Era

smu

s U

niv

ers

ite

it R

ott

erd

am

Jaarverslag 2008

 

Jaarverslag 2008

ERASMUS UNIVERSITEIT ROTTERDAM

I N H O U D J A A R V E R S L A G 2008

Voorwoord 1. Bericht van de Raad van Toezicht 4 2. Onderwijs 6 3. Onderzoek 13 4. Studenten 17 5. Personeel 21 6. Voorzieningen 29 7. Marketing & communicatie 37 8. Financiën 40 9. EUR in het kort 50 10. Prijzen en onderscheidingen 59 Bijlage • uitwisselingsovereenkomsten 62 Bijlage • lijst met afkortingen 70

Colofon teksten • Erasmus Universiteit Rotterdam eindredactie • stafafdeling Marketing & Communicatie foto omslag • Eric Fecken oplage • 75 stuks Erasmus Universiteit Rotterdam Bezoekadres • Burgemeester Oudlaan 50 Postadres • Postbus 1738, 3000 DR Rotterdam e-mail info@smc.eur.nlweb www.eur.nl © Erasmus Universiteit Rotterdam 2009

2

VOORWOORD In 2008 is het strategisch plan 2008-2013 gereed gekomen, in de wandelgangen aangeduid als Erasmus 2013. Daarin kiest de Erasmus Universiteit Rotterdam (EUR) onder het motto Thuis in de wereld voor een stevig profiel als universiteit geworteld in een stad met internationale ambities; een smeltkroes van talent en cultuur. De ambities in het strategische visiedocument richten zich op versterking van dat profiel. Zo zal het traditionele opleidingenaanbod van de EUR zich verbreden met nieuwe opleidingen, om internationaal en regionaal te kunnen groeien. Het vergroten van studiesucces en kwaliteit van de bestaande opleidingen is een ander belangrijk onderwijsdoel. Op het gebied van onderzoek streeft de EUR naar het versterken van de internationaal zichtbare toppen in het onderzoek. Daarnaast is valorisatie - het richten van het onderwijs en onderzoek op maatschappelijke en regionale thema’s als de haveneconomie, logistiek en de financiële sector - van groot belang voor de maatschappelijke worteling. Het streven is om de banden met de alumni, met de Rotterdamse regio en de maatschappelijke partners stevig aan te halen. Projecten als community service door studenten en medewerkers gaan daar aan bijdragen. In de organisatie staan centraal de kwaliteit van de ondersteunende organisatie door de inrichting van shared services centers en een institutional development office, het versterken van management informatie en de modernisering van de campus.

In 2008 zijn deze doelen van het strategische visiedocument nader uitgewerkt in een implementatieplan. Dit plan wordt volledig onderschreven door de faculteiten. De convenanten, met op alle terreinen nader uitgewerkte doelen op facultair niveau, zijn in oktober door de decanen ondertekend. Het college en de decanen nemen de verantwoordelijkheid voor de uitvoering.

In november 2008 vierden wij de 95ste verjaardag van de Erasmus Universiteit Rotterdam, met een feestelijke diesviering en een drukbezochte terugkomdag voor onze alumni. Onze naamgever Erasmus stond centraal, ook in de stad. Alle reden om de band tussen stad en universiteit te vieren met de bundel Opstellen voor Opstelten ter gelegenheid van het afscheid van de zeer gewaardeerde burgemeester.

Met grote inzet zijn we in 2008 op z’n Rotterdams - de schouders er onder en gezamenlijk aan de slag - dichter bij ons doel gekomen: Thuis in de wereld.

Drs. Jan Willem Oosterwijk voorzitter van het College van Bestuur

3

< 1 > BERICHT VAN DE RAAD VAN TOEZICHT Samenstelling Raad van Toezicht Tijdens de verslagperiode is op voorstel van de Raad van Toezicht Erasmus Universiteit Rotterdan (RvT) per 1 juni 2008 mevrouw prof.dr. Jozien Bensing voor een nieuwe periode van vier jaar door de minister van OCW, dr. R. Plasterk, herbenoemd als lid van de raad. Professor Bensing had eind 2007 haar dubbelfunctie als lid van de Raad van Toezicht van Erasmus MC neergelegd.

Bestuurlijk leiderschap De Raad van Toezicht is verheugd over de activiteiten van het College van Bestuur onder de bezielende leiding van de nieuwe voorzitter, drs. Jan Willem Oosterwijk, die zijn eerste volledige bestuursjaar met succes afrondde. De samenwerking tussen de leden van het College van Bestuur was uitstekend en vertoonde de door de Raad van Toezicht gevraagde en geapprecieerde bestuurlijke daadkracht.

Vergaderingen van de Raad van Toezicht De Raad van Toezicht is gedurende het verslagjaar 2007 acht keer bijeen geweest, waarvan twee keer in een gezamenlijk overleg met de Raad van Toezicht van Erasmus MC, eenmaal met de vertrouwenscommissie van de Universiteitsraad, en eenmaal met een uitgebreide delegatie van de Universiteitsraad. Voorts woonde de voorzitter twee keer een overleg bij van de voorzitters van de raden van toezicht resp. bestuurders van de rechtspersonen van de overige Nederlandse universiteiten, waarbij tevens de minister van OCW en diens naaste medewerkers aanwezig waren.

De vergaderingen met het College van Bestuur Tijdens de vergaderingen van de Raad in maart en september presenteerden respectievelijk de decaan van de Faculteit der Rechtsgeleerdheid, prof.mr. Marc Loth, en de decaan van de Rotterdam School of Management, Erasmus University, prof.dr. George Yip, hun beleid ten aanzien van het onderwijs en onderzoek binnen elk van deze faculteiten. Dergelijke presentaties komen tegemoet aan het vergroten van het inzicht van de Raad van Toezicht met betrekking tot de bestuursprocessen op decentraal niveau en het door de Raad gewenste contact met de decentrale bestuurders. De Raad wordt regelmatig – ook tussentijds - door het College van Bestuur geïnformeerd over belangrijke ontwikkelingen binnen en buiten de EUR.

Erasmus 2013 – het nieuwe strategiedocument van de EUR De Raad is ingenomen met de effectieve wijze waarop het College van Bestuur gedurende de verslagperiode leiding heeft gegeven aan de EUR. In het bijzonder met betrekking tot de wijze waarop het strategiedocument Erasmus 2013 – met de uitgangspunten en doelstellingen voor de verdere ontwikkeling van de EUR – is vastgesteld. Dit strategiedocument is opgesteld in nauw overleg met het College van Decanen, en omvat zowel de uitgangspunten en doelstellingen van de EUR als geheel, als die voor elk van de faculteiten afzonderlijk. Het College van Bestuur heeft in dat kader met iedere decaan een convenant afgesloten.

In de verslagperiode is voorts de eerste fase van de reorganisatie van de ondersteunende diensten succesvol afgerond. Het overleg met alle betrokkenen verliep goed. De door de Raad geformuleerde doelstelling – 10 procent kostenverlaging ten gerieve van de primaire universitaire taken, onderwijs en onderzoek – heeft ten grondslag gelegen aan de organisatieverandering.

4

Onderwerpen die verder aan de orde zijn gekomen: • de structuur en de governance van de ‘spin-offactiviteiten’, ondergebracht binnen

de EUR Holding BV, waarover door een extern bureau een positief advies werd uitgebracht;

• de inpassing van het Institute of Social Studies (ISS) binnen de EUR, welke in 2008 op hoofdlijnen is gerealiseerd en in 2009 nog verder zijn beslag zal krijgen;

• het versterken van het EUR-alumnibeleid; • de inzet van financiële reserves voor het op termijn realiseren van de

doelstellingen uit het strategiedocument Erasmus 2013. Daarnaast heeft de Raad met het College van Bestuur op 26 mei gesproken over de zogenoemde Kadernota voor de EUR-Begroting 2009, waarbij op verzoek van de Raad het interne verdeelmodel nog meer inzichtelijk zal worden gemaakt. In de mei-vergadering is uitvoerig stil gestaan bij de door het College van Bestuur vastgestelde Jaarverslag en Jaarrekening 2007, waarbij (o.m.) nog eens gewezen werd op het belang van het navolgen van de EU-Richtlijn voor overheidsopdrachten (Europees Aanbesteden). In de december-vergadering is de door het College van Bestuur vastgestelde Begroting 2009 besproken, met nadruk het inzichtelijker maken van deze documenten. De Raad keurde ook dit keer voornoemde documenten goed.

Het overleg met de Raad van Toezicht Erasmus MC De Raden van Toezicht van EUR en Erasmus MC hechten groot belang zowel aan een effectieve samenwerking tussen de Faculteit der Geneeskunde en Gezondheidswetenschappen van de EUR en het Academisch Ziekenhuis Rotterdam binnen het samenwerkingsverband Erasmus MC, als aan het uitbreiden van de samenwerking van genoemde faculteit met andere EUR-faculteiten. Tijdens de verslagperiode heeft daarom twee keer overleg tussen de Raden van Toezicht van de beide instellingen plaatsgevonden, in aanwezigheid van de Raad van Bestuur van Erasmus MC en het College van Bestuur van de EUR. Zowel strategische, beleidsmatige en begrotingstechnische aspecten vormden daarbij onderwerp van de discussie.

Het overleg met de Universiteitsraad De Raad heeft in februari de vertrouwenscommissie van de Universiteitsraad gesproken in verband met de voorgenomen herbenoeming van mevrouw Jozien Bensing als lid van de Raad van Toezicht. Voorts heeft (een afvaardiging van) de Raad overleg gepleegd met een delegatie van de Universiteitsraad over de reorganisatie van de ondersteunende diensten. In dit overleg zijn onder meer aan de orde gekomen de kwaliteit van de medezeggenschap binnen de EUR en de decentralisatie binnen de EUR, meer in het bijzonder de taken die het College van Bestuur zelf afhandelt en die het College krachtens mandaat door decanen of directeuren laat afhandelen. Zoals steeds ervaren de gesprekspartners dit overleg als zinvol en constructief. Beloning van de leden van het College van Bestuur Tijdens de verslagperiode hebben de voorzitter en de leden van het College van Bestuur een beloning ontvangen conform de uitgangspunten en normen voor de publiekrechtelijke topfuncties van de Commissie Dijkstal. Een en ander is nog eens bevestigd door de resultaten van twee specifieke studies, uitgevoerd door onafhankelijk externe onderzoekbureaus op verzoek van de voorzitters van de universitaire Raden van Toezicht van de Nederlandse universiteiten.

5

Conclusie De Raad van Toezicht heeft in 2008 opnieuw met genoegen vastgesteld, dat de onderlinge verhoudingen - tussen de Raad en het College van Bestuur, tussen het College en de decanen en met de overige beheerders van de EUR, alsook met de Universiteitsraad - goed zijn. Zij leidt tot vruchtbaar overleg over een kwalitatief solide vaststelling van het beleid (bestuur) en de inzet van de beschikbare middelen voor onderwijs en onderzoek. De nieuwe strategische visies van de EUR, Erasmus 2013, en van Erasmus MC, Koers 2013, werken hierbij als enthousiasmerende kaders en als de aanzet voor een verdere groei en bloei van de EUR op velerlei terrein in de nabije toekomst. De Raad van Toezicht van de Erasmus Universiteit Rotterdam

drs. Anton van Rossum, vooorzitter

6

< 2 > ONDERWIJS Hoofdlijnen In het kader van het strategische visiedocument Erasmus 2013 zijn onder de algemene noemer Gedifferentieerd aanbod voor veelkleurig talent in 2008 op onderwijsgebied diverse acties ondernomen en projecten geformuleerd.

In de convenanten met de faculteiten zijn afspraken gemaakt over de verhoging van het rendement van de bachelor- en masteropleidingen en over de handhaving en verbetering van topposities van de opleidingen in nationale en internationale ranglijsten. Er is hard gewerkt aan het verkrijgen van accreditatie voor verschillende opleidingen, met als resultaat dat de EUR voor een aantal researchmasters en postintitiële de gewenste erkenning heeft verworven. Om de verwachte groei van studentenaantallen het hoofd te bieden wordt gewerkt aan het inrichten van nieuwe opleidingen, zoals de bacheloropleiding Media en Communicatie. Met het oog op een grotere mate van internationalisering heeft uitbreiding plaatsgevonden van het aanbod van Engelstalige opleidingen. Binnen de EUR bestaan al diverse initiatieven voor ambitieuze studenten, zoals de honoursprogramma’s. Met minder getalenteerde en trage studenten wordt eveneens rekening gehouden. Naast de invoering van allerlei vormen van begeleiding hebben faculteiten voor deze groep ook onderwijsvormen aangepast (de zogenoemde. demassificatie). Een apart punt hierbij vormt de beheersing van de Nederlandse taal. Omdat de Faculteit der Rechtsgeleerdheid (FR) voldoende kennis van het Nederlands onontbeerlijk acht voor de opleiding tot jurist maakt de taaltoets Nederlands een verplicht onderdeel uit van het bindend studieadvies. Ook bij de faculteiten Sociale Wetenschappen, Geneeskunde en Gezondheidswetenschappen en Historische en Kunstwetenschappen hebben studenten met taaltoetsen te maken.

Externe monitoren - De EUR langs de meetlat in 2008 De Keuzegids Hoger Onderwijs, het themanummer studeren van Elsevier en de WO-monitor besteden jaarlijks aandacht aan de universitaire studies in Nederland. Als bron dienen personen die onderwijs aan een universiteit hebben gevolgd. Bij de eerste twee is dat recent gebeurd, bij de WO-monitor zijn alumni ondervraagd die tussen een en twee jaar geleden zijn afgestudeerd. De Keuzegids HO en Elsevier richten zich met hun vergelijking van opleidingen op aankomende studenten. De WO-monitor draagt meer het karakter van een evaluatie; het oordeel van oud-studenten over de eigen opleiding telt zwaar.

In de Keuzegids HO komen dertien EUR-bacheloropleidingen voor het voetlicht. Stonden in 2007 nog drie opleidingen op de eerste plaats (Criminologie, Econometrie en Geschiedenis), in 2008 is dit slechts voor een opleiding weggelegd: Psychologie. Als kanttekening kan worden geplaatst dat de vergelijking met voorgaande jaren gecompliceerd is vanwege de keuze voor een andere aanpak (de zogenoemde multicriteria ranking). Bij de rankings van Elsevier zijn elf bacheloropleidingen van de EUR betrokken: in 2008 staan de opleidingen Bedrijfskunde, Gezondheidswetenschappen, Geschiedenis en International Business bovenaan. Geschiedenis maakt daarmee haar come back; International Business is nieuw op de lijst. Met deze vier beste opleidingen scoort de EUR even hoog als de Universiteit Maastricht. Alleen een aantal brede universiteiten scoort beter, zoals Nijmegen (zeven opleidingen) en Leiden en Utrecht, met ieder vijf eerste plaatsen.

7

Langs de meetlat in het kort ranglijst Keuzegids ranglijst Elsevier Algemene Cultuurwetenschappen 2 - Algemene Gezondheisdswetenschappen 2 1 Bedrijfswetenschappen 3 1 Bestuurskunde 5 6 Criminologie 3 - Economie 10 4 Econometrie 3 - Fiscale Economie 6 - Geneeskunde 7 6 Geschiedenis 4 1 Internationale. Business Administration 5 1 Nederlands recht 7 7 Psychologie 1 2 Sociologie 5 4 Wijsbegeerte 4 5 tabel 3-1 De WO-monitor geeft de beoordeling door alumni van de EUR in vergelijking met een landelijk gewogen gemiddelde, waarin de opleidingenmix van de Erasmus Universiteit is verdisconteerd. Na een daling in voorgaand jaar is de EUR in het verslagjaar duidelijk op de weg terug.

De resultaten per opleiding (in alfabetische volgorde) • Algemene Cultuurwetenschappen is in de Keuzegids van plaats drie naar plaats

twee (van de zeven opleidingen) gestegen. Voor de WO-monitor: zie onder Geschiedenis.

• Algemene Gezondheidswetenschappen staat in de Keuzegids op plaats twee (van vijf). Zoals al aangegeven, staat deze opleiding in Elsevier bovenaan (van vier).

• Bedrijfswetenschappen prijkt bij Elsevier op de eerste plaats, maar bij de Keuzegids - net als in 2007 - op de derde plaats. Rotterdam School of Management, Erasmus University scoort in de WO-monitor beduidend beter dan andere opleidingen op het terrein van voorbereiding op de actuele beroepspraktijk.

• Bestuurskunde is zowel in de beoordeling van de Keuzegids als bij Elsevier een plaats gestegen (van de acht opleidingen op plaats vijf bij de Keuzegids en bij Elsevier naar plaats zes).

• Hoewel de drie opleidingen van Universiteit Leiden (UL), Vrije Universiteit (VU) en EUR veel gemeen hebben, staat Criminologie op de derde plaats.

• Economie staat in de Keuzegids in de onderste regionen. Wat Elsevier betreft, blijft de EUR op de vierde plaatst staan (van zeven). Econometrie is in de Keuzegids van de eerste naar de derde plaats (van zeven) gedaald. Fiscale Economie behaalt de zesde plaats (van zeven). In de WO-monitor is de score bij Faculteit der Economische Wetenschappen (FEW) op extern rendement bijzonder hoog

• Geneeskunde blijft in de Keuzegids op de zevende en laatste plaats, ondanks de vermelding dat alle geneeskundeopleidingen het goed doen. Bij Elsevier is Geneeskunde een plaats gedaald, van vijf naar zes. De alumni waardeerden de diepgang van hun opleiding zeer goed (85 procent) ten opzichte van het landelijk gemiddelde (69 procent).

• Geschiedenis van de EUR staat in de Keuzegids als vierde van zeven opleidingen genoemd. Bij Elsevier is Geschiedenis na een derde plaats in 2007 nu weer de beste. De Faculteit der Historische en Kunstwetenschappen (FHKW) doet

8

het in de WO-monitor absoluut gezien niet goed wat betreft de allocatie, maar wijkt positief af ten aanzien van opleiding als basis om te starten op de arbeidsmarkt.

• International Business Administration (IBA): Bij Elsevier is IBA de beste (van vijf), maar in de Keuzegids is het precies andersom: de vijfde en laatste plaats.

• Nederlands Recht van de EUR staat bij Elsevier op plaats zeven van de negen (na een zesde plaats in 2007). In de Keuzegids is de EUR twee plaatsen gezakt, van vijf naar zeven (van de tien). Volgens de Alumni is Rechtsgeleerdheid een goede opleiding als basis om te starten op de arbeidsmarkt. De totale score voor extern rendement is ook beduidend beter.

• Psychologie heeft de koppositie in de Keuzegids weer heroverd. Bij Elsevier staat de EUR dit jaar tweede, zij het met een minimaal verschil met koploper Universiteit Maastricht.

• Sociologie staat bij Elsevier op de vierde plaats (van zeven), een stijging van twee plaatsen ten opzichte van 2007. In de Keuzegids daalt Sociologie naar plaats vijf. De Faculteit der Sociale Wetenschappen (FSW) scoort in de WO-monitor uitstekend, zowel op opleiding als basis om te starten op de arbeidmarkt en voorbereiding op actuele beroepspraktijk, als ook op de aspecten aansluiting op actuele wetenschappelijke theorieën en inhoudelijke samenhang. De alumni vinden het onderdeel selectie een pluim waard en ze zijn tevreden over de beschikbaarheid van docenten.

• Wijsbegeerte aan de EUR handhaaft haar positie op plaats vier (van dit jaar acht opleidingen) in de Keuzegids. Bij Elsevier is de EUR van plaats drie naar vijf gedaald.

Kwaliteitszorg Ook in 2008 heeft verbetering van de onderwijskwaliteit hoog op de agenda gestaan. Met de tussentijdse opleidingsevaluatie is voor alle opleidingen een driejarige cyclus ingevoerd, waarbij iedere opleiding tussen twee accreditatiemomenten te maken krijgt met een intern georganiseerde beoordeling. In 2008 zijn tussentijdse opleidingsevaluaties afgerond voor de bachelor- en masteropleidingen van Faculteit der Wijsbegeerte (FW), Instituut Beleid en Management Gezondheidszorg (iBMG), FEW en FSW-Bestuurskunde.

Visitatiecommissie De visitatiecommissie, onder voorzitterschap van prof.dr. H.F.P. Hillen, heeft in 2008 alle facetten voor zowel de bachelor- als de masteropleiding Geneeskunde als voldoende beoordeeld. Daarbij heeft de commissie een aantal aanbevelingen gedaan ter verbetering van de opleidingen, zoals op het gebied van onderwijsvormen, toetsing en de inzet van kerndocenten. De commissie nam met belangstelling kennis van de positieve ervaringen met decentrale selectie en adviseerde hierover goed gedocumenteerd te rapporteren gezien het belang van deze ervaring in de landelijke discussie. De commissie vond voorts dat de opleiding de aanbevelingen van de commissie Geneeskunde 2004 adequaat heeft gehanteerd.

Accreditatie De Nederlands-Vlaamse Accreditatie Organisatie (NVAO) heeft in 2008 de researchmasters Sociology of Culture, Media and the Arts en Early Modern Intellectual History geaccrediteerd. Beide opleidingen gaan in september 2009 van start. In de loop van 2008 heeft de EUR bij de NVAO aanvragen voor de nieuwe opleidingen International Bachelor in Communication and Media, de master Accounting, Auditing and Control en de researchmaster Infection & Immunity ingediend. De NVAO beslist hierover in 2009.

9

Hoewel de NVAO in 2007 een positief besluit had genomen, velt het ministerie van OCW een negatief oordeel over de toets doelmatigheid bij de tweejarige masteropleiding Klinische Psychologie. De EUR heeft tegen het besluit van het ministerie bezwaar aangetekend en verwacht in 2009 de uitspraak daarover. De universiteiten hebben in 2008 de gezamenlijke operatie tot stroomlijnen van het aanbod bacheloropleidingen afgerond. Als gevolg hiervan worden per 1 september 2009 de namen van enkele bacheloropleidingen van de EUR gewijzigd: Business Administration/Bedrijfskunde in Bedrijfskunde; Nederlands Recht in Rechtsgeleerdheid; Econometrie en Besliskunde in Econometrie & Operationele Research. Onderdeel van deze operatie is ook de registratie van internationale opleidingsnamen in het centraal register opleidingen hoger onderwijs (CROHO). De naam van de onderzoeksmaster Philosophy in Economics is per 1 september 2008 gewijzigd in Tinbergen Institute Master of Philosophy in Economics.

