janar 2009 dhe drit’ e diturisë përpara do na...

Tribuna Sindikale1 JANAR 2009

Janar 2009DheDheDheDheDhe d d d d drit’ e diturisërit’ e diturisërit’ e diturisërit’ e diturisërit’ e diturisëpërpara do na shpjerëpërpara do na shpjerëpërpara do na shpjerëpërpara do na shpjerëpërpara do na shpjerë

TRIBUNA SINDIKALE

AAAAA

BBBBBCCCCC

Tribuna Sindikale JANAR 2009 2

cmyz

NDAL NDERHYRJEVE TE PUNEDHENESITNE VEPRIMTARINE E SINDIKATAVE

Sindikatat Qendrore te Arsimit, FSASHdhe SPASH, nenshkruese te KontratesKolektive te Punes te nivelit te pare meMinistrin e Arsimit dhe Shkences, prej shumevitesh kane konfirmuar personalitetin e tyre sipartner social serioz, objektiv e te pergjegjshem,si per mbrojtjen e interesave sociale -ekonomike te mesuesve, ashtu edhe perreformimin dhe modernizimin e sistemitarsimor ne vendin tone.

Midis dy partnereve, Sindikatave teArsimit nga njera ane, dhe MASH nga anatjeter, tashme jane vendosur dheinstitucionalizuar marredhenie normale pune,dialogu e bashkepunimi. Keto marredheniekane ardhur gjithenje duke u persosur, duke ubere me efektive, me te qendrueshme dhe merezultative. Duke perjashtuar disa te meta osemangesi, sidomos ne nivelin e dyte, mund tethemi se marredheniet e partneritetit socialmidis punedhenesit dhe punemarresit nesektorin e arsimit, tashme jane shembull percdo sindikate tjeter profesioni ne vendin tone.

Ndersa ne nivel qendror, por ne shumicene rasteve edhe ne nivel qarku apo rrethi, nga tedy palet ka vullnet dhe veprimtari konkretekorrekte per t’i mbajtur e zhvilluar ketomarredhenie nga pozita ligjore e kontraktualete drejta, aty ketu, nga individe me cilesinee drejtorit te Zyres Arsimore, sipunedhenes, te drejtorit apo zevendes-drejtorit te shkolles, si perfaqesues tepunedhenesit, te ndikuar nga pozitapartiake ose metoda te vjetruara e tetejkaluara drejtimi, tentohet dhenderhyhet ne punet e sindikates per tanenshtruar dhe per ta vene ate ne sherbimte tyre. Natyrisht, eshte e tepert ta theksojmese ne keto raste jemi perpara shkeljeve te rendaligjore dhe kontraktuale.

Rastet me flagrante jane kur disa drejtoreshkollash ose zevendesdrejtore, sic ka ndodhurshpesh here, marrin persiper hartimin e listave

Editorial

te anetareve te sindikates, duke ia dhene listene bardhe “nje mesuesi te besuar”, i cili benkujdes t’u thote mesuesve se kjo eshte deshiredhe porosi e drejtorit. Ka raste kur “drejtues”te tille kane ndeshur ne kundershtimin evendosur te mesuesve ose aktivistevesindikale, por ka edhe raste kur, si rezultat ipresionit qe kane ushtruar, u ka ecur…

Ne raste te tjera, ndonje drejtor zyrearsimore eshte perpjekur te beje presion perte penguar anetaresimin ne sindikate, dukeushtruar kontroll mbi listat emrore teanetareve te sindikates, me pretekstin se kjoeshte kompetence e tij. Drejtues te tille kanearritur deri atje sa, ne kundershtim te hapurme Kodin e Punes dhe Kontraten Kolektivete Punes te nivelit te pare, te transferojne oselargojne nga puna drejtues te seksionevesindikale ne rrethe ose kryetar te keshillavesindikale ne shkolla.

Ne keto raste FSASH dhe SPASH kanenderhyre me vendomeri dhe nepermjetMASH eshte rivendosur e drejta e shkelur esindikalisteve. Por, duke qene se akomandeshemi me veprime te drejtuesve ne demte sindikatave e te sindikalisteve, ne ekonsiderojme per detyre t’u drejtohemi atyreme autoritetin e Ligjit dhe te KontratesKolektive te Punes dhe t’u kujtojme se: Ligjinr. 7961 date 12.07.1995 ( i ndryshuar) , per“ Kodin e Punes te Republikes se Shqiperise,ne nenin 202, pika 1 thote shprehimisht:“Shkelja e neneve…181, 184-186 teparashikuar ne kete Kod denohen me gjobederi ne 50 fishin e pages minimalemujore…ndersa pika 7 thote se “Shkeljet edispozitave te ketij Kodi, kur perbejne veperpenale, denohen sipas dispozitave te KoditPenal”.

Duke iu kujtuar ketyre shkelesve qe telexojne permbajtjen e neneve 181, 184,185dhe 186 te Kodit te Punes, po evidentojmeketu vetem disa paragrafe te ketyre neneve:

PERMBAJTJA

Kopertina e pare:Pamje nga shkolla 9-Vjecare “Neim

Babameto”, DurresKopertina e fundit:

Veprimtari edukuese kulturore te nxenesve neshkollen 9-Vjecare “Asdreni”, Korce,

ne kuadrin e elimimit te punes e femijeve

TRIBUNA SINDIKALENr. 39

Janar 2009Botim i FSASH dhe SPASH

Me mbeshtetjen financiare teKonfederates se Sindikatave

te Holandes, FNVADRESA :

Rruga “Dora D’Istria”, Pallati PerballeFakultetit Juridik,Kati i 3-te, Tirane

Tel & Fax + 355 4 225 65 32Celular: + 355 68 20 34 674,

+ 355 69 22 69 795, + 355 68 21 52 891E-mail: [email protected]: www.fsash-spash.com

Keshilli Botues:Xhafer Dobrushi,

Bajram Kruja,Lumturi Mataj,Defrim Spahiu,Petref Çelaj,Aleks Dushi,

Stavri Liko, Kryeredaktor

2

4

3

6

11

Editorial: Editorial: Ndalnderhyrjeve te punedhenesit neveprimtarine e sindikatave

Detyra te reja, ne zbatim teProjektit me FNV/AOb

Bashkepunim i frytshem iseksioneve te SPASH dhe FSASHne Korçe

Nga jeta sindikale e FSASH dheSPASH

Organizimi “Ores se lire” kerkonpune krijuese nga çdo mesues

Tregues te trajnimit te personelitarsimor gjate vitit 2008

Nje pervjetor i shenuar iGjimnazit te Tiranes

Te reja shkencore dhe keshillapraktike

9

1) Ndalohet cdo akt nderhyrjeje ne krijimin, funksionimin ose administrimine organizatave sindikale nga organet shtetrore. ( Neni 184)

1)Konsiderohen si nderhyrje te punedhenesit masat qe:a) nxisin krijimin e organizatave te punemarresve qe mbizoterohen nga nje

pundhenes, qe mbeshtetin organizata punemarresish me mjete financiare apo memenyra te tjera, me qellim qe t’i vendosin keto organizata nen kontrollin e tyre.

b) pengojne krijimin, funksionimin ose administrimin e nje organizatepunemarrsish (sindikale),

c) demtojne punemarrsin per shkak te perkatesise ose veprimtarise se tijsindikale, duke e diskriminuar ate ( Neni 186).

13

15


Sindikatat e arsimit, FSASH dheSPASH, ndodhen perpara detyrash temedha per perfaqesimin dhembrojtjen e interesave social -ekonomike te anetareve, por edhe perngritjen e metejshme profesionale temesuesve dhe zhvillimin e sistemitarsimor ne vendin tone.

Te gjitha keto detyra gershetohendhe mbeshteten edhe nga aktivitetete shumta qe organizohen ne kuadrine Projektit qe ato jane duke zbatuarne bashkepunim me sindikatatholandeze FNV dhe AOb.

Eshte i rendesishem fakti qeaktivitetet dhe objektivat e Projektit

jane pothuajse te njejta me drejtimetkryesore te punes se vete sindikatave,sic jane konsolidimi i keshillavesindikale ne shkolla dhe seksionevesindikale ne rrethe, rritja e numrit teanetareve, duke i kushtuar kujdes tevecante mesuesve te rinj dhe gravemesuese, permiresimit te gjendjesfinanciare, nepermjet rritjes se teardhurave nga kuotizacioni, informimitme te mire te anetareve, nepermjetRevistes dhe faqes se internetit etj.

Ne kete kuader, nje vend te vecantezene aktivitetet per kualifikiminsindikal e profesional te mesuesve, perparandfalimin dhe eliminimin e punesse femijeve etj.

Keta muajet e pare te vitit 2009jane edhe me te rendesishem persindikatat tona edhe per faktin se janene pergatitje e siper dhe do teorganizohen disa aktivitetepermbyllese te ketij Projekti, ne te cilatdo te behet analiza e realizimit teobjektivave te caktuara, arritjeve,problemeve dhe do te percaktohendrejtimet kryesore te punes sone nevijim.

