1 Jazz Music

Jazz Music

ชาวโลกตางพากนตกตลงกนพอสมควร หลงจากทโชนเบรก (Arnold Schoenberg ค.ศ 1874-1951)

สตราวนสก (Igor Stravinsky ค.ศ. 1882-1971) และจอรจ เกอรซวน (George Gershwin ค.ศ.1898-1937) ได

น ารปแบบใหมของดนตรคลาสสกใหกบผฟงรจกในยโรปโดยเฉพาะเพลง Rhapsody in Blue ในป ค.ศ.

1924 โดยการน าเอาวลของแจสมาผสมกบลลาของดนตรคลาสสกเปนเวลาเดยวกนกบดนตรรปแบบใหม

พฒนาขนในสหรฐอเมรกาคอ ดนตรแจส ผรเรมรปแบบดนตรแจ ส ไดแก ชนผวด าทอาศยอยทางตอนใต

ของสหรฐอเมรกนซ งเปนชนเชอชาต แอฟรกา ลกษณะโดยทวไปของแจสคอดนตรทใชการสรางสรรค

แบบอมโพรไวเซชน (Improvisation) การใชจงหวะขด จงหวะตบทสม าเสมอ และสสนทโดดเดนรวมทง

ลกษณะเฉพาะของการบรรเลงดนตรแมวา แจสเปนค าท เรมใชกนประมาณป ค .ศ. 1917 แตดนตรแจสเรม

ไดยนกนมาแลวเมอประมาณ ค.ศ. 1900 ดวยเหตทดนตรแจสเปนดนตรทแสดงกนสด ๆ ไมมโนตจงไมม

หลกฐานใด ๆ เหลออยใหทราบวา ดนตรแจสมก าเนดมาเมอใดอยางแนชดและมลกษณะอยางไร

2 Jazz Music

นอกจากนกอน ค.ศ. 1923 มการบนทกเสยงดนตรแจสไวนอยมาก และไมมการบนทกเสยงไวเลย

กอน ค.ศ. 1917 นอกจากดนตรแจสของวง The Original Dixieland Band

ตงแตยคเรมแรกของแจสเปนตนมาดนตรแจสมการพฒนารปแบบแตกตางกนออกไป หลาย

ประเภทเชนแบบนวออรลน (New Orleans) หรอดกซแลนด (Dixieland) สวง (Swing) บบอป (Be-bop) คล

(Cool) ฟรแจส (Free jazz) และ แจสรอค (Jazz rock) เปนตน

นกดนตรแจสทเดนเชนหลยส อารมสตรอง (Louis Armstrong) ดยค แอลลงตน (Duke Ellington)

เบนน กดแมน (Benny Goodman) ชารล ปารเกอร (Charlie Parker) และจอหน โคลเทรน (John Coltrane)

ดนตรแจสมผลตอดนตรแบบอน ๆ ทวโลก ไมวาจะเปนดนตร ปอป หรอดนตรคลาสสก ซงผประพนธเพลง

หลายคน น าเอาลกษณะของดนตรแจสไปใชในการประพนธเพลงเชน ราเวล สตราวนสก และคอปแลนด

เปนตน

3 Jazz Music

ประวตความเปนมาของแจส

ดนตรแจส เปนดนตรรปแบบหนงทเกดขนในประเทศสหรฐอเมรกา โดยกลมอเมรกน ผวด าเปนผ สรางสรรคขน อเมรกนผวด ากลมนเช อวาเปนกลมทมชาตพนธ แอฟรกนจงเรยกขานวา Afro - American หมายถง อเมรกนทมป ยา ตา ทวดมาจากทวปแอฟรกา

แอฟรกาเปนทวปทมความเกาแกมากมวฒนธรรมทเขมแขงและหลากหลายโดยเฉพาะ วฒนธรรมดานดนตรมขอมลสนบสนนมากมายทสามารถอนมานไดวาดนตรเปนชวตจตใจของชาว แอฟรกาทงปวง เชน การใชดนตรเปนเครองมอสอสารถงพระเจา ใชดนตรประกอบการท างานท เรยกขานกนวา Work Song อนจะท าใหบรรยากาศในการท างานดขน ลดความตงเครยด เพมความพรอมเพรยง ตลอดจนการใชดนตรในงานเทศกาลประเพณ งานรนเรงทงหลายทพเศษกวาแหลงอน ๆ กคอ การใชดนตรเปนภาษาทสอสารกนไดในชวตประจ าวน วฒนธรรมดนตรจงฝ งตรงอยในจตวญญาณของชาว แอฟรกาอยางแนบแนน (ณรทธ สทธจตต, 2535 : 187)

ดนตรของแอฟรกาแถบตะวนตกทเปนตนก าเนดของดนตรแจสมลกษณะการสรางสรรค แบบการดนสดหรอการอมโพรไวเซชน (Improvisation) การเนนทจงหวะกลองและจงหวะทซ บ ซอน นอกจากนลกษณะทเรยกวา การโตตอบหรอ Call and respond เปนลกษณะของเพลงแถม แอฟรกาตะวนตก ซงพบไดในเพลงแจสคอการรองโตตอบของนกรองเดยวกบกลมนกรอง ประสานเสยง

ดนตรแจสเกดจากพวกทาสนโกร ทนวออรลน หลงจากทนโปเลยนขายนวออรลนให อเมรกา กมการอพยพเขาเมองจงท าใหเมองนประกอบดวยคนหลายเชอชาต รวมถงสเปน ฝรงเศส และองกฤษดวย พวกนโกรดงกลาวพอวางจากงานกมาชมนมรองร าท าเพลงกนโดยใชเครองดนตร ทท าเปนกลองตพวกทคดแจ ส ขนสนนษฐานวา เปนพวกกองโก (Gongoes) พวกนบชางใหญ เปนพวกทมจตใจเมตตากรณาและสภาพทสดโดยไดรากฐานจากเพลงสวดของพวก นโกร (Negrospiritual) ซงแตงขนกอนพวกทาสไดรบการปลดปลอยเปนอสระ

เพลงพนเมองของคนผวด าเปนเพลงทแสดงอารมณลกซงไดอยางชดเจน ลลาทพฒนามาจากเพลงประกอบพธทางศาสนาของคนผวด าและเพลงลกทงตะวนตก เพลงพนเมองของคนผวด านเรยกวา " เพลงบลส " (Blues) เพลงบลสเปนสวนส าคญสวนหนงในการพฒนาเพลงแจส

ดนตรอกรปแบบหนงทมอทธพลและมความสมพนธกบดนตรแจสอยางมากคอ วงดนตรแบบอเมรกน (American band tradition) และแรกไทม (Ragtime) ซงไดรบความนยมในชวงปลายศตวรรษท 19 และตนศตวรรษท 20 มอทธพลตอรปแบบและจงหวะของดนตรแจสใน ยคแรก ซงในชวงนแจสเรมพฒนา

4 Jazz Music

รปแบบขนมาจากวงดนตรแบบอเมรกน แรกไทม และบลส ศนยกลางดนตรแจสในชวงแรกนอย ณ เมองนวออรลน (ประสทธ เลยวสรพงศ, 2533 :30)

แจสญปน

ญปนเปนประเทศทบรโภคดนตรแจสมากทสดประเทศหนงในโลก ในญปนมคลบแจสดงๆ เหมอนอเมรกา มนกดนตรแจสหมนเวยนมาเลน หรอจดคอนเสรตตามหวเมองใหญๆ อยอยางตอเนอง หลงๆ นกดนตรแจสฝงอเมรกาและยโรปขามฝงมาหากนในญปนมากขน เชน บอบ เจมส (Bob James) กเคยท างานดนตรรวมกบ เคโกะ มตสอ (Keiko Masui) นกเปยโนชอดงของญป น ดนตรแจสญปนไดรบการถาย ทอดมาจากอเมรกาอยางตอเนองตงแตทศวรรษ 1920 จนมาสะดดเมอสงครามโลกครงทสองเพราะทางการสงหามดนตรแจส (และดนตรตะวนตก ) แจสในญปนกลบมาอกครงกเปนยคบอพซงไดรบความนยมอยางมาก รวมถงแขนงตางๆ ของบอพดวย

ดนตร แจสในญปนเวลานเปนย คของฟวชน อาจเพราะเหตผลวาตดหไดงายและสนกสนาน .. อยางไรกตาม สมเสยงฟวชนของญปนมกลนไอความเปนเอเซยผสมอยไมนอย รวมถงสมผสของเจ- รอก (J-Rock) กมปรากฏในดนตรฟวชนญปนเชนกน ขนาดทวาใช 'สแตรต ' กรดแทน ตระกล ES หรอ เลส พอล กเคยเหนมาแลว ซงไมผดธรรมเนยมอะไร เพยงแตมนบงบอกบคลกเพลงไดเหมอนกน ดวยเหตดงกลาวดนตรแจสญปนจงมเอกลกษณเฉพาะตวในท านองเดยวกบ เจ-ปอป และ เจ- รอก ... วงดนตรแจสญปนทไดรบความนยมสงไดแก แคสโอเปย (Casiopea) ท-สแควร (T-Square) และ จมซาค (Jimsaku) เปนสามหวหอกหลก ระยะหลงทงสามวงออกทวรตางประเทศบอยครง รวมงานกบนกดนตรตะวนตกหลายคน

แจสในไทย

ดนตรแจสในประเทศไทยอาจจะไมคอยไดรบความนยมมากนกในกลมวยรน (a.k.a. เดกแนว) นกดนตรจงมไมมาก ยงนกรองแจสแทๆ ในเมองไทย แทบไมเหลอเลย .. นกดนตรแจสในไทยผมไลไดเพยงสายฟวชน เรมตนจาก อนฟนต เทวญ ทรพยแสนยากร ภษต ไลทอง ท- โบน กลมนหาเพลงฟงไดยากแลว สวนทสดใหมกจะม โก- เศกพล อนส าราญ ซงเคยฝกกบอนฟนต และเปนสมาชกรนกอตงวงบอยไทย กอนจะออกอลบมของตวเอง ทไดยนอกคนคอ ดร.กะท-สราภรณ มนตาภรณ นกกตารแจสแนวละตนฝมอดทมความคดอานแกรงกราวมากๆ

ในอกทานหนง ไมใชวาคนไทยไมสนใจดนตรแนวน จรงๆ มผฟงคนไทยอยกลมใหญทเดยวทชนชอบดนตรแจ ส สงเกตไดจากงานคอนเสรตแจส และขาประจ าผบแจสในกรง และขาประจ าหองแจสใน pantip.com โดยสวนใหญมกนยมฟวชน ละตน ฟงก ซงฟงงายกวา จะมทฟงบอพหรอสแตนดารดอยประปราย

5 Jazz Music

พฒนาการของดนตรแจส

นกดนตรแจสในยคแรก ๆ มกเลนโดยอาศยหและสญชาตญาณเพราะนอยคนทจะอาน โนตได แต

พวกเขามความสามารถในการเลนแบบดนสด (Improvisation) โดยมท านองหลกของ เพลงเปนหลกอยในใจ

การเลนดนสดนนบเปนหวใจของดนตรแจสทเดยว เปนองคประกอบใหดนตรเกดความสดมชวตชวาและท า

ใหบรรเลงเพลงเดยวกนแตกตางกนไปทกครงทบรรเลง

ระหวาง ป 1930 ถง 1940 นบไดวาเปนชวงเวลาทดนตรแจส เกดการเปลยนแปลงอยาง เหนไดชด

กลมศลปนตางพยายามทจะผลกดนแนวดนตรในรปแบบใหม ๆ เขามาผสมผสานกบดนตรแจส

แรกไทม (Ragtime)

เปนดนตรทนยมกนในชวงระหวาง 1890-1915 ลกษณะของแรกไทมคอดนตรส าหรบเปยโนทใช

จงหวะขดเปนหลก เปนเพลงในอตราจงหวะ 2/4 หรอจงหวะมารช ในขณะทการบรรเลงเปยโนโดยมอขวา

เปนแนวท านองทใชจงหวะขดมอซายจะ รกษาจงหวะตบในลกษณะของเพลงมารชผทจดเปนราชาเพลงแรก

ไทม คอ สกอต จอปลน (Scott Joplin) เพลงเดน ๆ เชน เพลง Maple Leaf Rag

6 Jazz Music

เพลง Maple Leaf Rag ของสกอต จอปลน (Scott Joplin)

บลส (Blues)

ค าวา "บลส " มหลายความหมาย ดงน

1. ความเศรา ความเหงา หรอเพลงทมจดประสงคเพอใหฟงแลวมความรสกเศรา

2. เปนล าเนาแหงบทกว

3. เปนเพลงทมจงหวะชา ฟงแลวหดห เพลงแบบหยาบ ๆ

4. มรปแบบเฉพาะของทางคอรดมกด าเนนไปรวม 12 หอง ซงเดาทางคอรดลวงหนาได ทหองทหา

หองทเจด หองทเกา และหองทสบเอด ( ประทกษ ใฝศภการ , 2537 : 56)

บลสเปนดนตรทเรมรจกกนในราว 1890 ลกษณะส าคญคอการใชเสยงรองหรอเสยงของ เครอง

ดนตรทเพยนจากเสยงในบนไดเสยงซงเรยกวา เบนท หรอ บลโนต และการสไลดเสยง ปกตเพลงบลสเปน

เพลงในอตราจงหวะ 4/4 ใน 1 วรรคจะม 12 หองเพลง การรองแตละวรรคจะมการ อมโพรไวเซชนไปจาก

ท านองเดม เชนเดยวกบการบรรเลงโดยเครองดนตร แบสซ สมธ (Bessie Smith) เปนนกรองทมชอเสยงเปน

ทรจกจากการรองเพลงบลส โดยเฉพาะเพลง Lost Your Head Blues และ Put it Right There

7 Jazz Music

รปลกษณของบลส

บทรองเพลงบลสมลกษณะเหมอนกบบทกวของอเมรกนโบราณ โดยแบงออกเปน 3 บรรทด แตละ

บรรทดประกอบดวย 5 พยางค 2 ชด บรรทดทสองค ามกซ ากบบรรทดแรก บรรทด ท สาม เปนขอความท

เปรยบเสมอนตอบรบบรรทดทหนงและสองซงอาจสมมตรปแบบเปน A AB

I'm going'to the river, take my rocker chair,

I'm going'to the river, take my rocker chair,

If the Blues overtake me, gonna rock away.

