Judaica

w zbiorach ekslibrisów Józefa Golca

Pedagogiczna Biblioteka Wojewódzka w Bielsku-Białej

Filia w Cieszynie

prezentuje wystawę

Józef Golec (ur. w 1935 r. w Cieszynie) wyróżniony w tym roku godnością Honorowego Obywatela Miasta Cieszyna jest nauczycielem i działaczem spo-łecznym o bardzo szerokich zainteresowaniach. Odnosił wielkie sukcesy w pracy pedagogicznej. Jako nauczyciel wychowania plastycznego wychował kilkuset laureatów międzynarodowych konkursów plastycznych dzieci. Jest też wielkim propagatorem turystyki, harcerstwa, esperantystą i szachistą.

W swej działalności i pracy twórczej poświęca się swym dwóm małym ojczyznom – rodzinnemu Śląskowi Cieszyńskiemu, gdzie się wychował i wykształcił do pracy w zawodzie nauczycielskim oraz Trójmiastu, z którym związał się od czasów służby wojskowej w Marynarce Wojennej i późniejszą pracą zawodową.

Po przejściu na emeryturę jedną z Jego pasji stało się tworzenie ekslibrisów – znaków własnościowych umieszczanych w książkach. Dotychczas wykonał On ponad 800 ekslibrisów, spośród których znaczna część tworzona jest „im memoriam”. Tematyka ekslibrisów Józefa Golca ściśle łączy się z Jego najważniejszymi zainteresowaniami. Około 290 ekslibrisów to cieszynalia, ekslibrisów esperanckich powstało około 270, judaica zaś stanowią zbiór około 160 ekslibrisów.

Wiosną tego roku w naszej Bibliotece prezentowaliśmy już ekslibrisy nauczycieli ze Śląska Cieszyńskiego ze zbiorów Józefa Golca. Obecnie przygotowaliśmy wystawę przedstawiającą Jego ekslibrisy o tematyce żydowskiej. Niniejsza wystawa prezentuje wybór 48 ekslibrisów należących do 43 osób. Są to głównie postaci, które wniosły wybitny wkład w światową lub polską kulturę, lub przyjaciele Autora.

Ekslibris Raphaela Blumenfelda, bibliofila, tłumacza, miłośnika ekslibrisów, przyjaciela J. Golca