Niet-initieel en contractonderwijs De Erasmus Universiteit Rotterdam heeft alle niet-initiële masteropleidingen verplicht dat zij door de NVAO of een andere (internationale) accreditatieorganisatie worden erkend. Door de wetswijziging waarbij niet-initiële masteropleidingen met NVAO-accreditatie een wettelijk erkend MSc-diploma mogen afgeven, hebben ook reeds geaccrediteerde opleidingen (zoals die van Rotterdam School of Management, Erasmus University) er voor gekozen een NVAO-accreditatie aan te vragen.

Een groot aantal niet-initiële masteropleidingen heeft in 2008 succesvol een accreditatieaanvraag afgerond bij de NVAO. Het betreft de opleidingen Global Executive OneMBA, International MBA, Corporate Communication, Master in management consultancy, Executive MBA Program, Master in Financial Management (MFM) Program en Master in Hospitality Management bij Rotterdam School of Management, Erasmus University. En verder de opleidingen Maritime Economics & Logistics (FEW), Master of Public Finance Management (FSW) en Health Services (FGG/Erasmus MC)

Samenwerking hbo De convenanten van de EUR met de hbo-instellingen INHOLLAND, Hogeschool Rotterdam en Codarts, hogeschool voor de kunsten, zijn in 2008 verlengd met een periode van drie jaar. De overeenkomst bevat afspraken over onder meer de wederzijdse doorstroom van studenten. Het plan om het convenant uit te breiden met activiteiten als promoveren door hbo-docenten heeft nog niet tot besluitvorming geleid. Op facultair niveau is bij FEW met INHOLLAND een ‘indaalprogramma’ opgesteld: de studenten volgen binnen hun hbo-bachelor een opleiding van in totaal 60 ECTS (ofwel studiepunten) voor doorstroom naar masteropleidingen bij FEW. De faculteit is bezig met gelijksoortige afspraken met de Haagse Hogeschool. Ook bij andere faculteiten (FR, FSW, iBMG) zijn of worden gestructureerde programma’s opgezet met het Rotterdamse hbo. Bij Rotterdam School of Managment, Erasmus University wordt hier vooralsnog vanaf gezien omdat al de instroom vanuit hbo-instellingen uit het gehele land plaatsvindt. In 2008 is enige onrust ontstaan over de schakelprogramma’s, in het bijzonder het feit dat hbo-bachelors zich als wo-bachelorstudenten moeten kunnen inschrijven. Dit heeft ertoe geleid dat naast bestaande schakelprogramma’s (met een kostendekkende bijdrage en met een zeer intensief en toegesneden karakter) ook schakelprogramma’s zijn opgesteld die meer het karakter hebben van ‘aanschuif’onderwijs. De EUR is in het initiatief van de Hogeschool Rotterdam gestapt voor het zogenaamde Deltaplan. De bedoeling hiervan is om doorlopende leerlijnen te ontwikkelen en te faciliteren; niet uitsluitend gericht op allochtone leerlingen, maar op

10

de bredere doelgroep waar de doorstroom naar hogere vormen van onderwijs achterblijft.

Honours programmes In 2008 is voor de vierde maal het Erasmus Honours Programme verzorgd. Dit interdisciplinaire programma stelt maximaal 25 ambitieuze en talentvolle studenten in staat op indringende wijze kennis te maken met andere disciplines. Het thema van dit programma is Over Grenzen, waarbij vooraanstaande hoogleraren, afkomstig uit alle faculteiten van de universiteit, de deelnemers uitdagen over de grenzen van vakgebieden heen te kijken. De studenten volgen dit programma van 30 ECTS naast hun reguliere opleiding. Vier thema’s zijn in 2008 aan de orde gekomen: • Aangeboren of aangeleerd (docenten prof.dr. H. Entzinger, FSW, en mw. prof.dr.ir.

C. van Duijn, FGG/Erasmus MC) • Cultuurgrenzen (prof.dr. R. von Friedenburg, FHKW, en prof.dr. W. van Bunge,

FW) • Grenzen aan de zorg (prof.dr. H. Bleichrodt, FEW, en mw. prof.dr. I. de Beaufort,

FGG/Erasmus MC) • Over de grens van privaatrecht en psychologie (prof.mr. W. Boom, prof.mr. S.

Lindenbergh en prof.mr.dr. E. Rassin, allen FR). Naast dit universiteitsbrede programma zijn er ook binnen de diverse opleidingen vormen van honoursprogramma’s, variërend van een masterclass tot een honourstrack in een masteropleiding.

Minoren In september 2008 is de EUR gestart met minoronderwijs voor alle derdejaars bachelorstudenten. De minor, een samenhangend vakkenpakket van 15 ECTS, staat voor alle bacheloropleidingen geprogrammeerd in de eerste tien weken van het collegejaar. De EUR kent geen uniforme jaarindeling, maar door het minoronderwijs voor alle opleidingen op het zelfde moment aan te bieden ontstaat een drempelloos systeem voor alle studenten. Op deze wijze krijgen zij een extra stimulans over de grens van hun opleiding te kijken. De helft van de studenten – zo’n 1700 - heeft van deze mogelijkheid gebruik gemaakt. Zij hadden de keuze uit 47 verbredende en vier verdiepende minoren. Daarnaast konden studenten er voor kiezen de minorperiode in te vullen met een internationale uitwisseling of stage. Uit het onder de deelnemers gehouden tevredenheidsonderzoek blijkt dat 80 procent van de studenten de door hen gevolgde minor zou aanraden aan andere studenten. Het minoronderwijs, met de vele keuzemogelijkheden, heeft geen slecht figuur geslagen. Alle bacheloropleidingen, met uitzondering van geneeskunde, hebben minoren aangeboden. De opleiding Geneeskunde is net gestart met het bacheloronderwijs. Deze opleiding zal in 2010, als de eerste lichting geneeskundestudenten in het derde bachelorjaar zitten, aanhaken bij het minoronderwijs.

Kwaliteitszorg onderwijs In januari 2008 hebben de veertien Nederlandse universiteiten de overeenkomst Basiskwalificatie Onderwijs (BKO) officieel ondertekend. Deze overeenkomst voorziet in wederzijdse erkenning van door hen uitgereikte BKO-certificaten. De verplichting voor alle nieuwe docenten aan de EUR tot het behalen van een dergelijk certificaat bestaat vanaf januari 2007. Zij verkrijgen deze BKO na het afronden van het didactische traject Basiskwalificatie Onderwijs en nadat zij hebben aangetoond zowel over ict-vaardigheden te beschikken als de Engelse taal in voldoende mate te beheersen.

11

Sinds september 2007 verzorgt Risbo1 voor de EUR het didactische onderdeel. Het aantal aanmeldingen blijft ondanks de verplichting achter bij de verwachingen. In september 2007 en in januari 2008 heeft Risbo twee Nederlandstalige en twee Engelstalige didactische trajecten gestart, met totaal 24 deelnemers. Vanwege de geringe belangstelling - vier aanmeldingen - is in september 2008 gekozen voor een individueel BKO-traject.

1 Het Rotterdams Instituut voor Sociaal-wetenschappelijk BeleidsOnderzoek (RISBO is een zelfstandig onderzoeksinstituut, gelieerd aan FSW

12

< 3 > ONDERZOEK Het onderzoeksbeleid staat in het teken van zowel het behouden als het uitbreiden van vooraanstaande topposities in internationale context. Multidisciplinair en gericht op maatschappelijk nut spelen eveneens een rol bij het beleid. Talenten ontwikkelen, behouden en aantrekken staan in de aanpak centraal. Eind 2008 is een aanvang gemaakt met het formuleren van het onderzoeksbeleid voor de besteding van de SOC-gelden (strategische overwegingen component) voor de alfa- en gammawetenschappen en voor de jonge universiteiten. In de eerste fase (tot en met 2011) gaan deze middelen naar bestaande top-onderzoeksgroepen bij de Woudestein-faculteiten.

Kwaliteitszorg Bij FSW is voor de discipline Bestuurskunde de externe beoordeling afgerond.2 De zelfstudie Public Administration is voorgelegd aan een externe visitatiecommissie, onder voorzitterschap van prof.dr. F. De Rynck (Universiteit Gent). De commissie oordeelde dat de onderzoeksgroep veel bereikt heeft in de afgelopen jaren. Het aantal publicaties is duidelijk hoger en de hoeveelheid derde geldstroommiddelen die de groep weet binnen te halen is indrukwekkend. De goede internationale academische reputatie van een aantal onderzoekers is een sterk punt. De commissie plaatst wel de opmerking dat de groep relatief weinig tweede geldstroommiddelen weet binnen te halen. Daarnaast was een punt van zorg de grote onderwijsbelasting van de onderzoekers en vooral de PhD-studenten. De commissie heeft slechts een onderzoeksprogramma beoordeeld (dat van programmaleider prof.dr. V.J.J.M. Bekkers), met als resultaat voor kwaliteit de score 4,5. (max. waarde 5) Productiviteit, relevantie en toekomstverwachting (prospects) scoren ieder 4.

FEW heeft in 2008 het zelfevaluatierapport opgesteld voor een externe beoordeling volgens SEP (zie voetnoot). Ook de FSW heeft voor de discipline Sociologie voor een externe beoordeling het zelfevaluatierapport opgesteld. Voor deze discipline vonden gesprekken met de commissie plaats. Het rapport wordt begin 2009 verwacht.

Na de uitstekende externe beoordeling van 2006 heeft FW in het verslagjaar een interne beoordeling over de periode 2005 – 2007 volgens het SEP uitgevoerd. De programma’s The early enlightenment in the Dutch Republic (programmaleider prof. dr. L. van Bunge) en Ontology of Mediation (programmaleider prof.dr. J. de Mul) zijn gericht op het continueren van het succes van 2006, met aangescherpte ambities zoals op het gebied van publicaties in toonaangevende internationale tijdschriften en dissertaties. De publicatieoverzichten van de onderzoeksprogramma’s laten zien dat de aantallen nogal fluctueren over de jaren, waarschijnlijk een gevolg van de kleine onderzoeksgroepen. Vooral de programma’s van prof.dr. L. van Bunge en prof.dr. J.J. Vromen (Institutions) zijn in de periode 2005 – 2007 bijzonder succesvol geweest in het aantrekken van extern geld.

Onderzoekscholen Het onderzoek van de EUR is voor 80 procent ondergebracht in erkende onderzoekscholen. Daarmee is aan de streefwaarde voldaan. De EUR is penvoerder

2 Sinds 2003 worden onderzoekbeoordelingen, uitgevoerd volgens het Standaard Evaluatie Protocol (SEP). Dit protocol is ontwikkeld door de Vereniging van Nederlandse Universiteiten (VSNU), Nederlandse organisatie voor Wetenschappelijk Onderzoek (NWO) en de Koninklijke Nederlandse Academie van Wetenschappen (KNAW).

13

van een facultaire, een interfacultaire en van vijf interuniversitaire onderzoekscholen. Daarnaast participeert de EUR in tien interuniversitaire onderzoekscholen. < voor een overzicht zie hoofdstuk 9 - EUR in het kort > In het verslagjaar heeft NIHES (Netherlands Institute For Health Sciences), waarvan de EUR penvoerder is, hererkenning verkregen. Eind 2008 is door COEUR (Cardiovasculair Onderzoekschool EUR) bij de KNAW de aanvraag tot hererkenning ingediend.

Researchmasters In 2008 is een aanvraag voor de nieuwe researchmaster Infection & Immunity van FGG/Erasmus MC ingediend. De EUR heeft toestemming verkregen voor twee nieuwe researchmasters: Sociology of Culture, Media and the Arts (een samenwerkingsverband tussen FSW en FHKW) en Early Modern Intellectual History (een samenwerkingsverband tussen FHKW en FW). Deze opleidingen gaan in september 2009 van start. In het verslagjaar zijn aanvragen voor her-accreditatie ingediend bij de NVAO voor de researchmasters Philosophy in Economics en Clinical Epidemiology. De laatste opleiding heeft tevens aangegeven in de toekomst de naam Health Sciences te gaan voeren.

De EUR biedt in 2008 negen researchmaster-opleidingen aan: • Philosophy in Economics (FEW); • ERIM Master of Philosophy in Business Research (Rotterdam School of

Management, Erasmus University); • Clinical Epidemiology (FGG/Erasmus MC); • Clinical Research (FGG/Erasmus MC); • Molecular Medicine (FGG/Erasmus MC); • Neuroscience (FGG/Erasmus MC); • Institutions: Erasmus Research Master in Philosophy and Economics (FW); • Research in Public Administration and Organizational Science (FSW); • Justice and Safety & Security (FR).

Onderzoeksubsidies Ook in 2008 zijn goede resultaten bereikt in de NWO-persoonsgebonden subsidieprogramma’s (zie schema). Er is een Veni-prijs meer toegekend dan in 2007, terwijl bij NWO-toptalent een toekenning minder valt te melden. De twaalf Veni’s, zes Vidi’s en twee Vici’s in 2008 toegewezen in het kader van de Vernieuwingsimpuls, stemmen tot tevredenheid. Verder zijn twee projectsubsidies van NWO ontvangen uit de Vrije Competitie-geesteswetenschappen. Jaarlijks worden vier EUR-Fellowships uitgereikt, maar de kwaliteit van het onderzoek van de voorgedragen kandidaten was in 2008 zo bijzonder hoog dat het College van Bestuur besloot aan vijf wetenschappers een EUR-Fellowship toe te kennen.

Mozaïek NWO Toptalent

Veni Vidi Vici EUR-Fellows

FGG/Erasmus MC 1 1 9 4 2 2 FEW - - 1 - - - RSM EU - - - 1 - 1 FHKW - - - - - - FSW - - 1 - - 1 FW - - - 1 - 1 FR - - 1 - - - Totaal 1 1 12 6 2 5

tabel 3- 1

14

Promoties Na een lichte daling in 2007 is in 2008 het aantal promoties weer toegenomen. Deze stijging valt vooral toe te schrijven aan FGG/Erasmus MC (van 151 promoties in 2007 naar 178 promoties in 2008). Bij de Woudestein-faculteiten geeft de Rotterdam School of Management, Erasmus University de hoogste stijging te zien. In 2008 verschijnen voor het eerst meer vrouwen dan mannen voor de promotiecommissies. Van de 265 bullen zijn er 134 uitgereikt aan vrouwen en 131 aan mannen. Er is nog geen gebruik gemaakt van het door het ministerie van OCW beschikbaar gestelde bedrag ter stimulering van promoties van hbo-docenten. Een aantal hbo-docenten is van start gegaan met het traject, maar dit heeft uiteraard nog niet kunnen leiden tot een afgerond promotieonderzoek.

Promoties 2004 2005 2006 2007 2008 FGG/Erasmus MC 125 146 170 151 178 iBMG 5 8 9 10 6 FEW 17 24 22 25 26 RSM Erasmus University

12 13 16 17 27

FR 12 13 12 18 15 FSW 4 11 14 13 8 FHKW 4 1 5 1 3 FW 2 4 5 2 2 Totaal 181 220 253 237 265

tabel 3- 2 Internationalisering Het jaar 2008 heeft in het teken gestaan van het opschalen van internationalisering naar strategisch niveau. Daarvoor was nodig een beeld te krijgen hoe de EUR internationaal presteert in het EU-kaderprogramma 7 (KP7), wat de kwaliteit van de internationale researchnetwerken is en wie van de faculteiten betrokken is bij internationalisatie EUR-breed. Het onderzoek naar de prestatie van KP7 in 2007 leverde een interessante nulmeting op. Op basis daarvan kunnen faculteiten strategische keuzen maken over de inzet bij het verkrijgen van fondsen uit dit programma. Het College van Bestuur is van mening dat actieve participatie van strategisch belang is voor de universiteit. In dat verband zijn door het SSC Onderwijs, Onderzoek en Studentenzaken (SSC OO&S) en medewerkers van de stafafdeling van de Algemene Bestuursdienst zes voorlichtingsbijeenkomsten voor de faculteiten georganiseerd, in samenwerking met SenterNovem (agentschap van het ministerie van Economische Zaken). Ook hebben onderzoekers workshops en persoonlijke coaching aangeboden gekregen door SSC Human Resource & Finance (SSC HR&F). Het belang van Europa voor de EUR wordt breed gedeeld. Het is om die reden dat het College van Bestuur in het verslagjaar het besluit heeft genomen in 2009 een werkplekfaciliteit voor onderzoekers in Brussel te realiseren. Om de verankering in de faculteiten te borgen is de Regiegroep Europa in het leven geroepen. CvB-voorzitterJan Willem Oosterwijk en vertegenwoordigers van de EUR zijn in juni 2008 met de Rotterdamse delegatie onder leiding van burgemeester Ivo Opstelten, meegereisd naar China. Naast leden van het College van Bestuur maakten hoogleraren van FGG/Erasmus MC, Rotterdam School of Management, Erasmus University, FR, FSW, FHKW en de instituten IHS (Insitute for Housing and Development Studies) en ISS (Istitute for Social Studies) deel uit van de universitaire afvaardiging. In China heeft de ondertekening plaatsgevonden van memorandums of

15

understanding (MOU) met Sjanghai University of Finance and Economics, de Tjiaotong University Sjanghai en de Beijing University. Op uitnodiging is de rector magnificus, prof.dr. S.W.J Lamberts, in september naar Jakarta gereisd voor ondertekening van een MOU met zijn Indonesische collega van de Universitas Indonesia. Beide bezoeken hebben geleid tot een intensieve uitwisseling van ideeën voor researchsamenwerking, studentenuitwisseling en onderwijs. Het College van Bestuur acht samenwerken zowel in Indonesië als in China kansrijk, maar een intensieve dialoog en ondersteuning voor realisatie is daarbij een noodzakelijke voorwaarde. Om die reden wordt in 2009 in Beijing en Jakarta gezocht naar een vertegenwoordiging. Voor China wordt intensief samengewerkt met CHERC, het China Center binnen de EUR.

Het Centrum voor Wetenschaps- en Technologie Studies (CWTS) doet onderzoek naar de internationale kwaliteit van de researchnetwerken. Onder leiding van de rector magnificus worden de bevindingen vertaald in een routemap voor internationalisatie van het researchwerkveld. De analyses van CWTS ondersteunen voorts het facultaire beleid. Beide onderzoeken naar KP7 en het onderzoek van CWTS vormen de bouwstenen voor de internationalisatiestrategie van de EUR in 2009.

16

< 4 > STUDENTEN Op 1 oktober 2008 studeren 19.440 personen3 (10.510 mannen en 8.930 vrouwen) aan de Erasmus Universiteit Rotterdam, 1,7 procent minder dan op dezelfde datum in 2007 (19.781 personen). De invoering van de numerus fixus bij de Faculteit der Rechtsgeleerdheid is daar voor een deel debet aan. Omdat er studenten zijn die zich aanmelden voor meerdere studies ligt het aantal inschrijvingen voor de bachelor- en masteropleidingen hoger. Op 1 oktober staan 14.660 studenten ingeschreven voor een bacheloropleiding en 7.514 studenten voor een masteropleiding. Studenten per faculteit Faculteit der Economische Wetenschappen 4.733Rotterdam School of Management, Erasmus University 6.560Faculteit der Rechtsgeleerdheid 4.700Faculteit der Sociale Wetenschappen 2.589Faculteit der Historische en Kunstwetenschappen 794Faculteit der Wijsbegeerte 345Faculteit der Geneeskunde en Gezondheidswetenschappen / Erasmus MC 2.710Instituut Beleid en Management Gezondheidszorg / Erasmus MC 618

totaal * 23.049 * cijfers inclusief dubbeltellingen en studenten doctoraal oude stijl - peildatum 1 oktober 2008 tabel 4-1

Afgestudeerde studenten per faculteit collegejaar 2007- 2008 (incl. doctoraal en artsexamen) bachelor master doctoraal arts Faculteit der Economische Wetenschappen 510 647 133 Rotterdam School of Management, Erasmus University 712 1050 Faculteit der Rechtsgeleerdheid 416 366 31 Faculteit der Sociale Wetenschappen 223 319 5 Faculteit der Historische en Kunstwetenschappen 80 116 1 Faculteit der Wijsbegeerte 22 12 FGG/Erasmus MC 55 304 236Instituut Beleid en Management Gezondheidszorg 41 99 tabel 4-2

Totaal aantal afgestudeerden

studiejaar ’05-‘06 studiejaar ’06-‘07 studiejaar ’07–‘08 bachelor 1788 1790 2004 master 1760 2394 2664 artsexamen 230 282 236 doctoraal oude stijl* 744 323 170 * exclusief doctoraal geneeskunde

tabel 4-3

3 Cijfers gebaseerd op telling uit het inschrijfsysteem van de EUR per 1 oktober 2008 en niet gecorrigeerd voor bekostingfactoren; na-inschrijvingen van het vorig studiejaar zijn niet in de telling meegenomen

17

Inschrijving via Studielink Voor het derde achtereenvolgend collegejaar hebben de studenten voor de bachelor- en masteropleidingen aan de EUR zich in 2008 aangemeld via Studielink, de online inschrijfapplicatie voor het Nederlandse hoger onderwijs. In 2008 zijn ook de processen rond decentrale plaatsing en loting vanuit Studielink aangeboden. Na afloop van de inschrijfronde heeft de EUR met andere instellingen, de Informatiebeheer (IB)-groep en SURF, de stichting ter bevordering van ICT-gebruik in het onderwijs, afspraken gemaakt over verdere verbeteringen in het proces en de informatievoorziening naar studenten. Begin 2008 is vanuit Studielink en via de website van de EUR veel aandacht gegeven aan de voorlichting. Dit heeft duidelijk effect gehad gezien de forse afname van het aantal problemen van studenten met Studielink en de afname van het aantal vragen aan het Erasmus Studenten Service Centrum (ESSC) over inschrijvingen. Bovendien valt een sterke toename van het gebruik van de inschrijfsite in de aanloop naar het nieuwe collegejaar te constateren. In 2008 is geïnvesteerd in voorbereidingen om de toelatingsprocedure voor studenten met buitenlandse vooropleiding of pre-master- en masteropleiding vanuit het EUR-inschrijfsysteem mogelijk te maken. Zo kan ook het toelatings- en inschrijfproces van deze groepen studenten in de toekomst vanuit Studielink worden gefaciliteerd. Numerus fixus / decentrale selectie In studiejaar 2007-2008 hanteren zes bacheloropleidingen een numerus fixus. Het zijn de opleidingen Geneeskunde (410), Psychologie (250), Criminologie (115 voltijd + 10 deeltijd), Rechtsgeleerheid (480 voltijd + 70 deeltijd), Fiscaal Recht (100 voltijd + 25 deeltijd) en International Business Administration (400). De instroombeperking voor de opleiding Geneeskunde is een arbeidsmarktfixus, jaarlijks vastgesteld door het ministerie van OCW. De opleiding Geneeskunde maakt al enige jaren gebruik van de mogelijkheid om maximaal 50 procent van de opleidingsplaatsen decentraal te selecteren. De bacheloropleiding Criminologie stelt in overleg met de zusteropleidingen in Leiden en Amsterdam het aantal plaatsen per instelling vast. De bacheloropleiding IBA participeert in het experiment ‘selectie aan de poort’. Het hanteren van een numerus fixus is daarvoor uit de aard van het experiment overbodig, aangezien de opleiding de instroom zelf kan reguleren. De Experimentenwet vooropleidingseisen, selectie en collegegeldheffing is in 2008 voor onbepaalde tijd verlengd. Omdat er momenteel binnen het ministerie van OCW discussies gaande zijn over de voortzetting van de experimenten en de uitvoering van de Experimentenwet is voor de zekerheid voor collegejaar 2008-2009 opnieuw een numerus fixus met decentrale selectie voor de opleiding IBA bij de IB-groep gemeld. Bindend studieadvies In het collegejaar 2007-2008 heeft de EUR voor alle bacheloropleidingen opnieuw uitvoering gegeven aan het bindend studieadvies (Bsa). Dit houdt in dat de bachelorstudenten in het eerste studiejaar minimaal 40 ECTS (ofwel studiepunten) behoren te halen. Daarnaast moet de propedeuse in twee jaar zijn afgerond. De EUR wil met het bindend studieadvies de gemiddelde studieduur verkorten, de selectieve functie van het eerste studiejaar versterken en het moment waarop selectiebeslissingen tot stand komen vervroegen. Alle studenten hebben zowel vooraf als aan het begin van hun opleiding informatie gekregen over het Bsa. In werk- en mentorengroepen is er veel aandacht aan besteed. Gedurende het studiejaar ontvangt iedere student een aantal keren een tussentijds advies en uitnodigingen voor gesprekken met de studieadviseur. Dreigden zij toch in de gevarenzone te komen, dan volgt een aanbod voor extra begeleiding. Eind augustus ontvangt iedere student schriftelijk het definitieve advies.

