joden vervolgen christenen. tweede stukje

7/27/2019 Joden Vervolgen Christenen. Tweede stukje

1/20

De geschiedenis leert ons,

dat we nooit iets geleerd hebben

van de geschiedenis!!

De beschuldiging door kerkvaders van christenvervolgingdoor Joden, en de bewuste opzet van anti-Judasme

in het Romeinse Rijk tussen 300-428.De Acta Sanctorum

Tweede stukje

Christelijke Jodenvervolging

Tot aan de vierde eeuw bestreden Joden en Christenen elkaar met woordenmaar de overwinning van de kerk gaf een nieuwe ontwikkeling aan de strijd.De Christenen werden niet alleen officieel erkend maar verwierven ook deuitvoerende macht in het Romeinse Rijk. In de dagen van haar triomf was deKerk onverdraagzaam ten opzichte van anderen. Daarbij kwam nog een anderaspect, de oppervlakkige bekering tot christendom van de Romeinse upper-class. Hierdoor werden de gelederen van de kerk versterkt met een groeperingdie al anti-Joods was., Tijdens de oorlogen in de eerste en tweede eeuwhadden de Joden populariteit verloren bij de Romeinse heersende klasse. HetRomeinse leger was voortdurend op zijn hoede voor Joodse opstandigheid endat was de rijke voedingsbodem van waaruit de kerkvaders hun vijandigheidkonden zaaien. Zoals Parkes duidelijk maakt, wordt de Jood in de vierde eeuwhelemaal als mensgezien, zoals blijkt uit geschriften van de vierde eeuw. Hijwordt daarin beschreven als een monstereen theologische abstractie vanbovenmenselijke boosaardigheid en sluwheid en van een meer dan menselijkeblindheid. Echter dit geschetste beeld klopt niet. Hij is, zoals we net zagen,zelden beschuldigd van een menselijke misdaad en er is in die tijd weinigbewijs tegen hem gevonden door zijn gedrag of handelingen.Gezien de nauwe banden die bestonden tussen de Joodse en Christelijkegemeenschappen, zoals de Codex Theodosianus en canonieke recht laten

zien, is het verbazingwekkend dat de mythe van het Joodse karakter konden


2/20

blijven bestaan. Maar bepaalde overwegingen geven ons inzicht, maar zekerniet een excuus, voor het voortbestaan daarvan.De meest belangrijke factor was de in die tijd universele opvatting dat hetgeschreven woord van de Bijbel onfeilbaar was. Voor de vierde eeuwsestudent gold dat de hele Bijbel geschreven was onder dwang van goddelijkeinspiratie. Dit idee werd bijzonder schadelijk voor de Joden vanaf het momentdat alle beloftes in de Bijbel voortaan enkel nog van toepassing waren opChristenen en alle vervloekingen en dreigementen op de Joden gericht waren.Hieruit is de vervangingstheologie voortgevloeid de desastreuse gevolgenvoor de Joden zou hebben.

De kerkvaders hadden een verwrongen beeld van het Jodendom enbeschouwden Isral als monstrueus. Volgens de kerkvaders was er niet ndeugdzame handeling in de geschiedenis van Isral. De Joden stelden Godvoortdurend teleur ondanks alle wonderbare dingen die Hij voor hen gedaanhad. De kerkvaders poogden alle slechte daden te scheiden van dehoofdstroom van de geschiedenis van het Joodse volk. Zo kon hetchristendom alle deugdzame daden in het Oude Testament opeisen als eensoort van voorlopen van de latere kerken. Zo ontstond de mythe van devoortdurende Joodse ongehoorzaamheid. Van meet af aan werd hunverwerping als bijna onvermijdelijk afgeschilderd. Dit beeld van de Jood werdverder ingekleurd en bevestigd door deeschatologievan de kerkvaders. Wantals zij al verandering van de idee van Joden als geheel verwachtten zou datalleen bij de wederkomst van Christus gebeuren.

A.L. Williams in zijn werk Adversus Judeaos en Bisschop Murawski in zijnboek over de Joden in de Werken van de Kerkvaders hebben het oordeelvan een aantal Christelijke auteurs betreffende Joden geciteerd.Het is mijn bedoeling, als ook andere voorgaande schrijvers over ditonderwerp de zienswijze van de meest belangrijke kerkelijke schrijvers in devierde eeuw te onderzoeken om te laten zien hoe deze zienswijze dewettelijke verordeningen ten opzichte van Joden benvloed heeft. Tevens wil iklaten zien dat veel van de hedendaagse kerkgemeenschappen en anderegroepen of instellingen ook nog in deze tijd, een identieke gedachteganghebben aan die van de kerkvaders uit de 4e eeuw en hun beschuldigingenaan het adres van Isral onjuist zijn. De Codex Theodosianus kreeg als hetware een nieuw leven in de vorm van BDS(boycott Divestment Sancties).Die net zo antisemitisch zijn als de anti-Judasme wetten van weleer.

Deze informatie zal dan de achtergrond van de 4e eeuw zijn waartegen hetheftige drama van gedwongen bekering en de vernietiging van synagogen zichafspeelt.Monologen tegen de Joden zijn een literaire tak die als bron voor historischedoeleinden moeilijk te hanteren valt. De reden daarvan is dat die van de vierde

eeuw gebaseerd zijn op eerdere geschriften. Het is niet in deze dialogen waarhet overgrote deel van de anti-Joodse propaganda te vinden is maar eerder in
http://www.vecip.com/default.asp?onderwerp=483http://www.vecip.com/default.asp?onderwerp=483http://www.vecip.com/default.asp?onderwerp=483http://www.amazon.co.uk/Adversus-Judaeos-Birds-Eye-Renaissance-Collection/dp/1108039685/ref=sr_1_fkmr0_1?s=books&ie=UTF8&qid=1378202419&sr=1-1-fkmr0&keywords=Adversus+Judeaoshttp://www.amazon.co.uk/Adversus-Judaeos-Birds-Eye-Renaissance-Collection/dp/1108039685/ref=sr_1_fkmr0_1?s=books&ie=UTF8&qid=1378202419&sr=1-1-fkmr0&keywords=Adversus+Judeaoshttp://www.amazon.co.uk/Adversus-Judaeos-Birds-Eye-Renaissance-Collection/dp/1108039685/ref=sr_1_fkmr0_1?s=books&ie=UTF8&qid=1378202419&sr=1-1-fkmr0&keywords=Adversus+Judeaoshttp://www.amazon.co.uk/Adversus-Judaeos-Birds-Eye-Renaissance-Collection/dp/1108039685/ref=sr_1_fkmr0_1?s=books&ie=UTF8&qid=1378202419&sr=1-1-fkmr0&keywords=Adversus+Judeaoshttp://www.vecip.com/default.asp?onderwerp=483


3/20

de brieven, preken, preken en commentaren op de Bijbel die geschrevenwaren door de vierde en vijfde eeuwse Kerkvaders. Excerpten van dezegeschriften schetsen ons het meest heldere beeld van wat ontwikkeldeChristenen over de Joden geloofden en wat zij hun volgelingen wilden doengeloven. Zonder enige twijfel waren de desastreuze pogroms van de vierde envijfde eeuw in hoge mate benvloed door de misvattingen die gedurende devierde eeuw gevoed werden door de patristische literatuur.

Een selectie uit de werken van de meer invloedrijke vierde eeuwse Kerkvaderssamen met de wettige verordeningen tegen de Joden zullen de gestage drukvan antisemitische literatuur gedurende deze jaren aantonen. Evenals deconstante inspanning om Christelijke volgelingen het beeld van Bijbelsemonstruositeit en niet de van de mens voor te houden zolang de Joodbeschouwd werd als een bedreiging voor de Kerk. Het succes van dezepropaganda plaatste de Jood in 438 buiten de wet.

De lezer zal op het punt gekomen zijn zich af te vragen waarom deKerkvaders een zo grote drang voelden om de Joden aan te vallen terwijl zijzelf, afgaande op het bewijsmateriaal, geen aanleiding waren voor deChristelijke woede die over hen uitgestort werd. Op een dergelijke en openvraag kan geen eensluidend antwoord gegeven worden maar een paarsuggesties. De Christelijke woede zou te verklaren kunnen zijn uit devermeende Joodse verwerping en het doden van Christus. Voor deKerkvaders was dat de meest afschuwelijke misdaad ter wereld. ( Hierbij moetworden opgemerkt dat Christus onder de volle verantwoordelijkheid van deRomeinse overheid terecht werd gesteld)Bovendien waren de Kerkvaders gedurende de eerste eeuw van Christelijketriomf tot razernij gebracht door het verzet van de Joden en hun vermogen tothet doen van zendingswerk (wat later verboden werd). De Kerkvaders zelfwerden zelden gedreven door materiele motieven voor hun anti Joodsepropaganda maar hun minder theoretisch aangelegde volgelingen deden hunvoordeel met deze buitenkans voor Christenen en veranderden synagogen inkerken en Joodse plaat voor munt.

