k to 12 grade 4 teacher’s guide in epp (q1-q4)
TRANSCRIPT
DEPED COPY
i
Edukasyong Pantahananat
Pangkabuhayan
4
Patnubay ng Guro
Ang aklat na ito ay magkatuwang na inihanda at sinuri ng mga edukador mula sa mga publiko at pribadong paaralan, kolehiyo, at / o unibersidad. Hinihikayat namin ang mga guro at ibang nasa larangan ng edukasyon na mag-email ng kanilang puna at mungkahi sa Kagawaran ng Edukasyon sa [email protected].
Mahalaga sa amin ang inyong mga puna at mungkahi.
Kagawaran ng EdukasyonRepublika ng Pilipinas
All rights reserved. No part of this material may be reproduced or transmitted in any form or by any means - electronic or mechanical including photocopying – without written permission from the DepEd Central Office. First Edition, 2015.
DEPED COPY
Edukasyong Pantahanan at Pangkabuhayan – Ikaapat na BaitangPatnubay ng GuroUnang Edisyon 2015
Paunawa hinggil sa karapatang-sipi. Isinasaad ng Batas Republika 8293, seksiyon 176 na “Hindi maaaring magkaroon ng karapatang-ari (sipi) sa anumang akda ang Pamahalaan ng Pilipinas. Gayunman, kailangan muna ang pahintulot ng ahensiya o tanggapan ng pamahalaan na naghanda ng akda kung ito’y pagkakakitaan. Kabilang sa mga maaaring gawin ng nasabing ahensiya o tanggapan ay ang pagtakda ng kaukulang bayad.”
Ang mga akda (kuwento, seleksiyon, tula, awit, larawan, ngalan ng produkto o brand names, tatak o trademarks, palabas sa telebisyon, pelikula, atbp.) na ginamit sa aklat na ito ay sa nagtataglay ng karapatang-ari ng mga iyon. Pinagtibay ng isang kasunduan ng Kagawaran ng Edukasyon at Filipinas Copyright Licensing Society (FILCOLS), Inc. na ang FILCOLS ang kakatawan sa paghiling ng kaukulang pahintulot sa nagmamay-ari ng mga akdang hiniram at ginamit dito. Pinagsumikapang matunton upang makuha ang pahintulot sa paggamit ng materyales. Hindi inaangkin ng mga tagapaglathala at mga may-akda ang karapatang-aring iyon.
Tanging mga institusyon at kompanyang nakipagkontrata sa FILCOLS at yaong nakasaad lamang sa kasunduan, ang maaaring kumopya mula dito sa Patnubay ng Guro. Ang hindi nakipagkontrata sa FILCOLS ay dapat, kung ninanais makakopya, makipag-ugnay nang tuwiran sa mga tagapaglathala at sa mga may-akda.
Maaaring tumawag sa FILCOLS sa telepono blg. (02) 439-2204 o mag-email sa [email protected] ang mga may-akda at tagapaglathala.
Inilathala ng Kagawaran ng EdukasyonKalihim: Br. Armin A. Luistro FSCPangalawang Kalihim: Dina S. Ocampo, PhDDirektor IV: Marilyn D. Dimaano, EdD
Inilimbag sa Pilipinas ng Vibal Group, Inc.Department of Education-Instructional Materials Council Secretariat (DepEd-IMCS)Office Address: 5th Floor Mabini Bldg., DepEd Complex Meralco Avenue, Pasig City Philippines 1600 Telefax: (02) 634-1054 or 634-1072E-mail Address: [email protected]
Mga Bumuo ng Kagamitan ng Patnubay ng Guro
Mga Manunulat: Entrepreneur & ICT – Eden F. Samadan, Marlon L. Lalaguna, Virgilio L. Laggui, Marilou E. Marta R. Benisano; Home Economics – Dolores M. Lavilla, Imelda O. Garcia, Bernie C. Dispabiladera; Agriculture – Teresita B. Doblon, Ma. Shirley A. Macawile, Ernesto R. Abletes, Judy R. Rondina; Industrial Arts – Shiela Mae R. Roson, Roberto B. Torres, at Randy R. EmenMga Konsultant: Mona T. Sasing, Cherrypyn B. Barbacena, PhD, Anicia M. Lorica, at Werson R. De Asis, PhD
Mga Tagaguhit: Entrepreneur & ICT – Anife S. Angelo; Home Economics – Sharlyn P. Sanclaria; Agriculture – Mar G. Agustin; Industrial Arts – Jayson M. Gaduena, Fermin M. Fabella, at Eric C. De Guia Mga Tagatala: Erwin Karl I. Antido at Ron Ralph Kenneth L. OcampoMga Naglayout: Phoebe Kay B. Doñes, Paola Joy B. Doñes, at John Ralph G. SottoMga Tagapamahala: Glenda M. Granadozin, Rogelio O. Doñes, EdD, Marilette R. Almayda, PhD, at Marilyn D. Dimaano, EdD
All rights reserved. No part of this material may be reproduced or transmitted in any form or by any means - electronic or mechanical including photocopying – without written permission from the DepEd Central Office. First Edition, 2015.
DEPED COPY
iii
PAUNANG SALITA
Inihahandog itong Patnubay ng Guro (Teacher’s Guide) sa mga guro ng asignaturang Edukasyong Pantahanan at Pangkabuhayan sa Ikaapat na Baitang alinsunod sa K to 12 Enhanced Basic Education Program.
Ang mga gawain sa kagamitang ito ay maingat na inihanda upang maging angkop sa edad, kultura, kakayahan, kasanayan, kaalaman, at interes ng iyong mga mag-aaral. Ito rin ang gagamitin mo upang iangkop ang mga aralin dito kung kinakailangan upang maging kaaya-aya sa mga mag-aaral ang mga gawain at pagsasanay sa mga inihandang aralin. Ang patnubay na ito ay magiging gabay mo sa buong taong pagtuturo ng Edukasyong Pantahanan at Pangkabuhayan upang malinang nang lubos ang kakayahan sa iba’t ibang lawak ng asignatura. Magagamit mo ang mga ito nang wasto at angkop sa pang-araw-araw na pamumuhay. Gayundin mabisang magamit ng mga mag-aaral ang mga kakayanan sa paghahanapbuhay upang lalo nilang mahalin ang kahalagahan ng paggawa.
Ang mga gawain ng mga mag-aaral ay makikita sa Kagamitan ng Mag-aaral (KM) (Learner’s Material), kung saan nakasulat ang pagsasanay, gampanin, at gawaing isasagawa sa pag-aaral ng aralin. Magiging matagumpay sila sa paggamit nito sa pamamagitan ng iyong paggabay sa kanila.
All rights reserved. No part of this material may be reproduced or transmitted in any form or by any means - electronic or mechanical including photocopying – without written permission from the DepEd Central Office. First Edition, 2015.
DEPED COPY
iv
ARALIN PAKSA PAHINA
Yunit I Entrepreneurship and Information and Communication Technology (ICT) 1
Aralin 1 Ang Pagbebenta ng Produkto 2Aralin 2 Katangian ng Entrepreneur 5Aralin 3 Ang Iba’t Ibang Uri ng Negosyo 7Aralin 4 Mga Entrepreneur sa Komunikasyon at Teknolohiya 10Aralin 5 Matagumpay na mga Entrepreneur sa Ating Bansa 14Aralin 6 Ang Kahalagahan ng Entrepreneurship 18Aralin 7 Ligtas at Responsableng Paggamit ng Computer,
Internet, at Email21
Aralin 8 Ang Mga Panganib na Dulot ng Malware at Computer Virus
24
Aralin 9 Pangangalap ng Impormasyon Gamit ang ICT 27Aralin 10 Ang Computer File System 29Aralin 11 Pananaliksik Gamit ang Internet 32 Aralin 12 Pangangalap ng Impormasyon sa Websites 34Aralin 13 Pag-download ng Impormasyong Nakalap 37Aralin 14 Paggawa ng Table at Tsart Gamit ang Word
Processor 40
Aralin 15 Paggawa ng Table at Tsart Gamit ang Spreadsheet Tool
43
Aralin 16 Pag-sort at Pag-filter ng Impormasyon 45Aralin 17 Ang Email 48Aralin 18 Pagsagot at Pagpapadala ng Email na may Attachment 51Aralin 19 Pagguhit Gamit ang Drawing Tool o Graphic Software 53Aralin 20 Pag-Edit ng Larawan Gamit ang Basic Photo Editing
Tool 57
Aralin 21 Paggawa ng Dokumento na may Larawan Gamit ang Word Processing Tool
59
Aralin 22 Paggawa ng Report Gamit ang Word Processing Application
62
All rights reserved. No part of this material may be reproduced or transmitted in any form or by any means - electronic or mechanical including photocopying – without written permission from the DepEd Central Office. First Edition, 2015.
DEPED COPY
ix
Repu
blic
of
the
Phili
ppin
es
Dep
artm
ent
of E
duca
tion
Dep
Ed C
ompl
ex, M
eral
co A
venu
e Pa
sig
City
D
ecem
ber
2013
K T
O 1
2 CU
RRIC
ULU
M G
UID
E
EDU
KAS
YON
G PA
NTA
HAN
AN A
T PA
NGK
ABU
HAY
AN (E
PP)
and
TECH
NO
LOGY
AN
D L
IVEL
IHO
OD
ED
UCA
TIO
N
(TLE
)
Grad
e 4
(G
rade
1 to
Gra
de 10
)
All rights reserved. No part of this material may be reproduced or transmitted in any form or by any means - electronic or mechanical including photocopying – without written permission from the DepEd Central Office. First Edition, 2015.
DEPED COPY
x
K to
12
BASI
C ED
UCAT
ION
CURR
ICUL
UM
All rights reserved. No part of this material may be reproduced or transmitted in any form or by any means - electronic or mechanical including photocopying – without written permission from the DepEd Central Office. First Edition, 2015.
DEPED COPY
xi
K to
12
BASI
C ED
UCAT
ION
CURR
ICUL
UM
De
scrip
tion
of Fr
amew
ork
Tech
nolog
y an
d Liv
eliho
od E
duca
tion
enco
mpas
ses t
he fi
eld o
f Hom
e Ec
onom
ics (H
.E.);
Indu
strial
Arts
(IA)
; Agr
i-Fish
ery
Arts
(AFA
); an
d In
forma
tion,
Comm
unica
tion.
and
Tech
nolog
y (IC
T). T
he 24
TLE
cour
ses c
an b
e cate
goriz
ed u
nder
any o
f the
se fie
lds.
TLE
as a
cou
rse h
as tw
o str
eams—
the
TR-b
ased
TLE
and
the
Entre
pren
eur-b
ased
TLE—
and
ever
y sc
hool
has
a ch
oice
as to
whic
h str
eam
to o
ffer,
with
con
sider
ation
for
facult
y, fac
ilities
, and
reso
urce
s.
Both
stre
ams
are
bas
ed
on th
e Tr
aining
Reg
ulatio
ns, b
ut th
e En
trepr
eneu
r-bas
ed T
LE e
mbed
s en
trepr
eneu
rship
conc
epts
in th
e tea
ching
of t
he va
rious
subje
cts in
HE
, IA
, AFA
, and
IC
T.
TL
E is
gear
ed to
ward
s the
dev
elopm
ent o
f tec
hnolo
gical
profi
cienc
y an
d is
anch
ored
on
know
ledge
and
infor
matio
n, en
trepr
eneu
rial c
once
pts,
proc
ess
and
deliv
ery,
work
value
s, an
d life
skills
. This
mea
ns th
at th
e TLE
that
works
is o
ne w
hich
is bu
ilt on
adeq
uate
maste
ry of
know
ledge
and
infor
matio
n, sk
ills an
d pr
oces
ses,
and
the a
cquis
ition
of pr
oper
wor
k valu
es a
nd lif
e sk
ills. T
he T
LE th
at is
func
tiona
l is o
ne w
hich
equip
s stu
dent
s with
skills
for l
ifelon
g lea
rning
. TLE
that
is co
ncer
ned
only
with
mer
e de
finitio
n of
terms
is m
eanin
gless
and
shall
ow. T
LE th
at is
focus
ed o
n ma
stery
of sk
ills a
nd p
roce
sses
with
out r
ight w
ork v
alues
is a
nemi
c an
d da
nger
ous.
An e
ffecti
ve T
LE is
one
that
is fou
nded
on
the
cogn
itive,
beha
viora
l, or
psy
chom
otor
and
affe
ctive
dim
ensio
ns o
f hum
an d
evelo
pmen
t. Th
erefo
re te
achin
g TL
E me
ans t
each
ing fa
cts, c
once
pts,
skills
, and
va
lues i
n the
ir en
tirety
.
The d
iagra
m lik
ewise
show
s tha
t ent
repr
eneu
rial c
once
pts a
lso fo
rm p
art o
f the
foun
datio
n of
quali
ty TL
E. It
is ex
pecte
d th
at T
LE st
uden
ts, af
ter u
sing
the
Lear
ning
Modu
les
on E
ntre
pren
eursh
ip-ba
sed
TLE,
imbib
e th
e en
trepr
eneu
rial s
pirit
and
cons
eque
ntly
set u
p th
eir o
wn b
usine
sses
in th
e ar
eas
of Ag
ri-Fis
hery
Arts,
Indu
strial
Arts
, Hom
e Ec
onom
ics, a
nd In
forma
tion a
nd C
ommu
nicati
on T
echn
ology
.
TLE
by it
s natu
re is
dom
inant
ly a
skill
subje
ct; h
ence
the
teach
er m
ust e
ngag
e stu
dent
s in
an e
xper
ientia
l, co
ntex
tuali
zed,
and
auth
entic
teac
hing-
learn
ing p
roce
ss. I
t is a
su
bject
in wh
ich st
uden
ts lea
rn b
est b
y doin
g. It
is int
egra
tive i
n ap
proa
ch. F
or in
stanc
e, it
integ
rates
entre
pren
eursh
ip wi
th al
l the
area
s of T
LE. I
t int
egra
tes co
ncep
ts, sk
ills,
and v
alues
.
All rights reserved. No part of this material may be reproduced or transmitted in any form or by any means - electronic or mechanical including photocopying – without written permission from the DepEd Central Office. First Edition, 2015.
DEPED COPY
xii
K to
12
BASI
C ED
UCAT
ION
CURR
ICUL
UM
I.
LEAR
NING
ARE
A ST
ANDA
RD
II.
KEY
STAG
E ST
ANDA
RDS
Grad
es 4–6
Gr
ades
7–1
0 Gr
ades
11–
12
The l
earn
er de
mons
trates
an un
derst
andin
g of t
he
basic
know
ledge
and s
kills
in en
trepr
eneu
rship
& IC
T, Ag
ricult
ure,
Home
Econ
omics
, and
Indu
strial
Arts
tow
ard th
e imp
rove
ment
of pe
rsona
l life,
fam
ily, a
nd
comm
unity
The l
earn
er de
mons
trates
an un
derst
andin
g of t
he
basic
conc
epts
of se
lected
TLE c
ourse
in H
ome
Econ
omics
, Ind
ustri
al Ar
ts, A
gricu
lture
and F
isher
y Arts
an
d ICT
comp
etenc
ies co
mmon
to T
LE co
urse
s suc
h as
use a
nd m
ainten
ance
of to
ols, o
bser
ving,
safet
y in t
he
workp
lace,
mens
urati
on an
d calc
ulatio
n, an
d int
erpr
eting
tech
nical
draw
ings;
and g
ains s
pecia
lized
know
ledge
and s
kills
in at
least
one T
LE th
at wo
uld
enab
le him
/her
to ob
tain N
C II.
The l
earn
er de
mons
trates
spec
ialize
d tec
hnica
l skil
ls th
at wo
uld en
able
him/h
er to
obtai
n NC
II.
The l
earn
er de
mons
trates
the k
nowl
edge
, skil
ls, va
lues,
and a
ttitu
des (
KSVA
) in T
echn
ology
and L
ivelih
ood E
duca
tion (
TLE)
, whic
h will
enab
le
him/h
er to
gain
emplo
ymen
t, be
come
an en
trepr
eneu
r, a m
iddle
level
manp
ower
and/
or pu
rsue h
igher
educ
ation
.
All rights reserved. No part of this material may be reproduced or transmitted in any form or by any means - electronic or mechanical including photocopying – without written permission from the DepEd Central Office. First Edition, 2015.
DEPED COPY
xiii
K t
o 12
BA
SIC
ED
UC
ATI
ON
CU
RR
ICU
LUM
III.
G
RA
DE
LEV
EL S
TAN
DA
RD
S G
RA
DE
LEV
EL
LEV
EL S
TAN
DA
RD
S
4 Th
e le
arne
r de
mon
stra
tes
basi
c kn
owle
dge,
ski
lls, a
nd v
alue
s in
agr
icul
ture
, ent
repr
eneu
rshi
p an
d IC
T, h
ome
econ
omic
s, a
nd in
dust
rial a
rts
that
can
hel
p im
prov
e se
lf an
d fa
mily
life
.
5 Th
e le
arne
r de
mon
stra
tes
incr
ease
d kn
owle
dge,
ski
lls, a
nd v
alue
s in
ent
repr
eneu
rshi
p an
d IC
T, a
gric
ultu
re, h
ome
econ
omic
s, a
nd in
dust
rial a
rts
tow
ard
impr
ovin
g fa
mily
life
and
the
com
mun
ity.
6 Th
e le
arne
r de
mon
stra
tes
enha
nced
and
exp
ande
d kn
owle
dge
in e
ntre
pren
eurs
hip
& I
CT, a
gric
ultu
re, h
ome
econ
omic
s, a
nd in
dust
rial a
rts
tow
ardt
he
impr
ovem
ent o
f the
fam
ily’s
eco
nom
ic li
fe a
nd t
heco
mm
unity
.
7 Th
e le
arne
r de
mon
stra
tes
an u
nder
stan
ding
of b
asic
con
cept
s an
d un
derly
ing
prin
cipl
es in
dev
elop
ing
fund
amen
tal s
kills
in E
xplo
rato
ry T
echn
olog
y an
d Vo
catio
nal E
duca
tion
(EPP
/TLE
/TVE
).
8 Th
e le
arne
r de
mon
stra
tes
an u
nder
stan
ding
of h
is/h
er P
erso
nal E
ntre
pren
euria
l Com
pete
ncie
s (P
ECs)
, the
env
ironm
ent a
nd m
arke
t, an
d pr
oces
s/pr
oduc
tion
and
deliv
ery
of th
e Te
chno
logy
& V
ocat
iona
l Edu
catio
n co
urse
in w
hich
he/
she
has
spec
ializ
ed.
9 Th
e le
arne
r de
mon
stra
tes
an u
nder
stan
ding
of h
is/h
er P
erso
nal E
ntre
pren
euria
l Com
pete
ncie
s (P
ECs)
, the
env
ironm
ent a
nd m
arke
t, an
d pr
oces
s/pr
oduc
tion
and
deliv
ery
of th
e Te
chno
logy
& V
ocat
iona
l Edu
catio
n co
urse
in w
hich
he/
she
has
spec
ializ
ed.
10
The
lear
ner
dem
onst
rate
s an
und
erst
andi
ng o
f his
/her
Per
sona
l Ent
repr
eneu
rial C
ompe
tenc
ies
(PEC
s), t
he e
nviro
nmen
t and
mar
ket,
and
proc
ess/
prod
uctio
n an
d de
liver
y of
the
Tech
nolo
gy &
Voc
atio
nal E
duca
tion
cour
se in
whi
ch h
e/sh
e ha
s sp
ecia
lized
.
11
The
lear
ner
dem
onst
rate
s an
und
erst
andi
ng o
f the
prin
cipl
es in
pre
parin
g a
crea
tive
and
inno
vativ
e bu
sine
ss p
lan
as it
rel
ates
with
mar
ketin
g, o
pera
tions
an
d hu
man
res
ourc
e, a
nd s
impl
e ac
coun
ting
and
finan
cial
pla
ns to
det
erm
ine
the
feas
ibili
ty a
nd v
iabi
lity
of t
he b
usin
ess
of h
is/h
er te
chno
logy
and
Vo
catio
nal s
peci
aliz
atio
n.
12
The
lear
ner
dem
onst
rate
s an
und
erst
andi
ng o
f of t
he p
rinci
ples
in a
pply
ing
the
busi
ness
pla
n of
his
/her
cho
ice
base
d on
his
/her
T&
VE s
peci
aliz
atio
n.
IV
. TI
ME
ALL
OTM
ENT
G
rade
4
Gra
de 5
G
rade
6
Gra
de 7
G
rade
8
Gra
de 9
G
rade
10
Dai
ly
50m
ins
50m
ins
50m
ins
Wee
kly
4h
ours
4h
ours
4h
ours
4h
ours
All rights reserved. No part of this material may be reproduced or transmitted in any form or by any means - electronic or mechanical including photocopying – without written permission from the DepEd Central Office. First Edition, 2015.
DEPED COPY
xiv
K t
o 1
2 B
AS
IC E
DU
CA
TIO
N C
UR
RIC
ULU
M
G
rad
e 4
NIL
ALA
MA
N
(Con
tent
)
PA
MA
NT
AY
AN
G
PA
NG
NIL
ALA
MA
N
(Con
tent
Sta
ndar
d)
PA
MA
NT
AY
AN
S
A P
AG
GA
NA
P
(Per
form
ance
Sta
ndar
d)
PA
MA
NT
AY
AN
SA
PA
GK
AT
UT
O
(Lea
rnin
g Co
mpe
tenc
ies)
C
OD
E
Gra
de
4 –
IC
T a
nd
EN
TR
EP
RE
NE
UR
SH
IP
1.
En
trep
rene
ursh
ip
Ang
mag
-aar
al a
y…
naip
amam
alas
ang
pan
g-un
awa
sa k
onse
pto
ng
“ent
repr
eneu
rshi
p”
Ang
mag
-aar
al a
y…
na
ipal
iliw
anag
ang
mga
ba
taya
ng k
onse
pto
ng
pagn
eneg
osyo
1.1
naip
alili
wan
ag a
ng k
ahul
ugan
at
kaha
laga
han
ng “
entr
epre
neur
ship
” E
PP
4IE
-0
a-1
1.
2 na
tata
laka
y an
g m
ga k
atan
gian
ng
isan
g en
trep
rene
ur
EP
P4
IE-
0a-
2
1.3
natu
tuko
y an
g m
ga n
agin
g m
atag
umpa
y na
en
trep
rene
ur s
a pa
may
anan
, ba
nsa,
at
sa
iban
g ba
nsa
EP
P4
IE-
0b
-3
1.4
nata
tala
kay
ang
iba’
t-ib
ang
uri n
g ne
gosy
o E
PP
4IE
-0
b-4
2.
Li
gtas
at
resp
onsa
blen
g ga
mit
ng I
CT
naip
amam
alas
ang
ka
alam
an a
t ka
kaya
han
sa
pagg
amit
ng c
ompu
ter,
In
tern
et, at
em
ail s
a lig
tas
at r
espo
nsab
leng
pa
mam
araa
n
naka
gaga
mit
ng c
ompu
ter,
In
tern
et, at
em
ail s
a lig
tas
at r
espo
nsab
leng
pa
mam
araa
n
2.1
naip
alili
wan
ag a
ng m
ga p
anun
tuna
n sa
pa
ggam
it ng
com
pute
r, I
nter
net,
at
emai
l E
PP
4IE
-0
c-5
2.
2 na
tata
laka
y an
g m
ga p
anga
nib
na d
ulot
ng
mga
di-ka
nais
-nai
s na
mga
sof
twar
e (v
irus
at
mal
war
e), m
ga n
ilala
man
, at
mga
pag
-asa
l sa
Inte
rnet
EP
P4
IE -
0c-
6
2.3
naga
gam
it an
g co
mpu
ter,
Int
erne
t, a
t em
ail
sa li
gtas
at
resp
onsa
blen
g pa
mam
araa
n E
PP
4IE
-0d
- 7
3.
Pa
ngan
gala
p at
pag
sasa
ayos
ng
im
porm
asyo
ngga
mit
ang
ICT
naip
amam
alas
ang
ka
alam
an a
t ka
sana
yan
sa
com
pute
r at
Int
erne
t sa
pa
ngan
gala
p at
pa
gsas
aayo
s ng
im
porm
asyo
n
naka
gaga
mit
ng c
ompu
ter
at I
nter
net
sa
pang
anga
lap
at
pags
asaa
yos
ng
impo
rmas
yon
3.1.
na
ipal
iliw
anag
ang
kaa
lam
an s
a pa
ggam
it ng
co
mpu
ter
at I
nter
net
bila
ng m
apag
kuku
nan
ng ib
a’t
iban
g ur
i ng
impo
rmas
yon
EP
P4
IE-0
d-
8
3.2.
na
gaga
mit
ang
com
pute
r fil
e sy
stem
E
PP
4IE
-0
e-9
3.
3.
naga
gam
it an
g w
eb b
row
ser
at a
ng b
asic
fe
atur
es n
g is
ang
sear
ch e
ngin
e sa
pa
ngan
gala
p ng
impo
rmas
yon
EP
P4
IE-
0e-
10
3.4.
na
gaga
mit
ang
mga
web
site
sa
pang
anga
lap
ng im
porm
asyo
n E
PP
4IE
-0
f-1
1
3.5.
na
koko
pya
o na
da-d
ownl
oad
sa c
ompu
ter
ang
naka
lap
na im
porm
asyo
n m
ula
sa I
nter
net
EP
P4
IE-
0f-
12
4.
Pa
g-su
suri
ng
Impo
rmas
yon
naip
amam
alas
ang
ka
alam
an a
t ka
kaya
han
naka
gaga
wa
ng t
able
at
tsar
t ga
mit
ang
4.1
naka
gaga
wa
ng t
able
at
tsar
t ga
mit
ang
wor
d pr
oces
sing
E
PP
4IE
-0
g-1
3
All rights reserved. No part of this material may be reproduced or transmitted in any form or by any means - electronic or mechanical including photocopying – without written permission from the DepEd Central Office. First Edition, 2015.
DEPED COPY
xv
K t
o 1
2 B
AS
IC E
DU
CA
TIO
N C
UR
RIC
ULU
M
NIL
ALA
MA
N
(Con
tent
)
PA
MA
NT
AY
AN
G
PA
NG
NIL
ALA
MA
N
(Con
tent
Sta
ndar
d)
PA
MA
NT
AY
AN
S
A P
AG
GA
NA
P
(Per
form
ance
Sta
ndar
d)
PA
MA
NT
AY
AN
SA
PA
GK
AT
UT
O
(Lea
rnin
g Com
pete
ncie
s)
CO
DE
Gam
it a
ng I
CT
sa
pag
gam
it n
g
pro
duct
ivity
tool
s upan
g
mai
pak
ita
ang n
um
eric
al
at t
ekst
ual
na
impor
mas
yon s
a pam
amag
itan
ng m
ga
table
at
tsar
t
pro
duct
ivity
tool
s upan
g
mag
pak
ita
ng
impor
mas
yon
4.2
nak
agag
awa
ng t
able
at
tsar
t gam
it a
ng
elec
tron
ic s
pre
adsh
eet
tool
EP
P4
IE-
0g
-14
4.3
nak
akap
ag-s
ort
at f
ilter
ng im
por
mas
yon
gam
it a
ng e
lect
ronic
spre
adsh
eet
tool
E
PP
4IE
-0
h-1
5
5.
Kom
unik
asyo
n
at
kola
bor
asyo
n
gam
it a
ng I
CT
nai
pak
ikita
ang k
aala
man
at
kas
anay
an s
a pag
gam
it
ng
nak
agag
amit n
g e
mai
l
5.1.
nak
apag
pap
adal
a ng s
arili
ng e
mai
l E
PP
4IE
0
h-1
6
5.2.
nak
asas
agot
sa
emai
l ng ib
a E
PP
4IE
-0
h-1
7
5.3.
nak
apag
pap
adal
a ng e
mai
l na
may
kal
akip
na
dok
um
ento
o ib
a pan
g m
edia
file
E
PP
4IE
-0
i-1
8
6.
Pag
likha
ng
know
ledge
pro
duct
s
nai
pak
ikita
ang
kaal
aman
at
kaka
yahan
sa
pag
gam
it n
g
pro
duct
ivity
tool
s upan
g
lum
ikha
ng m
ga
know
ledge
pro
duct
nak
agag
amit n
g
pro
duct
ivity
tool
s sa
pag
gaw
a ng m
ga
kn
owle
dge
pro
duct
s
6.1.
nak
aguguhit g
amit a
ng d
raw
ing t
ool o
gra
phic
s so
ftw
are
EP
P4
IE -
0i-
19
6.
2.
nak
akap
ag-e
dit n
g p
hot
o gam
it a
ng b
asic
phot
o ed
itin
g t
ool
EP
P4
IE -
0i-
20
6.
3.
nak
agag
awa
ng d
okum
ento
na
may
pic
ture
gam
it a
ng w
ord p
roce
ssin
g t
ool o
des
ktop
publis
hin
g t
ool
EP
P4
IE -
0j-
21
6.4.
nak
agag
awa
ng m
aikl
ing r
epor
t na
may
ka
sam
ang m
ga
table
, ts
art,
at
phot
o o
dra
win
g g
amit a
ng ib
a’t
iban
g t
ools
na
nak
asan
ayan
EP
P4
IE -
0j-
22
Gra
de 4
– A
GR
ICU
LT
UR
E
1.
Pa
gtat
anim
ng
hala
man
g or
nam
enta
l
naip
amam
alas
ang
pan
g-un
awa
sa k
aala
man
at
kasa
naya
n sa
pag
tata
nim
ng
hal
aman
g or
nam
enta
l bi
lang
isan
g ga
wai
ng
pagk
akak
itaan
nais
asag
awa
ang
pagt
atan
im, pa
g-aa
ni, at
pa
gsas
apam
iliha
n ng
ha
lam
ang
orna
men
tal s
a m
asis
tem
ang
pam
amar
aan
1.1
nais
asag
awa
ang
mga
kas
anay
an a
t ka
alam
an
sa p
agta
tani
m n
g ha
lam
ang
orna
men
tal b
ilang
is
ang
pagk
akak
itaan
g ga
wai
n
EP
P4
AG
-0a-
1
1.2
nata
tala
kay
ang
paki
naba
ng s
a pa
gtat
anim
ng
hala
man
g or
nam
enta
l, pa
ra s
a pa
mily
a at
sa
pam
ayan
an
EP
P4
AG
-0a-
2
1.3
naga
gam
it an
g te
knol
ohiy
a/In
tern
et s
a pa
gsag
awa
ng s
urve
y at
iba
pang
pan
anal
iksi
k ng
was
to a
t m
akab
agon
g pa
mam
araa
n ng
pa
gpap
atub
o ng
hal
aman
g or
nam
enta
l
EP
P4
AG
-0b
-3
All rights reserved. No part of this material may be reproduced or transmitted in any form or by any means - electronic or mechanical including photocopying – without written permission from the DepEd Central Office. First Edition, 2015.
DEPED COPY
xvi
K t
o 1
2 B
AS
IC E
DU
CA
TIO
N C
UR
RIC
ULU
M
NIL
ALA
MA
N
(Con
tent
)
PA
MA
NT
AY
AN
G
PA
NG
NIL
ALA
MA
N
(Con
tent
Sta
ndar
d)
PA
MA
NT
AY
AN
S
A P
AG
GA
NA
P
(Per
form
ance
Sta
ndar
d)
PA
MA
NT
AY
AN
SA
PA
GK
AT
UT
O
(Lea
rnin
g Com
pete
ncie
s)
CO
DE
1.4.
na
kapa
gsas
agaw
a ng
sur
vey
upan
g m
atuk
oy a
ng m
ga s
umus
unod
: 1.
4.1
mga
hal
aman
g or
nam
enta
l ayo
n sa
ik
agag
anda
ng
taha
nan
, gu
sto
ng m
amim
ili,
pana
hon,
pang
anga
ilang
an a
t ki
ta n
g m
ga
nagt
atan
im
1.4.
2
pagb
abag
o sa
kal
akar
an s
a pa
gpap
atubo
ng
hala
man
g or
nam
enta
l (
hal:
“int
ercr
oppi
ng”
ng h
alam
ang
gula
y sa
ha
lam
anan
g or
nam
enta
l, at
bp)
1.4.
3 D
isen
yo o
pla
non
g pa
gtat
anim
ng
pinag
sam
ang h
alam
ang
orna
men
tal a
t ib
a pa
ng m
ga h
alam
ang
angk
op d
ito
1.4.
4 pa
gkuk
una
n n
g m
ga h
alam
an a
t ib
a pa
ng
kaila
ngan
sa
hala
man
g or
nam
enta
l 1.
4.5
para
an n
g pa
gtat
anim
at
pagp
apat
ubo
EP
P4
AG
-0c-
4
1.5
naka
gaga
wa
ng d
isen
yo n
g ha
lam
ang
orna
men
tal s
a tu
long
ng
basi
c sk
etch
ing
at
tekn
oloh
iya
EP
P4
AG
-0
c-5
1.6
naip
akik
ita a
ng w
asto
ng p
amam
araa
n sa
pa
gpap
atub
o/pa
gtat
anim
ng
hala
man
g or
nam
enta
l 1.
6.1
pagp
ili n
g ita
tani
m
1.6.
2 pa
ggaw
a/pa
ghah
anda
ng
tani
man
1.
6.3
pagh
ahan
da n
g m
ga it
atan
im o
pat
utub
uin
at it
atan
im
1.6.
4
pagt
atan
im a
yon
sa w
asto
ng p
amam
araa
n
EP
P4
AG
-0d
-6
1.7
naip
alili
wan
ag a
ng il
ang
para
an n
g
pagp
apar
ami n
g ha
lam
an t
ulad
ng
pagt
atan
im
sa la
ta a
t la
yering
/mar
cott
ing
EP
P4
AG
-0e-
7
1.8
nais
asag
awa
ang
mas
iste
man
g
pang
anga
laga
ng
tani
m
1.8.
1 p
agdi
dilig
, pa
gbub
ungk
al n
g lu
pa,
pagl
alag
ay n
g ab
ono,
pag
gaw
a ng
abo
nong
or
gani
ko a
tbp
EP
P4
AG
-0e-
8
1.9
naip
akik
ita a
ng p
agka
map
amar
aan
sa
pagg
amit
ng m
ater
yale
s, p
anah
on a
t pe
ra s
a E
PP
4A
G-0
e-9
All rights reserved. No part of this material may be reproduced or transmitted in any form or by any means - electronic or mechanical including photocopying – without written permission from the DepEd Central Office. First Edition, 2015.
DEPED COPY
xvii
K t
o 1
2 B
AS
IC E
DU
CA
TIO
N C
UR
RIC
ULU
M
NIL
ALA
MA
N
(Con
tent
)
PA
MA
NT
AY
AN
G
PA
NG
NIL
ALA
MA
N
(Con
tent
Sta
ndar
d)
PA
MA
NT
AY
AN
S
A P
AG
GA
NA
P
(Per
form
ance
Sta
ndar
d)
PA
MA
NT
AY
AN
SA
PA
GK
AT
UT
O
(Lea
rnin
g Com
pete
ncie
s)
CO
DE
pagp
apat
ubo
ng h
alam
ang
orna
men
tal
1.10
na
isas
agaw
a an
g w
asto
ng p
ag-a
ani/
pags
asap
amili
han
ng m
ga h
alam
ang
orna
men
tal
EP
P4
AG
-0f-
10
1.11
na
kaga
gaw
a ng
pla
no s
a pa
gbeb
enta
ng m
ga
hala
man
1.
11.1
p
agsa
saay
os n
g pa
nind
a 1.
11.2
p
ag-k
umbi
nsi s
a m
amim
ili
1.11
.3 p
agta
tala
ng
puhu
nan
at g
inas
tos
EP
P4
AG
-0f-
11
1.12
na
isas
agaw
a na
ng m
ahus
ay a
ng
pagb
eben
ta n
g ha
lam
ang
pina
tubo
E
PP
4A
G-0
g-
12
1.
13
natu
tuos
ang
puh
unan
, ga
stos
, ki
ta a
t m
aiim
pok
EP
P4
AG
-0g
-1
3
1.14
na
kaga
gaw
a ng
pla
no n
g pa
tulo
y na
pa
gpap
atub
o ng
hal
aman
g or
nam
enta
l bila
ng
pagk
akak
itaan
g ga
wai
n
EP
P4
AG
-0g
-1
4
2.
Pag-
aala
ga n
g ha
yop
na
ipam
amal
as a
ng p
ang-
unaw
a sa
pan
imul
ang
kaal
aman
at ka
sana
yan
sa
pag-
aala
ga n
g ha
yop
sa
taha
nan
at a
ng
mai
tutu
long
nito
sa
pag-
unla
d ng
pam
umuh
ay
na
isas
agaw
a ng
ma
kaw
iliha
n an
g pa
g-aa
laga
sa
hayo
p sa
tah
anan
bila
ng
map
agka
kaki
taan
g ga
wai
n
2.1
nata
tala
kay
ang
kabu
tihan
g du
lot
ng p
ag-a
alag
a ng
ha
yop
sa t
ahan
an
EP
P4
AG
-0h
-1
5
2.2
natu
tuko
y an
g m
ga h
ayop
na
maa
arin
g al
agaa
n sa
ta
hana
n.
Hal
. da
gang
cos
ta, lo
ve b
irds
, ka
lapa
ti,isda
, atb
p.
EP
P4
AG
-0h
-1
6
2.3
naiis
a-is
a an
g w
asto
ng p
amam
araa
n sa
p
ag -
aa
laga
ng
hayo
p 2.
3.1
pags
asag
awa
nang
maa
yos
na p
ag-a
alag
a ng
hay
op
2.3.
2 pa
gbib
igay
ng
was
tong
luga
r o
tirah
an
2.3.
3 pa
gpap
akai
n at
pag
lilin
is n
g tir
ahan
2.
3.4
pagt
atal
a ng
pag
baba
go/p
ag-u
nlad
/pag
bisi
ta
sa b
eter
inar
yo
EP
P4
AG
-0h
-1
7
2.4
naka
gaga
wa
ng p
lano
ng
pagp
apar
ami n
g al
aga
upan
g ku
mita
2.
4.1
napi
pili
ang
para
ram
ihin
g ha
yop
2.4.
2 na
kaga
gaw
a ng
tal
atak
daan
ng
mga
gaw
ain
upan
g m
akap
agpa
ram
i ng
hayo
p 2.
4.3
naka
gaga
wa
ng is
kedy
ul n
g pa
g-aa
laga
ng
hayo
p
EP
P4
AG
-0i-
18
All rights reserved. No part of this material may be reproduced or transmitted in any form or by any means - electronic or mechanical including photocopying – without written permission from the DepEd Central Office. First Edition, 2015.
DEPED COPY
xviii
K t
o 1
2 B
AS
IC E
DU
CA
TIO
N C
UR
RIC
ULU
M
NIL
ALA
MA
N
(Con
tent
)
PA
MA
NT
AY
AN
G
PA
NG
NIL
ALA
MA
N
(Con
tent
Sta
ndar
d)
PA
MA
NT
AY
AN
S
A P
AG
GA
NA
P
(Per
form
ance
Sta
ndar
d)
PA
MA
NT
AY
AN
SA
PA
GK
AT
UT
O
(Lea
rnin
g Com
pete
ncie
s)
CO
DE
2.4.
4 N
aisa
sa a
lang
ala
ng a
ng m
ga
kaut
usan
/bat
as t
ungk
ol s
a pa
ngan
gala
ga n
g pa
rara
mih
ing
hayo
p 2.
5 na
itata
la a
ng m
ga p
ag-iin
gat na
dap
at g
awin
kun
g m
ag-a
alag
a ng
hay
op
EP
P4
AG
-0i-
19
Gra
de 4
– H
OM
E E
CO
NO
MIC
S
1.
Tun
gkul
in s
a sa
rili
2.
Pag-
uuga
li bi
lang
ka
sapi
ng
mag
-an
ak
3.
Pagl
ilini
s ng
ba
hay
4.
Pagh
ahan
da n
g m
asus
tans
iyan
g pa
gkai
n
naip
amam
alas
ang
pan
g-un
awa
sa b
atay
ang
kons
epto
ng “g
awai
ng
pant
ahan
an”
at a
ng
mai
tutu
long
nito
sa
pag-
unla
d ng
sar
ili a
t ta
hana
n
nais
asag
awa
ng m
ay
kasa
naya
n an
g m
ga g
awai
ng
pant
ahan
an n
a m
akat
utul
ong
sa
pang
anga
laga
ng
pans
arili
at
ng s
arili
ng tah
anan
1.1.
nai
sasa
gaw
a an
g tu
ngku
lin s
a sa
rili
EP
P4
HE
-0a-
1
1.2.
nai
sasa
ugal
i ang
mga
tun
gkul
in s
a sa
rili u
pang
m
agin
g m
aayo
s 1.
2.1.
na
sasa
bi a
ng m
ga k
agam
itan
sa p
aglil
inis
at
pag-
aayo
s ng
sar
ili
1.2.
2.
naip
akik
ita a
ng w
asto
ng p
araa
n ng
pag
gam
it ng
mga
ito
1.2.
3.
naip
akik
ita a
ng w
asto
ng p
amam
araa
n ng
pa
glili
nis
at p
ag-a
ayos
1.
2.4.
na
susu
nod
ang
iske
dyul
ng
pagl
ilini
s at
pag
-aa
yos
sa s
arili
EP
P4
HE
-0a-
2
1.3.
nap
anga
ngal
agaa
n an
g sa
rilin
g ka
suot
an
1.3.
1.
naiis
a-is
a an
g m
ga p
araa
n ng
pa
gpap
anat
iling
mal
inis
ng
kasu
otan
(hal
.,
mag
-ing
at s
a pa
g up
o, p
agsu
ot n
g ta
man
g ka
suot
an s
a pa
glal
aro,
atb
p)
1.3.
2.
nasa
sabi
ang
gam
it ng
mga
kag
amita
n sa
pa
nana
hi s
a ka
may
1.
3.3.
na
isas
aayo
s an
g pa
yak
na s
ira
ng k
asuo
tan
sa pa
mam
agita
n ng
pan
anah
i sa
kam
ay
(hal
. pa
gkab
it ng
but
ones
) 1.
3.4.
N
aita
tabi
ng
maa
yos
ang
mga
kas
uota
n ba
tay
sa k
anila
ng g
amit.
(ha
l.,po
rmal
na
kasu
otan
at
pang
-esp
esya
l na
okas
yon)
EP
P4
HE
-0b
-3
1.4.
nap
apan
atili
ng m
aayo
s an
g sa
rilin
g tin
dig
1.4.
1.
naip
akik
ita a
ng m
aayo
s na
pag
-upo
at
pagl
akad
1.
4.2.
na
isas
agaw
a an
g m
ga G
awai
n na
EP
P4
HE
-0c-
4
All rights reserved. No part of this material may be reproduced or transmitted in any form or by any means - electronic or mechanical including photocopying – without written permission from the DepEd Central Office. First Edition, 2015.
DEPED COPY
xix
K t
o 1
2 B
AS
IC E
DU
CA
TIO
N C
UR
RIC
ULU
M
NIL
ALA
MA
N
(Con
tent
)
PA
MA
NT
AY
AN
G
PA
NG
NIL
ALA
MA
N
(Con
tent
Sta
ndar
d)
PA
MA
NT
AY
AN
S
A P
AG
GA
NA
P
(Per
form
ance
Sta
ndar
d)
PA
MA
NT
AY
AN
SA
PA
GK
AT
UT
O
(Lea
rnin
g Com
pete
ncie
s)
CO
DE
nagp
apan
atili
ng
mal
usog
na
tindi
g tu
lad
ng
pag-
iwas
sa
saki
t sa
pam
amag
itan
ng
pagk
ain
ng m
asus
tans
yang
pag
kain
, pa
g-eh
ersi
syo,
atb
p
1.5.
nai
paki
kita
ang
mab
utin
g pa
g-uu
gali
bila
ng k
asap
i ng
mag
-ana
k
EP
P4
HE
-0d
-5
1.6.
nak
atut
ulon
g sa
pag
-aal
aga
sa m
atat
anda
at
iba
pang
kas
api n
g pa
mily
a 1.
6.1.
nai
isa-
isa
ang
mga
gaw
in n
a m
akat
utul
ong
sa p
anga
ngal
aga
sa ib
a pa
ng k
asap
i ng
pam
ilya
hal.
pagb
ibig
ay n
g pa
gkai
n, p
ag-
abot
ng
kaila
ngan
g ka
gam
itan,
pag
kukw
ento
at
pak
ikin
ig
1.6.
2.
nais
asag
awa
ang
pagt
ulon
g na
ng m
ay p
ag-
iinga
t at
pag
gala
ng
EP
P4
HE
-0d
-6
1.7.
nak
atut
ulon
g sa
pag
tang
gap
ng b
isita
sa
baha
y tu
lad
ng:
1.7.
1.
pagp
apau
po, pa
gbi
biga
y ng
mak
akai
n,
tubi
g, a
tbp)
1.
7.2.
pa
gsas
agaw
a nan
g w
asto
ng p
ag-iin
gat
sa
pagt
angg
ap n
g bi
sita
. (
hal.,
hin
di
pagp
apas
ok k
ung
di k
akila
la a
ng tao
).
1.7.
3.
pagp
apak
ilala
sa
iban
g ka
sapi
ng
pam
ilya
EP
P4
HE
-0e-
7
1.8.
nat
utuk
oy a
ng a
ngko
p na
mga
kag
amita
n sa
pa
glili
nis
ng b
ahay
at
baku
ran
EP
P4
HE
-0f-
8
1.9.
nai
sasa
gaw
a an
g w
asto
ng p
araa
n ng
pag
lilin
is n
g ba
hay
at b
akur
an
EP
P4
HE
-0f-
9
1.10
. nai
sasa
gaw
a an
g w
asto
ng p
aghi
hiw
alay
ng
bas
ura
sa b
ahay
E
PP
4H
E-0
g-
10
1.
11.
naka
susu
nod
sa m
ga tun
tuni
ng
1.11
.1 p
angk
alig
tasa
n at
pan
gkal
usug
an
1.11
.2 p
aglil
inis
ng
baha
y at
bak
uran
EP
P4
HE
-0g
-1
1
1.12
. na
susu
nod
ang
mga
gaw
aing
nak
atak
da s
a sa
rili
sa m
ga g
awai
ng b
ahay
EP
P4
HE
-0h
-1
2
All rights reserved. No part of this material may be reproduced or transmitted in any form or by any means - electronic or mechanical including photocopying – without written permission from the DepEd Central Office. First Edition, 2015.
DEPED COPY
xx
K t
o 1
2 B
AS
IC E
DU
CA
TIO
N C
UR
RIC
ULU
M
NIL
ALA
MA
N
(Con
tent
)
PA
MA
NT
AY
AN
G
PA
NG
NIL
ALA
MA
N
(Con
tent
Sta
ndar
d)
PA
MA
NT
AY
AN
S
A P
AG
GA
NA
P
(Per
form
ance
Sta
ndar
d)
PA
MA
NT
AY
AN
SA
PA
GK
AT
UT
O
(Lea
rnin
g Com
pete
ncie
s)
CO
DE
1.13
. na
isas
agaw
a an
g m
ga g
awai
ng b
ahay
nan
g ku
sang
loob
at m
ay k
asiy
ahan
E
PP
4H
E-0
h-
13
1.