เพลงบลสมโครงสรางของคอรด (Chord Progression) ดงน

8 Jazz Music

จากตวอยางขางตนเปนทางคอรดของเพลงบลสดงเดมแบบพนเมอง หองท 1 - 4 เปน คอรดหนง (Tonic chord) หองท 5-6 เปนคอรดทส (Subdominant chord) หองท 7 - 8 เปนคอรดหนง หองท 9 - 1 0 เปนคอรดหา (Dominant chord) หอง 11 - 12 เปนคอรดหนง

นวออรลนหรอดกซแลนด (NewOrleans-Dixieland)

ในชวงเวลาปลายศตวรรษท 19 และตนศตวรรษท 20 ดนตรแจสเรมพฒนารปแบบขนมาจากดนตรของอฟรกา วงดนตรแบบอเมรกนแรกไทม และบลสดงกลาวแลว ศนยกลางดนตรแจสในชวงแรกนอย ณ เมอง นวออรลน ซงเปนเวลาประมาณ 1900 ถง 1917 ดนตรแจสทเมอง นวออรลนทรจกในนามของ ดกซแลนด ลกษณะดนตรแจสแบบดกซแลนดประกอบดวยผเลนประมาณ 5-8 คน เครองดนตรทเลนท านอง ไดแก คอรเนต หรอทรมเปต โดยมคลารเนทและทรอมโบนเลนประกอบใน ลกษณะของการสอดประสานท านอง ในระยะตอมามการเพมแซกโซโฟนเขาไปในวงดวย สวนเครองประกอบท านองใหนาสนใจไดแก กลองชด เปยโน แบนโจ กตาร หรอทบา การบรรเลงใชการอมโพรไวเซชนโดยตลอด โดยท าแนวท านองมาจากเพลงมารช เพลงสวด แรกไทม หรอเพลงปอป นกดนตรเดน ๆ ของดนตรแจสแบบน ไดแก "Jelly Roll" Morton, Joseph "King" Oliver และ Louis Armstrong เพลงเดนเชน Dippermouth Blues When the Saint Go Marching In เปนตน

ทมา : Microsoft Encarta'95,1995

9 Jazz Music

การจดวงแจสแบบดกซแลนด ทมา : Microsoft Music Instrument,1994

สวง (Swing)

สวงเปนแจสทพฒนาในชวงระหวางทศวรรษท 30 หรอประมาณ ค . ศ . 1920 เปนทนยมอยางมากในชวง 1935-1945 ซงรจกกนดวาเปนยคสวง ค าวาสวงในทนเปนประเภทของดนตรแจสเปนดนตรประเภททงฟงกไดใชประกอบการเตนกได ผสมผสานกนระหวางความรอนแรงกบความนมนวลออนหวานเปนการน าเอาดนตรทมพนฐานจากแจสมาบวกเขากบดนตรประเภท "ปอบ"

สวงบรรเลงโดยวงขนาดใหญกวาดกซแลนด เรยกวา " บกแบนด " (Big Band) กลาวคอใชผบรรเลงประมาณ 14-20 คน แบงผบรรเลงออกเปน 3 สวนคอ แซกโซโฟน และคลารเนท ปกตแซกโซโฟนจะมจ านวนมากกวาคลารเนท กลมนมผบรรเลงประมาณ 3-5 คน กลมเครองลมทองเหลอง ประกอบดวยผ บรรเลงทรมเปตและทรอมโบนกลมละ 3-4 คน และกลมเครองประกอบจงหวะ ไดแก เปยโน กตาร เบส และกลองชด เนองจากมผบรรเลงหลายคน การอมโพรไวเซชนบางครงกระท าไดยาก จงมวงดนตรบางวงเขยนโนตใหนกดนตรบรรเลงโดยตลอด ในขณะทบางวงเวนบางชวงใหนกดนตรอมโพรไวเซชนไดบางมากนอยตามความตองการของผประพนธเพลง หรอหวหนาวงดนตร ซงมกเปนนกดนตรชนเยยม

การบรรเลงดนตรสวง มกเนนทแนวท านองโดยใสเสยงประสานใหท านองเดนขนมา ซง ผบรรเลงเปนกลมเครองดนตรทงกลม สวนเครองดนตรเดยวจะบรรเลงเปนชวง ๆ โดยบรรเลงตาม โนตหรอการอมโพรไวเซชนลกษณะการบรรเลงประกอบท านอง โดยเปนแนวประสานซ า ๆ กน เปนชวง ๆ เปนลกษณะเดนของสวงซงเรยกวา รฟฟส (Riffs) การประสานเสยงของสวงมกฎเกณฑ และหลากหลายมากกวาแจสในยคแรก ( ณรทธ สทธจตต ,2535 :190)

10 Jazz Music

นกดนตรทมชอเสยงมกเปนเจาของวงดนตรดวย ไดแก Duke Ellington, Count Basic, Glenn Miller, Jimmy Dorsey และ Benny Goodman ซงไดรบสมญาวา " ราชาเพลงสวง " นกรองทมชอเสยงเชน Doris Day, Frank Sinata, Billy Holiday ,Ella Fitzgerald

ทมา : Microsoft Encarta'95,1995

11 Jazz Music

บบอป (Be - bop)

ในตนทศวรรษ 1940 ดนตรแจส ประเภทใหมพฒนาขนมา คอ บบ อป (Bebop) เปน ดนตรทตอตานดนตรประเภทสวงซงเปนดนตรส าหรบการเตนร า เนนไปทางดานการโฆษณาหรอ การคาจนเกนไป และเปนดนตรทมการเรยบเรยงเสยงประสานไว ไมคอยใชการอมโพรไวเซชน

บบอปจงเปนดนตรทมลกษณะของโครงสรางซบซอนทงทางดานท านองการประสานเสยง จงหวะ ทแปลก ๆ ไมเปนไปตามปกต สงเหลานท าใหผฟงเพลงอยางจรงจงมากกวาการใชเพลงเปนการประกอบการเตนร า

บบอป อาจเปนชอทไดมาจาก การรองโนตสองตวเรว ๆ ซงมกอยชวงจบของวรรค วา บบอบ ผ เดยวดนตรมกจะเปนผเปาแซกโซโฟนหรอทรมเปต โดยมกลมใหจงหวะ คอเปยโน เบส กล องและ เครองตอน ๆ ซงเปนวงไมใหญโตนก ไมวาจะเปนเครองดนตรเดยวทบรรเลงท านอง หรอกลมเครองท าจงหวะ จะเนนจงหวะในทตาง ๆ ไมเปนไปตามกฎเกณฑใด ๆ ทงสน เรยกวา "บอมบ" ท าใหกลมเครองท าจงหวะมบทบาทมากขนกวาดนตรแจสประเภทแรก ๆ ทท าหนาทเปน เพยงการบรรเลงจงหวะทเปนรปแบบตามอตราจงหวะเทานน การประสานเสยงเพลงประเภท บบอบมกเรมตนและจบดวยท านองหลกซงบรรเลงโดยเครองดนตรเดยวหนงหรอสองชน สวนท เหลอในชวงกลางทงหมด จะเปนการบรรเลงของเครองดนตรเดยวชนดตาง ๆ โดยการอมโพรไวเซชนจากโครงสรางของท านองหรอการประสานเสยง บทเพลงทบรรเลงมทงการน าท านองจากเพลง ทมอยแลวมาบรรเลง และการประพนธขนมาใหม นกดนตรทมชอเสยงและมฝมอ ไดแก Charlie "Bird" Parker (Saxophone), Dizzy Gillespie (Trumpet), และ Thelonious Monk (piano)

12 Jazz Music

การจดวงดนตรแจสขนาดเลก ทมา : Microsoft The Attica Guide To Classical Music,1996

13 Jazz Music

ทมา : Microsoft Encarta'95,1995

คลแจส (Cool Jazz)

ในชวงปลายของทศวรรษ 1940 และตนทศวรรษ 1950 แจสอกประเภทหนงพฒนาตาม บบอบ

ขนมา แตแจสประเภทนมความนมนวล ชา ๆ กวาบบอบ คอ คลแจส (Cool jazz) ทวงท านองจงหวะ

ตลอดจนการบรรเลงของคลแจสฟงดสบายเรยบ ๆ และเปนเพลงทมความยาวกวาบบอบ เปนเพลงทมการ

เรยบเรยงเสยงประสานไวกอนการบรรเลง และมกใชเครองดนตรทแตกตางไปจากแจสย คกอน ๆ เชน ใช

ฮอรน ฟลท และเชลโล นกดนตรทมชอเสยงไดแก ซอนน โรลลนส (Sonny Rollins), จอหน โคลเทรน

(John Coltrane), ไมลส เดวส (Miles Davis), บบ คงส (B.B.King), เลสเตอร ยง (lesterYoung), สแตน เกตซ

(Stan Getz)

14 Jazz Music

ทมา : Microsoft Encarta'95,1995

ฟรแจส (Free Jazz)

ในราวทศวรรษ 1960 รปแบบใหมเกดขน คอ ฟรแจส โดยออรเนตต โคลแมน (Ornett Coleman)

นกเปาอลโตแซกโซโฟนผไมเคยเรยนทฤษฎดนตรมากอน ซงมความคดทไมตองการยดรปแบบแจสดงเดม

คอการมท านองหลกและบรรเลงโดยการอมโพรไวเซชนจากท านองหลก จงรวบรวมวงซงม 8 คน บรรเลง

เพลงโดยอสระทงในดานท านอง รปแบบ และการประสานเสยง ซงมโครงสรางของเพลงเพยงคราว ๆ

เทานน โคลแมน ยงคงใชการอมโพร ไวเซชนของท านอง และจงหวะ และมกเนนจงหวะตบหรอการรกษา

ความเรวจงหวะนอยกวาแจสยคกอน ๆ สวนเครองด าเนนจงหวะ และแนวเบสไดรบการเนนใหมอสระใน

การบรรเลงมากขน นอกจากโคลแมนแลวยงม John Cottrane ทยดรปแบบฟรแจส

15 Jazz Music

แจสรอคหรอฟวชน (Jazz Rock & Fusion)

ในชวงปลายทศวรรษ 1960 เพลงรอคมอทธพลมากขน ท าใหเกดแจสรปแบบใหมขน คอแจสรอค หรอฟวชน ลกษณะของฟวชน คอ การผนวกการอมโพรไวเซชนในการบรรเลงดนตร โดยการใชรปแบบจงหวะ และสสนของเพลงรอค รวมถงการใชเทคนคการบนทกเสยงดวยสสนของเสยงดนตรตาง ๆ ทแปลกออกไปทเราเรยกวา " เอฟเฟค " (effect) เครองดนตรในวงฟวชน จงมกประกอบดวยเครองดนตรดงเดม และเครองดนตรไฟฟา หรออเลคโทรนค ซงใชระบบ มด (MIDI = Musical Instrument Digital Interface) โดยเฉพาะคยบอรดทท างานรวมกบคอมพวเตอร กลมเครองประกอบจงหวะมกจะใหญกวาแจสยคกอน ๆ และบางครงมกมเครองดนตรตางชาตรวมบรรเลงดวย เชน เครองดนตรจากอฟรกา ละตนอเมรกา อนเดย หรอ ในประเทศไทยเองกยงมการน าเครองดนตรไท ยเขาบรรเลงรวมดวย เชน วงบอยไทย มการน าระนาดเอกผสมในวง , อาจารยธนสร ศรกลนด กไดมการน าขลยไทยบรรเลงดนตรลกษณะนเชนกน ลกษณะเฉพาะอกสองประการของฟวชน คอ แนวท านองของอเลคโทรนคเบส และการซ าทวนของจงหวะ นกดนตรทควรรจกเชน เฮอรบ แฮนนค อก (HerBie Hancock), ชค โคเรย (Chick Corea) เคนน จ (Kenny G.), เดฟ โคซ (Dave Koz) , เดวด แซนบอรน (David Sanborn) โกรเวอร วอชงตน จเนยร (Grover Washington,Jr) บอบ เจมส (Bob James)

16 Jazz Music

การจดวงดนตรฟวชนแจส

โดยสรปแจสเปนดนตรทพฒนาขนในชวงตนศตวรรษท 20 ในประเทศสหรฐอเมรกา โดยชนผวด า ตนก าเนดของดนตรแจสมาจากดนตรพนเมองของชาวอฟรกนตะวนตก ดนตรของ อเมรกนเองและดนตรจากยโรป จากแรกไทม และบลส ในชวงปลายศตวรรษท 19 ตอชวงตนของ ศตวรรษท 20 แจสเรมมววฒนาการขน โดยมก าเนดทเมองนวออรลน แจสยคนเรยกวาดกซแลนด ลกษณะของแจส คอ การบรรเลงแบบอมโพรไวเซชน จากท านองหลกทมอยและใชจงหวะขด การ ประสานเสยง แปลก ๆ ท าใหดนตรแจสมเอกลกษณเดนชด แจสมการพฒนาเรอยมาจากยคแรกท า ใหเกดแจสในรปแบบตาง ๆ ดงรป

17 Jazz Music

เครองดนตรทใชในดนตรแจส

เปยโน

เปยโน เปนเครองดนตรขนาดใหญทสรางเสยงเมอคยถกกดและกลไกภายในเครองตสาย ค าวาเปยโนเปนตวยอของค าวา ปอาโนฟอเต(pianoforte)-ออกเสยงวา (ป-อา-โน-ฟอ-เต) ซงเปนค าภาษาอตาเลยน ทแปลวา "เบาดง" มาจากความสามารถของเปยโนทจะปรบความดงเบาตามแรงทกดคย

ในฐานะ เครองสาย เปยโนมความคลายคลงกบ คลาวคอรด (clavichord) และฮารปซคอรด (harpsichord) จะแตกตางกนเพยงวธการสรางเสยง สายฮารพซคอรดจะถกดดหรอเกาโดยข นนก สวนสายของคลาวคอรดจะถกเคาะดวยกลไกทจะยงคงสมผสกบสายอยตลอดเวลาหลงการเคาะ เพอบงคบความถของการสน สวนสายเปยโนถกเคาะดวยลมทสะทอนกลบในทนท เพอใหเกดการสนของสายอยางเปนอสระ

เปยโนเปนเครองดนตรทส าคญในดนตรคลาสสกตะวนตก ดนตรแจซ ภาพยนตร รายการ โทรทศน และดนตรอกหลายรปแบบ เปยโนยงเปนเครองดนตรทไดรบความนยมอยางสงในหมชนชนกลางและชนชนสง

ประวตความเปนมาของเปยโน เปยโน เปนเครองดนตรขนาดใหญทสรางเสยงเมอคยถกกดและกลไกภายในเครองตสาย ค าวาเปยโนเป นตวยอของค าวา เปยโนฟอรเต [Pianoforte] ซงเปนค าภาษาอตาเลยนท แปลวา "เบาดง " มาจากความสามารถของเปยโนทจะปรบความดงเบาตามแรงทกดคย

ในฐานะเครองสายเปยโนมความคลายคลงกบคลงคลาวคอรด [ Clavichord ] และฮารพซคอรด [Harpsichord] จะแตกตางกนเพยงวธการสรางเสยง สายฮารพซคอรดจะถกดดหรอเกาโดย ขนนก สวนสายของคลาวคอรดจะถกเคาะดวยกลไกทจะยงคงสมผสกบสายอยตลอดเวลาหลงการเคาะ เพอ

18 Jazz Music

บงคบความถของการสนสวนสายเปยโนถกเคาะดวยลมทสะทอนกลบในทนท เพอใหเกดการสนขอ งสายอยางเปนอสระ เปยโนเปนเครองดนตรทส าคญในดนตรคลาสสกตะวนตก ดนตรแจซ ภาพยนตร รายการโทรทศน และดนตรอกหลายรปแบบเปยโนยงเปนเครองดนตรทไดรบความนยมอยาง สงในหมชนชนกลางและชนชนสง

เปยโนถกคดคนขนทเมองฟลอเรนซ ประเทศอตาล โดยบารโทโลเมโอ ครสโตโฟร รายละเอยดเวลาทครสโตโฟรประดษฐเปยโนเครองแรกนนไมชดเจน แตจากบนทกของครอบครวเมดช ผทวาจางครสโตโฟร ปรากฏวามเปยโนตงแตป คศ . 1700 ครสโตโฟรสรางเปยโนอก 20 เครองกอนทเขาจะเสยชวตในป คศ. 1731 และเปยโน 3 ตวของเขาทยงคงอยในปจจบนยอนมาจากชวงป คศ. 1720 การพฒนาของเปยโน

เปยโน เหมอนการพฒนาทางเทคโนโลยอนๆ มรากฐานมาจากพฒนาการณของฮารพซคอรดตลอดหลายศตวรรษ ซงรวมถงขนตอนการผลตแผนขยายเสยง โครง และ คยบอรด ครสโตโฟรเองกเปนผผลตฮารพซคอรด

ความส าเรจใหมทส าคญของครสโตโฟรคอการใหคอนตสายเปยโนโดยไมคางอยกบสาย (เพอใหเสยงทชด )นอกจากนน ตวคอนยงจ าเปนทจะตองกลบสต าแหนงเดมโดยไมดดหรอเดงอยางรนแรง และทส าคญ เปยโนยงจ าเปนทจะเลนโนตทรวได

เปยโนตวแรกๆ ของครสโตโฟร ท าขนมาดวยสายทบางกวาเปยโนปจจบน ท าใหเสยงนนเบากวาเปยโนปจจบนมาก แตเมอเทยบกบคลาวคอรด (เครองดนตรเพยงชนดเดยวในยคนนทสามารถควบคมความเบาหรอดง) เปยโนมความดงมากกวา

เครองดนตรใหมนไมไดรบความสนใจมากนก จนนกเขยนชาวอตาลนามวา สกปโอเน มาเฟอ (Scipione Maffei ) ไดเขยนและตพมพบทความ (คศ. 1711) ทพดอยางนาตนตาตนใจถงขอดของเปยโนมาเฟอไดรวมแบบของเปยโนไวในบทความ และกระตนใหผผลตอนๆ เรมทจ ะสรางเปยโนตามแบบของครสโตโฟร

การผลตเปยโนเขาสยครงเรองในปลายศตวรรษท 18 โดยเฉพาะในหมผผลตเปยโนแหงกรงเวยนนา ซงรวมถงโยฮน แอนเดรยส สไตน ( Johann Andreas Stein) และแนนเนต สไตน ( Nannette Stein ) ลกสาวของโยฮน แอนเดรยสเปยโนเวยนนาน นมโครงไม สายสองเสนตอโนต และคอนหนง นกประพนธชอดงอยาง โวลฟกง อะมาเดอส โมซารท (Wolfgang Amadeus Mozart)เองกไดประพนธเพลงเพอเลนบนเปยโนชนดน

เปยโนในยคของโมซารทนนมเสยงทใสกวาปจจบน ซงจะท าใหมพลงเสยงนอยกวาเปยโนในปจจบน

ในปจจบน ค าวาฟอรเตเปยโน [ Fortepiano ]ใชแยกแยะระหวางเปยโนยคศตวรรษท 18 และเปยโนในปจจบน

19 Jazz Music

เปยโนมาจากอะไร?