Zelfs een oppervlakkig lezen van Ambrosius, Jerome en Augustinus moest delezer ervan overtuigen dat deze schrijvers oprecht waren en niet uit materieeloogpunt gemotiveerd. De aanval op de Joden werd geleid door dezeChristelijke Kerkvaders terwijl hun luitenants en de Christelijke bevolking gretighun theoretische argumenten volgden ter wille van materieel gewin. De eerstegrote schrijver over de Kerk,Lanctius, heeft helaas geen informatie over deJoden. In zijnDivine Institutesmaakt hij wel melding van zijn bedoeling omeen bijzonder werk over de Joden dat hij van plan was te schrijven waarin hijhun fouten en misdaden meende aan te kunnen tonen. Voor zover wij weten iszijn verhandeling nooit verschenen. De Christelijke dichter,Commodianus,

waarschijnlijk uit diezelfde periode, heeft een naamgedicht nagelaten overJoden en Judaizers. Hij noemde zijn gedichtOn the Fanatics who Judaize
http://en.wikipedia.org/wiki/Lactantiushttp://en.wikipedia.org/wiki/Lactantiushttp://en.wikipedia.org/wiki/Lactantiushttp://www.amazon.co.uk/Lactantius-Divine-Institutes-Translated-Historians/dp/0853239886/ref=sr_1_3?s=books&ie=UTF8&qid=1378202543&sr=1-3&keywords=Divine+Instituteshttp://www.amazon.co.uk/Lactantius-Divine-Institutes-Translated-Historians/dp/0853239886/ref=sr_1_3?s=books&ie=UTF8&qid=1378202543&sr=1-3&keywords=Divine+Instituteshttp://www.amazon.co.uk/Lactantius-Divine-Institutes-Translated-Historians/dp/0853239886/ref=sr_1_3?s=books&ie=UTF8&qid=1378202543&sr=1-3&keywords=Divine+Instituteshttp://en.wikipedia.org/wiki/Commodianhttp://en.wikipedia.org/wiki/Commodianhttp://en.wikipedia.org/wiki/Commodianhttp://www.amazon.co.uk/Instructions-Commodianus-Favour-Christian-Discipline/dp/1419167421/ref=sr_1_1?s=books&ie=UTF8&qid=1378202902&sr=1-1&keywords=On+the+Fanatics+who+Judaizehttp://www.amazon.co.uk/Instructions-Commodianus-Favour-Christian-Discipline/dp/1419167421/ref=sr_1_1?s=books&ie=UTF8&qid=1378202902&sr=1-1&keywords=On+the+Fanatics+who+Judaizehttp://www.amazon.co.uk/Instructions-Commodianus-Favour-Christian-Discipline/dp/1419167421/ref=sr_1_1?s=books&ie=UTF8&qid=1378202902&sr=1-1&keywords=On+the+Fanatics+who+Judaizehttp://www.amazon.co.uk/Instructions-Commodianus-Favour-Christian-Discipline/dp/1419167421/ref=sr_1_1?s=books&ie=UTF8&qid=1378202902&sr=1-1&keywords=On+the+Fanatics+who+Judaizehttp://en.wikipedia.org/wiki/Commodianhttp://www.amazon.co.uk/Lactantius-Divine-Institutes-Translated-Historians/dp/0853239886/ref=sr_1_3?s=books&ie=UTF8&qid=1378202543&sr=1-3&keywords=Divine+Instituteshttp://en.wikipedia.org/wiki/Lactantius


4/20

Wat! zijt gij half een Jood. Wilt gij dan een half profaan zijn? Voorwaar, gijzult, wanneer dood, niet het oordeel van Christus ontlopen. Gij, die zelf alsblind zwerft en dwaas onder de blinden gaat. En aldus leidde de blinde deblinde in de sloot. Gij gaat voort al weet gij dat niet en vandaar onwetendterugtrekt. Er is geen ongelovig volk als het uwe. O boosaardige lieden, opzoveel plaatsen, en zo vaak terecht gewezen door de wet of hen die luideroepen. En de Verhevene veracht uw Sabbat en verwerpt geheel de volgensuw wet universele maandelijkse feestmalen, dat gij Hem niet de u vereisteoffers brengt; wie heeft u geboden een steen te werpen ter uwer verdediging?Indien geen onder u gelooft dat Hij, God, een onrechtvaardige dood gestorvenis, en dat zij die geliefd waren gered waren door andere wetten en niet doorhet leven zwevend aan een boom, dan geloven zij niet in Hem. Dood Zelve ishet leven, Hijzelf zweefde voor ons. Maar gij, met uw harde harten beledigtHem.

Een paar jaar later zettenHilary van PoitiersenEusebius van Ceasareadezelfde epitheta voort en beschuldigingen de Joden op dezelfde manier. Despreekwijze een Jood of enkele Joden is praktisch onbekend in patristischeliteratuur. De enkele keer dat Joden in die tijd genoemd worden, betreft hetgewoonlijk de Joden en refereert gewoonlijk aan het verleden. Dit gebruik vanvage algemeenhedenis een van de manieren die door de Kerkvaders gebruiktwerden., Door hun continue preken en geschriften werd de burgerij overtuigddat hun verwrongen zienswijze van de Jood waar was en dat zij bezoedeldwerden zonder dat zij ook maar enig contact met Joden hadden.

Het is al genoemd dat Hilary van Poitiers zo puriteins was dat hij weigerde metJoden te eten en zelfs dat hij een groet op straat van een Jood negeerde.Zijn gedrag verbaasde zijn biograafVenentianus Fortunatus. Dat gedrag valtwel te begrijpen, en niet goed te keuren uiteraard, vanuit het gegeven datHilary inderdaad een totaal verwrongen idee over de Joden had.Dat blijkt uit het volgende wat hij over hen geschreven had:Voordat de Wet gegeven was, waren de Joden bezeten door een onreineduivel die tijdelijk door de Wet uitgedreven was maar meteen na hunverwerping van Christus wederkeerde.n een andere passage, die de eenenvijftigste psalm becommentarieerde,schreef Hilary dat de sterke man die spot drijft met rechtvaardigen vantoepassing is op de Joden die de verdorven mensen zijn die altijd volharddenin hun ongerechtigheid en in slechtheid glorieerden.

Want Isral was machtig toen het in slavernij door God bezocht werd: toenter wille van hen Egypte bezocht werd door zovele plagen: toen in de driedagen van duisternis zij het duister niet voelden: toen het Egypte aan zijn lotoverliet en het van zijn gouden en zilveren ornamenten beroofde: toen het dag

en nacht vergezeld werd door een kolom van rook en vuur in al deze zakenwas het machtig. Maar het was altijd machtig in ondeugd; toen het verlangde
http://nl.wikipedia.org/wiki/Hilarius_van_Poitiershttp://nl.wikipedia.org/wiki/Hilarius_van_Poitiershttp://nl.wikipedia.org/wiki/Hilarius_van_Poitiershttp://nl.wikipedia.org/wiki/Eusebius_van_Caesareahttp://nl.wikipedia.org/wiki/Eusebius_van_Caesareahttp://nl.wikipedia.org/wiki/Eusebius_van_Caesareahttp://nl.wikipedia.org/wiki/Venantius_Fortunatushttp://nl.wikipedia.org/wiki/Venantius_Fortunatushttp://nl.wikipedia.org/wiki/Venantius_Fortunatushttp://nl.wikipedia.org/wiki/Venantius_Fortunatushttp://nl.wikipedia.org/wiki/Eusebius_van_Caesareahttp://nl.wikipedia.org/wiki/Hilarius_van_Poitiers


5/20

naar de vleespotten van Egypte; toen het uit slechtheid een onheilige slavernijverkoos boven een heilige vrijheid; toen het kalf aanbad; toen het Mozesvervloekte; toen het God haatte; toen het zijn zonen plechtig beloofden alsoffer aan demonen; toen het de profeten doodde en uiteindelijk toen het deHeer Onze God zelf verraden aan de pretor en Hem kruisigden en die menswerd ter wille van ons. En aldus, gedurende zijn hele bestaan en toen hetmachtig was glorirend in onrechtvaardigheid, het was volhardend inonrechtvaardigheid waar het zijn macht toonde. Het is tegen deze verwrongenachtergrond dat de Kerk vele eeuwen lang zou handelen.