18

De volledige 60 ECTS van het eerste bachelorjaar is door 39 procent van de studenten behaald, met als beloning een positief advies. Zo’n 30 procent van de studenten heeft met een voorlopig positief advies genoegen moeten nemen (tussen de 40 en 59 ECTS). Aan 31 procent van de eerstejaars is een negatief advies verstrekt. Dat betekent dat de student de studie niet mag voortzetten en zich drie jaar lang niet mag inschrijven voor de betreffende opleiding aan de EUR. Van de studenten uit cohort 2006-2007 met een voorlopig positief Bsa-advies heeft vier op de vijf het eerste bachelorjaar voor aanvang van het collegejaar 2008-2009 alsnog volledig afgerond. Het resterende 20 procent met een voorlopig positief Bsa-advies van de lichting 2006 bleek niet in staat de vereiste 60 ECTS in twee jaar te behalen. Daardoor kwam een einde aan de studie. Diversiteit De EUR heeft als Rotterdamse universiteit oog voor de diversiteit van haar studenten en de verscheidenheid van hun vraag naar voorzieningen. In 2008 gaat de aandacht uit naar drie groepen: internationale studenten, allochtone studenten en studenten met een functiebeperking. Onder het etiket internationale student schuilt een grote variëteit: degenen die hier studeren voor een graad versus de deelnemers aan een uitwisselingsprogramma. Een op de acht studenten van de initiële opleidingen heeft een buitenlands paspoort, terwijl een op de twintig de vooropleiding in het buitenland heeft gevolgd en een buitenlands paspoort heeft. De ontvangst van internationale studenten aan het begin van het studiejaar is verbeterd door de introductie van een welkomstbijeenkomst door het College van Bestuur. Sinds 2008 kent de EUR een eigen sectie van het European Student Network (ESNR) die een sociaal en cultureel programma organiseert. Het Taal- en Trainingcentrum heeft het aanbod aan cursussen op het gebied van studievaardigheden en voorbereiding arbeidsmarkt in de Engelse taal geleidelijk aan uitgebouwd. De achtergrond van allochtone of multiculturele studenten is heel verscheiden. Een op de vijf studenten van de initiële opleidingen kan worden gerekend tot de groep niet-westers allochtoon. Sommigen van hen willen zich overigens liever niet op deze manier laten etiketteren. De EUR heeft de activiteiten die gericht zijn op de instroom van allochtone leerlingen uit Rotterdam voortgezet: student-mentoren begeleiden 150 vwo-leerlingen van vijf scholen bij de studiekeuze en ouders van vwo-leerlingen wonen een voorlichtingsbijeenkomst over studeren aan de EUR in de eigen taal bij. Studenten die op het punt staan af te studeren en pas afgestudeerden volgen in 2008 een cursus om hen voor te bereiden op de arbeidsmarkt. KASEUR, de koepelorganisatie van multiculturele studentenverenigingen, heeft een ‘recruitment day’ georganiseerd voor studenten met een dubbele culturele achtergrond. Deze koepelorganisatie zet zich ook in voor ‘community service’ door het organiseren van de sportdag voor leerlingen van basisscholen in de deelgemeente Kralingen-Crooswijk en door het vmbo-mentorenproject. Studenten begeleiden vmbo-leerlingen met het als doel hun leermotivatie te versterken en daarmee te voorkomen dat ze als ‘drop out’ eindigen. Voor studenten biedt dit project de gelegenheid sociale vaardigheden te ontwikkelen en hun maatschappelijke verantwoordelijkheid uit te dragen. De universiteit telt naar schatting 850 studenten met een functiebeperking, met name dyslexie. De voorlichting en informatievoorziening is door de EUR voor deze groep sterk verbeterd. Nieuwe studenten krijgen via de Tienpuntenkaart de mogelijkheid van een intakegesprek met een studentendecaan aangeboden en hebben zo inzicht in de voorzieningen die de EUR hen bij de studie kan bieden. Dankzij de Tienpuntenkaart en de deelname aan de campagne Tijdgebrek kent de universiteit nu 300 studenten

19

met een functiebeperking bij naam. De EUR heeft cursussen aangeboden om studenten met een functiebeperking goed toe te rusten voor hun studie: ‘Beter studeren met een functiebeperking’, ‘Studeren met dyslexie’ en ‘Dyslexie en schrijfvaardigheden’. In 2008 vond een informatiemiddag over ‘Arbeidsmarkt en functiebeperking’ plaats. Bevordering van het begrip van docenten en overige medewerkers is nagestreefd met de campagne Tijdgebrek, de webinformatie voor docenten en deskundigheidsbevordering op het vlak van dyslexie, ASS (autisme spectrum stoornissen) en hulpzoekgedrag bij jongvolwassenen. Internationalisering Op het terrein van internationalisering heeft de EUR grote ambitie. De ondersteuning voor internationalisering beperkt zich binnen SSC OO&S vooralsnog tot • het waarderen van diploma’s van mogelijke internationale bachelorstudenten; • het ondersteunen van faculteiten bij de waardering van diploma’s van aankomende internationale masterstudenten; • het ondersteunen bij het verkrijgen van visa, verblijfsvergunningen en de inschrijving in de Gemeentelijke Basisadministratie; • het bijdragen aan de opvang en sociale integratie van internationale studenten mede door de samenwerking met Erasmus Student Network Rotterdam (ESNR); • het verzorgen van voorlichting over studie- en stagemogelijkheden in het buitenland en de mogelijkheden voor beurzen daarvan; • het afhandelen van beursaanvragen van inkomende en uitgaande studenten; • het organiseren van voorbereidende bijeenkomsten voor studenten die op het punt staan om naar het buitenland te vertrekken; • De uitkomst van de International Student Barometer 2007/2008 heeft geleid tot een speciale werkgroep. Deze werkgroep is nauw betrokken geweest bij de oprichting van ESNR en de instelling van een commissie internationale studenten, gericht op verdere uitbouw van de voorzieningen voor en ondersteuning van internationale studenten.

20

< 5 > MEDEWERKERS 2008 is na het meer plannenvormende 2007 bovenal een jaar geweest van implementatie. Zowel de strategie, verwoord in het strategische visiedocument Erasmus 2013, als een nieuwe organisatiestructuur voor de ondersteunende diensten zijn voortvarend opgepakt. Ten aanzien van medewerkers is dan ook ingezet op een groot aantal beleidsspeerpunten.

Internationalisering De internationale ambities van de EUR stellen ook hoge eisen aan de ondersteuning bij de vele aspecten die hierbij komen kijken. Reden genoeg voor faculteiten en ondersteunende diensten om deze uitdaging structureel aan te pakken. Een aantal van de ontplooide initiatieven betreft de informatievoorziening en stroomlijning van immigratieprocedures. Informatievoorziening De komst van internationale medewerkers naar Nederland vergt veel kennis en voorbereiding. De EUR komt de betrokken leidinggevenden en aanstaande medewerkers tegemoet met onder andere een inzichtelijke keuzeboom op haar website, waarmee snel inzicht verkregen kan worden in de relevante procedures en bijbehorende documenten om de komst naar Nederland te formaliseren. Ook is aan alle hoogleraren een zogeheten Z-card toegestuurd, een handzaam overzicht waarmee in één oogopslag te zien is welke procedures van toepassing zijn. Zo kan al bij een eerste contact met een potentiële internationale medewerker een inschatting worden gemaakt van de reële termijn waarop de komst van betrokkene naar Nederland gepland kan worden. Bij aankomst in Nederland wordt aan internationale EUR-medewerkers het Holland Handbook uitgereikt. Hierin worden vele aspecten van het leven in Nederland overzichtelijk beschreven. Voor meer concrete vragen en ondersteuning kunnen de internationale medewerkers tot slot terecht bij een zogeheten Relocation Bureau. Immigratieprocedures Niet zelden liep de komst van internationale medewerkers of gasten vertraging op door immigratieprocedures. Onze universiteit maakt zich sterk voor het versoepelen van deze procedures. Naast de kennismigrantenprocedure heeft de EUR zich ook aangemeld bij de IND (Immigratie- en Naturalisatiedienst) voor gebruikmaking van de in de 2008 ingegane richtlijn voor wetenschappelijk onderzoekers. De EUR kan nu ook de aanvraag van visa en dergelijke voor haar gastonderzoekers versneld aanvragen. Daarnaast heeft de EUR zich aangemeld als deelnemer aan een pilot, geïnitieerd door de IND en de gemeente Rotterdam. Kennismigranten kunnen bij hun aankomst in Nederland met één bezoek aan de gemeente in het bezit komen van hun verblijfvergunning en burgerservicenummer en worden vervolgens direct geregistreerd in de Gemeentelijke Basisadministratie.

Nevenwerk Op basis van een eerdere evaluatie constateert de EUR in 2008 dat haar beleid ten aanzien van nevenwerkzaamheden de gewenste vruchten af werpt: een toename van het aantal meldingen van nevenwerk en goedkeuring van het overgrote merendeel van de gemelde nevenwerkzaamheden. Soms bleef echter discussie bestaan over het onderscheid tussen nevenwerkzaamheden en nevenactiviteiten, het al dan niet binnen werktijd verrichten van nevenwerkzaamheden en de plicht een eventuele bezoldiging af te dragen aan het organisatieonderdeel indien de nevenwerkzaamheden binnen werktijd worden verricht. Al met al voldoende reden om de regeling te herijken.

21

Daarbij blijven de redenen voor de EUR om nevenwerkzaamheden - mits verenigbaar met de taken en het aanzien van de universiteit en niet concurrerend – toe te staan onverminderd van waarde: deelname aan voor de EUR belangrijke netwerken en in positieve zin bijdragen aan een aantrekkelijke werkomgeving. In lijn met dit uitgangspunt en de bovengenoemde aandachtspunten werd besloten tot de volgende aanscherpingen: • Het nieuwe criterium luidt: ‘uit de universitaire functie voortvloeiend nevenwerk’.

Het onderscheid tussen nevenactiviteiten en nevenwerkzaamheden is daarmee minder relevant, evenals het criterium of nevenwerk al dan niet in werktijd wordt ontplooid;

• Transparantie van nevenwerk is een vereiste. De medewerker dient een volledig en geactualiseerd overzicht bij te houden in een openbaar register in de zin van de Gedragscode Wetenschapsbeoefening van de VSNU, de Vereniging van Nederlandse Universiteiten;

• In het jaargesprek tussen een medewerker en leidinggevende wordt nevenwerk besproken in relatie tot de prestaties van de medewerker binnen de universitaire functie;

• Voor medewerkers die ook elders werkzaam zijn, kiest de EUR bij een universitaire deeltijdaanstelling van beperkte omvang voor maatwerkregelingen.

In 2008 zijn verder de nodige voorbereidingen getroffen voor het ter beschikking stellen van een systeem aan de wetenschappelijke staf waarmee zij eenvoudig en overzichtelijk zelf hun nevenwerk kunnen publiceren op een internetpagina. Arbeidsvoorwaarden Beloningen De EUR kent diverse beloningen voor haar personeelsleden. Medewerkers die goed tot zeer goed hebben gefunctioneerd, kunnen hiervoor een waardering krijgen in de vorm van een gratificatie, een extra periodiek of een functioneringstoelage. beloningen aantal

personen

type beloning 2008 2007 2006gratificatie (art. 3.2 COA-NU) 359 327 312extra periodiek 57 46 51functioneringstoelage 33 47 35

449 420 398 tabel 5- 1

Naast beloningen kent de EUR een arbeidsmarkttoelage, toegekend om redenen van mobiliteit, werving of behoud van personeel. Deze geldt voor een van te voren vastgestelde periode. In 2008 hebben 113 medewerkers een arbeidsmarkttoelage gekregen.

arbeidsmarkttoelagen

personeelscategorie aantal

personen obp 56

wp 57totaal 113

tabel 5- 2

Keuzemodel Arbeidsvoorwaarden In 2008 hebben 1168 medewerkers – ruim 54 procent van het personeel - deel genomen aan het Keuzemodel Arbeidsvoorwaarden, een stijging met 7 procent ten opzichte van 2007. Er zijn in totaal 1786 keuzes gemaakt, 452 meer dan vorig jaar. De top 5 van keuzes is niet veranderd, maar wel opvallend is de animo voor ‘extra inkomen’ en ‘reiskosten’. Kozen in 2007 589 medewerkers voor extra inkomen, dit verslagjaar zijn dat er 827. Veelal worden verlofdagen (max. tien) ingeruild voor extra

22

inkomen. Een behoorlijke stijging is eveneens te zien bij ‘reiskosten’; van 516 keer in 2007 naar 735 in 2008. Ook de fiets is populair, van 95 keer in 2007 naar 126 in 2008.

keuzemodel arbeidsvoorwaarden Top 5 van keuzes: extra inkomen 827 reiskosten 735 fiets 126 vakbondscontributie 91 meerjaren spaarmodel 41

spaarloonregeling 694 personen levensloopregeling 47 personen

tabel 5- 3 Bij de keuze voor deelname aan de spaarloon- of de levensloopregeling is eerstgenoemde regeling veruit populair.

Arbo- en gezondheidsbeleid Erasmus Vitaal Een gezonde leefstijl leidt niet alleen tot duurzame inzetbaarheid, maar ook tot een mentale en fysieke fitheid. Een gezonde leefstijl is dan ook een belangrijke basis om zowel in als buiten de werksituatie tot optimale prestaties te komen. Waar de EUR eerder vooral inzette op een ziekteverzuimbeleid en het subsidiëren van een sportkaart voor haar medewerkers, gaat men in 2008 een stap verder met de introductie van het programma Erasmus Vitaal. Deelname aan Erasmus Vitaal omvat: • Een ‘health check’; • Een bewegingsprogramma; • Een introductieprogramma bij het sportcentrum Woudestein. De health check is namens de EUR uitgevoerd door de medische staf van Sparta, waar medewerkers aan de hand van een vragenlijst, een vooronderzoek, een inspanningstest en een afsluitend onderzoek/evaluatie door een sportarts in korte tijd zijn doorgelicht. Na afloop van deze health check kan de medewerker besluiten deel te nemen aan het vervolgtraject, waarin op basis van de eerdere bevindingen en in goed overleg tussen de sportarts en de betrokkene een persoonlijk bewegingsprogramma wordt opgesteld. Na een half jaar en een jaar vinden opnieuw health checks plaats om het effect van het bewegingsprogramma voor de medewerker in kaart te brengen. Desgewenst kan de medewerker het bewegingsprogramma uitvoeren in de eigen sportfaciliteiten van de EUR: sportcentrum Woudestein. De EUR heeft in 2008 voorts de onderhandelingen positief afgerond voor de vestiging van een Achmea Health Center op haar campus.

23

Ziekteverzuim In vergelijking met 2007 is het ziekteverzuim in het verslagjaar licht gedaald van 2,45 procent naar 2,09 procent. De gemiddelde ziekteduur is wel gestegen, in 2008 was men 10,33 dagen ziek, vooral het WP was 3 dagen langer ziek dan vorig jaar. De ziekmeldingfrequentie is nagenoeg gelijk gebleven ten opzichte van 2007 en is voor het OBP vijf maal hoger dan voor het WP.

ziekteverzuimpercentage personeelscategorie wp 1,08obp 3,57wp & obp 2,09 gemiddelde duur in dagen4

personeelscategorie wp 13,57obp 9,18wp & obp 10,33 ziekmeldingsfrequentie (gemiddelde aantal ziekmeldingen p.p.) personeelscategorie wp 0,4obp 2,01wp & obp 0,99 percentage niet ziek personeelscategorie wp 80,83obp 34,33wp & obp 65,42

tabel 5- 4 Bovenstaande cijfers zijn inclusief student-assistenten.

Omvang van het personeelsbestand In 2007 telde de EUR 2.090 werknemers, op 31 december 2008 zijn 2.136 personen in dienst, een kleine toename van 46 werknemers. Het volledig aantal arbeidsplaatsen uitgedrukt in fulltime eenheden komt daarmee op 1.602,76 fte. Deze toename is vooral te zien bij de Rotterdam School of Management, Erasmus University, FSW, FR en FHKW. In navolging van de reorganisatie bij het Bureau van de Universiteit zijn in 2008 bij de huidige stafafdelingen en SSC’s 13 personen - en daarmee 6.5 fte - minder waar te nemen. De man/vrouw verhouding is in 2008 voor de EUR nagenoeg gelijk gebleven met een 9 procent meerderheid in het voordeel van de mannen. Onder de 140 gewoon hoogleraren zijn 9 vrouwen5, bij de UHD’s zijn het er 23 van de 127, terwijl 82 van de 270 UD’s vrouw zijn.

4 De gemiddelde ziekteduur is berekend aan de hand van de in 2008 beëindigde ziektegevallen, zonder verrekening van verlofdagen of deeltijdfactor. 5 Het aantal bijzonder hoogleraren aan de EUR in 2008 bedraagt 57: 10 vrouwen en 47 mannen.

24

Hoogleraren De peildatum 31 december 2008 toont een toename van het aantal mannelijke gewoon hoogleraren met vier personen ofwel 92,9 procent. Deze stijging komt voor rekening van de Woudestein-faculteiten. Daar is het aantal mannelijke gewoon hoogleraren ten opzichte van 2007 toegenomen met acht personen. Het aantal vrouwelijke gewoon hoogleraren (inclusief Erasmus MC en iBMG) met een persoon gedaald. Het percentage vrouwelijke gewone hoogleraren komt daardoor op 7,1 procent. Bijzonder hoogleraren m/v Het aantal bijzonder hoogleraren is ten opzichte van 2007 met veertien personen gestegen: van 122 bijzonder hoogleraren in 2007 naar 136 in 2008 (inclusief Erasmus MC en iBMG). De verdeling over mannen en vrouwen laat een lichte stijging zien ten gunste van de vrouwen, van 13,9 procent in 2007 naar 17,6 procent in 2008. Deze stijging wordt voornamelijk veroorzaakt door het aantal vrouwelijke bijzondere hoogleraren bij het Erasmus MC. Op de peildatum 31 december 2008 werken daar vijf vrouwen meer dan op 31 december 2007. Het percentage vrouwelijke bijzonder hoogleraren bij de overige faculteiten laat ook een toename zien: van 13 procent in 2007 naar 17,5 procent in 2008. Aantal hoogleraren (in personen) naar geslacht, per faculteit. Hoogleraar Bijzonder hoogleraar Totalen Man Vrouw Totaal Man Vrouw Totaal Man Vrouw Totaal FHKW 8 3 11 7 2 9 15 5 20FRG 33 3 36 8 2 10 41 5 46FSW 22 2 24 8 1 9 30 3 33FW 3 0 3 3 3 6 6 3 9ESE 36 0 36 9 2 11 45 2 47RSM 31 1 32 12 0 12 43 1 44FGG/Erasmus MC 80 6 86 60 14 74 140 20 160iBMG 8 2 10 5 0 5 13 2 15Subtotaal EUR 133 9 142 47 10 57 180 19 199Erasmus MC 88 8 96 65 14 79 153 22 175Totaal 221 17 238 112 24 136 333 41 374% EUR 93,7% 6,3% 82,5% 17,5% 90,5% 9,5% % Erasmus MC 91,7% 8,3% 82,3% 17,7% 87,4% 12,6% % Totaal 92,9% 7,1% 82,4% 17,6% 89,0% 11,0%

Tabel 5- 5 Peildatum 31 december 2008

Indien het onderscheid tussen gewone en bijzondere hoogleraren achterwege wordt gelaten, is een stijging van 1,2% ten gunste van vrouwelijke hoogleraren waar te nemen.

