jak projektować dom spełniający przepisy na 2021 rok?

Jak projektować dom spełniający przepisy na 2021 rok?Autor: dr inż. arch Miłosz Lipiński

Jak projektować dom spełniający przepisy na 2021 rok? Autor: dr inż. arch Miłosz Lipiński, Biuro Projektowe Lipińscy Domy

Jak zaprojektować dom spełniający przepisy, które mają obowiązywać od 2021 roku?

RYS HISTORYCZNYOkres do 2009 r. - przed wprowadzenim charakterystyk energetycznych

Celem Biura Projektowego Lipińscy było projektowanie opłacalnych energooszczędnych domów, z założeniem, aby dało się oszczędnościami na energię pokryć różnicę w cenie budowy - wówczas około 12% - w czasie maksymalnie kilkunastu lat (w zależności od zastosowanego paliwa).

Klasyfikacja wg niemieckich klas energetycznych - w Polsce nie było stosownych wytycznych:

domy energooszczędne - poniżej 70 kWh/(m²rok)domy niskoenergetyczne - poniżej 30 kWh/(m²rok)domy pasywne - poniżej 15 kWh/(m²rok)

W Polsce w tym czasie budowano nowe domy zużywające około 120 kWh/(m²rok)


ROK 2006. Decyzja o budowie pokazowego domu pasywnego.Założenia:- Wykonanie budynku pasywnego wg wytycznych niemieckiego Instytutu Budynków Pasywnych (PHI) w Darmstadt, ale z dostępnych w Polsce materiałów i produktów, w technologii, która byłaby do zaakceptowania przez przeciętnego polskiego inwestora; - Podobnie zaplanowano architekturę domu, która miała spełniać wymagania większości planów miejscowych i być przekonującą propozycją racjonalnie zaprojektowanego domu.

Cel:- Chęć sprawdzenia, czy uda się sprostać wymogom PHI dla domów pasywnych w warunkach polskich.

Efekt:- 2007 - Certyfikat dla pierwszego pasywnego budynku domu jednorodzinnego w Polsce i Europie Środkowo-Wschodniej;- Opracowanie recepty na ekonomiczny polski dom energooszczędny zużywający ok. 40-50 kWh/(m²rok) przy kosztach jedynie o 12% większych, co pozwalało na zwrot kosztów w ciagu 9-15 lat;- Powstanie pierwszej w Polsce kolekcji gotowych projektów energooszczędnych;- Ropoczęcie dyskusji o opłacalności energooszczędnego budowania w Polsce.

EUco 17,64 kWh/(m²rok)EUco 19,82 kWh/(m²rok) EUco 19,30 kWh/(m²rok)


Projektowana charakterystyka energetyczna budynku

Projekt: dom jednorodzinny TOKIO / DCP190

EUco=24,06kWh/m2rok II strefa klimatyczna

charakterystyka wymaga adaptacji do warunków lokalnych

Właściciel budynku: .

Autor opracowania:

Data opracowania: 2015-03-17

www.cieplej.pl

Charakterystyka energetyczna budynku: EUco=24,06kWh/m2rok II strefa klimatyczna, charakterystyka wymaga

adaptacji do warunków lokalnych

Kolektory słoneczne Vistol firmy Viessmann, sterowanie automatyczne w oparciu o sterownik instalacji

solarnej Vistolic 200 firmy Viessmann. Do współpracy z kolektorami dla podgrzewu c.w.u pojemnościowy

podgrzewacz c.w.u. o pojemności 250 L z podwójną wężownicą.

Zapotrzebowanie energii końcowej do podgrzania ciepłej wody, QK,W 4778,41 kWh/rok

Zapotrzebowanie energii pierwotnej do podgrzania ciepłej wody, QP,W 2428,16 kWh/rok

Całkowita średnia sprawność źródeł ciepła na c.w.u. ηW,tot 0,62

Średni współczynnik nakładu nieodnawialnej energii pierwotnej na

c.w.u., w

0,51

6.2. Średnie zapotrzebowanie na moc do przygotowania c.w.u.