Terwijl deze opvatting gevonden wordt in de meeste commentaren engeschriften van de vierde eeuw, de klassieke zienswijze is opgetekend inlijvige volumes van de hand van Eusebius van Ceasaria, dethePraeparatioEvangelica and the Demonstratio Evangelica. Deze twee werken, de eerstevan een reeks van vijftien boeken die in zijn geheel bewaard gebleven is en detweede van een reeks van twintig, waarvan alleen I-X en een fragment van XVover gebleven is, werden voltooid in 311. Zij omvatten het meest completevoorbeeld van Christelijke propaganda ten aanzien van de heidense wereldgedurende dit kritieke tijdperk in kerkelijke geschiedenis.

In de Praeparatio Evangelica and the Demonstratio Evangelica.trachtEursebio het bewijs te leveren van de superioriteit en de grotere ancinniteitvan het Christendom ten opzichte van alle andere godsdiensten. Inde Demonstratio Evangelica tracht hij de superioriteit van het Christendomover het Judasme aan te tonen en het unieke van de persoon Christus. Hetgrote verschil tussen Hebreersen Jodenis de hypothese van beideboeken. De Hebreers zijn het meest antieke volk ter wereld en hun religie isde basis van de Griekse filosofie. Hoewel ze zelf geen Joden waren zij ookgeen niet Joden.

Zij waren eigenlijk van af het begin Christenen en leden een Christelijkemanier van leven en Abraham leefde als Christen en niet als Jood Moseskwam toen in dit primitieve en Christelijke leven met zijn speciale wetbetreffende de Joden waar Eusebius geen verklaring voor had Het was nooitde bedoeling dat de wet die hij invoerde enige betekenis had voor niet-Jodenen zelfs voor Joden die buiten Palestina leefden was de wet onmogelijk omdatde bepalingen daarin niet zonder tempel ten uitvoer gebracht konden worden.Het is waarschijnlijk dat Eursbio zichzelf hier op deze punten tegenspreekt,maar dat is slechts speculatie. Eusebius is behoedzaam om aan te dringen opn het partijdige karakter van de Joodse wet n op de tijdelijke doelmatigheid,zelfs voor de Joden. Van Mozes tot de Gencarneerde Hebreeuwse profetenwerd voortdurend gewezen op de nieuwe dagwanneer de oude wet heenzou gaan en een nieuwe dispensatie de plaats zou innemen.Eusebius stelt dat bestudering van Hebreeuwse Schriften alleen waarde heeft

waar het profetien voor het Christelijke tijdperk betreft en vanwege hunhistorisch concept. Voor Eusebius is de Jood is te verwaarlozen en een
http://www.amazon.co.uk/Proof-Gospel-Two-Volumes-One/dp/1579106048/ref=sr_1_1?s=books&ie=UTF8&qid=1378203497&sr=1-1&keywords=the+proof+of+the+gospel+by+eusebiushttp://www.amazon.co.uk/Proof-Gospel-Two-Volumes-One/dp/1579106048/ref=sr_1_1?s=books&ie=UTF8&qid=1378203497&sr=1-1&keywords=the+proof+of+the+gospel+by+eusebiushttp://www.amazon.co.uk/Proof-Gospel-Two-Volumes-One/dp/1579106048/ref=sr_1_1?s=books&ie=UTF8&qid=1378203497&sr=1-1&keywords=the+proof+of+the+gospel+by+eusebiushttp://www.amazon.co.uk/Proof-Gospel-Two-Volumes-One/dp/1579106048/ref=sr_1_1?s=books&ie=UTF8&qid=1378203497&sr=1-1&keywords=the+proof+of+the+gospel+by+eusebiushttp://www.amazon.co.uk/Proof-Gospel-Two-Volumes-One/dp/1579106048/ref=sr_1_1?s=books&ie=UTF8&qid=1378203497&sr=1-1&keywords=the+proof+of+the+gospel+by+eusebiushttp://www.amazon.co.uk/Proof-Gospel-Two-Volumes-One/dp/1579106048/ref=sr_1_1?s=books&ie=UTF8&qid=1378203497&sr=1-1&keywords=the+proof+of+the+gospel+by+eusebiushttp://www.amazon.co.uk/Proof-Gospel-Two-Volumes-One/dp/1579106048/ref=sr_1_1?s=books&ie=UTF8&qid=1378203497&sr=1-1&keywords=the+proof+of+the+gospel+by+eusebiushttp://www.amazon.co.uk/Proof-Gospel-Two-Volumes-One/dp/1579106048/ref=sr_1_1?s=books&ie=UTF8&qid=1378203497&sr=1-1&keywords=the+proof+of+the+gospel+by+eusebiushttp://www.amazon.co.uk/Proof-Gospel-Two-Volumes-One/dp/1579106048/ref=sr_1_1?s=books&ie=UTF8&qid=1378203497&sr=1-1&keywords=the+proof+of+the+gospel+by+eusebiushttp://www.amazon.co.uk/Proof-Gospel-Two-Volumes-One/dp/1579106048/ref=sr_1_1?s=books&ie=UTF8&qid=1378203497&sr=1-1&keywords=the+proof+of+the+gospel+by+eusebius


6/20

onbelangrijke metgezel van de oudere Hebreer die de komst van hetchristendom voorspelde en tegemoet zag.Hij presenteerde samen met Hilary aan de heidense wereld een completekarikatuur van de Joodse geschiedenis.

Door de schaarste aan bronnen kan niet met zekerheid gezegd worden dat devierde eeuwse vijandigheid ten opzichte van de Joden algemeen was bij dehele bevolking. Uit sommige wetten, in het bijzonder de Canons, schijnt teblijken dat het tegendeel het geval was maar wel dat er al gauw problemenontstonden wanneer er politieke of godsdienstige tegenstand bijkwam. Latereoverlevering beschrijft incidenten waar Joden bij betrokken waren ten tijde vanhet bewind van Constantijn. Er wordt verondersteld dat er een conciliegehouden werd door Constantijn en Helena tussen de Christelijkebisschoppen, Joodse Schriftgeleerden en Farizeers uit Palestina watuitmondde in een nederlaag en bekering van de laatste groep doorPausSylvester.

Deze vrome fabel werd door een andere gevenaard, waarin vermeld werdhoe Constantijn zelf de Joden uit het Romeinse Rijk verjoeg als voorbereidingtot de bouw van Constantinopel. De eerste anti-Joodse rellen dateren inwerkelijkheid vanaf midden vierde eeuw. Daarbij wordt de Joodse deelnameaan de ongeregeldheden in Alexandri tijdens het bewind van ConstantijntegenAthanasiusen zijn opvolger niet meegerekend.Het waren politieke conflicten waar de rol van religie niet meer dan incidenteelwas. Als patriarch was Athanasius feitelijk soevereine vorst en bovendienEgyptisch nationalist. In Alexandri was de Egyptische partij in de oppositietegen de Joden en Grieken, die om deze reden partij kozen voor de Arirs. DeJoodse bijdrage in de Christenvervolging in Perzi onderSapor IIwas ookpolitiek. De pogrom in Edessa en de Joodse opstand van Dioceasarea warenals plaatselijke incidenten eerder het gevolg van onderdrukking door deRomeinse gouverneur dan een duidelijke religieuze vervolging.

