tl;= fjkak" mEfykak iqÿiqhs' Tjqka iu.wem Wmia:dkhg .e<fmkjd" mEfykjd' fukak fï .=Khgm;ajqKdkï mdyqfkhsh .=Khhs' tfyu ke;ssj iqÿfrÈfmdrjf.k f,dalhg fmakak iqokd jf.a b|f.k ÿ¾.=Kjev lrk wh NslaIq" NslaIqKS iu. mEfykak fyd| whfkfuhs' ta wh <Õ mdyqfkhsh .=Kh kE' tjekakka mEySugtk úg fkdms<s.kshs' tu ksid wd¾h W;a;ufhda hï Wmdil"Wmdisldjlf.a .=K lshhs kï ta mdyqfkhsh .=Kh ksihs'yenehs hï NslaIqjla fyda NslaIqKshla jkprlug .=K lshhskï tal .e<fmkafka kE' ta wi;amqreI ,laIKhs' fudloiuyr Wmdil" Wmdisldjka is,a .kafka" is,a froao ovóudlrf.k fokak;a tlal,d fldfya fyda hkak" tfyu;ake;skï jevlg ke;s ´md¥m l;d lrñka l,a f.jkakhs'^´m - Wmam;a;sh" w¥m - Wmam;a;shla keoao hkak' Wmam;a;shlaweoao keoao hkak wd;au oDIaáfhka f.k tod isá wkHmßn%dclhka l< jevlg ke;s jdohls" ;¾lhls' tjeksjevlg ke;s foaj,a ;uhs ´md¥m lshkafka'& tjeks wh ienEWmdil Wmdisldjka fkdjk w;r is,a .kafka lmálughs'tjeks wNHka;rhla ;shdf.k bkak wh mdyqfkhsh fkfjhs'tal wmd.; fjk mdm l¾uhla' tjeks jevlrmq iuyrWoúh urKska miq ;sßika w;aneõ .; lrk wjia:dwkka;j;a" iudê.;j isák fudfydf;a yiq ù ;sfnkjd'fïl m%dfhda.sl w;a±lSfuka yd ohdkqlïmdfjka lshkaklañi is;du;d lshkakla fkfjhs' tu ksid tjekswlghq;=lïj,ska bj;a ùug yeu fokdu j.n,d .; hq;=hs'O¾uh" wO¾uh lr jy.;af;d;a l,am .Kka ÿla ú£ugisÿfõ' tu ksid is;sú,s wxY= ud;%hla fyda tjeks úfglls,sá lr fkd.; hq;=hs' wjxl Wmdil" Wmdisld" NslaIq"

160 r«c³r£n {�yY Ruxylp£z¹Y£y ��ñ

NslaIqKS hk whghs kshu mdyqfkhsh .=Kh msysgkafka'fï lshkakd jQ .=Kh ksid ix>r;akh fmdaIKh lsÍu

b;d myiqhs' fudlo Wkajykafia,df.a fmdaIKhg wjYHmiq;,h t;rï wE;g úysfokafk kE' oi w;g úysÿKqwhs;sjdislï" jevlghq;= yd wjYH;djka Wkajykafia,dgkE' Woõ Wmldr fidhd ;ek ;ek weúÈkafk;a kE'wgmsßlr" fodf<dia msßlr jeks ldhsl mßyrKhg wjYHáll=;a" i;r bßhõ mj;ajkak iq¿ bv m%udKhl=;a w;r.ejfik Wkajykafia,dg we;af;a W;a;Í;r .=K l|la'iq¿ wem Wmia:dkhla lr.;a;;a odhlhkag ,efnk mqKHuysuh wm%udKhs' ÿr isg f.fkk isõmi Wmia:dk" w;=reWmia:dk ms<s.kajkag iqÿiq jkafka;a" fm<fUkafka;a fïksihs' fun÷ .=K l|la ;=<g msúis mskaj;a nqÿ iõ msßif.aÈú meje;au b;d ieye,a¨hs' ;ud ksid wkH msßilg lsisÿndOdjla o kE' fufia pdï jQ myiq jQ Ôú;hg yqre mqreÿjqkdu thu iqj myiq iekiqï Èúu. nj w;a±lsh yelshs'fï wdldrfhka iQúis .=K w;r úis tlajeks .=Khg ±kamsúi we;' ó<Õg we;=,a úh hq;=j we;af;a úisjk .=Khghs'

20' wdyqfkhsh .=Kh(isõmifhka ix.%y lsÍfï § Bg iqÿiq .=Kh f,ihs fuh

fmkajd we;af;a' oyï fldÉpr Y%jKh l<;a fndfyda whgtys w¾:h wiq fjkafk kE' úYajdi fkdlsÍu fyj;a Y%oaOdjwvqùu fyda ke;slu óg m%Odk fya;=j,ska tlla' wfklalreKkï wdhqI" j¾Kh" iemh" n,h" máNdkkqjK ^iirgne| ;nk ,o má kue;s oi ixfhdack O¾u ì|yeÍfïkqjK& hk mi fkd;sîuhs' fï my ,efnkafka odkhuq,alrf.k bka ,efnk mqKH uysufhka' fok fohfya;=fjka ÿka whg wkql+, ,eîu my< fõ' zzmQcflda ,Nf;amQcxZZ hk nqoaO foaYkdfjka th meyeÈ,s fõ' tfiau zzfNdackxNslaLfõ ooudk odhflda má.a.dyldkx mxp Gdkdks foa;s"l;udks mxp wdhqx foa;s" jkaKx foa;s" iqLx foa;s" n,x foa;s"

|²� ~n�oMv»xp� ïqY� (r�v¨ »{�v) 161

máNdkx foa;S ;sZZ hk fY%aIaG nqoaO foaYkdfjka fmkajkafkazzuyfKks" fNdackhla fokjd lshkafka odhlhd úiskam%;s.%dylhdg ldrKd myla §uhs' tkï wdhqI" j¾Kh" iemh"n,h" máNdkh hk fï myhs' ÿka foag wkqj ,eîu my<fjkjd lshkafka fï mfyka fNdack mQcd lsÍu ksid tuodhlhd;a tn÷ ldrKd myla ,eîug mqKH Yla;sh ,nknjhs'

fï ldrKd wkqj mdyqfkhsh .=Kh olajd wdmq flkdg±ka ;uhs foaYkd lrk O¾uh fyd¢ka f;afrkafka' fuÉprl,a ., msgg le| j;al<d jf.a ta lfkka weiqjd" fïlfkka msg l<d' fudlo kSjrKhkaf.ka jeiS mj;sk ksidwyqfjkafka kE" msysgkafka kE' kuq;a fï .=Khg tk úgkSjrK hgm;afj,d' ±ka ;uhs oyu wyqfjkafka" ysf;a r\isákafka' wyqfjk kHdh ±ka yuqfj,d' l,ska mEysÉp foh±ka ±k.;a;d' p;=rd¾h i;Hh" ;s%,laIKh .ek úia;r lrkúg ±ka fyd|g f;afrkjd' �wfka fï f,dalh lshkafka uydwkd: .uklafka! yrhla ke;s foaj,a fkao fï f,daflamsß,d ;sfhkafka!� lshd ±ka jegfya' tkï i;Hh" h:d¾:hjegfya' fufia wdyqfkhsh fyj;a oyu wyqfjk .=Khgm;ajkafka l,ska lshmq wd¾hkaf.ka O¾u Y%jKh lsÍugwjia:dj ,enqKq úghs' ±ka wyqfjk ;ekg iqÿiafila fj,d'nK lsõfjd;a f;afrkjd' fuÉpr l,a wyqfkdjqKq nK ±kaf;afrkjd' ta wyqfjk .=Khg m;afjÉp ksihs'

iir § fldÉpr fNdack mQcd lr, ;snqK;a úmdl fokwjia:djg m;a ùug kï Bg wkql+, ls%hd moaO;shla isÿúhhq;=hs' túghs ta mqKH Yla;sh m%;H ù úmdlh u;= lrkafka'ta i|yd ;uhs fï .=Khg we;=¿ jkafka' Y%oaOdfjka okaÿkakdu fmr fya;=" ±ka fya;=jg wE£ weú;a mska M,hls%hd;aul ù wdhq" j¾K" iem" n," máNdk kqjK hk fïjdmy< fõ' ±ka oyï wre; wik úgu wjfndaO fõ' ta oyïwre; wiqfjk kHdhhs' fufia msysgñka tu wdyqfkhsh

162 r«c³r£n {�yY Ruxylp£z¹Y£y ��ñ

.=Khg we;=¿ fjhs' fï jk úg .=K mylska .=K ù we;s nj;udgu fmfka' ó<Õg by<ska we;s yhjk .=Khg fyj;aiQúis .=Kj,ska oy kjjk .=Khg we;=¿ úh hq;=hs'

19' idóÑmámkak .=Kh(fï olajd Ydik u.g tkak lghq;= l<;a" is; ;=< .eUqrg

ldjÈk oyï wre;a jegfyk Ydka; ksoyiaNdjh iïmQ¾Kùwe;af;a ±kqhs' fuÉpr l,la iifrys i;=gq fjñka widordf.k we;af;a f,dalfha fudkj fyda rd. iy.; foaj,ah' yrhla we;s foalg i;=gq jqKd fkdfõ' bvula yïnjqKdkï" jdykhla yïn jqKd kï" f,dl= uqo,la yïn jqKdkï" ;ukag úreoaOj i;=relï lrmq whg fyK .eys,d.shd kï" w;la mhla leä, .shd kï fïjg ;uhs fuÉprl,a i;=gq jqfKa' kuq;a fïjd ÿlaúh hq;=" ixfõ. Wmeoaoúhhq;= tajd ñi idóÑmámkak úh hq;= foaj,a fkdfjhs' fïjf.a iir .ufka § wmj w;rux lrmq foaj,g i;=gqfjkaknE' i;=gq fjkafka l=ulgo lshd ±kf.k isáfha kE' hïflfkl=g hï ojil§ ksjka ±lSug fya;=jk hï u.la,enqKo" Bg wjYH oyï mohla f;areï .ekSug yelshdj,enqKo" wkka; wm%udK ixidrfha fu;=jla l,a yuqfkdfjÉp" i;=gq fjkak mq¿jka fohla ,enqKd fjkafkatúghs' fu;=jla l,a iir w;rux lrmq foaj,auhs yïn jqfKa'kuq;a ±ka kï iißka ñ§ug yels fohla yïn ù ;sfnkjdlshd nK wyk úg ;ukag i;=gq ùug mq¿jka kï" taO¾udjfndaOfhka i;=gqfjkak mq¿jka wjia:djhs' ta i;=ggm;afjkak mq¿jka udkisl ;;a;ajhla f.dvke.=Kq flkdidóÑmámkak .=Khg m;a jqKd fjhs' id ¬ wuùu"fkduefrk ;ekg iïnkaO ùu - iduùu' ksjkska f;driduhla kE' i;=gqfjk m%;smodj talhs' fï f,dafla l=Kqli< f.dvj,a nodf.k i;=gqùuhs fuÉpr l,a lf<a' kuq;a±ka ksjka olsk fohla ,efnk jdrhla mdid" th f;afrkjdrhla mdid i;=gla we;s fõ'

|²� ~n�oMv»xp� ïqY� (r�v¨ »{�v) 163

ix>r;akh tlal l;d lrk úg Wkajykafia,d <Õj,am,a" fndre" fla,dï" mreI" m%,dm kE' l;d lf<d;a l;dlrkafka ksjkg fya;= jk YS% ioaO¾u l;dhs' talhsWkajykafia,df.a i;=gq idóÑ l;dj' tjeks .=Khl isákWkajykafia,d iu. l;dlrk úg uq<djg fya;=jk i;=gql;d we;s fjkafk kE' wefik yeu l;djlau i;Hh .eíjQfoaYkdjla' ta foaYkd wkqj ;u l;dny yev.id .kakdmskaj;=ka o jevlg ke;s l;d bj; oud w¾:j;a oyïidóÑfhka lghq;= lsÍug mgka .kS' hï lf,l ndysrf,dalhdg we;s l;djkag we;s leue;a; ÿreù .shd kï"oyï l;djla" hym;a Ydiksl l;djla ke;akï ksy`v Ndjhrlskjd ñila ndysr l;djkag hkafk kE' túgidóÑmámkak .=Khg we;=¿ fj,d'

18' [dh mámkak .=Kh(fï wdldrfhka oyï olsk úg" by; lS ldrKd ál

f;afrk úg fuÉpr l,a fkd;snQ {dkh ±ka my< fõ'Y%djl ix>r;akh lshkafka foiQ muKska jpk ms<s.kakdmsßila fkdfõ' kqjKska úuid n,d fya;= M, oyug .e<fmakï ta .ek ±kqj;a ù ta oyu iel yer ork W;=ï msßila'nqÿ oyu ;=< fndre ke;s ksid;a" kqjKg ukd fia f.daprjk ksid;a" oyï Y%jKh lr úuid n,k úg oyï kqjKukdj jefâ' �ÿlafL [dKx" ÿlaL iuqofh [dKx" ÿlaLksfrdafO [dKx" ÿlaL ksfrdaO .dñKS mámodh [dKx whxjqÉp;s NslaLfõ iïud ÈÜÀ� lshk jeo.;a ;eklg meñfKa'fufia p;=rd¾h i;Hh uq,a fldg ukd jegySu ,enqKqfudfydf;a mgka ±l.;a oyï we;s" ±k.;a oyï we;s" oyïwei my< fõ' fuÉpr l,a iem lsh lshd is;ka isáfha ÿlaf.dvlg" ÿl lsh lshd is;df.k isáfha f,dalh w;yeÍug'kuq;a iem ;sfnkafka ta w;ayeÍfï nj ±ka jegfya' fu;=jlal,la ixidrfha w,a,df.k .syska ;sfnkafka úmß; fohla'kuq;a ±ka f;afrkjd wms jeo.;a lshd is;d isáfha fkdjeo.;a

164 r«c³r£n {�yY Ruxylp£z¹Y£y ��ñ

foaj,g nj;a" fkdjeo.;a lshd is;d isáfha f,dalh kue;sl=Kq li< f.dv w;yeÍug nj;a' wfka fï f,dalhw;yeßfhd;a Ôj;a fj,;a jevla kE lshk ;ekhs tod isáfha'w;yeÍ" fkdwe,S" ñ§ fï l=Kq f.däka fjkaùu kue;s ksjkau. tod fkdjeo.;a f,ihs is;d isáfha' kuq;a tfia w;yeÍfïksjka u. fldÉpr jeo.;a o lshd ±ka jegfya' fï ish¨ixLdrhkaf.a iu:hla we;ao" ish¨ Wmdodkhkaf.a ne£ïj,bj;a lsÍula we;ao" ;Kaydj CIh ùula we;ao" úrd.sl njlawe;ao" tys ießieÍu w;ayeÍula we;ao" fufia ne|.;a ndfkkakslaóula we;ao thu Ydka;hs" thu m%KS;hs" thu ksoyihslshd ±ka jegfya' fï .=K we;s wd¾h ix>r;akh fï wkka;.=Kh ;=< isà' idóÑ oyï l;d we;s mskaj;=kag ta oyïúuid fya;=M, iys;j w¾: u;=lr .kakd yeá;a" tu.skap;=rd¾h i;H O¾uh wjfndaO lr.kakd yeá;a lshd fokúg ta oyï kHdh ±ka jegfya' fï i;H O¾uh .ek wxY=ud;% fyda ielhla we;s fkdfõ' zzpq,a, fida;dmkakZZ ^fidajdkaud¾.hg ms<smka ;eke;a;d& wjia:dj fufia [dh mámkak.=K iuqodhg wj;S¾K ùu;a iu. ,efí' fufia ksjkuq,alrf.k ksoyi ±l,d fï ;;a;ajhg m;afjk úg [dhmámkak .=Khg meñfKa' ±ka wd¾h .uk l,skag jvdfõ.fhka isÿfõ' nK wik úg tu ia:dkfha §u fï .=Kke.S tkak mq¿jka'

17' Wcqmámkak .=Kh(fï wdldrfhka oyï w¾:h jegyqKdu" fï ud¾.h we;

hk oDIaáhghs" fï u. ke; hk oDIaáfha msysgd lrk tajdhlshd oyï fjkalr oel .ekSfï yelshdj ,efí' fï wka;folgu whs;s yeu oyulau f,dalfha rjqï .eiSug fya;=jkjdñila ksjka msKsi jeo.;a oyï fkdfõ hehs fya;= M,iys;j jegySug mgka .kS' tfykï fï hk u. wmdhghs"fï ud¾.h wkq.ukh lf<d;a foõf,djg" fï u.wkq.ukh lf<d;a nU f,djghs" fï u. wkq.ukh lf<d;a

|²� ~n�oMv»xp� ïqY� (r�v¨ »{�v) 165

ksjkghs lshd meyeÈ,sj ;udgu jegfya' ±ka wd¾h wIagdx.slu. Y=oaO we;sju olsk kqjK my< fõ' tkï ksjka u. iDcqúh' ±ka iDcq u.g ±kf.ku we;=¿ fjkak mq¿jka' fuÉprl,a weo iys;j jxl fj,d ;snQ u. ±ka ldf.kaj;a wykakwjYH kE' fudlo ±ka iDcqju olskjd fukak ksjka u."ud úiska hd hq;= u." wkq.ukh l< hq;= u. fïlhs lshd'fï foh ±lalg miq ksjka ud¾.h iDcqju f;areï .;a;dfõ' fï wm%udK .=K iys; Wcqmámkak .=Khhs' kqjKskajefvk Y%djlhd;a ta kqjKska" fufia wkq.ukh fkdl<hq;= wka; fol ±k y÷kdf.k fï folgu fjkia jQ iDcqud¾.h jk wd¾h wIagdx.sl ud¾.h ±l .kS' úisy;r jk.=Kfha isg by<g iÕ .=K wgla olajd ±ka meñK we;'

166 r«c³r£n {�yY Ruxylp£z¹Y£y ��ñ

19

iÕ .=K ;=<ska fida;dmkak ù oï .=K ;=<skaksjka u. ;j;a bÈßhg

16' iqmámkak .=Kh(Wcqmámkak .=Khg m;a ù wd¾h wIagdx.sl u. ielyer

f;areï .;a miq fï ÿl ke;s lsÍu i|yd ta wd¾h wIagdx.slu. yer ;j;a u.la fkdue;s nj ilaiqola fia olS' túgzziQZZ lshkakd jQ iqjh f.k fok hï ;ekla we;ao" ksjklawe;ao" t;ekg m;a jQjl= fõ' ta iqmámkak jqKd" fidajdkajqKd lshk tlhs' fufia ksjfka iajNdjh;a" ta lrd hkkshu ud¾.h;a jgyd .;a úgu u.M, ,eîug fya;= jdikdWod fõ' iÕ .=K kjfhka wjika .=Khg tk úg" fïf,dafla iqjhs lshd ±lal kï ksjk yer" ksjka u. yer;j;a iqjhla uu f,da i;=kag fkdolsñhs lshk nqoaO foaYkdjyßhg ÿgq flfkl= njg m;afõ' �wkd: fjk f,dalfhafudk iqjhlao@ f,dafla iqjhs lshd w,a,d.kak ug kïlsisu ;ekla kE'� hïlsis ;ekl ne£fuka" .eàfukaw;ayeÍula" fkdwe,aula" ñ§ula we;ao" hï ;ekl wdfmda^fmdaIKh lrd wdmq ksid&" f;afcda ^f;o nj wjYH úÈhgcd;l lr .ekSu&" jdfhda ^ief,k .;sh" jd ¬ wh - jeh whùfï ls%hdj,sh&" mGú ^mg ¬ wú - miafjks lduh fyj;aiam¾Y lduh uq,alrf.k wgjd.;a hï ;ekla ùo" mGú.;shhs" ukiska we;s jQ ;o .;shhs'& lshk Od;= fkdmsysghso"

|²� ~n�oMv»xp� ïqY� (r�v¨ »{�v) 167

fõokd ^ùula oekùu&" ix{d ^�ix� lshk tl;=fjka .kakdoekSu&" ixLdr ^�ix� lshk tl;=fjka lrk l%shd&" ú[a[dK^úlD;s jQ {dkh& wd§ jkakd jQ kduhka fkdmsysghso" ne£ula"/£ula keoao t;ek ;uhs ksjfka ksoyi lshd olS' hïflfkla fï wdldrfhka mQ¾K jqKd kï iÕ.=K ;=<ska hdhq;= ;ek jk fida;dmkak M,hg m;ajQfjla fõ'^fida;+wdmkak - wd¾h wIaGdx.sl u.g Y%jKfhkameñfKkakd fyj;a my<g .,k foa Wvq me;a;g .,d hEu"iajNdjh kï my<g .,dhdu fyj;a my;a mdmS me;aa;g .,dhEuhs' Wvq w;g .,kjd hkq Wiia fyj;a iqpß; me;a;ghduhs' fida;hg wdmkak jQ - fida;h hkq wßwgÕs u.hs'ixhqla; ksldh 5 ^2& - 146 msgqj - ÿ;Sh idßmq;a; iQ;%h& i;rwmd.; ùug fya;= ldrKd fmr ;ud <Õ ;snqKd kï ±katajd ;ud <Õ ke;s nj Tyq ±k .kS' ixis|ùfï ^�ix� lshkwúoHd ;DIaKd tl;=j is|oeóu& iqjh fyj;a ksjka iqjhm%;HlaI l< m<uqjeks wjia:djg meñKqkd fõ'

mrf;daf>daIl m%;Hh ^wkqka úiska k.k y~l § ,nkm%;Hh - fuys wkqka hkq wd¾h Ndjhg m;a wfhls' fuhi;amqreI ixfiajkh lshdo y÷kajhs'&" ioaO¾u Y%jKh"fhdaksfida ukisldrh ^fhdaks+fida+uk+bisldr- uu;ajfhaWm;g uki iliajk wdldrh fufia hehs kqjKska fufkyslsÍu&" O¾udkqO¾u m%;sm;a;sh ^O¾u + wkqO¾u - oeßh hq;=m%Odk wd¾h wIaGdx.sl u. O¾uhhs' wkqO¾u hkq Bg WmksY%hjk Y%oaOd" YS," iD;" ;Hd. wd§ O¾uhs' tajdg wkqj i;a;ajhdiirg ne| ;nk ,o neñ fyj;a má me;a;lg oeóuO¾udkqO¾u m%;sm;a;shhs'& hk fida;dmkak ùug wjYHjd;djrKh ieliqKq fudfyd;l" ÿlaLd¾h i;Hh msßis|^f,dalh fyd|hs hym;hs lshd oerE m%sh iajNdjh is|& olsñka"ÿlaL iuqod¾h i;Hh ÿre lrñka" ÿlaL ksfrdaOd¾h i;Hhm%;HCI lrñka" ÿlaL ksfrdaO .dñKS mámod¾h i;Hhjefvñka p;=rd¾h i;Hh ms<sn|j m<uq o¾Yk {dkh my<

168 r«c³r£n {�yY Ruxylp£z¹Y£y ��ñ

fõ' oiaifkak myd;ín fyj;a o¾Yk ud;%fhka my l<hq;= wl=i,a fldgi fu;k § my fõ' t;eka isg .x.dm%jdyhla uqyqo lrdu .,d hkjd jf.hs wßy;a M,h olajdufldÉpr m%udo jqj;a fjkia fkdù l%ufhka mQ¾K fjñka.uka lr ksjka Ydka;sh mQ¾K lr iir ÿlska ñ§ ioyguksoyia fõ' ksjkg nrj mD:.ack Ndjh blaujQ wd¾h;ajhg"Y%djl ix>;ajhg m;a jQ W;=fula fõ'

fuys § CIK iïm;a;sh .ek hula ±k .ekSu jà'fida;dmkak ùug wjYH by; ldrKd y;frkau hqla; ùulaIK iïm;a;shhs' hï lsis wdldrhl wdYdjkaf.ka ne£bkak ;;a;ajh CIh lr oukak" úkdY lr oukak mq¿jkayelshdjla" Yla;shla we;akï ta CIK iïm;a;shhs' tu ksidwf,daN" woafõI" wfuday lshk fï ;s%fya;=l .=Kfhka hfulaWmam;a;sh ,enqfõ kï ta Wmam;a;s Ñ;a;hg hï lsis mdmO¾u úkdY lsÍfï yelshdjla we;s Yla;shla we;sfõ' kuq;ath hgm;a ù ;sfnkak mq¿jka' f,dõ;=rd nqÿjrhl=f.a O¾uhmj;sk ld,hl" wd¾h W;a;uhl=f.a uqK .eySu yd ioaO¾uY%jKh wd§ Bg wjYH mßirh hk fï ish,a,u tl úg wiqùu tla;rd ÿ¾,N wjia:djla' hgm;a jQ CIK iïm;a;shfujeks úgl u;=fõ'

fï úÈhg wd¾h Ndjhg m;a fida;dmkak W;a;uhdiqmámkakhs" Wcqmámkakhs" {dhmámkakhs" idóÑ mámkakhs"wdyqfkhshhs" mdyqfkhshhs" olaÅfKhshhs" wxc,SlrKShhs"wkq;a;r msx fl;la fõ' fï i> .=K kjhgu meñKsW;=fula fõ' Nj frda.h ixis÷ùfï § i;r wmd.; ùug;snQ ish¨ flf,ia keiSfï fnfy;a jÜfgdarej mdkh lriïmQ¾K lr.;af;l= fõ' i;aldh ÈÜÀ ^ldh - iuQyh" i;a- hym;ah hk oDIaáh' tkï rEm ldh" Yío ldh" .kaOldh" rildh" fmdÜgín ldh hk fï wd§ ldhj,a hym;ahhk oDIaáh& úÑlsÉPd ^úlD;s jQ lghq;=j,g we;s bÉPdjfyj;a leue;a; - tys Ñ;a; iajNdjh' m%lD;sh kï ksjkhs'

|²� ~n�oMv»xp� ïqY� (r�v¨ »{�v) 169

úlD;sh kï f,dalhhs'&" iS,ín; mrdudi ^is,aj; mrdudilsÍu- fidajdka jk úg is,aj; msÍfuka fyj;a j; iudokaùfuka ksjka ±lsh yel hk oDIaáfhka bj;a fõ' ksjka u.kï m%{dfjka ±lsh hq;a;ls'& hk ixfhdack neñ ;=fkkaksoyia fõ' fu;eka isg b;sßj we;s wmdh.dó fkdjqK;aldu f,dalfha ;jÿrg;a ießieÍug fya;=jk ldurd. iymá> hk ixfhdack ÿreùug Ndjkdh myd;ín hkNdjkdfjka wl=i,a mylrk u.g niS' is; jefvkjdlshkafka b;sß Wmlaf,aI f.ù hEuhs' tfia f.jd hEfï§ilod.dñ" wkd.dó" wßy;a lshk M,is;a ;;a;ajhka ;=klamiq lsÍu bÈßfha § isÿfõ'

fufia fidajdka M,hg m;aùu Ndjkd lr ,nd .kaklafkdj nK weiSfuka isÿjkakla nj f;areï .kak' ta nKweish hq;af;a o wd¾h W;a;uhl=f.ks' fida;dmkak M,fhkamiq bÈßhg hEug mrm%;H fyj;a wkqkaf.ka .=reyrelïw;HjYH kE' ;udg ;ksju ksjk mQ¾K lr.kak mq¿jka';j;a bÈßhg hd hq;af;a Wmßu f,i Nj y;hs' fyj;a fl;ay;hs' fï ldrKh;a wo jk úg w¾: mg,jdf.k fidajdkajQ flkd Wmßu y;a j;djla muKla Wm§ hkqfjka jerÈf,i w¾: l:kh lsÍu isÿ fõ' kuq;a fu;ek we;af;a Njñi w;aneõ fkdfõ' Wmßu Nj fyj;a fl;a wghs' ta ud¾.wkq.dñl;aj y;rla yd M,,dNS;aj y;rla f,ihs' wÜg mqßimqoa.,d lSfõ fï wg fokdghs' fidajdka M,hg m;a jQ miq Tyqfï wfgka fidajdka ud¾.h blaujd f.dia ±ka .; lrkafkafidajdka M, wjia:dfõ hs' ta M, wjia:dj;a iu. ilDo.dóud¾. wkq.dñlhd" ilDod.dó M, ,dNshd" wkd.dó ud¾.wkq.dñlhd" wkd.dó M, ,dNshd" ry;a ud¾. wkq.dñlhd"ry;a M, ,dNshd f,i b;sßj we;af;a Wmßu Nj fyj;afl;a y;hs' wgjeks Njhla kE' t;ekska miq msßksjkamdhs'ìïìidr fyj;a ckjiU fidajdka M,fhka miq hiai kïiq.;shl w;aneõ ,nd bÈßhg;a tjeks hiai w;aneõ y;la

170 r«c³r£n {�yY Ruxylp£z¹Y£y ��ñ

o" ñksia w;aneõ y;la o f,i ldu f,dalfha w;aneõ 14 laf.jk nj;a nqoaO foaYkdfõ we;' ^§> ksldh 2 - 314 msgqjck jiU iQ;%h& fu;ek lSfõ Nj fkdj w;aneõ h' tuksid fidajdka jQ flkd ueß ueÍ WmÈk jdr .Kk y;lamuKhs hkqfjka .;af;d;a th jerÈ ks.ukhla nj;a ±k.kak' wd¾hkaf.a Nj fyj;a fl;a lshkafka ud¾. y;rhs"M, y;rhs' wfkla wh mD:.ack ksid ta whg fl;laks.ukh lrkak nE' tu ksid mD:.ackhka wkq;a;r msxfl;hk .=Khg fkdjefÜ'

fï wdldrhg fidajdka M,hg msúis W;a;uhl= Nfhka"fudayfhka" Pkaofhka" oafõIfhka w.;shg fkdhhs' TyqNh .kaj,d" urK ;¾ck lr,d" wdhqO fmkajd hïñiÈgqjlg fmd<Ujd .kak nE' ta tjeks ÿYapß; ukilaTyqg ke;s ksihs' tfiau O¾uh fjkia lr,d" f,dalfha uq<diy.; iqkaor foaj,aj,ska rjgd fkdu. hjkak;a nE'fldákau lshf;d;a i;r wmd.; ùug fya;= jk wdldrfhkaTyqf.a udkisl;ajh ¥IH lr jrog fmd<Ujd .kak nE'l%ufhka we,Sï" .eàï ÿre lrñka wlïmHNdjhg ^lïmdfkdjk ;ekg& m;a fjñka iudê jeãu ^O¾udkql+,wjia:djl bkak úg th iulrf.k iuhg we§ isàuiudêhhs& f,i ls%hd;aul fjñka bÈßhg hhs' iS, .=KhiïmQ¾K lsÍfuka iqmámkak .=Khg tk úg flfklafida;dmkak jk wdldrhhs fï ú.%y lf<a' fu;eka mgkaiudê .=Kh ;=<ska oï .=K j¾Okh lrñka ilDo.dó"wkd.dó olajd tkf;la ta .=K u. jefvk whqre ±ka n,uq'

15' mÉp;a;x fõÈ;ífnda ú[aû .=Kh( fuf;la ;udúiska u ±l we;s oyu h<s h<s;a wdj¾ckh lr fï f,dalfhawksÉP" ÿlaL" wk;a: f,i f;areï .;a ksjka wjfndaO lr.;hq;= uQ,O¾uh ;=<ska ;j ;j;a bÈßhg hEuhs n,dfmdfrd;a;=j'o¾Yk ud;%fhka my l< hq;= fldgi mylr ±ka Ndjkdfjkamy l< hq;= fldgighs tkafka' fï f,dalfha m%;Hfhka

|²� ~n�oMv»xp� ïqY� (r�v¨ »{�v) 171

fyj;a fya;=fjka f;drj hula yg fkd.kS' fï f,dalfhai;aj$mqoa.," øjH$jia;= f,i hula my< ù kï ta yeufohlau fya;= ksid yg.;a oyï fõ' fya;=jla fkdue;sjM,hla yg fkd.kS' M,h kï i;a;aj$mqoa.," øjH$jia;=j,skayg.;a f,dalhhs' fmfkk fõjd" fkdfmfkk fõjd" ÿrfõjd" <Õ fõjd" ishqï fõjd" .K fõjd" w;S;fha ;snqKq tajdfõjd" ±ka ;sfnk tajd fõjd" wkd.;fha§ úµudk fjkak;sfnk tajd fõjd" fï ish,a,u tl;=lr,d .;a úgrEmialkaOh" fõokdialkaOh" ix{d ialkaOh" ixLdrialkaOh" ú[a[dK ialkaOh hk fï ialkaO 5 lg fn¥úg fï iÔù wÔù ish,a,u thg we;=¿ fj,d' f,dalh kue;sM,hhs fï'

kuq;a fï f,dalfha iajNdjh ms<sn|j wm tla;rd oDIaáhlysr ù isák ksid fN!;sl f,dalh kï ix{djla wmg ke.Swe;' fï wdldr M,hla ygf.k ;sfnk fya;=j wmf.auudkisl fya;=jla ñila wuq;= fya;=jla fkdfjhs lshd ±lshhq;=hs' fï úµdj .ek hï uÜgulska ±lal kï fï f,dalfhai;aj$mqoa.," øjH$jia;= f,i ;sfnkafka yrhla ke;s udhdj,alshd ±k .kS' th O¾udkql+,j O¾u iajNdjhla lshd olskúg uu" uf.a hehs .ekSug ;rï jákd yrj;a fohla fkdue;snj jegfya' O¾uh ;=<ska fu;ekg wdfjd;a" O¾uh ±lmqW;a;uhka úiska fmka jQ O¾u u.u wkqj wÑka;H jQ ^is;Sfukaksul< fkdyels& f,dal úIh ms<sn|j wmg iel is;Sugfohla kE' túg wfma udkisl uÜgu ysr ù we;s whqre wmolS' wm fufia i;a;aj$mqoa.," øjH$jia;= f,i uu" uf.ahehs lshñka leu;s fia ke;s f,dalh leu;s fia meje;aùugW;aidy lrhs' kuq;a tfia fkdyels úg ÿlg m;afõ' ufkdafiÜGd ufkdauhd f,i ukiu uq,a ù f.dvk.d .;afya;=M,hs fï' tfia leu;s fia ke;s widr jQ f,dalh leu;súÈyg mj;ajd .ekSug W;aidy lrkafka idrhs lshd.;aú[a[dKfhks' tksid ú[a[dKh udhdjlg Wmud l<d'

172 r«c³r£n {�yY Ruxylp£z¹Y£y ��ñ

udhdfjka fmkajkafka fndrejla' tneúka ú[a[dKhgfmakafka fndrejla we;a; f,ihs' ú[a[dKhg f.dapr jko;a;hka udhdjla' udhdj udhdjla f,i ±lsh hq;=hs' túguu" uf.a f,i idrhs jákjhs lshd .kak yrj;a fohla kElshd ;udgu w;a±lSfuka u ±fkkakg mgka .kS' zuuZ lshdw,a,d .kak yokafka uf.au udkisl udhdjla fkao lshdjegfya' túg i;a;aj$mqoa.," øjH$jia;= ms<sn|j uu" uf.af,i ;snQ idrhs lshk oDIaáh l%ufhka .s,sySug mgka .kS'i;Hh ±l ;jÿrg;a ta oyug nisk úg O¾uh fyj;a fïf,dalfha ordf.k ;sfnk wdldrhka ±lSug mgka .kS' tfiaord f.k isák h:d wdldrh olsk úg wfma udkisl;ajfhauq<d oDIaáhka .e,ù f.dia uq<d ix{d .e,ùug mgka .kS'iqmámkak fjkúg oDIaáfhka ñ§u jqKd' ±ka ix{dfjkañfoa' rEm ix{d" Yío ix{d" .kaO ix{d" ri ix{d" iam¾Yix{d" O¾u ix{d f,i ne£ isák uq<d iy.; ;;a;ajfhkañ§u werfò' ix{d f,i wm .;a hï oDIaáhla ;snqKd kï taudhdjka f,i jegfy;au ta m%;H O¾uhka ms<sn|j h:d¾:holS' uu" uf.a lshk foaj,a idrhs hk yeÕSu udhdjla lshdolS' fï f,dafla i;aj$mqoa.," øjH$jia;= fia úµudk jkafkatn÷ widr jQ udhdjkaj,g fkao@

ukiskau f.dvk.d .;a ksid ta ;=<skau f.dvk.d .;audhd o¾Ykhkag" iajNdjhkag mj;sk foaj,a f,i /já,d'we; yd ke; hkq f,dafla Ndú;hla' we; hk oDIaáfhaisák f;la ta foh t;ek ke;akï wms ta fohg ke; lshhs'we;s fjkak;a ke;sfjkak;a mej;=Kq foh fudllao lshdneÆ úg udhdjl fudkjd we;sfjkako@ fudkjd ke;sfjkako@ lshd olS' we; ke; wka; folu w;yer,d udhdjudhdjla f,i f;areï .kS' fufia ±kf.k úµdkql+,ji;Hhg ys; msysá miq i;Hh o¾Ykh lr m%;Hh my ùugmgka .kS' m%;Hhka olskak olskak ;udf.a udkisl;ajhwúµdfjka bj;a lrñka úµdj lrd f.k hhs' wúµdj hï

|²� ~n�oMv»xp� ïqY� (r�v¨ »{�v) 173

;ekl keoao wvqjqKdo" uu;ajh t;ek wvqfõ' uf.a lshkakdix{dj;a ±ka ì£ug mgka .kS' jevlg ke;s udhdjlg"uq<djlg ne¢,d f,dal i;a;ajhd ÿla ú|kjd ñila we;a;lskaÿla ú¢kjd fkfjhs' udhdjlg /jà i;a;aj$mqoa.," øjH$jia;=f,i idodf.k tajd jákjd lshd idr foaj,a f,i ks.ukhlr ÿla ú£' fuh udhdjla lshd ±k.;a miq udhdjla ;=< uu"uf.a lshd fudkj w,a,kako" fudkj w,a,d mj;ajd .kakolshd" idrhs lshd.;a ks.ukh l%ufhka ì|jefÜ' widr;ajhols;au udhd rgdjl /jgqul fudk idr;ajhlao lshd olskúg udhdj widrhs lshd olS' idr;ajhla ke;akï ta ksidwkd:hs lshd olshs' leue;s fia fkdmej;S wksÉP jqfKaukao@ udhdfjka" wúµdfjka f.dvke.sÉp ksid leue;sfia mj;sk fohla flfia my<jkak o@ wúµdj f.kÿkafkauq<djla kï ta ;=< leue;s fia mj;skafka fudllao@ ta fya;=M, O¾uhg wkql+,j hula úµudk fõ' ta fya;= m%;Hhhs'M,h f,i ÿla we;s lrk f,dalh;a" ta M,hg fya;=j f,ita flfrys n,dfmdfrd;a;= we;s lrk ;Kaydj;a ta ;Kaydjÿlg weo ouk udhdjla f,i;a ±lSug mgka .kS' túg b;sß;Kayd Èh myr l%ufhka úh<S hhs' fya;= jekiS hk uÜgugM,h;a jekiS hk ksid f,dal ÿla l¢ka ñ§ hhs' tu ksidÿlg fya;=jk m%;Hh fïlhs lshd úksúo olskakd jQ m%{diy.; udkisl;ajh ;=<ska ±lSug mgka .kS' ta m%;Hh ljodfyda ;ud ;=< my<jk úo¾Ykd kqjKska úµdjg wkql+,j±k.;a; kï mÉp;a;x fõÈ;ífnda ú[aaûq .=Khg m;a jqKdfõ'

174 r«c³r£n {�yY Ruxylp£z¹Y£y ��ñ

20

´mkhsl" taysmiaisl yd wld,sl hkoï .=K ;=<ska ksjka u.

14' ´mkhsl .=Kh( fidajdka M,fhka miq we;=¿jk fojkoï .=Khhs fï' fï f,dalfha WmÈk yeá" iliajk yeá"WmÈkak fya;= jkafka fï kHdhg wkqj jevlrk ksihslshk ´m kHdh fyj;a TmakxjkkHdh ±k .kS' fï f,dalhw,a,df.k thg ksÉp" iem" wd;au f,i uq<d iy.;oDIaáfhka ne£ ta miqmi ;DIaKdfjka ne¢ ne£ hk úg tafya;=j ksid udhd uq<dfjka bj;afjkak nE' fï ;uhs ´mfjk fyj;a WmÈk kHdh' fuÉpr l,la fkd±lmq fïkHdh ±ka olskak mgka .kS' wúµdj ksid we;a; fidhd.;fkdyelsj" ;DIaKdj ksid jákd fohla we; hk oDIaáfhkane£ tn÷ uq<d ix{dfjka ne£ isàu ksihs fï WmÈk kHdhyg.kafka lshd olS' fun÷ fun÷ iqpß; iajNdjhka ksidtajdfha n,dfmdfrd;a;= fyj;a ;DIaKdfjka ne|isáki;a;ajhd" fï fï iqpß; w;aneõ ,nhs lshd olsk {dkh;a"fun÷ fun÷ ÿisß;a ksid tajdfha n,dfmdfrd;a;= fyj;a;DIaKd fya;=fldgf.k fun÷ ÿ.;s w;a neõ ,nhs lshdolsk {dkh;a my< fõ' fï fï mska mõ wkqj fï fï f,iiem fyda ÿl ú¢hs lshd olsk {dkh;a my< fõ' fï kHdholsk f;la bka bj;a fjkak l%uhla kE' tu ksid WmÈkkHdfhka ñ§ug kï WmÈk kHdh ±lsh hq;=hs' ±l ñfokjdñila fkd±l ñfokak nE'

|²� ~n�oMv»xp� ïqY� (r�v¨ »{�v) 175

kuq;a uQ,O¾uh ±l i;H ud¾.hg neiaig miq zzhdjfoaj{dk u;a:dh máiai;s u;a:dhZZ lshk fufia {dkh" i;shuqÿka m;afjñka hk úg tfia uqÿka m;a jQ {dkhg" i;shgWmÈk kHdh fmakak mgka .kS' fuúg m%{dj jefvkakmgka .kS' ta O¾u kHdfha yeáhs' fuf;la l,a zzmqífíwkkqiaiqf;iq OïfïiqZZ hkak ±ka �plaLqx WomdÈ� fõ' fmrfkdweiQ úrE oyï flfrys" fmr fkdo;a oyï flfrys oyïwei my< fõ' {dkx WomdÈ fõ' ta kHdh yßhdldrj olskakmgka .kS' m[a[d Womd§ fõ' túg we;a; fmfka' úµdWomdÈ fõ' túg úµdj my< fõ' wdf,daflda WomdÈ fõ'fuÉpr l,a w,a,.;a f,dalfhka wdf,dal njg m;a fõ'f,daflda;a;r njg m;a fõ' fufia WmÈk yeá" WmÈkakfya;=j ;udf.au w;a±lSfuka olskak mgka .kS' hï ;eklfï udhdj" udhdjla f,i fkdolakd jQ wúµdfjka hqla;o taksidu wd;au oDIaáhlska ne£" wd;au ix{djlska ne£ f,dalhjákjd hehs .;a;d jQ ;DIaKdjla we;ao" fï wúµdj yd;DIaKdj ksid f.dvke.=Kq n,dfmdfrd;a;= hï;dla wm <Õwe;ao, ta ksidu f,dalh w;yßkak" fl<jr lrkak nE'fufia iir .ufka Wm; we;s lrk kHdh ±k .ekSfï.=Kh fyj;a ´mkhsl .=Khg wkqj oyï olsk l%uh lsisuúµd WmlrKhlska fyda mxfÉkaøsh f.dapr ;¾l jdohlskafyda olskak nE' mQ¾K jk isf;ys my< jk{dk o¾Ykhguf.daprhs'

13' taysmiaisl .=Kh( ´mkhsl .=Kh olajd meñKs flkdf,dal uq<dfjka /jáh fkdyelshs' hula ±lal o ÿgq;ekuta m%;Hh CIh lr oud YslaIKh lrhs' m%;Hh YslaIKhlrkjd hkq kej;;a ta uq<djg fkdjeà ÿgq ;ek fun÷jkakd jQ fya;=jla$m%;Hhla ksid i;a;ajhd fun÷ jevlgke;s udhdjlg ne£ /£ isák nj ±l tys fkdwe,Suhs' �fïfï foh jevla ke;s ysia fohla" widr fohla lshd uu ±l;sfnkjd' tu ksid ug ±ka wjYH thska ñfokakhs"

176 r«c³r£n {�yY Ruxylp£z¹Y£y ��ñ

iïnkaOh bj;a lrkakhs'� tu ksid ta ta udhdj weigwruqKqjk úgu fïl udhdjla lshd oel ta ta ;eku m%;HhYslaIKh lr ouhs' yg.kak ;snqKq udhdjla" wúµdjla";DIaKdjla ;snqK kï wúµdj wúµdj f,i;a" ;DIaKdj;DIaKdj f,i;a" udhdjla ;=< uq<djg nef|kakd jQ fïiajNdjh fkao fï weig fmfkk rEmh lshd olS' túgkej;;a ta rEmh ±lSfuka ta rEmh f.dvk.kak fya;= ke;sjhhs' ta ta ;eku m%;Hh CIh lr ouhs'

lkg Yíohla tk úg yßu ñysßhs lshd fjkod nod.;a;d' wykak wdidj ;sfnk ;dla lfka Wmam;a;sh we;'lk yd Yíoh jákjd lsh, .;a; fudavlu ksihs ;j ;j;alk .ek fidhkakhs" Yíoh miafia hkakhs ú[a[dKhlaf.dvk.kafka' tal jevla kE" widrhs lshd ÿgq úg lfkkaYíoh weiSug yg.;a hï m%;Hhla ;snqKo th YslaIKh ùhhs' fya;=M, we;s udhd o¾Ykhl iajNdjh fïl ;uhs lshdm%;Hh CIh lr ouhs' fu;=jla l,a kdihg .kaOhla tkúg kdihhs" .kaOhhs yß jákjd hehs nod .;a;d' bU bUdbkak" m¾fhaIK lr lr bkak" ;ud isáh hq;= njhs is;=fõ'iqj| ta ;rïu jákjd hk oDIaáfhhs isáfha' jákjd hkqwúoHdjhs' tys nef|kafka ;DIaKdjhs' tu ksid kdih yd.kaOh ms<sn|j yg .;a;d jQ wúµdj yd ;DIaKdj ksid iqj|f.k fok øjHj,ska fjka fjkak nE' kdifhka ñfokaknE' .kaOfhka ñfokak;a nE' tu ksid kdihg .kaOhlatk úgu Tkak udhdjla wdjd" tal udhdjla nj uu ±l,hs;sfhkafka lshd t;eku m%;Hh CIh lr ouhs' hulska .|la"iqj|la we;s lrk f,dalfha hï fohla ±fkk ta .kaOh;aiu. i;a;ajhd iïnkaO fjkafka fldfyduo, ta .kaOhweiqre lrkak i;aj$mqoa.,;ajhla ;=<ska kdihla yg .kafkafldfyduo lshd fï folu ±ka olS' .kaOh ms<sn| hïwúµdjla" ;DIaKdjla we;ao" ta foaj,a hï;dla ;ud <Õ mj;Sota fya;=fldgf.k kdih yd .kaOh wdY%fhka ñfokak neß

|²� ~n�oMv»xp� ïqY� (r�v¨ »{�v) 177

nj okS' �kuq;a ±ka ug wjYH fï foflka ñfokakhs' ta;uhs ÿla f.k fok f,dalh' tal yg.ekSug fya;=j ±l,d;sfhkjd' tu ksid kej;;a ;j Èydjl hkak wjYH kE't;ku b|ka fïl CIh lrkak ´k� lshd kdihg .kaOhtkfldgu uq<d iy.; wúµdj fyj;a tal jákjd lshdnef|k tlhs" ;DIaKdjhs w;yÍ' t;eku m%;Hh CIh lrouhs' ta ta ;eku n, n,d m%;Hh CIh lsÍug mgka .;a úgÿflka ñ§u ;sfnkafka ;ud <Õuhs lshd olS' fï ix{diys;" uk iys; YÍrh ;=< l%shd ud;%fhys ÿflka ñfoku. ;sfnkjd lshd lsõfõ fïlghs' Èjg rihla ±fkk úgrih yß jáhs lshk wúµdjla we;' ta wúµdfjka rih ydnef|kakd jQ ri ;DIaKdjla we;' Èj yd ri WmÈk kHdhfuhhs' ta kHdh ÿgqúg th whska lrkafka fldfyduo@ rihlatk úgu th jákjd hehs lshk oDIaáh yd ix{dj w;yÍ'tfiau th úkaokh lrk hï wdiajd§ ri lduhla we;ao thw; yÍ' fï fol w;yeßh kï t;ek Èfjka yd rifhkañfoa' túg u;= Èjlg fya;= ke;s fõ'

tfiau lhska iam¾Yhka ú|,d ldh wdiajdohka ,nhs'iam¾Yh ms<sn| ;sfnk wúµdj ksid th yß jákjd hehsis;d isà' lhska myi ,nkak ´fkhs lshk yeÕSu tkafkatalg we;s ;DIaKdj ksihs' jákjd hehs lshk ldhslridiajdohkaf.a nef|a kï lh WmÈk kHdh thhs' fufialh yg .kakd kHdh ±lal kï tal t;eku ke;s lr,doukjd ñila fjk fldfyaj;a .sys,a, ke;s lrkak nE'lhg myila tk úgu jákjd hehs .kafk;a kE" yß wdiajdohslshd ys;df.k ú¢kak ys; ;shkafk;a kE' lh ms<sn| wúµdjyd ;DIaKdj fol t;eku ì|yeßh kï u;=jg lhla yg.kak fya;= ke;sj hhs' uk ;sfhk úg O¾ufhda weúÈka>Ügkh ù ufkda ú[a[dkhla my< fõ' túg ys; ys;dbkak tl fldÉpr wdiajdoo" fldÉpr jákjo lshd .kafkawúµdfjka' tafla ne÷fka ;Kaydfjka' tu ksid ufkda

178 r«c³r£n {�yY Ruxylp£z¹Y£y ��ñ

O¾u;djka ms<sn|j wúµdjla" ;DIaKdjla ;snqK kï thfkdjákd fohla" udhdjla lshd ±k.kS'

fufia bkaøshka yh ms<sn|ju jákjd" idrhs lshk oDIaáh"ke;skï rEm" Yío" .kaO" ri" iam¾Y O¾u jákjd hehslshk wúµd iy.; uq<d oDIaáh ÿrejqKd kï" jákjd hehsta miqmi hk wdiajdohl ne÷Kq ;DIaKdj ÿre jqKd kïbkaøshka yh flfrys" tajdhska flfrk jev flfrys" tajdweiqre lrk f,dalh flfrys uu" uf.a f,i idrhs lshd.;a oDIaáh ke;sj hhs' idrhs lshk ix{dj ke;sj hhs' ±kaokakjd tk tk ;eku m%;Hh CIh lrk yeá' tu ksidfldÉpr rEm" Yío" .kaO" ri" iam¾Y" O¾u wdj;a lula kE'wdidjkaf.ka nef|kak tllaj;a fï yfhau kE lshd ±k tata ;eku m%;Hh CIh lr ouhs' fun÷ fya;=fjka u;= fun÷M,hla ,efí hehs olsk úg ta M,;a iaÓr kE" leue;s fiakE" tneúka ÿla l|la f.k foa" uuh" uf.ah lshd w,a,kakglsisu yrhla tys kE" tn÷ M,hka úµudk lrkn,dfmdfrd;a;=j;a" ;DIaKd iy.; jevms<sfj<;a ksiaidrfjfyilshs ±k f.k fya;=fjys fkdnef|hs' fkdnef|a kïfkdwef,hs' fkdwef,a kï ñfohs' fufia ta ta fya;=j u;=jk;ek§u my ù hhs' fufia hï m%;Hhla ta ta ;eku CIh lrouk .=Kh tays miaisl .=Khhs' ldudiajdohka ú¢k me;a;whska lr, ±uqj kï tays miaisl .=Kh ;=<ska u. jeä,dbÈßhg hhs' kuq;a wo fï .=Kh w¾: olajkafka zztj n,jZZlshdhs' thska tydg w¾:hla ú.%y fjkafk kE' kuq;a fïú.%y lf<a tys ksjka olsk mrud¾: w¾:hhs' wmg jeo.;ajkafka;a thhs'

12' wld,sl .=Kh(msx lr,d iq.;s.; jqKdu" foúfhla jqKdu" n%yaufhla

jqKdu" iqfLdamfNda.Sj bkak ,enqKdu" ,iaik rEmhla" ñysßy~la" ñysß iqj|la" ñysß rihla" ñysß iam¾Yhla fyda ukigñysß O¾uhla ,enqKdu tajd iemhs lsh,hs fuÉpr l,a

|²� ~n�oMv»xp� ïqY� (r�v¨ »{�v) 179

ys;df.k ysáfha' kuq;a ±ka olskjd" iemhs lshd ys;df.kysáfha wúµdfjka" ;DIaKdfjka nod.;a f,dal meje;au ;=<mj;sk udhdldÍ foaj,aj,g nj' iem lsh lshd ÿla ú¢ñkaÿl miafia .shd ñila iem ,enqfKa kE lshd ±ka olshs' fïf,dal meje;au yrhla kE" wkd:hs" widrhs lshd olS' widriajNdjh ±lSu;a iu. wúµdfjka .;a meje;au jákjd hkoDIaáh;a" tys nef|k ;DIaKdj;a bj;a fõ' fufia h:diekiqu" h:djfndaOh ,nkak ld,hla .sfha kE' t;eku,enqKd' ±ka iekiqï folla olS' fuÉpr l,a f.dvk.ñkaysgmq ÿl ±ka kE lshd olS' h:djfndaOh ,efnk ú.iu"jevla ke;s foa w;yeÍ hk úgu w,a,d .ekSug yomqwúµdfjka yg.;a jákjd hehs is;df.k isá ksid we;sjqKq±ú,a," ta i|yd ne¢ ne£ lrmq fjfyi;a hk fïjdhska ±kaksoyia" talg ld,hla .sfha ke;s nj olS' h:djfndaOh hïfudfyd;l ,enqKo" fya;=j hï fudfyd;l CIh fj,d .shdou;= yg .ekSug ;snQ ish¨u ixLdr ÿlaLh ^ldh ixLdr" jÖixLdr" ufkda ixLdr ksid yg.kakd ÿl& bjrhs' ±ka b;sßjwe;af;a fmr w;aNjhkaf.ka ygf.k ;sfnkakd jQúmdlialkaOhg wkql+, ÿlaLialkaOhhs' uefrkf;laúmßKduhkag Ndckh fjù hk úg tajdfh;a jákd tllaj;ake;s ksid tafl ÿl;a kE' jákdlu;a ìxÿjg neiaig miqjevla kE lshkfldg"

zzlefvk odl lh levqkdfõ - ìf|k odl lh ì÷Kdfõkefyk odl lh keyqKdfõ - wud ksjka iqj ug jQfhaZZ

hk woyi ths' ta ksjka iqjh ,nkak ld,hla .sfha kE'i;HdjfndaOh ;=<ska w;ayeÍfuka" fkdwe,Sfuka" ñ§fuka,enqK ksoyia iqjhla ;snqK kï tal fjkia fjkak nE'fï ksjka iqjh fÉ;kd f,i fyda fÉ;kd ffp;isl f,iú¢k iqjhla fkdfjhs' meje;aula hï ;ekl we;ao Wm;la"jeyeÍula" urKhla t;ek we;' th ld,h;a iu. iïnkaOhs'fuÉpr l,a iem fidhñka ysáfha ld,sl oyïj,hs'

180 r«c³r£n {�yY Ruxylp£z¹Y£y ��ñ

±ka ld,fhka bj;a ù wld,sl;ajhg weú;a" wld,sl;ajhksjka iqjhhs lshd olS' th ú¢k iqjhla fyda øjH jia;=j,ska.kakd myila fkdfõh lshd olS' rEm" Yío" .kaO" riiam¾Y" O¾u wruqKq lr ta ;=<ska f.dvk.k iam¾Yhlafkdfjhs ksjka iqjh' tajd ld,h;a iu. iïnkaO ld,Skudhd oyï' kuq;a fï lshkakd jQ ksjka iqjh Wm;lg iïnkaOfohla fyda Wmam;a;shla we;s lr,d ,nkakla fkdfjhs'f,dalfha ;sfnk h:d¾:h f;areï f.k tajdfha iïnkaOhw;yeß úg rEm" Yío" .kaO" ri" iam¾Y" O¾uj,skaw;yeÍfuka" fkdwe,Sfuka" ñ§fuka ,nkakd jQ fohlWm;la" úmßKduhla fyda jekiSula kE' wld,sl;ajhgm;ajqKd hkq ksjkg m;a jqKd lshk tlhs' ksjfka iajNdjhf;areï .;a miq ld,h;a iu. iïnkaOlïj,ska bj;a fõ' tawld,sl;ajh ;=<hs kshu iem we;af;a' f,dalh ydiïnkaOlï hï;dla we;ao ld,h t;ek we;' hï ;eklld,hla keoao t;ek wld,slhs' fï iekiqu we;af;awld,sl;ajfha nj;a" ld,sl;ajfha we;af;a ÿl nj;a olS'

ld,h hkak Ndú; lrkafka l=ulgo hkak f;areï .kaktys mo ksrela;sh fï úÈhg olskak ´k' l ¬ wd, - ld,"wd, lshkafka we,Suhs' hï hï foaj,aj, we,S isák úg taiïmsKavkfhka hula fmfkk f,i úµudk fõ' �l�lsõfõ CIh ùuhs' ta we,S isàu CIh jk fohg wd,hls'tjeks mr;rhla fmkaùug fjkalr .kafka wd,h CIh jQñïuhs' fï ;uhs ld, hkafkys ksrela;sh' tl;=jliïnkaOhla fyda tl;=ka folla w;r mr;rhla fydameje;aula fkfjhs ksjk lshkafka' ksjk wld,slhs lshd±lalu kshu ksùu" ÿlska ñ§u tys iajNdjhu nj jgyd.kS'

kuq;a wgqjd .%ka:j, i|yka jkafka l,a fkdhjd úmdlfok neúka wld,sl lshd hs' kuq;a l,a fkdhjd fok úmdlhfudllao lshd ±k.; hq;=hs' mqKH fyda mdm l¾uhla lf<d;a

|²� ~n�oMv»xp� ïqY� (r�v¨ »{�v) 181

bka we;sjk l¾u Yla;sh u;= ljod fyda M,úmdl iys;meje;aula we;slrhs' fya;=j ls%hd;aul fj,d l¾u Yla;shlamy< jqKdu tys M,h miqj my< lrk úg ta fol w;rmr;rfhkqhs ld,hla ks¾Kh fjkafka' kuq;a hï fya;=jlaioygu ksfrdaO lf<d;a ta fya;= ksfrdaO lsÍfï m%;sM,hfya;= ksfrdaOhu ñila w¨;a yg .ekSula fkdjk ksidfu;k§ ld,h ks¾Kh lrk w;rla fjka lrkak nE'fudlo ksfrdaOh lshkafka hul Wm;la fkdfjhs' ud¾.Ñ;a;CIKh;a" M, Ñ;a;CIKh;a w;r mr;rhla fyj;ald,hla ke;s ksid wld,slhhs lSu O¾uhg tlÕoehskqjKska úuid ne,sh hq;=hs' hï Ñ;a; ùÓhl Ñ;a;CIKhlaNx. fjk;=re B<Õ Ñ;a;CIKh my< fjkafk kE' fojeksÑ;a;laIKh my< ùug m<uqjeks Ñ;a;CIKh k;aÓm%;Hfhka m%;H úh hq;= nj O¾u kHdhhs' tkï m<uqfjksÑ;a;laIKh f.ú,d bjr úh hq;=hs' fudlo Ñ;a;laIKhla;sfhoa§ ;j;a Ñ;a;laIKhla my< fjkafk kE' Bg l,ska;snQ Ñ;a;laIKh f.úh hq;=hs" Nx. úh hq;=hs' oeka l,amkdlr, n,kak fï fol w;r w;rla ke;skï folla fjkajQfhafudllskao lshd' zzw;rZZ lshk tl is;lg f.dapr lr.ekSug neß ;rï ishqï jQ m,shg w;rla ke;ehs lSu yßhgwkaOhd lsß w;.d n,d lsß iqÿ mdg fkdfjhs lsõjd jf.al;djla'

182 r«c³r£n {�yY Ruxylp£z¹Y£y ��ñ

21

oï.=K ;=<ska ilDod.dó" wkd.dó nj ,ennqÿ.=K ;=<ska iir fl<jr lruq

11' ixÈÜÀl .=Kh( ;ud úiskau ±lsh hq;= ksid ixÈÜÀljk njhs wo w¾: olajkafka' kuq;a fuh úia;r lr jgyd.kakd ;=re kshu w¾:h u;= fkdfõ' zzixZZ hkq wúµd";DIaKdj,ska w,a,d.;a f,dj tl;=jla' iïnkaO" ixfhda."ixl,kh" ixjdih" ixfiapkh wd§ jpkj,ska hïlsistl;=jla isÿjk nj meyeÈ,s fõ' isf;a iajNdjh olsk O¾u{dkh my< jQ úghs th w;aolskafka' fuh Wmudjlskajgyd.; hq;=hs' ljodj;a msßisÿ c,h fkdÿgq mqoa.,hl=gmdg j¾Khla ñY% lrk ,o c,h fmkajd c,h fudk jf.a±hs weiqfjd;a Tyq flfia kï Bg ms<s;=re fokako@ kuq;a taj¾Kh ñY% lrk ,o c,fhka ta j¾Kh bj;a lsÍug l%uhlalshd § ta i|yd wjYH WmlrK;a Tyqg ÿkafkd;a Tyq tal%uhg j¾K yd c,h fjka lrf.k msßisÿ c,h ±l .kS'±ka Tyq msßisÿ c,h y÷khs' j¾K j¾. tl;=ùfuka th mdgñY% c,h fia fmfkk yeá;a y÷kd.kS' fufia wd.ka;=lWmlaf,aYhka ksid f,daN is;" oafõI is;" fuday is;" wd§f,iska fjka fjkaj oefkk yeá;a fï Wmlaf,aYhka my jQmiq m%Ndiajr is; ^m%+N+wiajr-kej; Njhg ießieÍfukabj;a ùu& fyj;a msßisÿ is; f,i;a oyï kqjKska fjkalr

|²� ~n�oMv»xp� ïqY� (r�v¨ »{�v) 183

w;a±lSï iys;j y÷kk úg isf;a iajNdjh jgyd .kS' fufia±kf.k isf;ys yg.kakd wd.ka;=l lyg" laf,aYhka ÿrelrm%Ndiajr iudêh ,nhs'

oeka fuÉpr l,la fkd±lmq zzixZZ ±lSug mgka .kS'f,dalh lshkafka fudllao lshd olshs' fufia zzixZZ hktl;=fjkqhs ;=ka Njhu ^ldu Nj" rEm Nj" wrEm Nj& iE§;sfhkafka' ;=ka Njfhau ;sfnkafka fudkjdo lshd ÿgq úgzzixZZ hk tl;=fõ yeá olS' �ix� oelalg miq f,dalfhaw,a,kak lsisu fohla kE lshd olS' zzixZZ j,ska bmÈ,d;sfhk foa oDIaá.; fj,d' oDIaáhg nei bkak ;dla ÿflkañfokak nE' f,dalfha ;sfnk yeu fohlau i;a;aj$mqoa.,"øjH$jia;= f,i ÿr ;sfnk fyda <Õ ;sfnk fyda fmfkkfyda fkdfmfkk fyda ishqï fyda >kj fyda ;snqK;a hulahehs lshd w,a,d .;a;d kï oDIaáhg jefÜ' ta oDIaá .;slhdgksjka u. fmakafka kE' tu ksid oDIaáh ì| ±ñh hq;=hs'm<uqj o¾Yk ud;%fhka oDIaáh ì÷kdg ±ka ;uhs ;=kaNjfhauoDIaáh ì£ w,a,d .ekSug fohla kE lshd olskafka' fufiazzixZZ hk tl;=fjka w,a,d.;a fohska we;sjk oDIaáfhkabj;aùu ixÈÜÀl .=Khhs'

