jaarverslag 2010: stand van de drugsproblematiek in europa
DESCRIPTION
Jaarverslag 2010: stand van de drugsproblematiek in Europa. Europees Waarnemingscentrum voor drugs en drugsverslaving (EWDD) Opgericht: 1993 Vestigingsplaats: Lissabon Medewerkers: 100. Informatiepakket in meerdere talen. www.emcdda.europa.eu/annual-report. Heroïne en spuiten Cocaïne - PowerPoint PPT PresentationTRANSCRIPT
![Page 1: Jaarverslag 2010: stand van de drugsproblematiek in Europa](https://reader036.vdocuments.pub/reader036/viewer/2022062519/56814dbe550346895dbb1561/html5/thumbnails/1.jpg)
Jaarverslag 2010: stand van de
drugsproblematiek in Europa
![Page 2: Jaarverslag 2010: stand van de drugsproblematiek in Europa](https://reader036.vdocuments.pub/reader036/viewer/2022062519/56814dbe550346895dbb1561/html5/thumbnails/2.jpg)
2
Europees Waarnemingscentrum voor drugs en drugsverslaving (EWDD)
Opgericht: 1993
Vestigingsplaats: Lissabon
Medewerkers: 100
![Page 3: Jaarverslag 2010: stand van de drugsproblematiek in Europa](https://reader036.vdocuments.pub/reader036/viewer/2022062519/56814dbe550346895dbb1561/html5/thumbnails/3.jpg)
3
Informatiepakket in meerdere talen
www.emcdda.europa.eu/annual-report
![Page 4: Jaarverslag 2010: stand van de drugsproblematiek in Europa](https://reader036.vdocuments.pub/reader036/viewer/2022062519/56814dbe550346895dbb1561/html5/thumbnails/4.jpg)
4
Europa’s grootste drugsprobleem
In het algemeen stabiel
Groot probleem in sommige buurlanden
Heroïne-problematiek
Heroïne en spuiten
Cocaïne
Ecstasy enamfetaminen
Cannabis
Nieuwe drugs en internet
De aanpak van drugs-problemen
![Page 5: Jaarverslag 2010: stand van de drugsproblematiek in Europa](https://reader036.vdocuments.pub/reader036/viewer/2022062519/56814dbe550346895dbb1561/html5/thumbnails/5.jpg)
5
Circa 1,35 miljoen in de EU en Noorwegen: 0,4 % van de volwassenen
Recente nationale schattingen: 0,1 tot 0,8 % van de volwassenen
Problematische opioïdengebruikers
Heroïne en spuiten
Cocaïne
Ecstasy enamfetaminen
Cannabis
Nieuwe drugs en internet
De aanpak van drugs-problemen
![Page 6: Jaarverslag 2010: stand van de drugsproblematiek in Europa](https://reader036.vdocuments.pub/reader036/viewer/2022062519/56814dbe550346895dbb1561/html5/thumbnails/6.jpg)
6
750 000 tot 1 miljoen in de EU en Noorwegen —0,26 % van de volwassenen
Het aandeel injecterende opioïdengebruikers dat in behandeling gaat neemt af
Injecterende drugsgebruikers
Heroïne en spuiten
Cocaïne
Ecstasy enamfetaminen
Cannabis
Nieuwe drugs en internet
De aanpak van drugs-problemen
![Page 7: Jaarverslag 2010: stand van de drugsproblematiek in Europa](https://reader036.vdocuments.pub/reader036/viewer/2022062519/56814dbe550346895dbb1561/html5/thumbnails/7.jpg)
7
Trends in nieuwe meldingen van hiv-infecties bij injecterend drugsgebruikers in vier EU-lidstaten met hoge infectiecijfers
Heroïne en spuiten
Cocaïne
Ecstasy enamfetaminen
Cannabis
Nieuwe drugs en internet
De aanpak van drugs-problemen
![Page 8: Jaarverslag 2010: stand van de drugsproblematiek in Europa](https://reader036.vdocuments.pub/reader036/viewer/2022062519/56814dbe550346895dbb1561/html5/thumbnails/8.jpg)
8
Indirecte indicatoren wijzen op een stabiele of licht toenemende opioïdenproblematiek in Europa
Trends in opioïdengebruik
Heroïne en spuiten
Cocaïne
Ecstasy enamfetaminen
Cannabis
Nieuwe drugs en internet
De aanpak van drugs-problemen
