jansen hans

45
Depot-aan-Zee de bakens verzetten in de digitale wereld Hans Jansen Directeur e-Strategie, Koninklijke Bibliotheek, Den Haag Oostende, 10 september 2009

Upload: vlaamse-vereniging-voor-bibliotheek-archief-documentatie-vzw

Post on 18-Jun-2015

4.011 views

Category:

Documents


4 download

DESCRIPTION

Keynote Hans Jansen Informatie aan Zee Kursaal Oostende 10 september 2009

TRANSCRIPT

Page 1: Jansen Hans

Depot-aan-Zeede bakens verzetten in de digitale wereld

Hans JansenDirecteur e-Strategie, Koninklijke Bibliotheek, Den Haag

Oostende, 10 september 2009

Page 2: Jansen Hans

Koninklijke Bibliotheek – National Library of the Netherlands

Depot-aan-Zee

Oostendse Compagnie vs Vereenigde Oostindische Compagnie

Page 3: Jansen Hans

Koninklijke Bibliotheek – National Library of the Netherlands

Depot-aan-Zee

Galg bij de Vliet in Den Haag

Page 4: Jansen Hans

Koninklijke Bibliotheek – National Library of the Netherlands

Depot-aan-Zee

De inhoud

De uitdagingDe oplossingDe hangijzers

Koninklijke Bibliotheek Den HaagNederlandEuropa

Page 5: Jansen Hans

Koninklijke Bibliotheek – National Library of the Netherlands

Depot-aan-Zee

De uitdaging

Digitale informatie is alom vertegenwoordig

Page 6: Jansen Hans

Koninklijke Bibliotheek – National Library of the Netherlands

Depot-aan-Zee

De uitdaging

Digitale informatie is alom vertegenwoordig

Producenten:

Wetenschap – Overheid – Cultuur - Bedrijfsleven

STM: >15 miljoen wetenschappelijke artikelen (2009)CERN: >15 petabyte aan onderzoeksgegevens per jaar (2010)Nederlandse overheid: 75% van de dienstverlening via internet

(2008)Google indexeert 1 triljoen unieke URLs (2008)Google Books: van 10 miljoen (2009) gedigitaliseerde boeken naar 20/30 miljoen (201?)Europeana: van 4,6 miljoen afbeeldingen (2009) naar 10 miljoen (2010)

Page 7: Jansen Hans

Koninklijke Bibliotheek – National Library of the Netherlands

Depot-aan-Zee

De uitdaging

Digitale informatie is alom vertegenwoordig

Gebruikers:

89% van de studenten gebruikt als eerste een zoekmachine om informatie te vinden (en 93% is tevreden met het resultaat)

Mobiele apparaten bieden tekst, beeld en geluidDe e-books staan op punt van doorbreken [en uitgevers

moeten naarstig op zoek naar nieuwe verdienmodellen op basis van digitale producten]

Web 2.0 aanbod en gebruik blijft groeienAls de informatie niet digitaal is, bestaat ze niet

Page 8: Jansen Hans

Koninklijke Bibliotheek – National Library of the Netherlands

Depot-aan-Zee

De uitdaging

Digitale informatie is alom vertegenwoordig

Digitale informatie is vaak waardevol, maar ook kwetsbaarDigitale informatiedragers verouderen snel

Page 9: Jansen Hans

Koninklijke Bibliotheek – National Library of the Netherlands

Depot-aan-Zee

De uitdaging

Page 10: Jansen Hans

Koninklijke Bibliotheek – National Library of the Netherlands

Depot-aan-Zee

De uitdaging

Digitale informatie is alom vertegenwoordigDigitale informatie is vaak waardevol, maar ook kwetsbaarDigitale informatiedragers verouderen snel

Digitale gegevens krijgen pas betekenis bij gebruikmaking van specifieke programmatuur en apparatuur

Page 11: Jansen Hans

Koninklijke Bibliotheek – National Library of the Netherlands

Depot-aan-Zee

De uitdaging

Digitale informatie is alom vertegenwoordigDigitale informatie is waardevol, maar kwetsbaarDigitale informatiedragers verouderen snelDigitale gegevens zijn nutteloos zonder bijbehorende

programmatuur en apparatuur

Hoe zorgen we voor duurzame toegang tot digitale informatie?

Page 12: Jansen Hans

Koninklijke Bibliotheek – National Library of the Netherlands

Depot-aan-Zee

De oplossing

We gaan aan digital preservation doen !

We gaan aan duurzame beschikbaarstelling doen !

Page 13: Jansen Hans

Koninklijke Bibliotheek – National Library of the Netherlands

Depot-aan-Zee

De oplossing

Wat is digital preservation ?