เปยโนเปนเครองดนตรทไดรบความนยมมากทสดชนดหนง เปยโนเปนการขยายแนวความคดมาจากพณ ซงความจรง แลวถาเราสงเกตดลกษณะร ปรางของเปยโน จะเหนวามน มลกษณะเหมอนพณทบรรจอยในหบ นอกจากนลกษณะ ความ โคงของพณและเครองสายทอยในเปยโนกมลกษณะ เหมอนกน แตกมความแตกตางกนในเรองของการขงสาย ซงจะมความ หนาและบางตางกน สงผลใหระดบเสยงจะ มความแตกตางกน เมอดด โดยเฉพาะอยางยงสายของเปยโนทมความหนาและ ความยาวทบรรจอยภายใน ท าใหเปยโนมเสยงทแตกตาง และมระดบเสยงทมากกวา นอกจากนเมอดดเปยโนทหนก แนนหรอเบากวา กท าใหไดเสยงทแตกตางมากขน

ประวตโดยตรงของเปยโนนนเปยโนมตนก าเน ดมจาก เครองดนตรสองชนด ไดแก ซอสเตอรร(psaltery) และ ดซเมอร (dulcimer) โดยซอสเตอรร มลกษณะเปนกลอง ตนๆทขงสายขวางกนไว ทดานบนสดเพอดด ดซเมอร กม ลกษณะคลายกน แตการดดจะตองออกแรงมากกวา ซอสเตอรรเปนเครองน ารองใหกบเปยโนโบราณ ทเรยกวา “ฮาฟซกคอรด”(harpsichord)

สายเปยโนสวนใหญเปนเสนลวด แตกไมเสมอไป จากตนก าเนดดงกลาว พณและเปยโน เปนเครองดนตรทมสายทท าจาก ทองเหลอง ทอง เงน ตะกว ขนมา และแมแตบางครงท ามาจากรากไม คลาวคอรด มลกษณะเหมอนเปยโนกลอง เลกทสามารถถอได ในป ค .ศ. 1450 คยบอรด ไดมการพฒนาในการตงและวางสายทเรยกวา “สปนเนท ” (spinet) ซงประดษฐขนโดยชาวอตาเลยนทชอวา “จโอวานน สะปนเนท ” (Giovanni Spinette) และตอมาไดมการพฒนาใหมการนงเวลาเลนเครองดนตรชนดน

เปยโนในยคแรกเรม

เปยโนถดคดคนขนทเมอง ฟลอเรนซ ประเทศอตาล โดยบารโทโลเมโอ ครสโตโฟร รายละเอยดเวลาทครสโตโฟรประดษฐเปยโนเครองแรกนนไมชดเจน แตจากบนทกของครอบครว เมดช ผทวาจางครสโตโฟร ปรากฏวามเปยโนตงแตป คศ. 1700. ครสโตโฟรสรางเปยโนอก 20 เครองกอนทเขาจะเสยชวตในป คศ. 1731 และเปยโน 3 ตวของเขาทยงคงอยในปจจบนยอนมาจากชวงป คศ. 1720.

เปยโน เหมอนการพฒนาทางเทคโนโลยอนๆ มรากฐานมาจากพฒน าการณของฮารปซคอรดตลอดหลายศตวรรษ ซงรวมถงขนตอนการผลตแผนขยายเสยง โครง และ คย บอรด. ครสโตโฟรเองกเปนผผลตฮารพซคอรด

ความส าเรจใหมทส าคญของครสโตโฟรคอการใหคอนตสายเปยโนโดยไมคางอย กบสาย (เพอใหเสยงทชด )นอกจากนน ตวคอนยงจ าเปนทจะตองกลบสต าแหนงเดมโดยไมดดหรอเดงอยางรนแรง และทส าคญ เปยโนยงจ าเปนทจะเลนโนตทรวได

20 Jazz Music

เปยโนตวแรกๆ ของครสโตโฟรท าขนมาดวยสายทบางกวาเปยโนปจจบน ท าใหเสยงนนเบากวาเปยโนปจจบนมาก. แตเมอเทยบกบคลาวคอรด (เครองดนตรเพยงชนดเดยวในยคนนทสามารถควบคมความเบาหรอดง) เปยโนมความดงมากกวา

เครอง ดนตรใหมนไมไดรบความสนใจมากนกจนนกเขยนชาวอตาลนามวา สกปโอเน มาเฟอ (Scipione Maffei) ไดเขยนและตพมพบทความ (คศ. 1711 ) ทพดอยางนาตนตาตนใจถงขอดของเปยโน . มาเฟอไดรวมแบบของเปยโนไวในบทความ และกระตนใหผผลตอนๆ เรมทจ ะสรางเป ยโนตามแบบของครสโตโฟร

หนงในผผลตนคอ กอตตเฟรด ซลเบอรแมน (Gottfried Silbermann) ซงมชอเสยงในฐานะผผลตออรแกน เปยโนของซลเบอรแมนแทบจะเปนการเลยนแบบของครสโตโฟร ยกเวนสงประดษฐใหม คอคนเหยยบทยกแดมเปอร (Damper Pedal) ออกจากทกสายในเวลาเดยวกน . หลงจากนน เปยโนสวนมากกน า สงประดษยของซลเบอรแมนมาใช

ซลเบอรแมนไดน าเปยโนของเขาไปแสดงให โยฮน เซบาสเตยน บาค (Johann Sebastian Bach) ในชวงป ค .ศ. 1730 แตบาคกแสดงความไมชอบใจทโนตสงของเปยโนยงคงเบาและไมสามารถใหความไพเราะอยางเตมท . ซลเบอรแมนจงไดพฒนาเปยโนเพมขนอก จนบาคใหความเหนดวยกบเปยโนของซ บเบอรแมนราวป ค.ศ. 1747

การผลตเปยโนเขาสยครงเรองในปลายศตวรรษท 18 โดยเฉพาะในหมผผลตเปยโนแหงกรงเวยนนา ซงรวมถงโยฮน แอนเดรยส สไตน (Johann Andreas Stein) และแนนเนต สไตน (Nannette Stein) ลกสาวของโยฮน แอนเดรยส . เปยโนเวยนนานนมโครงไม สายสองเสนตอโนต และคอนหนง . นกประพนธชอดงอยางโวลฟกง อะมาเดอส โมซารท (Wolfgang Amadeus Mozart) เองกไดประพนธเพลงเพอเลนบนเปยโนชนดน . เปยโนในยคของโมซารทนนมเสยงทใสกวาปจจบน ซงจะท าใหมพลงเสยงนอยกวาเปยโนในปจจบน.

ในปจจบน ค าวาฟอรเตเปยโน (fortepiano) ใชแยกแยะระหวางเปยโนยคศตวรรษท 18 และเปยโนในปจจบน

ประเภทเปยโน

เปยโนในปจจบนมรปแบบสองรปแบบ คอเปยโนตงตรงและแกรนดเปยโน

แกรนดเปยโน(Grand)เปนเปยโนทมสายและโครงวางในแนวนอน โดยทสายเสยงนนจะถกขงออกจากคยบอรด ซงท าใหมเสยงและลกษณะทตางออกไปจากเปยโนตงตรงแตจะใชททางมาก ทงยงจ าเปนตอง

21 Jazz Music

หาหองทมการสะทอนเสยงทพอเหมาะส าหรบคณภาพเสยงทดทสด ในบรรดาแกรนดเปยโนเองยงมหลายขนาดและประเภท ซงอาจจะแตกตางกนตามผผลตหรอรน แตกยงสามารถแบงเปนประเภทใหญๆ เชน คอนเสรตแกรนด ทมขนาดประมาน 3 เมตร แกรนด ทมขนาดประมาน 1.8 เมตร หรอ เบบแกรนด ทมกจะสนกวาความกวาง . เปยโนทมความยาวจะสรางเสยงทดกวาและเพยนนอยกวาเปยโนเครองอนๆ แกรนดเปยโนใหญจงเปนทนยมใชในคอนเสรต

อพไรทเปยโน (Upright)เปนเปยโนทมสายและโครงวางในแนวตง และขงสายเปยตงแตดานลางจนถงดานบนของเปยโน แตเปยโนประเภทนไมสามารถควบคมการสรางเสยงไดนมนวลเทาแกรนดเปยโน อยางไรกตาม ปจจบนเทคโนโลยเปยโนตงตรงไดพฒนาคณภาพเสยงมากขน โดยการปรบปรงโครงสรางใภยในใหซบซอนมากยงขน ท าใหไดคณภาพเสยงทดขนโดยใชพนทในการตงวางนอยกวาแกรนด แตใหเสยงทใกลเคยงมากขน

ในป ค.ศ. 1863 เฮนร ฟอรโนว (Henry Fourneaux) ประดษฐเปยโนทสามารถเลนตวเองได (player piano) โดยใชมวนเหลกทเดนเครองกลในตวเปยโน

ตงแตทศวรรษ 1980 เรมมการผลตเปย โนดจตลขนใช โดยเลยนแบบเสยงของเปยโน เปยโนประเภทนเรมทจะมความซบซอนและการท างานทมากขน โดยสามารถเลยนแบบชนสวนของเปยโนจรง เชน น าหนกคยบอรด คนเหยยบ และเสยงเครองดนตรอน อยางไรกตาม เทคโนโลยปจจบนยงไมสามารถทจะทดแทนเปยโนเครองจรง

สวนประกอบของเปยโน

การทจะสรางเปยโนขนมาแตละตวนนจะตองมสวนประกอบ (anatomy) ซงจะน ามาประกอบกนใหไดเปยโนทมเสยงอนไพเราะ สวนประกอบของเปยโนนนมนบรอยชน แตทพอจะแยกออกมาซงนบว าเปนสวนประกอบหลกๆนนพอสรปไดมดงตอไปน

คยบอรด

เปยโนสมยใหมเกอบทกตวจะม 88 คย (มากกวา 7 Octave เลกนอย เรยงล าดบตงแต A0 ถง C8) เปยโนรนเกาหลายตวมเพยง 85 คย (ตงแต A0 ถง A7) ผผลตบางรายกอาจจะเพมปรมาณคยใหมากกวาน น โดยบางกเพมเพยงฝงเดยวกเพมทงสองฝง ตวอยางทดทสดกคอเปยโน Bösendorfer ซงบางตวเพมคยเสยงต าลงไปกวาปกตจนถง F0 บางทต าลงไปจนถง C0 เลยกม ท าใหมครบ 8 octave บางรนอาจจะซอนคยพเศษทเพมขนมานไวใตฝาปดเลกๆ ซงสามาร ถปดคยเอาไวไดเพอปองกนไมใหนกเปยโนทคนกบเปยโนปกตเหนแลวเกดความสบสนกบคยพเศษทเพมขนมา บางตวกอาจจะสลบสคยพเศษทเพมขนมาเหลาน (สลบด า

22 Jazz Music

เปนขาว ขาวเปนด า) ดวยเหตผลเดยวกนนนเอง คยทเพมขนมานนโดยมากแลวกมไวเพ อสรางเสยงสะทอน (resonance) ไดมากขน ซงกคอมนจะสนไปพรอมกบสายเปยโนเสนอนๆ เมอใดกตามทเหยยบคนเหยยบ ซงกจะใหเสยงไดเตมกวา มเพลงทแตงขนมาส าหรบเปยโนไมกเพลงนกทจะใชคยพเศษเหลาน ไมนานมาน บรษท Stuart and Sons ไดผลตเปยโนทมคยมากกวาปกตออกมาเชนกน เปยโนของบรษทนจะเพมคยเสยงแหลมขนไปจนถง 8 octave เตม ซงคยพเศษทเพมขนมากดเหมอนคยปกตทกประการ

ส าหรบการจดเรยงคยบนเปยโน ใหดในหมวด Musical keyboard การจดเรยงเชนนไดแบบมาจาก harpsichord โดยไมผดเพยน เวนแตสของลมคย (สขาวส าหรบเสยงปกต และสด าส าหรบชารป sharps) ซงกลายมาเปนมาตรฐานส าหรบเปยโนในตอนปลายศตวรรษท 18

คนเหยยบ (Pedal)

เปยโนมการใชคนเหยยบหรออปกรณทมลกษณะใกลมาตงแตยคตนๆ (ในศตวรรษท 18 เปยโนบางตวใชแทนแทนคนเหยยบ โดยใหผเลนใชเขาดนขน คนเหยยบสามประเภทซงไดกลายมาเปนมาตรฐานในเปยโนปจจบน ไดแก

คนเหยยบ damper pedal (บางกเรยก sustain pedal หรอ loud pedal) มกจะถกเรยกวา "the pedal" เฉยๆเพราะวาเปนคนเหยยบทถกใชงานมากทสด ซงเปนคนเหยยบทอยทางขวาสด

คนเหยยบทพบเหนโดยมากทตดอยกบเปยโนนนโดยสวนมากจะมอย 3 อน หรอบางยหอหรอบางรนจะมเพยง 2 อนเทานน ซงจะชวยใหการเลนเปยโนนนม dinamic ตาง ๆ กนไดแก

คนเหยยบอนซายสด = มไวเพอลดความดงของเปยโน ในแกรนดเปยโน เมอเราเหยยบคนเหยยบอนนแลว ชดของคยบอรดรวมทงไมฆอนจะขยบไปทางซายหรอทางขวาเลกนอย เพอใหไมฆอนตถกสายเพยงครงเดยว (ปกตเปยโนจะมสาย 1 ถง 3 เสน ตอ 1 คย)ท าใหเสยงคอยลง ซงเปนทมาของค าวา (Una Corda แปลวา สายเสนเดยว ) สวนในอพไรทเปยโน เมอเราเหยยบคนเหยยบอนนแลว จะมคานมาดนชดไมฆอนใหขยบเขาไปใกลกบสายมากขน ท าใหเมอกดคยแลว ไมฆอนจะเหวยงตวไดนอยกวาปกต แรงทเคาะสายจงนอยลงดวย ผลทตามมากคอ เสยงทคอยกวา และน มนวลกวา และจะไดเสยงทนมลงกวาเดม แตเมอเรายกเทาจากคนเหยยบอนนเสยงเปยโนกจะกลบมาเปนเหมอนเดม

คนเหยยบอนกลาง = มไวเพอลดความดงของเปยโน เมอเราเหยยบคนเหยยบอนนแลว จะมผามากนระหวางฆอนกบสาย เพราะฉะนนเมอเรากดคย เสยงทไดจะเบาลง คนเหยบบอนนมความพเศษกคอ มนจะมชองส าหรบใหคนเหยยบอนนคางอยได จงท าใหเราไมตองเมอยเมอตองใช เสยงเบา หรอ

23 Jazz Music

ตองการใช dinamic แบบนนาน ๆ ได และเรายงสามารถปรบความดง- เบา นมลกไดโดยการปรบระดบของแผนผาทเคลอนลงมากนระหวางฆอนเมอจะเคาะสายเปยโนไดอกดวย (แตการปรบนนตองเปดฝาขางลางของเปยโนกอน)