Keshtu, ne fund te janaritorganizohet seminari mbipjesemarrjen e grave mesuese nesindikate, ne fund te shkurtitorganizohet Tryeza e Rrumbullkatembi angazhimin e sindikatave dheaktoreve te tjere per parandalimin dheeliminimin e punes se femijeve, nemars organizohet Tryeza mbisigurimin e me shume sherbimeve peranetaret e FSASH e SPASH, ndersane muajin prill organizohet konferenca

permbyllese e ketyre aktiviteteveNe keto kushte, eshte shume e

rendesishme qe, duke filluar ngaseminari me pjesemarrjen e gravedrejtuese lokale, te mbahen mireparasysh planet e veprimit, me qellimqe rezultatet e arritura te cohen meperpara dhe, ne kete kuader, tecaktohen objektiva te reja, te cilat tendiqen per zbatim nga ana eseksioneve sindikale gjate ketij viti ene vazhdim.

Eshte fakt qe puna e bere nga tedyja sindikatat ka cuar ne riorganizimine disa seksioneve, sidomos ne rrethetBerat, Gramsh, Sarande, Bulqize,Tropoje etj, dhe ne konsolidimin e disate tjereve, si ne rrethet Tirane, Vlore,Fier, Shkoder, Korce, Kucove,Skrapar, Mallakster, Librazhd etj,shoqeruar kjo edhe me rritjen e numritte anetareve te te dyja sindikatave, njepjese e mire e te cileve jane ngaradhet e grave mesuese.

Rritja e numrit te anetareve dhefuqizimi i metejshem i sindikatave janete lidhura drejtperdrejt edhe meshtimin e sherbimeve qe sindikatatofrojne per anetaret e tyre, gje qeperben nje objekt te rendesishem teaktivitetit te perditshem te sindikatavetona, por qe do te jete objekt diskutimiedhe ne Tryezen qe do te organizohetne mars, me pjesemarrjen edrejtuesve lokale te seksioneve, kupritet te behet edhe nje bilanc i punesse deritanishme dhe synimeve perkete vit, por edhe ne vijim, sipas planitte veprimeve qe do te diskutohet emiratohet ne kete Tryeze.

Dikutimet dhe analizat, sidomos nelidhje me format qe mund te perdorenper te zgjeruar sherbimet ndajanetareve, si motivimi i mesuesve per

Detyra te reja ne zbatimte Projektit me FNV/AOb

Vijon në faqen 4


pune cilesore dhe rezultate te larta,mbrojtja ligjore, krijimi i lehtesirave nepagesat e rasteve te semundjeve,realizimi i marrveshjeve per favorizimene marrje kredish, forma me interesne problemet e sigurimeve shoqerore,akte e marrveshje te tjera, dypaleshee shumepaleshe, me banka, agjensituristike, per sherbime plus ndajanetareve, etj.

Angazhimi i mesuesve ne punekonkrete per uljen e numrit te

nxenesve qe braktisin shkollen dheeliminimin e punes se femijeve eshtenje tregues tjeter i rendesishem i faktitqe sindikatat tona ndodhen tani ne njefaze tjeter me te larte te aktivitetit tetyre sindikal, duke mos u kufizuarvetem me mbrojtjen e drejtperdrejtesocial-ekonomike te mesuesve, porduke u marre edhe me ceshtje terendesishme te zhvillimit te sistemittone arsimor dhe te zhvillimit teshoqerise sone ne teresi.

Shembulli i shume shkollave,sidomos ne rrethet Tirane, (zona e

sindikatat tona për realizimin mesukses të objektivave të caktuara nëkuadrin e projekteve që SPASH dheFSASH janë duke zbatuar nëbashkëpunim me sindikatat holandezeFNV e AOb, OrganizatënNdërkombëtare të Arsimit, EI, dhepartnerë të tjerë ndërkombëtarë.

Aktivitete të larmishme dhe punëkonkrete po organizojnë seksionettona, sidomos në katër shkollat errethit tonë: “Asdreni” e “NaimFrashëri” në qytet dhe Pojan eSheqeras në zonat rurale, përmbrojtjen e fëmijëve, shmangien ebraktisjes së shkollës dhe eliminimine punës së fëmijëve. Tendenca ebraktisjes së shkollës dhe shfrytëzimii krahut të lirë të punës së fëmijëvenga prindër e biznese të pandershëmtashmë janë të pranishme dhepërbëjnë shqetësim real për seksionettona sindikale, puna e të cilaverezulton të jetë frytdhënëse.

Ky angazhim në rrethin tonë kashërbyer për ngritjen e grupeve mbibazë shkolle dhe trajnimi që iu bësindikalistëve të zgjedhur hapiprespektiva të qarta për atë që do të

bëhej më tej. E rëndësishme ishte fazae evidentimit në terren te nxënësve qëkishin braktisur shkollën, te atyre qëpunonin dhe kontigjentit që mund tabraktisin atë nga dita në ditë.Shpërndarja e pyetësorëve tekmësuesit dhe plotësimi i tyre, dukekontaktuar drejtpërdrejt me nxënësit,evidentoi të dhëna që na vendosninpara detyrash më delikate. Para çdogrupi mësuesish, të intervistuaritshpalosën vehten dhe problemet evështira që shoqërojnë familjet e tyre.Numri i nxënësve të evidentuar që nëhapat e parë të punës ishte 104, me tëcilat do të punonin, jo vetëm mësuesite trajnuar, por edhe të tjerë, duke ezgjeruar kështu pjesmarrjen meelemente të rinj të grupeve tëndryshme shoqërore; shkollë-familje-komunitet.

Punë konkrete u bë në shkollatSheqeras dhe Pojan, ndaj memirënjohje falenderojmë mësuesitsindikalistë e të palodhur: LiljanaHysolli, Drita Lino, Servet Mustafa,Edmond Gjolli, Fatos Kello. 35 nxënëskishin braktisur mësimin në këtoshkolla dhe rreth 40 të tjerë ishin

Kamzes), Fier, Elbasan, Korce,Shkoder, Durres etj, do te evidentohetedhe me mire ne aktivitetet qe pritette zhvillohen ne muajet e ardhshem,me pjesemarrjen, jo vetem teperfaqesuesve te sindikatave tearsimit, por edhe te atyre tesindikatave te degeve te tjera dhe teinstitucioneve e organizatave qe janete angazhuara per eliminimin e punesse femijeve, si nje parakusht perzhvillimin e arsimit dhe progresin eshoqerise sone ne teresi.

Stavri LIKO

Vijon nga faqja 3

Fryma e bashkëpunimit ndërmjetSPASH and FSASH, sidomos nëkuadrin e zbatimit të projektit mesindikatat holandeze FNV/AOb, poreflektohet edhe tek seksionet e tyrenë rrethin e Korcës. Sindikatat tonanë bazë, kanë hyë tashmë në një fazëtë re të rëndësishme, në veprimtarinee tyre, e cila ka nevojë të kuptohetdrejt prej mësuesve sindikalistë dhe tëmbështetet fuqishëm, sepse ajo pozgjeron sferën e ndikimit të saj, jovetëm për mbrojtjen sindikale, poredhe për politikat arsimore të sëardhmes. Ky bashkëpunim po rritkontaktet midis sindikalistëve, jo vetëmbrenda një shkolle, por edhe midisshkollave në zona urbane e rurale, nëshkallë rrethi e vendi. Bashkëpunimi imirë i dy sindikatave për trajnimet eorganizuara nga qendra ka sjellë nëduart e sindikalistëve materiale mevlerë për punën me nxënësit nëpërgjithësi e sidomos me ata të quajtur“të vështirë”, si edhe për atë që duhetbërë në familjet dhe komunitetin, DARe pushtetin vendor dhe qeverinë enxënësve.

Një punë të mirë kanë bërë dy

Bashkëpunimi i frytshëm i seksioneve të SPASH dheFSASH në Korçë për shmangien e braktisjes së shkollës

dhe eliminimin e punës së fëmijëve


kontigjent për ta braktisur atë. Shumëtë tjerë, në emër të ndihmës që duhejt’u jepnin familjeve, kryenin punë ngamë të ndryshmet. Takimet më prindër,bisedat me ta dhe aktorë të tjerë tëinteresuar, do të mundësonin një klimëmë të favorshme në punën emësuesve drejtpërdrejt me nxënësit.Rezultatet ishin të mira. Në një kohëjo fort të gjatë, u tërhoqën në bankat eshkollës 15 nxënës dhe u shmangbraktisja me 25 të tjerë.

Duket sikur puna jonë ka insistuarvetem në këto shkolla, duke lënë pasdore shkollat e qytetit, por kjo nukqëndron, pasi rezultatet e punës edhene shkollat e tjera u panë shumë qartënë seminarin që u organizua neKorcë, në prani edhe të ekspertëveholandezë Marten Kircz dhe MichaelKersten. Në seancën që u zhvillua nëmjediset e shkollës “Asdreni” me tëgjithë aktorët e interesuar dhepjestarët e familjeve të nxënësve, siedhe shoqatës së romëve etj, ugershetuan diskutimet për punën ebërë, rezultatet e arritura dhe detyratpër të ardhmen me programin artistiktë grupit të shkollës, që tregoivlerësimin dhe përgjegjshmërinë eseksioneve tona ndaj realizimit mesukses të këtij aktiviteti. Vlen tëpërmendet puna e mirë e mesuesevesindikaliste si Martha Xharo, ZhaniMlloja, Zhani Suljoti. 22 ishte numri inxënësve që kishin braktisur shkollëntek “Asdreni”. Me ta punuan 7mësues, anëtarë të dy sindikatave, tëcilët duhen vlerësuar për faktin se nuke patën të lehtë të tërhiqnin ne shkolle5 prej tyre, duke mos u tërhequr edhenga puna me të tjerët.