10' iajdlaLd; .=Kh( zziajZZ fyj;a ;ud iEÈ ;snqfKa wúµdjyd ;DIaKdj ksid nj fï jk úg olS' zziajZZ yodf.k thskalrk lghq;= fyj;a" iajlD;j,ska iekis,af,a isàug iemfiùug fuÉpr l,a lf<a zzufulaZZ yodf.k uu fufyu±l,d" fufyu n,,d" fufyu wy,d" fufyu .| iqj| n,,d"fufyu ri ú|,d" fufyu myi ,n,d iem ú¢kak ´klshk woyilhs isáfha' wúµdj yd ;DIaKdj ksid fujeksiajlD; jevms<sfj<l=hs fuÉpr l,a ;snqfKa' fï tllaj;auq<d iy.; ud¾. ñila iem ud¾. fkdfjhs lshd ÿgqúgiajwlD; fyj;a iajdlaLd; fõ' ±ka zzuuZZ lshmq tajd zzuf.aZZlshmq tajd" uu lrmq tajd Tlafldau bjrhs' lrkak ;snqKqfiaru lr,d bjrhs' zzufulaZZ yod f.k zziajZZ yodf.k

184 r«c³r£n {�yY Ruxylp£z¹Y£y ��ñ

lrkak lghq;a;la ±ka ug kE' ug ´k úÈhg mdúÉÑ lrkaknE' uu" ug" uf.a lshd .kak fohla kE lshd olshs'

kuq;a wgqjd fmd;aj, fï .=Khg w¾: fokafka uq;= fmdglajf.a l%udkql+,j f.;=Kq nqÿ oyu olskak lshdhs' uq;= fmdglajf.a weñKs,d wdjhs lsõjg fïl f;areï .kak nE' uq;=fmdgf;dard.; hq;=hs' uqla; lrñka wdmq fmdg ;uhs fuÉprfj,djla ±lafla' wuq;= fmdgl ne¢,d fmdg jroaod f.khsfï iir .uk wdfõ' wuq;= lsõfõ wuqla; fyj;a fkdñfoklshk tlhs' ±ka fmdg ±l we;s ksid fmdg jroao .kak nE'uqla;jk fmdg ±lald' fmdg uqla; lrmq úg uq;=fmdg fõ'iif¾ weú;a ;sfnk wdldrh ±ka fyd|g fmfka' kuq;a uq;=fmdfÜ w¾:h wgqjd fmd;a n,d fidhd .kak nE' uq;= fmdglajdf.a lshñka bkakjd ñila wms f;areï .;af;a keye"fudllao uqla; lshkafka" fudllao ne¢,d bkak fmdg lshd'wúµdj yd ;DIaKdj kue;s fmdgg ne£ fuf;la wdmq .ufkata ne£u tlska tl ì¢ñka uqla; lrf.k .shd' uq;= fmdg±l,hs uqla; lf<a' uqla; l<d hkq ñÿkd hkakhs' Wmudjuq;= fmdghs' ;DIaKdj kue;s fmdgg ne£ zziajZZ yeÿjd' tfiayeÿkq fohhs f,dafla wuq;= fmdg jf.a lsõfõ' wuq;= wuq;=foalskauhs f,dal i;a;ajhd wdYdfjka nef|kafka' zzuqlaf;dayxfudaphsiaidñZZ uu ñfokjd" wfkla whg ñ§ug u. lshdfokjd' uqla; lsõfõ fuhhs' wuq;= fmdfgka ñÿKq úgwúµdfjka yd ;DIaKdfjka ñÿkd fjhs' ñfokak ´k foh±lafla ke;skï ñfokak úÈhla kE' ta i|yd wd¾h wIagdx.slu. fyj;a uq;= fmdg ±l ;sìh hq;=hs' O¾uh yßyeá ±l;sìh hq;=hs' wúµdj yd ;DIaKdfõ iajNdjh ±l ;sìh hq;=hs'ñfok fmdg ÿgq miq wß wgÕs u. ±lald fõ' tkï mj;skwuq;= fmdfgka f,dalh yeÿkd" ñfok fmdfgka f,dalhì÷kd' fufia oyï ÿgq úg uq;= fmdg ±lald fõ' jroao .;a;wuq;= fmdghs iir .ukg fya;=jkafka' ñfok fmdáka fyj;auq;= fmdáka ;uhs ñfokafka'

|²� ~n�oMv»xp� ïqY� (r�v¨ »{�v) 185

nqÿka jykafia foaYkd l< oyu wkH od¾Ykslhkaf.ajf.a ;ukaf.a u;hla fkdfõ' hï O¾uhla f,dj úµudkfõkï ta fya;=j yd M,h ilia ù we;af;a fï úÈhghs lshdyeu;eku yeu fokdgu fmdÿ f,dal O¾u;djh fmkajdÿkakd' fï fya;= M, O¾u;dj mßÈ M,h úmßKduh jk"jekfik l%uh f,dj iEu l,aysu fkdfjkia ldg;a tlfian,mdk O¾u kshdu;djhla' tal ;ukag ´k ´k úÈhgfjkia lrkak nE' ta O¾u kshduhg wkqj f,dal O¾u;djhO¾u;djhgu wkqj isÿjkakla ñila ;u ;ukag wjYH f,ifuh fufia isÿ úh hq;=hs lshd tl tlaflkdf.a u; fyda,íêj,g wjYH úÈhg isÿfjkafk kE' tfyu oDIaá fydau;j,g wkqj isÿfjkjhs lshkafka ;ukag ´k úÈhg lshklrk iajlD; O¾uhs' kuq;a tajd i;H fkdfõ' uq<d iy.;foaYkdjka' iaj wlD; fyj;a iajdlaLd; hkq ;ukag leue;sfia mj;ajd .; fkdyels" ug" uu" uf.a lshd .kak fohlake;s hkakhs' iajwlD; jqKd kï ±ka ;ukag lrkak fohlakE' wefika" lfkka" Èfjka" kdifhka" YÍrfhka" ufkka±ka lrkak fohla kE' fïjdhska fuf;la l,a lf<a wúµd;DIaKd jevms<sfj<hs' tfy;a fï ish,af,kau lrkak fohlake;skï ±ka wei ;sfnkjd" fmakjd' kuq;a n,kn,dfmdfrd;a;=jla kE' lk ;sfhkjd" wefykjd' kuq;a wykn,dfmdfrd;a;=jla kE' Èj ;sfhkjd" ri ±fkkjd' kuq;ari ú¢k n,dfmdfrd;a;=jla kE' kdih ;sfnkjd" .| iqj|±fkkjd' kuq;a tajd wd>%dKh lrk n,dfmdfrd;a;=jla kE'YÍrh ;sfnkjd" myi ±fkkjd' kuq;a myi ú¢kn,dfmdfrd;a;=jla kE' fï wjia:dj jk úg wka;su flia.ygu zznqoaOZZ ^Nj ¬ WoaO - Njh Wÿrd ±óu& jk wjia:djgweú,a,hs ;sfhkafka' nqoaO lsõju f,dõ;=rd nqoaO" mfianqÿyd Y%djl nqoaO lshk fï ;=kaf.d,a,u whs;shs' wßy;ajhgm;aùug tkf;la u fï ud¾.h jefâ' nqoaO jqKdg miqkej;;a jeãug ud¾.hla kE' jeä,d bjrhs' iajdlaLd;

186 r«c³r£n {�yY Ruxylp£z¹Y£y ��ñ

fjkf;la ud¾.h ;snqKd' ±ka ug lrkak fohla kE lsh,d±k.kakd f;la ud¾.h jevqjd' jeä,d bjrjqKq ojigwefika" lfkka" Èfjka" kdifhka" YÍrfhka" ukiskalrkak fohla kE' wßy;a ud¾. {dkfha;a wka;su fl<jrgutkf;la fï oyï u. we;' oyï ±l" oyï weiqre lr,hstys hd hq;af;a' fï oyï .=Khg we;=¿ jQ úg O¾udjfndaOhiïmQ¾Khs' i;H oyï u.ska w;a±lSï iys;j by<gu jevqKqis; wlïmH iudêfhka mQ¾Khs' oyï w;a±lSu mQ¾Khs' fufiaoyï .=K ;=<ska f.dia ilDod.dñ ^ilska ¬ wd.dó - ils hkqys;j;aluhs' ys;j;alu ksid kej;;a ldu f,dalhgmeñfKk w¾:h f.k foa& yd wkd.dó ^k ¬ wd.dó - kej;ldu f,dalhg wd.ukhla kE" tkafka kE hk w¾:hhs&M,hka blaujd f.dia wßy;a ud¾. {dkfha wka;su ;s;gf.dia nqoaêfha w.% M,hg m;a ùu ó<Õg isÿjk ksid nqÿ.=K;=<g we;=<;a ùu fu;eka isg wdrïN fõ' ta i|yd l,a.;fkdjk w;r wdikak ld,hl §u isÿfõ'

9' N.jd .=Kh( ;ukag ´kE úÈhg uq<d iy.;j fkdis;di;H jQ fya;=M, oyï rgdj ±kf.k foaYkd lrk ksidf,dj my< jk iEu nqÿ jrfhlau foaYkd lrkafka tluO¾uhla' wiu iu jQ nqoaO {dkhkaf.ka ±k yß l%uhuWkajykafia,d foaYkd lr we;s w;r fmr my< jQ nqÿjrefoaYkd l< O¾uhu u;= my< jk nqÿjre;a ta whqßkaufoaYkd lrk ksid lsisu úfgl oyï mriamr;djhla we;sfjkak nE' kHdh O¾udkql+,j wkqms<sfj<ska foaYkd lrwe;s ksid {dkjka;hkag f.daprhs' Y%jKh lsÍfuka{dkjka;hka ,nk O¾udjfndaOh iudk jkafka takHdhdkql+,nj ksihs' tfyu ke;=j ljqrekaj;a flfrysúYajdifhka fyda mrmqfrka f.k tau ksid fyda flfkl= lSksid fyda fmd;m;l ;snqKq ksid fyda ms<sf.k ord.kaklafkdfjhs' kHdh O¾uhg wkqj i;Hh jegySu ksiduhsms<s.kafka' t;fldg ta oyu .ek lsisu ielhla b;sß

|²� ~n�oMv»xp� ïqY� (r�v¨ »{�v) 187

fjkafka kE' fï úÈhg wjfndaO lrk wd¾h Y%djlhd tal%udkql+,j ì| n,k oyï l%uh ldf.j;a ks¾udKhla fydau;hla fkdj f,dalfha ldg;a fmdÿfõ mj;sk i;H O¾urgdju nj;a O¾ufhkau jgyd .kS' YS% ioaO¾uh oyï kqjKskawjfndaO lrf.k we;s wd¾h Y%djlfhda fïl wl=i,hla"fïl ÿYapß;hla" fïksid fun÷ w;aneõ ,eîug fya;= fõhehs i;r wmdfha Wm;la isÿ jk whqre;a" fï fï mska oyï"l=i,a oyï ksid ukqIH" foaj lshk fï fï iq.;s Wmam;a;si|yd fya;= fõ hehs fjka fjka f,i jgyd .ekSug;a iu;afõ' tfiau fï OHdk fï fï n%yau ;,j, Wm;g;a fya;=jknj ±k" ;=ka Njhgu iïnkaO f,!lsl oyï fjku;a;=kaNjhu Wÿrd ouk ks¾jdK ^jdfkka kslaóu& O¾uh;au.M, f,i fjkalr ±l .ekSug iu;a fõ' fufia oyï ì|"fnod fjkalr jgyd .ekSug yels .=Kh N.jd .=Khhs'wjidkfha rEm rd." wrEm rd.;a ì| yÍ'

8' nqoaO .=Kh( nqoaO jk úgu p;=rd¾h i;Hh wjfndaOlrmQ¾K lr wßy;ajhg m;afõ' nqoaO {dkh iïmQ¾K fõ' oï.=K ;=<ska iudêh iïmQ¾K lr.;a;d' ±ka iudêh h:dN+;{dk o¾Ykh;a" h:dN+; {dk o¾Ykfhka ks¾fõoh;a"ks¾fõofhka úrd.h;a" úrd.fhka úuqla;sh;a" úuqla;s {dko¾Ykh;a ,nd foa' fu;kg wd úg O¾ufhda O¾ufhdaumj;ajhs' ±ka ;sfhkafka nqoaO fjkakhs' nqoaO jqKdu wuq;=fjkalrkak fohla kE' flfrkak ´k yßh flß,d bjrhs' l<hq;= ish,a, lr,d bjrhs' u;=jg lrkak fohla kE lshd ±k.kS' n%yaupßhdj mQ¾K lr wjika" oyu mQ¾K lr wjikalshk ;SrKhg tk úg nqoaO .=Khg ths' túg wfklajd.ek n,kak fohla kE' jeäsÉp flkdf.a .=Khs b;sß nqÿ.=Kj,ska lshfjkafka' tu ksid nqÿkag lrkak fohla kE'nqÿfjkak biairfj,hs lrkak foaj,a ;snqfKa'

fï ;;a;ajhg m;a jQ wd¾h Y%djlhd ÿgq O¾uialkaOhksid fï ÿl hehs kshudldrfhka wvqke;sju ±l .kS' fï

188 r«c³r£n {�yY Ruxylp£z¹Y£y ��ñ

ÿlg fya;= jQ ;DIaKdjhs" fï ÿlaL ksfrdaOhhs" fï ÿlaLksfrdaO.dó ud¾.hhs" p;=rd¾h i;Hh kshudldrfhka ±lNjh Wÿrd oud nqoaO .=Khg m;afjhs' u;= cd;shlg lsisÿfya;=jla ke;s nj ±k .kS' fï wßy;a M,hhs' ;ud wkka;iif¾ b|ka ú¢ñka wd ÿla l| ksudlr ksjqkd jf.a wkHi;a;ajfhda;a ñfoa kï" ksfõ kï th Tjqkg fudk;rïuyd hym;la ±hs oel ohdkqlïmdj" f,daldkqlïmdj my<fjhs' kuq;a t;ek;a ne£ula kE' fufia zznqoaOZZ .=Khg tkúgu b;sß nqÿ .=Khka Tyqg wdfõKslju ,efí'

07' i;a:d foaj ukqiaidkx .=Kh( ±ka ta W;a;uhdfoúhkag;a" ukqIHhkag;a Ydia;D lD;Hh lrkak mq¿jka.=rejrfhla' Ydia;Djrhd fyj;a nqoaO oeka my< ù we;'w;a±lSï ish,a,u ,nd" ñfokak ;sfnk foaj,a ish,af,kauñ§ bka tydg lrkak fohla kE lshd iïmQ¾Kfhkau úµdjmQ¾K lrf.k we;' ±ka iqÿiq ld,h" iqÿiq ;ek ,enqK úgienE ohdkqlïmdfjka u oyï foihs' ta oyï wid fya;=jdikd we;s foaj ^fojk fyj;a fok .;sh ksid foaj fõ'foaj hkakg n%yau fldgi;a wh;a fõ'& yd ukqiai ^uekuek Wiaid .;a ksid ukqiai fõ& w;aneõ ,nd isák msßigks¾jdK wjfndaOhgu u. mEfoa' Ydia;Djrhl= f,i tumsßig Woõ lsÍfï iqÿiqlï ±ka ,nd we;'

|²� ~n�oMv»xp� ïqY� (r�v¨ »{�v) 189

22

iQúis .=K ;=<ska ,nkwßy;a M,fha .=KialkaOh

6' mqßi Oïu idrÓ .=Kh( W;=ïu oukh isÿ lr .;a;dlshk ;ekghs fï we;=¿ ùug hkafka' kuq;a wo fï .=Khw¾: olajkafka mqreI mlaIhg wh;a hl=ka" rl=ika" wx.=,sud,"iÉpl jeks kmqre wh oukh l< ksid nqÿka jykafiagmuKla wdfõKsl .=Khla f,ighs' zznU iqr hl=ka f;o -oukh lr ;uka ,oZZ hkqfjka msßñ wh muKla oukhl< ksid mqßi Oïu idrÓ moh zmqrei Oïu idrÓZ f,iú.%y lrñka miqld,Skj fmd;am;a ,shd we;' kuq;a ia;S%Oïu idrÓ" mqrei Oïu idrÓ lsh,d folla fkdfjhs fu;kfmkakqfõ' mqßi hkq ia;S%$mqreI mqoa.,;ajh fkdfjhs' W;a;uhkakhs' W;a;u oukfhka hqla; jQ mqoa.,hdg mqßi OïuidrÓ .=Kh we;' zzk uqKavflda fida mqßfidaZZ hkqfjka taW;a;uhka ysi uqvqlr.;a uqvq uyKka fkdfjhs lshd úYdldWmdisldj úiska Y%uK .=K" ñ.dr isgq;=udg m%ldY l< njfmkajd we;' tfia kï W;=ïu oukh l=ulao@ ;ud oukhlr .ekSu W;=ï' tkï wei" lk" Èj" kdih" YÍrh" ukoukh lr .ekSuhs' ;udf.a iir .ukg fya;=jk wúµd";DIaKd iy.; uq¿ jevms<sfj<u oukh lsÍuhs' ;ukaf.aw;a±lSï o iu.ska ta úÈhg oukh l< wßy;=ka jykafia

190 r«c³r£n {�yY Ruxylp£z¹Y£y ��ñ

wkH i;ajfhda;a ta W;=ï oukfhys fhoùug iqÿiqlï ,n,hsbkafka' ±ka O¾uhg ,eÈ W;=ï whg wjjdo wkqYdikd §fukata whg;a u. fmkajd fokak mq¿jka' kslïu mqßi Oïufkdfjhs wkq;a;r fyj;a W;=fuka W;=ï mqßi Oïu idrÓnjg m;a ù we;'

5' f,dal úÿ .=Kh( f,dalh ms<sn|j ±k.; hq;= foa ±kf.kbjrhs' tkï f,dal úµdj ±lald' f,dalhg úo ne,Suhs f,dalúÿ lshkafka' úÈkafka we;=f<a ;sfhk foaj,a n,d .ekSughs'úÈkafka ke;sj f,dalh ±lsh fkdyelshs' úo neÆ úghsf;afrkafka wksÉP" ÿlaL" wk;a: jQ foaj,a yefrkak fïfl.; hq;= yrhla" jákd fohla kE lsh,d' túghs f,dalhms<sn|j h:d¾:h ±l bka ñfokafka' f,dalh lshkakd jQuq<dfjka jeiS ;snqKq wúµdj ÿre jqKdg miq úµdj my<fõ' ±ka Wkajykafia,d f,dalh úksúo olsk" f,dalfha we;s;;= we;s ieáfhkau olsk .=Khg we;=¿ ù we;'

4' iq.; .=Kh( ;ud úiska hï ;ekl iqjhg .; fjkjdkï iq.; ù we;' meñKsh hq;= hï ;ekla we;a o t;ekgmeñK m%;sM, ,nd wyjrhs' iqjhg .; ù we;s ksid iq.;;;a;ajhg m;a ù we;' wßy;=ka jykafiaf.a m%{d .=K uysuhhsfï lshkafka' nqÿ .=K uysuh" nqoaêfha .=K uysuhhs' ±kawuq;=fjka lrkak fohla kE" lrkak ´k ál lr,d bjrhs'ksjk lshkakd jQ hym;g wd¾h wIaGdx.sl ud¾.fhka .ukalr msysáh hq;= ks¾jdK Ydka;sfha msysgd we;s ksid iq.; kï.=Kh we;'

3' úÊcd prK iïmkak .=Kh( úÊcd hkq m%{djhs' prKhkq iS, .=Khhs' ^pr-ießieÍu" K-keiSu' mxpldufhaießieÍu fyj;a pr kikafka prKhs'& hï úµdjla we;a o"hï prKhla we;a o ±l.; hq;= jkakd jQ úµdj;a" wkql+,jkakd jQ yslaóu;a hk foflkau iïmQ¾Khs' tkï p;=rd¾hi;Hh msßisÿj olsk úµdj;a" ish¨ mdm fÉ;kd ÿre lsÍfuka,efnk ixjrh;a oeka Wka jykafia,dg we;'

|²� ~n�oMv»xp� ïqY� (r�v¨ »{�v) 191

2' iïud iïnqoaO .=Kh( zixZ lshkakd jQ tl;=fjka ñ§ughula ±lsh hq;= o th iïud ÈÜÀhhs' �ix� lshk tl;=fjkañÿKq úg ziïudZ fõ' zixZ lshkakd jQ tl;=j ksid yg.;aNjhla we;ao th Wÿrd ±uQ úg iïud iïnqoaO fõ'^ix¬ud¬ix¬Nj¬WoaO& fuys w¾:h ±lSug fufia mo fnodmo ksrela;sh u;= l< hq;=h' fuys zixZ hkq wúµdj" ;DIaKdjksid yg.;a tl;=jhs' zudZ hkq ñ§uhs' zNjZ hkq Njhhs'zzWoaOZZ hkq Wÿrd ±óuhs' Nj yokafka �ix� j,sks' ixNjhhkq l¾u Njfhka yg.kakd Wmam;a;s Njhhs' l¾u Njfhkañ§ Wmam;a;s Njh Wÿrd oeóu iïud iïnqoaOhs' fufia nqoaêhksid yg .kakd iïud iïnqoaO .=Khg we;=¿ fõ'

1' wryx .=Kh( f,dalfha hï lsis wdldrhl zwrZ lshkakdjQ ;;a;ajhla ;snqKd kï" ysr ù ne£ ;snQ hï lsis /yekla;snqKd kï tu zwrZ lshk ;;a;ajh ne£ ;snQ /yek" zyxZl<d" ì| ±ïud' w,a,df.k bkak" w,a,.kak foaj,a tllaj;akE' ne|,d ;snqKq" yo,d ;snqKq hï /yekla ù o ta ish,a,bjrhs' ±ka lsisu ryila kE' ish,a, ±l,d bjrhs' fufiaiir .ufka wr is| ±uQ ksid wßy;=ka jykafia zwryxZ .=Khgwe;=¿ ù we;' fï whqßka nqÿ .=K kjh ;=<g we;=¿ ù isákWkajykafia iQúis uyd .=KialkaOhg we;=,a ùf,daldkqlïmdfjka f,dal Ydka;sh o isÿ lr wka;su foayhordf.k fl<jr msßksjka md ish¨ ÿlaLialkaOfhkau ñfohs'

fï wdldrfhka nqoaêfhka u;=j tkakd jQ .=K kjhuiïmQ¾K ù nqoaO jk úg iQúis .=K ;=<ska ure merfoõjdfjhs' ureg fkdfmfkk ud¾.h ;=<ska ksjka ±lald fõ'tneúka fï .=K u. fndfydu jà' ta .=Khkag wms jkaokdl< hq;=hs' wkaO nj jeh lrk kHdhhs fï' tu ksid wúµd";DIaKd iy.;" uq<d iy.; hï jevms<sfj<la kid oukakdjQ wkaO nj ke;s lrk hï kHdhla weoao fï iQúis .=K;=<ska hfula t;ekg m;a jqKd kï Tyq jkaokd l< wfhla'

B<Õg fï .=Khkag kuialdr l< hq;=hs' fï iQúis

192 r«c³r£n {�yY Ruxylp£z¹Y£y ��ñ

.=Khkag ysi kud .re lghq;= l< úg kuialdr fõ' yenehsfldmuK w;afol ;shdf.k" ysi ìu kudf.k ysáh;a"miai Wv ;shdf.k ysáh;a .=K kuialdrh isoaO fjkafkkE' fulS .=Khkaf.a iajNdjh f;areï f.k Bg wkql+,jlghq;= l< flkdghs kuialdrh isoaO fjkafka" ksjka,efnkafka' tfia ke;sj Wfoa isg ? fjk f;la fï .=Klsh lshd w;a fol fodfyd;a uqÿka § f.k ixfla; lrñkaysáhg kuialdrh isoaO fjkafk kE' O¾uhg jkaokdlrkak" .=Khg kuialdr lrkak lSfõ fufia .=Khkagwe;=¿ ù Bg wkql+,j ls%hd lsÍughs' w;a fol T¿j Wv;shdf.k fkdysáh;a lula kE ta ál lf<d;a jkaokdj;a"kuialdrh;a isoaO fj,d' ixfla;h muKla lr ;shdf.kbkakjd kï yeuodu lÜg lld bkak mq¿jka yenehs uohkE' ri n,kak nE' oyï rih tkafka kE'

zzfhdap nqoaOxp Oïuxp ix>xp irKx .f;da p;a;dß wßhiÉpdks iïu m[a[dh miai;sZZ - nqoaOx" Oïux" ix>x irK.ÉPdñ lsh lshd ysáhg fkdfjhs m%;sM, ,efnkafka' nqoaO"Oïu" ix> .=K ;=<ska ±l irK .; úh hq;=hs' zzirZZ lshkakdjQ iir .uk kikafka irKhs' iir .uk kikakd jQ;ekg .; jqKd kï irK.; jqKd fõ' iÕ .=K kjh;=<ska iÕ irKg meñK" oï .=K yh ;=<ska oï irKgmeñK" nqÿ .=K kjh ;=<ska nqÿ irKg meñKs miq ;sirKhgmeñkqKd fõ' túg zp;a;dß wßh iÉpdks iïu m[a[dhmiai;sZZ fõ' p;=rd¾h i;Hh iuHhla m%{dj ;=<ska m%;HlaIlr .kS' ^�ix� lshk tl;=fjka ñfokkqjK iuHla m%{djhs'&fï l%uhg .=K m%.=K lrñka" .=K jvñka kuialdr lrkyeá;a" m%;sM, ,nk yeá;a ±k.; hq;=hs' udrhdg fkdfmkShk ksjka u.hs fï'

fufia jQ iQúis .=KialkaOfhka mßmQ¾K jQfha f,dõ;=rdnqÿ mshdKka jykafia,d jk w;r" Y%djlhka jykafia,d tu.=KialkaOhg we;=¿ fõ' �fi;a isß fok uy .=K uqyqodKka�

|²� ~n�oMv»xp� ïqY� (r�v¨ »{�v) 193

hk lú moh mßÈ nqÿ mshdKka jykafia .=K uqyqo kïkejlska fndaÜgqjlska tu uqyqog msúiSu ry;ka jykafiaf.aiajNdjhhs' tkï ry;a jk úg iQúis .=KialkaOh mßmQ¾Kfkdjk w;r ta ta whf.a iir mdrñ;djka wkqj Bg wod<m%udKhka f.ka .=K mQ¾Kùu isÿfõ' tuksid Wkajykafiaguqyqo fjkak nE" uqyqog we;=,a fjkak mq¿jka' tu we;=¿ ùuwkqmQ¾j l%uhlg wkqj isÿ fõ' iQúis jk ^24& .=Khgl%ufhka we;=¿ jk fudfyd;la mdidu b;sß .=Khka ms<sn|j±kSï ud;% my< fõ' tlska tl .=Khka ms<sn| ±kSu ydjegySu isÿ fõ' w;a±lSï ,eîï .=Khg tkj;a iu.u isÿfõ' úo¾Ykd {dkhg f.dapr jk fï ish¨ .=Khkaf.akshud¾:h jegySu ,efnkafka wkqfndaO {dk" wjfndaO{dk" m%;HlaI {dk hk ;=ka wdldrhg ms<sfj<skah' wkqfndaO{dk hkq uq,skau wkqudk jYfhka ,nk jegySuhs' wjfndaO{dkh u.ska Bg jvd mq¿,a f,i jegfyhs' m%;HlaI {dkfha§w;a±lSï iys;j jegySu ,efí' 24 jk .=Kh ms<sn| w;a±lSïiys; m%;HCI jegySfï§ bka by<g we;s b;sß .=Khka ms<sn|jwkql%ufhka fldgila wjfndaO {dkhg f.dapr ù jegyShhs' Bg;a ishqï fldgi wkqfndaO {dkhg f.dapr fõ'l%ufhka by<g .=K jefvk úg wjfndaO {dkhg f.daprj;snQ fldgia m%;HlaI {dkhg;a" wkqfndaO {dkhg f.daprfldgia wjfndaO {dkhg;a jegfya' fï whqßka úo¾Ykdm%{dj jeã ry;a M,hg m;a jk úg iQúis .=K ms<sn|jY%djl f.dapr {dkhg f.dapr jkafka hï ;rula o ta ish,a,m%;HlaI {dkhg f.dapr fõ' ta ry;aM,hg wjYH.=KialkaOhhs' ;s%úµd,dNS" wNs{d,dNS" isõms<sisôhdm;a" uydY%djl" w.% Y%djl f,iska úfYaI {dk we;s whg l%ufhkawkqfndaO" wjfndaO {dk .=K f.dapr fõ' i¾jdldrfhkauiïmQ¾Kù fï uyd .=K ms<sn|j ±kSï mQ¾Kùu isÿ jkafkaf,dõ;=rd nqÿjrekaghs' fï iEu .=KialkaOhlau wkka;"wm%udK jk ksid nqÿka jykafia kula wkaish¨ foaYkd

194 r«c³r£n {�yY Ruxylp£z¹Y£y ��ñ

w;yer fï tl .=Khlau úia;r l<;a Wkajykafiaf.awdhqld,h f.ù .sh o ta .=Kh iïmQ¾Kfhkau foaYkd lrwjika l< fkdyels nj nqoaO foaYkdjhs' tuksid fï tl.=Khla uy uqyqogj;a Wmud lrkak nE' fya;=j uy uqyqfoac, l|;a iSud iys; jk ksidhs' tlu Wmudj kï wkka;wjldihhs' wjldih fldÉpr wkka; jqj;a wms oekaisákafka;a ta wkka; wjldihg wh;a m%foaYhluhs' wfmameje;afï jev ál lrf.k hkak ta m%foaYh fyd|gu we;s'ta bv m%udKhksoyiaj ;sfíkï wfma jevj,g lsisu ndOdjlakE' kuq;a ta bv m%udKh wkka; jQ wjldifhka fuÉprhslshd Wmud lr olajkak;a nE'

iQúis wkka; .=K f;areï .; hq;af;a;a fufyuhs' ksjkawjfndaOh wfma mrud¾:h jk ksid ta i|yd wjYH oyïfldgi jegyqfKd;a ta ál iEfya' zzryiskaj;a mõ fkdlrkksid;a" jdikd iys; flf,ia ÿre l< ksid;a" mQcdjg iqÿiqjQ ksid;a wryx kï fõZZ lshd .=K iSud lrf.k ish¨.=KialkaOh i¾j wdldrfhka okakd fia ;SrK .kak nE'hïlsis fyda jegySula ,nd .ekSug Wmudjla f,i fufiaolajkak mq¿jka'

wjqreÿ y;rl muK l=vd <ufhl= isák ffjoHjrfhlaffjµ úµdj .ek f,dju ms<s.;a wdh;khlska f.!rjWmdêhla o ,en ;u iqúfYaISh ffjµ {dkfhka urKuxplfha isák frda.Ska mjd iqjm;a lr rdcH f.!rj" m%ixidiys;j zuyd fjoeÿreZ kñka f.!rj iïudkhla ,enqjdhsis;uq' ta iïudkh ,eîug fya;= jQ lreKq <uhdg;a wefikfia f.or idlÉPd jqKd hehs o is;uq' ffjµ Wmdêfhkaf.!rj Wmdê ,nd urK uxplhg .sh widOH frda.Ska mjdiqjm;a l< ksid zzuyd fjoeÿreZZ hk f.!rj iïudkhTyqg ysñ jQ nj f.or msßia {d;Ska iu. mjikq fuu l=vd<uhdg weiSug ,enqKs kï ±ka tu l=vd <uhd;a ksjig hktk whg fufyu lshhs' zzuf.a mshd ±ka uyd fjoeÿfrla"

|²� ~n�oMv»xp� ïqY� (r�v¨ »{�v) 195

ffjµ úNd.fhka f.!rj Wmdê ,nd urK uxplfha isáf,vqka mjd ikSm lr,d ÿka ksihs tfyu lshkafka'ZZ kuq;a<uhd fufyu lsõfõ ieneúkau fudlla ±kf.ko@ lshmql;dj i;H jqj;a ta l=vd <uhd th lSfõ ±kqj;a fj,do@fkdtfia kï <ud.;sh fyda nd,;ajh ksido@ kuq;a fïm%ldYh fldÉpr Ndú; l<;a <uhd w¾:fhka ±kqj;a jqfKakE'

fï úÈhg fï áflka wryx fõ" fï áflka iïud iïnqoaOfõ lshñka Wfoa yjd .=K lshñka je| jegqKdg w¾:j;a njlrd fldÉpr ÿrg hkak mq¿jka±hs ±kaj;a is;d ne,sh hq;=hs'.=K ;sìh hq;af;a yojf;a ñi ndysr f,dalhdg fmkajkakfkdfjhs' yojf;a .=K we;a;d ndysrg ms<sìUq fkdl<;a.=Kjf;la'

nqÿka jykafia fï úêhg;a foaYkd lr we;' uyfKks"wd¾h Y%djl fkdjQ fyj;a ud¾.M, fkd,enq wkHfhla nqÿ.=K lshkafka" �Wkajykafia oi wl=i, ls%hd fkdlrkflfkla nj;a" wixjr f,i ls%hd lrk ms<sfj;laWkajykafia fj;ska fkdfmfkk nj;a"� f,ihs' fuhskatydg .sh .eUqre w¾:hla m%ldY lrkak Tyq okafkakE' §>ksldfha fï .ek §¾> úia;rhla lr we;' tneúka iQúis.=K lsh lshd bkakjdg jvd .=Khkag we;=¿ ù ;ukq;ahula lrf.k f,dalhdg;a w;a±lSï iys;j hula ,nd Èhyels kï th jvd jeo.;a'

fuys§ ;j;a jeo.;a lreKla fmkajd Èh hq;=hs' wo wmiQúis .=K mgka .kafka zzb;smsfida N.jd'' wd§ f,ighs'jHjydr lrkafka;a b;smsfida .d:dj f,ihs' mo fnod fjkalsÍulska f;drj lshkakka jdf,a lshkúg fuys w¾:htkafka �bIag jQ ms%h jQ foa msi ±uQ Nd.Hj;=ka jykafia�f,ihs' bIag jQ m%sh jQ foa hkq hym;a .=Kdx.hs' ta hym;a.=Kdx.hka bj;a lr msi oeuQ Nd.Hj;=ka jykafia f,ihsbka w¾:h tkafka' fuu.ska mgka .;a ;eku nqÿ .=K lmamdÿ

196 r«c³r£n {�yY Ruxylp£z¹Y£y ��ñ

lr we;' wka;sug fyd|la lr .kak .sys,a,d lr .kafkawjevla' fuys kshu w¾:h ±lSug mo fnod Yío l< hq;=hs'zzb;smsZZ hkq bIag jQ ms%h jQ hkakhs' zzfida N.jdZZ hkq taNd.Hj;=ka jykafia hkakhs' túg zzb;sms fida N.jdZZ hkqfjkabIag jQ ms%h jQ ta Nd.Hj;=ka jykafia f,i w¾:h ,efí' tuksid ñkamiq iQúis .=K kuialdrh mgka .kakd úg fïwdldrhg mo fnod WÉpdrKh lsÍug mqreÿ jkak'

|²� ~n�oMv»xp� ïqY� (r�v¨ »{�v) 197

23

wiqNdkqiai;sh f,daflda;a;r weiska

flaid" f,daud" kLd" oka;d" ;fpda lshñka lE,s mylaw,a,df.k oDIaá .;j jeãuhs wo lrkafka' ms<sl=,a Ndjkdjjvkjd lsh,hs wo Ndú; jkafka' jeyeÍ" Èrd l=Kq ù hklhla ÿgqfjd;a wei bka bj;g .ekSug;a" ,iaik ms%h lhlaÿgqfjd;a tfoi yeÍ ne,Sug;a ;uhs f,dal i;a;ajfhdafm,ô,d bkafka' ms<sl=,a Ndjkd lrkjhs lshd ,iaik m%shlhla ÿgqj;a tal;a jeyeÍ l=Kq ù hk crdjhs lshñka ms<sl=,alsÍughs fm<ö bkafka' kuq;a tfia ms<sl=,a lr ksjka ÿgqfõlõo@ ysf;a ;sfnk l=Kq bj;alr ksjka olskjd ñila lfha;sfnk l=Kq crdj bj;a lr ksjka olskak mq¿jkao@ fïll=Kq lhla" u,uQ;% f.dvla lsõj m,shg ysf;a l=Kq bj;afjhso@ ksjka olshso@ nqÿka jykafia foaYkd lf<a lfhams<sl=,a n,n,d bkak fkdfjhs lfha iqn f,i .ekSuglsisjla fkdue;s nj jgyd .ekSughs' kuq;a tal wof,!lsl;ajhlg yrjd f.k Wfoa b|ka yjiajk ;=re flia"f,dï" o;a ''''' ms<sl=,a lrñka isákjd ñila thska ksjka±lmq flfkla kï fydhd.kak kE' fyd| krl folgui;Hh" h:d¾:h fkd±l crdj" u,uQ;% lSjdg jevla kE' fïmy ndysßka ±lSfuka úµudkj fmfkk l=Kla ±lald ñi

198 r«c³r£n {�yY Ruxylp£z¹Y£y ��ñ

wúoHdj uq<dj ì÷ko@ kE' ysf;a we;s l=Kq fldgia mylskaf,da i; jekiS hk whqre úoiqka jvd ne,sh hq;=hs' m<uqj tal=Kq fldgia my y÷kd .; hq;=hs' mofha oyï wre; fyj;amo ksrela;sh ne,sh hq;af;a ta i|ydhs' wo jk úg oyïmoj, ieÕjqKq oyï wre;a u;= lrk mo ksrela;s fndfydafldgu ieÕj f.dia we;s ksid f,dal iïu;fha f,!lsljpkd¾:j,ska oyu fmkajkak hEfuka jákd oyï u.mg,jdf.k we;'

f,dal i;a;ajhd wo iq.;sh lshk ñksi;a njl bm§ tyswe;s CIh jk me;a;g wdid lrhs' m<uqj ys;g .kakd l=Kfuhhs' CIh jk me;a; kï ldu me;a; fyj;a oi wl=i,ame;a;hs' wdiajdoh uq,alrf.k oi wl=i,h ;rjk wdidjkalrd hk úg th tl l=Kq fldgila' f,dal i;a;ajhd ysiauqÿkska ordf.k bkafka fï l=Khs' th ms<sl=,a lr bj;al< hq;=hs' túg flaidj,ska ñfoa' tfyu ke;sj ysi u;;sfnk flia Èyd n,df.k b|,d ksjka olskak nE' ^CIhjk my;a foaj,aj,g wdid lsÍu ksid fla ¬ wdid - flaidfõ& fufia CIh jk me;a;g wdid l< úg f,dalh wuD;hlaf,i fmfka' f,dalh wud c,dYhla f,i ys;df.k f,dalhN=la;s ú£ug hhs' fuh isf;a ;sfnk ms<sl=,a l< hq;= fojeksl=Khs' tu ksid f,dalfha wuD; rihla kE" tys we;af;audhdjla" uq<djla" uvj.=rla lshd ±l f,dalh wuD;hla f,i.;a l=K w;ayeßh úg f,daud w;yeßhd fjhs' ysf;ka ;j;al=Kla bj;ajqKd fjhs' tfyu ke;sj wefÕa ;sfhk f,daums<sl=,a lr,d ksjka olskak nE' f,da ¬ wud - f,dalh wuD;hlaf,i .ekSuhs f,daud lsõfõ' f,dalfha wud rila ljod kï,nkako@ f,dalh wuD; hehs lshk ;ekg jegqKq úg fyd|foaj¨;a" fyd| mqoa.,hkq;a krla fõ' fudlo f,dalfhawdidjka miqmi .sh úg jkafka kLd ùu fyj;a krla ùuhs'tkï ;j;a ¥Is; me;a;lg wefohs' ta f,dal iïu;fhawdidjka" we,Sï .eàïj,ska f;drj ,nd.; fkdyels ksihs'

|²� ~n�oMv»xp� ïqY� (r�v¨ »{�v) 199

fufia krlaùuhs kLd lsõfõ' yenehs kshfmd;a;g fïllsh lshd ysáhg jevla kE' ysf;a ;sfnk l=K fyj;a kdLl=K ms<sl=,a lr bj;a l< hq;=hs' tfyu ke;=j w;mfha;sfnk kshfmd;= bj;a lr ksjka olskak nE'

fufia mqoa.,hd krl me;a;g .sh úg we;a; fkdfmkShhs' túg we; fyda ke; hk wka; foflka tllg jefghs'ta w;a;ls,u:dkqfhda.h fyda ldu iqL,a,sldkq fhda.hhs'fï fldhs me;af;ka fyda oaj ¬ wka; hk woyihs oka;lsõfõ' fï wka; folg jegqfKd;a ys; l=Kq fõ' we; hkqtl wka;hla' ke; hkq ;j wka;hla' ksjka wjfndaOhgfï wka; folu w;yeßh hq;=hs' tkï oka; w;yeßh hq;=hs'kuq;a fï i|yd o;a le;hs lshd lfÜ ;sfhk o;a w;yerksjka olskak nE' we; yd ke; hk wka; fol le;hs"ms<sl=,a lshd ±lsh hq;=hs' túg ksjka u. mEfoa'

wÉp hkq hula blaujd hEuhs' ;¬wÉp - ;Ép - ;pf,i mo ksrela;sh ±lsh hq;=hs' oyu blaujd .shd hkakhsfu;kska fmkakqfõ' zzwÉphx lu fï Nkaf;azz hkqfjkawm lshkafka blaujd .sh jerÈj,g lud fjkak lshdhs'oyu blaujQ ;ek msysá úg ;fpda fõ' túg h:d¾:hla kE'wka; folg .sh úg oyu blaujd .shd" oyu jeiqKd fõ'tfykï oyu blaujkafka ke;sj zz;pZZ hkak;a bj;a l<hq;=hs' kuq;a wo ;fpda lshkafka iughs' iu bj;a lr ksjkaÿgq flfkla fuf;la yuqfj,d kE' tu ksid oyu blaujd;o ù isáfhd;a ;o nj wÉp lrjk .;sh zz;fpdaZZ hkysf;a msysgk l=Kla ñi ndysßka lh jgd msysá iu fkdjknj;a f;areï .; hq;=hs'

fï ksid ksjka ±lSug kï fï my bj;a l< hq;=hs' ta"ysf;a ;sfnk l=Kq myla ñila lfha l=Kq myla bj;a lsÍfukafkdfjhs' ;p mxplh wkqf,dau m%;sf,dau hkqfjka uq, b|kaw.g;a w. b|ka uq,g;a n,d ksjka ±lafla fï l%ufhka'tfyu ke;sj flia" f,dï" ksh" o;a Èyd n,ka b|,d ksjka

200 r«c³r£n {�yY Ruxylp£z¹Y£y ��ñ

±lafla kE' fï flia" f,dï" ksh''' wdÈh ms<sl=,a lshd"wm%ikakhs lshd wka;sug uq¿ lhu wm%ikak lr.;a; tlú;rhs lf<a' ksjka ±lafla kE' kuq;a fï tllaj;a ksjkskafumsg kE' wka;sug fl<jr jkafka;a ksjkskauhs' nqÿkajykafia foaYkd l< O¾ufha ksjkska fumsg jvk lsisul¾uia:dkhla kE'

lreKq fufia kï nqÿka jykafia fï wiqNdkqiai;shfoaYkd lf<a fudlgo@ tldldrj fmfkk fï lhg wef,knef|k ms%h ukdm nj ksire udhd uq<djla f,i ±l n,d.ekSug ;sia folla wdldrj,g fnod ne,Sughs WkajykafiafoaYkd lf<a' ta ta mohkaf.a mrud¾: w¾:hka f.k isf;a;sfnk l=Kq bj;a lrk wdldrhhs fï ú.%y lf<a' tu ksidtldldrj fmfkk fï udhdldÍ YÍrfha uq<d o¾Ykhjgydf.k ueÈy;a is;ska tys ug" uu" uf.a hehs .ekSugiqn fohla ke;s nj jgydf.k udhdldÍ rEmhg /jàfukañ§ug fï wiqn Ndjkdj § we;s nj;a jgyd.kak' tfyuke;sj YÍr fldgia ms<sl=,a lrñka wms%h Wmojd .ekSug fïNdjkdj foaYkd lf<a kE' wef,k" .efgk is;g oyïw¾:hka fkdjegfyk ksid WfmalaIdfjka n,d ta wre;ajgyd .; hq;= nj;a f;areï .kak' ms%hukdm;dj jf.auwms%h wukdm;dj;a Ydik ÈhqKqjg ndOdjla jk ksidWfmalaIdfjka ne,Su jvd;a jeo.;a'

fuys§ fo;sia l=Km fldÜGdYfhka myla ú;rla .;af;awehs lshd wykak mq¿jka' fldgia ;siafol myiqj i|ydyhlg fnod we;' bka y;rla fldgia mfya tajdhska hqla;hs^4 x 5 = 20&' b;sß fol fldgia yh ne.ska iukaú;hs ^6 x2 = 12&' ;siafol yefokafka fï whqßkqhs' fuys§ flaid"f,daud" kLd" oka;d" ;fpda lshk yu fl<jr lr.;a fldgiamy ;uhs uq,skau msg;ska fmakafka' l,ska úia;r l< ysf;al=Kq fldgia mfya fya;=fõ M,h jYfhka ,nk ;p mxplhlSfõ tfia yu fl<jr lr.;a fldgia my ksihs' ysf;a

|²� ~n�oMv»xp� ïqY� (r�v¨ »{�v) 201

;sfhk laf,aIhkaf.ka yg.;a" f,dalhg úoHudk jkM,hka myhs' wfkla tajd msg;ska fmakafka kE' uq,skaumqoa.,hl= ,iaikhs lshd ks.ukh lrkafka fï my oel,hs'l,ska úia;r l< laf,aIhka kue;s fya;+ka ksfrdaO lf<d;a;uhs tys M,hka jk fï fldgia my;a u;= yg.ekSu ksfrdaOjkafka' b;ska fï my ú;rla .;af;a úia;r lr f;areï lr§fï myiqjghs' fï ms<sn|j jeä úia;r uyd i;smÜGdkiQ;%h lshjd ne,Sfuka f;areï .kak mq¿jka' tys Wmudjkao iu.ska i¾jdldrfhka mßmQ¾Kj ú.%y lr we;' kuq;a moksrela;s fkdokakdlu ksid tys we;s md,s jpkj,gw;a;fkdau;slj ;ukag isf;k whqßka w¾: §ug hEfukaoyï wre;a mg,jdf.k oyï u. jid .ekSu isÿúh yelshs'p;=máiïNsod {dkhka hï muKlg fyda jeã we;akï tajdWmfhda.s lr .ksñka fï oyu ú.%y lsÍfï § tjeks meg,s,siy.;Ndjhla we;s fjkafka kE' tu ksid ;uka hulafkdokakjd kï fkdokakd nj jgyd f.k isákq fjkqjg;uka okakd nj weÕùug ;u is;=ukdfmg w¾: l:khka§fuka ;ukq;a wudrefõ jeà" wkqkq;a wudrefõ ±óula isÿjknj;a jgyd .kak'

202 r«c³r£n {�yY Ruxylp£z¹Y£y ��ñ

24

fouõmsh ore iïnkaO;djwe;sjkafka flfiao@

foudmsh ore iïnkaO .=Khka ms<sn|j wm úiska ±k .;hq;= úfYaI ldrKdjka we;' ukao ta uQ,sl wjia:dj f;areïfkdf.k bka tyd .=Khlg hEug fkdyels ksihs'f,!lsl;ajfha ;sfnkakd jQ by<u .=Kh f;areï f.k tamähg wäh ;eìh hq;=hs" ta .=Kh ;=<ska bka tydg hEug'WodyrK f,i wmg hï lsis mä fm<lska Wvg hEug wjYHkï m<uqj my<u mähg wäh ;eìh hq;=hs' tfia fkdyelskï B<Õ mähg wäh ;shd.kak l%uhla kE' wm mä fm<mduqf,a my<u bkakj kï by<u mähg ke. .kafkafldfyduo lshd ±k .; hq;=hs' Ydik mäfm< by< mäfm<hs' f,!lsl;ajfha .=K mäfm< my< mä fm<hs' my<mä fm<g fkd.syska by< mä fm<g wäh ;shkak fldÉpr±Õ¨j;a wfma wäh È. uÈ ta jefâ lr .kak' túg fjfyifjkjd ñila m%;sM,h fkd,efí' fï ldrKh fyd¢kaf;areï .; hq;=hs'

Ydik orejkag Ydik msfhla yd Ydik ujla isà' ta nqÿmshdKka jykafiahs' wud uEKshka jykafiahs' fï l=ukkñka lSj;a nqÿ rcdKka jykafiaghs tfia wu;kafka' tauj" mshd <`.g hEu hkq by< mä fm<g hkjd lshk tlhs'Bg wu;rj fuf,dj jYfhka bkak uõmshka ±k.; hq;=hs'

|²� ~n�oMv»xp� ïqY� (r�v¨ »{�v) 203

ta f,!lsl .=Khs' ta f,!lsl .=K ;=<ska t;ekg fkdmeñfKakï is; yeufjf,au úlaIsma;;djfhka fmf<hs' taúlaIsma;;djh" wdjrKh w;afkdyer bka tydg hkak nE'fï ksid .=K kef.kafka wkqmQ¾jjhs' wkqmQ¾jj kef.k.=Kj, § m%:u .=Kh fkd;snqKd kï bka tydg hkak nE'

zzorefjd ±k.kak ´k foudmshkag i,lkakZZ fï wd§f,i lshk isß;la fndfyda fokd <Õ we;' álla jhig.sh miq ;uka fouõmshka muKla f,ihs iuyreka ys;df.kbkafka' zzwms fouõmsfhda" ta wh orefjdaZZ f,ihs is;kafka'tfia fouõmsfhdahs lshk msßi;a fjk;a ldf.a fyda tla;rdore msßila nj ys;kafka ke;skï" ta whg;a fouõmshkaisáhd fkao lshd fkdis;d ta wh fouõmsh ix{dj muKlaf.k ysáfhd;a wudrefõ jeàug isÿ fõ' tu ksid ta wh;a±k.kak ´k" ;ukag orejka bkakjd jf.a" ;uka ta whf.afouõmshka jf.a" ;ukag;a fouõmshka b|,d ;sfhkjd lshd'tuksid ;ukq;a ta whf.a orejka lshd ±lsh hq;=hs' ta f,!lsljYfhka' fuys§ wm ±k .; hq;af;a fld;eka isg o fouõmshkanjg m;ajqfKa" orejka njg m;ajqfKa lshd' fuys fome;a;lawe;' Ydik orejka njg m;a ùug Ydik fouõmshkay÷kd.; hq;=hs' ta wud uEKshka jykafiahs" nqÿ mshdKkajykafiahs' f,!lsl;ajfha ;sfnkakd jQ .=K jeãugf,!lsl;ajfha fouõmshka y÷kd.; hq;=hs' fld;eka isg oorejl=g fouõmshka jqfKa@ orejl= jqfKa fld;eka isgo@hkak óg wod< fõ' kuq;a fufia f,!lsl;ajfha ;sfnkfoudmsh ore iïnkaOh ;sfnkafka w;anefjka w;anejghs'w;anefjka w;anejg th fjkia fõ'

kuq;a Ydikfha ;sfnk foudmsh ore iïnkaOh kï tfyufjkia fjkafk kE' f,dalfha isák ish¨u i;a;ajhkagljod fyda Ydik fouõmshka jkafka wud uEKshka jykafia"nqÿ mshdKka jykafia f,iska y÷kajkakd jQ nqÿrcdKkajykafia,dhs' fï lshk foudmsh ore iïnkaOh tfia

204 r«c³r£n {�yY Ruxylp£z¹Y£y ��ñ

fjkiajk fohla fkdfõ' ll=i|" fldaKd.u" ldYHm"f.!;u wd§ f,iska nqÿ mshdKka jykafia,d YdÍßlj fjkiawdldrfhka ±lSug mq¿jka jqK;a fï ish¨u nqÿ mshdKkajykafia,d y÷kd.ekSug .=K kjhla we;' tfia .=Kkjhlska hq;a nqÿ mshdKka jykafia,d ;uhs wm ljqre;a±lsh hq;af;a' ll=i|" fldaKd.u" ldYHm" f.!;u lshdy÷kajk fï l=uk nqÿ mshdKka jykafia jqj;a ta wryxlshk nqÿ mshdKka jykafia kulauhs" iïud iïnqoaO lshknqÿ mshdKka jykafia kulauhs" úÊcdprKiïmkak lshknqÿ mshdKka jykafia kulauhs" iq.f;da" f,dalúÿ" wkq;a;frdamqßi Oïu idrÓ lshk nqÿ mshdKka jykafia kulauhs"tfiau i;a;d foaj ukqiaidkx" nqoafOda" N.jd lshk nqÿmshdKka jykafia kulauhs' ish¨u wgúis nqÿ mshdKkajykafia,d lSj;a" wixLH ixLH fmr nqÿ mshdKka jykafia,dlSj;a fï ish,af,dau fï .=K kjhg whs;shs' tfia .=Kkjfhka hq;a nqÿ mshdKka jykafiahs wms nqoaOx irKx .ÉPdñlshk úg isyslr.; hq;af;a' tfyu ke;=j f.!;u nqÿmshdKka jykafia irK hkjhs lshd nqÿ mshdKka jykafiakula mqoa.,;ajfhka .kak .sfhd;a Wkajykafia wo kEmsßksjka md,d' Wkajykafiaf.a .;;a kE" ys;;a kE' tfykïljqre irK hkak o@ tneúka isyslr.; hq;af;a .=K kjfhkahq;a nqÿ mshdKka jykafiahs' ta .=K kjh kï msßksjkamdkafka kE' .=K kjhlska hqla; jkakd jQ .=K nqÿ mshdKkajykafia hkq ta kj.=K nqÿ mshdKka jykafiahs' th ldf,lgúoHudk ù ldf,lg hgm;a ù hkjd' kej; f,dõ;=rd nqÿmshdKkajykafia kulau fukak nqÿ mshdKka jykafiafufyuhs lshd u;=lr fokjd' tfia u;=lr ÿka miq kej;;aúµudk fõ' hgm;a ùuhs" úµudk ùuhs lshk fï ldrKdfol isoaOfjkjd ñila .=K nqÿ mshdKka jykafia ljodj;afjkia fjkafk kE'

kuq;a fï ldrKd ál ±k.ekSug fmr" wm ±k .; hq;=hs

|²� ~n�oMv»xp� ïqY� (r�v¨ »{�v) 205

f,!lsl jYfhka fouõmshka fjkafka fld;eka isgo" orejkafjkafka fld;eka isg o lshk ldrKd' ful, fouõmsh.=K lshk tl i,lkafka fld;ek fldhs ldrKdjlg o@fuh;a wo fndfyda mg,jdf.k ;sfnk lreKla' zzwmgie,l=fõ kE" thd fínoafola" thd fjiÕkla" b;ska wmsfldfyduo i,lkafka@ wms fldfyduo wïu ;d;a;dlshkafka@ Wka fldfyduo wïu ;d;a;d fjkafka@ZZ wd§f,i fufia weia folg fmfkk" lka folg wefykf,!lsl;ajh ;=<" flfkl=g f;afrk m%udKfhka fouõmshkaukskak n,dfmdfrd;a;= fõ' zz´ld uy jkprfhla" fydfrla";laläfhla" ria;shdÿldrfhla" wmsg jo fokaku yeÈÉptflla" W!g fldfyduo wms mq;d lshkafka@ W! fldfyduowfma mqf;la fjkafka@ZZ fï wd§ f,iska orejka uekSug;amqreÿ ù we;' kuq;a fufia uksk orejkq;a" fouõmshkq;alshk fï ldrKd folu foudmsh ore iïnkaOh ksjerÈj±k .;a whf.a ks.uk fkdfjhs' tfia uekSug .sfhd;a thwúµd iy.; ks.ukhla' weig fmfkk m%udKfhka" lkgwefik m%udKfhka n,d mxfÉkaøsh f.dapr jk m%udKhgukiska ks.ukh lrk m%udKhg fouõmshka ukskak;a nE"orejka ukskak;a nE' fuh uyd .eUqre" yßhg úia;r lrfyd¢ka f;areï.; hq;= lreKla' Wmkakg miq fkdfjhsflfkl=g fouõmshka ùu isÿjkafka' Wmka miq m;afjkafkamiq Wmldrl whhs' tu ksid Wmka miq lrk foaj,a miqWmldrhs' kuq;a fouõmshka hkak Bg tyd .sh fohla' hïlsisWm;la i|yd .enlg meñfKkafka fldhs fj,dfõ o"t;ekg tk úg;a B<Õ Njhg whs;s fouõmshka t;ekska;SrKh fj,d bjrhs' hï .enlg Wmam;a;s f,i tkfj,dfõ fouõmsh ysñlula ,nhs' tfia kï t;ekg tkafkafldfyka o@ fldfyduo tkafka@ lõo f.k;a odkafka@;uka tkjo@ lshk ldrKd fyd¢ka f;areï fkd.;af;d;awms wkqka msg jro megùug fm<fò'

206 r«c³r£n {�yY Ruxylp£z¹Y£y ��ñ

hï uõ .enla lrd hï i;ajfhla we§ ths kï ta uõ .enlrdu meñKSu flfia isoaOfõ o hkak;a fyd¢ka f;areï.; hq;=hs' yß kSphs lshd yßhkafka kE' wehs kSp .enlayïnjqfKa@ uu bmÿfKa ld,lKaKs .eyekshl=g lshdflfkla lshkak mq¿jka' uu cd;l lr, ;sfhkafkwjkïnq msfhla lshd lshkak;a mq¿jka' wehs ld,lKaKs.eyekshl=ghs" wjkïnq msfhl=ghs cd;l ù .eng Tlalka;sjqfKa@ t;ekg tkak isoaOjqfKa wehs@ ±ka ta jro ldf. msgmgjkak o@ fï fj,dfõ § ta jro mgjkak flfkla kE'lõo t;ekg f.k;a ±ïfï@ uyd n%yauhd f.k;a ±ïu o@foúhka jykafia f.k;a ±ïu o@ ;uka is;du;d wdjo@ fïlshk tllaj;a fu;ek isoaOfj,d kE' ;uka tkj lsh,;ukau wdfj;a kE' wïu ;d;a; lsh,d w~.y.;af;;a kE'fï f,dafla woDYHudk n,fõ.hla jYfhka hïlsismqoa.,fhla f.k;a ±ïfu;a kE' tfykï wmg t;ekg tkakfya;= jQ tla;rd fya;=jla ;sî we;' lïuiai fldïys"lïuodhdfoda" lïufhdaks" lïu nkaÿ" lïu máirfKda hxlïux lßiaidó;s l,HdKxjd mdm lïjd ;iai odhdfodaNúiaidó;s lshk O¾u;djla we;' fï O¾u;dj ljodj;afjkia fjkafk kE' ta O¾u;djg wkql+, hï jevms<sfj<lawe;akï ta jevms<sfjf<a O¾u;djg wkql+,j isoaOfjkjdñila lsisu m.djlg" mkaoulg fyda mCI.%dys;ajhlgkefuk O¾u;djla fkdfjhs' wm úiska lrk ,oafoa hïfyd| fohla o" krl fohla o Bg wkql+, fya;= M,hla f,ils%hd;aul jk jevms<sfj<la" O¾u;djla we;' fïjevms<sfj<hs lïuiai fldïys" lïu odhdfoda wd§ jYfhkaye¢kajQfha' ta O¾u;djh wkqj l¾uh uq,alrf.k" l¾uhodhdo lrf.k" l¾uh Wmam;a;s ia:dkh lrf.k" l¾uhkEhd lrf.k" l¾uh ms<sirK lrf.k hïlsis hym;al¾uhla lrk ,oafoa kï Bg hym;a m%;sM,hla f,i;awhym;a l¾uhla lrk ,oafoa kï Bg whym;a m%;sM,hla

|²� ~n�oMv»xp� ïqY� (r�v¨ »{�v) 207

f,i;a fï Nj meje;au we;s fõ' fï ldrKh f;areï.;amiq hï ;ekl WmÈkak wdjhs lshd ldf.j;a u; jromgjkak nE lshd wmgu jegfya' ;ud ;ud .eku is;d.kak´k fmr Njfha isoaO lf<a hula o l< foag wkql+,júmdlh lrleù weú;a Bg wkql+, Wmaam;a;sh ,eî we;s nj;a"Bg wkql+, Wmam;a;s .enla w,a,df.k we;s nj;a' ±ka ldgnKskak o@

f,dal i;a;ajfhda iir ießirdf.k hk ;dlal,a jákdufohla f,i f,dalfha hula ms<s.kS' meje;aula we;sj bkak"meje;aulg m;afjkak ke;skï Ôj;aùfï wdidj fufiajákdu foa f,i ms<s.kS' Ôj;afjkak leu;s kE ljqre yßfj,d ñila' tfia fkdù Ôj;a fjkak wlue;shs' Ôj;aùugljqreyß fjkaku ´k lshk woyfihs bkafka' fuúg t;ek.%yKh lr .kakd f,dalhg" ;Èka weiqre lrk f,dalhghï wúµdjla" ;DIaKdjla ksid nei.;a; kï th fyd|hslshd ks.ukh lrhs' ta mqoa.,hd n,dfmdfrd;a;= jkafka taoDIaáfha b|f.k" ta n,dfmdfrd;a;=fõ ke;skï wúµd";DIaKd iajNdjfha ne£ tn÷ wdldr meje;aula ;udg wjYHhslshd' tn÷ wdldr meje;aulska f,dalhdg úµudk fjkak´fkhs lshk n,dfmdfrd;a;=fõ t,anf.k we;' ñksialfhka" >kSNjkh jQ lfhka uu bkak ´k" fudlo uulrk" lshk" ys;k foaj,aj,g úYd,u m%fhdackhla;sfhkafka fï >kSNjk jia;=j,ghs lshk woyfia we;'fï wúµd" ;DIaKd ksid we;sjk tla;rd oDIaáhl iajNdjhhs'mD:.ack lshk fï f,dal i;ajhd yeufjf,au cks;lrkafka fmd;= jf.a fujeks jevlg ke;s foaj,a' fï flia"f,dï" ksh" o;a" iï" uia" weg" wegñÿ¨" jl=.vq lshk fo;sial=Km fldÜGdifhka hqla;jkakd jQ lhhs lshñka talguhsm<uqju we¨ï lrkafka' fudlgo fuh ´k jqfKa@ wefykakslkau rEmn,d uÈ' w,a,.kak" nod.kak mq¿jka cd;sfharEm iod ta jefâg wjYH lrk rEmhs fydhkafka' lfkka