14.
naka
tutu
long
sa
pagh
ahan
da n
g m
asus
tans
iyan
g pa
gkai
n.
1.14
.1.
napa
pang
kat an
g m
ga p
agka
in a
yon
sa G
o,
Gro
w, G
low
foo
d 1.
14.2
. na
susu
ri a
ng s
usta
nsiy
ang
tagl
ay n
g m
ga
pagk
ain
sa a
lmus
al g
amit
ang
“foo
d py
ram
id
guid
e “
at a
ng p
angk
at n
g pa
gkai
n 1.
14.3
. na
kaga
gaw
a ng
pla
no n
g ilu
luto
ng p
agka
in
1.14
.4.
naka
pagl
ulut
o at
nak
apag
haha
nda
ng
pagk
ain
EP
P4
HE
-0i-
14
1.15
. na
ibib
igay
ang
nilu
tong
pag
kain
nan
g ka
aya-
aya
EP
P4
HE
-0j-
15
1.
16.
naip
akik
ita a
ng w
asto
ng p
araa
n ng
pag
gam
it ng
ku
byer
tos
(kut
sara
at tin
idor
).
1.16
.1.
Mga
nas
usun
od a
ng tam
ang
panu
ntun
an
sa p
agka
in a
ngko
p sa
kul
tura
EP
P4
HE
-0j-
16
1.17
. na
isas
agaw
a na
ng m
ay s
iste
ma
ang
pagl
iligp
it at
pag
huhu
gas
ng p
inag
kain
an
EP
P4
HE
-0j-
17
G
rad
e 4
– I
ND
US
TR
IAL A
RT
S
1.
Bas
ic
men
sura
tion
naip
apam
alas
ang
pan
g-un
awa
sa b
atay
ang
kaal
aman
at ka
sana
yan
sa
pags
usus
kat sa
pag
buo
ng
mga
kap
akip
akin
aban
g na
ga
wai
ng p
ang-
indu
striy
a at
an
g m
aitu
tulo
ng n
ito s
a pa
g-un
lad
ng is
ang
pam
ayan
an
naisas
agaw
a na
ng m
ay
kasa
naya
n sa
pag
susu
kat at
pa
gpap
ahal
aga
sa m
ga
bata
yang
gaw
ain
sa s
inin
g pa
ng-in
dust
riya
na
mak
apag
papa
unla
d sa
ka
buha
yan
ng s
ariling
pa
may
anan
1.1
Nat
atal
akay
ang
mga
kaa
lam
an a
t ka
sana
yan
sa
pags
usuk
at
1.1.
1 na
kiki
lala
ang
mga
kag
amita
n sa
pa
gsus
ukat
1.
1.2
naga
gam
it an
g da
law
ang
sist
eman
g pa
nuka
t (E
nglis
h at
Met
ric)
1.1.
3 na
isas
alin
ang
siste
man
g pa
nuka
t na
Eng
lish
sa M
etric
at M
etric
sa
Engl
ish
EP
P4
IA-0
a-
1
1.2
naisas
agaw
a an
g pa
glel
etra
, pa
gbuo
ng
linya
at
pagg
uhit.
1.
2.1
natu
tuko
y an
g m
ga u
ri ng
letr
a
1.2.
2 na
bubu
o an
g ib
at-ib
ang
linya
at gu
hit
1.2.
3 na
gaga
mit
ang
“alp
habe
ts o
f lin
e” s
a pa
gbuo
ng
liny
a, g
uhit,
at pa
glel
etra
EP
P4
IA-0
b-
2
2.
Bas
ic s
ketc
hing
, Bas
ic s
hadi
ng a
nd
naip
amam
alas
ang
pan
g-un
awa
sa
bata
yang
na
isas
agaw
a na
ng m
ay
kasa
naya
n at
pag
papa
hala
ga
2.1
nata
tala
kay
ang
kaha
laga
han
ng k
aala
man
at
kasa
naya
n sa
bas
ic sk
etch
ing,
sha
ding
, at
E
PP
4IA
-0c-
3
All rights reserved. No part of this material may be reproduced or transmitted in any form or by any means - electronic or mechanical including photocopying – without written permission from the DepEd Central Office. First Edition, 2015.
DEPED COPY
xxi
K t
o 1
2 B
AS
IC E
DU
CA
TIO
N C
UR
RIC
ULU
M
NIL
ALA
MA
N
(Con
tent
)
PA
MA
NT
AY
AN
G
PA
NG
NIL
ALA
MA
N
(Con
tent
Sta
ndar
d)
PA
MA
NT
AY
AN
S
A P
AG
GA
NA
P
(Per
form
ance
Sta
ndar
d)
PA
MA
NT
AY
AN
SA
PA
GK
AT
UT
O
(Lea
rnin
g Com
pete
ncie
s)
CO
DE
Out
linin
g te
chni
ques
ka
alam
an a
t ka
sana
yan
sa
pagb
uo n
g ka
paki
-pa
kina
bang
na
gaw
aing
pa
ng-in
dust
riya
at a
ng
mai
tutu
long
nito
sa
pag-
unla
d ng
isan
g pa
may
anan
ang
mga
bat
ayan
g ga
wai
ng
sini
ng p
ang-
indu
striya
na
mak
apag
papa
-unl
ad s
a ka
buha
yan
ng s
arili
ng
pam
ayan
an
outli
ning
2.
1.1
natu
tuko
y an
g ila
ng p
rodu
kto
na
gina
gam
itan
ng b
asic
ske
tchi
ng, sh
adin
g, a
t ou
tlini
ng.
2.1.
2 na
tutu
koy
ang
ilang
tao
/neg
osyo
sa
pam
ayan
an n
a an
g pi
nagk
aka-
kita
an a
ng
basi
c sk
etch
ing
shad
ing
at o
utlin
ing
2.2
nais
asag
awa
ang
was
tong
pam
amar
aan
ng
basi
cske
tchi
ng, sh
adin
g at
outli
ning
2.
2.1
natu
tuko
y an
g pa
mam
araa
n ng
bas
ic
sket
chin
g, s
hadi
ng a
t ou
tlini
ng
2.2.
2 na
iisa-
isa
ang
mga
kag
amitan
sa
basi
c sk
etch
ing,
sha
ding
, at
out
linin
g an
g w
asto
ng
pagg
amit
ng m
ga it
o
EP
P4
IA-0
d-
4
2.3
naka
pags
asal
iksi
k n
g w
asto
ng p
amam
araa
n ng
ba
sic
sket
chin
g, s
hadi
ng a
t o
utlin
ing
gam
it an
g te
knol
ohiy
a a
t ak
lata
n 2.
3.1
naga
gam
it an
g In
tern
et, ak
lat, a
tbp.
sa
pana
nalik
sik
ng m
ga b
ago
at w
asto
ng
pam
amar
aan
ng b
asic
ske
tchi
ng, sh
adin
g at
ou
tlin
ing
2.3.
2 na
gaga
mit
ang
iba’
t-ib
ang
prod
uct
ivity
tool
s sa
pag
gaw
a ng
iba’
t-ib
ang
dise
nyo
ng b
asic
sk
etch
ing,
sha
ding
at o
utlin
ing
2.3.
3 na
ipak
ikita
ang
was
tong
par
aan
sa b
asic
sk
etch
ing,
sha
ding
, at
out
linin
g
EP
P4
IA-0
e-5
2.4
naka
gaga
wa
ng s
ariling
dis
enyo
sa
pagb
uo o
pa
gbab
ago
ng p
rodu
kton
g ga
wa
sa k
ahoy
, ce
ram
ics,
kar
ton,
o la
ta (
o m
ga m
ater
yale
s na
na
kuku
ha s
a pa
may
anan
) 2.
4.1
nasu
suno
d an
g m
ga p
anun
tuna
ng
pang
kalig
tasa
n at
pan
gkal
usug
an s
a pa
ggaw
a 2.
4.2
naki
kila
la a
ng m
ga m
ater
yale
s na
maa
arin
g i-re
cycl
e sa
pag
buo
ng n
aide
seny
ong
proy
ekto
EP
P4
IA-0
f-6
All rights reserved. No part of this material may be reproduced or transmitted in any form or by any means - electronic or mechanical including photocopying – without written permission from the DepEd Central Office. First Edition, 2015.
DEPED COPY
xxii
K t
o 12
BAS
IC E
DU
CATI
ON
CU
RR
ICU
LUM
NIL
ALAM
AN
(Con
tent
)
PAM
ANTA
YAN
G
PAN
GN
ILAL
AMAN
(C
onte
nt S
tand
ard)
PAM
ANTA
YAN
SA
PAG
GAN
AP
(Per
form
ance
Sta
ndar
d)
PAM
ANTA
YAN
SA
PAG
KAT
UTO
(L
earn
ing
Com
pete
ncie
s)
COD
E
2.4.
3 na
susu
ri an
g na
buon
g pr
oyek
to b
atay
sa
saril
ing
puna
at n
g ib
a ga
mit
ang
rubr
ics
2.5
naib
eben
ta a
ng n
agaw
ang
proy
ekto
2.
5.1
natu
tuos
ang
pre
syo
ng n
abuo
ng p
roye
kto
2.5.
2 na
kapa
gsas
alik
sik n
g m
ga lu
gar n
a pa
gbib
ilhan
ng
prod
ukto
2.
5.3
natu
tuko
y an
g ila
ng p
araa
n ng
pag
-aak
it ng
m
amim
ili 2.
5.4
ang
was
tong
pag
- aay
os n
g pr
oduk
tong
ip
agbi
bili
at p
agbe
bent
a ni
to
2.5.
5 na
tutu
os a
ng p
uhun
an, g
asto
s, a
t kita
EPP4
IA-0
h-7
2.6
napa
plan
o na
ng k
asun
od n
a pr
oyek
to g
amit
ang
kini
ta
EPP4
IA-0
i-8
2.7
naisa
saal
ang-
alan
g an
g pa
g-iin
gat a
t pa
gmam
alas
akit
sa k
apal
igira
n sa
pag
plan
o at
pa
gbub
uo n
g pr
oduk
to tu
ngo
sa p
atul
oy n
a pa
g-un
lad
2.7.
1 na
tutu
koy
ang
epek
to n
g di
pag
-iing
at s
a ka
palig
iran
2.7.
2 na
ipak
ikita
ang
pan
g-un
awa
sa k
onse
pton
g pa
tulo
y na
pag
-unl
ad (s
usta
inab
le
deve
lopm
ent)
EPP4
IA-0
i-9
2.8
naip
akik
ita a
ng m
ga g
awi n
a da
pat o
di-d
apat
isa
ugal
i upa
ng m
akat
ulon
g sa
pat
uloy
na
pag-
unla
d
EPP4
IA-0
j-10
2.9
natu
tuko
y an
g m
ga re
gula
syon
at k
autu
san
ng
pam
ahal
aang
loca
l kau
gnay
sa
napi
ling
nego
syon
g pa
ngse
rbisy
o at
pro
dukt
o
EPP4
IA-0
j-11
All rights reserved. No part of this material may be reproduced or transmitted in any form or by any means - electronic or mechanical including photocopying – without written permission from the DepEd Central Office. First Edition, 2015.
DEPED COPY
xxiii
K t
o 12
BA
SIC
ED
UC
ATI
ON
CU
RR
ICU
LUM
CO
DE
BO
OK
LEG
END
Sam
ple:
EP
P4I
E-0h
-22
LEG
END
SA
MP
LE
Firs
t En
try
Lear
ning
Are
a an
d St
rand
/ Su
bjec
t or
Sp
ecia
lizat
ion
Eduk
asyo
ng P
anta
hana
n
at P
angk
abuh
ayan
EPP
4
Gra
de L
evel
G
rade
4
Upp
erca
se L
ette
r/s
Dom
ain/
Cont
ent/
Co
mpo
nent
/ To
pic
ICT
and
Entr
epre
nuer
ship
IE
-
Rom
an N
umer
al
*Zer
o if
no s
peci
fic q
uart
er
Qua
rter
N
o sp
ecifi
c qu
arte
r 0
Low
erca
se L
ette
r/s
*Put
a h
yphe
n (-
) in
bet
wee
n le
tter
s to
indi
cate
mor
e th
an a
sp
ecifi
c w
eek
Wee
k W
eek
eigh
t h
-
Ara
bic
Num
ber
Com
pete
ncy
Nak
apag
papa
dala
ng
emai
l na
may
kal
akip
na
doku
men
to o
iba
pang
m
edia
file
22
DO
MA
IN/
CO
MP
ON
ENT
CO
DE
ICT
and
Entr
epre
neur
ship
IE
Agric
ultu
re
AG
Hom
e Ec
onom
ics
HE
Indu
stria
l Art
s IA
All rights reserved. No part of this material may be reproduced or transmitted in any form or by any means - electronic or mechanical including photocopying – without written permission from the DepEd Central Office. First Edition, 2015.
DEPED COPY
1
All rights reserved. No part of this material may be reproduced or transmitted in any form or by any means - electronic or mechanical including photocopying – without written permission from the DepEd Central Office. First Edition, 2015.
DEPED COPY
2
Entrep Aralin 1
ANG PAGBEBENTA NG PRODUKTO
I. NILALAMAN:
Tatalakayin sa araling ito ang pamamaraan ng pagbebenta ng mga produktong ninanais na pagkakitaan sa pag-eentrepreneur. Ito ay upang maunawaan ng mga mag-aaral ang mga pamamaraan sa pagbebenta ng produkto upang ang negosyong pinasok ay kumita at umunlad.
II. LAYUNIN:
1. Naiisa-isa ang pamamaraan sa pagbebenta ng produkto2. Natatalakay ang mga produktong naibebenta sa pag-eentrepreneur3. Nagagawa ang sama-samang gawain
III. PAKSANG ARALIN:
Paksa: Surbey ng Produkto sa PamilihanSanggunian: Batayang Aklat sa Edukasyong Pantahanan at PangkabuhayanKagamitan: mga larawan ng uri ng paninda
IV. PANIMULANG PAGTATASA:
Alam mo ba na maaari kang kumita sa mga produktong galing sa mga hayop? Malaking tulong sa pamilya at sa pamayanan kung ang mga produktong ito ay mapag-uukulan ng maayos na pamamahala.
Ikaw bilang isang mag-aaral ay dapat tumulong sa wastong pamamahala ng mga produktong ito.
V. PAMAMARAAN:
A. PAGGANYAK
Pagmasdang mabuti ang larawan sa loob ng mga talulot. Piliin kung alin dito ang madaling ibenta sa pamilihan at magbigay ng tala ng kikitain:
All rights reserved. No part of this material may be reproduced or transmitted in any form or by any means - electronic or mechanical including photocopying – without written permission from the DepEd Central Office. First Edition, 2015.
DEPED COPY
3
Pumili ng talulot. Sabihin kung bakit ito ang napili at ano ang gagawin sa perang kinita.
B. PAGLALAHAD
Ipakita ang larawan. Ipasuri at ipauri ang bawat produkto. Isulat sa tapat ng larawan ang halaga ng bawat isa.
Madaling ibenta sa pamilihan na malaki ang kita
All rights reserved. No part of this material may be reproduced or transmitted in any form or by any means - electronic or mechanical including photocopying – without written permission from the DepEd Central Office. First Edition, 2015.
DEPED COPY
4
C. PAGPAPALALIM NG KAALAMANGabayan ang mga mag-aaral. Sumulat ng isang talata tungkol
sa “Wastong Pamamahala ng Produkto.” (Isulat sa isang hiwalay na papel.)
D. PAGLALAHATSa pagpili ng ating binabalak na negosyo, kailangang
isaalang-alang natin ang mga pamamaraan ng pagbebenta nito. Dapat nating tingnan kung ito ba ay madali at mabilis gawin upang maging maalwan ang ating kilos sa pagtitinda.
VI. PAGTATAYA:Ipagawa sa mga mag-aaral ang sumusunod:
• Sagutin ang tanong at isulat ang sagot sa papel.• Paano mapananatiling mataas ang uri ng mga produkto sa
pagbebenta?• Magsaliksik sa kasalukuyang presyo ng karneng manok at itlog.
Gumawa ng talaan ng kuwenta kung ikaw ay kikita sa kasalukuyang presyo.
• Kapanayamin ang isang tindera tungkol sa mga umiiral na pagbebenta ng produkto.
VII. PANGWAKAS NA PAGTATASA:Ipagawa sa mga mag-aaral ang sumusunod:• Lagyan ng tsek ang nadarama kung sang-ayon o di-sang-ayon ayon
sa mga sitwasyon.
Sitwasyon Sang-ayon
Di-sang-ayon
1. Ang ina ni Perla ay tindera ng karne. Hindi niya inilagay ang karne sa palamigan dahil abalang-abala siya sa ibang ginagawa.
2. Matapos makuha ang itlog sa pugad ay pinagbubukod-bukod ito ayon sa laki. Pagkatapos ay isinasalansan ang mga ito sa trey.
3. Si Mang Gil na may bakahan ay nagbebenta nang lansakan at por kilo ng karneng baka sa pamilihang bayan.
4. Ang isang mag-anak ay uunlad kung pabaya sa pag-aalaga ng mga hayop.
5. Ang gatas ay kailangang painitan bago ilagay sa boteng isterilisado ang sabi ng nanay ni Joy.
All rights reserved. No part of this material may be reproduced or transmitted in any form or by any means - electronic or mechanical including photocopying – without written permission from the DepEd Central Office. First Edition, 2015.
DEPED COPY
5
VIII. PAGPAPAYAMAN NG GAWAIN:Magmasid sa inyong pamilihan. Kapanayamin ang isang entrepreneur kung paano nila pinamamahalaan at iniingatan ang kanilang ipinagbibiling produkto. Saan sila kumukuha ng puhunan? Ilahad ito sa klase.
I. NILALAMAN:
Sa araling ito, tatalakayin ang mga katangian ng isang entrepreneur upang maging gabay at pamarisan ng mga mag-aaral na nagnanais maging entrepreneur sa hinaharap.
II. LAYUNIN:1. Naiisa-isa ang mahahalagang katangian ng isang entrepreneur 2, Naipagmamalaki ang mga katangian ng isang entrepreneur 3. Nakikilala ang sariling kakayahan na magagamit sa paghahanap buhay
III. PAKSANG ARALIN:Paksa: Katangian ng EntrepreneurSanggunian: Batayang Aklat sa Edukasyong Pantahanan at
Pangkabuhayan,Kagamitan: mga larawan
IV. PANIMULANG PAGTATASA:Ipasagot sa mga mag-aaral ang sumusunod:
1. Ano-ano ang gawain sa pamamahala ng tindahan?2. Ano ang mangyayari kung ang isa rito ay hindi mo gagawin?3. Dapat bang gawin ang mga gawain upang ang isang tindahan
ay hindi malugi? Bakit? Maiiwasan ba natin ang pagkalugi sa pagtitinda? Paano?
V. PAMAMARAAN:A. PAGGANYAK Ipakita ang mga larawan ng mga gawain kaugnay sa pamamahala ng tindahan. Paraan ng pagtatala ng paninda at produktong ibebenta.
KATANGIAN NG ENTREPRENEUR
Entrep Aralin 2
All rights reserved. No part of this material may be reproduced or transmitted in any form or by any means - electronic or mechanical including photocopying – without written permission from the DepEd Central Office. First Edition, 2015.
DEPED COPY
6
B. PAGLALAHAD Tanungin ang mga bata kung sino sa kanila ang may tindahan. Ipakuwento kung ano ang kanilang paninda.Sa ibang bata na hindi nakasali, itanong ito:Naranasan na ba ninyo na bumili sa tingiang tindahan sa inyong pamayanan? Ano ang inyong nabili?
C. PAGPAPALALIM NG KAALAMAN I-grupo ang klase sa tatlo. Isadula kung paano maipapakita ang iba’t ibang pamamaraan ng pamamahala at pagtala ng paninda. Talakayin ang isinadula.Ipaguhit sa tatlong pangkat: Semi-permanenteng tindahan at lumilibot na tindahan. Sumulat ng tatlong pangungusap tungkol dito. Ibahagi ang iginuhit na uri ng tingiang tindahan at ipahayag ang pangungusap tungkol dito.
D. PAGLALAHAT Hikayatin ang mga mag-aaral sa pagbuo ng kaisipan na: Ang mga tindahan ay magkakaiba. Meron di-permanente at permanente. Ang di-permanente ay umaalis at lumilipat sa ibang lugar depende sa kanilang mga kostumer. Ang permanente naman ay nakaperme sa isang lugar lang.
VI. PAGTATAYA: Itanong sa mga bata kung anong katangian ng entrepreneur ang tinutukoy sa bawat sitwasyon.
1. Pinahahalagahan nang wasto at maayos ang mga produktong paninda.
2. Nagpapataw ng halaga sa orihinal na presyo ng produkto.3. Binibigyan ng pagkakataon makabili ng iba pang bagay ang mga
mamimili.4. Ginagamit ang perang kinita sa importanteng bagay.5. Ang mabababang mamimili ang laging pinapahalagahan.
VII. PANGWAKAS NA PAGTATASA:Ibigay ang mga hinihinging impormasyon. Ipagawa ito sa mga mag-aaral.
Katangian ng Isang Entrepreneur
Gawain sa Pamamahala ng
Negosyo
Pagtatala ng mga Paninda
All rights reserved. No part of this material may be reproduced or transmitted in any form or by any means - electronic or mechanical including photocopying – without written permission from the DepEd Central Office. First Edition, 2015.
DEPED COPY
7
VIII. PAGPAPAYAMAN NG GAWAIN:Ipagawa ito sa mga mag-aaral.
Isabuhay ang sitwasyon. Ipagpalagay natin na may malapit na negosyo sa inyong tahanan. Nakikita mo na maraming bumibili sa kanila. Ngunit paglipas ng isang linggo tumaas ang bilihin dito. Ano ang maisasagot mo sa sumusunod:
1. Sa palagay mo, ano ang naging epekto ng pagtaas ng presyo sa mamimili?
2. Ano-ano ang mga katangian ng may-ari ng tindahan?3. Makakatulong kaya ito sa pagsulong ng kabuhayan ng bawat
isa?4. Ano ang pansarili mong kuro-kuro ukol dito?
I. NILALAMAN:
Sa araling ito, tatalakayin ang iba’t ibang uri ng negosyo na maaaring pasukin ninuman. Tatalakayin ang iba’t ibang paraan upang maitayo ang ninanais na negosyo.
II. LAYUNIN:1. Naiisa-isa ang uri ng negosyo sa pamayanan2. Naibabahagi ang sariling karanasan sa pagbili
III. PAKSANG ARALIN:Paksa: Iba’t Ibang Uri ng NegosyoSanggunian: Batayang Aklat sa Edukasyong Pantahanan at
PangkabuhayanKagamitan: mga larawan ng iba’t ibang uri ng negosyo
IV. PANIMULANG PAGTATASA:Itanong sa mga mag-aaral ang sumusunod:• Napansin mo ba na ang bawat negosyo ay laging gumagamit ng
mga salitang may personal touch?• Ano-ano ang naranasan mong mga pangyayaring may personal
touch kapag ikaw ay bumibili sa isang restawran?
ANG IBA’T IBANG URI NG NEGOSYO
Entrep Aralin 3
All rights reserved. No part of this material may be reproduced or transmitted in any form or by any means - electronic or mechanical including photocopying – without written permission from the DepEd Central Office. First Edition, 2015.
DEPED COPY
8
V. PAMAMARAAN:
A. PAGGANYAK Ipaawit ito: (sa tono ng “Leron Leron Sinta”)
Tindahan ni Inay
Sa aming pamayananAng tingian tindahan,
May sariwang isdaMay gulay na masustansiya
prutas na makulaydagdagan pa ng pansahog
tindahan ng aking inaylaging bago ito.
• Ano ang nabanggit na tinda ng kaniyang ina? Bakit kaya ito ang itinitinda ng kaniyang ina? Paano ito itinitinda? Marami kaya ang bumibili? Ano ang tawag sa tindahang ito? Magpakita ng larawan.
B. PAGLALAHAD • Tanungin ang mga mag-aaral kung sino ang may tindahan sa
kanila. Ipaulat kung ano ang kanilang paninda.• Sa ibang mag-aaral na hindi nakasali, itanong ito:
Naranasan na ba ninyo na bumili sa tindahan sa inyong pamayanan? Ano ang inyong nabili? Anong uri ng tindahan ang inyong nabilhan?
C. PAGPAPALALIM NG KAALAMANMahahalagang Gawain sa Pamamahala ng Tindahan
Sa pag-unlad ng tindahan, ang sumusunod ay kailangang malaman at isabuhay sa pamamahala ng tindahan:
1. Maayos at Malinis na Pananamit – palaging maging kaaya-aya ang anyo sa mamimili. Kailangan din malusog ang pangangatawan sa maghapong pagsisilbi at pakikitungo sa iba’t ibang mamimili.
2. Pamimili ng mga Ititinda – ang pangangailangan ng mamimili ang isaalang-alang sa pagpili ng paninda. Ang bilihin ay hango sa pinakamababang halaga.
3. Pagsasaayos ng Paninda – ayusin ayon sa uri ang paninda, lagyan ng tamang presyo. Magkaroon ng sapat na kaalaman tungkol sa mga produktong itinitinda upang madali itong maipakilala sa mga mamimili.
All rights reserved. No part of this material may be reproduced or transmitted in any form or by any means - electronic or mechanical including photocopying – without written permission from the DepEd Central Office. First Edition, 2015.
DEPED COPY
9
Itanong: May mga maidaragdag pa ba kayong gawain sa pamamahala ng tindahan? Magbigay ng tatlo at Ilagay ito sa scroll-up graphic organizer.
_________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________
D. PAGLALAHAT
1. Pangkatin ang klase sa tatlo. Isadula kung paano maipapakita ang pamamahala ng tindahan.
2. Sumulat ng tatlong pangungusap tungkol dito. Ipahayag ang pangungusap tungkol dito.
VI. PAGTATAYA:
Kung ikaw ay isang tagapamahala ng isang tindahan ilarawan mo ang iyong sarili bilang isang taong may kasanayan sa pamamahala. Gumawa ng portfolio sa pamamagitan ng pagtitipon ng mga ginupit na larawan ng tindahan, sumulat ng tatlo hanggang limang pangungusap na naglalarawan sa iyong pangarap na tindahan.
VII. PANGWAKAS NA PAGTATASA
VIII. PAGPAPAYAMAN NG GAWAIN:Ipagawa sa mga mag-aaral ang sumusunod:
1. Magmasid sa inyong pamayanan at itala ang iba’t ibang tindahan na makikita sa pamayanan at ang uri ng kanilang mga paninda.
2. Base sa iyong naitalang tindahan, pumili ng isa at kapanayamin ang namamahala. Itanong ang sumusunod at iulat sa klase:• Sino ang may-ari ng tindahan?• Ano ang pangunahing paninda?• Paano ipinagbibili ang mga paninda?• Ano ang nagagawa ng tingiang tindahan sa kanilang
pamilya?
All rights reserved. No part of this material may be reproduced or transmitted in any form or by any means - electronic or mechanical including photocopying – without written permission from the DepEd Central Office. First Edition, 2015.
DEPED COPY
10
I. NILALAMAN:
Sa araling ito, pag-uusapan at iisa-isahin ang mga matagumpay na entrepreneur sa iba’t ibang larangan. Tatalakayin ang pagkakatulad ng kanilang mga katangian na naging susi sa kanilang tagumpay.
II. LAYUNIN:1. Naiisa-isa ang mga kilalang entrepreneur sa iba’t ibang larangan2. Napaghahambing ang mga matagumpay na entrepreneur3. Naisasagawa ang pangkating gawain
III. PAKSANG ARALIN:Paksa: Matagumpay na mga EntrepreneurSanggunian: Batayang Aklat sa Edukasyong Pantahanan at
PangkabuhayanKagamitan: larawan ng mga entrepreneur sa internet
IV. PANIMULANG PAGTATASA:Itanong sa mga mag-aaral ang sumusunod:
• Gumagamit ka ba ng internet?• Kilala mo ba ang mga nasa larawan?• Alam mo ba kung ano ang kanilang nagawa kung kaya’t may
internet kang nagagamit ngayon?V. PAMAMARAAN:
A. PAGGANYAK • Sino-sino ang makapagbibigay ng halimbawa ng mga website sa
internet?B. PAGLALAHAD
Pangkatin ang mga bata sa apat na grupo. Bumuo ng disenyo ng website gabay ang mga tanong na sumusunod:
1. Ano ang pangalan ng inyong website?2. Bakit pinili ninyo ang pangalang ito?3. Ano ang disenyo ng inyong website? Gumuhit ng logo.4. Sino-sino ang gagamit ng inyong website?
All rights reserved. No part of this material may be reproduced or transmitted in any form or by any means - electronic or mechanical including photocopying – without written permission from the DepEd Central Office. First Edition, 2015.
DEPED COPY
11
C. PAGPAPALALIM NG KAALAMAN Batay sa nabasang mga talata, isulat sa kuwaderno ang sagot. Ibigay ang mga impormasyong hinihingi ng tsart, kung saan pupunan natin ang mga hinihinging impormasyon upang lubos nating maunawaan ang ating tinalakay.
Mga Entrepreneur sa Internet
Kompanya Pagkakaiba Pagkakapareho
D. PAGLALAHAT Pangkatin ang klase sa apat. Mag-interbyu ng sampung (10) mag-aaral sa inyong paaralan. Alamin kung anong website ang kanilang laging binibisita tuwing nag-iinternet, kolektahin ang mga datos at gumawa ng tsart o graph gamit ang computer para maidetalye ang pinakakilalang websites.
Mga gabay na tanong:1. Gumagamit ka ba ng internet?2. Anong search engines (hal. Google, Mozilla, Firefox at
Microsoft) ang iyong ginagamit tuwing nag-iinternet?3. Nakapanood ka na ba ng video sa YouTube?4. Nakapag-upload ka na ba ng iyong sariling video sa YouTube?5. Mayroon ka bang profile sa Facebook?6. Anong social networking sites pa ang iyong ginagamit sa
internet?7. Ano sa mga ito ang iyong paborito at bakit?
Halimbawa ng tsart:
Youtube
yahoo
All rights reserved. No part of this material may be reproduced or transmitted in any form or by any means - electronic or mechanical including photocopying – without written permission from the DepEd Central Office. First Edition, 2015.
DEPED COPY
12
VI. PAGTATAYA:Isulat sa kuwaderno ang titik ng wastong sagot.
1. Si ____________ang nagtatag ng Facebook, ang pinakasikat na social networking site na nag-umpisa sa Estados Unidos.
a. Chad Hurley c. Sergey Brinb. Steve Chen d. Mark Zuckerberg
2-3. Ang nasa __________na estudyante at mga________ ay gumagamit ng Facebook para makipag-usap sa kanilang kaibigan.
a. elementarya c. kolehiyob. hayskul d. kindergarten
4. Nagsimula ang Facebook noong ______, sa Harvard University na nasa Cambridge, Massachusetts.
a. 2004 c. 2010b. 2008 d. 2009
5. Ito ay isang site kung saan puwede ng mag-upload ng profile.
a. Google c. Facebookb. Yahoo d. YouTube
6. Noong Nobyembre 2006, naibenta ito sa halagang ___________.
a. 1.20 bilyong dolyar c. 5 bilyong dolyarb. 1.8 bilyong dolyar d. 1.65 bilyong dolyar
7. Sinimulan ito ng dalawang graduate student ng Stanford University.
a. Yahoo c. YouTubeb. Google d. Facebook
8. Ang tatlong websites ay makikita sa _______ ?
a. diyaryo c. librob. telebisyon d. internet
9-10. Sino-sino ang nagtatag ng Google?a. Chad Hurley c. Sergey Brinb. Larry Page d. Jawed Kim
All rights reserved. No part of this material may be reproduced or transmitted in any form or by any means - electronic or mechanical including photocopying – without written permission from the DepEd Central Office. First Edition, 2015.
DEPED COPY
13
VII. PANGWAKAS NA PAGTATASA:
Ipagawa sa mga mag-aaral ang sumusunod:
Kompletuhin ang Venn Diagram na nasa ibaba. Batay sa tatlong talata na nabasa, talakayin ang mga katangian na kakaiba sa isang entrepreneur, o ng dalawang entrepreneur at ng kalahatan. Ilagay ito sa manila paper ipakita ito sa harapan ng klase.
B. Larry Page at Sergey Brin
C. Chad Hurley, Steven Chen and Jawed Kiram
A. Mark Zuckerberg
Nang Tatlo
Nang dalawa
VIII. PAGPAPAYAMAN NG GAWAIN:
Ipasaliksik sa mga bata ang iba’t ibang entrepreneur sa internet at gawin itong kliping. Pangkatin sa apat ang mga estudyante, pumili ng isa at ipakilala ito sa klase gamit ang commercials na napapanood sa telebisyon.
All rights reserved. No part of this material may be reproduced or transmitted in any form or by any means - electronic or mechanical including photocopying – without written permission from the DepEd Central Office. First Edition, 2015.
DEPED COPY
14
`
I. NILALAMAN:Sa araling ito, matututuhan ng mga mag-aaral ang mga entrepreneur
na naging matagumpay sa ating bansa. Malalaman nila ang mga katangiang taglay ng bawat entrepreneur kaya sila ay naging matagumpay. Ang mga katangiang ito ay maaaring gayahin o maging aral sa bawat estudyante kung nais nilang pasukin ang larangang ito.
II. LAYUNIN:1. Naiisa-isa ang matatagumpay na entrepreneur sa ating bansa
2. Napapahalagahan ang mga kuwento ng tagumpay na naranasan sa pamamagitan ng indibidwal at sama-samang pagkilos
3. Natutukoy ang mga pamaraang maaaring magamit para sa tagumpay
III. PAKSANG ARALIN:Paksa: Matagumpay na mga Entrepreneur sa Ating Bansa
Sanggunian: Batayang Aklat sa Edukasyong Pantahanan at Pangkabuhayan Kagamitan: larawan ng mga entrepreneur sa ating bansa
IV. PANIMULANG PAGTATASA:
Magpapakita ang guro ng mga larawan ng mga matatagumpay na entrepreneur.
Kilala ba ninyo ang mga nasa larawan?
Alam ba ninyo kung ano ang kanilang mga negosyo?
V. PAMAMARAAN: A. PAGGANYAKSino-sino ang makapagbibigay ng iba’t ibang negosyo na kanilang pagmamay-ari?
All rights reserved. No part of this material may be reproduced or transmitted in any form or by any means - electronic or mechanical including photocopying – without written permission from the DepEd Central Office. First Edition, 2015.
DEPED COPY
15
B. PAGLALAHAD
Pangkatin ang mga bata sa apat na grupo. Bawat pangkat ay pipili ng isang entrepreneur na tatalakay sa Alamin Natin, ipasaliksik ang kanilang talambuhay at ipaulat ito sa klase.
C. PAGPAPALALIM NG KAALAMAN
Ayon kay Dr. Stephen Krauss, dapat nating tandaan ang limang elemento ng tagumpay.
1. VISION – marapat na ating tukuyin kung ano ang gusto nating marating sa buhay.
2. ESTRATEHIYA – upang matupad natin ang ating pangarap sa buhay ay dapat na mayroon tayong malinaw na plano at tutunguhin sa ating pangarap.
3. PAGTITIWALA SA SARILI – kailangan nating magkaroon ng paniniwala sa sarili nating kakayahan. Dapat nating alamin ang magaganda nating katangian na tutulong sa atin upang makamit natin ang ating pangarap sa buhay.
4. PAGTITIYAGA – “Kung may tiyaga, may nilaga.” Ito ang kasabihan na dapat nating tandaan. Ang mga kasawian natin sa buhay ay dapat na hindi maging dahilan upang panghinaan ng loob. Ipagpatuloy natin ang pagtitiyaga dahil ito ay susi sa tagumpay.
5. PAGTUTUWID SA PAGKAKAMALI – Kailangang matuto sa mga naging maling hakbang at isagawa ang mga pagtatama sa pagkakamali.
May mga maidaragdag ka bang elemento na iyong natutuhan sa mga kuwentong iyong nabasa sa modyul na ito? Magbigay ng tatlo:1. _____________________________________________2. _____________________________________________3. _____________________________________________
D. PAGLALAHAT
Magbigay ng limang aral na maaaring matutuhan sa iba’t ibang mga kuwento ng tagumpay na natutuhan.1. ____________________________________________________2. ____________________________________________________3. ____________________________________________________4. ____________________________________________________5. ____________________________________________________
All rights reserved. No part of this material may be reproduced or transmitted in any form or by any means - electronic or mechanical including photocopying – without written permission from the DepEd Central Office. First Edition, 2015.
DEPED COPY
16
VI. PAGTATAYA:A. Ipasulat sa mga mag-aaral ang titik ng wastong sagot sa malinis na
papel. 1. Ito ay tumutukoy sa pagtupad ng ating gustong marating sa buhay.
a. Estratehiya c. Visionb. Pagtitiwala sa Sarili d. Pagtitiyaga
2. Ito ang kasabihan na dapat nating tandaan. Ang mga kasawian natin sa buhay ay dapat na hindi maging dahilan upang panghinaan ng loob. Ipagpatuloy natin ang pagtitiyaga dahil ito ay susi sa tagumpay.
a. Pagtitiyaga c. Pagtitiwala sa Sarilib. Vision d. Pagtuwid sa Pagkakamali
3. Isang katangiang maganda na tutulong sa atin upang makamit natin ang ating pangarap sa buhay.
a. Vision c. Pagtitiwala sa Sarilib. Estratehiya d. Pagtitiyaga
4. Ito ay pagkatuto sa mga maling hakbang at maisasagawa ang mga pagtatama sa pagkakamali.
a. Pagtitiyaga c. Pagtitiwala sa Sarilib. Vision d. Pagtutuwid sa Pagkakamali
5. Kailangan nating magkaroon ng paniniwala sa sarili nating kakayahan. Dapat nating alamin ang magaganda nating katangian na tutulong sa atin upang makamit ang ating pangarap sa buhay.a. Pagtitiyaga c. Pagtitiwala sa Sarilib. Vision d. Pagtuwid sa Pagkakamali
VII. PANGWAKAS NA PAGTATASA:Ang sumusunod ay mga Pilipinong naging matagumpay sa buhay sa kabila ng kanilang kahirapan. Isulat ang pangalan ng mga Pilipinong naging matagumpay sa Hanay A na inilarawan sa Hanay B.
HANAY A HANAY B
Henry Sy
Namatay ang ama ni Alfredo Yao nang 12 taon pa lamang siya. Dahil siya ang panganay sa anim na magkakapatid, kailangan niyang tumulong sa ina na isang sidewalk vendor. Naglako sila ng kaniyang ina sa sugalan ng mga Tsino. Sa kabila ng hirap, nakatapos si Yao ng elementarya at hayskul hanggang kolehiyo. Sa tulong ng mga kamag-anak, nakatapos siya ng engineering.
All rights reserved. No part of this material may be reproduced or transmitted in any form or by any means - electronic or mechanical including photocopying – without written permission from the DepEd Central Office. First Edition, 2015.
DEPED COPY
17
Manny Villar
Nagmula sa mahirap na pamilya kaya’t nang bata pa lang ay tumutulong-tulong na siya sa kanyang ina at lola para magtinda ng suka, saging, bakya, at iba pa sa palengke ng Sta. Cruz, Laguna. Noong nag-aaral pa siya, kapag bakasyon ay pumapasok din siya sa iba’t ibang uri ng trabaho.
Tony Tan Caktiong
Pinakamayamang negosyanteng Pilipino na nagmamay-ari ng Asia Brewery, Allied Bank, Philippine Airlines, at Fortune Tobacco. Siya ay galing sa mahirap na pamilya mula sa Amoy, Fujian, China. Siya ay nagtrabaho habang nag-aaral upang masuportahan angkaniyang pamilya.
Socorro Ramos
May-ari ng Jollibee. Tinaguriang Best Filipino Entrepreneur. Ipinanganak siya sa Davao. Sa tatay niyang tagaluto natutuhan ang masarap na pagkain at pagiging mapagkumbaba. Matapos ang kaniyang pag-aaral sa kolehiyo ay nagtayo siya ng tindahan ng ice cream. Naisipan niyang samahan ito ng spaghetti at tinawag niya ang kaniyang tindahan na Jollibee. Ang bee o bubuyog ay kilala sa pagiging masipag. Naniniwala siya na dapat maging masaya ang tao sa kaniyang trabaho, ito ang dahilan kung bakit Jollibee ang itinawag niya sa kaniyang tindahan.
Lucio Tan
Nanggaling sa mahirap na pamilya. Nagtinda sa palengke upang mapag-aral ang sarili. Nagnegosyo sa real estate na nagbebenta ng murang bahay para sa mahihirap. Siya ang may-ari ng Camella Homes.
All rights reserved. No part of this material may be reproduced or transmitted in any form or by any means - electronic or mechanical including photocopying – without written permission from the DepEd Central Office. First Edition, 2015.
DEPED COPY
18
Alfredo Yao
Siya ang may-ari ng SM Malls. Nagmula sa isang mahirap na pamilya mula Xiamen, China. Nagpunta siya sa Maynila sa edad na 12 upang hanapin ang kaniyang ama. Napaluha siya nang makita ang ama sa mahirap na kalagayan. Naglako siya ng sapatos na napalago bilang shopping mall.
Ang iba pang entrepreneurs ay makikita sa LM.
VIII. PAGPAPAYAMAN NG GAWAIN:Ipabasa ang sumusunod na sitwasyon. Ipasagot ang mga tanong.
Nawalan ng hanapbuhay ang iyong mga magulang. Dahil kapos sa pera, laging nag-aaway ang iyong mga magulang. Sila ay nagsisisihan at nagsusumbatan kung sino ang may mali. Kapuwa sila nawalan ng lakas ng loob. Ang tatay mo ay natutong uminom ng alak habang ang nanay mo naman ay naglalabada upang may panggastos sa araw-araw. Ano ang iyong gagawin? Magbigay ng limang hakbang na iyong maisasagawa na nagpapakita ng paglalapat ng mga natutuhan mo sa mga nakaraang aralin.
A. ____________________________________________________B. ____________________________________________________C. ____________________________________________________D. ____________________________________________________E. ____________________________________________________
ANG KAHALAGAHAN NG ENTREPRENEURSHIP
Entrep Aralin 6
I. NILALAMAN:Sa araling ito, pag-aaralan ang kahulugan at kahalagahan ng
entrepreneurship. Hihimayin upang lalong maunawaan ang kahulugan at ang kahalagan nito sa larangan ng kalakalan.
II. LAYUNIN:1. Naipaliliwanag ang kahulugan ng entrepreneurship2. Naipagmamalaki ang mga kahalagahan ng isang entrepreneur3. Nakikilala ang sariling kakayahan na magagamit sa paghahanapbuhay
All rights reserved. No part of this material may be reproduced or transmitted in any form or by any means - electronic or mechanical including photocopying – without written permission from the DepEd Central Office. First Edition, 2015.
DEPED COPY
19
III. PAKSANG ARALIN:Paksa: Ang Kahalagahan ng EntrepreneurshipSanggunian: Batayang AklatKagamitan: flow chart, tape, manila paper, larawan ng mga taong
nagpapakita ng kasipagan, at pagpapahalaga sa pagnenegosyo
IV. PANIMULANG PAGTATASA:
• Ano ang ginagawa ng mga nasa larawan? Ano ang tawag sa kanila?
V. PAMAMARAAN:
A. PAGGANYAK
Ipakita sa mga mag-aaral ang flow chart.
Mga tanong:1. Sino ang bumibili ng produkto?2. Sino ang naghahanapbuhay? Ang nagtatrabaho?3. Sino rin ang pumipili ng produkto?
B. PAGLALAHAD
Ipasagot ang hinihingi sa sitwasyon. Ipaulat sa klase ang kanilang ginawa. Ipagpalagay na may kapitbahay kang may negosyo ng mga damit. Nakikita mo na maraming bumibili ng damit dahil mababa ang presyo ng mga ito. Ngunit, pagkalipas ng isang linggo, tumaas ang presyo ng mga damit.
All rights reserved. No part of this material may be reproduced or transmitted in any form or by any means - electronic or mechanical including photocopying – without written permission from the DepEd Central Office. First Edition, 2015.
DEPED COPY
20
1. Ano ang magiging epekto nito sa mga mamimili?2. Ano sa palagay mo ang katangian ng may-ari ng tindahan?3. Sa palagay mo, makatutulong kaya sa pagsulong ng kabuhayan
ang ganitong uri ng may-ari ng tindahan?4. Ano ang masasabi mo sa pagiging entrepreneur niya? Gusto mo
ba siyang tularan?
C. PAGPAPALALIM NG KAALAMAN
Magsagawa ng roundtable discussion na may isang moderator at tatlo hanggang limang mag-aaral na magpapalitan ng mga ideya at opinyon ukol sa paksang, “Ang Kahalagahan ng Entrepreneurship.”
Mga gabay na tanong:1. Ano ang entrepreneurship? 2. Bakit mahalaga ang pagiging entrepreneur?3. Anong mga katangian ang dapat isalang-alang ng isang
entrepreneur?
D. PAGLALAHAT
Matapos ang talakayan, ipaulat sa bawat grupo ang napag-usapan sa pamamagitan ng sumusunod:
1. magpapakita ng dula-dulaan ang unang grupo2. magpapantomina ang pangalawang grupo3. magra-rap ang pangatlong grupo 4. gagawa ng advertisement ang pang-apat na grupo
VI. PAGTATAYA:Ipangkat ang mga mag-aaral sa tatlong grupo. Papiliin sa Gawain-Kard ang bawat pangkat gamit ang gabay na tanong at gawain:Alin sa sumusunod ang kaya mong tularan o gawin? Paano mo ito gagawin?
Kard A: Pagtitinda at pagpapakilala ng mga bagong produkto sa pamilihan.Kard B: Pagsisikap para makatapos ng pag-aaral sa kabila ng kahirapan upang maging huwarang entrepreneurKard C: Paglikha at pagsasaliksik ng bagong produkto
VII. PANGWAKAS NA PAGTATASA:Ilarawan mo ang iyong sarili bilang isang taong may kasanayan sa pamamahala. Gumawa ng collage gamit ang mga larawan ng iba’t ibang entrepreneur. Ilagay sa iyong portfolio.
All rights reserved. No part of this material may be reproduced or transmitted in any form or by any means - electronic or mechanical including photocopying – without written permission from the DepEd Central Office. First Edition, 2015.
DEPED COPY
21
VIII. PAGPAPAYAMAN NG GAWAIN: Pangkatin ang mga mag-aaral sa dalawa. Sabihin sa mga mag-aaral na bilang mga entrepreneur, bigyan ng halaga ang mga bagay na maaaring gamitin sa laro.isulat sa pisara ang mga halimbawa: 1 pc. panyo – Php. 15 1 pc. lapis – Php. 5 1 pc. red ballpen – Php. 8 1 pc. pad paper – Php. 1 Atbp.Dalhin ang mga bagay sa harap at ipakita ito sa guro sa pamamagitan ng lider ng pangkat. Ipapakita sa guro ang mga bagay na mayroon ang bawat kasapi ng pangkat.