Ja se si shprehet një nxënëse ebraktisur nga prindër të divorcuar dheqë jeton me gjyshen e saj, e cila kishtebërë një krijim që i dilte nga zemra eme lot në sy recitoi:

Kam dalë në rrugëdhe lyp thërrimeI kam dy prindërpor jam jetime

Të gjithë luajnë e qeshindhe mua më përqeshinKur unë shkoj të luaj me tamë thërrasin veç fukaraNëna më lindi dhe më lanë rrugë të vetme pa vëllaI lutem zotit të më ndihmojëose të më cojë ku të dojë.Shkolla “Naim Frashëri” është

shkolla me shkallë braktisje dhe rrezikmë të lartë se gjithë të tjerat. Arsyetjanë të shumta, sepse edhe kontigjentii nxënësve të saj i përket komunitetitegjiptian dhe rom. Në këtë shkollë

problemet e punës së fëmijëve dhebraktisja janë shumë të mëdha, ndajpuna jonë mund të zgjidhë një pjesë tëvogël të tyre. Këtu duhet tëbashkëpunojmë me mire me pushtetinvendor e atë qendror, me politikat etyre të punësimit apo karakterinsocial-ekonomik, ku vlen të përmendetpër punë të mirë sindikalistja ZhaniPapa.

Me shumë efektivitet ishin edheaktivitetet që u zhvilluan në zonënminoritare Liqenas, në kuadin e njëprogrami që SPASH dhe FSASHzabatuan me mbështetjen e EI/NOT,ku u përfshinë më shumë se 40 nxënësdhe 16 mësues të shkollave 9-vjeçareLiqenas e Goricë. Ky angazhim patiefekt pozitiv, sepse trokiti dhe u bëpjesë e familjeve me probleme

ekonomike dhe u “kujtoi”prindërve sefëmijet duhen arsimuar dhe pse anaekonomike nuk i favorizon.

Në këto aktivitete u angazhuanshumë mekanizma si Komuna,drejtorite e shkollave, DAR, mësuese prindër, qeverite e nxënësve, gjë qëforcoi besimin për rezultate të mira mepermirësimin e marrdhënieve midisnxënësve dhe mësuesve sindikalistë.

Ngritja e problemit nga stafi imësuesve të dy sindikatave për tekstet,si edhe për aktivitetet me shkollatpërtej kufirit dhe komunitetin shqiptar,

bënë sensibilizimin e Ministrisë sëArsimit dhe DAR për zgjidhjen e tyre.

Periudha shtator-dhjetor 2008 përdy seksionet tona sindikale ishteperiudhë e rifreskimit të të dhënave,pasi mbyllja e vitit arsimor 2008 ia lavendin vitit të ri shkollor. Po kështupara nesh dilte detyra e verifikimit tënxënësve që qëndruan larg bankavetë shkollës, sa të tjerë vazhdojnë tëshfrytëzohen në punë të vështira dhesa të tjerë mund ta braktisin atë.

Tashmë kemi një traditë dhe njëangazhim rezultativ, jo vetëm tëmësuesve të dy sindikatave, por edhetë nxënësve e të komunitetit, gjë qëna jep siguri për një punë rezultativeedhe në të ardhmen.

Albina Pepo, SPASHHektor Fejzulla, FSASH


Ne mbledhjen e nentorit te vitit tekaluar, Keshilli Drejtues i FSASHvendosi njezeri qe viti 2009 te jetevit zgjedhjesh ne te gjitha strukturate Federates. Sipas ketij Vendimifushta hapet ne muajin mars dhe, me2-3 muaj nderprerje, shtrihet derinne nentor. Zgjedhjet do te zhvillohenne dy faza.

Faza e pare, ne pranevere, fillonnga muaji mars dhe shtrihet deri nemuajin maj. Ne kete faze behenanalizat e veprimtarise sindikale dhezgjedhjet ne keshillat dhe organizatatsindikale te bazes.

Faza e dyte, per shkak tezhvillimit te provimeve dhe tepushimeve verore, fillon ne muajinshtator dhe perfundon ne muajinnentor. Ne kete faze behen analizate punes dhe zgjedhjet ne SeksionetSindikale ne baze rrethi e qarku dhembahet Kongresi i Katert i FSASH.

Programi i veprimtarive dhe datatkonkrete te zhvillimit te ketyre dyfazave do te miratohen ne mbledhjene ardhshme te Keshillit Drejtues teFSASH, qe do te zhvillohet nemuajin shkurt.

Periudha per analizen eveprimtarise sindikale, per dheniellogari dhe zgjedhje te reja perbennje nga momentet me te rendesishmene jeten e Federates Sindikale teArsimit dhe Shkences. Kjo sepse, nekete rast nuk behet fjale per njembledhje dhe analize te zakonshme,te rendomte, sa per te kaluar radhen,por per nje proces verifikimi eballafaqimi, per nje proces vleresimireal te asaj qe kemi bere ne keta 4-5 vjet dhe te percaktimit te synimevedhe objektivave qe do te arrijme ne

te ardhmen.Pavaresisht nga koha kur

zhvillohet nje faze apo nje tjeter ezgjedhjeve, cdo aspekt i tyre, dukefilluar nga faza pergatitore e nivelit tepare e deri te Kongresi i Federates,nuk mund te merren te shkeputura.Te gjitha fazat dhe aspektet perbereste tyre jane te lidhur ngushte me njeratjetren dhe perbejne nje proces tevetem.

Qe ky proces te kurorezohet mesukses, per secilin nivel te zgjedhjeve,duke filluar nga keshillat dheorganizatat sindikale ne baze, rendesite vecante ka periudha pergatitore.Nje keshill sindikal shkolle, fakultetiapo njesie tjeter ne baze, nje seksionsindikal rrethi apo qarku, nuk mundte mjaftohet vetem me caktimin e njedate per mbledhjen zgjedhore nenjesine sindikale ku vepron. Dita ezgjedhjeve vjen si finalizim i gjithefushates disa mujore, pra i njeperiudhe relativisht te gjatepergatitore. Kjo periudhe pergatitoreperfshine veshtrime kritike, biseda telira, takime, publikime, per ate qeka bere sindikata ne keto vite, perproblemet, shqetsimet dhe kerkesatme te cilat eshte ballafaquar dhe permenyren dhe nivelin e zgjidhjes setyre, per nivelin e zhvillimit te dialogutsocial me punedhensin, per shtimindhe konsolidimin e radheve tesindikates, etj. Sa me intensive, elarmishme dhe e gjalle te jete kjo faze,aq me shume mundesi ka sindikatane baze, ne rreth apo ne qark per tepercaktuar objektiva konkrete dhemobilizues per te ardhmen.

Tashme eshte e njohur dhe eprovuar se forca e nje sindikateqendron ne vitalitetin e strukturave tesaj ne baze, ne aftesine e tyre

vetvepruese, ne rritjen e kapaciteteveorganizuese dhe drejtuese te ketyrestrukturave. Ketu nuk eshte fjala perte shmangur pergjegjesine estrukturave me te larta, sic eshteKeshilli Drejtues, Kryesia dhelidershipi i Federates. Perkundrazi,keto organizma vihen realisht parapergjegjesise, levizin me shpejt dheme me efektivitet, kur strukturat nebaze jane me kerkuese ndaj tyre.Prandaj, nje nga objektivat kryesoreqe duhet te pershkoje fushaten toneper zgjedhje te reja eshte dhe mbetetfunksionimi statutor i te gjithestrukturave te Federates. Neperberje te FSASH ka sot, jo vetemmjaft seksione sindikale, por edhekeshilla e organizata sindikale qeveprimtarine e tyre te vazhdueshmee zhvillojne pergjithesisht ne nivele qekerkon Statuti i FSASH. Seksionerrethi apo qarku si dhe keshillasindikale ne perberje te tyre, sic janeato ne Qytetin e Tiranes, ne Qarkune Vlores, ne Fier, Mallakaster,Skrapar, Permet, Kucove; deri dikuedhe Durresi, Devolli, Dibra, Kurbini,Librazhdi, e ndonje tjeter, nga viti nevit kane ardhur duke i rriturkapacitetet e tyre drejtuese, jane tevemendshem ndaj kerkesave dhenevojave te anetareve, ndjekin nevazhdimesi dhe luftojne, ne radhe tepare vete, per plotesimin e ketyrekerkesave. Jane pikerisht ketoseksione qe negocojne me nivel eobjektivitet me punedhesin dhembrojne me dinjitet interest ekerkesat e anetareve qeperfaqesojne.