![Page 9: Jaarverslag 2010: stand van de drugsproblematiek in Europa](https://reader036.vdocuments.pub/reader036/viewer/2022062519/56814dbe550346895dbb1561/html5/thumbnails/9.jpg)
9
Trends in aantallen behandelingen per primaire drug
Heroïne en spuiten
Cocaïne
Ecstasy enamfetaminen
Cannabis
Nieuwe drugs en internet
De aanpak van drugs-problemen
![Page 10: Jaarverslag 2010: stand van de drugsproblematiek in Europa](https://reader036.vdocuments.pub/reader036/viewer/2022062519/56814dbe550346895dbb1561/html5/thumbnails/10.jpg)
10
Door drugs geïnduceerde sterfgevallen: verandering tussen 2000 en 2003
Heroïne en spuiten
Cocaïne
Ecstasy enamfetaminen
Cannabis
Nieuwe drugs en internet
De aanpak van drugs-problemen
![Page 11: Jaarverslag 2010: stand van de drugsproblematiek in Europa](https://reader036.vdocuments.pub/reader036/viewer/2022062519/56814dbe550346895dbb1561/html5/thumbnails/11.jpg)
11
Door drugs geïnduceerde sterfgevallen: verandering tussen 2004 en 2007/8Heroïne en
spuiten
Cocaïne
Ecstasy enamfetaminen
Cannabis
Nieuwe drugs en internet
De aanpak van drugs-problemen
![Page 12: Jaarverslag 2010: stand van de drugsproblematiek in Europa](https://reader036.vdocuments.pub/reader036/viewer/2022062519/56814dbe550346895dbb1561/html5/thumbnails/12.jpg)
12
Trends in gemiddelde leeftijd van door drugs geïnduceerde sterfgevallen in enkele Europese landenHeroïne en
spuiten
Cocaïne
Ecstasy enamfetaminen
Cannabis
Nieuwe drugs en internet
De aanpak van drugs-problemen
![Page 13: Jaarverslag 2010: stand van de drugsproblematiek in Europa](https://reader036.vdocuments.pub/reader036/viewer/2022062519/56814dbe550346895dbb1561/html5/thumbnails/13.jpg)
13
Trend in heroïnegerelateerde drugsdelicten
Heroïne en spuiten
Cocaïne
Ecstasy enamfetaminen
Cannabis
Nieuwe drugs en internet
De aanpak van drugs-problemen
![Page 14: Jaarverslag 2010: stand van de drugsproblematiek in Europa](https://reader036.vdocuments.pub/reader036/viewer/2022062519/56814dbe550346895dbb1561/html5/thumbnails/14.jpg)
14
Schattingen van aantallen heroïnevangsten en onderschepte hoeveelheden
Heroïne en spuiten
Cocaïne
Ecstasy enamfetaminen
Cannabis
Nieuwe drugs en internet
De aanpak van drugs-problemen
![Page 15: Jaarverslag 2010: stand van de drugsproblematiek in Europa](https://reader036.vdocuments.pub/reader036/viewer/2022062519/56814dbe550346895dbb1561/html5/thumbnails/15.jpg)
15
Internationale heroïneproductie
Verouderend cohort problematische opioïdengebruikers
Polydrugsgebruik en ander zeer risicovol gedrag
Mogelijke verklaringen voor de huidige opioïdentrendsHeroïne en
spuiten
Cocaïne
Ecstasy enamfetaminen
Cannabis
Nieuwe drugs en internet
De aanpak van drugs-problemen
![Page 16: Jaarverslag 2010: stand van de drugsproblematiek in Europa](https://reader036.vdocuments.pub/reader036/viewer/2022062519/56814dbe550346895dbb1561/html5/thumbnails/16.jpg)
16
Gemeld problematisch opioïdengebruik in Rusland en Oekraïne (UNODC): 2−4 maal het EU-gemiddelde
Hoge percentages injecterende gebruikers en hiv-infecties
Problematisch opioïdengebruik in buurlanden
Heroïne en spuiten
Cocaïne
Ecstasy enamfetaminen
Cannabis
Nieuwe drugs en internet
De aanpak van drugs-problemen
![Page 17: Jaarverslag 2010: stand van de drugsproblematiek in Europa](https://reader036.vdocuments.pub/reader036/viewer/2022062519/56814dbe550346895dbb1561/html5/thumbnails/17.jpg)
17