คนเหยยบอนขวาสด = คนเหยยบอนนมกจะถกใชบอย ๆ ซงค าวา pedal หรอ sustain ทเราใชเรยกอปกรณชนนนนกมาจากการท างานของคนเหยยบตวน นนคอมนมไวเพอลากเสยงของโนตใหยาวขน คอเมอเรากดคยเปยโน 1 ครงและยกมอออกจากคย เสยงกจะหยดทนท แตคนเหย ยบตวนจะท าใหเกดโนตทมเสยงยาวขนโดยทเราไมตองกดมอคางไว เพอจะไดเลนโนตตวอนไดอก ท าใหเกด hamony ขนในเพลง เพมความกองกงวาน และความไพเราะใหกบการบรรเลงเปยโนของเรามากขน (การเหยยบคนเหยยบอนนคางไวนาน ๆ นนไมไดท าใหการบรร เลงเพลงไพเราะเลยทเดยวนะครบ เพราะการเหยยบนาน ๆ คางไวจะท าใหเสยงของโนตหลาย ๆ เสยงเกดปนกน ท าใหเกดคเสยงอนไมพงประสงได เพราะฉะนนหากจะใชคนเหยยบอนนกตองฝกฝน ไมยากเกนความสามารถแนนอน)

Strings หมายถง สายเปยโน สายของเปยโนมากกวา 200 เสนไดถกขงผานเฟรมเหลกทเรยกวาเพลท (plate) ดานหนงของทกๆสายถกยดตดไวกบหมด สวนอกดานผกมวนไวกบหลกหมด ชางเทคนคของเปยโนสามารถจนเสยงโดยการหมนหลกหมด และปรบแตงความตงของสายในแตละดาน เปยโนทใหเสยงคณภาพดนน สายจะยดตดกบเหลกคณภาพดซงแขงแรง และครอบดวยทองแดง เปยโนคณภาพดจะตองมแผนเฟรมทมลกษณะเปนเพลทเสมอ

Hammer หมายถง คอน ไมหมสกหลาดใชส าหรบตกระทบสายเพอใหเกดตวโนตทางดนตรเมอคยถกกดลองจนตนาการตาม คณภาพของเสยงดนตรก าเนดมาจากการตของคอน (hammer) บรษททผลตเปยโนตางๆนนจะมรปแบบคอนตามทตนเองตองการ เชน บรษทของอเมรกน ยโรป หรอ ญปน ลกษณะทแตกตางกนออกไปของการท าใหเกดเสยงของเปยโนนนจะไมเหมอนกบของฮารพซคอรด หรอกตาร ซงเปนในลกษณะการดง การท าใหเกดเสยงของเปยโนจะใชการตทสายคลายกบการตของกลองดรม

Damper หมายถง แดมเปอร มลกษณะเปนลนไมทยนตอออกมาจากสาย บางครงจะหมดวยสกหลาด มลกษณะทคลายกบคอน โดยใชในการตสาย จากนนจะเดงกลบมาเพอลดเสยงลง และท าใหทอดเสยงใหนานขน คณสมบตของการลดก าลงเสยงลงนจะไมท าใหเสยงดงคลายกรงหลงจากทเดงกลบมา สกหลาดของแดมเปอรทเกาอาจกอใหเกดเสยงคลายกรงได และเสยงดงหงอาจเกดขนถาสายแดมเปอรใกลหรอชดกบสายเกดไป

24 Jazz Music

Action หมายถง กระบวนการซบซอนระหวางแตละคยของสายซงถกกระท าโดยค อนและแดมเปอร กระบวนการอนซบซอนทกอใหเกดเสยงนนยากทจะอธบายออกมาเปนขอความ เสยงทออกมาจะใหความรสกหนก หรอ เบา ตอผฟงระดบทวไป เสยงหนกหมายถง การทเสยงทไดเกดจากแรงจ านวนมากทผลตเสยงออกมาแรงและดง สวนเสยงเบานน อาจตความหมายไดเปนเสยงซงดหรอเสยงเลวกได ซงเกดจากแรงจ านวนนอยทผลตเสยงออกมา เปยโนทสวนประกอบในการท าใหเกดเสยงมสภาพเกาจะใหเสยงทเบาเนองจากความตานทานตอการสมผสตลอดกระบวนการนอยกวา เปยโนซงออกใหมหรอเพงถกซอมแซมมาใหมจะรสกวาใหเสยงทหนกกวา เนองจากมคอนทใหมกวา นอกจากนยงจะใหเสยงทใสกวาอกดวย

Sound Board หมายถง โดมไมตน ปกตเปนไมสน ซงใชขยายเสยงของสายเปยโน สวนทส าคญ เปนหวใจของเปยโนเลยกวาได soundboard จะมโครงเปนซอยดานลางท าใหดเหมอนวามนเปนชนเดยวกน โดยแททจรงแลว soundboard ประกอบดวยแถบเลกๆของตนสนซงมขนาดกวางประมาณ 8–12 นว ถกทากาวแนบตดกนอย และโดยทวไปแลวเมอมนมอายไดพอสมควรจะเกดการแตกราวเปนชองโหวยาวตามเนอไม เกดขนเนองมาจากหลายสาเหต เชน การเปลยนแปลงของอณหภม ความชน และอนๆ ปกตแลวเราสามารถซอมแซม soundboard ทแตกราวดวยการแซมไมสนขนาดเลกเทาชองโหวลงไปโดยการยดดวยกาว สงส าคญทท าใหเปยโนผลตเสยงต าไดดนน soundboard จะตองยดเปนแผนเด ยวกนอยาตอเนองคลายแผนกลอง

Case หมายถง โครงของเปยโน สวนประกอบสวนนอกสดของเปยโน สวนประกอบทมลกษณะคลายไมอด เชน ไมตะโก มะฮอกกาน ไมฮอ และไมอนๆ ทนยมใชเปนสวนประกอบ ไมทจะน ามาใชประกอบท าเปนโครงตางๆนน สวนมากจะไมกระทบตอคณภา พของเสยงแตอยางใด และในทนยงรวมถงของขอบเปยโนดวย

Bridges หมายถง สะพานระหวางสายและ soundboard เพอสงอาการสนของเสยงจากทหนงไปยงทหนงสะพานดานทท าใหเกดเสยงสงของเปยโนจะมลกษณะยาว โคงมน สวนดานทท าใหเกดเสยงต าจะสนกวา ปญหา ทมกจะเกดกบเปยโนเกาคอ สะพานมกจะหลวมเนองจากหมดยดไมแนน หรอมการแตกของสะพาน นอกจากนถาหมดหลดไป หรอเนอไมรอบๆหมดแตกหลดไปจะกอใหเกดอาการทเรยกวา dead string โดยเสยงทไดจะไมมคณภาพ กงวานนอย เสยงสงแย หรอเสยงต าไมด

Pinblock ประกอบดวยหมดปรบแตงเสยงซงถกประกอบกบแผนทองแดง หมดนจะถกผนวกเขากบแผนไมกระดานแขงเคลอบทเรยกวา pinblock เนองจาก pinblock ถกประกอบเขาดานลาง จงไมสามารถมองเหนไดงายเมอมนถกประกอบเรยบรอยแลว อยางไรกตาม pinblock ทมคณภาพจะเปนสวนส าคญทชวยใหเสยงมความไพเราะเวลามการปรบแตงเสยง และเนองจากสาย หรอ strings จะตองมแรงดงถง 20 ตน

25 Jazz Music

pinblock ทมคณภาพจงจ าเปนและชวยลดความตองการในการบ ารงรกษาในตลอดอายการใชงาน บรษทผลตเปยโนชนน ามกใช pinblock ทมคณภาพและราคาแพง

Plate คอ แผนเฟรมทองแดงส าหรบใหสายเปยโนยด และสามารถรองรบก าลงดงมหาศาลของสายได โดยเปยโนสวนใหญ หมด tuning pin จะออกจาก pinblock ทะลผาน plate ขณะทplate จะมหลมส าหรบแตละ tuning pin ส าหรบในเปยโนบางรน tuning pin จะไมถกยดตดก บ plate โดย plate จะวางอยเหนอ pinblock

ปจจบนเปยโนมาตรฐานม 88 คย และม 2 แบบ คอ

1.upright piano (box-shaped) เสนลวดตงฉากกบพน สวนมากเปนเปยโนทใชเลนกนตามบาน

2. grand piano (wing-shaped) เสนลวดขนานกบพน มหลายขนาดตงแต baby grand ยาวประมาณ 5 ฟต จนถง concert grand ยาวประมาณ 9 ฟต

เปยโนสามารถบรรเลงเพลงไดทกชนดทกประเภท ดวยเหตนจงไดรบการยกยองวาเปน "มารดาหรอผใหก าเนดดนตร"

26 Jazz Music

String bass

เบส เปนเครองดนตรประเภทเครองสาย ในทางสากลสามารถเรยกไดทง electric bass (เบสไฟฟา) , electric bass guitar (กตารเบสไฟฟา ) หรอเรยกสนๆวา bass (เบส) ลกษณะของเบสจะมรปรางใหญกวากตาร มโครงสรางของคอทใหญและยาวกวา มยานความถเสยงต า มหนาทโดยหลกๆในการใ หจงหวะ คอคมจงหวะตาม rhythm, line, pattern และ groove ของดนตร ในขณะเดยวกนกสามารถขยายระดบความสามารถการเลนใหสงขนตามแนวเพลงและการประยกตใชตางๆ เชน เทคนคการ Slap หรอการตบเบส (รวมไปถงเทคนคอนทใชรวมกนกบการ Slap) ในดนตร Funk, Jazz และอกหลายแนว การจมสาย การโซโล การเลน Harmonics การเลน Picking เปนตน

เบสไฟฟาจดวาเปนเครองดนตรทถอก าเนดหลงเครองดนตรอนๆในประเภท วงสตรง คอสรางขนหลง กตาร กลอง คยบอรด หรอ ซนธไซเซอร (รายละเอยดจะมในหวขอประวตของเบส ) เครองดน ตรประเภทเบสทใชกนในวงดนตรและแนวตางๆกจะม เบสไฟฟา เบสโปรงไฟฟา fretless bass (เบสไมมเฟรต ) และ double bass, upright bass บางทกเรยกกนวา acoustic bass แตกมภาษาพดเรยกกนตดปากส าหรบนกดนตรบางคนวา เบสใหญ

เบสไฟฟาทใชโดยทวไปจะม 4 สาย 5 สาย และ 6 สาย สวนสายทมากไปกวานกมเนองจากนกดนตรบางคนอาจจะออกแบบเพอประยกตใชทางการเลนเฉพาะตว

27 Jazz Music

เบส 4 สายการตงสายตามมาตรฐานคอ E-A-D-G (เรยงจากต า-สง) เบส 5 สายคอ B-E-A-D-G สวน 6 สายคอ B-E-A-D-G-C แตอยางไรกตามเบสกไดถกขยายขอบเขตออกไปตามแนวคดและการประยกตใชของมอเบสตางๆ จ านวนสายกอาจจะมอนๆอก เชน 3 สาย, 7 สาย, 8 สาย ,9 สาย เปนตน

ประวต

เมอกลาวถง Bassline เรมเปนทรจกกนในวงการดนตร โดยเรมไดยน เชนในบทเพลงของ J.S. Bach ระหวางป 1685-1750 ซง bassline มความ ส าคญเฉกเชนเดยวกบในสวนของ soprano , alto , tenor เลยทเดยว โดยในดนตรคลาสสก และ ออเครสตร า เสยงเบสจะถกก าหนดขนโดยเครองดนตรทมชอวา upright bass หรอ bass viola ซงเปนเครองดนตรตระกลเบสรนแรกในโลก

ตอมาเมอเรมมดนตรของคนแอฟรกน คอ Ragtime ( ดนตรแนวเตนร าของชาวแอฟรกน ) และ New Orleans Jazz โดยมอปกรณเสยงต าทเลนจาก brass bass และ tuba เนองจากเปนการเลนโดยใชลมหายใจในการเปา ทใช tuba ในการเลนเปนจงหวะ 2 beat ใน 1 bar และนจงเปนจดเรมตนของเพลง jazz และเพลงเตนร า

เมอเพลงแจซมการพฒนาและเกดการววฒนาการขนเปนจงหวะ swing ในป 1935 การแตงและการเรยบเรยงดนตรจงเกดมความซบซอนและยงยากตามมา แตในขณะนน ไดมในงานดนตรทมชอเสยงในวงการเพลงแจซ เชน Duke Ellington , Count Basie and Benny Goodman และจงหวะแบบ 4 จงหวะ ใน 1 หองเพลง เรมเปนทแพรหลายและน าไปใชกนมากขน ตงแตท brass bass ไมสามารถทจะเลนในจงหวะนได Acoustic upright bass จงไดเปนอปกรณชนส าคญทขนมาแทนท brass bass อยางไรกตาม Acoustic upright bass กมขอจ ากดของมนเองอยเหมอนกน ในเรอง ของล าตวทคอนขางใหญพกพายาก และมน าเสยงทไมสามารถดงดพอและเหมาะสมในการเลนรวมกบวงดนตรประเภท Big band ทมเครองดนตรหลากหลายชน เชน brass จ านวน 7 ตว ,เปยโน ,กตาร กลอง สงนจงมการเกดปญหาตอในหมคนเลนเบส

ตอมาจงเปนจดเรมตนของการประดษฐ เบสไฟฟาขนมาตวแรกของโลก เบสไฟฟาตวแรกของโลก ถกประดษฐขนมาโดย Clarence Leo Fender ในป 1951 จากบรษท Fender Musical Intrumental Company (บรษทเดยวกบทผลตกตาร Fender) รวมกนผลตเบสทมชอรนวา Precision bass โดย Leo Fender ไดประดษฐขนมาเพอการแกไขปญหาของเบสรนเกาทมปญหาในเรองของเสยงและขนาดทใหญของ Acoustic upright bass ซงเขาไดตงชอรนวา Precision bass เพอใหสอดคลองกบจดมงหมาย ทแป ลวา "เบสทมความกระชบ " โดยมการใชเฟรทตดลงบน Fingerboard และ แกไขในเรองของน าเสยงใหดขน

Leo Fender กลาววา "พวกเราตองใหความเปนอสระแกมอเบสจาก Acoustic upright bassการผลตเบสจงเปนการเกดอตสาหกรรมการผลตเบสขนเปนครงแรก โดยความรวมม อกบ George Fullerton

28 Jazz Music

Precision Bass รนนมการสรางเฟรททล าคอ มลกษณะเปน slab-bodied และ ม 34" scale ตอมาเบสรนนจงเปนทนยมในหมนกดนตรระดบโลก ในทก ๆ แขนงทางดนตร เชน Monk Montgomery ,Shifti Henri ,Dave Myers

วงของ Vibist Lionel Hampton นบเปนรนแรกทน า P-Bass ไปใชในการแสดง โดยมอเบสของเขา คอ Roy Johnson และเบสตวนมเสยงทออกมาไดอยางนาทงมาก จากค าวจารณขอ ง Leonard Feather ซงไดเขยนในนตยสาร Down Beat เมอ 30 กรกฎาคม 1952 หลงจาก Roy Johnson ออกจากวงของ Hampton Monk Montgomery จงเปนบคคลแรกทสามารถสรางชอเสยงขนจากเบสตวน แตเขากยงคงใช upright bass ในการเลนควบคกนไปในวงของเขา กบมอกตารคอ Wes Montgomery (มอกตารฝมอดแหงวงการ ) ซงเปนนองชายเขา

นอกจากน นกดนตร Blues กน าเอาเบสรนนไปใชในบทเพลงเชนเดยวกน โดยในป 1958 Dave Myers ไดน า Precision Bass ไปใชในการบนทกเสยงเบส ทสรางความส าเรจใหแกนกดนตร Blues สมยนนอยางมากมาย โดย เขาไดพดขนเมอเดอนธนวาคม ป 1998 วา "ผมสรางความประสบความส าเรจใหกบ Fender Bass.."

