jüdischer pester lloyd - jg. 1. nr. 18. (19. april...

4
״. 1 ^< 10 ״1 ־68161 ? ־1301161 ^ 111 ״.) 2 . 111 556 * 23111555 , 651 ? 11663,1111011 ( . 111161655611 ־1111111 * 065 . 116 ] 11116 611136 06 , 11161131116 , 113,116.61 ז1 ה261111115 רעדאקט־אן: םעסמ ׳נינסגאססע# ק נום'* נאר^ן) 6 . יצישע$ ן( הויז וואהץ בריע6 ע אוגד געלדזענדונגען צו אדרעסירען זינדי אגנאנצען(נעקאננטמאכונגק) אללער איט וועדדעץ מיט10 קד סער ציילע בערעכנעט• מאן םר*נוםעדרט אויף דען ״יידישעןמעסטער לל^ד׳ לויט בינער$ ז אדיעססע מיטטעלסט קןךועשם*נ־ דענצקאיטע אונדם^סט; אנווייזונג יעדען ־- בעליע____ בינעץ טאג■. 1875 11 * £1 ^ . 19 £1£ ; 10111 ג יידישער פעספעוללאיד צייטונג פיר האנדעל׳ אינדוסטריע׳ נעווערבעאונד יידישע געזאממט׳אינטערעססעץ•068831161 11111118 •: 10111 ^ 1111 ( 140 1 ( 1111 61 ות11111 מ0 ^ 51 נ פעסט, עיב פסח תרל״ה. עישיינט יעדען מאנטאג אוגד ד^ננערסטאג אונד קז^פטעט פירסטעררץ־־אונגארן# זאסמט צושטעללונג אינם הויז ם י*הריג< ע־טעלי. ... 2 . 11 האלביאהייג............. 4 . 2 ידסאויסלאנד# גאגציאהריג9 נולדען וו. ד.אלביאהרינ4 ״50 קר. פיערטעל־.2 ״25 ״ דיא א״נצעלנע נוממער ק^סטעט10 קד. טראבענוממערן ווערדען אויף טעילאנגען ;־אטיס ציגעזענדעט.) 18 (! .?זי;. 681 > 161-1 < 1 ז0 פאליסישע איבערדכט• ודד האבק בעד־־טםן- א־נזע לעזעק צ־ע־£ שטעהען גענעבק, דאסם ד־א ־עטע־גע קא־זע זע נאך דענעדג א־נד דאלטאט־ען. ד־א בעגעגנונג ט־ט קאנ־ג־קטאר£ עטאנועל א״ן אללגעמ״נעם£ א״ זעהק אץ נאקאפא- א־־ע;£-גע-א£ הער האט■ א־בע־אלד נראטעטען-יערל־בק£ א־נדרל־אנק- מ בל־קיע- דע£ דע א־נד דעםיעדענם אדף ד־א געה־־ל־נטעזאנען- פע- דעשער- הער אבע־ ודא נע־־אהגלך דנד עטט£ א קע- בל דעשדעם.- נ דעי מ־םנ־נםט, א־ץ זאנענאננטעט ״עץ היע״ ״בא זע־-ק״דע- בל־ א־נם־טטען-עזע- ד£ אה- דענשט לענדעןעששלביךטען£אנ:םי£ עםפטעט£ אננעהע ווא דע! ודר דאללק נאך דען ט־טטה״ל־נגק א״ט ־-שע- לאנודאם־ט- בלאשטע זאנק, דאשט ד, ־ ט ש לא נד אלל״ן דעזע אדמדכנונג א־נד דאט ד־גע ענטנעגענקאממען ת־אלקער*נג£ בע ם־ט גאזען,שען-ו- נ א־־גק אננעזעהען האטטע! ~עזע־- נאבבא ראננטע עט נ־בט זעזחען. דאט א״שע־ דעט ד־־טשק קא־זער נאךן- אער- אנדע טאנאדך א״נעאטע- גאללע- שפ־עלען זאללטע!״שט£ ב־זמא־קאן£ נ״ד א־נד ט־שנונשט:עשטא:עלט.£ א״ טעליע טע א- ג נדץ־ נאך א־טאל־ען, צ־ש ד״טשען גע זאנדטען. סאן שאגע א־7 דעט ד־־טשען קא־זע־ רענן טאגלץ נאךנען- אן-ל־בע-״ע£ עטפפאנג בע ר״טען,- ע א־זט א״ךאילט£ עבענגט- גענ צ• קאם טען, דאם־ט דד- ד־עזעטע£ע:הא-, עד ה־לד־גוננט דע;עט- אונזע קאנ־גט דנקעלט- ע£ דעידאך- ״ע ד־א א־טאדענשע ננ- יעג־ע לעחנטע ד~;ש נד- דעג אב- ״אש-. א־ד א״ך צור נ־אשעןע-, עד ;ע־״:ט.= . זםא ק- א.. ש ם. ט ן״״״6 דש<( .... אללען.£ גע- ע קאננטע דך נ בטש- אנדעען.£ דעל אלם א־־ף אטהק- אנ- דעצטע- א ד־א ר״זע דעם ד־־טשעןש- קא־זע נאך א־שאל־ע;נעבען.£ א־־ דע־ ד־־טשע ר־אנפר־נץ דאטטע דאנן ע־ש־־נען זאליען. דא סאן אכע־ א־7 ד־עזעש ד־אדבק״ט- *י־ע נ־בט צ־זאנטע. זא ה״שש עטאלד- א־בע: - דע ר־־טשע נץ- אנפ- ק זע ט־ט- ד־נע געטאהל; אלש פאטטאנן- פ צ־ נעי- ז ע- ה א ל ו נ ג נ א ך א־טאל־ען. ו־־סטק- ב־זטא האט נל7 ־ף- דא ד־א א״ סע־־נג גענעבען, דאש א־־נע גע־־־שטע-בענפא- ק־ נר״א א*ט שטאאטע דבט, דע* ד*א עב:- בעשט גען- דע דייטשען ינג- עדע- ניבטעבש- דנד איגד דעסחאלב או־ף א־־נען קד־עג נע ר ע ב נ ע ט ־ ע- ד ע ן ק א נ ן: סאן ״אלי טע ד־עט אץ דעןן- בראטטע צ־ע־ש־שען£ ז־בען, אלל״ן עט נעחט ש־וער- דעי טא:ן ־אט א״נעןנעןו־־ללען,ז־ץ-זע- א עד,־:״ץ קעננט רך־נע גיענצע. א־נדד־א פ־־־ט־שען בלאטטער ־־״זען א־־ף ד־א ־־שט־ננען א ־ ן£ - א נ ק ד ־ ־ ך חץ. א־נדעש ז־א זאנען. ראש ש דעזעשט־ננען- נ־בט צ־ש צ־־ע קע- דע נ־־אב־לד־נג- א״נע א־טעע איש-־עיםעה£ -. ־£ נען- א נאהען,שטעחענדען-א£ בע ע:- ר ד־ע נעץ דאצ־ ראטשט נאך. ראש ב־זטא־ר, אי־ז. בעל נ־ען״ ז־ץרן- א־־נענטע בטעט- נע ד.אט, אץעזעש- לאנדעז־בטע-ע£ - נע- א גענען ב־זטא־ך א־־נעןד- םא צ' א־בק- ע£ י- ב־זטאטעטע- אנט־־א !דע• רדף, דאשש ד־עזע געזעטצע דעש לאנדעש ק י״ נ ע ש ־ ו ע נ ש ד־א ר ו ה ע דעש נאבבאדשן- ז־בע! מאן ־־״ש אל־א, ״אש- ד־עזענע- ״א־־זע מאנן״ א־ש ש־לדעט,-־ח£ נ־בט דען- בעל־־ד־נעאידע־ט£ - ע הע־־־ם,ן- זאנדע דען שטאאט זעלבשט! ־־־אעםח־־סט, ודדד עננלאנד בעלג־ען א*ן שיט״ן נעהטען. ־־־א ח״ט־נע- בלאטטע בעי־בטען. דעחט ד־א לאנע נאנ׳ן בעא־נרוה־גענד א־־ט! ד־אע־מ־טד,£ - נ- ו גען זאללע; צור וד־קל־בק״טנעהען,- א־בע עש ט£ ד,־ל ק־ץע־ט־שען!£ ד־־טשלאנד א־בע־״אשט נ־בט- נ־ אללענאננע-א£ ט־ט דאבזאמען א״גען.ן- זאנדע א־זט א״ךעבט.- בעשט ז־־נעמעע- א אץאללשטאנד־נ£ אד.־נע;£ ץ־־ענש שטאנד צו ער־£ זעטצעך אץ יעזקשטאטטע;- ״ע א;£ שפאנד־־א רידד טאנ א־נד נאבטב״טעט•- געא א'= אץ- צעשטע צ־־ט ד־א א־ט״אנדל־ננ- דע צ־נדנארעל נע־־עח־ע אץ- ״ט־־זע נעדעח־ע צ־ בע־־־רקען. ד־א צור־ננ£־־£ א־בע־ דעט דאנדעלשנע׳עש£- זעט׳ןעננד־א ענטזענדעטע קאטט־טט־אן דעשדנעטענד־־זעש- אבנעא ב ע ע נ ד ע ט עע- א־ח;אבע£ א״ילשטאנד־נ,}(£ ^דנע א; רעןלא:ען-א£ ״עזענטל־בעש צ־ן- אנדעענט-ע£ע- ״א־ין־ט־ ט־ט פ־^שעבבא־ אפאט־ דאבעןא- בע א־־נ־נע פ־נקטע קא־־־ג־־ש. א ־״£ ״חעל ש־־נש. עש טאנעד־א ע£ ־נ־ט־£ דע אננאחטע נ^ך א־־נ־נען.- טאנעד־־ע דאט־ש טא; אללעש גענ״א א־נטע־ז־בען ק^ננע. א״ך ״אח־טאנן שט־טשט ד־עזע־ ם״נ־ננ ב״א א־נדנאך- דא א־זט עש א״ך בעשיאששע;רען- ״א* * # ־ ו א ה ל ע ד£ ע ר ז א ט ש ל ו נ ג• א־ן- דעעדענשטאדט- טחע א־זט אץ- דע ש־עששטאטטע א״נעע־זאםםל־ננ£ - דע- צ ע- ננשפא־טד־־א- ג־עענדען- נעדא- ״אחלע א־־שנע ש־־עבעןע־דאנדעלן£ זאלל סאן- א־בע ד־א א־נ טע־עששאנטעאנע:- ״ע זאלל אץ- דעע- טחע ז־ענשטא־ט צ־שדנעטק- אבנעא נע״אחלט- ״ע דק״ ודרדען- ״עעש- נאבשטענטבטען.- בע. . . ׳א־ץ עף- באן£ קאש־טו■ א־ן שענעדץ בע־ שטעחט א־־ן אררע־ב ־אא־ץ,-ע£ - ״עיבע ״ננשט א״ןאשש,-אנ- פ ״עיבעש א־־ש ״1 פ־נקטען בע־ שטע־ט ־ע שנענעבע; עזעפינדטעדנד- אלקש£ טל־כען•£ ־־־דטחשא א=?־ א־7 פ א ל ־ ט ־ ש ע ןאיטש- א־פע־א־ץ- דע האש אי־ך ראשאטש-אנ- פ אן.קאש־מ- רא־אש א־בעיש־קקט, ־ף- ״א קאש־טטעטע.- אנט״א- ע1 *־עט ז־ך א־ננ־נשט,אשש- טאן א־ן א־ננא־ן ־ר£ יאנד־בע-ט£ טד.שאא״נע-ע£ זא א־־פ־־נ בעשט־עבט א־זט; ״אש- אבע ד־א פא ל־ט־שען צ־־עקקע אנבעראננט, ט־ש- ע- נע;££ א ז־־נע; ״ט א ד ע ל״עבעך- א״ששפ אץן- א־ננא זאנט,- ע נ־בט עש ־־נע;- קלאששע; דאטפף, ״על נעי ז7 - א־נשע רעש נאטען- דע ״לאנד־־־־טדטי£ שא פא־ט־־ע;ען££ע־שא£ ־־־לל. א־נד ראש **לק ז7 צ־ פאלש־שע; צדעקקען נע־־־ננען צ- , ״איילע; א־זט א ־־ן ן,,..* . * ע־דע£ יפ א־־נק־־ף־־£ (־אנקר״ך£ דעד אני קדף6 אן10,000 ע־דע;£ פ א־זטבע טש ל־טטעלע-־שע£ נ־א טעלד־נג א־־םאנ.- פ א־־ף דעםדע-ע£ פקט- טא אץ נ ־ ה ט א ל ־ ץ- ־£ ך-ראנקר£ ב־ז ענדע ״נ־ צ־ן- ע£ לע אבנעשלאטשען־־ארדען.* * * - א־בע רעןש- קר־ענטלא1 טעלדען דא בערי- - ל־נע בלאטטער א־־נשטיםטיג, דאטם דא*על£ אבען£ א־־שפאז״נטען ק ו ־ ע ג מ ב ע£ ־ ד ב ט ־ נ נ ע ן אץ דער ־ קלבק״ט-־£ ד־א ־עטצ־גע צ־־ט ק־־נע נדונג- בענ ־נדען.£ דא ־בט־נען-,£ א־־£ נדע רעש£ ר ־ ע ד ע נ ש אץ ך-, ־א:ק£ דנד־עלטעח־£ בעש־חעט, ד־א בעא־נרוודנונג דעד- נעם־טחע דאחץ צ־ בעש־־־בט־נען, לאשש אלאשג- ב־זחע נעזאנטע א־־ף פורע. באז־דללגע א״ש־ א־ננ- שט אן£ ערלאטטאבעדן- נעגרינדעט א־זט א־נד- ־עדעח־־ט- ־־אחט•- ענטבעח האפליכע עראיננערוננ!9 נאבדעש- דע דשע- ״- פעשטע ללא־ד־ נינסעהר צ ו ו י י ם א ל וואכענטל־ך דען געעהד־ טען ן- אזע צ־נעשטעללט ־ ד, א־נד בלאש א־ש50 ק־׳- טעח פע־. אלט ב״אנטאלנעש- אש־־נען- ע קז^שטעט; - דע- טא- עדא- - אבע •עטצט- וי זאנדןקע-א־נדשאטטטא- ד־־קץ,פאפ־ע דאפפעלטע צ א ח ל נ נ א ל ו ו א ש ע נ ט ל י ך צו ל־ם־ טען דאטז זאדבען- ע ודדל־בשט.£ חא ב״אאננ£ עשפ ד־עזעם בלאטטעט ד־א פראי נ־טע־אט־אן ן- נ״ע- ע א־נד דען קלי־נעןאג- בעט-־£ ח־ע ם־טטעלשט פאשטאנוו־־זונג ג־ט־נשט זענדע; צ־ ־־אלא; א; ז־אעדאיטיא;•- מי מ טו די לו ע ק ארס נאה׳ אונד פערנע. ;א־ץ- געצ״א־ננענע(! גט- דע ם־שקאלצער שאנ;£ קו־- צ־פזע ח־־־אטעטע3 די־1 ד־א ־אחאננאטאנן- ז־בע א״ט נ־ע־- ב״טא א־נד תבטע ט־טזעלבען-ע- ב־ז צ־ש. 16 - זעפטעטבע1873 , צ־פזעי ט־שטע שאבטע־טע£ נעשא ״ענק זקט£ נעשאנעבען£ א־־ א־נד ענטדעט ד־נע£ א א־־ף קורצע צ״ט א־נ ש עלטע־נח־־ז. בד- ענע- א^נ־נג£ בעשא בעקאטטק לעדדע. אט- 14 טא־1874 לאננטע-ע£ א־־נע- צ־פזע אנשטעללונג. א־נד קאט נץ צ־ נק- זן,-עלטע- ש״־ענע א־ט ז״נע־־־א£ אבציחאאן. ראך ד־א עלטעקטען-גע-ע־״£ א־חש ד־א£ ־א הער• צ־נעבען.-אטע£- ש״־ע;ע- דע בעשטעללטע צ־פזער צ־ש ־אבב־נע־ א־ש ט- דא אץז־נ־נג- א צו קאטטק.- צ־פזעש־אץק- ע נ־בט ו־ענ־נ, אלם- ע דא־ט גדם-אבב־נע- נע- ז£ א סט- ע ערבליקקטע. דעיאטעד£ ש־־־עגע־טע-דע-א£ נץ א;£ זע־אץ£ צ־- דע ש״ד־נ; אן£ ז־־נעם ד־־בע א״נצ״־־ללנען. דאך- עטע- גע דךר־עש צ־ טה־ן,א־נדעם- ע גלו־בטע. דאשש דעט נ־בט דעד ד־ללע- ז־־נעי־־א£ ״ארע. יא על ׳גיטעטם גליילןט־ט א־ה־אבטעא־נד אדך- ענדז״נע- ״אר אב־־עזעגה״ט א־שאש־נען£ £ ב״ע ־־עבשעל- ט־טא־ר־נעשטאנדען־־א דא ף£- נ- ע- דע-אטע£- שי"ענע א־ם ב״אזיץעם- ם- ״אבבינע א״נע פישטאלע, זעטצטע ז־א ז״נעם ש״־ענערזאהן

