JULIAN TUWIM

TOWARZYSZ WIELU POKOLEŃ

Urodził się 13 września 1894 w Łodzi, przy ul. Widzewskiej 44 (obecnie Kilińskiego 46), w mieszczańskiej rodzinie zasymilowanych Żydów. W latach 1904–1914 uczęszczał do Męskiego Gimnazjum Rządowego w Łodzi. Na początku uczył się słabo, nie okazywał zainteresowania przedmiotami ścisłymi, zwłaszcza matematyką, przez co powtarzał szóstą klasę.

RODZINA TUWIMÓW OJCIEC POETY Ojciec poety, Izydor Tuwim ukończył szkołę w Królewcu, następnie

studiował w Paryżu, znał kilka języków obcych. Był urzędnikiem i korespondentem Azowsko-Dońskiego Banku Handlowego. Zmarł w 1935 i jest pochowany na nowym cmentarzu żydowskim w Łodzi.

MATKA POETY Matka, Adela z Krukowskich była córką właściciela drukarni, pochodziła

z rodziny inteligenckiej, jej czterej bracia byli adwokatami oraz lekarzami. Po śmierci męża popadła w poważną chorobę psychiczną, próbowała popełnić samobójstwo. Ostatni okres życia spędziła w szpitalu dla psychicznie chorych w Otwocku. Podczas likwidacji otwockiego getta została zastrzelona przez Niemców 19 sierpnia 1942.

ŻONA POETYŻonę, Stefanię Marchew (1894–1991), poślubił 30 kwietnia 1919 w Wielkiej Synagodze w Łodzi. Po powrocie z emigracji adoptowali córkę Ewę, która w 2006 założyła „Fundację im. Juliana Tuwima i Ireny Tuwim”. Celem Fundacji jest udzielanie pomocy niepełnosprawnym i nieuleczalnie chorym dzieciom oraz niepełnosprawnej i nieuleczalnie chorej młodzieży, a także sprawowanie opieki nad dorobkiem artystycznym poety oraz jego siostry.

DEBIUT MŁODEGO POETY

Zadebiutował w 1911 przekładem na esperanto wierszy Leopolda Staffa. W roku

1913 miał miejsce jego właściwy debiut poetycki, wiersz Prośba opublikowany został

w „Kurierze Warszawskim”. Utwór poeta podpisał inicjałami St. M., poznanej w 1912, swojej przyszłej żony Stefanii Marchwiówny.

SUKCESY W ŻYCIU

Autor tekstów kabaretowych, rewiowych i librecista oraz autor tekstów politycznych. Współautor i redaktor pism literackich i satyrycznych („Skamander”, Wiadomości Literackie, Cyrulik Warszawski). Tłumacz literatury rosyjskiej, m.in. Aleksandra Puszkina (Jeździec miedziany, Połtawa), W. Majakowskiego (Obłok. w spodniach Bibliofil i kolekcjoner kuriozów (Czary i czarty polskie, Pegaz dęba, Cicer cum caule).

II WOJNA ŚWIATOWA

1939 – 5.IX. początek emigracji, ucieczka  z Polski, przez Rumunię, Jugosławię i Włochy,

do Paryża1940

– wyjazd z Portugalii do Brazylii– początek pracy nad poematem Kwiaty polskie

1941 – wyjazd do Nowego Jorku

1942 – 19.VIII. śmierć matki Tuwima zamordowanej przez hitlerowców w Otwocku;

– współpraca z miesięcznikiem „Nowa Polska” redagowanym w Londynie.1944

– opublikowanie manifestu My, Żydzi polscy w „Nowej Polsce”1946

– 12.VI. powrót do Warszawy; – adoptowanie córki Ewy;

– publikacja Balu w operze;– kierownictwo literackie Teatru Muzycznego Domu Wojska Polskiego

INOWŁÓDZ

„Najwyższa góra świata" – na której stoi do dzisiaj kościół św. Idziego - tak nazywał to miejsce nastoletni Julian Tuwim. U stup tej góry rozciąga się Inowłódz. W latach międzywojennych był uzdrowiskiem i letniskiem: "Takie letnisko. Jedno słowo: Wypisz - wymaluj - Soplicowo" - pisał o nim Tuwim w "Kwiatach polskich".