14 miljoen Europeanen hebben ooit cocaïne gebruikt (4,1 %) 4 miljoen in het voorgaande jaar (1,3 %)
3 miljoen zijn 15 tot 34 jaar oud
Prevalentie vancocaïnegebruik
Heroïne en spuiten
Cocaïne
Ecstasy enamfetaminen
Cannabis
Nieuwe drugs en internet
De aanpak van drugs-problemen
![Page 18: Jaarverslag 2010: stand van de drugsproblematiek in Europa](https://reader036.vdocuments.pub/reader036/viewer/2022062519/56814dbe550346895dbb1561/html5/thumbnails/18.jpg)
18
Cocaïnegebruik: prevalentie in het voorgaande jaar onder jongvolwassenen in Europa, Australië, Canada en de VS
Heroïne en spuiten
Cocaïne
Ecstasy enamfetaminen
Cannabis
Nieuwe drugs en internet
De aanpak van drugs-problemen
![Page 19: Jaarverslag 2010: stand van de drugsproblematiek in Europa](https://reader036.vdocuments.pub/reader036/viewer/2022062519/56814dbe550346895dbb1561/html5/thumbnails/19.jpg)
19
Cocaïne-gebruik: prevalentie in het voorgaande jaar onder jong-volwassenen
Heroïne en spuiten
Cocaïne
Ecstasy enamfetaminen
Cannabis
Nieuwe drugs en internet
De aanpak van drugs-problemen
![Page 20: Jaarverslag 2010: stand van de drugsproblematiek in Europa](https://reader036.vdocuments.pub/reader036/viewer/2022062519/56814dbe550346895dbb1561/html5/thumbnails/20.jpg)
20
Trends in aantallen behandelingen per primaire drug
Heroïne en spuiten
Cocaïne
Ecstasy enamfetaminen
Cannabis
Nieuwe drugs en internet
De aanpak van drugs-problemen
![Page 21: Jaarverslag 2010: stand van de drugsproblematiek in Europa](https://reader036.vdocuments.pub/reader036/viewer/2022062519/56814dbe550346895dbb1561/html5/thumbnails/21.jpg)
21
In 2008 zijn circa 1 000 cocaïnegerelateerde sterfgevallen gemeld
Duidelijke stijging in Spanje en het Verenigd Koninkrijk
Sterfgevallen door cocaïnegebruik
Heroïne en spuiten
Cocaïne
Ecstasy enamfetaminen
Cannabis
Nieuwe drugs en internet
De aanpak van drugs-problemen
![Page 22: Jaarverslag 2010: stand van de drugsproblematiek in Europa](https://reader036.vdocuments.pub/reader036/viewer/2022062519/56814dbe550346895dbb1561/html5/thumbnails/22.jpg)
22
Aantal vangsten neemt al 20 jaar toe: 96 000 (2008)
De onderschepte hoeveelheid neemt sinds 2006 af: 67 ton (2008)
Nieuwe smokkelmethoden
Cocaïnevangsten
Heroïne en spuiten
Cocaïne
Ecstasy enamfetaminen
Cannabis
Nieuwe drugs en internet
De aanpak van drugs-problemen
![Page 23: Jaarverslag 2010: stand van de drugsproblematiek in Europa](https://reader036.vdocuments.pub/reader036/viewer/2022062519/56814dbe550346895dbb1561/html5/thumbnails/23.jpg)
23
2,5 miljoen jongvolwassenen (1,7 %) hebben het voorgaande jaar ecstasy gebruikt
1,5 miljoen jongvolwassenen (1,2 %) hebben het voorgaande jaar amfetaminen gebruikt
Algehele stabilisatie in de trends van ecstasy- en amfetaminegebruik
Heroïne en spuiten
Cocaïne
Ecstasy enamfetaminen
Cannabis
Nieuwe drugs en internet
De aanpak van drugs-problemen
![Page 24: Jaarverslag 2010: stand van de drugsproblematiek in Europa](https://reader036.vdocuments.pub/reader036/viewer/2022062519/56814dbe550346895dbb1561/html5/thumbnails/24.jpg)
24
Trends in gebruik in het voorgaande jaar door jongvolwassenen
Ecstasy
Amfetaminen
Heroïne en spuiten
Cocaïne
Ecstasy enamfetaminen
Cannabis
Nieuwe drugs en internet
De aanpak van drugs-problemen
![Page 25: Jaarverslag 2010: stand van de drugsproblematiek in Europa](https://reader036.vdocuments.pub/reader036/viewer/2022062519/56814dbe550346895dbb1561/html5/thumbnails/25.jpg)