Por, FSASH ka nevoje qe gjatekesaj fushate zgjedhore arritjet eketyre seksioneve sindikale tekonsolidohen me tej dhe pervoja e

Nga jeta sindikaleFSASH PARA FUSHATËS SË ZGJEDHJEVE TË REJA

Nga Xhafer DobrushiKryetar i FSASH


tyre te ndikoje e ndihmoje qe ne ketenivel te ngrihen te gjithe seksionet etjera sindikale me qellim qe teeliminojme gradualisht situatat epasivitetit, te pritshmerise nga lart, temungeses se forces realizuese, tepesimizmit, qe karakterizojne akomamjaft seksione ne rrethe ose qarqe.

Objektiv tjeter me rendesi ifushates zgjedhore duhet te jetefreskimi, riperteritja dhe edukimii lidershipit te Federates ne tegjithe nivelet. Zgjidhja e kerkesavene rritje qe shtrohen para FSASH, siper mbrojtjen sociale ekonomike tekerkesave dhe interesave teanetareve ashtu edhe per t’uangazhuar e per te dhene ndihmesereale ne thellimin e reformimit tesistemit arsimor dhe modernizimin etij, nuk mund te arrihen pa edukiminsindikal te lidershipit ne te gjithanivelet. Funksionet sociale tesindikates ne arsim nuk mund teushtrohen ne nivel cilesor nese ato nuklidhen ngushte me permbajtjen ereformes dhe nevojen per ndryshimne gjithe sistemin arsimor, neseSindikata nuk ushtron ndikimin e saj

ne te gjithe keto aspekte. Njedrejtues sindikal, ne cdo nivel qofte,nuk mund ta justifikoje besimin e atyreqe e kane zgjedhur nese nuk eshte iafte te njohe ne imtesi proceset dhekerkesat e reformimit te sistemit kuai eshte punesuar, pra te arsimit, nesenuk ben perpjekje per t’u trajnuar e

kualifikuar, nese nuk eshte aktiv dhene pararoje ne kolektivin arsimor kuben pjese.

Fushata zgjedhore ne FSASHduhet te pershkohet nga kerkesat nerritje per te zgjedhurit, nga krijimi inje mjedisi qe te mbeshtese elementine ri, sidomos grate dhe te rejat, qe temundesoje seleksionimin demokratikte kandidateve, te inkurajoje embeshtese drejtuesit e afte dhe mevizion, qe te mos u jape hapesire atyreqe nuk kane ecur dhe nuk ecin mekohen, qe jane te vjetruar sidomosne koncepte e praktika pune edrejtimi.

Fushata e zgjedhjeve te reja neFederate duhet te fokusohet mire nepervojat pozitive qe ka krijuarFSASH ne keto vitet e fundit,sidomos ne angazhimin e nje mase te

madhe mesuesish sindikaliste perminimizimin e fenomenit te braktijesse shkolles , te nxjerrjes nga rreziku ibraktisjes te nje numri te madhnxenesish, te eliminimit te punes sefemijeve, te fenomenit teanalfabetizmit, etj. Me rendesi eshtekujdesi qe ka treguar dhe rezultatet

qe ka arritrur FSASH per tebashkerenduar trajnimin sindikal metrajnimin professional te mesuesve,per permbajtjen e oreve mesimoreekstrakurrikulare, per mbrotjen e tedrejtave te femijeve nepermjetarsimimit, artit dhe medias, etj.FSASH ka dhene nje ndihmnese tendjeshme ne hartimin e draftit te Koditte Etikes se Mesuesit dhe po diskutonme MASH per hartimin e kritereveper emrimin e drejtuesve dhemesuesve ne sistemin parauniversitarte arsimit.

Keto pervoja duhet te sherbejneper objektiva te reja dhe angazhimme te madh dhe me efektiv te te gjithestrukturave sindikale ne problemetjetike te arsimit dhe arsimimit te brezitte ri, si nje kusht per progresinshoqeror te te gjithe vendit.


Me date 23 janar u mblodh KomitetiEkzekutiv i SPASH-it, ku u diksutuane lidhje me veprimtarine e SPASH-itper vitin 2009, mbeshtetur ne strategjinee percaktuar ne Kongres.

Strategjia e SPASH-it mbeshtetarsimin publik e privat dhe kerkesat percilesi e barazi ne arsim, te mesuarit gjategjithe jetes, pranon bashkepunimin meMASH, pushtetin lokal dhe OJQ-te pereleminimin e braktisjes se shkolles ngafemijet,si dhe domosdoshmerine enevojen e kualifikimit per rritjen eprofesionalizmit bashkekohor temesuesit.

SPASH e ka pranuar dhe embeshtet demokracine, por kerkonpartneritet ne nivel qendror, lokal dhene nivel shkolle, per problemet socialedhe te reformes arsimore, zbatimin ekontrates se nivelit te pare e te nivelitte dyte te nenshkruara me MASH,DAR dhe ZA ne rrethe. Roli i mesuesitne nje shoqeri demokratike kerkon njevleresim moral nga shoqeria, pornjekohesisht edhe material nga shtetiper punen e tij. Njekohesisht kerkesee vazhdueshme e sindikates ka qenedhe do te mbetet permiresimi i kushtevete punes per mesuesit dhe femijet neshkolle, jo vetem nga pushteti qendror,por edhe nga pushteti lokal.

Realizimi ne vazhdimesi iveprimtarive ka konsoliduar strukturate organizates.

Duke marre ne analize veprimtaritee zhvilluara gjate vitit 2008, si roli i gruasne arsim e sindikate, sherbimet peranetare dhe drejtues, funksionimi ipartneritetit me MASH, u vleresuanarritjet, por sindikatat u ndalen edhene te metat e mosarritjet qe u vune regjate vitit 2008. Per kete arsye eshteparashikuar qe ne daten 22 maj KeshilliKombetar te zhvilloje nje seminarvetem per kontraten kolektive dhe grupii punes qe do te caktohet per te

negocuar gjate 6 mujorit te dyte te vitit2009, te kete te qarta kerkesat dhemundesite, me qellim qe ato terealizohen ne kontraten e re kolektiveqe do te nenshkruhet nga te dyja palet.

Sipas Statutit dhe kontrateskolektive te nivelit te pare, qe tefunksionoje cilesisht mire, ku te keteedhe informacion te ndersjellte, janeparashikuar qe gjate vitit 2009 tezhvillohen kater mbledhje te KeshillitKombetar dhe gjashte mbledhje teKomitetit Ekzekutiv.E gjitha kjozhvillohet per nje veprimtari tezakonshme vjetore, ku u percaktuanedhe temat qe do te trajtohen.

Viti 2009 per SPASH eshte edheviti i zgjedhjeve ne te gjitha strukturate saj.

Dy ishin ceshtjet me terendesishme ku u ndal KomitetiEkzekutiv ne lidhje me fushaten ezgjedhjeve:

- Ndryshimet ne Statut, ne ato neneku gjate periudhes 4-vjeçare ka paturveshtiresi ne funksionimin praktik nestrukturat e SPASH-it.

- Percaktimi i fazave te zgjedhjevene te gjitha strukturat e SPASH-it.

Zgjedhjet; do te zhvillohen ne trietapa:

- Nga 6 shkurti deri me 11 prill, dote zhvillohen zgjedhjet ne te gjithashkollat dhe kopshtet publike e privatene sistemin parauniversitar, kufunksionon SPASH.

- Nga 11 prilli deri me 22 maj, do tezhvillohen konferencat per zgjedhjen ekrytareve e te strukturave drejtuese teSPA ne rrethe.

- Me 11-12 shtator 2009 do tezhvilloje punimet Kongresi i V-te iSPASH.

Analiza e buxhetit te SPASH-it pervitin 2008 dhe projektbuxheti per vitin2009, paten shume diskutime nembledhjen e Komitetit Ekzekutiv .Nga

diskutimi i z.Bajram Kruja u vleresuapuna e mire e bere gjate vitit 2008 ne20 sindikata rrethesh ne drejtim tembledhjes se kuotizacioneve me listate rregullta te paraqitura prane DARdhe ZA-ve, ku kuotat transferohen neqender nepermjet bankes dhe, ne ketemenyre, eshte eleminuar mundesia ekorrupsionit. Vleresim maksimal morenne lidhje me kete ceshtje, SPA Korçeme drejtuese Albina Pepo, SPA Tiraneqytet me drejtues Haxhi Meçuli, SPATirana rreth, me drejtues Shaban Duka,SPA Lushje me drejtues Luan Zonja,SPA Gramsh me drejtues HyqmetKaçaniku, si edhe drejtuesit e rinj qeriorganizuan sindikatat ne rrethet e tyre:ne Durres;Alfred Doraci, ne Mat;Arben Kola, ne Pogradec; GjergjiTreska, ne Lezhe; Pjeter Prenga, neBulqize; Gani Keta etj. Por, gjithashtu,u theksua si e pajustifikueshme, punae pamjaftueshme ne lidhje mefunksionimin organizativ te seksionevene rrethet Berat, Gjirokaster, Laç,Peqin, Skrapar, Malesi e Madhe dhePuke.

Gjate vitit 2009 iu ngarkua si detyresektorit te organizimit te SPASH-it,funksionimi i SPA ne rrethet Kukes,Permet, Kavaje, Librazhd, Sarande eHas.