Średnie zapotrzebowanie na moc do przygotowania c.w.u. 4,52 kW

7. Urządzenia pomocnicze

Wspomagany system Moc [W] Zapotrzebowanie na

energię końcową

[kWh/rok]

Zapotrzebowanie na

energię pierwotną

[kWh/rok]

c.w.u. 110,88 248,06 744,19

wentylacja 61,60 539,62 1618,85

RAZEM 172,48 787,68 2363,04

8. Podział zapotrzebowania na energię

8.1. Roczne jednostkowe zapotrzebowanie na energię użytkową

Ogrzewanie i

wentylacja

Chłodzenie Ciepła woda Urządzenia

pomocnicze

Oświetlenie

wbudowane

Suma

Wartość [kWh/(m²rok)] 24,06 - 24,12 - - 48,18

Udział [%] 49,93 - 50,07 - - 100,00

8.2. Roczne jednostkowe zapotrzebowanie na energię końcową

Ogrzewanie i

wentylacja


pomocnicze

Oświetlenie

wbudowane

Suma

Wartość [kWh/(m²rok)] 26,13 - 38,79 6,39 - 71,31

Udział [%] 36,64 - 54,39 8,97 - 100,00

8.3. Roczne jednostkowe zapotrzebowanie na energię pierwotną

Ogrzewanie i

wentylacja


pomocnicze

Oświetlenie

wbudowane

Suma

Wartość [kWh/(m²rok)] 28,74 - 19,71 19,18 - 67,63

Udział [%] 42,50 - 29,14 28,36 - 100,00

Sumaryczne roczne jednostkowe zapotrzebowanie na nieodnawialną energię pierwotną: 67,63 kWh/

(m²rok)

8.4. Roczne jednostkowe zapotrzebowanie na energię końcową [kWh/(m²rok)]

Nośnik energii Ogrzewanie i

wentylacja


pomocnicze

Oświetlenie

wbudowane

Suma

energia słoneczna (w =

0,0)

0,00 - 20,87 0,00 - 20,87

gaz ziemny (w = 1,1) 26,13 - 17,92 0,00 - 44,05

energia elektryczna (w

= 3,0)

0,00 - 0,00 6,39 - 6,39

CERTO 2014 1.1.5.0 - www.cieplej.pl 4/5

ROK 2008 - Biuro Projektowe Lipińscy jako jedyna pracownia na rynku projektów gotowych dołączała świadectwo do projektów energooszczędnych - w kolekcji około 60 domów

ROK 2015 - charakterystyka opracowana zgodnie z polskimi przepisami na 2015 rok - kolekcja liczy obecnie niemal 300 projektów, gdzie EUco jest poniżej 40


Zmiany prawne związane z ochroną cieplną budynków.

ENERGIA PIERWOTNAWskaźnik Ep jest to wynik uwzględnienia w końcowych obliczeniach nakładów nieodnawialnej energii pierwotnej poniesionych na dostarcze-nie do budynku poszczególnych nośników energii - gazu, oleju opałowego, energii elektrycznej, energii odnawialnych. Niski wynik świadczy o wyposażeniu obiektu w systemy chroniące środowisko naturalne i wykorzystujące odnawialne źródła energii, jak energię słoneczną, wiatrową, geotermię.

ENERGIA KOŃCOWAWskaźnik Ek określa sumę energii potrzebnej na ogrzewanie, wentylację, ciepłą wodę użytkową, obsługę urządzeń pomocniczych (i ewentualnie chłodzenia i oświetlenia – w zależności od typu obiektu). Parametr Ek uwzględnia sprawnośći wszystkich tych systemów, a co za tym idzie – jest pomocny w określeniu kosztów użytkowania obiektu.

