jan fekke ybema langer doorwerken van oudere werknemers
TRANSCRIPT
Jan Fekke Ybema
Langer doorwerken van oudere werknemers
NIP-presentatie - 26 maart 2010Langer doorwerken van oudere werknemers2
Onderzoeksvragen
1. In hoeverre willen en kunnen oudere werknemers doorwerken tot hun 65e levensjaar?
2. Welke factoren beïnvloeden de uitstroom van oudere werknemers uit arbeid?
3. Wat doen bedrijven om oudere werknemers te behouden?
Oudere werknemers: 45 tot 64 jaar
NIP-presentatie - 26 maart 2010Langer doorwerken van oudere werknemers3
TNO Monitoring van arbeid
1. Nationale Enquête Arbeidsomstandigheden: NEA• trends in willen en kunnen doorwerken• beroepen en sectoren
2. NEA-cohortonderzoek• voorspellen willen en kunnen doorwerken• uitstroom uit arbeid
3. Werkgevers Enquête Arbeid: WEA• werkgeverbeleid rond ouderen
NIP-presentatie - 26 maart 2010Langer doorwerken van oudere werknemers4
Onderzoeksvragen
1. In hoeverre willen en kunnen oudere werknemers doorwerken tot hun 65e levensjaar?a. trends in willen en kunnen doorwerkenb. voorspellers van willen en kunnen doorwerken
2. Welke factoren beïnvloeden de uitstroom van oudere werknemers uit arbeid?
3. Wat doen bedrijven om oudere werknemers te behouden?
NIP-presentatie - 26 maart 2010Langer doorwerken van oudere werknemers5
Willen doorwerken (werknemers 45-64 jaar)
Bron: NEA
Wilt u tot uw 65e werkzaam blijven? (%ja)
0%
10%
20%
30%
40%
50%
60%
70%
80%
90%
100%
2005 2006 2007 2008
NeeWeet nietJa
NIP-presentatie - 26 maart 2010Langer doorwerken van oudere werknemers6
Kunnen doorwerken (werknemers 45-64 jaar)
Bron: NEA
Denkt u in staat te zijn uw huidige werk tot uw 65e levensjaar voort te zetten? (%ja)
0%
10%
20%
30%
40%
50%
60%
70%
80%
90%
100%
2005 2006 2007 2008
NeeWeet nietJa
NIP-presentatie - 26 maart 2010Langer doorwerken van oudere werknemers7
Behoefte lichter werk (werknemers 45-64 jaar)
Bron: NEA
Zou lichter werk (lichamelijk en/of geestelijk) ertoe kunnen bijdragen dat u uw werk langer voortzet?
0%
10%
20%
30%
40%
50%
60%
70%
80%
90%
100%
2005 2006 2007 2008
NeeWeet nietJa
NIP-presentatie - 26 maart 2010Langer doorwerken van oudere werknemers8
Willen en kunnen doorwerken in beroepen 2008
0% 10% 20% 30% 40% 50% 60% 70% 80%
1 Ambachtelijk, industrieel
2 Transport
3 Administratief
4 Commercieel
5 Dienstverlenend
6 Zorg-, hulpverlener
7 Leerkracht, docent
8 (Vak-)specialist
9 Agrarisch
10 Leidinggevend
11 Overige beroepen
Wilt u tot uw 65e werkzaam blijven? (%ja)Denkt u in staat te zijn uw huidige werk tot uw 65e levensjaar voort te zetten? (%ja)
NIP-presentatie - 26 maart 2010Langer doorwerken van oudere werknemers9
Voorspellers van willen en kunnen doorwerken (werknemers 45-64 jaar)