Upload: others

Post on 15-Feb-2020

1 views

Category:

Documents


0 download

TRANSCRIPT

Page 1: Jüdischer Pester Lloyd - Jg. 1. Nr. 18. (19. April 1875.)epa.oszk.hu/02700/02768/00006/pdf/EPA02768_judischer...ןעד ףיוא טרדעםונ*רם ןאמ ׳ד^לל רעטסעמןעשידיי״

^1.״ <1 6־ 1״0 8 1 6 1־ ?1 3 0 1 1 6 ״111^1261111115 ה1ז 113,116.61, 11161131116, 06^־611136 11116 [116. 065*1111111־111161655611. )11663,1111011 ?651, 23111555*556 111. 2(.

רעדאקט־אן: * נום' ק#נינסגאססע ׳םעסמ

הויז) ן$יצישע .6 (נאר^ןע וואהץ י אוגד ע6בר

ן ע ג נ ו ד נ ע ז ד ל ע ג זינדי אדרעסירען צו

ן ע צ נ א נ ג א אללער (נעקאננטמאכונגק)

קד 10 מיט וועדדעץ איט בערעכנעט• ציילע סער

דען אויף םר*נוםעדרט מאןלל^ד׳ ״יידישעןמעסטער

אדיעססע ז$בינער לויט קןךועשם*נ־ מיטטעלסט

;אונדם^סט דענצקאיטע בעליע-־ יעדען אנווייזונג

טאג■ בינעץ____

ג10111;£1£ 19. ^£1*11 1875.

יידישער

ד י א ל ל ו ע פ ס ע פפיר צייטונג

געזאממט׳אינטערעססעץ• יידישע נעווערבעאונד אינדוסטריע׳ האנדעל׳0.־ 6 8 8 3 1 1 6 ת61• 1111)1 140)1111^10111:• 11111118 1 נ51^0מ11111ו

תרל״ה. פסח עיב פעסט,

מאנטאג יעדען עישיינט ד^ננערסטאג אוגד

פיר קז^פטעט אונד#סטעררץ־־אונגארן

אינם צושטעללונג זאסמטהויז

. .ע־טעלי>*הריגים . . 2 .11 2. 4.............האלביאהייג

#ידסאויסלאנד וו. נולדען 9 גאגציאהריג

קר. 50 ״ 4ד.אלביאהרינ״ 25 ״ 2 פיערטעל־.

נוממער א״נצעלנע דיא קד. 10 ק^סטעט

ן ר ע מ מ ו נ ע ב א ר ט טעילאנגען אויף ווערדען

ציגעזענדעט ;־אטיס

0ז1>161-1<681.; .?זי!) 18(.

איבערדכט• פאליסישע £ע־ צ־ לעזעק א־נזע-ן בעד־־טם האבק ודד זע—קא־זע ־עטע־גע ד־א דאסם גענעבק, שטעהען

ט־ט בעגעגנונג ד־א דאלטאט־ען. א־נד דענעדג נאך א״£ אללגעמ״נעם א״ן עטאנועל £־קטאר קאנ־גק אץ זעהק א האט■ הער£א-גע-£ע; א־־-אפא נ

מ-רל־אנק א־נד £יערל־בק-טען נראטע א־בע־אלד אדף £-יעדענם דעם א־נד דע—£ דע- בל־קיע

אבע־ הער-שער דע- פע-זאנען געה־־ל־נטע ד־א נ-דעם. דעש בל-קע א£ט עט דנד נע־־אהגלך ודא ״בא היע״ ״עץ זאנענאננטעט א־ץ מ־םנ־נםט, דעי דענשט-אה—£ ד-עזע- א־נם־טטען בל־-ק״דע- זע־

אננעהע£טעט עםפ£אנ:םי£עששלביךטען לענדען ־א״ט ט־טטה״ל־נגק דען נאך דאללק ודר דע!—ווא

ש ט ־,ד דאשט זאנק, בלאשטע-דאם־ט לאנו-שע-ד לא - דאט א־נד אדמדכנונג דעזע אלל״ן נ £

־ ענטנעגענקאממען ד־גע ם־ט בע£אלקער*נג ת ~עזע־ האטטע! אננעזעהען א־־גק נ-ו-שען גאזען,

דעט א״שע־ דאט זעזחען. נ־בט עט ראננטע נאבבא- א״נע טאנאדך אנדע-ער א-ן נאך קא־זער ד־־טשק ב־זמא־ק £״שט זאללטע! שפ־עלען -אללע ג-אטע

טעליע א״£:עשטא:עלט. ט־שנונשט א־נד נ״ד £אן גע ד״טשען צ־ש א־טאל־ען, נאך נדץ־ ג-א£-טע קא־זע־ ד־־טשען דעט 7א־ שאגע סאן זאנדטען.

בע עטפפאנג £״ע-ל־בע-ן א-נען נאך טאגלץ רענן קאם צ• גענ-גט עבענ£אילט א״ך א־זט ע- ר״טען,

ה־לד־גוננט עד,-ע:הא£טע ד־עזע- דד דאם־ט טען, ״ע-דעידאך £ע-דנקעלט קאנ־גט אונזע-עט דע;ד ד~;ש לעחנטע יעג־ע-ננ א־טאדענשע ד־א נ - עד,-ע נ־אשען צור א״ך א־ד.- ״אש - אב דעג

״ ט.ם ש..א -קזםא.= ;ע־״:ט. ״ ״ . .ק)>דש6 ן . . . דעל£ען. אנדע-ש בט נ דך קאננטע ע- גע£אללען.