208 r«c³r£n {�yY Ruxylp£z¹Y£y ��ñ

wy, ú;rla uÈ' weysÉp foa ms<sn| ÿjkak" mkskak" tajdweiqre lrkak" nod.kak" r|jd.kak wjYH lrkjevms<sfj<l weiSula ,nkakhs fydhkafka' ta i|yd uiaf,a lhla wjYHhs' wd>%dK wdiajdohg iSud ù uÈ' wd>%dKhl< jia;=jla we;akï tal;a w,a,df.k nodf.k uf. lshlshd tafl;a /¢,d" talg fmdrld,d" Wÿrdf.k ;ukajiÕfhys mj;ajdf.k fï uf.a iqj|ú,jqka l=mamshhslshkak;a f,dalhdg wjYHhs' fï uf.a u,a .y" tal yß,iaikhs" iqj|hs" fï uf.a mjqv¾ tl" yß iqj|hs lshñka tal;shd.kak;a tlla ´k' iqj| ú;rla wrf.k uÈ' th ;udf.alr.kak;a ´k' ;udf.a lrf.k nod.kak;a ´k' th wfklawhf.ka fmdrld,d .kak jia;=jla fjkak;a ´k'

fufia mgkaf.k rEm" Yío" .kaO" ri" iam¾Y lshk fïmyu wrf.k;a uÈ' tal uu" uf. lr.kak;a ´k" ±äjnod.kak;a ´k" whs;sjdislï lshkak;a ´k' fjkalrf.kyx.f.k uf. lsh lshd wrka ÿjkak mkskak mq¿jka cd;sfha"wfkldf.ka fmdrld,d fírf.k fjkalr.kak mq¿jkacd;sfha tlla fjkak;a ´k' fï wúµdfõ" ;DIaKdfõ tla;rdwjia:djl ;sfnk oDIaáhla' fï oDIaáhg neif.k isàuksid f,dal i;a;ajhdg yeuúgu m<uqjeks tlu ´k lrhs'zzugu ´k' ug ke;akï fjk ldgj;a yïnfjkak;a tmd'tal ug ´k yeáhg ;sfhkak ´k'ZZ f,dal i;a;ajhdf.a;sfnk f,dl=u oDIaáh fuhhs' fu;ekg nei.;a miqjhsf,dal i;a;ajhd ish¨u oi wl=i,a widOdrKlï lrñka¥IHjkafka' ta ksiduhs fï oi wl=i,a" widOdrKlïlrkafka¦ uki ¥IHNdjhg m;ajkafka' ±äj .%yKh lrf.kuu" uf. lshkak" uf.a lsh,d fjka lr.kak /l.kakjia;=jla ´k lshk woyihs ;ogu ;sfhk n,dfmdfrd;a;=j'meje;au uQ,sl lr.;a i;a;ajhdg óg jvd jákn,dfmdfrd;a;=jla ;j;a kE' tal tfyu lr.kakneßjqfKd;a iuyr fj,djg ish Èú;a ydks lr.kS' zztal ta

|²� ~n�oMv»xp� ïqY� (r�v¨ »{�v) 209

úÈhg ke;akï" ta bvu ke;skï ug fjk;a fldfykaj;atlla ´fk;a kE' ta ms%hukdm lshd uu ks.ukh lr.;ajia;=j ug ke;akï uf. Ôú;h ´fk;a kE"ZZ f,i mqoa.,hdta n,dfmdfrd;a;=jg m<uq ;ek § we;' tfykï fï lhn,dfmdfrd;a;= jkafk;a" foafmd< n,dfmdfrd;a;= jkafk;a"rEm" Yío" .kaO" ri" iam¾Y n,dfmdfrd;a;= jkafk;a" fïuia f,a iys; jkakd jQ wei" lk" Èj" kdih" YÍrhn,dfmdfrd;a;= jkafk;a fï lshk oDIaáh uq,alrf.kTmakxjd .ekSughs' fï ;uhs mD:.ackhdf.a iajNdjh' ta;;a;ajfha bkak ;dlal,a fuh bj;a lr .kak nE' fïwoyi m<uqfjks ;ekg .;a miq fï f,dafl yeu fohlaulshkafk lrkafk Th ál uu" uf.a lshkakhs" uf.a wd;auhlshkakhs' tfia lshdf.k kslka bkak fkfjhs' nodf.k"/ialrf.k ;shdf.k ;ud jYfhka mj;ajkak' fïn,dfmdfrd;a;=j" oDIaáh ;uhs f,dafl jákdu foa yeáhgi;a;ajhd i,ldf.k bkafka'

±ka b;ska fï f,daflg ìysfj,d lrkafka fudllao@ talrkafk;a Th áluhs' weig fmakak uk jvk rEmhlawe;akï tal n,kak wjYH úÈhg f,vla ke;sj fyd¢kawei fmakak ´k' ms%h ukdm lrk ,o oDIaáfhka w,a,d.;afoaj,a f,daflka fydh fydhd ;udf.a jiÕhg .ekSug weim%fhdackhg .kS' ta ksidu i;a;ajhdg wei jà' uk jvkYíohla we;aao tajd uu" uf. f,i wd;au jia;=jla lrf.k;ud jYfhka mj;ajd .kak" ;ud /l.kak n,dfmdfrd;a;=fõ' ta i|yd lfka wjYH;dj u;= ù lk m%fhdackhg.kakjd ñila ke;akï lfkka jevl=;a kE' Èj" kdih"YÍrh lshk fï ish,af,kau n,dfmdfrd;a;= jkafka fïjevms<sfj<hs' tfykï Th jevms<sfj< lr .ekSug fïbkaøshka ,enqfKa fldfykao@ fun÷ jkakd jQ uia f,a iys;weyela" lkla" Èjla" kdihla" YÍrhla ta n,dfmdfrd;a;=jmsgu hk úg th wmg ,efnk wjia:djla Wod fõ' tjekstla wjia:djla ;uhs wms oeka fï .;lrkafka'

210 r«c³r£n {�yY Ruxylp£z¹Y£y ��ñ

25

f,da i;=kaf.a Wm; isÿjk whqre

wm ,nd we;s uia f,a iys; weia" lka" kdih" Èj" YÍrhhk fïjd tfia ,eîfï n,dfmdfrd;a;=fjka ta i|yd wjYHjevms<sfj< lrf.k hEfï m%;sM,hla f,i wmg fujeksuia" f,a bkaøshka iys; w;anejla ,eî we;' fufia w;anefjkaw;anejg th ,enqKq l%u we;' hï ;rula >kSNjkh jQlhla weiqre l<do" hï ;ekl my< jqKd o" th tlaw;anejls' ta w;aneõ ,nd .ekSfï § tla tla w;anejla yod.;auq,la we;' wKavc" c,dnqc" ixfiaco" ´mmd;sl hk ldrKdy;rlska tn÷ jkakd jQ lhla my< jk l%uhla we;' ñkaixfiac o" ´mmd;sl hkl%u fol yer wKavc" c,dnqc hkl%ufoflka yg.kakd lhla i|yd ufjla" msfhla isáh hq;=h'

jrla fldfid,a rc;=ud nqÿrcdKka jykafiaf.ka .eíms<si| .ekSula i|yd ujqmsh iïnkaOh yer fjk;a fya;=we;a±hs wid we;s úg Wkajykafia ta i|yd fjk;a l%u we;snj;a foaYkd lr we;' hï ia;s%hla mqreIfhlaj o¾YkhlsÍfuka ta yd ne£ th wdiajdo lr ta uQ,fhka .eí.kakdl%uhla we;' fuh w;s ÿ¾,Nhs' kuq;a ke;=jd fkdfõ'Y%jKfhka .eí.kakd l%uhla o we;' ta ;j l%uhla' tys §mqreIhl=f.a y~la iïnkaO ùu isÿfõ' l=l=<l= y~,k úgta y~ weiS lsls<shka ì;a;r ouk wjia:d;a we;' tfiaumqreIhl=f.a iam¾Yfhka o .eí.kakd l%uhla we;' fïjd

|²� ~n�oMv»xp� ïqY� (r�v¨ »{�v) 211

b;du ishqï w;s ÿ¾,Nj isoaOfjk l%uhs' kuq;a isoaO ùugl%u fya;= we;' fufia o¾Ykfhka" Y%jKfhka" iam¾Ifhka.eí .kakd l%u rgdjla f,dalfha we;s w;r tys § mqreIhl=f.aiïnkaOh o¾Yk" Y%jK" iam¾I jYfhka meñfKa' tfiauiajNdúl ldh ixi¾.fhka o .eí .kS' fuh wo jk úgf,dj jeämqru úµudk jk l%uhhs' fï fldhs l%ufhkafyda hï lsis ujq .enlg f.dia Tlalka;s ùula isoaO lr.kS' ^Tlal-hïlsis ;eklg .uka lrkjd" wka + b;s -wdydrhla ;sfnk ;eklg we§ tau' tkï hï lsis wdydrhla;sfnk ;eklg we§ tk nj& máikaêhla ,nd hk iEuw;anjl§u fï Tlalka;s wjia:djg fmr ;j;a wjia:d follamiqlsÍug isÿ fõ' cd;s yd ixcd;s f,i tu wjia:d folwe;' Tlalka;sùu ;=kajk wjia:djhs' fï ldrKdj;a wojk úg fndfyda mg,jdf.k we;' nfâ máikaÈh lshñkauq<d ù we;af;;a fu;ekghs' cd;s yd ixcd;s wjia:djkablaujd hEfuka miqjhs Tlalka;s wjia:djg tkafka' ñkacd;s wjia:dj mQ¾K l¾uchs' ixcd;s wjia:dfõ§;a m%N,jun,h;sfnkafka l¾ufhka cks; lrk n,fõ.hhs' l¾ufhkacks; lr l¾ufhka md,kh lrhs' l¾ufhka cks; lrcd;s lshk uQ,sl wjia:dj ,nd foa' ixcd;s wjia:dj l¾ufhan,fhkau md,kh lrhs' yßhg iq<Õg wiqjqKq mr~e,dm;la ta iq<Õ ksid f.kshkjd ñila mr~e,g wjYH úÈhghkak nerejd jdf.a ixcd;s wjia:djg m;ajqKq cd;swjia:dfjka Wmam;a;s l< lh iQlaIuj ke.S ixcd;s wjia:dj;=< l¾u Yla;sfha wdOdr ,ndf.k jefvñka fmdaIKhfjñka Bg wkql+, md,khg hg;a ù ta l¾ufhka f.khkhï;ekla we;ao ta ujq .eng f.ksyska ±óu isÿ lrhs' Tlalka;sùu isÿjkafka fu;ek§hs' fï wjia:dfõ § wms leue;s jqK;awlue;s jqK;a lrkak fohla kE .en ;SrKh jkafka fïwdldrhghs' iq<fÕa .idf.k hk mr~e,g" ¥ú,s fmdog

212 r«c³r£n {�yY Ruxylp£z¹Y£y ��ñ

fldÉpr leue;s wleue;s jqK;a ;ukag wjYH foa lrkaknerejd jdf.a wmg ´k úÈhg ujql=ila f;dard .kak nE'

yenehs hï ojil iq<Õ jf.a hï n,fõ.hlg tu mr~e,fyda ¥ú,s fmdo f.dÿre jqKd kï ta iq<fÕa n,fõ.hgWmdodk lrf.k ta n,fõ.fhkqhs tajd wrf.k hkafka'fï jf.a wm úiska lrk ,o l¾uhka uQ,sl lrf.k tal¾uhka iu. ne÷Kq úg ;Kayd jYfhka we,S WmdodkjYfhka ne£ ta ;Kayd Wmdodk wdydr lrf.k ta tai;a;ajhdf.a meje;afï ls%hdj,sh ta wdldrfhka isoaO fõ'th ljqrej;a lrk fohla fkdfjhs' ;Kaydfõ we,Sfïne£fï ls%hdj,shhs" ta ksid Wmdodkfhka thg ne£ isàfïls%hdj,shhs lshk fï ldrKd folg f.dapr ù ;sfnk ;dlal,a ta ;Kayd Wmdodk ls%hdj,sfha n,fõ.fhka wmg bj;aù hkak nE' wmg ´k fohla lrkak;a nE' thg f.dÿre ùiq<Õg wiqjqKq mr~e,d m; jdf.a wmg;a bkak isoaO fõ'hï ojil ;Kayd Wmdodk fol ÿre l<d kï ta n,fõ.fhkawm ksoyia fõ' todg fld;eklj;a Wmam;a;shlg ls%hd;auljkak n,hla kE' Wmam;a;sh bjrhs' zz;KaylaLfhda iín

ÿlaLx ðkd;sZZ lsõfj;a fuhhs' ;Kaydj ke;akï Wmdodkhlao kE' ;Kaydj we;akï Wmdodkhl=;a fõ' ;Kayd Wmdodkfol ;sfnk ;dla n,fõ.hla kef.a' ke.=Kq n,fõ.hls%hd;aul ùu j<lajkak fï ;=ka f,dalfha lsisu flfkl=gnE' ta jevms<sfj<g w;.ykak;a nE' tal ta ;rï w;s ishqïyd w;s iQlaIuhs' flfkl=g w; .eiSug neß ;Kayd Wmdodkfofla iaffjÍ n,fõ.hka ls%hd;aul ùfï yelshdjg f,djish¨ i;a;ajhkau f.dapr fõ'

;Kaydjhs" Wmdodkhhs fol kslkau yg.kafka kE' wmúiskau lrk ,o jevms<sfj<la ksid wfmau ks.ukfhkqhsyg .kafka' th wfma wjYH;djhs' ta mD:.ack wjYH;djhs'mD:.ack wjYH;dj fudllao@ hï fudfyd;l § wúµdj

|²� ~n�oMv»xp� ïqY� (r�v¨ »{�v) 213

ksid we;a; fmakafka ke;s ksid i;a;aj" mqoa.," øjH" jia;=hk tajdfha ;sfnk ish¨ foa ta ta ;ekaj,g ysrfj,d idrhslshk ks.ukhla .kS' zzfï fï iajNdjh" mßirh ugidrj;aj fmfka' fun÷ wdldrh ug idrj;aj fmfka' fun÷.;s ,CIK ug idrj;aj fmfka' tu ksid ug tajd ;uhs´k' ug tn÷ foa ;=< ys;kak" lshkak" lrkak ´kZZ lshkfï ish,a, mD:.ack mqoa.,hd kdkdm%ldr oDIaáj,skanei.kakd u;hka h'

;sßifkla fjkak n,af,la fjkak leue;s kE' yenehsn¨jev lshd hula f,dalfha we;' ta n¨ jevms<sfj<g kïyßu wdihs" ms%h lrhs' ta mqoa.,hd th fyd|hs lshd ks.ukhlf<a f;areï .kak neß wúµdfjka' wúµdfõ ks.ukhn¨ jevms<sfj< fyd|hs lshk tlhs' tjeks n¨ jevj,gmD:.ackhka yß leue;shs' yenehs n,af,la fjkakwlue;shs' .erç jevms<sfj<g leue;shs' yenehs .erçfhlafjkak wlue;shs' kuq;a .erçfhla ùug ;ukaf.a leue;a;wleue;a; wod< kE' .erç jevms<sfj<g wms leu;s kïfldÉpr wlue;s jqK;a jevla kE" ta ksid kef.k ixLdrh.erç ixLdrhhs' n¨ jevms<sfj< ksid kef.kafka n¨ixLdrhhs' n¨ jevj,g leue;s kï n¨ ixLdrhs jefvkafka'fudlo leu;s foahs lshkafka lrkafka' zzug ´k yeáhghsuu lshkafka lrkafka' ljqrej;a lshk tajd uu wykafkakE' ta ksid uu ug ´k yeáhg lrkak ´k' ldgj;a ´kyeáhg fkfjhs" uu lrkafkaZZ fujeks mqreoaola wmg we;'fï ;uhs mD:.ack oDIaáh' fufia ;udg ´k yeáhg lshktlhs lrk tlhs tl oDIaáhla' zzfudkj lrkako@ uuwkqka lshk yeáhg lrkjdZZ ;j fldgila fufyu;alshkjd' ta ;uhs ne.Em;a wh' l,ska lsõfõ wyxldrfldÜGdihhs' ne.Em;a wh ÿla fjkjd' zzwfka ug ´k yeáhglrkak wdidj ;sfnkjd' kuq;a ug ´k yeáhg lrkak

214 r«c³r£n {�yY Ruxylp£z¹Y£y ��ñ

nEfka! tfyu lrkak .sfhd;a .=á lkak" neKqï wykakfjhs' tfyu jqfKd;a ug bkak yïn fjkafk;a kE'ZZ fufiane.Em;a wh wkqkag ´k yeáhg lrkjd' yenehs ,;efjúhslrkafka' kuq;a wyxldr wh tfyu fkfjhs" udkakh wêllrf.k ;j;a f,dl==jg nodf.k zztfllaj;a lshk yeáhguu lrkafka kE" uu lrkafka ug ´k yeáhghs" f;dms;aug ´k yeáhg b|mshõZZ lshñka wfkla wh;a wE|df.k;uka iu. f.kshkak j,slhs' fï mD:.ackhkaf.a oDIaáfolla'

iir ieÍug fya;=jk mqoa.,hdg fï woyia fofla bkak;dla l,a lsisu ojil f,daflka ñfokak nE' wfklajdfldÉpr fyd|hs lsõj;a" nqÿ oyu fyd|hs lsõj;a" ksjkfyd|hs lshd kug lsõj;a yßhkafka kE" ;ukag ´k tlla;sfhkjd lrkak" tlaflda wkqkag ´k fohla ;sfhkjdlrkak' ;ukag ´k yeáhg ;sfhkak ´k" ;ukag ´kyeáhg bkak ´k lshk woyfia bkak ;dla mD:.ackhdf,dafla ießirhs' Tyqg bka fífrkak nE' W.=f,a wiqfj,hsbkafka' tfykï ;ukag ´k fohla lrk tlj;a wkqkag´k fohla lrk tlj;a yß jevms<sfj<la fkdfjhs lshdO¾uh ÿgqodg olS' ug ´k yeáhg lrk foh;a" isoaO fjkafkake;s uq<djla' wkqkag ´k yeáhg lrk foh;a" isoaO fkdjkuq<djla' fï folu m%;sM, rys; wkd: jk jevms<sfj<lalsshd olS' tfykï ;ukag ´k yeáhg;a" wkqkag ´kyeáhg;a lrk jevms<sfj<j,a folu w;yer O¾uhg ´kyeáhghs flfrkak ´k' ñ§u i|yd" úuqla;sh i|yd hïO¾uhla we;ao ta O¾u kHdhg wkqj ;ukaf.a tlhs wkqkaf.atlhs folu w;yer O¾uhg wjk; úh hq;=hs' O¾u kHdhgwkql+, jqfKd;a todg fmkS hkjd fïl hym;g fya;=fjkjd" fïl whym;g fya;=fjkjd" fïl n,af,la fjkakfya;= fjkjd" fïl yrflla fjkak fya;=fjkjd" fïl

|²� ~n�oMv»xp� ïqY� (r�v¨ »{�v) 215

.erçfhla" kfhla ùug fya;= fjkjd" fïl ukqIHfhla"foúfhla" n%yaufhla ùug fya;= fjkjd lshk ldrKdj'fudkjdl<;a" fudkflkdjqK;a tajd f.ùjekiS hhs' tfykïfld;ek ljqre l<;a" ljqre jqK;a jevla kE' tu ksidO¾uhg wkqj lf<d;a fï tllaj;a kE' fu;kska nqÿ oyugniS' fï ál fï úÈhg lf<d;a yrflla fjkafk;a kE"n,af,la fjkafk;a kE" .erçfhla fjkafk;a kE" ukqIHfhla"foúfhla" n%yaufhla fjkafk;a kE" ljqrej;a fjkafka kE'fjkak ;sfhk ish,a,u bjrhs' fï ;uhs ksjka u.'

tfykï ksjka u. fmkajk hï O¾uhla we;ao" taO¾uhg tlÕ jqfKd;a ksjka ,eî" fï mxpialkaOh tkak;sfnk iïnkaOh bjr fõ' foúfhla jqK;a mxpialkaOhgwhs;shs' n%yaufhla jqK;a mxpialkaOhg whs;shla we;' n%yaulh" n%yau ys; iu. nef|kafka;a mxpialkaOh iu.hs' foajlh" foaj ys; yefokafk;a" ukqIH lh" ukqIH ys;yefokafk;a mxpialkaOh iu.hs' n¨ lh" n¨ ys;yefokafk;a" wmd lh" wmd ys; yefokafk;a mxpialkaOhiu.hs' fldfya Wmkak;a mxpialkaOh iu. ne÷Kq ys;we;' mxpialkaOh;a iu. ne÷Kq úúOdldr yev;, we;si;a;aj m%fNao f,dalfha ìys ù we;af;a ÿYH;dj yd m%ikak;djuq,a lrf.khs' tu ksid mxpialkaOh;a iu. ;sfnkiïnkaO;dj fyd|hs lshd .kakd ;dla mqoa.,hd bkafka ug´k yeáhghs lshk oDIaáfha' �uf.a tajd ug ´k yeáhguf.a md,kh hgf;a ;sfhkak ´k' uuhs lshk tl f,dalfhamj;skak ´k� hk woyi wr.kS' fï mD:.ack woyiuq,alrf.k O¾uh fkdolsk ;dla l,a tu woyi bj;alr.kak neßj f,dal i;a;ajfhda iir ießir;s' tfiaießird ;ukag ´k tluhs jákdu foh njg m;a lr.kafka' fldÉpr jákd foaj,a f,dafla ;snqK;a ta mqoa.,hdgtajd jákafka kE' n¨ jev lrk flkdg foaj jevms<sfj<

216 r«c³r£n {�yY Ruxylp£z¹Y£y ��ñ

fldÉpr jákjhs lshd lshd ÿkak;a" n%yau jevms<sfj<;a"n%yau w;anj;a fldÉpr jákjhs lshd myod ÿkak;a Tyqgtajd jákafka kE' Tyqg jákafka n¨ jevms<sfj<uhs' hïflfkla .erySuhs" weçhdjhs fol ;ud <Õ ;ndf.k isàkï ljqre fldÉpr nK lshkak .sh;a Tyqg jákafka.ryñka isák tlhs we`ähdjhs' f;drf;daxÑhla ke;sjwkqkag .ryñka wdvmd<s lshñka bkakjd kï ta .erç .;s,laIKhs jefvkafka' tal k;r lrkak lsõjg Tyq k;rlrhso@ zzWfò jevla WU n,d .kska" uf.a jefâ uu n,d.kakï" ug Wmfoia fokak ´k kEZZ fï jf.a W;a;rhla;uhs wy.kak ,efnkafka' kuq;a Tyq talg leue;shs'leue;a; th kï leue;s jqfKa fudkjgo@ fï ish,a,u zzixZZhk tl;=jla' fï yeu jevms<sfj<lau �ix� j,g uq,afj,d'

fufia n¨ O¾uj, tl;=jla fõ kï n¨ O¾u ixfhda. ù�n¨ ix� t;ek yefoa' .erç O¾u;djla fõ kï ta iu.tl;= ù ixfhda. jqKd kï zz.erç ixZZ t;ek kef.a' Bgwkql+, fya;=fõ M,hhs t;ek kef.kafka' idrhs lshdwr.;af;a fï álhs' tfykï fï zzixZZ lshk f.dvj,aj,skahula idrhs lshd .;a;d kï tfia .;af;a mxpialkaOh fydarEm" fõokd" ix{d" ixLdr" ú[a[dK lshk fldhs wdldrhgfyda yev;,hla ;sfnk mxpialkaOhla kï th ms%hhs" ukdmhslshd ks.ukh l<d kï" idrhs lshd .;a;d kï Tyqg lshkjdixidrfha bkakjd lshd' Tyq ta ;dla l,a ixidrfha isà' ±kaixidrh y÷kd.; hq;=hs' wms fï wdmq .uk ixidrhhs lsõjgjevla kE' ixidrh ksid wdmq .ukhs ta' th ixidr .ukhs'fufia ixidrh yd ixidr .uk fjku f;areï .; hq;=hs'bÈßhg hk ixidr .uk;a" ±ka isákd ixidr .uk;a" ixidrjevms<sfj<;a fjku f;areï .; hq;=hs' tfia f;areï .;amiqhs" ixidrfha bkakjdo@ .uka lrkjdo@ u;=jg;a tys.uka lrkjdo@ keoao@ hkak ;SrKh lrkafka' tfykï

|²� ~n�oMv»xp� ïqY� (r�v¨ »{�v) 217

fï mD:.ack f,dal i;a;ajhd m<fjks lrf.k bkafkazzixZZ lshk tl;=j idrhs lshk tlhs' ish,a,u idrhs lshdtlief¾ nod .kafka kE' l=ula fyda tlla nodf.k Wmdodklr .kS' ixidrh Wmdodk lrf.k idrhs lshk oDIaáhm<uqj .kS' fï wúµdfõ oDIaáhhs' wúµdj ;sfío keoaolshd ks.ukh lrkafka idrhs lshd .;a ks.ukh wkqjhs'hïlsis fohla fï meje;au ;=< idrhs lshd ks.ukh lrhso"wúµdj ta me;a;g yef¾' ta ks.ukh ÿkafka wúµdfjka'

fï meje;au ;=< hula idrhs lshk oDIaáfhka .;a;d kïth wúµdfjka ke.=Kq oDIaáhla' ta ;=<ska ;udg wúµdj;sfío lshd f;areï .; yelshs' t;ekska mgka f.kwßy;ajhg hkf;lau wúµdj fYaI ud;%hla fyda ;sfí' tauq¿ jevms<sfj<u fida;dmkak M,hg m;ajk úgwkqudk{dkfhka ±k .kS' túghs ldrKh ±k .kafkafufyu lf<d;a n,af,la fjkjd" fufyu lf<d;a.erçfhla fjkjd" fïl n¨ nj ,nd fok ud¾.h" fïl.erç nj ,nd fok ud¾.h" fï u. .sfhd;a ukqIHfhlafjkjd lshk ldrKd' ljqre fyda fj,d yg .;a;d kïúmßKduhg m;a ù jekiS hk nj;a fidajdka mqoa.,hd ±k.kS' O¾uh ;=<ska widf.k O¾uh ÿgq úg fïjd wjfndaOfõ' bkamiq ;udu f;areï .kakjd fïflka fldhslo fyd|"fldhslo krl lshd' fld;ekl fyda yg.;a;d kïúmßKduhg m;a ù jekiS hhs kï th fyd|hs lshd ks.ukhlrkak nE' tjeks fohlg uu" uf.a" uf.a wd;au hehs lshhskï th uq<djla ñi fjklla fkdfjhs lshd f;areï .kS'tfykï uu" uf.a" uf.a wd;afï lshñka fyd|hs lshk yeumeje;aulau ÿlla nj;a" th weiqre lf<d;a ÿlg fya;=jkjdñila ljodj;a ñ§ula yïnfjkafka kE lshd;a olS'tn÷jkakd jQ idrhs lshk oDIaáh ys;ska w;yeß úg m<uquq, lefmkjd lshd ±k.kS' tn÷ widr foa lrd hkak ;snQ

218 r«c³r£n {�yY Ruxylp£z¹Y£y ��ñ

uq,h lefma' tfykï zzixZZ idrhs lshd fld;ek fyda uek.;a;d kï ta ;dla l,a Tyq thg ne£ isà' l=ula fyda hïmeje;aula kï .;af;a ta meje;aug ysñjqKq hï cd;shlawe;' Tyq Bg wkql+, cd;sfha bmoùuhs fya;=jg M,h jYfhkaisÿjkafka' fuys § hïlsis meje;aula yd iïnkaO"mxpialkaOhla yd iïnkaO fohla kï idrhs lshd .;af;a"th wúµdjhs' fuh f;areï fkdf.k mqoa.,hd yeu;ekufyd| fõjd" krl fõjd" fldÉpr ¥IH fõjd ta fya;=jg yßwdid lrhs' n,af,l= ùug leue;s ke;s jqKdg n¨jevms<sfj<g wdid lrkafka fï ksihs'

|²� ~n�oMv»xp� ïqY� (r�v¨ »{�v) 219

26

iir ießirk f,da i;=ka iyienE nqoaO Y%djlhd

mD:.ackhka yeu úgu fya;=jg leue;shs' yenehs M,hgwlue;shs' kß jevms<sfj<g" yrla jevms<sfj<g leue;shs"ms%hhs' tfy;a kßfhla" yrflla fjkak leu;s kE' tajevms<sfj< idrhs lshd ys;d .kS' n¨" yrla" ñksia" foaj fïish,a,u zzixZZ hk tl;=jla' mxpialkaOfha tl;=j ish,a,uzzixZZ hk fldgig jefÜ' tajd idrhs lshd wúµdfjka neye.;aoDIaáh ksid ta ;=< lghq;= lsÍug mgka .kS' t;ekg m;aùug"t;ek weiqre lsÍug ´kEhs lshd ks.ukh lrhs' fï zzixZZidrhs lshk ks.ukh ksid B<Õg ta ms<sn|j ysf;ka"jpkfhka" ls%hdfjka lghq;= lsÍug mgka .kS' tu.ska ufkdaixLdr" jÖ ixLdr" ldh ixLdr my< lrhs' iuyr fj,djgfïjd mqKHdNs ixLdr fldgig jefÜ' iuyr úg wmqKHdNsixLdr kï mdm lshk fldgig jefÜ' iuyr úg wdks[acdNsixLdr fldgig jefÜ' m%;sM,h f,i mqKHdNs ixLdr u.skaiem iïm;a o" wmqKHdNs ixLdr u.ska ÿla lror o" wdks[acdNsixLdr u.ska wrEmdjpr n%yau f,dalfha Wmam;a;sho Wreulr,nd .kS' ^nqÿka my< ùug fmr isá wh is;=fõ wrEmdjprn%yau f,dalfha bmÿfkd;a ksÉPhs" iemhs" wd;auhs" iodld,slhs"kej; tkafka kE lshdhs' wdks[acdNs lsõfõ tfia kej;cks; ùula fkdjk ksihs' kuq;a th wúoHdfõ ks.ukhls'

220 r«c³r£n {�yY Ruxylp£z¹Y£y ��ñ

kuq;a kshu úÈyg wdks[acdNs ixLdr we;af;a wd¾h ud¾.fha§h' tfy;a tajd kej; Wmam;a;shlg fya;= fkdjk w;rbyd;au iqL úyrKhg fya;= fjhs'& fldÉpr leu;s wlue;sjqK;a leue;a; wleue;a; fkdfjhs fya;= M,hhs fuhgn,mdkafka' fya;= M, f,i n,mdk úg ÿla lror fyda iemiïm;a fyda uOHia: fyda lshk ;=kg wmg Wreulï lSugisÿ fõ' ta i|yd uq,ajqfKa wúµdfjka nei.;a idrhs" fyd|hslshk ks.ukhhs' ta ks.ukhg neif.k kslka isáfha kE'is;ska" lfhka" jpkfhka Bg wkql+, foa ys;kak" lrkak"lshkak mgka .;a;d' ta foaj,a fyd|hs lshk f,dal iïu;fhawe;s iqpß; me;a; kï m%;sM,h f,i bIag" ms%h" iqL úmdlf.k;a foa' ta foaj,a krl úÈhg flÍ we;akï wms leu;sjqK;a" wlue;s jqK;a wksIaG" wms%h wruqKq f.k;a foa' tajdwmf.a we,Sug" .eàug" uq<djg fya;= fõ' i;Hh" h:d¾:hfkd±lald kï wms%h foaj,a wm lrd tk úg .eàug;a" ms%hfoaj,a wm lrd tk úg we,Sug;a fya;= fõ' tfia we,S .eàuq<d ùu isÿ fõ' uq<dù .kakd ;SrKfhka fokafka jerÈjevms<sfj<la' úi÷ï fokafka;a jerÈhghs'

.eàug wksIag" wms%h fohla wdjd kï .ykjd" nKskjd"urKjd" fudk úÈfhka yß tlg tl lrkjd' ´l=ka jki,dyß uu ch .kakjd lshñka .efgk jevms<sfj<g niS' talbjrjqKq miq kej;;a meje;au ;=< fyd| foaj,a fidhhs'tal;a wúµdjla' ta" ta fudfydf;a kef.k wúµdjhs'wúµdjg fya;=j O¾uh fkd±lSuhs' O¾uh ±lald kï fïwúµdj yg.kafka fufyuhs lshd olS' wúµdj yg .kakyeá ±k.;a; kï wúµdj ksfrdaO lrk yeá;a O¾ufhkaolS' ta olskafka nqoaO O¾uhhs' O¾uh lshkafka tlla fkdfõ'n,af,l= jkafka n¨ O¾ufhka' ñksfil= jkafka ñksiaO¾ufhka' foúfhl= jkafka foaj O¾ufhka' fmdÿfõ i;rwmd.; jkafka i;r wmd.; O¾ufhka' tajd;a O¾uhs'±refjd;a jkafka Bg wkql+, fohhs' fï w;r nqoaO O¾uh

|²� ~n�oMv»xp� ïqY� (r�v¨ »{�v) 221

lshd O¾uhla we;' nqoaO O¾ufhka fï ish,a,u Wÿrd yÍ'zznqZZ hk Njh Wÿrd ±óuhs nqoaO lshkafka' th mo ksrela;shhs'Njh Wÿrd ±óu hkq wúµdfjka" ;DIaKdfjka .;ajevms<sfj< Wÿrd oukjd lshk tlhs' meje;afï uq¿jevms<sfj< u Wÿrd ±óug hï lsis O¾uhla fya;=fõ kïth nqoaO O¾uhhs' fï nqoaO O¾uhg whs;sldrfhla kE' hïjevms<sfj<lska fï meje;au Wÿrd oukjo" f,dõ;=rd nqÿkajykafia,d foaYkd lrkafka ta nqoaO O¾uhhs' meje;au Wÿrd±uQ mqoa.,hdg zznqoaOZZ hehs lshhs' nqoaO jqKq W;a;ufhla;ukaf.a w;a±lSfuka meje;au Wÿrd ouk O¾uh fïlhslshd we;a; fmkajd fohs' ta O¾uh wid nqoaO O¾uhwkq.ukh lf<d;a wfm;a meje;au Wÿrd hhs' bkamiq wmsjyg.kak ;ekla kE' meje;au Wÿrd ouk O¾uh wmg ÿkamiq ta O¾uh úµudk jk ;dlal,a" ta O¾uh Y%jKh lrwjfndaO lrf.k meje;au Wÿrd ±óug wmg mq¿jka' túgtys m%;sM,h ,enQ wms;a nqoaO fõ' ta Y%djl nqoaOhs' ÈÜGdY%j"NjdY%j" ldudY%j" wúµdY%j lshk fï Y%djhka CIh lr ±uQksid Y%djl lshhs' isjqreod.;a whghs" iqÿ ye|.;a whghsY%djl hehs lSu f,dal iïu;hhs' tjeks fohla f,dalfhawe;' kuq;a kshu Y%djl hkq by; lS wdY%j O¾u CIh lrkwhhs'

wdY%jhka CIh lr ±óug l%uhla we;' m<uqj R; nqoaOhs'tkï wid ±kqj;a úh hq;=hs' f,dõ;=rd nqÿka jykafia R;nqoaO fkdfjhs' Wkajykafia wkq;a;r iïud iïnqoaOhs'idudkH whg ±k.; fkdyels iajhxN+ {dkfhka ±k.;a;dñi Wkajykafia ldf.kaj;a wid ±k .;af;a kE' ;ud úiskauNjh Wÿrd ouk jevms<sfj< i¾jdldrfhkau ±ki¾jdldrfhkau mßmQ¾K l< W;a;uhka jykafia iïudiïnqoaOhs' Wkajykafia tfia ;udf.a ld¾hh lrf.k tfia;ksju lr .ekSug tn÷ {dk Yla;shla ke;s ndysr idudkHmsßig Njh Wÿrd ouk nqoaO O¾uh foaYkd lsÍuhs isÿ lf<a'

222 r«c³r£n {�yY Ruxylp£z¹Y£y ��ñ

ta jevms<sfj< lshd ÿka miq th f;areï .ekSug yels {dkuÜgfï Y%djl nqoaO lshk msßi B<Õg isà' ta msßi th widord f.k ;ukaf.a ld¾hh lr .kS' ta O¾uh wrf.k weiqrelr Y%djhka CIh lr ±uQ miq nqoaO Y%djl fõ' tkï nqoaOjqKd' Njh Wÿrd ±ïud' fï ;;a;ajhg m;a ùfuka ;uhsNslaIq" NslaIqKS" Wmdil" Wmdisld lshk isõ msßiu nqoaO Y%djlúh hq;af;a' ta ;;a;ajhg m;a fkdjk NslaIq" NslaIqKS" Wmdil"Wmdisld lshk wh f,dal iïu;fha isák nqoaOY%djlhkañila ienE nqoaO Y%djlhka fkdfõ' fï wh Y%djhka CIhlr ±óug uq, msrefõ ke;akï iïu; isõmsßila yefoktlhs isoaO fjkafka' mrud¾: jYfhka isõ msßig we;=¿ùug kï Njh Wÿrd ouk O¾uh ±l ta O¾uh wkq.ukhlr m%;HlaI lr Y%djhka CIh lr oud ienE nqoaO Y%djlhkaúh hq;=hs' ta wh fidajdka" ilDod.dó" wkd.dó" wßy;a ud¾.wkq.dñl yd M,,dNS lshk nqoaO Y%djl fldgia wglskafmkajhs' fuhska msgia;r nqoaO Y%djlfhla f,dalfhafldfyaj;a kE'

tfykï iuyr fj,djg f,dal iïu;fha bkak msßialshkak mq¿jka" zzwrf.d,af,d bkafka m,a,sfha" wrf.d,af,dbkafka fldaúf,aZZ lshd' kuq;a Th ;ekaj, bkak flfklajqK;a Njh Wÿrd ouk" Y%djhka CIh lrk O¾uh widia:dkh iy we÷u tfyuu ;sfhoa§ zzug we÷u fldal jqK;alula kE we;a; O¾uhla yïn jqKdfka" ta O¾uh wy,dO¾udkql+,j uu;a ta jefâ lr .kakjdZZ lshd lsõfjd;atfyu m,a,sfh;a" fldaúf,;a nqoaO Y%djlhka bkak mq¿jka'tfyu ke;sj f,dal iïu;fhka fkfjhs fï Y%djl nj,nd fokafka' wkH mßn%dclhka w;r;a tod nqÿrcdKkajykafiaf.ka nK wid u.M, ,dNS jQ nqoaO Y%djlhka isáhd'bkamiq Wkajykafia,d t;ekska weú;a kej; fï nqoaOYdikfha ;sfnk iïu; jevms<sfj<g;a neye.;a;d' iïu;jevms<sfj<g m;aùug fmr fidajdka" ilDod.dñ" wkd.dó"

|²� ~n�oMv»xp� ïqY� (r�v¨ »{�v) 223

wßy;a ;;a;ajhkag m;aù wkH mßn%dclhka hk f,daliïu;fha;a b|,d ;sfnkjd' bkamiq nqÿka jykafia <ÕgweúÈka zziajdóks Ydikfha f,dal iïu;h ;=< hï ms<sfj;la;sfí kï wmg ±ka .e<fmkafka thhs' tu ksid ta ms<sfjf;awms Ôj;a ù isák;dla l,a .; lrkakïZZ lshd nqÿrcdKkajykafiag m%;s{djla §,d f,dal iïu; lshk nqoaO Y%djlnjg;a m;ajqKd' bkamiq Wka jykafia,d isjqre ordf.k ix>hdyeáhg;a fmkS isáhd' ta f,dal iïu;hg;a .re lr wkHwmjdoj,ska fíÍug;a" iqÿiqu iïu;h tu iïuq;s ix>;ajhksid;ah' yenehs iïu; jYfhka ix> f,i fmkS isàugfmr;a mrud¾: jYfhka Wkajykafia,d nqoaO Y%djlhs' ^Wod(odrefÉßh ry;ka jykafia& tod tfyu;a l%uhla ;snqKd'

kuq;a miqld,Skj ,dN" lS¾;s" m%Yxid wdjg miq Y%djhkanod.kak ;ekg weúÈka Y%djl lshd ku lshd.kakd msßilawe;s jqKd' tys § ienE nqoaO Y%djl fkdjk iïu; f,dalfhaNslaIq" NslaIqKS" Wmdil" Wmdisld lshk isõ msßiu fmkSisák wjia:djla wdjd' wo n,k úg;a ishhg wkQjla msßiuta ;;a;ajfhauhs' iïu; ;;a;ajfha bkakjd ñilaY%djl;ajfha kE' nqoaO Y%djlhka fkdjk iïu; nqoaOY%djlfhd;a bkakjd' iïu; lshk jpkh odf.k iïu;lrñka bkakjd ñila tal we;a; fkdfjhs' kuq;a mrud¾:nqoaO Y%djl ;;a;ajhg m;a jqKd kï .sys fjkak;a mq¿jka"meúÈ fjkak;a mq¿jka' fldfya bkakjo lsh,d ldgj;afydhkak;a nE' lrk riaidfjka fydhkak;a nE' Ôj;ajkÔjk rgdfjka fyda we÷fuka fydhkak;a nE' fldKafvlm, o keoao lshk tflka fydhkak;a nE' we÷u iqÿo"j¾Kj;a o" l,siu o" iru o lshk tflka fydhkak;a nE'fïjd f,dal iïu;fha fmkajk foaj,a ñi mrud¾: fkdfõ'fï wdldrhg ndysßka ukskak neß ienE nqoaO Y%djlhkawo;a wm w;r isáh yelshs' fmr w;anejhka ys§ nK widfidajdka ù kej;;a ñksiqka w;r cd; fida;dmkakhka f,iska

224 r«c³r£n {�yY Ruxylp£z¹Y£y ��ñ

bm§ újdm;a ù oreu,a,kq;a yodf.k riaidj;a lrf.kf,dal iïu; ndysr fmkqfuka y÷kd.; fkdyels tfy;amrud¾: nqoaO Y%djlhka wo;a ke;=jd fkdfõ' fï w;aNjfhau.M, ,enQ Woúh;a ta wdldrfhka isáh yelshs' m%;HfõCId{dkh ke;skï iuyr úg ;uka mjd ;ud isák ;;a;ajhfkd±k bkak mq¿jka' tu ksid ndysr fmkqñka fydals%hdl,dmhka foi n,d mrud¾: nqoaO Y%djlfhla y÷kd.ekSu wmyiqhs'

flfia fyda fõjd mrud¾: jYfhka nqoaO Y%djl fkdjkflfkl=g Njh Wÿrd ouk jevms<sfj<g nei fífrkakneß kï Tyqf.a .uk Nj .ukla fõ' zzixZZ lshk tl;=jidrhs lshd .;a .ufka Tyq ne£ isà' tu ksid ixidr .ukskafíß,a,la kE' wfka ixidfrka ñfokak ´fkhs lshñkaysáhg ñfokak nE' ixidrfhka ñ§ug kï ixidrh ydixidrhg tl;= jkafka fldfyduo lshd y÷kd .; hq;=hs'tfiau ixidrfhka fjkafjk yeá yd fjkajk ud¾.h ±k.;hq;=hs' ud¾.h ±l wkq.ukh lr M,h ,enqfjd;a ixidfr;abjrhs' todg n,dfmdfrd;a;=j bIag fõ' zzwfka ug tmdfufyu ixidrhla kï" fufyu tlla ug cd;s cd;s;a tmd"fuhskau bjr fõjdZZ lshd me;=jdg yßhkafka kE' kuq;a tame;=u krl kE' th Njh Wÿrd ouk jevms<sfj<g m%Odkuq,la' ta woyi" me;=u wdmq mqoa.,hdhs Njh Wÿrk jevms<sfj<fydhkafka' bkamiq Tyq {dk iïm%hqla;j fiùug mgka.kakjd' ixidrh tmd kï fï ixidrh fldfyduoyefokafka@ fya;= fudkjdo@ l=uk fya;=jla weiqre lf<d;ao fï ixidrh mj;skafka@ fï ixidrh ke;skï fldÉpriekiqulao@ fudllao ta iekiqu@ ixidrh ke;s ;ekgm;ajkafka l=ula l< úgo@ fï wd§ jYfhka wd¾h wIagdx.slud¾.h ;=<ska ixidrh ke;slrk u. ,efnkjd lshd nqÿkajykafia nqoaO O¾ufha foaYkd lr we;' ta nqoaO O¾uholskafka ke;s f,dalhd oDIaáhlg neif.k zzixZZ lshk

|²� ~n�oMv»xp� ïqY� (r�v¨ »{�v) 225

fld;ek fyda meje;aula idrhs lshd ks.ukh lr taks.ukhg m;aùug wjYH lrk jevms<sfj< is;ska" lhska"jpkfhka isÿ lrñka ixLdr my< lrhs' zzixZZ idrhs lshd.;aks.ukh ksid ixLdr l<d' zzixZZ idrhs lshk wúµd iy.;uq<d oDIaáfha hï;dla isà o ta ;dla l,a ixLdrj,skafífrkak;a nE' ljqrej;a lrk fohla fkfjhs ;udf.auoDIaáfhka ;udu lrk jevms<sfj<hs fï' fï jevms<sfj<ksid mqoa.,hd ;udf.a meje;aug n,dfmdfrd;a;=jla we;slr .kS' ta meje;afï n,dfmdfrd;a;=j" idrhs lshd .;a fohgwkql+,hs' fyd| fõjd" krl fõjd" iqpß; fõjd" ÿYapß;fõjd ta idrhs lshd .;a foag wkql+,hs ú[a[dKh' tkï tays; kslkau ksoyia ys;la fkfjhs' n,dfmdfrd;a;= iys;is;la" ne÷Kq is;la ksid fuh udhdjla' udhdjlg uq<djqKqis;la ksid fuhg ú[a[dKhla fõ hehs lshhs' ixLdr mÉphdú[a[dKx lshk ;ekg nei .kS' ú[a[dKh kslx ygfkd.kakd nj ±k.; hq;=hs' idrhs lshd .;a ks.ukh Ldrlrkak f.dia is;ska" lhska" jokska ls%hd lsÍfï m%;sM,hlaf,i n,dfmdfrd;a;=jla we;sfõ' th w;yer hkak nE'taflka ñfokak nE' ta miqmiu hkak ysf;kjd' taú[a[dKhla ;sfnk ksihs' is;g ú[a[dKhhs lsõjg fïlf;afrkafk kE' ú[a[dK fjk yeá f;areï .; hq;=hs' hïidrhs lshd.;a oDIaáhlska ks.ukhlg nei ta idrhs lshkakdjQ foag ks.ukh lr.;a;d jQ f,dal meje;au ;=< is;ska"lhska" jokska lghq;= lrñka tys wdiajdo ú£u i|yd lghq;=uQ,drïN l<d kï ta ls%hdodufha m%;sM,hla f,i ;j ;j;awe§ ne£ tn÷ foa w;yer ñ§ hkak neß n,dfmdfrd;a;=jlatysu yg .kS' bka u;= u;=;a n,dfmdfrd;a;= fõ' fudfyd;lafudfyd;la mdid;a n,dfmdfrd;a;=fõ' ta n,dfmdfrd;a;=jbÈßfhka ;ndf.k isà kï fï meje;au ms<sn|j meje;augfya;=jkakd jQ wúµd iy.; ú[a[dKfhka hqla;hs' fuhixLdr m%;Hfhka jk ú[a[dKhhs' tfykï fï fudfyd;g

226 r«c³r£n {�yY Ruxylp£z¹Y£y ��ñ

fyda wms fyd|" krl" iqpß; fyda ÿYapß; fohlan,dfmdfrd;a;= jqKd kï ta n,dfmdfrd;a;=j ;sfnk ;dla taiïnkaO woyia neye .kS'

WodyrK f,i u;ameka mdkhg n,dfmdfrd;a;=jlafkd;snqKq flkd n,y;aldrfhka fyda fldfydu yß m%.=Klr mqyqKq lr wi;amqreI fiajkh ksid fínoafola njg m;al<d kï t;eka mgka u;ameka y,lg hkak ys;kfldguta u;amekay, ;sfnk ;ek" ta i|yd .;a lg .eiau" ta i|ydmq iaid neo.;a uia j¾.h" ;uka iu. weiqre l< nd, msßilshk fï ish,a, ukig jeà is;ska rÕmd,;a bjrhs' fïifhajdä.;a; yeá" lhsjdre .yñka fndk yeá" lg.eiau ymkyeá" ÿïjeáh wÈk yeá" fï ish,a, ukfia ueùug mgka.kS' fufia ;snqKq n,dfmdfrd;a;=jg wkql+, foa ueú ueùths' ú[a[dKfha kdu rEm nei .kakjd lshkafka fïlghs'ú[a[dK mÉphd kdu rEmx lshk ;ek tla;rd kdu rEmfldgils fï' kdu rEmhla ilia fjk úg ukig ufkdarEmhla neye .kS' ufkda rEmh ksid uki thg kuH;djlaolajhs' uki" uq,d iy.; ú[a[dKhlg ufkdarEmhlaujdf.k kuHYS,Sj isá úg th ;uhs ú[a[dK m%;Hfhkajk kdu rEmh' wo kdu rEm lshk tl úúOdldrfhkaú.%y fõ' ys;hs" lhhs kdurEm lshhs' kuhs rEmhhs kdurEm lshd;a f,dafla y÷kajhs' tfyu tajd;a we;' ke;=jdfkdfõ' kuq;a fu;k fmkajk m%jD;a;s máÉP iuqmamdofhawúµd mÉphd ixLdr lshk jevms<sfj<ska neye.kakd jQkdu rEmh f;dard.; hq;=hs' ta i|yd ;ekg Tìk úÈhg thúia;r lr .ekSug oyï wre; yÕjk mo ksrela;sh fidhd.;hq;=hs' fï ys; hï fohlg ms%hhs" ukdmhs lshd nei.;a;kï ta nei.;a foag wkql+,j ufkda igyka my< fõ' taufkda igykaj, rEmdldrhhs" kuH;djhs lshk folu we;'nei.;a jevms<sfj< ÿYapß; kï kdu rEm;a ÿYapß;hs'ÿYapß; ufkda igykauhs bka kef.kafka" ÿYapß; foalguhs

|²� ~n�oMv»xp� ïqY� (r�v¨ »{�v) 227

keó isákafka' th ukfia ueù we;' fï ú[a[dKfha kdurEm neye.kakd wdldrhhs' tfia neye.;a úg ukigkef.kak kef.kak n,dfmdfrd;a;= idod ;j ;j wêllrhs' bkamiq thska ñfokak mq¿jka lula kE' tajd weiqrelrkaku ysf;hs' ta i|yd wei" lk" Èj" kdih" YÍrh" uklshk fïjd ish,a,u wdh;k njg m;a lr .kS' wdhia:dkhkq tl;= lrk ia:dkhs'

228 r«c³r£n {�yY Ruxylp£z¹Y£y ��ñ

27

pq;s máikaêfhka miq ixcd;slhdujq .enlg we;=¿ jk whqre

wei" lk" Èj" kdih" YÍrh" uk hk ia:dk wdhia:dkfyj;a wdh;k njg m;a lr .kafka fïjdhska hï hï foatl;= lr .ekSughs' fïjd m<uqj bkaøshka ú;rhs' Y=kH.%dujf.hs' ysia f.j,a jf.hs lsh,;a fmkajhs' fïjdfha m<uqjlsisu fohla kE' kuq;a fï bkaøshkag bkaøshka jYfhkaksoyfia bkak bv fkd;nd wúµd jevms<sfj< ls%hd;aullsÍu ksid" tu.ska nei.;a kdu rEm ksid tajdhskau fïbkaøshka" tl;=lr .ekSug ia:dkhla fyj;a wdhia:dkhlanjg m;alr .kS' tfia nei.;af;a iqpß; fyda ÿYapß;jevms<sfj<la úh yelshs' flfia fyda fõjd nei.;a fohgwdhia:dk fyj;a wdh;k njg m;a lr.;a úg wei" lk"Èj" kdih" YÍrh" uk hk tajdg wdh;k jQ úg kdu rEmmÉpd i,dh;k lshhs' wdh;k yeÿfka fï whqßka' ±kafufia wdh;k njg m;a jQ úg wefika rEmh" lfkka Yíoh"Èfjka rih" kdifhka .kaOh" YÍrfhka iam¾Yh" ukiskaO¾u lshk fïjd iu. tl;= ù wdh;k njg m;a lrf.kweiqre lrk úg wúµd iy.; jevms<sfjf<au iajNdjhkagiam¾Y jYfhka ,efí' fï iam¾Yhg mqoa.,hd fndfyda ms%hlrhs' ;uka ms%h l< foa ±ka iam¾Y lsÍug ,eî we;'

|²� ~n�oMv»xp� ïqY� (r�v¨ »{�v) 229

wúµdfjka .;a ks.ukfhka iam¾Y lsÍug ,enqKq úg;udf.a n,dfmdfrd;a;=j bIag fjhs' bIag jQ úg ta taiam¾Yhkag ys; ne£ hhs' ta iam¾Yhka iu. yg .kakdfojekak kï fõokdjhs' ta iam¾Yh ±fkkafka hï fiaomqoa.,hd ms%h lrk foag iam¾Y jqfKd;a th Tyqg ±fkkafkams%h wdldrfhka' WodyrK f,i n,af,l=g wiQÑ iam¾Y lrkúg ±fkkafka ms%h wdldrfhka' kuq;a th wmg ±fkkafkawms%h wdldrfhka' fya;=j n,a,dg th ms%h jqfKa Wf.a oDIaáhgwkqjhs' kuq;a ta úÈhg wmg bkak mq¿jkao@ wms tal iam¾Ylrkak .sfhd;a jufk;a hkjd' kuq;a n,a,d ta fohiam¾Yfhka iem fõokdjla ,nhs' fï Miai mÉpd fõokdhs'W! iam¾Y lrk oDIaáh W! ms%h lrk ksid W!g th ms%hhs'kuq;a wms ta cd;sfha fkdjk ksid" .uka lrkafka ta ud¾.fhafkdjkksid n,af,la jf.a wms ta foh iam¾Y lrkak .sfhd;au;la fjk úg;a nvje¨;a tlal Tlaldrh hkak tkjd'ljqreyß wmg lsõfjd;a n,a, lk úÈhg WU;a n;a ldmkalshd wmg we;sjk yeÕSu fudllao@ wmg mq¿jkao ta úÈhgN=la;s ú¢kak@ wehs neß@ wms bkafka ±ka fjk iam¾Yhlhs'i,dh;k mÉpd Miai lshk ñksia i,dh;k u.ska yg .;añksia iam¾Yhhs wms ms%h lrkafka' n¨ i,dh;k u.ska yg.;a n¨ iam¾Yhkag n,a,d ms%h lrhs' n¨ .;s weiqre lrkñksidg;a fï iajNdjh ;uhs bÈßhg tkafka' kuq;a Tyq;ju;a ñksia .;sfhka bkak ksid n¨ .;sh iïmQ¾Kfhkauls%hd;aul fjkak úÈhla ke;s ksihs ;ju;a n,af,l= ls%hdlrk wdldrhg" wms%h lrkafka' kuq;a ;j álla n¨ .;sj¾Okh ù bÈßhg hk úg ta wms%h iajNdjh fkd±fkkfõ,djla ths'

WodyrKhla f,i ñksia .;sh fndfyda bj;a ù oreKq .;s,laIK jeäjk fõ,djla meñKs úg fuh isÿ fõ' n,a,dweÕ f,jlkjd jf.a wmg;a ljqreka fyda lsõfjd;a uf.aweÕ;a f,jlkak tfyu ke;akï ll=, f,jlkak lshd

230 r«c³r£n {�yY Ruxylp£z¹Y£y ��ñ

wmg wmamsßhdfõ nE' ;=ya lshkjd' kuq;a rKavqfjk fj,djgTh fudl=;a kE oreKq .;s ,laIK u;= ù ll=, jqK;a w,a,dymkjd' bfya b|kau ymkjd w; yßkafku kE' w;yern,k úg lE,a,l=;a imd ld,d leä,d ;sfhkak;a mq¿jka'n,k úg imd ld ;sfhkafka fld;eko@ iuyr úg miaime;a; fjkak;a mq¿jka' fï jf.a rKavq ù fõokdj ±kqKu tafj,dfõ kï wms%h;djla ysf;kafka kE' n,a, jf.a ;uhs'fyd| m<s.ekSulg ;ekla wyqjqKd lshd lk yß lula kEymkjd' ±ka wr lshmq crdj" wms%h;dj ta fj,dfõ ;sfhkjo@kE ta;a mek,d ymkjd' iuyr úg ta fj,dfjÈ fõokdjgu, uq;%d msgfjkak;a mq¿jka' yenehs rKavqjg .sh miq tajdfudl=;a fmakafka kE' miqj ;uhs fmakafka uu ymd ;sfhkafkafld;eko@ uu .df.k ;sfhkafka fudkjo@ fï .Eú,d;sfhkafka f,a l=Kq u, uQ;%d fkao@ lshd' fudllao fïlgfya;=j@

ta .;s ,CIK my< jqKdg miq tajdg fï lshk wei" lk"Èj" kdih" YÍrh" uk wdh;k jqKdg miq ta wúµdjevms<sfj< ms%h l<d kï bka ,nk iam¾Yh;a ta fj,djgms%hhs' i,dh;k mÉpd Miafida f,i iam¾Yh fok yeáhsfï' bkamiq Miai mÉpd fõokd f,i bka ,nk úkaokhths' wms Wmßufhka n,dfmdfrd;a;= jQfoa ;uhs úkaokhfyj;a fõokdj' wm fuf;la l,a ys; ys;d l< jevms<sfj<ska,enqKq m%;sM,h ;uhs fï fõokd N=la;sh' fï fõokd N=la;shhsf,dalfha wdiajdohg ne|.kafka' fï f,daldiajdoh kue;sfõokdj Miai mÉpd fõokd lshk ;ekg m;a jqKdg miq taoDIaáfha bkak;dla l,a Tyqg th ms%hhs' bka Tyqg bj;afjkak nE' ta fõokd N=la;sh ú¢kak ú¢kak fõokdjwdydrhla jYfhka ,efí' ta wdydrfhka hefmkafka ljqo@mD:.ackNdjfha hï i;a;aj mqoa.,;ajhla we;ao ¥IH fõjdm%ikak fõjd talg wdydr ,efí' ta wdydrh ,efnk úg tawdydrfhka t;eku ta .;s ,laIKfha rEmdldrh ke.S taug

|²� ~n�oMv»xp� ïqY� (r�v¨ »{�v) 231

mgka .kS' m<uqj ishqïj ke.S weú;a l%ufhka >kSNjkh ùu;= Wmam;a;shg hk ;ek uQ,drïN lrhs' fõokd tk úgkej; kej;;a ta ta ;ek ydfõ' ;Kayd fõ' ta N=la;sh ms%hksid ta jevms<sfj<g kej;;a .e,ù hkak bv fkd§ tysu;j ;j;a ±äj ne£ t;ek ydfj,d ;Kayd fõ' fufia ;Kaydù WmdOdk njg m;a fõ' tkï ta ta wdikakhg u we§ isà'ta .;s iajNdjfhka bj; hkak nE' ta .;s iajNdjfha isák;dla Bg wod< Njg m;a ù we;' n¨ kï n¨ Njfha;a" yrlakï yrla Njfha;a" .;sh ñksia kï ñksia Njfha;a" foú kïfoaj Njfha;a wd§ jYfhka ta .;s ,laIKfhkau wmsfuf,dj§u ta ;;a;ajhg m;a j isà' fuh l¾uNj kï fõ'lrk ,o l¾u ksid my< jQ Nj" l¾u Njhs'

fï Njhkag m;aù Bg wod< O¾u;djka wdfiaú; lrhs"Ndú; lrhs" nyq,slD; lrhs' tkï weiqre lrkjd" Ndú;lrkjd" fndfyda fldg weiqre lrkjd' fufia weiqre lrf.kh;au ta Nju iaÓr ù ta Nju ±ä njg m;a ù urKdikakfudfyd; <x fjk úg mqoa.,hd Wmam;a;s Nj <xlrf.kisà' l¾u Nj n,j;a lrf.k t;ekg m;a ù bkamiq NjmÉpd cd;s lshk wjia:dj Wod fõ' fï wjia:dfõ § ukqIHhdmqreÿ lr.;a" j¾Okh lr.;a iqpß; nj fyda ÿYapß; nj;snqfKa ñksia nj blaujd hk úÈhg kï fï lfhkakslafuk úgu fï ñksia cd;sh u;=jg;a f.kshkak Yla;shke;sj hhs' fï ñksia Nj fï lh;a iu. ;sî fï lhuefrk úgu ±ka Njh fjkia úh hq;=hs' fudlo ñksia Nj,ndfok hï Yla;shla ;snqKd kï ta Yla;shg Tfrd;a;=fkdfok úÈhg fyda ta Yla;sh blaujd hk úÈhg iqpß;fyda ÿYapß; Njla kï m%.=K lrf.k ;snqfKa tfia m%.=Klrf.k ;snQ Nj ksid B<Õ cd;sh fjkia úh hq;=hs' tjekswjia:djla Wod jQjd kï ta ys; Bg wkqj f.dvkef.hs' pq;sjqKd' ±ka kej;;a fmr ;snQ ys; ta wdldrfhka mj;ajdf.khkak nE' tys cd;s jevms<sfj< fjkia úh hq;=hs' cd;s