‘series of managed activities necessary to ensure continued access to digital materials for as long as necessary’

Handbook / Digital Preservation Coalition (UK)

Page 14: Jansen Hans

Koninklijke Bibliotheek – National Library of the Netherlands

Depot-aan-Zee

De oplossing

Hoe lang is nodig ?

‘series of managed activities necessary to ensure continued access to digital materials for as long as necessary’

‘long-term preservation: continued access to digital materials, or at least to the information contained in them, indefinitely’

Handbook / Digital Preservation Coalition (UK)

Page 15: Jansen Hans

Koninklijke Bibliotheek – National Library of the Netherlands

Depot-aan-Zee

De oplossing

• Wat is nodig voor duurzame beschikbaarstelling?

• Techniek +

Page 16: Jansen Hans

Koninklijke Bibliotheek – National Library of the Netherlands

Depot-aan-Zee

De oplossing

Wat is nodig voor duurzame beschikbaarstelling?

Techniek + Beleid & Organisatie +

Page 17: Jansen Hans

Koninklijke Bibliotheek – National Library of the Netherlands

Depot-aan-Zee

De oplossing

Wat is nodig voor duurzame beschikbaarstelling?

Techniek + Beleid & Organisatie + Structurele Financiering

Page 18: Jansen Hans

Koninklijke Bibliotheek – National Library of the Netherlands

Depot-aan-Zee

De hangijzers

Page 19: Jansen Hans

Koninklijke Bibliotheek – National Library of the Netherlands

Depot-aan-Zee

De hangijzers

BewustzijnBij de producenten, hoeders, gebruikers, politiek…

Page 20: Jansen Hans

Koninklijke Bibliotheek – National Library of the Netherlands

Depot-aan-Zee

De hangijzers

BewustzijnSelectie

Wat moeten we bewaren en wat niet?(Bestaande) richtlijnen, wettelijke kaders?

Page 21: Jansen Hans

Koninklijke Bibliotheek – National Library of the Netherlands

Depot-aan-Zee

De hangijzers

BewustzijnSelectieVerantwoordelijkheden

Wie moet de duurzame toegang garanderen?

Page 22: Jansen Hans

Koninklijke Bibliotheek – National Library of the Netherlands

Depot-aan-Zee

De hangijzers

BewustzijnSelectieVerantwoordelijkhedenKosten

Wat gaat dat allemaal kosten?

Page 23: Jansen Hans

Koninklijke Bibliotheek – National Library of the Netherlands

Depot-aan-Zee

De hangijzers

BewustzijnSelectieVerantwoordelijkhedenKostenToetsing

Certificering, accreditatie

Page 24: Jansen Hans

Koninklijke Bibliotheek – National Library of the Netherlands

Depot-aan-Zee

Intermezzo

Page 25: Jansen Hans

Koninklijke Bibliotheek – National Library of the Netherlands

Depot-aan-Zee

Intermezzo

Page 26: Jansen Hans

Koninklijke Bibliotheek – National Library of the Netherlands

Depot-aan-Zee

Intermezzo

Page 27: Jansen Hans

Koninklijke Bibliotheek – National Library of the Netherlands

Depot-aan-Zee

Intermezzo

Page 28: Jansen Hans

Koninklijke Bibliotheek – National Library of the Netherlands

Depot-aan-Zee

De hangijzers

BewustzijnSelectieVerantwoordelijkhedenKostenToetsingOnderzoek en ontwikkeling

Structureel investeren in vernieuwing !Steeds nieuwe oplossingen nodig voor behoud van nieuwe vormen van digitale informatie

Page 29: Jansen Hans

Koninklijke Bibliotheek – National Library of the Netherlands

Depot-aan-Zee

De hangijzers

BewustzijnSelectieVerantwoordelijkhedenKostenToetsingOnderzoek en ontwikkeling

Planning, toepassingen, raamwerk, onderhoud

Page 30: Jansen Hans

Koninklijke Bibliotheek – National Library of the Netherlands

Depot-aan-Zee

De hangijzers

BewustzijnSelectieVerantwoordelijkhedenKostenToetsingOnderzoek en ontwikkeling

Europese onderzoeksprojectenPlanets, KEEP, Parse …

Page 31: Jansen Hans

Koninklijke Bibliotheek – National Library of the Netherlands

Depot-aan-Zee

Koninklijke Bibliotheek (KB)

Page 32: Jansen Hans

Koninklijke Bibliotheek – National Library of the Netherlands

Depot-aan-Zee

e-Depot: de kalender

1994: beleid: ook digitale werken in de depotcollectie

1995-2000: experimenteren met technische oplossingendraagvlak overheid: financieringinrichten van de organisatie