29 Jazz Music

Tuba percussion

ทบาเปนเครองเปาทองเหลองทมขนาดใหญและมระดบเสยงทต าทสดในบรรดา เครองเปาทองเหลองทงหมด ทบายคแรก ๆ มใชกนมาตงแตสมยฟนฟศลปวทยา (Renaissance) ส าหรบทบายคปจจบนไดรบการแกไขโดยนาย Johann Gottfried Moritz ชาวเยอรมนในป 1835 โดยในตอนแรกใชในกจการดรยางคทหาร ทบามหลายลกษณะ หลายรปราง ยโฟเนยมและวากเนอรทบามขนาดเลกกวา จงมเสยงทสงกวาเลกนอย ในปจจบนเราจะเหนมทบาอยชนดหนงทใชระบบโรตารแทนระบบลกสบทใชกนมาแตเดม (ระบบโรตาร เปนระบบท French horn ใช) ทบามพฒนาการมาจากการเปาเขาสตวและการเปาสงข ทอลมของทบามลกษณะคอย ๆ บานออก สวนตรงปลายทอ บานเปนล าโพง ก าพวดเปนโลหะรปถวย มลกสบ 3 หรอ 4 ลกสบ ทบามทงในระดบเสยงอแฟลต และบแฟลต

30 Jazz Music

Guitar

กตารเปนเครองดนตรชนดหนง จดเปนพวก เครองสาย มกจะเลนดวยนวมอซาย และดดดวยนวมอขวาหรอใชปกดดกตาร เสยงของกตารนนเกดจากการสนสะเทอนของสาย ท าใหเกดก าทอน (resonance) แกตวกตารและคอกตาร

กตารนน มทงแบบ กตารอะคสตก และกตารไฟฟา บางตวกเปนไดทงสองอยาง กตารมส วนตวเปนกลองก าทอน ซงในกตารอะคสตกจะเจาะเปนชอง สวนกตารไฟฟามกจะตน และมโพรงในสวนคอกตาร โดยทวไปแลวสวนหวของกตารจะยดขนไปจากคอ เพอใสลกบดหมนสายส าหรบปรบเสยง

กตารเปนเครองดนตรทนยมใชแพรหลาย และใชกบดนตรหลากหลายสไตล นบเปนเครองดนตรทนยมใชบรรเลงเดยวอยางกวางขวางทพบเหนมากทสดคอกตารคลาสสก และยงเปนเครองดนตรหลกในวง ดนตรประเภทบลส และดนตรรอกอกดวย กตารสามารถเลนในยามวาง หรอ เปนงานอดเรก ไดด

ปกตกตารจะม 6 สาย แตแบบ 4- 7- 8- 10- 12- สายกมเชนกน ผประดษฐกตารจะเรยกวา luthier

31 Jazz Music

ประวต

เครองดนตรทมลกษณะคลายกตารเปนทนยมมากวา 5000 ปเปนอยางต า โดยเรมเปนทนยมในแถบเอเชยกลาง เรยกวาซตารา (Sitara) เครองดนตรทมรปแบบคลายคลงกตารทเกาแกทสดทคนพบมอาย 3,300 ป เปนหนสลกของกวอาณาจกรโบราณฮตไตต

ค าวากตารมาจากภาษาสเปนค าวา guitarra ซงมาจากภาษากรกอกทคอค าวา Kithara kithara จากหลายแหลงทมาท าใหค าวากตารนาจะมรากศพทมาจากภาษาตระกลอนโดยโรเปยน guit- คลายกบภาษาสนสกฤต ทแปลวา ดนตร และ - tar หมายถง คอรด หรอ สาย ค าวา qitara เปนภาษาอาราบก ใชเรยก Lute lute สวนค าวา guitarra เกดขนเมอเครองดนตรชนดนถกน ามาท Iberia (หรอ Iberian Peninsular เปนคาบสมทรทางทศตะวนตกเฉยงใตในทวปยโรป) โดย Moors

กตารในยคปจจบน มาจากเครองดนตรทเรยกวา cithara ของชาวโรมน ซงน าเขาไปแพรหลายในอาณาจกรฮสปาเนย หรอสเปนโบราณ ประมาณ ค.ศ. 40 จากนนเปลยนแปลงรปแบบจนกลายมาเปน เครองดนตรทม 4 สายเรยกวา อด (oud) น าเขามาโดยชาวมวรในยคทเขามาครอบครอง คาบสมทรไอบเรยน ในศตวรรษท 8 สวนในยโรปมเครองดนตรทเรยกวา ลต (lute) ของชาวสแกนดเนเวยม 6 สาย ในสมย ค .ศ. 800 เปนเครองดนตรทไดรบความนยมในกลมชาวไวกง

ค.ศ. 1200 กตาร 4 สาย ม 2 ประเภท คอ กตารา มอ รสกา หรอกตาร ของชาวมวร มลกษณะกลม ตวคอกวาง มหลายร กบกตารา ลาตนา ซงรปรางคลายกตารในปจจบน คอมรเดยวและคอแคบ ในศตวรรษท 16 เครองดนตรคลายกตารของชาวสเปน ทเรยกวาวฮเอลา เปนเครองดนตรทมลกษณะใกลเคยงกบกตารในปจจบน มความผสมผสาน ระหวางเครองดนตรอดของชาว อาหรบและลตของ ยโรป แตไดรบความนยมในชวงสน ๆ พบเหนจนถงป 1576

เครองดนตรชนแรกทมรปลกษณเหมอนกตารในปจจบน เกดในชวงยคปลายของสมยกลางหรอยคตนสมยเรอเนสซอง (500 กวาปทแลว ) เปนชวงทมการใชเครองดนตรประเภทเครองสายกนทวโลก ในยคนนกตารมทงแบบ 4 และ 5 สาย ส าหรบกตารทม 6 สาย ระบวามขนในป 1779 เปนผลงานของนายแกตาโน วนาซเซย (Gaetano Vinaccia) ในเมองเนเปล อตาล แตกถกเถยงกนวาอาจเปนของปลอมส าหรบตระกลวนาซเซยมชอเสยงในการผลตแมนโดลนมากอน

กตารไฟฟาตวแรกเรมผลตขนในศตวรรษท 20 โดยจอรจ โบแชมป (George Beauchamp) ไดรบสทธบตรในป 1936 และรวมกบ รกเคนแบกเกอร (Rickenbacker) ตงบรษท Electro String Instrument ผลตกตารไฟฟาในชวงปลายปทศวรรษท 1930 ตอมาในชวงทศวรรษ 1960 จอหน เลนนอน สมาชกวงเดอะบท

32 Jazz Music

เทลสใชกตารยหอน สงผลใหเครองดนตรยหอนมชอเสยงในกลมนกดนตรในยคนน และในปจจบนบรษทรกเคนแบกเกอร เปนบรษทผลตกตารทใหญทสดในสหรฐอเมรกา

ประเภทของกตาร

กตารโปรง หรอ อะคสตกกตาร

Renaissance guitars มขนาดเลกกวากตารคลาสสก และใหเสยงทเบากวามาก

Classical guitars กตารคลาสสก ถอเปนตนแบบกตารในยคปจจบน มลกบดและแกนพนสายเปนพลาสตก มคอหรอฟงเกอรบอรดขนาดใหญประมาณ 2 นว ลกษณะแบนราบ สายท 1 และ2 เปนสายไนลอน

Portuguese guitar ม 12 สาย ใชกบเพลงพนเพลงชอ Fado ในประเทศโปรตเกส

Flat-top (steel-string) guitars มขนาดใหญกวากตารคลาสสก และเสรมความแขงแรงทคอ เพอรองรบแรงตงของสาย ใหเสยงทใสและดงกวา สายทใช สาย 1และ2 มลกษณะเปนเสนลวดเปลอย สายท3-6 เปนเสนลวดและมขดลวดเลกๆพนเปนเกลยวเพอเพมขนาดของสาย

Archtop guitars ดานหนาจะโ คง โพรงเสยงไมเปนชองกลม สะพานยดสายดานลางมกเปนแบบหางปลา นยมใชเลนในดนตรแจส

Resonator หรอ Resophonic หรอ dobro คลายกบกตาร Flat-top

12 string guitars นยมใชใน folk music, blues และ rock and roll มสายโลหะ 12 สาย

Russian guitars ม 7 สาย พบในรสเซย และ บางประเทศทแยกจากสหภาพโซเวยตเทานน

Acoustic bass guitars เปนกตารเบสในรปแบบอคสตก มสายและเสยงเหมอนกน โนตทเลนจะใช "กญแจฟา" ใหเสยงทมต า นมนวล

Tenor guitars ม 4 สาย

Harp guitars จะมสาย harp เพมขนมา จากปกตทม 6 สาย สาย harp จะใหเสยงต าหรอเสยงในชวงเบส ปกตจะไมมฟงเกอรบอรดหรอเฟรต

Guitar battente มขนาดเลกกวากตารคลาสสก นยมใชเลนกบเครองสายอก 4-5 ชน

33 Jazz Music

กตารไฟฟา

แบงตามโครงสรางของล าตวกตาร (Body) อาจแบงไดเปน 3 ชนด คอ

กตารตวตน (Solid Body) หมายถง กตารไฟฟา ปกตทล าตวมลกษณะตน ไมมการเจาะชองในล าตวกตารเหมอนอยางกตารโปรง หรอ อะคสตกกตาร แตบรเวณล าตวจะมตวรบสญญาณแรงสนสะเทอนของสายกตาร (Pick Up) ขณะทดด เพอสงตอไปยงเครองขยายเสยง (Amplifier)ตอไป โดยทวไป ตวรบสญญาณจะม 2 ประเภท คอ ตวรบสญญาณแบบแถวเดยวทเรยกวา Single Coil และแบบแถวคทเรยกวา Humbucker

กตารล าตวกงโปรง (Semi-Hallow Body) เปนกตารไฟฟาทมลกษณะโครงสรางสวนกลางของล าตวในแนวเดยวกบคอกตาร มลกษณะตน (แตมการเจาะชองเพอใสตวรบสญญาณแรงสนสะเทอนของสายกตาร (Pick Up)เชนเดยวกบกตารตวตน ) บรเวณสวนขางของกตารมการเจาะชอง (Sound Hole)เอาไวเพอใหเกดการก าทอนของเสยงมากกวากตารตวตน ซงจะใหเสยงทเปนอคสตกมากขน นยมใชในดนตร แจสหรอบลส เปนกตารทผลตขนมาเพอลดเสยงรบกวนทเรยกวา Feed back ซงเกดจากกตารไฟฟาล าตวโปรง (กลาวคอ ยงมเสยงรบกวนบางแตนอยลงกวาเดม)

กตารล าตวโปรง (Hallow Body) คอ กตารไฟฟาทมการเจาะชองเอาไวเพอใหเกดการก าทอนของเสยง (Sound Hole) เชนเดยวกบกตารโปรงหรออคสตก และกตารล าตวกงโปรง ปกตชองดงกลาวมกจะอยดานขางของล าตวกตาร เนองจากบรเวณกลางล าตวจะมการใสตวรบสญญาณแรงสนสะเทอนของสายกตาร (Pick Up)เชนเดยวกนกบกตารตวตน ซงผลของการทมชอ งก าทอนเสยง ท าใหลกษณะของเนอเสยงทไดเปนอคสตกมากกวา กตาร Semi-Hallow Body แตหากขยายเสยงใหดงมากจะกอใหเกดเสยงรบกวนทเรยกวา Feed back กตารประเภทนมกจะนยมใชกบดนตรแจสหรอบลสเปนสวนใหญ

สวนประกอบของ อะคสตคกตาร

ไมขาง และไมหลง หรอ back & side ของ acoustic guitar เมอเทยบกบประเภทของไมทถกน ามาใชดานหนาของกตารแลว ไมทถกน ามาใชเปนแผนหลงและขางนน มมากมายหลายชนดกวา อาจแบงออกกวางๆ เปนตระกล Rosewood, Walnut, Maple, Koa, Mahogany รวมไปถงไมแปลกๆ ใหมๆ ทก าลงเปนทนยม และพวกทยงไมคอยแพรหลายนก เพอความสะดวกและเขาใจไดงาย ผเขยนจะแบงประเภทของไมออกเปนจ าพวกคราว ๆ ดงน

34 Jazz Music

1. Rosewood 2. Mahogany 3. Koa 4. Maple 5. Walnut 6. Ziricote (Cordia Dodecandra) 7. Macassar Ebony (Diospyrus Celebica) 8. Myrtewood 9. African Blackwood 10. African Paduk 11. Imbuia 12. Cherry

ไมหนา หรอ Top ของ Acoustic Guitar

1. Sitka Spruce 2. Englemann Spruce 3. Red Spruce 4. German Spruce 5. Alpine Spruce 6. Cedar 7. Port Orford Cedar 8. Redwood 9. Western Larch

35 Jazz Music

Cornet

คอรเนท (Cornet) คอ เครองลมทองเหลองทมลกษณะคลายกบทรมเปทแตล าตวสนกวา คณภาพ

ของเสยงมความนมนวล กลมกลอม เสยงสดใสนอยกวาทรมเปท คอรเนทน ามาใชในวงออรเคสตราเปนครง

แรกเมอประมาณ ค .ศ. 1829 ในการแสดงโอเปราของ Rossini เรอง William Tell ลกษณะคลายกบทรมเปท

แตล าตวสนกวา คณภาพของเสยงมความนมนวล กลมกลอม เสยงสดใสนอยกวาทรมเปท คอรเนท

น ามาใชในวงออรเคสตราเปนครงแรกเมอประมาณ ค .ศ. 1829 ในการแสดงโอเปรา ของ Rossini เรอง

William Tell ในปจจบนคอรเนทเปนเครองดนตรส าคญส าหรบวงโยธวาทตและแตรวง

36 Jazz Music

Trumpet

ทรมเปท คอ เครองดนตรทจดอยในประเภทเครองลมทองเหลองก าพวดส าหรบเปามลกษณะเปนทอโลหะบานตรงปลาย คลายรปถวย ทอลมทรมเปทดานปลายทอ บานออกเปนล าโพง เพอขยายเสยงใหดง ทรมเปทมลกสบ 3ลกสบส าหรบเปลยนความสนยาวของทอลม เพอเปลยนระดบเ สยงดนตรทเกดขน บางครงกดเดยง 1 นว บางครง 2 นว หรอ 3 นวพรอมกนเปาโดยเมมรมฝปาก แลวท าใหรมฝปากสนสะเทอนในก าพวด เสยงของทรมเปทเปนเสยงทมพงและดงเจดจา ในบทเพลงตาง ๆ มกใชเสยงทรมเปทบรรยายลกษณะของความกลาหาญ การรบพง หรอความสงางามในพธส าคญตาง ๆ

ประวตความเปนมา ทรมเปต (Trumpet) ในสมยโบราณชาวยโรปถอวาแตรทรมเปตเปนของคนชนสงผทจะมสทธเปน

เจาของแตรชนดนได ตองเปนพระเจาแผนดนหรอเจานายชนสง หรอไมกนกรบชนแมทพ สามญชนไมมสทธทจะเปนเจาของแตรชนดน ทรมเปตทใชกนในสมยกอนเปนแบบ Natural Trumpet คอ เปนแตรทมแต ทอลมและก าพวดเทานน ตอมาเมอไดน าทอสวนโคง (crook) มาตดเหมอนฮอรนจงเรยกวา "Natural trepan in crook" แตรชนดนใชตงแตครสตศตวรรษท 17 จนกระทงครสตศตวรรษท 19 ในสมยของ ไฮเดน โมสารท และเบโธเฟน ไดมผตดทอลมเลอนเขาออกเพมขน ท าใหแตรมเสยงมากกวาเดมแตรชนดนเรยกใหมวา "ทรมเปตคลาสสก" ตอมาในป ค.ศ. 1788