Gjithe kjo veprimtari e SPASH qeu diskutua ne kete mbledhje do te marreforce vendimore ne mbledhjen eKeshillit Kombetar te SPASH qe dote zhvillohet ne daten 6 shkurt 2009.

Po keshtu, SPASH, si pjeseperberese e BSPSH, do te marre pjeseaktive ne te gjitha aktivitetet dheveprimtarite qe do te zhvillohen ngaBSPSH gjate vitit 2009.

Nevrus KaptelliDepartamenti i Organizimit dhei Mardhenieve me Publikun ne

SPASH

2009, viti i zgjedhjeve ne strukturat sindikale dhedetyrave te rendesishme per SPASH


Riorganizimi i Seksionit sindikal teFSASH-it per Tiranen Rreth ishte neqender te diskutimeve qe u bene neTakimin qe u organizua nga ana eKryesise se FSASH-it me drejtueste keshillave sindikale te shkollave,kryesisht nga zona e Kamzes dheBathores.

Pjesemarresit ne Takim informuanmbi situaten ne sindikatat e shkollaveperkatese, problemet me te cilatndeshen mesuesit ne keto shkolla dhenevojen per permiresimin e punes nenivel seksioni, me qellim qe tendihmohen organizatat sindikale nedisa shkolla ku ka me shumeveshtiresi organizimi dhe strukturatsindikale nuk funksionojne sic duhet.

Ne takim u evidentua puna e mireqe eshte duke u bere nga sindikalistetDerall Tota, Marie Frroku dheBjeshke Aliaj, ne shkollat 9-vjecarete Bathores, gje qe do te shtrihet neditet qe vijne e dhe ne Shkollen eMesme te kesaj zone. Po keshtu,situate e mire paraqitet edhe ne

shkollat e Kamzes se Re dheValiasit, ku punojne me perkushtimmesuesit sindikaliste Mersin Terpoe Tafil Ibro, te cilet shprehengatishmerine per ta vazhduar ketepune edhe ne shkollat e tjera te kesajzone e me gjere.

Kryetari i FSASH-it, zoti XhaferDobrushi, pasi vleresoi punen e berenga pjesemarresit ne takim, kerkoiangazhimin e drejtuesve lokale teketij Seksioni, sidomos nga shkollate kesaj zone per zgjerimin eanetaresise ne shkollat perkatese dheper perfshirjen edhe te shumeshkollave te tjera ne aktivitetet perristrukturimin e Seksionit sindikal teTiranes Rreth. Ai e vuri theksin,gjithashtu, tek domosdoshmeria evendosjes se kontakteve tedrejtperdrejta me mesuesit anetarete FSASH-it per njohjen eproblemeve me te cilat ata perballen,si edhe per trajtimin e zgjidhjen eketyre problemeve, per sigurimin eme shume sherbimeve per anetaret

e sindikates dhe per motivimin mete mire te mesuesve sindikaliste e teatyre qe kane rezultate te larta nemesimdhenie dhe ne punenindividuale me nxenesit qe paraqesinprobleme ne vijim e ne pervetesimine lendeve mesimore.

Ne Takim u vu theksi, gjithashtu,tek domosdoshmeria e puneskolegjiale te Kryesise se ketiSeksioni, duke grumbulluar rrethvetes sindikaliste te perkushtuar e tegatshem te marrin persiper e tendjekin per zbatim detyra konkrete,sipas programit dhe objektivave teFederates.

Ne takim u be nje ndarje e punesdhe detyrave konkrete per njeperiudhe njemujore, pas se ciles dote organizohet nje Takim tjeter perte analizuar ecurine e kesaj pune dheper te percaktuar objektiva te rejane vijim te veprimtarive per fuqizimine sindikatave dhe riorganizimin eSeksionit sindikal te Tiranes Rreth.

Shaban VRANA

Shkolla “Hoteleri Turizem” nëTiranë i kushton nje kujdes te vecantëorganizimit të orëve të lira, në funksiontë edukimit të nxënësve, duke mbajturparasysh se një orë e lirë është zbavitje,dëfrim, argëtim, por është edheedukim.

Një nga shembujt e mirë në këtëdrejtim është organizimi i një ore të lirënë lëndën e Higjienes me temë: “Tëmbrojmë mjedisin nëpermjet edukimit”

Per organizimin e këtij aktiviteti,

morëm shkas nga konkurimi midisshkollave të mesme të qytetit tëTiranës, të organizuar nga Fondacioni“Don Bosko”, në bashkëpunim meDrejtorinë Arsimore të qytetit dheMinistrinë e Mjedisit.

Në këtë konkurim, Shkolla jonë uparaqit me 30 punime në 3 fushat ekonkurimit: Logo, Sllogan dhe Foto(ose kartelon), duke u vlerësuar meÇmim të Parë për “Kartelonin më tëmirë mjedisor”, i cili u shpërblye me

një biçikletë. Fituesja e këtij Çmimiishte nxënësja Ardita SEVO e vitit teV/b.

Me cilësinë e përgjegjëses sëGrupit Ekologjik, si dhe mësuese nëlëndët e “Higjenës”dhe të “Kimisë”,unë e përzgjodha këtë temë në orën elirë në lëndën e “Higjenës”, duke parëedhe interesimin e nxënësve. Sigurishtqë nuk ishte e lehtë të organizoje njëorë të lirë në një mjedis shkollor të

Takim me drejtues lokale te Seksionit teFSASH per Tiranen Rreth

Organizimi “Orës së lirë” kërkon pune krijuesenga çdo mësues

(Përvojë nga shkolla “Hoteleri Turizëm”, Tiranë)

Vijon në faqen 10


mbingarkuar, ku mësojnë 2 turnenxënësish njëkohësisht, konkretishtnë turnin e parë zhvillon mësimetShkolla “Karl Gega” dhe mbasdite,në turnin e dytë, shkolla “Hoteleri-Turizëm”. Kushtet nuk ishin tëpërshtatshme, sidomos për tërealizuar anën artistike të programittë orës së lirë. Çdo ditë na duhej tëboshatisnim klasën për të bërë provatë materialit muzikor, koreografik,dhe pastaj të përgatisnim përsëriklasën për zhvillimin e orës së mësimittë radhës.

Jo pa qëllim i përmenda këtovështirësi, mbasi dua të nxjerr në pahkontributin dhe bashkëpunimin eDrejtorisë së Shkollës dhe nën/drejtoreshave, të cilat më dhanë njëmbështetje të fuqishme dheadmiruese për arritjen e qëllimit tëkësaj ore argëtuese, dëfryese dheedukative, në mënyrë që nxënësit tëmos dilnin të zhgënjyer.

Në mënyrë të veçantë dua tëfalenderoj drejtorin e Shkollës sëMesme “Karl Gega”, Z. Bashkim, icili na vuri në dispozicion klasën, meqëllimin e mirë të realizimit me suksestë kësaj veprimtarie, gjë që krijoi

mundësinë e zbukurimit të saj(dekoracionit), si vendosja etullumbaceve, luleve të ndryshme,ngjitja në mure e posterave tënxënësve etj.

Ora e lirë u zhvillua në formën enjë mini-konkursi brenda grupitekologjik apo viteve të para dhe tëdyta të shkollës sonë, ku nga 30punimet e paraqitura, u përzgjodhënpër konkurim 10 më të mirët, ku, mepas, çdo nxënës paraqiti punimet etij përpara një Jurie të ngriturposaçërisht për këtë veprimtari dhetë përbërë nga Nën/Drejtorët dhe

anëtarë të Bordit të shkollës.Secili nxënës, gjatë prezantimit

jepte shpjegime rreth punës së kryer,duke evidentuar anën edukative tësaj, si të mbrojmë mjedisin nëpërmjetedukimit.

Të dhjetë krijimet e tyreparaqesnin skica, piktura tëndryshme, poezi, sllogane, foto dhemesazhe, të cilat komentoheshin dhetransmetoheshin tek të gjithëpjesmarrësit e tjerë, si formë zinxhiri,duke kaluar, nga individi, në familje,bashkësi dhe në mbarë qytetin.

Gjatë gjithë kohës që nxënësitekspozonin punimet e tyre, në klasë

ata shoqëroheshin nga një kolazhmuzikor me këngë e koreografi tëluajtur nga vetë nxënësit konkurues,duke shfaqur kështu talentin e tyreedhe në një fushë tjetër. Në këtëmënyrë, prezantimi i punimeve tëtyre u bë më tërheqës e spektakolar.

Në fund, Juria nderoi me 3çmime të para për tre fushat: Logo-Sllogan-Foto (Kartelon), ku çmimine madh e morën dy motrat Dajanadhe Jasmina Meça, nxënësepërkatësisht në vitin e I/a dhe II/a,si paraqitje më aktuale lidhur meedukimin mjedisor.

Gjithashtu, të gjthë nxënësitkonkurues të dhjetë punimeve tëpërzgjedhura, u shpërblyen medhurata modeste, të sponosizuaranga vetë unë, si mësuesja e GrupitEkologjik të Shkollës.

Në fund të konkurimit, të gjithashkollave të mesme iu dërguam njëmesazh mjedisor me sloganin: “Njëbotë të re s’mund ta krijojmë, poratë që kemi mund ta mbrojmë”.

