justice vn

6
Phúc lợi xã hội, tự do, và đức hạnh Những câu hỏi này không ch v! c"ch c" nhân n#n đ$i x% v&i nh'u( )* c+ng những g lu-t .h". n#n là, và kho/ng c"ch xã hội c0n đ1ợc t2 chức( )* là hỏi v! công l3( 45 t6/ l7i cho h*, chúng t' .h/i t 8 hi5u 3 ngh9' c:' cô thực t<, chúng tôi đã =>t đ0u là8 nh1 v-y( N<u =ạn nh n k? vào c"c cuộc v! gi" c>t c2, =ạn @A nh-n thBy 6Cng những l-. lu-n và .h/n đ$i lu-t gi" Du'nh =' 3 t1EngF t$i đ' hG' .húc lợi, tôn t6*ng tự do, và thúc đHy đạo 3 t1Eng ch đ<n 8ột c"ch kh"c nh'u c:' t1 duy v! công l3( K"c t617ng hợ. ti#u chuHn cho thL t617ng tự do dự' t6#n h'i y#uM8ột v! . ng17i ki' v! tự do( ;hứ nhBt, thL t617ng thúc đHy .húc lợi c:' xã hội nh th5 =Cng c"ch cung cB. 1u đãi cho ng17i là8 vi c chO8 ch cung cB. những hG' 8à ng17i kh"c 8u$n( ;6ong c"ch nGi thông th17ng, chúng t' th17ng đ đQng .húc lợi v&i @ự thLnh v1ợng kinh t<, 8Rc dS .húc lợi là 8ột kh"i ni hTn, cG th5 ='o gQ8 c"c khU' cạnh .hi kinh t< c:' xã hội hạnh .húc(V ;hứ t617ng tôn t6*ng tự do c" nhânW chứ không .h/i là ". đRt 8ột gi" t6L nhB hàng hG' và dLch vX, thL t617ng cho 8*i ng17i lự' ch*n cho 8 nh những g đRt t6#n những đi!u h* t6'o đ2i( Yhông ngạc nhi#n, c"c đ$i th: c:' .h". c>t c2 g*i h'i l-. lu-n DuZn thuộc v&i thL t617ng tự do( [à8 th< nào đ5 gi" c>t c2 t6/ l7i\ 40u ti#n, h* l-. lu-n 6Cng c"c .húc lợi c:' xã hội n không thực @ự đ1ợc .hXc vX =Ei c"c tUnh gi" c>t c2 t6ong th7i k] khG khO khi gi" c'o g*i 6' 8ột nguQn cung cB. l&n c:' hàng hG', lợi Uch này cG đ nh>c v&i g"nh nRng gi" nh1 v-y ". đRt th Ut cG kh/ nOng 8u' chúng( 4$i ng17i giàu cG, t6/ gi" th2i .hQng cho 8ột g'llon xOng h'y 8ột .h^ng t6* cTn =ão cG th5 là 8ột Ut .hi!n to"iW nh1ng đ$i v&i những .h1Tng ti n khi nh1 v-y đRt 6' 8ột khG khOn thực @ự, 8ột t6ong đG cG th5 d_n h* E lại t6 đ17ng nguy hi58 hTn là chạy t6$n đ<n nTi 'n toàn( Những ng17i :ng hộ lu- c2 cho 6Cng =Bt cứ 1&c l1ợng c:' c"c .húc lợi chung .h/i ='o gQ8 @ự đ'u đ'u kh2 c:' những ng17i cG th5 đ1ợc đLnh gi" 6' những nhu c0u cT =/n t6o t617ng hợ. khHn cB.( ;hứ h'i, h-u v c:' .h". lu-t v! gi" c>t c2 v_n cho t6ong đi!u ki n nhBt đLnh, thL t617ng tự do là không th-t @ự tự do( Nh1 `ng17i 8u' =L c1ang b. không cG tự do( Iu' hàng c:' h* c"c nhu y<u .hH8

Upload: cuu-non

Post on 05-Nov-2015

215 views

Category:

Documents


0 download

DESCRIPTION

:)

TRANSCRIPT

Phc li x hi, t do, v c hnh

Nhng cu hi ny khng ch v cch c nhn nn i x vi nhau. H cng v nhng g lut php nn l, v khong cch x hi cn c t chc. H l nhng cu hi v cng l. tr li cho h, chng ta phi tm hiu ngha ca cng l. Trong thc t, chng ti bt u lm nh vy. Nu bn nhn k vo cc cuc tranh lun v gi ct c, bn s nhn thy rng nhng lp lun v phn i lut gi ct c xoay quanh ba tng: ti a ha phc li, tn trng t do, v thc y o c. Mi mt tng ch n mt cch khc nhau ca t duy v cng l.Cc trng hp tiu chun cho th trng t do da trn hai yu-mt v phc li, ngi kia v t do. Th nht, th trng thc y phc li ca x hi nh mt ton th bng cch cung cp u i cho ngi lm vic chm ch cung cp nhng hng ha m ngi khc mun. (Trong cch ni thng thng, chng ta thng nh ng phc li vi s thnh vng kinh t, mc d phc li l mt khi nim rng hn, c th bao gm cc kha cnh phi kinh t ca x hi hnh phc.) Th hai, th trng tn trng t do c nhn; ch khng phi l p t mt gi tr nht nh v hng ha v dch v, th trng cho mi ngi la chn cho mnh nhng g gi tr t trn nhng iu h trao i. Khng ngc nhin, cc i th ca php lut v gi ct c gi hai lp lun quen thuc vi th trng t do. Lm th no bo v lut gi ct c tr li? u tin, h lp lun rng cc phc li ca x hi nh ton b l khng thc s c phc v bi cc tnh gi ct c trong thi k kh khn. Ngay c khi gi cao gi ra mt ngun cung cp ln ca hng ha, li ch ny c c cn nhc vi gnh nng gi nh vy p t th t c kh nng mua chng. i vi nhng ngi giu c, tr gi thi phng cho mt gallon xng hay mt phng tr trong mt cn bo c th l mt t phin toi; nhng i vi nhng phng tin khim tn, gi nh vy t ra mt kh khn thc s, mt trong c th dn h li trong con ng nguy him hn l chy trn n ni an ton. Nhng ngi ng h lut gi ct c cho rng bt c c lng ca cc phc li chung phi bao gm s au n v au kh ca nhng ngi c th c nh gi ra nhng nhu cu c bn trong trng hp khn cp. Th hai, hu v ca php lut v gi ct c vn cho rng, trong iu kin nht nh, th trng t do l khng tht s t do. Nh Crist ch ra, "ngi mua b cng p khng c t do. Mua hng ca h cc nhu yu phm nh ch an ton buc. "Nu bn ang chy trn khi mt cn bo vi gia nh ca bn, gi ct c bn tr tin cho kh hoc ni tm tr l khng thc s l mt trao i t nguyn. l mt ci g gn gi hn tng tin. V vy, quyt nh xem lut gi ct c l hp l, chng ta cn phi nh gi cc ti khon ny cnh tranh v quyn li v t do. Nhng chng ta cng cn phi xem xt mt lp lun thm. H tr cng cng cho nhiu lut gi ct c n t mt ci g nhiu hn ni tng hn phc li hoc t do. Mi ngi ang phn n ti "kn kn" ngi sn s tuyt vng ca nhng ngi khc v mun h b trng pht-khng c khen thng vi li nhun tri. Tnh cm nh vy thng b loi b v cm xc trong tnh di