37 Jazz Music

นกประดษฐชอ ชาลส แคลกเกทท ไดคดท าลกสบตดขวางทอลม ทรมเปตเนเจอรล เมอใชนวกดลกสบ ๆ จะระบายลมออกมาบงคบเสยง สง ต า ทละครงเสยง ตอมา ชดอเชล และบลอเมล แหงเมองเบอรลนประเทศเยอรมน ไดคดระบบลนลกสบ จงไดน ามาตดเขากบทรมเปต ท าใหมสภาพทรดกมขน แตรชนดนเรยกวา "ทรมเปตตดลนบงคบ " (Valve Trumpet) และใชมาจนถงปจจบน ทรมเปตในปจจบนมทอลมร ปทรงกระบอกขนาดเสนผาศนยกลาง 1/2 นว แตจะคอย ๆ บานออกในระยะประมาณ 1.5 ฟต จนปากล าโพงมเสนผาศนยกลาง 4 นว ทรมเปต (trumpet) เปนเครองดนตรสากลในกลมเครองลมทองเหลอง (แตร) ประเภทเสยงสง (high brass) เชนเดยวกบเฟรนชฮอรน ก าเนดเสยงโดย อาศยลมจากการเปาของผเลนท าใหเกดการสนสะเทอนของรมฝปาก โดยทวไปมปมกด (valve) 3 อน เรยงอยในระนาบเดยวกน มทงทเคลอบผวดวยทอง, เงน, นกเกล, และแลกเกอร ทรมเปตมววฒนาการมายาวนานตงแตสมยโบราณ โดยเรมจากแตรสญญาณทใชในการลาสตวหรอในทางทหาร แตแตรลกษณะนนโดยมากจะไมมปมกดเพอเปลยนระดบเสยง ท าใหไมสามารถสรางระดบเสยงทแตกตางกนไดมากนก จนกระทงมการคดประดษฐปมกดและกลไกตางๆเขาไปภายหลงในสมยยคกลาง โดยเปนเครองดนตรทไดรบความนยมในวงกวาง สามารถพบเหนได ในวงหลากหลายรปแบบตงแตวงพนบานของเมกซกน (Mariachi) วงแจซ วงโยธวาทต จนถงวงออเคสตราขนาดใหญ หรอแมแตวงดนตรปอป-รอคสมยใหม ระดบเสยงของทรมเปตมชวงเสยงประมาณ 2-3 ออกเตฟ ขนอยกบความสามารถของผเลน ตงแต F# ต ากวา middle C จนถง E สงเหนอบรรทด 5 เสนหรอสงกวานน เสยงของทรมเปตโดยธรรมชาตมลกษณะดงกงวาน สดใส และเขมแขง แตขณะเดยวกนกสามารถใชสรางเสยงทแสดงออกถงอารมณหมนเศราไดเชนกน ทนยมใชกนทวไปคอทรมเปตในคย Bb และคย C อาจพบเหนทรมเปตทมขนาดและระดบเสยงแตกตางกนไดอกหลายชนดตงแต "เบส-ทรมเปต " จนถง "พคโคโลทรมเปต " โดยเฉพาะในบทเพลงคลาสสค ทรมเปท คอ เปน เครองดนตรสากลในกลมเครองลมทองเหลอง (แตร) ประเภทเสยงสง (high brass) เชนเดยวกบเฟรนชฮอรน ก าเนดเสยงโดยอาศยลมจากการเปาของผเลนท าใหเกดการสนสะเทอนของรมฝปาก โดยทวไปมปมกด (valve) 3 อน เรยงอยในระนาบเดยวกน มทงทเคลอบผวดวย ทอง, เงน, นกเกล, และแลกเกอร และเครองดนตรทจด อยในประเภทเครองลมทองเหลองจ าพวก ส าหรบเปามลกษณะเปนทอโลหะบานตรงปลาย คลายรปถวย ทอลมทรมเปทดานปลายทอ บานออกเปนล าโพง เพอขยายเสยงใหดง ทรมเปทมลกสบ 3ลกสบส าหรบเปลยนความสนยาวของทอลม เพอเปลยนระดบเสยงดนตรทเกดขน บางครงกดเดยง 1 นว บางครง 2 นว หรอ 3 นวพรอมกนเปาโดยเมมรมฝปาก แลวท าใหรมฝปากสนสะเทอนในก าพวด เสยงของทรมเปทเปนเสยงทมพงและดงเจดจา ในบทเพลงตาง ๆ มกใชเสยงทรมเปทบรรยายลกษณะของความกลาหาญ การรบพง หรอความสงางามในพธส าคญตาง ๆ

38 Jazz Music

ทรมเปทมพฒนาการมานาน มรปทรงตาง ๆ กนออกไป เครองดนตรทมความสมพนธกบพฒนาการของทรมเปท คอ Serpent และ Kent Bugle ในยคกลางทรมเปทจะถกน ามาใชในกจการของทหารเทานน เปาเพอสงสญญาณตาง ๆ ในยคตอมาทรมเปทไดน ามาใชในวงออรเคสตรา โดยเฉพา ะในบรรยากาศของการแสดงเสยงอกทกเสยงดงหรอการประโคม

บคคลทถอวาเปนผออกแบบทรมเปททส าคญคอ Johann Hass(1649 – 1723) เปนชาวเยอรมน ทรมเปทในปจจบนจะอยในระดบเสยง บแฟลต เครองดนตรทอยในกลมเดยวกบ ทรมเปทมหลายชนด เชน ทรอมโบน ฮอรน คอรเนท ทบา ยโฟเนยม ซซาโฟน ฟลเกลฮอรน

ทรมเปตมววฒนาการมายาวนานตงแตสมยโบราณ โดยเรมจากแตรสญญาณทใชในการลาสตวหรอในทางทหาร แตแตรลกษณะนนโดยมากจะไมมปมกดเพอเปลยนระดบเสยง ท าใหไมสามารถสรางระดบเสยงทแตกตางกนไดมากนก จนกระทงมการคดประดษฐปมกดและกลไกตางๆเขาไปภายหลงในสมย ยคกลาง โดยเปนเครองดนตรทไดรบความนยมในวงกวาง สามารถพบเหนไดในวงหลากหลายรปแบบตงแตวงพนบานของเมกซกน (mariachi) วงแจซ วงโยธวาทต จนถงวงออเคสตราขนาดใหญ หรอแมแตวงดนตรปอป-รอคสมยใหม

ระดบเสยงของทรมเปตมชวงเสยงประมาณ 2-3 ออกเตฟ ขนอยกบความสามารถของผเลน ตงแต F# ต ากวา middle C จนถง E สงเหนอบรรทด 5 เสนหรอสงกวานน เสยงของทรมเปตโดยธรรมชาตมลกษณะดงกงวาน สดใส และเขมแขง แตขณะเดยวกนกสามารถใชสรา งเสยงทแสดงออกถงอารมณหมนเศราไดเชนกน

ทนยมใชกนทวไปคอทรมเปตในคย Bb และคย C อาจพบเหนทรมเปตทมขนาดและระดบเสยงแตกตางกนไดอกหลายชนดตงแต "เบส-ทรมเปต " จนถง "พคโคโลทรมเปต " โดยเฉพาะในบทเพลงคลาสสค

39 Jazz Music

Saxophone

แซกโซโฟน (องกฤษ : saxophone) เปนเครองดนตรในตระกล เครองลมไม ใชลนเดยวเหมอนของคลารเนต แมวาตวเครองมกจะท าดวยโลหะแตสมเสยงกกระเดยดมาทางเครองลมไม แซกโซโฟนจงไดรบฉายาวา "คลารเนตทองเหลอง" (brass clarinet)

แบรลออซไดกลาววาเสยงของแซกโซโฟนคอการผสมผสานเขาดวยกนระหวาง ซอเชลโล ปคอรองแกลสและปคลารเนท แซกโซโฟนจะเลนกระซบกระซาบ ออนหวานนมนวล หรอจะแผดใหแสบโสตประสาทกท าได จงเหมาะส าหรบใชเปนเครองดนตรบรรเลงเดยว

ประวต

อดอลฟ แซกซ (Adolphe Sax) มชอจรงวา Antoine-Joseph Sax แตคนทวไปเรยกเขาวา Adolphe Sax เปนชาวเบลเยยมเกดทเมองดนานท (Dinant) เมอวนท 6 พฤศจกายน ค.ศ. 1814 บดาชอ ชารล โจเซฟ แซกซ (Charles Foseph Sax) เปนนกดนตรเปา ฟลตและคลารเนต นอกจากนแลวบดาของเขายงมโรงงานประดษฐเครองดนตร โดยเฉพาะเครองลมไมและเครองทองเหลองอยทเมองดนานทอกดวย ประมาณป ค .ศ. 1815 บดาเขาไดยายโรงงานไปอยทกรงบรสเซลส อดอลฟ แซกซ ไดเรยนรและไดรบการถายทอดวชาตางๆ จากบดา ในขณะเดยวกน อดอลฟ แซกซ ยงไดศกษาดนตรทส ถาบนดนตรแหงกรงบรสเซลส โดยเรยนเปาฟรตและคลารเนต

40 Jazz Music

ในป ค .ศ. 1830 อดอลฟ แซกซ ไดประดษฐประดษฐเครองดนตรของเขาเปนครงแรก โดยมฟลตและคลารเนตซงท าดวยงาชาง แสดงในงานนทรรศการเครองดนตรทกรงบรสเซลส ในป ค .ศ. 1838 เขาไดลขสทธในการประ ดษฐเบสคลารเนต ระหวางป ค .ศ. 1840-1841 เขาไดประดษฐแซกโซโฟนและน าออกแสดงในงานนทรรศการเครองดนตรทกรงบรสเซลสใน ค.ศ. 1841 แตขณะกรรมการไมไดมอบรางวลใหแกเขาโดยอางวาอายนอย ในทสดเขาไดยายไปตงรานประดษฐและซอมเครองดนตรทกรงปารสในป ค.ศ. 1842 รานของเขาไดรบความนยมมากทสดในยโรป โดยเฉพาะเครองลมไมและเครองทองเหลองในสมยนน เขาเสยชวตในวนท 4 กมภาพนธ ค .ศ. 1894 ทกรงปารสเมออาย 60 ป ในระยะตนของตนครสตศตรรษท 20 บรษทเฮนร เซลเมอรแหงปารสไดซอรานของอดอลฟ แซกซ ตอของเขามาด าเนนการแทน และไดผลตแซกโซโฟนยหอ เวลเมอร ครงแรกในป ค.ศ. 1920

ชนดของแซกโซโฟน

ตระกลแซกโซโฟนเปนตระกลใหญเชนเดยวกบคลารเนท แซกโซโฟนมขนาดตาง ๆ ถง 7 ขนาดดวยกน แตนยมใชในปจจบนม 4 ชนดดวยกน หลากหลายชนดของแซกโซโฟน ไดกลาวเกยวกบชนดของแซกโซโฟนไววาแซกโซโฟนในปจจบนประกอบดวยแซกโซโฟนโซปราโน , แซกโซโฟนอลโต , แซกโซโฟนเทเนอรและบารโทนแซกโซโฟนในบรรดา 4 ชนดทกลาวมาน แซกโซโฟนโซปราโนเปนแซกโซโฟนทมเสยงความถเสยงสงทสด ตา มดวยแซกโซโฟนโต แซกโซโฟนเทเนอรและสดทายทต าคอบารโทนแซกโซโฟน

1. โซปราโนแซกโซโฟน (Soprano Saxophone) เปนแซกโซโฟนทมขนาดเลก น าหนกเบาและมความถสงทสด เนองจากมขนาดเลกและน าหนกเบาจงสามารถถอไวในมอไดงายโดยไมจ าเปนตองใชสายสะพายแซกโซโฟนกด อยางไรกตามแซกโซโฟนโซปราโนไมเหมาะสมส าหรบผทตองการหดเลนแซกโซโฟน เนองจากมความยากในการเปามากกวาแซกโซโฟนอลโตและเทเนอร ในปจจบนแซกโซโฟนโซปราโนจะมรปทรงใหเลอก 2 แบบ คอแบบตรง และแบบโคงกจะมลกษณะเหมอกบแซกโซโฟนอลโตแตมขนาดเลกกวา

2. อลโตแซกโซโฟน (Alto Saxophone) เปนแซกโซโฟนทดทสดส าหรบผเรมตน เนองจากเปนแซกโซโฟนทเปางายกวาโซปราแซกโซโฟนและมน าหนกเบากวาแซกโซโฟนเทเนอรแซกโซโฟนอลโตสามารถเปาไดในดนตรหลาย ๆ สไตลไมวาจะเปนสไตลคลาสสก , ปอป, แจส แตนกดนตรคลาสสกจะนยมใชแซกอลโตใน การเลนมากกวาการใชแซกโซโฟนชนดอน ๆ รวมถงการเลนดนตรแบบแตรวง, คอนเสรตหรอมารชชงแบรนดกเชนกน แซกโซโฟนอลโตจงเปนแซกโซโฟนทไดรบความนยมมากทสด

3. เทเนอรแซกโซโฟน (Tenor Saxophone) เปนแซกโซโฟนทถกใชมากในการเลนดนตรแนวแจส แตกสามารถเหนแซกโซโฟนเทเนอรไดในการเลนดนตรแบบอน ๆ เชนกนเสยงของแซกเทเนอรจะม

41 Jazz Music

ลกษณะแบบนม ๆ อวน ๆ และต ากวาแซกโซโฟนอลโตและแซกโซโฟนโซปราโน รองจากแซกโซโฟนอลโตแลวแซกโซโฟนเทเนอรกนาจะเปนตวเลอกทมอใหมควรจะใชในการเรมตน

4. บารโทนแซกโซโฟน (Baritone Saxophone) เปนแซกโซโฟนทมขนาดใหญและมความถเสยงต าสด และราคาแพงทสดในบรรดาแซกโซโฟน ดงนนบารโทนแซกโซโฟนจงไมเหมาะแกนกแซกโซโฟนมอใหมทงหลาย ความยาวของบารโทนแซกโซโฟนจะอยประมาณ 7 ฟต

5. เบสแซกโซโฟน (Bass Saxophone) เปนแซกโซโฟนทมขนาดใหญทสดในบรรดาแซกโซโฟนทงหมด

42 Jazz Music

Clarinet

คลารเนต " เปนเครองเปาลมไมทรงกระบอกตรง มล าโพงบานออกและมทเปาเปนลนเดยว สามารถ

เลนโดยใชนวปดเปดรและกดคยตางๆ ตระกลของคลารเนตประกอบดวย อแฟลตคลารเนต , บแฟลตคลาร

เนต ซงเปนชนดทนยมเลนมากทสด , เบสคลารเนต และ อลโตคลารเนต ซงเปนชนดทนยมเลนกนนอย

ทายาทของ " Renaissance chalumeau " ไดปรบปรงคลารเนต จนถงตอนปลายของศตวรรษท 18 เมอคลา

รเนตกลายเปน เครองดนตรมาตรฐานในวงดนตรขนาดใหญ

คลารเนตท าจากไมแอฟรกนสด า เรยกวา "grenadilla" ลกษณะของคลารเนตคอจะมเสยงทราบเรยบ

และศกดสทธ สามารถปรบใชในวงแจส และวงดนตรทมการเตนร า (คลารเนตในภาษาฝรงเศสเรยกวา

"Clarinette")

Clarinet มาจากภาษาอตาเลยน คลารนา- Clarina แปลวา แตร ใสค าวเศษตามหลง คอ -et แปลวา

เลกๆ รวมเปน คลารเนต แปลวา แตรอนเลกๆ

คลารเนตเปนเครองดนตรประเภทเครองเปาลมไม ทรงกระบอกตรง ล าโพงบานออก และมทเปา

เปนลนเดยว เลนโดยใชนวปดเปดรและกดคยตางๆ เกดเสยงโดยการเปาลมผานชองแคบๆ ใหเขาไปภายใน

ทอซงท าหนาทเปนตวขยายเสยงใหดงข น ลกษณะของเสยงทเกดขนจะแตกตางกนตามขนาดของทอ ความ

สนยาวของทอ และความแรงของลมทเปาเขาไปภายในทอล าตวปคลารเนตท าดวยโลหะและไม หรอ

บางครงกท าดวยยางหรอพลาสตก ล าตวปกลวง เปลยนระดบเสยงโดยใชนวและคยโลหะบนวมปดเกดร ป

43 Jazz Music

คลารเนตมรปรางคลายกบปโอโบ แตกตางกนทปากเปา (ก าพวด) คณภาพเสยงมชวงเสยงกวางและทมลก ม

นวพเศษทท าเสยงไดสงมากเปนพเศษ

ตระกลของคลารเนตประกอบดวย

1. บแฟลตคลารเนต (Bb CLARINET) คลารเนตในระดบเสยงบแฟลตไดถกใชเปนตวแทนเมอมการกลาวถงคลารเนตเสมอ

2. เบสคลารเนต (BASS CLARINET) คณภาพเสยงกวางและลกกวาคลารเนตในระดบเสยงอนๆ เหมาะทจะน าไปใชบรรเลงแนวท านองในระดบเสยงต า อยางไรกตาม เสยงสงกสามารถบรรเลงไดเชนกน แ ตใชนอยมาก ลกษณะเดนของเบสคลารเนตอยทขอตอ ก าพวดจะเปนรปโคงงอ ปากล าโพงท าดวยโลหะ งอยอนขนมาคลายกบแซกโซโฟน