De Canons van de kerk concilies van de vierde eeuw brachten dehypothetische aanvallen op de Joden dichter bij de waarheid. Het vroegstenog bestaande concilie betreffende de Joden werd tien jaar voor de publicatievan het antisemitische werk van Eusebius gehouden. Dit was een plaatselijkebijeenkomst inElvira (Eliberitanum) in Spanje. In 300 was derechtsbevoegdheid beperkt tot Spanje want oecumenische raden waren paslater mogelijk nadat het christendom gelegaliseerd was en afgevaardigden vande Kerk elkaar konden ontmoeten voor kerkelijke zaken en zonder vreeskonden reizen.De belangrijkste taak van de vroegste wetgevers was de introductie vanuniformiteit en discipline bij de vele wijd verspreide en gevarieerde Christelijkegemeentes. Dat bleek uit de canons van de kerk. Omdat de kerkenraden in

het begin niet specifiek genteresseerd waren in de Joden werd ook geen actieondernomen om daadwerkelijke beperkingen en reglementen op te stellen
http://nl.wikipedia.org/wiki/Paus_Silvester_Ihttp://nl.wikipedia.org/wiki/Paus_Silvester_Ihttp://nl.wikipedia.org/wiki/Paus_Silvester_Ihttp://nl.wikipedia.org/wiki/Paus_Silvester_Ihttp://nl.wikipedia.org/wiki/Athanasius_van_Alexandri%C3%ABhttp://nl.wikipedia.org/wiki/Athanasius_van_Alexandri%C3%ABhttp://nl.wikipedia.org/wiki/Athanasius_van_Alexandri%C3%ABhttp://en.wikipedia.org/wiki/Shapur_IIhttp://en.wikipedia.org/wiki/Shapur_IIhttp://en.wikipedia.org/wiki/Shapur_IIhttps://en.wikipedia.org/wiki/Synod_of_Elvirahttps://en.wikipedia.org/wiki/Synod_of_Elvirahttps://en.wikipedia.org/wiki/Synod_of_Elvirahttps://en.wikipedia.org/wiki/Synod_of_Elvirahttp://en.wikipedia.org/wiki/Shapur_IIhttp://nl.wikipedia.org/wiki/Athanasius_van_Alexandri%C3%ABhttp://nl.wikipedia.org/wiki/Paus_Silvester_Ihttp://nl.wikipedia.org/wiki/Paus_Silvester_I


7/20

voor het leven binnen de Joodse samenleving. Er is echter bewijs dat er grotebelangstelling was voor Joods-christelijke verhoudingen en het toont aan hoenauw het contact was in het begin van de vierde eeuw.

Het pre-Constantijnse concilie van Elvira vond rond 300 in Spanje plaats.De canons waren de vroegste vierde decreten die betrekking hadden op deJoden en werden vijftien of twintig jaar uitgevaardigd, voor een soortgelijk edictvan Constantijn tijdens een periode van grote onbekendheid met Joodsezaken. Vier van de Elvira canons betroffen de omgang met Joden. De eerstebetrof gemengde huwelijken tussen Joden en christen meisjes:

Aangezien ketters geweigerd hebben toe te treden tot de Katholieke Kerk,dan zullen Katholieke meisjes niet in een huwelijk aan hen gegeven worden:bovendien is het bepaald dat Katholieke meisjes niet aan Joden of kettersgegeven zullen worden; dit is omdat er geen gemeenschap kan zijn tusseneen gelovige en een ongelovige. Indien Christelijke ouders tegen dit gebodingegaan zijn dan moet hen gedurende vijf jaar communie onthouden worden.

Canon 78 gaat samen met Canon 16 omdat daarmee enige vorm vanseksuele relatie tussen Joden en Christenen uitgesloten wordt. Op dezemanier wordt waarschijnlijk referentie gemaakt aan het hebben vanconcubines, iets dat in de vierde eeuw heel gebruikelijk was. Wordt deovertreding door een tweede partij vastgesteld dan wordt het de overtredertoegestaan deel te nemen aan de communie op de Dag des Heren nadat hijde wettelijke boetedoening van vijf jaar gedaan heeft.Enige jaren later in de vierde eeuw (ca 380) zou Ambrosius van Milaan in zijnbrieven schrijven over de noodzaak voor niet-gemengde Christelijkehuwelijken en het belang er van voor de bruid, de bruidegom en de kerk.Ambrosius schrijft:

Onderricht de mensen daarom dat een huwelijk niet gezocht moet worden bijvreemdelingen maar bij christelijke huizen . Want er is niets ernstiger voorhen dan met een ander ras te trouwen, wanneer de drijfveer van lust enonenigheid en de misdaad van goddeloosheid samenkomen. Wanneer het

passend is voor de echtgenoot zelf door de priestersluier en de heiligezegening geheiligd te worden, hoe is het hem dan mogelijk echtgenootgenoemd te worden aangezien er geen eensgezindheid van geloof is?

De twee andere canons van Elvira betreffende de Joden, benadrukken nogeens de nauwe banden tussen de Joodse en Christelijke maatschappij inSpanje in het begin van de vierde eeuw en willen daar beperkingen inaanbrengen. De eerste van de twee wetten bepaalt dat noch geestelijke nochleek Joodse gastvrijheid mag accepteren.


8/20

Bovendien is het decreet dat indien een geestelijke of leek met een Joodheeft gegeten hij dan niet de heilige communie mag ontvangen teneinde hemte dwingen zijn leven te beteren.

In de andere canon is het verboden voor Christenen om hun akkers doorJoden te laten zegenen. De straf van excommunicatie geldt voor dezeongehoorzaamheid. Deze canon is van bijzonder belang omdat die aantoontdat landbouw een van de hoofd beroepen was. De vreemde reden die vooronderstaand edict gegeven wordt is dat door een dergelijke ontheiliging dezegening van de akker door een priester nutteloos gemaakt zou worden:

Het is bepaald dat gezinshoofden gewaarschuwd moeten worden dat zij hunoogsten, die hen door God geschonken zijn, niet mogen laten zegenen doorde Joden uit vrees dat zij onze zegening vruchteloos en zwak maken. Eenieder die verondersteld wordt een dergelijke handeling gedaan heeft na ditverbod zal volledig gexcommuniceerd worden.

Zouden Christenen de Joden verzoeken deze plechtigheid uit te voeren, danzou het hen duidelijk zijn geworden dat de Joden een soort ceremonie hieldenin hun eigen akkers en daarna een goede oogst hadden. Natuurlijk was eenzelfde resultaat gewenst. Wat de Christenen misschien aanzagen voor eensoort mystieke rite had in werkelijkheid te maken met de bescherming van dewijngaard tegen mogelijke vervuiling, want een Joodse wijngaard zou onreinworden als druppels wijn daarvan gebruikt zouden worden voor heidenseoffers.Het verhaal dat door Venantius Fortunatus in zijn Life of Hilary of Poitiersverteld werd, laat zien dat Hilary helemaal instemde met deze wetten vanElvira. Het is veelbetekenend dat de Spaanse decreten en de Gallischeasceet al zo vroeg zulke overeenkomstige ideen hebben over de Joden, wantzoals we al gezien hebben is het maar een paar jaar na het Concilie van Elviradat Hilary floreerde. Venentianus vertelde ons dat Hilary zo voorzichtig wasdat hij nooit voedsel accepteerde van een ketter of Jood.Deze meest heilige man verafschuwde de vijanden van de Katholieke Kerkzozeer dat hij niet alleen weigerde om samen met hen te eten, ook weigerdehun begroeting in de straat te beantwoorden.De auteur vervolgt dat Deze ontzegging van Joodse gastvrijheid tot dan toeblijkbaar moeilijk leek onder voor de sterfelijke mens. Hier zien we volledigeovereenstemming tussen kerk canons en de kerkvaders.

Van de kant van de westerse kerken is geen verdere conciliaire wetgevingbetreffende de Joden gedurende de vierde eeuw, maar de grote gemeentenvan Afrika en de oostelijke helft van het Romeinse Rijk maakten deze stiltegoed. De oostelijke concilies suggereren dat daar zelfs nog nauwere bandentussen Joden en Christenen waren dan in het Westen. De canons tonen aan

dat vele mensen die in werkelijkheid geen ketter waren maar dat zij verdachtwerden van Judicerende neigingen.


9/20

Tijdens het bewind van Constantinus maakte het Concilie van Nicea in 325formeel een scheiding tussen het Joodse paasfeest en het ChristelijkePasen Hoewel de overgeleverde canons die de Joden behandelden tot deeerste behoorden en later vervalst werden, toch komen zij zeer sterk overeenmet de geest van de canons van Elvira en waren mogelijk gebaseerd opauthentieke wetten Omdat zij in overeenstemming zijn met andere vierdeeeuwse kerkelijke wetgeving betreffende de Joden, is het misschiengerechtvaardigd om ze hier samen te voegen met de bovenstaandewaarschuwing wat betreft hun authenticiteit, en lijken te zijn gericht op deJoden omdat het de besnijdenis betreft.