25
Regionale verschillen in ernst en patronen van problematisch amfetaminegebruik in Europa
Heroïne en spuiten
Cocaïne
Ecstasy enamfetaminen
Cannabis
Nieuwe drugs en internet
De aanpak van drugs-problemen
![Page 26: Jaarverslag 2010: stand van de drugsproblematiek in Europa](https://reader036.vdocuments.pub/reader036/viewer/2022062519/56814dbe550346895dbb1561/html5/thumbnails/26.jpg)
26
Illegale drugslaboratoria in de EU zoals gemeld aan Europol
Heroïne en spuiten
Cocaïne
Ecstasy enamfetaminen
Cannabis
Nieuwe drugs en internet
De aanpak van drugs-problemen
![Page 27: Jaarverslag 2010: stand van de drugsproblematiek in Europa](https://reader036.vdocuments.pub/reader036/viewer/2022062519/56814dbe550346895dbb1561/html5/thumbnails/27.jpg)
27
75,5 miljoen Europeanen hebben ooit cannabis gebruikt (22,5 %)
23 miljoen in het voorgaande jaar (6,8 %)
17 miljoen zijn 15 tot 34 jaar oud
Prevalentie vancannabisgebruik
Heroïne en spuiten
Cocaïne
Ecstasy enamfetaminen
Cannabis
Nieuwe drugs en internet
De aanpak van drugs-problemen
![Page 28: Jaarverslag 2010: stand van de drugsproblematiek in Europa](https://reader036.vdocuments.pub/reader036/viewer/2022062519/56814dbe550346895dbb1561/html5/thumbnails/28.jpg)
28
Cannabisgebruik: prevalentie in het voorgaande jaar onder jongvolwassenen
Heroïne en spuiten
Cocaïne
Ecstasy enamfetaminen
Cannabis
Nieuwe drugs en internet
De aanpak van drugs-problemen
![Page 29: Jaarverslag 2010: stand van de drugsproblematiek in Europa](https://reader036.vdocuments.pub/reader036/viewer/2022062519/56814dbe550346895dbb1561/html5/thumbnails/29.jpg)
29
Trends in aantallen behandelingen per primaire drug
Heroïne en spuiten
Cocaïne
Ecstasy enamfetaminen
Cannabis
Nieuwe drugs en internet
De aanpak van drugs-problemen
![Page 30: Jaarverslag 2010: stand van de drugsproblematiek in Europa](https://reader036.vdocuments.pub/reader036/viewer/2022062519/56814dbe550346895dbb1561/html5/thumbnails/30.jpg)
30
Dagelijks cannabisgebruik
Zo’n 3 miljoen jonge Europeanen (2,3 %) gebruiken dagelijks cannabis
Heroïne en spuiten
Cocaïne
Ecstasy enamfetaminen
Cannabis
Nieuwe drugs en internet
De aanpak van drugs-problemen
![Page 31: Jaarverslag 2010: stand van de drugsproblematiek in Europa](https://reader036.vdocuments.pub/reader036/viewer/2022062519/56814dbe550346895dbb1561/html5/thumbnails/31.jpg)
31
Vangsten
Circa 1 000 ton cannabis onderschept (90 % hars)
Binnenlandse teelt gemeld in alle Europese landen
Heroïne en spuiten
Cocaïne
Ecstasy enamfetaminen
Cannabis
Nieuwe drugs en internet
De aanpak van drugs-problemen
![Page 32: Jaarverslag 2010: stand van de drugsproblematiek in Europa](https://reader036.vdocuments.pub/reader036/viewer/2022062519/56814dbe550346895dbb1561/html5/thumbnails/32.jpg)
32
Nieuwe drugs signaleren
Recordaantal (24) nieuwe middelen gemeld aan het Europese systeem voor vroegtijdige waarschuwing in 2009
Groeiende populariteit van synthetische cathinonen, waaronder mefedron
Nieuwe synthetische cannabinoïden
Heroïne en spuiten
Cocaïne
Ecstasy enamfetaminen
Cannabis
Nieuwe drugs en internet
De aanpak van drugs-problemen
![Page 33: Jaarverslag 2010: stand van de drugsproblematiek in Europa](https://reader036.vdocuments.pub/reader036/viewer/2022062519/56814dbe550346895dbb1561/html5/thumbnails/33.jpg)
33
Gebruik van nieuwe drugs (spice, cathinonen, etc.)