25

Verhouding man/vrouw

0,0%

20,0%

40,0%

60,0%

80,0%

100,0%

hl

uhd ud

over

ig w

p

prom

oven

di

stud

. ass

.

obp

tota

al

Functiesoort

Perc

enta

ge Man

Vrouw

Figuur 5-1

omvang aanstelling / deeltijdfactor

werknemers 85169

118

42

216

68

2

1078

< - 25 25 - 50 51 - 60 61 - 70 71 - 80 81 - 90 91 - 99 fulltime

Figuur 5-2

Opvallend is het grote aantal personen in de leeftijdscategorie (25–29 jaar) wetenschappelijk personeel. Zo’n 70 procent in deze categorie heeft de status van promovendus (m/v).

leeftijdscategorie obp wp < 25 35 62 97

25-29 64 237 30130-34 104 195 29935-39 83 120 20340-44 115 80 19545-49 121 82 20350-54 106 88 19455-59 98 75 17360-64 55 57 11265 > 1 3 4

totaal 782 999 1781tabel 5- 6 Peildatum 31 december 2008 exclusief student-assistenten

26

totaal aantal personen (peildatum 31 december 2008) overig promo- student-

hl uhd ud wp vendi assistent obp totaal Stafafd. mannen 161 161+ SSC's vrouwen 167 167 totaal 328 328UB mannen 32 32 vrouwen 39 39 totaal 71 71FHKW mannen 8 4 11 11 8 6 3 51 vrouwen 3 1 7 8 7 11 15 52 totaal 11 5 18 19 15 17 18 103FW mannen 2 2 6 7 5 5 4 31 vrouwen 1 1 3 5 2 4 16 totaal 2 3 7 10 10 7 8 47RSM mannen 31 40 59 25 44 61 39 299EU vrouwen 1 4 19 9 31 58 92 214 totaal 32 44 78 34 75 119 131 513FR mannen 33 20 34 24 20 25 29 185 vrouwen 3 10 20 35 15 40 48 171 totaal 36 30 54 59 35 65 77 356FGG6 mannen 0 0 0 0 6 0 0 6Erasmus MC vrouwen 0 0 0 0 7 0 0 7 totaal 0 0 0 0 13 0 0 13iBMG mannen 1 0 0 0 1 0 0 2 vrouwen 0 0 0 0 1 0 0 1 totaal 1 0 0 0 2 0 0 3FSW mannen 20 22 22 27 22 28 18 159 vrouwen 2 4 20 28 34 51 50 189 totaal 22 26 42 55 56 79 68 348FEW mannen 36 16 56 1 58 47 26 240 vrouwen 3 15 6 12 24 54 114 totaal 36 19 71 7 70 71 80 354Totaal mannen 131 104 188 95 164 172 312 1.166 vrouwen 9 23 82 89 112 186 469 970 totaal 140 127 270 184 276 358 781 2.136 Totaal mannen 93,6% 81,9% 69,6% 51,6% 59,4% 48,0% 39,9% 54,6%% vrouwen 6,4% 18,1% 30,4% 48,4% 40,6% 52,0% 60,1% 45,4%

tabel 5- 7

6 Hoogleraren bij FGG FGG en iBMG worden benoemd door de EUR en zijn in dienst van Erasmus MC. Nieuwe promovendi treden direct in dienst van Erasmus MC.

27

totaal aantal volledige arbeidsplaatsen (fte) (peildatum 31 december 2008) overig promo- student-

hl uhd ud wp vendi assistent obp Totaal Stafafd. mannen 146,94 146,94+ SSC's vrouwen 133,15 133,15 totaal 280,09 280,09UB mannen 27,97 27,97 vrouwen 27,09 27,09 totaal 55,06 55,06FHKW mannen 6,04 3,31 9,50 6,15 7,80 2,05 2,50 37,35 vrouwen 2,54 0,90 6,18 4,50 6,80 3,20 12,75 36,87 totaal 8,58 4,21 15,68 10,65 14,60 5,25 15,25 74,22FW mannen 2,60 1,60 5,30 4,90 3,50 1,15 2,60 21,65 vrouwen 1,00 0,80 2,20 4,60 0,40 3,00 12,00 totaal 2,60 2,60 6,10 7,10 8,10 1,55 5,60 33,65RSM mannen 26,90 35,07 53,30 18,94 43,20 17,10 36,60 231,11EU vrouwen 1,00 3,60 18,30 6,90 31,00 14,02 76,84 151,66 totaal 27,90 38,67 71,60 25,84 74,20 31,12 113,44 382,77FR mannen 22,20 15,80 25,50 14,40 18,80 8,90 25,13 130,73 vrouwen 2,40 8,60 17,60 25,98 14,50 12,90 37,98 119,96 totaal 24,60 24,40 43,10 40,38 33,30 21,80 63,11 250,69FGG7 mannen 0,00 0,00 0,00 0,00 6,00 0,00 0,00 6,00Erasmus MC vrouwen 0,00 0,00 0,00 0,00 6,64 0,00 0,00 6,64 totaal 0,00 0,00 0,00 0,00 12,64 0,00 0,00 12,64iBMG mannen 1,00 0,00 0,00 0,00 1,00 0,00 0,00 2,00 vrouwen 0,00 0,00 0,00 0,00 1,00 0,00 0,00 1,00 totaal 1,00 0,00 0,00 0,00 2,00 0,00 0,00 3,00FSW mannen 17,10 21,80 19,70 18,23 21,20 9,15 15,70 122,88 vrouwen 1,20 3,70 17,40 19,17 33,40 14,30 40,01 129,18 totaal 18,30 25,50 37,10 37,40 54,60 23,45 55,71 252,06FEW mannen 26,95 12,10 46,51 1,00 57,60 12,68 23,09 179,93 vrouwen 1,80 13,60 5,40 11,80 6,90 39,15 78,65 totaal 26,95 13,90 60,11 6,40 69,40 19,58 62,24 258,58 Totaal mannen 102,79 89,68 159,81 63,62 159,10 51,03 280,53 906,56 vrouwen 7,14 19,60 73,88 64,15 109,74 51,72 369,97 696,20 totaal 109,93 109,28 233,79 127,77 268,84 102,75 650,50 1.602,76tabel 5- 8

7 Hoogleraren bij FGG en iBMG worden benoemd door de EUR en zijn in dienst van Erasmus MC. Nieuwe promovendi treden direct in dienst van Erasmus MC.

28

< 6 > UNIVERSITAIRE VOORZIENINGEN Universiteitsbibliotheek Belangrijk was het tot stand komen van het gezamenlijke beleidsplan 2008-2013 van de Universiteitsbibliotheek (UB) en de Medische Bibliotheek (MB). Onder de titel Op naar de Top worden daarin vijf tegen 2013 te realiseren ambities uitgewerkt: een state of the art studie-omgeving voor de studenten, een rijke informatie-omgeving voor de onderzoekers, een op de nieuwste webontwikkelingen gebaseerde dienstverlening, specifieke dienstverlening voor bijzondere groepen gebruikers en een versterkte (inter)nationale positie. De bespreking van dit beleidsplan met o.a. de Bibliotheekcommissie, de decanen en het College van Bestuur heeft geleid tot de toekenning van extra middelen aan de MB en de UB.

Het informatie-aanbod werd substantieel uitgebreid: • naast Web of Science kwam ook Scopus 8 beschikbaar; • er zijn nieuwe bestanden toegevoegd aan het pakket databestanden ten behoeve

van het Erasmus Data Service Center; • basiscollecties Islamistiek en Media en journalistiek zijn aangelegd; • het aantal door de UB aangeboden e-books steeg met 62 procent tot ruim

269.000; • er is beleid geformuleerd met betrekking tot de aanschaf en het beheer van

gedrukte werken in tijden van hoofdzakelijk elektronische informatievoorziening. In de dienstverlening werden volgende wijzigingen/verbeteringen aangebracht: • er is een pilot uitgevoerd met betrekking tot de vraagafhandeling door middel van

chatten; • er is een onderzoek verricht naar de waardering door de gebruikers van de

werking van het front office van de UB (met name van het Infopunt en de virtuele balie);

• voorbereidingen zijn getroffen om met ingang van 2009 de bemenste dienstverlening uit te breiden; op 27 maart werden de nieuwe studeerfaciliteiten in de MB geopend;

• het RePub repository is gegroeid van 6.500 tot 9.000 full text publicaties. De interne organisatie werd beter op haar taak voorbereid: • de eigen binderij is opgeheven; • met de leidinggevenden is een training teambuilding gehouden; • er is een begin gemaakt met competentiemanagement door elke UB-functie van

de bijbehorende competenties te voorzien; • de uitlening van het Rotterdamsch Leeskabinet verloopt sinds 2008 ook via het

geautomatiseerde opslag- en uitleensysteem van de UB; • met de bibliotheek van het Institute of Social Studies in Den Haag is overlegd over

de toekomstige integratie. Met betrekking tot innovatieve activiteiten kunnen worden genoemd: • de implementatie als een van de eerste bibliotheken in Nederland van het OCLC 9

lokaal bibliotheeksysteem LBS4;

8 Scopus is een multidisciplinaire databank, vooral gericht op science, technology & medicine en economische en sociale wetenschappen – met verwijzigingen vanaf 1841 naar artikelen uit circa 15.000 wetenschappelijke tijdschriften van 4000 verschillende uitgevers. 9 OCLC is wereldwijd de grootste partij op het gebied van bibliotheekautomatisering.

29

• het functioneren als testlocatie voor de ontwikkeling van de nieuwe zoekmachine TouchPoint;

• de deelname aan het eContentplus programma ‘Network of European Economists Online (NEEO)’;

• de succesvolle afronding van het SURFshare project ‘Virtual Knowledge Studio Collaboratory’.

Qua (inter)nationale positionering kan worden gemeld dat de UB delegaties heeft ontvangen van de Universiteit van de Nederlandse Antillen, van de Zuid-Afrikaanse Tshwane University of Technology en de Walter Sisulu University en van vijftien Europese instellingen met belangrijke economische bibliotheken. Cultuur en Wetenschap Als onderdeel van de reorganisatie van het Bureau van de Universiteit zijn sinds begin 2008 Studium Generale en Erasmus Cultuur samengegaan in de sectie Cultuur en Wetenschap binnen het SSC-OOS. Met een nieuwe maandfolder en een nieuwe website brengen de beide organisaties gezamenlijk hun activiteiten naar buiten. In het najaar 2008 is gezamenlijk gewerkt aan het EUR-lustrumprogramma voor studenten en medewerkers rond de tentoonstelling ‘Erasmus in Beeld’ in Museum Boijmans Van Beuningen. Studium Generale Studium Generale (SG) organiseert lezingen, debatten, podiumprogramma’s, symposia en workshops met het doel studenten over de grenzen van hun eigen studiegebied te laten kijken. Thema’s betreffen de onderlinge samenhang van de wetenschappen, maatschappelijke vraagstukken en ontwikkelingen in kunst en cultuur. Voor de programmering is het contact met studieverenigingen, faculteiten, externe organisaties en stedelijke instellingen belangrijk. • Met Erasmus Podium, Science4you en Arminius wordt intensief samengewerkt in

onder ander het Wetenschapscafé, de Laurenslezing, de Rotterdamlezing en het Denkcafé. Samenwerking levert meer draagvlak en studentenpubliek op, als ook een grote diversiteit aan programmavormen;

• De in 2008 geprogrammeerde onderwerpen variëren van ‘Who’s hot and Who’s not on Super Duper Tuesday?’ door Amerika-kenner Maarten van Rossem tot ‘Erasmus Sportzomer, de Olympische spelen na(der) beschouwd’;

• Daarnaast vindt een aantal maandelijks terugkomende programma’s plaats, zoals de ‘Cool Science-lezingen’, de programma’s van het Wetenschapscafé en de filosofisch getinte programma’s van het Denkcafé. Vooral het Denkcafé heeft in 2008 veel studenten getrokken;

• ‘De Kwestie Live’ is een succesvol nieuw maandelijks discussieprogramma, waar in een samenwerking met Erasmus Podium, Erasmus Magazine en SG een actuele kwestie wordt besproken door een panel van EUR-wetenschappers en mensen uit de praktijk;

• De Internationale SG Filmclub programmeert wekelijks een film op campus Woudestein. Een toenemend aantal (internationale) studenten bezoekt deze avonden.

Studium Generale heeft in 2008 - al dan niet in samenwerking met andere organisaties - 58 programma’s georganiseerd voor totaal 6.268 bezoekers; zestig procent daarvan is student. Erasmus Cultuur Erasmus Cultuur biedt de EUR-studenten niet alleen culturele cursussen aan, maar ook voorstellingen en culturele evenementen. Het studentenharmonieorkest Majeur en het Erasmus Studentenkoor vallen onder haar hoede, evenals het Cultureel Platform

30

van de culturele studentenverenigingen van de EUR. In 2008 zijn 3.032 studenten op de evenementen van Erasmus Cultuur af gekomen. • De samenwerking met de Stichting Kunstzinnige Vorming Rotterdam (SVKR) is

gewijzigd, waardoor Erasmus Cultuur nu twee keer per jaar tien (Engelstalige) cursussen aanbiedt. (In 2007 twee keer 45 cursussen). De veranderingen zijn uiteraard van invloed op de deelnamecijfers;

• In 2008 hebben 387 studenten deel genomen aan cursussen op het gebied van muziek, schrijven, theater, beeldende kunst, dans en audiovisuele media (tegen 550 in 2007). Er zijn 2.547 toegangsbewijzen verkocht voor voorstellingen in diverse theaters in de stad (bijna 700 minder in 2007; gevolg van het wegvallen van subsidie in september 2008). Het stopzetten van subsidie heeft er tevens voor gezorgd dat het leveren van kaarten voor theater- en muziekvoorstellingen aan de medewerkers is beëindigd;

• Sinds september 2008 organiseert Erasmus Cultuur op de campus Woudestein maandelijks een optreden door studenten in campuscafé In de Smitse. Hier heeft ook het jaarlijkse coversongfestival plaatsgevonden. Deze activiteiten vormen onderdeel van een intensievere programmering op campus Woudestein;

• In samenwerking met studenten-, faculteits-, en culturele verenigingen zijn diverse evenementen georganiseerd, waaronder singer/songwritercontest Nootuitgang, het Eenakterfestival, de Coverbandcontest, het studentenkamerfestival StuKaFest en Gedichtendag.

Kunst Kunstzaken is verantwoordelijk voor kunstbeleid en -beheer van de universiteit. Daarbij draagt zij zorg voor de kunstcollectie, de universitaire historische collecties, waaronder het Penningkabinet en de kunst op de campus. • In 2008 is de inventarisatie en de digitalisering van de kunst in de gebouwen

voortgezet. Ter behoud van de collectie is 10 procent van de grafiekcollectie voorzien van een nieuwe lijst en zuurvrij passe-partout;

• Er is advies gegeven over de plaatsing van een buitenbeeld van Erasmus en het beeld Lichtval in het T-gebouw;

• In 2008 zijn vier tentoonstellingen in de Erasmus Galerij georganiseerd, waarvan de helft in aansluiting op programma’s van SG en Erasmus Cultuur of op evenementen op de campus zoals Sciencemapping;

• Een universitaire projectgroep - onder aansturing van Kunstzaken - heeft zich in 2008 gebogen over de inrichting van representatieve ruimten in het A-gebouw na voltooiing van de renovatie, waaronder een nieuwe expositiezaal voor de Erasmus Galerij.

Sport De Stichting Studentenvoorzieningen (SSVR) is verantwoordelijk voor de exploitatie van sportcentrum Woudestein. SSRV zorgt voor een kwalitatief hoogwaardig en gedifferentieerd sportprogramma voor studenten en medewerkers van de EUR. Bij de SSVR werken circa tachtig medewerkers (voltijd en deeltijd). Samen met de Rotterdamse Studenten Sport Raad, met twintig aangesloten Studenten Sportverenigingen, komt het sportprogramma tot stand. Op de campus zijn zo’n 6500 studenten en medewerkers in het bezit van een sportkaart. Velen van hen maken zeer actief gebruik van de sportvoorzieningen. Erasmus Academie Erasmus Academie BV (opgericht 19 maart 1996) is het toonaangevende instituut voor postacademisch onderwijs (PAO) van de Erasmus Universiteit Rotterdam. Voor professionals met een hbo- of universitaire opleiding die een gespecialiseerde cursus op hun vakgebied zoeken en behoefte hebben aan verdere persoonlijke

31

ontwikkeling is Erasmus Academie een logische keuze. In een samenleving waar kennis en innovatie steeds belangrijker worden en die telkens nieuwe eisen aan mensen stelt, is een leven lang leren (lifelong learning) immers een voorwaarde voor persoonlijke ontplooiing. PAO heeft in 2008 een nieuwe strategische visie geformuleerd, gericht op een substantiële groei in de komende vijf jaar. In 2013 moet zowel de omzet als het rendement zijn verdubbeld en moet het eigen vermogen van Erasmus Academie gegroeid zijn tot minimaal € 550.000. In het verslagjaar is daarmee een start gemaakt. • In totaal zijn 42 opleidingen of evenementen op het gebied van postacademisch

onderwijs succesvol uitgevoerd, dan wel in de loop van 2008 afgesloten. Zes opleidingen echter vonden geen doorgang als gevolg van gebrek aan belangstelling. Ter vergelijking: in 2007 telde PAO 33 projecten en in 2006 32.

• Daarnaast is in 2008 met diverse campagnes hard gewerkt aan het verbeteren van zowel de interne als de externe naamsbekendheid van Erasmus Academie. Van belang om te vermelden is de organisatie van het herfstcongres in oktober 2008 van de European University Association (EUA) in opdracht van de EUR. Bijzonder was ook de start van de promotiecursus Hora Est!, waarin buitenpromovendi begeleid worden bij het schrijven van een promotievoorstel.

In 2008 bestaat Hovo Rotterdam, onderdeel van Erasmus Academie, 20 jaar. Dat is gevierd met een feestelijke opening van het Academisch Hovo-jaar in de Laurenskerk. Bij die gelegenheid heeft de rector magnificus van de EUR, prof.dr. Steven Lamberts, de lustrumbundel Desiderius Erasmus, filosoof en bruggenbouwer. Historische en Rotterdamse perspectieven aangeboden aan burgemeester Ivo Opstelten. • Opmerkelijke evenementen in 2008 voor Hovo Rotterdam zijn verder geweest de

centrale lezingenreeks rond het jaarthema Maakbaarheid (prof.dr. Anton Zijderveld e.a.), de lezingenserie ‘Het menselijke brein’ (prof.dr. Jan van Bemmel e.a.) en ‘Heldendom in de Griekse en Romeinse wereld’ (prof.dr. Fik Meijer).

• Hovo Rotterdam heeft in 2008 subtiel de naam veranderd. Niet langer wordt het met hoofdletters geschreven (HOVO), maar als een eigen naam (Hovo), met nadruk op hoger onderwijs voor 50+. Hovo wil af van het ‘bejaardenimago’ en mikt op de groeiende groep dynamische vijftig plussers. In 2008 is de kennisbon geïntroduceerd; belangstellenden kunnen de bon van € 12,50 inleveren en ontvangen dat bedrag als korting op een cursus of lezingencyclus. Er zijn ruim driehonderd kennisbonnen verspreid. Daarnaast heeft Hovo diverse publiciteitscampagnes ontplooid om studenten te trekken. Ook is Hovo in 2008 gestart met het online aanbieden van het cursusaanbod en de mogelijkheid om via Internet in te schrijven. Daarvan wordt door steeds meer Hovo-studenten gebruikgemaakt. Desondanks registreerde Hovo in 2008 minder programma’s en minder inschrijvingen ten opzichte van 2007. Er blijkt een verschuiving in de belangstelling onder studenten voor meer kortdurende programma’s, ten koste van de meer langdurende cursussen. Hovo Rotterdam houdt hier bij de nieuwe programmering rekening mee.

Campus Woudestein In 2008 is, voortbordurend op de prijsvraag van het jaar daarvoor en geïnspireerd door Erasmus 2013 een masterplan ontwikkelt met het oog op de toekomst tot 2028. De campus is meer dan een verzameling gebouwen, waarin onderzoek plaatsvindt en waarin colleges gegeven worden. De campus dient een ontmoetingsplek te zijn voor studenten en medewerkers die elkaar inspireren en een stimulerende leer-, werk- en woonomgeving, met mogelijkheden tot ontspanning. • In het masterplan wordt de verwachte groei van het aantal studenten en

medewerkers met huisvestingfaciliteiten geaccommodeerd. De campus krijgt een

32

internationale uitstraling die past bij de identiteit van de instelling. Er is bewust gekozen om deze groei op het huidige campusterrein te verwezenlijken, met behoud van het groen en het water. Dat is mogelijk door niet meer te parkeren op maaiveld, maar in ondergrondse en bovengrondse parkeergarages. Het hoger gelegen deel van de campus krijgt een stedelijk karakter en het deel met de oudste bebouwing een meer parkachtig aanzien. Daar tussen komt Erasmus Plaza - het nieuwe bruisende hart van de campus - met een studentenpaviljoen, studentenhuisvesting en horeca- en winkelvoorzieningen;

• Dit masterplan heeft een reikwijdte voor de toekomstige 20 jaar. In 2013 zullen de eerste belangrijke resultaten zichtbaar zijn. Daarna kan het plan stap voor stap verder worden ontwikkeld. In de eerste fase staan grote infrastructurele projecten op stapel, zoals de ondergrondse parkeervoorziening onder de Erasmus Plaza, waar hoge investeringsbedragen mee zijn gemoeid. Een up-to-date campus met internationale uitstraling, in staat om groei op te vangen, is absoluut noodzakelijk om de ambities van de EUR te kunnen waarmaken;

• De huisvesting van buitenlandse studenten is een kritisch punt. Door procedurele kwesties is het F-gebouw in 2008 nog niet in gebruik genomen. Buiten de campus zijn slechts tachtig wooneenheden aan het aanbod toegevoegd. De planvorming voor een nieuw gebouw met 350 wooneenheden op de campus is in volle gang;

• Eind 2008 is de grondige renovatie cq restauratie van het A-gebouw afgerond. Dit gebouw uit 1968 - het oudste op de campus - heeft een gemeentelijke monumentenstatus. De installaties zijn vervangen, het asbest verwijderd en - in nauwe samenspraak met de Welstandcommissie - de inrichting geschikt gemaakt voor de nieuwe bewoners. Het biedt huisvesting aan het College van Bestuur en een groot deel van de Stafafdelingen;

• In 2008 is de Faculty Club op de 17e verdieping van het H-gebouw door uitbreiding van het aantal zalen en met een foyer, omgevormd tot een moderne en exclusieve vergaderlocatie;

• Voor de kantoorhuisvesting is de lijn uitgezet om de balans te zoeken naar ruimte, efficiëntie en kwaliteit van de werkomgeving. Bij de verhuizingen van IHS naar het T-gebouw en van iBMG naar het J-gebouw zijn goede resultaten bereikt. Met andere faculteiten is de planvorming gestart;

• De vorming van de Shared Service Centers heeft tot een herallocatie van kantoorruimten geleid en ook tot een inrichting waar de mogelijkheid tot ontmoeting nadrukkelijker aan de orde is.