Bedienden die tegen hun wil door hun meesters gecastreerd of besneden zijn,zullen toegelaten worden tot klerikale rang indien zij waardig zijn. Indienmeesters een van hun slaven besnijden of castreren en zo misbruik makenvan hun macht over hen en omdat deze meesters ongelovigen zijn die omdeze reden hun getrouwe Christelijke bedienden met wrede boosaardigheidvervolgen, op een dusdanige wijze dat hun bedienden onder dwang zijn van,en onderdrukt worden door het geweld van hun meesters, dan kan debediende in kwestie, ongeacht zijn castratie of besnijdenis en indien hij eenman is van goede moraal en verdienste en vervolgens waardig bevondenwordt voor de pij van een geestelijke, toegelaten worden tot de geestelijkheidnadat hij bevrijd en geauditeerd van zijn onderworpen positie.

Hetconcilie van Nicaeadecreteerde ook dat huwelijken tussen Christenen enniet-Christenen niet gesloten mochten worden. In deze wetten worden Jodenspecifiek ingedeeld bij ongelovigen:

Betreffende het vermijden van een huwelijk tussen leden van verschillendecultus, laat Christenen uit iedere natie hun vrouw nemen onder de voorwaardedat de vrouwen het geloof omarmen~maar Christenen moeten hun dochtersniet aan een ongelovige uithuwelijken, opdat zij niet besmeurd worden door de

perversie van hun mannen en tot Jodin of heiden gemaakt worden door hunzonde en kwade neigingen: en iedereen die dit gebod niet gehoorzaamgeweest is zal gexcommuniceerd worden door de synode.

Deze canon is gelijk aan het zestiende van het Concilie van Elvira en latereedicten in de Codex Theodosianus. Deze wordt later herhaald in deconciliaire wetgeving van de vijfde eeuw.De derde van de vervalste Canon s of Nicaeaaangaande de Joden betreft desamenwerking van de geestelijkheid en het Jodendom. Volgens dit edict, datons weer aan Hilary doet denken, is het geestelijken verboden te eten ofzakelijke relaties te hebben met de Joden:

Betreffende het verbod op woeker en base winst door de geestelijkheid, en

betreffende het verbod op gesprek voeren en samen eten met de Joden.
http://nl.wikipedia.org/wiki/Eerste_Concilie_van_Niceahttp://nl.wikipedia.org/wiki/Eerste_Concilie_van_Niceahttp://nl.wikipedia.org/wiki/Eerste_Concilie_van_Niceahttp://nl.wikipedia.org/wiki/Eerste_Concilie_van_Nicea


10/20

Geen priester zal geld uitlenen tegen rente of oneerlijke winst nemen ofvriendschappelijk omgang hebben met Joden: ook mag iemand niet eten ofdrinken met de Joden; want dit was verordend door de heilige apostelen, ende gelovige is verplicht hun gebod te gehoorzamen; en de synode zal eenieder in de ban doen die zich niet onderwerpt aan dit bevel.

Naast de kerkelijke canons die begonnen met het verkeer tussen Jood enChristen te beperken, werden tijdens het bewind van Constantijn keizerlijkedecreten uitgevaardigd aangaande de Joden. Het punt waarop deze officilewetgeving, bindend voor alle Romeinse burgers, de Joden trof was in verbandmet hun aandeel in het dragen van de lasten van de decurionate van curieklasse van de gemeentelijke magistraten.De vroegere immuniteit van deJoden voor de decurionate rustte op het feit dat het voor hen onmogelijkmaakte een functie te bekleden die offers aan de goden inhielden. Dit was nietlanger een excuus in een Christelijk rijk en nieuwe bronnen voor keizerlijkeinkomsten waren noodzakelijk. De last van het innen van belastingen warentaken van de curies, de meest onfortuinlijke klasse in het rijk in de tijd vanConstantijn. Als gemeentelijke ambtenaren die verantwoordelijk waren voorhet innen van belasting in hun gemeenschap werden zij gedwongen enigtekort aan te vullen uit hun eigen fortuin. De belasting ontduiking van de rijkenen de groeiende armoede in de Romeinse wereld zorgen ervoor dat deze laststeeds zwaarder werd en zeer hoge boetes werden geheven om poging totontwijken te bestraffen. Het was geen enkel lid van de decurioraat toegestaande stad te verlaten of zijn bezittingen te verkopen zonder de meeste stringentebescherming van de keizerlijke schatkist. De klasse was erfelijk en niemanddie in de orde geboren was kon hem verlaten. Velen verkozen horige ofmonnik te worden boven het behoud van deze denkbeeldige eer.De wetgeving die over het onderwerp van curie ging werd gedurende de helevierde eeuw herhaald want de Joden waren zeker niet de enige groep die dewet probeerden te ontwijken. Het was gebruikelijk om degenen diegodsdienstige posities bekleedden vrij te stellen van deze last en aangeziende Christelijke geestelijkheid deze vrijstelling had werd in de eerste wet vanConstantijn over dit onderwerp in iedere Joodse gemeenschap aan twee ofdrie in hetzelfde geval uitstel gegeven:

"According to the general law we grant that the Jews be called to the curialoffice along with all the other classes. But in order to leave something to themas a consolation for their ancient practice, we permit two or three [in eachcommunity] as a privilege held in perpetuity not to be named for any offices."

Negen jaar later werd deze wet aangevuld, met meer expliciete religieuzefuncties:

Zij die zich met volledige toewijding wijden aan de synagogen van de Joden

tot de taak van patriarch of ouderling en, als lid van bovengenoemde sekte,deze wet voorzitten, zullen verschoond blijven van alle persoonlijke en civiele


11/20

plichten, net als zij die nu misschien decurion zijn; onder geen enkeleomstandigheid zullen zij bestemd zijn voor andere taken, omdat dezecategorie mannen voor geen enkele reden gedwongen moet worden om de

positie die zij nu innemen te verlaten. Bovendien zullen zij die geen curialenzijn tot in de eeuwigheid vrijgesteld zijn van het decurionaat.

Deze wet toont aan dat er tijdens deze periode geen moeite gedaan werd omstrenger voor de Joden te zijn dan voor de overige bevolking. De Christelijkeambtenaren in de dagen van Constantijn stonden de Joden niet alleenvrijheden toe aan Joodse functionarissen zoals de nasi dan deze wet,maar herbevestigde hem ook door een speciale oorkonde gericht aan dezepersonen zelf:

Wij verordenen dat alle priesters en architectuur van de synagoge en depatres synagogarum (hoofd van de synagoge) en andere die de synagogendienen zijn vrij van alle persoonlijke diensten.

De wetten van Constantijn markeren ook het begon van een lange strijd om teverhinderen dat de Joden Christelijke of niet-Joodse slaven besnijden of indienst namen.

Indien een Jood een Christelijke slaaf of een slaaf van enig andere sectiedan zijn eigen, dan zal hij de besneden slaaf in dienst houden, maar de mandie dit schandaal verduurt heeft, zal het recht op vrijheid hebben. En zo voort

Deze wet lijkt aan te tonen dat Constantijn De Joden niet onvoorwaardelijkverbood zulke slaven te kopen want als hij dat gedaan had, dan zou hetverbod op besnijdenis overbodig lijken. Bovendien zullen latere wetten, overhetzelfde onderwerp wat we bestuderen, laten zien dat Joden vele Christelijkeslaven bezaten: de eerste hiervan is de Constitutio Sirmondianis, No. 4,die CTh., 16, 9 aanvult en die ook de datum oktober, 335 heeft.

Lange tijd de meest heilzame bekrachtiging van onze verordening, waarvanwij de kracht verdubbeld hebben door de heiligheid van een aanhoudendedict, is openbaar gepubliceerd;

en wij verlangen dat, indien een Jood het gewaagd heeft een Christelijkeslaaf te kopen of te besnijden of een slaaf van enige andere sekte, dat debesneden slaaf, in overeenstemming met de termen van die wet hem zijnvrijheid gegeven zal worden en dat hij alle daarbij behorende privileges zalgenieten en het zal niet wettig zijn voor de Jood de voorgenoemde slaaf die hijbesneden heeft in slavernij te houden. Bovendien verordenen wij ook dezelfdestrafrechtelijke clausule dat, indien een Jood voor zichzelf de deur naar heteeuwige leven heeft open gezet en een dienaar is geworden van de heilige

religie en gekozen heeft Christen te worden, dan zal hij niet gemolesteerdworden of geweld verduren van de Joden. Maar als een Jood het durft een tot


12/20

Christen bekeerde Jood kwellen of te verwonden, dan Felix, mijn besteverwant, dan wensen wij dat de dader van deze belediging gestraft zal wordenvolgens de ernst van zijn misdaad.Daarom schenken wij met grote genegenheid ons vertrouwen aan hen dieonze trouwe bedienden zijn in de ganse Romeinse wereld aangezien zijeerbied behouden voor het Koninklijk gezag; en wij verlangen uw excellentiede rechters in uw brieven, die u in het u toevertrouwde bisdom rondstuurt, tehelpen herinneren dat zij nadrukkelijk respect voor de Koninklijke machtbewaren.

