1

KỸ THUẬT CANH TÁC CÂY ĐẬU PHỘNG

1. THỜI VỤ

Cây đậu phộng có thể trồng ở nhiều vùng trên cả nước:

Vùng Đông Xuân Hè Thu Thu Đông

Bắc Trung Bộ 25/01-28/02 30/06 – 15/07 15/08 – 10/10

Nam Trung Bộ 15/12 – 10/01 15/04 – 15/05

Tây Nguyên

15/05 – 10/06 01/08 – 15/08

Hình 1: Cây đậu phộng có thể được trồng ở nhiều vùng tại Việt Nam

2. ĐẤT ĐAI

- Đất thích hợp có pH từ 5,5-6,5 để tạo điều kiện cho vi khuẩn nốt sần phát triển tốt.

- Đất phải tơi xốp, cao ráo, thoát nước nhanh để tia đậu phộng dễ đâm vào đất.

Hình 2: Đậu phộng thích hợp với đất tơi xốp, cao ráo, thoát nước nhanh

2

3. GIỐNG

- Tiêu chuẩn hạt giống:

+ Không lẫn, sạch sâu bệnh.

+ Hạt giống to, đều, mẩy.

+ Vỏ hạt sáng, không sây sát.

+ Tỷ lệ nảy mầm >90%.

- Một số giống đang sản xuất phổ biến hiện nay: như L14, VD, VD2, VD5, L18, MD7,

LDM-01, ML25… một số giống mới hiện nay như L23.

- Năng suất hiện nay của các giống lạc khoảng từ 3.0-4.2T/ha, trong trường hợp thâm

canh cao có thể có từ 5.0 T/ha. Tỷ lệ nhân khoảng từ 68-72% như L14, L23…

Hình 3: (A) Đậu phộng giống chưa bóc vỏ; (B) Đậu phộng giống đã bóc vỏ.

4. LÀM ĐẤT

- Đậu phông ưa đất cát pha, đất thịt nhẹ, độ pH trung tính, chủ động tưới tiêu và dễ

thoát nước, trên đất chua phèn đậu phộng kém phát triển.

- Đất được cày bừa kỹ, sạch cỏ dại, tỷ lệ đất có đường kính nhỏ hơn 1cm chiếm 70%,

độ ẩm đất khi gieo hạt đạt khoảng 75%.

- Lên luống và rạch hàng có thể thực hiện 1 trong 2 cách sau đây:

+ Luống rộng 1,2m, rãnh luống 0,3m, chiều cao luống khoảng từ 15 – 20cm. Trên

luống rạch 4 hàng cách nhau 30cm, dọc theo luống, hai hàng ngoài cách mép 15cm.

+ Luống rộng 0,6m, rãnh luống 0,3m, chiều cao luống khoảng từ 15-20cm. Trên

luống rạch 2 hàng cách nhau 30cm, dọc theo luống, hai hàng ngoài cách mép 15 cm.

3

Hình 4: Làm đất trồng đậu phộng.

5. CÁCH TRỒNG

Không nên bóc vỏ ra trước, chỉ bóc ra ngay khi gieo hạt.

- Lượng giống tính trên 1 ha: 220 – 250 kg quả hạt khô (ẩm độ 8-9 % ).

- Cách trồng: 2 cách

* Trồng theo lỗ: Trồng 4-5 lỗ/hàng ngang, 2-3 hạt lổ. Khoảng cách giữa các lổ 20-

25cm, hàng cách hàng 25-30 cm.

* Trồng rạch hàng: Trên hàng kẻ rãnh, trồng theo rãnh 10 cm/hạt, khoảng cách giữa

2 rãnh 20-25 cm.

- Xử lý hạt giống: 2 cách

* Gieo hạt đã ngâm ủ: Ngâm hạt giống trong nước 3- 4 giờ ở nhiệt độ bình thường.

Đem ủ 10-12 giờ. Khi rễ mầm nhú ra khỏi vỏ lụa có thể trồng và đặt rễ mầm hướng

xuống đất. Xử lý hạt trước khi gieo bằng Cruiser Plus 312.5FS.

* Gieo trực tiếp: Trước khi gieo, hạt giống được vẩy ướt đều, sau đó đem trộn hạt

giống với Cruiser Plus như trên.

Độ sâu lấp hạt vào khoảng 3-5 cm.

4

Hình 5: (A) Tỉa đậu phộng theo lổ; (B) Tỉa đậu phộng theo hàng rạch.

6. TƯỚI NƯỚC

Tùy thuộc vào điều kiện đất đai và việc bố trí mùa vụ mà chế độ tưới khác nhau.

Nhưng đối với cây đậu phộng thường áp dụng tưới phun mưa quanh gốc là tốt nhất.

Trước khi thu hoạch nên giảm nước tưới. Hện nay thì 10 ngày trước khi nhổ đậu

không được tưới nước vì hạt trong đất sẽ nảy mầm. Trước khi thu hoạch một ngày

cho nước vào ruộng đậu để khi thu hoạch nhổ không bị đứt trái.

Đặc biệt, phải đảm bảo đất có độ ẩm khoảng 70% trong hai giai đoạn qua trọng là thời

kỳ 3 lá thật và thời kỳ ra hoa.

Hình 6: Tưới nước cho đậu phộng.

