Podjela i vrste strugova

- Prema obimu i vrsti proizvodnje:

1. strugovi za pojedinačnu

2. strugovi za serijsku

3. strugovi za masovnu proizvodnju

- Prema nameni:

1. univerzalni

2. specijalni

- Prema načinu upravljanja:

1. sa ručnim

2. sa automatskim

3. sa numeričkim upravljanjem.

Strugovi za pojedinačnu proizvodnju:

- univerzalni strug

- strug sa vučnim vretenom

- strug za leđno struganje

- strug za poprečnu obradu.

Strugovi za serijsku proizvodnju:

- višesečni strug

- kopirni strug

- vertikalni strug

- revolver strug.

Strugovi za masovnu proizvodnju:

- sa automatskim dovođenjem materijala u vidu šipki

- sa magacinom za punjenje pripremcima

1 - elektromotor

2 - pren. za glavno kr.

3 - glavno vreteno

4 - stezna glava

5 - pren. za pom. kr.

6 - vodeće vreteno

7 - vučno vreteno

8 - nosač alata

9 - stezač alata

10- konjić

Univerzalni strug

Univerzalni strug

Univerzalni strugovi su strugovi namenjeni realizaciji

različitih proizvodnih

operacija.

Osnovu gradnje čine pogonski elektromotor, prenosnik

glavnog kretanja, izmenjiva grupa zupčanika, prenosnik

pomoćnog kretanja, glavno vreteno, vučno vreteno, vodeće

vreteno, nosač alata i konjic.

Obrtno kretanje se od elektromotora prenosi na glavno

vreteno i predmet obrad, a preko izmenjive grupe zupčanika,

prenosnika za pomoćno kretanje i mehanizma za pretvaranje

obrtnog u pravolinijsko kretanje, nosač alata dobija pomoćno

pravolinijsko kretanje. Na nosač alata se postavlja rezni alat.

Vodeće vreteno se, umesto vučnog, uključuje pri izradi navoja na

strugu

Univerzalni strug “Potisje” - Ada

Rad na strugu

Strug se pokreće tako što se prvo uključi elektromotor pritiskom na dugme na

tasteru. Pokretanje struga, to jest glavnog vretena, vrši se uključenjem spojnice,

spojničke ručice, koja ima tri položaja. 0 - glavno vreteno miruje, 1 i 2 - udesno

ili ulijevo.

Brzina glavnog vretena određuje se prema tvrdoći materijala koji se obrađuje,

prečniku materijala i drugim faktorima. Suport, nosač noževa pokreće se

ručicom ili automatski.

Na strugu za obradu metala nož se čvrsto stegne u nosač noževa koji se nalazi

na maloj platformi koja se zove suport, mali suport. Pomoću ručice na suportu

podešava se pozicija noža u odnosu na radni deo. Materijal, obično okrugle

šipke, se postavi u stezne čeljusti i dovođenjem srugarskog noža do materijala a

zatim pokretanjem suporta ručno ili automatski vrši se obrada materijala.

Tačnost dimenzija je do (0.001") jedna hiljadita od inča. Međutim, zbog načina

funkcionisanja mašine, to jest obrtanja materijala, delovi koji se obrađuju imaju

uglavnom cilindričan oblik. I pored toga, strug je višefunkcionalna,

upotrebljiva mašina i može da uradi razne oblike metalnih delova.

Postavljanje strugarskog noža

Prethodno očistite ležišta noža na gornjem suportu. Otpustite zavrtnjeve

na nosaču noževa na gornjem uzdužnom suportu (mali suport) postavite

strugarski nož i dovedite reznu ivicu noža u osu materijala, ako je

potrebno postavljanjem pločica-podmetača, ponovo pritegnite

zavrtnjeve, otpustite ručicu nosača i okrenite nosač prema željenom uglu.

Na postolju malog obrtnog suporta treba da su obeleženi, ugravirani

uglovi; vrednosti uglova odabirate prema potrebi. Mali uzdužni suport

služi za finu uzdužnu obradu i nema automatski pogon.

Tri glavna parametra

podešavanja na strugu su brzina obrtaja glavnog vretena, brzina

posmaka i dubina rezanja.

Ostali faktori kao što su vrsta materijala koji se obrađuje i tip

strugarskog noža imaju, naravno, veliki uticaj ali tri navedena parametra

strugar određuje neposredno pre rada, podešavanjem kontrola na strugu.

Brzina

Odnosi se na brzinu obrtaja glavnog vretena u minutu, ali za strugara je

bitna obodna brzina materijala, tj. materijali većeg prečnika imaće veću

brzinu, šipke manjeg prečnika imaće manju obodnu brzinu.

Brzina posmaka

Odnosi se na brzinu kretanja noža tj. posmaka, na novijim strugovima

brzina posmaka automatski se podešava prema brzini vučnog vretena.

Dubina rezanja

To je debljina zahvata strugarskog noža; veličinu zahvata noža određuje

strugar prema tvrdoći materijala, prečniku i ostalim parametrima rezanja.

Važno je imati u vidu da se prečnik radnog materijala smanjuje za duplu

vrednost zahvata noža jer se sloj materijala skida sa obe strane radnog

dela.

Revolver strug

Osnovu konstrukcije revolver strugova čini revolver glava (1- slika 4.36) sa većim

brojem alata poređanih prema redosledu izvođenja operacija - zahvata. Pored revolver

glave strugovi imaju i dodatne nosače alata (2). Time je obezbeđena kompletna izrada

delova različite konfiguracije.

Osnovne eksploatacijske karakteristike strugova za serijsku proizvodnju obuhvataju,

pored karakteristika strugova za pojedinačnu proizvodnju, i broj nosača alata i broj alata

koji prihvata revolver glava.

CNC strug

Obradni centar za struganje

Alati za struganje

Podjela alata za struganje – strugarskih noževa

Prema vrsti materijala od koga su izrađeni:

- noževi od brzoreznog čelika

- noževi sa pločicama od tvrdog metala

Prema vrsti obrade razlikuju se strugarski noževi za

spoljašnju obradu (uzdužnu i poprečnu),

unutrašnju obradu,

usecanje i odsecanje,

izradu navoja i sl.

Prema kvalitetu obrađene površine strugarski noževi se

dijele na:

strugarske noževe za grubu (prethodnu) i

završnu (finu) obradu.

Prema obliku strugarski noževi mogu biti:

pravi,

savijeni

krstasti,

prema obliku poprečnog preseka drške:

pravougaoni,

kvadratni

kružni.