De opzet van deze wet was de Joden te dwingen slaven te verbeuren die fChristelijk waren of tot een andere niet-Joodse religie behoorden. Deze slavenverkregen hun vrijheid maar hun Joodse eigenaren werden niet extra bestraften het was hen blijkbaar niet verboden in de toekomst dergelijke slaven tebezitten onder voorwaarde dat zij ze niet lieten besnijden. In zijn Life ofConstantine spreekt Eusebius over deze Joodse wet van Constantijn en voegtals sanctie een boete toe aan haar verordening; de Theodosian Code op dezemanier biedt interessant bewijs voor de authenticiteit van de bron vanEusebius voor dit edict:

Hij (Constantijn) passeerde ook een wet met als resultaat dat geen Christenin dienst mocht blijven van een Joodse meester, op grond dat het niet juist konzijn dat zij die de Verlosser had vrijgekocht onderworpen zouden zijn aan het

juk van slavernij door een volk dat de profeten en de Heer Zelve gedood had.Indien enig iemand in deze omstandigheden aangetroffen werd dan moest deslaaf vrij gelaten worden en de meester gestraft met een boete.

Constantijn kondigde ook een edict af met daarin het verbod dat Joodsebekeerlingen tot het Christendom gemolesteerd werden. Zijn wet is vaag enontoereikend. Constantijn moest hem aanvullen met verdere wetgeving omhem effectief te maken.

Het is de Joden niet toegestaan degene die, eens een Jood een Christengeworden is, lastig te vallen of hem enig letsel toe te brengen; beledigingenzullen gestraft worden al naar gelang de ernst van de aanval, enz., enz. (86)

Constantijn volgde zijn vader in 337 op als heerser van het Romeinse Rijk. Erwordt soms gesteld dat hij als Arir wetgeving voorstond die somshardvochtiger was dan die van het voorgaande bewind. In het jaar na zijnopvolging verscherpte hij de beperkingen van Joodse eigenaren van slaven.

Als een Jood een slaaf van een andere sekte of nationaliteit dan zijn eigen indienst neemt, zal de slaaf onmiddellijk door de publieke fiscus in beslagworden genomen. Wanneer hij de slaaf besneden heeft, nadat hij hem

gekocht, dan zal niet alleen zijn slaaf in beslag worden genomen, hij zal ookeen lijfstraf ondergaan. En als een Jood slaven gekocht heeft waarvan hij weet


13/20

dat zij het heilige geloof aanhangen dan zullen meteen al zijn bezittingen inbeslag genomen worden en er zal geen uitstel zijn in het in beslag nemen vandie mannelijke slaven die Christen zijn.

Parkes zegt dat het aandringen op de rechten van Christelijke slaven tijdenshet begin van de macht van de Kerk om wetten te kunnen makenwaarschijnlijk twee oorzaken heeft. Voor een Jood was de besnijdenis van zijnslaaf een natuurlijke handeling die bedoeld was voor het welzijn van de slaaf,op deze wijze werd hij een soort lid van de familie van de eigenaar en deeldein zijn religieuze gebruiken. De Kerk kon dit echter gemakkelijk opvatten alseen vijandige actie als die slaaf voordien Christen was. De tweede reden wasde mate waarin het Christendom was doorgedrongen in de lagere standen vande bevolking. Als de Joden, zoals verondersteld werd, in die tijd belangrijkeslavenhandelaren zouden zijn, dan konden zij de Kerk grote schadetoebrengen als het hen toegestaan was hun slaven tot het Jodendom tebekeren.Een andere wet van Constantijn uit 339 was duidelijker en specifieker dan deeerdere, namelijk de korte Constantijnse wet die de reconversie vanverchristelijkte Joden verbood.

Wij wensen aan de Joodse oudsten en patriarchen duidelijk te maken dateenieder die door steniging of een andere soort waanzin (waarvan wij wetendat op dit moment gedaan wordt) tracht een persoon die het ellendigeJodendom verlaten heeft en toegetreden is tot de cultus van God weer terug tebekeren, dat hij en zijn medeplichtigen terstond aan de vlammen gegeven enverbrand zullen worden. Bovendien zal degene die toegetreden is tot hunduivelse sekte en hun ontmoetingsplaatsen regelmatig bezochten zijnverdiende straf samen met hen ondergaan.

Deze wet suggereert dat vele Joden de synagoge hadden verlaten na delegalisatie van het Christendom in het hele Romeinse Rijk.Gerelateerd waren aan diegenen die christen bekeerlingen vanuit desynagoge aanvielen en molesteerden.Dit was meer gerechtvaardigd dan het tweede gedeelte van de wet dieverordende dat het een misdaad was Joods te worden. Het anti-Joodsebewustzijn komt nadrukkelijk tot uiting in de tweede verordening, wantsynagogen werden voor het eerst conciliabula (clandestiene ontmoetingen)genoemd. Dit woord werd nooit voor een godsdienstig gebouw gebruikt wantin het Romeinse jargon van die tijd betekende het bordeel. De haat van dechristelijke schrijvers die nu de keizer in zijn officile entourage vergezeldenbenvloedde nu ook de manier van uitdrukken van de wetten.

Een jaar of veertien later bekrachtigde Constantius een andere wet dietrachtte het verbod op Christelijke terugkeer tot Jodendom te herbevestigen:

Volgens een al bestaande wet, als een voormalig Christen Jood gewordenwas en zich aangesloten had bij profane groeperingen, werd verordend dat al


14/20

zijn goederen geconfisqueerd ziuden worden door de keizerlijke fiscus nadatbewezen beschuldiging. Dat terugval niet ongebruikelijk was en een probleemwas voor het Christendom in deze tijd, blijkt uit het opnieuw uitgeven van dezewet.Constantius kondigde ook de eerste van vele keizerlijke edicten af diehuwelijken tussen Joden en Christenen verboden. Dit toont de keizerlijkeerkenning aan van de eerdere canonieke wetten van Elvira en Nicaea en degeschriften van kerkvaders als Hilary en Eusebius van Ceasarea. De wetbepaalde dat elke Jood, die getrouwd was met een christelijke vrouw die in dekeizerlijke weverijen werkte, ter dood gebracht zou worden en de vrouw terugmoest keren naar de weverij:

Betreffende de vrouwen, eerder in dienst waren van onze weverijen, die deJood tot vrouw genomen heeft in hun ontuchtig huwelijk, is het verordend datzij geretourneerd worden aan de weverij en dat in de toekomst zorg gedragenzal worden dat Joden geen christelijke vrouwen aan hun wangedrag zullenverbinden; doen zij dit dan zullen zij lijfstraffen ondergaan

Er is geen bestaande wetgeving van Julianus of Jovianus wat de Joden betreftmaar Juliaanse brieven aan de Joodse patriarch in Palestina(Epistelen 25) impliceert dat hij enkele van hun belastingen had geschrapt,hoewel dit niet gespecificeerd is. Parkes denkt dat de Wet vanGratianus,diedeze lasten van het kantoor van de curie weer ingesteld had suggereert datJulianus de Joden had vrijgesteld van deze zware verantwoordelijkheid. Er isgeen onbetwistbaar bewijs dat Julianus ooit de "Fiscus Judaicus," afgeschaftheeft maar het is mogelijk dat Codex Theodo sianus12, 1, 99, uit 383 hiernaar verwijst. In deze wet herroept keizer Gratianus het edict die de Jodenbeschermt van de curie verantwoordelijkheid Dus als de Joden dezeontheffingen van Julianus gekregen hadden, dan was dat een periode vantwintig jaar van rust en voorspoed voor hen voordat de storm zou opsteken.De opvolger van Julianus, Jovianus die maar een paar maanden regeerde,was geen fanaticus en zijn beleid van tolerantie ten opzichte van de Joden enheidenen werd gevolgd door Valens en Valentinus. De enige wetgeving tijdenshun bewind die Joden betrof was die van Valentinus en dat was een protesttegen de schending van Joodse synagogen:

Beveelt hen die synagogen van de Joden te verwoesten onder het mom vanwettig inkwartieren te vertrekken: want het is hen geoorloofd particulierewoningen in te nemen maar niet plaatsen van religieuze verering.