Informatie- en Communicatietechnologie (ICT) Telefonie In 2008 is de eerste fase van het project ter vervanging van de analoge telefonie door digitale op het Internet Protcol gebaseerde telefonie (IPT) voltooid. Er zijn in het verslagjaar ruim 1600 IP-telefoons in bedrijf. De vervanging van resterende 900 toestellen staat voor 2009 gepland. De oudste IP-toestellen zijn eind 2008 voorzien van verbeterde hard- en software. Per 1 september is de telefonie dienstverlening aan Erasmus MC beëindigd, met ontkoppeling van de telefonie-infrastructuur van EUR en Erasmus MC. De overname van de zorg voor de telefonie door het SSC ICT begin 2008 heeft ruimte geboden om de verschillende voorzieningen van elektronische adresgidsen samen te voegen. Daarmede is een eenduidige beschikbaarheid van adresgegeven binnen de EUR van medewerkers en studenten gerealiseerd en raadpleegbaar gemaakt via het web. Dit adresboek is tevens uitgebreid met meerdere zoekfunctionaliteiten en mogelijkheden om via het principe van selfservice aanwezigheidsgegevens en een persoonlijke foto op te nemen.

33

Computer virtualisatie De infrastructuur, gebaseerd op het principe van ‘één service per server, is in 2008 vervangen door een architectuur gebaseerd op virtualisatie. Met behulp van software wordt een logische virtuele verwerkingslaag gecreëerd bovenop een fysieke verwerkingslaag bestaande uit meerdere computers. Hiermede wordt een hoge mate van flexibilisering bereikt, effectiever gebruik van reken- en computerverwerkingscapaciteit, en een lagere kwetsbaarheid en daarmede samenhangende hogere beschikbaarheid. Tegelijkertijd zijn, binnen deze innovatiestap, de oudere computersystemen vervangen door nieuwe systemen. Hierdoor is het stroomverbruik en overall warmteafgifte in de computerruimten verlaagd. Storage consolidatie In 2007 is de eerste fase van een zogenaamd Storage Area Network (SAN) gerealiseerd. Op basis van een SAN wordt de dataopslag ontkoppeld van de verwerkingsapparatuur en de computerapparatuur wordt met de dataopslaginfrastructuur via netwerkverbindingen gekoppeld. In 2008 is de beschikbaarheid en continuïteit van het SAN verhoogd door op een andere locatie een tweede SAN-opstelling te realiseren. Beide SAN’s zijn onderling verbonden. Eind 2008 is een systeem aangeschaft voor veiligstelling van data op tape. Dit tapeopslagsysteem is opgesteld op een andere locatie, gescheiden van de beide SAN-systemen. Vaste datanetwerk In het A-gebouw is na de ingrijpende verbouwing een nieuw vast netwerk ontworpen en geïnstalleerd. Ter verhoging van de beschikbaarheid en continuïteit van de Internetverbinding via SURFnet heeft het T-gebouw een tweede aansluiting in het EURnet-sterpunt gekregen. De invoer van de glasvezels naar het sterpunt in het T-gebouw en het H-gebouw zijn volgens volledig gescheiden paden gerealiseerd. Uitval van een aansluiting op SURFnet zal dan niet direct resulteren in verlies van de Internetverbinding. Brandbeveiliging Voor het beperken van de risico’s in geval van brand is in 2008 de Main Equipment Room (MER) in het H-gebouw voorzien van de tweede tranche van automatische brandblusvoorziening. Brand in de computer- of MER-ruimte wordt automatisch gedetecteerd en stelt vervolgens de gasblusvoorziening in werking. De installatie is zodanig gerealiseerd dat op kastniveau kan worden geblust. Zowel de MER-ruimte in het T-gebouw als H-gebouw zijn nu volledig voorzien van automatische brandblusinstallatie. Studenten De toename in het gebruik van het draadloze netwerk op de Woudestein campus heeft zich voortgezet in 2008. Vooral vanaf september is een scherpe stijging waar te nemen, wat er op duidt dat studenten – de grootste groep gebruikers – steeds meer met een eigen laptop op de EUR verschijnen. De voorziening die studenten de beschikking geeft over online data-opslagcapaciteit, vanuit elke denkbare plek via het Internet te bereiken is, vertoond een beperkte groei. Circa vijftien procent van de studenten gebruikt de voorziening. Zij leggen daarbij beslag op ca. 46 Gbyte aan dataopslag. Voor studenten is het mogelijk gemaakt om via het Internet inzicht te krijgen in de beschikbare en vrije studie- en pc-werkplekken binnen in het G-gebouw en de UB. Via de studentenportal MyEUR, de ERNA-wesite en de webpagina van de UB kunnen zij de informatie hierover vinden.

34

Erasmus Web Na de succesvolle introductie van een nieuw Content Management Systeem (CMS) in 2007 voor onderhoud en beheer van informatie (content) voor Erasmus Web, is in 2008 een aantal websites onder het CMS gebracht. Voor Erasmus Magazine werd een volledig nieuwe website vorm gegeven en ingericht. Ook voor FEW is de webcontent gemigreerd naar het nieuwe CMS. De webcontent van het Erasmus Studenten Servicecentrum is als laatste omgezet naar het nieuwe CMS. Voor de stafafdelingen en SSC’s zijn in 2008 diverse informatiesystemen aangepast of vernieuwd, zoals een nieuw relatiebeheersysteem voor alumni voor SMC, een pesoneelskostenprognosesysteem voor SSC HR&F en een nieuw systeem voor tentamenverwerking voor SSC OOS Informatiemanagement EUR In 2008 is het onderdeel Corporate Informatiemanagement aan de organisatie toegevoegd. Enerzijds richt het zich op het realiseren van beleid en visie ten aanzien van de informatievoorzienig, anderzijds op de programmatische realisatie, waarbij het mobiliseren van de aanwezige denk- en realisatiekracht binnen de EUR een belangrijk uitgangspunt is. Een belangrijke stap is om de bestaande en toekomstige ontwikkelingen op het gebied van informatievoorziening en ICT te rangschikken in programma´s. Dit bevordert het overzicht en de besturing aanmerkelijk. Een greep uit de in 2008 gerealiseerde projecten: Programma ´Bedrijfsprocesintegratie´ • Uvipa (Salarisverwerking via Randstad); • Personnel Cost Planning (SAP PCP); • Nieuw financieel systeem (SAP FiCo); • Digitaal betalen; • Customer Relations Management voor alumni.

Programma ´Documentmanagement & Workflow´ • Digitalisering Personeelsdossiers; • Programma ´Management Informatie EUR´; • Project ORMI-EUR: de eerste in een reeks om de sturingsinformatie voor

bedrijfsprocessen te verbeteren. ORMI-EUR richt zich op informatie en sturing onderwijsrendement.

Programma ´Innovatie kennisinfrastructuur´ • METIS – Promas-module – stelt de onderzoeker in staat om bestaande informatie

te integreren en op eenvoudige wijze in een op maat gemaakte profiel te plaatsen; • METIS – Personal METIS – door rechtstreekse toegang tot zijn/haar Metis-

gegevens en –bestanden verbetert voor de onderzoeker de actualiteit van de informatie sterk.

Programma ´Onderwijs ondersteuning´ • Studielink en Erasmus Inschrijf Systeem; • Het studievoortgangssysteem Osiris; • Tentamenverwerking.

Naast genoemde ontwikkelingen is in nauwe samenwerking met het SSC ICT een aantal activiteiten uitgevoerd waaronder het rapport Informatiebeveiligingsbeleid.

35

Het realiseren van een samenhangende visie en realisatie van de informatiehuishouding is van groot belang (architectuur). Onderwerpen die hier mee samenhangen zijn: • Actualisering ´universitair gegevensmodel´; • Beschrijving van de verschillende architectuurlagen; • Selectie, aanschaf en invoering architectuur tool, waarmee processen en systeem

kunnen worden vastgelegd. Modernisering en uniformering van de basisinfrastructuur, met als twee belangrijke ontwikkelingen: • Invoering Identity & Access management, waarmee het gebruikersbeheer EUR-

breed voor uiteindelijk alle toepassingen kan worden verzorgd. De eerste fase van dit project is in 2008 afgerond;

• Uniformering de (student)werkplek over de hele campus. Door de flexibilisering van het onderwijs wordt dit een steeds dringender wens, eind 2008 is het besluit genomen om hiervoor een project op te starten.

36

< 7 > Marketing & Communicatie Als uitvloeisel van de reorganisatie van het Bureau van de Universiteit trekken sinds januari 2008 de afdelingen Interne en Externe Betrekkingen, Onderwijsmarketing en -communicatie en Alumnizaken onder de naam stafafdeling Marketing & Communicatie (SMC) gezamenlijk op. De afdeling heeft een sturende en begeleidende rol bij alle marketing- en communicatieactiviteiten van de EUR. Corporate communicatie In het in 2008 verschenen strategische visiedocument Erasmus 2013 is expliciet gesteld dat onze relaties met de stad de komende jaren sterk geïntensiveerd en beter zichtbaar moeten worden gemaakt. Als thuisbasis van vele studenten en medewerkers moet de universiteit een innovatieve bijdrage leveren aan de economische, sociale en culturele ontwikkeling van Rotterdam. Omdat wetenschap per definitie internationaal is, moet ook buiten de stads- en landsgrenzen aansluiting worden gezocht met publieke partijen, partnerinstellingen en het bedrijfsleven. Het belang van een sterk merk Erasmus 2013 schetst het belang van een sterk merk ‘Erasmus Universiteit Rotterdam’. Om die reden is begin 2008 een merkenmodel ontwikkeld en goedgekeurd door het College van Bestuur en decanen. Deze merkarchitectuur geeft richting aan een planmatige en gecoördineerde ontwikkeling van het merk Erasmus Universiteit Rotterdam, en schetst voor onze stakeholders helder hoe de instelling is opgebouwd en in welke verhouding de diverse onderdelen staan met de moederorganisatie. In de slipstream van dit ‘merkdenken’ zijn in samenwerking met bijvoorbeeld IHS en RISBO nieuwe logo’s ontwikkeld en zijn soortgelijke gesprekken gestart met ISS en SEOR. Ook het streven naar geïntegreerde communicatie - het zoeken naar een optimale afstemming van alle communicatiemodaliteiten - draagt bij aan het krachtiger positioneren van het merk Erasmus. Omdat een kwalitatief goede interne communicatie een belangrijke voorwaarde is voor overtuigende externe communicatie, is in 2008 meer aandacht gegeven aan de interne beeldvorming. Na de lancering van het strategische visiedocument Erasmus 2013 is met interne publieksgroepen regelmatig over de strategische ambities en mijlpalen gecommuniceerd. Voor honoursstudenten en talentvolle wetenschappers is opnieuw de ‘Talent Day’ georganiseerd. Samen met EFB is gewerkt aan een communicatietraject rondom het calamiteitenplan van de universiteit. Onderwijsmarketing en -communicatie Vwo’ers behoren als aankomend studenten te weten wat studeren aan de universiteit inhoudt en wat van hen wordt verwacht. Als de verwachting over een opleiding een goede match vertoont met de realiteit, zal teleurstelling en dus studie-uitval niet snel optreden. Bij de werving van studenten staat een goede en eerlijke voorlichting centraal. • In 2008 heeft de EUR alle naamgeving van de opleidingen aangepast aan de

landelijke standaard. Centraal uitgangspunt bij deze informatie is niet het werven van zoveel mogelijk studenten, maar om te komen tot de juiste student op de juiste plaats op grond van de juiste motieven, om zodoende een duurzame keuze voor een van de EUR-opleidingen te bewerkstelligen;

• Bijzonder aandacht was er in 2008 voor de verbetering van de webmarketing. De nadruk lag zowel op het op orde brengen van de eigen websites, de integratie van webmarketing in de totale marketingmix, als op het faciliteren en adviseren van de faculteiten

37

Marketing bacheloropleidingen De EUR haalt haar grootste instroom voor de bachelormarkt uit de regio Rotterdam/Rijnmond. Rekening houdend met het kostenaspect ligt de nadruk bij de bachelor-werving op drie postcodegebieden: de primaire, secundaire en tertiaire wervingsgebieden. De groeiende interesse voor de EUR komt tot uiting in de stijging van het aantal deelnemers aan voorlichtingsactiviteiten. Naast een toename van de aantallen bezoekers bij de open dagen, is vooral bij de kleinschalige voorlichtingen in huis (zoals Meeloopdagen en Proefstuderen) een sterke groei waarneembaar. Ruim 400 vwo-5 en 6-leerlingen hebben deel genomen aan het aansluitingsprogramma ‘Proefstuderen’ aan de EUR. Afkomstig van de 40 scholen uit het regionale netwerk van de universiteit en 50 andere scholen maakten zij gedurende twee dagen intensief en actief kennis met de bacheloropleiding van hun keus. De waardering van de leerlingen was hoog. Het aantal Meeloopdagen is toegenomen van 152 in 2007 tot 166 in 2008. Hierbij werden ruim 1400 vwo-leerlingen bediend. Leerlingen die aan dit soort activiteiten meedoen, schrijven zich vaker in. Omdat ouders een steeds grotere rol spelen in het gehele traject van studiekeuze is in het najaar een aparte voorlichtingsavond voor hen georganiseerd; met een opkomst van dan 350 ouders van aankomende studenten een buitengewoon succesvolle avond. Junior Science en Junior Med School zijn door het Erasmus MC georganiseerde programma’s voor leerlingen van vwo-4/5 en 6. Bij Junior Science kunnen leerlingen kennis maken met bio-wetenschappen. Voor een labstage bij een van de 59 onderzoeksgroepen van Erasmus MC meldden zich 125 leerlingen, afkomst van 22 scholen. De drie Junior Science-workshops trokken 625 deelnemers. Junior Med School is een hoogwaardig en intensief programma, gericht op selectie van excellente vwo’ers voor de opleiding Geneeskunde. Er namen 21 excellente leerlingen deel aan dit programma. Nauwe samenwerking met de gemeente om Rotterdam als studentenstad te promoten, wordt bereikt door participatie in Rotterdam Student City. Marketing masteropleidingen In 2008 is een onderzoek uitgevoerd door Newcom (Bachelor Loyalty Benchmark) naar het keuzeproces en de onderliggende keuzemotieven van zittende bachelorstudenten voor een masteropleiding. Het ‘merk’ Erasmus Universiteit Rotterdam kan volgens dit onderzoek het best worden geduid aan de hand van de volgende kenmerken: internationaal, modern, ondernemend, leidend en vooruitstrevend. Dat zijn voor veel bachelors belangrijke aspecten bij de keuze voor een masteropleiding. Externe wo-bachelors kiezen beduidend vaker voor de EUR dan EUR-studenten voor een andere universiteit kiezen. De EUR kent dus een zeer aantrekkelijk opleidingen-portfolio op de mastermarkt. De Masterdag was dit jaar erg succesvol en trok veel bezoekers. Naast onderzoek is in gezamenlijkheid met de faculteiten de strategische aanpak onder de loep genomen. Vooralsnog is er vooral gekeken naar een betere samenhang tussen de verschillende communicatiemiddelen en naar momenten dat een potentiële gegadigde in aanraking komt met de EUR of de faculteiten.

Marketing niet-initiële opleidingen De EUR biedt ruim honderd niet-initiële opleidingen en cursussen. De marketing van deze opleidingen vindt veelal specifiek en per opleiding plaats. Ondanks het sterke imago van het EUR merk, wordt hier door de opleidingsaanbieders nog onvoldoende van geprofiteerd. Vanuit SMC een voorzet gedaan om vanuit gezamenlijke financiële verantwoordelijkheid voor de diverse opleidingen geïntegreerde marketing te voeren. Naast een eindejaarscampagne is een grootschalig onderzoek uitgevoerd onder ruim tweeduizend personen van de doelgroep. De doelgroep heeft een sterke voorkeur voor een promotie van postacademisch onderwijs waarbij de naam van de EUR

38

duidelijk verbonden is met het aanbod. Hieraan kan een centrale marketingaanpak een belangrijke bijdrage leveren.

Internationale marketing De scherpe beleidskeuzes met betrekking tot de internationale dimensie (Erasmus 2013) dwingen de universiteit echter tot nog grotere en gecoördineerde inspanning op de internationale markt. Ondanks een stijging op de internationale rankings, van belang bij de instellingskeuze voor de internationale student, vormt de plek die de EUR daarop inneemt nog nadrukkelijk onderwerp van aandacht. Uit internationale onderzoeken is gebleken dat studenten zich voornamelijk online oriënteren op studeren in het buitenland. De EUR speelt hier op in door een grotere focus op deze activiteiten. De internationale website is vernieuwd en met online-advertenties worden potentiële studenten in wervingslanden benaderd. Daarnaast is een online ‘leadsysteem’ ontwikkeld waarmee profielgegevens van aspirant studenten worden vastgelegd. Daardoor is het mogelijk om relaties op te bouwen met aanstaande internationale studenten. Ondanks het toenemende belang van online-informatie is de EUR in 2008 in twaalf landen ‘live’ aanwezig geweest op internationale onderwijsbeurzen. Alumni Het College van Bestuur stelt nadrukkelijk de eis de relatie met haar alumni te verstevigen en te intensiveren. In dat kader is in 2008 geïnvesteerd in: • Het verbeteren van het relatiesysteem. De kennis over en vindbaarheid van de

alumni door het in gebruik nemen van het Erasmus Alumni Netwerk (EAN) is verbeterd. Alumni kunnen hier online hun profiel aanpassen. Het zal echter nog veel inspanning vergen om het adressenbestand compleet te krijgen.

• Het ontwikkelen van een aantrekkelijk aanbod aan evenementen: de Erasmus Alumnidag en Local Chapters.

• Twee groepen staan bij het uitvoeren van de plannen in het bijzonder centraal, de jonge alumni (de grondslag van deze relatie kan alleen in de studententijd worden gelegd, terwijl het ook van belang is om kort na het afstuderen te investeren in deze groep) en de topalumni (alumni met vooraanstaande posities in wetenschap, bedrijf en samenleving kunnen op uiteenlopende manieren een waardevolle bijdrage aan universiteit leveren en zijn een bron van informatie, kennis en kunde).

• De buitenlandse netwerkbijeenkomsten voor EUR-alumni, de zg. local chapters, hebben plaatsgevonden in onder meer Jakarta – met een walking dinner – in The Yale Club in New York en in Curaçao.

In 2008 zijn twee publicaties (Erasmus student Cookbook en het Little Black Book) verschenen waarvan de opbrengst ten goede komt aan het Erasmus scholarshipfonds i.o., voor beurzen voor talentvolle, doch kansarme buitenlandse studenten. In het kader van het negentiende lustrum van de EUR werd als geschenk voor de deelnemers aan de Erasmus Alumnidag een speciale uitgave van de Lof der Zotheid vervaardigd.

Op zaterdag 8 november, de Dies Natalis van de EUR, is in het kader van het negentiende lustrum de eerste Erasmus Alumnidag georganiseerd. Ruim 800 alumni, al dan niet vergezeld van partners en kinderen (zo’n 250), kregen een gevarieerd programma voorgeschoteld - met lezingen, de onthulling van een Erasmus-standbeeld, een wandeling langs de Woudestein-kunstroute en de lancering van de kinderuniversiteit. Na twee plenaire lezingen in de aula van prof.dr. Jo van Nunen en van prof.dr. Michael Braungart, auteur van From cradle to cradle, verzorgden de faculteiten ’s middags eigen lezingen voor hun alumni rond het centrale thema ‘sustainability’. De volgens de vele aanwezigen uiterst succesvolle dag werd afgesloten met diverse muziekoptredens.

39

< 8 > FINANCIËN Om de ambities en de daaraan gekoppelde investeringen van het strategisch plan 2008-2013 - Erasmus 2013 - te kunnen realiseren is een solide financiële positie een vereiste. In 2008 - het eerste jaar van het strategisch plan - heeft de Erasmus Universiteit Rotterdam deze positie weten te versterken. Het geconsolideerde resultaat van de EUR, met de onderwijs- & onderzoekactiviteiten van Erasmus MC, ligt over 2008 hoger dan in 2007. (M€ 28,4 tegen M€ 26,9 in 2007), bij een batentotaal van M€ 439 (2007: M€ 426,1). Het netto-resultaat - exclusief Erasmus MC – valt in 2008 lager uit (M€ 8,1 tegen M€14,1 in 2007). Het totale resultaat is voor M€ 20,3 voor rekening van onderwijs en onderzoek van Erasmus MC (2007: M€ 12,8). Van het resterende resultaat is M€ 6,0 gerealiseerd door de faculteiten op Woudestein en M€ 1,4 door de groepsmaatschappijen. Een klein deel komt op conto van centrale activiteiten.

Samenstelling geconsolideerd resultaat 2008

6,0

-1,6

1,40,4

1,920,3

Woudestein faculteiten Centrale diensten Groepsmaatschappijen Extra collegegeld Overig Erasmus MC

Figuur 8-1 Voor het strategisch plan staat ruim M€ 35 aan centrale investeringen gepland. Het geconsolideerde resultaat wordt in 2008, het eerste jaar van het strategisch plan, slechts in beperkte mate beïnvloed door uitgaven op deze investeringen. In het verslagjaar is uit de strategische ruimte een kleine k€ 350 geïnvesteerd in vooronderzoek voor het Masterplan 2013 en het nieuwe huisvestingsmodel. Daarnaast is ruim k€ 160 geïnvesteerd in de curriculumherziening van de Faculteit der Rechtsgeleerdheid. De geplande investeringen in het strategieplan gaan uit van een onttrekking van ruim M€ 6 op in het verleden opgebouwde strategische reserves. Er zijn in het verslagjaar belangrijke financiële beslissingen genomen. Zo is M€ 9 van de extra alfa/gamma middelen toegewezen aan faculteiten over de periode 2009 t/m 2011. Daarnaast is M€ 1 gereserveerd voor stimuleringspremies van gehonoreerde European Research Grants en voor Vidi- en Vici- projecten van NWO. Over de periode 2009 t/m 2011 wordt aanvullend een kleine M€ 0,9 aan de Faculteit der Rechtsgeleerdheid toegekend voor de curriculumherziening. En er is een bedrag van M€ 2,6 vrij gemaakt voor de verdere ontwikkeling van het masterplan Woudestein in 2009 en 2010.