דעם ר״זע ד־א א-צטע דע- אנ-אטהק א־־ף אלם דע־ א־־£נעבען. א־שאל־ע; נאך קא־זע-ש ד־־טשען זאליען. ע־ש־־נען דאנן דאטטע ר־אנפר־נץ ד־־טשע

נ־בט *י־ע-דבק״ט ד־א ד־עזעש 7א־ אכע־ סאן דא ר־־טשע דע- :א־בע-אלד עט ה״שש זא צ־זאנטע.

אלש געטאהל; ד־נע- ט־ט זע— ק-אנפ-נץ ך א נ ג נ ו ל א ה - ע ז-נעי צ־ פ-פאטטאנן

— א־טאל־ען.ל האט ב־זטא-ק ו־־סט א״ ד־א דא-־ף 7נ

ק־-בענפא- גע־־־שטע א־־נע דאש גענעבען, סע־־נג בעשט-עב: ד*א דע* דבט, שטאאטע א*ט נר״א

איגד דנד -עבש ניבט -עדע-ינג דייטשען דע- געןף דעסחאלב ־ ו ן א ע נ ־ ־ ג א ע ־ ד ע ק נ

״אלי סאן ן: נ א ק ן ע ד - ע • ־ ט ע נ ב ע ר ז־בען, £ע־ש־שען צ־ בראטטע-ן דען אץ ד־עט טע

א״נען ־אט טא:ן דעי - ש־וער נעחט עט אלל״ן גיענצע. רך־נע קעננט עד,־:״ץ א-זע-נעןו־־ללען,ז־ץ

ד־א א־־ף ־־״זען בלאטטער פ־־־ט־שען א־נדד־א א־נדעש חץ. ך ־ ־ ד ק נ א - £ ן ־ א ־־שט־ננען

—צ־־ע צ־ש נ־בט -שט־ננען דעזע ש ראש זאנען. ז־א £־עיםעה- איש א־טעע א״נע- נ־־אב־לד־נג דע- קע ד־ע ר-ע: בע£א-שטעחענדען נאהען, א-נען £־.- בעל . אי־ז ב־זטא־ר, ראש נאך. ראטשט דאצ־ נעץ

-עזעש אץ ד.אט, נע-בטעט א־־נענטע-רן ז־ץ נ־ען״ א־־נען ב־זטא־ך גענען א-נע- £ע-ז־בטע לאנדע!דע• אנט־־א-טעטע ב־זטא-י £ע-א־בק צ' םא-ד

י״ • ק לאנדעש דעש געזעטצע ד־עזע דאשש רדף, נאבבאדש דעש ע ה ו ר ד־א ש נ ע ו ־ ש ע נ

״א־־זע-נע ד־עזע- ״אש אל־א, ־־״ש מאן !ז־בע-ן בעל־־ד־נע- דען נ־בט £־ח-ט, ש־לדע א־ש מאנן״

שטאאט דען זאנדע-ן הע־־־ם, ע- £אידע־ט בעלג־ען עננלאנד ודדד ־־־אעםח־־סט, זעלבשט!

נעהטען. שיט״ן א*ן

ד־א דעחט בעי־בטען. בלאטטע- ח״ט־נע ־־־א­נ­£ע־מ־טד, ד־א !א־־ט בעא־נרוה־גענד נאנ׳ן לאנע

עש א־בע-נעהען, וד־קל־בק״ט צור זאללע; גען ו א־בע־״אשט ד־־טשלאנד £ע־ט־שען! ק־ץ ד,־ל£ט

א״גען. דאבזאמען ט־ט £א-נאננע אללע נ־- נ־בט אץ א-מעע ז־־נע בעשט-עבט. א״ך א־זט זאנדע-ן

£ער־ צו שטאנד ץ־־ענש£אד.־נע; £אללשטאנד־נ שפאנד־־א £א; ״ע-קשטאטטע; יעז אץ זעטצעך

אץ א'= געא-ב״טעט• נאבט א־נד טאנ רידד צ־נדנארעל דע- א־ט״אנדל־ננ ד־א צ־־ט צעשטע-

בע־־־רקען. צ־ נעדעח־ע ״ט־־זע- אץ נע־־עח־ע

דאנדעלשנע׳ דעט א־בע־£־־£־ננ צור ד־א דעש קאטט־טט־אן ענטזענדעטע זעט׳ןעננד־א-£עש

א־ח-ע ע ט ע ד נ ע ע ב אבנעא-דנעטענד־־זעש £א-לא:ען רען א; ^דנע £){ילשטאנד־נ, א״£;אבע

ט־ט ״א־ין־ט־ -ע£ע-ענט אנדע-ן צ־ ״עזענטל־בעש פ־נקטע א־־נ־נע בע- דאבעןא אפאט־ פ־^שעבבא־ טאנעד־א עש ש־־נש. ״חעל£־״ —א קא־־־ג־־ש. טאנעד־־ע-ן. א־־נ־נע נ^ך אננאחטע דע£־נ־ט־£ע

ק^ננע. א־נטע־ז־בען גענ״א אללעש טא; דאט־ש א־נד ב״א ם״נ־ננ ד־עזע־ שט־טשט ״אח־טאנן א״ך

״א-רען בעשיאששע; א״ך עש א־זט דא-נאך* * #

ג• נ ו ל ש ט א ז ר ע £ ד ע ל ה א ו ־ דע- אץ א־זט טחע-עדענשטאדט דע- א־ן

- דע- £ע־זאםםל־ננ א״נע ש־עששטאטטע -ע צ א־־שנע ״אחלע- נעדא-ענדען ג־ע-ננשפא־טד־־א

א־נ ד־א א־בע- סאן זאלל £ע־דאנדעלן ש־־עבען טחע-ע דע- אץ זאלל ״ע- £-אנע: טע־עששאנטע

״ע- נע״אחלט אבנעא-דנעטק צ־ש ז־ענשטא־ט בע-בטען. נאבשטענט -עש ״ע-דען ודר דק״

. . .בע־ שענעדץ א־ן קאש־טו■ £אן ב-עף ׳א־ץ

״ננשט ״עיבע- £ע-א־ץ, ־א אררע־ב א־־ן שטעחט בע־ פ־נקטען 1״ א־־ש ״עיבעש פ-אנ-אשש, א״ן

£אלקש -עזעפינדטעדנד שנענעבע;—־ע שטע־ט ן ע ש ־ ט ־ ל א פ 7א־ א=?־ ־־־דטחשא£טל־כען•

פ-אנ-אטש ראש אי־ך האש דע-פע־א־ץ א־-איטש קאש־ט ״א-־ף א־בעיש־קקט, רא־אש- אן.קאש־מ

טאן -אשש א־ננ־נשט, ז־ך *־עט1 ע- אנט״א-טעטע. £ע-א״נע טד.שא£ט-־בע— יאנד £־ר א־ננא־ן א־ן פא ד־א אבע- ״אש ;א־זט בעשט־עבט א־־פ־־נ זא

- ע- ט־ש אנבעראננט, צ־־עקקע ל־ט־שען א££ע; נ א־ננא-ן אץ א״ששפ-עבעך ל״ ע ד א ״ט ז־־נע; ״על דאטפף, קלאששע; -־־נע; עש נ־בט ע-, זאנטעי ״לאנד־־־־טד דע- נאטען רעש א־נשע- 7ז נ

ראש א־נד ־־־לל. £ע־שא££ען פא־ט־־ע; שא£טי­צ נע־־־ננען צדעקקען פאלש־שע; צ־ 7ז **לק

ט ״איילע; , ז ־ ן,,.. ־־ן א א* . *

אני דעד £־אנקר״ך) £־־ א־־נק־־ף יפ£ע־דע ל־טטעלע טש—א־זטבע פ£ע־דע; 10,000 אן6 קדף

פ£ע-דע דעם א־־ף פ-אנ. א־־ם טעלד־נג נ־א£־שע- ב־ז £ראנקר-ך £־- ץ ־ ל א ט ה ־ נ אץ טא-קט

אבנעשלאטשען־־ארדען. לע£ע-ן צ־ ״נ־ ענדע* * *

- בערי דא טעלדען 1קר־ענטלא-ש רען א־בע-א דאטם א־־נשטיםטיג, בלאטטער ל־נע- £*על ד ב ד ־ £ ע ב מ ג ע ־ ו ק א־־שפאז״נטען £אבען

־עטצ־גע ד־א £־- קלבק״ט—־ דער אץ ן ע נ נ ־ טא £־נדען. בענ-נדונג ק־־נע צ־־ט א־־£,-־בט־נען ד

£־א:ק,-ך אץ ש נ ע ד ע ־ ר £ רעש נדע—£ דעד בעא־נרוודנונג ד־א בעש־חעט, £־עלטעח־ דנד

אלאש לאשש בעש־־־בט־נען, צ־ דאחץ נעם־טחע- א״ש־ באז־דללגע פורע. א־־ף נעזאנטע ב־זחע-ג

א־זט נעגרינדעט -ערלאטטאבעדן £אן שט-א־ננענטבעח-ט• ־־אח-ח־־ט ־עדע- א־נד

ע כ י ל פ א ! ה נ נ ו ר ע נ נ י א ר •9• ע נינסעהר ללא־ד־ פעשטע- ״-דשע דע- נאבדעש

ך ל א ם י י ו ו צ ־ ל ט נ ע כ א ו געעהד־ דען וע-ן טען א־ש בלאש א־נד ד,—־ צ־נעשטעללט אז

ע-ש־־נען א-נטאלנעש ב״א אלט .פע־ טעח- ק־׳ 50שטעט זאנדן וי- •עטצט אבע- -עדא-טא- דע- ;קז

ע ד־־קץ,פאפ־ע-א־נדשאטטטא-קע ט ל ע פ פ א ד ל־ם־ צו ך י ל ט נ ע ש א ו ו ל א נ נ .־ל ח א צ

ב״א חא£ל־בשט. ודד ע-דבען זא — דאטז טעןם עשפ£אננ ע ז ע ־ ט ד ע ט ט א ל פראי ד־א ב

בעט-אג קלי־נען דען א־נד ע-נ״ע-ן נ־טע־אט־אןג ם־טטעלשט ח־ע£־- נ ו ז ־ ־ ו ו נ א ט ש א ג־ט־נשט פ-עדאיטיא;• ז־א א; ־־אלא; צ־ זענדע;

ק ע לו די טו מ ד נאה׳ ארס מי ע. אונ פערנ ם־שקאלצער דע- גט!) געצ״א־ננענע- ;א־ץ ־אחאננא ד־א 1די־3 ח־־־אטעטע צ־פזע- קו־£שאנ;

ט־ט תבטע א־נד ב״טא- נ־ע־ א״ט ז־בע-טאנן צ־פזעי ,1873 זעפטעטבע- 16. צ־ש ב־ז -ע-זעלבען

נעשא£ט זק ״ענק נעשא£טע שאבטע־ ט־שטע קורצע א־־ף א—£ ד־נע ענטדעט א־נד א־־£נעבען

בעשא£^נ־נג א-נע ע- בד עלטע־נח־־ז. ש א־נ צ״ט £ע-לאננטע 1874 טא־ 14- אט לעדדע. בעקאטטק

ז-נק צ־ נץ קאט א־נד אנשטעללונג. צ־פזע-א־־נע ראך אבציחאאן. £־־־א ז״נע א־ט ש״־ענע-עלטע-ן,

הער• ־א—£ ד־א א־חש £ע־״-גע-טען עלטעק ד־א צ־פזער בעשטעללטע דע-ש״־ע;ע-£אטע- צ־נעבען.

