PENGGUNAAN HURUF PENGGUNAAN HURUF VOKALVOKAL

PENGGUNAAN HURUF PENGGUNAAN HURUF KONSONANKONSONAN

PENGGUNAAN HURUF PENGGUNAAN HURUF HAMZAHHAMZAH

PENGGUNAAN HURUF VOKALPENGGUNAAN HURUF VOKAL

Huruf Vokal Jawi Ada Tiga iaituHuruf Vokal Jawi Ada Tiga iaitu

- ا- و -ي ا- و ي HurufHuruf ” ” وو““ DanDan ” ” يي “ “ Tidak Dapat Tidak Dapat Membentuk Bunyi (u) Dan (i) Tanpa Membentuk Bunyi (u) Dan (i) Tanpa Didahului HurufDidahului Huruf ” ” اا “ “ Dlm Hal ini Dlm Hal ini اا Tidak Lagi Dikira Tidak Lagi Dikira “Huruf Saksi” Hanya Dikira “Huruf Benar” “Huruf Saksi” Hanya Dikira “Huruf Benar”

أو إي ا Alif – Ya Alif – Wau Alif

[ i ] [ u ] [ a ]

ب + ي ب + إ ي إوو

إيبوإيبو

IBUIBU

ب + و ب + أ و أيي

أوبيأوبي

UBIUBI

و + ك و + أ ك أ

أكوأكو

AKUAKU

””وو““ DanDan ””يي““ juga ada dua peranan; juga ada dua peranan; sebagai Huruf Saksi dan Huruf Benar.sebagai Huruf Saksi dan Huruf Benar.

””وو““ Sebagai Huruf Benar adalah Sebagai Huruf Benar adalah ““WW” dalam huruf rumi.” dalam huruf rumi.

” ”Sebagai Huruf Benar adalah “Sebagai Huruf Benar adalah “YY ““يي””

dalam huruf rumi.dalam huruf rumi. بايي

Alif, Wau dan Ya untuk Dua BunyiAlif, Wau dan Ya untuk Dua Bunyi

Enam bunyi dilambangkan dalam ejaan Enam bunyi dilambangkan dalam ejaan rumi sebagai rumi sebagai “a, e, i, é, -o, u“a, e, i, é, -o, u,,

Enam bunyi ini hanya diwakili oleh tiga Enam bunyi ini hanya diwakili oleh tiga

huruf sahaja iaitu :huruf sahaja iaitu : ,ا ا, و يي dandan و Setiap huruf ini mewakili dua bunyi yg Setiap huruf ini mewakili dua bunyi yg

dikenali sebagai “bunyi halus”& “bunyi dikenali sebagai “bunyi halus”& “bunyi kasar”kasar”

[ a ][ a ]

[ e ][ e ]

Bunyi atas kasarBunyi atas kasar

Bunyi atas halusBunyi atas halus

A-dikA-dik

E-makE-makديق ديق أ أ

أمقأمق [ o ][ o ]

[ u ][ u ]

Bunyi depan kasarBunyi depan kasar

Bunyi depan halusBunyi depan halus

O-takO-tak

U-taraU-taraأوتقأوتق

أوتاراأوتارا [ é ][ é ]

[ i ] [ i ]

Bunyi bawah kasarBunyi bawah kasar

Bunyi vawah kasarBunyi vawah kasar

E-sokE-sok

I-niI-niإيسوإيسوقق

إينيإيني

ا

و

ي

PENGGUNAAN HURUF KONSONANPENGGUNAAN HURUF KONSONAN

الالننممللككققففغغععظظططضضصصششسسززررذذددخخججثثتتبب

هـهـ

حح

بببب ialah huruf kedua dalam abjad Jawi.ialah huruf kedua dalam abjad Jawi. Bandingannya dalam tulisan rumi ialah Bandingannya dalam tulisan rumi ialah

huruf huruf BB Untuk membentuk bunyi dan sukukata Untuk membentuk bunyi dan sukukata

perlu gabung dengan huruf saksiperlu gabung dengan huruf saksi

ا + ا + ب بBaBa

و + و + ب ب

BuBu

ي + ي + ب ب

Bi Bi

تتتت mempunyai badan atau rumah huruf yg mempunyai badan atau rumah huruf yg

sama dengan huruf sama dengan huruf تت , tetapi titiknya dua , tetapi titiknya dua di bahagian atas rumah huruf.di bahagian atas rumah huruf.