40

Resultaatontwikkeling ten opzichte van begroting Het gerealiseerde exploitatieresultaat ligt net als in voorgaande jaren aanzienlijk boven het begrote resultaat. Van dit verschil van € 25,9 is M€ 18,0 toe te rekenen aan de onderwijs- & onderzoeksactiviteiten van Erasmus MC. De groepsmaatschappijen van de EUR hebben redelijk conform de begroting geopereerd. De faculteiten op Woudestein zitten M€ 5,0 boven begroting. De overschotten ontstaan omdat gereserveerde beleidsruimte niet is aangesproken in het verslagjaar, het opvullen van vacatures langer duurt dan gepland en omdat tegenover toegekende aanvullende budgetten geen aanvullende kosten staan. Het resterende positieve saldo komt voor rekening van incidentele overschotten op centrale activiteiten. In dit saldo zit een incidentele vrijval van personele voorzieningen van M€ 4,2. Daartegenover staat echter een incidentele verhoging van de huisvestingslasten met M€ 3,8 als gevolg van de renovatie van een deel van het gebouwencomplex. In vergelijking met voorgaande jaren is het overschot op collegegelden substantieel lager. De collegegelden liggen met een kleine k€ 400 ongeveer 1 % boven begroting. Ontwikkeling baten en lasten De geconsolideerde baten (inclusief het saldo financiële baten & lasten) zijn in totaal met M€ 14 gestegen ten opzichte van 2007. Dit is een ruim 7 % meer dan begroot. De stijging is voornamelijk toe te schrijven aan de rijksbijdrage, toegenomen met M€ 22,6 . De contractgerelateerde baten stegen in totaal met M€ 1, waarbij de onderwijsbaten met M€ 1,5 daalden en de onderzoeksbaten met M€ 2,6 stegen. In de onderzoeksbaten is bovendien een stijging waarneembaar in de onderzoekscontracten voor de Europese Unie (+ M€ 16), voor de overheid (+ M€ 5,5) en collectebusfondsen (+M€ 2,7). Er is echter een sterke daling waarneembaar in het contractonderzoek voor NWO (-M€ 11,1) en voor bedrijven (- M€ 10,6). De collegegelden en de financiële baten en lasten daalden met M€ 1,8; de overige baten met M€ 11,3. Deze laatste daling is voornamelijk te relateren aan Erasmus MC en de verbonden partijen. De stijging van de rijksbijdrage is voor ongeveer M€ 11 het gevolg van het verkrijgen van het penvoerderschap van het Institute of Social Studies (ISS). In dit bedrag zit een incidentele component (M€ 0,8) voor achterstallig onderhoud. Daarnaast komt M€ 3,3 van de gestegen rijksbijdrage voort uit de ophoging van de numerus fixus Geneeskunde en per saldo M€ 3,6 uit geoormerkte subsidies. In het restant (M€ 4,7) bestaat voor een belangrijk deel uit tot loon- en prijspeilcorrecties. Door het salderen van de overdracht van de middelen van de werkplaatsfunctie met de overige Rijksbijdrage is de relatieve omvang van het rijksbijdrage t.o.v. de overige baten afgenomen van 52 % in 2007 naar 47 % in 2008. De ontwikkeling in de collegegelden is in 2008 volledig toewijsbaar aan de verhoging van de collegegeldtarieven. Het gemiddeld aantal studenten is nagenoeg gelijk gebleven ten opzichte van 2007.

41

Verschil 2008 - 2007 in baten per component (in M€)

-15,0 -10,0 -5,0 0,0 5,0 10,0 15,0 20,0 25,0

Rijksbijdrage

Collegegelden

Contractonderzoek

Contractonderwijs

Overige contractbaten

Overige baten

Financiele baten en lasten

Verschil 22,6 0,7 2,6 -1,5 -0,2 -11,3 1,1

Rijksbijdrage Collegegelden Contractonderzoek

Contractonderwijs

Overige contractbaten Overige baten

Financiele baten en

lasten

Figuur 8-2

De geconsolideerde lasten zijn ten opzichte van 2007 per saldo met M€12,4 gestegen naar M€ 414,7 en liggen ruim 1 % boven het begrote bedrag. De stijging heeft evenals in voorgaande jaren voornamelijk te maken met de personele en personeelsgerelateerde lasten. Ondanks de daling van de wachtgeldlasten liggen de gerealiseerde personele lasten 6,5 % boven het begrote bedrag; in hoofdzaak het gevolg van de ontwikkeling in lonen en salarissen. De materiële lasten zijn eveneens gestegen, maar liggen ongeveer 6 % onder het begrote bedrag. Deze stijging houdt verband met de toegenomen huisvestingslasten. De beperkte daling in de overige lasten met M€ 1 maskeert een stijging van M€ 11 tengevolge van overgedragen rijksbijdrage aan het ISS.

Verschil 2008 - 2007 in lasten per component (in M€)

-10,0 -5,0 0,0 5,0 10,0 15,0

Salarissen & sociale lasten

Overige personele lasten

Wachtgeld etc.

Afschrijving

Huisvesting

Apparatuur & inventaris

Overige lasten

Verschil 12,7 1,3 -4,7 0,2 4,4 0,1 -1,4

Salarissen & sociale lasten

Overige personele

lasten

Wachtgeld etc. Afschrijving Huisvesting Apparatuur &

inventarisOverige lasten

Figuur 8-3

Ontwikkeling activa en passiva De EUR vertoont een gezonde balanspositie. De liquiditeit en solvabiliteit zijn enigszins verbeterd ten opzichte van 2007. De current ratio (= vlottende activa gedeeld door vlottende passiva) is gestegen van 1,85 naar 1,86. De solvabiliteit (=

42

eigen vermogen gedeeld door totaal vermogen) is gestegen van 59,6 % naar 60,3 %. Het geconsolideerde balanstotaal is met M€ 10,4 gestegen tot M€ 309,5. De activazijde vertoont een stijging van de materiële vaste activa en de liquide middelen. Aan de passivazijde is de daling in de personeelsvoorzieningen en de stijging in de (onderhouds)voorziening opmerkelijk. De stijging in de waarde van de vaste activa is het gevolg van een renovatie van een deel van het gebouwencomplex. Ongeveer 75 % van de kosten van deze renovatie zijn geactiveerd. Het restant is ten laste van de exploitatie gebracht en omvat voor het grootste deel de kosten van de asbestsanering. De daling in de personeelvoorziening vloeit voort uit lagere verplichtingen na ontslag. De stijging in de overige voorzieningen is het resultante van een grotere dotatie aan de onderhoudsvoorziening in 2008 gebaseerd op de onderhoudsplanning. De liquide middelen zijn in totaliteit met M€ 4,6 gestegen. Hiervan komt M€ 3 voor rekening van de werkmaatschappijen. Ondanks dat de totale kasstroom uit operationele activiteiten bijna M€ 19 bedraagt, blijft de totale mutatie in liquide middelen beperkt. Dit komt door een investering van M€ 14 in 2008 in de renovatie van een deel van het gebouwencomplex.

Verschil 2008- 2007 in activa en passiva per component (in M€)

-5,0 0,0 5,0 10,0

Gebouwen en terreinen

Apparatuur en inventaris

Financieel Vaste Activa

Voorraden

Vorderingen

Liquide middelen

Eigen Vermogen

Personeelsvoorzieningen

Overige voorzieningen

Langlopende schulden

Kortlopende schulden

Verschil 6,7 0,4 -0,8 -0,2 -0,3 4,6 8,3 -2,6 3,9 -1,0 1,8

Gebouwen en

terreinen

Apparatuur en

inventaris

Financieel Vaste Activa

Voorraden Vorderingen

Liquide middelen

Eigen Vermogen

Personeelsvoorziening

en

Overige voorziening

en

Langlopende

schulden

Kortlopende schulden

Figuur 8-4

Het eigen vermogen is gestegen tot M€ 186,5. De ontwikkeling en samenstelling van het vermogen is als volgt:

43

0,0

20,0

40,0

60,0

80,0

100,0

120,0

140,0

160,0

180,0

200,0M€

Bestemmingsfonds 0,5 0,4

Bestemde Reserve Privaat 30,6 31,9

Bestemde Reserve Publiek 102,3 99,4

Algemene Reserve Decentraal 18,8 23,2

Algemene Reserve Centraal 26,1 31,6

2007 2008

178,2 186,5

Figuur 8-5

Binnen het eigen vermogen vertoont de publieke bestemde reserve een daling van M€ 2,9, inclusief de M€ 1,4 afkomstig uit de Strategische Reserve. In het eigen vermogen zit een rechtstreekse vermogensmutatie van k€ 210. Hiervan is k€ 265 te herleiden op een stelselwijziging in de waardering van het onderhanden werk. Het restant betreft een bijstelling van het vermogen van het Tinbergen Instituut. De EUR en het WO gemiddelde De relatieve positie van de EUR is stabiel gebleven. Ten opzichte van het landelijk gemiddeld blijft de EUR consequent een betere liquiditeitspositie tonen (af te lezen aan de current ratio). De solvabiliteitspositie bevindt zich nagenoeg op het landelijk gemiddelde. Daartegenover staat een relatief slechtere verhouding van de langlopende schulden ten opzichte van het eigen vermogen, door een lening van M€25 bij Bank Nederlandse Gemeenten. In de batensfeer kent de EUR voor wat betreft het landelijk gemiddelde een relatief betere verhouding tussen de overige baten en collegegelden afgezet tegen de rijksbijdrage. verklaring Current ratio= vlottende activa afgezet tegen de vlottende passiva Solvabiliteitsratio= eigen vermogen afgezet tegen het totaal vermogen Langl.schuld/Ev = langlopende schuld als percentage van het eigen vermogen PL% = percentage personeelslasten Baten% = percentage baten buiten rijksbijdrage %Coll/Rb = percentage collegegelden afgezet tegen rijksbijdrage %Afschr = % afschrijving afgezet tegen totale lasten Mat.vaste activa/Ev.langl.schuld = materiële vaste activa als percentage eigen vermogen plus langlopende schuld

44

1,0%

10,0%

100,0%

1000,0%Current ratio

Solvabiliteitsratio

LanglSch/EV

PL%

Baten%

%Coll/Rb

% Afschr

Mat.Vaste Activa/(EV+langlSchuld)

WO '07 EUR 2007 EUR 2008 Figuur 8-6

Liquiditeitenbeheer en rente-management De EUR en haar werkmaatschappijen beschikken eind 2008 over M€ 104,2 aan liquide middelen (2007:M€ 99,6). Hiervan zit M€ 37,6 bij de werkmaatschappijen. In het verslagjaar is het beleid conform het Treasury Statuut geweest om overtollige kasmiddelen voor een aanzienlijk deel op deposito’s bij grote Nederlandse banken met minimaal een A-rating weg te zetten. Gegeven de renteontwikkelingen in 2008 met een alsmaar oplopende korte termijn rente en een inverse rentecurve op de langere termijn, is telkens voor korte termijn deposito’s gekozen met een looptijd variërend van 3 tot 12 maanden. In de tweede helft van 2008 is, vanwege de onrust bij financiële instellingen, gekozen om de liquide middelen evenredig over meerdere grote banken te spreiden. Aan het eind van het verslagjaar staat in totaliteit M€ 85,6 op korte termijn deposito’s (eind 2007: M€ 31,4). Vooruitzichten De EUR beschikt over een solide financiële basis. Eerdere verwachtingen - het aandeel van de EUR in het macrokader zou qua prestaties vanaf 2008 enigszins dalen - zijn vooralsnog niet bewaarheid. Wel is waarneembaar dat de stijging in de rijksbijdrage (exclusief numerus fixus), per saldo alleen een (niet volledige) compensatie bevat voor gestegen lonen en prijzen. De stijgingen in de prestaties worden teniet gedaan door diverse andere beleidsmatige kortingen. De vooruitzichten zijn gematigd positief. Naar verwachting profiteert de EUR nog twee tot drie jaar van een meer dan evenredige groei in de studenteninstroom. De uitstroom van de studentengroepen zal nog positief doorwerken tot en met de rijksbijdrage van 2012/2013. Zonder aanvullende maatregelen is het niet onwaarschijnlijk dat de EUR eit op langere termijn wordt geconfronteerd met een lager marktaandeel in de onderwijsbekostiging. Daarnaast bestaat nog steeds onzekerheid over de financiële gevolgen van het nieuwe stelsel van onderwijsbekostiging, zoals gepland voor 2011. De gevolgen van de kredietcrisis op het beleid van het kabinet zijn op dit moment niet te voorspellen. Een positieve noot bij dit laatste is wel dat over onderwijs in het aanvullend beleidsakkoord (‘Samen werken, samen leven’) wordt gezegd dat het kabinet er naar streeft ‘het lange termijn pad op ten minste het niveau van het OESO

45

gemiddelde te brengen. Ten opzichte van de historische trend (belangrijk lagere uigaven voor onderwijs en onderzoek, uitgedrukt als percentage van het bruto nationaal product) zou dit een trendbreuk zijn. Ondanks bovenstaande onzekerheden, of mede om aan bovenstaande onzekerheden het hoofd te bieden, houdt de EUR vast aan haar investeringen in de strategieplanning 2013. Een strategie die gekenmerkt wordt door groei in studentenaantallen, onderwijs- en rendementsverbeteringen, impactgedreven onderzoek en een bruisend universiteitsleven op een aantrekkelijke en internationaal georiënteerde campus. De voorgestelde investeringen komen ook tot uitdrukking in het begrote exploitatieresultaat over 2009. De EUR begroot voor het eerst sinds jaren een exploitatietekort van M€ 6,2, bij een batentotaal van M€ 426,2. Voor het grootste deel komt dit exploitatietekort ten laste van de centrale algemene reserve (M€ 2,9) en ten laste van de publieke bestemde reserves (M€ 2,8) waaronder de Strategische Reserve. Begroting 2009 in gecomprimeerde vorm, met de begroting en realisatie 2008. (begroting 2009 is opgesteld op loon- en prijspeilniveau van 2008) In M€ Begroting

2009Realisatie

2008Begroting

2008 Rijksbijdrage 206,0 209,1 199,1 Collegegelden 32,6 32,0 31,6 Overige baten 187,6 197,9 179,4 TOTAAL BATEN 426,2 439,0 410,1 Personele lasten 261,0 252,5 237,1 Materiele lasten 174,2 162,2 172,8 TOTAAL LASTEN 435,2 414,7 409,9 SALDO BATEN EN LASTEN (9,0) 24,3 0,2 Saldo financiële baten en lasten 2,7 4,1 2,3 RESULTAAT (6,3) 28,4 2,5 Aandeel Erasmus MC 0,1 20,3 2,3 NETTORESULTAAT (6,2) 8,1 0,2

tabel 8-1 De begrote geconsolideerde baten (excl. financiële baten en lasten) voor 2009 bedragen M€ 426,2 en liggen daarmee 4% boven de begrote baten, maar 3% onder de gerealiseerde baten 2008. Met name de begrote baten van de EUR in enkelvoudige zin (dus exclusief de O&O activiteiten van het Erasmus MC en exclusief werkmaatschappijen), laten geen groei zien, terwijl zij in 2008 met een kleine M€ 6 (17%) boven begroting liggen. De begrote geconsolideerde lasten voor 2009 bedragen M€ 435,2 en liggen daarmee 6% boven de begrote lasten voor 2008 en een kleine 5% boven de realisatie voor 2008.

46

Risico en governance Risico De EUR is onderhevig aan diverse risico’s, waarvan het kernrisico inherent verbonden is aan haar status van publiekrechtelijke onderwijs- en onderzoeksinstelling. Naast wettelijke en politieke risico’s, onderkent de EUR als kernrisico de kwantitatieve en kwalitatieve ontwikkeling van haar studentenaantallen. Uiteraard moeten ook de wetenschappelijke prestaties excelleren, maar zonder studenten heeft de EUR als universiteit geen bestaansrecht. Immers, zonder onderwijs ook geen onderzoek. Het belang van het onderwijs en de studenten voor de instelling weerspiegelt zich ook in de rijksbijdrage. Deze is voor ruim 50% onderwijsgerelateerd en voor ongeveer 40% student- en diploma-afhankelijk. De strategie van de EUR is daarom sterk gericht op het minimaal in stand houden van het marktaandeel door het enerzijds verhogen van de instroom via de ontwikkeling en het in de markt zetten van nieuwe opleidingen. Zo zal in het collegejaar 2009/2010 de International Bachelor Communication & Media van start gaan. Anderzijds richt de EUR zich op het verbeteren van de doorstroom en het verhogen van de uitstroom via aanpassing van de onderwijsprocessen, waarbij kleinschaliger onderwijs en meer aandacht voor de individuele student een belangrijk uitgangspunt vormen. De ontwikkeling in de studentpopulatie bepaalt ook in belangrijke mate de ontwikkeling in de ruimtebehoefte. Een belangrijk afgeleid risico is daarom dat de EUR over voldoende onderwijs- en kantoorruimte moet beschikken om studenten en personeel te huisvesten. Naast het zoeken naar mogelijkheden om efficiënter met ruimte om te gaan is een omvangrijk plan opgesteld voor de verdere ontwikkeling van de campus (het z.g. Masterplan Campus Woudestein). Dit plan omvat een totale investering van rond de M€ 370 in de periode 2009-2028. Hiervan valt een kleine M€ 118 in de periode tot aan 2015. De uitvoering van het Masterplan brengt een exploitatie- en een (her)financieringsrisico met zich mee. Qua financiering geldt dat de EUR op dit moment een lening heeft lopen van M€ 25 die eind 2012 moet worden afgelost. Bij aflossing van deze lening zijn de eigen liquiditeiten naar alle waarschijnlijkheid niet toereikend om de investeringen uit het Masterplan te financieren. Dankzij de solide vermogensverhoudingen denkt de EUR een beperkt financieringsrisico te hebben, afgezien van het feit dat de financieringsvoorwaarden anders kunnen uitvallen dan de huidige voorwaarden. Via het aanboren van nieuwe inkomstenbronnen wodt geprobeerd het exploitatierisico te beperken Qua financiële risico’s onderkent de EUR naast het risico van de ontwikkeling van de rijksbijdrage, een cashflow en een (beperkt) rente- en valutarisico. Dit laatste risico is primair een indirect risico en treft vooral internationale opleidingen en cursussen. De ontwikkeling van de valutakoersen kan via de cursusgelden invloed hebben op de aantallen cursisten en studenten van internationale opleidingen. De cashflowrisico, het risico dat de EUR niet over voldoende liquiditeiten beschikt, om haar verplichtingen na te komen, wordt beheerst door het regelmatig monitoren van de liquiditeitsontwikkeling. Op overtollige liquiditeiten is het Treasury Statuutvan de EUR van toepassing dat in overeenstemming is met de Regeling Beleggen en Belenen. Overtollige liquiditeiten zet de EUR primair weg bij Nederlandse banken met minimaal een A-rating.

47

Risicobeheersing (governance) De rollen van het CvB en de RvT op het gebied van interne governance voldeden in het verslagjaar aan de wettelijke kaders zoals deze zijn opgenomen in de Wet op het Hoger onderwijs en Wetenschappelijk onderzoek. De kernbegrippen van interne governance zijn: besturen, beheersen, toezicht houden en verantwoording afleggen. Het systeem van beheersing bestaat uit reglementen en procedures die gericht zijn op het verschaffen van redelijke waarborgen waardoor de belangrijkste risico’s van de organisatie worden geïdentificeerd en de doelstellingen uit het Strategisch Plan 2008-2013 worden gehaald; dit met inachtneming van de vigerende wet- en regelgeving. De belangrijkste onderdelen (niet limitatief) van de interne governance zijn: • het Bestuurs- en Beheersreglement waarin de bevoegdheden van de

beheersfunctionarissen, aangesteld door het CvB zijn geregeld; • beheersreglementen en mandatering bevoegdheden per faculteit c.q.

organisatieonderdeel, opgesteld door bovengenoemde beheersfunctionarissen. Het CvB keurt deze goed;

• de begrotingscyclus die bestaat uit een kaderstelling, begrotingsplannen en een instellingsbegroting. Het CvB keurt de begrotingsplannen van faculteiten en overige organisatieonderdelen goed. Zij vormen de basis voor de instellingsbegroting die wordt goedgekeurd door de RvT;

• een viermaandelijkse rapportage aan het CvB over financiële en niet-financiële feiten, met een afschrift aan de RvT;

• een stelsel van periodieke bilaterale overleggen tussen het CvB en de organisatie-onderdelen, evenals periodieke bestuurlijke overleggen tussen het CvB en de decanen gezamenlijk;

• de Integriteitcode met de drie centrale begrippen: professionaliteit, teamwork en fair play;

• de Regeling nevenwerkzaamheden; • een goedgekeurd Treasury Statuut dat voldoet aan de Regeling Beleggen en

Belenen; • de jaarlijkse getrapte Letter of Representation, waarin (sub)beheerders verklaren

in te staan voor de volledigheid en juistheid van de informatie m.b.t. relevante financiële beheersfeiten binnen hun mandaatgebied;

• een interne auditfunctie Review vindt plaats door de externe accountant (PricewaterhouseCoopers) die vervolgens een verklaring afgeeft bij de jaarrekening;

• Het Audit Committee, dat als subcommissie van de RvT ten minste twee keer per jaar vergadert en extra aandacht schenkt aan het financiële reilen en zeilen van de universiteit in brede zin en daarover rapporteert aan de RvT.

De EUR toetst regelmatig haar beheersstructuur en –procedures. Zo is in het eerste kwartaal 2008 het Bureau Berenschot de opdracht gegeven een onderzoek te verrichten naar de governance van de derdegeldstromen in zijn algemeenheid, en de evaluatie van de governance van de EUR Holding in het bijzonder.