Weinig onderzoeksgegevens beschikbaar
Veranderende stoffen en merken
Prevalentie kan hoog zijn onder
clubbezoekers en cannabisgebruikers
Heroïne en spuiten
Cocaïne
Ecstasy enamfetaminen
Cannabis
Nieuwe drugs en internet
De aanpak van drugs-problemen
![Page 34: Jaarverslag 2010: stand van de drugsproblematiek in Europa](https://reader036.vdocuments.pub/reader036/viewer/2022062519/56814dbe550346895dbb1561/html5/thumbnails/34.jpg)
34
Monitoring van het internet
170 onlinewinkels
Middelen verkocht als ‘legale psychedelica’
Snelle aanpassing aan controlemaatregelen
Heroïne en spuiten
Cocaïne
Ecstasy enamfetaminen
Cannabis
Nieuwe drugs en internet
De aanpak van drugs-problemen
![Page 35: Jaarverslag 2010: stand van de drugsproblematiek in Europa](https://reader036.vdocuments.pub/reader036/viewer/2022062519/56814dbe550346895dbb1561/html5/thumbnails/35.jpg)
35
Ontwikkeling van drugsbeleid in Europa
Vrijwel alle EU-lidstaten hebben een alomvattende drugsstrategie
Geen duidelijk patroon in de wijze waarop alcohol- en drugsstrategieën gekoppeld zijn
Heroïne en spuiten
Cocaïne
Ecstasy enamfetaminen
Cannabis
Nieuwe drugs en internet
De aanpak van drugs-problemen
![Page 36: Jaarverslag 2010: stand van de drugsproblematiek in Europa](https://reader036.vdocuments.pub/reader036/viewer/2022062519/56814dbe550346895dbb1561/html5/thumbnails/36.jpg)
36
Preventie
Voorlichting wordt in Europa alom gebruikt, hoewel is aangetoond dat dit slechts beperkt doelmatig is
In de meeste landen wordt nog maar mondjesmaat
gebruikgemaakt van selectieve en geïndiceerde preventie
Ontwikkeling van standaarden voor preventie
Heroïne en spuiten
Cocaïne
Ecstasy enamfetaminen
Cannabis
Nieuwe drugs en internet
De aanpak van drugs-problemen
![Page 37: Jaarverslag 2010: stand van de drugsproblematiek in Europa](https://reader036.vdocuments.pub/reader036/viewer/2022062519/56814dbe550346895dbb1561/html5/thumbnails/37.jpg)
37
Grote investeringenop het gebied van behandelingen
Jaarlijks ondergaan ten minste 1 miljoen Europeanen drugsbehandelingen
Grote toename in de afgelopen decennia: nieuwe hulpverleners en nieuwe behoeften
Heroïne en spuiten
Cocaïne
Ecstasy enamfetaminen
Cannabis
Nieuwe drugs en internet
De aanpak van drugs-problemen
![Page 38: Jaarverslag 2010: stand van de drugsproblematiek in Europa](https://reader036.vdocuments.pub/reader036/viewer/2022062519/56814dbe550346895dbb1561/html5/thumbnails/38.jpg)
38
Grote investeringen op het gebied van behandelingen: opioïdensubstitutiebehandeling
Heroïne en spuiten
Cocaïne
Ecstasy enamfetaminen
Cannabis
Nieuwe drugs en internet
De aanpak van drugs-problemen
![Page 39: Jaarverslag 2010: stand van de drugsproblematiek in Europa](https://reader036.vdocuments.pub/reader036/viewer/2022062519/56814dbe550346895dbb1561/html5/thumbnails/39.jpg)
39
Geschat deel problematische opioïden-gebruikers in substitutiebehandeling
Heroïne en spuiten
Cocaïne
Ecstasy enamfetaminen
Cannabis
Nieuwe drugs en internet
De aanpak van drugs-problemen
![Page 40: Jaarverslag 2010: stand van de drugsproblematiek in Europa](https://reader036.vdocuments.pub/reader036/viewer/2022062519/56814dbe550346895dbb1561/html5/thumbnails/40.jpg)
40
Toegang tot behandelingen: obstakels en uitdagingen
Beperkt aantal hulpverleners, restrictieve toelatingscriteria, kosten, openingstijden, etc.