Valentianus schijnt wel vriendelijk en tolerant tegenover de Joden te zijngeweest. Deze wetgeving was karakteristiek voor zijn bewind en de enigepositieve gebeurtenis tegenover de Joden. Zijn latere kroniekschrijvers hebbenn ding kennelijk goed onthouden wat blijkt uit het volgende citaat:

hij ( Valentianus) de heidenen tuinen gaf voor hun offers en hetzelfde aan deJoden van Antiochi voor hun erediensten.
http://nl.wikipedia.org/wiki/Gratianushttp://nl.wikipedia.org/wiki/Gratianushttp://nl.wikipedia.org/wiki/Gratianus


15/20

De Kerkregels met betrekking tot de Joden, uitgebracht midden 4e eeuw,benadrukten de relatief milde toon welke het Keizerlijk Bestuur innam. In 341versterkte de Raad van Antiochi de wetgeving die op het Concilie van Niceagoedgekeurd was. De nieuwe wet verbood Christenen te feesten tijdens hetPesach met de Joden. Dit lijkt erop te wijzen dat de oude data voor Pasen nogwerden aangehouden in sommige plaatsen. Het is mogelijk dat deze wet nietalleen verwijst naar het gezamenlijk gebruik door Christenen en Joden vandezelfde datum voor Pesach en Pasen, maar ook naar werkelijke Christelijkedeelneming aan het oude Joodse feest:

"De Kerkregels van het Concilie van Nicea moeten in acht worden genomen,in het bijzonder Pasen, wat niet samen gevierd mag worden met de Joden"

Deze "Judicerende"praktijk is zeker, gemplementeerd in de preken vanChrysostomus tegen de Joden, slechts een paar jaar later dan de Raadgeleverd, en de daadwerkelijke deelname aan het Pesach door Christenenwerd opnieuw voorgesteld door de Kerkregels van de Raad van Laodiceauitgegeven in 360 zoals we in voorgaande stukken al hebben vermeld.

Regel 29 van de Raad van Laodicaea benadrukt het verschil tussen deShabbat en de dag des Heren. Het verplicht Christenen niet te Verjoodsen(imiteren van de Joden), maar eerder om te werken op de Shabbat en terusten op zondag:

Het is niet goed dat Christenen zouden Verjoodsenen nietsdoen opzaterdag; in plaats daarvan moeten ze bezig zijn op die dag. Bovendien heefthet veel meer de voorkeur dat Christenen die willen uitrusten, dit op de dagdes Heren ter eren van Hem te doen . Maar als Christenen gevonden zijn die'Verjoodsen laat ze dan worden vervloekt door Christus.

Kerkregels 37 en 38 doen denken aan Hilary en de Kerkregels van devroegere Raden, omdat zij probeerden hecht contact tussen Christenen enJoden te verbieden. Kerkregel 37 vereist dat Christenen geen giftenaccepteren van de feesten van de Joden en ketters en ontzegt Christenen hetrecht om mee te feesten met deze personen:

"Het is niet gepast dat Christenen schenkingen accepteren verzonden doorJoden of ketters, noch hen feesten mee vieren.

Kerkregel 38 verklaart dat Christenen geen ongezuurde broden mogenaccepteren van de Joden noch deelnemen aan hun feesten.

Het is niet gepast voor Christenen om ongezuurde broden te accepteren vanJoden en deel te nemen in hun goddeloosheid".


16/20

Deze verordeningen tezamen laten zeker de sterke indruk achter dat zelfs inde 4e eeuw niet alleen Joodse praktijken in de Aziatische Kerk waren, maardat er eigenlijk ook een religieuze vriendschap met de Joodse inwoners was.De Apostolische Kerkregels, welke een Syrische compilatie van midden 4eeeuw zijn, versterkt deze indruk. Ze handelden nog steeds met de nauwerwordende religieuze vriendschap tussen de geestelijkheid en de Joden in juistdie plaats waar het geweld van de monniken het felste was tegen de Joden,Alexandri. Kerkregel 69 herhaalt het verbod op feesten of vasten met deJoden:

Als een Bisschop of andere geestelijken vast met de Joden of feestelijkedagen met hen viert of geschenken van hun feesten aanvaard, zoalsongezuurde broden of iets gelijkwaardigs, zal hij uit de geestelijkheid wordenuitgesloten en als een leek deze dingen doet, zal hij worden gescheiden vande kudde. Bovendien is het Christenen verboden om een Synagoge binnen tegaan onder dreiging van dezelfde straf. Als een geestelijke een synagoge vande Joden binnentreedt of ketters om te bidden, zal hij van de geestelijkheidverwijderd worden en gescheiden van de kudde.Een andere Kerkregel verbiedt Christenen om de lampen van HeidenseTempels of van Joodse Synagogen op de feestdagen te verzorgen. Als eenChristen olie in een tempel van de Heidenen of in een synagoge van de Jodenbrengt of hun lampen op het ogenblik van hun feesten verlicht, moet hijworden gescheiden van de kudde. Dit is duidelijk een verwijzing naar deChristelijke bedienden of slaven die taken uitvoerden op de Shabbat dieverboden waren voor Orthodoxe Joden. De Kerkelijke wetgeving is in dit gevalaansluitend en aanvullend op die van de Romeinse Keizers, te beginnen metConstantijn, die een dergelijke inspanning maakte om Joden te verbiedenChristelijke slaven en dienaren te bezitten. Een laatste Apostolische Kerkregel,No 62, lijkt voor een deel te dateren uit de collectie in de tijd van Julian, wanthet beveelt Christenen hun heilige geloof niet te ontkennen uit angst voor deJoden en ketters; schijnbaar de enige periode waarop dit verbod zou zijntoegepast in de 4e eeuw tijdens het korte bewind van de afvalligen:

"Als een Geestelijke op basis van natuurlijke menselijke angst voor JoodseHeidenen of Ketters ontkend of als hij de naam van Christus ontkend, word hijuit de Kerk gezet. Als hij zijn eigen rang ontkend, wordt hij uit zijn ambt gezet .

Als hij boete doet, zal hij terug worden ontvangen ( in de Kerk) als Leek.

De dood van Valentinianus betekende het einde van een tijdperk voor deJoden in het Romeinse Rijk. Het 50 jarige tijdperk van milde repressie was teneinde, het tijdperk van de afbraak van het Jodendom was op handen.De hevige verbittering tegen de Joden kwam tot uiting doordat de ChristelijkeVaders, in de jaren voorafgaand aan Gratianuss bewind, een donkere periode

vooruit voorspelde voor het volk van Isral. In hartstochtelijke haat tegen deJoden overtrof,Ephraem Syrus(ob. 373) alle Kerkvaders vr of na hem. In
http://en.wikipedia.org/wiki/Ephrem_the_Syrianhttp://en.wikipedia.org/wiki/Ephrem_the_Syrianhttp://en.wikipedia.org/wiki/Ephrem_the_Syrianhttp://en.wikipedia.org/wiki/Ephrem_the_Syrian


17/20

veel van zijn bestaande werken raasde hij van woede tegen de Joden. Zijnwrok is merkwaardig, want het is twijfelachtig dat hij er veel kende. Zijn woedewas gewekt door Jodendom s krachten van weerstand, want hij werdgedwongen te getuigen naar zijn vermogen bekeerlingen te verwerven, zelfs indeze tijd van ernstige onderdrukking. We leren van Ephraem als van JustinenOrigenes dat het oude geloof in deze periode talrijke aanmeldingen vanuit hetHeidendom ontving. Ephraem verklaart dat de heidenen zijn misleid door deJoodse missionarissen.