truyn m khng cn can thip vo chnh sch cng cng hoc php lut. Nh Jacoby vit, "cc nh cung cp demonizing s khng tng tc phc hi ca Florida."Nhng s phn n ti gi gougers l hn gin d mindless. N c ch ti mt cuc tranh lun v o c ng quan tm. Outrage l loi c bit ca s tc gin khi bn cm thy bn tin rng mi ngi ang nhn c nhng iu h khng xng ng. Outrage ca loi hnh ny l tc gin bt cng. Crist xc ng v ngun o c ca s phn n khi ng m t l "s tham lam m mt ngi no phi c trong tm hn ca h phi sn sng tn dng li th ca mt ngi au kh trong s tri dy ca mt cn bo." ng khng kt ni mt cch r rng quan st ny gi ct c php lut. Nhng tim n trong bnh lun ca ng l mt ci g ging nh cc i s sau y, m c th c gi l lp lun o c: Tham lam l mt ph, mt cch xu ca con ngi, c bit l khi n lm cho ngi ta qun mt nhng au kh ca ngi khc. Hn mt ph ch c nhn, l mu thun vi c hnh. Trong nhng lc kh khn, mt x hi tt p ko nhau. Thay v bo ch cho ti a li th, mi ngi nhn ra cho nhau. Mt x hi trong mi ngi khai thc hng xm c thu nhp ti chnh trong thi gian khng hong khng phi l mt x hi tt p. Do tham lam qu mc l mt ph rng mt x hi tt nn khng khuyn khch nu c th. Lut gi ct c khng th trc xut tham lam, nhng t nht h c th kim ch biu hin ngang ngc nht ca n, v tn hiu khng chp thun ca x hi ca n. By trng pht hnh vi tham lam hn l thng n, x hi khng nh c hnh ca s hy sinh chia s v li ch chung. ghi nhn nhng sc mnh tinh thn ca cc i s c tnh khng phi l nhn mnh rng n phi lun lun thng th cn nhc qua cnh tranh. Bn c th kt lun, trong mt s trng hp m mt cng ng b nh hng bo nn lm mn hi ca ma qu - cho php gi ct c vi hy vng thu ht mt i qun roofers cc nh thu t xa v rng, thm ch vi chi ph x pht lun l ca s tham lam. Sa cha mi nh by gi v c cu x hi sau ny. iu quan trng cn lu , tuy nhin, l cc cuc tranh lun v lut gi ct c khng ch l v phc li v t do. N cng l v c-v nui dng thi v khuynh hng, nhng phm cht ca nhn vt, m trn mt x hi tt ph thuc. Mt s ngi, trong c nhiu ngi ng h lut gi ct c, tm thy nhng lp lun o c discomfiting. L do: C v nh nhiu hn ph phn lp lun rng khng co n phc li v t do. t cu hi liu mt chnh sch s tng tc phc hi kinh t hoc thc y tng trng kinh t khng lin quan n nh gi cc s thch ca ngi dn. N gi nh rng tt c mi ngi thch thm thu nhp ch khng phi l t, v n khng vt qua s phn xt v cch h tiu tin ca h. Tng t nh vy, hi xem, trong nhng iu kin cng p, ngi ta tht s t do la chn khng yu cu nh gi s la chn ca h. Cu hi t ra l liu, hoc n mc no, mi ngi c t do hn l b p buc. Cc lp lun o c, ngc li, da trn nhn xt rng tham lam l mt ph ch, Nh nc cn khuyn khch. Nhng ai s l ngi phn xt nhng g l c hnh v l nhng g ngc? Khng