JAK CHRONIĆ DZIECI

PRZED

ZACHOWANIAMI

RYZYKO

WNYMI ?

O P R A C O W A Ł A : M G R J O

A N N A ZA M O J S

K A

TRUDNE PO

DŁOŻE

WYCHOWAWCZE

Paradok

sy w

spółc

zesn

ej so

cjaliz

acji

KONSUMPC

JONIZM• zjawisko nieograniczonej

konsumpcji• konsumpcja perspektywą

postrzegania zjawisk społecznych

• „kolonizacja dzieciństwa”(tworzenie sztucznych potrzeb”, „ pokolenie Y”)

• ideologia przyjemności• kategoria przestarzałości

(niespełnienia, na skutek szybkiego wychodzenia z mody)

KULTU

RA INSTANT

konieczność życia w „natychmiastowości”

„instant rzeczywistość”, rzeczywistość w pigułce

ideologia konsumpcji: „ nie odkładaj życia na później”

MEDIAmedia już nie reprezentują

rzeczywistości, ile ją wytwarzają

doświadczenia zdobyte przez kontakt z mediami zastępują rzeczywiste doświadczenie

brak dystansu do świata pokazywanego w mediach

AMERYKANIZACJA• rozpowszechnianie wzorów

kultury amerykańskiej na całym świecie

• od orientacji na społeczność do indywidualistycznego,

• od odpowiedzialności przed społeczeństwem do samorealizacji,

• od koncentracji na pracy zawodowej do koncentracji na konsumpcji,

• od otwarcia na ludzi do pogoni za zyskiem, od rzeczywistości do marzenia, itp.

CZYM JEST RYZYKO?

„Ryzykować to podejmować działania o niepewnym wyniku, zakończeniu, z narażeniem kogoś lub czegoś na szkodę, stratę,

zniszczenie, odważyć się na niebezpieczeństwo” 

wagary ucieczki z domu korzystanie z internetu (uzależnienie) palenie tytoniu, picie alkoholu przemoc rówieśnicza (buyling), cyberprzemoc stosowanie środków psychoaktywnych materializm życiowy stosowanie szkodliwych dla zdrowia diet dla poprawienia atrakcyjności

fizycznej. wczesna inicjacja seksualna

MOTYWY SKŁANIAJĄCE DZIECI I MŁODZIEŻ DO ZACHOWAŃ

RYZYKOWNYCH nawiązanie znajomości,dla odprężenia siędla zabawy,z ciekawości jak smakuje alkohol,pod wpływem reklamy ,z nudów (z braku innych możliwości spędzenia wolnego czasu),ponieważ wszyscy piją,żeby uciec przed problemami (rodzinnymi, szkolnymi),obniżenie lęku,znieczulenie dolegliwości fizycznych,zwrócenia na siebie uwagi rodziny i szkoły,prowokowanie dorosłych (przekora),bunt młodzieńczy

SYLWETK

A MŁODZIEŻ

Y

otwarci ciekawi świata działają bez

uprzedzeń, zbędnych kompleksów i zachamowań

wyedukowani głównie przez media (internet)

PROBLEMY OBSERWOWANE U UCZNIÓW

W OKRESIE ADOLESCENCJI Spadek aktywności i motywacji do nauki; Spadek zainteresowań; Zachowania agresywne; Sięganie po substancje psychoaktywne; Izolowanie się od rówieśników; Wagary, porzucenie szkoły; Inne zachowania dysfunkcyjne (ryzykowne).

PROBLEMY PRZEŻYWANE PRZEZ UCZNIÓW

(POZIOM WEWNĘTRZNY) Obniżenie poczucia własnej kompetencji (samooceny); Spadek koncentracji uwagi; Obniżenie nastroju, uczucie pustki i nudy; Poczucie bezradności i osamotnienia; Lęk i niepokój, obawa przed ośmieszeniem się; Złość; Dolegliwości somatyczne: bóle głowy, bóle brzucha,

pokrzywka.

POTRZEB

Y

DORASTAJĄCYC

H

WE WCZES

NEJ FA

ZIE

OKRESU DOJRZEW

ANIA

(J. EC

CLES, S

.HARTE

R)

Potrzeba większej autonomii;

Potrzeba wsparcia ze strony osób dorosłych spoza rodziny;

Potrzeba rozwijania własnych zainteresowań.

EWALUACJA POLITYKI BUDOWANIAWSPIERAJĄCEGO ŚRODOWISKA (G. NOAM I FIORE N., 2004; K.

WENTZEL, 1996)

Najwięcej sukcesów dydaktycznych oraz najmniej problemów z zachowaniem dzieci i dyscypliną mają szkoły, które

postawiły na budowanie bliskich, wspierających relacji społecznych,

zwłaszcza pomiędzy nauczycielem a uczniami.

PIRAMIDA SKUTECZNEGO RADZENIA SOBIE

Z TRUDNYMI I RYZYKOWNYMI ZACHOWANIAMI .