Ekslibris in memoriam Mariana Hemara poety i satyryka

Ekslibris in memoriam Janusza Korczaka, lekarza, pedagoga, wychowawcy dzieci

Ekslibris Maxa Rostala, muzyka, wybitnego

skrzypka

Ekslibris Józefa Kornbluma, pisarza i tłumacza

Ekslibris in memoriam Bruno Schulza, grafika i prozaika

Ekslibris in memoriam Akiby Rubinsteina, arcymistrza szachowego

Ekslibris in memoriam Maurycego Trębacza, malarza

Ekslibris in memoriam Juliana Tuwima, poety i tłumacza

Ekslibris in memoriam Ludwika Zamenhofa, lekarza, twórcy języka esperanto

Wykaz ekslibrisów prezentowanych na wystawie

1. Ekslibris in memoriam Samuela Josefa AGNONA (1888-1970) pochodzącego z Galicji, od 1908 r. zamieszkałego w Palestynie, pisarza, laureata literackiej nagrody Nobla w 1966 r.2. Ekslibris in memoriam Szymona ANSKIEGO (1863-1920) urodzonego w Czaśnikach, pisarza i folklorysty, autora legendy dramatycznej „Dybuk“.3-4. Ekslibris Zofii BANET-FORNALOWOWEJ (1929- ) urodzonego w Warszawie, historyka, esperantystki i nauczycielki.5-6. Ekslibris Raphaela BLUMENFELDA (1921-2006) bibliofila, tłumacza, miłośnika ekslibrisów, numizmatyka, przyjaciela Józefa Golca.7-8. Ekslibris in memoriam Szymona DATNERA (1902-1989) urodzonego w Krakowie, filozofa i histo-ryka, działacza żydowskiego, pracownika Żydowskiego Instytutu Historycznego.9. Ekslibris in memoriam Alberta EINSTEINA (1879-1955) jednego z największych fizyków wszechczasów, laureata nagrody Nobla w 1921 r.10. Ekslibris in memoriam Mordechaja GEBIRTIGA (1877-1942) urodzonego w Krakowie, poety ludowego i pieśniarza.11. Ekslibris in memoriam Maurycego GOTTLIEBA (1856-1879) wybitnego malarza, ucznia J. Matejki.12. Ekslibris in memoriam Ludwika GUMPLOWICZA (1838-1909) urodzonego w Krakowie, socjologa i prawnika, profesora akademickiego.13. Ekslibris in memoriam Mariana HEMARA (1901-1972) urodzonego we Lwowie, poety, satyryka, autora tekstów piosenek i skeczów.14. Ekslibris in memoriam Markusa JASTROWA (1829-1903) doktora filozofii, rabina, pisarza politycznego i religijnego, uczestnika polskiego ruchu niepodległościowego w latach 1861-1863, od 1866 r. mieszkającego w USA.15. Ekslibris in memoriam Berka JOSELEWICZA (1764-1809) pułkownika wojska polskiego, uczestni-ka powstania kościuszkowskiego, oficera legionów Dąbrowskiego oraz wojsk Ks. Warszawskiego16. Ekslibris in memoriam Idy KAMIŃSKIEJ (1899-1980) aktorki teatralnej i filmowej, reżysera, w latach 1949-1968 dyrektora Teatru Żydowskiego w Łodzi.

17. Ekslibris in memoriam Janusza KORCZAKA (1878-1942) urodzonego w Warszawie, doktora medycyny, wychowawcy dzieci, wybitnego pedagoga, który zginął ze swymi podopiecznymi w obozie zagłady w Treblince.18. Ekslibris Józefa KORNBLUMA (1917- ) urodzonego w Pruchnej na Śl. Cieszyńskim, pisarza i tłuma-cza, od 1937 r. mieszkającego w Izraelu, od 2002 r. honorowego obywatela Cieszyna.19. Ekslibris in memoriam Jerzego KOSIŃSKIEGO (1933-1991) urodzonego w Łodzi, pisarza i fotografi-ka, od 1957 r. mieszkającego w USA, prezesa tamtejszego PEN CLUBU, autora powieści „Malowany ptak”.20. Ekslibris in memoriam Izraela LEJZEROWICZA (1902-1944) urodzonego w Łodzi, malarza i poety. 21. Ekslibris in memoriam Efraima Moresa LILIENA (1874-1925) urodzonego w Drohobyczu, malarza, rysownika, grafika, ilustratora wydawnictw (w stylu secesji), autora ekslibrisów.22. Ekslibris in memoriam Mosesa Loba LILLENBLUMA (1843-1910) urodzonego w Kiejdanach, pisarza i talmudysty.23. Ekslibris in memoriam Mojchera Sforima MENDELEGO (1836-1917) pisarza, klasyka literatury żydowskiej.24. Ekslibris in memoriam Zygmunta MENKESA (1896-1986) urodzonego we Lwowie, malarza, jednego z głównych przedstawicieli Ecole de Paris.25. Ekslibris in memoriam Alberta Abrahama MICHELSONA (1852-1931) urodzonego w Strzelnie k. Poznania, fizyka, mieszkającego w USA, laureata nagrody Nobla w 1907 r.26. Ekslibris Arona MONDSHEINA profesora Uniwersytetu w Tel Avivie zajmującego się m.in. historią ekslibrisów.27. Ekslibris in memoriam Melanie MUTERMILCH (1876-1967). malarki, przedstawicielki Ecole de Paris.28. Ekslibris in memoriam Jakuba NATANSONA (1832-1884) urodzonego w Warszawie, chemika, przemysłowca, profesora akademickiego.29-30. Ekslibris André OCHODLO (1963- ) aktora i reżysera, dyrektora Teatru Atelier w Sopocie.31. Ekslibris Jarosława PARZYSZKA esperantysty, prezesa Fundacji im. Ludwika Zamenhofa.32.Ekslibris in memoriam Icchaka Lejba PERECA (1851-1915) urodzonego w Zamościu. pisarza, klasyka literatury jidysz.33. Ekslibris in memoriam Maxa ROSTALA (1905-1991) urodzonego w Cieszynie, wybitnego skrzypka.