ENERGIA UŻYTKOWAWskaźnik EUco określa ilość „czystej” energii potrze-bnej do ogrzania bu-dynku, czyli fizyczna ilość ciepła, którą system grzewczy musi dostarczyć, aby pokryć wynikową ilość strat ciepła przez przegrody i wentylację, pomniejszoną o zyski cieplne budynku. Wartość ta jest decydująca o przyznaniu dopłaty NFOŚiGW dla domów energooszczędnych i stanowi o jakości architektonicznej obiektu.

dane przegród w zależności od roku wydania przepisów (dla dT>16C)przegroda 2002 2009 2014 2017 2021 NF40** przepisy niemieckieSZ 0,3 0,3 0,25 0,23 0,2 0,15/0,12 >70 poza klasąPNG 0,45 0,45 0,3 0,3 0,3 0,2/0,15 30-70 energooszczędnydach 0,25 0,25 0,2 0,18 0,15 0,12/0,1 15-30 niskoenergetycznySNP 0,45 0,45 0,2 0,18 0,15 0,12/0,1 <15 pasywnyDZ 2,6 2,6 1,7 1,5 1,3 1,3 0 zeroenergetycznyokno 1,8/1,7* 1,8/1,7* 1,3 1,1 0,9 1,0/0,8połaciowe 1,8 1,8 1,5 1,3 1,1 1,0/0,8EP domy - obliczeniowe 120 95 70 WT

* w zależności od strefy **dodatkowe wymagania dla instalacji, mostków itd.

źródło: http://www.fpe.org.pl/poszanowanie-energii

surowceenergetyczne

wytwarzanie i przesył

odbiór w budynku

system instalacyjny

wykorzy-stanie

kierunek obliczeń zapotrzebowania energii

kierunek dostawy energii

stratystraty

energia końcowa

EK

energia użytkowa

EA + c.w.u.

energia pierwotna

EP


Jak projektować?

Czy architekci mają myśleć jak dobrze projektować domy,czy jak odpowiednio dobierać instalacje???

1. przykładowy projekt EUco EK EP CO2 (t CO2/m² rok)gaz 28,18 72,77 92,06 0,019ekogroszek 28,18 88,55 109,42 0,034

biomasa 28,18 86,54 35,01 0* tylko dla opcji projektu z biomasą EP spełnia warunki na 2021mimo spełnienia przez wszystkie warunków przegród na 2021

elektryka 28,18 73,56 220,69 0,061pompa 28,18 25,64 76,93 0,021gaz i kolektory 28,18 78,5 72,35 0,015 mimo użycia kolektorów EP nie spełnia warunków 20212. przykładowy projekt EUco EK EPgaz 78,04 117,91 131,96biomasa 78,04 207,77 47,76 wystarczy użyć biomasę aby spełnić EP na 2021* przyjmuje się, że CO2 wyemitowane do atmosfery równoważy CO2 pobrane przez rośliny do fotosyntezy. A co z traktorami, piłami, przetwórstwem biomasy?* 0,037 realne dla drewna, czyli nawet nieco gorsze od ekogroszku

1. Popularny mały energooszczędny dom parterowyo powierzchni 71,63 m² i EUco 28,18 kWh/(m²rok)- przegrody zgodne z przepisami na 2021 r.

2. Popularny mały standardowy dom parterowyo powierzchni 50,70 m² i EUco 78,04 kWh/(m²rok)- przegrody zgodne z przepisami od 2014 r.


Czy o to chodziło ustawodawcy? Jak zaprojektować dom na 2021 rok?Co jest priorytetem? Czy indywidualnych inwestorów będzie na to stać?

● koszt wybudowania domu:283 000 zł brutto w stanie wykończonym

● w 2021 r. - albo będziemy zmuszeni zastosować ogrzewanie na biomasę- albo dodatkowe instalacje OZE, co zwiększy koszt budowy o ok.15%!