232 r«c³r£n {�yY Ruxylp£z¹Y£y ��ñ

jevms<sfj< f,i ;snqfKa n¨ jevms<sfj<la kï n¨ cd;shgmáikaêhla w,a,hs' má kue;s wúµd ;DIaKd foflka ne÷Kqjevms<sfj< .ekSug B<Õ ikaêh t;ekg ikaê fõ' tfiaikaê jqfKa fld;ekg o@ m%.=K lrf.k ;snqfKa n¨ÿYapß;hla kï ta l¾u cd;sfhka Wmam;a;shg m;a fõ' l¾uNjfhka Wmam;a;s Nj ,en Nj mÉpd cd;s lshk Wmam;a;scd;sh pq;smáikaêhg meñfKa' ±ka ujq l=fia fkdfjhsmáikaê ,nkafka' tal isÿjkafka uefrk ;ekuhs'

urKdikak fudfydf;a § my< fjk wjidk Ñ;a;ùÓhla we;' fï wdldrfhka máikaêhla ,nkak fya;=ldrlfhla uefrkak .shd kï urKdikak fudfydf;a §my< jk Ñ;a; ùÓfha 13 iy 14 hk Ñ;a;CIKhs lshk;ekg tk úg 14 jk Ñ;a;CIKfha § pq;s Ñ;a;hg meñfKa'15 jk Ñ;a;laIKhg tk úg máikaê fõ' 16 yd 17 f,i;j Ñ;a;laIK 2 la yDo rEmh we;=f<a b;sß ù we;' t;ek;sfnk Ñ;a;CIK fol tl úg tl ;;a;ajhg my< jkafkakE' hï wruqKla uq,a lrf.k my< fjk Ñ;a; ùÓh yDorEmh wjidk jk f;lau tlu Ñ;a; ùÓhhs' fï Ñ;a;kshuh ldgj;a fjkia lrkak nE' tu ksid uefrk úgut;ek§u pq; ù máikaê fjhs' yoj; weiqre lrf.khs ±kayDo rEmh ;sfnkafka' isoaO fjkafka fufia kï ujql=fiamáikaê fjkjhs lshkafka fldfyduo@ tfykï máikaêhf;dard .; fkdyelsj máikaêh nfâ isoaO fjkjhs lshdjroaodf.k ;sfnkafka fu;khs' fïlg lshkafka pq;fjkfldgu m<uqj cd;s jqKd lsh,hs' máikaêh mQ¾Kl¾uchs' ujf.a nfvka fyda ndysr f,dalfhka .kak lshdfohla máikaêhg kE' mQ¾K l¾ufhka cks; lrk l¾ucrEmhs" l¾uc Ñ;a;hs lshk folu tl;= lr máikaêú[a[dKh my< lrhs' máikaêh we;slrk úgu ys;hs".;hs lshd folla l¾u n,fhka yg .kS' tal wmg f,dl=jgfmfkk fohla fkdfjhs' ta ldh oil" Ndj oil" jia;=

|²� ~n�oMv»xp� ïqY� (r�v¨ »{�v) 233

oil lshk b;du l=vd mrudKq ;=kl iïmsKavkhla'^Y=oaOdIagl 8 + Ôú; rEm 1 + ldh rEm 1 = 10" oilhyefokafka fufyuhs'& th weig fmfkk fohla fkdfõ'weismsh .yk fudfyd;lska fldaá ,CI mx.=jl b;du iq¿fudfyd;lhs fuh my< lrkafka' my< jQ fudfydf;a mgkaÑ;a; mrïmrd my< fjñka mßj¾;kh ùug mgka .kS' ±kamáikaê wjia:dj we,a¨jdg miq ixcd;s wjia:djg weú;awe;' cd;s iu. ne£u isÿúh' wms we;=¿ lr ;snqfKa fudllao"ta .;s ,laIKhg wkql+, jkakd jQ foa ldkaoulg wdl¾IKhfjkjd jf.a ndysr f,daflka we§ ths' ndysr f,dalfha foaj,aiu. weo f.k l¾u jYfhka Ñ;a; jYfhka ksmojhs' fïish,a,u tl fmdÈhla fia ixcd;s fmdÈhla yohs' ±kaixcd;slhd lshkafka fï iQlaIuhdghs' yenehs ±ka iQCIujbkak nE' m%.=K lr.;af;a n,dfmdfrd;a;= jQfha fudllao@>kSNjkh jQ lhla w,a,d f.k ta lfhka >kSNjkh jQf,dalh;a iu. ;r`. lrñka fmdrlñka N=la;shlan,dfmdfrd;a;= ùu ksid ta wkqj yg.;a ú[a[dK iajNdjhhs±ka we;af;a' tu ksid fï f,dalfha ;sfnk jákdun,dfmdfrd;a;=j fudllao" th bIag lr .ekSfïn,dfmdfrd;a;=j fï iQlaIu ldhsl i;a;ajhdg;a we;' kuq;ata n,dfmdfrd;a;=j bIag lr .ekSug iqÿiq lhla kE' ;sfnklfhka tal lrkak;a nE' ixcd;sl wjia:dfõ ufkdauh lhlsõfj;a fï iQlaIuhdghs' ñh.sh flkd tfia u<dg miqf.j,aj, w.=ms,aj," orueysj," b÷,a ;sfhk ;ekaj, b÷,alld fï úÈhg fmf¾; fldÜGdihla bkakd nj l=oaolksldh 1 - 14 msgqfõ tk ;sfrdal=âv iQ;%fha § nqÿrcdKkajykafia fmkajd § we;' ^kuq;a {d;s fm%a; lshkafka fm%a;w;anejhlau fkdfjhs' oka mska fkdlr isá whg we;sjkwkd: ;;a;ajhls' kuq;a i;r wmd.; fkfuhs' tuksidfm%a; lshk ish,a,u fm%a; f,dalhg odkak nE'& ixcd;sli;a;ajhd;a yßhg fï jf.a iQlaIu ldhslj Ôj;a fjhs'

234 r«c³r£n {�yY Ruxylp£z¹Y£y ��ñ

�fï lh;a w;yeßhd' u;= lhlg .sfh;a kE' iajdóks"fï w;r ld,h ;=< i;a;ajhd l=ula WmdOdk lrf.k Ôj;afõo� lshd jÉP f.d;a; mßn%dclhd nqÿka jykafiaf.kaúuiQ úg ta w;r ld,h ;=< i;a;ajhd ;Kaydj WmdOdklrf.k Ôj;afjk nj Wkajykafia foaYkd lr we;'^ixhqla; ksldh 4 - 700 msgqj - l=;=y,id,d iQ;%h& nqoaOfoaYkdj th kï tla lhla w;yer u;= lhlg hk ;=rew;rla keoao@ we;' Th lsõfõ ta ixcd;slhd ;uhs' yenehsmáikaêhhs" pq;shhs w;r w;rla .ek fkdfjhs fï lshkafka'ta isoaêh ±ka fj,d bjrhs' wo .kaOínhd lshd y÷kajkafka;afï ixcd;sl wjia:djhs' fudk jpfkka ye¢kajqj;a ixcd;slwjia:djhs fï' fï lshk ixcd;sl wjia:dj ;=< ld,hlabkak mq¿jka' ;ud úiska lrk ,oaodjQ l¾ufhka u úmdlfok odhdo lrf.k Wreu lrf.k ta l¾u úmdlhkals%hd;aul ù ;udg wjYH lrkakd jQ >kSNjkh jQ lh" n¨kï n¨ jYfhka fyda ñksia kï ñksia jYfhka fyda Bg.e<fmk wdldrfhka u;=lr fok f;la" ta l¾u Yla;shfufyhjd idod fok f;la fndfyda ÿl fia wiykldÍjn,d isàug isÿjk wjia:djls fï' n,dfmdfrd;a;=j bIagjkf;la wiykhs' ±ka bkafka fmdä wiykhlska fkdfjhs'lh ke;s wiykfhkqhs bkafka' ta ;uhs m<uqjeksn,dfmdfrd;a;=j' f,d alfha ta ;rï jákd ;j;an,dfmdfrd;a;=jla ta i;a;ajhdg kE' hï flfkla i;=gqfjkafka jákdu foa ,enqKq úghs' kuq;a ±ka jákdu foa,eî kE' yßhg iq<Õg .yf.k hk mr~e,d m; jf.hs"l¾u Yla;sfha n,hg .idf.k hhs' l¾u Yla;sfha n,fhkahï fohla o lr ;snqfKa" ta lrmq foag úmdl jYfhka fya;=M,jYfhka úmdl f.k fok wjia:djls fï' ta ta ÿkakq foagwkql+,j oka§,d ;snqK kï l¾u n,fhkau wdydr ,efí'jia;% mQcd lr,d ;snqK kï fyda jia;%j,ska ;uka wkqkaf.afoag ysx.s fkdlr" fl%daO fkdlr ysáhd kï Bg wkql+,j

|²� ~n�oMv»xp� ïqY� (r�v¨ »{�v) 235

jia;% ufkdauh jYfhka ueù ths' uefjkafka l¾u n,fhka'fufia l¾u úmdlhg f.dapr ù m%Odk ù fï ld,h ;=<

lk fndk w¢k m,¢k foaj,a mjd ta lrmq foag wkql+,úmdl jYfhka ,ndf.k ;udg ´k yeáhg fkdfjhs"úmdlhg wkqj ,efnk fohska N=la;s ú¢k Ôj;ajk ld,hlawe;' .kaOínhd kñka y÷kajk ixcd;sl wjia:djhs ta' fïld,h ;=< wjqreÿ .Kkdjla jqK;a bkak mq¿jka' tfiawjqreÿ .Kkdjla fyda b|,d l¾u n,fõ.fhkau kshuWm;lg wjia:dj ,enqfKd;a .e<fmk;eklg tu i;a;ajhdf.k;a ouhs' fuh wm úiskau isÿ lrk ,oaod jQ l¾uhgúmdl f,i l¾uh úiska u isÿ lrkakla ñi mqoa.,fhlaiïnkaO fkdfõ' fï fj,dfõ § wms wirKjhs bkafka'

fuys § wms ;j;a jeo.;a lreKla ±k .; hq;=hs' if;l=gmdm úmdlhla f.jkak ta i;d WmÈkjd ñila W!g .=KkqjKla jvkak mq¿jka ;ekl if;l= WmÈkafka kE' tai;r wmd.; Wmam;a;shhs' ^mdßf,hH jkfha isá we;d"uKavql ÈjH mq;%hd ù bmÿKq ueähd wd§ i;=ka hï iq.;s.dómskla lr.;af;a ñksia ld,fha yqrelr.;a mqreoaolg wkqjñila if;l= ù yqrelr.;a mqreoaolg fkdfjhs'& kuq;a ñksiaWmam;a;sh tfyu fkfjhs' hula lr lshd .kak mq¿jkaf;areï .kak mq¿jka kqjKe;af;la úÈhghs ñksfylaWmÈkafka' yenehs ñksia Wmam;a;sh;a l=i, úmdlfhkabmÿK;a l=i, úmdl;a úúOdldrhs' ldudjpr l=i, úmdlis;a wgls' ta wg;a ySk" uOHu" m%KS; f,i ;=kls' l=i,úmdl is;a ;=< úúO;ajh ksid ñksia w;aneõj,;a úúO;ajhlaoelsh yelshs' Wmam;a;sfhka ukao nqoaêl ukqIHhskaWmÈkafk;a fï ksihs' ukqIHhka WmÈk úg Tjqka úiskal< lS foag wkql+,j Bg .e<fmkakd jQ l=ihlg l¾un,fõ.fhka f.kú;a ouhs' iuyr fj,djg îug Woõ lr,dw,a,mq f.or tldg neKmka lsh,d fndkak §,d fï cd;sfhatajd lr,d ;snqK kï" fyd|g neKqï wykak mq¿jka" ;s;a;

236 r«c³r£n {�yY Ruxylp£z¹Y£y ��ñ

l=Kqyrem lshk ;d;a;d flfkl=g odj WmÈk úÈhghs fïl¾u n,fõ.h ujq l=ilg f.k;a odkafka' fndkak álla§,d" W,amkaoï fyu §,d ;ukaf.a i;=rdg nkakjkakhshjkafka' nKsk fldg ixf;daI fjkjd' fïjd kï wms mqreÿmqyqKq lr ;snqfKa ±ka b;ska wka;su fínÿ" ;s;a;l=Kqyrefmka nKsk" flia jeáh w,a,df.k .yk ;,kcd;sfha ;d;af;la bkak ;ekl wïful=f.a l=ig ;uhs fïl¾u Yla;sfhka f.k;a ±óug fhda.H ù we;af;a' fudlofya;=j wm úiskau lrmq foag wmg úmdl ú¢kak isÿfjkksihs' ±ka ldgo jro mgjkafka@ wmgu mjrd.kak fjkjd"uu lrmq widOdrfKau ugu tkafka lsh,d' ±ka ldgnKskako@ ±ka ta wïug ;d;a;g neK,d jevla ;sfhkjo@ldf. fyda wïful=g ;uka iu. ;sfnk fudlla fydawukdmhla uq,a lrf.k zzTh .Eksf. yeá uu okakjd'´ls uy fjiÕkla' Th .Eks fufyu tlshlaZZ fufia ke;staj;a f.d;,d lsh,d" yo,d lsh,d wN+; fpdaokd k.,d Thcd;sfha foaj,a lr mqreoaola ;snqK kï ta cd;sfhau wïful=f.al=ila ysñ fõ' ±ka lõo ta ujq l=i f;dard ÿkafka@ wm úiskal< l¾ufha l¾u n,fõ.h f;dard ÿkakd ñila foúfhla"n%yaufhla fyda ljqrej;a f;dard §mq tlla fkfjhs'

|²� ~n�oMv»xp� ïqY� (r�v¨ »{�v) 237

28

uia f,a lhla ,nd .ekSug ujq .enla fidhñkawiykldÍj isák ixcd;slhd

wm úiska u lrk ,o l¾uhg wkqj l¾u n,fõ.hls%hd;aul ù wmf.a foujqmshka f;dard fok nj óg fmrú.%y l<d' tn÷ jevms<sfj<l m%;sM,hla f,i fínÿ msfhlayd fjiÕkla jk ujla hk fofokl= isák ;eklgixcd;sl iQCIuldhslhd fyj;a .kaOínhdf.a Tlalka;swjia:dj f.k;a ouhs' ms<s.;a;;a ke;;a wka;rdNúlhdhehs wo y÷kajkq ,nk ixcd;slhd fyj;a .kaOínhdhsfuf,i hkafka' tfia hkafka iQlaIu lhlska' wmg ´kúÈhg hkak mq¿jka kï tlaflfklaj;a krl ;eklghkak úÈhla kE' fyd| ;eka f;darkak .sfhd;a ta f,dafl;afmdrhla we;s fõ' tfyu f;darkak .sfhd;a" zzthd fldaám;shd"uuhs iqokd" uuhs t;ekg hkafka" WU,g hkak fokafkakE t;kgZZ lshd fmdrlkak mq¿jka' kuq;a fï lshk.kaOínhka fyj;a ixcd;slhkag ta fi,a,ï odkak nE'md¾,sfïka;= hkak fmdrlkjd jf.a ujq l=ila f;dard .ekSfï§ tfyu fmdr w,a,kak nE' ;udg ´k ;ekg hkak wfkldmkakd oukak mq¿jka lula kE' iq<Õg ´k ;ekg mr~ef,ayeáhg mr~e,d m; ta ta ;ekg f.kshkjd jf.a ixcd;slhd;aiq<Õg yiqjqk mr~e,la jf.hs l¾u n,fõ.hg wkql+,jhsjy,a ù ;sfnkafka' l¾u n,fõ.fhka f.ksyska ±ïfï hï;eklg o fyd| jqK;a" krl jqK;a" leu;s jqK;a" wlue;s

238 r«c³r£n {�yY Ruxylp£z¹Y£y ��ñ

jqK;a Tyqg ta l¾u úmdlh ú£ug isÿfõ' fufia ;udg ysñ;ek lrd f.k f.dia Wmam;a;sh ,nd foa' yenehs fudkúÈhlska fyda Tyqf.a n,dfmdfrd;a;=j bIag jqKd fjhs' fudkn,fõ.hlska fyda Tyqf.a f,dl=u n,dfmdfrd;a;=j fudllao"ta cd;sfha jevms<sfj<la lsÍug wjYH lrkakd jQ Bg.e<fmk mßirhl meje;aula' kuq;a ta fj,dfõ§ Tyqg tan,dfmdfrd;a;= iy.; jevms<sfj< krlhs lshd isf;kafkakE' fudlo ta mßirh .;shg wkql+,hs' tu ksid Tyqgfmakafka th fyd|hs lsh,hs'

udhd /já,a, ;=<ska fï ú[a[dKh udhdjlg Wmudl<d' tfykï máikaêhlg hk úg ta l¾u n,fõ.fhkayg .;a;d jQ Ñ;a; ùÓh" Ñ;a; fm< is;aj,g f.dapr jkafkatn÷ foau fyd| foaj,a f,ighs' ta fj,djg tn÷ foa fyd|hslshd .kS' kuq;a .sys,a,d ÿla ú¢k úghs fyd|hs lshmq foawms%h jkafka' ys;df.k bkakd iy olsk o¾Ykh ms%hhs'tfia is;df.k isák o¾Ykhg .syska tys úmdlh jk ÿlafõokdj ú¢k úghs wms%h jkafka' túghs wfka ug fjÉpfohla lshd ys;kafka' flfkla újdy ùug hkafkafldfyduo@ by<u i;auy,a m%didofha ;shdf.k rka ߧwdNrK m,|jdf.k l=udßldjlg jf.a iem fokjhs lshdiem .kakhs hkafka' kuq;a .shdg miq fudlo fjkafka@udihla bkak ,efnkafka kE' flia jeáfhka w,a,f.kfldkaog folla § fldkao;a ;,d fldKafv;a lmd oud j<xfydaomx lshd ;,a lr ouhs' t;kska fkdkej;S uf.a foaj,afydhkak wdjo lshd miaig md myrla o .id ìug;a weoouhs' talg m%;sls%hd f,i ta .Eks;a le;a; fyda b,m; .kakjdñila kslka n,d bkafka kE' ±ka .y urd .kakdjevms<sfj<hs ls%hd;aul jkafka' ±ka b;ska fudlo lrkafka"�wfka fjÉp lreful yeá' fïls tlal weú,a, lr.;a;úkakeysh@� tfyu ke;akï �fïld tlal weúÈka lr.;a;úkakeysh@� lshñka wdvmd<s lshk tlhs ±ka lrkafka'

|²� ~n�oMv»xp� ïqY� (r�v¨ »{�v) 239

tfykï fldfykao fï wdrjq, mgka .;af;a@ fukak fïjf.a ;uhs lidohla n¢kak fmr iqkaor f,dafllg tkjdfmakjd jf.hs Wmam;a;shg tk fj,dj fyj;a Tlalka;swjia:dj' tfia tk fj,dfõ § ú¢kak ;sfhk ÿl fmakafkakE' fï ;uhs wúµdfõ yeá' msmdih jid oud iqkaorf,dalhla udhdfjka u;=lr we;' udhd iy.; ú[a[dKhudhdjlgu /jeá,d' rjgd f.k,a,d Wmam;a;shla tkwjia:dj fndfyda jákd fohla lr .kS' ukqIH jqK;a fïúÈhg Wmam;a;shla wdjd kï ukqIHhka f,i lr ;snQ l¾uúmdlhka ú¢kak isÿjk úÈhg Bg wkql+,jhs ta cd;sfhaWmam;a;shlg f.k;a oukafka' yenehs ukqIHfhla úÈhgú|jkak mq¿jka' kuq;a uefrkafka kE' oyÿla úkao yelshs'bjikak mq¿jka' uefrkafka ke;sj ta ÿl ú¢kjd' fyd|fyda krl folgu fufyuhs' ta ;uhs úmdlhkag jkaÈf.jk yeá' fufia wms ish,af,dau fyd| fyda krl" iem ÿlajYfhka f.k" wdmiq Wmam;a;s f,i wdmq wjia:dfõ § l¾uúmdlfhka udhdjlg wkql+,j ne£ /¢,d ysgmq ls%hdj,shgwkql+,j ms%h lsÍu isÿlrhs' ms%hukdm lrk jákdu wjia:djhsfï'

lhla ,ndf.k bkak ´k fudkjd lrkak;a'n,dfmdfrd;a;=j bIag lrkafka lhlska kï" tn÷ lhla,efnk;dla n,dfmdfrd;a;=j bIag lr.kak neßkï" wfkauu lhla ,nd .kafka fldfyduo lshd f,dalfha mrun,dfmdfrd;a;=jla we;sfõ' fujeks ;eklhs fï ixcd;slwjia:dj bkafka' ±ka fï iQlaIu ixcd;slhdg fmakjd wfklañksiqka jevlrk yeá" ;ud n,dfmdfrd;a;= jk cd;sfhajev lrk ñksiqka bkakd yeá' fudyq fndfydu leu;shs tacd;sfha jev lr.kak' zzTlafldau ñksiqka ta ta cd;sfha jevlr.kakjd' uu fldfydu lr .kako@ ug lhla kEfkaæñksiqkag ´k ´k tajd fydhdf.k lkjd' wfka ug;a tfyulkak we;akïæ ug tfyu fydhd.kak úÈhla kEfkaæ ,eìÉp

240 r«c³r£n {�yY Ruxylp£z¹Y£y ��ñ

tlla tmehs uu lkak'ZZ ±ka fï cd;sfha tajd ys;ñka bkaktl;a uyd ÿlla" wiykhla' fï jf.a úYd, wiykhlgm;afj,hs ixcd;sl wjia:dfõ i;a;ajfhda bkafka' fï jf.aixcd;sl msßia fndfyda fldg isà' fldaá m%fldaá .Kkska'kuq;a jevla kE' bkak ;ekla kE' fujeks iQlaIu lhlawrf.k uq, wdrïN fjkafka kE' ;ukag ;kshu lr.kak;anE' l¾u n,fõ.hg wkql+,jhs th isoaO fjkafka' fuf,djÔj;afj,d bkak flfkl=g Ôj;a ùug ndOl meñfKõfjd;a"WodyrKhla f,i zz´ld ueß, .shd kï fyd|hsZZ lshd tacd;sfha tajd is;d Bg wkql+,j lghq;= flrefjd;a tn÷mqoa.,fhla ñhf.dia fujeks ixcd;sl ;;a;ajhg m;a ùlhla fkdue;sj wjqreÿ ishoyia .Kka" fldaá .Kka bkakfjkjd' ál ld,hla fkfjhs tjeks .kaOínhkaf.a wdhqI'tal;a tla;rd úmdlhla ú¢k ;ekla' óg wjqreÿ ish oyia.Kklg fmr;a" uE; ld,fha§;a ukqIHhka ueÍug wdOdrwkqn, § ukqIH Ôú;j,g ndOd meñK jQ rdcH md,khgiïnkaO jQ msßia mjd ;ju;a fï ixcd;sl wjia:dfõ fndfydawiykldÍj l,a f.jk yeá iudê.;j isáh § ±l.;yelshs' fudk cd;sfha mkai,a" fjfyr úydr yeÿj;a lrkakfohla kE' ñksiqka urkak wkqn, ÿkakd kï ta fya;=jgwkql+, M,h f,i lhla ,nd.; fkdyelsj fndfyda l,an,d bkak isÿfõ' yenehs lrmq fyd| jev we;akï tajdfham%;sM,;a mßirh ilia jQ úgl ,efí' tajf.au iuyrwjia:dj, iudcfha nyq;rhlf.a hym; Wfoid iuyrukqIH Ôú; úkdY lsÍug isÿjk wjia:d o we;' tjkawjia:dj, jqj;a ukqIH >d;kh ksid mdmhla isoaO fõ' kuq;atys§ hym;lao isoaOjk ksid kef.kafka l,a, iqlaLx l,a,iqlaL úmdlx lshk msx mõ ñY%Khls' tys§ kef.k mdmhiuyrúg uyd mdmhla fkdjkafka tfia >d;khg ,lajkafkafndfyda úg iudcfha hymeje;aug ndOd muqKqjk wi;amqreImqoa.,hka neúks'

|²� ~n�oMv»xp� ïqY� (r�v¨ »{�v) 241

fufia jevms<sfj< lr.;a .kaOínfhda bm§ug ujq .enlayuq fkdù l¾u n,fõ.fhka ls%hd;aul ù .enlg fkdhd"hkak .syska kej; weÈ,d tk wjia:d o fndfyda we;' fndfydaúg .íid ùul § isÿjkafka;a fujeks fohla' tkï ógfmr w;anejhka ys §;a tjeks .íid lsÍïj,g wkqn, §u"i;=kaf.a ì;a;r ;ïnf.k lEu wd§ úúO l%shd u.skam%dKshl=f.a Ôú;h f;dr lsÍug ls%hd l< Woúhg ukqIHlhla ,nd .ekSfï wjia:dj u.yeÍ hhs' tlaflda újdyfj,;a orejka fkdue;sj wiykldÍj Ôj;a ùug isÿfõ'fndaêrdc kï l=udrhd we;=¿ msßi tla;rd uqyqÿ .ukl §wdydr fkdue;sj ¥m;lg f.dvnE wjia:djl § tys ;snQl=re¨ ì;a;r ;ïndf.k lEfï úmdlhg" miq w;a nejhl§ újdy ù orejka fkdue;sj isàug isÿjQ neõ tla;rdl;djl;a we;' flfia fyda fujeks ixcd;sl fyj;a .kaOín;;a;ajhg m;a jQ wh fl<jrla ke;=j isà' wiykh fndfydaúYd,hs' wiykldÍ n,dfmdfrd;a;=j wúµdfjka hqla;hs'zzwfka ug fufyu lhla ´k' ta;a kEfkaæZZ fufia úYd,wiykhlska fmf<ñka l¾u n,fõ.h f.fjk f;lau.enla ,eîfï l%uhla fï f,dafla yg fkd.kS' tn÷mßirhla kE' fldaá .Kkla f,d;/hsm;a .kakd úgl,d;=rlska tla flfkl=g tlla wefokjd jf.a .kaOínhehs lshk ixcd;slhka fldaá .Kkska tla whl=ghs fldhsfj,djl fyda l¾u n,fõ.h ls%hd;aul ù fldfya fyda.enlg hkak wjia:dj ,efnkafka' zz.kaOífndap mÉpqm;aÓf;da fyda;sZZ iy zz.kaOínd wjlalka;s fyda;sZZ wd§jYfhka fmkajd we;af;a;a .kaOínhl= Wmam;a;s ia:dkhlgmeñK .eng we;=¿ ùuhs' fï .kaOín fyj;a ixcd;slwjia:dj ;=< wm%udKj ukqIHhka f,i bm§ug isák wh;a"n¨ fj,d WmÈkak isák wh;a" ;j;a ta ta wdldr f,dalj,bm§ug isák wh;a ´kE ;rï isà' tfia bm§ugkï wjia:dfõmiq;,h iE§ ;sìh hq;=hs' ;uka úiska lrk ,o úmdlhka

242 r«c³r£n {�yY Ruxylp£z¹Y£y ��ñ

f.jñka fï whf.ka fldaá .Kklg tlaflfkla .enlgwe;=¿ ùug wjia:dj Wodlr .kS' wfkla wh kej; bj;gwe§ hhs'

.enla yg .ekSu <xjk fj,djl § fldaá .Kkaixcd;slhka t;ekg wdl¾IKh fõ' tfia wdl¾IKh jqK;a.en w,a,d.ekSug yelshdj ,efnkafka tys msysàug iqÿiqtla wfhl=g fyda iuyrúg lsysmfofkl=g muKhs' ^ksjqkaWm;aj,§ lsysm fofkl=g wjia:dj ,efí'& ta wh;a we,a fõkE l¾u Yla;sfhka we§ .shd ñi' wfkla whg ;ek ,enqfKake;s ksid ta wh kej;;a wiykldÍj w~df.k bj;g we§hhs ' t a . sy sk a fjk;a ;ekla ,efnkafk;a kE'n,dfmdfrd;a;=j bIag ùug weú;a kej;;a .s,syS hhs' fufiafldaá j;djla jqK;a isoaO fjkak mq¿jka' fldÉpr kïisoaOfõo lshd okafk;a kE'

ujqmsh fofofkl=f.a ldu iïfNda.hla fhÿKq úgl ydujf.a R;= úm¾hdihla isÿjk úgl �ud;d ms;frdapikaksmd;d ud;dks W;=ks fydka;s� lshk fï folu iïmQ¾Kfõ' fofokd tl;= ù R;= úm¾hdih isoaO ù ±ka .eng oreWm;la yg.ekSulg wjia:djla wdrlaIdjla ,efí' yenehsl¾u Yla;sh lshk ldrKhg hg;a fj,hs .kaOínhd weÈ,tkafka' ±ka fï ixcd;slhd .eng we§ tk úgu jg rjqfukafldaá .Kka lerls lerlS ;j;a .kaOínhka we§ ths'fld;rï we§ wdj;a ta .eng .e<fmk mqoa.,hdhs .eng we§hkafka' fuh Tlalka;s ùu kñka y÷kajhs' wfkla whg;ekla ke;s ksid kej;;a bj;g úis ù hhs' ±ka úisjqKdufudlo lshkafka@ �n,dfmdfrd;a;=j bIagfjhs lshd n,df.kysáhd' bIag fjkak fõ,djla wdjd' fldaá .Kka weÈ,dwdjd' wfka ug ;ekla kE' ug;a ;ekla kE� lshñka kej;;aÿlafjù hkak hhs' ±ka fï jf.a ÿla ú|f.k isákd uydwiykldÍ ;eklhs bkafka' fldákau lshkjd kï uyd.x.djla .,dhk fudfyd;l ñksfyla .fÕa jeà .Õ my<g

|²� ~n�oMv»xp� ïqY� (r�v¨ »{�v) 243

.idf.k hhs kï" Ôú;h fírd .ekSug wjia:dj fmksfmkS ;sfí kï" Tyqg hka;ï mSk.kak;a mq¿jka kï" yqiau.ekSug T¨j hka;ï Wv ;shdf.k isàug;a jgmsg ne,Sugfn,a, Wv ;shdf.k isàug;a mq¿jka uÜgula kï;sfnkafka" ta;a ta fj,dfõ ievmyrg .idf.k hEu kj;d.kak;a neß kï" zzwfka ug f.dv tkak úÈhla kE" lhfírd.kak úÈhla kEZZ lshñka ÿlafjkafka hï fiao tjeksÿllska ;uhs fï ixcd;slhd bkafka' yßhg .x.djlg.idf.k hk ñksil=g ta fj,dfõ § fíÍug w,a,d .kak;sfhkafka u,ñkshla kï yd tafla t,a,s,d yß f.dvgtkak mq¿jka kï ±ka tal l=Kqfj,do" bÈñ,do" u,ñkshlaolshk fï ldrKd n, n,d bkakjo@ kE' u,ñkshla fkfjhsfudlla jqK;a lula kE or oKavla jqK;a n¨ l=Kla jqK;alula kE wyqfjÉp tfla t,af,kakhs ±ka n,kafka' fudlota ish,af,au wms%h;djg jvd jeähs Ôj;aùfï ms%h;djh' Ôj;aùfï ms%h;djh ksidu tk iEu wms%h;djlau uqÿkau,alvlafia ms<s.kak leue;shs' Ôj;aùfï m%sh;dj m<fjks fj,d'fï jf.a .enla ,efnk fj,djl ;udg fuf,dj lhla,nd .ekSug we;s n,dfmdfrd;a;=j m<fjks ksid l¾un,fõ.fhka fudk cd;sfha .enla fydhd ÿkak;a talgWmam;a;s jk .en fjiÕklaf.ao" fínoaol=g cd;l ùWmÈkjdo lshk fï fudk ldrKdjlaj;a ys;kafka kE'tfyu ys;kak;a nE' wdmq .en fudllao th uqÿka u,alvlafia ms<s.kS' fufia ms<swrf.khs Wmam;a;sh f,i .enla w,a,d.kafka'

±ka l,amkd lr,d n,kak hï flfkla fmr i|ykal< mßÈ .fÕa .idf.k tk u,ñksh fyda or lene,a, fydan¨l=K fyda tfia .idf.k tk úg msáka b|f.k hïflfkla lshkjd kï yenehs ´l w,a,d .kafka fukakfï kshuh Wvhs lshd ta ;uhs" fïl w,a,df.k tf.dv jkWU fïl f.ksyska fidaod fõ,d msßisÿlr iqj| ú,jqka .,ajd

244 r«c³r£n {�yY Ruxylp£z¹Y£y ��ñ

Wfò Ôú;h ;sfnk;dla l,a wdrlaId lr.kak mq¿jka kïtfyu leu;s kï muKla fïfla t,af,kak WUg wjirfok nj;a" tfia ke;skï fïl me;a;lg mdfj,d hEugbv i,ikjd lshd lsõfjd;a yd tfia jk O¾u;djla kï;sfhkafka wr .fÕa .idf.k hk ñksyd fok W;a;rhfudllao@ Tn lshk ish¨u foaj,a uu lrkak leue;shs"wfka ug fïl w,a,df.k f.dvg tkak l%uhla ilidwjir fokak lshd lshkafka keoao@ Ôú; wdidj m<fjksksid uq¿ Ôú; ld,hgu ta ñksia l=K fyda or lene,a, fydan¨ l=K fyda fudlla jqK;a lula kE fidaod msßisÿlr iqj|ú,jqka .,ajd uf.a Ôú; ld,h ;=< uu fïl fï úÈhg/l fokjd" ta kshuh Wv udj fírd.kak ug fïlw,a,d.kak wjir fokak lshd wksjd¾hfhkau lshkak isoaOfõ' tfykï ta wjia:dfõ§ ;udg ;sfnk by<u jákdu foa;uhs ta wjia:dfõ § .idf.k wdfõ' tal n¨ l=K" orlene,a, fyda ñksia l=K úh yelshs' fï jf.a fuf,dj Ôj;aùug ñksia lhla ,nd .kak n,dfmdfrd;a;= jkakd jQi;a;ajhdg fudk .enla lsõj;a tafla t,a,S ñksia lhlayod.kak leue;s fjhs'

Wmldrhg lDf;damldrh yefokafka" foujqmshkayefokafka fu;ek§hs lshd f;areï .; hq;=hs' ;ud fïf,dalhg hï ñksia lhlska ìys ù h<s úµudk ùuguQ,drïNh yefok fudfydf;a ;udg wyqjqKq ujq .efíjákdlu fu;kska ±lsh hq;=hs' uj mshd yefokafka fuys§hs' ujqmsh Wreuh orejl=g ,efnkafka fu;ek§hs' tfiake;sj ñka miq lrk lshk foaj,aj,ska fkdfõ' ^k< oreWm;aj,§ uj jkafka hqla;dKqj ;ekam;a lrk .en ysñflkd fyda miqj yodjvdf.k fmdaIKh lrmq flkd fkdjkw;r hqla;dKqfõ we;s äïnh ysñ flkdhs' fmdaIKh lrmqflkd lsß ujhs'& fuf,dj§ WmÈk l¾u n,fõ.h;a iu.hsish,a, ,enqfKa" isoaO jqfKa' th ljqrej;a lr,d §mq tlla

|²� ~n�oMv»xp� ïqY� (r�v¨ »{�v) 245

fkdfjhs' wmsu lr.;a fohska fuf,dj § uia f,a lhlawe;sj Ôj;a ùfï wjYH;dj msßueyqkd' fudk jefâlr.kak;a ta lhska fuf,djg tkak isoaO jqKd' fï ìysùuguQ,drïNh ;uhs ud;D mS;D Yla;sh' tu ksid Wmldrlrkafkda ÿ¾,Nhs" lDf;damldr lrkafkda w;s ÿ¾,Nhs lshdnqÿka jykafia foaYkd lr we;' fufia WmldrhglDf;damldr lsÍug wms ne£ isà' fijKg ysgmq .fia w;a;lalvd hkak tmd lshd wfma l;djla o we;' fijKg isá.yg;a fuÉpr i,lkak lshd fmkakqjd kï fuys f;areufudllao@ Wmldrhg lDf;damldrfha jeo.;alu;ajákdlu;a ;uhs tfia fmkakqfõ' tfykï f,dal iïu;fha;sfnk by<u jákdu foa ;uhs Wmldrhg lDf;damldrh'fuf,dj Wmka i;a;ajhl=g uia f,a lhla ,nd .ekSug ÿkakwdrïNl Wmldrh fyj;a by<u Wmldrhhs fï ,eî;sfnkafka' kuq;a ta wjia:dfõ § kï fïl wmg ysf;kafkakE' �Wka ikaf;dafika isàug wdiajdohla ú¢kak Wka úiskalr.;a;= tlla ñila uu ìys lrkak Wka is;=fõ kE� lshdfufyu woyi .;af;d;a fudlla fõo@ yenehs ta wjia:dfõ§u tfyu woyila .;a;d kï" �tfykï WU m,hka� lshdta foujqmshka lsõfjd;a tfyu fudkjd lrkako@ �Wkafokakdf.a iqkaor f,dalfha wdiajdo ú¢kakhs Wka tl;=jqfKaæ WU fudlgo talg ßx.kafka' WU .syska fjk;a .enlafydhd .kska� lshd ±ka ta .kaOínhdj ljqreka fyda úiskam<jd yeßfhd;a fudkjd lrkako@ kuq;a ta f.d,a,kaf.awdiajdoh ksihs taf.d,af,da tl;= jqfKa lshd ±ka ta foujqmshkau.yer,d hkak mq¿jkao@ tal meyer yeßfhd;a fijK ÿka.fia w;a;la lmd ±uqjd jf.hs lDf;damldrh bj;a fõ'

246 r«c³r£n {�yY Ruxylp£z¹Y£y ��ñ

29

ixidr Kh .kqfokqj,gjkaÈ f.jd ksoyia fjk yeá

ixcd;slhd fyj;a .kaOínhd .eng tk úg ljqrekafyda lsõfjd;a zzWU ìysjqKdg miq Wfò Ôú;h ;sfnk ;dla/lSug fmdaIKh lsÍug foudmshka lshd fldgila bkakjd"ta i|yd WUg hq;=lula ;sfhkjd" ta Wmldrhg WUlDf;damldrh lrkak ´k" tjeks .=K O¾uhla WU <Õwe;akï muKla .eng we;=¿ fjkak mq¿jka" ke;akï WUfjk;a Èydjl m,hka� lshd túg ta ixcd;slhd l=ula lshhso@ ±ka Tyqg lshkak mq¿jka o kE kE taf.d,a,kaf.a iqkaorf,dalh wdiajdo ú¢kak Wkafokakd tl;= jqKd ñila uufï f,daflg ìyslrkak Wka tl;= jqfKa kE lshd' ±katfyu lshkak nE' fudk úÈfhka yß lula kE uia f,alhla iys;j fï f,dalhg kej; ìysfjkakhs Tyqf.a m<uqn,dfmdfrd;a;=j' tu ksid tfyu hq;=lula ;sfí kï tafoh bgqlsÍfï fmdfrdkaÿj msg uu uia f,a lhla fldfyduyß ,nd.kak ´k lshk ;ekhs ±ka bkafka' fukak fïwoyi f;areï .kak mq¿jka kï" fï hq;=lu fyj;alDf;damldrh lshk jpkfhka u;=jk .=KO¾uhtaldka;fhkau isyshg kef.a' uõmshka mQ¾j WmldÍka f,iy÷kajkafka fï ksihs' kuq;a mQ¾j lshk tfla f;areufkd±l" Wmkakg miq u,uQ;% ál bj;a lsÍu ú;rla mQ¾j

|²� ~n�oMv»xp� ïqY� (r�v¨ »{�v) 247

lshdhs wo ys;df.k bkafka' ta" lh yeÿkdg miqj lrkWmldrhhs'

wms wiykfhka ysgmq ;ek wms olskafka kE' wu;lfjkjd' fudlo wd.ka;=l jYfhka fuf,dj Wmka miq wmswdmq ;ek" tfia wd yeá" Wmam;a;shla we,a fõ fldfyduo"Wmam;a;shg meñKSug fmr fldfyo ysáfha" tod isá wirK;;a;ajh flfia ù o" yg.;af;a fldfydu o" ta fj,dfõ,enqKq ms<sirK l=ula o lshk ldrKd wms olskafka kE'tuksid fkdfhla ;SrKj,g nyskjd' zz;d;a;d jqK;a taldfínoafola" wïud fjiÕkla" ÿYapß;hs" ug;a ,eÊcd lrkjdZZlshd fkdfhl=;a m%Yak we;s lrñka úlaIsma; lr ouhs' fya;=juq, fkd±lSuhs' fï lshk fínÿ l;d" fjiÕk l;d ish,a,i;H úh yelshs' kuq;a tajdg;a fya;= ;sfnk nj wm ±lshhq;=hs' wm úiska f,dalhdg lrk ,o hïlsis wjevlawidOdrKhla we;a o fï f,dalfha ls%hdldß;ajh yefokafkatlS lreKq úmdl§u i|ydhs' th wmg N=la;s ú¢kak isÿ fõ'ta N=la;sh fjk;a fohla msg mgjd wmg .e,fjkak nE' wmúiskau lrk ,o foa wm msgu mgjd .; hq;=hs' wm úiskaul<d jQ hula we;akï fjk;a ldgj;a tys úmdl ú¢kak nE';udu tys úmdl ú|.; hq;=hs' tfykï wmg wo kskaodwmydi ú£ug isÿjQfha l=ula ksid o@ wms;a wkqkag ljodfyda kskaod wmydi l< ksihs' ta fya;=jg wkql+, M,hhs'tod fya;=jg leue;s jqKd kï wo M,h leue;s jqK;awleue;s jqK;a ,efnkjd' tys úmdlh wm lrd we§ ths' ±kafï i|yd fjk ljqrej;a m,s o@ wkqkag mßNj l<d lshd taúmdlh bj;afõ o@ fï ;uhs mxfÉkaøshkag fuf,dj fmfkkfldgi' kuq;a mxfÉkaøsh f.dapr ukilska fn!oaOhl=g;SrK .kak nE' fudlo fn!oaOhl= hkq Bg jvd bÈßh ÿgqW;a;uhka jykafia,df.a O¾uh wkq.ukh lrk" tfiabÈßh ÿgq kqjKlska ta ;;a;ajhg m;aùug lghq;= lrkwhl= ksihs' tkï uq, ±lal flfkla' tu ksid w. ±lSug

248 r«c³r£n {�yY Ruxylp£z¹Y£y ��ñ

fmr uq, ±lsh hq;=hs' uq, ±lal kï we;a; ke;a; yßhgf;areï .; yelshs' tfykï fï f,dafla fudkjoisoaOfjkafka@ l< l< foag úmdlh M, fohs' túg l¾uhuq,a lrf.k" odhdo lrf.k" Wmam;a;sh lrf.k" kEhdlrf.k" ms<sirK lrf.k hïlsis l¾uhla isÿlrk ,oafoao Bg wkql+,jkakd jQ úmdlh Wreu lrf.k fï meje;auyg.kakd nj olS' meje;au tkafka ta weiqßka' tjeksmeje;aula ;=< wmg ÿla tkjd" iem tkjd" uOHia: foaj,atkjd" kskaod" wmydi" wekqï" neKqï" .=á neg tkjd' iuyrúg lE,s lm, od,;a hkjd' lm, fldg, urd ou,;a hkjd'ta jf.au rc lrjkjd" isgq lrjkjd" fldaám;s lrjkjd"Woõ Wmldr lrkjd" lkak fndkak fokjd" ;sfhk foawrka hkjd' fï fyd| krl fol yeu me;a;lau tkjd' fïfoj¾.hu tkafka fyd| krl f,i lrk ,o l¾uhkagúmdl jYfhka' fï foaj,aj,g uqyqK § tajdg lïmd fjùbkakj;a Woaodu fjù bkakj;a fkdfjhs nqÿmshdKkajykafia foaYkd lf<a' fï ish,a,u wkd: jQ f,daflg whs;sfoaj,a' wkd: jQ f,dalhl jevms<sfj< yefok yeá muKla±k.kak' tjka jQ f,dalhl wef,kakhs .efgkakhs fkdhdf,dal O¾u;dj wkd:hs lshd ±kf.k bka w;yer ñ§uglghq;= lrkakehs lshd nqÿkajykafia iir .ufka yeáfmkajd ÿkakd'

fuys§ wm ±k.; hq;=hs Wmldrhg lDf;damldrh fkdlrfï iir .ukska mek.kak" ixidr Kfhka ksoyiaùugwmg mq¿jkalula fkdue;s nj' wm%udK Khldrhkaù,hswm fï iir .ukg weú;a bkafka' ta wm%udKKh wfkHdkHi;a;ajhkag kdkdm%ldrfhka isoaO ù we;' wms wkqkag Khù ;sfnkjd jf.au wkqka wmg Kh ù ;sfnkjd' wfkHdkHKh .kqfokqjl iduQysl msßila jYfhka fï meje;au ;=<i;a;ajfhda .; lrkjd' Kh .;a wh Kh f.jkjd' Khfkdf.jd ysgmq whg ke;skï wms Khfj,d ysgmq whg wmsg

|²� ~n�oMv»xp� ïqY� (r�v¨ »{�v) 249

Kh f.jkak fjkjd' uqo,aj,ska ú;rla fkdfjhs Kh ùbkafka' iuyr úg wmg Wmldrhla l< úg wms BglDf;damldrhla fkdlr isàfukq;a Kh ù we;' hfula wmgWmldr l<d' wms hq;=lï meyer yeßhd' lDf;damldr lf<akE' thska wms Khldrhka njg m;a fõ' tuksid wo fn!oaOhehs lshk iEu flfklau úfYaIfhkau f;areï.; hq;=lreKla ;uhs wm%udK ixidrfha mgka wmg Wmldr l<whg wm úiska lDf;damldr lr fíÍ ksoyia ù ;sfnk nj'tfiau wm úiska lDf;damldr fkdl< whg wm uydKhldrhka ù ksoyia fkdù isákd nj;a f;areï.; hq;=hs'fufia Khldrhka ù isák ;dla thska ksoyia fkdù m%{dYdikh mQ¾K lrf.k jeãug wmg fndfyda ndOd meñfKa'nrm;<Kh .kqfokq ;sfnk ;dla ;s%,laIKh ±l p;=rd¾hi;Hh wjfndaO ù ta ;=<ska w;ayeÍ" fkdwe,S" ñ§ f.dia iir.uk fl<jr lsÍug ;sfnk m%{d Ydikh jeãug wmgfndfyda ndOl meñfKa' ^nK Ndjkd lrk whg ndOd lsÍï"O¾uh úlD;s lsÍu" wd¾h Wmjdoh jeks ldrKd m%{dj jeäugndOdjk nrm;, Kh .kqfokq w;r fõ'& fï wjia:dfõ §w;ayer ;snqKd jQ Kh wm úiska mshúh hq;=h hk ldrKh±laldg miq ta i|yd wjYH lrk jevms<sfj<g neish hq;=hs'tkï ;ud u;=jg;a Kh fkdjkafkla njg m;aúh hq;=hs'wkqkag widOdrKhla lrk ys;la we;s ;=rd mqoa.,hd Khjk iajNdjfhka hqla;hs' tu is;ska ksoyia ù msßisÿ jQ úgwkqkag fkdlghq;=lï fkdlrk" hym;lau lrkudkisl;ajh we;sjk ksid Kh ùfuka ksoyia iajNdjh,nhs' ñka fmro ú.%y lr we;s wd¾h Ydikfha tk ienEohdkqlïmdj jefvkjhs lshkafka Kh .kqfokq mshùuisÿflfrk njhs' fï fldhs l%ufhka fyda Kh f.úh hq;=hs'±ka wm bkafka hï Khla mshjkak mq¿jka uÜgul o tfiauWmldrhg lDf;damldr lrkak mq¿jka ;ekl o tfiakï tamq¿jka ál wm ±ka mgka .; hq;=hs'

250 r«c³r£n {�yY Ruxylp£z¹Y£y ��ñ

;jo flfkl=g nekafkd;a wms Tyqg Kh fõ' wmg;aneKqï wykak isoaO fõ' .eyqfjd;a .=álkak isoaO fõ'tfykï .eyqjg .ykafka ke;s" nekakdg nkskafka ke;s"kskaod wmydi l<dg thg fmr,d kskaod wmydi lrkafkake;s" Woõ Wmldr l<du Bg m%;sWmldr fkdlr bkakd .;ske;s fï úÈfha O¾udkql+,j kej;Khldrhka fkdù bkak;ekg wms jevms<sfj< ilia lr.; hq;=hs' ta i|yd wfmais;sú,s" ls%hd" joka fufyh úh hq;=hs' kuq;a tfyu lr,;awkka; wm%udK ixidrfha mgka KhjqKq m%udKh ish,a,uf.jd.kak nE' wms fï Kh .kqfokq mshjñka tk iir.ufka § wkka;d mßudK ld,hl isg wixLH ixLHd;l,amj, mgkaf.k wms Kh jQ m%udKh wm%udKhs' yenehs taKh .kqfokq mshjñkqhs iir .uk tkafka' tajd fldfykafyda f.jkak isoaO fõ' leue;af;ka fkdjqK;a wlue;af;kafyda f.ùug isÿ fõ' fldfyka fyda f.jd ±óug O¾u;dfjkau.mEfoa' yßhg wr .yg .yla fudrgqfõ§ uqK.efikjdlshk l;dj jf.a wms Kh ù fldfydu mek, hkak yeÿj;aBg bv kE' fï tla;sia ;,fha fld;ekl § fyda ta Khf.ùug isÿ fõ' tajdg ljod fyda O¾u;djfha ls%hd;aul ùuisÿ ù Wmam;a;s f,i f.k;a §,d Kh .kqfokq mshjd ±óugwjia:dj mdod foa'

WodyrK f,i flfkla fï w;anjfha ;j;a flfkl=gKh ù mek .shd hehs is;uq' zzhka;ï mek.;a;d" ux wd.shw;la fydhd .kak;a neßj .shdZZ lshñka fufia ys; ys;dbkak úg Tyqf.a Nd¾hdjg orefjla Wm§' ±ka orejd f,invg wdfõ lõo@ ;uka l,ska Kh wrf.k mek, .sh Kh.kqfokqj ±ka b;ska ksoyia lshd ys;d.;a;dg lula kE' taKh ysñhd ±ka ;ukag odj orejl= ù nvg weúÈka"O¾u;djfhka f.k;a odk f;la wms okafka kE' ±ka fudlofjkafka@ zzWmkak tld hldg;a ymka' uu yßyïn lrkTlafldau W! ke;slrkjd' ±ka uguhs tafl fõokdj'� fufia

|²� ~n�oMv»xp� ïqY� (r�v¨ »{�v) 251

wf|dakd k.ñka zzwehs ug fufyu lreuhla jqfKaZZ lshdlE.yk fldg zzKhg wrf.k mekmq tfla úmdflaZZ lshd;j ljqreka fyda lsõfjd;a fudlo fjkafka@ t;fldg isoaOjqKq foh ±k.kakjd' kuq;a ta ldrKdj ±lafla ke;s ksidzzwfka wehs ug fufyu jqfKaæ wehs fï orejd fuÉprkdia;sldr jqfKaæ wehs uf.a foaj,a fï ke;s Nx. lrkafkaæfudk lreuhla o fïæ uu fudkj l<dg o ug fufyujqfKaæZZ fï wd§ f,i rfÜ ke;s wf|dakd k.hs' fuys§mq¾fõksjdidkqiai;s" pq;=mmd§ {dk we;s flfkla fmr Njh±l,d t;ekska n,d zzfukak fufyu ldf,l WU fujeksKhla wrf.k fífrkak fydfrka mek wdjd' yïnjqKdofífrkak@ ´x ±ka tald mq;d fj,d ;uka <Õg weú;a Kh.kakZZ lshd ±ka fufyu lsõfjd;a fudlla lshkak o@ we;a;ldrKh ±l.kak neß ksid fuhg wúµdj lshhs' fï ksid.eàu isoaO fõ' fuys we;a; ±lald kï .efgkak fohlakE' ;uka mek, hkak yeÿj;a ;ukag fï iir .ukskamek, hkak nE' fldfyaÈ fyda ;uka fldgqfjkjd' .;a;Kh wo fokak úÈhla kE lsõjdu fydr Tmamqjlska bvu,shd.;a;d' ±ka ys;df.k bkafka jefâ yß lsh,d' taldueß,d .syska ta Kh .kak nfâ orefjla fj,d Wm§' ±kafudlo fjkafka@ talg fmd,sh;a tlal,d ±ka .kakjd' ±katalg fudkjd lrkak o@ n,kfldg mrïmrdju bjrhs'yß yïn lrmqj;a Tlafldu bjrhs' zzwmg uy mdrg nyskak;aisoaOfj,d' wfka wfma orejd ksid fudk wmrdohlao fïæ±ka b;ska fudlgo orefjdaæ wms orejkag lf<a fldfyduo@foudmsfhda úÈyg wms hq;=lï bgqlf<a keoao@ tfyu bgqlr,d;sfhoaÈ;a fudlo fï foudmshkag orejka fufyu ysx.s ysxidlrkafka@� ±ka fufyu m%Yak lr,d ;¾l lr,d f,daflghqla;sh fmkajkak yohs' kuq;a hqla;sh fudllao@ fld;ekouq,@ uq, T;ek fkdfjhs' hqla;sfha we;a; n,kak kïw;aneõ .Kkla wE;g n,kak ´k' wo kï uy f,dl=jg

252 r«c³r£n {�yY Ruxylp£z¹Y£y ��ñ

hqla;sh .ek l;d lrkjd' orejkag fufyu l<d" Woõl<d" Wmldr l<d" b.ekakqjd" Tlafldu lr, ÿkakd" ±kaorefjda wmg fufyu lrkafka fudk jrola l<dg o@ wd§jYfhka fufyu lshkak mq¿jka' fouõmshka lshd nE fïl;aolskak ´k'

wmg mQ¾j Wmldr l<d jQ m<uqjeks Wmldrh yeufofkl=gu yeuodu;a isoaOfj,d ;sfhkafka ;ukaf.afouõmshkaf.ka nj ±k.; hq;=hs' fuf,dj ñksia lhla,enqjd' tfykï lh ,enQ mqoa.,fhla ;ud úiska l< hq;=by<u Wmldrh ta fouõmshka uq,alrf.k m<uqj isoaO l<hq;=hs' ta ;uhs f,!lsl meje;au ;=< ;sfnk by<u Wmldrl< hq;= ;ek' tfiau ;j;a Wmldr fl<jrla ke;sj lrkjd';j ;j;a Y=oaO mú;% lrkjd' u, uQ;%d fydaokjd' lkakfndkak fokjd' lsß ál fmdjkjd' yodjvd .kakjd'w~kfldg k<jkjd'

óg wu;rj ;j;a Wmldr lrk msßila isà' ta wïu ;d;a;dfkdjqK;a B<Õg wmg wdOdr l< msßila' fouõmshka úiskauq,a Wmldrh l<;a fuf,dj yirla okafka kE' hkak tkakokafka kE' mdf¾ hkak okafka kE' jpkhla ,shkak lshkakmq¿jka lula kE' ;ksfhka bf.k .kak nE' .=rejreW.kajkjd" u. lshdfokjd" .=KO¾u lshd fokjd' fïfojkqj Woõ Wmldr l< msßihs' fn!oaOhka ùug fmrm<uqfjkau f,!lslj Wmldr l< whg lDf;damldr lsÍum<uqjeks ;ekg ;nd l< hq;=hs' kuq;a fï lDf;damldrh±kg Ôj;=ka w;r bkak msßig lrkak mq¿jka jqK;a iuyrwh ñhf.dia wd.sh w;la kE' fldfya bkakjd o okafk;akE' fujeks úgl § ta whf.a Kh;a f.jk l%uhla we;' talreKd Ydikhhs' m%{d Ydikh jeãug kï lreKd Ydikhjeäh hq;=h s ' fudlo ish¨u Wmldrhkag by<ulDf;damldrh isoaO fjkafka lreKd Ydikfhka' wmgixidßl meje;afï § f,!lslj Wmldrhka fldÉprj;a lr,

|²� ~n�oMv»xp� ïqY� (r�v¨ »{�v) 253

;snqK;a f,daflda;a;r Wmldrhlska wdYs¾jdohla lrkjd kï"Ydik ud¾.h ;=<ska fi;la Ydka;shla i,id fokjd kï"fï ish¨ i;a;ajfhda w;r ;uhs wms fï lshk yeu i;a;ajhdubkafka' wmg Woõ Wmldr l< ish,af,dau fï lshk ish¨i;a;ajhka w;r isà' ish¨ i;a;ajfhda lshd lsõfjd;a ta ish¨i;a;ajhka w;rg fkdjefgk if;la kE' ish,af,dau ta;=<g fldgqfõ' tfykï wmg wxY= ud;%hla fyda hym;lal< ish,af,dau fï ;=< isà' tfiau wfmka wjevwidOdrKhkag ,la jQ iEu ish,af,dau;a fï ish¨ i;a;ajhkaw;r isà' tfykï fï ish¨ i;a;ajhka flfrysu hïlsisYdik wdYs¾jdohlska me;=ula me;=jd kï wdYs¾jdohla l<dkï tu.ska kef.k wxY= ud;% wdYs¾jdoh;a wm%udKhs' tysn,h wm%udKhs' wm úiska f,dalhg hï wjevla lr ;snqKdkï ta ish,a, f,!lsl;ajh ;=< m%udKhs' kuq;a f,daflda;a;r.=Kh wm%udKhs' wm úiska lrk ,o m%udKj;a mdml¾uhkag;a" wfmka isÿ ù we;s wjevg;a" l< Wmldrhkagm%;sWmldr jYfhkq;a Kh f.ùula jkaÈ f.ùula lrkjdkï fï lshkakd jQ wm%udK .=Khlska hq;a f,daflda;a;rwdYs¾jdohl=hs l< hq;af;a' ta lreKd Ydikh ;=<ska'

lreKd Ydikh yßyeá y÷kdf.k f;areïf.k fuf,dj§ wmg w;ys; fokak mq¿jka lula ke;s tfy;a wmg wkka;ixidrfha § Woõ l< whg wdYs¾jdo l< hq;=hs' fouõmshkafuf,dj Ôj;aj isà kï ta wh fjkqfjka WmldrhglDf;damldrh f,!lsl jYfhka lrñkau f,daflda;a;r jQuyd wdYs¾jdohla ,ndÈh hq;=hs' tfiau wmg Woõ Wmldrlrk b;du iq¿ fiajlhd mjd f;areïf.k Tjqkag;a BglDf;damldr jYfhka Woõ Wmldr lrñkau f,daflda;a;rjQ uyd wdYs¾jdoh ,ndÈh hq;=hs' fï wdldrfhka lghq;=lrf.k hk úg fmfkk" fkdfmfkk ish¨ f,dalj,isák ish¨u i;a;aj fldÜGdij,ska wm lrd tkak hïwjevla wm, Wmøjhla ;snqKd kï l=uk whqrlskaj;a ta