Ondanks een paar kleine aanbevelingen, verschaft het onderzoek van Berenschot, voor wat betreft de governance van de derde geldstroomactiviteiten, en in het bijzonder voor zover deze activiteiten in gescheiden werkmaatschappijen zijn ondergebracht, een aanvullende (naast de reguliere accountantcontrole) bevestiging

48

dat er sprake is van een voldoende inrichting van de administratieve en beheersorganisatie van de derde geldstroomactiviteiten.

De EUR is zich er van bewust dat geen enkel risicobeheersings- en controlesysteem volledig garandeert dat er geen fouten of verliezen optreden, noch dat de doelstellingen volledig worden gerealiseerd. Wel is de EUR van mening dat haar beheersstructuur en –mechanismen toereikend zijn en voldoende waarborgen bieden om de risico’s waaraan de EUR onderhevig is te onderkennen en te beheersen. Toch is het voornemen in 2009 om het risicobeheersingsysteem verder te ontwikkelen en gestructureerder te maken. Op de planning staat onder meer de evaluatie van de beheersstructuur binnen de EUR, en in het bijzonder de relatie tussen de Raad van Toezicht, het College van Bestuur en de Decanen. Ook zal aandacht worden geschonken aan de verdere stroomlijning van de diverse financiële processen binnen de organisatie en de beheersing daarvan, mede in het licht van de ontwikkeling naar een Financial Shared Services Center.

49

< 9 > EUR IN HET KORT organogram

Raad van Toezicht College van Bestuur Drs. A. van Rossum, voorzitter Drs. J.W. Oosterwijk, voorzitter Mw. prof.dr. J.M. Bensing Prof.dr. S.W.J. Lamberts, rector magnificus Mr. E. van den Emster Drs. C.W. van Rooijen Mw. dr. V. Timmerhuis Prof.dr. W.A.F.G. Vermeend Beheerders Prof.dr. Ph. H.B.F. Franses, decaan FEW Prof. G.S. Yip, decaan Rotterdam School of Management, Erasmus University Prof.dr. H.A.P. Pols, decaan FGG – Erasmus MC Prof.mr. M.A. Loth, decaan FR Prof.dr. H.G. Schmidt, decaan FSW Prof.dr. L. van Bunge, decaan FW Prof.dr. D. Douwes, decaan FHKW Dr. P.E.L.J. Soetaert, Universiteitsbibliotheek

50

Universiteitsraad Dr. H.H.F.M. Daemen, voorzitter Mw.mr. L.A.J. Baars, secretaris Personeelsgeleding 2008 Dr. B. Bode Dr. A.P. den Exter (vanaf 1 september 2008) Prof.dr. R.C.F. von Friedeburg R.M. Geluk Dr. C. Heij Mw. mr. A.G.H. Klaassen Mw. dr. M. Lückerath-Rovers Dr. F. Mast (vanaf 1 september 2008) Mw. ing. F.C. van der Meulen-Lenselink Dr. A.W.A. Scheepers Drs. J.H. Timmermans Mw. N.M. Voogd Studentgeleding tot 1 september 2008 Mw. S.F.M. Blom R.J.K. Deusing Mw. A.L.M. van Eekeren E.A.J. Gruwel Mw. I.M. Hermsen Mw. S.A.E. Konings Mw. L.M. Kranenburg F.M.A. Morsen Mw. M. Naăs J.M.M. van Ommen M. Reijerkerk E.L. de Waard Studentgeleding vanaf 1 september 2008 Mw. L. Baerwaldt Mw. B. van den Beuken Mw. F.J. Boers Mw. E.F. van der Gaast J.H.B. Gorsira Mw. D.H.M. Heppe T.M. Onnes Mw. L. Raoui J.F. Soliman O.D. Waterberg Mw. H. Yilmaz Mw. A.M.L. van der Zalm

51

Opleidingen Onderwijs en onderzoek van de EUR zijn gebundeld in drie expertisegebieden. Binnen deze drie gebieden biedt de EUR in 2008 de volgende initiële bachelor- (B) en masteropleidingen (M) aan: ►Expertisegebied Economie en Management

B Business Administration/Bedrijfskunde B International Business Administration B Econometrie & Besliskunde B Economie & Bedrijfseconomie B Economie & Informatica B Fiscale Economie M Business Administration M International Management M ERIM Master of Philosophy in Business Research (research) M Economics & Business M Econometrics & Management Science M Economics & Informatics M Fiscale Economie M Tinbergen Institute Master of Philosophy in Economics (research) ►Expertisegebied Geneeskunde en Gezondheid

B Geneeskunde B Gezondheidswetenschappen M Clinical Epidemiology (research) M Clinical Research (research) M Health Economics, Policy and Law M Molecular Medicine (research) M Neuroscience (research) M Zorgmanagement ►Expertisegebied Recht, Cultuur en Maatschappij

B Nederlands Recht B Fiscaal Recht B Criminologie B Bestuurskunde B Psychologie B Sociologie B Geschiedenis B Algemene Cultuurwetenschappen B Wijsbegeerte B Wijsbegeerte van een bepaald wetenschapsgebied

M Bedrijfsrecht M Financieel Recht M Fiscaal Recht M Rechtsgeleerdheid M Criminologie

52

M Public Administration M Research in Public Administration and Organizational Science (research) M Psychology M Sociologie M Maatschappijgeschiedenis M Media en Journalistiek M Kunst- en Cultuurwetenschappen M Wijsbegeerte M Wijsbegeerte van een bepaald wetenschapsgebied M Institutions: Erasmus Research Master in Philosophy and Economics (research) M Justice and Safety & Security (research)

Overzicht opgenomen niet-initiële opleidingen en cursussen in het EUR-register ►Expertisegebied Economie en Management

Faculteit der Economische Wetenschappen Masterclass Marketing Strategy for the Life Sciences Sales Practice Perfection Sales & Account Leadership Strategisch Account Management Erasmus Masterclass Ondernemen Masterclass Farmaceutisch Ondernemerschap Masterclass Modern Railgoederen Vervoer Masterclass Voorspellen, Modellen en Strategie Programma Corporate Social Responsibility Auditing Programma Corporate Social Responsibility Management Programma voor Publieke Aandeelhouders Executive Master of Finance and Control Executive Master of IT-auditing Master in Internal / Operational Auditing Master in Public Controlling Postinitiële Opleiding Accountancy Programma voor Commissarissen en Toezichthouders Master of Management Control Mastercourse Financial Planning Mastercourse Vastgoed Fiscaal Masterclass Estate Planning Postdoctorale Leergang Europese Fiscale Studies Beroepsopleiding Financieel-Economisch Beleidsmedewerker (BOFEB) i.s.m. ministerie van Economische Zaken Master City Developer (MCD)

Engelstalig Management of the European Metropolitan Region (MEMR) Master in Urban Management and Development Maritime Economics & Logistics Rotterdam School of Management, Erasmus University Beleggen voor bestuurders van pensioenfondsen Business Valuation (parttime) In-Company en Open Executive Opleidingen

53

Interim Management Essential Master in management consultancy Masterclass Interim Management

Engelstalig Consortium CEMBA Program (in-company) Energy Risk and Porfolio Management for Executives Executive Leadership Development Executive MBA Program Finance for Corporate Communications Professionals Full-time MBA and MBA/MBI program Global e-Management Program (GeM) In-company MBA-opleiding voor Schlumberger In-company Programs In-company The Deutsch Telekom/RSM Erasmus University Master of Human Resources Master in Financial Management (MFM) Program (full-time) Master in Hospitality Management Master in Human Resource Program (part-time) OneMBA Modular Executive MBA Program Open Executive Programs Part-time International Master of Corporate Communication Program Pliva in-company MBA Program (in-company) Strategic ICT Leaderschip Program The European Experience Trading Room ►Expertisegebied Geneeskunde en Gezondheid

Faculteit der Geneeskunde en Gezondheidswetenschappen / Erasmus MC Masterclass voor Bestuurders van gezondheidszorgorganisaties Topclass Medisch Management Programma Master of Health Business Administration

Engelstalig MSc Health Services DSc in Clinical epidemiology DSc in Epidemiology DSc in Genetic epidemiology DSc in Medical informatics DSc Public health Short Courses in Quantitative Medicine and Health Sciences Instituut Beleid en Management Gezondheidszorg / Erasmus MC

Engelstalig Master of Health Information Management

54

►Expertisegebied Recht, Cultuur en Maatschappij Faculteit der Rechtsgeleerdheid Certificaatonderwijs Juridisch Postacademisch Onderwijs Postacademische Leergang Arbeidsrecht Specialisatie Opleiding Financiële economie voor Curatoren Voortgezette Stagiaire Opleiding Beroepsopleiding Advocatuur

Engelstalig Erasmus LL.M. Programme Business, Corporate and Maritime Law European Master in Law and Economics Faculteit der Sociale Wetenschappen Electronic Government EU-concourstrainingen Grootstedelijke vraagstukken Master Beleidsonderzoek Migratie en integratie in theorie en praktijk Master Migratie en integratiestudies Master of Public Finance Management Master Public Information Management Onderhandelen binnen de publieke sector Procesmanagement Transitiemanagement

Engelstalig International PhD Programme in Cleaner Production, Cleaner Products, Industrial Ecology & Sustainability Master in Urban Management and Development International Course on Housing and Urban Development (ICHUD), IHS Land Management and Informal Settlement Regularization (LMIS), IHS Executive Course, Law and Land Policy in an Urbanizing World, IHS Executive Course, Leveraging Public-Private Opportunities for City Regeneration, IHS Executive Course, Leading Cities. Creating and Implementing Strategies that Work, IHS Executive Course, Organising for a Competitive Local Economy: Institutional Strategies and Approaches, IHS Executive Course, Housing People…Housing in Transition…Housing the Future, IHS Faculteit der Historische en Kunstwetenschappen Certificaatstudie Kunst- en Cultuurmanagement Postacademische Dagblad Opleiding Journalistiek (PDOJ) Faculteit der Wijsbegeerte Masterclass Dilemma's in Perspectief

55

Overzicht onderzoekscholen met EUR-participatie De EUR is penvoerder van een facultaire, een interfacultaire en van vijf interuniversitaire onderzoekscholen. Daarnaast participeert de EUR in tien interuniversitaire onderzoekscholen. ►Expertisegebied Economie en Management

Erasmus Research Institute of Management (ERIM) • (her)erkend in 1999 en 2004 • Interfacultaire onderzoekschool EUR (FEW en Rotterdam School of Management, Erasmus

University, penvoeder) Tinbergen Instituut (TI) • (her)erkend in 1996, 2001, 2006 • Interuniversitaire onderzoekschool, met EUR als penvoerder • Deelnemers: EUR (FEW), UvA en VU

Onderzoekschool Transport, Infrastructuur en Logistiek (TRAIL) • (her)erkend 1997, 2002 en 2007 • Interuniversitaire onderzoekschool, met TUD als penvoeder • Deelnemers: EUR (FSW, FR en Rotterdam School of Management, Erasmus University), RUG, TUD

en UT ►Expertisegebied Geneeskunde en Gezondheid Cardiovasculaire Onderzoekschool Erasmus Universiteit Rotterdam (COEUR) • Erkend 2003 • Facultaire onderzoekschool Eramus MC-EUR

Netherlands Institute for Health Sciences (NIHES) • (her)erkend 1992, 1997, 2002, 2008 • Interuniversitaire onderzoekschool, met Erasmus MC als penvoerder • Deelnemers: Erasmus MC-EUR, AMC-UvA, UMC-UU, NKI en RIVM

Postgraduate School Molecular Medicine/Pathofysiologie van Groei en Differentiatie (MM/OPGD) • (her)erkend 1994, 1999, 2004 • Interuniversitaire onderzoekschool, met Erasmus MC als penvoerder • Deelnemers: Erasmus MC-EUR en LUMC-UL

Medisch-Genetisch Centrum Zuid-West Nederland • (her)erkend 1992, 1997, 2003 • Interuniversitaire onderzoekschool, met LUMC-UL als penvoerder • Deelnemers: Erasmus MC-EUR, LUMC-UL • MGG participeert in de topondezoekschool Centre for Biomedical Genetics (CBG), met de UU als

penvoeder en UvA en UL als deelnemers Helmholtzschool for Autonomous System Research • (her)erkend 1994, 2000, 2005 • Interuniversitaire onderzoekschool, met UMC-UU als penvoerder • Deelnemers: Erasmus MC-EUR, UMC-UU

56

►Expertisegebied Recht, Cultuur en Maatschappij Onderzoekschool Maatschappelijke Veiligheid (OMV) • (her)erkend 2000, 2005 • Interuniversitaire onderzoekschool, met EUR als penvoerder • Deelnemers: EUR (FR), UL, VU, TNO en NSCR

Netherlands Institute of Government (NIG) • (her)erkend 1996, 2001, 2006 • Interuniversitaire onderzoekschool, met EUR als penvoerder • Deelnemers: EUR (FSW), RUN, TUD, UL, UT, UU, UvT en VU

Huizinga Instituut voor Cultuurgeschiedenis • (her)erkend 1995, 2000, 2005 • Interuniversitaire onderzoekschool, met UvA als penvoerder • Deelnemers: EUR (FHKW), RUN, UvA, UL, UM, UU, UvT en VU

N.W. Posthumus Instituut • (her)erkend 1994, 1999, 2004 • Interuniversitaire onderzoekschool, met RUG als penvoerder • Deelnemers: EUR (FHKW), RUG, RUN, TUE, UvA, UL, UT, UU, VU en WUR

Amsterdam School for Social Science Research • (her)erkend 1994, 1999, 2004 • Interuniversitaire onderzoekschool, met UvA als penvoerder • Deelnemers: EUR (FSW), UvA

Onderzoekschool Experimentele Psychologie (EPOS) • (her)erkend 1995, 2000, 2005 • Interuniversitaire onderzoekschool, met UM als penvoerder • Deelnemers: EUR (FSW), UvA, UL, UM en VU

Kurt Lewin Instituut • (her)erkend 1995, 2000, 2005 • Interuniversitaire onderzoekschool, met VU als penvoerder • Deelnemers: EUR (FSW), RUG, RUN, UvA, UL en VU

Onderzoekschool Rechten van de Mens • (her)erkend 1995, 2000, 2005 • Interuniversitaire onderzoekschool, met UU als penvoerder • Deelnemers: EUR (FR), UM en UU

Onderzoekschool Ethiek • (her)erkend 1994, 1999, 2003, 2006 • Interuniversitaire onderzoekschool, met UU als penvoerder • Deelnemers: EUR (FW), RUN, RUG, UvA, UU en VU

57

< 10 > PRIJZEN en ONDERSCHEIDINGEN in 2008 In 2008 werden de volgende prijzen en onderscheidingen aan leden van de EUR-gemeenschap toegekend. Eredoctoraat Ter gelegenheid van het negentiende lustrum ontvingen in november 2008 de Britse media- en communicatiespecialiste mevrouw Sonia Livingstone, de rechtswetenschapper Guido Calabresi en de econoom Hau Lee (beiden uit de VS) tijdens de Dies Natalis een eredoctoraat. Zij verkregen dit eerbewijs op voordracht van de faculteiten der Historische en Kunstwetenschappen, Rechtsgeleerdheid en Rotterdam School of Management, Erasmus University. Mandevillelezing In de Rotterdam Hall van Beurs WTC werd op 21 mei de veertiende Mandevillelezing uitgesproken door dr. B. Bot, oud-minister van Buitenlandse Zaken. Zijn lezing droeg de titel Europa: van vrees naar vertrouwen, de potentie van een verenigd continent. Na afloop nam hij de Mandevillepenning en een oorkonde in ontvangst. Deze lezing is een blijk van waardering voor de grote maatschappelijke verdiensten van personen in Nederland of daarbuiten. De Mandevillelezing moet worden gezien als het maatschappelijke equivalent van het eredoctoraat dat aan de Erasmus Universiteit Rotterdam alleen op grond van wetenschappelijke verdiensten wordt toegekend. Prijzen Onderwijs en Onderzoeksprijs EUR De onderwijsprijs is dit verslagjaar uitgereikt naar dr. G-J. Kleinrensink, docent bij de afdeling Neurosciences van Erasmus MC. De onderzoekprijs 2008 is toegekend mevrouw dr. E. Mak van de Faculteit der Rechtsgeleerdheid. De prijzen zijn uitgereikt tijdens de opening van het Academisch Jaar. Seneca medaille Voor zijn baanbrekend onderzoek naar de invloed van DNA beschadigingen op het verouderingsproces heeft prof.dr. J.H.J. Hoeijmakers (Erasmus MC – Moleculaire genetica) in september van de Industrie-Club Düsseldorf de Seneca medaille met de daaraan verbonden prijs van € 20.000 in ontvangst mogen nemen. Andrea Prader Award Op de bijeenkomst van de European Society for Paediatric Endocrinology in Istanbul is aan prof.dr. S.L.S. Drop (Erasmus MC – Kindergeneeskunde) de Andrea Prader Award verleend. Het aan de prijs verbonden geldbedrag is geschonken aan een gezondheidsproject in Semarang, Indonesië. Laurenspenning 2008 Vanwege zijn verdiensten voor het maatschappelijke en culturele leven van de stad Rotterdam en daarbuiten heeft dr. H. Oosterling (FW) in november in de Laurenskerk uit handen van burgemeester mr. I.W. Opstelten de Laurenspenning gekregen. Franz Edelman Award Het Amerikaanse Institute for Operations Research and Management Sciences verleent in 2008 de Nederlandse Spoorwegen de Franz Edelman Award voor de in

58

2006 ingevoerde NS-dienstregeling. Dr. D. Huisman, (Econometrie FEW), dr. G. Maróti en prof.dr L. Kroon (Rotterdam School of Management, Erasmus University) waren vanwege hun expertise door de NS bij het project betrokken. Award voor beste afgevaardige VN simulatie Bij de aan de Harvard University georganiseerde National Model United Nations conferentie is Dagmar Daal, studente FR, in de prijzen gevallen. Voor haar presentatie op de VN simulatie, samen met studente van de Radboud Universiteit Nijmegen, kreeg zij de award voor beste afgevaardigde. ECHO aanmoedigingsprijs De Afghaanse Zohra Moallemzadeh, vierdejaar studente Geneeskunde, heeft de door het Expertisecentrum Allochtonen Hoger Onderwijs ingestelde ECHO aanmoedigingsprijs gekregen. Jaarlijks worden de ECHO Awards uitgereikt aan de meest excellente allochtone studenten. De minister van OCW, dr.R. Plasterk overhandigde in april in Amsterdam aan haar de prijs, bestaande uit een zomercursus aan de University van California, Los Angeles. Bekroonde publicaties Best Academic Paper Award Bij de Second International Conference on Legal, Security and Privacy Issues in IT in maart in Beijing hebben mr. P Kleve en prof.mr. R. De Mulder met hun artikel “privacy protection and the right to information: in search of an new symbiosis in the information age” de best Academic paper Award 2007 gewonnen. Martinus J. Langeveld-prijs 2008 Dr. R. Dekker en mevrouw dr. A. Baggerman (FHKW) hebben hun boek Kind van de toekomst: de wonder wereld van Otto van Eck (1780-1798) opnieuw bekroond gezien. In september is de prijs uitgereikt tijdens de opening van het academisch jaar van de faculteit Sociale Wetenschappen van de Universiteit Utrecht vanwege de inspirerende manier waarop zij de problematiek van opvoeding, onderwijs en ontwikkeling van het kind in hun boek aan de orde hebben gesteld. Popscriptieprijs Voor de afstudeerscriptie De tragiek van de tragedie – over Nietzsche, Wagner en Bluesmuziek heeft Niels van Poecke in januari de Popscriptie Prijs in ontvangst mogen nemen. Hij schreef deze scriptie ter afronding van zijn studie aan de Faculteit der Wijsbegeerte. De prijs, een geldbedrag van € 500, wordt jaarlijks door Muziekcentrum Nederland uitgereikt voor de beste scriptie van hbo- of wo-studenten. Essaywedstrijd OTIB Een stage van twee maanden in China is de prijs die Arrie Vis heeft gewonnen met de essaywedstrijd van het Opleidings- en ontwikkelingsfonds voor het Technisch Installatiebedrijf (OTIB). Vis studeert zowel Nederlands recht bij FR als International Business Administration bij de Rotterdam School of Management, Erasmus University. Fortis-scriptieprijs Chantal Peters (instituut Beleid en Management Gezondheidszorg) heeft haar scriptie over het thema bestuur in de zorg in april bekroond gezien met de Fortis-scriptieprijs 2008. Met de prijs was een bedrag van € 1500 gemoeid.