Ephraem noemt de Joden de ' besneden vagebonden en het Jodendom eenwaardeloze wijngaard die geen fruit kan verdragen Hij verwijst vaak naar deellendige toestand van de Joden, die hij als een straf zag gezonden door God.Omdat zij Jezus krenkten, verbande de Heer hen uit hun land, en waren zijgedoemd over de hele aarde rond te zwerven. Na Julian 's dood steldeEphraem vier hymnen samen: de eerste tegen Julian, de tweede tegenketterijen, de derde tegen afvalligheid, en de vierde tegen de Joden. Uit enkelevan deze citaten wordt de strekking van Ephraem's gewelddadige anti-Joodsegevoel geuit:

Het Joodse volk brak uit in gekmakend geluid, de besnedenen bliezen op huntrompetten en verheugden dat Julian een duivelskunstenaar en een aanbiddervan afgoden was. Ze zagen wederom het beeld van het beest op zijngoudstukken; ze bekeken wederom de stier van schaamte en dansteeromheen met trompetten en trommels, opdat zij in dit beest hun oude goudenkalf zagen. De Heidense stier, bedrukt op hun hart, op munten die hijgestempeld had voor het genot van de Joden, die verliefd op hem werden. Debesnedenen bliezen op hun trompetten en gedroegen zich als gekken.Jeruzalem maakte de vervloekte kruisigers te schande die durfden aan tekondigen dat zij de runes, alwaar hun zonden waren volbracht, zoudenherbouwen. Er brak brand uit en vernietigde de geleerden die in Danilhadden gelezen dat de verwoesting altijd zou standhouden. Kijk, Christenenleven in vrede, vrij van het bezit, vrij van contact met de dienaren van deduivel.

In de geschriften van de pseudo-Ephraem, samengesteld op Nisibis misschienwel veertig jaar na de dood van de echte Ephraem's, zijn er meer tirades tegende Joden. In De Magis wordt gezegd:

"Hij die eet met de magirs zal het lichaam van onze Heer niet eten, en hij diedrinkt met de tovenaars zal het bloed van de Messias niet drinken, en hij dieeet met de Joden zal het eeuwige leven niet erven. Iedereen die gegeten,gedronken en zich vermengd heeft met de Joden gaat verder mee in debeschuldiging dat hij de kameraad van de kruisigers is geworden".


18/20

In De Waarschuwing worden de lezers gewaarschuwd voor het deelnemenaan de feesten van de Joden. De door de kerk aangewezen Psalm 50 tegende Joden geleverd op Palm Zondag zegt dat:

" De wijnstok van Isral is gebroken, de Heidenkerk aanbidt, maar de Jodenzijn verontwaardigd, opdat zij de Koning hebben verworpen. Zoals de Vaderwerd ingeruild voor een kalf, zo was de zoon voor een dief en moordenaar.

De Joden zouden de Heilige Geest hebben gekwetst en daarom zijn ze terechtgestraft. De Kerk voldoet aan alle profetien, hoewel de Joden de betekenisvan Jezus ook in de Tenach verzuimen te zien . Laat hen beschaamd zijn entoegeven dat hij Christus is!" Psalm 44 geeft aan dat de pseudo-Ephraemenige persoonlijke bekendheid met het Jodendom had, maar het werk is nietvan belang voor het daadwerkelijk kunnen aantonen van anti-Joodsegevoelens, omdat het zich voornamelijk met theologische abstracties bezighoudt.

De Syrische KerkvaderAphrahatwas ook bepaald antisemitisch, maar milderdan Ephraem. In zijn Preek, geschreven omstreeks 345, geeft hij eengeordende uiteenzetting van het Christelijk geloof aan een vragensteller. InPreek I vraagt hij iedere lezer zich van het observeren van de uren, Sabbatten,de nieuwe maanden en de jaarlijkse feesten van de Joden te onthouden.In Preek XI (de besnijdenis) zegt hij dat degenen die besneden zijn in kerngezegend zijn en wedergeboren worden in de wateren van de 2e besnijdenis.

De volgende, Preek XII (het Paasfeest), heeft betrekking op de naleving vanPasen en het Pascha. Het grote Joodse feest kan alleen in Jeruzalem wordengehouden, zegt Aphrahat, hoewel de Joden nog steeds denken dat ze het viahun groepsverspreiding kunnen houden. Ze hebben het zelfs gedurfd om eenark te maken, hoewel Jeremia zei dat deze nooit meer gemaakt kon worden.Dit zijn typische voorbeelden van Aphrahat 's denken.Over het geheel genomen maakt hij weinig directe verwijzing naar hetJodendom van zijn tijd. Toch wist hij, en had hij lovende woorden over deJoden en hun leerstellingen en onderhield hij nauw contact met hen.

Hij lijkt toch te hebben gevreesd dat een aantal van zijn schare zou wordenblootgesteld aan het gevaar om te worden afgeleid door Joodse praktijken enargumenten.

Athanasius,Orthodoxe Alexandrine Bisschop, heeft een aantal strenge dingente zeggen over de Joden. In zijn (Oratio de incarnatione verbi) redevoeringover de menswording van het Woord, beweert hij dat de Joden het geloof vande Christenen bespotten en met de ware profetien van de vleeswordingspotten. St. Basil had ook weinig nut ? van Joden. In zijn Preek XXIV, zegt hij:
http://en.wikipedia.org/wiki/Aphrahathttp://en.wikipedia.org/wiki/Aphrahathttp://en.wikipedia.org/wiki/Aphrahathttp://en.wikipedia.org/wiki/Athanasius_of_Alexandriahttp://en.wikipedia.org/wiki/Athanasius_of_Alexandriahttp://en.wikipedia.org/wiki/Athanasius_of_Alexandriahttp://en.wikipedia.org/wiki/Aphrahat


19/20

"De Joden strijden met de Heidenen, maar beiden vechten met de Christenen,net zoals de Assyrirs en anderen vijanden waren voor het oude Isral. WijChristenen moeten dus de godslastering van de Joden die Gods Zoon slachttevoorkomen, uit angst voor besmetting van hen. In Basil 's nabeschouwing opJesaja zijn verdere anti-Joodse getuigenissen. De Joden scheurde Gods ogenuit wanneer ze de Heiland aan het kruis nagelden. Bovendien is het bloed vande Zoon voor eeuwig op hen en op hun kinderen.De Joden werden uit gevonden door hun hardheid van hart; zij kozen nochvoor het pad van het leven door goede daden, noch voor het veranderen vanhun valse ideen en geloof in Christus.

Gregorius van NyssaenGregorius Nazianzenzette deze traditie voort. Devoormalige stelde een langdurige (Testimonia adversus Judaeos)Getuigenissen tegen de Joden, die Bijbelse teksten presenteert aan deverwarring van de Joden over de volgende onderwerpen:

(1) De komst van Jezus Christus in het vlees.(2) De geboorte van Jezus uit een maagd.(3) De wonderen van Christus.(4) Het verraad van Christus.(5) Het Lijden van Christus.(6) Het kruis en de duisternis toen Christus stierf.(7) De opstanding.(8) De Hemelvaart.(9) De Glorie van de kerk.(10) Besnijdenis.(11) Offers.(12) De viering van de shabbat.(13) The Teken van Kan.(14) Het Evangelie.(15) Het ongeloof van de Joden.(16) De Joden vr de wederkomst van Christus.(17) De Naam van Christenen.(18) De angstaanjagende van Herodes en zijn metgezellen.(19) Doop.(20) De Afdaling van de Heer in Egypte.(21) De Heilige Geest.

Deze catalogus van de anti-Joodse punten van argumentatie is hieropgenomen omdat het heel typerend is dat materiaal dat wordt gebruikt inandere werken tegen de Joden, samengesteld werd op dit moment (vierdeeeuw). Er is geen verhandeling van vergelijkbare grootte tussen de geschriftenvan Gregorius van Nazianze tegen de Joden, maar verspreid door zijn vijfredevoeringen tegen Julian zijn er giftige opmerkingen over hun activiteiten

tijdens zijn bewind. Veel schadelijker voor de Joden dan n van de eerdergenoteerde schrijvers was de heilige Johannes Chrysostomos van Antiochi
http://nl.wikipedia.org/wiki/Gregorius_van_Nyssahttp://nl.wikipedia.org/wiki/Gregorius_van_Nyssahttp://nl.wikipedia.org/wiki/Gregorius_van_Nazianzehttp://nl.wikipedia.org/wiki/Gregorius_van_Nazianzehttp://nl.wikipedia.org/wiki/Gregorius_van_Nazianzehttp://nl.wikipedia.org/wiki/Gregorius_van_Nazianzehttp://nl.wikipedia.org/wiki/Gregorius_van_Nyssa


20/20

Wordt vervolgd

Diverse boeken stellen wij u regelmatig gratis ter beschikking.Een vrijwillige bijdrage aan het Digibieb-project, klein of groot, is zeer welkom.

Naam en bankrekeningnummer: J.P. Siepman Sneek ING 3607055 ondervermelding van: donatie-boeken

Reacties of aanvullingen:[email protected]
mailto:[email protected]:[email protected]:[email protected]:[email protected]

joden vervolgen christenen. tweede stukje

Documents