254 r«c³r£n {�yY Ruxylp£z¹Y£y ��ñ

wjev Wmøj tkak neßfjk ;;a;ajhg ta is;a fõokdjkagwms Kh f.jd bjrhs' Kh f.jd bjr kï Tjqkag wm kej;jdrhla Khldrhka fkdfjhs' tfykï ta whf.ka wmglrorhla fjkak bvla kE' fuúg lreKd Ydikh ;=<skawm ksoyi ,nhs' th fÉf;daúuqla;shg" Ñ;a; Ydka;shgfya;=fõ' iudêhg fya;= ù iudêhg we;s ndOl ke;s ù hhs'túg iudê Ñ;a;hg h:djfndaO {dkh my< ù O¾udjfndaOh,efí' m%{d Ydikh my< fõ' fuf,dj mrf,dj lshk yeu;eku hym; lr ksjkska W;a;Í;r ;;a;ajhg m;afjkwhqrehs fï' fï ál ±kf.k lf<d;a wmg mq¿jkalu,efnkjd fouõmshka yd orejka y÷kd .kak;a" f,dalhy÷kd.kak;a" ys;ñ;%fhda yd y;=frda lshkafka lõo lshdy÷kd.kak;a' fufia Ydik u. ±kf.k fya;=jg M,holS' tl ;eklj;a fkdwe,S" fkd.eà fun÷ fohla yg.;af;afun÷ foa uu lrmq ksihs" ta lrmq tajdg jkaÈ f.ùug;sfnk tlu u. fï Ydik u. ;=<ska ,efnk YdikwdYs¾jdohhs lshd f;areï .kS' ;ud Ydik ud¾.h wkqjlghq;= lr bka cks; jk mqKH l=i, wdYs¾jdoh ta whgwkqfudaoka lr mskafm;a fojd ta whg;a hym; m;d ;udm%{d Ydikh ,nd.kakd nj;a f;areï .kS'

lreKd Ydikh u.ska ,nkakd jQ ksoyi fya;=M, jYfhka,efnkjd ñila ljqrej;a ,nd fok fohla fkfjhs' th,efnkjduhs' tfia ,nkakd jQ iudêfhys m%;sM, fuf,dj§ u fmks fmkS msysgkak mq¿jka' ,nd .;a;d jQ iudêhg.e<fmkakdjQ oyï fudfyd;la isys lrk úg wúµdj ÿre ùúµdj my< ù m%{dj my< ù m%{dYdikh fuf,dj § ujefâ' OHdk;a u.M,;a ,efí' ksjka idlaId;a lsÍu isoaOfõ' fï ldrKd ál f;areï f.k tfia lghq;= lr .kakn,dfmdfrd;a;= jkak' meje;afï ;sfnk ÿlg" ish¨m%Yakj,g ms<s;=re fï ú.%yhkaj, we;' ±ka b;ska óg miafiawrhd .eyqjd" fuhd nekakd" uf.a jia;=j ke;s jqKd" fuhd

|²� ~n�oMv»xp� ïqY� (r�v¨ »{�v) 255

jerÈhs" wrhd yß wd§ jYfhka wf|dakd k.kak fohla kE'ish¨ m%Yak úi¢,d bjrhs' yßhg oyï ±k.;a miq wkqka.ek fidh fidhd úfõpkh lr lr bkak fj,djla kE'lrkak fohla tafla ke;s ksid ;ukag ;sfhkafka talg;afya;=j ±l,d ta whg;a hym;la lrk .uka ;ukaf.ahym;g lghq;=lr ñfokakhs' fï ál f;areï .;af;d;aljqrej;a .eyqjhs nekakhs lshd m%Yafkl=;a kE' ji ÿkakhslshd m%Yafkl=;a kE' ji ÿkafkd;a ÿkakd' lrkak fohlake;skï ueß,d hdú' yenehs ueß,d .sh;a wms h:d¾:fhaysáh kï fÉf;da úuqla;sfhka m%{d úuqla;sfhka m%{d YdikhmQ¾K lr .kS'

mxpialkaOfhka ,nd .;a fï l=Kq f.dfâ h:d¾:h ±lalgmiq fï l=Kqfj,d jeyeß,d ljod fyda ueß,d hk l=Kqf.dvg fjkfohla jqKdfõ hk woyi ths' ÿla lld fmdaIKhlr lr bkakjg jeäh fïflka ueß, .shd kï blaukgubjrhs' tal fldÉpr fyd| o@ tfyu jqfKd;a ta ÿl;a kE'u;= ta ÿl yg .kak fya;= ud <Õ kE' b;ska ji ÿkakd lshdug m%Yakhla fjkjo@ ÿkak flfkla ÿkakd fõ' tfyufohla fjkak ;sfha kï tal;a jqKdfoka' wfka ta mqoa.,hdud jeks keKj;a mqoa.,hl=g ysx.s ysxid lr,d uyd úkdihlalr .kakhs hkafkaæ wfka Tyqgj;a úkdihla fkdfõjdæTyqg;a ljod fyda i;Hh h:d¾:h jegfyajdæ tjekswidOdrK mdmS jevj,ska fjkaù Tyqg;a i;HdjfndaOh ljodfyda ,efíjd lshd Tyqg;a wdYs¾jdohla lf<d;a hym;la ñiwhym;la fkdfõ' m%Yakh t;ekska bjrhs' iir .ufkaÿl;a bjrhs' tfykï tjeks mqoa.,hl=g i;=rka kE' ±kaljqre y;=relï lrkako@ ¥Is; ys;la kE' fudlg ¥Is;fjkako@ Ñ;a; Ydka;sh fÉf;da uqla;sh kslïu ,eì,d'fÉf;da úuqla;sfhka m%{d úuqla;sh ,nd wjfndaOh mQ¾Kfõ' u.M, ,efí' fkdwe,S" fkd.eà" uq<d fkdù fïwdldrhg Y=oaO lr.; hq;=hs' wmg f,dalfha udkaklaldr

256 r«c³r£n {�yY Ruxylp£z¹Y£y ��ñ

fjkak wyxldr fjkak jákd lsisjla kE' h:d¾:h olskak´k' yg.;a ish,a, úmßKduhg m;a ù jekiS hhs' uu"uf.a" ug lshd w,a,d.;a uq<djla ñila uu" uf.a" ug lshd;nd.kak mq¿jka ojila" uu leue;s úÈyg mj;ajd .kakmq¿jka fohla lsisu ;ekl kE' wd;auhs lshd .kak tfiamj;sk tlla f,dafla kE' ish,a, f.ù jekiS hhs' fuysish,a, hkq mxpialkaOhg whs;s rEm" fõokd" ix{d" ixLdr"ú[a[dk hk ialkaO myhs' kdu f.da;% fyj;a u;l igykaw;S; mxpialkaOhkag whs;s jk w;r tajd fkdÈrhs' yenehsfkdÈrejdg tajd;a fudfyd;la mdid w;S; .; fjñka ld,h;aiu. ÿriajk ksid;a f,dj ms<sn| isoaëka ksid;a tajdhska o.kak yrhla kE' tajd;a leu;s fia kE' tuksid ta kduf.da;%;awkd:hs' ^ixhqla; ksldh 1 - 80 msgqj - kÔr;S iQ;%h& tfykïyrj;a fohla f,dafla kE lshd ±kf.k ksiaidr f,dalfhah:d¾:h ±k .kak' wm%udK ixidr .ukl mgka f.kwdfõ" yrj;a ke;s fohla miafia ñila yrhla we;s fohlayuqfj,;a kE" yuqfjkafk;a kE' ú|,d ;sfhkjd kï fyd|wdiajdo n,dfmdfrd;a;=fjka ÿla ú|,d ;sfhkjd ñila ,enQiqjhla kE' ,enqjhs lshd fndrejg Woaodu ù ;sfha kï taish,a,u f.ù f.dia we;=jd ñila ,eìÉp fohla kE' ±kq;akE' u;=jg;a kE' tfykï w;ayeÍ" fkdwe,S" ñ§ hdu yeriekiqug úuqla;shg ;j;a u.la kE lshd ±k .;a;d kïfYdalh wo;a kE" u;=jg;a kE" fld;eklj;a w,a,d .;af;ake;skï Wm;;a bjrhs' ksjk lshkafka t;ekhs' fï lreKqál yßhg f;areïf.k fï O¾u ud¾.h jvd .kak' ish¨fokdgu hym;la u fõjdæ

|²� ~n�oMv»xp� ïqY� (r�v¨ »{�v) 257

30

wms lrmq jevms<sfj<g wkqj f.dvke.=Kqf,dalh f;areï f.k l=i, iS,h jvuq

O¾u ud¾.h jeãu i|yd wksÉP" ÿlaL" wk;a: jYfhka;s%,laIKh ne,Sfï§ uQ,sl oyï wjfndaOh ,nd .; hq;=hs't;ek§ ksjk ksjk yeáhg ;ukagu jegfya' ksjkska fumsgksjka u. yer ;j;a iqjhla f,dai;=kg fkdolsñhs hknqoaO foaYkdj fu;ek§ jegfya' tfykï Tyqg ;j;a iqjhlys; msysgqjkak ;ekla fï f,dafla kE' hula wksÉP fyj;aleue;s fia mj;skafka ke;skï" ta wksÉP foa weiqre lrkak.sfhd;a tkafka ÿl kï" tal ksiaidr kï wdfmda" f;afcda"jdfhda" mGú lshk fï Od;= y;r;a tfyuhs' wfkla yeuf,dal Od;=jlau;a tfyuhs' tfykï i;=gq is;lska meje;afïoyul ys; msysgqjkak úÈyla kE' fï ;;a;ajh ÿgq flkdgmS%;shla" iemhla k.kak úÈyla kE' tal ksiaidrhs lshd±l,hs ;sfhkafka' tfykï Tyq idr O¾uhl=;a ±lald'fudllao ta@ meje;au fkdfjhs" keje;au' w;ayeÍula"fkdwe,aula" ñ§ula we;ao �ta;x ika;x ta;x m%KS;x hÈoxiín ixLdr iuf:da iínQ mê má ksiai.af.da ;KaylaLfhdaúrdf.da ksfrdafOda ksíndkka;S� lshk fukak Tyq ±lmq foa'thu Ydka;hs" thu m%KS;hs' fudllao m%KS;hs lshd ±lafla@fï ish¨ ixLdrhkaf.a iu:hla we;ao" fï ish¨

258 r«c³r£n {�yY Ruxylp£z¹Y£y ��ñ

WmdOdkhkaf.a fkdms<s.ekaula we;ao" fï ;Kaydjkaf.kaw,a,d .ekSfuka laIh ùula we;ao" úrd.sl njla we;ao" fïießieÍfuka k;r ùula we;ao" fï ndfkka fï ne£fukakslaóula we;ao" fïlhs Ydka;hs m%KS;hs lshd ±lafla' tuksid fn!oaOfhda jqKdu Ndjkdjg ys; msysgqjkak kï Ydka;m%KS; wruqKla ±l ;sìh hq;=hs' tfykï Tyq ±lsh hq;= mrui;Hh ±l we;' fn!oaOhl= jYfhka fïl ±lal kï Tyqgksrdhdifhkau ksjka u. OHdk u. jefâ' wuq;=fjka olskakfohla kE' tfykï ksjku kd:hs ksjku kd:hs lsõfõfïlghs' ta lsõfõ fndrejg fkdfjhs' we;a; jYfhkaui;Hh tal ksihs' i;HdjfndaOfhka ;ud úiskau ÿgq i;Hhksidu ksjku kd:hs lshd ks.ukh l<d' wfkla foaj,awkd: O¾uhs' ta ksjk Ydka;hs" m%KS;hs ksid tÉprYdka;shla tÉpr m%KS;hla ;j;a f,dafla w;aolskakg ke;sksid ksjku kd:hs lshd wdj¾ckh lrkak lrkakYdka;shg m%KS;hg ;j ;j;a ys; msysghs' hula Wmßu Ydka;o Wmßu m%KS; o ksrdhdifhkau OHdkh lrd .,d hhs"iudêh kef.hs' wfkla tllaj;a mßjdr lrkak fohlakE' Tlafldau mßjdr jqfKa Th ál f;dard .kakd f;la' fïál f;dard.;a flkdg ta;x ika;x ta;x m%KS;x''' lshkby; lS l¾uia:dkh jeäh yelshs' fïl yßhg f;areï.;a;d kï fïflkau ksjk lrd n,db¢oa§u hkak mq¿jka'wmg ys;kak fohla kE' bfíu ke.s,d tkjd' fuhg l=i,iS,h hehs lshhs'

zzfldaidks úfphsh flaj,dks Èínx udkqilxp n%yau fldaixiínfldai uq,nkaOkd muq;af;da l=if,da ;d§ mjqÉpf;dak:;a:d'ZZ ÈjH fldaI" ukqIH fldaI" n%yau fldaI" il,úOl¾u fldaI ms<sn|j tajdfha uQ, nkaOkh jkakd jQ wúµdfõ;DIaKdfõ laIh lsÍula we;a o l=i,a hehs lshkq ,efí' fïwd¾h l=i,ah' tfykï l=ula ksid o fï Tlafldau laIhfj,d hkafka@ fï yeu ;eku we;af;a wksÉP" ÿlaL" wk;a:

|²� ~n�oMv»xp� ïqY� (r�v¨ »{�v) 259

kï th isys lrkak isys lrkak Tlafldau laIh fj,d hhs'fuh isys lrkak mgka .;a úg l=i, YS,kh jefâ' l=i,iS,h we;af;l=g wúm%;sidrh ^úms,sir fkdùu& Wm§jdhsfÉ;kdfjka lghq;a;la kE' ,eîu O¾u;djhla' fï lshkl=i, iS,h jvk úg" wdj¾ckd lrk úg úms,sir njlafyj;a ysf;a le,öula ;snqKd kï th kslkau ke;s ù hhs'th O¾u;djhla' wuq;=fjka ys;kak fÉ;kdfjka lrkakfohla talg kE' uf.a is; úisfrkjdfkaæ uu fudllao talke;s lrkak lrkafka@ lshd fÉ;kd jYfhka ys;kakfydhkak fohla talg kE' uQ, O¾uh fmkakqfõ fufyuhs'Tyq h:d¾:h ±l we;' kfÉ;kd lrKS lsõfõ fïlghs'fu;k§ ksjka ±lSug fÉ;kdfjka lrkak fohla kE lshdnqÿrcdKka jykafia fmkajd § we;' wúm%;sidrh we;af;l=gm%fndaOh Wm§jdhs fÉ;kdfjka lghq;a;la kE' ,eîuO¾u;djhla' t;ek;a m%fndaOh tkjd' ldhsl udkislm%fndaOh kef.kjd' ys;kak w,a,kak fohla wuq;=fjkakE' odyhla kE' m%fndaOh ^isf;a we;sjk m%idoh& we;af;l=gm%nqÈ;hdg mS%;sh ^yoj;a msÍ b;sÍ hk ,laIKh& Wm§jdhsfÉ;kdfjka lghq;a;la kE' ,eîu O¾u;djhla' is;" lhieye,a¨ ù ths' ta nj fyd|g ±fka' Tyqg ksrdñi mS%;sh,efí' ^ks¾¬wdñi-wdñi hkq wd lshd ÿkakd ñila jevlakE hkakhs' tkï §u ,nk flkd bka jevla lr.;af;a kElshk tlhs' ks¾ wdñi hkq tfia jevla ke;s fkdfõ hkakhs'tkï mxplduh wdYs%; fkdjk mS%;shls& m%S;sh we;af;l=gmiaioaêh ^lhg we;sjk ieye,a j& Wm§jdhs fÉ;kdfjkalghq;a;la kE' ,eîu O¾u;djhla' miaioaêh we;af;l=giqLh ^lhg we;sjk ieye,a j ksid yg.kakd i;=g& Wm§jdhsfÉ;kdfjka lghq;a;la kE' ,eîu O¾u;djhla' iqLhksrdhdifhkau u;= ù ths' iqÅ; is;a we;a;l=g iudêhWm§jdhs fÉ;kdfjka lghq;a;la kE' ,eîu O¾u;djhla'iudê is;a we;a;l=g h:d¾:h olsñhs oksñhs fÉ;kdfjka

260 r«c³r£n {�yY Ruxylp£z¹Y£y ��ñ

lghq;a;la kE' ,eîu O¾u;djhla' tfykï h:d¾:j;a ±k.ekSug wuq;=fjka lrkak fohla kE' iudêh my< jqfKa"uQ,O¾uh jgyd .;af;a h:d¾:fhka kï iudêfha§ tah:d¾:h Tma kexù mK.ekaù bfíu u;=fjhs' wuq;=fjkays;kak fohla kE' iudêfhka ,efnk Ñ;a;fha iajNdjhtalhs' ta wd¾h iudêhg wd¾h m%{dj bfíu f.dapr fõ'wuq;=fjka úo¾Ykd lrkak jpk fydhkak fohla kE'

túg h:dN+;j olakdyg okakd yg ks¾fõohg ^mxplduúkaokfhka kslaóug& fyj;a tajdhska ñ§fuka w;ayeÍugmeñKSfï fÉ;kdfjka lghq;a;la kE' ,eîu O¾u;djhla'ks¾fõÈ;hdg úrd.hg m;aùfï fÉ;kdfjka lghq;a;la kE',eîu O¾u;djhla' úrd.slhdg úuqla;shg m;aùfïfÉ;kdfjka lghq;a;la kE' ,eîu O¾u;djhla' úuqla;shgm;a jQjl=g úuqla;s {dk o¾Ykh mila lrùfï fÉ;kdfjkalghq;a;la kE' ,eîu O¾u;djhla' fufia l=i, iS,hwúm%;sidrh;a" wúm%;sidrh m%fudaoh;a" m%fudaoh miaioaêh;a"miaioaêh mS%;sh;a" mS%;sh iqLh;a" iqLh iudêh;a" iudêhh:dN+; {dk o¾Ykh;a" h:dN+; {dk o¾Ykh ks¾fõoh;a"ks¾fõoh úrd.h;a" úrd.h úuqla;sh;a" úuqla;sh úuqla;s {dko¾Ykh;a ,nd foa' fufia O¾ufhda u O¾ufhda mj;aj;s'ks¾jdk mrf;rg hdu i|yd O¾ufhdau O¾ufhda mqrj;s'fï jf.a nqoaO foaYkdjla lf<a fï ksoyi ,nd .ekSu lr.ekSughs' tfykï wmg ;sfhkafka l=i, iS,h f;dard .ekSuú;rhs' fï f,dalfha wúµdjhs ;DIaKdjhs ksid yg.;a hïmeje;aula we;akï ta meje;au wksÉPhs" ÿlaLhs" wk;a:hslshd O¾udkql+,j f;areï f.k wdj¾ckd l<d kï thl=i, iS,hhs' t;k§ f,dalh jevla kE ksiaidrhs ksiaidrhslshd jegfya' ksiaidrhs lshd jegfyk úg l=i, iS,h ;j;j;a t;eku jefâ' ta iS,h;a iu. iudê m%{d ish,a,ujefâ' O¾uh ;=<skau lugykla jefâ' lugyk isyslrkakhs ±ka ;sfhkafka' th ;ukag f.daprhs' úfYaIfhka

|²� ~n�oMv»xp� ïqY� (r�v¨ »{�v) 261

msrejdkd fmd;a jykafia ;=< ;sfnkafka lugykauhs' tllawrf.k jvdf.k .sfhd;a ;ukag .e<fmk tl jvk fldg;ukagu f;afrkjd w;ayeÍ" fkdwe,S" ñ§ hk yeá' wmsWfoa yjd msß;a lshñka iÊCOdhkd l<dg w¾:h f;areï.;a;d kï fï yeu tllau ksjka olsk l¾uia:dkhs'

tfykï we,Suhs" .eàuhs" uq<djhs my lrk yeá ±k.;a;d' fïjd yefok yeá;a wd§kj;a ±k .; hq;=hs' wehswe,Su lshd lsõfõ@ we,Sfï Nhdkllu f;dard .ekSugWmudjla we,Su lshk jpkfhau we;' we,Su" .eàu" uq<djlshk fï isxy, jpk ;=fkau mo ksrela;sh f;dard .;hq;=hs' we,s¬bu - we,Su' we,a,la we;' flfkla we,a, bfïisà kï yß Nhdklhs' fudlo yeufjf,au c,h we;s ksidÈh fifj,a ne£ we;' neßfj,dj;a wjisysfhka ll=, tfyfufy fj,d fy,a fKd;a ,siaid we,af,ka my<g jeà c,l|g yiq fõ' tu ksid we,a, bfï ysáfhd;a yß Nhdklhs'tfykï we,Sfï ysáfhd;a Nhdklhs' .eá ¬ bu - .eàu'uyd m%md;hla we;' ta m%md;fha .eÜgla we;' flfkla .eÜfÜbfï bkakjd kï jgmsg n,k fldg ll=, ;shkak .sfhd;a,siaid jeà .eÜfgka my<g rEgd hhs' tuksid .eÜg bfïysáfhd;a úkdYhla" w;mh leã úkdY ù uefrkak mq¿jka'tfykï rd.h c,hg Wmud l<d' oafõIh ldIag fmdf<djgWmud l<d' tfykï .eàu ;sfhkafka ldIag fmdf<djghs'we,Su ;sfhkafka c,hghs' c, oyrdjla ;sfhk we,af,a bu<Õ ysáfhd;a yß Nhdklhs' we,Su Nhdklhs lsõfõ fïksihs' .eàu Nhdklhs lsõfõ fldhs fudfydf;a fydajefgkak mq¿jka ksihs' jegqfKd;a úkdYhs w.dOhg' uq,wdj ;ek fydhd .;a; odg uq<dj bjrhs' uq, wdfõ fldfykao@we,Sughs .eàughs tkak uq, wdmq ;ekla we;' we,Sfï yeáfkd±kSu;a" .eàfï yeá fkd±kSu;a ;uhs uq,' ta uq<dfõyeá okafka ke;sluhs" wúµdjhs' wúoHdj ksid uq, wdmqjyuwe,Sughs .eàughs jefÜ' okafku kE jefgk fldg m%udohs'

262 r«c³r£n {�yY Ruxylp£z¹Y£y ��ñ

±ka fï yß ,iaik jpk ;=kla' kuq;a O¾uhg iïnkaOhs'wfma tod fy< wgqjdfõ ;snqfKa fï O¾uhhs' fï iEujpkhlu we;s mo ksrela;s tys ;snqKd' f,dalfha jákduoyï yrh ú.%y lr ;snqfKa fy< wgqjdfjhs' kuq;a wo jkúg tajd úkdY fj,d'

B<Õg wms uqyqo lshd lshkjd' w| nj uqyq lr .;a;duyefokafka uqyq¬w| - uqyqohs' w| nj uqyq lr .kakjd hkqwms rd.fhka" oafõIfhka" fudayfhka wkaO fj,d lshktlhs' ke;skï wúµdfjka wkaO jqKdu ta wúµdj uqiq lr.;aúg yg .kakd f,dal m%;sM,h uqyqohs' ta uqyqo yg .ekSugfya;=jhs' B<Õg w| nj uqyq lr.;a úg wms Èh;a lrkafkalDDr njhs' lDDr nj Èh;a lsÍu ksid lrÈh yefoa' uqyqfoalrÈh yg .ekSug fya;=jhs fï' ±ka fï ksrela;s f,dalh;aiu. fldÉpr ,iaikg .e<fmkjd o n,kak' wms lrmqjevms<sfj<ska uqyqo yd lrÈh yeÿKq yeáhs fï' wehs t;fldgjeõj, lrÈh ke;af;a@ uqyqfoa ú;rla lrÈh we;af;a wehs@tal wms ±kf.k ysáfha kE' fï wms fkdolsk me;a;hs'ñysßhdj Èh;a lf<d;a ñßÈh' oafõIh uq,a lrf.k lDDrnj Èh;a lf<d;a lrÈh' fï lrÈh yd ñßÈh yg .kakdl%u folhs' fuys§ ñysßhdj lsõfõ whq;= lduh yd rd.huq,alrf.k Èh;a lrk ñysßhdjhs' wms yeufjf,au f.dvme;a;g .;af;d;a flfkla f.dv .kakjd lshkafkayeufjf,au mqoa.,fhla ksoyia lr .kak me;a;hs' f.dvgwÈk .;sh lshkafka ta ksihs' uvg wÈk .;sh lshkafkakrl me;a;hs' Èhg weoao;a krl me;a;ghs' lDDr nj Èh;alrk .;s ,laIKh ;snqfKd;a wfma wdl¾IKh lrÈhghs'wkaO nj uqiq lr .;af;d;a cd;s jYfhka wfma wdl¾IKhuqyqoghs' fï .;s wdl¾IKh yefok yeáhs' fï ldrKhf;dard .ekSug ialkaO iudkqmd;sl wdl¾IKh lshkjpkhla fhdod .kak isÿ fõ' ta lshkafka .;shg .;shfyj;a iudk foag iudk foa we§ isàfï iïnkaO;djhhs'

|²� ~n�oMv»xp� ïqY� (r�v¨ »{�v) 263

fuh ;jÿrg;a ;yjqre lr.ekSug my; wdldrfhka mqxÑmÍlaIKhlao isÿl< yelshs' fï i|yd yhsv%cka jdhqj msrjQne¨khla" c, ìxÿjla" .,a leghla yd c, n÷kla ilia lr.kak' c, n÷k my;ska ;nd >k" øj" jdhq lshk .,alegh" c, ìxÿj yd yhsv%cka msrjQ ne¨kh tlu Wil tluuÜgul isg tlu fudfydf;a c, n÷k ;=<g jeàugi,iajkak' fuúg yhsv%cka ne¨kh by<g hdu;a" c, ìxÿjyd .,a legh my<g hEu;a oel.; yelshs' thskq;a c,ìxÿj c, n÷fka c,h u;=msg jeÿKq ú.iu k;r fõ' kuq;a.,a legh c, n÷fka my<gu niS' fuu WodyrKfhkaúia;r l< isoaOdka;hg .=re;ajdl¾IK kshufhka ms<s;=re§ug jvd mq¿,a jQ w¾:hlska ms<s;=re fokafka kï yhsv%ckajdhqj tys ieye,a¨ .;sh fidhd by<g .uka lsÍu;a c,ìxÿj tys øj .;sh fidhd c,h u;=msgg .uka lsÍu;a" .,alegh tys >k .;sh yuqjk f;la c, n÷fka m;=,gu .ukalsÍu;a fya;= f,i oelaúh yelshs' ñka meyeÈ,s jkafka fuuisoaêh w¾: oelaùu i|yd fhdod .; yels jvd fhda.H;uuQ,O¾uh .;s wdl¾IKh njhs' fuh idudkH iudcfhamjd oelsh yels isoaêhls' WodyrK f,i fínoaod fínÿiudchg we§ isàu;a" fydrlug leu;s flkd fydreka iu.tl;=ùu;a" wOHdmkhg leu;s flkd wOHdmkh ,ndfok;ekaj,g we§hdu;a" O¾uhg leu;s flkd O¾uh ;sfhk;ekaj,g we§ hdu;a oelaúh yelshs' tkï .;s wdl¾IKh jQmqoa., iud.ï mjd iudcfha oelsh yels w;r fuh úYajidOdrK fmdÿ kshuhls'

264 r«c³r£n {�yY Ruxylp£z¹Y£y ��ñ

31

ixLdrhg wkqj cd;sh f.dvke.Siir Kh f.fjk yeá

w| nj uqyqlrf.k lDDr nj Èh;a l< hï msßila fïf,dalfha ukqIHhka jYfhka isáhd o .;s wdl¾IKh w|nj uqyqlr .ekSfuka iEÿkq uqyqfoa" lDDr nj Èh;a lsÍfukake.=Kq lrÈhg Tjqka we§ hhs' fuys w| nj hkq fudayhhs'^fuday lshkafka uqj yd jqKd lshk tlhs" jeiqkd lshktlhs' túg fmakafka kE' wkaOldrhs'& tfykï uqyqfoa lrÈfhabkafka tod ukqIHhkaj isáh § fujeks jevms<sfj<la Èh;al< msßila' ta ;uhs ud¨' w| nj uqiqlr f.k lDDr njÈh;alr uy;a fia w,a,d.;a uyd w,a ;uhs ud¨ jqfKa' ud¨.sfha uqyqog' ljqre ku ;sín;a uy w,a fyj;a f,dl=jgw,a,d.;a tjqka ;uhs uqyqfoa bkafka' f,daNhhs" oafõIhhs;sfhk wh ta yd iu. w| nj uqiqlr .;a;d" lDDr nj Èh;al<d' fudayh uq,alrf.k lDDr nj Èh;a l<du bka yg.;awh uqyqfoa lrÈhg ysñlï we;af;da jqKd' fï ixLdr ysñlñkacd;s ysñlu ,efnk yeáhs' w| nj uqiqlrf.k lDDr njÈh;a lsÍu ixLdrj,g whs;shs' lrÈfha Wm; cd;shg whs;shs'fuys § ixLdr lshkafka is;" lh" jpkfhka f.dvk.kls%hd iuQyhhs' tys m%;sM,h ;uhs Bg wkql+, cd;sh' fufiamáÉP iuqmamkakj f.dia WmÈkyeáhs bÈßfha§ ú.%y lrkafka'^má - ne£u + bÉc - leue;a; + iu - iudkj + Wmamkak

|²� ~n�oMv»xp� ïqY� (r�v¨ »{�v) 265

- bm§u" tkï leue;af;ka ne£u ksid Bg iudk jQ Wm;&ixLdrfhka ú[a[dK" kdu rEm" i,dh;k" iam¾Y" fõokd";Kayd" WmdOdk" Nj" cd;s lshd hkafka uqyqog fyda bÈßfha§ú.%y flfrk .;s wdl¾IKh ysñ mßir j,ghs' ta wkqjbÈßfha§ i|yka flfrk ixLdr uq,alrf.k l¾u" l¾uksñ;s" .;s ksñ;s" pq;jk fudfydf;a my<jqfKd;a tu ixLdrfya;=fjka yg.kakd jQ Njhg wkql+, cd;sh f.dvkef.a'^uÊðu ksldh 3 - 236 msgqj ixLdfrdamam;a;s iQ;%h& tu ksidjevQ ixLdr okakjd kï wmg cd;shg hk yeá f;dard .;yelshs' ±ka tfia hk yeáhs fï n,kafka'

yeu fjf,au l=l=ila fyj;a l=yq,la ysf;a ;shdf.k bkakmsßila f,dafla isà' ksiai hkq iqÿiq foahs' iqÿiq yd hym;a foams<sn|j l=yq,a is;ska n,kak mgka .;af;a w| njuqiqlrf.khs' lDDr nj Èh;a lrf.khs lghq;= lf<a' ta.;s ,laIKfha Wreuh w| nj uqiqlr.;a uqyqog yd lDDrnj Èh;a l< lrÈhghs' ksiaig l=yq,a l< ksid l+ksiaidlshk cd;sfha Wm§' l+ksiaid yefokak yd uqyqog hkakfya;=jhs fï' ;j;a msßila hym;a whg B¾IHd lrñka B¾IHdjk.hs' fuhg biaid uÉPÍ lshd;a lshhs' w| nj uqiqlrf.klDDr nj Èh;a lrñka B¾IHdj k.mq úg biaid lshk cd;sfhaWm§' .;s wdl¾IKh uqyqfoa lrÈhghs' B¾IHd lrmq .;s,laIKfha ixLdrfhka uqyqfoa lrÈhg f.dia biaid lshkcd;sfhaa Wmkakd' ;j;a msßila yeu fjf,au fldiaila ysf;a;shdf.k bkakjd' ^l= - l=yq, + ´ - wdrïNh + wiai -wdY%h = fldiai" tkï ;udg ,efnkak ;sfhk hïiïm;a;shla úkdY ù hdúhs hk l=yq, ke.S f,daN is;skawdrïN lr we;sjk woyia wdY%h ksid fldiai lshk ixLdrhjefâ'& ixLdrh fldiai .syska fldiaid lshk cd;sfha Wm§'iyf,a hkq ;udf.a kE Wreuh fyj;a ;udf.a msßihs' uyhkq idrO¾uhs' weiaid hkq weye, oukjd" úkdY lr oukjdlshk tlhs' ;udf.a fm<mf;a" mrïmrdfõ .=KO¾u my;a

266 r«c³r£n {�yY Ruxylp£z¹Y£y ��ñ

lr úkdY lr ouk flkd iyf,a uy weiaid fyj;ayd,aueiaid ù Wm§' .;shg wkqj cd;sh .sfha uqyqfoa lrÈhghs';j;a msßila wkqkag fmdl=re msáka B¾IHd lrhs' tkï uq¿msßiaj,gu B¾IHd lrhs' zzWkaf.a mrïmrdju ye¢.Eú,dm,hka" ´l=kaf.a mrïmrdjg;a j.;=jla fjkak tmdZZ hehslshñka fufia fmdl=rgu B¾IHd lrk úg fmdl=re biaidfyj;a fmdlsßiaid f,i cd;sh WmÈhs'

;udf.a whg muKla wd,h lrk ;j;a msßila isà' zzwfmatldg fokj ñila ´ldg kï uerej;a fokafka kE' ´ldur,d yß wfma tldg f.ksyska fokjdZZ w| nj uqyqlrf.klDDr nj Èh;a lrf.k fï cd;sfha l;d lshñka Bg wkqjjev lrk fï msßi fldfyduyß ;udf.a whg ú;rla fokmsßils' zziyZZ hkq ;udf.a msßihs' ;udf.a msßig muKlawd,h l< úg iy,hg wd,h lrk flkd id,hd f,iWm§' W!;a uqyqfoa lrÈhgu hhs' flfkl=g lrorhlafjklka n,d b|,d zzm,hka m,hka .syska n,df.k jfrkaWkag fudlo jqfKa lsh,dæ l=ulao jqfKa lsh,d n,df.kjfrkaæ uu .syska n,df.k tkakï Wkag fudlo jqfKalsh,dæZZ fï úÈhg yß ikaf;dafika wkqkag B¾IHd lr,d"fl%daO lr,d fudllao jqfKa lsh,d lrorhla nj±k.kakfldgu Wv mek mek ikaf;dai fjkak tfyfufy .syska tìlï lrñka ldf.ka yß wykjd Wkag fudlojqfKa lshd' wyf.k ikaf;dafika weú;a Wv mek meklshkjd" zzjefâ yß" Wkag jeÈ,d mdr" fyd| jefâZZ lshdfuf,i w| nj uqyqlrf.k lDDr nj Èh;a lrf.k l=uolshd n,df.k wdj flkd l=ï + n,d + wdjd - l=ïn,djdlshk cd;sfha Wm§' tfiau hïlsis mqoa.,hl= �wx� j,skalrkafka wkqkag wksk ßojk tlhs' zzÔZZ hkq le; jevhs'le; jev lrñka le; jevg weo ouk tld wx¬ð¬,djd -wxð,djd f,i Wm§' tal;a w| nj uqyqlrf.k lDDr njÈh;a l< ksid uqyqogu .shd'

|²� ~n�oMv»xp� ïqY� (r�v¨ »{�v) 267

�wms fldfydu yß fyd| f;dKavqjla odkakïflda ´lg�lshñka wkqkag f;dKavq oukak n,df.k isák ;j;a msßilaisà' ta lrkafk;a w| nj uqyqlrf.k lDDr nj Èh;alrf.khs' fufia wkqkag f;dKavqj weoao tld f;dKavhdlshk cd;sfha Wm§' yeu fjf,au fldfydu yß ÿYapß;hyqrelr.kskaflda lshñka wkqka o w,a,df.k ¥Is; ;;a;ajhgm;a lrk ;j;a msßila isà' fufia ¥IKh yqrelr, yqrelr,w,a,.;a ixLdrfhka yqre,a,d lshk cd;sfha Wm§' ta;a w|nj uqyqlrf.k lDDr nj Èh;a lsÍu ksihs' zzuu lõo lshdWka okafk kE" wdmqfokaflda uf.a nf,a fmkajkak'ZZ fïúÈhg ;ukaf.a lÜáh yodf.k n,OdÍka iu. tl;= ùfudaydkaOldrfhka lDDr nj Èh;a lrñka wr úÈhguúkdYhg n,h fmkajf.k f,dl=lï lrf.k rclïlrf.k bkakd msßila o isà' ta wh ueß,d .syska n,hdlshk cd;sfha Wm§' ±ka fï n,j;=kaf.ka tlaflfklaf,dlald f,i f;dard .kS' f;dard .;a; whf.ka f,dl=uflkd ;uhs ta' thd f,dl=u n,j;d úÈhg f;aÍ m;afjkakyohs' fufia w| nj uqiqlrf.k lDDr nj Èh;a lrf.kwhqla;sfhka" widOdrKfhka f;dard .ekSfï jevms<sfj<ksid ta ixLdrhg wkqj f;dard lshk cd;sfha Wm§' fufyuf;dardf.k fudardf.k bkak flkd wfkldf.kawhqla;sfhka widOdrKfhka .idld,d fyd|g fudar,d bkakn,hs' tfia fudard .shmq flkd fudard lshk cd;sfha Wm§'T;kska f,dl=jgu fudard .;a; flkd yeu úgu ±;swfudardf.k isà' ;=jlal=j" nhsfk;a;=j wrf.k" lvq lsKsiswrf.k jglrf.k fldgqlrf.k n,mq¿jkaldrlï whq;=widOdrKlï ´kE;rï lrñka ldgj;a <Õg tkak fokafkkE m<s.kakjd' fufia ±;s wfudardf.k bkak flkd ±;sfudard lshk cd;sfha Wm§' ±ka fï Tlafldau ;,dfm<d oudyeu tldgu ;e¨ïlkak u. yo,d Tlafldau kS;s Wkagu´k úÈhg yodf.k wkqka ;,d oukak yo,d ;ud uy;afj,d

268 r«c³r£n {�yY Ruxylp£z¹Y£y ��ñ

bkak fldgila wka;sug bkakjd f,dl=u f,dlald lshdweue;s" ckdêm;s" rc lshk fï;ekaj,g .sys,a,d' fufiawkqka ;, ;,d ;ukaf.a ui jvd.kak tjqka ;,auy lshkcd;sfha Wm§' yenehs weue;s" ckdêm;s" rc fjk yeu flkdufufyu fjkafka kE' w| nj uqiqlrf.k lDDr nj Èh;alrñka tjeks jevms<sfj<la f.k.sh Woúhhs fï;;a;ajhkag m;a fjkafka' ±ka fï lshk ;,auy urdf.klkak fjk if;la kE' ±ka fï lshmq Tlafldau i;=kag mdmúmdl ta úÈhgu wkqka fldgq lrmq yeáhg ta f.d,a,kaulrd we§ ths'

l+ksiaid my<u .,amrfha b|,d tal f,jlld bkakfldgBg jvd B¾IHd lrmq tld weúÈka W!j lkak fldgqlr.kakjd' fï yeu tldu fï f,dafla ukqIHhka fj,d bkakldf,a wkqkaf.a Íß udxYh iQrdf.k ldmq tl ;uhs lf<a'fï Y%u iQrdf.k lEug wfma jpkhla ;sfhkjd Íß udxYhlkjd lshd' Íß udxY ldmq tld Íß udxfYkau Kh f.jkak´k' f,dalfha ;snqK uDÿ .=Kh ld ou,d Bg wkql+,juq;=fn,a,d kï cd;sfha bm§ uq;= yo yod f,daflg fokafk;atod fjÉp Kh f.jkakhs' f,dalh ld,d f,daflka m,dhkak nE lshkafka fï ksihs' ljod fyda ukqIHhka ke;skïi;r wmd.; fj,d yß ta ldmq Kh f.jkak fjkjduhs' wofkduefrkjd fia ys;df.k ls%hd lrk wh;a úfYaIfhkafï ldrKh ±kf.k lghq;= lrkjd kï ;ukagu fyd|hs'ke;akï tfya .sys,a,d úmdlh ú¢k fldg fïjd lshd fokakljqrej;a kE' lshd ÿkakg f;afrkafk;a kE' t;fldg fjkak´k foa isoaOfj,d bjrhs'

lDDr nj Èh;alr w| nj uqiqlr,d wkqka iQrdf.kldmqjyu f,dalfha ri Od;=j msßyS .shd' fï ;uhs wfklame;af;ka f,daflg jk wjev' bkamiq N+ñ mgl" nod,;d"iajhxcd; ye,a lshk fïjd ke;s ù .shd' fï jevms<sfj<ksid rih wvq ù f.dia ùj,g fmd;= wdjd' bkamiq uq,ska lS

|²� ~n�oMv»xp� ïqY� (r�v¨ »{�v) 269

foaj,aj,ska fmdaIKh ù mQ¾K ù wuq;=fjka jHxck fydhkakfohla fkd;sìÉp wdydrfha rih wvqfj,d .sh ksid ndysrfohla fkdf.k N=la;s ú¢kak neßj .shd' n;a ú;rla lkakneßj .shd' frdvq ú;rhs b;sß jqfKa' fï ál we;s lf<aljqo@ lDDr nj Èh;alr w| nj uqyqlrmq Th msßihs' m%OdkjYfhka fïf.d,af,da lrmq jev ksid fjÉp isoaêhg"f,dalhg lrmq mdvqjg wo jkaÈ f.jkak isÿù we;' ta ksidñksydg wo n;a lkak .shdu kslka lkak nE' talg ndysßkam%KS;hla yod.kak isoaO fjkjd' tfia m%KS;hla yefokakkï fudkjo wjYH lshd jgmsg n,kfldg w;a±lSfukauwr jkaÈ f.jkak .sh msßif.a jkaÈh wyqfõ' jkaÈhf.jkafka fldfyduo@ Íß udxfY ldmq tld Íß udxfYkauf.jmsh lshd O¾u kshduh" O¾u wêlrKh yßhg ls%hd;aulfõ' ±ka b;ska i;a;= fj,d tod ldmqjg wo jkaÈ f.jkjd'f,daflka ld,d" f,daflg jkaÈ f.jk úg wfma wh lE.ykjdwfka lrk wmrdOhla lsh,d' kuq;a lõo wmrdOh lr,d;sfhkafka@ fï lÜáhufka wmrdOh lr,d ;sfhkafkaæ tawmrdOhg fya;=j fmr w¾Oh fyj;a mrdohhs' tkï tod w|nj uqyqlrñka lDDr nj Èh;a lrñka isÿl< fmr w¾Ohfyj;a mrdoh ksid tys m%;sM,h jk wmr w¾Oh fyj;awmrdOhg wo ,lafjñka" bkak isoaOfj,d' tod fya;=jgwkql+, jQ M,hhs wo ,eî ;sfhkafka' wo ta ;;a;ajhg m;afj,dbkafka tod mrdo jevms<sfj< Èh;a lrmq ksihs'

yenehs ñksiaiq .sys,a,d ta wmrdOh lr.kak ´k kE'O¾u wêlrKh ;=<ska ksrdhdifhka u ñksiqkag if;l=fkdurd uia udxYj, ysñlu .kak l%uhla yo, §, ;sfhkjd'ta ysñlu wo ke;sfj,d ;sfhkafka ñksid Wml%uYS,SjwidOdrKj m%dK>d;h lrkak mgka f.k ;sfhk ksid'ke;akï O¾u wêlrKh ;=<ska § ;sfnk ;Skaÿj u; wmgiajNdjfhkau uia udxY ,efnkakhs l%uh yeÈ, ;sfhkafka'ta widOdrKhg f.dapr jQ mqoa.,hdg wdmiq f.jkak l%uhla"

270 r«c³r£n {�yY Ruxylp£z¹Y£y ��ñ

pl%hla O¾u;djfhka iE§ we;' fï pl%h uqyqfoa iajNdúljls%hd;aul fõ' kuq;a wo ta pl%hg iajNdúlj ls%hd;aulfjkak bv fkd§ wfma wh úiska Wml%uYS,Sj th j<laj,d'wms ta pl%hg iajNdúlj ls%hd;aul fjkak bv yer,d wfmamdvqfõ ysáh kï wmsg lsisu mdvqjla fjkafk;a kE" ud¨w,a,kak uqyqÿ hkak ´fk;a kE" fg%da,¾ hd;%d ´fk;a kE"Th tllaj;a ´fk;a kE" uykais fjkak ´fk;a kE" mõlr.kak ´fk;a kE" iajNdúl pl%hg wkqj bfíu ud¨,efnkjd' ñksiaiq ±, od,d Wkag fok oi jfoa fkdlrysáh kï Wkag bfígu ±,la jefgk ld,hla tkjd' wrl,ska lsõj l+ksiaig miqj bkakd biaid" yd,aueiaid lkakBg tyd bkakd jQ n,j;a fldgi Wkaf.a jr,aj,skajglrf.k" rxpq ye§ fldgqlrf.k ±,la ±ïud jf.a jfÜgubkakjd' taflka fífrkak Wka fudlo lrkafka" mq¿jka;rï f.dv me;a;g tkjd' tfia weú;a f.dvdla jglr.;amiq ±,g wyqfjÉp fmdÈh jf.a l,ska ysgmq id,hd jf.af,dl= i;=kag wr biafid" yd,aueiafid jf.a fmdä i;=kajf.dÿre fjkjd' Wkaf.a f.dÿre njg m;a ù Wka ta ál ld,dwdydr ál imhd .kakjd' t;fldg Th lshmq id,fhda állkak Wkag jvd f,dl= yqre,af,da lshk tjqka uyd rxpqjlaweúÈka ±, odf.k fldgqlrf.k bkakjd' t;fldg Wkq;ataflka fífrkak mq¿jka ;rï f.dv me;a;g tkjd' ±kaWka miafia mkakdf.k wr yqre,af,d rxpqj;a tkjd' ±kaBg;a jvd f,dl= n,fhd rxpqj fudlo lrkafka yqre,af,daál lkak ta miafika ±,la odf.k jglrf.kfldgqlrf.k Tlafldau tlal,d Wkaf.a miafika mkakf.kf.dv me;a;g tkjd' f;dare lshk tjqka Bg;a jvd f,dl=hs'Wka fudlo lrkafka uy ±,la odf.k wr jf.au n,hkaál lkak fldgqlrf.k mq¿jka ;rï f.dv me;a;g ths'fufyu tkfldg fudlo fjkafka lÜfgka lÜg yd,aueiafid f.dvg odkak tl /,a,la .yhs' Wkaf.a ´klñka

|²� ~n�oMv»xp� ïqY� (r�v¨ »{�v) 271

f.dvg wdj fkfjhs' urK Nh ksid Wka f.dv me;a;gwdjd" /,a, .ek n,kafka ke;sj' iajNdj O¾ufhkatlmdrgu /,a,la weú;a ud¨ ál je,a,g oud j;=r álneye, hkak hkjd' bkamiq Wka lkak wdmq tjqkag Bg jvdf,dl= fojeks /,a,la tkjd' talg id,fhda" yqre,af,da lshktjqka /,a, Èf.a .yf.kú;a f.dvg .y,d j;=r ál neye,hkjd' Wka lkak tk n,hkag Th w;ßka b|,d ysg,d uy/,a,la tkjd' talg wiq ù n,fhd ál;a f.dvg od,d j;=rál hkak hkjd' fukak fï l%uhg tlska tld .shdu;,auyd fkfjhs jefâ lf<a' ukqIH fj,d bkak úg;a thdwfkla whg Wmfoia §,d wfkla wh fok fldgi ú;rlawrf.k wkqka ;,d fm<df.k ysáhd' tu ksid ±ka ;,auygwkqkaf.ka urKhla tkak neß yskaod wr rihg lEorlug mq¿jka ;rï f;dare fudare miafika hkjd'

B<Õg f,dafla jvÈh ndÈh lshd fohla yg.kS' jvÈhldf,g wä yhla muK c,l| biafihs' ;sfhk wä yhg;j;a wä yhla wdjdu wä fod<yl fjkila ths' ta;a tlaluf;dare" fudare w,a,.kak n,df.k ysá ;,auid f.dvìufoig ths' weúÈka /lf.k n,df.k bkakjd Wka lggtklka' okafku kE ndÈh weú,a,d neye, .shdg miq Wvwä yhhs" hg wä yhhs tlal wä fod<yl mr;rhla we;sjj;=r mdr my<g niS' neiai .uka fudlo fjkafka wdmiqyefrkak n,kfldg .,amrj, yemS ;,auidf.a nrgufmdf<djg ysrfõ' j;=r ke;s ksid Wf.a nvgu W! ysrfj,dmmqj ysrù ueß, hhs' f,dl=jg ysgmq ;,auid fï úÈhghsueß, hkafka' fï lshmq Tlafldaf.u uefrk uefrk l=Kf.dvg .ykjd' fudlo u<dg miafi tl l=Klaj;a uqyqfo;shd.kafka kE" f.dvìug wdmiq oukjd' ta wr ñksiqkaf.aysñlu fokakhs' b;ska wfma whg ;sfhkafka is,a j;la/l,d yß lula kE" tl if;l=gj;a m%dK>d;hla lrkafkakE lsh,d n,kfldg ueßÉp ud¨ ´kE;rï bkakjd

272 r«c³r£n {�yY Ruxylp£z¹Y£y ��ñ

f.dvìugu f.k;a od,d' b;ska l+v msáka mqrjf.k weúÈkais,a iudokafj,d ysgmq whg;a ud¨ wrf.k .syska lkakfndkak mq¿jka' wehs wms fkdfjhs uerefõ" iajNdjO¾ufhkauhs ÿkafka' ueßÉp ud¨ lkak ldf.kaj;a wykak´k kE' ldgj;a mõ isoaO fjkafk;a kE' mõ isoaO fjkafkurdf.k lEfjd;a ;uhs' tfyu ke;akï urkak wkqn,§u fyda urK tl j¾Kkd lf<d;a ;uhs' b;ska fï úÈhg,efnk ud¨j,g lshkafka mj;a; udxY lsh,hs' ta mdxY=l+,fjkak ;sfhk ksihs' tajd widOdrKfhka yßyïn lr .;audxY fkdjk ksid wkqNjfhka mõ isoaO fjkafka kE' ienEf,daldkqlïmdj ohdkqlïmdj ke;sfjkafk;a kE' fï ;uhstod wmg ud¨ ,eìÉp l%uh' f,daflka ld,d f,daflka m,dhkak nE lsõfõ talhs' wms fkduerej;a Wkag uefrkakl%uhla iajNdjO¾ufhkau lerlS tkjd' ta f,daflka ldmqtlg jkaÈh f.jkakhs'

|²� ~n�oMv»xp� ïqY� (r�v¨ »{�v) 273

32

f,dalh ld,d f,daflg Kh f.jkakbmÿkq i;a;=

f,daflka ld,d f,daflg Kh f.jkak uqyqfoa lrÈfhacd; jqKq ud¨ka .ek;a" ñksidg jkaÈ jYfhka iajNdúljud¨ka ,efnk l%uh;a óg fmr ú.%y l<d' ;j;a me;a;lskawhq;= lduh yd rd.h uq,a lrf.k Èh;a lrk ñysßhdjksid ñßÈfha cd;s jYfhka yg.kakd msßilao isà' my;afyj;a ,dul oyï ys Æ ^,dul oyïj,g weo oeuQ& fyhskaÆ,d lshk cd;sfha;a" ldu ufvka wkaO jQ fyhska uvlkhdlshk cd;sfha;a" ldufhka wkaO njg wd ksid wd|d lshkcd;sfha;a Wm; ,nhs' ta ñßÈfha Wm;hs' ta úÈhgu f,daflkald,d f,daflgKh f.jkak cd; jqKq ;j;a i;a;= fldgilaf.dvìu;a isà' fï ú.%y lrkafka tfia ixidr Kh .kqfokqf.jk ;sßika i;=ka .ekhs'

tl f,dlaflla fudlo lrkafka yeuodu wkqka iQrdf.klkjd' fmdä ñksyd yQrdf.k ld,d thd f,dl=fj,d' zztahsfudlo Th lE..yd wf|dakd lsh lshd bkafkæ wfka W!wfma Tlafldu iQrdf.k lEjfkæ wfma mäh ÿkafk kE"f,dlald Tlafldau yQrdf.k ld,d" fokjhs lshmq tllaj;aÿkafk kEZZ fufia W! yQrdf.k ldmq tld W!re ixLdrfhkaW!re cd;sfha Wm§' ±ka wf|dakd k.mq flk;a .syska ta jf.au;ekl Wm§' zzwmg wrl fokjd" fïl fokjd lsõjd b;ska

274 r«c³r£n {�yY Ruxylp£z¹Y£y ��ñ

flda bIag l<do@ bIag lf<a kEæ flda wfma bIagh@ fufiaflda bIafÜ flda bIafÜ lsh lshd bkak flkd ;uhs fldaIaghd- fldáhd fj,d WmÈkafka' ±ka fldáhl= f,i bm§ todbIag lrkjhs lshmq foa W!rdf.ka wdmiq .kakjd' b;skaW!rhs fldáhhs ckau ffjrhs noaO ffjrhs lshkafka fïksihs' zzwyqfjÉp ;ek lkjd ´lf. fndlalæZZ ffjr lrlr fufyu lsh lshd bkakjd' bIag lrkjhs lshmq foafoklka n,dfmdfrd;a;=j bkakjd' bIag lrkak ;snqKq foaÿkafka ke;s ksid O¾u;djfhka l%uhla yod § ;sfhkjd±ka .kska lshd' ±ka tflla W!rdfj,d bkakjd fokak,Eia;sfj,d' wfkld fldáhd fj,d bIag lrkjhs lshmq foafoklka .kak n,dfmdfrd;a;=j bkakjd' zzfudlo Th lshjlshjd bkafk úfhda.hg m;afj,d jf.a@ §,d ;uhs fïljqfKaæZZ fufia wkqkag §,d úfhda.fhka bkak flkd Èúhdlshk cd;sfha Wm§' fldáhhs" Èúhhs fokakd tlg iïnkaOtl cd;sfha i;a;= fokafkla' tlaflfkla lshk lshk foa§,d §,d úfhda.hg m;afj,d zzug lrmq wmrdfol yeáæljodyß ´l=ka ug ´l f.jhs" cd;s cd;s yß f.jhsZZ fïúÈhg §,d úfhda.hg m;afj,d bkakjd Èúhd' bIaghn,dfmdfrd;a;= fjÉp flkd flda flda lsh lshd ±ka fldáhdnjg m;afj,d' fï fokakdu tlu ;ek bkafka' fufyu.syska ±ka úmdlh ú¢ñka ixidr Kh .kqfokqj mshjkwjia:dfjhs bkafka' ñksid Wml%uYS,Sj W!frd uerefjke;akï O¾u;djfhka yßhg fj,djla §,d ;sfhkjd bfíuuia ,efnk l%uhla' W!rd fyd|g f,dl= fjklka ÿj,dmek,d Ôj;a fjkjd' tf;la fldáhg w,a,d .kak nE'yenehs kshu ld,hla tkjd" Wf.a nv uy;afj,d uia fyd|gyeÈ,d taflka Kh f.jkak isoaO fjk' ta ldf,g Wf.all=,a fol Wv .syska nv ìu .Efjkjd' ±ka b;ska fjkodjf.a ÿjkak nE' fï ldf,g fldáhdg fndfydu myiqfjkafyñka fyñka .syska w,a,d .kak wjia:dj ,efnkjd'

|²� ~n�oMv»xp� ïqY� (r�v¨ »{�v) 275

O¾u;dj yo, §,d ;sfhkafka tfyuhs' kuq;a wo fndfydauykaisfj,hs fldáhdg w,a,df.k lkak isoaO ù ;sfhkafka'fudlo wfma wh Wml%uYS,Sj urK yskaod' ke;skï kshuldf,g mqyq,a f.äh jf.a f,dl=fj,d" nv uy;afj,d uial| yeÈ,d wdjg miq nv ìu .Efjkjd hd .kak nE' ±kab;ska fldáhg lsisu igkla ke;sj wmQrejg w,a,d .kakmq¿jka' kuq;a tfyu w,a,d .;a;dg W! ys;=uf;ag Tlafldulkafk kE' wo fldáhdg lkak ke;s ksihs" ñksiaiqWml%uYS,Sj ur,d W!g ke;s yskaohs fldáhd ;sfhk fohlalkafka' ke;akï fldáhd lkafka i;df.a fndlal ú;rhs'W! leue;s talghs' Wf.a m%d¾:kdj;a talhs' zzlkjd ´lf.fndlal" wÈkjd ´lf. fndlalZZ fïl ;uhs tod lsh lshdysáfha' ta ksidu ;uhs fndlal lkaku WmÈkafka' wfklawhg lrmq widOdrKhg b;sßjk udxYh taf.d,a,kag'urdf.k l=Kq j<l oudf.k fldáhd lkafka kE' urdf.kweof.k hkjd .,la Wvg' .syska Wv úislrkjd' ìuoukjd' tydg ;,kjd' fuydg ;,kjd' ìu ou,d uia jeÈ,sweo ou,d W! fndlal ld,d hkak hkjd' ±ka ., Wvg Wfoab|ka yekao fjklka wõj jefgk ksid wr b;sß uil%ufhka fõ,S hkjd' ±ka b;ska yjig .syska wr fldáhdb;sß lrmq uia ál wrf.k tk tlhs wfma whg ;sfhkafka'tod W!re uia .;af;a Tfyduhs' tfyu ke;sj W!frd ur,fkfjhs' yenehs fï lsõfõ nqÿka jykafia my< ùug;a fmrwdÈld,fhahs' ñksiqka W!frd urkak .;a;g miafia ta pl%hke;sfj,d .shd'

;j;a fldgila bkakjd mxpldu wdiajdoh i|ydwkqkaf.ka fudkjd yß wrf.k fokakï fokakï lshd±lalyu uqjdfjkjd' fldfydu yß u.yer,d mek, hkjd'fufyu uqjd fjù Ôj;a fjÉp flkd ta Kh f.jkak uqjdlshk cd;sfha WmÈkjd' b;ska bIagh foklka fldáhdn,df.k b|,d Wf.a f.dÿrg uqjd wyqfjkjd' uqjd bkafka

276 r«c³r£n {�yY Ruxylp£z¹Y£y ��ñ

fyd|g fidaÈisfhka' n,df.k wyf.k bkakjd Khysñhdf.a ioaoh tkjdo lshd' Kh ysñhd tkfldgu uqjdfj,dmek, ÿjkjd' ±ka b;ska fldáhd uqjd w,a,df.k lk úgwfma wh lE.ykjd wfka wfmdhs fjÉp fohla lshd' kuq;atod fya;=j ±lal kï wo Tfydu lE.ykafka kE' fldfyduyß fidaÈisfhka bkakfldg ioafo ksid mek,d fíß,d .shdgf.dakd fj,d .syska bmÿkdg miq talg jkaÈh f.jkakwjia:dj mE§ ths' W! fudlo lrkafka yeu fjf,au f.darkdvqod,d f,dl=lï fmkak,d wkqkaf.ka wrf.k fíß,dbkakjd' ta ixLdrfhka f.dakd lshk cd;sfha Wm§' f.darkdvqodmq .;s ,laIKfhka ;uhs f.dakd jqfKa' f.dakd;a kshuúÈhg Wi uy;g yeÈÉp fj,djg Wf.a lka wefykafkake;sj hhs' ^lka wefykafka ke;s <uhskag wo;a iuyrekalfka f.dak weg ysrfj,d oehs wykafka fï ksihs'& Bgmiafi mek, ÿjkak fidaÈishla kE' W! wyqfjkjd fldáhdgKh f.jkak' fï ;uhs we;sjkakd jQ rgdj' fï l%uhg.syska ;j;a fldgila bkakjd wkqkag Kh §,d kej;fokafka ke;sfjkfldg fudlo lrkafka" zzuu ´ljwßkafk kE" ug wyqfjÉpdfõ" ´ld mek,d hk fj,djlwyqfjhkaflda� fï wd§ jYfhka lshñka kEru u.n,df.kbkakjd' ±ka Khldrhdg fyd|g ÿjkak mkskak mq¿jkakï olskfldgu lef,ka rjqfuka jgmsgdfjka Khwhs;sldrhdf.ka fífrkak mek, ÿjkjd' yenehs Khysñh;a lsh lshd bkakjd zzux ´lj wßkafka kE"wyqfjkake;ehs fldhs fj,djl yßZZ lshñka' fkdyerun,df.k b¢hs' fufia fkdyeru whdf.k b|,d Kh.kqfokqj mshj.kak neßjqKdu fkdyeßhd .syska kßhdlshk cd;sfha Wm§' fï Kh .kak bmÈÉp yeáhs' oafõIys; ksid ;sßikaj Wmkakd' Khldrhdj w,a,d .kak yeufjf,au yex.s yex.S ;uhs .sfha' ta m%isoaêfha T¿j fl<ska;shdf.k .sfhd;a ;ukaf.a uqyqKKhldrhd ±lafld;a mek,d

|²� ~n�oMv»xp� ïqY� (r�v¨ »{�v) 277

hk ksihs' ta ksid ;sria w;ghs" Khldrhd fydhdf.k .sfha'Khldrh;a fudlo lrkafka jgmsg n, n,d lef,ka m÷rewiafika weúÈka neßfj,d yß Kh ysñhd ±lafld;alïìjegj,aj,g;a Wäka mek, .syska fyda fífrkjd' taukqIHfhla fj,d bkak ldf,hs' ta jqKdg úmdlh f.jkakfjÉp odg kshuh yo, ;sfhkjd" tfyu wmg ´k yeáhglrkak nE" wdmiq kshu úÈhgu f.jmka lshd'

;j;a fldgila wkqkaf.ka Kh wrf.k fudlo lrkafkazzyd yd wyj,a ojfi fokakï jfrka todgZZ lshñka yeuoduyd yd jd ;uhs' yd yd jdjd lsh lshd ysgmq flkd ydjd fj,dWm§' fkdyeßhd kßhd fj,d Wm§' tod Kh .;a; flkdfudlo lf<a@ yd yd fokakï jfrkaflda wyj,a ojfi lshdÈkhla §,d todg u.yeßhd' yd yd jdjd ixLdrfhka ;uhsydjd lshk cd;sfha Wmkafka' zzwßkakE ´l wyqjqKq ;eklkjd fndlal� lsh lshd ysgmq tld ;uhs kßhd jqfKa'wka;sug fudlo fjkafka" ydjd kg kgd ;ek ;ek ÿjmekb|,d wr jf.au ydjdg;a ÿjkak mkskak neß uÜgug YÍrhjevqKq ld,hla tkjd' Bg miq hka;ï ll=,a foflka .dg.dgd hkak ú;rhs mq¿jka' ta ldf,g uial| fyd|gu jeä,d'uia ál yefoklka ÿj, mek, fífrkak l%uhla ye§;snqKd' jevqKq miq f.dÿrefjkak kshñ; wjia:dfõ § iirKh f.ùug f.dÿre fõ' ydjd kßhdg f.dÿre fjkafkatfyuhs' ta;a fndlal ld,d uia ál b;sß lrhs' ta ñksiqkaWfoid b;sßjk mx.=jhs' ldu ÿIapß;h uq,a lrf.k wfmaYsIagdpdrfha l=, isß;a úkdYlrk ;j;a msßila to;a isáhd"wo;a bkakjd' ta wh ifydaor ifydaoßhka" ÿj mq;d" ;ukaf.akEoEhka y÷kkafka kE' ta .;s ,laIKh uq,a lrf.k l=,isß;a CIh lr oud l=+l=,d-l=l=<d ù Wm§' fï .;s ,laIKh;sfhk wfma iudcfha bkak iuyr wh oelalu wo;a �´ldTfydu ysáhg uy l=l=<d� lshd lshkak mqreÿ ù we;af;;afï ksihs'

278 r«c³r£n {�yY Ruxylp£z¹Y£y ��ñ

f.or iajdñmqreIhhs" Nd¾hdjhs lshd fokafkla isà' kuq;aNd¾hdjg f.hska fodÜg nyskak fokafk kE kS;s od,d yeu;eku uevmj;ajf.khs bkafka' hk tk ;eka fyd|guuevmj;ajdf.k' .sfhd;a tfyu f.ïn¾ odkjd' ievmreIlï" pKaälï lrkjdg f.ïn¾ odkjd lshd wfmal;djl=;a we;' fufia wfkldj uevmj;ajdf.k bkakixLdrh ksid ueähd lshk cd;sfha Wm§' f.ïn¾ odmq flkdf.ïnd lshk cd;sfha Wm§' ±ka ta uevmeje;aùïj,ghsf.ïn¾j,ghs hg;a jQ flkd fudlo lrkafka@" zzwfka uglr, ;sfhk widOdrKhl yeáæ f.org fldgq lr,d uulrf.k ysgmq riaidj;a ke;sfj,d .shdæ ug lrmq wmrdOhlaæ´lg fyK y;u .ykjd" ´ld ueß,d hkjd kï'''� lshñkafufia ±ú ±ù ;eú ;eù .erySuhs" weçhdjhs lshk ixLdrhjvd N¾hdj f.org ù isà' .erySuhs" weçhdjhs lshk fol;a¥Is;Ndjfhka hqla;hs' ta ixLdrfhka .erçhd lshk cd;sfhaWm§' ±ka b;ska wdmiq Kh f.jkjd' .erçhdg ueähd ydf.ïnd f.dÿre fjkjd' ±ka b;ska wfma wh fudlo lrkafka.erçfhla" ueäfhlaj w,a, .;a;u lE ..yd ú,dm fokjd'kuq;a fudlo fj,d ;sfhkafka@ tod lrmq widOdrKhg wojkaÈ f.jkjd' fïl ±l,d fnßyka fok tl fkdfjhslrkak ´k' WU óg miafia .erçfhla fjkak jev lrkak;atmd" ueäfhla fjkak jev lrkak;a tmd lsh,d wfklawhg;a Y=oaO fjkak nKlshkjd ñila .erçhdghs" ueähdghswms fudkjd lrkako@ Wkaf.a .kqfokqj Wka fírd .kakjd'b;ska fïl f;areï .kak neßj wfma iuyr wh wykjd.erçfhla" f.ïfnla fyda ueäfhla w,a,d .;af;d;afn!oaOfhda úÈhg wms fudlo lrkafka lshd' b;ska Th ál;uhs lrkafka fjk fudkj lrkako@ wfkla whg;a lshdfokak ´k wkak n,dmkaflda .erySuhs" weçhdjhs ;sìÉpwhf.a ,laIKh" f.ïn¾ od,d uev mj;ajmq tjqkaf.a,laIKh" b;ska WUg;a ueäfhla fjkak ´k kï Nd¾hdj

|²� ~n�oMv»xp� ïqY� (r�v¨ »{�v) 279

uevmj;ajmka" .erçfhla fjkak ´k kï WU;a w~ w~d.rymka lshd'