Bilangin ang mga bagay na nakuha ng pangkat at ang katumbas na halaga ng kabuuang mga bagay na nakuha. Maaaring limang bagay o mahigit pa ang gagamitin sa laro. Ang makakakuha ng pinakamataas na halaga ang siyang mananalo.
I. NILALAMAN: Tatalakayin sa araling ito, ang kahulugan at kahalagahan ng Information and Communication Technology (ICT). Dito, ipaliliwanag ang mga dapat isaalang-alang para sa ligtas at responsableng paggamit ng computer, internet, at email. Kaugnay nito, ang mga mag-aaral ay gagabayang makabuo ng mga patakaran sa paggamit nito.
II. LAYUNIN:
1. Nabibigyang-kahulugan ang ICT at ang kahalagahan nito2. Naipaliliwanag ang mga panuntunan sa paggamit ng computer, internet,
at email3. Nakabubuo ng mga patakarang dapat sundin para sa ligtas at
responsableng paggamit ng computer, internet, at email
All rights reserved. No part of this material may be reproduced or transmitted in any form or by any means - electronic or mechanical including photocopying – without written permission from the DepEd Central Office. First Edition, 2015.
DEPED COPY
22
III. PAKSANG ARALIN:Paksa: Kahulugan at Kahalagahan ng ICT
Panuntunan sa Paggamit ng Computer, Internet, at EmailSanggunian: K to 12 - EPP4IE – Oc - 5Kagamitan: computer, internet access, manila paper, pentel pen, krayola, bond paper, lapis, scotch tape
IV. PANIMULANG PAGTATASA:• Ipasagot sa mga mag-aaral ang Panimulang Pagtatasa sa LM.
V. PAMAMARAAN: A. PAGGANYAK
1. Ipasagot sa mga mag-aaral ang mga Gabay na Tanong sa Alamin Natin.
Gabay na Tanong:1.1 Ano-ano ang nakikitang kagamitan sa bahay, paaralan,
at mga lugar-pasyalan na produkto ng makabagong teknolohiya?
1.2 Makatutulong ba ang pagkakaroon ng mga kagamitang ito? Bakit?
2. Itala ang mga sagot ng mag-aaral sa pisara.Tanggapin lahat ang sagot ng mga mag-aaral.
3. Iugnay ito sa paksang tatalakayin sa LM. B. PAGLALAHAD Gawain A: Tseklist sa Tamang Posisyon sa Paggamit ng Computer
1. Bumuo ng anim na pangkat. Pipili ng lider ang bawat grupo.2. Ipaliwanag ang pamamaraan sa pagsasagawa ng Gawain A sa
LM.3. Bigyan ng sapat na panahon ang bawat pangkat upang magawa
ang mga pamantayan.4. Ipasagot ang tseklist ukol sa mga pamantayan ng wastong
paggamit ng computer sa LM.5. Isulat sa pisara ang mga sagot ng mag-aaral. 6. Tanggapin lahat ang sagot ng mga mag-aaral.
Gawain B: Mag-Skit Tayo1. Bumuo ng anim na pangkat. Pipili ng lider ang bawat grupo. 2. Ipaliwanag ang pamamaraan sa pagsasagawa ng Gawain B sa
LM.3. Bigyan ng sapat na panahon ang bawat pangkat upang magawa
nila ang skit tungkol sa sumusunod:
All rights reserved. No part of this material may be reproduced or transmitted in any form or by any means - electronic or mechanical including photocopying – without written permission from the DepEd Central Office. First Edition, 2015.
DEPED COPY
23
Pangkat 1 at 2: Responsableng Paggamit ng Computer Pangkat 3 at 4: Responsableng Paggamit ng Internet Pangkat 5 at 6: Responsableng Paggamit ng Email 4. Ipakikita ng bawat pangkat ang skit na nabuo. Gawain C: Mga Gabay sa Ligtas at Responsableng Paggamit ng
Internet
1. Mula sa talakayan at sa mga naunang gawain, ang mga mag-aaral ay magtatala ng mahahalagang paalala para sa ligtas at responsableng paggamit ng internet gamit ang graphic organizer sa LM.
2. Bigyan ng sapat na panahon ang bawat pangkat upang magawa ang graphic organizer.
3. Isulat sa pisara ang mga sagot ng mag-aaral. Tanggapin lahat ang sagot ng mag-aaral.
Gawain D: Patakarang Gagawin Natin…Dapat Nating Sundin...
1. Ipabasa at ipaliwanag ang Mga Alituntunin sa Ligtas at Responsableng Paggamit ng Computer. Ito ay dapat nakasulat sa visual aids.
2. Pangkatin ang klase sa anim na grupo.3. Bigyan ng mga materyales na gagamitin ang bawat grupo tulad
ng manila paper, pentel pen, krayola, at lapis.4. Mula sa nabasang alituntunin, ang bawat grupo ay gagawa ng
Patakaran sa Paggamit ng Computer Laboratory (Lab). Maaaring 3 hanggang 5 lamang bawat patakaran.
5. Iuulat ng bawat lider ang kanilang nabuong patakaran hanggang sa makapag-ulat ang lahat ng mag-aaral.
6. Gagawa ng pangkalahatang Patakaran sa Paggamit ng Computer Lab. ang klase mula sa ulat ng mga grupo na papatnubayan ng guro.
7. Ipasulat ito sa kartolina at lagyan ng mga disenyo.
VI. PAGTATAYA:Ipasagot sa mga mag-aaral, ang gawain sa Pagtatasa (Kaya Mo Na Ba?) sa LM.
VII. PAGPAPAYAMAN NG GAWAIN:Magpasaliksik sa aklatan o iba pang pagkukunang-impormasyon tungkol sa email.
KARAGDAGANG SANGGUNIAN:http://www.netliteracy.orgwp-contentuploads201207Basic-Email-Skills
All rights reserved. No part of this material may be reproduced or transmitted in any form or by any means - electronic or mechanical including photocopying – without written permission from the DepEd Central Office. First Edition, 2015.
DEPED COPY
24
I. NILALAMAN:
Tatalakayin sa araling ito ang kahulugan at uri ng malware at virus. Ang araling ito ang magbibigay ng kakayahan sa mga mag-aaral na matukoy ang mga sintomas ng malware at virus na nakapasok sa computer. Matututuhan din ang mga dahilan ng pagkakaroon nito sa computer at kung paano ito maiiwasan.
II. LAYUNIN:1. Nabibigyang kahulugan ang malware at computer virus2. Natutukoy kung ang isang computer ay may malware at computer
virus3. Naipaliliwanag ang mga dahilan kung bakit nagkakaroon ng computer
virus4. Naisa-isa ang mga paraan kung paano maiwasan at tanggalin ang malware at computer virus
III. PAKSANG ARALIN:Paksa: Malware at Computer VirusSanggunian: K to 12 –EPP4IE – Oh 16
Kagamitan: computer, internet access, manila paper, pentel pen, Krayola, bond paper, lapis, scotch tape
IV. PANIMULANG PAGTATASA:• Ipasagot sa mga mag-aaral ang Panimulang Pagtatasa sa Kasanayan
sa Computer Virus at Malware sa LM.
V. PAMAMARAAN: A. PAGGANYAK1. Ipasagot sa mga mag-aaral ang mga Gabay na Tanong sa Alamin
Natin sa LM.2. Itala ang mga sagot ng mag-aaral sa pisara. Tanggapin lahat ang
sagot ng mga ito.3. Iugnay ito sa paksang tatalakayin, ang Malware at Computer Virus.
ANG MGA PANGANIB NA DULOT NG MALWARE AT COMPUTER VIRUS
ICT Aralin 8
All rights reserved. No part of this material may be reproduced or transmitted in any form or by any means - electronic or mechanical including photocopying – without written permission from the DepEd Central Office. First Edition, 2015.
DEPED COPY
25
Mula sa sagot ng mga mag-aaral ay talakayin ang sumusunod sa LM:• kahulugan ng malware• uri ng malware• paraan ng pagkalat ng malware
B. PAGLALAHAD Gawain A. Malware... Iwasan!
1. Ipagawa ang Gawain A: Malware... Iwasan! sa LM.2. Bumuo ng anim na pangkat. Pipili ng lider ang bawat grupo.3. Sa pangunguna ng lider, ang bawat grupo ay mag-uusap-
usap tungkol sa mga paraan ng pag-iwas sa pagkakaroon ng malware.
4. Ipaliwanag ang pamamaraan sa pagsagawa ng Gawain B sa LM.
5. Bigyan ng sapat na panahon ang bawat pangkat upang makapag-isip.
6. Ipasulat sa mga mag-aaral ang kanilang output sa pisara at pag-usapan sa klase.
7. Mula sa sagot ng mga mag-aaral ay talakayin ang sumusunod:• Mga Paraan sa Pag-iwas ng Pagkakaroon ng Malware.
Gawain B. Pag-usapan Natin!1. Bumuo ng anim na pangkat. Papiliin ng lider ang bawat pangkat.2. Talakayin ang mga Dahilan sa Pagkakaroon ng Computer Virus
at Malware.• Wala o mahinang anti-virus.• Pagrehistro sa mga kahina-hinalang website.• Pagbubukas ng attachment galing sa isang email o mensahe
na hindi alam ang pinanggalingan o hindi kilala ang sender.• Panonood ng malalaswang panoorin sa internet.• Pagda-download ng mga dokumento o ilegal na kopya ng
kanta, pelikula, o mga palabas mula sa internet.• Pag-iinstall o paglalagay ng mga libreng program o toolbar ng
mga browser.3. Bigyan ng maliliit na strip o maliliit na ginupit na kartolina ang
bawat grupo. 4. Ipakita ang diagram ng Mga Dahilan ng Pagkakaroon ng Computer
Virus at Malware sa LM.5. Isusulat ng lider sa maliliit na ginupit o strip na kartolina ang sagot
na hinihingi sa diagram at ididikit ito.6. Siguraduhing di na magdidikit ng parehong sagot.7. Talakayin pa ang paksa kung may mga tanong pa ang mga mag-
aaral.
All rights reserved. No part of this material may be reproduced or transmitted in any form or by any means - electronic or mechanical including photocopying – without written permission from the DepEd Central Office. First Edition, 2015.
DEPED COPY
26
Gawain C. Puwede o Di-puwede?
1. Isa-isahing basahin ang mga nakatala sa LM.2. Gamit ang dating binuong pangkat ng mag-aaral, ipasagot sa kanila
ang mga nakatala sa gawain ayon sa panuto.3. Bigyang-diin ang kaisipan sa Tandaan Natin sa LM.
Gawin D. Mag-scan Tayo!
1. Gamit ang mga nakuhang kaalaman sa aralin, ipagawa ang Gawin Natin: Mag-scan Tayo sa LM.
2. Bumuo ng anim na pangkat. Pipili ng lider ang bawat grupo.
3. Sa pangunguna ng lider, ang bawat pangkat ay mag-uusap-usap ukol sa pagsasagawa ng gawain.
4. Ipaliwanag ang pamamaraan sa pagsasagawa ng Gawain D.
5. Bigyan ng sapat na panahon ang bawat pangkat upang makapaghanda sa Gawin Natin. (Ang mga computer na gagamitin ay ihahanda at ibibigay ng guro.)
VI. PAGTATAYA:
Ipasagot sa mga mag-aaral ang pagtataya sa LM.
VII. PAGPAPAYAMAN NG GAWAIN.
Pagsaliksikin ang mga mag-aaral ng iba’t ibang anti-virus software. Ipasulat ang mga ito sa kanilang kuwaderno.
KARAGDAGANG SANGGUNIAN:
http://dokalternatibo.org/teki-ka-ba-computer-virus/
https://support.google.com/adwords/answer/2375413?hl=fil
All rights reserved. No part of this material may be reproduced or transmitted in any form or by any means - electronic or mechanical including photocopying – without written permission from the DepEd Central Office. First Edition, 2015.
DEPED COPY
27
I. NILALAMAN:
Sa paksang ito, ay tatalakayin ang Information and Communication Technology o ICT, ang mga kapakinabangang dulot nito gaya ng mas malawak na komunikasyon at mas epektibong pangangalap ng impormasyon gamit ang computer at internet.
II. LAYUNIN:
1. Naipaliwanag ang kaalaman tungkol sa computer, internet, at ICT2. Naintindihan ang mga kapakinabangan ng Information and
Communication Technology3. Napahalagahan ang ICT sa pangangalap ng impormasyon
III. PAKSANG ARALIN:
Paksa: Pangangalap ng Impormasyon Sanggunian: EPP 4 Modyul, K to 12 – EPP4IE-0d-8 Kagamitan: powerpoint presentation, kartolina, lumang diyaryo, magazines, brochures, pentel pen, gunting, at pandikitIV. PANIMULANG PAGTATASA:
• Ipasagot sa mga mag-aaral ang (Taglay mo na ba?) sa LM V. PAMAMARAAN: A. PAGGANYAK
1. Pasagutan ang Gawain A: Makabagong Teknolohiya sa LM.
Sa unang larawan, maaaring magbigay ng maikling paglalahad tungkol sa pangunahing bahagi ng computer tulad ng mouse, keyboard, monitor, CPU, atbp. (Kung sa tingin ng guro ay kinakailangan ng mag-aaral.)
2. Magkakaroon ng maikling talakayan ang mga mag-aaral kaugnay ng sumusunod na panggabay na tanong:
• Sa tingin mo ba, mahalagang matutuhan ang paggamit sa makabagong teknolohiya? Bakit?
• Sa palagay mo ba maiiwasan pa natin ang paggamit ng ICT tools sa kasalukuyang panahon?
All rights reserved. No part of this material may be reproduced or transmitted in any form or by any means - electronic or mechanical including photocopying – without written permission from the DepEd Central Office. First Edition, 2015.
DEPED COPY
28
B. PAGLALAHAD1. Ilahad ang aralin sa pamamagitan ng sumusunod na tanong sa LM .
• Ano ang computer, internet at Information and Communication Technology?
• Paano tayo matutulungan ng mga makabagong teknolohiyang ito sa pangangalap ng iba’t ibang uri ng impormasyon?
2. Gawain B: Artista Ka Na! (LM)a. Pangkatin ang klase sa apat.
b. Kailangan maghanda ng skit o maikling dula ang bawat pangkat tungkol sa iba’t ibang kapakinabangan ng ICT.
c. Magkakaroon ng maikling talakayan ang mga mag-aaral sa sumusunod na panggabay na tanong:• Anong kapakinabangan ng ICT ang ipinakita sa inyong
maikling dula? Bakit ito ang napili ng inyong grupo?• Sa paanong paraan nakatutulong ang ICT sa pangangalap
ng makabuluhang impormasyon?d. Bigyang-diin ang kahalagahan ng ICT sa pangangalap ng iba’t
ibang uri ng impormasyon sa LM.
3. Ipagawa ang sumusunod:a. Gamitin ang naunang pangkatan ng klase.
b. Pagdalahin ang bawat pangkat ng mga lumang diyaryo, brochures, magazines, gunting, at pandikit.
c. Kailangang makabuo ang bawat pangkat ng collage na nagpapakita ng mga kahalagahan ng Information and Communication Technology.
4. Bigyang-diin ang kaisipan sa Tandaan Natin sa LM.
VI. PAGTATAYA: Ipasagot sa mga mag-aaral ang Subukin Mo sa LM.
Susi sa Pagwawasto:
1. B 3. D 5. E 2. A 4. C
• Pasagutan ang Kaya Mo Na Ba na nasa LM.
All rights reserved. No part of this material may be reproduced or transmitted in any form or by any means - electronic or mechanical including photocopying – without written permission from the DepEd Central Office. First Edition, 2015.
DEPED COPY
29
VII. PAGPAPAYAMAN NG GAWAIN: MAGSULAT TAYO!
Pagsulatin ang mga mag-aaral ng maikling sanaysay tungkol sa kahalagahan ng Information and Communication Technology sa pangangalap ng mga makabuluhang impormasyon.
Panayam sa mga Gumagamit ng Computer Pag-interbyuhin ng ilang kustomer sa isang computer shop o internet café ang mga mag-aaral upang sagutin ang sumusunod na katanungan:
• Bakit kailangan mong pumunta sa computer shop?• Sa tingin mo, mahalaga ba ang computer at internet? Bakit?• Sa papaanong paraan mo magagamit nang wasto ang mga
teknolohiyang ito? Ibahagi ang resulta ng panayam sa klase.
KARAGDAGANG SANGGUNIAN:
British Broadcasting Corporation. “The Impact of ICT on Society.” Nakalap noong July 17, 2014 mula sa (http://www.bbc.co.uk/bitesize/ks3/ict/history_impact_ict/impact_ict_society/revision/1/)
Esteban, C. P. (2010). The Amazing World of Computers 4. Quezon City: Phoenix Publishing House.
I. NILALAMAN:
Tatalakayin sa araling ito ang computer file system. Magpapaliwanag ito ng mga pamamaraan upang maisaayos at maimbak ang mga files sa ating computer tulad ng kung paano mag-save ng file at gumawa ng folders at sub-folders, maglipat ng file at folder at mag-delete ng mga di na kailangang dokumento.
II. LAYUNIN: 1. Naipaliliwanag ang konsepto ng computer file system2. Nakikilala ang mga bahagi ng isang computer file system3. Nakagagamit ng computer file system sa pagsasaayos at pag-
save ng mga files
All rights reserved. No part of this material may be reproduced or transmitted in any form or by any means - electronic or mechanical including photocopying – without written permission from the DepEd Central Office. First Edition, 2015.
DEPED COPY
30
III. PAKSANG ARALIN:
Paksa: Ang Computer File System Sanggunian: K to 12 – EPP4IE-0e-9 Kagamitan: powerpoint presentation, computer, mga files ng larawan
Paalala: Ang mga printscreen sa visual guide na nasa LM ay maaaring magbago batay sa gamit na operating system.
IV. PANIMULANG PAGTATASA:Ipasagot sa mga mag-aaral ang Kaya Mo Na Ba sa LM.
V. PAMAMARAAN:
A. PAGGANYAK1. Ipabasa ang kuwentong “Ang Masinop na si Martha” sa Alamin
Natin sa LM.2. Magkakaroon ng maikling talakayan ang mag-aaral sa
sumusunod na panggabay na tanong:
• Paano naisasaayos nang mabuti ni Martha ang kaniyang gamit sa pag-aaral?
• Sa tingin mo ba ay mahihirapan siyang hanapin ang kaniyang mga gamit sa pag-aaral? Bakit?
• Bakit mahalaga ang maging masinop sa mga gamit at files sa pag-aaral?
• Paano naman kaya natin maisasaayos ang mga files sa ating computer?
B. PAGLALAHAD
1. Ilahad ang aralin sa LM sa pamamagitan ng sumusunod na susing tanong:
a. Ano ang computer file system?b. Ano ang kaibahan ng soft copy sa hard copy?c. Paano natin maisasaayos ang pag-iimbak ng files sa tulong ng
file system?2. Ipagawa ang sumusunod na gawain (LM):
Gawain A: Paggawa ng FolderGawain B: Paggawa ng Subfolder Gawain C: Pag-save ng File sa Folder at Subfolder (Optional: Gawin lamang ang Gawain C kung may oras pa para rito.)Gawain D: Pag-Copy at Pag-Paste ng File sa Folder
Gawain E: Pag-Delete ng File
All rights reserved. No part of this material may be reproduced or transmitted in any form or by any means - electronic or mechanical including photocopying – without written permission from the DepEd Central Office. First Edition, 2015.
DEPED COPY
31
Gabayan ang mga mag-aaral sa paggawa ng folder, subfolder, at pag-save ng mga files.
3. Ipagawa ang Gawin Natin (LM).
Gawain F: Paggawa ng Subfolders Gawain G: Paglipat ng File sa Ibang Folder
4. Bigyang-diin ang kaisipan sa paglalahat sa LM.
(Tandaan/Pagpapalalim/Repleksiyon)
VI. PAGTATAYA:
1. Ipasagot sa mga mag-aaral ang Pagtataya sa LM. Susi sa Pagwawasto:
1) B 4) B 2) A 5) D 3) A
2. Pasagutan ang Pangwakas na Pagtatasa (Kaya Mo Na Ba).
VII. PAGPAPAYAMAN NG GAWAIN:
Ipasagot sa mga mag-aaral ang kahalagahan ng computer file system.
Kahalagahan ng Computer File SystemAtasan ang bawat pangkat sa klase na magsagawa ng isang
panayam sa limang taong nagtatrabaho sa opisina. Gamitin ang sumusunod na mga panggabay na tanong upang malaman kung paano nila nagagamit ang computer file system sa kanilang mga gawain.
• Bakit kailangang magtamo ng kasanayan sa pagsasaayos ng mga files gamit ang computer file system?
• Sa paanong paraan nagagamit ang computer file system upang maging produktibo sa trabaho?
Magsagawa ng ulat tungkol sa mga nakalap na impormasyon mula sa pakikipanayam.
KARAGDAGANG SANGGUNIAN:Litigation Response Plan for Corporations. (2014). “10 Types of
Computer Files.” nakalap noong July 20, 2014 mula sa http://www.litigationresponseplan.com/Default.aspx?tabid=6596
Esteban, C. P. (2010). The Amazing World of Computers 4. Quezon City: Phoenix Publishing House.
All rights reserved. No part of this material may be reproduced or transmitted in any form or by any means - electronic or mechanical including photocopying – without written permission from the DepEd Central Office. First Edition, 2015.
DEPED COPY
32
ICT Aralin 11
PANANALIKSIK GAMIT ANG INTERNET
I. NILALAMAN: Sa araling ito, ay lilinangin ng mga mag-aaral ang kanilang kaalaman at kasanayan sa pananaliksik gamit ang internet at sa tulong ng mga web browsers at search engines. Tatalakayin din ang mga pamamaraan kung paano magiging matalino sa pananaliksik gamit ang keywords.
II. LAYUNIN: 1. Nailalarawan ang web browsers at search engines2. Nakikilala ang iba’t ibang katangian ng web browsers at search engines3. Nakapagsasaliksik gamit ang web browsers at search engines 4. Nakapamimili ng tamang keywords para sa paksang nais saliksikin
III. PAKSANG ARALIN:
Paksa: Pananaliksik Gamit ang Web Browser at Search EngineSanggunian: EPP 4 Modyul
K to 12 – EPP4IE-0e-10Kagamitan: powerpoint presentation, mga computer, internet, komiksPaalala: Ang mga printscreen sa visual guide na nasa LM ay maaaring
magbago batay sa gamit na bersiyon ng web browser at search engine.
IV. PANIMULANG PAGTATASA:
Ipasagot sa mga mag-aaral ang Panimulang Pagtatasa sa LM.
V. PAMAMARAAN:
A. PAGGANYAK
1. Ipabasa ang komiks na, “Ang Ulat ni Marlon” sa LM.2. Magkaroon ng maikling talakayan batay sa sumusunod na gabay
na tanong:Ilagay ang iyong sarili sa sitwasyon ni Marlon. Handa ka bang
tanggapin ang ganitong hamon? Naranasan mo na ba ang magsaliksik gamit ang computer at
internet? Bakit kailangang matutuhan ang kasanayan sa pangangalap
All rights reserved. No part of this material may be reproduced or transmitted in any form or by any means - electronic or mechanical including photocopying – without written permission from the DepEd Central Office. First Edition, 2015.
DEPED COPY
33
ng impormasyon gamit ang computer at internet?
B. PAGLALAHAD1. Ilahad ang aralin sa pamamagitan ng sumusunod na susing tanong:
a. Ano ang web browser at search engine?b. Ano ang mga pinakamadalas gamiting web browsers at
search engines?c. Paano tayo makapagsasaliksik gamit ang web browsers at
search engines?2. Gamit ang PowerPoint Presentation, ipakita sa mga mag-aaral
ang iba’t ibang bahagi ng web browsers at search engine.3. Magkaroon ng talakayan tungkol sa epektibong pananaliksik gamit
ang keywords sa internet (smart keyword searching).4. Kasama ang mga mag-aaral, bumuo ng panuntunan para sa mas
epektibong pananaliksik gamit ang search engine.5. Ipagawa ang
• Gawain A: Magsaliksik Gamit Ang Web Browser at Internet6. Ipagawa ang Gawin Natin sa LM.
• Gawain B: Magsaliksik Tayo!• Gabayan ang mga mag-aaral sa kanilang pagsasaliksik.• Magkaroon ng pagbabahagi sa klase tungkol sa naging
resulta ng pagsasaliksik.7. Bigyang-diin ang kaisipan sa Tandaan Natin sa LM.8. Ipagawa ang mga karagdagang Gawain sa LM.
VI. PAGTATAYA: Ipasagot sa mga mag-aaral ang sumusunod:
A. Pasagutan ang Subukin Mo sa LM.Susi sa Pagwawasto:1) Search engine 3) Google Chrome 5) Panipi 2) Web browser 4) Search field o search box
B. Pasagutan ang Kaya Mo Na Ba sa LM.VII. PAGPAPAYAMAN NG GAWAIN: Ipagawa sa mga mag-aaral ang sumusunod:
Trivia… Trivia…Ipasagot ang sumusunod na tanong gamit ang search engine.1. Sino ang ikawalong presidente ng Republika ng Pilipinas?2. Ano ang ibig sabihin ng RSVP?3. Ilan ang kulay ng watawat ng bansang Thailand?
All rights reserved. No part of this material may be reproduced or transmitted in any form or by any means - electronic or mechanical including photocopying – without written permission from the DepEd Central Office. First Edition, 2015.
DEPED COPY
34
4. Saan matatagpuan ang mga tarsier?5. Sino ang kasalukuyang Kalihim ng Kagawaran ng Edukasyon sa
Pilipinas?Mga Bansa sa Asya
Gamit ang iyong kasanayan sa pananaliksik at sa tulong ng web browser at search engine, punan ang sumusunod na talaan:
Bansa Kapital Wika PeraMalaysiaSouth KoreaVietnam
KARAGDAGANG SANGGUNIAN:Esteban, C. P. (2010). The Amazing World of Computers 4. Quezon
City: Phoenix Publishing House.Google Tutor (n.d.). Understanding the Search Results Page. nakuha
mula sa http://www.googletutor.com/google-manual/web-search/understanding-the-search-results-page/
I. NILALAMAN:
Ang World Wide Web (www) na binubuo ng magkakaugnay na websites, ay mayaman sa impormasyon. Kailangan lamang na maging matalino sa pagsasaliksik ng makabuluhang impormasyon. Ang araling ito ay makatutulong sa mga mag-aaral upang makapangalap ng makabuluhang impormasyong may kaugnayan sa kanilang sinasaliksik. Layunin din ng aralin na ito ang maipaalam sa mga mag-aaral kung ano ang mga katangian ng isang mabuting website.
II. LAYUNIN:
1. Naipaliliwanag ang ugnayan at kaibahan ng web page, website, at World Wide Web
2. Natutukoy ang mga katangian ng isang kapaki-pakinabang na website 3. Nakagagamit ng websites sa pangangalap ng impormasyon
III. PAKSANG ARALIN:
Paksa: Pangangalap ng Impormasyon sa mga WebsiteSanggunian: EPP 4 Modyul K to 12 – EPP4IE-0f-11
All rights reserved. No part of this material may be reproduced or transmitted in any form or by any means - electronic or mechanical including photocopying – without written permission from the DepEd Central Office. First Edition, 2015.
DEPED COPY
35
Kagamitan: powerpoint presentation, computer, internet, manila paper, kartolina
IV. PANIMULANG PAGTATASA: Ipasagot sa mga mag-aaral ang Panimulang Pagtatasa sa LM
V. PAMAMARAAN:
A. PAGGANYAK
1. Ipagawa ang pangkatang gawain. Gawain A: “Educational Websites” sa LM.
2. Pangkatin ang klase sa lima. Pipili ng lider bawat pangkat.3. Ipabisita ang sumusunod na websites sa bawat pangkat:
•Pangkat 1: ABCya (http://www.abcya.com/)•Pangkat 2: Multiplication.com (www.multiplication.com)•Pangkat 3: Scholastic’s The Stacks: Games
(http://www.scholastic.com/kids/stacks/games/)•Pangkat 4: FunBrain (http://www.funbrain.com/)•Pangkat 5: Disney Games (http://disneycom/?intoverride=true)
4. Ang bawat lider ay magsasagawa ng maikling ulat batay sa sumusunod na gabay na tanong:
•Ano ang mga pamantayang ginamit ng inyong grupo upang masabing ang website ay mabuti o hindi?
•Ano ang gamit ng website? Makatutulong ba ang website sa inyong pag-aaral upang higit pang matuto?
•Muli ba kayong bibisita sa website na ito kung may pagkakataon? Bakit?
B. PAGLALAHAD
1. Ilahad ang aralin sa pamamagitan ng sumusunod na susing tanong:
•Ano ang kaibahan ng web page, website, at World Wide Web?•Paano makikilala ang mabuting websites para sa atin?•Paano makakukuha ng makabuluhang impormasyon sa
websites?2. Magkaroon ng malayang talakayan tungkol sa mga pamantayan
ng isang mabuting website.3. Ipagawa ang Gawain B: Mga Katangian ng Mabuting Website sa
LM.4. Ipagawa ang Gawin Natin sa LM.
• Gawain C: Pagkilala sa Gamit ng Website
All rights reserved. No part of this material may be reproduced or transmitted in any form or by any means - electronic or mechanical including photocopying – without written permission from the DepEd Central Office. First Edition, 2015.
DEPED COPY
36
5. Bigyang-diin ang kaisipan sa Tandaan Natin sa LM.
VI. PAGTATAYA:
Ipasagot sa mga mag-aaral ang Pagtataya sa LM.
• Susi sa Pagwawasto1) T 2) M 3) T 4) T 5) M
• Pasagutan ang Pangwakas na Pagtatasa LM.
VII. PAGPAPAYAMAN NG GAWAIN:
Suriin Ang Website!
Ipasagot sa mga mag-aaral ang sumusunod na pagsusuri. Iguhit
sa hanay na hatol ang masayang mukha J kung pasado ang site
at malungkot na mukha L naman kung hindi.
Pangalan ng Website: URL Address:Mag-aaral: Hatol1. Malinaw ang mga impormasyong nakasulat.
2. Nailahad nang malinaw ang layunin ng website.3. May malinaw na paliwanag ang mga larawan.
4. Naiintindihan ang font na ginamit.5. Hindi nakaaabala sa pagbabasa ang mga kulay at disenyong ginamit.
6. Gumagana lahat ng links.
7. Mabilis ang pagkarga ng website.
8. Makabuluhan ang impormasyong makukuha sa website.9. Madaling malaman kung sino ang gumawa ng website.
10. Tiyak na babalik ang sinumang bumisita sa website na ito.
All rights reserved. No part of this material may be reproduced or transmitted in any form or by any means - electronic or mechanical including photocopying – without written permission from the DepEd Central Office. First Edition, 2015.
DEPED COPY
37
KARAGDAGANG SANGGUNIAN:
Esteban, C. P. (2010). The Amazing World of Computers 4. Quezon City: Phoenix Publishing House.
Porta, M. (13 April 2009). Success Designs LLC. Eight Characteristics of a Good Website. nakalap mula sa (http://www.successdesigns.net/articles/entry/characteristics-of-a-good-website)
Cornell University Library (18 September 1998). Five Criteria for Evaluating Web Pages. Nakalap mula sa http://olinuris.library.cornell.edu/ref/research/webcrit.html
I. NILALAMAN:
Sa araling ito, matututuhan ng mga mag-aaral ang mga hakbang sa pag-download ng iba’t ibang uri ng files gaya ng tekstuwal na impormasyon, mga imahen, audio at video files. Tatalakayin din ang mga pamamaraan kung paano mabibigyang pagkilala ang mga orihinal na awtor ng mga akdang nais hiramin o gamitin.
II. LAYUNIN:
1. Naipaliliwanang ang proseso ng pag-download ng files mula sa internet 2. Napapahalagahan ang copyright o karapatan ng mga orihinal na awtor
ng anumang akdang nakalathala sa internet
III. PAKSANG ARALIN:
Paksa: Pag-download ng mga Impormasyong NakalapSanggunian : K to 12 – EPP4IE-0f-12Kagamitan: powerpoint presentation, computer, internet, LCD
projector, speakersPaalala: Ang mga screenshot sa visual guide na nasa LM ay maaaring
magbago batay sa ginagamit na operating system.
IV. PANIMULANG PAGTATASA:• Ipasagot sa mga mag-aaral ang Panimulang Pagtatasa sa LM
All rights reserved. No part of this material may be reproduced or transmitted in any form or by any means - electronic or mechanical including photocopying – without written permission from the DepEd Central Office. First Edition, 2015.
DEPED COPY
38
V. PAMAMARAAN:
A. PAGGANYAK
1. Gawain A: Pagpapakita ng mga Downloaded Files• Pagpapakita ng video file na na-download mula sa YouTube• Pagpaparinig ng audio file na na-download mula sa Sound
Cloud• Pagbasa ng isang siniping tula mula sa isang blogger
2. Ipasagot ang sumusunod na panggabay na tanong:• Ano-ano ang uri ng files ang ipinakita o ipinarinig sa inyo?• Sa paanong paraan tayo makapagsasaliksik ng ganitong
files?• Bakit mahalaga ang ICT sa pangangalap at pagbabahagi ng
ganitong impormasyon?
B. PAGLALAHAD
1. Ilahad ang aralin sa pamamagitan ng sumusunod na susing tanong:• Ano ang pag-download? Ano ang pag-upload?• Ano-ano ang iba’t ibang uri ng impormasyong maaaring
makalap sa internet?• Paano makakakopya o makakapag-download ng files mula
sa internet?2. Gabayan ang mga mag-aaral sa pagsasagawa ng sumusunod na
gawain sa LM:
• Gawain B: Pag-download ng Text File• Gawain C: Pag-download ng Audio File • Gawain D: Pag-download ng Video File
PAALALA: Gabayang mabuti ang mga mag-aaral sa pananaliksik gamit ang internet. Ipaliwanag din sa kanila ang tungkol sa babala na nasa LM.
3. Magkaroon ng maikling talakayan tungkol sa batas sa copyright, at mga pamamaraan sa pagkilala o sitasyon (citation) sa akda ng iba.
4. Ipagawa ang Gawin Natin• Gawain E: Pangkatang Pag-uulat Tungkol sa Matagumpay na Pilipinong Entrepreneur• Gawain F: Pagkilala sa Gamit ng Website
5. Bigyang-diin ang kaisipan sa paglalahat sa LM.
All rights reserved. No part of this material may be reproduced or transmitted in any form or by any means - electronic or mechanical including photocopying – without written permission from the DepEd Central Office. First Edition, 2015.
DEPED COPY
39
VI. PAGTATAYA:
A. Pasagutan ang Subukin Mo sa LM.
Susi sa Pagwawasto
1) B 2) A 3) B 4) A 5) C
B. Pasagutan ang Kaya Mo Na Ba sa LM.
(Bilangin ang mga mag-aaral na nagkulang sa mga kasanayang nabanggit. Tukuyin kung anong mga kasanayan ang di nila natutuhan at bigyan ng mga karagdagang gawain o reinforcement activities hanggang sa ganap na matutuhan ito.)
VII. PAGPAPAYAMAN NG GAWAIN:
Karagdagang pagsasanay ng mag-aaral ang gawaing ito upang mahasa ang kanilang kasanayan sa pagbibigay ng tamang pagkilala/citation, at pagpapahalaga o respeto sa mga awtor.
Gawain A: Pagbibigay Pagkilala (Citation)
Ipabisita ang sumusunod na webpages at bigyan ng tamang pagkilala ang awtor:
Pangalan ng Website: Tsipinoy (Blog)
URL Address: http://tsipinoy.blogspot.com/2008/03/negosyo.html
Pagkilala (Citation):
Pangalan ng Website: Life Shares (The other side of louieison.com)
URL Address: http://lifeshares.louiesison.com/paano-kumita-ng-pera-sa-internet
Pagkilala (Citation):
Gawain B: Pagbibigay-Galang sa mga Orihinal na Awtor Ipabasa ang sumusunod na pagkilala/citation at ipasulat
sa mag-aaral ang opinyon tungkol dito.
All rights reserved. No part of this material may be reproduced or transmitted in any form or by any means - electronic or mechanical including photocopying – without written permission from the DepEd Central Office. First Edition, 2015.
DEPED COPY
40
KARAGDAGANG SANGGUNIAN:
Computer Hope. (2014). How do I download a file from the Internet?. Retrieved from http://www.computerhope.com/issues/ch000505.htm
Esteban, C. P. (2010).The Amazing World of Computers 4. Quezon City: Phoenix Publishing House.
I. NILALAMAN:
Ang mga ulat tungkol sa tekstuwal at numerikal na impormasyon ay mas madaling mauunawaan kung gagamit ng mga table at tsart. Sa araling ito, malilinang ng mga mag-aaral ang kanilang kaalaman at kasanayan sa paggawa at pagpormat ng mga table at tsart gamit ang word processing application.
II. LAYUNIN:
1. Naipaliliwanag ang gamit ng table at tsart2. Nakagagawa ng table at tsart sa pamamagitan ng word processor 3. Natutukoy ang kahalagahan ng mga table at tsart para sa mas
epektibong pagsasaayos ng datos at impormasyon
III. PAKSANG ARALIN:
Paksa: Paggawa ng Table at Tsart Gamit ang Word Processing Application
All rights reserved. No part of this material may be reproduced or transmitted in any form or by any means - electronic or mechanical including photocopying – without written permission from the DepEd Central Office. First Edition, 2015.
DEPED COPY
41
Sanggunian: Modyul at Aralin K to 12 – EPP4IE-0dg-13 Kagamitan: powerpoint presentation, computer, word processing tool, mga larawan
Paalala: Ang mga screenshot sa visual guide na nasa LM ay maaaring magbago batay sa gamit na bersiyon ng word processing application.
IV. PANIMULANG PAGTATASA:Ipasagot sa mga mag-aaral ang tungkol sa paggawa ng table at tsart gamit ang word processing application sa LM.
V. PAMAMARAAN:
A. PAGGANYAK1. Ipabasa ang kuwento nina Fely at Shirley.
2. Ipasagot ang mga panggabay na tanong sa Alamin Natin sa LM.
• Panggabay na Tanong:Sa tingin mo ba ay makatutulong kina Fely at Shirley ang
paggawa ng table at tsart ng kanilang mga kinita sa limang araw na pagtitinda?
Sa paanong paraan makatutulong sa kanila ang table at tsart na ito?
3. Tanggapin ang lahat ng sagot ng mga mag-aaral.
4. Iugnay ang kanilang mga sagot sa paksang tatalakayin: Paggawa ng Table at Tsart Gamit ang Word Processing Application.
B. PAGLALAHAD
1. Talakayin ang gamit ng table at tsart sa pagsasaayos at pagsusuri ng mga numerikal at tekstuwal na impormasyon.
2. Magpakita ng mga larawan ng iba’t ibang uri ng tsart.
3. Ipagawa ang sumusunod na gawain. Gabayan ang mga mag-aaral sa pagggawa ng table at tsart gamit ang word processing application.
Gawain A: Paggawa ng Table Gawain B: Pagpormat ng Table Gawain C: Paggawa ng Tsart Gawain D: Pagbabago ng mga Properties ng Tsart
4. Ipagawa ang Gawin Natin: Pagplano ng mga Gastusin para sa Negosyo:
All rights reserved. No part of this material may be reproduced or transmitted in any form or by any means - electronic or mechanical including photocopying – without written permission from the DepEd Central Office. First Edition, 2015.
DEPED COPY
42
a. Mag-isip ng negosyong nais mong itayo sa hinaharap. Gumawa ng plano ng mga gastusin.
b. Gawan ito ng table at pie chart. Ipormat ang table at tsart upang mas maging maganda ang output.
5. Bigyang-diin ang kaisipan sa Tandaan Natin sa LM.
VI. PAGTATAYA: Ipasagot sa mga mag-aaral ang sumusunod:
a. Pasagutan ang Subukin Mo sa LM.b. Pasagutan ang Kaya Mo Na Ba sa LM.
VII. PAGPAPAYAMAN NG GAWAIN:Ang Badyet
• Ano-ano ang pinagkakagastusan mo o ng iyong pamilya? • Gumawa ng isang linggong badyet tungkol dito.• Gawan ng table at pie chart ang nabuong badyet. Ipormat din
ang table at tsart upang mas maging maganda ang output.Ang mga Iskor ni Dino
Masinop na itinatala ni Dino ang mga nakuhang puntos sa mga pagsusulit mula noong unang markahan (tingnan sa ibaba ang datos na itinala ni Dino). Tulungan si Dino na gumawa ng table at line chart upang malaman kung nagkaroon siya ng pag-unlad. Ipormat ang table at tsart upang mas maging maganda ang output.
Asignatura Unang Markahan
Ikalawang Markahan
Filipino 34 40English 28 44Math 40 41Science 34 45EPP 39 50AP 32 35MSEP 34 45ESP 40 43
KARAGDAGANG SANGGUNIAN:Esteban, C. P. (2010). The Amazing World of Computers 4. Quezon City: Phoenix
Publishing HouseNavarro, L. A. (2007). Spreadsheets and Databases. Philippines: Jemma , Inc.Garcia, N. B., Salac J. S., Jardolin, F. E., Orlanda, J., & Tayag, M. I. (2004). Word
Processing and Presentation Making. Valenzuela City: BookChoice Publishing.
All rights reserved. No part of this material may be reproduced or transmitted in any form or by any means - electronic or mechanical including photocopying – without written permission from the DepEd Central Office. First Edition, 2015.
DEPED COPY
43
ICT
Aralin 15
PAGGAWA NG TABLE AT TSART GAMIT ANG SPREADSHEET TOOL
I. NILALAMAN:
Ang electronic spreadsheet ay isa ring software na maaaring makatulong sa atin sa pagsusuri at pagsasaayos ng mga numerikal at tekstuwal na impormasyon. Sa araling ito ay pagtutuunan naman ng pansin kung paano gumawa at mag-format ng mga table at tsart gamit ang electronic spreadsheet.
II. LAYUNIN:
1. Nakagagamit ng spreadsheet application upang makagawa ng table at tsart
2. Naisasaayos ang mga tsart sa pamamagitan ng design, layout, at format properties ng mga ito
III. PAKSANG ARALIN:
Paksa: Paggawa ng Table at Tsart Gamit ang Electronic Spreadsheet
Sanggunian: Modyul, Aralin K to 12 – EPP4IE-0dg-14
Kagamitan: powerpoint presentation, computer, word processing tool, picture puzzle, makukulay na kartolina
Paalala: Ang mga screenshot sa visual guide na nasa LM ay maaaring magbago batay sa gamit na operating system (OS).
IV. PANIMULANG PAGTATASA:
• Ipasagot sa mga mag-aaral ang tungkol sa paggawa ng table at tsart gamit ang electronic spreadsheet tool sa LM.
All rights reserved. No part of this material may be reproduced or transmitted in any form or by any means - electronic or mechanical including photocopying – without written permission from the DepEd Central Office. First Edition, 2015.
DEPED COPY
44
V. PAMAMARAAN:
A. PAGGANYAK
1. Ipasagot sa mga mag-aaral ang Picture Puzzle sa Alamin Natin sa LM.
2. Ipasagot ang sumusunod na panggabay na tanong:Panggabay na Tanong:
• Ano ang iyong sagot sa dalawang Picture Puzzle?
• Magbigay ng mga halimbawa para sa dalawang uri ng impormasyong ito.
3. Tanggaping lahat ang sagot ng mga mag-aaral.4. Iugnay ang kanilang mga sagot sa paksang tatalakayin: Paggawa
ng Table at Tsart Gamit ang Electronic Spreadsheet .
B. PAGLALAHAD
1. Talakayin ang mga bahagi ng isang electronic spreadsheet tool.
2. Isagawa ang sumusunod na gawain. Gabayan ang mga mag-aaral sa pagggawa ng table at tsart gamit ang electronic spreadsheet:
Gawain A: Paggawa ng Table sa SpreadsheetGawain B: Pag-format ng Table sa SpreadsheetGawain C: Paggawa ng Tsart sa SpreadsheetGawain D: Pag-format ng Tsart sa Spreadsheet
3. Ipagawa ang Gawin Natin: Magsiyasat Tayo!a. Bumuo ng limang pangkat sa klase.b. Ang bawat pangkat ay magsasagawa ng pagsisiyasat
sa presyo ng mga bilihin o serbisyo sa sumusunod na pamilihan o negosyo. (Bigyan ng patnubay o paalala ang mga mag-aaral sa gawaing ito. Ito ay pawang mungkahi lamang. Maaari itong magbago depende kung ano ang mayroon sa pamayanan.)
• Unang Pangkat – Palengke (Wet Market)• Pangalawang Pangkat – Department Store (Dry Market)• Pangatlong Pangkat – Beauty Parlor• Pang-apat na Pangkat – Dress Shop• Panlimang Pangkat – Hardware Store
c. Gumawa ng table at tsart sa mga datos na nakuha.d. I-format ang table at tsart upang mas maging kaaya-aya.
e. Pumili ng kasapi na mag-uulat. Ipresinta sa klase ang mga datos na iniayos sa table at tsart.
Bigyang-diin ang kaisipan sa Tandaan Natin sa LM.
All rights reserved. No part of this material may be reproduced or transmitted in any form or by any means - electronic or mechanical including photocopying – without written permission from the DepEd Central Office. First Edition, 2015.
DEPED COPY
45
VI. PAGTATAYA:
A. Pasagutan ang Subukin Mo sa LM.
Susi sa Pagwawasto:
1) B 3) A
2) D 4) C 5) E
B. Pasagutan ang Kaya Mo Na Ba sa LM.
(Bilangin ang mga mag-aaral na nagkulang sa mga kasanayang nabanggit. Tukuyin kung anong mga kasanayan ang di nila natutuhan at bigyan ng mga karagdagang gawain o reinforcement activities hanggang sa ganap na matutuhan ito.)
VII. PAGPAPAYAMAN NG GAWAIN:
• Ipagawa ang mga gawain sa Magbadyet Tayo! sa LM.
KARAGDAGANG SANGGUNIAN:
Esteban, C. P. (2010). The Amazing World of Computers 4. Quezon City: Phoenix Publishing House.
Navarro, L. A. (2007). Spreadsheets and Databases. Philippines: Jemma Inc.
Garcia, N. B., Salac J. S., Jardolin, F. E., Orlanda, J., & Tayag, M. I. (2004). Spreadsheet with Application. Valenzuela City: BookChoice Publishing.
ICT
Aralin 16
PAG-SORT AT PAG-FILTER NG IMPORMASYON
I. NILALAMAN: Sa araling ito, ay lilinangin ang kaalaman at kasanayan ng mga mag-aaral sa pag-sort at pag-filter ng numerikal at tekstuwal na impormasyon. Gamit ang aplikasyon sa electronic spreadsheet, ang mga pamamaraan sa pagsasaayos at pagsasala ng impormasyon ay isasagawa gamit ang sort at filter command.
