jak funkcjonuje model młodzieżowej powieści kryminalnej...
TRANSCRIPT
Jak funkcjonuje model młodzieżowej powieści kryminalnej Zbigniewa Nienackiego? O epigońskich powieściach o Panu Samochodziku
Zielona Góra, 15-16 października 2014 roku Międzynarodowa Konferencja Naukowa „Kryminał. Między tradycją a nowatorstwem” Dominik Borowski www.dominikborowski.eu Wydział Polonistyki – Ośrodek Badań Literatury Dziecięcej i Młodzieżowej
Młodzieżowa powieść kryminalna i jej wyróżniki
• fabuła skoncentrowana wokół śledztwa
• kategoria sensacji i przygody
• postać detektywa – bohater młodzieżowy
• funkcja rozrywkowa, dydaktyczna
1. Fabuła „Pan Samochodzik” Zbigniewa
Nienackiego
Epigońskie powieści o „Panu
Samochodziku”
historia o zaginięciu bądź skradzeniu dzieła sztuki
podjęcie śledztwa
odnalezienie działa sztuki
ujęcie przestępców
ukaranie winnych
fabuła = śledztwo w sprawie
zaginionego lub skradzionego dzieła
sztuki
• Lwy ze Starej Wody (prywatne
śledztwo, pozbawione nagłych
zwrotów akcji)
2. Narracja i narrator
„Pan Samochodzik” Zbigniewa
Nienackiego
Epigońskie powieści o „Panu
Samochodziku”
• Pan Tomasz N. N. • Pan Tomasz N. N.
• Paweł Daniec
• Zosia
• narracja pierwszoosobowa • narracja pierwszoosobowa
• dwunarracyjność
• Paweł Daniec jako wiodący
narrator
• narracja kobieca
3. Bohater młodzieżowy
„Pan Samochodzik” Zbigniewa
Nienackiego
Epigońskie powieści o „Panu
Samochodziku”
Młodzi harcerze towarzyszą Panu
Samochodzikowi w rozwiązywaniu
zagadek tylko w kilku powieściach.
Bohater młodzieżowy pojawia się
sporadycznie, a jego rola ogranicza
się do okazania niewielkiej pomocy
prowadzącemu śledztwo
detektywowi.
4. Postacie kobiece
„Pan Samochodzik” Zbigniewa
Nienackiego
Epigońskie powieści o „Panu
Samochodziku”
• rozkochują Pana Tomasza
• współpracują z przestępcami
• negatywny nastawienie bohatera
do kobiet
• Zosia (inteligentna, potrafi
rozwiązywać zagadki)
• Julia (posiada ogromną wiedzę z
historii sztuki)
• Krystyna (współpracuje z
przestępcami, nieuczciwa)
• Kinga Polock (postać dynamiczna)
5. Przestępcy
„Pan Samochodzik” Zbigniewa
Nienackiego
Epigońskie powieści o „Panu
Samochodziku”
• Waldemar Batura (kolega ze
studiów pana Tomasza)
• Jerzy Batura (syn Waldemara)
6. Czas i miejsce akcji
„Pan Samochodzik” Zbigniewa
Nienackiego
Epigońskie powieści o „Panu
Samochodziku”
• czas akcji: jak najkrótszy, pora
urlopu, lato
• czas akcji: rozciągnięcie trwania
zdarzeń, brak stałej pory roku
• miejsce akcji: atrakcyjne historycznie
7. Funkcje utworu literackiego
„Pan Samochodzik” Zbigniewa
Nienackiego
Epigońskie powieści o „Panu
Samochodziku”
• funkcja rozrywkowa
• funkcja poznawcza
• funkcja wychowawcza
• funkcja rozrywkowa
• funkcja poznawcza (treści
edukacyjne, legendy)
• funkcja dydaktyczno-
wychowawcza (postawa bohatera)
Wnioski
• Zachowanie schematu Nienackiego z niewielkimi zmianami.
• Różne strategie narracyjne.
• Mały stopień oryginalności w powieściach epigońskich.