B<Õg nqÿrcdKka jykafia fukau RIsjreka o fïf,dalhg idrO¾u lshd fohla foaYkd l<d' fï idrO¾uj,giudcfha yrh lshd lshhs' fï yrh ld oukakd jQwi;amqreIhka f,dalfha .=KO¾u úkdY lrñka wi;aO¾uh;a O¾uh hehs lshñka lghq;= lrk úg yrh ld±ófï ixlr jevms<sfj< ksid ta ixLdr fya;=fjka yrldlshk cd;sfha Wm§' ta jf.au my;a jevj,g" jevla ke;sjevj,g" kskaÈ; jevj,g .fõIKh lrñka mÍlaIKlrñka" ksÍlaIK lrñka tajdg wjYH foaj,a fidhmq ksid tafya;=fjkau Th f.dvgu .sys,a,d .jhd lshd;a y÷kajhs'^.j+taIKh-.fõIKh' .j hkq .ejfikjd lshk tlhs'&yrh ld ouk flkd ta i|yd wjYH mÍlaIK yd .fõIKhkalr lr thg wjYH f;dr;=re yeu fjf,au fidhhs' ;ukaf.ajpkh ch .kak ;ukaf.a ,íêh ch .kak lghq;= lrkta .fõIlhd .jhd f,iska Wmam;a;sh ,nhs' yrld" .jhdwd§ jYfhka kï yeÈ,d ;sfhkafka fï ksihs' ;j;a fldgilafufyu;a lshhs' zzyenehs ug wyqfjÉp ;ek ´lj t<kjdZZt,kak n,df.k b|,d wkqka t,d oumq úmdlfhka t¿jdlshk cd;sfha Wm§' ;j;a flfkla wyqfjÉp ;ek wkqkagneg fokak n,df.k bkakjd' lshkafk;a fokakï nefÜlsh,hs' neg§fï ixLdrh jevQ flkd neg¨jd lshk cd;sfhaWm§' B<Õg wfma iudcfha i;a ni lshd fohla ;sfhkjd'ny fokjd lshkafka ta i;a nighs' ke;akï hym;a nighs'i;a mqreIhka y÷kajd ÿka ta i;a nig ks.re lr ta ni bj;ou,d wi;aO¾u jevlr,d ni bj;Æ flkd ny ¬ w¨ - n¨fj,d Wm§' j,shg .hmq ksid j,s.h yg .kS' tod i;a niúkdY lrkak Ndú; lrmq wi;amqreI NdIs;h n,af,lafj,d wo;a ixidr mqreoaog foda wjfYaI jYfhka kef.hs'n,a,d nqrkafk;a zznqyaZZ lsh,hs' fï zznqyaZZ lshk jpkfha

280 r«c³r£n {�yY Ruxylp£z¹Y£y ��ñ

ksrela;sh yd woyi fuys i|yka fkdl<;a wkqudkfhkafyda Tng f;areï .; yelshs' tod ni w¨ lrkak hEfï §fndfydau fidaÈisfhka bj w,a, w,a,d fydfrka ;uhs tajevms<sfj< ls%hd;aul lrkak wr weoafoa' ta ksid ;uhs n¨w;a njhla ,n,;a w;s ishqï bj lshk tl W!g msysgd;sfhkafka' tod f,dafl ld,d f,dalhg lrmq widOdrKhgjkaÈ f.jkak wo wfma ñksiaiq ta n¨ bj úúOdldrfhawlghq;=lï fidhd .ekSug Ndú; lrkjd' B<Õg W!g;sfhkafk;a n¨ .|hs' tod lrmq ÿYapß; jevms<sfjf<aÿ¾.kaOh ;uhs fï w;a Njfha;a biau;=fj,d ;sfhkafka'

B<Õg n¨ jevms<sfj< ls%hd;aul l< whf.a ni w<,djevlrk ;j;a wdOdrldrhka fldgila isà' tfia ni w<,djevlrmq ksid n<,d fj,d Wm§' to;a ukqiai ldf,a b|ka;snqKq iïnkaOh wkqj wo;a n¨ n<,a iïnkaOhla ;sfhkjd'fï ;uhs f,dalfha ixLdrhs" cd;shs máÉP iuqmamkakj yefokyeá' fï úÈhg yeu if;lau yefok l%uhla ;sfhkjd'wkqkaf.a f,a WKqfjk l;d lshñka Nh .kajmq flkd f,aWKq lrmq ixLdrfhka f,akakq lshk cd;sfha Wm§' ldmq îmq;ek my lr,d fyj;a mqg lr,d hk fldgila to;a f,daflysáhd' wo;a bkakjd' wfma NdIdfjkau lshkjd kï ldmqmf;a frkjd lshhs' ta cd;sfha ldmq ;ek mqg lrmq tld ld¬ mqgd - lmqgd lshk cd;sfha Wm§' fï ixLdrhg wkqj cd;shf.dvkef.k yeá ljodj;a fjkia lrkak nE' ;j;afldgila wkqkag Kh §,d kej; ,efnklka Kh whdf.kbkakjd' Kh whdf.k fyj;a Kh n,dfmdfrd;a;=fjkaYdm lrñka mqïnf.k bkak flkd khd fj,d Wm§' Ydmlrmq ys; ¥Is; ksid ;sßika fldgig jefÜ' ;sria w;g hkjevms<sfj<hs ;sßika lsõfõ' yenehs ;uka Kh fj,dfkdfjhs ;uka Kh n,dfmdfrd;a;=fjka bkakd .;sh ksidf,dalfha ms%hxlr i;a;ajfhlaf.a kula wrf.k fmdâvlayß mqïndf.k bkak bvla ,eì, ;sfhkjd' ta ksid wr

|²� ~n�oMv»xp� ïqY� (r�v¨ »{�v) 281

.erçhdg ;snqKq mdÉp,h khdg kE' whdf.k bkafkaúkdYhghs' m%;sM,h ,enqKu ±ka lrkafka úkdYh whdf.kb£uhs' tod Kh n,dfmdfrd;a;=fjk fldg uq¾Oc zzKZZhkafkka mgka .;af;a ixLdrhs' wo m%;sM,h ,nd cd;shmgka .kafka oka;c zzkZZ hkafkka' m%;sM,h ,enqKq úgme;a; udrefõ' tod Kh whdf.k ysáhd' ±ka KhldrhdúkdY lrkakhs ;sfhkafka' Kh ksidu jekfikjd' uQ¾OczzKZZ hkak ,shkafka jekfik w¾:fhka' oka;c zzkZZ hkak,shkafka kHdhdkql+, w¾:fhka'

;j;a fldgila l=Kq jev" my;a jev lrñka wkqkag lgqj.ykak n,df.k bkakjd' �.ymka lgqjZZ lshk l;djwo;a wm w;r we;' fufia l=Kq iy.; ys;lska wkqkaglgqj .ykak n,df.k ysgmq flkd l=Klgqjd lshd Wm§'fyd| fyd| wx.hka f;dard fmd,fmd,d fjka lr.kak .;s,laIKh ;sfhk ;j;a fldgila isà' ta wh fyd| fldgi"f,dl= fldgi" jákd fldgi widOdrK úÈhg .kS' fufiawx. fmd, fmd,d .kakd ixLdrfhka fmd<Õd ù Wm§' ;uqkakdhlhd fj,d wkqkag mqïn mqïnd bkak .;s ,laIKh;sfhk ;j;a fldgila isà' kdhlhdg msïnQ Wrd lshhs'fufia wkqka iQrdf.k ld,d wkqkag mqïn,d bkak tldmsUqrd lshk cd;sfha Wm§' ukqIHhkaj isáh § CIhg nrfj,dÔj;ajk msßila to;a isáhd" wo;a isà' CIh jev hkq úirjev fyj;a my;a jevhs' tajdg nrfj,d Ôj;ajqKq ixLdrfha.;s ,laIKh jeã .sfhd;a CIhg nr jQ ksid lnrd lshkcd;sfha Wm§' tod jf.au wo;a CIh jk foaj,a fyj;al=Kqf.dvj,a ;uhs wdydrhg .kafka' wkqkaf.a f.dú;ekawdÈh ;,dfm,d oud wkqkag wjev widOdrK lrmq flkd tajevQ ixLdrfhka ;,f.dhd lshk cd;sfha Wm§' bvfïudhsïj, bks fjkia lrñka wkqkaf.a udhsïj,g oÕ,mqflkd ueß,d .syska ud bkakd fyj;a uhskd lshk cd;sfhaWm§' tfiau .sßfhka rdjh § yqf¾ yqf¾ lshñka lE..yd

282 r«c³r£n {�yY Ruxylp£z¹Y£y ��ñ

fi,a,ïj, § Wv mek mek w;mh úis lrñka f,daN" fudayuq,aù mlaI.%dySj ikaf;dai jQ flkd .sßfhka rdjh fok.srjd lshk cd;sfha Wm§' ie,sÉp ys;lska" f,jqkq ys;lskaÿIapß; .;s we;sj bkak flkd ta jevQ ixLdrfhkaie<,sysKshd ù Wm§' bfKa ;snqKq froao mjd .e,ú,d okafkukE' ta ;rï u my;a úÈhg ÿYapß;fha we,s,hs ysáfha'

fï yeu isxy, kulskau ixLdrhg wkqj cd;shf.dvkef.k yeá fmkajhs' fudlo isxy, fyj;a fy< nilshkafka ry;ka jykafia,d úiska f.kd Y=oaO NdIdjla'iSy, hkq fY%aIaG ,hla we; hk woyi f.k fok jpkhla'fuys <h hkq ys;hs' tjeks fY%aIaG <hla ldg fyda we;akïTyq fy<fhla' tfyu ke;sj wms wo l;d lrk úÈhg f,daliïu;fha Wmam;a;sfhka fyda f,a j,ska yod.;a isxy, cd;shla.ek fkdfjhs" fï l;d lrkafka' f,dal iïu; cd;sh"l=,h" wd.u l=ula jqj;a fY%aIaG <hla fyj;a Y=oaO jQ ys;lawe;akï ta fy<fhla' tod wfma rg ye¢kajQfha;a fy< Èjhskf,iska' ta Y=oaO NdIdj fyj;a fy< NdIdj l;d l< wd¾hmrmqrla fuys jdih l< ksihs'

|²� ~n�oMv»xp� ïqY� (r�v¨ »{�v) 283

33

;ud lrk jevms<sfj< wkqj Wm; ±kf.kwkd: jQ f,dalfhka ñfok yeá

wmf.a mshú weig fkdfmfkk;j;a i;a;aj fldÜGdihkawkka;j;a fï f,dalfha Ôj;a fõ' wkqkag .sks §,d" odyh§,d Ôj;ajqKq tn÷ wh .sks wmdhg .syska Wm§' wmd lshkakdjQ hïlsis my;a hehs iïu; foaj,a we;' tmd hehs wms jpkhlaNdú; lrkjd' tfia tmd lshkakd jQ foaj,a tl;= fjÉp;ek fyj;a tmd wh wmdhhs' wh lshkafka tl;=fj,d lshktlhs' wfka ug .ykak tmd" nKskak tmd" .sks ;shkaktmd" urkak tmd" wfka tmd''' fï wd§ jYfhka tmd lshkfoaj,auhs t;ek tl;=fj,d ;sfhkafka' tfia tmd lshoa§tjeks foaj,a lrmq wh ;uhs wmdfha .syska WmÈkafka' .ykaktmd lshoa§ .ykjd' nKskak tmd lshoa§ nKskjd' urkaktmd lshoa§ urkjd' fï úÈhg wkqkag .sks §mq ksid .skslkak .sks wmdfha .syska Wm§' ta jf.au ;ukag mq¿jkalu;sfhoa§ wkqka fok foa ld, î,d kslkau ld,h f.jkfldgil=;a wm w;r isà' fï wh wkqkaf.ka lkak ke;sfndre lshkjd' ;ukaf.a ke;s wvqmdvqlï lshkjd' iuyrfj,djg ;ukag ñ, uqo,a" foam, jia;=j ;sìh§;a tajdf,danlug yx.f.k wkqkaf.kau lkak" ke;s fndrelshkjd' fufia wkqkag w;fmdj,d Ôj;a fjk flkd mrfyaw; fyj;a fm%a;j Wm§' ;ukag yelshdj ;sfhkjd' kuq;aria;shdÿ fjù ld,h lld bkakjd' odäh uykaisfhka

284 r«c³r£n {�yY Ruxylp£z¹Y£y ��ñ

yßyïn lr,d wfkld f.k;a ÿkafkd;a nvmqrd lkj ñilalsisu idOdrKhla .ek ys;kafka kE' mq¿jka ;rï ld,î,d jkikjd' fï cd;sfha .;s ,laIK jvmq wh fm%a; .;s,laIK iys;j Wm§'

;ukag iQrùr úÈfha jev lrkak mq¿jka n,h" yelshdj;sfnkjd' ta jqKdg lïue,slug wkqkaf.ka jev lr.kakn,df.k bkakjd' ;ukaf.a iQr;ajfhka jev fkdf.knqÈhf.k wkqkaf.ka ld, î,d bkak wh wiqr ksldfha.syska Wm§' tal;a wmdhla' fuf;la ú.%y lf<a ksrfha ^ks¾+ wh" wh hkq tl;=jhs' wh ixLHd; iem;ska f;dr ;ekksrhhs&" ;sßika fhdaksfha" fm%a; úIfha" iqr wiqr ksldfhaWmÈk ixLdr f.dvkef.k yeáhs' fïjd Tlafldau wúµdjuq,alrf.k" fï f,dalh iqkaorhs lshd ys;df.k w,a,df.k"nodf.k we,S .eà uq<dfj,d lrmq jevms<sfj< ksid fïf.dv uv fyj;a f.dvÈh lshk fofla;a wmg fkdfmfkkfm%a;" iqr" wiqr f,dalj,;a WmÈk .;s ,laIKhs' ±ka b;skawms okakjd kï Th jf.a whq;=lï" widOdrKlï lrkudkisl;ajhla ud <Õ kE" ug tÉpr whq;= widOdrKlïlr,d /l.kak" r|jd.kak" ord.kak jákd fohla fïf,dafla kE" fï ksiaidr jQ f,dalfha yrhla ke;s f,dalfhawkd: jQ f,dalfha uu fudlg fï whq;=lï widOdrKlïlrkak o lshk fï woyi wdjd kï" tlS my;a .;s ,CIKke;s ù .shd kï" ;ud okakjd ;uka ;=< wkqkag .sksfok.;s ,laIK kE lshd' tfykï ksrhg hkak ;udg fya;=kE' yria w;g hk ;sria úÈhg jev lrkakd jQ my;a jevlrk .;s ,laIK ;ud <Õ ke;skï" ;sßika ù WmÈkak;sfhk .;s ,laIK ;ud <Õ ke;s nj ±k .kS' tfiau;udf.a yelshdj mq¿jkalu ;sfhoa§ wkqkaf.ka .idf.klkak n,d f.k bkafka ke;skï fm%a;j WmÈkak fya;= kElshd ±k .kS' ;udg n,mq¿jkalï yd yelshdj ;sìh §wkqkaf.ka jy,a jev lr.kakd cd;sfha flfkla fkdfjhs

|²� ~n�oMv»xp� ïqY� (r�v¨ »{�v) 285

kï ;udg wiqrj WmÈkak fya;= kE lshd ±k .kS' tfykï;ud i;r wmdfhka fï fya;=fjka ksoyia lshd ta mqoa.,hd±k.kS' ;udgtajdfha WmÈkakfya;= kElshd máÉPiuqmamkakj±k .kS' fï fya;=fjka fï M,h yg .kS' ta fya;=j ksfrdaOkï ta M,h ksfrdaOhs lshd ±k .kS'

fï O¾uh wo u;=jqKd kï ñksiaiq fyd|g ±k .kakjd;ud lrk lshk jevj,ska ;ud WmÈkafka f;dkek o lshd'túg ldf.kaj;a wykak ´k kE ;ud WmÈkafka fld;k olshd' �fhda máÉP iuqmamdox miai;s fida Oïux miai;s�lshk isoaOdka;hg wkqjhs olskafka' fï ;uhs fuf,djm%jD;a;s ^oekg flfrkakd jQ hï jev ms<sfj<la weoaao tu.skailiajk wdldrh& máÉP iuqmamdo pl%hl yeá' hïlsisldrKhlg uq,a fjk m%Odk ldrKhla we;' ta m%Odk ldrKhuq,alr.;a w;=re ldrKd ú;rhs f,dalhdg fmakafka' WodyrKf,i flfkl=g flfkla fldgjkak hïlsis fohla lrkúg Tyq ;udg ta whf.ka iïm;a n,dfmdfrd;a;=fjka n,dbkak mq¿jka' kuq;a Wka tal lf<a kEfkaæ Wkag fyd|mdvula W.kajkakïflda lshñka ;udf.a m%Odk woyifojeks lr,d talg jdrej .kak fojeks ldrKhla bÈßm;alrkjd' fukak fufyu lr.;a;u f,dalhdg fmakjd msákalrmq jdrej' talg uq<dfjÉp fya;=j Tyqf.a wNHka;rfha/¢,d ;snqKq ldrKh fm%a; fjkak fya;=jk tlla' ;udfyd|g b|,d wkqkaf.ka Ôj;a fjkak ys;la ;snqKq flfkla;ukag tal lr.kak neß jqKdu talg úreoaO jqKq whf.kam<s.kak wr jf.a jev lrkjd' tal wúµdfjka jeys,d'wúµd mÉpd ixLdr lsõfõ fu;khs' úµdj újD; fj,d;snqKkï wms ±k .kakjd fm%a;j WmÈkafka fufyu lf<d;a"ksrfha WmÈkafka fï .;s ,laIKhg" wiqrfhda fj,dWmÈkafka fï .;s ,laIKhg" ;sßikaj bmÈkafka fï .;s,laIKhg lshd' ta Tlafldau wms olskak ´k'

jl=gq lrmq ixLdr uq,alrf.k jl=gqj WmÈk w;aneõ

286 r«c³r£n {�yY Ruxylp£z¹Y£y ��ñ

,nk nj nqoaO foaYkdfõ i|yka fõ' tu.ska ixLdrhhïfiao" cd;sh Bg wkql+,jhs lshd fmakjd' ±ka yqÕ fofkl=gfufyu .eg¨jla we;sfjkak mq¿jka" Th lshk ú.%yh wmslsisu fmd;l ±lafla kEfka lshd' ldrKh ms<s.kak fya;=;sfhkjd' kuq;a fuf;la fujeks ú.%yhla wms fkdwid;snqK;a ;%smsgl O¾uh ;=< uÊðuksldfha tk ixLdfrdamam;a;siQ;%hgo fuu ú.%yh .e,fmk nj ukd kqjKska fufkyslrk ´kEu wfhl=g meyeÈ,s lr.; yelshs' yenehs;%smsglfha fï úÈfya ksrela;s fhdodf.k uyd ú.%yhla lr,kE' oeka ta wehs lshd m%Yakhla tkak mq¿jka' ta m%YakhgW;a;rh fï úÈyg meyeÈ,s lr .ksuq' WodyrK f,i hïwe÷ï fudaia;rlrefjla hï flfkl=g fudlla fyda we÷ïfudaia;rhla uid fohs' ±ka Tyq fïl bfKa w¢k yeá;alsh,d §, ;sfhkjo@ tal;a lshd fokak ´ko@ ta jf.a wmg±k.kak mq¿jka foaj,a ta úia;r lrk flkd lshd fokak´k kE' hïlsis fjf<kafola .ekqïlrejl=g t<j¿jlafyda m,;=rla úl=Kk úg yß rij;a lEula yßu rihs"fïl Wh, n,kak lsh, fokjo@ tal úl=Kk fjf<kaod"Whkak okak whg Whk yeá;a lsh, fokak ´ko@ fïjf.a" Y%djlhl=g ;ukaf.a Y%djl kqjKg hula f.dapr fõkï nqÿrcdKka jykafia tajd úia;r lrkak .sfha kE' tawjYH ke;s ksihs' Y%djlhl=g f.dapr lr.kak neß hula;sfí kï ta ál f.dapr lr.kak mq¿jka uÜgug ú.%ylsÍuhs" nqÿrcdKka jykafiaf.a O¾ufhka lf<a' f,dõ;=rdnqÿ flfkla idrd ixLH l,am ,laIhla fyda wgd ixLHl,am ,laIhla fyda fidf<did ixLH l,am ,laIhla fydafmreïmqrd f.kú;a f,daflg my< fjkafka wfkla whglrkak neß fohla lr,d fokak ñila wfkla whg lr.kakmq¿jka fohla lr,d §,d ld,h f.jkak fkdfjhs' fïjf.a" hï Y%djlhl=g ;ukaf.a Y%djl kqjKska hula ys;kaklshkak mq¿jka kï nqÿrcdKka jykafia ta uÜgug ú;rla

|²� ~n�oMv»xp� ïqY� (r�v¨ »{�v) 287

ud;Dldj §,d ksy~ jqKd' tn÷ msßila isá ksid;a" tfiaY%djl kqjKg f.daprjk msßila bkakd nj okak ksid;auQ,sl jYfhka wNsO¾ufha wjYH jk uQ,sl foh ú;rlaießhq;a uyry;ka jykafiag fmkak,d k;r lrkakfya;=j;a ´lhs' ud;Dld md,sh ú;rla foaYkd l<d ießhq;ayduqÿrejkag' ta ál ;uhs ießhq;a ysñhka ú.%y lr,d ÿkafka'±ka b;ska nqÿrcdKka jykafia foaYkd l< oyula fkfjhslshd wykafka fldfyduo@ Y%djlhkag f.dapr oyï fldgiaú.%y lrkak Wkajykafia ld,h f.õfõ kE' yeu fjf,auud;Dld md,sh foaYkd l< úg ta fj,dfõ § iqÿiq Y%djlhkajykafia,d iqÿiq foaYkdjka wrf.k tajd ú.%y l<d' iuyrfj,djg tfia ú.%y l<dg miq iel kï fïl Nj;af.!;uhka jykafiaf.ka wykak lshd Wkajykafia,dlshkjd' túg nqÿrcdKka jykafia lshkjd uu lsõj;aTÉprhs lshd' idßmq;a; uyd m%d{hs" OïuÈkakd uyd m%d{hs'tu ksid lsõj yeáhg ms<s.kak lshd nqÿka jykafia wkqu;l<d' fï jf.a yqÕla foaYkd wfma md,s fm<oyu ;=< ;sfhkjd'fudlo fláfhka lrk foaYkd ú.%y iys;j foaYkd lsÍugidßmq;a; ysñhka olaIhs" uyd m%d{hs lshd nqÿka jykafiafoaYkd l<d' tu ksid jeäyßhla foaYkd ießhq;a ysñhkaf.a'tn÷ foaYkdjka Y%djlhkag f.dapr jk úÈhg ieye,alr,d fokak" úNckh lr,d fokak" újrKh lrfmkajkak" ú.%y lr fmkajkak uf.a fï idßmq;a; olaIhslshd foaYkd l<d' ta jf.au uydfldÜá; yduqÿrefjd;a olaIhslshd fmkakd § ;sfhkjd' ta olaI foa;a olskafka nqÿrcdKkajykafiaf.a i¾j{;d {dkhghs' tu ksid Bg miafia taiïnkaOfhka fudl=;a lshkak fohla kE' tn÷ foa foaYkdlrkak mq¿jka flkd ±l,d fï wyj,a flkd wyj,a foagolaI ksidu olaIhs lsõjd ñila wolaI kï olaIhs lshd nqoaOfoaYkdj lvfjkak foaYkd lf<a kE' tfykï tysls%hdldß;ajh iïnkaOfhka ielhla ys;kak fohla kE'

288 r«c³r£n {�yY Ruxylp£z¹Y£y ��ñ

fldfydu yß lula kE f,dal i;a;ajhka i;r wmd.; ùú¢k ÿlalkaordj ±ka wms ±k .;a;d' Bg fya;=jk ixLdrf.dvk.k yeá;a ±k .;a;d' B<Õg ;sfhkafka ukqIH"foaj" n%yau f,dalj, Wmam;a;shhs' ukqIH f,dalfha bmsoñksiqka ú¢k ÿl .ek wuq;=fjka lshkak fohla kE' tal;afuÉpr l,a ú.%y l<d' Wfoa ke.sÜg fjf,a b|ka ? kskaoghk;=reu ishhg tlla muK jk wdiajdoh ,nd .ekSugishhg wkQkjhla ÿla lk tlhs t;ek lrkafk;a' kuq;awdiajdohg jeys,d tal fmakafka kE' wka;sug" leu;s fiake;s f,dalfha ;DIaKdfjka ne£ ú¢kak ;sfhk yeu ÿllauú|,d jeyeß,d jekis,d hk tlhs fjkafka' thskq;a nyq;rhi;r wmdhg hk nj f,dõ;=rd nqÿka jykafia meyeÈ,sjfoaYkd lr ;sfnkjd' nqÿrcdKka jykafia foaYkd lf<auf.a fï .sysj bkak wd¾h Y%djlfhla bkakjd kïfida;dmkak M,hg m;a" ta .sys wd¾h Y%djlhdf.a jákdlñkal,dfjka l,djlj;a jákdlula mxpdNs[a[d" wIag iudma;s"wNs[a[d,dNS fhda.shl=g fokak nE lshd' jákdlñkane¨fjd;a ta .sys fida;dmkak wd¾h Y%djlhd Bg jvd fndfydaby<hs' yenehs .sys j;l isg wUqorejka fmdaIKh lrñkabkakjd' fudlo jákdlu jeäfjkak fya;=j thd ioygui;r wmdfhka ksoyia fj,hs bkafka' kuq;a mxpdNs[a[d"wIag iudma;s ,dNshd ta w;anjfhka msßys,d .syska wmdhghkak;a mq¿jka' neßfj,d fyda wmdfhka fíß,d ysáfhd;an%yau f,dalfha .sys,a,d l,am ishoyia .Kkla yß b|,dtal;a f.ú,d kej;;a wmdhg hkak mq¿jka' wjidkfha,enQ yrhla kE' foaj;ajhg .sh;a tfyu ;uhs' ljod fydatal;a f.ú,d bjr fjk ojig kej;;a wmd.; fjkakmq¿jka' foõ nU jqK;a wjidkfha ,nk yrhla kE lshdlsõfõ fï ksihs'

fn!oaOfhla n%yau f,dalh WmdOdkh lrkafka kE'mxpdNs[a[d" wIag iudma;s ,ndf.k ysáh;a wkd.dóflfkla ueß,d .syska fkaij[a[d kdi[a[dh;kfha

|²� ~n�oMv»xp� ïqY� (r�v¨ »{�v) 289

WmÈkafka kE' tjekakl= urKska u;= iqoaOdjdifhhsWmÈkafka' fya;=j f,dalh WmdOdkh lr, ke;s ksihs'WmdOdkh lf<d;a ;uhs bÈßhg;a Nj .uk hkafka' tfykïY=oaO .;s ,laIKksid Y=oaOdjdih yeáhg mj;skakd jQ wka;sufl,jr lr.;a Y=oaOdjdi nU ;,hghs ta wh hkafka't;ekska iir fl,jr lrkjd ñila kej;;a tkafka kE'

fï jk úg wms fn!oaOhl= ùug wjYH uQ,O¾uh f;areïf.k we;' wksÉP" ÿlaL" wk;a: lshk fï ;s%,laIKhgf.dapr jk iEu ish¨ kdu O¾u" rEm O¾u we;=¿ f,dalfhaish¨u foa fudkjd ne¨j;a fï ;s%,laIKhg f.dÿre fjkyeá f;areï .;a;d' ta ksid wms f;areï .;a;d fï f,dalfhameje;aula ;=< lsisu kdu O¾uhlg fyda rEm O¾uhlgfyda fldgqfj,d wmg fï meje;afï iekis,af,a ksÉPhs"iemhs" wd;auhs lshd bkak ;ekla" weiqre lrkak ;eklakE lshd' yeu ;eku ;sfhkafka wksÉP" ÿlaL" wk;a: oyïkï wmg weiqre lrkak ,efnkafka;a" wkd: foaj,a nj ±k.kS' fukak fï f;areï .ekSu f,dõ;=rd nqÿjrhl= f,dalfhamy<fj,d foaYkd lrk ;=re lsisu Ydia;Djrhl=g foaYkdlrkak nE' tfyu mq¿jkalula kE' fï ksid fï ;rïjákd O¾ufha fï mo ;=k b;du flá jqKdg w;sÿ¾,Nhs"w;sjdikdjka;hs' fu;kska ;uhs úuqla;shg u.ie,fikafka' fï jpk ;=k f;areï fkd.;a; flfkla;j nK wy,d yß tal f;areï .kak ;ekl bkak ´k' talf;dard.;a miq Tyqg ud¾.hla yïn fõ' Tyqg oyï m%Yakhla±ka u;=fõ' kuq;a fïl f;areï .kakd f;la oyï m%Yaklshd u;=jkafka oyï m%Yak fkfjhs" úu¾Yk wdYdfõm%Yakhs' wksÉP kï" ÿlaL kï" wk;a: kï ±ka wms fudlolrkak ´fka@ fï meje;afuka bj;afjkak ´k' meje;au;atlal ysáfhd;a kï wkd:hs' tfykï kd: O¾uh fudllaolshk m%Yakh u;=fõ' fï m%Yakh u;=jqKq flkdg ;uhs nqÿoyu f.dapr jkafka' Tyqghs úuqla;s O¾uh f.dapr jkafka'ta ;dla úuqla;s O¾uhla fkdfjhs f.dapr jkafka"

290 r«c³r£n {�yY Ruxylp£z¹Y£y ��ñ

m¾fhaIKd;aul ukilg ´k lrk woyia f;areï wrkatajd ysf;a ord.kakhs woyia lrkafka' Bg miq tfia ord.;a;tajd fkfjhs ´k lrkafka' fldfydu yß úuqla;shgm;afjkak wjYHlrkO¾uud¾.hfidhdf.ktal wkq.ukhlr wm%ud§j Pkao rd.fhka ñ§ hk yeáhs ±ka ´k lrkafka'fï fj,dfõ § ;uhs wfka iajdñks talg wjYH lrk O¾uhfoaYkdlrkaklsh,d nqÿrcdKka jykafiaf.ka b,a,d isákafka'wmg;a ta uQ,O¾uh ±kf.k ta O¾uh fudllao lshd ±k.kak´k lshk wjYH;dj u;=jkafka Bg miqjhs' fu;eka mgka;uhs ks¾jdK.dó ud¾.h ms<sn|j o¾Ykh ,n,d oiaifkakmyd;ín lshk o¾Ykfhka my lrk fldgi my lr,dud¾.hg wj;S¾K fjkafka' Ndjkdh myd;ín lshk we,Sï".eàï fol my lr,d uq<dj my lr.kak wjYH lrkjevms<sfj<g tkafka bka miqjhs' fï wjia:dfõ § ;uhs ksjkaolsk wd¾h wIagdx.sl u. f;areï .kak mq¿jka fjkafka'

|²� ~n�oMv»xp� ïqY� (r�v¨ »{�v) 291

34

w¾: mg,jd f;areï .;a ñÉPd ÈÜÀh ydiïud ÈÜÀh f,daflda;a;r weiska

hï lsis flfkl=f.a rd." oafõI" fuday .sks ksù .shd kït;ek issis,ila we;s fõ' tu.ska Ydka;hs" m%KS;hs lshkwjia:dj Wodlr .;a;dkï ÿlaL ksfrdaOhg m;ajqKd fõ'tfykï fï ksjk lshkafka fuf,dj§u ,efnk fohlañila fu;kska ueß, .sys,a, lr.kak fohla fkfjhs' Ôj;aù bkakd ld,h ;=< h:d oyï wjfndaO lr O¾udkql+,j taO¾udkqO¾u m%;sm;a;sh wkq.ukh lr mQ¾K lrf.k ta;=<ska ,nk Ydka; jQ m%KS; jQ iekiqu ;uhs ksjk lshkafka'fuys § úfYaIfhka ±k.; hq;af;a fï lshkakd jQ ÿlaLksfrdaOh lrk lghq;= wms jpk yrUj,ska ±k f.k isáh;a"ta i|yd wjYH lrk ud¾.h wms yßhg okakjdo hkakhs'weyqfjd;a lshkafka wms fndfyda fokd okakd mßÈ wd¾hwIagdx.sl ud¾.h lshdhs' fyd¢ka f;areï.; hq;af;a ÿlaLksfrdaO .dñKS m%;smod ud¾.hhs lshk fï wd¾h wIagdx.slu. l=ulao lshdhs' ±ka wms wd¾h wIagdx.sl u. yßhguf;dardf.k o ;sfhkafka@ ud¾.h f;dard .;a;d kï b;sßál lr.kak wmg .=rejrfhla wjYH kE' tkï mrm%;Hrys;hs' ud¾.h yßhg f;dard .;a;d kï wkqkaf.a wdOdrhlawjYH kE lshk ;;a;ajhg wmg oyï u. ,eì,hs ;sfhkafka'p;=rd¾h i;H O¾uhkaf.ka wmg wjYH uQ,sl oyï

292 r«c³r£n {�yY Ruxylp£z¹Y£y ��ñ

wjfndaOh ,nd.;a miq O¾udkqO¾u m%;sm;a;shg nyskak;sfhk W;=ïu wjia:dj ;uhs wd¾h wIagdx.sl u.' iïudÈÜÀ" iïud ixlmam" iïud jdpd" iïud lïuka;" iïudwdÔj" iïud jdhdu" iïud i;s" iïud iudê lshd wd¾hwIagdx.sl u.la .ek wm wid we;' fïlg lshkafka;a wx.wgla lshdhs' kuq;a fuys kshu jpkh yx. wgla f,i úhhq;=hs' fï wgg ;j;a yx. folla tl;=fj,d iïud [dKyd iïud úuqla;s lshk fol;a wdju zzoi yxf.aysiukakd.f;da wryd;sZZ f,i woyi ths' fuys w¾:h kïyx. oyhlska iukaú; jkafka ry;ka jykafia njhs' wd¾hwIag + yx.sl hkak tl;= ù wd¾h wIaGdx.sl f,i mohks¾udKh fõ' wd¾h fyj;a fï iir .uk keje;aùugfya;=jk" th yx.d ouk ud¾. wgla wm <Õ we;' tajdhskaflfrkafka wms <Õ we;s rd." oafõI" fuday yx.d ouktlhs'

wo wms ±kf.k ys;ka bkafka wd¾h wIagdx.sl u.lshkafka tllauhs" tlu wd¾h wIagdx.sl u.hs ksjka olskak;sfhkafka lshd' fyd|hs ksjka olskak tl kï ;j;a tlla;sfhkjo f,dal meje;aug lshd weyqfjd;a@ iuyr úgfndfyda fldgu tfyu wd¾h wIagdx.sl u.la ;sfhk njwy,d kE' kuq;a nqÿmshdKka jykafia foaYkd lrkjdf,!lsl jQ" flf,ia iys; jQ" iq.;shg fya;=jk wd¾hwIagdx.sl u.l=;a f,daflda;a;r jQ ksjkg fya;=jk wd¾hwIagdx.sl u.l=;a f,i folla we;s nj' ta nj uydp;a;dßiliQ;% foaYkdfõ meyeÈ,sj we;' ^uÊðu ksldh 3 - 212 msgqj&kuq;a fï ldrKh ±ka lsõfjd;a fyu zzwms kï wy, kEtfyu fohla ;sfhk njla" wms wy, ;sfhkafka ksjka olskwd¾h wIagdx.sl ud¾.hla .ek ú;rhs'ZZ lshd tl mdrgule,Uqï ys;la we;sfjkak;a mq¿jka' kuq;a wm fyd¢kameyeÈ,sj f;areï .; hq;af;a nqÿka jykafia f,dj my<ùug fmr;a wd¾h wIagdx.sl u.la ;snQ njhs' yenehs th

|²� ~n�oMv»xp� ïqY� (r�v¨ »{�v) 293

f,!lsl jQ" flf,ia iys; jQ" iir .ukg fya;=jk tlla'Wkajykafia f,dalhdg ksjka wjfndaO lr .ekSug fmka jQwd¾h wIagdx.sl u. fkfjhs ta' tfykï fndÿkqjka"m%{djka;hka yeáhg ksùug" iekiSug ;sfhk ud¾.h"úuqla;shg ;sfhk ud¾.h wms ±kf.k isáfha ke;skïfldfydu ksjka olskako@ ud¾.h fkd±l fldfyduo M,hla,nkafka@ wkq.ukh lrkafka@ tu ksid uydp;a;dßl iQ;%foaYkdfõ fmkajmq wdldrhg wd¾h wIagdx.sl u. follajk yeá;a" bka wd¾h u. fudllao" ta iïud ÈÜÀh fudllaolshd ú.%y lrf.k f;areï.; hq;=hs'

wo jk úg iïud ÈÜÀhs" ñÉPd ÈÜÀhs jeys jeye,d'zzfufyu lf<d;a ñÉPd ÈÜÀlhs" tal wd¾h u.g.e<fmkafka kE' fïl lf<d;a fn!oaOfhla fkfjhsZZ lshdfï wd§ f,iska úúO woyia wrf.k ñ:Hd oDIaá uydf.dvlska msß,d' fldÉpr o lsõfjd;a fn!oaOfhla foúhkaWfoid mQcdjla ;sõj;a tal;a ñ:Hd oDIaálhs lshk ;ekhswo bkafka' kuq;a h:d¾:fha fmkajd § ;sfhkafka fudllao@ñ:Hd oDIaáhg jefgk ldrKd oyhhs fn!oaO O¾ufha fmkajd§ ;sfnkafka' thska tyd ñ:Hd oDIaáh .ek l;d lrkjdkï ta ñ:Hd oDIaá y÷kkafka ke;s whhs' wúµdfõjevms<sfj<g" wúµdfõ WÉfþo oDIaÀka fyj;a oijia;=loDIaÁka yer wfkla oDIaÁkag;a ñ:Hd oDIaá lshkakhs womqreÿ ù bkafka' kuq;a wúµdfõ jevms<sfj< ksid iir.ukla yg.kakjd ñila ta ish¨ ;ekaysu ñ:Hd oDIaáhlawe;s fjkafka kE' tfiau ksh; ñ:Hd oDIaáfhka lghq;=lsÍfuka wguyd krlhg fyda i;r wmdhg hkak fya;=jknj;a f;areï .kak' tfykï oi jia;=l ñ:Hd oDIaáhlawe;' th i;r wmd.; ùug fya;=jk ñ:Hd oDIaáhla' ta yerb;sß wúµdfõ oDIaàkaf.ka f,dal i;a;ajhd iir meje;afï§ fkdfhla foaj,a lrkjd' wfkHdakH wdOdr Wmldr ,nd.kakjd' fukak fï jf.a jevms<sfj<j,a wúµdfjka

294 r«c³r£n {�yY Ruxylp£z¹Y£y ��ñ

nei.;a ks.ukhka ksid meje;afï hkak yod.;ajevms<sfj<la ñila ñ:Hd oDIaá fkdfjhs' ñ:Hd oDIaáhhs"wúµdfõ oDIaáhhs fol fjk fjku f;areï .; hq;=hs'wúoHdfõ oDIaá 62 la we;s nj fmkajd we;' f,daflda;a;riïud ÈÜÀh wjfndaO jQ úghs tajd jegfykafka' wúµdfõoDIaáh iyuq,skau fl<jr jkafka wßy;a M,fha§hs'fida;dmkak M,hg m;afjk úg ta wh oi jia;=l ñ:HdoDIaáfhka ñfokjd' tu ksid oi jia;=l ñ:Hd oDIaáhlayg.kakd wdldrh ±k.; hq;=hs' uydp;a;dßil iQ;%fhafmkajd ;sfnkjd iïud ÈÜÀh;a" ñÉPd ÈÜÀh;a lshk fïfol ls%hd;aul jk wdldrh' iïud ÈÜÀh lshd wms wo.kakd w¾:h fudllao@ hym;a ±lSu" yß ±lSu" ksjerȱlSu f,i isxy, w¾: ;=klska f;dard olajhs' ±ka fï lshmqfoa f;areKdo n,kak' iïud ÈÜÀh fï úÈhg w¾:±lajqjfyd;a Th lshk w¾: ±laùï ;=k idudkH f,dalhd;atÈfkod lghq;=j, § fndfyda fldgu Ndú; lrk njfmakjd' fï jpk ;=k lshkfldg idudkH f,dalhdg tkwoyila we;akï fï f,!lsl;ajh ;=<u ;sfnk idudkHwoyila tkafka' tfyu ke;sj f,daflda;a;r {dKhlskatk oyï woyila fkfjhs' hym;a lshkafka fïjdhs" yß foalshkafka fïjdhs" ksjerÈ foa lshkafka fïjdhs lshd ;ukaisákakd jQ iqpß;fha fyda ÿYapß;fha" iSud fjÉp uÜgulglshd.kakd b;du iq¿ f,!lsl uÜgul ksjerÈ ±laula ;uhsfuhska jegfykafka' f,!lsl uÜgfï fyd|hs lshk hym;alshk oyï fldgila muKhs bka yefÕkafka' iïud ÈÜÀhfï úÈhg f,!lsl w¾:fhka woyia .;a;dg wd¾h O¾uhwjfndaO lrk iïud ÈÜÀhlg nyskak tal uÈ' woyi.e<mqfka kE' tal fyd|hs iudcfha Ôj;a fjkak' kuq;ataflka f,daflda;a;r woyi jegyqfKa kE'

f,daflda;a;r woyi jegfykak kï iïud ÈÜÀ lshkmofha mo ksrela;sh fidhd.; hq;=hs' ta jpkfhka fmkakqfõ

|²� ~n�oMv»xp� ïqY� (r�v¨ »{�v) 295

fudllao lshd is;d n,kak ´k' tfykï fï jpkh ;=<f,dal w¾:h yd wd¾h w¾:h lshd folla we;s nj ±k.;hq;=hs' hym;a" ksjerÈ" yß lshk jpkj,ska iïud lshkjpkhg ÿkafka f,!lsl fyj;a f,dal iïu; w¾:hla' taf,!lsl wd¾h wIagdx.sl ud¾.fha ;sfnk iïud ÈÜÀhhsTh úÈhg ye¢kajQfha' ±ka f,dalfhka tf;r ùug WmldÍjk f,daflda;a;r woyi fidhd.; hq;=hs' zzixZZ hkq hïlsiswúoHd ;DIaKd iy.; tl;=jla' zzud� hkq ñfokjd lshktlhs' wms fï f,dalfha mxp lduhka uq,alrf.kl%shdlsÍfukatl;= lrkakd jQ fldgi zzixZZ lshk tl;=jhs' ta zzixZZlshkakd jQ fldgi wrf.k wms Ldr lrf.k hkjd' zzLdrZZlsõfõ ls%hdjka' �ix� lshk tl;=j idrhs lshd ks.ukhlrf.k woyf.k idrhs lshd ys;df.k ixidrhla yodf.k"idr foaj,a lrkak ´fkhs lshk woyi wrf.k Bg wkql+,jidrhs lshk ks.ukfhka lghq;= lr,d ixLdr ksmojkjd'fï ixLdr lrñka hk .ufka § tfia hk ;dla iif¾wkd: ;;a;ajfhka ñfokak nE" iir ÿflka ñfokak nE'ÿflka ñfokak kï fï zzixZZ lshk tl=j zzudZZ lr ±ñhhq;=hs' zzudZZ hkq ñfok w¾:hhs' zzud fyda;= cd;s cd;s kïZZ-ug cd;s cd;s;a fkdfõjd" zzudfï nd, iud.fudaZZ - ug nd,iud.uhla fkdfõjd hkqfjka fufia zzudZZ lshk w¾:fhkafmkajkafka thska fkd.kakjd thska ñfokjd lshk w¾:hhs'tfykï zzixZZ lshkakd jQ fï mxp ldu iys; jkakd jQf,dalh iu. ;sfnk tl;=fjka hï ñ§ula isoaO lrkafkao thg ziïudZ lshhs' zzixZZ lshk tl;=fjka ñ§ug hula±lsh hq;= o thg iïud ÈÜÀ lshhs' tu ksid fï zzixZZlshkakd jQ tl;=j ldu f,dal" rEm f,dal" wrEm f,dallshk fï ;=ka f,dalfhau iir .ufka § tl;= lrf.khk jevms<sfj<ska ñ§u i|yd hula ±lsh hq;=o th wd¾hkaúiska ±lsh hq;= iïud ÈÜÀhhs' tfykï hym;a ±lau" yß±lau" ksjerÈ ±lau lshk jpk blauj,d O¾udjfndaOhg

296 r«c³r£n {�yY Ruxylp£z¹Y£y ��ñ

fya;=jkakd jQ oyu ;=< yqÕdla .eUqßka ls\ neye,hs iïudÈÜÀ lshk jpkfha wd¾h w¾:h f;dard.;af;a' kuq;a fïldrKh wo wykak ,efnkjd fndfydu wvqhs' iuyr úgtlmdrgu lshk úg fudllao fï lshkafka lsh,d f;areï.kak;a neßfjkak mq¿jka' tu ksid l,n, fkdù áflkaál úuid n,d ±k.;a;u yßhgu f;areï .kak mq¿jkafjhs fudllao fï lsõfõ lsh,d'

±ka wms fï tlska tl ud¾. yx.h uydp;a;dßil iQ;%foaYkdjg wkql+,j yßhdldrj ú.%y lr,d ±k.kak ´k'fï iïud ÈÜÀh lshk m<uqjeks ud¾. yx.h widf.k ±k.;a;g miafia ±ka wms okakjd .=rejrfhla ke;sj fu;ekskatydg hkafka fldfyduo lshd' ta jf.au" ;ud iïud ÈÜÀhgm;a jqfKa fldfyduo" fukak fïlhs fï iïud ÈÜÀhlshkafka" fïlhs ñÉPd ÈÜÀh lshkafka ñÉPd ÈÜÀfhkañÿkdu fldfyduo uu fï ;;a;ajh ,nd .kafka" tfykïiïud ÈÜÀh lS wdldr o" fohdldr jkafka fldfyduo"f,!lsl tlla jkafka fldfyduo" f,daflda;a;r iïud ÈÜÀhlshkafka fudllao lshk ldrKd yßhdldrj f;areï .kakmq¿jka' tfykï iïud ÈÜÀh iïud ÈÜÀh fia ±k .kS'ñÉPd ÈÜÀh ñÉPd ÈÜÀh fia ±k .kS' iïud ÈÜÀhfohdldrhs lshd ±k .kS' tlla f,!lslhs" flf,ia iys;hs"iir .ukg yd iq.;shg fya;=fjk nj;a" f,daflda;a;r jQwfkl ksjkg fya;=jk nj;a ±k .kS' fï ldrKd álwßh Y%djlhl=f.ka wid oek.;a miq h<s ldf.kaj;a wykafkake;sj f;areï .ekSug ±kf.k isáh hq;=hs' ±ka uu iïudÈÜÀh okakjd" wd¾h u. ms<sn|j ug kej;;a ldf.kaj;awykak ´k kE" fï áflka ug fyd|g iïud ÈÜÀhf;dard.kak mq¿jka lshd m<uqjeks ud¾. yx.h yßyeá f;dard.;a;d fõ' tfykï wmg ´k yeáhg f;dar,;a nE"O¾udkql+,j;a f;dard.kak ´k' th yßhdldrj oyïisoaOdka;hkag wkql+,jhs ú.%y fjkafka' ta ksihs wms tal

|²� ~n�oMv»xp� ïqY� (r�v¨ »{�v) 297

yßhs lsh,d f;areï .;af;a' fï ál yßyeá f;areï.kakfldg fudlla o ñÉPd ÈÜÀh lshd fmkajd ;sfnkafka@

zzk;aÓ odkx" k;aÓ hsÜGx" k;aÓ yq;x" k;aÓ iqLgÿlaLGdkx lïudkx M,x úmdlx" k;aÓ ud;d" k;aÓ ms;d"k;aÓ whx f,daflda" k;aÓ mfrda f,daflda" k;aÓ i;a;d´mmd;sld" k;aÓ f,dafla iuk n%yaufKdaZZ ^uÊCêu ksldh 2- 308 msgqj" ikaol iQ;%h tfia fmkajmq ;ekls& fï wd§jYfhka wfma O¾uh ;=< oi jia;=l ñ:Hd oDIaáhla fmkajd;sfnkjd' fuys § ñ:Hd oDIaáh ñ:Hd oDIaáh yeáhg ±k.kakjd' tkï oka ÿkakg jevla kE" tajdfha úmdl kE" fïtl ñÉPd ÈÜÀhla' ta jf.au wms bIag lrkjd lshd foaj,awe;' fï ál fï úÈhg lr,d ÿkafkd;a fï úÈhg bIaglrkjd lshd úúO Ndrydr Tmamq lrk wjia:d we;"fmdfrdkaÿ fjk wjia:d we;' fukak fï jf.a hq;=lïbgqlsÍï ;sfhkjd' tajd bIag l< hq;= foaj,a' kuq;a �tajdfndre l;dæ tfyu tajd fudk fndreo@ bIag lrk tajdfldfyo ;sfhkafka@� lshd fujeks woyia .;a;u k;aÓhsÜGx lshk ñ:Hd oDIaáhg jefÜ' tfiau ilia lr fjkalr fok mQcdjkaf.a úmdlhla kE" tajd fndre l;d lshktl ;j;a ñ:Hd oDIaáhla' ta jf.au fldÉpr iem ÿla lshkakdjQ lghq;= l<;a tajdfha M, úmdlhla kE" hym;a foaj,a l<dlshd hym;a úmdlhla kE" whym;a foaj,a l<d lshd ,nkwhym;a úmdlhla kE" msx mõ lshd fohla kE lshk fïks.ukh ;j;a ñ:Hd oDIaáhla' ta jf.au ujqmsh lshd úfYaI.=Kj;=ka msßila kE lshk tl ;j;a ñ:Hd oDIaáhla'mrf,djla lshd fohla kE" fuf,dj lrmq foaj,a mrf,djM, fokjd lshd fohla kE" fuf,dj mrf,dj lshd fohlakE lshk fï ks.ukhka o oijia;=l ñ:Hd oDIaálhs' tajf.au fuf,dj ´mmd;slj WmÈkakd jQ wfma uia f,a weigfkdfmkk fkdfhla ishqï i;a;aj fldÜGdihka bkakjhslshk tl ms<s.kafka kE' Th N+;fhda fmf¾;fhda .ek

298 r«c³r£n {�yY Ruxylp£z¹Y£y ��ñ

lshk l;d fndre" tajd fjkak nE lshk tl ;j;a ñ:HdoDIaáhla' tfiau Èjeia we;sj fuf,dj mrf,dj h:d¾:j;ajolsk {dkhka my< lrf.k fï .=ma; f,dalh .ekfmkajk uyK nuqKka kE lshk tl ;j;a ñ:Hd oDIaáhla'

tfykï oi jia;=l ñ:Hd oDIaáh lshkafka fïjdhs' fuhskatyd tfldf<diafjks ñ:Hd oDIaáhla lshd fohla kE' kuq;afï fï foaj,a lrkjd kï ñ:Hd oDIaál fjkjd lshd f,dalhdrjÜgk wh wo fndfyda fldgu bkakjd' wyj,a mQcdj lf<d;athd ñ:Hd oDIaál fjkjd lshd fï jf.a úmÍ; woyia ;sfhkwh bkakjd' tu ksid fyd¢ka m%fõYfuka f;areï .kak´k i;r wmdhg hkak fya;=jk oi jia;=l ñ:Hd oDIaáhhsfï ú.%y lrkafka lshd' fukak fï ñ:Hd oDIaáfhka ñ§uhsm<uqj lr.; hq;af;a'

±ka B<Õg wms ±k.kak ´k f,!lsl jQ flf,ia iys; jQ"iir .ukg fya;=jk iïud ÈÜÀh fudllao lshd' ta ;uhswr l,ska lshmq oi jia;=l ñ:Hd oDIaáfha wfkla me;a;'tkï odkfha wdksixi úmdl ;sfhkjd' ta .ek wúYajdilrkak fohla kE' hq;=lï bgqlsÍï lshd fldgila ;sfhkjd'tajdhska hym;lau fjkjd' tajd iq.;s jev" fyd| jev'mQcdjkaj, úmdl ;sfhkjd' fyd| krl l¾uj, iem ÿlaM, úmdl ;sfhkjd' ujqmshka lshd .=Kj;=ka úfYaIhlabkakjd' ta whg wem Wmia:dk lsÍfuka hym;lau fjkjd'ta wh .=Kj;=ka jkafka fldfyduo lshd O¾udkql+,jf;areï.; yels {dkhla ;sfnkjd' fuf,dj mrf,djh:d¾:j;aj olsk Y%uK nuqKka lshd fldgila bkakjd'fukak fï wd§ f,iska f;areï .kak fya;= ldrKd ;sfhkjdlshd yeÕSula" ±kSula ;ukagu ,efí' fï wdldrhg f,!lsljYfhka hym;a jkakd jQ iïud ÈÜÀhla we;s nj bkamiq±k .kS' fïl ±k.;a; flkd f,!lsl iïud ÈÜÀhg m;ajQfjla' yenehs fïflka ksjka olskak nE' p;=rd¾h i;Hhms<sn|j olskakd jQ kqjK" zzÿlafL {dkx" ÿlaL iuqofh

|²� ~n�oMv»xp� ïqY� (r�v¨ »{�v) 299

{dkx" ÿlaL ksfrdafO {dkx" ÿlaL ksfrdaO .dñKS mámodh{dkx whx jqÉp;s NslaLfõ iïud ÈÜÀ� lshd fmkajmq fïiïud ÈÜÀfhka hqla; jQ flkd {dk iïud ÈÜÀfhka hqla;jqKd fjhs' wd¾h fyj;a ksjka olsk iïud ÈÜÀhhs fï' tanj ;udu ±k.kS' fï lshk ldrKdj,ska iïud ÈÜÁ ud¾.yx.h mßmQ¾Kj ±k.kS' fï ál ±k.;a miq p;=rd¾h i;Hhms<sn|j olskakd jQ ±kSula {dkhla ;sfnkjd kï ta ;uhsf,daflda;a;r jQ ksjkg fya;= jk wd¾h iïud ÈÜÀh' fïlf;areï .;a;d kï ldrKd ;=kla jegyqKd fõ' tkï l,skalshmq f,i ñÉPd ÈÜÀh ñÉPd ÈÜÀh f,i;a" iïud ÈÜÀhiïud ÈÜÀh f,i;a" th fohdldr nj;a" tlla f,!lsl jQiir .ukg yd iq.;shg fya;=jkakla nj;a" wfklf,daflda;a;r jQ ksjkg fya;=jkakla nj;a ±k .kS' fufiaokakd jQ hï ±kSula we;ao fï iïud ÈÜÀh ms<sn| iïudÈÜÀhhs' iïud ÈÜÀh ms<sn|j ;j;a tydg ±k.; hq;= jeo.;afldgila ;uhs fï' fï ál yßhg ±k.;a;d kï iïudÈÜÀh jgd we;a;d jQ iïud ÈÜÀh yßhg olsk iïud ÈÜÀhlamsysghs' óg wkqj isyst<jd lghq;= lsÍu;a ta ms<sn| W;aidyh;aiïud ÈÜÀh mßjdr lr we;s iïud i;sh yd iïudjdhduhhs'fï wd¾h ud¾.fha m<uqjeks iïud ÈÜÀh .ekhsú.%y lf<a'

300 r«c³r£n {�yY Ruxylp£z¹Y£y ��ñ

35

;%s,laIKh yd wß wgÕs u. mg,eùfukajeiqKq ksjka u. kej;;a

ñDb£ ´GÓ x¥x� xvY� R¥l�n A{£ »K »z£�»Y� ��p n�K»N. »z°ÃY ~Kv£ ´GÓx x¥x� xvY� R¥l�n A{£ ~[Üxf»��lª{p W»�l� ~~y [vpf »��lª{p r§j³ {p c£Ü»x�vo³v n�K »N. W»�pK alªy£Mx ~l³x nÃp�p£ {« ãY�ZÐp¹, ãY�Z ~vnx Ðp¹, ãY�Z ë»y£�o Ðp¹, ãY�Z ë»y£�o[£ñÛ rÑràÐp¹ Rx¹ {§DaÜ u�Y�Z»N ~Kv£ ´GÓ »z~�p�»rp� {« ~Kv£ ´GÓx r±Ûl n�vÃ. »v»~� ��p n�K ��pn�K �¥Ñxfl�, vo³v n�K vo³v n�K �¥Ñxfl�, r±Ûln�K r±Ûl n�K �¥Ñxfl� nÄ. »K ÑY áp [l�l£ pK X�np�p{£ ��p n�K »p£Y� xlª r� Y� xlª A{£ Ãx£. vo³vn�K ~£v£p³ A{£x�. z¥tj© R{~�m£{Y r±»x£�cpxf [p�pr§�{p�. A{£»x� ý»|�}xY� Yyp�p »�£� R�Y àp�p »nxY�p¦. W»~�v Rz�zp�p {Ñp{£ Ãx£ »nxYªl� p¦. pvl� alªy£Mx~l³x nÃp�p£ {« xK oMvxY� R¥l�n Wx RÜ »|²�}�gx�, ë{p�v[f »��lª»N, ~~y ãÃp� ën�~� »{p�p »��lª»N Ãxp »KÑY »l�y¥K [l�l pK A A l¥p Yfxlª »x»np ýf »x»np»x»np Yfxl�l lª��p� »KY r£r oMvxY�, »KY r§j³oMvxY�, »KY ë{pf »��lª{p Yª~z oMvxY� Ãx£ »l�y¥K[p�p r§�{p� p{j r�� »N. »vlpf R£ ýf ~Kv£ ´GÓxr���tq{ rù{£y Yy»[p R¥Ü ~Kv£ ~Üx r�� {§j£»N.Sp�r~¨ A r§n�[zx£ lv£l� Rp£m týp� »{p�»{z£ p£mll�l�{xf »�{l� ãf§ ë{p r«Mj Yy [¥ìvf Yfxlª Yyp�pB»px� Ãx£ Rr±v£n{ A ~q�£ Yfx¨lª Ãúvf rfp� [ì.

|²� ~n�oMv»xp� ïqY� (r�v¨ »{�v) 301

»výf ~Kv£ ´GÓx {fYy»[p R¥Ü ~Kv£ {£x£v v£M[�¹[x ~�n�o »N. Wv ë~£ ~Kv£ ´GÓx pv¥Ü v£M[ �¹[x»K Rxùp� ~Kv£ ´GÓx r���tq ~Kv£ ´GÓx, ~Kv£ ~Üx �£~Kv£ {£x£v Ãxp v£M[ �¹[ lªpÃp� rù{£y Yy»[pr{Ý. »K ~Kv£ ´GÓx »v»~� »l�y¥K [l�l£ pK X�f~Kv£ ´GÓx [¥p »�£� R£Mx v£M[x [¥p Ãx£»np�pRv¨lª»{p� [ªy¥{y»xY� R{|³ p¦. Sp�r~¨ Ã~�v ~¥YxY�,YªYª~Y� p¥Ü{ �ùx£Y£y{v ë{p� v[ »v£YY�n, ~¨[Ü v[»v£YY�n, ~ly Rr£[l v[ »v£YY�n Ãx£ lvp�fv lë»xp�»l�y¥K [¥ì»K �¥Ãx£{ z¥»J.