II. LAYUNIN:
1. Naipaliliwanag ang proseso ng pag-sort at pag-filter ng impormasyon 2. Nakagagamit ng spreadsheet sa pag-sort at pag-filter ng impormasyon
All rights reserved. No part of this material may be reproduced or transmitted in any form or by any means - electronic or mechanical including photocopying – without written permission from the DepEd Central Office. First Edition, 2015.
DEPED COPY
46
III. PAKSANG ARALIN:Paksa: Pag-sort at Pag-filter ng ImpormasyonSanggunian: Modyul, Aralin K to 12 – EPP4IE-0dg-15Kagamitan: powerpoint presentation, mga computer, electronic
spreadsheet tool, bakery.xlsx file, listahan ng produkto at presyo para sa Pagsubok A, listahan ng libro at bilang ng pahina para sa Pagsubok B
Paalala: Ang mga screenshot sa visual guide na nasa LM ay maaaring magbago batay sa gamit na aplikasyon sa electronic spreadsheet.
IV. PANIMULANG PAGTATASA:Ipasagot sa mga mag-aaral ang sumusunod tungkol sa pag-sort at pag-filter ng impormasyon sa LM.
V. PAMAMARAAN:A. PAGGANYAK
1. Pangkatang-Gawain: Amazing Sort and Filter RacePagsubok A:
a. Ang klase ay bubuo ng apat na pangkat.b. Bawat grupo ay bibigyan ng impormasyon tungkol sa mga
produkto at presyo nito.c. Mag-uunahan ang bawat grupo sa pagsasaayos ng
impormasyon at paggawa ng sumusunod na ulat :•ang sampung may pinakamataas na halaga•ang sampung may pinakamababang halaga•ang unang sampung produkto ng nakaayos ng
paalpabetod. Ang unang grupong makapagbigay ng mga tamang ulat
ang panalo.e. Bigyan ng munting gantimpala ang nanalo.
Pagsubok B: a. Ang bawat grupo ay muling bibigyan ng listahan ng mga
libro at ang bilang ng kanilang pahina.b. Mag-uunahan ang bawat grupo sa pagsasaayos ng
impormasyon at paggawa ng sumusunod na ulat :
•listahan ng mga librong may 300-500 pahina•listahan ng mga librong may 150-1000 pahina
c. Ang unang grupong makapagbibigay ng mga tamang ulat ay siyang panalo.
d. Bigyan ng munting gantimpala ang nanalo.
All rights reserved. No part of this material may be reproduced or transmitted in any form or by any means - electronic or mechanical including photocopying – without written permission from the DepEd Central Office. First Edition, 2015.
DEPED COPY
47
2. Ipasagot ang sumusunod na gabay na tanong:Panggabay na Tanong:
a. Naging madali ba ang mga pagsubok sa palarong ito? Ipaliwanag.
b. Sa unang pagsubok, paano ninyo isinaayos ang mga impormasyon upang maibigay ang tamang ulat? Ano ang istratehiya ninyo at paano ito ginamit sa ikalawang pagsubok?
c. Tanggapin lahat ang sagot ng mga mag-aaral.d. Iugnay ang kanilang mga sagot sa paksang tatalakayin:
Pag-Sort at Pag-Filter ng Impormasyon
B. PAGLALAHAD
1. Magkaroon ng maikling talakayan tungkol sa pag-sort at pag-filter ng impormasyon gamit ang aplikasyon sa electronic spreadsheet.
2. Ipagawa ang sumusunod na gawain. Gabayan ang mga mag-aaral sa pagggawa ng table at tsart gamit ang electronic spreadsheet:
Gawain A: Pag-sort ng Tekstuwal na Impormasyon Gawain B: Pag-sort ng Numerikal na ImpormasyonGawain C: Pag-filter ng Impormasyon
3. Ipagawa ang Gawin Natin: Mag-Sort at Filter Tayo! sa LM. 4. Bigyang-diin ang kaisipan sa Tandaan Mo sa LM.
VI. PAGTATAYA:
Ipasagot sa mga mag-aaral ang sumusunod:
1. Pasagutan ang Subukin Mo sa LM.• Susi sa Pagwawasto:
1) Tama 3) Mali 5) Tama 2) Mali 4) Tama
2. Pasagutan ang Kaya Mo Na Ba sa LM.(Bilangin ang mga mag-aaral na nagkaroon at nagkulang sa mga kasanayang nabanggit. Tukuyin kung anong mga kasanayan ang di nila natutuhan at bigyan ng mga karagdagang gawain o reinforcement activities hanggang sa ganap na matutuhan ito.)
All rights reserved. No part of this material may be reproduced or transmitted in any form or by any means - electronic or mechanical including photocopying – without written permission from the DepEd Central Office. First Edition, 2015.
DEPED COPY
48
VII. PAGPAPAYAMAN NG GAWAIN:Sari-Sari Store Inventory System
1. Atasan ang mga mag-aaral na magkaroon ng pagsisiyasat tungkol sa mga tinda, presyo at bilang ng stock o imbak ng sari-sari store na pinakamalapit sa kanila.
2. Gamit ang electronic spreadsheet, pagawin sila ng listahan o inventory system.
3. Ipasuri sa mga mag-aaral ang mga datos sa pamamagitan ng sort at filter. Pagawin sila ng listahan ng paninda na:
a. nakaayos mula sa pinakamataas hanggang sa pinakamababang presyo.
b. nakaayos mula sa pinakamababa hanggang sa pinamataas na presyo.
c. nakaayos nang paalpabeto mula A – Z.d. mayroong lamang na 1 – 15 na stock.
KARAGDAGANG SANGGUNIAN:Esteban, C. P. (2010). The Amazing World of Computers 4. Quezon City: Phoenix
Publishing House.Navarro, L. A. (2007). Spreadsheets and Databases. Philippines: Jemma, Inc.Garcia, N. B., Salac J. S., Jardolin, F. E., Orlanda, J., & Tayag, M. I. (2004).
Spreadsheet with Application. Valenzuela City: BookChoice Publishing.
I. NILALAMAN: Sa araling ito, matututuhan ng mga mag-aaral ang kahulugan at kahalagahan ng paggamit ng email. Gayundin, pauunlarin ang kasanayan ng mga mag-aaral sa paggawa ng sariling email. Kasunod nito ang pagtuturo ng paraan sa pagpapadala ng mensahe sa nagawang email.
II. LAYUNIN:1. Nabibigyang-kahulugan ang email2. Nakagagawa ng sariling email account o address gamit ang
internet 3. Nakapagpapadala ng mensahe gamit ang sariling email account
o addressIII. PAKSANG ARALIN:
Paksa: Elektronikong Liham (Email)Sanggunian: Modyul, Aralin K to 12 – EPP4IE – Oh 16Kagamitan: kompyuter, internet access, manila paper, pentel pen,
krayola, bond paper, lapis, scotch tape o pandikit
All rights reserved. No part of this material may be reproduced or transmitted in any form or by any means - electronic or mechanical including photocopying – without written permission from the DepEd Central Office. First Edition, 2015.
DEPED COPY
49
IV. PANIMULANG PAGTATASA:
• Pasagutan ang pagtatasa sa kasanayan sa email sa LM.
V. PAMAMARAAN:A. PAGGANYAK
Ipasagot sa mga mag-aaral ang mga panggabay na Tanong sa Alamin Natin sa LM.
Panggabay na Tanong:
1. Paano ipinadadala ang mga sulat o mensahe noong nakaraangpanahon?
2. Ano-ano ang mga ginagamit na paraan ng pagpapadala at pagtanggap ng impormasyon sa kasalukuyan?
3. Itala ang mga sagot ng mag-aaral sa pisara. Tanggapin lahat ang sagot ng mga mag-aaral.
4. Iugnay ito sa paksang tatalakayin: Ang Elektronikong Liham (Email)
B. PAGLALAHAD
Mula sa sagot ng mga mag-aaral, talakayin ang mga sumusunod:
• Kahalagahan ng email• Responsableng paggamit ng email
Ihanda ang mga mag-aaral sa pagganap sa mga gawain.
Gawain A: Email… Email… Paano ka Gagawin?• Pangkatin ang klase sa anim na grupo• Ipaliwanag ang mga hakbang sa paggawa ng sariling
email account.Paalala: Banggitin sa mga mag-aaral na maaari ding gumawa ng email account sa ibang website tulad ng Yahoo, Hotmail, at iba pa. Ipakita ang mga halimbawa nito sa kanila.
(Dahil sa kakulangan ng computer at mababa o mahinang daloy ng internet (internet speed), maaaring isa o dalawang mag-aaral lamang bawat grupo ang makagawa ng sariling email account. Ang ibang mga mag-aaral ay maaaring mag-obserba at magtala sa kanilang kuwaderno ng proseso ng paggawa nito . Kung walang internet access, ang guro ang magpapaliwanag gamit ang kaniyang gawang visual aids sa paksang ito.)
• Ipatala sa kuwaderno ng mga mag-aaral ang ginamit na username at password sa email account na nabuo nila.
All rights reserved. No part of this material may be reproduced or transmitted in any form or by any means - electronic or mechanical including photocopying – without written permission from the DepEd Central Office. First Edition, 2015.
DEPED COPY
50
Gawain B. Mag-Email Tayo (Mag-sign-in at Mag-sign-out)• Gamitin ang kaparehong pangkat sa naunang gawain.• Ipagawa ang gawain sa bawat pangkat. Gabayan ang mga mag-
aaral sa pag-sign in at pag-sign out sa email.• Tsekan ang gawa ng mag-aaral sa pag-sign in at pag-sign out sa
email.• Bigyang-diin sa talakayan na kailangang laging maging maingat
sa pagsign-out sa email lalo na kung ginagawa ito sa mga internet café o pampublikong lugar.
Gawain C: Email: Bilis Padala• Gamitin pa rin ang parehong pangkat sa mga naunang gawain.• Ipagawa ang gawain sa bawat pangkat. Kung may ilang mag-aaral
na may kaalaman na sa gawaing ito ay maaari mo silang gawing lider ng pangkat.
• Isa-isahin ang pagbibigay ng panuto sa pagganap ng gawaing ito. (Tandaan na ang bilis na paggawa ng output ay depende sa dami ng kompyuter at bilis ng internet.)
Bigyang-diin ang kaisipan sa Tandaan Mo sa LM.
VI. PAGTATAYA:Pasagutan ang Subukin Mo sa LM.Takdang-Aralin:Pagdalhin ang mga mag-aaral ng isang halimbawa ng email na may mensahe. Maaaring mag-print sila sa loob ng paaralan. Magpasaliksik sa aklatan o ibang mapagkukunan ng impormasyon tungkol sa email.
VII. PAGPAPAYAMAN NG GAWAIN:Gamit ang dati nang mga pangkat, maaaring ituloy ang gawain sa paggawa ng sariling email. Ang mga mag-aaral na nakagawa na ng sariling email ay maaaring gabayan ng mga kamag-aral na wala pang sariling email. Pagkatapos, bigyan ng pagkakataong makapagpadala ng mensahe sa email ang mga mag-aaral na di pa nakaranas na makagawa nito.
KARAGDAGANG SANGGUNIAN:http://www.netliteracy.orgwp-contentuploads201207Basic-Email-Skills
All rights reserved. No part of this material may be reproduced or transmitted in any form or by any means - electronic or mechanical including photocopying – without written permission from the DepEd Central Office. First Edition, 2015.
DEPED COPY
51
I. NILALAMAN:
Sa araling ito, ituturo ang mga pamamaraan upang higit pang mapaunlad ang kasanayan sa pag-email. Tatalakayin ang mga paksa sa pagsagot sa email at pagpapadala nito na may kalakip na dokumento (attachment) o iba pang media file. Sa pamamagitan nito ay mapahahalagahan din ng mga mag-aaral ang mga panuntunan sa paggamit ng email.
II. LAYUNIN:1. Nakasasagot sa email ng iba2. Nakapagpapadala ng email na may kalakip na dokumento o iba
pang media file3. Napahahalagahan ang mga panuntunan sa paggamit ng email
III. PAKSANG ARALIN:Paksa: Pagsagot sa Email ng Iba Pagpapadala ng Email na may Kalakip na Dokumento
(attachments) at Iba pang Media FileSanggunian: K to 12 – EPP4IE – Oh 17 K to 12 – EPP4IE – Oh 18Kagamitan: computer, internet access, manila paper, pentel pen, krayola, bond paper, lapis, scotch tape
IV. PANIMULANG PAGTATASA:• Pasagutan ang Taglay Mo na Ba sa LM.
V. PAMAMARAAN:A. PAGGANYAK
1. Ipasagot sa mga mag-aaral ang mga gabay na tanong sa Alamin Natin sa LM.
Panggabay na Tanong:• Kailan ka huling nakatanggap ng sulat, mensahe sa email,
o sa cellphone?• Nasubukan mo na bang magpadala ng email na may
kalakip na mga dokumento?2. Itala ang mga sagot ng mag-aaral sa pisara. Tanggaping lahat
ang sagot ng mga ito.
PAGSAGOT AT PAGPAPADALA NG EMAIL NA
MAY ATTACHMENT
ICT Aralin 18
All rights reserved. No part of this material may be reproduced or transmitted in any form or by any means - electronic or mechanical including photocopying – without written permission from the DepEd Central Office. First Edition, 2015.
DEPED COPY
52
3. Iugnay ito sa paksang tatalakayin, Ang Pagsagot sa Email ng Iba at Pagpapadala ng Email na may kalakip na dokumento (attachment) o media file.
B. PAGLALAHAD1. Ipagawa ang Gawain A: Ipasa ang Mensahe (Pass The Message)
(Tala: Maaari itong laktawan kung kulang ang oras.)a. Bumuo ng anim na pangkat. Pipili ng lider ang bawat
grupo.b. Ipaliwanag ang pamamaraan sa pagsagawa ng Gawain
A sa LM.c. Ipasagot sa mga mag-aaral ang mga pamprosesong
tanong.d. Isulat sa pisara ang mga sagot ng mag-aaral. Tanggaping
lahat ang sagot ng mag-aaral.2. Mula sa sagot ng mga mag-aaral, ibahagi sa kanila ang mga
paksang tatalakayin:a. Pagsagot sa email ng ibab. Pagpapadala ng email na may kalakip na dokumento
(attachments) at iba pang media files.c. Ihanda ang mga mag-aaral sa pagganap ng mga gawain
sa LM.Gawain B: Email Mo... Sagutin Mo…
• Pangkatin ang klase sa anim na grupo.• Ipaliwanag ang mga prosesong gagawin sa pagsagot sa email
ng iba(Dahil sa kakulangan ng computer at mababa o mahinang signal ng internet (internet speed), maaaring isa o dalawang mag-aaral lamang bawat grupo ang makagagawa ng sariling email account. Ang ibang mga mag-aaral ay maaaring mag-obserba at magtala sa kanilang kuwaderno ng proseso ng paggawa nito. Kung walang internet access, ang guro ang magpapaliwanag gamit ang kaniyang gawang visual aids sa paksang ito.) Maaari ding gumawa ng powerpoint presentation ang guro sa pagtalakay nito.
Gawain C: Pagpapadala ng email na may kalakip na dokumento (Attach Mo Sa Email Mo)
• Gamitin ang nabuong pangkat sa mga naunang gawain.• Ipagawa ang gawain sa bawat pangkat. Gabayan ang mga
mag-aaral sa paglakip ng dokumento at iba pang media file.• Tiyakin na magagabayan ang mga mag-aaral sa gawaing ito.
Tandaan na ang bilis na paggawa ng output ay depende sa dami ng computer at bilis ng internet.
All rights reserved. No part of this material may be reproduced or transmitted in any form or by any means - electronic or mechanical including photocopying – without written permission from the DepEd Central Office. First Edition, 2015.
DEPED COPY
53
Bigyang-diin ang kaisipan sa Tandaan Mo sa LM.VI. PAGTATAYA:
Ipasagot sa mga mag-aaral ang sumusunod:
a. Pasagutan ang Subukin Mo sa LM.b. Pasagutan ang Kaya Mo na Ba sa LM.(Bilangin ang mga mag-aaral na nagkulang sa kasanayan sa email sa pagtatasa. Tukuyin kung anong mga kasanayan ang di nila natutuhan at bigyan ng mga karagdagang gawain o reinforcement activities hanggang sa ganap na matutuhan ito.
VII. PAGPAPAYAMAN NG GAWAIN:Gamit ang dating pagpapangkat, maaaring ituloy ang gawain sa paglakip o pag-attach ng dokumento at iba pang media files sa email. Ang mga mag-aaral na nakagawa na nito ay maaaring gabayan ng mga kamag-aral na di nagkaroon ng pagkakataong magawa ito.
TAKDANG-ARALIN:Magpagupit ng mga larawan sa mga lumang magazine sa mga mag-aaral. Maaaring ito’y gusali, produkto, lugar, at mga tao. Ipaliwanag na ang mga larawang ito ay gagamitin sa susunod na aralin.
KARAGDAGANG SANGGUNIAN:http://www.netliteracy.orgwp-contentuploads201207Basic-Email-Skillshttp://www.computerhope.com/issues/ch000887.htmComputer Hope: How can I send an Attachment in E-mail?
I. NILALAMAN:
Ang pagguhit ay isang mabisang paraan upang maiparating ang isang mensahe. Maaaring gamitin ang computer upang makabuo ng larawan. Gamit ang drawing software, maaaring mapadali ang pagguhit, pagkukulay, paggamit ng hugis, at pagdagdag ng text. Maliban sa paglinang ng kakayahang teknolohikal ng mga mag-aaral, nalilinang din nito ang pagiging malikhain ng mga mag-aaral.
All rights reserved. No part of this material may be reproduced or transmitted in any form or by any means - electronic or mechanical including photocopying – without written permission from the DepEd Central Office. First Edition, 2015.
DEPED COPY
54
II. LAYUNIN:
1. Nakatutukoy ng command buttons sa drawing tools o graphic software2. Nakaguguhit gamit ang drawing tools o graphic software 3. Nagagampanan ang itinakdang tungkulin sa pangkatang gawain
III. PAKSANG ARALIN: Paksa: Pagguhit ng Larawan
Sanggunian: K to 12 – EPP4IE-Oi-19
Kagamitan: computer na may drawing software
IV. PANIMULANG PAGTATASA:
Ipasagot sa mga mag-aaral ang Kaya Mo na Ba sa LM.
V. PAMAMARAAN:
Paalala sa Guro: Bilang halimbawa, ang araling ito ay gumagamit ng MS Paint para sa Windows 7 version. Kung walang ganito, maaaring gumamit ng ibang MS Paint version ngunit maaaring iba ang hitsura ng interface nito. Maaring iba rin ang interface kung gagamit ng ibang freeware. Siguruhin na ang software na gagamitin sa pagtuturo ay naka-install sa kompyuter ng mga mag-aaral. Maaring panoorin ang mga video tutorial sa Karagdagang Sanggunian sa ibaba para sa ibang version.
Mga alternatibong freeware na maaaring i-download:
LazPaintDownload site: http://lazpaint.en.softonic.com/Tutorial video: http://tinyurl.com/lazpainttutorialvideoPowerpaint (Trial version)Download site: http://powerpaint.en.softonic.com/
A. PAGGANYAK
1. Magpakita ng iba’t ibang larawan o gamitin ang mga larawan na nasa LM.
2. Itanong sa mga mag-aaral kung ano-ano ang mensaheng ipinararating ng mga larawan? Bakit mahalagang gumamit ng larawan.
3. Ipaliwanag sa mga mag-aaral ang inaasahan nilang matutuhan sa araling ito.
All rights reserved. No part of this material may be reproduced or transmitted in any form or by any means - electronic or mechanical including photocopying – without written permission from the DepEd Central Office. First Edition, 2015.
DEPED COPY
55
B. PAGLALAHAD
1. Buksan ang graphic software na MS Paint. Ipakita sa mga mag-aaral ang interface nito. Talakayin ang mga bahagi ng MS Paint interface.
2. Gabayan ang mag-aaral sa pagtuklas sa maaaring gawin sa drawing software na ito. Ipasunod sa mag-aaral ang mga hakbang 1-8 sa Alamin Natin sa LM.
3. Ipasagot sa mga mag-aaral ang susunod na gawain sa pamamagitan ng paggamit ng iba’t ibang brushes at command buttons. Pagtugmain ang output sa mga ginamit na command buttons. Itanong sa mga mag-aaral ang mga pagbabagong nakita nila sa output sa pabago-bagong brush na ginagamit.
C. PAGPAPALALIM NG KAALAMAN
1. Ipagawa sa mga mag-aaral ang susunod na gawain gamit ang kanilang natutuhan sa pagguhit sa computer. Magpagawa ng isang digital painting na ipakikita sa isang Art Exhibit. Ipabasa sa mga mag-aaral ang anunsiyo tungkol sa Art Exhibit.
2. Pangkatin ang mga mag-aaral. (Inirerekomenda na ang pangkat ay bubuuin ng 2-3 mag-aaral lamang upang mabigyan ang lahat ng pagkakataon na makagamit ng computer nang hands-on).
3. Pag-usapan ang huwarang larawan sa LM. Ipasagot ang mga tanong.
4. Ipaliwanag sa mga mag-aaral na kailangan nilang magplano sa gagawing output bago ito simulan. Hayaang gamitin ng mga mag-aaral ang Planning Pyramid para matulungan sila. Ang bawat pangkat ay kinakailangang magpakita ng sketch ng kanilang plano sa guro. Magbigay ng suhestiyon bago magsimula ang mga mag-aaral.
All rights reserved. No part of this material may be reproduced or transmitted in any form or by any means - electronic or mechanical including photocopying – without written permission from the DepEd Central Office. First Edition, 2015.
DEPED COPY
56
Tala: May mga nakapaloob na panggabay na tanong sa planning pyramid sa LM na maaaring sundan ng mga mag-aaral sa paggawa ng inaasahang output.
5. Gumamit ng rubrik sa pagbibigay ng marka sa mga mag-aaral. Ipabasa nang tahimik sa mga mag-aaral ang Project Rubric (na nasa dulo ng lahat ng LMs para sa seksiyong ito). Ipaliwanag sa mga mag-aaral ang mahahalagang aspekto nito upang magabayan sila sa paggawa. Maaari ding baguhin o gumawa ng ibang rubrik kung sa tingin ninyo ay kinakailangan.
6. Ipagawa ang Digital Painting sa pamamagitan ng pagsunod sa mga hakbang 1-7 sa Gawin Natin sa LM.
7. Maglaan ng 5 minuto upang balikan ng mga mag-aaral ang kanilang output. Ipasagot sa mga mag-aaral ang tseklist sa LM.
D. PAGSASANIB•Itanong sa mga mag-aaral: ano ang mensahe ng kanilang larawan
tungkol sa kalikasan?
E. PAGBUBUOD•Itanong sa mga mag-aaral: ano ang mahalagang natutuhan ninyo
tungkol sa paggamit ng aplikasyon sa pagguhit o drawing application?
VI. PAGTATAYA:1. Ang bawat grupo ay magpapakita ng kanilang Digital Artwork.
Magkunwari na ang computer lab ay isang Art Gallery. Ang bawat pangkat ay pipili ng isang tagapagsalita na magpapaliwanag tungkol sa output ng grupo. Ang ibang miyembro naman ay iikot sa iba’t ibang computer upang tingnan at magbigay ng feedback sa gawa ng iba.
2. Ipaliwanag sa mga mag-aaral ang gagawing Gallery Walk. Habang nag-iikot ang mga mag-aaral ay kailangang magbigay ng opinyon sa iba gamit ang table sa Pagtataya na nasa LM.
VII. PAGPAPAYAMAN NG GAWAIN:
1. Ipagawa ang mga iminumungkahing output na matatagpuan sa LM.2. Magpadala ng digital photo ng magagandang tanawin sa mga mag-
aaral. KARAGDAGANG SANGGUNIAN:
MS Paint Artist: http://tinyurl.com/painttutorialvideo1Atle Solholm Tutorial: http://tinyurl.com/painttutorialvideo2Using Paint: http://tinyurl.com/painttutorialtextIntel Skills for Success-http://schoolnet.org.za/sfs/3_Getting_Started/index.htm
All rights reserved. No part of this material may be reproduced or transmitted in any form or by any means - electronic or mechanical including photocopying – without written permission from the DepEd Central Office. First Edition, 2015.
DEPED COPY
57
I. NILALAMAN: Ang kasanayan sa pag-edit ng larawan ay isa sa mga mahahalagang kasanayang kinakailangan sa paggawa ng mga produkto gamit ang computer. Ang mga larawan ay maaaring gamitin sa dokumento, presentasyon, at maging sa spreadsheet. Mas magiging kaaya-aya ang larawan kung ito ay mababago gamit ang tamang editing tools.
II. LAYUNIN:1. Nakapag-eedit ng larawan gamit ang basic photo editing tool2. Nakagagawa ng isang produktong maaaring pagkakitaan gamit ang
basic editing tool3. Nakapagpapahayag ng pagkamalikhain sa pag-edit ng larawan
III. PAKSANG ARALIN:
Paksa: Pag-edit ng LarawanSanggunian: K to 12 – EPP4IE-Oi-20Kagamitan: computer na may photo editing software
IV. PANIMULANG PAGTATASA:
• Ipasagot sa mga mag-aaral ang Kaya Mo Na Ba sa LM.
V. PAMAMARAAN:A. PAGGANYAK
Gamitin ang larawan sa LM. Ipatukoy sa mga mag-aaral ang pagkakaiba ng dalawang larawan. Itanong sa mga mag-aaral kung sila ay pamilyar sa larawang nabanggit. Ipaliwanag ang mga layunin ng araling ito.
B. PAGLALAHAD
1. Gabayan ang mga mag-aaral sa pagsagawa ng mga hakbang 1-6 sa Alamin Natin sa LM.
2. Itanong kung ano ang mga pagbabagong nangyari sa larawan.
PAG-EDIT NG LARAWAN GAMIT ANG BASIC
PHOTO EDITING TOOL
ICT Aralin 20
All rights reserved. No part of this material may be reproduced or transmitted in any form or by any means - electronic or mechanical including photocopying – without written permission from the DepEd Central Office. First Edition, 2015.
DEPED COPY
58
C. PAGPAPALALIM NG KAALAMAN
1. Ipabasa sa mga mag-aaral ang diyalogo tungkol sa fiesta sa Linangin Natin sa LM. Ipakita ang halimbawang larawan. Pag-usapan ito sa pamamagitan ng pagsagot sa mga tanong.
2. Bumuo ng mga pangkat. Inirerekomenda na ang pangkat ay bubuuin ng 2-3 mag-aaral lamang upang mabigyan ang lahat ng pagkakataon na makagamit ng computer nang hands-on. Bigyan sila ng 5 minuto upang magplano ng kanilang gagawin. Ipagamit ang Planning Pyramid sa LM upang makatulong sa kanilang pagpaplano. Sabihin sa mga mag-aaral na ilagay ang kanilang ideya sa Idea Board.
3. Aprubahan muna ang plano ng mga mag-aaral bago sila magsimula. Gamitin ang pagkakataong ito upang matiyak ang kakayahan ng mga mag-aaral. Gumamit ng rubrik sa pagbibigay ng marka sa mga mag-aaral. Ipabasa nang tahimik sa mga mag-aaral ang Project Rubric (na nasa dulo ng lahat ng LMs para sa seksiyong ito). Ipaliwanag sa mga mag-aaral ang mahahalagang aspekto nito upang magabayan sila sa paggawa. Sabihin sa mga mag-aaral na gamitin nila ang Project Rubric upang magabayan sila sa paggawa ng output at kung paano sila bibigyan ng marka. Maaari ding baguhin o gumawa ng ibang rubrik kung sa tingin ninyo ay kinakailangan.
4. Bigyan ng panahon ang mga mag-aaral na gawin ang kanilang output. Ipasunod sa mga mag-aaral ang mga hakbang 1-6 na nasa LM upang magabayan sila sa paggawa.
5. Matapos gawin ang output, sabihin sa kanila na gamitin ang tseklist sa Balikan! sa LM, upang magabayan ang mga mag-aaral upang lalo pang mapaganda ang kanilang output.
D. PAGSASANIB
•Itanong sa mga mag-aaral: ano ang kabutihan ng turismo sa isang bayan?
E. PAGLALAHAT
•Paano nakatutulong ang kaalaman sa photo editing upang mas maging epektibo ang isang produkto?
All rights reserved. No part of this material may be reproduced or transmitted in any form or by any means - electronic or mechanical including photocopying – without written permission from the DepEd Central Office. First Edition, 2015.
DEPED COPY
59
VI. PAGTATAYA:Ipagawa sa mga mag-aaral ang mga sumusunod:
1. Ang bawat grupo ay magpapakita ng kanilang disenyo. Magkunwaring darating ang mga turista at kailangang ipakita nila ang kanilang disenyo. Sabihin sa mga grupo na ang mga turista ay maaaring magtanong tungkol sa magandang tanawin sa kanilang lugar kaya dapat silang maghanda sa pagsagot.
2. Maaaring mag-imbita ng mga guro o iba pang tao sa komunidad na gaganap bilang mga turista upang mas maging awtentiko o makatotohanan ang pagpapakita ng output. (Ang gawaing ito ay maaaring gawin kung may oras pa.)
3. Ang mga pangkat ay magbibigay ng mungkahi sa isa’t isa.
VII. PAGPAPAYAMAN NG GAWAIN:• Ipagawa sa mga mag-aaral bilang takdang-aralin ang isa sa mga
gawain sa Pagyamanin Natin sa LM. KARAGDAGANG SANGGUNIAN:
MSPaint Artist (Tutorial video para sa lumang version ng MS Paint):http://tinyurl.com/painttutorialvideo1Atle Solholm Tutorial: http://tinyurl.com/painttutorialvideo2Using Paint:http://tinyurl.com/painttutorialtextIntel Skills for Success-http://schoolnet.org.za/sfs/3_Getting_Started/index.htm
I. NILALAMAN: Ang pagkakaimbento ng limbagan ay naging daan upang makapagparami ng mga dokumento gaya ng aklat at iba pang babasahin. Sa makabagong panahon, ginagamit ang computer upang mas mapabilis ang paggawa ng mga dokumento. Ang mga dokumento ay mas madali ring nalalapatan ng mga larawan gamit ang word processor. Nalilinang din ang kakayahan ng mga mag-aaral sa pagsusulat at pagiging malikhain sa pamamagitan ng paggamit ng iba’t ibang word processing tools.
PAGGAWA NG DOKUMENTO NA MAY LARAWAN
GAMIT ANG WORD PROCESSING TOOL
ICT Aralin 21
All rights reserved. No part of this material may be reproduced or transmitted in any form or by any means - electronic or mechanical including photocopying – without written permission from the DepEd Central Office. First Edition, 2015.
DEPED COPY
60
II. LAYUNIN:1. Nakagagamit ng basic features ng word processing tools2. Nakagagawa ng isang produkto gamit ang word processor 3. Nakapagbabahagi ng kaalaman sa paggamit ng word processor sa
ibaIII. PAKSANG ARALIN:
Paksa: Paggawa ng Dokumento na may Larawan Gamit ang Word Processing Tool
Sanggunian: K to 12 – EPP4IE-Oj-21Kagamitan: computer na may word processing software
IV. PANIMULANG PAGTATASA:• Ipasagot sa mga mag-aaral ang Kaya Mo Na Ba sa LM.
V. PAMAMARAAN:A. PAGGANYAK
Ipabasa ang trivia na nakasulat sa LM. Maaari ding magbigay ng karagdagang impormasyon tungkol sa pag-imprenta ng mga dokumento. Maaari ding itanong sa mga mag-aaral ang kanilang nalalaman tungkol sa nabanggit na paksa at ang katotohanan nito.
B. PAGLALAHAD1. Magbalik-aral tungkol sa paggamit ng word processor. Itanong
kung anong mga output ang ginamitan nila ng word processor.2. Gabayan ang mga mag-aaral sa paggamit ng word processor
habang sinusundan nila ang mga hakbang 1-14 sa LM.C. PAGPAPALALIM NG KAALAMAN
1. Magpakita ng mga larawan ng pagkaing Pilipino. Sabihin sa mga mag-aaral na isa sa ating ipinagmamalaki ang galing natin sa paghahanda ng masasarap na pagkain. Ipabasa sa mga mag-aaral ang teksto tungkol sa pagkaing Pilipino sa LM.
2. Ipakita ang halimbawa ng flyer sa LM. Maaari ding magpakita ng mga totoong flyer. Pag-usapan ang halimbawang flyer sa pamamagitan ng pagsagot sa mga gabay na tanong sa LM.
3. Ipangkat muli ang mga mag-aaral upang magplano ng kanilang output. Inirerekomenda na ang pangkat ay bubuuin ng 2-3 mag-aaral lamang upang mabigyan ang lahat ng pagkakataon na makagamit ng kompyuter nang hands-on. Ipagamit ang Planning Pyramid sa LM upang maging gabay sa paggawa ng plano.
4. Tingnan ang mga nagawang plano at magbigay ng suhestiyon kung kinakailangan. Ipagawa ang flyer kung naipakita na sa
All rights reserved. No part of this material may be reproduced or transmitted in any form or by any means - electronic or mechanical including photocopying – without written permission from the DepEd Central Office. First Edition, 2015.
DEPED COPY
61
plano ang mga hinihinging bahagi nito. 5. Gumamit ng rubrik sa pagbibigay ng marka sa mga mag-aaral.
Ipabasa sa mga mag-aaral ang Project Rubric (na nasa dulo ng lahat ng LMs para sa seksyong ito) upang magabayan ang kanilang pagbuo ng output. Maaari ring baguhin o gumawa ng ibang rubrik kung tingin ninyo ay kinakailangan.
6. Ipasunod ang mga hakbang 1-6 sa LM. Sila ay maaari ding gumamit ng iba pang word processing tools o menu (gaya ng page layout, text box, at iba pa) na hindi nabanggit sa mga hakbang.
7. Matapos mabuo ang flyer, pag-uusapan ng mag-aaral ang kanilang output. Ipagawa ang mga kinakailangang pagbabago sa flyer upang mas gumanda ito.
D. PAGSASANIB•Itanong sa mga mag-aaral: paano ninyo nagamit ang kaalaman
sa entrepreneurship sa araling ito?E. PAGLALAHAT
•Itanong sa mga mag-aaral: ano ang pinakamahalagang natutunan ninyo sa paggamit ng larawan sa isang dokumento?
VI. PAGTATAYA:Ipagawa sa mga mag-aaral ang sumusunod:
1. Ang bawat pangkat ay magpapakita ng kanilang flyer sa iba pang pangkat. Kung may printer at ink, maaaring i-print ang nasabing flyer. Kung wala naman, gamitin ang computer upang maipakita ang output ng bawat grupo.
2. Sabihin sa mga mag-aaral na sila ay magpapakita ng kanilang produkto sa isang Pinoy Food Bazaar. Ipaliwanag sa mga mag-aaral kung ano ang food bazaar at ano ang layunin nito. (Ang food bazaar ay isang event na maaaring itinda ang iba’t ibang uri ng pagkain. Pinupuntahan ito ng mga tao sa komunidad at maging ng mga turista upang bumili). Sa proyektong ito, maaaring maghanda ang mga mag-aaral ng tunay na pagkain at itinda ito sa mga mag-aaral, guro, mga magulang, at iba pang kasapi ng komunidad. Kung hindi naman ito posible, maaari na lamang magkunwari ng pagkakaroon ng food bazaar sa silid.
3. Gamitin ang food flyer sa pagkumbinsi sa iba para bilhin ang mga paninda. Maaaring pumili ng mga mag-aaral sa ibang grupo, mga guro, o mga magulang upang magtanong tungkol sa ginawang flyer ng grupo.
All rights reserved. No part of this material may be reproduced or transmitted in any form or by any means - electronic or mechanical including photocopying – without written permission from the DepEd Central Office. First Edition, 2015.
DEPED COPY
62
4. Gamitin ang rubrik sa pagbibigay ng marka sa mga mag-aaral. Siguruhing naipakita ito sa kanila bago sila magsimula sa kanilang mga gawain upang magsilbing gabay.
VII. PAGPAPAYAMAN NG GAWAINIpasagot ang mga tanong sa pagyamanin natin.
KARAGDAGANG SANGGUNIAN:Baycon Group -http://www.baycongroup.com/word2007/03_word2007.htmlAmir Parmar Channel- https://www.youtube.com/watch?v=3Fa7qJdEWc4
I. NILALAMAN:Isa sa mga pangunahing output na hinihingi sa mga mag-aaral sa
iba’t ibang asignatura ang ulat o report. Ang isang report ay naglalaman ng iba’t ibang impormasyon at datos. Mas mapapadali ang paggawa nito kung gagamitan ito ng word processor. Mas nagiging malinaw ang pagpapakita ng datos kung ito ay gagamitan ng tsart, table, at larawan.
II. LAYUNIN:1. Nakagagawa ng report na may table, tsart, at larawan gamit ang word processor2. Nakasusulat ng malinaw at mapanghikayat na report 3. Naipaliliwanag ng mahusay ang ideyang pini-present
III. PAKSANG ARALIN:Paksa: Paggawa ng Ulat o Report Gamit ang Word Processing Application
Sanggunian: K to 12 – EPP4IE-Oj-22
Kagamitan: computer na may word processing software
IV. PAMAMARAAN:A. PAGGANYAK
1. Magbalik-aral sa mga nagdaang aralin. Pumili ng mga mag-aaral upang ipakita ang kanilang kasanayan sa paggawa ng sumusunod:
a. paggawa ng tableb. paggawa ng tsartc. pag-edit ng larawan gamit ang graphic tool o softwared. pagbukas ng bagong dokumento
PAGGAWA NG REPORT GAMIT ANG WORD
PROCESSING APPLICATION
ICT Aralin 22
All rights reserved. No part of this material may be reproduced or transmitted in any form or by any means - electronic or mechanical including photocopying – without written permission from the DepEd Central Office. First Edition, 2015.
DEPED COPY
63
2. Itanong sa mga mag-aaral kung pamilyar sila sa mga proyekto ng kanilang Supreme Pupil Government. Ano-ano ang tungkulin ng SPG upang makatulong sa mga mag-aaral?
B. PAGLALAHAD
1. Ipabasa sa mga mag-aaral ang Alamin Natin sa LM.2. Ipaliwanag sa mga mag-aaral ang inaasahang output mula sa
kanila sa pagtatapos ng araling ito.3. Ipaliwanag ang nilalaman ng isang business proposal.4. Talakayin ang halimbawa ng business proposal sa LM.Ipasagot
ang mga tanong ukol dito.5. Pangkatin ang mga mag-aaral. Inirerekomenda na ang pangkat
ay bubuuin ng 2-3 mag-aaral lamang upang mabigyan ang lahat ng pagkakataon na makagamit ng computer nang hands-on).
6. Gabayan ang mga mag-aaral sa pagpaplano ng kanilang proyekto sa pamamagitan ng pagsagot sa mga katanungan na nasa LM.
7. Gumamit ng rubrik sa pagbibigay ng marka sa mga mag-aaral.Ipabasa nang tahimik sa mga mag-aaral ang Project Rubric (na nasa dulo ng lahat ng LMs para sa seksiyong ito). Ipaliwanag sa mga mag-aaral ang mga mahahalagang aspekto nito upang magabayan sila sa paggawa. Maaari ding baguhin o gumawa ng ibang rubrik kung sa tingin ninyo ay kinakailangan.
8. Sabihin sa mga mag-aaral na gumawa ng balangkas para sa gagawing ulat o report. Ilagay ito sa kahon sa LM.
C. PAGPAPALALIM NG KAALAMAN1. Bilang panimula, ipagawa sa mga mag-aaral ang kanilang
plano sa pamamagitan ng paghahanda ng mga gagamiting materyales tulad ng digital photo. (Iminumungkahi na bigyan ng pagkakataon ang mga mag-aaral na kumuha ng kanilang sariling larawan. Maaaring gumamit ang mga mag-aaral ng isang tapos na produkto o finished product upang magsilbing modelo sa pagkuha ng larawan. Tulad ng halimbawa na nasa LM, ang mismong produkto ay binili lamang at hindi na kinakailangang lutuin o gawin pa).
2. Ipagawa ang mga hakbang 1-9 sa mga mag-aaal sa LM.3. Maglaan ng 5 minuto upang balikan ng mga mag-aaral ang
kanilang output. Ipasagot sa mga mag-aaral ang tseklist na nasa LM.
D. PAGSASANIB• Itanong sa mga mag-aaral: Ano-ano ang katangian ng isang
entrepreneur?
All rights reserved. No part of this material may be reproduced or transmitted in any form or by any means - electronic or mechanical including photocopying – without written permission from the DepEd Central Office. First Edition, 2015.
DEPED COPY
64
E. PAGLALAHAT• Itanong sa mga mag-aaral: Ano-ano ang mga dapat tandaan sa
paggawa ng ulat o report?
V. PAGTATAYA:
Ipagawa sa mga mag-aaral ang sumusunod:1. Ang bawat grupo ay magpapakita ng kanilang ulat. Sa unang
pagpapakita ng output, magkakaroon ng gallery walk upang mabigyan ng pagkakataon ang ibang mag-aaral na makapagbigay ng puna sa gawa ng iba. Maglaan ng 15 minuto para rito.
2. Sa ikalawang pagpapakita ng output, ipakikita nila ito sa buong klase. Maaaring mag-imbita ng opisyales ng SPG o ibang guro upang mas maging makatotohanan ang presentasyon.
3. Bigyan ng dalawang minuto ang bawat pangkat.
4. Gamitin ang rubrik upang magsilbing gabay sa pagbibigay ng marka sa bawat pangkat.
VI. PAGPAPAYAMAN NG GAWAIN:
• Ipagawa ang mga iminumungkahing output na matatagpuan sa LM .
KARAGDAGANG SANGGUNIAN:Baycon Group-http://www.baycongroup.com/word2007/03_word2007.htmlAmir Parmar Channel-https://www.youtube.com/watch?v=3Fa7qJdEWc4Intel Skills for Success-http://schoolnet.org.za/sfs/3_Getting_Started/index.htm
All rights reserved. No part of this material may be reproduced or transmitted in any form or by any means - electronic or mechanical including photocopying – without written permission from the DepEd Central Office. First Edition, 2015.
DEPED COPY
65
Ito ang rubrik na maaaring gamiting gabay sa paggawa ng mga produkto/proyekto ng mga mag-aaral. Maaari ding magbigay ng panibagong rubrik ang guro.
ANTAS
KATEGORYA
Nakaaangat Marunong Umuunlad NagsisimulaP
agka
-orih
inal
Nakalikha kami ng napaka-
orihinal na produktong nagpapakita
ng aming mga kakaiba at malikhaing
ideya.
Nakalikha kami ng orihinal na produkto na
nagpapakita ng aming sariling
ideya.
Nakalikha kami ng bahagyang
orihinal na produkto na
nagpapakita ng aming sariling
ideya.
Ginawa namin ang produkto
mula sa halimbawa o sa
gawa ng iba.
Kak
ayah
ang
Tekn
ikal
Ang aming gawa ay
nagpapakita ng aming
kagalingan sa paggamit ng teknikal
na kakayahan
na kailangan sa paggawa ng produkto.
Ang aming gawa ay
nagpapakita na kaya naming gamitin ang
aming teknikal na kakayahan na kailangan
sa paggawa ng produkto.
Ang aming gawa ay
nagpapakita na kaya naming pagbutihin
pa ang aming teknikal na
kakayahan na kailangan sa paggawa ng
produkto.
Ang aming gawa ay
nagpapakita na kailangan
namin ng tulong upang magamit ang teknikal na
kakayahan na kailangan sa paggawa ng
produkto.
All rights reserved. No part of this material may be reproduced or transmitted in any form or by any means - electronic or mechanical including photocopying – without written permission from the DepEd Central Office. First Edition, 2015.
DEPED COPY
66
ANTAS
KATEGORYA
Nakaaangat Marunong Umuunlad Nagsisimula
Pak
ikip
ag-u
gnay
an s
a m
ga M
anon
ood
Malinaw naming
naiparating ang mensahe dahil sa aming
pagpili ng kulay, laki,
salita, at iba pang detalye.
Naiparating namin ang mensahe
dahil sa aming pagpili ng kulay, laki,
salita, at iba pang detalye.
Bahagyang naiparating namin ang mensahe
dahil sa aming pagpili ng kulay, laki, salita at iba
pang detalye.
Ang aming pagpili ng kulay, laki, salita, at iba pang
detalye ay nakasasagabal
sa pagpaparating ng mensahe.
Pak
ikip
agtu
lung
an s
a Ib
a
Nagtutulungan kami nang
husto upang magplano, gumawa, at magbahagi ng aming produkto.
Nagsikap kami sa kaniya-
kaniyang parte at tinulungan ang iba sa
lahat ng oras.
Nagtutulungan kami upang magplano, gumawa, at magbahagi ng aming produkto.
Nagsikap kami sa kaniya-
kaniyang parte at tinulingan ang iba ng madalas.
Medyo nagtutulungan
kami upang magplano, gumawa, at magbahagi ng aming produkto.
Nagsikap kami sa kaniya-
kaniyang parte at tinulungan
ang iba paminsan-
minsan.
Hindi kami nagtutulungan
upang magplano, gumawa, at magbahagi ng aming produkto.
Gumawa kami nang kaniya-
kaniya.
All rights reserved. No part of this material may be reproduced or transmitted in any form or by any means - electronic or mechanical including photocopying – without written permission from the DepEd Central Office. First Edition, 2015.
DEPED COPY
i
Edukasyong Pantahananat
Pangkabuhayan
4
Patnubay ng Guro
Ang aklat na ito ay magkatuwang na inihanda at sinuri ng mga edukador mula sa mga publiko at pribadong paaralan, kolehiyo, at / o unibersidad. Hinihikayat namin ang mga guro at ibang nasa larangan ng edukasyon na mag-email ng kanilang puna at mungkahi sa Kagawaran ng Edukasyon sa [email protected].
Mahalaga sa amin ang inyong mga puna at mungkahi.
Kagawaran ng EdukasyonRepublika ng Pilipinas
All rights reserved. No part of this material may be reproduced or transmitted in any form or by any means - electronic or mechanical including photocopying – without written permission from the DepEd Central Office. First Edition, 2015.
DEPED COPY
Edukasyong Pantahanan at Pangkabuhayan – Ikaapat na BaitangPatnubay ng GuroUnang Edisyon 2015
Paunawa hinggil sa karapatang-sipi. Isinasaad ng Batas Republika 8293, seksiyon 176 na “Hindi maaaring magkaroon ng karapatang-ari (sipi) sa anumang akda ang Pamahalaan ng Pilipinas. Gayunman, kailangan muna ang pahintulot ng ahensiya o tanggapan ng pamahalaan na naghanda ng akda kung ito’y pagkakakitaan. Kabilang sa mga maaaring gawin ng nasabing ahensiya o tanggapan ay ang pagtakda ng kaukulang bayad.”