Fatbardha DOBIPërgjegjëse e Grupit

Ekologjik të Shkollës së Mesme“Hoteleri-Turizëm”,

Kryetare e KS të Shkollës.

Vijon nga faqja 9


Albana MarkjaPërgjegjëse e Sektorit të

Trajnimit IKT

Gjatë vitit 2008 reformimi isistemit arsimor të tërësi kapërfshirë, pa dyshim, edhereformimin e sistemit të zhvillimitprofesional të mësuesve edrejtuesve. Një reforme do tëkonsiderohej e dështuar papërgatitjen e duhur të kapacitetevenjerëzore lidhur me risitë dhepërgjegjësitë e reja që sjell reforma.Në këtë kuadër, fusha e trajnimit tëmësuesve dhe drejtuesve ka zënënjë vend të rëndësishëm dhe njëpeshë të konsiderueshme në morinëe projekteve dhe programeve tëiniciuara dhe zhvilluara nga Ministriae Arsimit dhe Shkencës dhe Institutii Kurrikulës dhe Trajnimit (IKT).

Programet kryesore në fushën etrajnimit të personelit arsimor janëiniciuar dhe zhvilluar nga Drejtoriae Trajnimit në Institutin e Kurrikulësdhe Trajnimit. Kjo drejtori, nëbashkëpunim me DrejtoritëArsimore Rajonale (DAR) dheZyrat Arsimore (ZA) të vendit,inicoi dhe zbatoi një numër të madhprogramesh trajnuese gjatë vitit.

Synimi kryesor i veprimtarive tëkryera ka qene:

• Mbështetja e reformësarsimore në arsimin parauniversitarpërmes trajnimeve të personelitarsimor.

• Trajnimi i sa më shumëspecialistëve, drejtuesve dhemësuesve për Udhëzimet e dala ngaMASH në periudhën 2007-2008.

Programet e zhvilluara dhe tëzbatuara gjatë vitit mund të ndahennë dy grupe të mëdha lidhur membështetjen financiare të tyre.

Duhet nënvizuar fakti se,megjithëse,synimi i përgjithshëm iprogrameve trajnuese të personelitarsimor ka qenë i përbashkët, atomund të ndahen lidhur membështetjen financiare të tyre. Njëpjesë e rëndësishme e programeveështë mbështetur nga programi“Cilësi dhe Barazi në Arsim – CBA”,i cili ka mbështetur fuqishëmprogramet më të rëndësishme qëlidhen drejtpërdrejtë me risitë që sjellreforma arsimore. Një pjesë tjetër erëndësishme e programeve ështëmbështetur nga buxheti i shtetit, i ciliështë fokusuar më shumë nëmbështetjen e programeve nëvazhdimësi nga vitet paraardhëse sidhe një numër të konsiderueshëmbotimesh në ndihmë të mësuesve dhedrejtuesve të arsimit.

Programet e mbështetura ngaprogrami “Cilësi dhe Barazi në Arsim– CBA janë:

• Trajnimi i mësuesve dhedrejtuesve të arsimit bazë dhe tëmesëm lidhur me reformën arsimore.Në kuadrin e këtij programi janëpërgatitur një sërë modulesh dhe janëtrajnuar një numër i konsiderueshëmpersonash lidhur me Udhëzimet eMASh për: planin vjetor të shkollës,objektivat e arritjeve të nxënësve,zhvillimin e orëve të lira në shkollë,bordin e shkollës, manualin edrejtuesit (përgatitur nga IKT) dhetreguesit e shkollës së suksesshme.Realizimi i këtij programi ka kërkuarnjë angazhim shumë të madh kohordhe energjish duke sjellë si rezultatnjë numër të konsiderueshëmpersonash të trajnuar.

• Përvijimi i reformës së zhvillimitprofesional të mësuesve dhedrejtuesve. Në kuadrin e këtijprogrami, për vitin 2008 është

realizuar prodhimi i dokumenteveshumë të rëndësishëm për këtëreformë, siç janë: Standardet epërgjithshme të mësuesit, Standardete drejtuesit të shkollës dheStandardet e trajnerit në arsim. Këtodokumente draft, presin miratimin ngaMASH, në mënyrë që për vitin eardhshëm të fillohet trajnimi lidhur meta. Të tri këto dokumente përbëjnënjë bazament të rëndësishëm për tësiguruar efektivitetin e reformësarsimore.

• Hartimi i manualit të drejtuesittë shkollës (5000 kopje). Për t’iardhur në ndihmë reformimit të rolitdhe përgjegjësive të drejtuesit tëshkollës, në kuadrin e reformës,është përgatitur një botim i cilipërcjell, përmes moduleve,problematikat më të rëndësishmelidhur me drejtimin e shkollës. Nëkëtë kuadër janë trajnuar të gjithëdrejtuesit e shkollave ë Shqipëri.

• Trajnimi i inspektorëve qendrorëdhe lokalë për reformën arsimore.Suksesi i reformës arsimore varet nënjë masë të konsiderueshme nga rolidhe profesionalizmi i inspektimit tëshkollës. Në këtë këndvështrim,gjatë këtij viti i është kushtuar kujdestrajnimit të inspektorëve në DARlidhur me mënyrën dhe format einspektimit të aspekteve të reja qësjell reforma në shkollë. Në këtëkuadër janë trajnuar të gjithëinspektorët e vendit.

Programe të mbështetura ngabuxheti i shtetit janë:

• Trajnimi i mësuesve të arsimitbazë për programet e reja të klasëssë pestë dhe nëntë. Çdo vit, drejtoriae IKT, ka paraprirë futjen ekurrikulave të reja në arsimin 9vjeçar, me trajnime të përfaqësuesve

Tregues të trajnimit të personelit arsimor gjate vitit 2008

Vijon në faqen 12


të DAR dhe ZA për të gjitha lëndët.Kështu, në gusht – shtator të këtij viti utrajnuan 480 përfaqësues sipas lëndëvepërkatëse.

• Formimi i trajnerëve. Drejtoria eIKT inicio për herë të parë një kursformimi për trajnerë në arsim.Pjesëmarrësit në këtë kurs upërzgjodhën përmes aplikimit tëshpallur. Kursi zgjati 12 ditë të plotatrajnimi.

• Hartimi i programeve orientuesepër zhvillimin profesional të mësuesvetë arsimit parauniversitar. Këtu bëhetfjalë për programe të ndryshme nëfunksion të kualifikimit dhe trajnimit tëmësuesve që IKT i sugjeron DAR dheZA , për të ndërtuar planifikimit e tyrevjetore lidhur me trajnimin dhekualifikimin e mësuesve.

Për realizimin e synimeve të vëna sidhe për t’i ardhur në ndihmë sa mëshumë shkollës, gjatë këtij viti, IKT ka

qenë i hapur dhe ka ofruar mbështetjendhe ndihmën e plotë profesionale përtë gjithë institucionet e tjerandërshtetërore dhe jofitimprurëse qëinvestojnë në fushën e reformimit tëshkollës dhe arsimiit në përgjithësi.Ndër këto institucionë mund tëpërmenden Unicef, REC, Unesco,Save the children, etj. Edhe Sindikatae Arsimit kane dhene një kontribut terëndësishë në fushën e trajnimit. IKTvlerëson përpjekjet e sindikatave tëarsimit lidhur me trajnimin e grupeve tëmësuesve e drejtuesve që punojnë mefëmijë të margjinalizuar duke e cilësuarsi një nga fushat e rëndësishme tëreformës kurrikulare dhe të trajnimit.

Numri i personelit arsimor tëtrajnuar gjatë vitit 2008

Procesi i realizimitdhe vlerësimit të trajnimeveKujdes i veçantë në realizimin e

programeve të mësipërme iu kushtuaprocesit nëpër të cilin do tëpërcilleshin programet. Ky proces urealizua duke u udhëhequr nga parimi“Menaxhimi në sajë tëpërformancës”. Për secilin program,procesi ka kaluar përgjithësisht nëkëto hapa:

1. Për secilin modul u përgatitënkapacitete lokalë. Ata ishin kryesishtpërfaqësues të zyrave të DAR dheZA-ve. Ato kanë luajtur rolin etrajnerëve lokalë për module tëcaktuar.

2. Përgatitja e trajnerëve lokalëu bë përmes sistemit modular dhevlerësimit të tyre. Modulet upërgatitën nga specialistët e MASHdhe IKT si dhe nga hartuesit eUdhëzimeve të dala nga Ministria. Nëfund të çdo moduli u bë vlerësimi ipjesëmarrësve.

3. Kapacitetet lokale (trajnerëlokalë) trajnuan drejtues apomësues në DAR & ZA të cilët utestuan në fund të procesit. Kjo dotë thotë se trajnimi i marrë në nivelqëndror u përcoll te mësuesit dhedrejtuesit e çdo qarku apo rrethi.

4. Trajnerët lokalëdokumentuan në IKT të gjithëtrajnimet lokale. Çdo seancëtrajnimi e zhvilluar nga trajnerëtlokalë u dokumentua sipaskërkesave të paracaktuara.

5. Nga IKT u bë certifikimi ityre me anë të sistemit të krediteve.Kreditet janë parë si nxitës nëkarrierë. Çertifikatat e shpërndarajanë në tre nivele: trajner itrajnerëve, trajnerë lokalë dhepjesëmarrës në trajnim.