Bron: NEA-cohort doorwerken tot 65willen kunnen
Zwaar werklichamelijk zwaar –hoge taakeisen –beroep in zorg/onderwijs –
Sociaal klimaatsociale steun leiding/collega’s +pesten, intimidatie intern –
Gezondheidburnout/uitputting – –slechte/matige gezondheid –arbeidshandicap –
Overige factorenflexibele werktijden +geen CAO +
NIP-presentatie - 26 maart 2010Langer doorwerken van oudere werknemers10
Onderzoeksvragen
1. In hoeverre willen en kunnen oudere werknemers doorwerken tot hun 65e levensjaar?
2. Welke factoren beïnvloeden de uitstroom van oudere werknemers uit arbeid?
3. Wat doen bedrijven om oudere werknemers te behouden?
NIP-presentatie - 26 maart 2010Langer doorwerken van oudere werknemers11
Uitstroom uit arbeid
NEA-cohortonderzoek: 3,7% van de respondenten van 45-64 jaar stopt met werken tussen 1e en 2e meting
• Pensioen of prepensioen 2,1%• Uitkering (WW, WAO, WIA) 1,1%• Anders (geen uitkering) 0,5%
Bron: NEA-cohort
NIP-presentatie - 26 maart 2010Langer doorwerken van oudere werknemers12
Voorspellers van uitstroom (werknemers 45-64 jaar)
uitstroom uit arbeidvroegpensioen uitkering
Leeftijd 60-64 55-59Zwaar werkSociaal klimaat
sociale steun collega’s –pesten, intimidatie intern +
Gezondheidburnout/uitputting +slechte/matige gezondheid +langdurig verzuim +
Overige factorentijdelijk dienstverband +reorganisatie +langere functieduur +leiding geven +
NIP-presentatie - 26 maart 2010Langer doorwerken van oudere werknemers13
Healthy worker effectWerknemers met gezondheidsproblemen (NEA 2005-2008)
0%
5%
10%
15%
20%
25%
30%
45 46 47 48 49 50 51 52 53 54 55 56 57 58 59 60 61 62 63 64
Leeftijd
arbeidshandicap burnout matige of slechte gezondheid
NIP-presentatie - 26 maart 2010Langer doorwerken van oudere werknemers14
Willen doorwerken en uitstroomWilt u tot 65e werkzaam blijven? (2007)
0%
10%
20%
30%
40%
50%
60%
70%
80%
90%
100%
(n= 102)* (n=58) (n=26)
Vroegpensioen Uitkering Anders
Werknemer in2007 en 2008
Werknemer in 2007, uit arbeid in 2008
NeeWeet nietJa
NIP-presentatie - 26 maart 2010Langer doorwerken van oudere werknemers15
Kunnen doorwerken en uitstroomDenkt u in staat te zijn uw huidige functie tot uw 65e voort te zetten? (2007)
0%
10%
20%
30%
40%
50%
60%
70%
80%
90%
100%
(n= 102)* (n=58) (n=26)
Vroegpensioen Uitkering Anders
Werknemer in2007 en 2008
Werknemer in 2007, uit arbeid in 2008
NeeWeet nietJa
NIP-presentatie - 26 maart 2010Langer doorwerken van oudere werknemers16
Conclusies werknemers (NEA, NEA-cohort)
• Toename willen en kunnen doorwerken gaat samen met toename in behoefte aan lichter werk
• Niet willen doorwerken bij burnoutklachten en intern ongewenst gedrag
• Niet kunnen doorwerken bij gezondheidsproblemen en lichamelijk of geestelijk zwaar werk
• Uitstroom naar een uitkering bij gezondheidsproblemen en slecht sociaal klimaat
• Uitstroom naar vroegpensioen bij reorganisaties en bij niet willen doorwerken
NIP-presentatie - 26 maart 2010Langer doorwerken van oudere werknemers17
Onderzoeksvragen
1. In hoeverre willen en kunnen oudere werknemers doorwerken tot hun 65e levensjaar?
2. Welke factoren beïnvloeden de uitstroom van oudere werknemers uit arbeid?
3. Wat doen bedrijven om oudere werknemers te behouden?a. Hechten bedrijven belang aan het behouden van oudere
werknemers?b. Welke instrumenten zetten bedrijven in om oudere werknemers te
behouden?
NIP-presentatie - 26 maart 2010Langer doorwerken van oudere werknemers18
Werkgevers over doorwerken tot 65e
Is het voor de personele bezetting van uw bedrijf belangrijk dat werknemers doorwerken tot/na hun 65e?
• Tot hun 65e: 22% ja• Na hun 65e: 8% ja
Bron: WEA
NIP-presentatie - 26 maart 2010Langer doorwerken van oudere werknemers19
Bron: WEABelang dat werkgevers hechten aan langer doorwerken
0% 5% 10% 15% 20% 25% 30% 35% 40%
Landbouw en visserij
Industrie
Bouwnijverheid
Handel
Horeca
Vervoer en communicatie
Financiële dienstverlening
Zakelijke dienstverlening
Openbaar bestuur, overheid
Onderwijs
Gezondheidszorg, welzijnszorg
Cultuur, overige dienstverlening
Is het voor de personele bezetting van uw bedrijf belangrijk dat werknemers tot hun 65e doorwerken? (%ja)
Is het voor de personele bezetting van uw bedrijf belangrijk dat werknemers ook ná hun 65e doorwerken? (%ja)
NIP-presentatie - 26 maart 2010Langer doorwerken van oudere werknemers20
Bron: WEA
Gebruik van instrumenten om langer doorwerken te stimuleren (bedrijven van 10 of meer werkzame personen)
0% 10% 20% 30% 40% 50% 60%
Minimaal 1 instrument ingezet
Extra vrije dagen
Deeltijd vervroegde uittreding
Kortere werkweek
Taakverlichting
Aanpassing werktijden
Vrijstellen van overwerk
Ander takenpakket
Vrijstellen onregelmatige dienst
Aanpassing van de werkplek
Gezondheidsbeleid
Stimulering scholing
Teruggang in functie
Teruggang in salaris
NIP-presentatie - 26 maart 2010Langer doorwerken van oudere werknemers21
Conclusies werkgevers (WEA)
• Weinig werkgevers vinden langer doorwerken belangrijk
• Ontziemaatregelen zoals extra vrije dagen populair
• Weinig investeringen in oudere werknemers via scholing, gezondheidsbeleid en aanpassingen werkplek
• Demotie lijkt taboe
NIP-presentatie - 26 maart 2010Langer doorwerken van oudere werknemers22
Handvatten voor bevorderen van duurzame inzetbaarheid van oudere werknemers
• Investeren in een goed sociaal klimaat
• Gezondheidsbeleid en preventie van klachten
• Zorgen voor lichter en passend werk
• Investeren in brede inzetbaarheid
NIP-presentatie - 26 maart 2010Langer doorwerken van oudere werknemers23
Dank u wel voor uw aandacht!
Als u meer wilt weten over dit onderzoek, kijk dan op www.tno.nl/langerdoorwerken