Ang mga akda (kuwento, seleksiyon, tula, awit, larawan, ngalan ng produkto o brand names, tatak o trademarks, palabas sa telebisyon, pelikula, atbp.) na ginamit sa aklat na ito ay sa nagtataglay ng karapatang-ari ng mga iyon. Pinagtibay ng isang kasunduan ng Kagawaran ng Edukasyon at Filipinas Copyright Licensing Society (FILCOLS), Inc. na ang FILCOLS ang kakatawan sa paghiling ng kaukulang pahintulot sa nagmamay-ari ng mga akdang hiniram at ginamit dito. Pinagsumikapang matunton upang makuha ang pahintulot sa paggamit ng materyales. Hindi inaangkin ng mga tagapaglathala at mga may-akda ang karapatang-aring iyon.
Tanging mga institusyon at kompanyang nakipagkontrata sa FILCOLS at yaong nakasaad lamang sa kasunduan, ang maaaring kumopya mula dito sa Patnubay ng Guro. Ang hindi nakipagkontrata sa FILCOLS ay dapat, kung ninanais makakopya, makipag-ugnay nang tuwiran sa mga tagapaglathala at sa mga may-akda.
Maaaring tumawag sa FILCOLS sa telepono blg. (02) 439-2204 o mag-email sa [email protected] ang mga may-akda at tagapaglathala.
Inilathala ng Kagawaran ng EdukasyonKalihim: Br. Armin A. Luistro FSCPangalawang Kalihim: Dina S. Ocampo, PhDDirektor IV: Marilyn D. Dimaano, EdD
Inilimbag sa Pilipinas ng Vibal Group, Inc.Department of Education-Instructional Materials Council Secretariat (DepEd-IMCS)Office Address: 5th Floor Mabini Bldg., DepEd Complex Meralco Avenue, Pasig City Philippines 1600 Telefax: (02) 634-1054 or 634-1072E-mail Address: [email protected]
Mga Bumuo ng Kagamitan ng Patnubay ng Guro
Mga Manunulat: Entrepreneur & ICT – Eden F. Samadan, Marlon L. Lalaguna, Virgilio L. Laggui, Marilou E. Marta R. Benisano; Home Economics – Dolores M. Lavilla, Imelda O. Garcia, Bernie C. Dispabiladera; Agriculture – Teresita B. Doblon, Ma. Shirley A. Macawile, Ernesto R. Abletes, Judy R. Rondina; Industrial Arts – Shiela Mae R. Roson, Roberto B. Torres, at Randy R. EmenMga Konsultant: Mona T. Sasing, Cherrypyn B. Barbacena, PhD, Anicia M. Lorica, at Werson R. De Asis, PhD
Mga Tagaguhit: Entrepreneur & ICT – Anife S. Angelo; Home Economics – Sharlyn P. Sanclaria; Agriculture – Mar G. Agustin; Industrial Arts – Jayson M. Gaduena, Fermin M. Fabella, at Eric C. De Guia Mga Tagatala: Erwin Karl I. Antido at Ron Ralph Kenneth L. OcampoMga Naglayout: Phoebe Kay B. Doñes, Paola Joy B. Doñes, at John Ralph G. SottoMga Tagapamahala: Glenda M. Granadozin, Rogelio O. Doñes, EdD, Marilette R. Almayda, PhD, at Marilyn D. Dimaano, EdD
All rights reserved. No part of this material may be reproduced or transmitted in any form or by any means - electronic or mechanical including photocopying – without written permission from the DepEd Central Office. First Edition, 2015.
DEPED COPY
iii
PAUNANG SALITA
Inihahandog itong Patnubay ng Guro (Teacher’s Guide) sa mga guro ng asignaturang Edukasyong Pantahanan at Pangkabuhayan sa Ikaapat na Baitang alinsunod sa K to 12 Enhanced Basic Education Program.
Ang mga gawain sa kagamitang ito ay maingat na inihanda upang maging angkop sa edad, kultura, kakayahan, kasanayan, kaalaman, at interes ng iyong mga mag-aaral. Ito rin ang gagamitin mo upang iangkop ang mga aralin dito kung kinakailangan upang maging kaaya-aya sa mga mag-aaral ang mga gawain at pagsasanay sa mga inihandang aralin. Ang patnubay na ito ay magiging gabay mo sa buong taong pagtuturo ng Edukasyong Pantahanan at Pangkabuhayan upang malinang nang lubos ang kakayahan sa iba’t ibang lawak ng asignatura. Magagamit mo ang mga ito nang wasto at angkop sa pang-araw-araw na pamumuhay. Gayundin mabisang magamit ng mga mag-aaral ang mga kakayanan sa paghahanapbuhay upang lalo nilang mahalin ang kahalagahan ng paggawa.
Ang mga gawain ng mga mag-aaral ay makikita sa Kagamitan ng Mag-aaral (KM) (Learner’s Material), kung saan nakasulat ang pagsasanay, gampanin, at gawaing isasagawa sa pag-aaral ng aralin. Magiging matagumpay sila sa paggamit nito sa pamamagitan ng iyong paggabay sa kanila.
All rights reserved. No part of this material may be reproduced or transmitted in any form or by any means - electronic or mechanical including photocopying – without written permission from the DepEd Central Office. First Edition, 2015.
DEPED COPY
v
Aralin 3 Wastong Paraan sa Pag-aayos at Paglilinis sa Sarili 72Aralin 4 Pag-aalaga ng Sariling Kasuotan 74Aralin 5 Mga Kagamitan sa Pananahi sa Kamay 76Aralin 6 Pagsasaayos ng Sirang Kasuotan 78Aralin 7 Pag-aayos ng mga Kasuotan Batay sa Gamit at
Okasyon80
Aralin 8 Pagpapanatiling Maayos ang Sariling Tindig 81Aralin 9 Ang Mabuting Pag-uugali Bilang Kasapi ng Mag-anak 83Aralin 10 Pag-aalaga sa mga Matatanda at Iba Pang Kasapi ng
Pamilya86
Aralin 11 Pagtulong Nang May Pag-iingat at Paggalang 92Aralin 12 Pagtanggap ng Bisita sa Bahay 95Aralin 13 Mga Kagamitan sa Paglilinis ng Bahay 97Aralin 14 Wastong Paglilinis ng Tahanan 100Aralin 15 Wastong Paglilinis ng Bakuran 103Aralin 16 Pangkalusugan at Pangkaligtasang Gawi sa Paglilinis
ng Bahay at Bakuran107
Aralin 17 Kasiya-siyang Pagganap ng mga Gawaing Bahay 112Aralin 18 Paghahanda ng Masustansiyang Pagkain 114Aralin 19 Wastong Paggamit ng Kubyertos 120Aralin 20 Pagliligpit at Paghuhugas ng Pinagkainan 123
Yunit 2 Home Economics 67Aralin 1 Tungkulin Sa Sarili 68Aralin 2 Mga Kagamitan sa Paglilinis at Pag-aayos ng Sarili 70
All rights reserved. No part of this material may be reproduced or transmitted in any form or by any means - electronic or mechanical including photocopying – without written permission from the DepEd Central Office. First Edition, 2015.
DEPED COPY
ix
Repu
blic
of
the
Phili
ppin
es
Dep
artm
ent
of E
duca
tion
Dep
Ed C
ompl
ex, M
eral
co A
venu
e Pa
sig
City
D
ecem
ber
2013
K T
O 1
2 CU
RRIC
ULU
M G
UID
E
EDU
KAS
YON
G PA
NTA
HAN
AN A
T PA
NGK
ABU
HAY
AN (E
PP)
and
TECH
NO
LOGY
AN
D L
IVEL
IHO
OD
ED
UCA
TIO
N
(TLE
)
Grad
e 4
(G
rade
1 to
Gra
de 10
)
All rights reserved. No part of this material may be reproduced or transmitted in any form or by any means - electronic or mechanical including photocopying – without written permission from the DepEd Central Office. First Edition, 2015.
DEPED COPY
x
K to
12
BASI
C ED
UCAT
ION
CURR
ICUL
UM
All rights reserved. No part of this material may be reproduced or transmitted in any form or by any means - electronic or mechanical including photocopying – without written permission from the DepEd Central Office. First Edition, 2015.
DEPED COPY
xi
K to
12
BASI
C ED
UCAT
ION
CURR
ICUL
UM
De
scrip
tion
of Fr
amew
ork
Tech
nolog
y an
d Liv
eliho
od E
duca
tion
enco
mpas
ses t
he fi
eld o
f Hom
e Ec
onom
ics (H
.E.);
Indu
strial
Arts
(IA)
; Agr
i-Fish
ery
Arts
(AFA
); an
d In
forma
tion,
Comm
unica
tion.
and
Tech
nolog
y (IC
T). T
he 24
TLE
cour
ses c
an b
e cate
goriz
ed u
nder
any o
f the
se fie
lds.
TLE
as a
cou
rse h
as tw
o str
eams—
the
TR-b
ased
TLE
and
the
Entre
pren
eur-b
ased
TLE—
and
ever
y sc
hool
has
a ch
oice
as to
whic
h str
eam
to o
ffer,
with
con
sider
ation
for
facult
y, fac
ilities
, and
reso
urce
s.
Both
stre
ams
are
bas
ed
on th
e Tr
aining
Reg
ulatio
ns, b
ut th
e En
trepr
eneu
r-bas
ed T
LE e
mbed
s en
trepr
eneu
rship
conc
epts
in th
e tea
ching
of t
he va
rious
subje
cts in
HE
, IA
, AFA
, and
IC
T.
TL
E is
gear
ed to
ward
s the
dev
elopm
ent o
f tec
hnolo
gical
profi
cienc
y an
d is
anch
ored
on
know
ledge
and
infor
matio
n, en
trepr
eneu
rial c
once
pts,
proc
ess
and
deliv
ery,
work
value
s, an
d life
skills
. This
mea
ns th
at th
e TLE
that
works
is o
ne w
hich
is bu
ilt on
adeq
uate
maste
ry of
know
ledge
and
infor
matio
n, sk
ills an
d pr
oces
ses,
and
the a
cquis
ition
of pr
oper
wor
k valu
es a
nd lif
e sk
ills. T
he T
LE th
at is
func
tiona
l is o
ne w
hich
equip
s stu
dent
s with
skills
for l
ifelon
g lea
rning
. TLE
that
is co
ncer
ned
only
with
mer
e de
finitio
n of
terms
is m
eanin
gless
and
shall
ow. T
LE th
at is
focus
ed o
n ma
stery
of sk
ills a
nd p
roce
sses
with
out r
ight w
ork v
alues
is a
nemi
c an
d da
nger
ous.
An e
ffecti
ve T
LE is
one
that
is fou
nded
on
the
cogn
itive,
beha
viora
l, or
psy
chom
otor
and
affe
ctive
dim
ensio
ns o
f hum
an d
evelo
pmen
t. Th
erefo
re te
achin
g TL
E me
ans t
each
ing fa
cts, c
once
pts,
skills
, and
va
lues i
n the
ir en
tirety
.
The d
iagra
m lik
ewise
show
s tha
t ent
repr
eneu
rial c
once
pts a
lso fo
rm p
art o
f the
foun
datio
n of
quali
ty TL
E. It
is ex
pecte
d th
at T
LE st
uden
ts, af
ter u
sing
the
Lear
ning
Modu
les
on E
ntre
pren
eursh
ip-ba
sed
TLE,
imbib
e th
e en
trepr
eneu
rial s
pirit
and
cons
eque
ntly
set u
p th
eir o
wn b
usine
sses
in th
e ar
eas
of Ag
ri-Fis
hery
Arts,
Indu
strial
Arts
, Hom
e Ec
onom
ics, a
nd In
forma
tion a
nd C
ommu
nicati
on T
echn
ology
.
TLE
by it
s natu
re is
dom
inant
ly a
skill
subje
ct; h
ence
the
teach
er m
ust e
ngag
e stu
dent
s in
an e
xper
ientia
l, co
ntex
tuali
zed,
and
auth
entic
teac
hing-
learn
ing p
roce
ss. I
t is a
su
bject
in wh
ich st
uden
ts lea
rn b
est b
y doin
g. It
is int
egra
tive i
n ap
proa
ch. F
or in
stanc
e, it
integ
rates
entre
pren
eursh
ip wi
th al
l the
area
s of T
LE. I
t int
egra
tes co
ncep
ts, sk
ills,
and v
alues
.
All rights reserved. No part of this material may be reproduced or transmitted in any form or by any means - electronic or mechanical including photocopying – without written permission from the DepEd Central Office. First Edition, 2015.
DEPED COPY
xii
K to
12
BASI
C ED
UCAT
ION
CURR
ICUL
UM
I.
LEAR
NING
ARE
A ST
ANDA
RD
II.
KEY
STAG
E ST
ANDA
RDS
Grad
es 4–6
Gr
ades
7–1
0 Gr
ades
11–
12
The l
earn
er de
mons
trates
an un
derst
andin
g of t
he
basic
know
ledge
and s
kills
in en
trepr
eneu
rship
& IC
T, Ag
ricult
ure,
Home
Econ
omics
, and
Indu
strial
Arts
tow
ard th
e imp
rove
ment
of pe
rsona
l life,
fam
ily, a
nd
comm
unity
The l
earn
er de
mons
trates
an un
derst
andin
g of t
he
basic
conc
epts
of se
lected
TLE c
ourse
in H
ome
Econ
omics
, Ind
ustri
al Ar
ts, A
gricu
lture
and F
isher
y Arts
an
d ICT
comp
etenc
ies co
mmon
to T
LE co
urse
s suc
h as
use a
nd m
ainten
ance
of to
ols, o
bser
ving,
safet
y in t
he
workp
lace,
mens
urati
on an
d calc
ulatio
n, an
d int
erpr
eting
tech
nical
draw
ings;
and g
ains s
pecia
lized
know
ledge
and s
kills
in at
least
one T
LE th
at wo
uld
enab
le him
/her
to ob
tain N
C II.
The l
earn
er de
mons
trates
spec
ialize
d tec
hnica
l skil
ls th
at wo
uld en
able
him/h
er to
obtai
n NC
II.
The l
earn
er de
mons
trates
the k
nowl
edge
, skil
ls, va
lues,
and a
ttitu
des (
KSVA
) in T
echn
ology
and L
ivelih
ood E
duca
tion (
TLE)
, whic
h will
enab
le
him/h
er to
gain
emplo
ymen
t, be
come
an en
trepr
eneu
r, a m
iddle
level
manp
ower
and/
or pu
rsue h
igher
educ
ation
.
All rights reserved. No part of this material may be reproduced or transmitted in any form or by any means - electronic or mechanical including photocopying – without written permission from the DepEd Central Office. First Edition, 2015.
DEPED COPY
xiii
K t
o 12
BA
SIC
ED
UC
ATI
ON
CU
RR
ICU
LUM
III.
G
RA
DE
LEV
EL S
TAN
DA
RD
S G
RA
DE
LEV
EL
LEV
EL S
TAN
DA
RD
S
4 Th
e le
arne
r de
mon
stra
tes
basi
c kn
owle
dge,
ski
lls, a
nd v
alue
s in
agr
icul
ture
, ent
repr
eneu
rshi
p an
d IC
T, h
ome
econ
omic
s, a
nd in
dust
rial a
rts
that
can
hel
p im
prov
e se
lf an
d fa
mily
life
.
5 Th
e le
arne
r de
mon
stra
tes
incr
ease
d kn
owle
dge,
ski
lls, a
nd v
alue
s in
ent
repr
eneu
rshi
p an
d IC
T, a
gric
ultu
re, h
ome
econ
omic
s, a
nd in
dust
rial a
rts
tow
ard
impr
ovin
g fa
mily
life
and
the
com
mun
ity.
6 Th
e le
arne
r de
mon
stra
tes
enha
nced
and
exp
ande
d kn
owle
dge
in e
ntre
pren
eurs
hip
& I
CT, a
gric
ultu
re, h
ome
econ
omic
s, a
nd in
dust
rial a
rts
tow
ardt
he
impr
ovem
ent o
f the
fam
ily’s
eco
nom
ic li
fe a
nd t
heco
mm
unity
.
7 Th
e le
arne
r de
mon
stra
tes
an u
nder
stan
ding
of b
asic
con
cept
s an
d un
derly
ing
prin
cipl
es in
dev
elop
ing
fund
amen
tal s
kills
in E
xplo
rato
ry T
echn
olog
y an
d Vo
catio
nal E
duca
tion
(EPP
/TLE
/TVE
).
8 Th
e le
arne
r de
mon
stra
tes
an u
nder
stan
ding
of h
is/h
er P
erso
nal E
ntre
pren
euria
l Com
pete
ncie
s (P
ECs)
, the
env
ironm
ent a
nd m
arke
t, an
d pr
oces
s/pr
oduc
tion
and
deliv
ery
of th
e Te
chno
logy
& V
ocat
iona
l Edu
catio
n co
urse
in w
hich
he/
she
has
spec
ializ
ed.
9 Th
e le
arne
r de
mon
stra
tes
an u
nder
stan
ding
of h
is/h
er P
erso
nal E
ntre
pren
euria
l Com
pete
ncie
s (P
ECs)
, the
env
ironm
ent a
nd m
arke
t, an
d pr
oces
s/pr
oduc
tion
and
deliv
ery
of th
e Te
chno
logy
& V
ocat
iona
l Edu
catio
n co
urse
in w
hich
he/
she
has
spec
ializ
ed.
10
The
lear
ner
dem
onst
rate
s an
und
erst
andi
ng o
f his
/her
Per
sona
l Ent
repr
eneu
rial C
ompe
tenc
ies
(PEC
s), t
he e
nviro
nmen
t and
mar
ket,
and
proc
ess/
prod
uctio
n an
d de
liver
y of
the
Tech
nolo
gy &
Voc
atio
nal E
duca
tion
cour
se in
whi
ch h
e/sh
e ha
s sp
ecia
lized
.
11
The
lear
ner
dem
onst
rate
s an
und
erst
andi
ng o
f the
prin
cipl
es in
pre
parin
g a
crea
tive
and
inno
vativ
e bu
sine
ss p
lan
as it
rel
ates
with
mar
ketin
g, o
pera
tions
an
d hu
man
res
ourc
e, a
nd s
impl
e ac
coun
ting
and
finan
cial
pla
ns to
det
erm
ine
the
feas
ibili
ty a
nd v
iabi
lity
of t
he b
usin
ess
of h
is/h
er te
chno
logy
and
Vo
catio
nal s
peci
aliz
atio
n.
12
The
lear
ner
dem
onst
rate
s an
und
erst
andi
ng o
f of t
he p
rinci
ples
in a
pply
ing
the
busi
ness
pla
n of
his
/her
cho
ice
base
d on
his
/her
T&
VE s
peci
aliz
atio
n.
IV
. TI
ME
ALL
OTM
ENT
G
rade
4
Gra
de 5
G
rade
6
Gra
de 7
G
rade
8
Gra
de 9
G
rade
10
Dai
ly
50m
ins
50m
ins
50m
ins
Wee
kly
4h
ours
4h
ours
4h
ours
4h
ours
All rights reserved. No part of this material may be reproduced or transmitted in any form or by any means - electronic or mechanical including photocopying – without written permission from the DepEd Central Office. First Edition, 2015.
DEPED COPY
xiv
K t
o 1
2 B
AS
IC E
DU
CA
TIO
N C
UR
RIC
ULU
M
G
rad
e 4
NIL
ALA
MA
N
(Con
tent
)
PA
MA
NT
AY
AN
G
PA
NG
NIL
ALA
MA
N
(Con
tent
Sta
ndar
d)
PA
MA
NT
AY
AN
S
A P
AG
GA
NA
P
(Per
form
ance
Sta
ndar
d)
PA
MA
NT
AY
AN
SA
PA
GK
AT
UT
O
(Lea
rnin
g Co
mpe
tenc
ies)
C
OD
E
Gra
de
4 –
IC
T a
nd
EN
TR
EP
RE
NE
UR
SH
IP
1.
En
trep
rene
ursh
ip
Ang
mag
-aar
al a
y…
naip
amam
alas
ang
pan
g-un
awa
sa k
onse
pto
ng
“ent
repr
eneu
rshi
p”
Ang
mag
-aar
al a
y…
na
ipal
iliw
anag
ang
mga
ba
taya
ng k
onse
pto
ng
pagn
eneg
osyo
1.1
naip
alili
wan
ag a
ng k
ahul
ugan
at
kaha
laga
han
ng “
entr
epre
neur
ship
” E
PP
4IE
-0
a-1
1.
2 na
tata
laka
y an
g m
ga k
atan
gian
ng
isan
g en
trep
rene
ur
EP
P4
IE-
0a-
2
1.3
natu
tuko
y an
g m
ga n
agin
g m
atag
umpa
y na
en
trep
rene
ur s
a pa
may
anan
, ba
nsa,
at
sa
iban
g ba
nsa
EP
P4
IE-
0b
-3
1.4
nata
tala
kay
ang
iba’
t-ib
ang
uri n
g ne
gosy
o E
PP
4IE
-0
b-4
2.
Li
gtas
at
resp
onsa
blen
g ga
mit
ng I
CT
naip
amam
alas
ang
ka
alam
an a
t ka
kaya
han
sa
pagg
amit
ng c
ompu
ter,
In
tern
et, at
em
ail s
a lig
tas
at r
espo
nsab
leng
pa
mam
araa
n
naka
gaga
mit
ng c
ompu
ter,
In
tern
et, at
em
ail s
a lig
tas
at r
espo
nsab
leng
pa
mam
araa
n
2.1
naip
alili
wan
ag a
ng m
ga p
anun
tuna
n sa
pa
ggam
it ng
com
pute
r, I
nter
net,
at
emai
l E
PP
4IE
-0
c-5
2.
2 na
tata
laka
y an
g m
ga p
anga
nib
na d
ulot
ng
mga
di-ka
nais
-nai
s na
mga
sof
twar
e (v
irus
at
mal
war
e), m
ga n
ilala
man
, at
mga
pag
-asa
l sa
Inte
rnet
EP
P4
IE -
0c-
6
2.3
naga
gam
it an
g co
mpu
ter,
Int
erne
t, a
t em
ail
sa li
gtas
at
resp
onsa
blen
g pa
mam
araa
n E
PP
4IE
-0d
- 7
3.
Pa
ngan
gala
p at
pag
sasa
ayos
ng
im
porm
asyo
ngga
mit
ang
ICT
naip
amam
alas
ang
ka
alam
an a
t ka
sana
yan
sa
com
pute
r at
Int
erne
t sa
pa
ngan
gala
p at
pa
gsas
aayo
s ng
im
porm
asyo
n
naka
gaga
mit
ng c
ompu
ter
at I
nter
net
sa
pang
anga
lap
at
pags
asaa
yos
ng
impo
rmas
yon
3.1.
na
ipal
iliw
anag
ang
kaa
lam
an s
a pa
ggam
it ng
co
mpu
ter
at I
nter
net
bila
ng m
apag
kuku
nan
ng ib
a’t
iban
g ur
i ng
impo
rmas
yon
EP
P4
IE-0
d-
8
3.2.
na
gaga
mit
ang
com
pute
r fil
e sy
stem
E
PP
4IE
-0
e-9
3.
3.
naga
gam
it an
g w
eb b
row
ser
at a
ng b
asic
fe
atur
es n
g is
ang
sear
ch e
ngin
e sa
pa
ngan
gala
p ng
impo
rmas
yon
EP
P4
IE-
0e-
10
3.4.
na
gaga
mit
ang
mga
web
site
sa
pang
anga
lap
ng im
porm
asyo
n E
PP
4IE
-0
f-1
1
3.5.
na
koko
pya
o na
da-d
ownl
oad
sa c
ompu
ter
ang
naka
lap
na im
porm
asyo
n m
ula
sa I
nter
net
EP
P4
IE-
0f-
12
4.
Pa
g-su
suri
ng
Impo
rmas
yon
naip
amam
alas
ang
ka
alam
an a
t ka
kaya
han
naka
gaga
wa
ng t
able
at
tsar
t ga
mit
ang
4.1
naka
gaga
wa
ng t
able
at
tsar
t ga
mit
ang
wor
d pr
oces
sing
E
PP
4IE
-0
g-1
3
All rights reserved. No part of this material may be reproduced or transmitted in any form or by any means - electronic or mechanical including photocopying – without written permission from the DepEd Central Office. First Edition, 2015.
DEPED COPY
xv
K t
o 1
2 B
AS
IC E
DU
CA
TIO
N C
UR
RIC
ULU
M
NIL
ALA
MA
N
(Con
tent
)
PA
MA
NT
AY
AN
G
PA
NG
NIL
ALA
MA
N
(Con
tent
Sta
ndar
d)
PA
MA
NT
AY
AN
S
A P
AG
GA
NA
P
(Per
form
ance
Sta
ndar
d)
PA
MA
NT
AY
AN
SA
PA
GK
AT
UT
O
(Lea
rnin
g Com
pete
ncie
s)
CO
DE
Gam
it a
ng I
CT
sa
pag
gam
it n
g
pro
duct
ivity
tool
s upan
g
mai
pak
ita
ang n
um
eric
al
at t
ekst
ual
na
impor
mas
yon s
a pam
amag
itan
ng m
ga
table
at
tsar
t
pro
duct
ivity
tool
s upan
g
mag
pak
ita
ng
impor
mas
yon
4.2
nak
agag
awa
ng t
able
at
tsar
t gam
it a
ng
elec
tron
ic s
pre
adsh
eet
tool
EP
P4
IE-
0g
-14
4.3
nak
akap
ag-s
ort
at f
ilter
ng im
por
mas
yon
gam
it a
ng e
lect
ronic
spre
adsh
eet
tool
E
PP
4IE
-0
h-1
5
5.
Kom
unik
asyo
n
at
kola
bor
asyo
n
gam
it a
ng I
CT
nai
pak
ikita
ang k
aala
man
at
kas
anay
an s
a pag
gam
it
ng
nak
agag
amit n
g e
mai
l
5.1.
nak
apag
pap
adal
a ng s
arili
ng e
mai
l E
PP
4IE
0
h-1
6
5.2.
nak
asas
agot
sa
emai
l ng ib
a E
PP
4IE
-0
h-1
7
5.3.
nak
apag
pap
adal
a ng e
mai
l na
may
kal
akip
na
dok
um
ento
o ib
a pan
g m
edia
file
E
PP
4IE
-0
i-1
8
6.
Pag
likha
ng
know
ledge
pro
duct
s
nai
pak
ikita
ang
kaal
aman
at
kaka
yahan
sa
pag
gam
it n
g
pro
duct
ivity
tool
s upan
g
lum
ikha
ng m
ga
know
ledge
pro
duct
nak
agag
amit n
g
pro
duct
ivity
tool
s sa
pag
gaw
a ng m
ga
kn
owle
dge
pro
duct
s
6.1.
nak
aguguhit g
amit a
ng d
raw
ing t
ool o
gra
phic
s so
ftw
are
EP
P4
IE -
0i-
19
6.
2.
nak
akap
ag-e
dit n
g p
hot
o gam
it a
ng b
asic
phot
o ed
itin
g t
ool
EP
P4
IE -
0i-
20
6.
3.
nak
agag
awa
ng d
okum
ento
na
may
pic
ture
gam
it a
ng w
ord p
roce
ssin
g t
ool o
des
ktop
publis
hin
g t
ool
EP
P4
IE -
0j-
21
6.4.
nak
agag
awa
ng m
aikl
ing r
epor
t na
may
ka
sam
ang m
ga
table
, ts
art,
at
phot
o o
dra
win
g g
amit a
ng ib
a’t
iban
g t
ools
na
nak
asan
ayan
EP
P4
IE -
0j-
22
Gra
de 4
– A
GR
ICU
LT
UR
E
1.
Pa
gtat
anim
ng
hala
man
g or
nam
enta
l
naip
amam
alas
ang
pan
g-un
awa
sa k
aala
man
at
kasa
naya
n sa
pag
tata
nim
ng
hal
aman
g or
nam
enta
l bi
lang
isan
g ga
wai
ng
pagk
akak
itaan
nais
asag
awa
ang
pagt
atan
im, pa
g-aa
ni, at
pa
gsas
apam
iliha
n ng
ha
lam
ang
orna
men
tal s
a m
asis
tem
ang
pam
amar
aan
1.1
nais
asag
awa
ang
mga
kas
anay
an a
t ka
alam
an
sa p
agta
tani
m n
g ha
lam
ang
orna
men
tal b
ilang
is
ang
pagk
akak
itaan
g ga
wai
n
EP
P4
AG
-0a-
1
1.2
nata
tala
kay
ang
paki
naba
ng s
a pa
gtat
anim
ng
hala
man
g or
nam
enta
l, pa
ra s
a pa
mily
a at
sa
pam
ayan
an
EP
P4
AG
-0a-
2
1.3
naga
gam
it an
g te
knol
ohiy
a/In
tern
et s
a pa
gsag
awa
ng s
urve
y at
iba
pang
pan
anal
iksi
k ng
was
to a
t m
akab
agon
g pa
mam
araa
n ng
pa
gpap
atub
o ng
hal
aman
g or
nam
enta
l
EP
P4
AG
-0b
-3
All rights reserved. No part of this material may be reproduced or transmitted in any form or by any means - electronic or mechanical including photocopying – without written permission from the DepEd Central Office. First Edition, 2015.
DEPED COPY
xvi
K t
o 1
2 B
AS
IC E
DU
CA
TIO
N C
UR
RIC
ULU
M
NIL
ALA
MA
N
(Con
tent
)
PA
MA
NT
AY
AN
G
PA
NG
NIL
ALA
MA
N
(Con
tent
Sta
ndar
d)
PA
MA
NT
AY
AN
S
A P
AG
GA
NA
P
(Per
form
ance
Sta
ndar
d)
PA
MA
NT
AY
AN
SA
PA
GK
AT
UT
O
(Lea
rnin
g Com
pete
ncie
s)
CO
DE
1.4.
na
kapa
gsas
agaw
a ng
sur
vey
upan
g m
atuk
oy a
ng m
ga s
umus
unod
: 1.
4.1
mga
hal
aman
g or
nam
enta
l ayo
n sa
ik
agag
anda
ng
taha
nan
, gu
sto
ng m
amim
ili,
pana
hon,
pang
anga
ilang
an a
t ki
ta n
g m
ga
nagt
atan
im
1.4.
2
pagb
abag
o sa
kal
akar
an s
a pa
gpap
atubo
ng
hala
man
g or
nam
enta
l (
hal:
“int
ercr
oppi
ng”
ng h
alam
ang
gula
y sa
ha
lam
anan
g or
nam
enta
l, at
bp)
1.4.
3 D
isen
yo o
pla
non
g pa
gtat
anim
ng
pinag
sam
ang h
alam
ang
orna
men
tal a
t ib
a pa
ng m
ga h
alam
ang
angk
op d
ito
1.4.
4 pa
gkuk
una
n n
g m
ga h
alam
an a
t ib
a pa
ng
kaila
ngan
sa
hala
man
g or
nam
enta
l 1.
4.5
para
an n
g pa
gtat
anim
at
pagp
apat
ubo
EP
P4
AG
-0c-
4
1.5
naka
gaga
wa
ng d
isen
yo n
g ha
lam
ang
orna
men
tal s
a tu
long
ng
basi
c sk
etch
ing
at
tekn
oloh
iya
EP
P4
AG
-0
c-5
1.6
naip
akik
ita a
ng w
asto
ng p
amam
araa
n sa
pa
gpap
atub
o/pa
gtat
anim
ng
hala
man
g or
nam
enta
l 1.
6.1
pagp
ili n
g ita
tani
m
1.6.
2 pa
ggaw
a/pa
ghah
anda
ng
tani
man
1.
6.3
pagh
ahan
da n
g m
ga it
atan
im o
pat
utub
uin
at it
atan
im
1.6.
4
pagt
atan
im a
yon
sa w
asto
ng p
amam
araa
n
EP
P4
AG
-0d
-6
1.7
naip
alili
wan
ag a
ng il
ang
para
an n
g
pagp
apar
ami n
g ha
lam
an t
ulad
ng
pagt
atan
im
sa la
ta a
t la
yering
/mar
cott
ing
EP
P4
AG
-0e-
7
1.8
nais
asag
awa
ang
mas
iste
man
g
pang
anga
laga
ng
tani
m
1.8.
1 p
agdi
dilig
, pa
gbub
ungk
al n
g lu
pa,
pagl
alag
ay n
g ab
ono,
pag
gaw
a ng
abo
nong
or
gani
ko a
tbp
EP
P4
AG
-0e-
8
1.9
naip
akik
ita a
ng p
agka
map
amar
aan
sa
pagg
amit
ng m
ater
yale
s, p
anah
on a
t pe
ra s
a E
PP
4A
G-0
e-9
All rights reserved. No part of this material may be reproduced or transmitted in any form or by any means - electronic or mechanical including photocopying – without written permission from the DepEd Central Office. First Edition, 2015.
DEPED COPY
xvii
K t
o 1
2 B
AS
IC E
DU
CA
TIO
N C
UR
RIC
ULU
M
NIL
ALA
MA
N
(Con
tent
)
PA
MA
NT
AY
AN
G
PA
NG
NIL
ALA
MA
N
(Con
tent
Sta
ndar
d)
PA
MA
NT
AY
AN
S
A P
AG
GA
NA
P
(Per
form
ance
Sta
ndar
d)
PA
MA
NT
AY
AN
SA
PA
GK
AT
UT
O
(Lea
rnin
g Com
pete
ncie
s)
CO
DE
pagp
apat
ubo
ng h
alam
ang
orna
men
tal
1.10
na
isas
agaw
a an
g w
asto
ng p
ag-a
ani/
pags
asap
amili
han
ng m
ga h
alam
ang
orna
men
tal
EP
P4
AG
-0f-
10
1.11
na
kaga
gaw
a ng
pla
no s
a pa
gbeb
enta
ng m
ga
hala
man
1.
11.1
p
agsa
saay
os n
g pa
nind
a 1.
11.2
p
ag-k
umbi
nsi s
a m
amim
ili
1.11
.3 p
agta
tala
ng
puhu
nan
at g
inas
tos
EP
P4
AG
-0f-
11
1.12
na
isas
agaw
a na
ng m
ahus
ay a
ng
pagb
eben
ta n
g ha
lam
ang
pina
tubo
E
PP
4A
G-0
g-
12
1.
13
natu
tuos
ang
puh
unan
, ga
stos
, ki
ta a
t m
aiim
pok
EP
P4
AG
-0g
-1
3
1.14
na
kaga
gaw
a ng
pla
no n
g pa
tulo
y na
pa
gpap
atub
o ng
hal
aman
g or
nam
enta
l bila
ng
pagk
akak
itaan
g ga
wai
n
EP
P4
AG
-0g
-1
4
2.
Pag-
aala
ga n
g ha
yop
na
ipam
amal
as a
ng p
ang-
unaw
a sa
pan
imul
ang
kaal
aman
at ka
sana
yan
sa
pag-
aala
ga n
g ha
yop
sa
taha
nan
at a
ng
mai
tutu
long
nito
sa
pag-
unla
d ng
pam
umuh
ay
na
isas
agaw
a ng
ma
kaw
iliha
n an
g pa
g-aa
laga
sa
hayo
p sa
tah
anan
bila
ng
map
agka
kaki
taan
g ga
wai
n
2.1
nata
tala
kay
ang
kabu
tihan
g du
lot
ng p
ag-a
alag
a ng
ha
yop
sa t
ahan
an
EP
P4
AG
-0h
-1
5
2.2
natu
tuko
y an
g m
ga h
ayop
na
maa
arin
g al
agaa
n sa
ta
hana
n.
Hal
. da
gang
cos
ta, lo
ve b
irds
, ka
lapa
ti,isda
, atb
p.
EP
P4
AG
-0h
-1
6
2.3
naiis
a-is
a an
g w
asto
ng p
amam
araa
n sa
p
ag -
aa
laga
ng
hayo
p 2.
3.1
pags
asag
awa
nang
maa
yos
na p
ag-a
alag
a ng
hay
op
2.3.
2 pa
gbib
igay
ng
was
tong
luga
r o
tirah
an
2.3.
3 pa
gpap
akai
n at
pag
lilin
is n
g tir
ahan
2.
3.4
pagt
atal
a ng
pag
baba
go/p
ag-u
nlad
/pag
bisi
ta
sa b
eter
inar
yo
EP
P4
AG
-0h
-1
7
2.4
naka
gaga
wa
ng p
lano
ng
pagp
apar
ami n
g al
aga
upan
g ku
mita
2.
4.1
napi
pili
ang
para
ram
ihin
g ha
yop
2.4.
2 na
kaga
gaw
a ng
tal
atak
daan
ng
mga
gaw
ain
upan
g m
akap
agpa
ram
i ng
hayo
p 2.
4.3
naka
gaga
wa
ng is
kedy
ul n
g pa
g-aa
laga
ng
hayo
p
EP
P4
AG
-0i-
18
All rights reserved. No part of this material may be reproduced or transmitted in any form or by any means - electronic or mechanical including photocopying – without written permission from the DepEd Central Office. First Edition, 2015.
DEPED COPY
xviii
K t
o 1
2 B
AS
IC E
DU
CA
TIO
N C
UR
RIC
ULU
M
NIL
ALA
MA
N
(Con
tent
)
PA
MA
NT
AY
AN
G
PA
NG
NIL
ALA
MA
N
(Con
tent
Sta
ndar
d)
PA
MA
NT
AY
AN
S
A P
AG
GA
NA
P
(Per
form
ance
Sta
ndar
d)
PA
MA
NT
AY
AN
SA
PA
GK
AT
UT
O
(Lea
rnin
g Com
pete
ncie
s)
CO
DE
2.4.
4 N
aisa
sa a
lang
ala
ng a
ng m
ga
kaut
usan
/bat
as t
ungk
ol s
a pa
ngan
gala
ga n
g pa
rara
mih
ing
hayo
p 2.
5 na
itata
la a
ng m
ga p
ag-iin
gat na
dap
at g
awin
kun
g m
ag-a
alag
a ng
hay
op
EP
P4
AG
-0i-
19
Gra
de 4
– H
OM
E E
CO
NO
MIC
S
1.
Tun
gkul
in s
a sa
rili
2.
Pag-
uuga
li bi
lang
ka
sapi
ng
mag
-an
ak
3.
Pagl
ilini
s ng
ba
hay
4.
Pagh
ahan
da n
g m
asus
tans
iyan
g pa
gkai
n
naip
amam
alas
ang
pan
g-un
awa
sa b
atay
ang
kons
epto
ng “g
awai
ng
pant
ahan
an”
at a
ng
mai
tutu
long
nito
sa
pag-
unla
d ng
sar
ili a
t ta
hana
n
nais
asag
awa
ng m
ay
kasa
naya
n an
g m
ga g
awai
ng
pant
ahan
an n
a m
akat
utul
ong
sa
pang
anga
laga
ng
pans
arili
at
ng s
arili
ng tah
anan
1.1.
nai
sasa
gaw
a an
g tu
ngku
lin s
a sa
rili
EP
P4
HE
-0a-
1
1.2.
nai
sasa
ugal
i ang
mga
tun
gkul
in s
a sa
rili u
pang
m
agin
g m
aayo
s 1.
2.1.
na
sasa
bi a
ng m
ga k
agam
itan
sa p
aglil
inis
at
pag-
aayo
s ng
sar
ili
1.2.
2.
naip
akik
ita a
ng w
asto
ng p
araa
n ng
pag
gam
it ng
mga
ito
1.2.
3.
naip
akik
ita a
ng w
asto
ng p
amam
araa
n ng
pa
glili
nis
at p
ag-a
ayos
1.
2.4.
na
susu
nod
ang
iske
dyul
ng
pagl
ilini
s at
pag
-aa
yos
sa s
arili
EP
P4
HE
-0a-
2
1.3.
nap
anga
ngal
agaa
n an
g sa
rilin
g ka
suot
an
1.3.
1.
naiis
a-is
a an
g m
ga p
araa
n ng
pa
gpap
anat
iling
mal
inis
ng
kasu
otan
(hal
.,
mag
-ing
at s
a pa
g up
o, p
agsu
ot n
g ta
man
g ka
suot
an s
a pa
glal
aro,
atb
p)
1.3.
2.
nasa
sabi
ang
gam
it ng
mga
kag
amita
n sa
pa
nana
hi s
a ka
may
1.
3.3.
na
isas
aayo
s an
g pa
yak
na s
ira
ng k
asuo
tan
sa pa
mam
agita
n ng
pan
anah
i sa
kam
ay
(hal
. pa
gkab
it ng
but
ones
) 1.
3.4.
N
aita
tabi
ng
maa
yos
ang
mga
kas
uota
n ba
tay
sa k
anila
ng g
amit.
(ha
l.,po
rmal
na
kasu
otan
at
pang
-esp
esya
l na
okas
yon)
EP
P4
HE
-0b
-3
1.4.
nap
apan
atili
ng m
aayo
s an
g sa
rilin
g tin
dig
1.4.
1.
naip
akik
ita a
ng m
aayo
s na
pag
-upo
at
pagl
akad
1.
4.2.
na
isas
agaw
a an
g m
ga G
awai
n na
EP
P4
HE
-0c-
4
All rights reserved. No part of this material may be reproduced or transmitted in any form or by any means - electronic or mechanical including photocopying – without written permission from the DepEd Central Office. First Edition, 2015.
DEPED COPY
xix
K t
o 1
2 B
AS
IC E
DU
CA
TIO
N C
UR
RIC
ULU
M
NIL
ALA
MA
N
(Con
tent
)
PA
MA
NT
AY
AN
G
PA
NG
NIL
ALA
MA
N
(Con
tent
Sta
ndar
d)
PA
MA
NT
AY
AN
S
A P
AG
GA
NA
P
(Per
form
ance
Sta
ndar
d)
PA
MA
NT
AY
AN
SA
PA
GK
AT
UT
O
(Lea
rnin
g Com
pete
ncie
s)
CO
DE
nagp
apan
atili
ng
mal
usog
na
tindi
g tu
lad
ng
pag-
iwas
sa
saki
t sa
pam
amag
itan
ng
pagk
ain
ng m
asus
tans
yang
pag
kain
, pa
g-eh
ersi
syo,
atb
p
1.5.
nai
paki
kita
ang
mab
utin
g pa
g-uu
gali
bila
ng k
asap
i ng
mag
-ana
k
EP
P4
HE
-0d
-5
1.6.
nak
atut
ulon
g sa
pag
-aal
aga
sa m
atat
anda
at
iba
pang
kas
api n
g pa
mily
a 1.
6.1.
nai
isa-
isa
ang
mga
gaw
in n
a m
akat
utul
ong
sa p
anga
ngal
aga
sa ib
a pa
ng k
asap
i ng
pam
ilya
hal.
pagb
ibig
ay n
g pa
gkai
n, p
ag-
abot
ng
kaila
ngan
g ka
gam
itan,
pag
kukw
ento
at
pak
ikin
ig
1.6.
2.
nais
asag
awa
ang
pagt
ulon
g na
ng m
ay p
ag-
iinga
t at
pag
gala
ng
EP
P4
HE
-0d
-6
1.7.
nak
atut
ulon
g sa
pag
tang
gap
ng b
isita
sa
baha
y tu
lad
ng:
1.7.
1.
pagp
apau
po, pa
gbi
biga
y ng
mak
akai
n,
tubi
g, a
tbp)
1.
7.2.
pa
gsas
agaw
a nan
g w
asto
ng p
ag-iin
gat
sa
pagt
angg
ap n
g bi
sita
. (
hal.,
hin
di
pagp
apas
ok k
ung
di k
akila
la a
ng tao
).
1.7.
3.
pagp
apak
ilala
sa
iban
g ka
sapi
ng
pam
ilya
EP
P4
HE
-0e-
7
1.8.
nat
utuk
oy a
ng a
ngko
p na
mga
kag
amita
n sa
pa
glili
nis
ng b
ahay
at
baku
ran
EP
P4
HE
-0f-
8
1.9.
nai
sasa
gaw
a an
g w
asto
ng p
araa
n ng
pag
lilin
is n
g ba
hay
at b
akur
an
EP
P4
HE
-0f-
9
1.10
. nai
sasa
gaw
a an
g w
asto
ng p
aghi
hiw
alay
ng
bas
ura
sa b
ahay
E
PP
4H
E-0
g-
10
1.
11.
naka
susu
nod
sa m
ga tun
tuni
ng
1.11
.1 p
angk
alig
tasa
n at
pan
gkal
usug
an
1.11
.2 p
aglil
inis
ng
baha
y at
bak
uran
EP
P4
HE
-0g
-1
1
1.12
. na
susu
nod
ang
mga
gaw
aing
nak
atak
da s
a sa
rili
sa m
ga g
awai
ng b
ahay
EP
P4
HE
-0h
-1
2
All rights reserved. No part of this material may be reproduced or transmitted in any form or by any means - electronic or mechanical including photocopying – without written permission from the DepEd Central Office. First Edition, 2015.
DEPED COPY
xx
K t
o 1
2 B
AS
IC E
DU
CA
TIO
N C
UR
RIC
ULU
M
NIL
ALA
MA
N
(Con
tent
)
PA
MA
NT
AY
AN
G
PA
NG
NIL
ALA
MA
N
(Con
tent
Sta
ndar
d)
PA
MA
NT
AY
AN
S
A P
AG
GA
NA
P
(Per
form
ance
Sta
ndar
d)
PA
MA
NT
AY
AN
SA
PA
GK
AT
UT
O
(Lea
rnin
g Com
pete
ncie
s)
CO
DE
1.13
. na
isas
agaw
a an
g m
ga g
awai
ng b
ahay
nan
g ku
sang
loob
at m
ay k
asiy
ahan
E
PP
4H
E-0
h-
13
1.
14.
naka
tutu
long
sa
pagh
ahan
da n
g m
asus
tans
iyan
g pa
gkai
n.
1.14
.1.
napa
pang
kat an
g m
ga p
agka
in a
yon
sa G
o,
Gro
w, G
low
foo
d 1.
14.2
. na
susu
ri a
ng s
usta
nsiy
ang
tagl
ay n
g m
ga
pagk
ain
sa a
lmus
al g
amit
ang
“foo
d py
ram
id
guid
e “
at a
ng p
angk
at n
g pa
gkai
n 1.
14.3
. na
kaga
gaw
a ng
pla
no n
g ilu
luto
ng p
agka
in
1.14
.4.
naka
pagl
ulut
o at
nak
apag
haha
nda
ng
pagk
ain
EP
P4
HE
-0i-
14
1.15
. na
ibib
igay
ang
nilu
tong
pag
kain
nan
g ka
aya-
aya
EP
P4
HE
-0j-
15
1.
16.
naip
akik
ita a
ng w
asto
ng p
araa
n ng
pag
gam
it ng
ku
byer
tos
(kut
sara
at tin
idor
).
1.16
.1.