Vecori të procesittë trajnimeve• Siç mund të kuptohet nga

parashrimi i mësipërm, ky procesështë “Menaxhimi në sajë tëpërformancës”. Kjo ka qenë një pikë

Nr Titulli i modulit Lloji i pjesëmarrësve N. pjesm

1. OAN Mësues 5400

Trajner lokal 600 2. Plani vjetor Drejtorë shkollash 1714

Nëndrejtorë 1158 Specialistë DAR/ZA 98 3. Orët e lira K/ekipesh kurrik &

mësues 1465

Specialistë DAR/ZA 85 Drejtues të tjerë 1345 4. Bordi i shkollës Kryetarë bordesh 924 Specialistë DAR/ZA 51 5. Manuali i drejtorit Drejtues shkollash 3102 Specialistë DAR/ZA 104 6. Inspektorë lokalë

(Udhëzimet e MASH) Inspektorë lokalë

110

7. Inspektorë lokalë (Task force)

Inspektorë lokalë

110

8. Kurrikula e re (5 &9)

Specialistë DAR/ZA & mësues

480

9. Formimi i trajnerëve Specialistë, drejtues, mësues

76

Vijon nga faqja 11


1. Pak radhë nga historikuKoha ecen e ajo lë gjurmë të

pashlyera në jetën e njerëzve, por dhetë institucioneve tona arsimore. Ja, sipa u kuptuar kaluan edhe 73 vjet ngadita e çeljes së njërës ndër vatrat mëtë njohura të diturisë e atdhetarizmitnë vendin tonë, Gjimnazit të Tiranës.Kur kthejmë kokën prapa, njihemi dheme rrugën e vëshitirë, nëpër të cilënka kaluar ai, por dhe me ndihmesën emadhe që ka dhënë ndër vite përmësimin dhe edukimin e brezave tëtërë të nxënësve shqiptarë.

Vitet ’20 të shekullit të kaluar, nëhistorikun e shkollave tona poshënoheshin arritje të reja. Dukemarrë parasysh nevojat e zgjerimit tëarsimit të mesëm në Tiranë, sidomosgjatë vitit 1924, u dendësuan kërkesate rinisë dhe të masave popullore përhapjen e një shkolle të mesme tëpërgjithshme ose të një gjimnazi, siçquhej në atë kohë. Gjithashtu, kjo ishtedhe dëshirë e flaktë e mësuesveatdhetarë e përparimtarë, si Sali Çeka,Qamil Bala, Ahmet Gashi e të tjerë.Më parë në kryeqytet kishte njëshkollë private (qershor 1924). Më nëfund, u arrit që ajo shkollë e mesmetë çelte dyert më 3 dhjetor 1925, duke

nisur kështu viti i ri arsimor. Në fillimkishte vetëm 25 nxënës, me 4profesorë e 2 mësues. Drejtor ucaktua intelektuali i njohur i asaj kohe,Mihal Sharko (1887-1957).

Kjo ngjarje u mirëprit nga forcatdemokratike dhe intelektualëtpërparimtarë të kohës, nga brezi i ri ietur për dituri e kulturë. Pra, ajoshënonte një hap të rëndësishëmpërpara për zgjerimin dhe konsolidimine arsimit të mesëm në Shqipëri, pasçeljes së Liceut Kombëtar të Korçës(më 25 tetor 1917), Shkollës së

Mesme Teknike në Tiranë (më 1921)dhe Gjimnazit të Shtetit në Shkodër(më 5 tetor1922). E kjo vepëratdhetare do të pasohej më vonë dheme çeljen e shkollave të tjera, nëqytete e fshatra të vendit tonë.

Që në fillim, kolektivi i mësuesvedhe i nxënësve të Gjimnazit të Tiranës,këtij institucioni të mesëm arsimor, undesh me pengesa e vështirësi tëshumta dhe u përball me frymënantikombëtare të disa elementëveregresivë të kohës. Mësimi u nisvetëm në degën klasike dhe kjovazhdoi deri në vitin arsimor 1931-

shumë e fortë dhe e rëndësishmepër të siguruar efektivitetin etrajnimeve.

Për herë të parë përdoretsistemi i krediteve ne fushën etrajnimeve. Nga Drejtoria etrajnimit, tashmë është arritur në njëkonsensus për të bërë vlerësimin epjesëmarrësve në sesione trajnuesepërmes një sistemi kreditesh. Kjoshihet si një motiv i rëndësishëm përtë përmirësuar cilësinë e sistemit tëkualifikimit dhe trajnimit.

Procesi është monitoruarhap pas hapi. Specialistë të trajnimitdhe koordinatorë të programevekanë kryer në masë të konsi-derueshme monitorimin e trajnimevelokale.

Nr i të trajnuarve është mëi madh se statistika e dhënë.Rezulton se ka shumë mësues tëtrajnuar jashtë programevet të IKT.Këto trajnime janë kryer ngainisiativat e DAR dhe Za për tëmbuluar sa më shumë nevojat emësuesve.

Specialistët lokalë &drejtuesit janë numri më i madh i tëtrajnuarve. Kjo është bërë dukeqenë se ato janë menaxhuesit dheorganizuesit kryesor të trajnimit nënivel lokal.

Vazhdimësia ...Disa nga synimet e rëndësishme

të IKT në fushën e trajnimit përperiudhën në vazhdim janë:

Të vazhdojë zgjerimi dhehartimi i moduleve dhe trajnimet(sidomos orët e lira dhe OAN)

Përvojat më të mira tëgrumbulluara do të pasqyrohenpërmes faqes së internetit të IKT –www.ikt.edu.al

Nxitja e hapjes së tregut tëofruesve të trajnimit. Kjo mendojmëse do të arrihet duke ngriturKomitetin e Akreditimit, etj.

NJË PËRVJETOR I SHËNUARI GJIMNAZIT TË TIRANËS

Vijon në faqen 14


1932. Numri i mësuesve e nxënësveishte i vogël, në krahasim me shkollate tjera te mesme në vendin tonë.Kishte mungesa për libra, fletore elapsa , mjete mësimore e orendishkollore. Gjithashtu, në vitet 1928-1930, në të njëjtin lokal dhe po me atamësues, ishin dhe nxënësit e shkollësushtarake të Tiranës. Në atë periudhë,ndikoi per keq për mbarëvajtjen epunëve dhe ndërrimi i 15 drejtorëve,një në çdo vit. Ndërsa në vitin arsimor1938-1939 ndërtesa e Gjimnazit uvendos në lokalet e ish-kazermës“Skenderbeg”. Aty shërbyen 22mësues. (Vepra “Historia e Arsimitdhe e Mendimit Pedagogjik Shqiptar”,Tiranë, 2003, faqe 474).

Por me përpjekjet e parreshturatë drejtuesve dhe të kolektivitpedagogjik, shpejt u kaluan veshtirësitëe para dhe kjo shkollë e mesme bëriemër të mirë ndërmjet shkollave tëkohes, kur e zhvilloi veprimtarinë e saj.Kështu, në fillim të viteve ’30 u arritqë të shtohej numri i nxënësve e imësuesve, si dhe i konviktorëve të tij,të ardhur nga krahina të tjera tëShqipërisë.

Me pushtimin fashist të vendit, uvërejt rritja e pakënaqësisë dhe efrymës atdhetare e liridashëse, nëketë vatër të ndezur kombëtare.Fillimi i luftës për liri, bëri që të dilninnë mal afër 400 nxënës të këtijGjimnazi dhe, prej tyre, 75 dhanë jetënpër lirinë dhe idealet demokratike.Nga ata, 13 janë nderuar me titulline lartë “Hero i Popullit”. (Sh.Osmani,“Fjalori i pedagogjisë”, Tiranë, 1983,faqe 242). Ndër nxënësit më të mirëtë tij ishin dhe Vasil Shanto, Ali Demi,Asim Zeneli, Manush Alimani e tëtjerë dëshmorë të Atdheut. Breza tëtërë mësuesish nuk kursyen energjitëe tyre mendore as fizike për mësimindhe edukimin e nxënësve të tyre tëdashur. Prandaj ata kanë mbeturkurdoherë të paharruar jo vetëm përnxënësit e tyre, por dhe për kolegët,prindërit e mbarë popullin. Ndër ta,përmendim me nderim edhe

A.Xhuvanin, E.Çabejn, A.Budën,Gj.Cancon, A.Gashin, A.Zajmin,Q.Balën, G. Meksin, A.Buzën,M.Karajanin, N.Bulkën, Z.Rexhën eshumë të tjerë.

Në vitet e Luftës II Botërore, sirrjedhojë e vështirësive që i dolënpërpara, Gjimnazi i Tiranës endërpreu për disa kohë jetën dheveprimtarinë e tij. Ndërsa mbasçlirimit ai e vijoi punën e mëparshme,tanimë në kushte të reja. Në vitinshkollor 1947-1948 ai mori emrin eish-nxënësit Qemal Stafa, “Heroi iPopullit”, të cilin e ka edhe sot. Happas hapi, u shtua numri i nxënësvedhe i mësuesve të kualifikuar, uplotësuan kushtet për tekste, meorendi e mjete mësimore etj. Sikonkretizim të kësaj, po përmendimndonjë fakt. Në vitin arsimor 1965-1966, aty numëroheshin rreth 1.200nxënës dhe 50 mësues. Ndërsa nëvitin arsimor 2005-2006 kishte 1.400nxënës (në 33 klasa) dhe 50 mësues.