3. อลโตคลารเนต (ALTO CLARINET) ขนาดใหญและยาวกวาคลารเนตอนๆ ระดบเสยงต ากวาบแฟลตคลารเนตอยค 5 เพอรเฟกต ปากล าโพงท าดวยโลหะ โคงงอยอนขนเหมอนแซกโซโฟน

4. อแฟลตคลารเนต (Eb CLARINE) ขนาดเลกกวาบแฟลตคลารเนต ระดบเสยงสงกวาค 5 เพอรเฟกต

44 Jazz Music

Vibraphone

ไวบราโฟน (Vibraphone) คอ เครองตกระทบทมระดบเสยงแนนอน เปนระนาดโลหะของดนตร

ตะวนตก ลกษณะทวไปคลายกบมารมบา หรอไซโลโฟน เปนระนาดขนาดใหญลกระนาดท าดวยโลหะ ใต

ลกระนาดมทอโลหะเพอเปนตวขยายเสยง มแกนบพดเลกๆประจ าอยแตละทอ ใชระบบมอเตอรหมนใบพด

ท าใหเกดเสยงสนรวได

45 Jazz Music

Trombone

ทรอมโบน (องกฤษ : Trombone) เปนเครองดนตรสากล ประเภท เครองเปาทองเหลอง มคนชกใชส าหรบเปลยนระดบเสยง โดยมากจะใชใน วงโยธวาทต วงดนตรลกทง รวมทงวงซมโฟนออรเคสตรา เสยงของทรอมโบนจะหาว ถาบรรเลงเบา ๆ จะใหเสยงทนมนวล ในวงดนตร ทรอมโบนจะท าหนาทประสานเสยงในกลมแตรดวยกน

ทรอมโบน เปนแตรซงใชมาตงแตครสตศตวรรษท 15 ในพธศาสนาและพธยรยาตรารวมกบแตรโบราณ ทรอมโบนประกอบดวยทอลมสวมซอนเลอนเขา – ออกได (Telescopic slide) ขนาดยาวโคงไดสองทบ สองในสามของทอลมนเปนทอทรงกระบอกเชนเดยวกบ ทรมเปตสวนทเหลอคอย ๆ บานออกเปนปากล าโพง สวนทเปนทอลมทรงกระบอกจะเปนทอสองชนสวมกนไวในลกษณะรปตว U เลอนเขาออกเพอปรบระดบเสยง เมอเลอนออกจะ ยาวประมาณ 9 ฟต แตเมอเลอนเขา จะเหลอเพยง 3 ฟตเศษ ทรอมโบนมเสยงทม หาว ไมสดใส เหมอนทรมเปต ปจจบนนยมใชแพรหลายในวงดนตรชนดตาง ๆ เชนเดยวกนทรมเปตประกอบดวยเทเนอรทรอมโบน (Tenor Trombone)และ เบสทรอมโบน (Bass Trombone

ทรอมโบนทนยมใชในปจจบนม 4 ชนด

1. Alto Trombone : มระดบเสยงสงทสด คย Eb หรอ Eb/Bb alto trombone จะมชวงต าแหนงการ sild ทสน กวา Tenor และ bass trombone bone ของ alto trombone จะคลายกบ tenor trombone แตจะมขนาดเลกกวา ปรมาณ 0.450"-0.500" และ bell ประมาณ 6.5" หรอ 7.5"

2. Tenor Trombone : มระดบเสยงต ากวา Alto มคยเสยง Bb เปนทรอมโบนมาตรฐานทใชกนมากทสดในวงทกประเภท และเปนทเรมนยมอยางมากในชวงกลางของศตวรรษท 19 ในองกฤกษ และ ฝรงเศส ส าหรบบางเครองจะม Valve หรอ rotaly value ส าหรบใชเปล ยนคยเสยงของเครอง

46 Jazz Music

ทรอมโบน และท าใหเลนเสยงทต าลง (ต าวา E2) ได อาจเรยก Trombone แบบนวา tuning slide trombone หรอ Tenor/Bass Trombone หรอ Bb/F Trombone อาจจะมคยเสยงทต า แตจะไมต าไดกวา bass tromboneมกมขนาดปากแตรท 7½ ถง 8½ นว

3. Marching Trombone : คอ Tenor Trombone คย Bb ทใชวาลวแทนสไลดเพอไมใหเกะกะ เปนทรอมโบนทออกแบบใหเครองมขนาดสนและน าหนกเบา ส าหรบใชในวงโยธวาทตเทานน

4. Bass Trombone : มระดบเสยงสงสดใกลเคยงกบ Tenor Trombone แตชวงเสยงต านนต ากวาม าก โดยทวไปมกม Valve ส าหรบเปลยนคยและท าใหเสยงต าลงได และส าหรบบางเครองอาจม Valve 2 ตว ท าใหสามารถเปลยนคยของเครองไดหลากหลาย เชน Bb/F/Gb/D หรอ Bb/F/G/Eb แลวแตรนทผลต มกมเสนผานศนยกลางทอลม (Bore Size) ทใหญกวา Tenor Trombone เชน 0.562" หรอ 0.580" และมขนาดปากแตร (Bell) ตงแต 9 ถง 10½ นว

ทรอมโบนชนดอนๆ

1. Soprano Trombone : หรอ Slide Trumpet มระดบเสยงสงมาก คย Bb 2. Contrabass Trombone : หรอ Slide Tuba มระดบเสยงต ากวา Bass Trombone คย Bb เรมใชครง

แรกในอปรากรของวากเนอรเรอง Der Ring des Nibelungen (แหวนของนเบลงเงน ) ในป ค.ศ.1876 มขนาดทอลมตงแต 0.567" ถง 0.635" แตทนยมคอระหวาง 0.567" กบ 0.580"

3. Valve Trombone : มระดบเสยงเทากบ Tenor Trombone คย Bb แตใช Valve เปลยนเสยงแทนสไลด นยมใชในวง Jazz หรอ Marching

4. Superbone : เปนการผสมผสานระหวาง Valve และ Slide ปรากฏในชวงตนศตวรรษท 20 เคยรจกกนในชอ Valide Trombone นยมใชในหมนกดนตร jass ในปจจบนมกเรยกกนวา Superbone

สวนล าโพงของ Tenor Trombone in Bb (บน) และ Bb/F (ลาง)

สวนล าโพงของ Bass Trombone Bb/F/Eb

47 Jazz Music

ระบบวาลวของทรอมโบน วาลวของทรอมโบนมหลากหลายชนด แตแตละชนดจะมหลกการท างานพนฐานทเหมอนกน กลาวคอ เปลยนทศทางลมจากทอลมปกตเขาสทอลมอกทอหนงซงมความยาวพอทจะเปลยนเสยงใหเปนระ ดบทตองการ และจากนนลมกจะไหลกลบเขาไปในทอปกตอกดานหนงของตววาลว

การประกอบวาลวมหลายแบบ ทพบมากทสดคอ F Valve ซงจะเปลยนเสยงใหต าลงไป 4 คเพอรเฟกต (เชน Bb เปน F) สวน Bass Trombone บางตวนนจะมวาลว 2 ตว และท าใหสามารถเปลยนค ยไดมากขนไปอก เชน F และ Gb Valve ซงท าใหสามารถเปลยนคยไดตงแต Bb F Gb และ Dนอกจากนนยงมระบบวาลวอนๆ เชน C Valve แตไมคอยพบมากนก

ระบบทอของวาลวแบงออกไดเปน 2 แบบใหญๆ คอ Traditional Wrap ซงจะขดทอไปมาอยางคอนขางซบซอน และ Open Wrap ซงจะมสวนคดโคงนอยกวา แตกแพงกวาแบบ Traditional Wrap และจะยนออกไปทางดานหลงมากกวา ซงนนกหมายความวามโอกาสทจะเกดการกระทบกระแทกของวาลวไดมากกวาดวย

ทอตอของวาลวจะมทอปรบเสยง (Tuning Slide) เชนเดยวกบทอลมปกตของทรอมโบน แ ละการดงทอปรบเสยงนจ าเปนตองกดวาลวกอนทกครง เนองจากวาลวในขณะทไมใชจะปดสนทไมยอมใหลมเขา ปรมาตรอากาศภายในจงคงท การดงทอปรบเสยงจงอาจท าใหวาลวรวหรอทอวาลวยบได

1. Rotary Valve : ประกอบดวยลนภายในซงคนอยระหวางทอลมปกตกบท อตอของวาลว เมอวาลวไมไดถกใช ลนจะเปดใหลมผานไปตามทอตามปกต แตหากกดวาลว ลนนจะหมนไปในมม 90 องศา และผนลมใหเขาไปในทอวาลว กอนทจะไหลกลบเขาไปในทอลมปกตทอกดานหนงของลน มกลไกสองระบบ คอ mechanical linkage (ใชกลไกในการหมนวาลว) และ string linkage (ใชเชอกในการหมนวาลว ) นกเปาทรอมโบนหลายคนวจารณวาลวแบบนวาท าใหความรสกในการเปาไมโลงเหมอนวาลวธรรมดาและเนอเสยงหลงจากกดวาลวเปลยนไป เนองจากลมจะถกเปลยนทศทางไปถง 90 องศาซงท าใหมแรงตานเพมขน และแมไมกดวาลวกจะมลมบางสวนทคางอยตามสวนโคงของลนและตววาลว

2. Thayer Valve : เปนระบบบวาลวทออกแบบมาเพอแกปญหาเสยงอของ rotary valve ซงท างานโดยลนรปโคนซงจะเปลยนทศทางลมใหเขาไปในทอของวาลว แตระบบวาลวชนดนจะเปลยนทางลมเพยง 25 องศาหรอนอยกวา ท าใหแรงตานและเนอเสยงแทบไมแตกตางจากกอนกดวาลว อยางไรกตาม วาลวชนดนตองการการดแลและมราคาสงกวา Rotary Valve และนกเปาทรอมโบนบางคน (โดยเฉพาะ Bass Trombone) ไมชอบวาลวชนดนนก และเหนวาแรงตานจากวาลวชวยท าใหเปาเสยงโนตตวต าไดดขน

48 Jazz Music

องคประกอบของดนตรแจส (Elements of Jazz)

วงแบนดเปนลกษณะของการผสมวงดนตรอกประเภทหนงของตะวนตกทมเครอง ดนตรในกลมเครองเปาเปนหลกและมเครองดนตรในกลมเครองประกอบ จงหวะผสมวงบรรเลงรวมกน การผสมวงแบนดแบงตามประเภทไดดงน

องคประกอบของดนตรแจสทจะกลาวถงตอจากนไปเปนองคประกอบของดนตรแจส ในชวง 1900 ถง 1950 เนองจากดนตรแจสมลกษณะแตกตางกนออกไปหลายประเภท

สสน (Tone color)

ลกษณะโดยทวไปดนตรแจสเปนวงดนตรขนาดเลกประกอบดวยผเลนประมาณ 3-8 คน ทเรามก

เรยกวา " วงคอมโป " (Combo) หรอเรยกวา " บกแบนด " (Big Band) ซงประกอบนกดนตรประมาณ 10-15

คน โครงสรางส าคญของการบรรเลงคอกลมเครองด าเนนจงหวะ (Rhythm section) ซงเลนจงหวะใน

ลกษณะเดยวกบเบสโซ คอนตนวโอ (Basso continuo) ในดนตรยค บาโรค ในสวนนมก บรรเลงดวย เปยโน

เบส และเครองต บางครงอาจม แบนโจ หรอกตารดวย เครองด าเนนจงหวะเหลานชวยท าใหการประสาน

เสยงนาสนใจขนดวย ดนตรแจสยคใหมผบรรเลงเครองท าจงหวะมกใชเครองมอทชวยใหเกดเสยงเปน

ลกษณะอน ๆ เชน การเคาะไมกลอง , การตฉาบ , การใชแสในการตกลอง และการใชมอท าใหเกดเสยง

เครองด าเนนท านองหรอเครองดนตรทใชเลนเดยวทแสดงความสามารถของผ บรรเลง มก

ประกอบดวยเครองดนตรประเภทเครองลมไม (Wood winds) และเครองลมทองเหลอง (Brass) เชน คอร

เนต , ทรมเปต , แซกโซโฟนทง 4 ชนด คอ โซปราโน อลโต เทเนอร และบารโทนแซกโซโฟน , คลารเนท ,

ไวบราโฟน , ทรอมโบน และเปยโน นอกจากนเครองดนตรประเภทเครองลมทองเหลองยงสามารถใชมว

(Mute) ท าใหเกดเสยงอกประเภทหนงซงเปนสสนของเสยงตาง ๆ ออกไปอก แนวการบรรเลงเครองดนตร

เหลานของผบรรเลงแตละคนมกมสสนเฉพาะตว ท าใหผฟงเพลงประเภทแจสทราบวาเพลงทฟงนนใครเปน

49 Jazz Music

ผบรรเลง ซงตางไปจากดนตรคลาสสกทผบรรเลง พยายามบรรเลงใหตรงตามความตองการของผประพนธ

หรอตรงตามโนตทปรากฏอย ดงนนการ แยกเสยงทรมเปตของผบรรเลงเพลงเดยวกนสองคนในการบรรเลง

เพลงแจส จะงายกวา การบอก ความแตกตางวาใครบรรเลงทรมเปตเพลงเดยวกนระหวางผบรรเลงสองคนท

บรรเลงเพลงคลาสสก

อมโพรไวเซชน (Improvisation)

ลกษณะส าคญประการหนงของดนตรแจสคอการสรางสรรคแบบอมโพ รไวเซชน หรอ เรยกแบบ

ไทย ๆ วา "การดนสด" หมายถงการคดทวงท านอง จงหวะ หรอการประสานเสยงใน ขณะบรรเลงอยางไรก

ตามดนตรแจสมไดเกดขนโดยการสรางสรรคแบบอมโพไวเซชนทงหมด แต ดนตรมกประกอบดวยการ

บรรเลงจากการประพนธกบการอมโพรไวเซชนหรอดนสด อยางไรก ตามการอมโพรไวเซชนจดเปน

เอกลกษณและหวใจส าคญของการบรรเลงดนตรแจส

ปกตการอมโพรไวเซชนเกดขนโดยผบรรเลงดนตรแปรเปลยนท านองหลกไป ฉะนนรปแบบของ

การบรรเลงจงเปนธม (Theme) หรอท านองหลกและการแวรเอชน (Variation) หรอการแปรท านอง บางครง

การแปรเปลยนท านองอาจเปนการบรรเลงรวมกนของเครองดนตรเดยวสองหรอสามชน แตละตอนของการ

แปรเปลยนท านองและ ท านองหลกมชอเรยกวา "คอรส" (chorus) ดงนนเพลงนนอาจม 4-6 ตอน หรอ 4-6

คอรส เปนตน โดยตอนแรกเปนการเสนอท านองหลก ดงตวอยาง ..