2000-2002: ontwikkeling e-Depot systeem (DIAS)2002: archiefovereenkomsten met uitgevers2003: start met operationeel systeem2008: start ontwikkeling volgende generatie2013: nieuw e-Depot operationeel

Page 33: Jansen Hans

Koninklijke Bibliotheek – National Library of the Netherlands

Depot-aan-Zee

e-Depot: de inhoud in 2013

e-journals internationaal (30 TB)

w etenschappelijke w ebsites (120 TB)

universitaire repositories (30 TB)

monografieen internationaal (30 TB)

monografieen nationaal depot (15 TB)

e-journals nationaal depot (10 TB)

digitale masters (275 Tb)

Page 34: Jansen Hans

Koninklijke Bibliotheek – National Library of the Netherlands

Depot-aan-Zee

e-Depot: de organisatie

Page 35: Jansen Hans

Koninklijke Bibliotheek – National Library of the Netherlands

Depot-aan-Zee

e-Depot: de organisatie

Page 36: Jansen Hans

Koninklijke Bibliotheek – National Library of the Netherlands

Depot-aan-Zee

e-Depot: de kosten

Gemiddeld per jaar (K€)

PersoneelOperatie 500Onderzoek 1500Beheer 250

MaterieelHosting & back-up 1500LTP applicatie 1000Applicatie ontwikkeling 1000Reservering Preservation acties 250

Totaal 6000

Page 37: Jansen Hans

Koninklijke Bibliotheek – National Library of the Netherlands

Depot-aan-Zee

e-Depot: de lessen na zeven jaar

Het laden van digitale objecten (ingest) blijft de grootste uitdaging

dus meer standaardisatie en losse componenten

Het opschalen van het verwerkingsproces is lastigmeer van hetzelfde en/of andere formaten

Er zijn nog geen kant-en-klare oplossingen voor het garanderen van duurzaamheid

samenwerken in R&D en in exploitatie van resultaten

De markt is nog klein, dus er zijn weinig aanbiederssamenwerken in vraag

Page 38: Jansen Hans

Koninklijke Bibliotheek – National Library of the Netherlands

Depot-aan-Zee

Nederland

Nationale Coalitie Digitale Duurzaamheid (NCDD)

‘ervoor zorgen dat er binnen 5 jaar in Nederland een stabiele organisatorische en technische infrastructuur bestaat die de duurzame toegankelijkheid tot digitale informatie garandeert’

Opgericht door belanghebbenden: bibliotheken, archieven, onderzoeksinstellingen

Naar voorbeeld: DPC (UK - 2001) en nestor (D - 2003)

Page 39: Jansen Hans

Koninklijke Bibliotheek – National Library of the Netherlands

Depot-aan-Zee

NCDD Verkenning: Wie bewaart Wat en Hoe?

WetenschapOverheidCultuur

Page 40: Jansen Hans

Koninklijke Bibliotheek – National Library of the Netherlands

Depot-aan-Zee

NCDD Verkenning

ProbleembewustzijnRollen en verantwoordelijkhedenFaciliteiten voor opslag en duurzaam beheerDiensten en gereedschappenStructurele financieringSelectieKennis en expertise

Volgende stappen: strategie / plan van aanpak

Page 41: Jansen Hans

Koninklijke Bibliotheek – National Library of the Netherlands

Depot-aan-Zee

Europa

Page 42: Jansen Hans

Koninklijke Bibliotheek – National Library of the Netherlands

Depot-aan-Zee

‘The [European] Alliance aims to develop a shared vision and framework for a sustainable organisational infrastructure for permanent access to scientific information’

Opgericht door belanghebbenden: onderzoeksinstellingen, bibliotheken, archieven, uitgevers

Betreft ‘alleen’ wetenschappelijke informatie (onderzoeksgegevens en –publicaties)

Page 43: Jansen Hans

Koninklijke Bibliotheek – National Library of the Netherlands

Depot-aan-Zee

Gezamenlijke agenda voor onderzoek -> EUGemeenschappelijke voorzieningen

Certificering / accreditatieOrganisatie per wetenschapsgebied

Page 44: Jansen Hans

Koninklijke Bibliotheek – National Library of the Netherlands

Depot-aan-Zee

De bakens verzetten in de digitale wereld

Page 45: Jansen Hans

Koninklijke Bibliotheek – National Library of the Netherlands

Depot-aan-Zee

[email protected]

www.kb.nlwww.ncdd.nlwww.alliancepermanentaccess.eu