Bandingannya dalam tulisan rumi ialah huruf Bandingannya dalam tulisan rumi ialah huruf BB Untuk membentuk bunyi dan sukukata perlu Untuk membentuk bunyi dan sukukata perlu

gabung dengan huruf saksigabung dengan huruf saksi

ا + ا + ت تTaTa

و + و + ت ت

TuTu

ي + ي + ت ت

TiTi

ثثثث termasuk dlm golongan huruf yg sama termasuk dlm golongan huruf yg sama

dengan huruf dengan huruf تت dan dan بب , cuma , cuma mempunyai tuga titik di bahagian atas rumah mempunyai tuga titik di bahagian atas rumah huruf.huruf.

Hanya diguna dalam membentuk perkataan Hanya diguna dalam membentuk perkataan

pinjaman bahasa arab : pinjaman bahasa arab : ثالثثالث Boleh menerima sambungan di depan dan Boleh menerima sambungan di depan dan

belakang atau kedua-duanya sekali.belakang atau kedua-duanya sekali.

DAN DAN جج جج dan dan ialah dua huruf sebentuk, hanya ialah dua huruf sebentuk, hanya

berlainan dari segi jumlah titik. berlainan dari segi jumlah titik. Kedudukan titik mereka disebut sebagai Kedudukan titik mereka disebut sebagai

“bawah”, iaitu di bahagian bawah kepala huruf.“bawah”, iaitu di bahagian bawah kepala huruf. Peranan kedua-dua huruf ini dengan huruf rumi Peranan kedua-dua huruf ini dengan huruf rumi

ialah huruf ialah huruf JJ dan huruf dan huruf CC.. Apabila bertemu huruf-huruf saksi membentuk Apabila bertemu huruf-huruf saksi membentuk

bunyi bunyi [ja.ju.ji][ja.ju.ji] dan dan [ca.cu.ci][ca.cu.ci]

هـهـ DAN DAN حح Dalam tulisan Jawi, kedua-dua huruf ini Dalam tulisan Jawi, kedua-dua huruf ini

menyamai huruf menyamai huruf HH walaupun berlainan bentuk walaupun berlainan bentuk

هـهـ dikenali sebagai dikenali sebagai ha kecil ha kecil dan dan حح sebagai sebagai ha besar. ha besar. Perbezaan ini berdasarkan Perbezaan ini berdasarkan bunyi masing-masingbunyi masing-masing

Bentuk Bentuk ha kecil, ha kecil, serupa bentuk huruf serupa bentuk huruf jim, ca, jim, ca, dan dan kha. kha. Di kalangan mereka hanya Di kalangan mereka hanya ha ha yg tidak yg tidak bertitik.bertitik.

mempunyai bentuknya mempunyai bentuknya (ha besar (ha besar)) هـهـ tersendiri. Iaitu semasa menerima sambungan tersendiri. Iaitu semasa menerima sambungan di depan, di belakang dan kedua-duanya.di depan, di belakang dan kedua-duanya.

ـهـه ـهــهـ هـهـ هه

خخخخ termasuk dlm golongan huruf yg sama termasuk dlm golongan huruf yg sama

dengan huruf dengan huruf جج dandan , bezanya cuma , bezanya cuma titiknya satu di bahagian atas rumah huruf.titiknya satu di bahagian atas rumah huruf.

Contohnya: Contohnya: , إخالص, أخبر , خميس إخالص, أخبر خميس Boleh menerima sambungan di depan dan Boleh menerima sambungan di depan dan

belakang atau kedua-duanya sekali.belakang atau kedua-duanya sekali. Bersamaan dengan Bersamaan dengan Kh Kh dalam tulisan rumi.dalam tulisan rumi.

ر ر &&د د ..merupakan padanan huruf merupakan padanan huruf DD dan dan RR رر dan dan دد Tidak ada huruf yg boleh disambung dibahagian Tidak ada huruf yg boleh disambung dibahagian

hujung mereka. Hanya menerima sambungan di hujung mereka. Hanya menerima sambungan di bahagian depan sahaja.bahagian depan sahaja.