קאטטק. צו א-ז־נ־נג אץ דא-ט א־ש ־אבב־נע־ צ־ש גדם דא־ט ע- אלם ו־ענ־נ, נ־בט ע-ש־אץק צ־פזע-

דעי ערבליקקטע. ע-סט א—£ ז-נע -אבב־נע- צ־£זע־אץ £א; נץ £א-דע-טע ש־־־עגע־£אטעד

דאך א״נצ״־־ללנען. ד־־בע ז־־נעם £אן ש״ד־נ; דע- גלו־בטע. ע- טה־ן,א־נדעם צ־ דךר־עש גע-טע— ע-

״ארע. £י־־א ז־־נע- ד־ללע דעד נ־בט דעט דאששא אדך א־ה־אבטעא־נד גליילןט־ט ׳גיטעטם על י

ב״ע£ £אש־נען א־ש אב־־עזעגה״ט ״אר-ענדז״נע- ע-נ-£ף דא ט־טא־ר־נעשטאנדען־־א- ־־עבשעל

״אבבינע-ם -עם ב״אזיץ א־ם שי"ענע-£אטע- דע-ש״־ענערזאהן ז״נעם ז־א זעטצטע פישטאלע, א״נע

Page 2: Jüdischer Pester Lloyd - Jg. 1. Nr. 18. (19. April 1875.)epa.oszk.hu/02700/02768/00006/pdf/EPA02768_judischer...ןעד ףיוא טרדעםונ*רם ןאמ ׳ד^לל רעטסעמןעשידיי״

ג דיא נ ו ד ע ד ך ד * ע עד ד ט ש טעט עג עליי ווירד, הערנט ז י א ט ד ק ערע ו עוויג שולדשערשרייבונג אונז מ טי

ק ד ענ ה ע ט יענעם אוים דענן !געצייכנעט לעטטערן שע ט ענ ט קו א ד ק לינ די הט ו ע אר׳6הער דייטליך צו כוו־ ג

ם אס ע #*רעלטערן אונזערע ד ־ ם כ ז ל א מד ע ז י ו ט ט ר ע ד נ ו ה אהל דער אן נ איבער צ

ק לאנג יאהרע 400 ק צו עג־שטערן ד ט ר א השען אונד ק, טקלאווי ט רביי דאיין *הנע א ענ רנ א־

ד זןהנע רעכט, רגענ ע אי נ ־ י ג נ ו ל ה א צ ע ב אק כ אונ ק געצוו רד או וערלאנג־ ד־א ווערדען וויר !וו

אטצע אונד ג#לד־ טען ש שטאטטען׳ דלבער צוריקערק זיא אונד ג א ם־ יר8 ן ה א ל ן ע ד אונם ט זע:

ד ענ ח ט ט ר ע ד הונ ל א ם יר6 ארב־יטער ט ״ ח ט ״ צ ק דד6 רנ ע ד נ הו ר ע # . ! יאהרען אן תן ה א צ ע סג אוי

א שטומםטען,6 עגיטטער די א דא אונד ער דם כט ק קאננטען, אנטווארטען ני ה א ל טו ז־א. ענ

צ׳א)• (סנהדרין

שהאדוקטענמארקט. אונד געטריידע־ אונזערם ד־ט ט: 6 א ש ע ג ע ד י י ר ט ע ג

בטע יננסטען ק בערי ב א א דך ה עד־6אונ •רייזע דאנדערט שלוסט אינד אויסגעבאט ערהאלטען. . קו

אנדן דער וואורדע אונד שוואך, ווארען טז £אן אוער 50,000 צירקא טנ ייב נאט־רונג לעטצטען צו צענ

ק. ענ ענ א טאים, ג ק קארן אונד ער6ה ב ע לי אוג־ ב

עדאנדעדט•6 בארנק, ווייסע נ־אסע :ע ט ב י ר 6 נ ע ז ל • ה

ע־0( ,0.52 צוועינעל נולד., 4.50 פא־בינע 5.75-5.50 נולד. 0-0 לינוק נולד., 7-5.50 ערנזק צאללצענטנעד)

טעטצק, אסטערריינישק נייען פער קוואליטאם, נאך יע ניויער מארן צאללצענטנע־. פער נולד. 5.50 דירועבדיין

מעסיק• אסטעיוי־נ־שק נייק טעד נ. 14.50 נלדער ,11־ ן• ע מ א ז ם נ א ר ם י י ר 3-2.80 וואאיע ט

ם£ונד. וויענעי 00 פער נולד. 2.20 דאנויא־וואארע נולד. וויענעי 150 פעי גולדען 11.75 ן. ע ם א ו נ י י ל

צתעוואנען• פפונדצאללצם־. פעי נולדען 4.75-4.50 ן. ע ק ק י ו ו איס נולד-. 20 ־נ־רטעם68דא דאפפעלם :ל א נ י רנולדען. 19.25-19 נראפק

י פא ר 28 פראפארירטעד אוננאדי׳טעי א: ק פנולדען. 50 שאטטען נולדען. 40 ניז

ניעדער־אס־ פעו נולד. 4.28 ן. ע מ א ז ד א ד, א סטצטצק• פעדדייני׳צק

?י• י* ע ד א ר ט ע מ ע י י נ ם. ו ט די י ם שקר. 44 סרעסרעפענוואארע

א .6אש ע ל ל א ו וואכע דעזער אין ארך ו ייאיי' עם ;בעשראנקט זעהר אוטזאטץ דער וואר ציר־ :צוואר אונד צענטנער, 230 צירקא בלאט רען גילדען. 79-70 צו זאנד־איינשור צענטנער 130 קא

גולה 74-73 צו צאקקעלוואללע צענטגער 100 אונדגענאמטען. •לאמצע דעם ארם

מ אץ ט א ן6ל ע ל ל אייניגע וואורדען אע שטיקק הונדערט ג י ל ל א ו ו ש ט י י אהר־גער ד ארי ו

שטיך ע־קר£ט■6 גולן*. 110-105 אן8 שטאטם ע ט ע ט י י ב ר א ע ד ג נ ־ • • • ר ע ר ע ל

שעד גולדען 103-10 ינדיגע6־ם45-40 אן6 ה־־טעע איינטאל צענטנער. מ צ ט ע ז ר ע אן6 טערצען •

•עדזעטצמע צווייאטאל נולד., 100-105 ־*#*.24-20 דרייאטאל נולד., 103-100 ד.68־30-25 אן6 טערצען

נולד• 108-100 ••ד. 45-40 •אן טערצען •ערזעמצטע*95 ד.6־ם35-30 •אן טערצען(לאנדוואארע) נ־לד. -י

ענגל. גילד., 115-112 קוואל־טאט נאך יע •אכה״טע 105—118 שר־טא קארוטעטט* נולד., ׳35-88 בוטטם

נולדען• 92-87 סעקונדא דטא נולד.,

פערלאזונגעץר ע ר ד ע ד נ א ל י א ע• ז א ל ־ ע ר י ל 45 ט

שטאטטגע&ונדענען אשי־יל 1. אם דער ב״א. דער ציעהונג ע ז א ל ־ ר ע ד נ א ל י א וואורדען ם

געצאנען: ן ע * ר ע ם נאבשטעהענדע •אלגענדע1354 1153 1025 1008 856 851 700 338 315 240 219 170 3100 3159 3097 2841 2080 2000 2380 1570 1443 14395505 5542 5400 4927 4384 4071 3014: 3540 3309 3275541*־.; 5902 0163 .*421 0439 01834 7097 7499 7041 7089 ,43 ,נים 240 סעדיע .37 נוטמע- 240 סעי־יע .7758

1153 שעריע ,31 נים״ 1008 שעדיע ,4 נום' 700 שעדיע9נים 1ניט 1570 ס׳ ,10 ניט׳ 1443 ס* ,21 נים' 1153 ׳,ש1

,25 נום- 20,0,0 ם* ,4 נים' 20,00 ש׳ ,30,נים' 1570 ,ם 17, ם׳ ,22 נים׳ 5400 ,ם ,32 נ.ט׳ 3166 ם' ,35 נום׳ 28*11 ש* ! ,10 נים' 0439 ש׳ 34, אונד ,6 ,נום 5565 ,48 ,נים 5542 |

לידע• 1000 יע געוייננק ,9 ,נום 7758 ,ס ,39 ,ניט 7089 ,ם •500 צי געוייננען י*, ניט' 0834 ,ש איגד 31 ,ניט 4:18 ,ש

,39 נים* 5704 שעיייע איגד 45 ,ניט 3014 שעריע לידע,20, גומע- אונד ,1 נום' 219 ם* לידע. 300 צו נעוויננק

יש 2:1 נים* 2380 ש׳ 3.8 נום* 1354 ש־ ,33 ,נום 438 ,ש,30 ,נום 219 ש־ לידע. 200 יע נעיייננען ,48 ,נים 0421

11ש ,31 נים׳ 519 ש* ,24 ניט* 1354 ש־ 28, נום־ 240 ,ש

געודננען ,41 ,נוט אונד 30 ,נום 7097 ,ש ,24 נום* 3275 ס* ,44 גום׳ 1000 ם* ,38 ,נום 1008 ,ם ,1 נום* 170 ,ם

ס* 32 ,נום אוגד ם' ,12 ,נום 5400 ,ס ,31 נום׳ 330937,נום- 0834 ם* :,14 נום* 0439 ם* 35 אונד 2 נים* 5542

איזט געווינן געריגגסטע דער לידע. 100 יע געווייגגעןלידע. 50

ע. א ז ל ■ ן ע ג נ י נ ־ ־ מ ן ע ם ב א ז דער ונדענען6שטאטטגע אשריל 1, אם דער א ב־י דער צ־עהונג י ט ־ ן ע ס כ א ע ז ג נ י א נ ל ־ ע ז ן509 744 1978 נעצאגען: סעריען שאלגענדע ואודדען

4925 4070 3502 3380 3340 3107 2883 2707 1702 2517 9681 9120 7910 7501 7:147 5792 5070.

ם ט אלגט■6 שלו

אשדיל. 14,שאם לאטטא־ציעהונגען35 85 18 60 4 ג א ר ם23 32 86 0 63 :ג ר ע ב מ ע ל47 12 19 01 83 :הזךמאמשטאדט

־- מצבות ■ינ ה■ ר ע כ ג ר ע ט ש

בודאפעסט. וואלע־וןנאססע אונד זזויז, ^•צישעש לאנישטיאששע,הוגגא־יא). ד,ז$טעל (גיאנד 8 נום*

לאנער דיכהאלטיגעם דין עמששיעהלם מארמאר־ ווייסעז אונד ־אטהען פאן

מאנומענטען ־ זאנדדט״ן אונד ;ראניט-קאששעעדדזער. שיר טייטשלאטטען עט

ווערדעץ אויפטראגע '•גענייגטע בע־ בילליגסט אונד :שנעלל

זארנט•

ד יהודה :•עדאקשא• פע*אנטוי£*טלי:ע• ל סהר בהיייב ה איבעיזעטצשק דעי־ העיוישנענעי ני* דעשייע• גבו־־יאל

וויא התודה, על •ש״י ד עי־וך ״שלחן זז אנדעיע אונד ח א אים קק)$1שט 2(. ,2 ,גום קאניגשנאששע פעשט, מעהיי.