cng dn ca cc x hi a nguyn khng ng v nhng iu nh vy? V khng phi l n nguy him p t bn n v o c thng qua php lut? Trong khi i mt vi nhng lo lng, nhiu ngi cho rng chnh ph nn trung lp v cc vn o c v ngc; n khng nn c gng trau di thi tt hoc khng khuyn khch nhng ci xu. V vy, khi chng ti thm d phn ng ca chng ti gi ct c, chng ta thy mnh ko theo hai hng: Chng ti ang b xc phm khi ngi ta c c nhng iu h khng xng ng; tham lam m mi trn s au kh ca con ngi, chng ti ngh rng, nn b trng pht, khng c khen thng. V chng ta lo lng khi phn on v o tm ng vo php lut. Tin thoi lng nan ny im n l mt trong nhng cu hi ln ca trit hc chnh tr: C mt x hi ch tm cch thc y cc nhn c ca cng dn ca mnh? Hoc php lut nn trung lp i vi nhng quan nim v o c cnh tranh, v vy m ngi dn c th t do la chn cho mnh nhng cch tt nht sng? Theo cc ti khon ca sch gio khoa, cu hi ny chia t tng chnh tr c xa v hin i. Trong mt kha cnh quan trng, cc sch gio khoa l ng. Aristotle dy rng cng l c ngha l em li cho mi ngi nhng g h xng ng c hng. V xc nh ai xng ng vi nhng g, chng ta phi xc nh nhng c tnh rt ng tn vinh v khen thng. Aristotle cho rng chng ta khng th tm ra nhng g ch l mt hin php l khng phn nh u tin trn con ng mong mun nht ca cuc sng. i vi ng, php lut khng th l trung lp v cc vn ca cuc sng tt p. Ngc li, cc nh trit hc-chnh tr hin i t Immanuel Kant trong th k XVIII n John Rawls trong th k XX-cho rng cc nguyn tc ca cng l m xc nh cc quyn ca chng ta khng nn ngh ngi vo bt k quan nim c th ca c hnh, hoc v cch tt nht sinh sng. Thay vo , mt x hi tn trng t do ca mi ngi la chn quan nim ring ca mnh v cuc sng tt p. V vy, bn c th ni rng nhng l thuyt c xa ca cng l bt u vi c hnh, trong khi cc l thuyt hin i bt u vi s t do. V trong chng ti, chng ti khm ph nhng im mnh v im yu ca mi ngi. Nhng l gi tr nhn thy ngay t u rng tng phn ny c th gy nhm ln. V nu chng ta hng ci nhn ca chng ti tranh lun v cng l m animate chnh tr-khng hin i gia cc trit gia nhng trong s nhng ngi n ng bnh thng v ph n chng ta thy mt bc tranh phc tp hn. S tht l hu ht cc i s ca chng ti l v vic thc y s thnh vng v tn trng t do c nhn, t nht l trn b mt. Nhng c bn nhng lp lun ny, v i khi tranh vi h, chng ta thng c th thong thy mt tp hp cc tn-v nhng g c l xng ng vi danh d v phn thng, v nhng g theo cch ca cuc sng ca mt x hi tt p cn pht huy. Tn tm d chng ti l s thnh vng v t do, chng ta c th khng hon ton thot khi si phn xt ca cng l. Nim xc tn rng cng l lin quan n o c cng nh s la chn chy su. Suy ngh v cng l dng nh inescapably tham gia vi chng ti trong suy ngh v cch tt nht sinh sng.