Budowanie dobrych relacji z dziećmi

Zarządzanie grupą , kreowanie pozytywnego klimatuStrategie uczenia umiejętności psychologicznych

i społecznychIntensywna indywidualna

interwencja

FENOMEN ODPORNOŚCI (RESILIENCE)Badania podłużne, prowadzone przez Werner i

Smith przez 40 lat na dzieciach z rodzin dysfunkcyjnych dostarczyły dowodów, że ponad

50% z nich przezwycięża niekorzystne uwarunkowania i manifestuje odporność wyrastając

na godnych zaufania, kompetentnych i opiekuńczych dorosłych.

Ich linia życia przebiegająca początkowo w obszarze ryzyka wyraźnie skręca w kierunku

dobrego przystosowania.

NAJWAŻNIEJSZY CZYNNIK CHRONIĄCY

- OPIEKUŃCZE I WSPIERAJĄCE RELACJEWerner i Smith odkryli w życiorysach badanych

osób, które manifestowały odporność pomimo przeciwności życiowych, obecność wspierającej

osoby dorosłej spoza rodziny. Wpływ dorosłej osoby znaczącej umożliwił dziecku wyjście z obszaru

ryzyka.

W 62% przypadków był to ulubiony nauczyciel. Występował nie tylko jako instruktor umiejętności wymaganych w szkole, ale także jako powiernik i

pozytywny model do osobowej identyfikacji.

ISTOTA PROFILAKTYKI:

czy nadmierne zainteresowanie mediów dopalaczami może zwiększyć popyt na nie?

przede wszystkim nie straszyć (strach działa krótko i słabo)

zakazy działają słabo lub w ogóle zgodna współpraca i dobre relacje rodziny z

innymi środowiskami wychowawczymi, a w szczególności ze szkołą

nadzieja w psychologii pozytywnej, która zmusza do brania odpowiedzialności za rezultat

I CO DALEJ?O F E R T A D L A D O R O S Ł Y C H :

→ zaangażować się w autentyczne współdziałanie

→ profilaktycy potrzebują rodziców i rodzice profilaktyków

→ rodzice zasługują na szacunek i wsparcie

O F E R T A D L A M Ł O D Z I E Ż Y :

→ ukierunkowana na uczenie się

→ praktyczne trenowanie umiejętności racjonalnego kalkulowania

→ kształtowanie umiejętności oceny ryzyka w ogóle

KONSTRUKTYWNA KONFRONTACJA

KONSTRUKTYWNA KONFRONTACJA INTERPERSONALNA

(wg Davida W. Johnsona)

Świadoma próba przyjścia komuś z pomocą, by mógł dostrzec skutki swojego zachowania i zmienić to zachowanie na konstruktywne.

Jest sposobem wyrażania naszego zainteresowania i chęci pogłębienia

kontaktu.

KONSTRUKTYWNA KONFRONTACJAStrategia radzenia sobie z trudnymi

i prowokacyjnymi zachowaniami dzieci bez uciekania się do metod autorytarnych, czy środków przymusu.

Konstruktywna konfrontacja proponuje inny sposób komunikowania się z dziećmi

i wyjście poza typowy model reagowania „Nagroda-Kara”.

Konstruktywna konfrontacja umożliwia uzyskanie pożądanych zmian bez naruszania poczucia godności wszystkich stron

zaangażowanych w interakcję.

CELEM KONSTRUKTYWNEJ KONFRONTACJI JEST:

• Zareagowanie na niepożądane zachowanie, ale bez agresji;

• Pomoc dziecku w zmianie zachowania;

• Ujawnienie przez rodzica, nauczyciela własnych uczuć i emocji;

• Pokazanie dziecku że jego zachowanie może go narazić na przykre konsekwencje.

ETAPY/KROKI KONFRONTACJIKrok 1. „Widzę.., słyszę…”Opisuję krótko zachowanie dziecka

(co widzę, słyszę ..).Mogę dodać, jakie mam oczekiwania dotyczące zachowania

dziecka

„Darku widzę że siedzisz przy komputerze.

Chciałabym, abyś zakończył grę i odrobił zadanie domowe.”

KROK 2. „CZUJĘ SIĘ ..,PONIEWAŻ..”`` powtarzam poprzedni komunikat

i nazywam emocje jakie mi towarzyszą; mówię również dlaczego tak się czuję:

„Darku widzę, że nadal grasz. Irytuje mnie to, ponieważ jest już późno i nie masz odrobionego zadania. Chcę, abyś teraz zakończył grę”.

KROK 3. „ZASTANAWIAM SIĘ, PO CO

TO ROBISZ?” Podaję najbardziej prawdopodobną interpretację (hipotezę) zachowania dziecka

„Darku, zastanawiam się, po co to robisz i przyszło mi do głowy (wydaje mi się), że chcesz…• jeszcze bardziej mnie zdenerwować?• Nie jesteś w stanie oderwać się od komputera?