59

VVS scriptieprijs Joost Gottgens, student Faculteit der Economische Wetenschappen, is tot winnaar uitgeroepen van de VVS Scriptieprijs voor Statistiek en Operationele Research. Voor zijn bachelorscriptie Voorraadoptimalisatie bij een Nederlandse apotheek heeft hij een bedrag van €500 en de bijbehorende oorkonde in ontvangst mogen nemen tijdens een bijeenkomst bij het Centraal Bureau voor de Statistiek in Voorburg. Hans du Chatinier-Award Het onderzoek naar commerciële communicatie, Retail Digital Signage. Does it really add something to a retail store? van Joris Oomen (Rotterdam School of Management, Erasmus University) is in de Beurs van Berlage in Amsterdam bij de jaarlijkse MWG Media Awards (AMMA) bekroond met de Hans du Chanetier-Award voor studenten. Unilver Researchprijs Lisette Wijna, heeft in oktober in aanwezigheid van de minster van OCW, dr. R. Plasterk, de Unilever Researchprijs 2008 in ontvangst mogen nemen voor haar afstudeerscriptie over de studiemotivatie onder studenten. De studente van de Faculteit der Sociale Wetenschappen, capaciteitsgroep Psychologie kreeg naast een kunstwerk een geldbedrag van € 2500. Koninklijke onderscheidingen Bij de jaarlijkse ‘lintjesregen’ in april ter ere van de verjaardag van Hare Majesteit de Koningin is Ton Molendijk, pedel en hoofd Promotiezaken, benoemd tot Lid in de orde van Oranje Nassau. Hij kreeg de koninklijke onderscheiding in de Grote Kerk van Dordrecht uitgereikt. Ton Molendijk dankt de onderscheiding onder meer voor zijn initiatief voor de inmiddels traditionele jaarlijkse Nederlands/Belgische pedellendag. Laureaten onderzoekssubsidies

Veni - voor pas gepromoveerde onderzoekers Dr. W. van den Heuvel FEW Mw.dr. E. Mak FR Dr. W. Schinkel FSW Mw.dr. K. Boekhoorn Erasmus MC Mw. dr. C. Cheng Erasmus MC Dr. S.J. Erkeland Erasmus MC Dr. F.E. Hoebeek Erasmus MC Dr. H. Lans Erasmus MC Dr.ir. J.A.F. Marteijn Erasmus MC Dr. R.P. Peeters Erasmus MC Mw.dr. E.F.C. van Rossum Erasmus MC Dr.ing. R.L.P. van Veen Erasmus MC

Vidi - voor onderzoekers die na hun promotie al een aantal jaren onderzoek op postdocniveau heeft verricht Dr. M.A. van Dijk Rotterdam School of Management, Erasmus University

60

Mw. dr. M.M.S.K. Sie FW Dr. M.T.G. de Jeu Erasmus MC Mw. Dr. C.C.W. Klaver Erasmus MC Mw. dr. J.H.G. Lebbink Erasmus MC

Vici - gericht op senior-onderzoekers Prof.dr. R.A.M. Fouchier Erasmus MC Mw.prof.dr. C.J.M. Sturkenboom Erasmus MC

Mozaïek - promotieonderzoek van jonge, talentvolle allochtone afgestudeerdeDr. B.V. Balgobind MD Erasmus MC

ERC Grant - Onderzoeksubsidie European Research Counsil Prof.dr. J.H.J. Hoeijmakers Erasmus MC

EUR Fellow Dr. P. Achterberg FSW Dr. M. Berk Ataman Rotterdam School of Management, Erasmus University Mw. dr. M.H. Huisman FHKW Mw. drs. M. Smits MD PhD Erasmus MC Dr. M.C. van der Zelm Erasmus MC

Erasmus MC Fellow Dr. E.J. Hoorn Erasmus MC Mw.dr. T. Mahmoudi Erasmus MC Dr. D. Sprengers Erasmus MC Mw.dr. A.M.Woltman PhD Erasmus MC

Dr. W.H. Posthumus-van der Gootstipendium - stimuleringsprijs voor vrouwelijke EUR-promovendi Bibi van den Berg FW Susan Hogervorst FHKW Sonja Keske FR Romy Kraemer Rotterdam School of Management, Erasmus Unversity Sandra Langeslag FSW Ellen van de Poel FEW Thanyalak Tha-In Erasmus MC

61

Bijlage • UITWISSELINGSOVEREENKOMSTEN 2008

Faculteit der Economische Wetenschappen

Naam universiteit Uitgezonden Inkomend Uitw. ov.k. * aantal aantal J / N studenten studenten

The university of Wien 3 2 Ja

The universiteit van Antwerpen 2 Ja

The universiteit van Gent 1 Ja

Universite Notre-Dame de la Paix - Namur 2 Ja

University of Economics, Prague 2 1 Ja

Technische Universität Dresden Ja

Friedrich Schiller University Jena 3 Ja

Christian-Albrachts-Universitat zu Kiel 6 Ja

The university of Kopenhagen Ja

De handelshogeschool van Kopenhagen Ja

Ludwig Maximilians universitat Munchen 3 Ja

Westfalische Wilhelms-Universitat Ja

Universitat Autonoma de Barcelona 2 1 Ja

Universitat Pompeu Fabra 2 2 Ja

Universidad Autonoma de Madrid 1 Ja

Carlos lll Universidad Madrid 2 4 Ja

Universidad de Zaragoza 4 Ja

Ecole Normale Superieure de Cachan Ja

Essec – EPSCI 1 1 Ja

EM-Lyon Ecole de Management 5 Ja

Université d’Aix Marseille III 4 Ja

Université de Nantes Ja

Sciences Po, Institut d’Etudes de Paris Ja

Université de Poitiers 1 Ja

Athens University of Ecnics & Buss. 1 Ja

The university of Budapest 1 Ja

Universita degli Studi di Catania Ja

Trinity College Dublin 3 Ja

Universita Commerciale Luigi Bocconi 10 9 Ja

University of Milano-Bicocca Ja

Universita degli Studi di Roma 2 Ja

Universita Degli Studi di Venezia 2 1 Ja

Universitetet I Bergen Ja

Norwegian School of Management BI 3 2 Ja

Norwegian University of Sc. and Techn. Ja

Universidade de Coimbra 1 Ja

Universidade Nova de Lisboa 1 2 Ja

Universidade Tecnica de Lisboa Ja

The university of Helsinki 1 2 Ja

The university of Goteborg 1 2 Ja

University of Bratislavia 2 Ja

The university of Orebro Ja

Stockholms Universitet 2 Ja

Uppsala Universitet 1 2 Ja

Ankara University 2 Ja

Bogazici University 5 2 Ja

The Londen School of Economics Ja

Universitat Zurich 1 Ja

University of Essex 1 Ja

University of Cyprus 5 Ja

Subtotaal 80 42

62* UItwisselingsovereenkomst

Faculteit der Economische Wetenschappen

Naam universiteit Uitgezonden Inkomend Uitw. ov.k. * aantal aantal J / N studenten studenten

The university of Buenos Aires 1 Ja

Haskayne School of Bussiness 2 Ja

The university of Carleton International 3 Ja

The university of Western Ontario 3 Ja

The Florida State University Ja

Georgia State University 1 Ja

George Mason University 2 1 Ja

Hitotsubashi University Ja

Hofstra University, New York Ja

The City University of Hong Kong 4 Ja

Keio University 2 Ja

The university of Richmond 3 1 Ja

San Diego State University 1 Ja

Universidade de Sao Paulo 2 1 Ja

The university of Stellenbosch 3 Ja

The University of Sufe 4 2 Ja

The Swinburne University of Technology 1 1 Ja

The university of Sydney 3 3 Ja

The university of Technology Sydney 2 1 Ja

Yonsei University 1 1 Ja

Subtotaal 18 31 Ja

Totaal 98 73

63* UItwisselingsovereenkomst

Rotterdam School of Management, Erasmus University

Naam universiteit Uitgezonden Inkomend Uitw. ov.k. * aantal aantal J / N studenten studenten

Antai College of Management, Shanghai Jiao Tong Univ, China 2 2 Ja

Aston University, UK 8 8 Ja

Athens university, Greece 1 0 Ja

Babson college, USA 1 0 Ja

Belgrano, Argentina 0 0 Ja

BI Norwegian School of Management, Norway 2 0 Ja

Bocconi, Italy 15 16 Ja

Brandeis University, USA 2 3 Ja

Calgary, Canada 1 0 Ja

Cass Business School, UK 4 2 Ja

Chulalongkorn University, Thailand Ja

Claremont Grad. University, USA 0 Ja

Copenhagen Business School, Denmark 9 7 Ja

COPPEAD, Brasil 0 2 Ja

Corvinus Budapest Univesity, Hungary 5 5 Ja

CUHK Hong Kong 3 2 Ja

ESADE, Spain 9 10 Ja

ESAN, Peru 2 0 Ja

Fisher College of Business, Ohio State Univ., USA 4 3 Ja

Foster School of Business, University of Washington, USA 2 2 Ja

FUCaM, Belgium 0 1 Ja

Fudan China 2 2 Ja

Gadjah Mada, Indonesie 3 4 Ja

Georgia State university, USA 3 0 Ja

Goizueta School of Business, Emory University, USA Ja

Grenoble Ecole de Management, France Ja

HEC Montreal 5 2 Ja

HEC Paris 5 4 Ja

Helsinki School of Economics 8 5 Ja

HKUST, Hong Kong 5 5 Ja

Hong Kong University of Science and Technology Ja

IAE aix en provence, France 2 0 Ja

IESA, Venezuela 0 0 Ja

IIM Bangalore, India 2 0 Ja

INCAE, Costa Rica 1 Ja

Indian School of Business 1 Ja

ITAM, Mexico 3 1 Ja

ITESM, Mexico 5 5 Ja

Keio University, Japan 0 Ja

Korea University Business School, Korea Ja

Lancaster University, UK 1 1 Ja

LSE, UK 2 1 Ja

Manchester Business School, UK 5 2 Ja

Marshall School of Business, USA 6 5 Ja

McCombs, USA 1 1 Ja

McGill University, Canada 1 1 Ja

MDI India 1 2 Ja

Nanyang, Singapore 0 0 Ja

National Taiwan University 4 4 Ja

NCCU (Chengchi), Taiwan 8 4 Ja

64* UItwisselingsovereenkomst

NHH Bergen, Norway 15 9 Ja

NUS, Singapore 5 6 Ja

Otto Beisheim School of Management, WHU, Germany 2 ? Ja

Peking University, Guanghua School of Management, China 4 5 Ja

PUC, Chile 3 1 Ja

Queens Canada 7 7 Ja

Quinn School of Business, University College Dublin, Ireland Ja

Reykjavik University, Iceland 4 1 Ja

Richard Ivey School of Business, Canada 3 3 Ja

Singapore Management University, Singapore 2 1 Ja

SSE, Sweden 6 6 Ja

St. Gallen, Switzerland 9 5 Ja

St.Petersburg State University, Russia 3 7 Ja

Strathclyde Business School, University of Strathclyde, Scotland Ja

Tel Aviv University, Israel 3 1 Ja

Thammasat University, Thailand 2 2 Ja

The University of Sydney, Australia Ja

Torucato di Tella, Argentina 2 0 Ja

Tsinghua University, China 4 5 Ja

UBC, Canada 4 3 Ja

UC Dublin, Ireland 3 2 Ja

UCL/IAG, Belgium 7 4 Ja

UCLA USA 0 Ja

Univ of Washington, USA Ja

Universidade Catolica Portuguesa FCEE, Portugal 2 Ja

Universidade Nova de Lisboa, Portugal 4 Ja

Universitat zu Koln, Germany 6 5 Ja

University of Bath, UK 1 5 Ja

University of California at Davis, USA 2 0 Ja

University of Chicago, USA 1 1 Ja

University of Economics Prague, Czech Republic 6 6 Ja

University of Illinois, USA 1 3 Ja

University of IOWA, USA 2 Ja

University of Melbourne, Australia 1 0 Ja

University of Michigan, USA 1 1 Ja

University of N.Carolina, Kenan-Flagler, USA 3 1 Ja

University of Otago, New Zealand 2 0 Ja

University of Warwick, UK 2 0 Ja

UNSW, Australia 3 1 Ja

Vargas, Brasil 2 4 Ja

Warsaw School of Economics, Poland 4 3 Ja

Wharton School, USA 4 7 Ja

WITS South Africa 0 Ja

Wu Wien, Austria 10 8 Ja

Yonsei 3 Ja

York University, Canada 4 5 Ja

65

Faculteit der Rechtswetenschappen

Naam universiteit Inkomend Uitgezonden Uitw. ov.k. * aantal aantal J / N studenten studenten

Ankara University 1 Ja

Baltimore University 2 2 Ja

Comenius University 1 Ja

Eötvös Loránd University 2 Ja

Europa Universität Viadrina Frankfurt 1 Ja

Florida State University 2 4 Ja

Hebrew University of Jerusalem 3 1 Ja

Hofstra University 2 4 Ja

Istanbul Bilgi University 1 3 Ja

Istanbul University 1 Ja

Latvijas Universitate 2 Ja

Masarykova Univerzita 4 Ja

Mykolas Romeris University 5 Ja

National University of Singapore 1 5 Ja

Palacky University 3 Ja

Sofia University “St. Kliment Ohridski” 4 Ja

Universidad de Zaragoza 2 Ja

Universidade de Lisboa 2 Ja

Università Bicocca Milano 1 Ja

Università Bocconi 2 1 Ja

Università degli Strudi di Teramo 1 Ja

Universitat Autònoma de Barcelona 3 1 Ja

Universität Innsbruck 2 Ja

Université d’Aix-Marseille 4 1 Ja

Université René Descartes-Paris 5 2 2 Ja

University of Girona 1 Ja

University of Glasgow 4 1 Ja

University of Helsinki 3 Ja

University of Hong Kong 1 2 Ja

University of Iceland 1 Ja

University of Maribor 3 Ja

University of New South Wales 5 3 Ja

University of Pretoria 1 Ja

University of Tartu 2 Ja

University of Technology Sydney 1 3 Ja

University of Warwick 2 2 Ja

University of Western Sydney 3 2 Ja

Warsaw University 5 Ja

Yeditepe University 1 Ja

University of Salamanca 1 Ja

University of Stockholm 2 Ja

Universita Bologna 1 Ja

Santa Clara University 3 Ja

San Diego State University 3 Ja

Northeastern University 2 Ja

City University Hong Kong 1 Ja

University of Copenhagen 1 Ja

Rome - La Sapienza 1 Ja

University of Kent 1 Ja

American University 2 Ja

ITAM Mexico 1 Ja

Lund University 1 Ja

York University 1 Ja

Totaal 87 58

66* UItwisselingsovereenkomst

Faculteit der Sociale Wetenschappen

Naam universiteit Uitgezonden Inkomend Uitw. ov.k. * aantal aantal J / N studenten studenten

University of Teesside 2 Ja

University of Warsaw, Warsaw, Polen 1 Ja

Universityh of Lund, Lund, Zweden 1 1 Ja

Swinburne University, Melbourne, Australie 3 3 Ja

University of Gothenburg 1 1 Ja

Carleton University, Ottawa, Canada 6 6 Ja

University of Western Sydney 2 Ja

Univesity of Warsaw 1 Ja

University of the Fraser Valley, Abbotsford, Canada 2 Ja

Keio University, Tokyo, Japan 1 2 Ja

Yeditepe University, Istanbul, Turkije 1 Ja

National Univeristy of Singapore, Singapore 3 Ja

University of Western Ontario, London, Canada 4 4 Ja

Gonzaga University, Spokane, USA 2 3 Ja

Univeristy of Joensuu, Joensuu, Finland 2 Ja

Gadjah Mada University,. Yogyakarta, Indonesie 1 Ja

University of Stellenbosch, Stellenbosch, Zuid Afrika 2 Ja

Universidad Complutense de Madrid 1 3 Ja

Universita degli Studi G. d’Annunzio Chieti 1 Ja

Stockholm University, Zweden 1 Ja

Konkuk University Korea 1 Ja

Universität Leipzig 2 Ja

University of Vaasa 1 Ja

Institute d’Etudes Politique de Bordeaux 1 Ja

Universität Wien 2 Ja

University of Glasgow 1 Ja

Volda University College 1 Ja

Adam Mickiewicz University Poznan, Poland 1 Ja

Universität Bremen 1 Ja

Universita Degli Studi di Milano Bicocca 1 Ja

Alma Mater Studiorum Universita di Bologna 2 Ja

Universität Salzburg 1 Ja

Totaal 36 40

67* UItwisselingsovereenkomst

Faculteit der Historische en Kunstwetenschappen

Naam universiteit Uitgezonden Inkomend Uitw. ov.k. * aantal aantal J / N studenten studenten

Sabanci University, Istanbul, Turkey 2 1 Ja

The Chinese University of Hong Kong 1 3 Ja

University of Manchester, Manchester, United Kingdom 1 1 Ja

University of Wroclaw 1 1 Ja

University of Essex, Colchester, United Kingdom 1 Ja

Uppsala University, Uppsala, Sweden 1 Ja

Florida State University 1 via FR

Bocconi University Milano, Italy 2 2 Ja

Carleton University, Ottawa, Canada 2 Ja

Albert Ludwigs University of Freiburg, Frieburg, Germany 1 Ja

Keio University, Tokyo, Japan 1 Ja

University of Western Ontario, London, Canada 1 1 Ja

Swinburne University Melbourne, Swinburne, Australië 3 Ja

Adam Mickiewicz University, Poznán, Poland 3 Ja

Universidad de Sevilla, Sevilla, Spain 2 Ja

Central Michigan University 1 Ja

Université Libre de Bruxelles, Brussel, België 1 Ja

Leibniz Univerity Hannover, Hannover, Duitsland 1 Ja

Martin Luther Univeritet Wittenberg 1 Ja

Université Charles de Gaulle, Lille, Frankrijk 1 Ja

Ca’Foscari University of Venice, Venetië, Italië 1 Ja

Universita degli Studi di Milano, Milaan, Italië 1 Ja

Istanbul Bilgi University, Istanbul, Turkije 2 Ja

University of Vienna, Wenen, Oostenrijk 1 Ja

Konkuk University Seoel, Seoel, Zuid-Korea 1 Ja

Faculteit der Wijsbegeerte

Naam universiteit Uitgezonden Inkomend Uitw. ov.k. * aantal aantal J / N studenten studenten

Universiteit van Bayreuth, Duitsland 2 Ja

Universiteit van Helsinki, Finland Ja

Universiteit Complutense Madrid, Spanje Ja

Universiteit van Valladolid, Spanje 1 Ja

Universiteit van Gent, Belgie 1 2 Ja

Universiteit van Leuven, Belgie Ja

Universiteit van Kopenhagen, Denemarken Ja

Universiteit Vita-Salute San Raffaele, Italie 1 Ja

Universiteit Roma Tre, Italie Ja

Universiteit van Bologna, Italie Ja

Universiteit van Wroclaw, Polen 1 6 Ja

Universiteit van Sydney 1 Ja

68* UItwisselingsovereenkomst

FGG/Erasmus MC

Naam universiteit Uitgezonden Inkomend aantal aantal studenten studenten

keuzeonderwijs in het derde jaar 39

keuzeonderzoek in het vierde jaar 70

keuze coschap in het zesde jaar 80

oudste coschap in het zesde jaar 8

Msc-opleidingen 28

Totaal 225

IFMSA 1

bureau internationalisering 56

Totaal 57

Bovenstaande cijfers zijn niet volledig. Er blijken regelmatig studenten te zijn die rechtstreeks een afdeling hebben benaderd voor een

stage zonder tussenkomst van de IFMSA of de coördinator internationalisering. Om hoeveel studenten het gaat is onbekend.

Nadere informatie inkomende studenten

Levenlang Leren Programma (LLP) 19 studenten Universiteit Gent

Jagiellonian University

Universita degli Studi di Parma

Universita’ degli studi di Firenze (2x)

Universita’ degli studi di Pavia (2x)

Université de Paris VII - Denis Diderot (2x)

Democritis University of Thrace (3x)

Katholieke Universiteit Leuven

University of Helsinki

Ankara Üniversitesi (3x)

Istanbul Universitesi (2x)

LLP / Querido Chair Exchange Program 8 studenten Ankara Üniversitesi (4x)

Istanbul Universitesi (4x)

Nadere informatie uitgaande studenten

Levenlang Leren Programma (LLP) 14 studenten Ospedale San Paolo

John Radcliffe Hospital

Harefield Heart Science Center

John Radcliffe Hospital

Ospedale San Paolo

Royal Brompton Hospital

Ankara Universitesi (4x)

University of Iceland (2x)

University of Helsinki

Université Claude Bernard Lyon I

LLP / Querido Chair Exchange Program 4 studenten Ankara Universitesi

Uitwisselingprogramma Baltimore 4 studenten University of Maryland (2x)

John’s Hopkins University (2x)

* UItwisselingsovereenkomst 69

< • > lijst van afkortingen Bama Bachelor-Master BKO Basiskwalificatie Onderwijs Bsik Besluit subsidies investeringen kennisinfrastructuur Bsa Bindend studieadvies CD Centrale diensten COEUR Cardiovasculair Onderzoekschool EUR CROHO Centraal Register Opleidingen Hoger Onderwijs CvB College van Bestuur CWTS Centrum voor Wetenschaps- en Technologie Studies ECTS European Credit Transfer System EDSC Erasmus Data Service Centre EEPI Erasmus Electronic Publishing Initiative EHP Erasmus Honours Programme Erasmus MC Erasmus Universitair Medisch Centrum ERIM Erasmus Research Institute of Management ESNR European Student Network Rotterdam ESSC Erasmus Studenten Servicecentrum EUR Erasmus Universiteit Rotterdam FEW Faculteit der Economische Wetenschappen FGG Faculteit der Geneeskunde en Gezondheidswetenschappen FHKW Faculteit der Historische en Kunstwetenschappen FR Faculteit der Rechtsgeleerdheid FSW Faculteit der Sociale Wetenschappen Fte Fulltime equivalent FW Faculteit der Wijsbegeerte HL Hoogleraar HO Hoger Onderwijs HOVO Hoger Onderwijs voor Ouderen HST Instituut Health Science & Technology IBA International Business Administration iBMG instituut Beleid en management Gezondheidszorg ICES-KIS Interdepartementale Commissie voor het Economisch

Structuurbeleid-Kennisinfrastructuur ICTO informatie- en communicatietechnologie in het onderwijs IHS Institute for Housing and Urban Development Studies IPRC International Peer Review Committee ISS Institute of Social Studies KNAW Koninklijke Nederlandse Akademie van Wetenschappen LUMC Leids Universitair Medisch Centrum NCSI Nederlands Centrum voor Sociale Innovatie NIHES Netherlands Institute For Health Sciences NVAO Nederlands-Vlaamse Accreditatie Organisatie NWO Nederlandse Organisatie voor Wetenschappelijk Onderzoek OBP Ondersteunend en beheer personeel OBR Ontwikkelingsbedrijf Rotterdam OCW ministerie van Onderwijs, Cultuur en Wetenschap OECR Onderwijskundig Expertisecentrum Rotterdam QANU Quality Assurance Netherlands Universities RISBO Rotterdams Instituut voor Sociaal-wetenschappelijk BeleidsOnderzoek RSM EU Rotterdam School of Management, Erasmus University SEP Standaard Evaluatie Protocol SSVR Stichting Studentenvoorzieningen Rotterdam

70

SVKR Stichting Kunstzinnige Vorming Rotterdam TUD Technische Universiteit Delft UB Universiteitsbibliotheek UD Universitair docent UHD Universitair hoofddocent UL Universiteit Leiden UM Universiteit Maastricht UT Universiteit Twente UU Universiteit Utrecht UvA Universiteit van Amsterdam VSNU Vereniging van Nederlandse Universiteiten VU Vrije Universiteit VWO Voorbereidend Wetenschappelijk Onderwijs WFHW Wet aangaande Financiering Hoger Onderwijs WHOO Wet op Hoger Onderwijs en Onderzoek WP Wetenschappelijk personeel WO Wetenschappelijk Onderwijs © Erasmus Universiteit Rotterdam 2009

71