»v»~� R£Mx v[ r«MjYy [¥ìvf R{|³ {p�»p� alªy£Mx~l³x r���tq Ðp ~Kv£ ´GÓxx�. YKv~�~Yl ~Kv£ ´GÓ,o³£p ~Kv£ ´GÓ, Ðp ~Kv£ ´GÓ, v£M[ ~Kv£ ´GÓ, sz~Kv£ ´GÓ Ãx£ l{l� r~� R£Y£yxÃp�n ~Kv£ ´GÓ ý[²�»N. YMv sz Rn�p, ý|�{£~ Yyp ~Kv£ ´GÓx WYY�.W»~�v xK o³£p r���tq{ áp[l�l£ {« xKÃ~� áìvY� Ü»JpK A »z°ÃY {p�p£ {« áìK »nYY� lvx� YKv~�~Yl �£o³£p ~Kv£ ´GÓ. »K{£ Rtn�»o£�l�r£n Y£z{zl� Ütj£.A{£ »Y»z~� ~��lx�. ~~y [vpf »��lª»N. ~[Üxf »��lª»N.alªy£Mx ~l³x r���tq{ nÃp ~Kv£ ´GÓx lvx� Ðp ~Kv£´GÓx ÃN»N. A v[ Rp[vp»xp� v£M[x r���tq xKÃ~�áìvY� {¥f��vY� r«Mj »Nn Wx v£M[ ~Kv£ ´GÓxx�. xKÃ~�ý»fY szx r«Mj Yy szx z¥ð»K µ R¥Ü{p�p£ {« áÄvsz ~Kv£ ´GÓxx�. »~£�{£p�, ~Y¯n[£ò, Rp£[£ò, Rù�l�»z~ �¼ãp�{p�»p� Wxx�. »v»~� r�v {f�£ [¥ìv z¥t¬ r~~Kv£ ´GÓx Ãxp�»p� »v£YY�n Ãx£ Y£»[p�{l� R�p�p»nxY� p¦. ñDb£ ´GÓ »{p�»p� »Y£»�£vn, »K Yfxl�lYyp ýf ñDb£ ´GÓ »{x�n Ãx£ Rvlª»{p� R�p�p »nxY�p¦. R£Mx ~Kv£ ´GÓx »KYx� Ãx£ {f�£ [ì. »K ÑY»l�y¥K [l�l pK Sp� W�£f r«Mj Yy»[p x�rl zt£[p�pr§�{p�Yv z¥»J. »�£¼´p� áp [p�p Bp »K ~Kv£ ´GÓxf

302 r«c³r£n {�yY Ruxylp£z¹Y£y ��ñ

ãY�Z Ðp¹, ãY�Z ~vnx Ðp¹... R£µ »z~�p� »K Ðp r��»{p�p »��lª {«»x� YªvY�n Ãx£. Rr� RëDb, ãY�Z, Rpl�m{|»xp� »K »z£�Yx áÃx x¨lªx� Ãxp Y£yj£{Y� R¥l."xo ëDb¹ l¹ ãY�Z¹ - x¹ ãY�Z¹ lnpl�m£" xp�»pp� »vxý[²� »N. xvY� RëDb n AY ãYx�. xvY� RëDb pK ãY�ZpK Wx Rp£mx�. pvl� »KY Rël³x�, ãY�Zx�, Rp£l�vx�Ãx£ n¥pf u£ýl Yyp Y²vxY� n R¥l. »K Y²vx lª� µxvY� ~�Þy p¥l�pK AY ãYx�, xvY� ~�Þy p¥l�pK AY ãYpK AY Rp£l�vx� R£µ {|»xp� RMm ý[²� ÃúvY� Rn Yy»[pxp{£. »�£qx� xvY� ~�Þy p¥l�pK ãYx� Ãxp ýf »K»z£�Y»x� xvY� xp�pf »v£p »v£p{£ Rx�Ü»{p{£n, »v£p»v£p{£ »[£�ay »{p{£n Ãx£ »�£¼´p� »l�y¥K [l x¨lªx�.

xvY� Ãxp {apx [l�l£v »K »z£�»Y� r±�xx�, vp£rx�,x�rl¥x� Ãxp xKl£Y� »n�{z� R¥l�pK A ~�xz�zv Xx xvY�xp�p lª�f R~»N. W»~�v Rr±�xx�, Rvp£rx�, Rx�rl¥x� Ãx£»z£�Y ~l�l�{x£ �¼ãp�{p xKl£Y� »n�{z� R¥l�pK A ~�xz�zl�Xx xvY� Ãxp {apx lª�f R~¨»N. »{pl� ý´xYfÃx»l£l� "xvY�" xp�pf R~ »p£{p »nxY� p¦. XY�»Y£�vA lª�f {¥»G. W»�pK xvY� ~�Þy p¥l�pK AY ãYx� Ãx£ÃN»{£l� A Rr±�x, Rvp£r, Rx�rl� Ãxp »[£»H Ü»xpA{l� ~�Þy p¥ÜpK AYl� ãYn Ãx£ r±|�pxY� R�p�p r§�{p�.W»�v R¥�¨»{£l�, Rr� Tf »np r���lªy »v£YY�n? Uà�yj»z~ r���Y£ »y£�[�»xY� [ëv¨. »v��µ r���Y£{ Ãxp�»pl�xvY� xp�pf Rx�Ü Rr±�x Rvp£r Rx�rl� »nxY�. »�£qx�r���Y£{ ~¨{{§j£ x¥x� ~�lv¨. ~¨{ {§»j� r���Y£{ ~�Þy p¥Üë~£ »p�n? áp� ~�Þy p¥Ü ë~£ ãYx� ÃN»{£l� r���Y£»y£�[�x£»[� r���Y£{ ~¨{þvl� ãYY�n? W»�pK ~�Þy p¥Ü�¥v»nxY�v ãYn? p¦. ~v�y l¥p�{zµ AY ~¥rY�. Wl»Y£f»K Ãxp Yl£{ ry~�ryx� »p�! �¥t¥x� tã n�»K pK ry~�ryl¥p� Ü»xp�p t¦. A ë~£v Rrf »vlpµ »v»�vl� ��lp�p»{p{£. WpK xvY� ~�Þy p¥Ü pK A ë~£ ãY pK, ~�Þy

|²� ~n�oMv»xp� ïqY� (r�v¨ »{�v) 303

pK A ë~£ ~¥r ýx x¨lªx�. »�£qx� Xx Ãxp r���Y£»y£�[�x£»[�v r���Y£{ ~{ »p£þ ~�Þy{v Ütj£ x¥x� ~�lv.Wl»Y£f AY ~¥rY�n? »vl¥pµ A v¬zoMvx àp�p t¦»p�!l{l� Uà�yjxY� »z~ Rr� [vp� Yyp ~¹~£yx [ëv. »KÃxp ~¹~£yxl� xvY� xp�pf Rx�Üx�. ~�Þy p¥Ü ë~£ ãYpK �£ ~�Þy ë~£ ~¥r pK ~¹~£yxl� ~�Þy pK AYl� ~¥rn?pv¨l� ~¹~£yx ~�Þy p¥Ü ë~£v »p� Rr�f ~¹~£y [vpR{~p� Yyz£ ë{p� nÃp�p r§�{p� »{p�»p�. Wl»Y£f~¹~£yx ~�Þy p¥Ü WYl� ãYY�n? W»�pK xvY� ~�Þyp¥l�pK ãYx� Ãxp v¬zoMvx àp�p [�»x£l� »vl¥pµ Rr���y»{p{£. »v�� µ Rr� ý[²� Yy Yz�rp£Yy tzp�p Bp{h£ »�£¼´p� ãY r���tq{ n�K {¥f»�p Y²vxY�, oMvxfýy¥n�o »p£{p ry~�ry »p£{p n�K RMmx �ùx£Y£y{{¥f»�p Y²vxY� »K lª� Ü»J n Ãx£. SDb Ãxp {apxYªl�,SDb »p£{p »~� »�{l� RëDb Ãxp {apxYªl� R¥l.�SDb£ u¹[l�{xf rl� {§j£, R»p� RëDb¹ ãY�Z¹� Ãx£ Rnl�Rr ~v£c»x� u£ýl»x� R¥l. W»�pK »v£YY�n »K»Yp�»rp�{p�»p�? Y¥v¥Ü »~� xvY� r{Üp{£ pK A»Y� ãYY�p¦. »z£�Yx£f á»pp�»p� xvY� Y¥v¥Ü »~� r{Ý pK Wl¥pãYY� p¦ ~¥rx� Ãx£. W»�pK xvY� Y¥v¥Ü »~� p¥n�n AYãYx�. áp� Y¥v¥Ü »~� p¥l�pK ãYn ~¥rn Ãx£ R¥�¨»{£l�Y£f{l� A»Y� ry~�ryl£{Y� »�£� »p£[¥�r�vY� »rp�{p�pr§�{p�YvY� p¦. »Y£»�£vl� xvY� Y¥v¥Ü »~� p¥l�pKWl¥p AY£p�l»xp�v ãY Wp{£ Ãxp Y£yjx Y£fl�»�£qfv ýn³£pY®z{, p³£x oMv£pY®z{ l�{§y¥ »{p{£.W»�pK Rr� áp[p�p Bp �x¹ r�Db¹ pzuÜ lKr� ãY�Z¹�-xK r±�x u£{xY�, Y¥vÜ »nxY� R¥n�n Wx »p£z¥»J pK ãYx�Ãx£ »nxY� t¨n�o »n�|p£»N Ü»xp ë~£ A [¥p ~¥YxY�,r±|�pxY� ��lp�p »nxY� p¦. »K ý´xf ��lª»{£l� ãY{¥Õ»{x�n, ãY�Z R£Mx ~l³x {¥f�� »p£xx�n Ãx£ ~¥YxY���lp�p »nxY� p¦.

304 r«c³r£n {�yY Ruxylp£z¹Y£y ��ñ

Rr� xvYf Y¥v¥Ü pK W»~� Y¥v¥Ü {p�»p� »v£p{fn?vp {hp y¦r, |Jn, [p�o, y~, ~�rM|, oMv Ãxp »K{£fY¥v¥Ü pK W»~� Y¥v¥Ü {p�p£ {« xKÃ~� »nxY� Ü»xp{£pK A{£ Y¥v¥Ü »~� r{Üp{£n Ãx£ p{Úp� »v»p�� Yyýv~£ t¥z�x x¨lªx�. »z£�Y»x� xKÃ~� vp {hp y¦rxY�ýn³v£p {§j£ pK Rr±�x, Rvp£r »n�{z�{z�p� AY {¥»�p{£.A Ãxp�p£ {« vp {hp r±�x vp£r y¦r ~�{u£{ tz£ ~�Ñx µ»[þ {¥p~� xx�. »K »nYfv Rr� Y¥v¥Ü p¦ Ãxz£ »J»yp�pr§�{p�n? r¹aY£v ~Krl�Üx r±�x Yyp vp£r Yyp »Y»pY�vp {hp y¦rxY� áYz£ »�£� R¥~y¥ Yyz£ AYf vv, v»[�Ãxz£ AY tà [p�p tz£»r£»y£l�lª»{p� Sp�p»Y£f Avp {hp y¦r ~�{u£{xf ýy¥n�o »nxY� R¥ýl� AY »[þ xx�pK, {¥p~� xx� pK �£ W�� ~�{u£{x A {»[� »[þ, {¥p~�xp Uy¥vxY� pK »v£YY�n »{p�»p�? A vp {hp r±�xvp£r ~�{u£{x Rrf Y¥v¥Ü »~� »p£v¥Ü t{ Xr�r§ »{p{£.AYf R£[K, c£Ü, Yªzvz, {x~� »u�nxY� p¦. Y£f {§jl�,lvp� AYf vp {hp{ pK, r±�x vp£r pK W»�v »nxY�»[þ {¥p~� xp{£ áY�»Y£l� »�£� AYf ýy¥n�oY£y»xY�»[p�AY »{p~� þ, {¥p~� xp{£ áY�»Y£l� AY£p�l»xp�v ãY,R~�px �f [p�p{£. W»�pK vp {hp y¦r, |Jn, [p�o,y~, ~�rM|, oMv Ãxp »K »n�{z� »z£�Yx£ tz£»r£»y£l�lª»NpK A{£ RY¥v¥Ü Rr±�x Rvp£r »n�{z�{z�p� {¥~� xp{£. A{»[�v Y¥v¥Üx� Ãx£ Üt¨j© A vp {hp ~�{u£{x A{£x�p�S{l� þ »{p~� »{z£ xp{£. »K Ãxp oMvl£{f »Y£f§»p£{pÃ~�v r±�xvp£r ~�{u£{xY� »z£�»Y� p¦ Ãxz£ p{Úp�~���Yy tzp ýf ýn³£ ~�n�o£p�lxY� �¥Ñxf Rrf »r»pp�prfp� [ì. W»�pK »KY R£[ñY vlxY� »p£»{x�.ýn³£l�vY ~�n�o£p�lxY� t{ »�£¼´p� »l�y¥K [p�p Bp. »KÑY áp[l�l£v »K »z£�»Y� xvY� Y¥v¥Ü »~� p¥n�n Ãx£ýv~£ t¥ü ýf Y¥v¥Ü »~� r{Üp t{ Xr�r§ Yy »rp�{p�p~£oYxY� p¥Ü{ xx�. W»�pK »z£�Y»x� r±�xvp£r x�rl�

|²� ~n�oMv»xp� ïqY� (r�v¨ »{�v) 305

»�£� Rr±�x Rvp£r Rx�rl� »�£� xvY� R¥l�n A WYY�{l�,Rrf Y¥v¥Ü »~� p¦. r±�xvp£r x�rl� {p�p£ {« »n� »[þxp{£, Y¥v¥Ü »~� p¦. Rr±�x Rvp£r Rx�rl� »n�{z�{z�p�A{£ {¥zq [p�p{£, {fYy [p�p{£. AYl� Y¥v¥Ü »~� p¦.W»�pK »K »nYv Y¥v¥Ü »~� p¥ÜpK »z£�Y»x� Y¥v¥Ü»~� r{Üp »nxY� »Y£»��{l� Ü»Jn Ãx£ vp£ rúY�}jxY�Yy ~���p¨{Úp� tzp ýf W»�v »nxY� áY[p�p Üx£��l£[p�p{l� t¦ »p�n Ãx£ Bp¦v »Y»pYªf »l�y¥K [p�pr§�{p�.

oMvl£{ AY pK Wt¼ã {~�lª{Y� R¥~y¥ Yy»[p YfxlªYyp r§n�[zx£f ~�n�o »{p{£ AY Y¥v¥Ü »~� »p£r{Üpë~£ R¥Ü»{p ãYf rl�»{p�p. A»Yp� {�Ãp�pr§�{p�YvY� p¦. A ãY R¥»yp�p A»Yp� »{pl� �yxY�»np�»p� p¥ÜpK A{£ r~¨r~ �w£ x¦»vp� R¥Ü {¥»H»v£YY�n? W»�pK Y¥v¥Ü »~� p¥ÜpK Wt¼ã »n�{z�{z�yxY� p¦. A{£ Rp£m n�K Ãx£ nÄ. pvl� »KYl� Rn RMmnY�{p�»p� Rp£l�v Ãxzx�. ~�¹�»zp� RMm »np�p »[£~�R£l�vxY� p¥�¥ Ãx£ Rn�~ Ry»[p RMm nY�{x�. pv¨l�»vlp Rpl�m ÃN»N R£l�v{£nxY� [¥p »p£»{x�, Rp£m»{p{£ Ãxp WYx�. Rp£m »{p{x� Ãxp�»p� ztp�p Ü»xp»z£Yªv ry£cxx�. SÜp� xKÃ~� R£Y£y»x� r±�xvp£r »nxY�Rz�zp�p [�x£ pK AYl� Rp£mxf {¥»fp{£. Ar±�xvp£rl£{x Rz�zp�p [���p� Y¥v¥Ü »~� »p£r{Üp »nxY�R¥~¨yf [l�l£ pK A »nY ë~£v ~�ã{p�»p� Rp£m u£{xfrl�þvx�. Wýf ãY� n�K �£ ãYf »��lª{p n�K Ãx£ »nxY�Ü»tp t{ Rr� nÃp{£. ãYx�, ãYf »��lª{x� Rp£m n�KÃx£ áY [ì. T�`f »K ãÃp� ën�~� þvY�, Rl��¥ú, »p£R¥z�,ñµ x¦vY� R¥l�n A ~q�£ v£M[xY� R¥l�n, p£m oMvx �£p£m oMvxf v£M[x Wl¥px� Ãx£ áY [ì. áp� Rr� Rp£mRp£m �¥Ñxfl�, p£m p£m �¥Ñxfl� áY�Y pK Rp£mp£máY�Y t{ »l�y¥K [p�p Bp. »z£Nlªy£ t¨ãp� {�p�»~�f

306 r«c³r£n {�yY Ruxylp£z¹Y£y ��ñ

l{l� pvY� lvx� Rp£mp£mxp� {�p�»~�. »v»~� tãp� áY�Y£oMvx lª��p� �»x£� oKv¹ r~�~Ü »~£� v¹ r~�~Ü� Ãxp l¥p»vlëp� »l�y¥K [l�l£. »v»~� Rp£m {« »z£�Yx Rp£m�¥Ñxfl�, p£m {« ë{p p£m �¥Ñxfl� »l�y¥K [l�l »Yp£~l³x áY�Y »Y»pY� »N. »K ll�l�{x áY�Y »Yp£f�ùxf áYr§ n�vY� Ü»xp{£ �~¹� Ãxp WYlª»{p� ñµvf.áYr§ n�K alªy£Mx ~l³x Rp£m p£m R£Y£y»xp� áY�Yt{ »v»~� »l�y¥K [l�l£ pK X�f ñµvY�, ~¥p~vY� ztp�pr§�{p�YvY� z¥»J. áp� Rr� ~Kv£ ´GÓ»xp� áYr§ n�vY�R¥l. A lvx� {lªy£Mx ~l³x.

A ÑY »l�y¥K [l�l£v T�` v£M[ �¹[x lvx� ~Kv£~¹Yr�r. »KY ápf »rp�{p�»p� x�rl� ~¹Yz�rp£, �ù~¹Yz�rp£, ë{¥y´ ~¹Yz�rp£ Ãxzx�. pvl� »v»�v ÃN{£fRrf BY �ùx£Y£y{ »l�y¥K [p�p t¦. v�£al�l£ú~Y ~¬l²»n�|p£{f RpY®z{x� ~¥YxY� p¥Ü{ �ùxf »l�y¥K [p�pr§�{p� {p�»p�. »vlpµl� Ry ý´xfv ñDb£ ~¹Yr�r ñDb£~¹Yr�r »z~l�, ~Kv£ ~¹Yr�r ~Kv£ ~¹Yr�r »z~l�, Wx»nx£Y£y t{l�, WYY� »Y»z~� ~��lx�, ~[Üxf ~~y [vpf»��lª{p t{l�, R»pY »z£�»Y£�l�lyx� ë{pf »��lª{p t{l�áp [ì. W»�pK »v£p{£n ñDb£ ~¹Yz�r {p�»p�? Y£v~¹Yz�rp£, {³£r£n ~¹Yz�rp£, ý��¹~£ ~¹Yz�rp£ »z~ r£r~¹Yz�rp£{p� lªpY� R¥l. Y£vx �£ Y£v ã|�aùlx r���tq{~¹Yz�rp£ R¥Ü Yy [ì. A {»[�v ��¹[� ��¹~£ Yyñp� Rpp�lz£»r�£ áòvf Wt¼ã ~¹Yz�rp£ R¥Ü Yy [ì. »»{y Yyp,»Y²£�o Yyp, ëp�à Rr�£~ Yyp, Rp¨p� r�l� Yyp [ÜR¥Ü»N. »K »rp�p»N pyY r¥l�lx�. W»�pK A»Yp� ñ»npr¥l�l »v£YY�n? R{³£r£n ~¹Yz�rp£, Rý��¹~£ ~¹Yz�rp£�£ »pY�ZKv ~¹Yz�rp£ »N. »K lvx� ~Kv£ ~¹Yr�rx.»vlp µ Rrf »l£�y£ [¥ìvf Rr�~ r¥fz�z� ~�[l l¥pY�R¥l. �R{³£r£n ~¹Yr�»r£� Rý��¹~£ ~¹Yr�»r£� »pY�ZKv~¹Yr�»r£� Rx¹ {§DaÜ u�Y�Z»N ~Kv£ ~¹Yr�»r£�� Ãxp

|²� ~n�oMv»xp� ïqY� (r�v¨ »{�v) 307

tãyc£jp� {�p�»~�»[� »n�|p£»N µ »rp�{p ~Kv£ ~¹Yr�rx»�£¼ p� ý[²� Yy »l�y¥K [p�p l¥pY� Rrf R~{§»j� p¥l�pK»z°ÃY {«, »Y»z~� ~��l {«, ~~y [vpf »��lª {p�»p�Yªvp ~Kv£ ~¹Yr�rxn, »z£�»Y£�l�ly {« ë{pf »��lª{p~Kv£ ~¹Yr�rx YªvY�n Ãx£ »l£�y£ [p�p t¥ù{ xx�. »K{£ý[²� Ãúvf »t£»�£� ShYh xp ë~£ WY�ly£ vGfvYf»�£� »l�y¥K [p�p »YÑ»xp� ý[²� Yyv¨. ~Kv£ ~¹Yr�rv£M[ �¹[»x� »z°ÃY r¥l�l »v£YY�n?

Rr� »vDay YzY� {hp »»vܲ u£{p£{Y� R¥l. »»{y»p£Yyl�{£! ��¹~£ »p£Yyl�{£! ëp�à »p£Yyl�{£! R{vp�»p£Yyl�{£! R£µ {|»xp� {hx�. W»~�v ëãY� »{l�{£! ì»y£�[�»{l�{£! ~{rl� »{l�{£! ãÃp� ñ»nl�{£! »z~l� Rr� u£{p£{Y�Yyp{£. Al� »Y£x�lyK ãyf Rr� »K R{³£r£n, Rý��¹~£,»pY�ZKv Ãxp ~¹Yz�rp£ lª�f t¥�¥»[p Ü»xp{£n?R£Mx R}�f£¹[�Y v[ »�{l� ë{p� áÄvf »��lª{p ~Kv£~¹Yr�r »Y»lY� ãyf áp»[p Ü»xp{£n Ãx£ »vlpµYz�rp£ Yy tzp�p Bp. tã yc£jp� {�p�»~� »z£{ r��þvf »ryl� »»{y »p£Yyp, »Y²£�o »p£Yyp, ��¹[� ��¹~£»p£Yyp A {»[�v »K Y£v »z£�Yx R¥~y¥ »p£Yyp xKÃ~�R£Y£yxY t²��va£ú ÌýlxY� »[{r§ r¥ý´ r�ù~Y� ��Ñx£.W»�pK A Rxl� Xx Ãxp R{³£r£n, Rý��¹~£, »pY�ZKv~¹Yz�rp£{z�p� Yfxlª Y�£. pvl� ë{p� áY�»Y� p¦. A{£»z°ÃYx�. Rnl� xK »Y»pY� Xx »z°ÃY Rn�~�p� »z°ÃY{« R{³£r£n, Rý��¹~£, »pY�ZKv ~¹Yz�rp£ lª� Yfx¨lªYy»[p xp{£ pK A{£ »Y»z~� ~��lx�, ~~y [vpf»��lª{p t{l� áp[p�p. W»�pK Rr�f ë{p� áÄvf»��lª{p ~Kv£ ~¹Yr�rx »�£x£[p�p Tf {h£ {¥n[l� »nxY�Bp¦ Yyp{£. AYf Ãxp{£ R£Mx »»vܲx Ãx£. pvl� Av�£ tz~Krp�p »»vݲ u£{p£ Y²vxl� Rn »{p»Y£f ~¥`{[���p�. A »{p¨{f [l£p¨[ÜY{ »[p Wp �¨»nY�»z°ÃYl�{xf ~�v£»{Da »»vܲxY� {¥Övf cp ~v£cxr§y¥ãþ ~�Òv ~¥t¦ r±Üsz Rh »{p�p »��lª»{z£. ~¥t¦ »»vܲx

308 r«c³r£n {�yY Ruxylp£z¹Y£y ��ñ

Rp{ pK, {yn {yn »z~ »l�y¥K»[p Wt¼ã {¥y´ vlª»p£Yyp�pf R´fp� Yy»[p »vDay Yz� Yyr§ {¥y´{zf~¹»N[ Urn{£ Yv£Yy Rpp�l{« ~l�{xp�f ~~ùp� W»lyþvf Urë|²x »N{£ Ãxp ~�Üýz�z v¨z� Yy»[p »vl�r¥Üyþ»vp� ~~»y�� Yyr§ RYª~z�{zf {p� »[þvf �¥Ã»N.

ápf R{|³ r±v£jxf Rr� »l�y¥K [p�p Bp R{³£r£n,Rý��¹~£, »pY�ZKv Ãxp ~¹Yz�rp£{p�»[p� »z£�Y~l�{x£f »»{y, »Y²£�o, ��¹[� ��¹~£ »p£Yy xKÃ~� »z°ÃYnx£p¨YKr£»{p� Yfx¨lª Yyp »Y»pY� »Nn X�¨fl� XxÃxp ~Kv£ ~¹Yz�rp£{ Wp{£. pvl� ë{p� áÄvf AvGf»vp� Yyp ~¹Yz�rp£{, »»vܲx v´. Rr� vz�p�v n�KR¥~ r�� »{p�p »��lª{p �xo ëDa¹ l¹ ãY�Z¹ - x¹ ãY�Z¹lnpl�m£� Ãxp Y£yjx »l�y¥K »[p R{»t£�oxY� zt£[l�l£. A lvx� �x¹ Ã¹Ç ~vnx oKv¹ ~Jtp�l¹ ë»y£�ooKvp�Ý� Ãxp R{»t£�ox. pvl� »KYl� Rn RMm ý[²�Yyp�»p� xK oMvxY� »K »z£�Y»x� r�� »Nn, A{£ p¥Ü»{p~ûx� Ãxzx�. pvl� Tf {h£ [¥wy¥ RMmxY� »K lª� [¥J þR¥l. »K »z£�Y»x� xKÃ~� oMvxY� �f [l�l£ pK A WYY�{l�~¥ù~yp�p {Ñp£ y{§K [�p�p {Ñp£ A{£ »p£»{x�. ì +»y£�o xp�»pp� »rp�p¨»N y{§K [¥~�v ply þvx�. bp�ny£[»xp� t¥¼ãpvx� A A {~�l®p� Rz�z£»[p y{§K [�p�»p�.W»�pK Rr� ë»y£�o Yy nvp�»p�, p¥ÜYy nvp�»p�»v£YY�n? bp�n y£[x p¥Ü Y�£v A{£»x� ~¥ù~yptz£»r£»y£l�lª p¥Ü»{p{£. Wl»Y£f Rr� áp [p�p{£ RrfRz�zp�p »nxY� p¦ Ãx£. »K ý´xf R¥Üþv, p¥Üþv ÃxpRp�l »nYf »p£{¥Ò �ùx£Y£y{ n�K nÃp�p Rr� áp[p�pBp. ~¥ù~yp�p {Ñp£ �y{l� n�K »K »z£�»Y� p¦ Ãx£áp[l�l£ pK v¹ »v£Yfn »K »z£�»Yf »»{y Y»��? {³£r£n~�l� r�� Y»��? ��¹[� ��¹~£ Y»��? xKÃ~� r£r ~¹Yz�rp£R¥Ü Y»��? {Ñp£ »nxY� Ü»xp{x� Ãxp v¨�£{ ë~x� vvA{£ R¥Ü Y»�� Ãx£ áp[ì. W»�pK A ë~£ W»Y£»�£~�[�p�pÃp� á{§j£, l¥{§j£. y£[ [�ë, n�»N| [�ë, »v£�� [�ë,

|²� ~n�oMv»xp� ïqY� (r�v¨ »{�v) 309

c£Ü [�ë, cy£ [�ë, vyj [�ë, »|£�Y [�ë, rù»n�{ [�ë, ãY�[�ë, »n£�vp~�~ [�ë, Ur£x£~ [�ë{z�p� áý áþ l¥ý l¥þR£r§ [vpYx� »K R¥ýl� Ü»xp�»p� Ãx£ áp [ì. »KÃxp�p£ {« xm£{»t£�ox »p£z¥tj© ë~x�, �yxY� Ü»xp{x�Ãxp n¯}�Ñx ë~x� »K Y£v ~¹Yz�rp£ R¥Ü Y»��. A ë~x�»K {»[� ~~y [vpY� »xã»j�.

310 r«c³r£n {�yY Ruxylp£z¹Y£y ��ñ

36

widr jQ f,dalh f;areï f.k f,daflda;a;rwß wgÕs u. jvd wkd: núka ñfouq

lvp� Y£v {~�l®p� R¥~y¥ Ãúvf »[£~� A r���tq{ Rpp�f»p£»N{£ vf »N{£ Ãxp Rn�~� R¥Ü Yy»[p, W»~�v Rpp�{p~£ nvp tz£»r£»y£l�lª R¥ÜYy»[p v�£ ly`xYf»r£yxYf t¥�¥zx� »Y»pY� {³£r£n ~¹Yz�rp£ R¥ÜYy[p�»p�. A{£x�p� ëY�»vp�»p� p¥Ü{ A lª�v Sq»[pA{£v R¥~y¥ Yy»[p Rpp�f ��¹[� ��¹~£ Yyñp� {Ñp£ »nxY�»K »z£�Y r¥{¥l�v lª� R¥l¥x� xp n¯}�Ñ»x� S¼´ñp� r¥{¥l�v~q�£ Yfx¨lª Yyx�. pv¨l� »K »z£�Yx lª� ~£y{l� oMv{|»xp� Rz�z£ [p�p »nxY� p¦ Ãx£ oMv£pY®z{ áp[l�r~¨ "R»p� »v£p{£ Rz�z£[p�p vv y£[xf t¥»qp�pn?»v£Yf ��¹[� ��¹~£ Yyp�pn? »v£Yf vv Rpp�f áþK, l¥þKR¥Ü Yyp�pn? R»p� »K R~£y »z£�Y»x� Rýn³£»{p�l¯}�j£»{p� t¥¼µ ~�Ñp »z£�Y ~l�l�{»x£�l�, vv Rn ~¥p~�z�»z�l¯}�j£»{p� ñµ »z£�Y»x� Ü»tp »K ãY�[�ë à�xp�»[p�ñ´z£ »K xm£ n�v R{»t£�o Yy [l�l£ {»[� A Rxl� AYR{»t£�o Yy[p�p{£ pK A Rxfl� »Y£Day |£p�ÜxY�n?~¥p~�vY�n? A Rxl� W»�pK |£p�l {«, r±Ûl {« ë{p Rl�Yy[p�p{£ »p�n?" Ãx£ R£Mx oMv£{»t£�ox z¥tj© r~ »v{¥ë»z£�Y£p¨YKr£{Y� nx£p¨YKr£{Y� �f [ì. Sp�r~¨ Y£v

|²� ~n�oMv»xp� ïqY� (r�v¨ »{�v) 311

~¹Yz�rp£ »{p¨{f Y£vxp�»[p� ëY�»vp »pY�ZKv~¹Yz�rp£ R¥Üþvf rfp� [ì. {³£r£n ~¹Yz�rp£ »{p{fR{³£r£n ~¹Yz�rp£l�, ý��¹~£ ~¹Yz�rp£ »{p{f Rý��¹~£~¹Yz�rp£l� �f [ì. »z£�Y ~l�l�{x£f ë{p� |£p�ÜxvUà»N{£ Ãxp ryv »»vݲ Ré}�g£pxY� R¥Ü »N. »KY»v»lY� Ãxr§, »z£�Yx£f »»{y »p£»N{£, »Y²£�o »p£»N{£,ëãY� »N{£, ë»y£�[� »N{£... »z~�p� »z°ÃY »~l� r¥ÝvY�Y�£f {h£ v�£ [¥w¨y¥ R{~�m£{Y�. »K oMvx lª��p�vlª»{p�p£ {« Ul�lv R{~�m£{p� ë~£ »K ~¹Yz�rp£ [Ü~�{u£{xf v£p~�Yl�{x lª��p� rl�þv ~�ã »N. »KoMv£{»t£�ox z¥t¬ »Y»pYªf R~£y »z£�Yx lª� »v£p{£Rz�zp�pn? »v£p Y£vxY� r~�»~� xp�pn? Rp¨p�f ��¹[���¹~£ Yyz »v£p{ zt£ [p�pn? »v£p{£ ÷Y [p�pn?»»{y »Y²£�o Yyz£ ly` Yyz£ »v£p cxY� ztp�pn?»v£p{n »K R~£y »z£�»Y� [p�p Ü»xp�»p�? »K »z£�Y~l�l�{xp�fl� »K ~l³x {¥f�¨j£ pK X{§p¨l� »K R¥z�K,[¥ÒK, v�£{p�»[p� ñ´z£ »rë »rìv ~¥p»~p{£ »p�n?AY »Y£Day v£p~�Y ~{xY� n? Ãxp ll�l�{x lvp�fv{¥f��z£ »z£�Y ~l�l�{x£fl� »K UlªK {« »»vݲ Yy¥j£{rlp ll�l�{xf rl� »N. »výf Rr±v£j »»vܲx »z£�Yx£frlªy¥{p ll�l�{xf rl�{§j£ »N. �¥t¥x� »KY R£Mxp�fYyp�p r§�{p� »nxY� ñ~Y� Rp£Mx »{z£ Yyp�p t¦.oMv£{»t£�ox z¥t¬ »Y»pYªx� Yyp�p Bp. A ll�l�{xfrl� þ, »K Ãxp [ªjx z¥t¬ »Yp£f ~Kv£ ~¹Yr�r v£M[�¹[x z¥»J.

áp� »K Y£yjx »l�y¥K [l�l£v ñDb£ ~¹Yr�rx ñDb£~¹Yr�rx »z~l�, ~Kv£ ~¹Yr�rx ~Kv£ ~¹Yr�rx »z~l�,Wx »nx£Y£y t{l�, WYY� »z°ÃYx�, »Y»z~� ~��lx�, ~~y[vpf �£ ~¨[Üxf »��lª{p t{l�, R»pY »z£�»Y£�l�lyx�ë{pf »��lª{p t{l� áp [ì. »v»~� áp [l�l£v ~Kv£~¹Yr�rx r���tq ~Kv£ ´GÓx r�� {§j£»N. W»�pK ~Kv£

312 r«c³r£n {�yY Ruxylp£z¹Y£y ��ñ

´GÓx l{l� R¦lf ý[²� {§j£. A {»[�v »vlp µ ñDb£~¹Yr�rx ãy¥ Y� x¨lª ��p n�K Ãx£l�, ~Kv£ ~¹Yr�r»x�»z°ÃY {«, »Y»z~� ~��l {«, ~[Üxf ~~y [vpf »��lª{pA{£ vo³v (~£v£p³) n�K Ãx£l�, R£Mx oMvxp� {|»xp�[¥»pp�p£ {« Ul�lúly R{³£r£n, Rý��¹~£, »pY�ZKv~¹Yz�rp£{z�p� oMv£{»t£�ox z¥»tp�p£ {« UlªK [ªjxY�R¥l�n Wx Ul�lúlyx�, r±Ûlx� ë{pf »��lª{p r±Ûl n�KÃx£l� nÄ. »K Y£yj£ ÑY áp [l�l l¥p� rfp� X� ~Kv£~Ü»xp� xY�l »N. ~Kv£ ~Üx r���fx�. »výf ~Kv£ ~¹Yr�rv£M[ �¹[x rù{£yYy»[p R¥Ü ~Kv£ ~Ü Ãxp v£M[�¹[x r���fx�. Wl¥p� rfp� Rù�l�{xf rl�{p »lY� ~Kv£~¹Yr�rx r«Mj Yy[l x¨lªn A l£Y� Yz� »p£p{l�{£Ul�~£�xY�, þMxxY� »[£hp[p�p rfp� [ì. A |£p�l {«,r±Ûl {« xm£Mm»x� r���fñp� {¥»hp ��lf »vÄ Ul�~£�x,þMxx ëyp�ly»xp� {¥»hp�p rfp� [ì. »výf ~Kv£~¹Yr�rx r���tq ~Kv£ {£x£vx vlª{§j£ Ãxx�. »v»~� ~Kv£~¹Yr�r v£M[ �¹[x {f£ ~Kv£ ~¹Yr�rx r���tq xm£Mmx»rp�{£ »np ~Kv£ ´GÓxl�, A {f£ R¥l�l£ {« ~Kv£ ~Üxl�,~Kv£ {£x£vxl� Ãxp v£M[ �¹[ lªpY� rù{£yYy»[pr���fx�. áp� ~Kv£ ~¹Yr�rx Ãxp�»p� »v£YY�n Ãx£Y£»[p�{l� R�p�p »nxY� p¦. W»�pK A r§n�[zx£ ý~�p�r±Ûl Rp�nñp� »z£�»Y£�l�ly ~Kv£ ~¹Yr�rx »l�y¥K [ì.vo³v vGf»K »z°ÃY ~Kv£ ~¹Yr�rx áY [ì. ��pvGf»K ñDb£ ~¹Yr�rx »l�y¥K»[p Sp� ñµ »z°ÃY ~Kv£~¹Yr�rx l¥pf ~ã~ Rp�nñp� »x£à [ëñp� r±Ûl {p�p£{« R£Mx ~Kv£ ~¹Yr�rx {h£ ë{p� R{»t£�oxf v£M[xr«Mj Yy [ì. áp� Y£»[p�{l� R�p�p ~¥YxY� SÜù þ p¦.»K ÑY Rr� »vDay Yz� R�� Ütj n, ��lz Ütj n Ãx£Yz�rp£ Yyz tzp�p.

T�` v£M[ �¹[x ~Kv£ {£a£{x�. ñDb£ {£a£ ñDb£ {£a£»z~l�, ~Kv£ {£a£ ~Kv£ {£a£ »z~l�, ~Kv£ {£a£ »nx£Y£y

|²� ~n�oMv»xp� ïqY� (r�v¨ »{�v) 313

t{l�, WYY� »z°ÃYx�, »Y»z~� ~��lx�, ~~y [vpf �£~¨[Üxf »��lª{p t{l�, R»pY »z£�»Y£�l�lyx�, ë{pf»��lª{p t{l� áp [ì. ~Kv£ {£a£ r���tq áp[l x¨l�»l�»K Y£yj£ ÑYx�. W»�pK ñDb£ {£a£ Ãxp�»p� »v£YY�n?v¨~£{£nx, r�~¨p£ {£a£{, ry¥}£ {£a£{, ~Krr±z£rx Ãxp{ap»xp� »Y»yp xK ã}�aùlxY� R¥l�n, Wv[�p� xK r£r~¹Z£yxY� »[£hp¥»[p{n, Wx ñDb£ {£a£ »~� áp [ì.W»~�v »K{£x�p� »{p�þvY� R¥l�n, A »{p�þvx� Ãxp�»p�A{£»x� »xµ»K Y¥v¥l�»lp� »{p�þvx� Ãx£ »l�y¥K [p�pBp. �v¨~£{£à »NyvÛ, r�~¨p£ {£a£ »NyvÛ, ry¥}£ {£a£»NyvÛ, ~Krr±z£r£ »NyvÛ Rx¹ {§DaÜ u�Y�Z»N ~Kv£{£a£� Ãx£ »rp�{«»x� »K v£M[ �¹[»x� r«Mjl�{xx�. WpKWx�p� ~Kr«Mj»xp�v »{p�þvx�. Rù�l�{xf xp»lY�v WxY²v»xp� r«Mj þv ~�ã »N. »K r«Mj þ»K µ »K{£x�p� »{p�»p£{§j£ {« v¨~£{£n, r�~¨p£ {£a£, ry¥}£ {£a£, ~Krr±z£rÃxp {ap»xp� »Y»yp�p£ {« xKÃ~� {¥y´ r¥l�lY� R¥l�nWx ñDb£ {£a£{x� Ãx£ áp [ì. W»�pK »K �l»yp�»{p�{§j© ll�l�{x ~Kv£ {£a£ »~� áp [ì. áp� »KY R£MxR}�f£¹[�Y v»[�� ë{p� nÃp ~Kv£ {£a£»{p� »{p�Yy�¼ãp£ [p�»p� »Y£»�£vn? »t£y¥ »p£Ãxp, »Y�z£K»p£Ãxp, ry¥} {ap »p£Ãxp, ~Krr±z£r »p£Ãxpr�ù~Y� Rtn�»o£�l�r£n Y£z»x�l� ��Ñx£. pvl� ë{p� áY�»Y�p¦. A ÑY »p£Yy ~�Ò»vp� ~Kv£ {£a£ Ãxp »z°ÃYv£M[ �¹[x Ütj£. AY ~~y [vpf, ~[Üxf »��lª {§j£ñ~ ë{pf »��lª {§»j� p¦. W»�pK ë{pf »��lª{p ~Kv£{£a£{ »v£YY�n?

Rr� v¬z�Y oMvx R�z£ »z£�Y»x� R~£yl�{x »l�y¥K [l�l£.R~£y »z£�YxY� lª� »v£p{£ zt£ [p�p »t£y¥ »Y�z£KÃx£ Rp¨p� ïq{p�pn? Rp¨p� y{fp�pn? ry¥} {ap Ãx£»v£Yf Rpp� ry¥} t{f, ~¥h t{f rl� Yy{p�pn? r±z£rÃxñp� Rp¨p� »v£Yf v¨z£ Yy{p�pn? {¥hY� p¥Ü R~£y

314 r«c³r£n {�yY Ruxylp£z¹Y£y ��ñ

»z£�Yx lª� »t£y¥»{p�, »Y�z»vp�, ry¥}»xp�, r±z£r»xp�vf Yy[p�p {¥hY� p¦. A lª��p� Rl��¥úvY�, »p£R¥z�vY�,ñµvY� {§j£ pK ~Kv£ {£a£ Ãxp�p£ {« v£M[ �¹[x {¥hj£»N. A lvx� ë{p� nÃp v£M[ �¹[x. pv¨l� »K [¥p»r£HhY�{l� »vDay Yz� ��lª{n? W»�pK »vlp µ ñDb£{£a£ ñDb£ {£a£ »z~l�, ~Kv£ {£a£ ~Kv£ {£a£ »z~l� W��»nx£Y£yxl� áp [l�l£ pK A l¥p¥l�l£ ~Kv£ {£a£ r���tq~Kv£ ´GÓ»xp� xY�l {§j£ »{x�. »K l{l� ~Kv£ ´GÓxY�.»v»~� ~Kv£ {£a£ r���tq ~Kv£ ´GÓx r�� {§j£ pK áp�lv£v np�p{£ ~Kv£ {£a£ Ãxp�»p� »v£YY�n Ãx£. W»�pKlv£ RÜp� ñDb£ {£a£{Y� ~�n�o »{p�p Wp{£ pK W»{»zv~���xf p¥»[p{£ »KY ñDb£ {£a£{Y� Ãx£. A {»[�v »KY»z°ÃY ~Kv£ {£a£{Y�, »KY »z£�»Y£�l�ly {« ~Kv£ {£a£~�{u£{xY� Ãx£l� {¥f»��. »výf ~Kv£ {£a£ r���tq ~Kv£~Üx r�� {§j£ »N. Wl¥p� rfp� »[p A ~Kv£ {£a£»Nr«Mjl�{xY� R¥l�n, v¨~£»{p�, ry¥}»xp�, r�~¨p»xp�,r±z£r»xp� ~�vz�p�v »{p�»{z£ »Yz{y Yyp xK n{~YRù�l� sz»x� r«Mjl�{xY� R¥l�n W»~� »Y�{y Yyp »lY�A r���tq xK Ul�~£�xY�, þMxxY� »[p A R£Y£y»xp� YfxlªYyx� pK A lvx� ~Kv£ {£a£{ {fYy»[p R¥l�l£ {« ~Kv£{£x£vx. W»�pK ~Kv£ {£a£ v£M[ �¹[x {fYy»[p ~Kv£´GÓ, ~Kv£ ~Ü, ~Kv£ {£x£v Ãxp l{l� v£M[ �¹[ lªpY�r���fx�. »K ÑY »l�y¥K [l�l£ pK ~Kv£ {£a£ v£M[ �¹[x»l�y¥K [l�l£ »N.

T�` v£M[ �¹[x ~Kv£ YKvp�lxx�. �r£j£Ür£l£»NyvÛ, R´p�p£àp£ »NyvÛ, Y£»K~ñDb£a£y£ »NyvÛRx¹ {§DaÜ u�Y�Z»N ~Kv£ YKvp�l£� ÃN»N »vxx�. »Kv£M[ �¹[xl� Yz�p� ý´xvx�. xK »Y»pY� r±£j]£lx,Rnl�l£àpx, Y£v ñDb£a£yx ~�ãYyx� pK A »Yp£ ñDb£YKvp�l»xp� x¨Y�l »{x�. W»�pK ~Kv£ YKvp�lx»v£YY�n? »K{£x�p� »{p�þvx�. AYl� »nx£Y£yx�. WYY�

|²� ~n�oMv»xp� ïqY� (r�v¨ »{�v) 315

»z°ÃYx�, »Y»z~� ~��lx�, ~~y [vpf �£ ~[Üxf »��lª»N. R»pY »z£�»Y£�l�lyx�, ë{pf »��lª »N. W»�pK xKÃ~�»Y»pY� r±£j]£lx Rl�¥y, »~£y v¥y {¹a£ Rl�¥y, Y£vñm³£a£yxp� Rl�¥y Yfxlª Yyx� pK A »��lª»{p� »z°ÃY~Kv£ YKvp�lx z¥»J. pv¨l� »Y»z~� ~��lx�. ~¨[Üxf,~~y [vpf »��lª »N. W»�pK ë{pf »��lª Y£yYYy[p�»p� »Y£»�£vn? xm£{»t£�o»xp� xm£ oMvx Ry»[p»K »z£�Yx R~£yx�, R~£y {« »z£�Y»x� »v£p{£ zt£ [p�pnvv Yfxlª Yyp�»p� Ãx£ »K Rn�~ Wp»Y£f, »v£Yfr±£j]£l Yyp�pn? »v£Yf »�£y v¥y {¹a£ Yyp�p n?»v£Yf ~y£ ~¬ã ãy£a£y Yyp�pn? »v£p z£uxY� zt£[p�pn?Ãxp Rn�~ Wp�p rfp� [ì. R~£y »z£�Y»x� »K{£ Yyz£vf »v£p x�rlY� Yy[p�pn? »K Rn�~ Wp»Y£fv xKÃ~�R£Y£y»xp� {¥hYf p¥Ü r£r »Y£f~� Rl��¥ú, »p£R¥z�, ñµxp{£. »K R{~�m£»N µ oMv£{»t£�ox z¥»tp »K Y£yjxxK »~� r«Mj »{p{£n A R£Mx Ìýl»x� ë{p� áÄvf »��lª{p~Kv£ YKvp�lxx�. ~Kv£ YKvp�lx r���tq »K Y£yj£ÑY áp [l�l£ n, ~Kv£ YKvp�l v£M[ �¹[x r���tq{~Kv£ ´GÓx r�� {§j£»N. »K ~Kv£ YKvp�lx »l�y¥K[l� r~ xK r±£j]£lxY�, Rnl�l£àpxY�, Y£v ñm³£a£yxY�p¥[� Wp R{~�m£{Y� »�£� Yyp�p ~�n�o »{p R{~�m£{Y� »�£�Ryvj© »{p»Y£fv »KY ñDb£ YMv£p�lxY�, »p£Y�x¨l�lY� Ãx£ ~���xf Wp{£. W»~�v A{£x�p� ñµvY� Üt¨j n»z£�Y ~l�l�{x£»[� »�£� lv£»[� »vt¼ã R{~�m£{p� áY�Yv»KY »z°ÃYx�, »Y»z~� ~��lx�, ~~y [vpf, ~[Üxf»��lª {p�p£ {« r±£j]£l, Rnl�l£àp, »�£y v¥y {¹a£, Y£vñm³£a£y Rl� �¥ú»K ~�{u£{xx� Ãx£ nÄ. pvl� »K oMvxR{»t£�o Yy[l� »Y»pY� A »��lª»{p� �yxY� p¥l�l£ {«R~£y{p�p£ {« »z£�Y {¥hr���»{�f r±£j ]£lxY� Yyz£ vf[p�p »nxY� p¦! »�£y v¥y {¹a£, ~¨y£ ~¬ã, ãy£a£y R£µ{¥h{z�p� vf Yyp�p »nxY� p¦! »v£p �yxY� R¥Ü {¥hn

316 r«c³r£n {�yY Ruxylp£z¹Y£y ��ñ

»K? R~£y »n�{z�{z�p� vv »{p�»{p�»p� {¥hY�, �yxY� p¥Üë~x�" Ãx£ {f�£»[p R{»t£�ox z¥t¨j£ pK »|²�}�g {«ë{p� áÄvf »��lª{p ~Kv£ YKvp�lx r���tq ~Kv£ ~ÜxWl¥p p¥»[�. »K Yy¥j© ÑY »v»~� »l�y¥K [l�l£v »Kxm£{»t£�ox r«MjYy [¥ìvf xKÃ~� »nxY� Rr±v£n»xp�x¨Y�l{ {¥Õx x¨lªn A ~q�£ xK Ul�~£�xY� þMxxY� R¥Ü{Yfxlª Y�£ pK Wl¥p ~Kv£ YKvp�lx r���tq ~Kv£{£x£v v£M[ �¹[x R¥l. »v»~� ~Kv£ YKvp�l Ãxp v£M[�¹[xl� ~Kv£ ´GÓ, ~Kv£ ~Ü, ~Kv£ {£x£v Ãxp v£M[�¹[ lªpÃp� rù{£y Yy»[p R¥l.

T�` v£M[ �¹[x ~Kv£ R£Ì{xx�. ñDb£ R£Ì{x ñDb£R£Ì{x »~� áp [ì. ~Kv£ R£Ì{x ~Kv£ R£Ì{x »~� áp[ì. WYY� »z°ÃYx�, »Y»z~� ~��lx�, ~~y [vpf, ~[Üxf»��lª{p t{l�, R»pY »z£�»Y£�l�lyx�, ë{pf »��lª{p t{l�áp [ì. W»�pK ñDb£ R£Ì{ »v£p{£n? »p£»xY� R£Y£y»x�ã|�aùl{z�p�, »p£Yfx¨lªYK{z�p�, »p£Yfx¨lª »{»�¼àKR£µ {¥h{z�p� xK »Y»pY� Ì{l� »{p�p tzp{£ pK,Ì{»p£�r£x »[ëxp�p tzp{£ pK Wt¼ã R~£o£yjÌ{»p£�r£x ñDb£ R£Ì{xx�. á�¥ñp�, ~£v»xp� Urx£»[p�à»[p Ì{l�»{p xK Ì{p yf£{Y� R¥l�n Wx ~Kv£R£Ì{xx�. pv¨l� Wx »z°ÃYx�. W»�pK »z£�»Y£�l�ly {«~Kv£ R£Ì{x »v£YY�n? »K R~£y {« »z£�Y»x� »v£p{£ zt£[p�pn vv Ì{l� »{p�»p� Ãx£ xm£{»t£�ox R{»t£�o Yy[l�»Yp£f {¥f»�p{£. »v£p{n vf »K »z£�»Y� [p�p Ü»xp�yx? »K »z£�»Yp� [¥ìvf vf �y{l� »nxY� p¥l�pKv»[� Ýyjx »v£YY�n? W»�pK »v£Yfn v»[� Ì{l�þv?»K R£Mx v[ r«Mj Yy[p�p Yy[p�p |£p�lx�, r±Ûlx�.»K ~~y [v»p� ë{p� v[ R{»t£�o Yy »Y�{y Yy[p�pxK n{~Y� R¥l�pK Wàf »K ~~y [vëp� ñµvY� R¥l.Rp�p A ë~x� vv á�¥ñp� ~£v»xp� A Ré}�g£px »ryáùYy»[p v»[� Ìýlx r{l�{p�»p�. »vp�p »K Rn�~�p�

|²� ~n�oMv»xp� ïqY� (r�v¨ »{�v) 317

Ìýlx r{l�{p tz£»r£»y£l�lª R£{£v R£Mx oMvx lª�ë{pf »��lª{p ~Kv£ R£Ì{x r�� {§j£»N. ~Kv£ R£Ì{xr���tq »K Y£yj£ ÑY R{»t£�o {§j£v ~Kv£ R£Ì{x r���tq~Kv£ ´GÓx r�� {§j£»N. W»�pK »K R£Y£yxf r~�R£Y£yxÃp� ~Kv£ ´GÓx WY� WY� v£M[ �¹[»x� µ z¥t¨{£.~Kv£ R£Ì{x r���tq xK »Y»pYªf »vt¼ã Ì{l� þvY�R¥l�pK Wx ��p ~�{u£{xx�, »vt¼ã Ì{l� þv vo³v~�{u£{xx�, »vt¼ã {p�p£ {« Ul�lv ÌýlxY� [l Yyp�»p�R£Mx v£M[ R{»t£�o»x� µx�, Wt¼ã v[Y ÌýlxY� R¥l�pKWx »|²�}�gx� Ãx£ ��p {«, vo³v {«, r±Ûl {« n�K nÃpY²vxY� X�f z¥»J. »v»~� Ì{l�»{p�p r§y¥ã »{Da »Yp£f~Kv£ R£Ì{x r���tq ~Kv£ ~Üx z¥»J. X�¨ Tf Rp¨Y®z{Yfxlª Ãú»K µ xK Ul�~£�xY�, þMxxY� R¥l�n A ~Kv£R£Ì{x r���tq ~Kv£ {£x£vxx�. »v»~� ~Kv£ R£Ì{x r���tq~Kv£ ´GÓx, ~Kv£ ~Üx, ~Kv£ {£x£vx Ãxp v£M[ �¹[lªpY� rù{£yYy»[p r���Ñx£ pK òx£l�vY {§j£ pK R£MxoMvx lª� ~Kv£ R£Ì{x áp [l�l£»N, ~Kv£ R£Ì{xRp[vpx Y�£ »N.

»vp�p »K ÑYx� Rrf tãyc£jp� {�p�»~�»[� »n�|p£{Rp{ Yfxlª Yyp�p Ü»xp�»p�. ~Kv£ ´GÓ, ~Kv£ ~¹Yr�r,~Kv£ {£a£, ~Kv£ YKvp�l, ~Kv£ R£Ì{ Ãxp »K v£M[�¹[ r� xK »Y»pY� »K R£Y£y»xp� »l�y¥K Ry»[páp»[p, Tf Rp¨Y®z{ �¥~�»yp�p rfp� [l�l£ pK A r�{fYy[l� ~Kv£ ´GÓ, ~Kv£ ~Ü, ~Kv£ {£x£v Ãxp v£M[�¹[ lªpY� �¥´z£, v£M[ �¹[ �lY� ~Kr«Mj »N. Rf{¥ëv£M[ �¹[x �ùxf »rp�{p�»p� xKÃ~� ~£l�lª ÃúvYf»r£�y nvp r§n�[zx£f A ~£l�lª{ ë~£, »r£�y ë~£ ��f§{£ [l�ðcx r¥�»{z£ Yq zt£ »np�»p� xK »~�n ~v£éx pv¥ÜYql� »K R£Y£yxfv zt£ »n�. »v»~� Yq pv¥Ü ~v£éxzt£ [l�l£ pK ~v£éxf Rvlª»{p� Yyp�p »nxY� p¦.~v£éx Xx R£Y£yxfv z¥»tp{£. Xx v£M[x Rp[vpx

318 r«c³r£n {�yY Ruxylp£z¹Y£y ��ñ

Yyp�p Wýf ~v£éx S»Jv z¥»tp{£ Ãxp WYx� »vx�p�»rp�{£ Ü»xp�»p�. Wv ë~£ Rr Rn »l�y¥K [p�p BpR£Mx R}�f£¹[�Y v[ Rp[vp»x� µ ܲr�fY»x� Ü»tp R£Mx{p�p£ {« R£Mx R}�f£¹[�Y v[ {¥Õx x¨lªx� Ãx£. A ÑYáp[l� »Yp£f Y£»[p�{l� R�p�p Bp p¦ ë{p� v[»v£YY�n Ãx£. »Y£»�£vn ë{p� nÃp�»p�? »KY R¥l�ln?»t£y¥n? »K {»[� r±|�p Wp�»p� p¦. lv lvp�fv S� R£l�v»x�µ »�{l� »K Rl�t{»x� µ A R{»t£�ox zt£ [¥ìvl� ~v[|£p�l {« r±Ûl {« ë{p ztp�p r§�{p�Yv z¥»J. A ~q�£v£M[x »l�y¥K [l�l£ pK Rvlª»{p� »Dlp£»{p� Yyp�p»nxY� p¦. �p »Dlp£ YyÛx� »z~�p� »K R£Y£yxf ~¬l²»n�|p£{z »rp�{p�»p� Yª~z ~�zx Rýr±Ü~£yxl�, Rýr±Ü~£yxr±»v£�nxl�, r±»v£�nx r~�~n�éxl�, r~�~n�éx r±�Üxl�, r±�Üx~¨Zxl�, ~¨Zx ~v£éxl�, ~v£éx xm£u®l Íj n~�~pxl�,xm£u®l Íj n~�~px ëM»Nnxl�, ëM»Nnx ýy£[xl�,ýy£[x ývY�Üxl�, ývY�Ü Íj nM|pxl� zt£ »np t{x�.»v»~� oMv»x£�v oMv»x£� r{l�{Ü. ëM{£j ry»lyf x¦v~q�£ oMv»x£�v oMv»x£� r§y{x� Ãx£ »�£¼ p� »rp�{£ Ü»xpoMv v[ Rp[vpx Yyp ýf ~�z, ~v£é [ªj r«Mj »{z£ë{p� ~£Y�}£l� Yy [¥ìvf �¥Ã »N. W»�pK Rrf Yyp�pÜ»xp�»p� �ùxf v£M[x »l�y¥K»[p Ry ~£l�lª ~r�r£xKYyp{£ {»[� A Yfx¨l�l ~�n�o Yy [¥ìvx�. Wýf RrfváY[p�p r§�{p� ~�z, ~v£é, r±Ð [ªj r«Mj »{z£ v[szR{»t£�ox z¥»tp �¥Ñ.

»v»lY� ý~�ly Y� »z£�»Y£�l�ly R£Mx R}�f£¹[�Y v[~�z |£~px Ãx£ »K R£Y£y»xp� »l�y¥K [p�p£ »Y£fv~v£é |£~pxl� Wl¥p p¥»[p{£. ~Kv£Ðp, ~Kv£ ývY�ÜÃxp »nYl� WYlª þ n~ �¹[xp� ~Kr«Mj »{p»Y£f r±Ð|£~pxl� p¥»[�. ~�z, ~v£é, r±Ð Ãxp »K{£ {¥»hp{£pK A r§n�[zx£ ~Kvl {|»xp� »v£p c£Ü»x�, »v£p»[£�l²»x�, »v£p Yªz»x�, »v£p R£[»K, »v£p l¥p ��Ñx£

|²� ~n�oMv»xp� ïqY� (r�v¨ »{�v) 319

ÃN{l� X� R£Mx v[ r«Mj Yy Y{à �ù »Y�{y Yyp�»p�Rù�l� sz»xp�. Wv ë~£ »K »z£�Y ~Kvl»x� Ü»tp R£[K,c£Ü, Yªzvz »u�n R£µ {p�p£ {« ýýo »z�tz�{zf »p£{¥Ò�ùx£Y£y{ r±Ð»{p� A v�£ ýn³£ex£ ãp�p ýn³£ ~�n�o£p�lÑY »l�y¥K [p�p tzp�p Bp. A ýn³£ ~�n�o£p�l lª��p�»l�y¥K [p�p r§�{p� �y{l� n�vY� lvx� alªy£Mx ~l³oMvx »z~�p� »K R£Y£y»xp� ý~�ly Yy Ü»tp�»p�. »�£¼ p�»l�y¥K »[p A UlªK v[ Rp[vpx Y�£ pK Ul�lúly {«ë{p� ~£Y�}£l� Yy [¥ì»K Y£Mxx ~�n�o Yy [l �¥Ãx�. AUlªK R{~�m£{ »�£¼´p� »l�y¥K »[p A ~q�£ v[ �à [l�l£pK Rr� áp [p�p Bp »z£�Y»x� Wp�p Wp�pv {Ñp£v »n�»v£YY�n Ãx£. ~Kv£ ´GÓx R¥Ü {p�p£ {« R£Y£yx r���tq{»�£¼´p� »l�y¥K [¥ìvx�. Wýf xm£Mm»xp�v ~Kv£ ´GÓ»{p �¥Ñ áp [p�p r§�{p�. A ÑY Rr� áp [l�l£. W»~�vR£Mx R}�f£¹[�Y v[ {hp �¥Ñl� »l�y¥K [l�l£. �~¹� ÃxpWYlª»{p� ñ»np�p ~Kv£ ´GÓxf Wp R£Y£yxl� ý[²� Y�£.»z£�Yx RëDb, ãY�Z, Rpl�m »z~ »l�y¥K [p�p Bp.Wl¥px� v¨z Ü»xp�»p�, n�K X°}ox Ü»xp�»p�. »K»z£�Y»x� xK r±�xvp£r x�rl� »nxY� Ü»tp{£ Ãx£ ~�l£Sp�p{£ pK Y¥v¥Ü »~� »p£r{Üp »K »z£�Yx lª� »v£p{£vv Ãx£, v»[� Ãx£ Rz�z£ [p�pn? �yxY� Ãx£ [p�pÜ»xp�»p� »v£YY�n?