Mga
nas
usun
od a
ng tam
ang
panu
ntun
an
sa p
agka
in a
ngko
p sa
kul
tura
EP
P4
HE
-0j-
16
1.17
. na
isas
agaw
a na
ng m
ay s
iste
ma
ang
pagl
iligp
it at
pag
huhu
gas
ng p
inag
kain
an
EP
P4
HE
-0j-
17
G
rad
e 4
– I
ND
US
TR
IAL A
RT
S
1.
Bas
ic
men
sura
tion
naip
apam
alas
ang
pan
g-un
awa
sa b
atay
ang
kaal
aman
at ka
sana
yan
sa
pags
usus
kat sa
pag
buo
ng
mga
kap
akip
akin
aban
g na
ga
wai
ng p
ang-
indu
striy
a at
an
g m
aitu
tulo
ng n
ito s
a pa
g-un
lad
ng is
ang
pam
ayan
an
naisas
agaw
a na
ng m
ay
kasa
naya
n sa
pag
susu
kat at
pa
gpap
ahal
aga
sa m
ga
bata
yang
gaw
ain
sa s
inin
g pa
ng-in
dust
riya
na
mak
apag
papa
unla
d sa
ka
buha
yan
ng s
ariling
pa
may
anan
1.1
Nat
atal
akay
ang
mga
kaa
lam
an a
t ka
sana
yan
sa
pags
usuk
at
1.1.
1 na
kiki
lala
ang
mga
kag
amita
n sa
pa
gsus
ukat
1.
1.2
naga
gam
it an
g da
law
ang
sist
eman
g pa
nuka
t (E
nglis
h at
Met
ric)
1.1.
3 na
isas
alin
ang
siste
man
g pa
nuka
t na
Eng
lish
sa M
etric
at M
etric
sa
Engl
ish
EP
P4
IA-0
a-
1
1.2
naisas
agaw
a an
g pa
glel
etra
, pa
gbuo
ng
linya
at
pagg
uhit.
1.
2.1
natu
tuko
y an
g m
ga u
ri ng
letr
a
1.2.
2 na
bubu
o an
g ib
at-ib
ang
linya
at gu
hit
1.2.
3 na
gaga
mit
ang
“alp
habe
ts o
f lin
e” s
a pa
gbuo
ng
liny
a, g
uhit,
at pa
glel
etra
EP
P4
IA-0
b-
2
2.
Bas
ic s
ketc
hing
, Bas
ic s
hadi
ng a
nd
naip
amam
alas
ang
pan
g-un
awa
sa
bata
yang
na
isas
agaw
a na
ng m
ay
kasa
naya
n at
pag
papa
hala
ga
2.1
nata
tala
kay
ang
kaha
laga
han
ng k
aala
man
at
kasa
naya
n sa
bas
ic sk
etch
ing,
sha
ding
, at
E
PP
4IA
-0c-
3
All rights reserved. No part of this material may be reproduced or transmitted in any form or by any means - electronic or mechanical including photocopying – without written permission from the DepEd Central Office. First Edition, 2015.
DEPED COPY
xxi
K t
o 1
2 B
AS
IC E
DU
CA
TIO
N C
UR
RIC
ULU
M
NIL
ALA
MA
N
(Con
tent
)
PA
MA
NT
AY
AN
G
PA
NG
NIL
ALA
MA
N
(Con
tent
Sta
ndar
d)
PA
MA
NT
AY
AN
S
A P
AG
GA
NA
P
(Per
form
ance
Sta
ndar
d)
PA
MA
NT
AY
AN
SA
PA
GK
AT
UT
O
(Lea
rnin
g Com
pete
ncie
s)
CO
DE
Out
linin
g te
chni
ques
ka
alam
an a
t ka
sana
yan
sa
pagb
uo n
g ka
paki
-pa
kina
bang
na
gaw
aing
pa
ng-in
dust
riya
at a
ng
mai
tutu
long
nito
sa
pag-
unla
d ng
isan
g pa
may
anan
ang
mga
bat
ayan
g ga
wai
ng
sini
ng p
ang-
indu
striya
na
mak
apag
papa
-unl
ad s
a ka
buha
yan
ng s
arili
ng
pam
ayan
an
outli
ning
2.
1.1
natu
tuko
y an
g ila
ng p
rodu
kto
na
gina
gam
itan
ng b
asic
ske
tchi
ng, sh
adin
g, a
t ou
tlini
ng.
2.1.
2 na
tutu
koy
ang
ilang
tao
/neg
osyo
sa
pam
ayan
an n
a an
g pi
nagk
aka-
kita
an a
ng
basi
c sk
etch
ing
shad
ing
at o
utlin
ing
2.2
nais
asag
awa
ang
was
tong
pam
amar
aan
ng
basi
cske
tchi
ng, sh
adin
g at
outli
ning
2.
2.1
natu
tuko
y an
g pa
mam
araa
n ng
bas
ic
sket
chin
g, s
hadi
ng a
t ou
tlini
ng
2.2.
2 na
iisa-
isa
ang
mga
kag
amitan
sa
basi
c sk
etch
ing,
sha
ding
, at
out
linin
g an
g w
asto
ng
pagg
amit
ng m
ga it
o
EP
P4
IA-0
d-
4
2.3
naka
pags
asal
iksi
k n
g w
asto
ng p
amam
araa
n ng
ba
sic
sket
chin
g, s
hadi
ng a
t o
utlin
ing
gam
it an
g te
knol
ohiy
a a
t ak
lata
n 2.
3.1
naga
gam
it an
g In
tern
et, ak
lat, a
tbp.
sa
pana
nalik
sik
ng m
ga b
ago
at w
asto
ng
pam
amar
aan
ng b
asic
ske
tchi
ng, sh
adin
g at
ou
tlin
ing
2.3.
2 na
gaga
mit
ang
iba’
t-ib
ang
prod
uct
ivity
tool
s sa
pag
gaw
a ng
iba’
t-ib
ang
dise
nyo
ng b
asic
sk
etch
ing,
sha
ding
at o
utlin
ing
2.3.
3 na
ipak
ikita
ang
was
tong
par
aan
sa b
asic
sk
etch
ing,
sha
ding
, at
out
linin
g
EP
P4
IA-0
e-5
2.4
naka
gaga
wa
ng s
ariling
dis
enyo
sa
pagb
uo o
pa
gbab
ago
ng p
rodu
kton
g ga
wa
sa k
ahoy
, ce
ram
ics,
kar
ton,
o la
ta (
o m
ga m
ater
yale
s na
na
kuku
ha s
a pa
may
anan
) 2.
4.1
nasu
suno
d an
g m
ga p
anun
tuna
ng
pang
kalig
tasa
n at
pan
gkal
usug
an s
a pa
ggaw
a 2.
4.2
naki
kila
la a
ng m
ga m
ater
yale
s na
maa
arin
g i-re
cycl
e sa
pag
buo
ng n
aide
seny
ong
proy
ekto
EP
P4
IA-0
f-6
All rights reserved. No part of this material may be reproduced or transmitted in any form or by any means - electronic or mechanical including photocopying – without written permission from the DepEd Central Office. First Edition, 2015.
DEPED COPY
xxii
K t
o 12
BAS
IC E
DU
CATI
ON
CU
RR
ICU
LUM
NIL
ALAM
AN
(Con
tent
)
PAM
ANTA
YAN
G
PAN
GN
ILAL
AMAN
(C
onte
nt S
tand
ard)
PAM
ANTA
YAN
SA
PAG
GAN
AP
(Per
form
ance
Sta
ndar
d)
PAM
ANTA
YAN
SA
PAG
KAT
UTO
(L
earn
ing
Com
pete
ncie
s)
COD
E
2.4.
3 na
susu
ri an
g na
buon
g pr
oyek
to b
atay
sa
saril
ing
puna
at n
g ib
a ga
mit
ang
rubr
ics
2.5
naib
eben
ta a
ng n
agaw
ang
proy
ekto
2.
5.1
natu
tuos
ang
pre
syo
ng n
abuo
ng p
roye
kto
2.5.
2 na
kapa
gsas
alik
sik n
g m
ga lu
gar n
a pa
gbib
ilhan
ng
prod
ukto
2.
5.3
natu
tuko
y an
g ila
ng p
araa
n ng
pag
-aak
it ng
m
amim
ili 2.
5.4
ang
was
tong
pag
- aay
os n
g pr
oduk
tong
ip
agbi
bili
at p
agbe
bent
a ni
to
2.5.
5 na
tutu
os a
ng p
uhun
an, g
asto
s, a
t kita
EPP4
IA-0
h-7
2.6
napa
plan
o na
ng k
asun
od n
a pr
oyek
to g
amit
ang
kini
ta
EPP4
IA-0
i-8
2.7
naisa
saal
ang-
alan
g an
g pa
g-iin
gat a
t pa
gmam
alas
akit
sa k
apal
igira
n sa
pag
plan
o at
pa
gbub
uo n
g pr
oduk
to tu
ngo
sa p
atul
oy n
a pa
g-un
lad
2.7.
1 na
tutu
koy
ang
epek
to n
g di
pag
-iing
at s
a ka
palig
iran
2.7.
2 na
ipak
ikita
ang
pan
g-un
awa
sa k
onse
pton
g pa
tulo
y na
pag
-unl
ad (s
usta
inab
le
deve
lopm
ent)
EPP4
IA-0
i-9
2.8
naip
akik
ita a
ng m
ga g
awi n
a da
pat o
di-d
apat
isa
ugal
i upa
ng m
akat
ulon
g sa
pat
uloy
na
pag-
unla
d
EPP4
IA-0
j-10
2.9
natu
tuko
y an
g m
ga re
gula
syon
at k
autu
san
ng
pam
ahal
aang
loca
l kau
gnay
sa
napi
ling
nego
syon
g pa
ngse
rbisy
o at
pro
dukt
o
EPP4
IA-0
j-11
All rights reserved. No part of this material may be reproduced or transmitted in any form or by any means - electronic or mechanical including photocopying – without written permission from the DepEd Central Office. First Edition, 2015.
DEPED COPY
xxiii
K t
o 12
BA
SIC
ED
UC
ATI
ON
CU
RR
ICU
LUM
CO
DE
BO
OK
LEG
END
Sam
ple:
EP
P4I
E-0h
-22
LEG
END
SA
MP
LE
Firs
t En
try
Lear
ning
Are
a an
d St
rand
/ Su
bjec
t or
Sp
ecia
lizat
ion
Eduk
asyo
ng P
anta
hana
n
at P
angk
abuh
ayan
EPP
4
Gra
de L
evel
G
rade
4
Upp
erca
se L
ette
r/s
Dom
ain/
Cont
ent/
Co
mpo
nent
/ To
pic
ICT
and
Entr
epre
nuer
ship
IE
-
Rom
an N
umer
al
*Zer
o if
no s
peci
fic q
uart
er
Qua
rter
N
o sp
ecifi
c qu
arte
r 0
Low
erca
se L
ette
r/s
*Put
a h
yphe
n (-
) in
bet
wee
n le
tter
s to
indi
cate
mor
e th
an a
sp
ecifi
c w
eek
Wee
k W
eek
eigh
t h
-
Ara
bic
Num
ber
Com
pete
ncy
Nak
apag
papa
dala
ng
emai
l na
may
kal
akip
na
doku
men
to o
iba
pang
m
edia
file
22
DO
MA
IN/
CO
MP
ON
ENT
CO
DE
ICT
and
Entr
epre
neur
ship
IE
Agric
ultu
re
AG
Hom
e Ec
onom
ics
HE
Indu
stria
l Art
s IA
All rights reserved. No part of this material may be reproduced or transmitted in any form or by any means - electronic or mechanical including photocopying – without written permission from the DepEd Central Office. First Edition, 2015.
DEPED COPY
67
All rights reserved. No part of this material may be reproduced or transmitted in any form or by any means - electronic or mechanical including photocopying – without written permission from the DepEd Central Office. First Edition, 2015.
DEPED COPY
68
I. LAYUNIN:1. Naisasagawa nang wasto ang mga tungkulin sa sarili2. Naisauugali nang maayos ang mga tungkulin sa sarili
II. PAKSANG ARALIN: Paksa: Mga Tungkulin sa SariliSanggunian: K to 12 Curriculum Guide 2013 – EPP4HE Umunlad sa Paggawa 4: Batayang Aklat sa Edukasyong Pantahanan at Pangkabuhayan Chona D. Castaño, PhDKagamitan: tsart ng wastong pagsasagawa ng mga tungkulin sa pag-aayos sa sarili
III. PANIMULANG PAGTATAYA: Ipasagot sa mga mag-aaral ang sumusunod na tanong:
1. Ano ang dapat mong gawin paggising sa umaga?a. Buksan agad ang T. V. at manood ng paborito mong palabas.b. Kunin iyong mga laruan.c. Maligo, magsipilyo ng ngipin, at magbihis ng malinis na damit.d. Umupo sa isang tabi at panoorin si nanay habang gumagawa.
2. Alin sa sumusunod ang hindi mo dapat gamitin?a. sariling tuwalyab. shampooc. damit ng kapatid mod. sepilyo ng nanay mo
IV. PAMARAAN:
A. PAGGANYAK
• Tumawag ng isang mag-aaral na malinis at patayuin sa harapan ng klase.
Itanong ang sumusunod:1. Ano-ano ang dapat mong gawin upang mapanatiling
maayos at malinis ang iyong sarili?2. Sa ilang pangungusap, paano mo ilalarawan ang iyong
kamag- aral
All rights reserved. No part of this material may be reproduced or transmitted in any form or by any means - electronic or mechanical including photocopying – without written permission from the DepEd Central Office. First Edition, 2015.
DEPED COPY
69
B. PAGLALAHAD
Bago pumasok sa paaralan, ano-anong paghahanda sa sarili ang ginagawa mo?
Paano mo isinasagawa ang mga paghahandang ito?
C. PAGPAPALALIM NG KAALAMAN
• Talakayin ang Linangin Natin sa LM.• Ipasagot ang mga aytem sa Gawain Natin LM.
D. PAGSASANIB
Itanong:1. Bakit dapat ninyong isagawa ang mga paraan upang mapangalagaan
ang iyong katawan nang naaayon sa takdang oras?2. Ano-ano ang positibong katangian ng isang mag-aaral na malinis
at maayos sa sarili?
E. PAGLALAHAT
Pagbuo ng kaisipan sa mga tungkulin sa sarili.
V. PANGWAKAS NA PAGTATAYA:
Pasagutan sa papel ang mga katanungan sa LM.
VI. PAGPAPAYAMAN NG GAWAIN:
Ipagawa sa mga mag-aaral ang sumusunod:
1. Magsaliksik sa internet ng iba pang paraan ng pag-aalaga sa sarili.2. Gumawa ng poster tungkol sa wastong pag-aalaga sa sarili.
KARAGDAGANG SANGGUNIAN:
www.ericglenn.wordpress.comUmunlad sa Paggawa 4Batayang Aklat sa Edukasyong Pantahanan at PangkabuhayanChona D. Castaño, PhD, et. alABIVA Publishing House, Inc.
All rights reserved. No part of this material may be reproduced or transmitted in any form or by any means - electronic or mechanical including photocopying – without written permission from the DepEd Central Office. First Edition, 2015.
DEPED COPY
70
I. LAYUNIN:
1. Nasasabi ang mga kagamitan sa paglilinis at pag-aayos ng sarili2. Naipakikita ang wastong paraan ng paggamit ng mga kagamitan
sa paglilinis at pag-aayos sa sarili
II. PAKSANG ARALIN: Paksa: Mga Kagamitan sa Paglilinis at Pag-aayos ng SariliSanggunian: Curriculum Guide 2013–EPPHE – Oa-1Kagamitan: Iba’t ibang pansariling kagamitan tulad ng suklay, nailcutter, sipilyo, bimpo, tuwalya, at iba pa.
III. PANIMULANG PAGTATAYA: Ibigay ito sa mag-aaral. Ipasuri ang mga nasa larawan. Pabilu-
gan ang wastong letra kung saan ito ginagamit.
1. a. kuko b. buhok c. ngipin d. talampakan
2. a. ngipin b. ulo c. buhok d. kuko
3. a. katawan b. buhok c. kili-kili d. ilong
IV. PAMARAAN:
A. PAGGANYAK
Ipasuri sa mag-aaral ang kanilang sarili bago pumasok ng paara-lan at tanungin:Ano-anong paghahanda sa sarili ang ginagawa mo?
B. PAGLALAHAD
Magpakita sa mga mag-aaral ng tsart tungkol sa kahandaan ng katawan bago pumasok o handa na ba ako pumasok na tsart.
MGA KAGAMITAN SA PAGLILINIS AT
PAG-AAYOS NG SARILI Home Eco Aralin 2
All rights reserved. No part of this material may be reproduced or transmitted in any form or by any means - electronic or mechanical including photocopying – without written permission from the DepEd Central Office. First Edition, 2015.
DEPED COPY
71
C. PAGPAPALALIM NG KAALAMAN
1. Pangkatin ang klase.2. Magpakita ng mga larawan ng iba’t ibang pansariling kagamitan
tulad ng suklay, nailcutter, sipilyo, bimpo, tuwalya, at iba pa na nakatago sa loob ng kahon.
3. Magpakita rin ng mga bagay na hindi ginagamit para sa pansariling kagamitan.
Sabihin: Pumunta kayo sa inyong pangkat at isulat ang mga kagamitang nakita ninyo o naalaala. Ang pangkat na may maraming maitatala ang siyang mananalo.
D. PAGSASANIB
(Mga mungkahing tanong):1. Bakit dapat ugaliing maging maayos palagi ang ating sarili?2. Ano ang magandang maidudulot nito sa ating katawan?
E. PAGLALAHAT
Upang mapanatiling malinis at maayos ang sarili, dapat gumamit ng iba’t ibang pansariling kagamitan tulad ng suklay, nailcutter, sipilyo, bimpo, tuwalya, atbp.
V. PANGWAKAS NA PAGTATAYA:
Ipagawa ang Gawin Natin sa LM.
VI. PAGPAPAYAMAN NG GAWAIN: Sagutin ang Pagyamanin Natin sa LM. Ipagawa sa mga mag-aaral ang nasa ibaba:
Mag-interview ng magulang, kapatid, o kapitbahay at itanong kung paano nila inaalagaan ang sarili.
KARAGDAGANG SANGGUNIAN:
Iba’t ibang sanggunian o kahit sa internet tungkol sa mga paraan ng pag-aalaga sa sarili.
All rights reserved. No part of this material may be reproduced or transmitted in any form or by any means - electronic or mechanical including photocopying – without written permission from the DepEd Central Office. First Edition, 2015.
DEPED COPY
72
I. LAYUNIN:1. Naipakikita ang wastong pamamaraan ng paglilinis at pag-aayos
ng sarili
2. Nasusunod ang iskedyul ng pag-aayos at paglilinis sa sariliII. PAKSANG ARALIN:
Paksa: Wastong Pamamaraan ng Paglilinis at Pag-aayos ng SariliSanggunian: Modyul 1, Aralin 2 K to 12 – EPP4HE-Oa-2Kagamitan: mga kagamitan sa paglilinis sa sarili, dayari o journal
III. PANIMULANG PAGTATAYA:
Ipasulat sa patlang ang tamang sagot:Ipasagot ito sa kuwaderno.1. Sa anong paraan ka makaiiwas sa pagkakaroon ng kuto sa ulo?2. Ilang beses dapat magsipilyo ng ngipin sa loob ng isang araw?
IV. PAMARAAN:
A. PAGGANYAK
Ipaawit ang awiting “Ganito Maghugas” sa LM.
GANITO MAGHUGASTono: Mulberry Bush
Ganito maghugas ng mukha tuwing umaga.(Palitan ang parte ng katawan)
- maghugas ng paa
- magsuklay ng buhok
- magsipilyo ng ngipin
- magpalit ng damit
Itanong: Sa paanong paraan mo mapananatiling maayos at malinis ang sarili mo?
All rights reserved. No part of this material may be reproduced or transmitted in any form or by any means - electronic or mechanical including photocopying – without written permission from the DepEd Central Office. First Edition, 2015.
DEPED COPY
73
B. PAGLALAHAD
Ipabasa ang Alamin Natin sa LM
C. PAGPAPALALIM NG KAALAMAN
1. Itanong: Sino sa inyo ang kaya nang alagaan ang sarili tulad ng paglilinis at pag-aayos ng sarili tuwing pumapasok sa paaralan o di kaya kung may pupuntahan o may lakad ang pamilya?
a. Paano mo ito ginagawa? b. Kailan mo ito ginagawa?c. Gaano mo ito kadalas ginagawa?
2. Pag-aralan at talakayin ang Linangin Natin sa LM
D. PAGSASANIB
1. Ano anong magagandang kaugalian ang natutuhan mo sa ating pinag-aralan?
2. Paano mo ito isasabuhay?
E. PAGLALAHAT
Ano ano ang mga paraang dapat mong gawin sa paglilinis sa sarili?
V. PANGWAKAS NA PAGTATAYA:
Ipasagot ang Gawin Natin sa LM
VI. PAGPAPAYAMAN NG GAWAIN:Ipagawa ang Pagyamanin Natin sa LM
KARAGDAGANG SANGGUNIAN:
www. ericglenn.wordpress.com/Umunlad sa Paggawa 4Batayang Aklat sa Edukasyong Pantahanan at PangkabuhayanChona D. Castaño, PhDABIVA Publishing House, Inc.
All rights reserved. No part of this material may be reproduced or transmitted in any form or by any means - electronic or mechanical including photocopying – without written permission from the DepEd Central Office. First Edition, 2015.
DEPED COPY
74
I. LAYUNIN: 1. Napangangalagaan ang sariling kasuotan2. Naisa-isa ang mga paraan ng pagpapanalitiling malinis ang
kasuotan (hal.mag-ingat sa pag-upo, pagsuot ng tamang kasuotan sa paglalaro, at iba pa)
II. PAKSANG ARALIN: Paksa: Pangangalaga ng Sariling KasuotanSanggunian: Modyul 1, Aralin K to 12 – EPP4HE-Ob3Kagamitan: iba’t ibang larawan o totoong kasuotan
III. PANIMULANG PAGTATAYA:
Pasagutan sa papel ang sumusunod na tanong: 1. Alin sa sumusunod ang dapat isinusuot bilang pantulog?
a. maong at polob. gownc. damit pangsimbad. pajama
2. Ano ang tamang gawin bago umupo upang hindi magusot kaagad ang paldang uniporme?
a. Ayusin ang pleats ng paldab. Ipagpag muna ang paldac. Ibuka ang paldad. Basta na lang umupo
IV. PAMARAAN:
A. PAGGANYAK
1. Magpakita ng iba’t ibang kasuotan.2. Itanong sa mga mag-aaral kung kailan ito isinusuot.
B. PAGLALAHAD
Talakayin ang Alamin Natin sa LM
PAG-AALAGA NG SARILING KASUOTAN
Home Eco Aralin 4
All rights reserved. No part of this material may be reproduced or transmitted in any form or by any means - electronic or mechanical including photocopying – without written permission from the DepEd Central Office. First Edition, 2015.
DEPED COPY
75
C. PAGPAPALALIM NG KAALAMAN
Pangkatin ang klase. Ipagawa ang Linangin Natin sa LM
D. PAGSASANIB
Itanong: Bakit kailangan pangalagaan ang ating mga kasuotan?
E. PAGLALAHAT
Ano-ano ang mga paraan ng pag-aalaga ng inyong mga kasuotan?
V. PANGWAKAS NA PAGTATAYA:
Pasagutan ang Gawin Natin sa LM
VI. PAGPAPAYAMAN NG GAWAIN:
1. Ipasulat sa kuwaderno ang isinasaad ng Pagyamanin Natin sa LM 2. Ipaalaala sa mga mag-aaral na titingnan ng guro kung nagawa ito
sa bahay at napirmahan ang “lagda ng magulang” sa kuwaderno.
KARAGDAGANG SANGGUNIAN:
www.ericglenn.wordpress.comUmunlad sa Paggawa 4Batayang Aklat sa Edukasyong Pantahanan at PangkabuhayanChona D. Castaño, PhDABIVA Publishing House, Inc.
All rights reserved. No part of this material may be reproduced or transmitted in any form or by any means - electronic or mechanical including photocopying – without written permission from the DepEd Central Office. First Edition, 2015.
DEPED COPY
76
I. LAYUNIN:Nasasabi ang kagamitan sa pananahi sa Kamay
II. PAKSANG ARALIN: Paksa: Mga Kagamitan sa Pananahi sa KamaySanggunian: K to 12 Curriculum Guide 2013 Edukasyong Pantahanan at Pangkabuhayan 4Kagamitan: medida, didal, gunting, emery bag, pin cushion, atbp.
III. PANIMULANG PAGTATAYA:
Ipasagot sa mga mag-aaral ang sumusunod na tanong:
PANUTO: Pilin ang titik ng tamang sagot:
1. Ito ay ginagamit sa pagsukat ng tela.a. medidab. didalc. guntingd. emery bag
2. Itinutusok dito ang karayom kapag hindi ginagamit upang hindi ito kalawangin.
a. sewing boxb. pin cushionc. emery bagd. didal
IV. PAMARAAN:
A. PAGGANYAK
Magpakita sa klase ng mga kagamitan sa pananahi. Magpapalig-sahan sa mga mag-aaral kung sino ang unang makapagsasabi ng mga kagamitan sa pananahi.
B. PAGLALAHAD
Talakayin ang Alamin Natin sa LM
MGA KAGAMITAN SA PANANAHI NG KAMAY
Home Eco Aralin 5
All rights reserved. No part of this material may be reproduced or transmitted in any form or by any means - electronic or mechanical including photocopying – without written permission from the DepEd Central Office. First Edition, 2015.
DEPED COPY
77
C. PAGPAPALALIM NG KAALAMAN
Talakayin ang Linangin Natin sa LM
D. PAGSASANIB
Itanong sa mga mag-aaral ang sumusunod:Anong magandang kaugalian ng isang Pilipino ang ipinihihi-
watig sa pananahi?
E. PAGLALAHAT
Pasagutan ang Gawin Natin sa LM
V. PAGPAPAYAMAN NG GAWAIN:
Pag-uwi mo sa bahay, buksan ang lagayan ng iyong mga damit. Tingnan kung may mga sira ang damit at tahiin ang mga ito. Ipakita sa mas nakatatanda kung tama ang iyong pagtahi sa damit.
KARAGDAGANG SANGGUNIAN:
Umunlad sa Paggawa 4Batayang Aklat sa Edukasyong Pantahanan at PangkabuhayanChona D. Castaño, PhDABIVA Publishing House, Inc.
All rights reserved. No part of this material may be reproduced or transmitted in any form or by any means - electronic or mechanical including photocopying – without written permission from the DepEd Central Office. First Edition, 2015.
DEPED COPY
78
I. LAYUNIN:Naisasaayos ang payak na sirang kasuotan sa pamamagitan
ng pananahi ng kamay (halimbawa Pagkabit ng butones)
II. PAKSANG ARALIN:Paksa: Pagsasaayos ng Payak na Sira ng Kasuotan sa Pamamagitan ng Pananahi ng Kamay (halimbawa Pagkabit ng butones)Sanggunian: Modyul __, K to 12 Curriculum Guide 2013 EP P4HE-Ob3Kagamitan: tela, mga kagamitang pantahi, iba’t ibang
butones.III. PANIMULANG PAGTATAYA:
Ipasagot sa mga mag-aaral ang sumusunod na tanong:
1. Ang sumusunod ay iba’t ibang uri ng pansara ng damit. Alin ang HINDI:
a. Kapirasong putol ng damitb. Two-hole buttonc. Kutsetesd. Straight eye
2. Sa pagkakabit ng butones ng damit, ano ang unang hakbang?a. Lagyan ng marka ang parte ng pagkakabitan ng butones.b. Gupitin ang isang parte ng tela.c. Isara ang tahi sa kabaligtarang panig ng damit.d. Isagawa ang pagtatahing lilip.
IV. PAMARAAN:
A. PAGGANYAK
May mga pagkakataon na natatanggal ang mga pansara ng iyong damit. Alam mo ba kung paano ito ayusin?
PAGSASAAYOS NG SIRANG KASUOTAN
Home Eco Aralin 6
All rights reserved. No part of this material may be reproduced or transmitted in any form or by any means - electronic or mechanical including photocopying – without written permission from the DepEd Central Office. First Edition, 2015.
DEPED COPY
79
B. PAGLALAHAD
Sa araling ito ay matututuhan mong ayusin ang iyong damit na natanggalan ng butones o damit na may sira.
C. PAGPAPALALIM NG KAALAMAN
Talakayin ang Linangin Natin sa LM Talakayin ang mga paraan ng pagkabit ng butones
D. PAGSASANIB
Itanong sa mga mag-aaral.Ano ang kahalagahan para inyo ng ating napag-aralan?
E. PAGLALAHAT
Ano-ano ang mga bagay na dapat tandaan sa pagsasaayos ng mga sirang kasuotan sa pamamagitan ng pananahi sa kamay?
V. PAGPAPAYAMAN NG GAWAIN:
• Ipaliwanag ang pagsasanay sa pagkabit ng butones, otomatiko, at kutsetes.
• Ipasulat sa journal ng mga bata kung paano nila panatilihing kumpleto ang pansara ng kanilang kasuotan.
KARAGDAGANG SANGGUNIAN:
Learning Guide in Edukasyong Pantahanan at Pangkabuhayan Pag-aayos ng iba’t ibang Panara ng DamitBureau of Elementary Education Curriculum
All rights reserved. No part of this material may be reproduced or transmitted in any form or by any means - electronic or mechanical including photocopying – without written permission from the DepEd Central Office. First Edition, 2015.
DEPED COPY
80
I. LAYUNIN: Naitatabi nang maayos ang mga kasuotan batay sa
kanilang gamit (hal., pormal na kasuotan at pang espesyal na lokasyon)
II. PAKSANG ARALIN:
Paksa: Pag-aayos ng Mga Kasuotan Batay sa Kanilang Gamit at OkasyonSanggunian: K to 12 –EPP4 HE-Ob-3Kagamitan: mga iba’t ibang kasuotan para sa iba’t ibang okasyon.
III. PAMARAAN:
A. PAGGANYAK
1. Patingnan ang mga larawan ng iba’t ibang kasuotan sa Learner’s Material (LM).
2. Ilarawan ang mga ito.
B. PAGLALAHAD
Ipakuha ang kuwaderno at ipatala ang mga kasuotan kung kailan ang mga ito ginagamit.
C. PAGPAPALALIM NG KAALAMAN
1. Pangkatin ang mga mag-aaral.2. Sa tulong ng LM, pangkatin ang mga kasuotan para sa iba’t
ibang okasyon.
D. PAGSASANIB
Napag-aralan na ninyo sa asignaturang Sibika at Kultura na bago pa man nasakop ang ating bansa ng mga dayuhan ay mayroon na tayong sariling kultura at mga paniniwala. Mayroon tayong mga pagdiriwang at pagtitipon batay sa ating nakaugalian. Dahil dito, marapat lamang na mapag-aralan ninyo ang mga angkop
PAG-AAYOS NG MGA KASUOTAN BATAY SA
GAMIT AT OKASYON
Home Eco Aralin 7
All rights reserved. No part of this material may be reproduced or transmitted in any form or by any means - electronic or mechanical including photocopying – without written permission from the DepEd Central Office. First Edition, 2015.
DEPED COPY
81
na kasuotan sa iba’t ibang okasyon o pagtitipon pormal man ito o di-pormal.
E. PAGLALAHAT
Upang mapanatiling maayos at maisuot ang iba’t ibang ka-suotan sa mga okasyon, dapat na itabi ang mga ito nang maayos sa tamang lalagyan, bago itago. Tandaan palagi na bago itago ay dapat na labhan muna ang mga ito.
IV. PANGWAKAS NA PAGTATAYA:Ipagawa ang Gawin Natin sa LM.
V. PAGPAPAYAMAN NG GAWAIN:Magdikit sa portfolio ng mga iba’t ibang kasuotan. Sumulat ng ilang
pangungusap o talata tungkol sa kasuotan.
KARAGDAGANG SANGGUNIAN:
Tingnan sa internet ang sumusunod na websitewww.scribd.com/doc/148523502/Mga-Iba-t-Ibang-Uri-ng-KasuotanIsangguni sa mga nakatatanda kung paano nila itinatabi ang kanilang mga espesyal na mga kasuotan.
I. LAYUNIN:
1. Napapanatiling maayos ang sariling tindig sa pamamagitan ng tamang pag-upo at paglakad
2. Naisasagawa ang mga gawain na nagpapanatili ng maayos na tindig sa pamamagitan ng pag-iwas sa sakit, masustansiyang pagkain, pag-ehersisyo, atbp.
II. PAKSANG ARALIN:Paksa: Pagpapanatiling Maayos na Tindig Sanggunian: K to 12 – EPP4HE-Oc4Kagamitan: larawan ng batang maayos ang tindig, kumakain ng masustansiyang pagkain, nag-eehersisyo
PAGPAPANATILING MAAYOS ANG SARILING TINDIG
Home Eco Aralin 8
All rights reserved. No part of this material may be reproduced or transmitted in any form or by any means - electronic or mechanical including photocopying – without written permission from the DepEd Central Office. First Edition, 2015.
DEPED COPY
82
III. PANIMULANG PAGTATAYA:
Ipasagot sa mga mag-aaral ang sumusunod:Lagyan ng T kung Tama at M kung Mali ang pangungusap.
____ 1. Ang maayos na tindig ay nagiging sanhi ng pagiging kuba.
____ 2. Kaaya-ayang tingnan ang magandang posisyon sa pag-upo.
____ 3. Ang pagtulog nang maaga ay mabuti sa ating katawan.
____ 4. Kailangang kumain ng kahit na anong pagkain upang maging malusog.
____ 5. Ang pag-eehersisyo ay maganda sa ating kalusugan.
IV. PAMARAAN:
A. PAGGANYAK
Magpakita ng dalawang larawan: isang batang kaayaaya ang tindig at tuwid na nakatayo at isang mag-aaral na hukot ang tayo.Itanong sa mga mag-aaral kung alin sa dalawang larawan ang nais nilang maging katulad at pangatwiranan ang kanilang sagot.
B. PAGLALAHAD
Itanong: Bakit mahalaga ang wastong tindig o pagtayo at pag-upo?
C. PAGPAPALALIM NG KAALAMAN
Ipagawa ang Pagyamanin Natin sa LM.
D. PAGSASANIB
Itanong: Ano-anong ehersisyo ang ginagawa ninyo sa asignaturang Pagpapalakas ng Katawan? Alin dito ang sa palagay ninyo ay nakapagpapaganda ng tindig at postura/tikas?
E. PAGLALAHAT
1. Ano ang dapat gawin ng isang mag-aaral na katulad ninyo upang mapaganda ang tindig at postura/tikas ng inyong katawan?
2. Ano ang maidudulot ng wastong pagtayo, pag upo, at paglakad?
All rights reserved. No part of this material may be reproduced or transmitted in any form or by any means - electronic or mechanical including photocopying – without written permission from the DepEd Central Office. First Edition, 2015.
DEPED COPY
83
V. PANGWAKAS NA PAGTATAYA: Lagyan ng tsek ang Oo kung ginagawa ang bagay at
Hindi kung hindi ginagawa.
Gawain OO HINDI1. Kumakain ng masusustansiyang pagkain sa
araw-araw.2. Natutulog ng walo o higit pang oras araw-araw.3. Palagian na nag-eehersisyo.4. Parating maayos maglakad.5. Parating tuwid kung umupo.
VI. PAGPAPAYAMAN NG GAWAIN:Sabihin: Mga mag-aaral kayo ay mayroong gagawin.Habang ang iba ay nagsasagawa ng gawain, inaasahan namang
manonood nang maayos at tahimik ang lahat. at pagkatapos ng kanilang gawain ay papalakpakan ninyo ang mga nagsiganap.
KARAGDAGANG SANGGUNIAN:Agap at Sikap 6: Batayang Aklat sa Edukasyong Pantahan at Pangka-
buhayan para sa Ikaanim na Baitang
I. LAYUNIN: 1. Naipakikita ang mabuting pag-uugali bilang kasapi ng mag-anak
2. Nasasabi ang kahalagahan ng pagpapakita ng mabuting pag-uugali bilang kasapi ng mag-anak
II. PAKSANG ARALIN:
Paksa: Mabuting Pag-uugali Bilang Kasapi ng Mag-anakSanggunuian: Batayang Aklat sa Edukasyong Pantahanan at Pangkabuhayan, Baitang 4, pahina 41 – 4
MISOSA , Modyul K to 12 Curriculum Guide 2013, EPP 4HE-0d-5Kagamitan: mga larawan, manila paper, pentel pen
All rights reserved. No part of this material may be reproduced or transmitted in any form or by any means - electronic or mechanical including photocopying – without written permission from the DepEd Central Office. First Edition, 2015.
DEPED COPY
84
III. PAMAMARAAN:
A. PAGGANYAK:
Itanong sa klase ang sumusunod:
1. Nais mo bang masaya, kasiya-siya, at maunlad ang iyong pamilya?
2. Ano ang nararapat gawin ng bawat kasapi ng mag-anak upang matamo ito?
B. PAGLALAHAD:
1. Magpakita ng larawan. Pagmasdan ang mga ito at suriin kung ano ang inilalarawan nito.
2. Itanong sa klase ang sumusunod:• Ano-anong mabubuting pag-uugali ang ipinakikita sa
larawan A?• Ano-ano naman ang mabubuting pag-uugali ang
ipinakikita sa larawan B?• Bilang kasapi ng mag-anak, ano ang maidudulot ng
mga pag-uugaling ito sa pamilya?
C. PAGPAPALALIM NG KAALAMAN
Gawain A: Pangkatin ang klase sa apat. Pumili ng lider, upang siya ang manguna sa gawaing pampangkat. Bawat pangkat ay bigyan ng isang salita na isasadula upang maipakita ang kahulugan nito :
Pangkat 1 – PaggalangPangkat 2 – PagpaparayaPangkat 3 – PagkamaunawainPangkat 4 – Pagsunod
• Gawin ang pagsasadula na ang tagpuan ay sa bahay at ang mga tauhan ay mga kasapi ng pamilya.
• Kinakailangang lahat ng kasapi ng bawat pangkat ay kasali sa pagsasadula.
• Bigyan sila ng limang minuto upang pag-usapan kung paano
All rights reserved. No part of this material may be reproduced or transmitted in any form or by any means - electronic or mechanical including photocopying – without written permission from the DepEd Central Office. First Edition, 2015.
DEPED COPY
85
isasadula ang salita na nakalaan sa grupo. • Karagdagang tatlong minuto ang ibibigay sa pagsasadula o
presentasyon. • Bigyan ng munting premyo ang may pinakamahusay na
pagsasadula.
Gawain B:Sa kaparehong pangkat, gumawa ng mga mungkahing panun-tunan sa alinman sa sumusunod, upang maipakita ng bawat kasapi ng mag-anak ang mabuting pag-uugali:
• Oras ng pag-uwi pagkatapos ng klase• Uri ng kaibigan na sasamahan • Mga paraan ng pagpapakita ng paggalang• Pagtupad sa gawaing bahay
Gawin ito sa loob ng limang minuto at iulat sa klase ang natapos na gawain.
D. PAGSASANIB
Itanong: Ano ang maidudulot ng pagpapakita ng mabuting pag-uugali:• sa pamilya at • sa lipunan?
E. PAGLALAHAT
1. Paano maipakikita ang mabuting pag-uugali bilang kasapi ng mag-anak?
2. Masasabi mo ba ang kahalagahan ng pagpapakita ng mabuting pag-uugali bilang kasapi ng mag-anak?
IV. PAGTATAYA:Lagyan ng tsek (√) ang pangungusap na nagpapakita ng mabuting
pag-uugali, bilang kasapi ng mag-anak:
_____1. Pagmamano sa mga magulang pag-alis at pagdating sa bahay.
_____2. Pagkain ng masusustansiyang pagkain._____3. Pagsunod sa mga batas trapiko._____4. Pagganap ng mga nakaatang na tungkulin sa tahanan._____5. Pagsunod sa mga alituntunin sa tahanan._____6. Pakikipaglaro sa mga kaibigan sa libreng oras._____7. Pagpaparaya sa isa’t isa.
All rights reserved. No part of this material may be reproduced or transmitted in any form or by any means - electronic or mechanical including photocopying – without written permission from the DepEd Central Office. First Edition, 2015.
DEPED COPY
86
_____8. Pagbibigay halaga sa bawa’t kasapi ng pamilya._____9. Paliligo araw-araw._____10. Pag-aalaga sa mga nakababatang kapatid.
V. PAGPAPAYAMAN NG GAWAIN:Itala ang tatlong mabubuting pag-uugali ng sumusunod, bilang
kasapi ng pamilya: a. tatayb. nanayc. mga kapatid
Home Eco Aralin 10 PAG-AALAGA SA MGA MATATANDA AT
IBA PANG KASAPI NG PAMILYA
I. LAYUNIN: 1. Nakatutulong sa pag-aalaga sa matatanda at iba pang kasapi ng
pamilya2. Naiisa-isa ang mga gawain na makatutulong sa pangangalaga sa
iba pang kasapi ng pamilya
All rights reserved. No part of this material may be reproduced or transmitted in any form or by any means - electronic or mechanical including photocopying – without written permission from the DepEd Central Office. First Edition, 2015.
DEPED COPY
87
II. PAKSANG ARALIN:
Paksa: Pag-aalaga sa Matatanda at Iba Pang Kasapi ng PamilyaSanggunuian: Batayang Aklat sa Edukasyong Pantahanan at Pangkabuhayan, Baitang 4 pahina 46, MISOSA Modyul, K to 12 Curriculum Guide 2013 – EPP4HE- 0d-6Kagamitan: manila paper, cartolina strips, pentel pen
III. PAMAMARAAN:
A. PAGGANYAK
Itanong sa klase:1. Sino-sino sa inyo ang may kasapi ng pamilya na
nangangailangan ng pag-aaruga?2. Kung ikaw ay may matanda na kasapi ng iyong pamilya, sapat
ba ang kaalaman mo upang maalagaan mo siya nang wasto?
B. PAGLALAHADBasahin ang kuwento at sabihin sa mga mag-aaral: Paking-
gan at unawain ang maikling kuwento.
Si Lola Leoncia
Ang mag-asawang sina Mang Lito at Aling Lita ay biniyayaan ng tatlong anak na puro babae. Sina Lala, Lirio, at Lina. Ang panganay nila na si Lala ay may asawa at may isang anak, na si Lans, walong
All rights reserved. No part of this material may be reproduced or transmitted in any form or by any means - electronic or mechanical including photocopying – without written permission from the DepEd Central Office. First Edition, 2015.
DEPED COPY
88
buwang gulang pa lamang. Sama-sama silang nakatira sa isang bahay kasama ang nanay ni Aling Lita na si Aling Leoncia, 75 taong gulang. Pagsasaka ang ikinabubuhay ng mag-anak.
Masaya ang mag-anak sa piling ng isa’t isa. Nagtutulungan, nag-uunawaan, nagbibigayan, naggagalangan, at nagpaparaya ang bawat isa kung kinakailangan.
Isang araw, sa hindi inaasahang pangyayari biglang inatake sa puso si Aling Leoncia na naging dahilan ng pagkaparalisa ng kalahati ng kaniyang katawan. Naging alagain si Aling Leoncia at nangangailangan ng masidhing pag-aaruga at pag-aalaga ng bawat kasapi ng pamilya.
Kinakailangan ding maghanap ng trabaho si Lala, upang may panustos sa gatas ng kaniyang anak. Kung kaya’t naging problema ni Aling Lita ang pag-aalaga kay Aling Leoncia at kay Lans, ang anak ni Lala.
Nalaman ni Lirio at Lina ang problema ng kanilang ina. Nagprisenta ang dalawang bata na sila na ang mag-aalaga kay Aling Leoncia at kay Lans dahil natutunan na nila sa paaralan ang pag-aalaga sa matatanda, maysakit, sanggol, at nakababatang kapatid.
Kung kaya’t natuwa si Aling Lita at si Lala.Paano kaya ang gagawing pag-aalaga ni Lirio at Lina kay
Aling Leoncia at kay Lans?
Sagutin ang sumusunod:• Batay sa kuwento, sino-sino ang nangangailangan ng pag-
aalaga ng mga kasapi ng pamilya?• Paano kaya ang gagawing pag-aalaga nila Lirio at Lina kay Aling
Leoncia at kay Lans?
Mga Mungkahing Gawain:
Unang Araw
Gawain A:
1. Pangkatin ang klase sa apat. Magtalaga ng lider at tagasulat ng sagot ang bawat pangkat.
2. Mag brainstorming tungkol sa paksa: Paano ginagawa ang pag-aalaga sa matatanda.
3. Itala ang mga ideya na ibinigay ng bawat kasapi ng pangkat sa manila paper.
All rights reserved. No part of this material may be reproduced or transmitted in any form or by any means - electronic or mechanical including photocopying – without written permission from the DepEd Central Office. First Edition, 2015.
DEPED COPY
89
4. Ipaskil sa pisara o dingding ang inyong natapos na gawain. Iulat ito sa klase.
5. Talakayin sa buong klase ang paksa at mga ideyang nalakap pagkatapos ng pag-uulat.
Pangalawang ArawGawain B:1. Sa kaparehong pangkat, pag-usapan ang tungkol sa pag-aalaga ng
maysakit. Tingnan kung magkapareho o kung magkaiba.2. Ipatala ang pagkakaiba at ang pagkakapareho sa pamamagitan ng
paglalagay ng mga sagot o ideya sa ilalim ng kahon ng bawat paksa:
Wastong Paraan ng Pag-aalaga sa Matatanda
Wastong Paraan ng Pag-aalaga sa mga
Maysakit
Pagkakaiba
1. Silid-tulugan
2. Mga kagamitan
3. Pagpapakain
4. Pagpapaligo/Paglilinis ng katawan
5. Pagpapa-inom ng gamot
• Pag-usapan ng buong klase ang pagkakaiba sa pag-aalaga sa matanda at sa maysakit.
• Paghambingin ang mga sagot ng inyong pangkat sa pangkalahatang tuntunin sa pag-aalaga sa maysakit.
• Tingnan sa LM.
Pangatlong ArawGawain C:
1. Pangkatin muli ang klase sa apat. Bigyan ang bawat pangkat ng manila paper (isulat na ang chart na nasa ibaba ng bilang 2), tig-12 cartolina strips, at pentel pen.
2. Ipasulat sa cartolina strips ang hinihingi na mga sagot tungkol sa pag-aalaga ng sanggol o nakababatang kapatid na nakalaan sa bawat pangkat:
All rights reserved. No part of this material may be reproduced or transmitted in any form or by any means - electronic or mechanical including photocopying – without written permission from the DepEd Central Office. First Edition, 2015.
DEPED COPY
90
a. Pangkat I – Pagpapaligo at Pagbibihisb. Pangkat II – Pagpapakainc. Pangkat III – Pagpapatulogd. Pangkat IV – Paglalaro
Wastong Paraan ng Pag-aalaga ng Sanggol
Pagpapaligo Pagbibihis Pagpapakain Pagpapatulog Paglalaro
• Pag-usapan/ talakayin ang mga sagot ng buong klase. :• Patingnan sa LM kung tugma ang mga sagot.• Bigyan ng premyo ang pangkat na may pinakamaraming
tamang sagot.