Być może się mylę, ale tak sobie pomyślałam (to zdanie dodajemy, gdy dziecko, np.. zaprzecza).”, że rezygnujesz jutro z naszego wyjścia na kręgle....”itd..

KONSTRUKTYWNA KONFRONTACJAReaguj, gdy trwa właśnie taka sytuacja.

Zwracaj się do dziecka po imieniu.Podejdź bliżej i patrz na niego, by nie było wątpliwości, do kogo kierujesz ten

komunikat.Używaj wypowiedzi osobistych (zaimków: ja, mnie, mój).

Opisuj zachowanie, a nie oceniaj cech dziecka

Bądź zwięzły - wypowiadaj się krótko i na temat, nie rób wykładu.

Opisuj swoje uczucia (złości mnie to, martwię się itp.).

Gdy dziecko odpowiada, upewnij się, czy dobrze go zrozumiałeś/łaś.

Bądź empatyczny. On coś w tym momencie przeżywa, ponieważ postawiłeś go w sytuacji, której nie przewidywał.

W PRZYPADKU BRAKU EFEKTÓW ZASTOSUJ INNĄ METODĘ.

Konstruktywna konfrontacja nie daje gwarancji absolutnej skuteczności wobec wszystkich dzieci w każdej sytuacji.

Konstruktywna konfrontacja ma uzupełnić stosowane przez Ciebie praktyki wychowawcze, a nie je zastąpić.

ŚCIĄGAWKA DLA

RODZICÓW….

W A Ż N E RE G U Ł Y

KONSEKWENTNIE OKAZUJ DZIECKU MIŁOŚĆ , CZUŁOŚĆ I POŚWIĘCAJ UWAGĘ, BĄDŹ HOJNY W POCHWAŁACH I

ZACHĘTACH

ROZMAWIAJ Z DZIECKIEM O WAŻNYCH DLA NIEGO SPRAWACH , PRZYJACIOŁACH, ZAINTERESOWANIACH, NIE KRYTYKUJ, NIE

OCENIAJ, NIGDY NIE LEKCEWAŻ NAWET BŁACHYCH PROBLEMÓW

POMAGAJ DZIECKU UWIERZYĆ W SIEBIE I PRZEKAZUJ PODSTAWOWE WARTOŚCI. RESPEKTOWANIE ICH MOGĄ BYĆ

WAŻNYM ŹRÓDŁEM SIŁY DZIECKA ZWŁASZCZA GDY JEST ONO NARAŻONE NA KONFRONTACJĘ NP. Z AGRESYWNYM

KOLEGĄ

BĄDŹ PRZYKŁADEM!!!!! POSTĘPUJ TAK ABY BYĆ WIARYGODNYM . KOMUNIKAT „NIE RÓB TEGO CO JA ROBIĘ, RÓB TO CO

MÓWIĘ ZUPEŁNIE NIE DZIAŁA

USTAL JASNE ZASADY POSTĘPOWANIA, WYMAGAJ ALE STAWIAJ DZIECKU WARUNKI MOŻLIWE DO SPEŁNIENIA. USTANAWIAJ WYRAŹNE GRANICE I JASNO OKREŚLAJ KONSEKWENCJE ICH

NARUSZENIA, ANGAŻUJ DZIECKO W USTALANIE ZASAD

POZNAJ ZANJOMYCH I PRZYJACIÓŁ SWOJEGO DZIECKA, DLA NASTOLATKA RÓWIEŚNIACY MAJĄ OGROMNE ZNACZENIE I

WYWIERAJĄ BARDZO DUŻY WPŁYW

POMÓŻ DZIECKU NAUCZYĆ SIĘ KONSTRUKTYWNYCH SPOSOBÓW SPĘDZANIA CZASU WOLNEGO: ROZWIJAJ

TALENTY I UMIEJĘTNOŚCI

ZAREZERWUJ STAŁY CZAS NA WSPÓLNE SPĘDZENIE CZASU WOLNEGO

SZANUJ PRAWO DZIECKA DO WŁASNYCH WYBORÓW, OPINII, DYSPONOWANIA WOLNYM CZASEM, DORADZAJ ALE NIE

NARZUCAJ SWOJEJ WOLI

UCZ W JAKI SPOSÓB PRZEZWYCIĘŻAĆ TRUDNOŚCI I RADZIĆ SOBIE W TRUDNYCH SYTUACJACH, TA WIEDZA MOŻE STAĆ

SIĘ DLA DZIECKA KIEDYŚ BEZCENNA

ZDECYDOWANIE WYRAŻAJ NEGATYWNĄ POSTAWĘ WOBEC STOSOWANIA ŚRODKÓW PSYCHOAKTYWNYCH

POMAGAJ DZIECKU BEZPIECZNIE DORASTAĆ , IM MASZ LEPSZY Z NIM KONTAKT, TYM ŁATWIEJ USTRZEŻESZ JE PRZED

ALKOHOLEM, NARKOTYKAMI CZY DOPALACZAMI

DZIĘKUJE Z

A UWAGĘ