»K ÑY »l�y¥K »[p xm£{»t£�ox z¥ðvf »YÑu£{p£{Y� {¥Övf tz£»r£»y£l�lª »{v¨. W»~� {hp ýf»l�y¥K [p�p r§�{p� »{x�, »K »z£�Y»x� »v£p{n �y{l�»nxY� Ãx£ [p�p Ü»xp�»p�? Rr� »v£p{n »K »z£�Y»x��yxY� Ü»xp{x� Ãx£ Rz�z£ [p�p �np�»p�? Rp£m »n�{z�n,p£m »n�{z�n »K »z£�Y»x� Ü»xp�»p� Ãx£. Wv ë~£ ãYnÃp�p pK, alªy£Mx ~l³x nÃp�p pK ~¥r »�£x »�£x£Sqzl� t¦, »z£�Y»x� ~Kvl »{z£ Ü»tp ãY [¥p ��l ��l£Sqzl� t¦. »K »nYv r¥l�lÃp� Üxz£ »��lªY£yYxÃp� »K

320 r«c³r£n {�yY Ruxylp£z¹Y£y ��ñ

ãY Urn{p�p£ {« xK Ã~� l¯}�j£{Y� R¥l�n W�� �yxY�Ü»xp{£n Ãx£l� A ~q�£ »��lªl� ëly »�£x£ tzp�p Bp.»K ÑY áp [l�l£v r¹a Y£v ~¹Z³£l »z£�Y»x�� r±�xu£{x~�¼´z£ xp{£. Wl¥pµ Rr�f R¥l�l »r�p�p rfp� [p�p{£.ãY r�ù~�q nÃp{x� Ãxp�»p� »K r±�xu£{x ~�q áòvx�. xKÃ~� r±�xvp£r »nxY Ü»tp R~£yl�{x áp [p�p lyvfx�Rr�f A»Yp� ñ»np�p r§�{p�Yv z¥»tp�»p�. »v£Yn »Kr±�x vp£rx Rz�z£ [l� v£p~�Yl�{x lª��p� lvx� »K »z£�»Y�ãYf v¨z� »{z£ Ü»xp�»p�. �vv� Ãx£ »Y£f~Y� r±�xx�,vp£rx�, x�rlx� Ãx£ [p�p �np{£. �v»[�� Ãx£ »Y£f~Y�»Y»y�� ��l t¼´p{£. »K R£Y£y»xp� �vv, v»[�� Ãx£»z£�»Yp� xvY� Rz�z£ [p�p tz£»r£»y£l�lª {§j£ pK AÑY ÷Y [p�p, ~Y~� Yy [p�p lvx� �¥»v£�v r±£Mmp£Yyp�»p�, tz£»r£»y£l�lª {p�»p�, »r£yYp�»p�. »K �vv,v»[�� Ãx£ WYlª Yy»[p »[£h [�»[p »r£yYp�»p� XxÑY ÷Y [p�px�. pvl� »vDay Yz� Rz�z£ [p�p �nr§ R¥~,Yp, p£~x, ´{, Yx (y¦rx) lª� Rrf Rz�z£ [p�p »nxY�Üt¨jn? »Y£x� lyK ~¨n�n rýl² Y�l�, �¥h {¥h Y�l� A{£Y¥v¥Ü R£Y£y»xp� r{l�{p�p r§�{p�YvY� p¦. Y¥v¥Ü»~� p¥Ü ll�l�{xf rl� »{z£ ýp£| »{z£ xp »nxY� ñ~Y�,Y¥v¥Ü »~� r{l�{p�p r§�{p� YxY� R¥Ü Ã~�v ~l�l�{»xY�»z£{ r�� »{z£ p¥ÜpK vlª r�� »{p�p »��lªl� p¥ÜpKWt¼ã YxY�, �vv, v»[�� Ãx£ �yxY� »z~ [p�p r§�{p�n?W»�v r§�{p�YvY� p¥ÜpK Rr� Sl£v »YÑ»xp� »l�y¥K[p�p Bp »K R¥~, Yp, ´{, p£~x, |úyx, vp Ãxp oMvlª� Rp£m ñ~Y� p£m »nxY� p¦ Ãx£. W»�pK »K »z£�YxÃxp�»p� »v£p{£n? R¥~, Yp, p£~x, ´{, |úyx, vp»z£�Yxf Rx�Üx�. A{£f »[£�ay {p y¦r, |Jn, [p�o, y~,~�rM|, oMv Ãxp A{£l� »z£�Yxf Rx�Üx�. W»�pK »K»z£�Yx lª� Ü»xp xvY� R¥l�pK A{£ Rp£m pK »z£�»Yp�Rl��¥ú, »p£R¥z�, ñµvY� R¥l�n, AYx� p£m.

|²� ~n�oMv»xp� ïqY� (r�v¨ »{�v) 321

W»�pK Y£v »z£�Yx Ãx£ »Y£f~Y� Ü»xp{£. Y£v{~�lªp� R¥~y¥ Ãúv r±�xx�, vp£rx� Ãx£ Sp�p »z£�Yxx� A.y¦r »z£�Yx Ãx£ tw »z£{Y� [¥p R~£ Ü»tp{£. Ry¦r»z£�Y Ãx£ l{l� »p£»r»pp »z£�YxY� [¥p Ãx»{p{£.»K »Y£»�� ~¥ù~¥y¥{l� �f [l�l£ pK ýrùj£vxf rl�»{z£ ýp£| »{z£ xp Y¥v¥Ü »~� r{l�{p�p r§�{p�YvY�p¥Ü n�K lª�x� ~¥ù~yp�»p�. A Rp£m n�K lª�x�. Y£v»z£�Yxl�, y¦r »z£�Yxl�, Ry¦r »z£�Yxl� Ãxp lªp� »z£�YxvRp£mx�. W»�pK p£m »v£YY�n? »K{£ r���tq bp�n y£[»xp�Rl��¥úvY�, »p£R¥z�vY�, ñµvY� R¥l�n p£mx�; ëþvY�,~¥p~�vY� R¥l�n p£mx� Ãx£ »v»lY� R�r§ n�K{z RMmx[l�l£ pK ë{p� nÃp YMv~�m£pxY� z¥»tp{£. R{|³Rx »K YMv~�m£px {h£ r§y¥ã Yy [p�p. A R£Y£y»xp�{h£, xm£{»t£�ox zt£»[p Rl��¥ú»vp�, »p£R¥z�»vp�,ñµ»vp� ztp ë{p� ~£Y�}£l� Yy [¥ìvf Rn Rnv »��lª{£~p£ »N{£!

Y£v »z£�Y Rp£mx�! y¦r »z£�Y Rp£mx�! Ry¦r »z£�YRp£mx�! ~�xû »z£�Y Rp£mx�! Rl�¥úv p£mx�! Rl�¥úv»{l�{£! »p£R¥z�v p£mx�! »p£R¥z�v »{l�{£! ñµv p£mx�!ñµv »{l�{£! ë{pv p£mx�! ë{pv »{l�{£!

322 r«c³r£n {�yY Ruxylp£z¹Y£y ��ñ

37

f,!lsl w¾:hkag hgjQ kshdu O¾u ;=<skau;=jk ieÕjqKq oyï wre;a

O¾u kshduh lshk jpkfhkau f;areï .kak ´kjeo.;a fohla ;sfhkjd' hula kshuhla kï lsisuc.f;l=gj;a" ljr ld,hlj;a" fudku úêhlskaj;a fjkialrkak neß úh hq;=hs' tfyu ldg yß fjkia lrkak mq¿jkakï tal kshuhla fkdfjhs" tal wkshï' tfykï uQ,O¾uhfudllao@ hula kshuhla kï ldgj;a" fudku l%uhlskaj;a"lsisuodl fjkia lrkak neßfjkak ´k' fjkia lrkakmq¿jka kï kshuhla lshk jpkh t;ekg odkak l%uhlakE" .e<fmkafk kE'

kshdu O¾u mfyka W;= kshduh .ek f;dar,d ;sfhkjd'fudllao wo lshkafka" iS; ldf,g iS;, tkjd" WIaKldf,g WIaKh tkjd" tal j<lajkak nE lshkjd' fyd|hswo kùk úµdjg neß o ;o iS; ldf,l§ wjYH lrkridhkhla wdldihg .y,d r;alr,d ;shkak@ WIaK ldf,gisis,a fjkak fohla .y,d isis,a lr,d ;shkak neß o@tal;a lrkak mq¿jkafka' ±ka jeys R;=jla tkjd' ridhkslj¾. keoao wjqreÿ .Kkla jyskafka ke;sfjkak Wvg.ykak@ me;a; m<d;g jyskafk kE wjqreÿ .dKla msÉÑ,d.shd jf.a' wkak úµdj tal fjkialr,d ;sfhkjd' fu;ek§ wms olskjd W;= kshduh lshkafka fï wõ jeis tk tajd"

|²� ~n�oMv»xp� ïqY� (r�v¨ »{�v) 323

iq<x tk tajd lshd kshuhla yeáhg .kak .sfhd;a fïjdfjkia lrkak mq¿jka hï hï l%u yd úê f,dalfha ;sfnknj' b;ska fjkia lrkak mq¿jka kï tal kshuhla fkfuhsfkao@ tal wkshï fkao@ tfykï fï R;= úm¾hdihkakshuhla o@ kshuhla kï fjkia lrkak fya;= kE'

îc kshduh .ek l;d lrkjd' fun÷ jkakd jQ .fiaîchlska fun÷ jkakd jQ m,hla ,efnkjd¨' kuq;a fïlwms fjkia lr,d fldÉpr l,a o@ cdk ;dlaIKh wrkan,mqjyu fmd;= len,s" uq,a len,s mjd wrf.k taflkajqK;a me<hla yod.kak l%u ;sfhkjd' îchlau yg.kak´k kE' fmd;a;la" fld<hla wr.;a; kï tafl ;sfhkmgl wrf.k hï lsis cdk ;dlaIK l%uhlska me< ishoyia .dKla yod.kak mq¿jka' tfykï îchlska .ylayefokjd" ta .fyka ta cd;sfhau îchla yefokjd" ta îcfhkata cd;sfhau .yla yefokjd lsh,d wr.;af;d;a Th kshuhwo fjkia lr,d bjrhs' kuq;a îc kshduh lsh,d f;dar,dfokafka fudlla o@ ta cd;sfha .fyka yg.kakd îchlska tacd;sfhau .yla yg.kakjd¨' Th îchg Wreu kshuhla;sfhkjd¨' fyd|hs foys weg álla wrf.k wykjd fïfudk weg o@ foys weg' ysgjkak n,kak' yeÿkg miafin,kjd me< j, yeá' foys me< lSho ;sfhkafka foyswegj,ska@ weUq,a fodvï me<hs" kdrx me<hs" isorï me<hs"cïfnda, me<hs foys wegj,ska me<fj,d' ±ka ta cd;sfhaîcfhka ta cd;sfhau .yla tkjd lsõfjd;a yßo@ t;ekfjkia fj,dfka! tfykï flda kshuh@ îc kshduh yßo@tal wkshï fj,dfka! tfykï wmg fydhd.kak fjkjdfudlla o îc kshduh" fudllao W;= kshduh lshd' talhsfï m<uqfjkau fydhdf.k hkafka'

wfkl O¾u kshduh' .x.djla my<g .,k tl;a" Wv;sfhk fohla my<g jefgk tl;a" lkaola Wv ysáhumy<g weof.k hk tl;a O¾u kshduh¨' fï jf.a

324 r«c³r£n {�yY Ruxylp£z¹Y£y ��ñ

kdkdm%ldr l;d lshkjd' tfykï kshufha uQ,O¾uhkag.e<fmkak ´k' .Õ my<g .,k úg fjkia lrkakneßfjkak ´k' wdfh Wvq w;g .,kak nE' kuq;a wfmafn!oaO l;djla ;sfhkjd" fldfid,a rc;=ud wykjd;ukaf.a mqfrdays;hkaf.ka .Õla fmkajd" fukak fï .ÕWvq w;g .,kak l%uhla keoao lsh,d" ta jf.a l%u fïfõoh ;=< ;sfnkjo lsh,d' mqfrdays; lshkjd" �iajdókstfyu l%ufõo lsysmhla ;sfhkjd' i;r Roaêmdo jevQ n,we;s RIsjrfhla wêIaGdk lf<d;a fï .Õ Wvq w;g .,kjd'ta tl l%uhla' ta jf.au hïlsis wdldrfha i;H ls%hd lrkakmq¿jka wh bkakjd' ;uka <Õ i;H ls%hd lrkak mq¿jkahula ;sfhkjd kï ta i;H ls%hd nf,ag;a tfyu fohlalrkak mq¿jka� lshd' fï l;dj wyf.k ysáhd T;k ysgmqfjiÕkla' t;fldg fjiÕk l,amkd lrkjd zzux <Õ;akeoao i;Hhla" ls%hd lr,d n,kak' fudlo ke;af;a ux<Õ;a ±kqj;aj wjxl fohla ;sfhkjd' hï iajdñ mqreIfhlaudj ojilg lsh,d ñ,lg .;a; kï uu weye wer,dj;a taoji ;=< fjk;a iajdñ mqreIfhla Èyd n,kafk kE' uuwjxlju ms<s.kakjd wo ojig uu uf.a iajdñ mqreIhdyeáhg ms<s.kafka fudyqhs lshd' fï iïu;h ux lvkafkkE" lv,;a kE' fï ud .dj ;sfhk i;Hhla' ux fï lshktl i;Hhla kï ta i;H ls%hd nf,ka fï .Õ Wvg .,dhdjd� lshd wêIaGdkhla l<d' n,df.k b¢oa§ .Õ Wvghkak mgka .;a;d' oeka rÊcqrefjd n,kfldg .x.dj Wvqw;g .,kjd' mqfrdays;hkaf.ka úuiQúg Tjqka lSfõ" zzwmskï fïl lrmq flfkla ±lafla kE' wkak wr .Ekq flkdkï .Õ Èyd n,df.k w; Èlalrf.k bkakjd ±lald�lshd' t;fldg fiajlfhd .sys,a,d fjiÕkf.ka ta nj úuiQúg weh lSfõ zzux fufyu fohla l<d' .Õ Wvg .,kakmgka .;a;d' uu okafka kE fldfydu jqKd o lsh,d" Thjpk ál weys,d ux <Õ ;sfhk fohska i;H ls%hd l<d'

|²� ~n�oMv»xp� ïqY� (r�v¨ »{�v) 325

tÉprhs uu okafka'ZZ t;fldg rÊcqrefjd weh f.kajd WUlrk riaidj fudlla±hs úuiqjd' túg weh ;ud k.rfidaNskshla nj m%ldY l<d' túg rcq weiqfõ zzWU jf.a fïkSp riaidjla lrk kSp .eyeksfhl=g i;H ls%hd lrkak;sfhk n,h fudlla o@ fudllao WU <Õ ;sfhk .=KhZZlshd' iajdóks uu tÉpr okafka kE" fukak fï ál kïokakjd lshd weh ;ud <Õ ;sfnk by; i;H .=Kh úia;rlr ta i;H .=Kfhka i;H ls%hd l< nj;a mejeiqjd'

±ka fjiÕkla lrmq i;H ls%hdfjkq;a .x.djla Wvq w;g.e¨jd kï ´l kshuhla o@ tal kshuhla fjkak nE'tfykï .Õla my<g .,k tl O¾u kshduh lsõfjd;ayßhhso@ tfykï O¾u kshduh fjk tlla fjkak ´k'

Bg miafia l¾u kshdu" Ñ;a; kshdu lshk tajd fuÉprl,af.kdmq l%ufhka yßhg ú.%y lr, kE' l¾uhg wkqjflfrk lghq;= l¾u kshduh lsõjd' b;ska ta jf.a Ñ;a;hgwkqj flfrk hï lsis Ñ;a; rgdjla ;sfhkjd kï talÑ;a; kshduh lsh,d Wäka m,af,ka úia;r l<d ñila ú.%ylr, úia;r lf<a kE' W;= kshdu" îc kshdu" O¾u kshdulshk tajd ;uhs wr úÈhg úia;r lr,d ;sfhkafka' tfykïwmsg Tmamq lrkak ;sfhk ldrKh ;uhs fuÉpr l,a f.kdmql%ufhka kshdu O¾uj,g kshu w¾: §,d kE lshk tl'tfykï wmg fydhd.kak fjkjd" ljfrla úiskaj;a" ljrwdldrhlskaj;a" ljrodlj;a fjkia lrkak neß kshdufudkjo lsh,d'

wkak ta R;= kshduh fudlla o@ hïlsis fohla f,dalfhayg.;a; kï yg.;a; ;eka mgka tys w¨;a ;;a;ajfhkaljodj;a mj;skafka kE' R;= úm¾hdihg m;afj,dmrKfj,d" mrKfj,d .syska ljoyß úkdY fj,d hkjd'fufyu fkdjk fohla f,dalfha kE' ldgj;a kj;ajkak;anE' fudku fyda fohla yg.;a; kï úmßKduhg Ndckhfj,d ^R;= úm¾hdihg Ndckh fjkjhs lshkafka talhs&

326 r«c³r£n {�yY Ruxylp£z¹Y£y ��ñ

Tkak Th W;= kshduhg m;afj,d tal jekis,d hkjd'tfykï fï kshuh ÿrelrkak mq¿jka iuf;la fïf,dalfha ke;skï tal kshuhla' iS;" WIaK fkfuhs fïlshkafka' ´jdg lshkjd W;=c rEm l,dm lsh,d' wdrïNjkW;amdo fudfydf;a mgka áÓ wjia:djg tk úg we;sjkúmßkduhka W;=c rEm l,dmhkaf.a my< ùu;a iu.isÿfjkjd' R;= úm¾hdihg m;afjkjd' fukak fïlj<lajkak nE' wd¾h úkfha fmkajk W;= kshduh fuhhs'

îc kshduhla ;sfhkjd' wd¾h úkfha îc lshkafka l¾uîcj,ghs' .iaje,aj, îcj,g fkfuhs' hïlsis mdml¾uhlalf<d;a mdm îchla yg.kakjd' mqKH l¾uhla lf<d;amqKH îchla yg.kakjd' fukak fïl j<lajkak nE' fïyg.kak îch mdm kï taflka ,efnk M,h mdm M,hla'mqKH îchla kï taflka ljrodlj;a mdm M,hla ,efnkafkakE' ,efnkafka mqKH M,hla' fï kshuh fjkia lrkaknE' wr .fya M, ygf.k foys weg fodvï weg jqKq úÈygfïl yefokafk kE' uj uerefjd;a" mshd uerefjd;a ,efnkmdm l¾ufha mdm îch taldka;fhkau wdkka;ßl mdml¾uhla fj,d wmd.; fjkjduhs j<lajkak nE' wkak tamdm îch mqKH îchla lrkak nE' OHdk ,dNsfhla fj,d±yeka ,ndf.k ysáh kï" tal fkdmsßyS l¿ßh lf<d;aOHdk îch mqKH jYfhka OHdk f,dalfha ke;skï nUf,dj WmÈkjd ñila fjk;a fldfyaj;a Wmoaokak nE' lõrelE .eyqj;a lrkak nE' tal tfyïuuhs fjkafka' wkak tamqKH îchg wkqj mqKH M,hla ,efnkjd' mdm îchlskamqKH M,hla ,efnkafk kE' mqKH îchlska mdm M,hla,efnkafk kE' fïl ;uhs îc kshduh'

O¾u kshduhla ;sfhkjd' fudllao O¾u;djh@ fya;=jhï fiao M,h Bg wkql+,j orhs' wúÊcd mÉpfhka ixLdrfõ lsõj kï ixLdr fkdfõ lshkak nE' ixLdr mÉpfhkaú[a[dK fõ lsõfjd;a ixLdr mÉpfhka ú[a[dK fkdfõ

|²� ~n�oMv»xp� ïqY� (r�v¨ »{�v) 327

lsh,d ldgj;a ljodj;a lshkak nE' lsõjg Tmamq lrkaknE' fjkafk;a kE' ixLdr ksfrdaOfhka ú[a[dK ksfrdaOfõ lsõj kï" ixLdr ksfrdaO lf<d;a ú[a[dK ;sfhkaknE" ksfrdaO fjkjduhs' fukak O¾u;djh' ú[a[dKmÉpfhka kdu rEm fõ" ú[a[dK ksfrdaOfhka kdu rEmksfrdaO fõ" lshk fï O¾u;djh fjkia lrkak nE' wd.ïjYfhkaj;a" cd;s jYfhkaj;a" l=, jYfhkaj;a fï tllskaj;afjkia lrkak nE' fjkia fjkafk;a kE ljodj;a' máÉpiuqmamdo isoaOdka;hla we;ao Tkak Th O¾u kshduh ljodj;afjkia fjkafka kE' fjkia fkdjk O¾u kshduh ´lhs'

l¾u kshduh fudlla o@ mdm l¾uhla lf<d;a mdm l¾uhljodj;a mqKH l¾uhla fjkafk kE' mqKH l¾uhmdml¾uhla fjkafk kE' fï ldf,a uj mshd uerefjd;a msx"óg biair ldf,a uj mshd uerefjd;a tal mõ lshd fï cd;sfhatlla lshkak nE' tal fjkafka kE' tod uerej;a" wo uerej;a"fyg uerej;a i;r wmd.; fjk wdkka;ßl mdml¾uhlauhs'

wfkl Ñ;a; kshduh' hï rd. is;la yg.kakjd kïrd. wruqKq uq,alrf.k" rd.hg wjYH ldrKd uq,alrf.k"ta cd;sfha is;la túg yg.kakjd' f,daNh uq,alrf.kyg.kafka f,daN Ñ;a;hla ñila fjk tlla fjkak nE'hï Ñ;a;hlg oafõIh uq,a jqfKd;a taflka yg.kafka oafõIÑ;a;hla' hï lsis ys;la yg.ekSug fudayh uq,a jqfKd;abka yg.kafka fuday Ñ;a;hla' rd.h uq,afj,d oafõIÑ;a;hla yg.kafk kE' oafõIh uq,afj,d rd. Ñ;a;hlayg.kafk kE' fudayh uq,afj,d yg.kafka fuday Ñ;a;hla'wfudayh uq,afj,d fuday Ñ;a;hla yg.kafk kE' ta jf.aurd. fÉ;kdjla uq,afj,d rd. Ñ;a;hla ñila úrd. Ñ;a;hlayg.kafk kE' ta jf.au Ñ;a; l%uhla ;sfhkjd'plaLqoajdrù;sfha Ñ;a;laIKhla tlla ú;rla yg.kafkkE' plaLqoajdrù;sh wdrïN jk úg w;S; Njdx." Njdx.

328 r«c³r£n {�yY Ruxylp£z¹Y£y ��ñ

p,k" Njdx. WmÉfþo" plaLqoajdr wdj¾ck" plaLq ú[a[dK"iïmáÉPk" ix;SrK" fjd;a;mK" cjk y;" Njdx." Njdx.f,i Ñ;a; ù;sfha Ñ;a;laIK 17 hs' tuksid tlÑ;a;laIKhla ú;rla yg.kafka kE' tal wmg;a fmakafkakE' i¾j{ f.dapr oyula' plaLq ú[a[dKhla my< fjkakkï plaLqoajdr Ñ;a; ù;shla yg.kak ´k' tfykï plaLqú[a[dKhla my< fjkak fmr l%uhla ;sfhkjd' Njdx.WmÉfþohla fjkafka ke;skï" Bg miq mxpoajdr wdj¾ckhlafjkafka ke;skï plaLq ú[a[dKhla yg.kak úÈhla kE'plaLqoajdr wdj¾ckhla fjkaku ´k' Bg miqjhs plaLqú[a[dKhla yg.kafka' plaLq ú[a[dKhla ke;skïiïmáÉpkhla yg.kafka kE' plaLq ú[a[dKfhka miafihsiïmáÉpk Ñ;a;h yg.kafka' Bg miq ika;SrK Ñ;a;hñila fjk tlla yg.kafka kE' Bg miq fjd;a;mk ñilafjk tlla yg .kafka kE' bka miq cjk y;la ÿjkjdñila fjk tlla ÿjkafka kE' cjk yf;ka tlla fydawvqkï tllaj;a ÿjkafka ke;sj Njdx. ^Njhg wx. jk&fjkjd ñila fjk tlla fjkafka kE' fukak fï jf.aÑ;a; ù;s rgdjla ;sfhkjd' fïl wmsg wyqfjk tllafkfuhs" i¾j{ f.dapr oyula' ´l fjkia fjkafk kEfldhs ldf,lj;a'

îc kshduhhs" l¾u kshduhhs w;r f,dl= iïnkaO;djla;sfnkjd' fï fol tl <Õ <Õuhs ;sfhkafka' hï lsisl¾uhla lf<d;a l¾u îchla ksIamdokh fjkjd' l¾uYla;sh uq,alrf.k f,dal wdrïNh isoaO fõ' f,dalfha uQ,slmy< ùfï§ n%yauhkaf.a is;sú,s fya;=fldg f.k kef.kÑ;a;c rEm u.ska" iycd; l¾u Yla;sfha n,mEu u.skaiïm;a;slr uyd fï>h yg.kakd nj O¾ufha i|yka fõ'm%:uOHdk ;, n%yauhkaf.a wdhq ld,h f.ù wjika jkwdikak ld,iSudfõ§ ñksia ldu woyia uq,alrf.k lduis;sú,s my<ùug mgka .kS' th ldu f,dalfha my< lsÍfï

|²� ~n�oMv»xp� ïqY� (r�v¨ »{�v) 329

uQ,sl Yla;s úfYaIhhs' uyd fï>h" uyd j¾Idjla njg m;alrñka c, fmdf<dj jYfhka wdrïN ù l%ufhka úmßkduhjk l%shdj,sh ;=<ska mdxY= fmdf<dj ilia jk nj fmkajdwe;' ^f,daldrïNfha§ n%yauhkaf.a ixl,amh wkqj my<jkÑ;a;c rEmhkaf.ka ksoyia jQ W;=c rEm mrmqfrka kef.kj<dl=¿ u.ska leájk c, oyrdj fyj;a jeiai uydfï>j¾Idjhs'& hï O¾u kshduhla úoHudk jkafka tn÷l%shdldß;ajhla ;=<ska' mdm O¾uhg mdm M,hla ,efnkjd'fya;=jg wkql+, M,h' l¾u îchla yg.;a; kï ta yg.;a;îchg wod< M,h ñila fjk M,hla fokak nE ljodj;a'±ka wgqfõ ;ekam;a l<d jf.a wms ixidrfha § lrk ,omsxmõ foflau îc ;ekam;a fj,d ;sfhkjd' ´flka fldhslyß weo, wdmqjyu fjk cd;shl m%;sM,hla fokafka kE'wkak îc kshduh' l¾uhla isoaO lrk l%uhla ;sfnkjd"l¾u kshduh' îch ksmojkak wjYH fjk l¾u rgdjla;sfhkjd' ta l¾u rgdj yg.kak yeá wdikakj ;sfhkB<Õ ldrKh'

fï kshdu O¾u mfyka f,dalfha idudkHfhka isÿjkfoaj,a ú.%y flf¾' fï kshdu O¾u my ;=< ;uhs wms fï.uka lrkafka;a" Tlafldau isoaO fjkafka;a' f,dalhygf.k ;sfhkafk;a fï kshdu O¾u j,ska' fïjd úúOwdldrj,ska iïnkaO fj,hs yg.kafka' Bg wu;r tllafjkak nE' kshuhla ;sfhkjd kï" ta kshuhg f.daprfjÉp O¾u;dj TÉpr kï taflka wylg fohla isoaOfjkak nE' wyj,a foh fï kshdu O¾ufhka isoaO jqKdhlshd ksYaÑ;j lshkak;a nE' Th kshdu O¾u mygfldfyduyß fldgqfj,d ;uhs isoaOfj,d ;sfhkafka' fudlofï kshdu O¾u ish,a,u wÑka;Hhs' l¾u úIh" Ñ;a; úIh"O¾u úIh" f,dal úIh hk fïjd wÑka;Hhs' f,dõ;=rd nqÿflfkl=f.a i¾j{;d {dkhg f.dapr fjkjd ñila idudkHmqoa.,hkag f.dapr lr.kak wudrehs' u;=msáka wms okak

330 r«c³r£n {�yY Ruxylp£z¹Y£y ��ñ

álla l;d l<dg ´fl m;=,g iQlaIu f,i nyskak nyskakuyd id.rhla jf.a .eUqrehs" ixlS¾Khs'

±ka hï lsis flfkla mqKH l¾uhla lr,d mqKH M,hla,nkak lghq;= lrkjd' t;fldg ta mqoa.,hdf.au ta ls%hdoduhmqKH M,h ,n,d bkak fldg;a tfiau ls%hd;aul fjkjd'ta lshkafka fya;=jlska M,h ,n,d bkak úg fya;=j ls%hd;aullrkak;a n,hla ;sfhkjd' tfykï t;ek § iycd;"kdkdCIKsl lsh,d l%u follg isoaO fjkjd' iycd;lshkafka ta ta fudfydf;a k.k n,h' n,h k., ysgkaksoyia lrmqjyu kdkdCIKsl lsh,d fldhsfjf,a yßyg.kak mq¿jka n,hla ksmofjkjd' fldhs úÈfhka yßyg.;a; kï hï lhla" ys;la iycd; jYfhka" ta n,hkej; ksmojkak mq¿jka wjia:djla ,efnkjd' tfykïkshdu O¾uhlska hïlsis fohla u;=lrmqjyu tal ta kshduO¾uhg fjkia lrkak nE' kuq;a wmg mq¿jka talg n,hlalj,d ta ljk n,h ;=<ska ta n,hg m%;spdrhla olajkn,hla f.dvk.kak' kuq;a wr n,h tkjduhs' ta n,htkúg wms ta n,h uevmj;ajkak kï ta n,hg odkjd ;jn,hla' t;fldg m%;súreoaO n,hla k.k úg wdmq n,hgiudk n,hla tk úg tlg tl lefmkjd' Bg jvd jeän,hla m%;súreoaOj ke.=fjd;a ;uhs tal M, fokafka't;fldg wms wr n,hg m%;súreoaO n,hla §,d iulrkafkake;sj wms fok n,fhka ú;rla wr n,h uevmj;ajkaknE' b;ska t;fldg kshuh fjkiafj,d kE' fjkak úÈhlakE' ta n,h tfyïu wdjd' wmg mq¿jka kï ±ka k.kak tan,hg iu n,hla" ta n,fõ.hg wrl lm,d odkak mq¿jka't;fldg fudlo jqfKa" tllg tlla lems,d ta fofla n,htlg iïnkaO jqK tlhs' tal;a O¾u;djla' t;fldg wmsgBg jvd jeä n,hla ksmojkak mq¿jka kï" wmg mq¿jkah<s wkd.;fha jeä n,hla yod.kak'

O¾u;dj lshkafka jy,afj,d bkak tlla fkfjhs'

|²� ~n�oMv»xp� ïqY� (r�v¨ »{�v) 331

O¾u;djhg wkqj wm úiska l%shd;aul lrk is;sú,s" l%shd"joka wkqj ixLdr uQ,sl ùfukqhs f,dalh f.dvke.=fkawfmau uQ,sl;ajfhka' ufkda mqínx.ud Oïud ù we;af;atalhs' uki mQ¾jx.u fj,hs f.dvke.=fõ' t;fldg kshuhgwkqjhs f.dvkef.kafka' ta f.dvke.sÉp tl ;=<hs wmsÔj;ajkafka' kshdu O¾uh lshkafka Th f,dal isoaOdka;hhs'Th isoaOdka;hg wkqj wm úiskau f.dvk.d.;a;jevms<sfj<lska ta isoaOdka;hg wkql+, jkakd jQ mßirhl;uhs wms iliafj,d bkafka' tfykï wms yod.;a; tl;uhs hula orkjd fia úµudk jkafka' kshuhg wkqj wmlrk fya;=fõ M,h ork nj fmakafka O¾uh ;=<ska' tfykïf,dalh hï Yla;shla fya;=fldgf.k ord isákjd o" wkakta kshuhg wkqj yg.;a O¾u Yla;sh ksid ord isákjd'Yla;shla ke;skï lsisu fohla ta wdldrfhka mj;skafkakE' kshuh hkq hula ls%hd;aul fjk isoaOdka;hla ú;rhs'ta kshuh ;=< wm lghq;= lf<d;a ;uhs wkql+, fya;= M,hu;=jkafka' WodyrK f,i wms mqKH îchla ysfgõfjd;a;uhs mqKH úmdlhla my<jkafka' tfykï u;=fjÉp M,h"fya;=j ;=<ska f.dvke.=Kq Yla;sh ;=<ska ord isákjd ñifjk ld¾hhla ord isákak nE' hula hulska ord isà o thO¾uhla' O¾u iajNdjh" O¾u kshduh ;uhs talg ysñWreuldrhd tal ord isàu' tfia ork l%u rgdjla ;sfhkjd'ishhg ishhla n,j;a Yla;shlska ishhg ishhla tal ordisákak mq¿jka' kuq;a ishhg ishhla fhdomq Yla;sfhka mgka.;a;u ta mgka .;a fudfydf;a mgka ishhg ishhla ;snQYla;sfhka ud;%hla fyda tys meje;aug f.fjkjd' tfykït;eka mgka ÿkak Yla;s úfYaIh l%ufhka f.ú,d hkjd'l=ula ksido taflka mj;ajmq foa f.dvk.mq ksid' f.dvk.mqfoa meje;au i|yd Yla;shla wjYHhs' fhdojmq Yla;sh tai|yd f.ú,d hkjd' ta fhdojmq Yla;sh tal mj;ajkwjia:djg m;alrkak mq¿jka fldÉpr l,a o ;sfhkafka"

332 r«c³r£n {�yY Ruxylp£z¹Y£y ��ñ

tal ;uhs tafla wdhqI ld,h' Bg tyd wdhqIla talg fokaknE' fukak tlska tlg wdhqI iSudfjkak fya;=j' orkafkatÉprhs' Bg jeä m%udKhla tafl Yla;sh .eí lf<a kE'.eí lrmq m%udKh orkjd' �iaj� lshk ;ud úiska hï NdjYla;shla f.dvk.d Bg wkqj ork fï jevms<sfj< iajNdjO¾uhhs'

|²� ~n�oMv»xp� ïqY� (r�v¨ »{�v) 333

38

wmd" ukqIH" foaj yd n%yau f,dalj, ldh.;sùutlsfklg fjkiajk whqre

wmd" ukqIH" foaj wd§ fldÜGdYj,g meñKSu wdrïNjkafka fmr ;snQ ilaj, úkdY jQ l,ays wdÈl,amsl n%yauf,dalfha Wmka msßif.ka kej; m%:uOHdk ;,hg meñKsn%yauhkaf.a wdhqI f.ù n%yau l,amsl ukqIH ;;a;ajhg meñKsmsßi f.ks' ^tfy;a fuh i;a;ajhdf.a uQ,drïNh hehs jrojdf;areï fkd.; hq;= w;r i;a;ajhdf.a uQ,drïNh f,djq;=rdnqÿjrhl=f.a i¾j{;d {dKhg muKla f.dapr jk wfklawhg wúIh lreKls'& wdÈl,amsl n%yau f,dalfha ;snqfKawf,daN" woafõI" wfuday .=Khkaf.ka hq;a iajhx m%Ndwdf,dalhhs' m<uqj we;sjQ ri ;DIaKdfjka wdydr .ekSuksid ishqï lh >kSNjkh jqKd' bkamiq tu wf,daN" woafõI"wfuday .=Khka wvqfjñka we;sjQ >kSNjk lh ksid j¾KúoHudk;ajh jeäúh' .;s fjki wkqj we;sjQ rEmhkaf.a>kSNjkh ùfï fjki ksid ldh j¾Khkaf.a TmakexùuúúOdldrfhka úoHudk úh' tu.ska ,iaik wj,iaikfjki úoHudk úh' ia;%S mqreI f,i fjki fmakakg úh'tuksid tu whg l%ufhka rd. .;shg ne£ï jeäjkakgúh' uu;ajfhka w,a,d.;a ksid;a iajNdúl iïm;a tlsfkldjeämqr nod.ekSu ksid;a iuyr whg ysÕùula úh' fuhwidOdrKhla jQ ksid iajhxcd;j f.dvke.=kq wdydrfha

334 r«c³r£n {�yY Ruxylp£z¹Y£y ��ñ

l%shdj,shg ndOd meñKqkd' tuksid iajhxcd;j f.dvke.Sfïl%shdj,sh ÿ¾j, ù ksIamdokh lr.; hq;= l%shdj,shla Wodúh'ksIamdokfha§ W;aidyh;a ù¾hh;a fhoúh hq;= ksidksre;aidySj isá msßi" W;aidyfhka f.dvke.+ msßif.anjfnda. iïm;a fidrlï lrkakg úh' fï fya;=fjkaudkisl ¥IH;djh jeäúh' fufia f,dj widOdrKhf.dvke.Su ksid fydrlug o~qjïo" ksIamdolhkaf.anjfnda. /l.ekSug kS;sÍ;s l%shdud¾.hkao iïu;lr.ekSug isÿúh' kS;sÍ;s iïu; leãu ksido o~qjï §ugisÿúh' fï Tiafia i;a;aj ysxidj o f.dvke.=ks' o~qjïj,skafífrkak fndre" fla,dï" mreI" m%,dm wd§ oi wl=i,aul%shd;aul úh' fuys§ mdm .;s jeä fldgia mdmhg nrjQis;sú,s" l%shd" joka isÿlsÍu fya;=fjka jevQ mdm ixLdr ksidl%ufhka i;r wmd .;ùug wjYH lrk fya;= ìysúh' hqla;shidOdrK;ajh .ek isyslrñka tn÷ mdmS jevms<sfj<ska fjkaù wf,daNS" woafõIS" wfudayS .=Khka uQ,sl lrf.k hym;al%shdjkag wkqn, foñka lghq;= l< msßi ukqIH yd foajixLdr jeãu ksid ukqIH yd foaj w;aneõj,g m;aúh' thskaofkdkej;S nK Ndjkd lr OHdk jvd wOHd;auh ÈhqKq l<msßi n%yau f,dalj, Wmam;a;sh ,eîh' ta ta f,dalj,ldh.;sùu isÿjQ wdldrh b;du fláfhkqhs fï oelajQfha'§> ksldfha 3 - 136 msgqfjys tk w.a.[a[ iQ;%fha fï ms<sn|jiúia;rd;aulj lreKq ú.%y lr we;'

fï l=uk fyda .;shl Wm; ,nd we;s úg tajd ls%hd;aulùfï§ we;s jk N%uK pl%j,g f,daN" oafõI" fuday uq,a jknj ±k .; hq;=hs' hula .ek fidaÈis lrkafka f,daNhksihs' f,dalfha t,anf.k isàu ksid f,da ¬ wín - f,daNfõ' oafõIh ksid Bg;a jvd jeäfhka fidaÈis lrñka miafikamkakk .;s ,laIKh yg .kS' oafõ ¬ wdY - oafõI - m<fjksweiqr wdYdjhs' talg úreoaO n,fõ. kef.k úg fojeksweiqr lr.kak tajdg myr.ihs' tkï úreoaO foa tkúg

|²� ~n�oMv»xp� ïqY� (r�v¨ »{�v) 335

bka ch.ekSug fojekakla weiqre lrkafkao th oafõIhhs'fldfyo hkafka@ fudlo lrkafka@ fudlo fjkafka@ wmgmyr .yhso@ fï wd§ f,i mqoa.,hd yeuúgu N%uKh fõ'ke;skï ta ;=< ls%hd;aul fõ' f,daNh ksid uf.a foa fidrlïlr .kSúo@ lvd jvd .kSúo@ uu fïl /l .kak ´k hehsis;ñka ks;ru fidaÈisfhka N%uKh fõ' fufia N%uKhjkakd jQ .;s ,laIKh ksid kHIaál Yla;sh lshkakd jQhïlsis rEmhkag wdfõKsl Yla;shla ksl=;a ùug fya;= fõ'^wglska yg.;a kHdh - kH ¬ wIaál } kHIaál fõ' wg hkqwdfmda" f;afcda" jdfhda" mGú" j¾K" .kaO" ri" ´cd lshkfïjdhs' rE Tmakxjkafka rEmhhs' zzrEZZ hkq N%uKhhs'rEx'''rEx'' hkafkka ta nj jgyd.; yelsh& ,nd ÿka Yla;shf,daN" oafõI" fudayhkaf.ka iukaú;kï ta Yla;sh fõ.j;ajls%hd;aul fõ' kuq;a wf,daN" woafõI" wfudayhkaf.ka kef.kYla;sh ls%hd;aul jkafka fndfyda fiñka' tu ksid tajdt;rï m%n,j N%uKh fkdfõ' tfyhska tajdg ÿka Yla;shfndfyda l,a mj;S' N%uKh ùfï§ fyj;a ls%hd;aul ùfï§,nd ÿka Yla;sh" ta ls%hd;aul ùug f.fjkksid l,a meje;auwvq jeä ùug N%uK fõ.h n,mdhs' tu ksid f,daN" oafõI"fudayhka ls%hd;aul ùfï§ tajdg ,nd ÿka Yla;sh l%ufhkaf.ù hdug m;a fõ' tu ksid f,daN" oafõI" fudayhkaf.kayg.;a f,dalj, fjku iajNdjhla we;' kuq;a Yla;sh f.ùhdu fiñka isÿ fõ kï l,a mj;S'

n%yau f,dal yg .;af;a wf,daN" woafõI" wfuday uq,a lr.;arEmdjpr yd wrEmdjpr idxLdr u.sks' ldu f,dal ldu iq.;syd ldu ÿ.;s f,i fldgia folls' f,!lslj hym;a jQlduh uq,alr.;a wf,daN" woafõI" wfuday uQ,hka f.ka lduiq.;sh ^ukqIH yd foaj& yg.kS' ldu ÿ.;sh f,daN" oafõI"fudayhkaf.ka yg.kS' ldu f,dalj,g .kakd Yla;shhs"f,daN" oafõI" fudayj,g .kakd Yla;shhs hk fol wf,daN"woafõI" wfuday lshk uÜgfï ;sfnk Yla;shg jvd jeä

336 r«c³r£n {�yY Ruxylp£z¹Y£y ��ñ

.eí lsÍfï Yla;shlska hqla;hs' tu ksid fldmuK fõ.fhkals%hd;aul jqj;a .eí lr ;sfnk Yla;sfha n,j;alu ksidwmdh jeks ia:dkj, wdhq ld,h fndfyda jeä fõ' tajdgwe;af;a l,a,x l,a, úmdlx lshk l¿ iy l¿ lshk mdmúmdl m,fok iajNdjhhs' tajdfha mQ¾K jYfhka we;af;af,daN" oafõI" fudayhkauhs' tu ksid iykhla we;af;au kE^;sßika wmdh yd iuyr wukqIH fldgia yer&' f,daNfhka"oafõIfhka" fudayfhka lghq;= lrk flkdf.a udkisln,fõ.h krl me;a;g fndfyda n,j;a' thska ksl=;a lrkYla;s úfYaIfhka hïlsis rEm l,dmhla ksmojhs kï ta rEml,dmhg uyd n,j;a úÈyg Yla;sh we;=¿ fõ' kuq;a tfiawe;=¿ jkafka krlg ñi fyd|g fkdfjhs' úkdY lsÍughs'we;=¿ jkafka úkdYldÍ úÈyghs' odyhla" úkdYhla"lgql;djhla we;s lsÍughs N%uKh ls%hd;aul jkafka' kuq;a.eí l< Yla;sh fndfyda n,j;a kï fldmuK fõ.fhkalerl=K;a ta ÿkak Yla;shg wkql+, ld,hla tys ls%hd;aulùu isÿ fõ' wmdh jeks ia:dkj, wdhqI jeäjkafka fïfya;=fjka' l,a, iqlaLx l,a, iqlaL úmdlx lshk l¿ iqÿ ydl¿ iqÿ úmdlfha mska mõ ñY%Khl m%;sM,hlskqhs ukqIHf,dalfha W;am;a;s yg .kafka' fuh ñksia" ;sßika yd iuyrwukqIH fldgiaj,go n,mdhs' tu ksid tys iem yd ÿl hkfoflys ñY%Khla mj;S' WodyrKhla f,i fldaám;snx.,djl n,af,l= isà kï iem;a ú¢kjd Wmßufhka' tajf.au lik .;sfhkq;a ÿla ú¢kjd' n¨ .;sh;a" n¨ .|;atfyuu ;sfnkjd' tfiau fldÜg fuÜg Wv;a ;shdf.kbkakjd' fyd|g lkak fndkak;a ,efnkjd' fï ;uhs l,a,iqlaLx l,a, iqlaL úmdlx lshk Wmam;a;sj, yeá'

ÿkakd jQ Yla;sh ;=<ska .eí jQ Yla;s úfYaIfha uÜgñkata ksIamdokh lrk øjH jia;=fõ fyda i;a;aj mqoa.,;ajfha;sfnk N%uK pl%j, fõ.h wkqjhs ta i;df.a meje;au;SrKh jkafka' .=Kfhka tkak tkaku jeä fj;au wf,daN"

|²� ~n�oMv»xp� ïqY� (r�v¨ »{�v) 337

woafõI" wfuday me;a; jeä fõ' tajdfha N%uK pl%j, fõ.hwvqhs' tfiau lrk ,o mqKH Yla;sh" l=i, Yla;sh hï;rula ;sfí kï ta Yla;sh tys .eí ù we;' N%uKh jkafkafiñka kï .eí l< Yla;sh f.fjkafka fiñka' ta wkqjhstys wdhqI jeä jkafka' iqlaLx iqlaL úmdlx lshk iqÿ yd iqÿlshk msx úmdl M,fok m%;sM,hlskqhs foaj n%yau f,dalj,Wmam;a;sh yg.kafka' tuksid tajdfha ÿla úmdlhkaoek.kak ke;s ;rï" ÿl .Kka .kak uÜgul kE'foaj;ajhg h;au wf,daN" woafõI" wfudayhkaf.a ishqï NdjhY=oaO Ndjh jeä jk ksid N%uK pl%j, ls%hdldß;ajh wvqfõ' bka yg .;a;d jQ rEm l,dmj,ska yg.;a YÍrj, N%uKpl%j, fõ.h wvq ksid .eí l< Yla;sh fndfyda l,a mj;S'tu ksid tys wdhqI jeä fõ' n%yau;ajhg h;au wf,daN" woafõI"wfudayhkaf.a Yla;sh ;j ;j;a Y=oaO fõ' n%yau;ajhg h;auldu rd. hgm;a ù" ^wkd.dó wd¾h W;a;uhkaf.a kï ldurd. wkqIh;a iu. iïmQ¾Kfhkau ke;sfõ' f,!lslOHdk,dNSj hk whf.a ldu rd. hgm;aùula muKla isÿfõ'&wf,daN" woafõI" wfuday jeä ù rEm rd.hg hhs' ldu rd.hkaf.ka kef.k N%uK pl%j,g jvd rEm rd.hkaf.ka kef.kN%uK pl% b;d ishqï jk w;r" fndfyda fiñka N%uKh fõ'tu ksid l,am .Kka wdhqI we;' wrEmdjpr n%yau f,dalj,Bg;a jvd ishqï fndfyda fiñka ls%hd;aul jkakd jQ N%uKpl% we;s ksid .eí l< Yla;sh fndfyda l,a mj;sk ksiduyd l,am .Kka wdhqI tys w;aneõj, we;' w;aneõj,tlsfklg fjkia wdldrhg wdhqI msysàug fya;=j fuhhs'yeÿKq mßirh wkqj;a fï wdhqI fjkia fõ' w;anejla hïmßirhl ls%hd;aul fõ kï yd tu mßirfha N%uK fõ.hjeä kï tu wjia:dfõ§;a tys wdhqI kshñ; ld,hgumj;ajkakg fkdyels fjhs' tu ksid hïlsis YÍrhlg wdhqIf.ùug fome;a;la n,mdhs' tlla ;ud ;=< ;sfnk f,daN"oafõI" fudayhkaf.a ;;a;ajhs' wfkl ;ud wdY%h lrk ndysr

338 r«c³r£n {�yY Ruxylp£z¹Y£y ��ñ

jgmsgdjhs' fï foflysu N%uK pl% ls%hd;aul ùfï§tlsfklg >¾IKhla we;s fõ' ndysr N%uK pl%hkaf.a>¾IKh fyj;a N%uKh ùfï§ wfma YÍrfha je§fukaiam¾Yfhka we;s lrkq ,nkakd jQ f.ù hdu n,j;a kï thjeä l,a mj;skafka kE' WodyrK f,i tlsfklg .efgkfrdao folla .ek is;uq' frdao foflysu lerlefjk fõ.hgta foflys .eàu fya;= fldg f.k frdao folu f.ù hdugm;a fõ' tl frdaohla iúu;a yd f.dfrdaiqhs' wfkl uDÿhs'uDÿ frdaoh fndfyda fiñka lerfla' tneúka yg .kakd>¾IKh fyj;a iam¾Yh wvqhs' kuq;a th weiqre lrk wfklafrdaoh fõ.fhka lerflk w;r" th Yla;su;a ydf.dfrdaiqhs' tu ksid uDÿ frdaoh fldmuK fiñka lerl=K;an,d isáh§u f.ù hhs' tu ksid wdhq ld,h wvq fõ'

fï whqßkau wm úiska msg lrk n,fõ. úYajfha we;'^iajhx m%Nd wdf,dalh kï jQ ;ud ;=< ;snQ .=Kfhka ;udgjev lr .ekSug ;snQ yelshdj f,daN" oafõI" fudayhka kue;sw÷r lrd .uka lsÍu ksid úis úh' tfia ziajZ úisùu ksidzúYajZ kï fõ'& WodyrK f,i ffu;S% iy.; n,fõ.hlafyda oi wl=i,fhka hq;a n,fõ.hla úYajhg msg lrkafkakï úYajfha ls%hd;aul jk l%u folla we;' tlla uQ,slO¾ufhka yg.;a uQ, pl%hhs' f,dal úkdYh isÿù h<s ñksiaf,djla wdrïNùfï§ wdÈl,amsl n%yau f,dalfha m%:uOHdk;, n%yauhskag ukqIH ixLdr uq,alrf.k yg.;a máÉPiuqmamdo pl%h uQ, pl%hhs' tys§ úisjQ Y=oaOdIaGlhkaf.kaks¾udKh jQ wf,daN" woafõI" wfuday .;s ,laIK iys; rEml,dmj,ska fï uQ, pl%h iukaú; fõ' tfy;a bka miqld,SkjukqIHhkaf.ka yg.kakd f,daN" oafõI" fuday Yla;skaúYajhg ksoyia ù l%shd;aul jk úI iys; fojk pl%huQ,sl pl%h jglrf.k mDIaGhla f,i msysghs' tu.skaf,dalh úkdYh lrd f.kshhs' tfiau ukqIHhka w;rÔj;ajk wOHd;auh ÈhqKq l< wf,daN" woafõI" wfuday

|²� ~n�oMv»xp� ïqY� (r�v¨ »{�v) 339

.=Khka jvk W;a;uhka we;akï ta whf.ka úisjkY=oaOdIaGlj,ska ks¾udKh jk rEm l,dmj,ska wr lshmqúI iys; pl%fha úI .;sh lemS hhs' th f,dalh hïlsisiu;=,s;;djhl mj;ajd.ekSug WmldÍ fõ' tu ksid ndysrúYajfha ;sfnk N%uK pl%j, fõ.h" i;a;ajhkaf.a ;sfnkf,daN" oafõI" fuday yd wf,daN" woafõI" wfuday ls%hd moaO;Skawkqj wvq jeäùï fõ' tu ksid tla ld,hl § wf,daN" woafõI"wfuday ls%hd moaO;sfhka yg.;a f,dalhlg tn÷ iajNdjfhkayg.;a lhla mßyrKh l< wdÈ l,amsl ukqIHhdg wixLHl,amhl=;a wdhqI ;snqKd'

kuq;a l,ah;au f,daN" oafõI" fudayhkaf.ka ±ù tn÷mßirhl tn÷ lhla iys;j Ôj;a jk úg >¾IK fõ.hkatlsfklg ;Èka iam¾Y ùu ksid wixLH l,amhla jQ wdhqIn,d isáh§ wvq ù f.dia wo jk úg 120 g;a wvq ù we;' ;j;al,ah;au f,dal N%uKhkaf.a úIùu ksid ;j;a wdhqI wvqfõ' wdhqI wvqùug fya;=j N%uK pl% lerlSfï§ ta i|ydwmf.a .eí lr ;snQ Yla;sh f.ùhduhs' lhla meje;aùughï Yla;shla jeh l<d o tfia jeh l< Yla;sh hïls%hdldß;ajhl fõ.hla ksid t;ek§ f.jqKd kï tafya;=fjka ta Yla;sh f.ù wjika fõ' flfkla ldhsljjHdhdu lroa§ ;sfnk Yla;sh tlla' ksYap,j isáh§ N%uKhjk Yla;sh ;fjlla' th l¾u Yla;sh i;=hs' th l¾ucf;afcda Od;=j f,i;a y÷kajk w;r tu.ska lh mj;ajhs'hï Ôúhl=f.a wdhqI ;SrKh jkafka ta Yla;sh wkqjhs'

wo jk úg u;= lr we;s ;j;a m%Yakhla kï wdf,dalfhafõ.fhka hï Ôúfhla .uka lrk úg tu Ôúhdg wkqjld,h .; fkdjk nj" tkï tu Ôúhdf.a wdhqIfkdf.fjk nj úµdj hï u;hla m%ldY lsÍuhs' kuq;afuh m%dfhda.slj l< yels wjia:djla nqÿoyfï we;' tkïkj wkqmQrl iudm;a;sh u.ska ksfrdaO iudm;a;shg iujeÿkqúg ld,h kue;s udkfhka f;drj Wmßu i;a Èkla olajd

340 r«c³r£n {�yY Ruxylp£z¹Y£y ��ñ

Ôj;a úh yelshs' kuq;a fuÉpr ld,hlg wdf,dalfhafõ.fhka øjH jia;=jla hejQ úµd{hl= f,dj kE' tfia hïjia;=jla wdf,dalfha fõ.fhka hï ;eklg heõfjd;a"wdf,dalfha fõ.h yd iudk fõ.hla wd ú.iu ta øjHjia;=j mrudKq njg m;a ù úl¾IKh ù hkjd ñi jia;=jwdf,dalfha fõ.fhka heúh fkdyelshs' tuksid fuhixl,amhla' kuq;a wNs[a[d n, we;s RIsjrhl= jeks whl=gkï tfia YÍrh mrudKq njg m;a lr wdf,dalfha fõ.fhka.uka l< yelshs' wjYH ;ekg f.dia kej;;a mrudKq ;snqKq;;a;ajhg m;a ùug wêIaGdk lsÍfuka th l< yelshs' Èlal< w;la jla l< ieKska nU f,djg .syska tkafk;a fïl%uhghs' YÍrh mrudKql Yla;shla njg m;a lr md,khl< yels kï th l< yelshs' i;r Roaêmdo jevQ whl=gl,amhla fyda Bg wdikak ld,hla tu uia f,a lfhkauÔj;a úh yelafla;a ta ksihs' tjekafkl=g wdhqI md,khl< yelshs' ta udkisl Yla;sh ;=<ska N%uK pl% ls%hd;aulùfï fõ.h md,kh lsÍfuka' tfia md,kh lsÍfuka wo;awjqreÿ oyia .Kka Ôj;a jk fhda.Ska bkaÈhdfõ isák njryila fkdfõ' ta whg wem Wmia:dk lrk msßilamrïmrdkq.;j tk nj ta wh w;a±lSfukau m%ldY lr we;'ta whf.a ndysr jhia.; fmkqu ld,h;a iu. fkdfjkiajmj;S' tu ksid óg wjqreÿ ish .Kklg fmr ;snQ ndysrfmkqu wog;a tfiau mj;ajd.; yelsj ;sfí' tjeks f,!lslYla;sh msysá fujeks whg;a tfia isàug yels kï nqÿka"ry;=ka jeks uyd n, we;s W;a;ufhda tfia fkdisáfha wehso lshd m%Yakhla u;=úh yelsh' f,dalfha meje;aug wdidfjkawúµdj iys;j kuq;a úIalïNkh lrk ,oaod jQ f,daN" oafõI"fudayhkaf.ka Ôj;a jk wNs[a[d,dNS fhda.shdg meje;auke;s lsÍfï wjYH;djla kE' ^úYalïNkfha§ isÿjkafkahgm;aùuls' OHdk Yla;sh u;=lr .;a;u OHdk Yla;sfhan,fhka f,daN" oafõI" fuday hgm;a jqj;a OHdk Yla;shmsßyqKq úg tajd kej;;a u;= fõ'& kuq;a nqÿka jykafiag

|²� ~n�oMv»xp� ïqY� (r�v¨ »{�v) 341

fyda uyry;ka jykafiag wjYH ;udf.a lghq;a; isÿ lrblauKska msßksjka md iodld,sl iekiSug m;a ùughs' tuksid Wkajykafia,dg yelshdj ;snqKg wdhqI jeä lrf.kjeäl,a Ôj;a ùfï n,dfmdfrd;a;= kE' Wkajykafia,dgwúµd" ;DIaKd ke;s ksid;a" f,dalfha Ôj;a ùfïn,dfmdfrd;a;= ì| yermq ksid;a" tfia Ôj;a ùug wdidjlake;s ksid;a u;= Ôj;a ùug ixLdr f.dv fkdk.hs' kuq;afhda.Ska hkq Ôj;a ùfï n,dfmdfrd;a;= ke;s fkdlrmq Woúhksid Tjqkag meje;au ke;s lr .kak wjYH kE' tu ksidTjqkag hï lsis úgl Ôú;h ^meje;au& f.dvke.Sug n,hla,enqKq úg th f.dvk.ñka bkakjd ñila meje;au ke;slr .ekSug W;aidyhla kE' Tjqkaf.a wdhqI jeäùug fya;=jfuhhs'

hï lsis mqoa.,fhla fyda øjHhla wdf,dalfha fõ.fhkaheùfï§ isÿjk oE fmkaùug tla;rd úµdkql+, idlaIs we;'WodyrK f,i wm frdao fofla nhsisl,hl ke. .ukafkdlr tl ;ek bkak n,k úg th mj;ajd.; fkdyelsjfmr<S hhs' wm fndfyda fyñka nhsisl,fhka .uka lrkúg th fndfyda wudrefjka iunr lr.; hq;=hs' ke;skïfmr<S hhs' kuq;a wm tys fõ.fhka .uka lrk úg fmrf<kiajNdjh ke;s ù nhsisl,h fl<ska fõ' fmr<Sfuka je<lSugYÍrh tfyg fufyg lrljd iunr lr .ekSu fuúg wjYHkE' YÍrh kuoa§;a nhsisl,h fkdjefÜ' .uka lrknhsisl,hl iajNdjh thhs'

fufia wmf.a N%uK pl%j, m%;sM,j, iajNdjh kï hïlsis ;ekl kj;d ;nd we;s úg yg.;a m%;sM,fha meje;aug.eí jQ Yla;sfha f.ùhdu ksid úkdYh lrd hkmßj¾;khlg Ndckh ùuhs' tl ;ek ;sfnk úg YÍrfhawdhqI f.ùug mgka .kafka fï ksihs' .uka lsÍfï§isÿjkafka nhsisl,h iunr fjkjd jf.hs" hk .ufkam%udKhg fõ.hg wkqj ls%hd;aul jk N%uK pl% ta wkql+,jtys ls%hd;aul ùu fjkqjg fõ. oyrdfõ ls%hd;aul ùug

342 r«c³r£n {�yY Ruxylp£z¹Y£y ��ñ

we§ hhs' tfia we§ we;s úg tys ;sfnk N%uK ls%hdldß;ajhkj;skjd fjkqjg f.ùug ;snQ Yla;sh tys b;sß fõ' YÍrfhameje;Sug ;sfnk Yla;sh fkdf.fjkafka fï fya;=fjka'wê fõ.fhka .uka lrk úg ta me;a;g YÍrfha mrudKqlYla;sh we§ mj;S' túg th ksoyfia f.ùug N%uKh jQf.ùu" .ufka N%uKh ùu fya;=fjka ;djld,slj wvq fõ'tfia wvq jQ uÜgug Ôú;fha wdhq ld,h jeäùula isÿ fõ'kuq;a fï l%uhg i;a;ajhdf.a ixidr l¾u Yla;sfha wdhqIjeä lrkak nE' Nj meje;aug fya;=jk l¾u Yla;sh tfiaumj;sk w;r" lh mj;ajk n,fõ.fha lhg wkql+, ù ;sfnkmrudKqkaf.a .eí ù ;sfnk Yla;sh wkqjhs lh mj;skafka'tfia mej;Su" fõ.fha jeäfhka .uka lrk úg .uka fõ.fhafj,dfõ§ idfmalaIj N%uK pl%fha fõ.h wvqùug mgka.kS' hfula wdf,dalfha fõ.fhka .uka lrhs kï tu;eke;a;df.a N%uK pl% k;r fõ' tu ksid úÿ,s fõ.fhkatl me;a;lg .uka lrk úg tys lerlSfï Yla;sh tfia.uka lsÍu ksid md,kh fõ' flfkl=g tfia l< yels kïTyqf.a Ôú; Yla;sh fkdf.fõ' kuq;a úÿ,s fõ.fhka .ukalrk øjH jia;=jla tf,iu fkdmej;S mrudKq ù úis ù hhs'tu ksid th idudkH mqoa.,hl=g l< yels fohla fkdfõ'

flfia fyda fõjd" fï fudk wdldrfha wNs[a[dWmojdf.k l=ukdldrfhka .uka l<;a" wjqreÿ ish oyia.Kkla OHdk,dNSj Ôj;aj isáh;a ta l=uk ;;a;ajhla fyda;rd;srula jqj;a thg ysñ wdhqI ld,h wjidkfha úmßKdujf.ù jekiS hk nj;a" ta lsisjla leue;s fia mj;ajd.;fkdyelshs hk f,dal O¾u;djg hg;a jk nj;a O¾udkql+,jf;areï .; hq;=hs' tu ksid fï l=uk ;;a;ajhla jqj;a we,Sisàug" ne£ isàug fyda /£ isàug iqÿiq jákd foaj,a fkdjknj;a" tajd;a wksÉP" ÿlaL" wk;a: jQ widr Nj .ukl hïhï wjia:djka nj;a jgyd f.k f,dal meje;aug fkdwe,S"w;yer ñ§ ksjk kï jQ iod iekiSu <Õd lr .ekSugienE fndÿkqjka wÈgka lr .ks;ajd'

|²� ~n�oMv»xp� ïqY� (r�v¨ »{�v) 343

{�yY RùxÇp�l£|²v »t°n�o ý�£y~�m£pxf �`£ýx �¥Ã[vp� v£M[:1. Rý~�~£»Nz�z - y¥{p�{¥z�z - ëGfw¨{ v£M[»x�

»[£�j[z�»nëx �p�´x2. ëGfw¨{ ~�f y¥{p�{¥z�z v£M[»x� U°y£»r£� �y�£

»[£�j[z�»nëx �p�´x3. Yh¨»{z - {¥z�»Nùx - Ãù¼´{¥z - U°y£»r£� -

y¥{p�{¥z�z v£M[»x� »[£�j[z�»nëx �p�´x4. »�£yj - r£ãY�Y - �¹{¥z�z - r«»[£h - Ãù¼´{¥z -

U°y£»r£� - y¥{p�{¥z�z v£M[»x� »[£�j[z�»nëx �p�´x5. »�£�v£[v - »[£h[v - �¹{¥z�z - r«»[£h - Ãù¼´{¥z -

U°y£»r£� - y¥{p�{¥z�z v£M[»x� »[£�j[z�»nëx �p�´x6. p¨{y - »Y£�w r£»M r~�x£z �y�£ - Rl�lp[z�z -

U°y£»r£� - y¥{p�{¥z�z v£M[»x� »[£�j[z�»nëx �p�´x

»[£�j[z�»nëx �p�´»x� ~�f t~�p£»[£h r£»MòfM 150 Y� rvj S´ù»xp� nYªj© r~RùxÇp�l£|²v »t°n�o ý�£y~�m£px r���f£ R¥l.

~n�K {¥h~f�p� r¥{¥l�»{p ´pxp� �£ »Nz£{p�.r~»�£~�{Y �£ v£»~ »r£»�£x ´p{z»r.{. 8.00 ~�f r.{. 5.00 nY�{£»r»�{~� ~v£àpx/oMv ~£YDb£/r§j³£p¨»v£�np£{

»~p~¨y£à ´p{z»r.{. 9.00 ~�f vo³£��p 12.00 nY�{£rÑu£p Y£{³vx r«c£{/r§j³£p¨»v£�np£{r.{. 1.00 ~�f r.{. 4.00 nY�{£oMv ~£YDb£

344 r«c³r£n {�yY Ruxylp£z¹Y£y ��ñ

»[°lv t¨n�»o£�l�r£n Y£zx RMm{l� Yyñp�~�Nr���~�óx£rl� R£Mx Ul�lvxp� {�p�»~�z£

ï��{p x¨[xY v[ ~�Yªj© !