2. Vazhdimësia…E kam vizituar disa herë këtë

vatër drite e diturie në kryeqytet. Dhegjithnjë kam ndierë aty pulsin e gjallëtë jetës, përkushtimin e kolektivitmësues-nxënës për të arritur të mirënmë të mundshme. Ja, shfletoj bllokune shënimeve të provimeve tëmaturantëve, më 2003. Ndër të tjera,aty lexoj dhe këto radhë:

“Kënaqësinë për arritjet vjetoredhe për provimet, zv.drejtoresha eshkollës, Nora Malaj, i shpreh, dukethënë:- Maturantët e gjashtë klasavepo e dëshmojnë më së miripërgatitjen dhe formimin e tyrekatërvjeçar në provimet e pjekurisë.Ata trajtuan sipas dëshirës, një ngatri temat e hartimit. Vumë re se më epëlqyera, më e kapshmja dhe mëinteresantja për ta ishte tema e tretë:“Kjo këmbanë bie edhe për ty!” Atëe trajtuan afër 60% e nxënësve dhenë të patën mundësi të shprehninndejnjat e mendimet, pjekurinë dheformimin e tyre të përgjithshëm. Nëtemat e zhvilluara ata trajtuan

shqetësimet e moshës dhe ato socialetë kohës, duke u shprehur se gjëja mëe çumar është jeta e njeriut dhe ajoduhet përdorur me dinjitet”.

Kur vështron udhën e gjatë të këtijGjimnazi, mëson se prej tij kanë dalëqindra nxënës, të cilët nuk kanëkursyer dijet as djersën e tyre përndërtimin dhe përparimin e Atdheut.Në mes tyre, dhjetëra janë profesorëe akademikë, shkencëtarë,shkrimtarë e artistë, që janë nderuarme tituj të lartë. Nga këta, 18 janë“Mësues i Popullit” e 12 “Mësues imerituar” dhe disa të tjerë “Artist iPopullit” e “Piktor i Popullit”,etj.

Sidomos pas viteve ’90 tëvendosjes së demokracisë nëShqipëri, Gjimnazi i Tiranës vazhdontë mbajë një emër të mirë e tëmerituar jo vetëm ndërmjet shkollavetë mesme të kryeqytetit, por dhe nëshkallë vendi. Kështu, ështëpërfaqësuar me dinjitet edhe në tëgjitha veprimtaritë e zhvilluara. Ai kaluajtur dhe luan një rol me shumërëndësi në arsimimin e brezit të ri,duke u rrënjosur atyre njohuri tëpërgjithshme dhe duke i përgatitur përtë vazhduar shkollat e larta, në profiletë ndryshme.

Kolektivi i mësuesve dhe inxënësve të tij, ashtu si i shkollave tëtjera të mesme e 9-vjeçare tëkryeqytetit dhe në mbarë vendin tonë,në këtë viti arsimor po bën përpjekjetë parreshtura për një mësim dheedukim bashkëkohor, me orientimperëndimor. Një rol me rëndëasi kanëluajtur e luajnë aty edhe sindikatat emësuesve, duke qenë partnerë tërëndësishëm të drejtuesve të shkollësdhe organizmave të tjera, me synimine mirë për rritjen e treguesve nëprocesin e mësimit dhe të edukimittë nxënësve, në shkollë e jashtë saj.

Në këtë përvjetor të shënuar tëGjimnazit të Tiranës dhe në pragun efestave tradicionale të fundvitit, tëgjithë ne urojmë që kjo shkollë epërmendur për mirë të shënojë gjithnjëarritje të reja.

Prof.as.Dr. MURAT GECAJ

Vijon nga faqja 13


Përgatiti faqen Eriona Vangjeli

1. Historinë tuaj mjekësoreSpitalet dhe departamenti i burimeve

njerëzore e kanë të ndaluar me ligj dhënien einformacioneve mbi gjendjen tuaj mjekësore.Njerëzit kanë tendencën të ndyrshojnë sjellje,kur zbulojnë diçka në lidhje me shëndetin tuaj.Mund t’ju trajtojnë si fëmijë, ose t’ju mbajnëlarg.

2. Informacione konfidenciale mbi punënE dëgjove kush do pushohet nga puna? Ti,

sepse ti nuk mund t’i mbash informacionetsekrete për vete.

3. Plane për t’u larguar nga punaKur jeni duke kërkuar një punë të re,

Të reja shkencoreTë reja shkencoreTë reja shkencoreTë reja shkencoreTë reja shkencore

Samsung X460

Samsungu i ka munguar shumëtregut të laptopëve dhe, me daljennë treg të X460, mund të themi qëvërtet na ka munguar. Ky laptop,shumë i hollë, me ekran 14.1 polshmund të përdoret për qëllime tëndryshme. Kjo reflektohet edhe tekçmimi prej $1,699. Me këtë çmim,ju blini 2.26-GHz Intel Core 2 DuoP8400 CPU, 3GB RAM dhe njëprocesor grafik të pranueshëm.

Sony VAIO, VGN-Z598UÇmimi i këtij laptopi fillon me

$1,499, por ai që ne do tëpërshkruajmë arrin në shifrënshokuese prej $4,450. Këtë çmim ejustifikojnë një sërë draiverashprej 128GB, 2.53-GHz Intel Core 2Duo P9500 CPU, 4GB RAM dhe njëprocesor grafik nVidia GeForce

9300M GS. Pesha e tij është vetëm1.5 kg (1.9 kg me bateri).

Apple MacBook AirMacBook Air është një laptop

shumë i hollë që mund të vendosetnë çdo hapsirë. Si më çdo gjë tjetër

që Apple krijon, pamja e jashtme eAir është fenomenale. Por bukuria etij shkon më thellë se aparenca.Përveç faktit që është i pajisur me1.6-GHz Intel Core 2 Duo L7500(relativisht i fuqishëm për njëlaptop), Air ka një ekran 13.3 polsh,1280-800 pixel, një tastjerë të gjerë

kujdesuni që kolegët tuaj të mos marrin veshgjë. Informacioni mund të arrijë deri te shefi.Kjo mund të sjellë si pasojë largimin tuaj paraafatit që ju dëshironi.

4. Çështjet e zemrësReputacioni juaj do të dëmtohej nëse një

ditë shkoni në zyrë duke qarë, sepse sapo undatë nga partneri dhe pas një jave vini dukekërcyer, sepse keni njohur dashurinë e jetëssuaj. Njerëzit mund të mos jenë në gjendje tëndajnë jetën tuaj private nga ajo profesionale.

5. PolitikëDuhet ta kini vënë re se si dalin jashtë

kontrollit bisedat e politikës, kur diskutoni mefamiljarët ose miqtë tuaj. Doni vërtet të keni

SHTATE GJËRA PËR TË CILAT NUK DUHET TË JEPNI SHUMË INFORMACION NË PUNË

Këshilla praktikeKëshilla praktikeKëshilla praktikeKëshilla praktikeKëshilla praktike

nga këto lloj problemesh në punë? Kiniparasysh që familja jua është “e detyruar” t’judojë ndërsa kolegët jo.

6. Informacione për pagënPagesa lidhet me vlerën dhe, kur kjo merret

vesh, mund të bëhen spekullime që ju jeni imbi ose nënpaguar. Pse paguheni kaq shumë,kur dikush tjetër, me të njëjtat kualifikime,paguahet më pak? Evitoni thashethemet dhembajeni këtë informacion për vete.

7. Konsiderime per FenëEshtë një çeshtje vetjake, infomacionet mbi

të cilën nuk ju shtojnë ndonjë vlerë nëmardhënie me punëdhënsin.

në të cilën nuk do të keni frikë seshtypni tastin e gabuar. I mungondrive optik dhe, nëse doni të lidhenime një rrjet duke përdorurEthernet, duhet të blini një adaptorplus që kushton $29 USB. Çmimifillestar është $1,700.

HP Mini 1000Mini 1000 është laptopi i gjeneratës

së dytë të HP i hedhur në treg dheka një sërë avantazhesh. Mini 1000

ka të instaluar Windows XP dheështë i pajisur me një procesor Intel1.6-GHz Atom, 1GB RAM dh 60GBPATA hard drive.Fatmirësisht tastjera e këtij laptopi

është fantastike. Tastet e mëdhaduken si të një laptopi me masënormale, ato u përshtaten tërësishtgishtave. Çmimi fillon me $399 dhepër cilësitë që përshkruam shkonderi në $549.

LAPTOPËT MË TË MIRË TË VITIT 2008Gjate viteve të kaluara kemi parë të hyjnë në skenë laptopë nga më të ndryshmit, të cilët kanë zëvendësuar

ndjeshëm kompiuterat e tavolinës. Disa nga më intersantët e vitit 2008 janë:

Tribuna sindikale

janar 2009 dhe drit’ e diturisë përpara do na...

Documents