5

7. TỈA DẶM CÂY CON VÀ LÀM CỎ

a. Trồng dặm: Thông thường 3 -5 ngày sau khi gieo hạt mọc đều, kiểm tra và dặm lại.

b. Làm cỏ:

- Trước hoặc sau khi gieo hạt từ 1- 3 ngày sử dụng Dual Gold 68EC.

- Trường hợp cây cỏ đã nảy mầm và phát triển được 3-6 lá (14-18 ngày sau khi

gieo), có thể dùng các loại thuốc trừ cỏ như: Gallant Super, Onecide, Targa Super...

- Các giai đoạn sau đó chỉ làm cỏ bằng tay trên đất trồng đậu phộng.

Hình 7: (A)Trồng dặm đậu phộng ở 3-5 ngày sau gieo; (B) Làm cỏ cho đậu phộng.

8. BÓN PHÂN

Bón phân (ha): Đậu phộng rất cần lân và vôi nhằm giúp cho nốt sần cố định đạm phát

triển.

* Phân chuồng: 4 – 5 tấn

* Vôi: 400 – 500 kg

* Urê: 120 kg

* Super lân: 500 – 550 kg

* KCl: 145 – 150 kg

Cách bón:

* Bón vôi: Canxi là chất dinh dưỡng cần chú ý trước tiên khi trồng đậu phộng. Thiếu

canxi hạt lép nhiều, trái bị thối đen cuống, thân mầm bị xám đen. Bón vôi thành 2 lần:

+ Lần đầu bón ½ lượng vôi trước khi bừa phẳng ruộng.

+ Lần hai bón ½ lượng vôi khi lạc đã ra hoa xong.

* Bón lót: Toàn bộ phân chuồng + KCl + ½ Super Lân + 1/3 Urea + Thuốc trừ mối,

kiến + dế.

6

* Bón thúc:

+ Lần 1: 10-15 ngày sau khi gieo (2-3 lá kép) bón 1/3 Urea.

+ Lần 2: 25-30 ngày sau khi gieo (cây có 2-3 lá kép) bón 1/3 Urea + ½ Super Lân.

Có thể sử dụng phân bón lá kết hợp với các lần phun thuốc trừ sâu.

Hình 8: (A) Bón lót cho đậu phộng; (B) Trộn phân bón thúc cho đậu phộng

9. CHĂM SÓC, XỚI XÁO

- Khi đậu phộng nhú mầ m thì nhất thiết phải dùng tay bới nhẹ gốc đậu phộng để giúp

lá mầm thoát lên mặt đất, đậu phộng sẽ phân cành cấp 1 và ra hoa nhiều hơn.

- Sau 15 ngày gieo đậu phộng sẽ có 3 lá thật, xới nhẹ kết hợp bón thúc lần 1.

- Khi đậu phộng bắt đầu ra hoa thì vun gốc nhằm làm cho quá trình đâm tia của đậu

phộng diễn ra thuận lợi hơn.

Hình 9: Xới phá ván cho ruộng đậu phộng.

7

10. THU HOẠCH

Cần kiểm tra độ chín để thu hoạch kịp thời, tránh lạc nảy mầm trên đồng ruộng.

- Lạc thương phẩm thu hoạch khi quả già chiếm khoảng 80- 85% tổng số quả trên cây.

- Lạc giống thu hoạch sớm hơn lạc thương phẩm 5 – 7 ngày.

- Chọn ngày nắng để thu hoạch, sau khi nhổ, vặt quả, rửa sạch, phơi trên sân hoặc

nong, nia, cót dưới nắng nhẹ đến khi thấy vỏ lụa tróc ra là đủ tiêu chuẩn bảo quản.

Sau khi phơi để nguội rồi cho vào bao nilon hoặc chum, vại đậy kín, giữ nơi khô, mát.

Hình 10: Thu hoạch đậu phộng.

11. THU HOẠCH LÀM GIỐNG

* Thu hoạch làm giống:

Chọn ngày nắng ráo, mặt ruộng khô để thu hoạch. Lạc giống nên thu hoạch khi kiểm

tra thấy lá vàng, vỏ quả cứng, chắc, ít quả lép, 70-75% quả chín sinh lí (với dạng cây

phân cành liên tục tỷ lệ này có thể thấp hơn).

Gần đến ngày thu hoạch nên nhổ mẫu kiểm tra để xác định thời gian thu thích hợp

nhất. Sau khi nhổ, cây nên rải ra thành hàng để khử lẫn lần cuối. Bất cứ cây khác

dạng nào và cây có quả bị bệnh nên loại bỏ, những quả rơi rụng không nên giữ làm

giống.

* Làm khô và giữ giống:

Các giống lạc trồng phổ biến hiện nay hầu hết không có tỉnh ngủ tươi nên có thể nảy

mầm ngay tại ruộng hoặc khi đã thu hoạch nhưng không làm khô kịp thời. Vì vậy cần

làm khô quả lạc bằng cách: Phơi ngay tại ruộng nếu trời nắng to, ruộng khô ráo hoặc

8

treo phơi dưới hiên. Cũng có thể vặt quả ra phơi dưới sân gạch hoặc phơi trong nia,

mẹt tránh phơi trên sân bê tông nhiệt độ quá cao làm ảnh hưởng đến chất lượng hạt

giống. Trong trường hợp thời tiết xấu, không có nắng nên hong khô vỏ và sử dụng

máy sấy làm khô.

Hình 11: Thu hoạch đậu phộng giống.