Masing-masing boleh disambung dengan huruf-Masing-masing boleh disambung dengan huruf-

huruf selain huruf selain , , , , ز, ر، ذ د و , ا , , , ز, ر، ذ د و ادد berkongsi padanan berkongsi padanan DD dengan dengan ضض , , namunnamun دد

lebih sesuai denganlebih sesuai dengan D D dalam sebutan lidah dalam sebutan lidah melayumelayu

ز, ز, ذ ظ ظ &&ذ Tiga huruf ini berlainan dalam tulisan jawi, tetapi Tiga huruf ini berlainan dalam tulisan jawi, tetapi

bandingannya dalam tulisan rumi hanya sebagai bandingannya dalam tulisan rumi hanya sebagai ZZ

ذذ sama dengan sama dengan زز , , دد sama dengan sama dengan رر

dan dan ظظ sama dengan sama dengan طط . Cuma yang . Cuma yang berbeza ialah mereka bertitik di atas.berbeza ialah mereka bertitik di atas.

Huruf sebenar yg bersamaan dengan Huruf sebenar yg bersamaan dengan ZZ ialah ialah زز . . Pada umumnya ketiga-tiga huruf ini dapat Pada umumnya ketiga-tiga huruf ini dapat dibezakan penggunaannya dalam perkataan dibezakan penggunaannya dalam perkataan pinjaman bahasa arab.pinjaman bahasa arab.

شش DAN DAN سس Kedua-duanya mempunyai bentuk asas yang Kedua-duanya mempunyai bentuk asas yang

sama, hanya sama, hanya سس tidak bertitik, manakalatidak bertitik, manakala

.bertitik tiga di atasnya.bertitik tiga di atasnya شش

سس bersamaan dengan bersamaan dengan SS dan dan شش bersamaan dengan bersamaan dengan SYSY dalam tulisan rumi. dalam tulisan rumi.

Mereka boleh menerima sambungan depan dan Mereka boleh menerima sambungan depan dan

belakang:belakang: سايساي

Bentuk mereka apabila tidak dapat disambung Bentuk mereka apabila tidak dapat disambung

kembali kebentuk asal: kembali kebentuk asal: بروسبروس

ضض DAN DAN صص Kedua-duanya mempunyai bentuk asas yang sama, Kedua-duanya mempunyai bentuk asas yang sama,

hanya hanya صص tidak bertitik, manakalatidak bertitik, manakala ضض bertitikbertitik satu di atas kepalanya.satu di atas kepalanya.

.sama dengan huruf sama dengan huruf SS dalam tulisan rumi. dalam tulisan rumi صص Tetapi penggunaannya hanya kepada perkataan Tetapi penggunaannya hanya kepada perkataan

pinjamaan bahasa arab: pinjamaan bahasa arab: صبرصبر .sama dengan huruf sama dengan huruf DD dalam tulisan rumi. dalam tulisan rumi صص

Tetapi penggunaannya hanya kepada perkataan Tetapi penggunaannya hanya kepada perkataan

pinjamaan bahasa arab: pinjamaan bahasa arab: رياضهرياضه

ظظ DAN DAN طط Kedua-duanya mempunyai bentuk asas yang sama, Kedua-duanya mempunyai bentuk asas yang sama,

hanya hanya طط tidak bertitik, manakalatidak bertitik, manakala ظظ bertitikbertitik satu di atas kepalanya.satu di atas kepalanya.

.sama dengan huruf sama dengan huruf TT dalam tulisan rumi. dalam tulisan rumi طط Tetapi penggunaannya hanya kepada perkataan Tetapi penggunaannya hanya kepada perkataan pinjamaan bahasa arab: pinjamaan bahasa arab:

.sama dengan huruf sama dengan huruf ZZ dalam tulisan rumi. dalam tulisan rumi ظظ Tetapi penggunaannya hanya kepada perkataan Tetapi penggunaannya hanya kepada perkataan pinjamaan bahasa arab.pinjamaan bahasa arab.