הויזע.״ ״*•צישען

פרוכטשרת־טאבעללע.

ע ט כ י ר ש• נאנאנתי ווייצק,

ט

נ^דעןפעסטע

ווייסעגבומער

. ק^ין . .

. . . מאלץ נערסטע. . . פוטטעד ,................. ער6הא

. . באנאטער קוקודוץ גאטטונג אנדערע

..........................הירזע

חסק2011־211•

<211611131806 10111.

-----— ? 82— ן 83

4.55—4.65 844.70—4.75 85

: 4.85-4.95 86195-5— 87— 82— 83

1 55-5.60 841 70 4.80 1ן 854 85-4.115 865.15-5.20 ! ״— 82— ן 83

445-4.55 84105-4.75 854.80-4.85 861 90-4 95 87

4 55- 1.05 841 75-4.85 854.90-4.95' 865 05-5.10 875.15-5.20 885.20-5.30 89

מטצ׳ פעי3.50-3 00 80205-2.95 722.45 2 50 72

1 ס!­*ה 50

סעטצ. .צטנר.

75

1. —3.05;

ד קורז־ נ ע או ל ל ע ב א ט ־ ן ע עי שי א פ ה ט ר ע ו אשריל. 15. שאש ו

ל. די ע ם ־ נ ע ל ל א נ0 נוטסער

ס _

ע: ז ר ו ד־ק ל ע ג..........................דלנער־אאף^

.......................... דוקאטען גולדען 8 עסטעררייך־אוננארישעס

פיאנקס) 20( נז^לדשטיקי ^ ע ל ^ ש א נ

. . . טהאלער םרייסישע......................יונעל רוססישע

6 1(1•22 30 21 40 20 50 19 50 1 8 - 15 60 12 90 11 30 9 75 8 80

103 71 5 21 8 80 88* 8 80 102 1 50

136 25 112,50'

: ז א א ל עגולד. 100 צו ל>)ז$זע .ער 1804

. * 50 צו דטטז$5........ ל^זע נאנצע ־ער 1800 0! *11

'...............* פינפטעל דטטז* _1141)י4 _ . . ל^זע שטאאטש ־עד 1854טדישילד עד 1839 272 י*5 , . גאגצע ר25<> פיגשמעל , דטטזם 21 50' יענטענשיעע קז

זע ז 107 קרעדיט־ל!09 57 נ. 1יא> טעי יי נדיעסטעי

53!—ן..........נ 50 * * דמטז*זע. ד^נוי־דאמטפשיפף־פאהיט !2.90-3 ■ 95 50 לז

33-1..............נולדען 40 צו סאלם ]3.—3.1011(1* §5*1ז 111 80)161(031. 1875.

0 1ז)27 ״1 . נולדען 40 צו םאלפפי

27 25 ............... . 40 צו קלאדי27;50 ...................* 40 צו נענ^יט שט.

37{—|............... ״ 40 צי נעיי6ן12150 נולדען 20 צו ווינדישגיעטצער

23*25 ״ 20 צו וואלדשטיין13 - ; ״ 10 צו קעגלעוויטש

13,25 ״ 10 צו דוד^לשטל^^זע15 75 . ״ 20 צו שטאניטלויעי

' • • אינסנייקעיל^ת ׳ ; ףע זאלצבדנעי ^ז 10 75 גולד. 20 צו ל

10 25 יל^זע קייאקויע־י54 25 .......... טיי־קעץל^זע

ע איננאדישע ענל^ז עמי א פי82,—......... נולדען 100

81|75! . גולדען 50 צו דטם105*25 . וויענעיל^זע

1

וועישהשאטיעיע:

. גיונדענטלאסטועען איננאיישעבאנאטעי טעטעשעי

..........................זיענענבי־נישע..............................נאליצישע

.......................... בוק^וויענע* אנלעהען אייזעגבאהן אוננא־ישע

בלע. אבלאזומט ודינצעהענט . ז............שט־אשעגגאהן פעשטע•

...............שם־אסענבאהן ^פנעי........................באנק סוניציטאל

ן 1• אננל^באנק ............עםישי. קי־עדיט ב$דענ איננאיישע . . .

. . פעי־איין קי־עדיט אוגד שפא*־. . . קיעדיטבאנק אוגנאדישע .

1111) 11)11נו0[£0ז01 ¥0ם 5161

79 30• 77 50 70-25

- *3ן50. 8)1

-73)51 2 12

1 50 51 75 203

. נאנק ק^׳י׳דציאל פעשטעי . . נאנק געווע־בע פעשטע* . . .. אוגנאיישע פ־אנק^ . . . . .

. . . אקשיען נאנק אינדוסטייע. ^שגע־ק^מע־ציאלנאנק . .

ששאיקאסשע צענשיאל דאנדעט..................בי*נע*ליכע וןפ;ע־

פאטע־לאנדישע ע*שטע פעסטע* פ^י־ששעדטישע פעטטע•

הדפטשטעדטישע ז*פגע* פעשט עמישסי^ן צווייטע דשש^

אוננאיישען דע• שפאנדבייעפעאיינהאלב 5 צו ב^דענקיעדיט

.......... . טעדצעגם דיפו^טהעקעג אונגאיישען דעי

פעיצעגט. איינהאלב 5 צו נאנק אללנעמיינען אומאדישען דע•

תנ ^ 5 צו ק-עדיטאנשטאלט בשעיצענט איינהאלב

...............פעיצעגט 0 דעטם^נאנק קוןמעיציאל דע-פעשטע•................אקטיען קעטטעגבריק

שט נזךד .......................נאהן ז................פיאוםאנעי אלפאלד

..............(ןסטכאהן אונגאדישע........................ באדן טהייס

. . אקטיען באהן זיענענביינע•עיגעי קאשדא כאהן ^דעינ

17

ק טי י .אקשיען באהן פיאנץ^זעפיש

. . אקטיק באהן לודות קארליאסס׳ טשעינ))וייסץ לעמבע־ג

................... אקטיען באדן................ קיעדיט־אקטיען

.............................. נאנק

2.50; 320ך.0.;5 04

53 2-5 5^

;75, 8 1 __

י* 50- ג3 •*,.1■ 1543—! — י'

75

'0 50

86 5087 25;

87 ן-85 25

115.75, 128 25187-י!״־•!**

159 50 227

149 75 214 25 930 50

Page 3: Jüdischer Pester Lloyd - Jg. 1. Nr. 18. (19. April 1875.)epa.oszk.hu/02700/02768/00006/pdf/EPA02768_judischer...ןעד ףיוא טרדעםונ*רם ןאמ ׳ד^לל רעטסעמןעשידיי״

דעי ט־ט אורזאכע ניבט לאנדווירטהע אונזערע טעןט א א ז ט ס ב ר ע אלם זק, צו צווריעדענער ה

זאא׳ נינסטיגע דער נדר ווירד איבעראלל יעטצט אומששלי־ איין איזט נירנענדם נער־הטט, טענשטאנד

א שערנער אונם בלייבט נקנאטהיג! וויטערונג ד זעגענם־ איינעם ה*ששנוננ, דיר האבק ז* נינסט־ג,

י זעייק צו ענטגעגען יאהדע רייכקאלטטאננם־ א־ן שראטעםםענ־שוו־נדלער.) (איין

נעטטגעקליידעטער איין יינגסט שערקוישטע חדארא שרויא, א־ינער טאנן, יוננער שחיבק וועדער ד

50 גולדען ג! שיר לאז־שרזןטעם איין קאנן לעזען ״ךנא דאסם ווא־טטע, אבער ער דא קר. נאנק ש־ויא ד

יויע־ ששאטער טאגע 8 ער קאט וואר, אונוויסטענד 400 לאז דאהאבעאויףדאם שאר, איד,- גאב או־ דער

א6 נעקוישטעם איד,ד אבער דא געוואננען, גולדען י נאך ער אונד או־סטאבט האלבעם א״ן גור טעם ניר ז־א קאנן זא בעדטצט, האלבע אנדערע דאם ששיננסטקו טאג 2.אי־סצאדלונג(אם טאגעדער אס

א אוץ דא ווענן בעהעבען, געלד איהר צוו״טע ד ורעדער טיטטע ש־ו־א דא שארציינט לאזהאלשטע

זץ עם שטעללט אונד הערגעבען, קר. 50 נולד. 2 ע ז א ל ה ט ר ע ו ו נאנק רעם דאם הערוים,

וואדען• שראטעםסק אויסגעשפיעלטעאבגעארתע־ וואהרטאנן, הערר גום!) (ארך

דע ששראך לעאפאלדשטאדט םעסטעי דער טער אבגעארד דעם קאללעגע; א״נעם ט־ט טאנע זער

א־נד ווינשענם־וערטד, זעהר עם דאם נעטענהחעם, הינדיטעני) הארן וא־־ף א־זט, ע-שאלנע נוטעם ואן

הא צו ע-נאננט שטאאטסבעאטטען האהען א-נען ״אונד היערדף: איהן £חג קאללעגע דער בען.

א ווארעסט א ווירדעםט ם־ניסטער, ד א־ץ איהן דעננקר וואהד־ מ״נטע ניבט! געוי־םם ..אץ ערנ

טיי אץ בץ ע ד ו .י - ניבט׳״ ״ווארום - טאנןגענוג!־־ זעלבסם

וואבע נאבםטע שייע-ט 1שערחנאנד !קאיזער גרייזען דעם בעשינדק דאם געבורטםטאג, 82 זיינען

בעפר־ע־ אק אלטער האהע רעם שיר שירפטקאיזט ארצטע. דא בעצוד־שעלן דאך נעננען. צו דגענדעם

בעציעהען זאטטערוואהרנג א״נע ה״ער ער אב- ווירד.