C. PAGPAPALALIM SA KAALAMAN
Gawain D:1. Bumalik sa dating apat na pangkat ang mga mag-aaral. 2. Pumili ang bawat pangkat sa sumusunod. Ipakita sa pamamagitan
ng pagsasadula ang wastong pag-aalaga sa:• matanda• maysakit • sanggol
3. Sundin ang mga pamamaraan/tuntunin ng wastong pag-aalaga.
D. PAGSASANIB
Paano ka makatutulong sa pag-aalaga ng matanda, maysakit, at iba pang kasapi ng pamilya na nangangailangan ng pag-aaruga o pag-aalaga?
E. PAGLALAHAT
Ano ang kahalagahan ng kaalaman sa wastong pag-aalaga ng matanda, maysakit, at iba pang kasapi ng pamilya?
IV. PAGTATAYA: Pasagutan ang Pagyamanin Natin sa LM.
All rights reserved. No part of this material may be reproduced or transmitted in any form or by any means - electronic or mechanical including photocopying – without written permission from the DepEd Central Office. First Edition, 2015.
DEPED COPY
91
Piliin at isulat ang letra ng pinakatamang sagot sa kuwaderno.1. Ang silid ng maysakit ay kailangang mapanatiling kaaya-aya at
a. malinis c. mabango b. maaliwalas d. malamig
2. Hayaang palagiang bukas ang bintana ng silid ng maysakit upang makapasok ang _________.
a. huni ng ibon c. sariwang hanginb. sikat ng araw d. mga bisita
3. Kinakailangang punasan ang maysakit ng ____ na tubig upang maging maginhawa ang pakiramdam.
a. malamig c. may yelo b. mainit d. maligamgam
4. Bukod sa mga katas ng prutas maaaring bigyan ang maysakit ng ____.
a. tubig c. kapeb. softdrinks d. lemonade
5. Upang hindi makalimutan ng kasapi ng mag-anak ang oras at paraan ng pagpapainom ng gamot, kailangang magpaskil sa isang lantad na lugar ang______.
a. iskedyul c. mga pangalan ng kasambahayb. mga pangalan ng gamot d. oras
6. Paliguan ang bata sa ________ oras araw-araw.a. oras c. hapong b. wastong d. gabing
7. Basain ang bimpo ng _____na tubig.a. malamig c. maligamgamb. mainit d. malinis
8. Gamitin sa pagpapakain ng bata ang kaniyang ____ kagamitan.a. bagong c. sariling b. lumang d. pampamilyang
9. _____ang bata sa iyong bisig bago ihiga sa kama.a. isandal c. iupo b. ilapag d. idapa
10. Lagyan ng ___ang katawan ng bata pagkatapos maligo.a. lotion o langis c. pabango b. polbos d. gel
All rights reserved. No part of this material may be reproduced or transmitted in any form or by any means - electronic or mechanical including photocopying – without written permission from the DepEd Central Office. First Edition, 2015.
DEPED COPY
92
V. PAGPAPAYAMAN NG GAWAIN:
Pagawin ang mga mag-aaral ng talata na binubuo ng limang pangun-gusap tungkol sa alinman sa wastong pag-aalaga ng matanda, maysakit sanggol, o nakababatang kapatid.
I. LAYUNIN: Naisasagawa ang pagtulong ng may pag-iingat at paggalang
II. PAKSANG ARALIN:
Paksa: Pagtulong ng May Pag-iingat at PaggalangSanggunian: Batayang Aklat sa Edukasyong Pantahanan at Pangkabuhayan EPP4HE-0d 6Kagamitan: cartolina strips, pentel pen, manila paper
III. PAMAMARAAN:
A. PAGGANYAK
Sabihin: Masaya ang isang pamilya kung nakikipagtulungan ang
bawat kasapi nito. Lalong nagiging masaya kung ang pagtutulungan ay naisasagawa nang may pag-iingat at paggalang. Subalit, paano naisasagawa ang pagtutulungan nang may pag-iingat at paggalang?
B. PAGLALAHAD
Gawain A: Ipaayos ang mga titik sa bawat bilang upang mabuo ang salita na inilalarawan ng parirala:
a. Gapgatini – pag-ayos ng kilos o galawb. Lagangpag – pagbibigay respetoc. Golnpagut – pag-alalayd. Longsag – bagong panganake. Kitsayam – may karamdaman
All rights reserved. No part of this material may be reproduced or transmitted in any form or by any means - electronic or mechanical including photocopying – without written permission from the DepEd Central Office. First Edition, 2015.
DEPED COPY
93
Gawain B:
1. Ipabasa at ipaunawa sa mga mag-aaral ang maikling kuwento:
Ang Kuwento ni Lolo Jose
Si Lolo Jose ay 80 taong gulang na mag-isang namumuhay sa isang maliit na kubo. Umaasa lamang siya sa kaniyang buwanang pensiyon para mabuhay. Katabi niya ang bahay ng mag-anak nina Aling Cynthia at Mang Ramon na may dalawang anak na lalaki, si Marlon sampung taong gulang na nasa ikalimang baitang at si Manny, pitong taong gulang na nasa ikatlong baitang.
Bago pumasok sa paaralan ang dalawang bata ay dumaraan muna sa bahay ni Lolo Jose para magmano at magpaalam na sila ay papasok na sa paaralan. Ang mag-asawang Aling Cythia at Mang Ramon naman ay dumaraan din sa bahay ni Lolo Jose bago pumasok sa opisina. Ikinagagalak ito ng matanda dahil nararamdaman niya na may pamilya siya kahit mag-isa lang siyang namumuhay.
Sa mga araw na walang pasok ang mag-anak, sinisikap nilang isama si Lolo Jose sa kanilang tahanan upang hindi ito mangulila.Maingat at magalang na nakikipag-usap at nakikipag-ugnayan ang mag-anak kay Lolo Jose sa pamamagitan ng paggamit ng po at opo kapag sila ay nakikipag-usap at nagpapalitan ng kuro-kuro.
Maingat at magalang din na ipinagpapaalam ng mag-anak kung mayroon silang nais na gawin sa loob ng tahanan ni Lolo Jose, tulad ng pagtulong nila sa paglilinis at pag-aayos ng kaniyang tahanan. Malugod din nilang ipinagpapaalam kung mayroon silang nais na idagdag na personal at pantahanan niyang mga kagamitan.
Ang ginagawang pagtulong ng mag-anak ni Mang Ramon at Aling Cynthia kay Lolo Jose ay nakatawag pansin sa mga tao sa kanilang pamayanan. Kung kaya’t nagawaran ng pagkilala bilang Huwarang Pamilya ng Barangay ang mag-anak.
2. Sagutin ang sumusunod:
• Ano-ano ang ginagawang pagtulong ng mag-anak ni Mang Ramon kay Lolo Jose?
• Ano-ano ang magagandang katangiang ipinakikita ng mag-anak?
All rights reserved. No part of this material may be reproduced or transmitted in any form or by any means - electronic or mechanical including photocopying – without written permission from the DepEd Central Office. First Edition, 2015.
DEPED COPY
94
C. PAGPAPALALIM NG KAALAMAN
Mga Mungkahing Gawain:
1. Bigyan ng tiglilimang cartolina strips at pentel pen ang bawat pangkat.
2. Batay sa maikling kuwento ni Lolo Jose, sagutin ang tanong na: Paano naisagawa ang pagtulong ng mag-anak ni Mang Ramon kay Lolo Jose nang may pag-iingat at paggalang?
3. Ipaskil sa pisara o sa dingding ang sagot ng pangkat at iulat sa klase sa loob ng tatlong minuto.
4. Pagkatapos ng inyong gawain, ilagay o ilipat sa wheel map ang pinakatamang sagot.
D. PAGSASANIB
Pasagutan ang sumusunod:
1. Ang nakababata mong kapatid ay nangangailangan ng iyong tulong sa paggawa ng kaniyang takdang-aralin o proyekto sa paaralan. Ano ang gagawin mo?
2. Naglalaro ka, at bigla kang tinawag ng nanay mo upang tulungan siya maglinis ng bahay. Ano ang gagawin mo?
E. PAGLALAHAT
Bilang kasapi ng mag-anak malaki ang maitutulong mo upang mapagaan ang gawain ng iyong nanay at iba pang kasapi ng mag-anak. Paano ang gagawin mo upang maging kalugod-lugod ang iyong pagtulong sa bawat kasapi ng mag-anak?
IV. PAGTATAYA:
Lagyan ng tsek ang bilang kung ang ginagawang pagtulong ay may pag-iingat at paggalang:
____1. Masayang ginagampanan ang nakaatang na tungkulin sa pamilya.____2. Umaalis sa bahay nang tahimik at walang paalam, kapag inuutu-
san.____3. Magiliw na nakikipagtulungan sa mga kapatid kapag naglilinis ng
bahay.____4. May kusang nagpupunas ng mga kagamitan sa bahay sa mga
araw na walang pasok.____5. Malugod na sinasamahan ang Nanay sa pamamalengke.
All rights reserved. No part of this material may be reproduced or transmitted in any form or by any means - electronic or mechanical including photocopying – without written permission from the DepEd Central Office. First Edition, 2015.
DEPED COPY
95
____6. Ipinagpapaalam sa tatay ang mga bagay na nais gawin sa loob ng tahanan.
____7. Magalang na nakikiraan sa mga nag-uusap sa tahanan ha-bang nagwawalis.
____8. Umaawit habang maingat na pinupunasan ang mga sofa sa bahay.
____9. Magiliw na pinanonood ang mga kasapi ng mag-anak ha-bang ginagampanan ang kaniya-kaniyang tungkulin.
V. PAGPAPAYAMAN NG GAWAIN:Sa loob ng inyong tahanan nakikita mo ang ginagawang pagtulong
ng bawat kasapi ng mag-anak. Itala kung paano ginagawa ang pagtulong ng bawat isa, nang may pag-iingat at paggalang.
I. LAYUNIN: Nakatutulong sa pagtanggap ng bisita sa bahay tulad ng:
• pagpapaupo, pagdudulot ng makakain, tubig, atbp.• pagsasagawa nang wastong pag-iingat sa pagtanggap ng
bisita• pagpapakilala sa ibang kasapi ng pamilya
II. PAKSANG ARALIN: Paksa: Pagtanggap ng Bisita sa Bahay Sanggunuian: Batayang Aklat sa Edukasyong Pantahanan at Pangkabuhayan, Baitang 4 MISOSA MODYUL,
Baitang 4, K to 12 – EPP4HE-Oe-7 Kagamitan: larawan
III. PAMAMARAAN:A. PAGGANYAK
Sabihin:Lahat ng tahanan payak man o nakaririwasa ang pamumu-
hay ay tumatanggap ng bisita. Ang mga bisita ay maaaring mga ka-mag-anak, kaibigan, at maaari ang iba ay hindi mga kakilala. Anuman ang estado sa buhay ng mga bisita ay dapat na kalugod-lugod na tinatanggap sa ating tahanan. Ang kaugalian at kulturang Pilipino na ito, ay hindi nawawala hanggang sa kasalukuyang panahon.
PAGTANGGAP NG BISITA SA BAHAY
Home Eco Aralin 12
All rights reserved. No part of this material may be reproduced or transmitted in any form or by any means - electronic or mechanical including photocopying – without written permission from the DepEd Central Office. First Edition, 2015.
DEPED COPY
96
Bilang kasapi ng mag-anak, paano ka nakatutulong sa pag-tanggap ng bisita?
B. PAGLALAHAD
Mga mungkahing gawain:1. Pangkatin sa apat ang klase. Bigyan sila ng tatlong minuto
upang pag-usapan ang kanilang karanasan sa pagtanggap ng bisita. Bigyan din ang bawat pangkat ng karagdagang tatlong minuto upang isadula ang kanilang karanasan sa pagtanggap ng bisita. Bigyan ng munting papremyo ang may pinakamagandang presentasyon.
2. Gamit pa rin ang apat na pangkat sa unang gawain, bigyan ng tiglilimang cartolina strips ang bawat pangkat. Sa loob ng tatlong minuto, itala ang iba’t ibang karanasan sa pagtanggap ng bisita. Ipaskil ang mga sagot sa pisara o sa dingding. Iulat ng lider ng pangkat ang sagot.
3. Pag-usapan ng buong klase ang pangkaraniwang ginagawa kung paano tinatanggap sa bahay ang sumusunod na mga bisita:
• kamag-anak• kaibigan/kasamahan sa trabaho• kaklase• hindi kakilala
C. PAGPAPALALIM NG KAALAMAN:
Pagsunod-sunorin ang sumusunod na gawain sa pagtanggap ng bisita:
1. Malugod na ipakilala sa pamilya, kung ito ay kaibigan ng isa sa mga kasapi ng mag-anak.
2. Magalang na makipag-usap o makipagkuwentuhan sa bisita.3. Alukin o hainan ng tubig o anumang maiinom at makakain ang
bisita. 4. Magiliw na paupuin ang bisita.5. Maingat na magbukas ng usapin na magdudulot ng kalungkutan
sa bisita. 6. Maingat na itanong sa bisita ang sadya ng kaniyang pagbisita.7. Magiliw na ihatid sa labas ng pintuan o gate kapag siya ay
nagpaalam na uuwi na.8. Pasalamatan ang bisita sa kaniyang pagdalaw kung ang sadya ay
dalawin ang isa sa mga miyembro ng mag-anak o ang pamilya.9. Maaaring magmano sa bisita ang mga bata kung ito ay may edad
o matanda na. Ang mga nakatatanda naman sa mag-anak ay maaaring makipagbeso-beso sa bisita.
All rights reserved. No part of this material may be reproduced or transmitted in any form or by any means - electronic or mechanical including photocopying – without written permission from the DepEd Central Office. First Edition, 2015.
DEPED COPY
97
10. Maging maingat sa pagtanggap ng bisita kung hindi ito kakilala. Makabubuti na interbyuhin at hindi muna patutuluyin sa loob ng bakuran o tahanan ang hindi kakilala na bisita.
D. PAGSASANIB
Ano ang maidudulot ng pagtulong mo sa maayos na pagtang-gap ng bisita sa inyong tahanan?
E. PAGLALAHAT
Paano ka nakatutulong sa pagtanggap ng bisita sa inyong tahanan?
IV. PAGTATAYA:Punan ng salita o mga salita ang patlang:1. Ang bisita ay nararapat na ___kung hindi kakilala ng buong mag-anak.2. Marapat na ________ang bisita ng maiinom o makakain.3. Maging ________sa pagtanggap ng bisita kung hindi ito kakilala.4. Makipag-usap nang may ____________sa bisita.5. Iwasan pag-usapan ang mga __________na makapagdudulot ng
kalungkutan sa bisita.
V. PAGPAPAYAMAN NG GAWAIN: Pagawain ang mga mag-aaral ng talata na binubuo ng limang
pangungusap tungkol sa karanasan sa pagtanggap ng bisita. Maaaring ipakuwento sa magulang kung wala pang karanasan sa pagtanggap ng bisita.
I. LAYUNIN: Natutukoy ang angkop na kagamitan sa paglilinis ng bahay
II. PAKSANG ARALIN: Paksa: Angkop na mga Kagamitan sa Paglilinis ng BahaySanggunuian: Batayang Aklat sa Edukasyong Pantahanan at
Pangkabuhayan, Baitang 4, CG, K-12 EPP4 HE-0f-9Kagamitan: tsart, mga larawan ng kagamitan sa paglilinis ng
bahay, pentel pen,cartolina
All rights reserved. No part of this material may be reproduced or transmitted in any form or by any means - electronic or mechanical including photocopying – without written permission from the DepEd Central Office. First Edition, 2015.
DEPED COPY
98
III. PAMAMARAAN:
A. PAGGANYAK:
Sabihin:Kalugod-lugod ang malinis na tahanan. Maaliwalas ang pakiram-
dam at nakadaragdag ng kagandahan ng pamamahay. Magiging magaan at kasiya-siya ang paglilinis ng tahanan kapag gumagamit ng angkop na kagamitan. Bilang bata, mahalaga ang magkaroon ng kaalaman tungkol sa mga kagamitan sa paglilinis.
B. PAGLALAHAD:
Mga mungkahing gawain:
Gawain A:Subukin ang mga mag-aaral kung matutukoy ang mga nasa larawan
a. b. c.
d. e. f.
g. h. i.
Gawain B:
a. Bigyan ang mga piling bata ng cartolina strips na may larawan ng kagamitan ng paglilinis.
All rights reserved. No part of this material may be reproduced or transmitted in any form or by any means - electronic or mechanical including photocopying – without written permission from the DepEd Central Office. First Edition, 2015.
DEPED COPY
99
b. Bigyan din sila ng pentel pen at ipasulat dito ang gamit ng kagamitan na nasa larawan na nakuha niya.
c. Hayaan tumawag ang mag-aaral na may cartolina strip ng isang kaklase, upang iulat at ipaliwanag ang kaniyang naisulat na gamit ng kagamitan na nasa larawan.
C. PAGPAPALALIM NG KAALAMAN
Bukod sa mga nabanggit na kagamitan, mayroon ding pantulong na mga gamit sa paglilinis upang mas maging madali at kaaya-aya ang paglilinis. Tingnan ang mga larawan kung ang mga ito ay gi-nagamit din sa kaniya-kaniyang tahanan:
Mungkahing gawain
1. Sa bawat pangkat, pag-usapan ang gamit ng bawat isa. Ipasulat ang mga sagot sa nakahandang tsart:
a. b.
c. d.
e. f.
Iba pang kagamitan sa paglilinis Gamit 1. dishwashing liquid/dishwashing paste2. pulbos na sabon3. suka4. floorwax5. lumang dyaryo6. timba
2. Ipapaskil sa pisara o sa dingding ang natapos na gawa ng pang-kat. Pag-usapan sa klase.
All rights reserved. No part of this material may be reproduced or transmitted in any form or by any means - electronic or mechanical including photocopying – without written permission from the DepEd Central Office. First Edition, 2015.
DEPED COPY
100
D. PAGSASANIB
Ano ang maidudulot ng kaalaman sa mga kagamitan sa paglilinis?
E. PAGLALAHATAno ang kahalagahan ng kaalaman sa wastong kagamitan
sa paglilinis?
IV. PAGTATAYA:Isulat sa patlang kung anong kagamitan ang tinutukoy ng pan-
gungusap sa bawat bilang:_____ 1. Ginagamit sa pag-aalis ng alikabok at pagpupunas ng kasang-
kapan._____ 2. Ginagamit sa pagpapakintab ng sahig.
_____ 3. Ginagamit sa pagwawalis ng magaspang na sahig at sa bakuran.
_____ 4. Ginagamit na pamunas sa sahig._____ 5.Ginagamit upang pulutin ang mga dumi o basura.
V. PAGPAPAYAMAN NG GAWAIN:
Magpatala ng limang (5) kagamitang panlinis na madalas gi-nagamit sa paglilinis ng bahay.
I. LAYUNIN:1. Naisasagawa ang wastong paglilinis ng bahay2. Nagagamit ang wastong kagamitan sa paglilinis ng bahay
II. PAKSANG ARALIN: Paksa: Wastong Paglilinis ng BahaySanggunuian: Batayang Aklat sa Edukasyong Pantahanan at Pang
kabuhayan Baitang 4Kagamitan: mga larawan, manila paper, 4 na iba’t ibang kulay ng
cartolina, pentel penIII. PAMAMARAAN:
A. PAGGANYAKSinasalamin ng malinis na tahanan ang isang masaya at nag-
kakasundo na kasapi ng pamilya. Mula sa mga magulang hanggang sa nakababatang kapatid ay dapat na tulong-tulong sa pagganap ng tungkulin sa pagpapanatili nang masinop, maayos, at malinis na tah-anan.
WASTONG PAGLILINIS NG TAHANAN
Home Eco Aralin 14
All rights reserved. No part of this material may be reproduced or transmitted in any form or by any means - electronic or mechanical including photocopying – without written permission from the DepEd Central Office. First Edition, 2015.
DEPED COPY
101
B. PAGLALAHAD Gawain A:
1. Maghanda ng metacards na may apat na kulay lamang. Kinakailangang parepareho ang bilang ng bawat kulay ng metacards. Bigyan lahat ang mag-aaral ng metacards. Ipasulat sa mga mag-aaral ang isang gawaing paglilinis ng kanilang tahanan. Ipapaskil ito na magkakasama ang pareparehong kulay sa isang lugar sa pisara o dingding. Sabihin na ang pareparehong kulay ay magkakasama sa isang pangkat at pipili sila ng isang lider na siyang magiging tagapag-ulat ng kanilang gawa.
2. Tingnan ang mga nakasulat sa metacards. Sa bawat magkakaparehong naisulat itira lamang ang isa hanggang sa magkakaiba na ang nakasulat sa isang pangkat. Ipapaskil muli at iulat sa klase.
3. Ipaskil ang nakahandang pamamaraan ng paglilinis sa tahanan na nakasulat sa cartolina. Tingnan kung alin sa mga pangkat ang may pinakamaraming tamang sagot at bigyan sila ng munting premyo.
Gawain B:
1. Ipabasa sa klase ang sumusunod:Paraan ng paglilinis ng tahanan:
• Pagwawalis• Pag-aalis ng alikabok sa mga kagamitan• Paglalampaso ng sahig• Pagbubunot
2. Pagkatapos basahin ng klase ang mga pamamaraan ng pagllilinis sa tahanan, pasagutan sa bawat pangkat ang nakalaan sa kanila na mga pamamaraan ng gawain:
Pangkat I – PagwawalisPangkat II – Pag-aalis sa mga alikabokPangkat III – Paglalampaso ng sahigPangkat IV – Pagbubunot
C. PAGPAPALALIM NG KAALAMAN Pasagutan sa bawat pangkat ang sumusunod:Gamit ang nakahandang tsart, ipasulat sa metacards ang sagot sa sumusunod na tanong: Anong mga gawaing paglilinis ang ginagawa araw-araw? Ling-guhan? Paminsan-minsan? Ipaskil ang mga sagot ng bawat pang-kat sa ilalim ng sumusunod na paksa:
All rights reserved. No part of this material may be reproduced or transmitted in any form or by any means - electronic or mechanical including photocopying – without written permission from the DepEd Central Office. First Edition, 2015.
DEPED COPY
102
Paglilinis na Ginagawa Araw-araw
Paglilinis na Ginagawa Paminsan-minsan
Paglilinis na Ginagawa ng Lingguhan
D. PAGSASANIB
Ano-ano ang maidudulot ng tulong-tulong na paggawa ng mag-anak upang maging malinis ang tahanan?
E. PAGLALAHATAno ang maidudulot sa pagsunod sa wastong paraan ng paglili-nis sa tahanan?
IV. PAGTATAYA: Ipakopya ang sumusunod sa kuwaderno, at piliin ang wastong karug-tong ng pangungusap sa loob ng kahon:
a. tuyong basahanb. dahan-dahanc. timbad. suloke. pababaf. binubunot
1. Ang mga kasangkapan ay madaling maalikabukan. Kailangang punasan ng________araw-araw.
2. Ang sahig ay ____________upang kumintab.
3. Ang pagwawalis ng sahig ay ginagawa ng____upang hindi lumipad ang alikabok.
4. Sa pag aalikabok, simulan sa mataas na bahagi ng mga kasangkapan__.
5. Ang pagwawalis sa sahig ay sinisimulan sa mga ___ patungo sa gitna.
V. PAGPAPAYAMAN NG GAWAIN:
Itala ang limang mga gawain ng paglilinis sa inyong tahanan at ibahagi ito sa klase.
All rights reserved. No part of this material may be reproduced or transmitted in any form or by any means - electronic or mechanical including photocopying – without written permission from the DepEd Central Office. First Edition, 2015.
DEPED COPY
103
I. LAYUNIN:
1. Naisasagawa ang wastong paglilinis ng bakuran2. Nagagamit ang wastong kagamitan sa paglilinis ng bakuran
II. PAKSANG ARALIN:
Paksa: Wastong Paglilinis ng Bakuran
Sanggunuian: Batayang Aklat sa Edukasyong Pantahanan at Pangkabuhayan,Baitang 4, pahina 62 – 67
Kagamitan: manila paper, cartolina, pentel pen, mga larawan
III. PAMAMARAAN:
A. PAGGANYAK
Sabihin:
Bahagi ng tahanan ang bakuran. Ang malinis na bakuran ay kaaya-ayang tingnan.
Ipakita ang larawan ng malinis at magandang bakuran:
Ano-ano ang maaari mong gawin upang makatulong sa paglilinis ng bakuran? Paano ginagawa ang wastong paglilinis ng bakuran?
WASTONG PAGLILINIS NG BAKURAN
Home Eco Aralin 15
All rights reserved. No part of this material may be reproduced or transmitted in any form or by any means - electronic or mechanical including photocopying – without written permission from the DepEd Central Office. First Edition, 2015.
DEPED COPY
104
B. PAGLALAHAD
Gawain A:1. Pangkatin ang klase sa apat. Pumili ng lider at tagasulat ang bawat
pangkat. 2. Bigyan ang bawat pangkat ng manila paper at pentel pen.3. Pag-usapan ng bawat pangkat ang sumusunod na pamamaraan
ng paglilinis ng bakuran:a. Pagwawalisb. Pagbubunot ng damong ligawc. Pagtatapon ng basurad. Pagbabaon ng basurae. Pagdidilig ng mga halamanf. Paglilinis ng kanal
4. Ipa-paskil sa pisara o sa dingding ang natapos na gawain at iulat sa klase.
Gawain B: 1. Paghambingin ng buong klase ang mga pangkatang gawa.
2. Tingnan ang tama at magkakaparehong sagot ng bawat pangkat.
3. Buuin ang pamamaraan ng paggawa sa bawat paraan ng paglili-nis ng bakuran.
4. Paghambingin ang nabuong konsepto sa LM.
(Sabihin na sa susunod na araw ihanda ang mga sarili at mga kagamitan sa paglilinis ng bakuran upang isagawa ang pangka-tang pagpapakita ng paglilinis sa bakuran.)
Pangalawang Araw
Gawain C:1. Ipagawa ng panukatan ang mga pamamaraan ng paggawa sa
bawat paraan sa paglilinis sa bakuran at sa labas ng silid-aralan.2. Bigyan ng panuntunan sa paggawa bago palabasin sa klase.3. Mahigpit na subaybayan ang mga mag-aaral habang isinasagawa
ang wastong pamamaraan ng paglilinis sa bakuran. 4. Tingnan kung nasunod ang mga pamamaraan sa pamamagitan ng
pagsagot ng lider, sa tseklist.
All rights reserved. No part of this material may be reproduced or transmitted in any form or by any means - electronic or mechanical including photocopying – without written permission from the DepEd Central Office. First Edition, 2015.
DEPED COPY
105
Mga Gawain/Pamamaraan Oo Hindi
1. Ginamit ang walis tingting sa pagwawalis ng mga tuyong dahon sa loob at labas ng bakuran.
2. Ginamit ang pandakot sa pagdampot ng basura at inilagay ito sa basurahan.
3. Nasunod ang wastong paraan ng pagbubunot ng damo.
4. Pinaghiwalay ang mga basurang nabubulok at di-nabubulok.
5. Diniligan ang mga halaman gamit ang rigadera.
5. Kunin ang tseklist ng bawat pangkat at tingnan muli kung nasunod ng bawat pangkat ang wastong paglilinis ng bakuran.
C. PAGPAPALALIM NG KAALAMAN
Ipabigay muli ang mga gawain sa paglilinis ng bakuran at ipasulat sa nakahandang tsart ang kanilang sagot:
1. pagwawalis2. pagbubunot ng damo3. pagtatapon ng basura4. pagdidilig ng halaman5. paglilinis ng kanal
Gawain Wastong Pamamaraan
PagwawalisPagbubunot ng damoPagtatapon ng basuraPagdidilig ng halamanPaglilinis ng kanal
D. PAGSASANIB
Ano-ano ang naidudulot ng malinis na bakuran sa ating pa-mayanan at sa ating kalusugan?
All rights reserved. No part of this material may be reproduced or transmitted in any form or by any means - electronic or mechanical including photocopying – without written permission from the DepEd Central Office. First Edition, 2015.
DEPED COPY
106
E. PAGLALAHAT:Paano mapananatili ang malinis na bakuran? Ano-ano ang kabu-
tihang maidudulot ng malinis na kapaligiran?
V. PAGTATAYA:Pasagutan ang sumusunod: Lagyan ng tsek (√) ang patlang
bilang kung ang isinasaad ng pangungusap ay wastong paraan ng paglilinis ng bakuran at ekis (×) naman kung hindi.
_____1. Linisin ang daanan ng tubig o kanal upang maiwasan ang pamamahay ng mga daga at iba pang mga hayop.
_____2. Ang mga damong ligaw ay nakadaragdag sa kagandahan ng kapaligiran.
_____3. Ang bakurang malinis ay nakatutulong sa pagpapanatiling malinis ang pamayanan.
_____4. Kinakailangang walisin ang mga tuyong dahon at ibang kalat sa loob at labas ng bakuran.
_____5. Ang mga basurang nabubulok ay kailangang ilagay sa com-post pit.
_____6. Ang mga basurang hindi nabubulok ay kailangang itapon sa malayong lugar.
_____7. Bunutin ang mga ugat ng mga ligaw na damo upang hindi na tumubo uli ito.
_____8.Pagkatapos walisin ang mga tuyong dahon, sunugin ito._____9. Ang mga nabubulok na basura ay pampataba sa mga hala-
man._____10. Gamitin ang pandakot kung ilalagay ang mga tuyong dahon
sa basurahan.
VI. PAGPAPAYAMAN NG GAWAIN: Tumulong sa paglilinis ng kani-kanilang bakuran. Sipiin muli
ang tseklist sa Gawain C kung nasunod ito. Palagdaan ang gi-nawang tseklist sa nakatatandang kapatid o sa nanay.
All rights reserved. No part of this material may be reproduced or transmitted in any form or by any means - electronic or mechanical including photocopying – without written permission from the DepEd Central Office. First Edition, 2015.
DEPED COPY
107
I. LAYUNIN:1. Nakasusunod sa mga tuntuning pangkalusugan at pangkaligtasan
sa paglilinis ng bahay at bakuran2. Naisasagawa ang wastong paghihiwalay ng basura sa bahay3. Nasasabi ang kahalagahan ng maayos, malinis, at ligtas na bahay
at bakuranII. PAKSANG ARALIN:
Paksa: Pangkalusugan at Pangkaligtasang Gawi sa Paglilinis ng Tahanan at BakuranSanggunian: Modyul sa EPP Aralin 16, K to 12 EPP 4 HE – Og10-11Kagamitan: mga larawan, manila paper, pentel pen, glue, gunting, recycled cardboard, mosaic picture, colored paper o makulay na papel galing sa lumang magasin
III. PAMAMARAAN:A. PAGGANYAK
1. Magpakita ng larawan ng sumusunod: paglilinis ng bintana; paglilinis ng kisame; sa pagpapakintab ng sahig; pag-aalis ng alikabok sa mga gamit at kasangkapan; pagwawalis, pag-aayos ng kasangkapan matapos linisin; pagbubunot ng damo sa bakuran; paghihiwalay ng basura; at pagtatapon ng basura.
2. Itanong sa mga mag-aaral:• Ano-ano ang inyong nakita?• Saan natin ginagawa ang mga ito?• Ginagawa rin ba ninyo ang mga ito?• Paano ninyo isinasagawa ang mga ito?
3. Isulat sa pisara ang sagot ng mga bata.4. Iugnay ito sa aralin.
B. PAGLALAHADIlahad ang aralin gamit ang sagot ng mga mag-aaral. Sabihin:
PANGKALUSUGAN AT PANGKALIGTASAN GAWI SA PAGLILINIS NG BAHAY AT BAKURAN
Home Eco Aralin 16
All rights reserved. No part of this material may be reproduced or transmitted in any form or by any means - electronic or mechanical including photocopying – without written permission from the DepEd Central Office. First Edition, 2015.
DEPED COPY
108
Nabanggit ninyo kanina na ginagawa ang mga ito ng maingat. Bakit kaya? Ano ang dapat isaalang-alang sa pagsasagawa ng mga ito?
1. Magkaroon ng talakayan kaugnay sa tanong. Tanggapin lahat ang sagot ng mga mag-aaral.
2. Ipabasa ang Alamin Natin LM. Talakayin ang tungkol sa tuntuning pangkaligtasan at pangkalusugan at wastong paghihiwalay at pagtatapon ng basura.
3. Bigyang- diin ang sagot ng mga mag-aaral sa pamamagitan ng pagbabalik sa nakasulat sa pisara na angkop sa aralin. Gamitin ang T chart para makita ang naibigay na at kung ano ang napag-aralan batay sa nabasa.
Mga Tuntuning Pangkaligtasan at Pangkalusugan sa Paglilinis ng Bahay at Bakuran
Sagot mula sa sariling opinyon ng mga mag-aaral:
Sagot mula sa binasang mga tuntunin na dapat sundin:
C. PAGPAPALALIM NG KAALAMAN
Ipagpatuloy ang talakayan batay sa sumusunod:
• Bakit kailangang sundin ang mga tuntuning nabanggit?• Ano ang maaaring maganap kung hindi susundin ang mga
tuntuning ito?• Bilang isang mag-aaral at kasapi ng pamilya, paano
makatutulong sa iyo ang pagkakaroon ng mga kaalaman sa mga tuntuning pangkaligtasan at pangkalusugan sa paglilinis ng tahanan at bakuran at ang wastong paraan sa paghihiwalay at pagtatapon ng basura sa tahanan?
• Paano mo magagamit sa pang-araw-araw na pamumuhay ang inyong kaalaman tungkol dito?
• Bakit kailangang maisagawa ang mga ito?
D. PAGSASANIB
1. Ano ang maaaring mangyari sa ating kapaligiran kung wala tayong
All rights reserved. No part of this material may be reproduced or transmitted in any form or by any means - electronic or mechanical including photocopying – without written permission from the DepEd Central Office. First Edition, 2015.
DEPED COPY
109
tama o maayos na paraan ng paghihiwalay at pagtatapon ng basura?
2. Bilang mag-aaral paano mo mapapangalagaan ang ating kapaligiran?
Gawain A: Maging Maingat Tayo
• Bumuo ng apat na pangkat.• Maglaro ng “Kunan Mo Ako.”• Kumuha ng isang task card, bawat isa ay naglalaman ng isa sa mga
gawaing: pangkaligtasan, pangkalusugan, paghihiwalay ng basura, at pagre-recycle.
• Ipasadula sa bawat pangkat ang gawaing nakatakda sa kanila sa loob ng isang minuto.
• Bigyan ng sapat na panahon ang bawat pangkat upang magawa nang maayos ang gawain.
• Itanong ang sumusunod pagkatapos ng laro.a. Ano ang pakiramdam ninyo habang isinasagawa ang inyong
gawain?b. Paano ninyo ito naisagawa nang maayos? Ano-ano ang
nakatulong sa inyo?c. Ano ang mahahalagang bagay na natutunan ninyo sa
gawaing ito?d. Kaya ba ninyo itong gawin sa bahay? Ano ang magandang
maidudulot nito sa pamilya, sa pamayanan, at sa bansa?
Gawain B: Picture Mounting
• Gabayan ang mga mag-aaral na maisagawa ang Gawin Natin sa LM (Picture Mounting na may recycled na kagamitan).
• Suriin ang nagawang larawan gamit ang tseklist para sa antas ng kahusayan ng pagkagawa.
Pamantayan Antas ng Kahusayan1 2 3 4
1. Angkop ba ang pagkakagawa ng disenyo o larawan?
2. Maayos ba ang pagkakadikit at pagkakabalot ng larawan?
3. Nasunod ba nang maayos ang mga paraan sa paggawa ng proyekto/gawain?
All rights reserved. No part of this material may be reproduced or transmitted in any form or by any means - electronic or mechanical including photocopying – without written permission from the DepEd Central Office. First Edition, 2015.
DEPED COPY
110
Batayan:
4 – Napakahusay 2 – Sapat 3 – Mahusay 1 – Kulang pa sa husay
E. PAGLALAHAT
1. Bakit kailangang sundin ang sumusunod na tuntunin:• pangkaligtasan at pangkalusugan sa paglilinis ng tahanan at
bakuran;• wastong paraan ng paglilinis ng iba’t ibang bahagi ng bahay; at• wastong paghihiwalay at pagtatapon ng basura.
2. Ano ang kahalagahan o kagandahang naidudulot ng maayos at malinis na tahanan at bakuran?
IV. PAGTATAYA
A. Basahin at unawain ang sumusunod na tanong. Piliin at isulat ang titik ng tamang sagot sa inyong sagutang papel.
1. Ano ang inyong gagawin upang hindi malanghap ang alikabok habang naglilinis?
a. gumamit ng apron c. talian ang buhokb. takpan ang ilong d. magdamit ng maluwang
2. May nabasag na baso habang naglilinis ka sa kusina. Ano ang gagawin mo?
a. Pupuluting isa-isa ang bubog.b. Dadakutin at ilalagay sa basurahan.c. Babalutin ng lumang diyaryo at ilalagay sa basurahang may
takip.d. Pupulutin at itatapon sa bakanteng lote.
3. Alin sa sumusunod ang dapat na una mong gagawin? a. paglilinis ng kisame c. paglilinis ng sahigb. paglilinis ng dingding d. paglilinis ng bakuran
4. Ano ang dapat tandaan sa paggamit ng mga de-kuryenteng kagamitan upang maiwasan ang sakuna?
a. Tiyaking tuyo ang mga kamay bago isaksak at bunutin ang plug sa outlet.
b. Basahin ang panuto kung paano ito gagamitin.c. Hayaan itong nakabukas kahit tapos nang gamitin.d. Tanggalin sa saksakan ang kawad.
5. Nagkalat ang basura sa inyong bahay, ano ang gagawin mo?a. Ipunin lahat at ibalot sa plastik.b. Ilagay sa basurahan at hintayin ang trak na kukuha nito.
All rights reserved. No part of this material may be reproduced or transmitted in any form or by any means - electronic or mechanical including photocopying – without written permission from the DepEd Central Office. First Edition, 2015.
DEPED COPY
111
c. Ihiwalay ang nabubulok sa di-nabubulok at ibaon sa compost pit ang nabubulok.
d. Paghalu-haluin ang mga basura at sunugin ang mga ito.6. Bakit kailangang sundin ang pangkalusugan at pangkaligtasang
gawi sa paglilinis ng bahay at bakuran?a. Upang magawa ng mga nakatakdang gawain.b. Upang makapaglaro agad pagkatapos ng gawain.c. Upang makaiwas sa iba pang gawain.d. Upang maiwasan ang anumang sakuna.
7. Saan mo itatago ang mga tirang likidong ginamit sa paglilinis tulad ng muriatic acid at iba pang panlinis ng palikuran?
a. Sa mataas na lugar na hindi maaabot ng bata.b. Sa loob ng isang cabinet.c. Sa lugar kung saan ito kinuha.d. Sa loob ng palikuran o comfort room.
8. Kung mag-aagiw ka ng kisame, ano ang pinakamagandang gagawin?
a. Gumamit ng walis na may mahabang hawakan.b. Tumuntong sa silya para maalis ang agiw.c. Tumayo sa malapit na bintana.d. Gumamit ng mesa at doon tumuntong.
9. Kung maglilinis ng kusina ano ang una mong gagawin?a. Ilagay ang mga upuan sa ibabaw ng hapag kainan.b. Linisin ang lababo at mga kasangkapan sa pagluluto.c. Ipunin ang mga maruruming gamit at kasangkapan sa kusina.d. Takpan ang mga pagkain at tiyaking hindi malalagyan ng
alikabok.
B. Ipaliwanag kung paano maiiwasan ang sakuna habang gumagawa ng gawaing bahay?Mga Sagot:1. B 2. C 3. A 4.A 5.C 6.D 7.A 8.A 9.D
C. Maiiwasan ang sakuna habang gumagawa ng gawaing bahay kung masusing susundin ang mga panuntunan sa paggawa at palaging maging maingat.
V. PAGPAPAYAMAN NG GAWAIN:1. Ipagawa ang Pagyamanin Natin LM.2. Sabihin na maglaan sila sa bahay ng hiwalay na basurahan para sa
nabubulok at hindi nabubulok na mga basura. Ilarawan o kunan ng letrato ang inyong ginawa at iulat sa klase.
All rights reserved. No part of this material may be reproduced or transmitted in any form or by any means - electronic or mechanical including photocopying – without written permission from the DepEd Central Office. First Edition, 2015.
DEPED COPY
112
KARAGDAGANG SANGGUNIAN:
Makabuluhang Gawaing Pantahanan at Pangkabuhayan.
I. LAYUNIN:
1. Nakagagawa ang mga gawaing bahay na nakatakda sa sarili na may kusang loob at may kasiyahan
2. Naipakikita ang kahalagahan ng pagkakaisa ng bawat kasapi ng mag-anak sa pagtugon sa kani-kanilang tungkulin
II. PAKSANG ARALIN:Paksa: Pagsunod sa mga Nakatakdang Gawaing BahaySanggunian: Modyul sa EPP, Aralin 17 K to 12 EPP4HE – Oh12-13Kagamitan: manila paper, pentel pen, sobre, coupon bond
III. PAMAMARAAN:
A. PAGGANYAK
1. Ipakita ang iskedyul sa paglilinis ng tahanang napag-aralan na sa nakaraang aralin at makikita sa Linangin Natin sa LM. Gamitin ito bilang lunsaran sa paksang ito.
2. Isagawa ang brainstorming sa tulong ng sumusunod na tanong:• Bakit kailangang pangkat-pangkatin ang mga gawaing bahay?• Ano ang kahalagahan nito sa inyo?• Alin sa mga ito ang ginagawa ninyo? Gaano kadalas ninyo
ito ginagawa?• Maliban sa inyo, may iba pa bang kasapi ng pamilya na
gumagawa sa mga ito? Bakit?• Ano ang inyong nararamdaman habang kayo ay gumagawa?
Bakit kaya?3. Ipasulat sa pisara ang sagot ng mga mag-aaral at sabihin na
babalikan o tatalakyin ang mga ito mayamaya lamang.
KASIYA-SIYANG PAGGANAP SA MGA GAWAING BAHAY
Home Eco Aralin 17
All rights reserved. No part of this material may be reproduced or transmitted in any form or by any means - electronic or mechanical including photocopying – without written permission from the DepEd Central Office. First Edition, 2015.
DEPED COPY
113
B. PAGLALAHAD1. Ipabasa sa mga mag-aaral ang Tandaan Natin sa LM. 2. Gamitin ang mga tanong na nasa kabilang pahina sa pagtalakay sa
mga gawaing nakatakda sa sarili at sa iba pang kasapi ng pamilya.3. Habang nagaganap ang talakayan balikan at ihambing ang mga
naunang sagot upang higit na mapalalim ang usapan.• Bakit kailangang alam natin ang mga gawaing nakatakda sa
atin at sa iba pang kasapi ng mag-anak?• Paano ninyo nasusunod ang mga gawaing bahay na
nakatakda sa inyo? • Mahalaga ba na masunod ang mga ito? Bakit?• Ano ang iyong ginagawa kapag natapos mo na ang gawaing
nakatakda sa iyo? Bakit mo ito kailangang gawin?• Ano ang pakiramdam mo kapag maagang natatapos ang
isang gawain? Sino ang higit na nasisiyahan kapag natapos na ang mga nakatak-dang gawain sa bahay? Bakit?
Gawain:1. Hatiin ang klase sa apat na pangkat.2. Magbigay ng pamantayan sa pangkatang paggawa.3. Ipamahagi ang manila paper, pentel pen, at ang sobre na may mga
tanong na kanilang sasagutan.4. Ipasulat ang mga sagot sa manila paper at magtakda ng isang
kasapi na mag-uulat pagkatapos ng gawain.a. Paano mapadadali ang pagganap sa mga nakatakdang
gawaing bahay?b. Paano kung hindi makipagtulungan ang ibang kasapi ng mag-
anak, ano ang iyong gagawin?c. Bakit kailangang magtulungan ang bawat kasapi ng mag-
anak sa paggawa ng mga nakatakdang gawaing bahay?d. Ano ang maaaring maganap kung ang bawat kasapi ng mag-
anak ay tulong-tulong sa pagawa ng mga gawaing bahay?e. Ano ang magandang kaugalian ang ipinakikita rito?
5. Ipadikit sa pisara ang mga manila paper na may mga sagot.6. Talakayin ang kanilang mga sagot sa pamamagitan ng pagha-
hambing at paghahanap ng naiibang sagot kung mayroon man.7. Hayaan silang makapagpahayag ng kanilang saloobin.
All rights reserved. No part of this material may be reproduced or transmitted in any form or by any means - electronic or mechanical including photocopying – without written permission from the DepEd Central Office. First Edition, 2015.
DEPED COPY
114
IV. PAGTATAYA: Sagutin ang sumusunod. Isulat ang iyong sagot sa isang papel.
1. Ano-ano ang gawaing bahay na nakatakda sa iyo?2. Paano mo sinusunod ang mga gawaing nakalista sa talatakdaan?3. Nagagawa mo ba ito nang kusang loob? Bakit?4. Ano ang kahalagahan sa paggawa ng nakatakda sa iyo ng kusang loob?
Susing Sagot:Tanggapin ang magkakaibang sagot. Bigyan ito ng iskor sa pamamagitan
ng isang scoring rubric.
V. PAGPAPAYAMAN NG GAWAIN: Magpagawa ng isang larawan na nagpapakita ng pagsunod sa mga nakatakdang gawaing bahay tungo sa masayang samahan ng pam-ilya. Palagyan ng maikling salaysay sa ibaba ng larawan.
KARAGDAGANG SANGGUNIAN:
Makabuluhang Gawaing Pantahanan at Pangkabuhayan.
PAGHAHANDA NG MASUSTANSIYANG PAGKAIN
Home Eco Aralin 18
I. LAYUNIN:1. Napapangkat ang mga pagkain ayon sa Go, Grow, at Glow food 2. Nasusuri ang sustansiyang taglay ng mga pagkain sa almusal
gamit ang food pyramid guide at ang pangkat ng mga pagkain3. Nakagagawa ng plano ng ilulutong pagkain4. Nasusunod ang mga alituntuning pangkaligtasan at pangkalusugan
sa paghahanda, pagluluto, at paghahain ng pagkain5. Nakapagluluto at nakapaghahain ng pagkain nang kaaya-aya
II. PAKSANG ARALIN:Paksa: Masustansiyang Pagkain ng Mag-anakSanggunian: Modyul sa EPP, Aralin 18 K to 12 EPP4HE- Oi-14 at Oj-15Kagamitan: mga larawan ng pagkain, larawan ng food pyramid guide, colored paper, manila paper, pentel pen, kahon na walang laman
All rights reserved. No part of this material may be reproduced or transmitted in any form or by any means - electronic or mechanical including photocopying – without written permission from the DepEd Central Office. First Edition, 2015.