غغ DAN DAN عع Kedua-duanya mempunyai bentuk asas yang Kedua-duanya mempunyai bentuk asas yang

sama, hanya sama, hanya عع tidak bertitik, manakalatidak bertitik, manakala غغ bertitikbertitik satu di atas kepalanya.satu di atas kepalanya.

dalam tulisan rumi sama dengan huruf dalam tulisan rumi sama dengan huruf AA. (Di . (Di عع awal perkataan) dan awal perkataan) dan KK ditengah atau akhir ditengah atau akhir

perkataan: perkataan: - عاليم عاليم - معمور معمور :sama dengan sama dengan GhGh dalam tulisan rumi: dalam tulisan rumi غغ

مغريبمغريب Kedua-duanya boleh disambung di depan, Kedua-duanya boleh disambung di depan,

belakang dan tengah-tengah.belakang dan tengah-tengah.

DAN DAN فف Kedua-duanya mempunyai bentuk asas yang Kedua-duanya mempunyai bentuk asas yang

sama, hanya sama, hanya فف ada satu titik di atas kepalanya , ada satu titik di atas kepalanya , manakalamanakala bertitik bertitik tiga di atas kepalanya.tiga di atas kepalanya.

: :dalam tulisan rumi sama dengan huruf dalam tulisan rumi sama dengan huruf FF فف

فيري - فيري - فينومينا فينومينا sama dengan sama dengan PP dalam tulisan rumi:dalam tulisan rumi: Kedua-duanya boleh disambung di depan, Kedua-duanya boleh disambung di depan,

belakang dan kedua-duanya sekali.belakang dan kedua-duanya sekali.

كك DAN DAN قق Pada umumnya, kedua-dua huruf ini bersamaan Pada umumnya, kedua-dua huruf ini bersamaan

dengan huruf rumi dengan huruf rumi KK. . Dalam beberapa perkataan asing seperti bahasa Dalam beberapa perkataan asing seperti bahasa

arab, dirujuk kepada huruf arab, dirujuk kepada huruf QQ Dalam kata-kata jati melayu hendaklah Dalam kata-kata jati melayu hendaklah

menggunakan menggunakan أنقأنق :: قق Dalam kata-kata pinjaman bahasa inggeris Dalam kata-kata pinjaman bahasa inggeris

hendaklah menggunakan hendaklah menggunakan كميرا كميرا : :كك Dalam kata-kata bahasa arab, ejaan asal Dalam kata-kata bahasa arab, ejaan asal

dikekalkan.dikekalkan.

KEKELIRUANKEKELIRUANCEKCEK

CIKCIK

KRITIKKRITIK كريتيككريتيك

KRETEKKRETEK كريتيقكريتيق

termasuk dlm golongan huruf jawi melayu termasuk dlm golongan huruf jawi melayu jati. jati.

Bentuknya sama dengan Bentuknya sama dengan كك , dan berbeza , dan berbeza hanya pada titik di atas tangkalnya.hanya pada titik di atas tangkalnya.

Dalam tulisan rumi sama dengan huruf Dalam tulisan rumi sama dengan huruf G.G. Boleh menerima sambungan di depan dan Boleh menerima sambungan di depan dan

belakang atau kedua-duanya sekali.belakang atau kedua-duanya sekali.

الال DAN DAN لل dalam abjad ruminya bersamaan dengan dalam abjad ruminya bersamaan dengan لل

hurufhuruf LL..

.dikenali melalui bentuk seperti mata kail.dikenali melalui bentuk seperti mata kail لل

boleh menerima sambungan di bahagian boleh menerima sambungan di bahagian لل hadapan, belakang dan kedua-duanya sekali. hadapan, belakang dan kedua-duanya sekali.

..اا dan dan لل adalah bentuk gabungan antara adalah bentuk gabungan antara الال

ألت - - - سيال اللو ألت - - - جاال سيال اللو جاال

نن DAN DAN مممم dan dan نن bandingannya dengan abjad rumi bandingannya dengan abjad rumi

ialah huruf ialah huruf MM dan dan N.N. Kedua-duanya boleh disambung.Kedua-duanya boleh disambung.

مم boleh dikenali dengan bentuk bulatannya yg boleh dikenali dengan bentuk bulatannya yg bermata kecil.bermata kecil.