טעהר £א־ טערנא!) נעשטאהלענעם וא״ן <שוהר־ הוסא- שטעשאן ליעם יאה-ע א״נעם אלם

ב־־א סעקא־ ד־ענסטטאנן שאקאנטק דען טאנן! שאו ע־ י־א־־דע ניטע רעזע שיר איבע־נאבטען, זץ

שאש־ע-ק דען אינטע- בעשטאהלען. דעטזעלבעןע־ -עםקאנטא, א״ן א־ץ זץ בעשאנד ב־־עשטאשע דנ

אבע־ י־א- דע-רעב גע״אנן. נילדען 1100 וועלבעם דע, היסא- ע־בליקקטע צ־שאלל־נ שינדק■ צי ניבטק טאגע זע- נ ד־־יא דע- אץ נד—£ לעבען ח

א־-עט־-ען■ נל־ץ א־הן לעם ט-אםםעלנאםםעאינד

זא־ רעסקאנטא דאם האבע, ער געשטאנד, דיעזער דאסם מאן, גלויבט דעננאך - צערריםסען נליץ

אויסגעצאהלט טערנא דין האבע הא££נוננ הוסאדערהאדטען. צו

האנדעלם־ בודאשעסטער דא נעאשעל.) (אויםם £אן וואורדע געווערבעקאטמער אונד ת ע מ ד

אונד געווערבע אקקערבויא, £יר מיניםטעריוטס טיט־ לויט דאסם שע-שטאנחגט. דא£אן האנדעלם טדדלינג נענעיאל־ אסטעררק־אוננארישק תא אין קאנדלם ע ל6נ דאזעלבסטטעהרערע ע

ן ניבטשדאטאקאללירטע ע ט ר י £ ם ל ע ד נ א הא בעשטעהען, אם, האנתלסטדיינענתן £עלען ד

א טאכען. שאתן נראסען טערריץ־א־ננארנם ד שארקאם־ זץ טאנען אוננאדן אין האנתלסמאננער

ב־דאשעסטעד דער בורא דאם א; £אללעם טענתן אב אום בארזעננעבית! וניעם האנתלטקאממער

!ווענדען היל£עא דרך סאסט רע, טירקישע דיא ורסטע!) ד

אוץ לאססען, רן אנגעלעגען זץ עם האט נערונגא חרך ן (צווישען ע• ט ם י ו ו ע ש י ד י ״ז ד ת

רעגעלטא, איינע באגדאד׳ אונד אלעששא שטאדטען אונדא־זט הערצישטעללען שאםטשע-בינחנג סיגע

בריעף איין געלונגען! £אללשטאנדג דעזעלבע יעטצט ברו־בט שטאדטען נענאננטען ב״דען צוו־שען

אינד רייזע. רנעד צ־ טאגע 12 אלם טעה- ניבט בערי• נאך צ-ט דעזע ששאטערהץ הא££ט, טאן

בע£א*ת-ונג צוד קאננען• צו טענד£ערק-צעןד יעטצט זץ סאן בעדענט (ישרו דראטעדארע. ת- 0 טפלה בע־בה

תל אים מעטערטאס ידאם הרז• א־נד האנ העד ערשיען ט־טעל דעזעם אונטער נעברדך.)

נעטטעם רעכט איין בובהאנדלונג אין..קאקא״ם׳־ דר£טע אונד קר• 25 £אן זע—.6 צום האנדב־בעל בעסטענם בטע—זעלבסטאינטע צום דאסעלבע

ק עטששאהלק ז

מדרש. אוגד תיימוד אדם כלומענל׳עזע

בליטל־ין בעש־־דענעם איין הייטע וואללען ודרם א־־ם תלמיד, ת- בלוטענגא-טען ד£טענתן ת

וחג £עםטע £-*הל־נגם צים לעזע-ן אינזע-ן וותקקי— השטה! ת ד א ראהטען תל דאסם נוד, ש

אלם טעה- ניבט יעטצט שיר ששאלטען אינזעת־ן י י רען א־נטע- שע־שטאטטעט! ווארט ניטעם א

ן ע ל ע ־ ן ש ע נ ע ב א ה ר לן ע ז ה ט א ר עם חי), (בבירת שטעללע: ת־ יד־ שינתן תלטוד ת־ אטהענם •ותק דא נר־ שאן ה־־שטשטאדט ת

ק א־נטע־ ש־־נען את־נא! דבי םבי1 בענלאנדי ת אנ

טיטצוטהילען נאך רייהע דער ודר ודא שטעללעןא האששען! ן רעד•) ד -אית חנניא: בן יהושע ר׳ ת

איששילו להו אטד לטתא■ ע-ליהו בדבדא בירא לן ברוננק א״נק האבק ״ודר - דשאר״ חבלי לי

א אין א־הן בריננט שעלת, דעם אויף שטאדט, דתרטע, ער אונד ת בינד־ אונם טאבט איהר עיי

- קלייק!״ שאן (שטריקקק טיטטעלר נאטירלץ דיטעט שעלת אם ברוננק ת

א אויף תר קוועללע שר־שששייתלנת עורג דם גאטטעםע-קעננטניסםעס• !נאטטעםדענסטעם ת

ונו־) נששי צטאה בן מים אשיקי על תערונ (באילר איץ וועלבעם שערשטעהק צו אונם מדרש ת

זה בשדה: באר והנה וירא זאגט: ער ווענן ניבט, וטי, צאן עדרי שלשה שם והנה - הבנסת ביתש ״זה ו ל ״ ש ם י ל ג האבקנאטטלאב ודר ר

נאטטעם רייטע, גאטטעסדענםטליבע א־בעראללה באר והנה נור אבער הייער, ד ש לאסט סאן ב

ן ברוננען• דק ן לאבעקיעלל, ת אונד תיק ת אויף זאלל, ערקודקקען אונד ערבוען זעעלע

ם ע י י ר ע ש ד ל ע אונדנא-טאנכע שטעהק, ש יא - רגלים. שלוש אן (ליידער) נוד איהן בעזובק

ן האבק ודר ם אייף ברוננען ת .עייליהו שעלדע תא אץ איהן אבער זובע ערער למתא• צו שטאדט ד

וועזענסדא זיינעם איננערע ראם אץ ב-יננק! ארב־יטעט סאן - ערר־בטק צו שטאטטע נאטטעם

ל זובט אונד ־־אחל ע ט ט י ט ע ד נ י חרך בן ע ד נ ע ב ע ה ר ט ע ס נ ע י ד ם ע ט ט א נ

אללע־ דא נ־טצען מאנבעם ב־־א ראך הע־צ־שאששק דשארי חבל* לן א־ששיל־ נ, י נ ע ו ו נור זאטטט

ן, ע י י ל ק ם י ו א ן ע ל י י ז גיר נלי־בען זיא לייבט(קדם אונד האבק בינתקראשט ק״נע חא

ץ וועדער ז־נדי האלטבאר יו־־ט א־בער א־־שלאזק ז זאננענ ראם אב - מבואו עד שטש טטזרח אבע־או- עד - תםגליקקעםאונסצילאבעלט ל־בט מבו־ ת - צ־ינט טדיבע אונד חנקעל דך בחודילען א אונד שדתען נאטט ודר ם־םםק ה־ שם מהלל

- שערעהרק•ר גבריאל טו״ה הרב מאאט״ו ע סו ת

דעםשרם. גליל קא־אר דק״ק אב״ד

פיאדוקטענמארקט. אונד געטד״דע- נעטרי־ אים ט: ש א ש ע ג ע ד •• ר ט ע נ

שערצ-בנק. צו איזטקי־נעשע־אנתרוננ תגעשאשט אונד א״נקוישע א־ם גוט דך בעטהי־ל־נטק טיהלען־ דאי,-דע צענטנער 50,00״ צירקא £אן א־טזאט־ן ת

אום־ שרתען לעטצטע; בעה־־שטעטען שעםט צוע אללעם נעזעטצט ת־ שעםט. א־נשע־אנת־ט אנ

: ע ט נ י ד ש נ ע ו ל י נאהנען, ודישע נ־אשע ה (שעי ,6.55 צווע־נעל נולה, 4.50 שאלכינע 5.50-5.25

ק צאללונענטנע*.) נו 8 ל־נזק נולה, 7.50-5 עי - נולה 6מעטצען. אטסע־־־ינ״טען נ־יע; טע- קוואל־טאט. נאך יע

נ־נטט גא• א־הט ולירד עט לאנעל אדטיטלאשען. נאילהיים- •טאדען.

א־ד.־ :קאטף -ען •ט־טטעלטע -אנדא-ן ד־א אנע- ק־נד א־ה- דאש שט־טטע, טאנענדע א־ננע־ל־ך זאנטעא־־נע

ו־א האנע. נעב־שט נענונ ענטט־״טונג דורך וואדן ו־־נען ר־א ל־־טע־. ד־א אן ז־ך יטטעללטע אונו 8ד,א דען אין נינגשידרטע. נאדען צום

טוטטע־ צוי נ־נט דוא וויללסט ז־א, ליעף ס׳טדילע.קאטטעך׳

קנאנע, דע- עתו־ען לוף ד־יטטען דען או<ף ע־סט רעש ד־א אירן ק־שטע ווא־ט ק־־ן ואנטע מוטטעל ד־א

א־נש א־ר; ב־אנטע אונד אדנען דען אויס טר-אנען ט־נען-------רדז.

. ע ם ם י נ ט ל א ה ר ע ש נעלאנטע לאס א־ן שאהלט שע-אוננל־קקסען דע- י־־ס

שא-־ שע-אנדעיוננ נ-אטע א־־נע ע לשל'ל ס־ט ווא- לאנד־ נענאננען. ״הא-טעך רעש ם־ט שלידע־ דע- -עננע, ת

נעבע־דעטע, ו-ך אונצוש-עדען וא ק־נדעש דעט קאששע ״דעלל־נק־־ט״ דא אוש לאנעש, דעש גענוג נ־:ט וואושטע

ו־־נען א־ן ״או־שנעשאללענע״ דאש אונד אנז־שט־ען ז־־נען א־ן לשהילע לעלנטע איילע -אשע- אין נעצייכנען. צו ש-אנען

נענעד-טע ע־ס־דען צו ־ע אהנע אונד דולך. נ־נעל ד־א ד-אננענדע דיא ארנטע לענבע דע־ !ודיטע- א־טטעל על

ח־־לינעש אויש קאש ו־א ;נ־כש ט-ענעש ייינעש קוועללע- יעננוגג. ז״נע או־ף ייא ש־־ע: על אנעל נאדען.

שאן קאש־טעל דאש ווא סאזעש, נונע ד־יטטען א־םשטעהש, לעוו־טען אונד ש־־עשטע• דע־ שע־י־כסוננען דען

- זאנט לעננע, :א־־נמאל טשדילע ש־אנשע ן א־־נטארל ס וואש קאננען. שא־או־שוו־ששע; אללעש דאש לשל ראש וויא? ואללען טא:ע; ־־ושל־ש אץ ד־א

דיא ווא- נעלע־נט, אירש ל־ט דאש ראט ״נאטט ש־א, דעש ט־ט ע־ האט האיעב נע־נ דעש או־ף אנטו־א־ט.

דדנכנעלע-נט.־ תו-ד. נאנצע ד־א שרעטע;ע ן ־ ־ י אליא ווא־ ..נאטם ב ?״ י תנ

ט־ט נאטט האט נא:ט ש־ע־צ־נ אונד טא: .ש־ע־צינ ודעדע- אונד לע־נען אלם נעשאנט. אנלע־ש נ־נטש לשל

עטוואש האט לעה-ע-ו א־נ־ע־ ־ננו דשה ווענן לע־נען. זא אונד וויעדע-האלט נל־יך נאטם האטש וא שע־געששען,

דע- שאן שו-ה א־־נע נ־נט ע־ לאש נעקאדדען, עש א־זט נאנץ ו־א ע- האט דאנאך שע־נעששען. האט ל,-ה נאנצע;

נעש-ענען קאששף רעש ש א••נעירלם? דך ע־ האט א־ינדאל נ־נט .,,.איניהאט נאשם נעקאננם! ו־־ן דאש האט וויא ,״:אל-.