● przeciętny dochód miesięczny podatników w 2015 r. 2500 zł (bankier.pl)

● średnia miesięczna rata kredytu (X 2015)dla kwoty 280 000 zł na 5% na 30 lat 1500 zł (kalkulator internetowy)

Popularny mały energooszczędny dom parterowyo powierzchni 71,63 m² i EUco 28,18 kWh/(m²rok)- przegrody zgodne z przepisami na 2021 r.

W imię czego Państwo ogranicza inwestorom możliwość wyboru i utrzymanie kosztów budowy na rozsądnym poziomie, jeśli samo obniżenie parametru EUco poniżej 40 kWh/(m²rok) ogranicza 5 krotnie zużycie CO2?

Jedną z odpowiedzi są dofinansowania, ale● koszt społeczny dopłat jest ogromny,● zaburzają naturalny rozwój rynku producenckiego, ● skazują nas na drogie technologie.


1. Dla przeciętnego odbiorcy liczą się koszty budowy oraz eksploatacji (efekt “uboczny”- obniżenie emisji CO2).2. Przepisy komplikują proste osiągnięcie tego celu oraz ograniczają swobodę projektowania.

● Ciągłe zmiany metodologii obliczania charakterystyk energetycznych.np. obliczanie zużycia wody: - w 2009 r. - obliczane zgodnie z ilością osób, w przypadku małych domków z dużą ilościa mieszkańców nie udawało się uzyskać wymaganego EP; - w 2014 r. - sytuacja się odwróciła, ponieważ trudno jest uzyskac wymagany parametr EP dla duzych domów zamiesz-kanych przez małą liczbę osób.

● Realne zyski wewnętrzne w domu pasywnym są na poziomie 2 -3,5 W/m² w zależności od wielkości domu;- do 2014 r. przyjmowane były na poziomie 2,5-3 W/m²;- po 2014 r. przyjmowane są na poziomie 6,8 W niezależnie od wielkości domu.

● Fakt premiowania biomasy w obliczaniu charakterystyk energetycznych - paliwo trudno dostępne w Polsce, a do tego wcale nie ograniczające, w tak znacznym stopniu jak to się przyjmuje, emisji CO2.

● Zniesienie pozwoleń na budowę i konieczności wykonania audytu pozwala na wybudowanie domu niezgodnie z charakterystyką energetyczną - brak weryfikacji i kontroli nad ograniczeniem emisji CO2.

● Urzędy do dziś wymagają analiz porównawczych dla domów z pompą ciepła i kolektorami.

● W momencie wejścia przepisów w 2014 roku nie dało się zaprojektować krytej pływalni publicznej, nawet przy użyciu najnowocześniejszych instalacji wspomagających.

Trudności w projektowaniu.


Podsumowanie.

Kierunek zmian i dążenie do poprawy jakości budownictwa w Polsce są jak najbardziej słuszne, ale przepisy nadmiernie komplikują cały proces projektowy i wprowadzają dużo haosu.

Powinien być wymóg spełnienia jednego z dwóch parametrów:- albo EUco, przyjetego np. na poziomie do 40 kWh/(m²rok)- albo EP zgodnego z normą na 2021 r. do 70 kWh/(m²rok)

Parametry cieplne byłyby czytelniejsze dla odbiorców przy wprowadzeniu klas energetycznych ABCD... w odniesieniu do parametru EUco, bez konieczności spełniania parametrów U - to architekt mógłby wówczas decydować w jakich miejscach w danym budynku dodać ocieplenia.


BIURO PROJEKTOWE M.&L.LIPIŃSCYLIPIŃSCY DOMY

ul. Belgijska 59, 54-404 Wrocławtel./fax 71 354 59 49,

tel. kom. 883 909 409 e-mail: [email protected]

www.lipinscy.plwww.domy-pasywne.pl

DZIĘKUJĘ ZA UWAGĘ

jak projektować dom spełniający przepisy na 2021 rok?

Documents