34. Ekslibris in memoriam Akiby RUBINSTEINA (1882-1961) urodzonego w Stawiskach k. Łomży, arcymistrza szachowego.35. Ekslibris in memoriam Artura RUBINSTEINA (1886-1982) urodzonego w Łodzi, muzyka, kompozytora, jednego z najwybitniejszych pianistów.36. Ekslibris in memoriam Josifasa ŠAPIRO (ok. 1920-2004) urodzonego w Wilnie, poligrafa, kolekcjonera, właściciela największej na świecie kolekcji ekslibrisów liczącej ok. 130 000 egzemplarzy.37. Ekslibris in memoriam Brunona SCHULZA (1892-1942) urodzonego w Drohobyczu, prozaika i grafika, nauczyciela rysunków, autora „Sklepów cynamonowych” i „Sanatorium pod klepsydrą”.38. Ekslibris in memoriam Icchaka Bashewisa SINGERA (1904-1991) urodzonego w Leoncinie k. No-wego Dworu Mazowieckiego, pisarza i dziennikarza, laureata literackiej nagrody Nobla w 1978 r.39. Ekslibris in memoriam Wilhelma STEINITZA (1836-1900) urodzonego w Pradze, szachisty, mistrza świata w latach 1886-1894.40. Ekslibris in memoriam Mojżesza SZORRA (1874-1941) rabina, filozofa i historyka, profesora akademickiego, senatora RP (1938-1939).41. Ekslibris Szymona SZURMIEJA (1923- ) urodzonego w Łucku, aktora, reżysera, działacza społecznego, dyrektora Teatru Żydowskiego w Warszawie (od 1969 r.), wieloletniego przewodniczącego Towarzystwa Społeczno-Kulturalnego Żydów w Polsce.42. Ekslibris Golda TENCER (1949- ) urodzonego w Łodzi. Aktorki, reżyserki i pieśniarki, organizatorki Festiwalu Kultury Żydowskiej „Warszawa Singera”.43. Ekslibris in memoriam Maurycego TRĘBACZA (1863-1941) urodzonego w Warszawie, malarza, właściciela szkoły rysunku i malarstwa w Łodzi.44. Ekslibris in memoriam Juliana TUWIMA (1894-1953) urodzonego w Łodzi, poety, współzałożyciela grupy poetyckiej „Skamander”, autora tekstów piosenek, pisarza i tłumacza, esperantysty45. Ekslibris Kazimierza Józefa WĘGRZYNA (1947- ) urodzonego w Miejscu Piastowym k. Krosna, poety, nauczyciela, od 1967 r. działającego w Istebnej.46. Ekslibris Mirosława Zbigniewa WOJALSKIEGO (1937- ) urodzonego w Łodzi, fizyka, profesora akademickiego, działacza społecznego i kulturalnego, kolekcjonera i regionalisty.47-48. Ekslibris in memoriam Ludwika Lazara ZAMENHOFA (1859-1917) urodzonego w Białymstoku, lekarza, twórcy języka esperanto.

Wystawę można zwiedzać

w Wypożyczalni Biblioteki Pedagogicznej

przy ul. Stalmacha 14 w Cieszynie

do 1 grudnia 2012 r.

od poniedziałku do piątku

w godzinach od 10.00 do 17.00

a w soboty od 9.00 do 13.00

Serdecznie zapraszamy!

Pomysł wystawy i opracowanie Stefan Król