--------־ נעלע־נט' איהש ד־ט •אצוייקקנ־ננ, ־־־עדע־ לעננע דע* אלש אנענדש. דעש

טשהילע איהל או־ף ייא נענען :•אנלא־־ן צו־ ע־ זאנטעט זאללט ע־ קאשף, העללען א־־נען האט יא־ננעל דאש א:לע־נען. נט-א

צוואנצינע־איןדיא נלאנקע ד־־־א ע־ דאש־לבעקאש נעשטעקקט. טאשע ד־א א־ן קאששע ששונד א־־ן אונה האנד

דעל -עננע, רען ז־א נאט טאנן, מ־־נעש או־ך דאש ״ואנט א־ן לענטס וואס משהילע אונז־עש דאס נלו־נען, נ־נט ודלש

- געהט. קאשף דעןק־נדעייאה־ע זיינע דאש ניס. סשהילע שיל וואר עם

דע- רא ווענן אנששאננען. י־ך נהעטשא א־ינעש א־ן נ־נש זיא האששע ע־ - האשטע שא־נעשלאנען גט־א ד־א -עננע טוט■ ד־א נאך -אנלאל דע־ וועדע- אנע- !ט־ששע; לעינען

נ־־א עש ווא־ וויעדעד זינן. א־ה־עש נאך ז־א שאנלען טעד יעדע־ טיט עש דיא וא־נלאזינץ־ם, אלטע ד־א שטיאל ר

דא־ אנע־ אידן אנ נאהש. ליינם יא קיניעש דעש נילדונגי ל־ישעטע נאם־־ש־־ענ -נטינע- אוננעו־אישט איין נ־־א

וואונדע-׳ א־־ן עיציעהונג •יד״טע ליין דיא לאך א־יט אן.דיא קינד דאש ודיר ש-הצי־טי; '-אטהיעל נא-עש

אשxש דע־ •אה־טוייענדע ווא נעשיה־ש קוועללען ה־־לינען ז־ננען ויינע ל־יף. ש־יה ווייד עש קאטדט א־ננענננא־ען דעש

נוך עודנע ה־־ל־נע דאם .צו ו־ך שא־שען אונד ששיטצען קאנן עש האנדע, ו־־נע א־ן א־נלאונשע-יעה-ט קאטטשנאנין

טעששעל. צוד־שנייד־נען אי־נעש טיט וויא ששיעלען. דאדיט קינדעל דיא נעדאנקע, נוטע־ א־־ן נעודם איום עם

וועניגשטען ד־א אנע- לאששען, ע־צ־עהען יעלנשט זא ייך איינענע י־ינע אין יא ק־נד דאש דאש. שע־שטעהען טענשען

יואנשטהום א־ן שטא־ען צי נ־נט עם שטעללען. צו הוטה נעשטע; דיא שטעשש טאן אינדעש יעעלע, אונד נעטיטה אן

ווענינע נול שע-טאנען שאיינעלשיה-ט, א־הש אן איינד־יקקע שאטיליע דע־ אין לענען דאם האט איטטע־ עלטעין•

וועללען קלא־ען אין דך דעל שטושץ, נעוויסשען איינען עלשט א־הן יאללען צייטען ששאטע־ע .ט־שט קינדעש דעש

שיינסטען ד־א אין ויך על האט ד־טדעם אנעל או־ששש־לען. נעננען ודר אונד שעלשלינטיגט ויינם אונועלעש טה־־לע

- וועלדען. לאו נינט איינחיקקע ע־סטען ייינע :דאסשאלנט.) (שא־טיעטצונג

Page 4: Jüdischer Pester Lloyd - Jg. 1. Nr. 18. (19. April 1875.)epa.oszk.hu/02700/02768/00006/pdf/EPA02768_judischer...ןעד ףיוא טרדעםונ*רם ןאמ ׳ד^לל רעטסעמןעשידיי״

״ענטוועדער צו: איהם שריע אונד אזחאברוסט ערשיעסע א־ך אדער ודלל, איך וואם טהוסט, דוא

״יא!״ זאננזע צשזער שטעללע!״- דער זץ־אדף צור מוסטע אונד קאננען רעטטעןצו לעבען זיין אום

שזך־נעהען, דעזעם געגק א־ינווילליגען! ש־ידנג שאם נעזעטץ בעשטעהענדע דאס געגק וועלכעם

צ־שזער טאכטע ששריכט, 15,940 צאהל 1863 יאהרעא ע 6 זן ה ם ט כ י ר ע ג ביים שטראשאנצ״גע, ד דער ראבבינעד, דען געגען זאוואהל צוואר אונד

שארי• שיידונג ד־א שרויא דער איינווילליגובג אהנע אטער6שוו־עגער זיינען גענען אויך אלם נאהם,

ר ן ע ג ע ו ו ע כ י ל ר ה א ש ע ג ס נ ע ב ע ר זיינעשח״א׳ גענען ענדליך אויך ודא ג, נ ו ה א ר ד

א צוואנג חרך אבוועזענהייט דיגער וואהרענד דך דנעם טיט עלטערן דעד י ע נ א א־ שער־ ן ר ד

טא־ 6.אם שאן האבצי־ט חא אונד האטטע, לאבט טאכט שראצעם זאללי-חעזער ינדען6שטאטט י. ד.

אונד אדשזעהק, גראסעם א־מגעבונג דער אץ ארם־ רען או־ף זעלבסםשערשטאנדליך א־זט אללעם

- נעשםאננט! זעהר דעסזעלבען גאנג עהרודרדען ז׳ אן (גראטולאט־אנם־שר־יבען.)

אין בעצירקסראבבינער טארגעגשטערן, ם■ העדרן ראבבי! הע־ר עהרווירדגער טארצאל־(שאטאח).

היעמיט עהרוו• הערצקאי־רע אם6 אונם שר־יעט עם זאהנעם. =יאהר־גען19 קוים א־הרעם ערהעבונג צור

£אן שילאזאש־ע דער דאקטאר אלם היינריך העדרן :־אם• בעסטענס אקולטאט6 שעסטער ב־דא דער

אינניגסטען דען העגען אונד קאננען! צו לירק טאבטער איני זאהנע איה-ע אללע ראם וואונש,

טאנען! העראנבל־הען *״ידע גראסען איהרער צו או־ףדע־באהן אי־ש-ג טאגע זאהן איהרהעדר

ר איינע אלם בעגל־קקען רעכט ט6ודםםענשא ת ווארתם איין אינד גלרבענסברידע- חנעד ציערת

ר טוםטערב־לד שאטע־לאנתם א־נזע־עם יוגענד ת ם• ם• האבאבטונגסשאלל ״,■אמץ חזק ״רק ב־לדען לעהת־ תליניאנם א־נד אלקם6 דריג. ראטה,

קאדארקוט(שאמאדיי•שאטע־ גל־קקל־כען דיעזעם רושק ודר או־ך

־ ראם ״לדתו!״ ״אשר־ הערצל־כעם איין צו: ת ע־ האך שטעטם ״טא־נענשטעדן״ דאקטאר יונגע

ל־־בטע אינד ט8גלאנצעאםהיםםעלתרודםםענשאר בן .הליל וואהרער אלם שא־ רגענד א־זר. ת

־עדאקטיאן.! ודא שחר!״א ע ה אדאלף שט"ע-.ערשינתר.> <א־ן צ ג ״

-עקאש, בייא טאשאל־־עטץ איים ש־ישאטלעהרער שט״ע־געזעטצע חא • צ י ג טיניסטע- אלם האט,ר ם שארלעגטע. דעגיערונג ת ם־ניםטע־־א־ם ת יעדאך - ששת־געזעטין נ״אערש־נתנעם א״ן נאךם מים עה־ען ארם ג־לדען ■30,000 א״ף אנשםרוך ת

נאש זאלל נעח־טנים ראם ענטדעקקט. האנאראר,ם א״ננאהטען דא דאטיט בעשטעהען, דא־־ן ליך ת

דעשעצט דאם אינד שערטעהרע זיך שטאאטעם נ־יאגעבארענע יעתם איין זאלל ווערדע, געתקקט

שערנער צאהלען, שטעטשעלגעב־הר גולדען 1 קינד בע־ צו קרייצער 10 אונד 5 טיט ש־השאססע דיא

וואססער־ שאם או־ך !שיעללייבט תרגל. אונד שט־־ערן טיניסטע־־ום ראם לושטא־־נאטהטען!!) אונד טר־נקע

ענטדעק־ דאנק טיט שט־יערערש־נדונג חעזע נאהםר יעדאךטיט קען, חעזען ורענן!ויא בעטערקונג, ת

קאטע זאללען, בעצאהלען טהי־ער זא ראטה נוטען צו שלי־ש ראם אלם האהער זופשע דיא א־הנען

- שטעהען! אדם פרויענערווערב־פעראיץ.) (איזראעליפדשער

ק ד פערזאממעלטע ם. ד 13.אם ווירדמיטגעםז־דלט ו ש־בל־קום, צאהלר־־בעם אויסערארתנטליך איין זד

,א'6 צום בעשטעהענד, דאטען איים הוישטזאכליךם טראגע א א־בע־ ״ם־ראצט״ שר־ל־־נס ת ילל־ ד

ם ערוו״טערונג מאהליגע ווי־בל־בער געב־עטהעם ת אדף איינשלים דע־ען אונד ״ערווערבםטהאט־גקייט״

תרן: א־נטע־ן זאגט זיא לעבען. געזעלל־גע דאם אנם יאהרהונתרט אינזער האט ג״ נ ־ ל ג נ י ״י ת ראם ע-אששנעט, ש־ללע אין גל־קקםבאהנען נ־־ע

ם אץ נור א־זט אבעי מאדכען בעש-אנקטען תר ודא קריץ א צור־קקגעבליע• יאהרהונתרטע ש געשלענט ודיבליבע דאם ביזהער האט טאן בען!

אבגע־־בטעט, ״הדזדי־טהשאשט״ צור ענטוועדעדת־ איהם ע־צ־עהינג״ ..ש־״ע זאגענאננטע א־־נע א

צי ב־אד ט״גט, דאצו ניבט אבער דיא געגעבען, ראם ה״יאטה דיא נוי יואר איטטעד !ערווערבען

­ת טאבטע־ דיא אננע־שטיעבטעציעל! א־נצי;י צ ן ע י­נ זעלבסט ציי אבע־ ט־םםע ט י

ט שטאנחנק־ט ע ד ל י ב ע נ ם י ו !דע-דען אא ש-אנט טאדבען. ראם זאלל וואם יעדנע־ץ. -

וירד■ גענאטהיגט שלאטצל־ך וועלבעס אנשאננען,- זעלבסט, זיך ת ״אננעהאריגע״ נאך א£ט גא- א צור געניגט ע־צ־עהונג יעטצינע דא שע־זארנעך צו

בע עם ניבט! צי־עקקעם זאלבען א־נעם ע־שיללינ;חיי ךי א'־ג־< ראהע- ח-שע

ם רוע ־ שאן בטעם׳—אינטע ד־בליבען ת ת צ־ ש־תן •יע-דען אננעשאננע; ארבי־ט צאגלאהן

נע בט־נגע;—שע האנר״ע-קםטאם־גען #ללען 1״ קא—צ ע־בען—ע ש־ו־ען 100>׳,10 גע:ק ב-־בט.