Humor

Znany był ze swojego specyficznego humoru objawiającego się bystrością umysłu i świeżością. Świeżości tej szukał najczęściej w języku – głównym orężu modernizmu, a szczególnie postmodernizmu. Swe badania językowe rozpoczął od nauki esperanto jeszcze w latach gimnazjalnych. Tłumaczone na esperanto wiersze Staffa, a także Testament mój (Mia testamento) Juliusza Słowackiego i inne wiersze zostały opublikowane na łamach Esperantysty Polskiego (Pola Esperantisto). W późniejszych badaniach nad językiem tworzył neologizmy. Podobnie jak B. Leśmian, A. Wat i S. Młodożeniec, tworzył tak zwany język pozarozumowy (zaum), którego poznanie miało być aprioryczne i zgodne ze skojarzeniami każdego odbiorcy. Próby te wyraził w Słopiewniach.

POEZJA

Poezja Tuwima uważana jest za jedną z najtrudniejszych ze względu na częste gry słów, zwielokrotnienia znaczeń jednego wyrazu poprzez inne, nie zawsze jasne podkreślenia niektórych słów w zdaniu jakby było ono niedokończone. Ogromna giętkość i błyskotliwość tego języka przyjmuje często koloryt humorystyczny, jak w Balu w Operze. Słowa przyjmują cechy opisywanej rzeczywistości (np. mistrzowsko zastosowana została rytmika i szelest polskich słów w Lokomotywie, przez co jest to wiersz-onomatopeja).

Oprócz dzieł charakteryzujących się niebywałym pięknem i kulturą słowa, Julian Tuwim tworzył także wiersze pisane językiem potocznym, czy wprost wulgarnym (np. „Do prostego człowieka” czy „Wiersz, w którym autor grzecznie, ale stanowczo uprasza liczne zastępy bliźnich, aby go w dupę pocałowali”).

AUTOR WIERSZY DLA DZIECI

Lokomotywa Słoń Trąbalski 

Warszawa Idzie Grześ przez wieś

Okulary Cuda i dziwy

Kotek O panu Tralalińskim

DżońcioPtasie plotki

Abecadło

LIST DO DZIECI

Drogie dzieci! W tym liściku O jedno was proszę: Żebyście się co dzień myły, Bo brudnych nie znoszę.

Czy pod studnią, czy na misce, W rzece, czy w sadzawce - Ale myć się! Bo przyjadę I sam wszystko sprawdzę!

Myć się, dzieci, myć do czysta, Chłopcy i dziewczynki, Bo inaczej powiem, żeście Nie dzieci, lecz świnki!

Trzeć się mydłem, gąbką, szczotką, W misce, w nurtach rzeczki! Bądźcie czyste!

Z poważaniem Autor tej książeczki

ŚMIERTELNA CHOROBA TUWIMA

Julian Tuwim przez znaczną część swego życia cierpiał na zaburzenia nerwicowe (agorafobia, nerwica wegetatywna) i depresję, które ograniczały jego normalne funkcjonowanie i pracę. Zmarł 27 grudnia 1953 w pensjonacie ZAiKS-u „Halama” w Zakopanem na atak serca. Pochowany na Cmentarzu Wojskowym na Powązkach w Warszawie. W imieniu władz PRL przemówienie pożegnalne na pogrzebie wygłosił minister kultury i sztuki Włodzimierz Sokorski.

Ławeczka Tuwima Popiersie Tuwima

MIEJSCA W ŁODZI ZWIĄZANE Z TUWIMEM

PODSUMOWANIE

Uchwałą Sejmu VII kadencji z 7 grudnia 2012 rok 2013 ogłoszony został rokiem Juliana Tuwima.

Jedynym właścicielem autorskich praw majątkowych wszystkich utworów poety oraz jego siostry Ireny Tuwim-Stawińskiej jest Fundacja im. Juliana Tuwima i Ireny Tuwim, założona w 2006 r., przez córkę Tuwima Ewę Tuwim-Woźniak.

Prezentacja – Julian Tuwim

Autorzy: Liwia Bujalska – Wojdala kl. IV c Julia Węgrzynowska kl. IV c Karolina Semeradt kl. V b Dawid Karwacki kl. V b

Uczniowie Szkoły Podstawowej nr 55 im. E.Lokajskiego w Łodzi