Chorus 1 (32 bars) Theme

Chorus 2 (32 bars) Variation 1

Chorus 3 (32 bars) Variation 2

Chorus 4 (32 bars) Variation 3

จงหวะ ท านอง และเสยงประสาน (Rhythm, Melody and Harmony)

ลกษณะเดนของจงหวะในดนตรแจส คอ จงหวะขด (Syncopation) และจงหวะสวง สวงเกดจากการบรรเลงจงหวะตบผนวกกบความรสกเบาหรอลอยความมพลงแตผอนคลายในท และการรกษาจงหวะสม าเสมอ โดยปกตเครองต เชน กลอง ฉาบ และเบส บรรเลงจงหวะตบ อตราจงหวะของเพลงแจสมกเปนกลม 4 จงหวะ คอ 4/4 แตจงหวะเนนแทนทจะลงทจงหวะ 1 และ 3 กลบลงทจงหวะท 2 และ 4 สวนจงหวะขดลงหนกระหวางจงหวะตบทงสนอกจากนการบรรเลง จรง ๆ มกมการยดคาตวโนต ไมไดลงจงหวะตามทเขยนเปนโนตดนตรเสยทเดยว เชน โนตทบนทกเปน

50 Jazz Music

การบนทกโนตดนตรแจสใหถกตองจรง ๆ เปนสงทกระท าไดยาก เนองจากการบรรเลงแตละครง

ตองใชความรสก ดวยเหตนจงท าใหผฟงดนตรแจสไดรบความรสกนนไปดวยและอยากทจะเคลอนไหว

รางกายไปตามจงหวะของดนตร ท านองเพลงกเชนเดยวกนกบจงหวะ มกมการรองใหเพยนไปจากเสยงท

ควรจะเปนตามบนไดเสยงเมเจอรหรอ ไมเนอรทแจสใชอย เสยงเพยนมกต ากวาเสยงทควรจะเปน ปกตมก

เกดขนในเสยงต าแหนงท 3 ,5 และ 7 ของบนไดเสยง ลกษณะเชนนเรยกวา " เบนทหรอบลสโนต " (bent or

blue note) ส าหรบเรองเสยงประสานแมจะใชหลกการตามดนตรคลาสสก แตไดมการพฒนากา รสรางคอรด

แปลก ๆ การจดเรยงของคอรดตามแนวทางของดนตรแจส ท าใหการประสานเสยงของดนตรแจสม

เอกลกษณเฉพาะตว

ลกษณะของดนตรแจสหลง 1950 มการเปลยนแปลงเกดขนอยางมากเนองจากการพฒนาไปของ

เครองดนตรตาง ๆ และแนวคดของผสรางสรรคดนตรแจส ไมวาจะเ ปนเรองของจงหวะ การประสานเสยง

รปแบบและสสน เชน มการน าเครองดนตรบางชนดเขามาผสมวง เชน ฟลท ฮอรน เชลโล การใชเสยงอเลค

โทรนค เปยโนไฟฟา เกดรปแบบดนตรแจสใหมขน เชน ฟรแจส แจสรอค หรอฟวชนและคลแจส

อยางไรกตามไมวารปแบบแจสใหม ๆ เกดขน ดนตรแจสในรปแบบดงเดม เชน ดกซแลนด บบอบ บลส ก

ยงอยและเปนทนยมของผฟงไมเสอมคลายเชนกน

ลกษณะความเปนปจเจกภาพของนกดนตร

ขนบธรรมเนยมของแจส (Jazz Tradition) เปดโอกาสใหนกดนตรสามารถแสดงความเปนตวของ

ตวเองใหปรากฏไดอยางชดแจง ไมวาจะเปนลลาอนนมนวล , แขงกระดาง , การทอดเสยง , การสนไหว , การ

แปรท านอง และเทคนคตาง ๆ โดยในขณะเดยวกน ผฟงทมประสบการณสามารถจะตระหนกรไดโดยงายวา

เสยงทไดยนนนเปนการบรรเลงของนกดนตรคนใด

อยางไรกตามองคประกอบทง 3 ทกลาวมาขางตน ไมไดผกขาดเฉพาะเพยงดนตรแจสเทานน หาก

เปนสงส าคญทจะขาดเสยไมไดในการบงบอกถงลกษณะเฉพาะของดนตรแขนงน

51 Jazz Music

ศลปนแจสทมชอเสยง

ดค เอลลงตน

ดค เอลลงตน ในป 1943

เอดเวรด เคนเนด "ดค" เอลลงตน (29 มนาคม ค.ศ. 1899 - 24 พฤษภาคม ค.ศ. 1974) นกแตงเพลง นกเปยโน และหวหนาวงดนตรแจส ชาวอเมรกน ผมผลงานประพนธมากมาย ตลอดระยะเวลา 57 ป ทอยในวงการเพลงแจส จดไดวาเขาเปนผทมอทธพลตอวงการดนตรแจสคนหนง เอลลงตนเสยชวตดวยโรคมะเรงปอดและปอดอกเสบ เมอวนท 24 พฤษภาคม ค.ศ. 1974

ผลงาน

ดค เอลลงตน ฝากผลงานเพลงทเปนทรจกกนด ไดแก

Mood Indigo Sophisticated Lady Satin Doll (รวมกบ บลล สเตรยฮอรน และจอหนน เมอรเซอร) Do Nothing 'Til You Hear From Me I Let a Song Go Out Of My Heart It Don't Mean A Thing (If It Ain't Got That Swing) The Mooche Crescendo In Blue Cotton Tail (In My) Solitude Prelude To A Kiss

52 Jazz Music

Rockin’ In Rhythm New Orleans A Drum Is A Women Happy-Go-Lucky Local C Jam Blues (a 12-bar blues) I'm Beginning To See The Light I Got It Bad (And That Ain't Good) Take the 'A' Train (รวมกบ บลล สเตรยฮอรน) Things Ain't What They Used To Be (รวมกบ จอหนน เมอรเซอร)

รวมทงผลงานทใชชอสมาชกในวงเปนผแตง เชน Caravan และ Perdido

53 Jazz Music

หลยส อารมสตรอง

หลยส อารมสตรอง

หลยส อารมสตรอง (องกฤษ: Louis Armstrong) (4 สงหาคม ค .ศ. 1901 - 6 กรกฎาคม ค .ศ. 1971) มชอเลนวา "แซทชโม " (องกฤษ : Satchmo)[1] หรอ ปอปส (Pops) นกทรมเปตและนกรองเพลงแจสชาวอเมรกน

ประวต

หลยส อารมสตรอง เกดทเมอง นวออรลน รฐหลยเซยนา ในยานสลมคนผวด า พอเปนกรรมกร แมเปนแมบานทมอาชพเสรมเปน โสเภณ โดยพอทงครอบครวไปตงแตยงเปนทารก แมยายไปอยยานโสเภณ ไดทงเขาไวใหยาดแล เตบโตมาดวยการประทงชวตใหอยรอด หาเงนโดยการเปนนกรองวงประสานเสยงของเดก ๆ ไดรองเพลงตามทสาธารณะ พออายได 13 ป ถกจบตวทบานคมครองเดกเนองจากนกคะนองยงปนขนฟา ทนเองท าใหเขาไดเรยนเปาคอรเนต (Cornet) ในวงดนตรของบานคมครองเดก

พออออกจากบานคมครองเดก จงตดสนใจเอาดทางดานดนตร โดยเวยนวงอยในยานเรงรมยในนวออรลน จนพบกบ คง โอลเวอร (Joe "King" Oliver) นกคอรเนตและหวหนาวงแจสชอดง โอลเวอรสนบสนนเขาเปนอยางดจน เมอโอลเวอรยายไป ชคาโก จงใหอารมสตรองเลนทรอมโบนแทนในวงของเขา ในการดและของ คด โอร จนเมอในป 2462 สถานเรงรมยในเมองนวออรลนถกทางการสงปด อารมสตรองจงหนมาเลนดนตรในเรอลองแมน ามสซสซปป จากนนโอลเวอรชวนเขาไปรวมวง "Creole Jazz Band" ของเขาทเมองชคาโก

ในชวงป 2465 เขาเรมมชอเสยงมากขน และเขาไดอดแผนเสยงครงแรกทชคาโก จากนนป 2467 ยายไปนวยอรกรวมกบวง "เฟลทเชอร เฮนเดอรสน ออรเคสตรา " (Fletcher Henderson Orchestra) วงชนน าในยคนน โดยเขาเปลยน จากเลนคอรเนตเปน ทรมเปต ปตอมาเขาไดกลบมายงชคาโกกบวงของตวเองทชอ

54 Jazz Music

"ฮอต ไฟว” (Hot Five) โดยออกแผนเสยงกวา 60 ซรส อยางเชน "Potato Head Blues", "Muggles” และ "West End Blues"

จนเมอเขาอายสามสบปลาย ๆ เรมมปญหาเรองนวมอและรมฝปาก ท าใหเขาหยดเปาทรมเปตในป 2502 อารมสตรองหนมาพฒนาความสามารถในการรองเพลง จนเปนนกรองทมชอเสยง เขาไดออกทวรเลนดนตรในยโรป จนมชอเสยงระดบโลกในยคทศวรรษ 1950 เขามเทคนคการเปลงเสยงเลยนเสยงเครองดนตรทเรยกวา "สแกท" (Scat Vocal) เขายงไดแสดงภาพยนตรขนาดยาว มผลงานยอดนยมกวา 50 เรอง จนไดฉายาวา "Ambassador Satch" ซงกโดงดงกวาเปนนกรองเสยอก อารมสตรองเสยชวต ทกรง นวยอรกเมอวนท 6 กรกฎาคม 2514 รวมอาย 69 ป ดวยอาการหวใจลมเหลว

ภายหลงการเสยชวต มการสราง สนามบนโดยใชชอเขาวา "Louis Armstrong New Orleans International Airport" และมการสรางอนสาวรยสวนสาธารณะเพอร าลกถงเขาหลายแหงในเมองนวออรลนบานเกดอารมสตรอง

55 Jazz Music

เอลลา ฟทซเจอรลด

เอลลา ฟทซเจอรลด (Ella Jane Fitzgerald) (25 เมษายน ค.ศ. 1917- 15 มถนายน ค.ศ. 1996) เปนนกรองเพลงแจสผวสชาวอเมรกน เจาของฉายา Lady Ella และ สตรหมายเลขหนงแหงวงการเพลง - The First Lady of Song ไดรบการยอมรบวา มเสยงนม ใส การเปลงเสยงอยางชดถอยชดค าสมบรณแบบและเปนธรรมชาต มพลงเสยงสามารถไลระดบเสยงไดถง 3 ออกเตฟ และมความสามารถพเศษในการดน โดยเฉพาะในการสแคต (scat) เปนพเศษ

เอลลา ฟทซเจอรลด อยในวงการเพลงตงแต ค.ศ. 1934 จนเสยชวตเมอ ค .ศ. 1996 เปนเวลาถง 62 ป ไดรบรางวลแกรมม 13 ครง และไดชอเปนนกร องเพลงแจสคนหนง ทมอทธพลตอวงการดนตรของสหรฐอเมรกาในศตวรรษท 20

56 Jazz Music

บลล ฮอลเดย

บลล ฮอลเดย (Billie Holiday) (7 เมษายน ค.ศ. 1915 - 17 กรกฎาคม ค.ศ. 1959) นกรองผวสชาวอเมรกน เจาของฉายา เลดเดย (Lady Day) เปนนกรองเพลงแจซ สวงและบลสทมน าเสยงและวธการรองทโดดเดนเปนเอกลกษณไมเหมอนใคร ดวยน าเสยงแหบหยาบ หมนเศรา ประกอบกบเพลงสวนใหญทเธอเลอกรอง มกมเนอหาเกยวกบความผดหวง เศราหมอง ขมขน สอดคลองกบชวตจรงของเธอเอง

ผลงานทมชอเสยงทสด ของเธอ เ ปนผลงานชอเพลง Strange Fruit จากบทกวของ เอเบล มโรโปล (Abel Meeropol) ซงสะทอนเหตการณการเหยยดผว และความรนแรงในสหรฐอเมรกาในขณะนน มชาวผวขาวรมท ารายชาวผวด า และน าศพไปแขวนกบตนไม

57 Jazz Music

ดนตรแจสกบพระบาทสมเดจพระเจาอยหว

ภาพประกอบ : อจรยภาพทางดนตรของพระบาทสมเดจพระเจาอยหว

ดนตรแจส ( jazz music ) เปนดนตรทพระบาทสมเดจพระเจาอยหวทรงโปรด ประเภทของดนตรแจสท

ทรงทโปรดนนคอ ดนตรแจสดกซแลนด ซงเปนสไตลชาวอเมรกนแหงเมองนวออลนส เปนแจสทมจงหวะ

ตนเตนครกครนและสนกสนานเราใจ เปดโอกาสใหผเลนระบายอารมณและความรสกออกมาเปนท านอง

เพลงไดอยางเสร

นอกจากนยงตงวงไดงายเพราะใชเครองดนตรเพยงไมกชนกสามารถเลนได เหมาะส าหรบนก

ดนตรสมครเลนทจะจบกลมตงวงขนในหมมตรสหายทคนเคยไดเปนอยางด และไดทรงฝกเครองดนตร

ไดแกเครองเปาตาง ๆ เชน คลารเนท , แซกโซโฟน ทรงไดรบการฝกตามแบบฉบบการศกษาวชาดนตรอยาง

แทจรง ทรงสนพระทยศกษาประวตเหลานกดนตรทมชอเสยง และทรงเปรยบเทยบฝมอการเลนดนตรตาง ๆ

จากแผนเสยงทบรรเลงโดยนกดนตรเหลานน แลวจงทรงบรรเลงสอดแทรกพรอมกบแผนเสยงของนกดนตร

ทมชอเสยงตามสไตลทโปรด เชน สไตลการเปาโซพราโน แซกโซโฟน ของ ซดนย บเชด , อลโต แซก

โซโฟน ของ จอรนน ฮอรด , เปยนโนและวงดนตรของ ดก เอลลงตน เปนตน

ในครงหนงนกขาวชาวอเมรกนไดกราบบงคมทลถามวา พระองคทรงเปนนกดนตรแจสจรงหรอไม

และโปรดดนตรประเภทใดมากทสด มพระราชด ารสตอบวา

"ดนตรเปนสวนหนงของขาพเจา จะเปนแจสหรอไมใชแจสกตาม ดนตรลวนอยในตวคนทกคน

เปนสวนทยงใหญในชวตคนเรา ส าหรบขาพเจา ดนตร คอ สงประณตงดงามและทกคนควรนยมในคณคา

ของดนตรทกประเภท เพราะวาดนตรแตละประเภทตางกมความเหมาะสมตามแตโอกาส และอารมณทตาง

ๆ กนไป เมอพดถงการเลนดนตร กตางกนอก ถาขาพเจาเลนเพลงคลาสสค และมใครท าเสยงดงอยางง กเปน

การรบกวน เพราะวาดนตรคลาสสคตองเลนอยางตงใจจรงจง ขาพเจาไมไดพกผอนเทาไรนก ตองคอยระวง

ไมใหผดโนต และไมใหใครมารบกวนขาพเจา ถาหากวาขาพเจาตองเลนเพลงแจส กดกวา เพราะวาขาพเจา

58 Jazz Music

เลนท านองไดตามใจชอบ ตามทรสกในขณะนน ตามแตอารมณและความนกคดของขาพเจาจะพาไป ถาใคร

มาท าเสยงดงเวลานน ขาพเจากถอวาเปนเสยงประกอบ และถาขาพเจาเลนผดโนต กเทากบวา ขาพเจาแตง

ท านองนนขนเองในปจจบน"

"จะเหนไดวาส าหรบนกดนตรบางคนนน คณคาของดนตรมไดอยทความไพเราะระรนหของจงหวะ

หรอความออนหวานของทวงท านองเพยงอยางเดยว แตแททจรงแลวคอความรสกทาทายทเกดจากเสยง

'บลส' ทแปลกใหมและจงหวะแจสทขดแยงเราใจดนตรแจสเปนทรจกกนทวโลก"

59 Jazz Music

บทสรป

แจสเปนดนตรประเภทหนงทเกดจากการสรางสรรคของชนผวด าอเมรก นและมการเปลยนแปลง

ตามยคสมยมาเรอยๆจนถงยคปจจบน เพราะฉะนนการทจะเขาถงดนตรชนดนผศกษาควรทจะศกษาถง

ประวตและองคประกอบของดนตรชนดน รวมถงการฝกหดฟง ท าความเขาใจไปดวย เพอพฒนาความ

ซาบซงของตนเองใหถงระดบเดยวกบการน าเสนอของผสรางสรรค จงจะท าใหไดรบอรรถรสของการ

ฟงแจส อยางครบถวนสมบรณ

60 Jazz Music

Jazz Music

จดท าโดย

1. นางสาวนารรตน เหมโลหะ 500510084

2. นางสาวนลบล ยศทองงาม 500510085

3. นางสาวพมพพร อนเสน 500510121

4. นางสาวกนกวรรณ แกวภรมย 500510208

5. นางสาวกรรณกา ปะละใจ 500510211

6. นางสาวนนทวรรณ สมบรณ 500510258

7. นางสาวปยะพร เขอนเพชร 500510276

8. นางสาวมนธน ศรหลา 500510296

9. นางสาววาสฏฐ คงคาชนะ 500510314

10.นางสาวเพยงรว ปงเมอง 521110137

Section 001

รายงานนเปนสวนหนงของวชา Music appreciation (103271)

61 Jazz Music