בל־הען עם זע.— ר־עזע- אין ג־לדען ם־לל־אנעןת :אמענטל־ך ע א-ח-ען אינטע־ ק־נםטצ״־גע *

שאב-יקאטיאנען. ק־נסטבל־טען :אלם ב. צ. ראנתן, ניבט טאלענט אינד געשטאקק ק־נםטזינן, אן ״אם

ע יעטצט טיםשע אחט. אנגעבא־ען א אג צ ן ע ג ־ ק־נםט צי- האנד־ע-ק שאם ט־םשע טא; ׳וע־־תן׳

־ טה״ל ו־־בטיגםטע־ אלם :עלאנגען. שרתך ת־ שע־בעםםע־־ננ אייזאדיא זץ שטעללט ש־אנע ת

רו בעשטעהענדק ­נ­א ן ;י• ־־ צ ם ב ר ע ו ע

• •***ן••* • • **•יי*י•שאששי: א­

געביהדט פררענבילדוננספעראיין ד ע נ ע יי ר ו דעם קליינעם אץ בעגאנן עד ל^ב! נדאסםע דאם דדערץ

אמע באלד אבער ערריכםעטע מאאסשטאאבע, פ*ךבערייטוננם־ געווערבליכע אייגע האנדעלסשילע,

דעם פ^לגטען גדאטץ איגד פרא: וו. ז. או שולע האט געשלעכט וריבליעע דאם וויענ׳ס. בייאששיעלע

גלאג־ צייבנען אוגד מאלע־ייא פיר בעגאבינג האהע טעלעגרא־ אונד פאסם־ אץ אדך בעוויעזען. צענד

נעארבייטעט. ער&אלג גוטעם מים שאן פענאממערן אוראייגענסטע עדעלסטע דער בלייבט אללערדגגם

אלם דעי איממער וויייבעם דעם ווירקונגסקרייז איררטהיטליך אבער זייא עם מוטטעיי! אוגד גאטטין

בילדונג פארטשרייטענדע דיא דאסם גלויבק, צו ליעגט דיא הינדערליך בערווע האנסטען דיעזעם

טעבקדאם דארץ נץ כ י פאמיליע? דער גליקק נ איממער פרויען געבילדעטען דיא ניבט דנד אינד מוטטערלעגעיא דיא געפריעזענדסטעף דיא אויך

קאראק־ קינפכונען דעס קיימע ערסטען דיא דאהער (ארג* הער״ן־י יינגע דאס אין קיגדעם איהרעם טע־ם

רעדגערץ דיא שלאסס בייאפאלל לעבהאפטעם טע*פרעססע). (וויענער פא־טי־אג.) איהרען

דאס שרייבט ק-יעג!) גאבםטען דען <פיר זא געריסטעט• שטאייק שאן ווידוי ״לאקאלבלאטט״

אקטאוויוס העדרן דיא צוועקקע דעזעם צי האבען בעשיייבונג דיא האענל״ץ פיל איגד האפפטאנן

ען א ב ק נ ע ל ערפוגדענען איהנען פאן איינעס ר אייסברוך בייא פע-ווענדבאר ם ע פ פ י ש ט פ ו ל

עטפ אנגאהמע צור העע-עם, פיינדליבען אייגעם שאנדאר איהרטאבער■געהילפע דע־ איגד י פאהלען

ערפינחנג געטאבטע איהן דורך דיא האט ש א ש אץ שיססע 1 וועלבעם שיעסגעוועהרעס, א־ינעם

לאנדעספערטדדידי־ דעם קאנן, טאבען טיניטע דערעמפפאהלען. טיניסטע־יאים גיגגם

דער פ־אצעססע איס (שלוטפערהאנדלוגג דעס דטצונג דער אץ פאלשיגג.) קאפאן אםטבאהן

דאר- פאס וואורדען ;עשייא־גענגע־ינטעם וויעגערס יאזעף געייכטסהאפע טיגען י י ו פיער זר ו

­א פע־שא־פיגג טיט קערקעדם שייע־ען יאה־ען ראזא מאנאטע, יעדעם אץ פאםטטאגעם נעם

קערקערם שייע־ען טאנאטען 1יז צ* שפ־ינגע־ טאנאטע אים ענעגפאללםמיטאייגטאליגעםפאםטען

•יאור־ העגעגען ש ט יי ד אדאלף פע־אי־טהיילט, אויף זאגליץ אינד געשפ־אבען א י י ־ פ דע

געזעטצט• פים פ־ייעןד. 14. אם "אי־־ת קאטארן אץ (ערדבעבען!)

ד.עפ־ איין נאבטיטטאגם טיגיטען 20 אידי־ 1 אים ם. אינד שנעלל •יא־ עם ע־דבעבקפע־שפי־ט• טיגעם צערשטא־ינגען קייגע נליקקליבערדייזע האט איגד

אנגע־יבטעט ללאיד דע־ טעלדעט קאטלאיגז! באנאט יא-סהאט־ יאה־ען טעה־ערק ז־יט נאב־יבט: פאלגענדע

אוגד ראנדאר(דארופאכטער דערקינדער.

פארטזעטצונג.) ־טע5( אונד האגד דע• בייא קנאבען דען ע• נאהם דאגן

דיך איך דאש סיינען, ניבט דוא ודרסם :ש איה צו זאגטע ני:ט ווילנא סענדעל דיי ודיד אוגד ע משדל נעפ^פטט,

ד^ך דוא ביזט וואס ? ^*ק^מםען6 יינד6 א־גסטע דעי וויא איש דענן דוא טייגסט י קינד ליעב' מיין נאייעלע איין יי6

מוסט דוא ׳־ מיטנעהמען ייושליש נאך דיך קאנן איך ערנסט,ך דיך יעטצט פיל איזט. צייט דאצו ביס יויןהיען, ^פט נ

פאטעי ;משה׳לע געה' אונד ביעכען הערץ קיץ מיי טהו׳אקינד. ליעב־ מיין געה׳ זיין, ז^יגען אין וועידען מוטטע־ אוגד

אי: וואונדעיבארע• איין ז$פט עש זאגט קינדעין פיה- זיא האט; נרעצען וואהן זעעליגעד איהר ווז סמינקט,

גע דעש עס לעץ אימבלאזט, קאיטענהויס איה־ דע־ אן. טז וואונדע־־ נ^ך מיססען. אייפהע־ען ווינשען צו זיא דאס

העלדעג דוספפע לעי אוני פיגזאמקייט דיא אילט בא־ע־ גליקקעס איהיעס ט־יממע־ן דעש בייא זיא ויענן מוטה

וויא :קינדע־ן דיעזען ווי־ נלייגען איממע־ ניגט שטעהען ט־יימעץ אוגד נייגונגען געיויססען צוויינע נ־ינע פיעלע

אלס ל>ןננסט זיא ווענן האנדען, אין נ^- וויי האלטען פע־בלאסטעץ דען אוגד האא־ען יוייסען אונזע־ן צו ה*הן

:שטעהען זעעלע אונזע־ע־ בלומען

גלייך משה׳לע עס האטטע זזן אג שנ^־־ע־ דעם זעד האטטע. עגדע איין רייזע וייגע• מיט עס דאס געהעיט

ריעג דען שלוג אוגד איש, יוזךט איין >ך,נע זיך וואנדטעאיין. היימאטה דע• נאך ,

ליעף ? לאששעך בענשען ניכט דיך דוא ״וויללסטנאך. הע־צען זיינעש פיללע דעי אויש מענדל איהס 1

ך איה־ע פדייגדעס דעש שטיממע ד*א האטטע ינמאל א נז האג דיא לענטע מענדעל אוש. קעה־טע ע משה'ל נעוואלם. |

דען יאקאב וויא איהן זענגעטע אוגד קאפף זיינען אויף דע עש. ע־ ויא• יעטצט האטסע. געלעגנעט מנשה אונל אפייש

אויש עש. ד־אננטע איהן ;בעשלייניגטע ש־יטשע זיינע דע• קאמ צו היממעלס האלבצע־ט־יממע־טען איינעש גאהע דע־ שטע־נען שאנשטען דען מים איגד אויפגענויט ע* דען מען,

- האטטע. געשמיקקט

ער דאס שטאנד, דא־פע דעש פא• סשהלע אלס אייגע איהן איבעיפיעל פע־לאשסען, לאנגעיצייט ניבט פא־

לאש לא פא־. נ־אסע• פיעל ליך קאש עי וועהמיטה. נ־אסע אנעל עי. מיינפע ווי־דען. ע־קעגגען קויש לייטע דיא איהש בא אלטע דיא שטאנד דא־פעש דעס הויזע ע־סטען ביים

הויז- דעם פא• געוועזען, אממע לייגע איינסט דיא לושקא. צו, איהש ליא ליעף זאה, קנאבען דען זיא אלס ;טהאיע

אייגצי אהנע פא־יאבע־ניגג ניע דא־ט דע־ לע משה אבע־ איהן זיא אדס אוגד פא־יבעי שייע זיך דוקקטע קעהלען,

פלאה איהיי, נאך הין צווא• עי בליקקטע ריעף, נאנמאלס דיא דורך קדועדי ווילד געהעצטעס איין ודא דאנן אבעי

פא־ט. פעלדעל

וואל עי האלט, על מאכטע דא־פע דעם הינטע*פאיט וויעדעי לאסט קורצעד נאך איילטע על אטהעמלאס.

דאס אוש האלבקיייז ניאשען איינען לא בעש־יעב אוגד דען אין אויך פעלדע. דעם אייף ווא• בויע• קיין דארף.

שאן לא לאגנען פאנעל דיא אוגד עי קאש עילעגוואלד מעגדעל מיט נעשטע־ן דעיען אינטע־ ביימען, דען אין

ליך על ביאך בוימע איינעם פאן וואי. געוואנדעלט ווילגא פיעל• מיטצע. דיא אן איד,ן שטעקקטע איגד צווייג איינען אלטע דעש אן •א:ע אונבעשטיממטע עש ווא• לייבם

דאש באכליץ, דעש אץ בעדאג. דאצו איהן וואם פייינדע, טויני אונה ניעדעד ליך ע• לעטצטע פא־יבע־יננט, וואלד אש לאה מינוטענלאנג וועללען. דיא אין צוויי: גייגען דען טע !היגגליטט בלאטטע• דיא איבע• וואסשע־ דאס וויא צו, עד

איין ניבט אויך ביל וועללען. דיא על פייטיטטע דאגן נאקקטע דיא נוי אונד ווא־ געבליעבען צוויינע אש בלאטט אוגד לועג דאגן על וואיף •וטהע דיא היעלט. •וטהע

אויף שפ־אנג וואגטע ע* אבע• נאהע, הוילע דעש על וואי ענדליך

אומגינג דא־וש אייצוט־עטען. ז^פפען אוגד פ־ייא ז^ ניבט דא־אן הייב^דען דע• ליך ווז דא איגד ה^פסדעל דיא עי

אומצו: ווייטע* זיך •ןהגע היניבע• ע• קלעטטע־טע לעהנט,ב זעהען. דיא ער פל^ג לייא. יצטאך ליינעי ציינע איין ן

פלאטטעי טויבען דיא הינאן. היינ^דען צום לייטע• עננע פעי הייא דופטענדען ווייכען, איש אויף. געשטא־ט טען

כיטטע־ליך. וויינטע איגד דאגן ליך עי בא־ג

מעל־ זיא נעזהען, איהן האטטע האגנעלע נוי דאס מיינטע, •אנדא־ין דיא מוטטע־ דעי לרגלייך עש ז־עטע

ליענען זז הייא איש עש ורענן קינדקאגנטעקיאגקוועידען,ליץ״ איהן לאס :לז^כעלנד לאנשע אבעי שמואל ל׳ בליעבע.