ng g Wounds cc Purple Heart?Trn mt s vn , cu hi ca c hnh v vinh d l qu r rng t chi. Hy xem xt cc cuc tranh lun gn y v vic ai s iu kin cho Purple Heart. K t nm 1932, qun i M trao K nim chng cho nhng ngi lnh b thng hoc thit mng trong trn chin bng cch hnh ng ca i phng. Ngoi vinh d, huy chng c tr ngi nhn u i c bit ti bnh vin cu chin binh. K t khi bt u cuc chin tranh hin nay Iraq v Afghanistan, con s ngy cng tng ca cc cu chin binh c chn on mc chng ri lon cng thng sau chn thng v iu tr cho tnh trng ny. Cc triu chng bao gm nhng cn c mng ti din, trm cm nng, v t t. t nht ba trm ngn cu chin binh bo b cng thng sau chn thng hoc trm cm nng. Nhng ngi ng h cho cc cu chin binh xut rng h cng phi hi iu kin cho cc Purple Heart. K t khi chn thng tm l c th c t nht l suy nhc nh nhng vt l, h cho rng, nhng ngi lnh phi chu ng nhng vt thng s nhn c huy chng. Sau khi mt nhm c vn ca Lu Nm Gc nghin cu cc cu hi, Lu Nm Gc thng bo, trong nm 2009, rng Purple Heart s c dnh cho cc binh s b thng tch. Cu chin binh b ri lon tm thn v tn thng tm l s khng c iu kin, mc d h c hng thanh ton iu tr v tnh trng khuyt tt y t chnh ph h tr. Lu Nm Gc a ra hai l do cho quyt nh ca mnh: ri lon cng thng sau chn thng khng c gy ra bi hnh ng ca i phng, v h rt kh chn on mt cch khch quan.Lu Nm Gc quyt nh ng n? Taken t, l do ca n l khng thuyt phc. Trong cuc chin tranh Iraq, mt trong nhng thng tch ph bin nht c cng nhn vi Purple Heart c mng nh b thng, gy ra bi cc v n c ly gn. Nhng khng ging nh nhng vin n v bom, v n nh vy khng phi l mt chin thut ca i phng c gy thng tch hoc c nh git; h ang c (nh cng thng sau chn thng) mt tc dng ph c hi ca hnh ng chin trng. V trong khi cc ri lon sau chn thng c th kh khn hn chn on hn mt chn tay b gy, chn thng ca h gy ra c th nng hn v lu di. Khi cuc tranh lun rng hn v Purple Heart tit l, vn thc s l v ngha ca tm huy chng v nhng c tnh n vinh danh. Nhng g, sau , l nhng c tnh c lin quan? Khng ging nh cc huy chng qun s khc, Purple Heart tn vinh s hy sinh, khng dng cm. N khng i hi hnh ng anh hng, ch mt chn thng gy ra bi k th. Cu hi t ra l nhng loi chn thng nn m. Mt nhm cu chin binh c gi l th t qun ca Purple Heart phn i vic trao huy chng cho chn thng tm l, cho rng lm nh vy s "lm nhc" vinh d ny. Mt pht ngn vin ca nhm ni rng " mu" nn c mt trnh chuyn mn cn thit. ng khng gii thch l do ti sao b thng mu khng cn m. Nhng Tyler E. Boudreau, mt cu i trng Marine ngi ng h vic bao gm chn thng tm l, cung cp mt phn tch hp dn ca tranh chp. ng cho rng s i lp vi mt thi su xa trong qun i m xem cng thng hu chn thng tm l nh l mt loi yu km. "Cc nn vn ho m i hi kh khn u c cng khuyn khch thi hoi nghi i vi cc kin cho rng bo lc trong chin tranh c th lm tn thng lnh mnh ca tm tr. . . ng bun thay, min l vn ha qun s ca chng ti mang t nht mt khinh yn tnh cho nhng vt thng tm l ca chin tranh, khng chc nhng cu chin binh bao gi s thy mt Purple Heart. "V vy, cc cuc tranh lun v Purple Heart l hn mt tranh chp hoc y t lm sng v lm th no xc nh tnh xc thc ca chn thng. Ti trung tm ca s bt ng quan nim l i th ca nhn vt o c v lng dng cm ca qun i. Nhng ngi nhn mnh rng cc vt thng chy mu ch nn tnh tin rng cng thng hu chn thng tm l phn nh mt im yu ca nhn vt khng xng ng vi vinh d. Nhng ngi tin rng nhng vt thng tm l nn hi iu kin cho rng cu chin binh b chn thng di hn v trm cm nng hy sinh cho t nc ca h nh l chc chn, v nh vinh d, l nhng ngi b mt mt cnh tay. Cc tranh chp v Purple Heart minh ha logic ca l thuyt o c ca cng l ca Aristotle. Chng ti khng th xc nh ai xng ng l mt huy chng qun s m khng cn yu cu nhng g c huy chng vinh danh ng. V tr li cu hi , chng ta phi nh gi nhng quan nim cnh tranh ca cc nhn vt v s hy sinh. N c th lp lun rng huy chng qun s l mt trng hp c bit, mt s nga ra mt nn o c c xa ca danh d v nhn c. Nhng ngy ny, hu ht cc lp lun ca chng ti v cng l l lm th no phn phi cc loi tri cy ca s thnh vng, hay nhng gnh nng ca thi k kh khn, v lm th no xc nh cc quyn c bn ca cng dn. Trong cc lnh vc ny,