ب – ب – boleh dikenali melalui titiknya sprtboleh dikenali melalui titiknya sprt نن تت

إيناق – - – ماكن ناسي إيناق – - – أمبيل ماكن ناسي أمبيل

PENGGUNAAN HURUF HAMZAHPENGGUNAAN HURUF HAMZAHءء satu-satunya huruf jawi yang tidak boleh satu-satunya huruf jawi yang tidak boleh menerima sebarang sambungan.menerima sebarang sambungan.

berbentuk seperti kepala berbentuk seperti kepala ععKedudukannya unik, boleh berada di atas kepala Kedudukannya unik, boleh berada di atas kepala alif, tergantung di belakang alif, berdiri di atas huruf alif, tergantung di belakang alif, berdiri di atas huruf saksi wau dan ya dan terapung antara sambungan dua saksi wau dan ya dan terapung antara sambungan dua huruf atau menunggal.huruf atau menunggal.

اءاء إإ أأ

ءء ـئــئـ ؤيؤي

Tidak ada bandingan secara tepat dalam Tidak ada bandingan secara tepat dalam huruf rumi, fungsinya banyak menjadi huruf rumi, fungsinya banyak menjadi pembantu bunyi kepada bunyi-bunyi pembantu bunyi kepada bunyi-bunyi geluncuran.geluncuran.Juga menjadi batas antara kata imbuhan Juga menjadi batas antara kata imbuhan dengan kata dasar.dengan kata dasar.Pembantu bunyi dan menjadi huruf yna Pembantu bunyi dan menjadi huruf yna melambangkan bunyi glotis (terutama dlm melambangkan bunyi glotis (terutama dlm kata pinjaman daripada bahasa arab)kata pinjaman daripada bahasa arab)

HAMZAHHAMZAH SEBAGAI ALIF SEBAGAI ALIF Untuk mengeja nama Ong atau Ng.Untuk mengeja nama Ong atau Ng.

= Ong = Ng.= Ong = Ng.

Untuk mengeja masalah dan setiausaha.Untuk mengeja masalah dan setiausaha.

اوسها- = مسئلهمسئله اوسها- = ستيا ستيا ستياءسهاستياءسها

HAMZAHHAMZAH SEBAGAI PEMBANTU SEBAGAI PEMBANTU BUNYI GELINCIRANBUNYI GELINCIRAN

Ada empat bunyi gelinciran [u.wa], [i.ya], [i.yu] Ada empat bunyi gelinciran [u.wa], [i.ya], [i.yu] dan [u.wi]dan [u.wi]

KuihKuih كوءيهكوءيه KuyahKuyah كويهكويهLautLaut الءوتالءوت LawatLawat الوتالوتLainLain الءينالءين LayanLayan الينالين

HAMZAHHAMZAH MENJADI PEMBATAS MENJADI PEMBATAS

Menjadi pembatas antara kata dasar dengan Menjadi pembatas antara kata dasar dengan kata depan yang menyambungnya. [se, di, ke]kata depan yang menyambungnya. [se, di, ke]

IstanaIstana ايستاايستانن

Di istanaDi istana دأستادأستانن

SeistanaSeistana سأيستسأيستانان

Ke istanaKe istana كأيستاكأيستانن

IndahIndah ايندهاينده DiindahkanDiindahkan دأيندهدأيندهكنكن

SeindahSeindah سأيندسأيندهه

KeindahanKeindahan كأيندهكأيندهنن

HAMZAHHAMZAH PEMBANTU BUNYI PEMBANTU BUNYI

Membentuk bunyi bagi perkataan-perkataan Membentuk bunyi bagi perkataan-perkataan tertentu seperti tertentu seperti eh, i dan ai.eh, i dan ai.Hamzah diletak bawah alif bagi menjelaskan Hamzah diletak bawah alif bagi menjelaskan bunyi bawah.bunyi bawah.

EhEh إيهإيه AyahAyah ايهايهII إيإي AiAi ايايIa Ia اءياءي

SEKIANSEKIAN

KEMAHIRAN JAWIKEMAHIRAN JAWI

PENSYARAH. PENSYARAH. USTZH. ZAHIAH HARISUSTZH. ZAHIAH HARIS

OLEH:OLEH: MOHD NAWAWI B NGAHMOHD NAWAWI B NGAH

MOHD RUSLI B MOHAMEDMOHD RUSLI B MOHAMEDMOHD FAKHRU AL-RAZI AB RAHAMANMOHD FAKHRU AL-RAZI AB RAHAMAN

KPLI -PA 2005 MPBLKPLI -PA 2005 MPBLSEHINGGA BERJUMPA LAGI SEHINGGA BERJUMPA LAGI

MINGGU DEPAN…..MINGGU DEPAN…..