Farmacologische behandeling van gebruikers van stimulerende middelen
Bezuinigingen: meer vraag en minder behandelmogelijkheden?
Heroïne en spuiten
Cocaïne
Ecstasy enamfetaminen
Cannabis
Nieuwe drugs en internet
De aanpak van drugs-problemen
![Page 41: Jaarverslag 2010: stand van de drugsproblematiek in Europa](https://reader036.vdocuments.pub/reader036/viewer/2022062519/56814dbe550346895dbb1561/html5/thumbnails/41.jpg)
41
Schadebeperking
Via speciale programma’s worden circa 40 miljoen injectiespuiten verstrekt
Toename van het aantal verstrekte spuiten in de meeste landen
Preventie van overdoses door verstrekking van naloxon voor thuisgebruik in enkele landen
Heroïne en spuiten
Cocaïne
Ecstasy enamfetaminen
Cannabis
Nieuwe drugs en internet
De aanpak van drugs-problemen
![Page 42: Jaarverslag 2010: stand van de drugsproblematiek in Europa](https://reader036.vdocuments.pub/reader036/viewer/2022062519/56814dbe550346895dbb1561/html5/thumbnails/42.jpg)
42
Gevangenissen (situatie)
600 000 mensen in strafinstellingen in de EU
10−30 % van de gevangenen veroordeeld vanwege drugsdelicten
Prevalentie van drugsgebruik veel hoger dan onder de algemene populatie
Extra risico van overdosis na ontslag uit de gevangenis
Heroïne en spuiten
Cocaïne
Ecstasy enamfetaminen
Cannabis
Nieuwe drugs en internet
De aanpak van drugs-problemen
![Page 43: Jaarverslag 2010: stand van de drugsproblematiek in Europa](https://reader036.vdocuments.pub/reader036/viewer/2022062519/56814dbe550346895dbb1561/html5/thumbnails/43.jpg)
43
Gevangenissen (maatregelen)
Recht op gezondheidszorg gelijkwaardig aan die buiten de gevangenis
Enkele landen zien de noodzaak specifieke strategieën en interventies te ontwikkelen
Overhevelen van de verantwoordelijkheid voor de gezondheidszorg in gevangenissen naar volksgezondheid; integratie van drugs- of gezondheidsdiensten in de gevangenis
Ontwikkeling van specifieke standaarden
Heroïne en spuiten
Cocaïne
Ecstasy enamfetaminen
Cannabis
Nieuwe drugs en internet
De aanpak van drugs-problemen
![Page 44: Jaarverslag 2010: stand van de drugsproblematiek in Europa](https://reader036.vdocuments.pub/reader036/viewer/2022062519/56814dbe550346895dbb1561/html5/thumbnails/44.jpg)
44
Percentage gevangenen dat opioïdensubstitutiebehandeling ondergaat
Heroïne en spuiten
Cocaïne
Ecstasy enamfetaminen
Cannabis
Nieuwe drugs en internet
De aanpak van drugs-problemen
![Page 45: Jaarverslag 2010: stand van de drugsproblematiek in Europa](https://reader036.vdocuments.pub/reader036/viewer/2022062519/56814dbe550346895dbb1561/html5/thumbnails/45.jpg)
45
Conclusie 2010
• Het algehele beeld van het drugsgebruik in Europa is stabiel, zij het dat er regionaal veranderingen waarneembaar zijn
• Veranderingen in de aanvoer en de consumptie van traditionele drugs en de opkomst van een recordaantal nieuwe middelen vormen een test voor de Europese drugsbestrijdingsmodellen
• De Europese aanpak van de drugsproblematiek is de afgelopen decennia geïntensiveerd; zal dit door de economische recessie teruggedraaid worden?
• Op verschillende gebieden is nog vooruitgang te boeken (preventie, behandeling, gevangenissen)