DEPED COPY
115
III. PAMAMARAAN:A. PAGGANYAK
1. Bigyan ang mga mag-aaral ng ginupit na colored paper (apat na kulay na may parehong bilang) sa iba’t ibang hugis.
2. Pangkatin ang mga bata ayon sa kulay na nakuha at papiliin sila ng lider.
3. Ipakita ang pinaghalo-halong larawan ng mga pagkain na nasa mesa. (Tandaan na ang mga larawan ng pagkaing nakalagay sa mesa ay may pagkakikilanlan na. Halimbawa: nakadikit sa berdeng papel ang mga Go food, sa asul ang Grow food at dilaw ang Glow food.)
4. Sabihin na maglalaro tayo ng “Namalengke si Maria/Mario.”5. Gamit ang kahong walang laman, ang lider ng bawat pangkat
ay pupunta sa mesa at mamimili ng mga pagkain. Bigyan sila ng dalawang minuto para gawin ito.
6. Babalik ang lider ng grupo at ang pinamiling pagkain ay kailangang pangkatin ayon sa kulay ng papel kung saan ito nakadikit. Ipagawa sa loob lamang ng limang minuto.
7. Bigyan ng premyo ang grupo na may pinakamaraming tamang sagot.
B. PAGLALAHAD1. Pasagutan sa mga mag-aaral ang sumusunod na tanong at ipa-
sulat sa pisara ang kanilang mga sagot.• Ano-ano ang pagkain na nasa pangkat pula, asul, at dilaw?
(Isa-isa itong gawin.)• Kinakain ba ninyo ang mga ito? Bakit?• Ano ang masasabi ninyo sa mga ito?• Ano ang nagagawa nito sa inyong katawan?• Mahalaga ba na kainin ang mga ito?
2. Banggitin na ang mga pagkain na nasa pangkat berde ay Go food, ang nasa pangkat asul ay Grow food, at ang nasa pangkat dilaw ay Glow food.
3. Ipabasa ang Alamin Natin sa LM.• May mga maidaragdag pa ba tayong pagkain sa pangkat
ng Go, Grow, at Glow food?4. Magdaos ng talakayan gamit ang mga nakasulat sa pisara at
idagdag sa tapat nito ang mga sustansiyang taglay ng bawat pangkat.
• Ano-ano ang mga sustansiyang ibinibigay ng Go food? Grow food? Glow food?
• Sino ang gustong magsulat nito sa pisara?• Ano ang naibibigay o nagagawa nito sa inyong katawan?
All rights reserved. No part of this material may be reproduced or transmitted in any form or by any means - electronic or mechanical including photocopying – without written permission from the DepEd Central Office. First Edition, 2015.
DEPED COPY
116
• Dapat bang kainin ninyo ang mga ito? Bakit?• Ano kaya ang maaaring mangyari kung hindi kinakain ang
mga ito?• Ano ang natutuhan ninyo ngayon sa ating aralin?• Ano ang inyong gagawin para magkaroon ng malusog na
pangangatawan?5. Kumuha ng ilang larawan ng pagkain, ipakita ito isa-isa, at itanong
ang sumusunod:
• Ano ito? Saang pangkat ito kabilang?• Anong sustansiya ang ibinibigay nito sa inyong katawan?
C. PAGPAPALALIM NG KAALAMAN
1. Bigyan sila ng manila paper at pentel pen.2. Gamit ang mga larawan ng pagkain sa bawat pangkat, ipapili sa
mga bata ang pagkain na hinain sa kanila sa almusal.3. Ipasulat sa manila paper ang tawag sa pagkaing napili at pangkat
kung saan ito kabilang. Ipasulat din ang sustansiyang taglay ng bawat pagkain, halimbawa (kanin-go food-carbohydrates).
4. Bigyan ng sapat na panahon upang ang nakatakdang gawain ay magawa nang tama.
5. Ipaulat ito sa ibang kasapi ng pangkat at idikit sa pisara.6. Pagkatapos makapag-ulat ng lahat ng pangkat, itanong sa mga
mag-aaral kung tama ang kanilang ginawa. 7. Gabayan sila upang lubos na maunawaan at masuri ang
sustansiyang taglay ng pagkain sa almusal at iba pang pagkain.8. Ipakita ang kanilang ginawa, lagyan ito ng hanay at sabihin/isulat
sa taas na ang unang hanay ay mga pagkain, pangalawang hanay ay ang pangkat ng uri ng pagkain at ang pangatlong pangkat ay ang sustansiyang taglay.
9. Itanong ang sumusunod:• Ilang pangkat ba ng pagkain ang makikita sa inyong ginawa?• Sa palagay ninyo sapat na ang pangkat ng pagkaing
makikita sa inyong ginawa?• Ilang pangkat ba ang dapat makikita sa inyong ginawa?
Bakit?• Mahalaga bang ang tatlong pangkat ng pagkain ay palaging
matatagpuan sa ating pagkain, maging sa almusal, tanghalian, at hapunan?
• Maaari ninyo bang isaayos ang inyong ginawa batay sa ating napag-aralan?
10. Bigyan ng manila paper at ipaayos ang kanilang ginawa alinsunod sa tatlong pangkat ng pagkain.Kolektahin ang mga ito.
All rights reserved. No part of this material may be reproduced or transmitted in any form or by any means - electronic or mechanical including photocopying – without written permission from the DepEd Central Office. First Edition, 2015.
DEPED COPY
117
D. PAGSASANIB
1. Talakayin ang gamit o kahalagahan ng Food Pyramid Guide sa Tandaan Natin LM sa tulong ng mga susing tanong:
• Ano ang mapapansin ninyo sa larawan?• Ano ang hugis ng larawan?• Alam ba ninyo kung ano ang tawag dito? • Ano-ano ang makikita ninyo sa bandang ibaba?• Ano ang tawag natin sa mga pagkaing ito? Ano ang mga
sustansiyang taglay nito?• Tingnan ninyo ang nasa bahaging gitna. Ano ang masasabi
ninyo rito?• Sino ang makapagbibigay ng mga pangalan nito? Ano ang
sustansiyang taglay ng mga pagkaing ito?• Ano ang makikita natin sa bandang dulo? Ano ang mga ito?
Anong sustansiya ang taglay ng mga ito?2. Gabayan ang mga mag-aaral na maintindihan o maipaliwanag ang
kahalagahan ng Food Pyramid Guide. • Bakit kaya ganito ang pagkakaayos ng mga pagkain? • Ano sa palagay ninyo ang dahilan?• Bakit kaya malaki ang bahaging ibaba nito? Paliit o pakaunti
habang papataas ito?3. Ihambing ang unang output ng mga mag-aaral tungkol sa pagkain
para sa almusal sa Food Pyramid Guide at itanong ang mga ito:• Saang bahagi ng Food Pyramid Guide nakapaloob ang
kanin, tinapay? Ang itlog at gatas? Ang saging at papaya? Ang mantikilya?
• Alin dito ang kinakain ninyo nang marami? Nang kaunti? Nang napakakaunti? Bakit?
• Ngayon sino ang makapagsasabi kung bakit kailangan nating sundin ang Food Pyramid Guide sa pagkain?
• Mayroon pa ba kayong kasagutan?• Ano ang kahalagahan ng Food Pyramid Guide sa inyo?
4. Ipagawa ang Gawin Natin sa LM.
Gawain A: Ipagawa sa mga mag-aaral ang sumusunod:1. Pangkatin ang mga mag-aaral sa tatlo.2. Gamit ang tsart sa Gawin Natin sa LM.3. Bawat pangkat ay gagawa ng isang plano ng ihahain (meal plan).4. Ang unang pangkat ay gagawa ng plano ng ihahain sa agahan.5. Ang pangalawang pangkat ay isang plano para sa tanghalian.6. Ang pangatlong pangkat ay gagawa ng plano ng ihahain sa hapunan.7. Bigyan ng sapat na panahon ang mga mag-aaral para sa kanilang
All rights reserved. No part of this material may be reproduced or transmitted in any form or by any means - electronic or mechanical including photocopying – without written permission from the DepEd Central Office. First Edition, 2015.
DEPED COPY
118
gawain.8. Ipasuri ang kanilang ginawa sa tulong ng Food Pyramid Guide. Itanong
ang sumusunod:a. Makikita ba sa inyong ginawa ang tatlong pangkat ng pagkain?b. Ano ang napansin ninyo sa mga pagkaing nakalista sa pangkat II?
c. Gusto ba ninyo itong kainin? Ano ang dapat gawin bago ito makain?
9. Patnubayan ang mga mag-aaral habang gumagawa upang masiguro na tama ang kanilang ginagawa.
10. Pag-usapan ng bawat pangkat kung ano ang mga kakailanganing mga sangkap, kagamitan, at paraan sa pagluluto ng pagkaing ihahanda. Bigyan ng sapat na panahon ang bawat pangkat na isulat ito sa manila paper.
11. Ipapaskil sa pisara ang kanilang ginawa at talakayin ito.12. Sabihin na magdadala sila ng mga sangkap at kagamitang kakailanganin para sa pagluluto ng nasabing pagkain o recipe sa susunod na araw.
13. Ipabasa ang Pagyamanin Natin sa LM.a. Kayo ba ay tumutulong na sa pagluluto? Marunong nang magluto?b. Ano na ba ang inyong niluluto?c. Ano-ano ang kailangan ninyong gawin bago umpisahan ang
pagluluto?d. Ano ang kailangang gawin habang nagluluto? Pagkatapos
magluto?e. Bakit kailangan ninyong gawin ang mga ito?f. Ano ang maaaring mangyari kung hindi ninyo gagawin ang mga
ito?g. Handa na ba kayo para sa ating gagawing pagluluto?h. Alalahaning dapat kumpleto ang mga sangkap at kagamitang
dadalhin ninyo bukas.
Gawain B:
1. Patnubayan ang mga mag-aaral sa kanilang aktuwal na pagluluto.2. Paalalahanan sila na sundin ang mga tuntuning pangkaligtasan at
pangkalusugan.3. Ipadikit sa dingding ang nagawang recipe at sundin ito.4. Tiyakin na magagampanan ng bawat kasapi ng pangkat ang nakatakdang
gawain.5. Gamit ang score card, obserbahan at subaybayan sila habang
gumagawa.6. Gabayan ang mga mag-aaral na matapos ang pagluluto ayon sa
All rights reserved. No part of this material may be reproduced or transmitted in any form or by any means - electronic or mechanical including photocopying – without written permission from the DepEd Central Office. First Edition, 2015.
DEPED COPY
119
itinakdang oras.7. Ipahain sa hapag kainan ang mga iniluto na may kaaya-ayang ayos.8. Itanong ang sumusunod:
a. Ano ang pakiramdam ninyo pagkatapos magluto?b. Nagustuhan ba ninyo ang inyong ginawa/niluto?
• Ano na ngayon ang inyong gagawin?
II. PAGTATAYA: Ipagawa sa mga bata ang sumusunod:
A. Kilalanin ang sumusunod na pagkain. Isulat ito sa pangkat na kaniyang kinabibilangan.
gatas karne dalandan kamote munggolugaw mantikilya itlog isda manoktinapay bayabas kalabasa mangga puto
Pangkat I (Go Food)
Pangkat II (Grow Food)
Pangkat III(Glow Food)
B. Mungkahing rubrik para sa pagluluto.
Kategorya 3 2 1Kumpletong Sangkap at Kagamitan
Lahat ng mga sangkap at ka- gamitan ay nai-
handa.
Isang sangkap at kagamitan ang
kulang.
Dalawa o tatlong sangkap
at kagamitan ang kulang.
Nakasunod sa Tuntuning Pang-
kaligtasan at Pangkalusugan
Lahat ng tuntuning pangkaligtasan at pangkalusugan ay nagawa o nasu-
nod.
Isa sa mga tuntuning pang-
kaligtasan at pangkalusugan ay
hindi nasunod.
Dalawa o tat-lo sa mga
tuntuning pang-kaligtasan at
pangklusugan ang hindi nasu-
nod.Nakasunod sa
Tamang Paraan ng Pagluluto
Lahat ng paraan ay nagawa nang tama at maayos.
Isa sa mga paraan ay hindi nagawa
nang tama at maayos.
Dalawa o tatlo sa mga paraan ay hindi naga-wa ng tama at
maayos.
All rights reserved. No part of this material may be reproduced or transmitted in any form or by any means - electronic or mechanical including photocopying – without written permission from the DepEd Central Office. First Edition, 2015.
DEPED COPY
120
Mungkahing rubrik sa nilutong pagkain.
Kategorya 3 2 1Lasa Masarap Medyo Masarap Iba ang Lasa
Taglay na Sustansiya
Taglay ang tatlong pangkat ng pag-
kain
Taglay ang dalawa sa tatlong pangkat
ng pagkain
Taglay ang isa sa tatlong pangkat ng
pagkain
Kaanyuan Kaakit-akit tingnan Medyo kaakit-akit tingnan Iba ang hitsura
V. PAGPAPAYAMAN NG GAWAIN:1. Ipalista ang pagkaing ihahanda sa hapunan sa kanilang bahay.2. Ipasuri kung ang tatlong pangkat ng pagkain at ang sustansiyang
taglay nito ay makikita sa pagkain.
KARAGDAGANG SANGGUNIAN:
Makabuluhang Gawaing Pantahanan at Pangkabuhayan 4 pp.77-80.Mga Gawain sa Pagpapaunlad ng Buhay 4 pp.82-84.
WASTONG PAGGAMIT NG KUBYERTOS
Home Eco. Aralin 19
I. LAYUNIN:1. Naipakikita ang wastong paggamit ng kubyertos (kutsara at tinidor)2. Nasusunod ang mga panuntunang kultural sa pagkain3. Nasasabi ang kagandahang-asal sa hapag-kainan
II. PAKSANG ARALIN:Paksa: Paraan ng Paggamit ng KubyertosSanggunian: Modyul sa EPP, Aralin 19 K to 12 EPP4HE- Oj-16Kagamitan: kutsara, tinidor, plato, serbilyeta o table
napkin, baso, placemat, LCD laptop, larawan ng kumakain
III. PAMAMARAAN:A. PAGGANYAK
1. Magpakita ng video clip (kumakain gamit ang kubyertos). Kung hindi ito puwede gamit ang plato, kutsara, at tinidor tumawag ng
All rights reserved. No part of this material may be reproduced or transmitted in any form or by any means - electronic or mechanical including photocopying – without written permission from the DepEd Central Office. First Edition, 2015.
DEPED COPY
121
mag-aaral para magpakita kung paano gamitin ang kutsara at tinidor.
2. Itanong ang sumusunod;a. Ano ang masasabi ninyo sa inyong nakita?b. Ginagawa ninyo rin ba iyon?c. Gumagamit din ba kayo ng kutsara at tinidor kapag kumakain?d. Sino ang hindi gumagamit nito habang kumakain? Bakit?
Kailan?
B. PAGLALAHAD
1. Ipabasa ang Alamin at Linangin Natin sa LM.2. Talakayin ang mga tanong na sumusunod:
a. Paano inaayos sa hapag-kainan ang plato, kutsara, at tinidor?b. Sino ang makagagawa nito sa unahan?c. Bukod sa kutsara’t tinidor, ano pang mga kasangkapan ang
magagamit sa pagkain?d. May mga panahon bang hindi ka gumagamit ng kubyertos?
Bakit?e. Sa palagay ninyo ba may mga taong hindi talaga gumagamit
ng kubyertos kapag kumakain? Bakit kaya hindi sila gumagamit nito?
f. Ano ang gagawin mo sakaling may makita ka o makasamang tao na hindi o ayaw gumamit ng kubyertos habang kumakain?
g. Ganun din ba ang inyong gagawin?3. Ipaliwanag na may mga pamilya o tao na hindi gumagamit ng
kubyertos (kutsara at tinidor) bilang bahagi ng kanilang kultura.• Dapat ba na pilitin silang gumamit ng kubyertos kahit labag
sa kanilang kalooban dahil bahagi ito ng kanilang kultura? Bakit?
4. Ipabasa ang Tandaan Natin sa LM (Kagandahang-asal sa Hapag-kainan).a. Paano ang paggamit ng mga kubyertos?b. Paano ang wastong paraan ng paghingi ng pagkain?c. Ano ang maaaring pag-usapan sa hapag-kainan?d. Paano maipakikita ang kagandahang-asal sa pagsubo at
pagnguya ng pagkain?e. Bakit dapat magpakita ng kagandahang-asal sa hapag- kainan?
C. PAGPAPALALIM NG KAALAMAN
1. Hatiin ang klase sa apat na pangkat.2. Magdaos ng dula-dulaan kung saan ipakikita ang sumusunod:
All rights reserved. No part of this material may be reproduced or transmitted in any form or by any means - electronic or mechanical including photocopying – without written permission from the DepEd Central Office. First Edition, 2015.
DEPED COPY
122
a. pagpapaupo sa kakainb. pagsisilbi ng pagkainc. paggamit ng kubyertosd. paghingi ng pagkain
3. Isa-isang magtatanghal ang bawat pangkat.4. Habang nagsasagawa ang isang pangkat magmamasid naman
ang natitirang tatlong pangkat.5. Kapag tapos na ang lahat, ang guro at isa sa mga kasapi ng
pangkat ay magbibigay rin ng puna. Gabayan ang mga mag-aaral sa pagbibigay ng puna.
D. PAGLALAHAT:
1. Paano ang paggamit ng mga kubyertos?2. Paano maipakikita ang kagandahang-asal sa hapag-kainan?
V. PAGTATAYA:
a. Ilarawan ang tamang posisyon ng mga kagamitan sa paghahanda ng pagkain. Ipakita kung paano ilalagay ang pinggan, baso, serbilyeta, tinidor, at kutsara. (Gawin Natin sa LM)
b. Ipasagot ang mga tanong sa Gawin Natin sa LM.Susing Sagot:
1. 6.
2. 7.
3. 8.
4. 9.
5. 10.
IV. PAGPAPAYAMAN NG GAWAIN:a. Tumulong sa tahanan ng paghahanda sa hapag-kainan at ipakita ang
kagandahang-asal habang kumakain. b. Ipagawa ang Pagyamanin Natin sa LM.
KARAGDAGANG SANGGUNIAN:
Makabuluhang Gawaing Pantahanan at Pangkabuhayan 4 pp.101-103.Mga Gawain sa Pagpapaunlad ng Buhay
All rights reserved. No part of this material may be reproduced or transmitted in any form or by any means - electronic or mechanical including photocopying – without written permission from the DepEd Central Office. First Edition, 2015.
DEPED COPY
123
I. LAYUNIN:1. Nasusunod ang wastong paraan sa paghuhugas at pagliligpit ng
pinagkainan at pinaglutuan2. Naisasagawa nang may sistema ang pagliligpit at paghuhugas ng
pinagkainan at pinaglutuan3. Nasasabi ang kabutihang dulot ng kalinisan at kaayusan sa kusina
II. PAKSANG ARALIN:Paksa: Pagliligpit ng Pinagkainan at PinaglutuanSanggunian: Modyul sa EPP, Aralin 20 K to 12 EPP4HE – Oj-17Kagamitan: manila paper, pentel pen, larawan ng mga
nakaligpit na kagamitan sa kusinaIII. PANIMULANG PAGTATASA:
Ipasagot sa mga mag-aaral ang sumusunod na tanong sa malinis na papel. Ipasulat ang titik ng tamang sagot.Ano ang gagawin mo sa bawat pangyayari?
1. May nabasag na baso at kailangang itapon.a. Dadakutin at ilalagay sa basurahan.b. Pupuluting isa-isa ang bubog.c. Ibabaon sa lupa.d. Babalutin ng lumang diyaryo at ilalagay sa basurahang
may takip.
2. Walang trak na kumukuha ng basura sa inyong lugar.a. Susunugin ang lahat na basura.b. Itapon sa bakanteng lote ang basura.c. Paghiwalayin at ibaon ang nabubulok na basura.d. Itapon sa malapit na ilog.
3. Ikaw ay maglilinis ng kisame at mag-aagiw.a. Tumungtong sa bintana.b. Gamitin ang walis na may mahabang tangkay.c. Gamitin ang cabinet para maabot ang kisame.d. Lumundag para walisin ang agiw.
All rights reserved. No part of this material may be reproduced or transmitted in any form or by any means - electronic or mechanical including photocopying – without written permission from the DepEd Central Office. First Edition, 2015.
DEPED COPY
124
4. Nakatakda kang magwalis at maglinis ng mga muwebles.a. Gumamit ng hair net.b. Gamit ang panyo magtakip ng ilong.c. Maghugas ng kamay.d. Gumamit ng gloves.
IV. PAMAMARAAN:
A. PAGGANYAK
1. Pangkatin ang mag-aaral sa apat at papiliin ng lider.2. Bigyan ang bawat pangkat ng task card, manila paper, at pentel pen.
(Ang nakasulat sa task card ay Kayo ay mag-uusap-usap tung-kol sa paraan ng paghuhugas ng pinagkainan at pinaglutuan. Isulat ito sa manila paper).
3. Bigyan ng limang minuto para maisagawa ang gawain.4. Ipapaskil sa pisara at ipaulat sa klase ang kanilang ginawa.
B. PAGLALAHAD
1. Itanong ang sumusunod:a. Ano ang mapapansin ninyo sa inyong ginawa?b. Bakit kaya iba-iba ang nakasulat na paraan sa
paghuhugas ng pinagkainan at pinaglutuan?c. Gusto ba ninyong malaman kung ano ang wastong
paraan sa paghuhugas ng pinagkainan at pinaglutuan?2. Ipabasa ang Linangin Natin sa LM.
C. PAGPAPALALIM NG KAALAMAN
Magdaos ng talakayan sa tulong ng sumusunod na tanong:
• Ano-ano ang wastong paraan ng paghuhugas sa pinagkainan at pinaglutuan? (Balikan ang kanilang ginawa na nakapaskil sa pisara at ihambing ang mga ito sa pinag-uusapang paraan at sabihin na may mga wasto na sa kanilang ginawa.)
• Anong kagamitan ang dapat unang huhugasan, pangalawa, pangatlo, etc.?
• Bakit kailangang sundin ang ganitong pagkasunod-sunod?• Pagkatapos mahugasan ang lahat ng pinagkainan at pinaglutuan.
Ano na ang inyong gagawin?• Bakit kailangang malinis at walang amoy ang lalagyan ng mga
kasangkapan?
All rights reserved. No part of this material may be reproduced or transmitted in any form or by any means - electronic or mechanical including photocopying – without written permission from the DepEd Central Office. First Edition, 2015.
DEPED COPY
125
D. PAGSASANIBIpaliwanag ang sakunang hatid (tulad ng pagkakasakit, pag-
kasugat, atbp.) kung hindi susundin ang mga paraan at kung hindi malinis at maayos ang mga kagamitan o kasangkapan sa kusina.
E. PAGLALAHATGabayan ang mga mag-aaral sa pagbuo ng kaalaman sa
tulong ng sumusunod:1. Ano ang dapat mong gawin pagkatapos maghanda at kumain?2. Paano ang wastong paraan ng paghuhugas ng pinagkainan at
pinaglutuan?3. Ano ang magandang dulot sa pamilya kung palaging malinis at
maayos ang mga kasangkapan o gamit sa kusina?V. PAGTATAYA:
Ayusin ang pagkasunod-sunod ng paghugas ng mga pinagkainan at kasangkapan sa kusina.A. Isulat ang bilang isa (1) hanggang lima (5) sa patlang ayon sa
pagkakasunod-sunod ng paghuhugas._____ a. mga plato, platito, tasa, at mangkok o chinaware_____ b. mga kubyertos o silverware_____ c. mga baso o glassware_____ d. palayok, kaldero, kawali, at iba pa_____ e. sandok at siyansi
B. Isulat ang bilang isa (1) hanggang lima (5) sa patlang ayon sa paghuhugas ng mga kasangkapan.
_____ a. Banlawang mabuti._____ b. Patuyuin sa pamamagitan ng malinis na basahan._____ c. Sabunin ang mga kasangkapan._____ d. Ilagay sa patuyuan o dish rack at hayaang tumulo ang
tubig._____ e. Ilagay ang mga huhugasan sa kanang bahagi ng
lababo.VI. PAGPAPAYAMAN NG GAWAIN:
Ipagawa ang Gawin Natin sa LM. Tingnan kung may lagda ng magulang ang kasunduan at tumawag ng ilang mag-aaral para ikuwento ang kanilang ginawa.
KARAGDAGANG SANGGUNIAN:Makabuluhang Gawaing Pantahanan at Pangkabuhayan 4 pp.97-98.Mga Gawain sa Pagpapaunlad ng Buhay 4.
All rights reserved. No part of this material may be reproduced or transmitted in any form or by any means - electronic or mechanical including photocopying – without written permission from the DepEd Central Office. First Edition, 2015.
DEPED COPY
261
GLOSSARYAudio conferencing A meeting held by people in two different places
via audio devicesBlog An informational site maintained with regular
entries of commentary, descriptions of events, or social issues. Also called personal journal because it captures the thoughts and experiences of user or group of users
Bookmark Serves as a marker for a website. In Internet Explorer they’re called “Favorites”. It is a feature within a browser that enables you to keep a record of web pages that you have visited and would like to browse again
Chat An exchange of information through text dialogue in real time, or a conversation on the internet
Download To transfer a copy of data, a computer program, a text file, an image file, a sound file, or video file from one computer to another computer. It is also a means of obtaining data and programs from the World Wide Web
Electronic mail A system for creating, sending, and receiving messages via the internet
Electronic spread-sheets
The software that organizes data into rows and columns. Data can be analyzed, manipulated, and updated
EPP (Edukasyong Pantahanan at Pangkabuhayan)
A subject that introduces children from Grades 4 to 5 into the world of work
File sharing An exchange of files between computers over the internet. The term “file sharing” can also refer to disk or server sharing between computers on a closed network
File system A way of storing and organizing information into a data storage device
Information and Com-munication Technology (ICT)
Consists of the hardware, software, networks, and media for collecting, storing, processing, transmitting, and presenting information
Instant messaging A type of online chat that offers real-time text transmission over the internet
Internet A global system of computer networks in which users can access and share information
All rights reserved. No part of this material may be reproduced or transmitted in any form or by any means - electronic or mechanical including photocopying – without written permission from the DepEd Central Office. First Edition, 2015.
DEPED COPY
262
GLOSSARYKnowledge product A product that creatively and innovatively extracts
information from previous knowledge and experience (knowledge basis), and transforms it into a tangible material in order to present, teach and communicate.
Malware A malicious software designed to damage or cause any other unwanted actions on a computer system
Media file Any file in a digital storage device such as an audio, video, or image file, which comes in different file formats such as mp3, aac, and wma, for audio file, and mkv, avi, and wma for video files
Multimedia The combination of multiple forms of media such as text, graphics, audio, video, animation, etc. in a single system
Online survey tools Tools for delivering surveys, collecting and analyzing results through one central system
Productivity tools A computer program that help users work effectively and efficiently, i.e., word-processing, spreadsheet and presentation software, etc.
Search Engine An information retrieval system that enable users easy to locate, retrieve, or generate information in the World Wide Web
Software An application or a set of instructions loaded into a computer that enable it to provide specific functions such as word processing, spreadsheets, presentations, databases, and image editing
TLE (Technology and Livelihood Education)
The nomenclature used in Grades 6 to mean EPP. (So used because the medium of instructions for EPP in Grade 6 is English)
Upload Sending a copy of a computer program, a text file, an image file, a sound file or a video file from one computer to another computer system; importing data into a system
Web browser A software used to search, retrieve, and capture all the information from the World Wide Web such as Netscape Navigator, Internet Explorer
Website A set of web pages that belong to each other as one group. Each web page is linked to the others in some way
All rights reserved. No part of this material may be reproduced or transmitted in any form or by any means - electronic or mechanical including photocopying – without written permission from the DepEd Central Office. First Edition, 2015.
DEPED COPY
263
GLOSSARYWikis A website that allows user to edit collaboratively,
like Wikipedia. Once people have appropriate permissions set by the wiki owner, they can create pages and/or add to and alter existing pages
Word processing tools A basic word processing programs used to create, edit, and print documents
Video conferencing A ‘meeting’ between two or more people who are in separate geographical locations using the video monitors, specialist software, fast broadband connections and/or satellite technology or Internet
Virus A destructive program transferred covertly to files and applications usually spread by a computer network, by e-mail, or removable media, like a floppy disk or memory stick
All rights reserved. No part of this material may be reproduced or transmitted in any form or by any means - electronic or mechanical including photocopying – without written permission from the DepEd Central Office. First Edition, 2015.
DEPED COPY
i
Edukasyong Pantahananat
Pangkabuhayan
4
Patnubay ng Guro
Ang aklat na ito ay magkatuwang na inihanda at sinuri ng mga edukador mula sa mga publiko at pribadong paaralan, kolehiyo, at / o unibersidad. Hinihikayat namin ang mga guro at ibang nasa larangan ng edukasyon na mag-email ng kanilang puna at mungkahi sa Kagawaran ng Edukasyon sa [email protected].
Mahalaga sa amin ang inyong mga puna at mungkahi.
Kagawaran ng EdukasyonRepublika ng Pilipinas
All rights reserved. No part of this material may be reproduced or transmitted in any form or by any means - electronic or mechanical including photocopying – without written permission from the DepEd Central Office. First Edition, 2015.
DEPED COPY
Edukasyong Pantahanan at Pangkabuhayan – Ikaapat na BaitangPatnubay ng GuroUnang Edisyon 2015
Paunawa hinggil sa karapatang-sipi. Isinasaad ng Batas Republika 8293, seksiyon 176 na “Hindi maaaring magkaroon ng karapatang-ari (sipi) sa anumang akda ang Pamahalaan ng Pilipinas. Gayunman, kailangan muna ang pahintulot ng ahensiya o tanggapan ng pamahalaan na naghanda ng akda kung ito’y pagkakakitaan. Kabilang sa mga maaaring gawin ng nasabing ahensiya o tanggapan ay ang pagtakda ng kaukulang bayad.”
Ang mga akda (kuwento, seleksiyon, tula, awit, larawan, ngalan ng produkto o brand names, tatak o trademarks, palabas sa telebisyon, pelikula, atbp.) na ginamit sa aklat na ito ay sa nagtataglay ng karapatang-ari ng mga iyon. Pinagtibay ng isang kasunduan ng Kagawaran ng Edukasyon at Filipinas Copyright Licensing Society (FILCOLS), Inc. na ang FILCOLS ang kakatawan sa paghiling ng kaukulang pahintulot sa nagmamay-ari ng mga akdang hiniram at ginamit dito. Pinagsumikapang matunton upang makuha ang pahintulot sa paggamit ng materyales. Hindi inaangkin ng mga tagapaglathala at mga may-akda ang karapatang-aring iyon.
Tanging mga institusyon at kompanyang nakipagkontrata sa FILCOLS at yaong nakasaad lamang sa kasunduan, ang maaaring kumopya mula dito sa Patnubay ng Guro. Ang hindi nakipagkontrata sa FILCOLS ay dapat, kung ninanais makakopya, makipag-ugnay nang tuwiran sa mga tagapaglathala at sa mga may-akda.
Maaaring tumawag sa FILCOLS sa telepono blg. (02) 439-2204 o mag-email sa [email protected] ang mga may-akda at tagapaglathala.
Inilathala ng Kagawaran ng EdukasyonKalihim: Br. Armin A. Luistro FSCPangalawang Kalihim: Dina S. Ocampo, PhDDirektor IV: Marilyn D. Dimaano, EdD
Inilimbag sa Pilipinas ng Vibal Group, Inc.Department of Education-Instructional Materials Council Secretariat (DepEd-IMCS)Office Address: 5th Floor Mabini Bldg., DepEd Complex Meralco Avenue, Pasig City Philippines 1600 Telefax: (02) 634-1054 or 634-1072E-mail Address: [email protected]
Mga Bumuo ng Kagamitan ng Patnubay ng Guro
Mga Manunulat: Entrepreneur & ICT – Eden F. Samadan, Marlon L. Lalaguna, Virgilio L. Laggui, Marilou E. Marta R. Benisano; Home Economics – Dolores M. Lavilla, Imelda O. Garcia, Bernie C. Dispabiladera; Agriculture – Teresita B. Doblon, Ma. Shirley A. Macawile, Ernesto R. Abletes, Judy R. Rondina; Industrial Arts – Shiela Mae R. Roson, Roberto B. Torres, at Randy R. EmenMga Konsultant: Mona T. Sasing, Cherrypyn B. Barbacena, PhD, Anicia M. Lorica, at Werson R. De Asis, PhD
Mga Tagaguhit: Entrepreneur & ICT – Anife S. Angelo; Home Economics – Sharlyn P. Sanclaria; Agriculture – Mar G. Agustin; Industrial Arts – Jayson M. Gaduena, Fermin M. Fabella, at Eric C. De Guia Mga Tagatala: Erwin Karl I. Antido at Ron Ralph Kenneth L. OcampoMga Naglayout: Phoebe Kay B. Doñes, Paola Joy B. Doñes, at John Ralph G. SottoMga Tagapamahala: Glenda M. Granadozin, Rogelio O. Doñes, EdD, Marilette R. Almayda, PhD, at Marilyn D. Dimaano, EdD
All rights reserved. No part of this material may be reproduced or transmitted in any form or by any means - electronic or mechanical including photocopying – without written permission from the DepEd Central Office. First Edition, 2015.
DEPED COPY
iii
PAUNANG SALITA
Inihahandog itong Patnubay ng Guro (Teacher’s Guide) sa mga guro ng asignaturang Edukasyong Pantahanan at Pangkabuhayan sa Ikaapat na Baitang alinsunod sa K to 12 Enhanced Basic Education Program.
Ang mga gawain sa kagamitang ito ay maingat na inihanda upang maging angkop sa edad, kultura, kakayahan, kasanayan, kaalaman, at interes ng iyong mga mag-aaral. Ito rin ang gagamitin mo upang iangkop ang mga aralin dito kung kinakailangan upang maging kaaya-aya sa mga mag-aaral ang mga gawain at pagsasanay sa mga inihandang aralin. Ang patnubay na ito ay magiging gabay mo sa buong taong pagtuturo ng Edukasyong Pantahanan at Pangkabuhayan upang malinang nang lubos ang kakayahan sa iba’t ibang lawak ng asignatura. Magagamit mo ang mga ito nang wasto at angkop sa pang-araw-araw na pamumuhay. Gayundin mabisang magamit ng mga mag-aaral ang mga kakayanan sa paghahanapbuhay upang lalo nilang mahalin ang kahalagahan ng paggawa.
Ang mga gawain ng mga mag-aaral ay makikita sa Kagamitan ng Mag-aaral (KM) (Learner’s Material), kung saan nakasulat ang pagsasanay, gampanin, at gawaing isasagawa sa pag-aaral ng aralin. Magiging matagumpay sila sa paggamit nito sa pamamagitan ng iyong paggabay sa kanila.
All rights reserved. No part of this material may be reproduced or transmitted in any form or by any means - electronic or mechanical including photocopying – without written permission from the DepEd Central Office. First Edition, 2015.
DEPED COPY
v
Yunit 3 Agriculture 127Aralin 1 Pakinabang sa Pagtatanim ng Halamang Ornamental 128Aralin 2 Pagsasagawa ng Survey Gamit ang Teknolohiya 130Aralin 3 Pagtukoy ng mga Halamang Ornamental Ayon sa
Pangangailangan132
Aralin 4 Intercropping ng Halamang Ornamental sa Halamang Gulay
134
Aralin 5 Pagtukoy sa Disenyo o Plano ng Pagtatanim ng Pinagsamang Halamang Ornamental at Iba pang Mga Halamang Angkop Dito
137
Aralin 6 Pagtukoy sa Paraan ng Pagtatanim at Pagpapatubo ng Mga Halamang Ornamental
140
Aralin 7 Paggawa ng Disenyo ng Pagtatanim ng mga Halamang Ornamental
143
Aralin 8 Pagpili ng Itatanim na Halamang Ornamental 145Aralin 9 Wastong Pamamaraan sa Paghahanda ng Taniman ng
Halamang Ornamental147
Aralin 10 Wastong Paraan sa Paghahanda ng mga Itatanim o Patutubuin
150
Aralin 11 Pagpaparami ng Halamang Ornamental 153Aralin 12 Pagpaparami ng Halaman sa Paraang Pagpuputol 155Aralin 13 Paraan ng Pagbubungkal ng Lupa 156Aralin 14 Paggawa ng Organikong Pataba (Composting) 158Aralin 15 Paglalagay ng Abono sa Halaman 160Aralin 16 Paraan ng Paggamit ng Kagamitang Paghahalaman 162Aralin 17 Pag-aani at Pagsasapamilihan ng Halamang
Ornamental164
Aralin 18 Plano sa Pagbebenta ng Halamang Ornamental 166Aralin 19 Mahusay na Pagbebenta ng Halamang Ornamental 167Aralin 20 Talaan ng Puhunan at Ginastos 169Aralin 21 Plano sa Tuloy Tuloy na Pagpapatubo ng Halamang
Ornamental171
Aralin 22 Kabutihang Dulot sa Pag-aalaga ng Hayop 172
All rights reserved. No part of this material may be reproduced or transmitted in any form or by any means - electronic or mechanical including photocopying – without written permission from the DepEd Central Office. First Edition, 2015.
DEPED COPY
vi
Aralin 23 Mga Hayop na Maaaring Alagaan sa Bahay 174Aralin 24 Mga Salik sa Pag-aalaga ng Hayop 176Aralin 25 Ligtas na Tirahan ng mga Alagang Hayop 178Aralin 26 Tamang Paraan sa Pag-aalaga ng Hayop 180Aralin 27 Paggawa ng Plano ng Pagpaparami ng Alagang Hayop
Upang Kumita182
Aralin 28 Pagpili ng Pararamihing Hayop 186Aralin 29 Paggawa ng Talatakdaan ng mga Gawain Upang
Makapagparami ng Hayop189
Aralin 30 Paggawa ng Iskedyul ng Pag-aalaga ng Hayop 193Aralin 31 Pag-iingat na Dapat Gawin Kung Mag-aalaga ng Hayop 200Aralin 32 Mga Kautusan/Batas Tungkol sa Pangangalaga ng
Pararamihing Hayop205
All rights reserved. No part of this material may be reproduced or transmitted in any form or by any means - electronic or mechanical including photocopying – without written permission from the DepEd Central Office. First Edition, 2015.
DEPED COPY
ix
Repu
blic
of
the
Phili
ppin
es
Dep
artm
ent
of E
duca
tion
Dep
Ed C
ompl
ex, M
eral
co A
venu
e Pa
sig
City
D
ecem
ber
2013
K T
O 1
2 CU
RRIC
ULU
M G
UID
E
EDU
KAS
YON
G PA
NTA
HAN
AN A
T PA
NGK
ABU
HAY
AN (E
PP)
and
TECH
NO
LOGY
AN
D L
IVEL
IHO
OD
ED
UCA
TIO
N
(TLE
)
Grad
e 4
(G
rade
1 to
Gra
de 10
)
All rights reserved. No part of this material may be reproduced or transmitted in any form or by any means - electronic or mechanical including photocopying – without written permission from the DepEd Central Office. First Edition, 2015.
DEPED COPY
x
K to
12
BASI
C ED
UCAT
ION
CURR
ICUL
UM
All rights reserved. No part of this material may be reproduced or transmitted in any form or by any means - electronic or mechanical including photocopying – without written permission from the DepEd Central Office. First Edition, 2015.
DEPED COPY
xi
K to
12
BASI
C ED
UCAT
ION
CURR
ICUL
UM
De
scrip
tion
of Fr
amew
ork
Tech
nolog
y an
d Liv
eliho
od E
duca
tion
enco
mpas
ses t
he fi
eld o
f Hom
e Ec
onom
ics (H
.E.);
Indu
strial
Arts
(IA)
; Agr
i-Fish
ery
Arts
(AFA
); an
d In
forma
tion,
Comm
unica
tion.
and
Tech
nolog
y (IC
T). T
he 24
TLE
cour
ses c
an b
e cate
goriz
ed u
nder
any o
f the
se fie
lds.
TLE
as a
cou
rse h
as tw
o str
eams—
the
TR-b
ased
TLE
and
the
Entre
pren
eur-b
ased
TLE—
and
ever
y sc
hool
has
a ch
oice
as to
whic
h str
eam
to o
ffer,
with
con
sider
ation
for
facult
y, fac
ilities
, and
reso
urce
s.
Both
stre
ams
are
bas
ed
on th
e Tr
aining
Reg
ulatio
ns, b
ut th
e En
trepr
eneu
r-bas
ed T
LE e
mbed
s en
trepr
eneu
rship
conc
epts
in th
e tea
ching
of t
he va
rious
subje
cts in
HE
, IA
, AFA
, and
IC
T.
TL
E is
gear
ed to
ward
s the
dev
elopm
ent o
f tec
hnolo
gical
profi
cienc
y an
d is
anch
ored
on
know
ledge
and
infor
matio
n, en
trepr
eneu
rial c
once
pts,
proc
ess
and
deliv
ery,
work
value
s, an
d life
skills
. This
mea
ns th
at th
e TLE
that
works
is o
ne w
hich
is bu
ilt on
adeq
uate
maste
ry of
know
ledge
and
infor
matio
n, sk
ills an
d pr
oces
ses,
and
the a
cquis
ition
of pr
oper
wor
k valu
es a
nd lif
e sk
ills. T
he T
LE th
at is
func
tiona
l is o
ne w
hich
equip
s stu
dent
s with
skills
for l
ifelon
g lea
rning
. TLE
that
is co
ncer
ned
only
with
mer
e de
finitio
n of
terms
is m
eanin
gless
and
shall
ow. T
LE th
at is
focus
ed o
n ma
stery
of sk
ills a
nd p
roce
sses
with
out r
ight w
ork v
alues
is a
nemi
c an
d da
nger
ous.
An e
ffecti
ve T
LE is
one
that
is fou
nded
on
the
cogn
itive,
beha
viora
l, or
psy
chom
otor
and
affe
ctive
dim
ensio
ns o
f hum
an d
evelo
pmen
t. Th
erefo
re te
achin
g TL
E me
ans t
each
ing fa
cts, c
once
pts,
skills
, and
va
lues i
n the
ir en
tirety
.
The d
iagra
m lik
ewise
show
s tha
t ent
repr
eneu
rial c
once
pts a
lso fo
rm p
art o
f the
foun
datio
n of
quali
ty TL
E. It
is ex
pecte
d th
at T
LE st
uden
ts, af
ter u
sing
the
Lear
ning
Modu
les
on E
ntre
pren
eursh
ip-ba
sed
TLE,
imbib
e th
e en
trepr
eneu
rial s
pirit
and
cons
eque
ntly
set u
p th
eir o
wn b
usine
sses
in th
e ar
eas
of Ag
ri-Fis
hery
Arts,
Indu
strial
Arts
, Hom
e Ec
onom
ics, a
nd In
forma
tion a
nd C
ommu
nicati
on T
echn
ology
.
TLE
by it
s natu
re is
dom
inant
ly a
skill
subje
ct; h
ence
the
teach
er m
ust e
ngag
e stu
dent
s in
an e
xper
ientia
l, co
ntex
tuali
zed,
and
auth
entic
teac
hing-
learn
ing p
roce
ss. I
t is a
su
bject
in wh
ich st
uden
ts lea
rn b
est b
y doin
g. It
is int
egra
tive i
n ap
proa
ch. F
or in
stanc
e, it
integ
rates
entre
pren
eursh
ip wi
th al
l the
area
s of T
LE. I
t int
egra
tes co
ncep
ts, sk
ills,
and v
alues
.
All rights reserved. No part of this material may be reproduced or transmitted in any form or by any means - electronic or mechanical including photocopying – without written permission from the DepEd Central Office. First Edition, 2015.
DEPED COPY
xii
K to
12
BASI
C ED
UCAT
ION
CURR
ICUL
UM
I.
LEAR
NING
ARE
A ST
ANDA
RD
II.
KEY
STAG
E ST
ANDA
RDS
Grad
es 4–6
Gr
ades
7–1
0 Gr
ades
11–
12
The l
earn
er de
mons
trates
an un
derst
andin
g of t
he
basic
know
ledge
and s
kills
in en
trepr
eneu
rship
& IC
T, Ag
ricult
ure,
Home
Econ
omics
, and
Indu
strial
Arts
tow
ard th
e imp
rove
ment
of pe
rsona
l life,
fam
ily, a
nd
comm
unity
The l
earn
er de
mons
trates
an un
derst
andin
g of t
he
basic
conc
epts
of se
lected
TLE c
ourse
in H
ome
Econ
omics
, Ind
ustri
al Ar
ts, A
gricu
lture
and F
isher
y Arts
an
d ICT
comp
etenc
ies co
mmon
to T
LE co
urse
s suc
h as
use a
nd m
ainten
ance
of to
ols, o
bser
ving,
safet
y in t
he
workp
lace,
mens
urati
on an
d calc
ulatio
n, an
d int
erpr
eting
tech
nical
draw
ings;
and g
ains s
pecia
lized
know
ledge
and s
kills
in at
least
one T
LE th
at wo
uld
enab
le him
/her
to ob
tain N
C II.
The l
earn
er de
mons
trates
spec
ialize
d tec
hnica
l skil
ls th
at wo
uld en
able
him/h
er to
obtai
n NC
II.
The l
earn
er de
mons
trates
the k
nowl
edge
, skil
ls, va
lues,
and a
ttitu
des (
KSVA
) in T
echn
ology
and L
ivelih
ood E
duca
tion (
TLE)
, whic
h will
enab
le
him/h
er to
gain
emplo
ymen
t, be
come
an en
trepr
eneu
r, a m
iddle
level
manp
ower
and/
or pu
rsue h
igher
educ
ation
.
All rights reserved. No part of this material may be reproduced or transmitted in any form or by any means - electronic or mechanical including photocopying – without written permission from the DepEd Central Office. First Edition, 2015.
DEPED COPY
xiii
K t
o 12
BA
SIC
ED
UC
ATI
ON
CU
RR
ICU
LUM
III.
G
RA
DE
LEV
EL S
TAN
DA
RD
S G
RA
DE
LEV
EL
LEV
EL S
TAN
DA
RD
S
4 Th
e le
arne
r de
mon
stra
tes
basi
c kn
owle
dge,
ski
lls, a
nd v
alue
s in
agr
icul
ture
, ent
repr
eneu
rshi
p an
d IC
T, h
ome
econ
omic
s, a
nd in
dust
rial a
rts
that
can
hel
p im
prov
e se
lf an
d fa
mily
life
.
5 Th
e le
arne
r de
mon
stra
tes
incr
ease
d kn
owle
dge,
ski
lls, a
nd v
alue
s in
ent
repr
eneu
rshi
p an
d IC
T, a
gric
ultu
re, h
ome
econ
omic
s, a
nd in
dust
rial a
rts
tow
ard
impr
ovin
g fa
mily
life
and
the
com
mun
ity.
6 Th
e le
arne
r de
mon
stra
tes
enha
nced
and
exp
ande
d kn
owle
dge
in e
ntre
pren
eurs
hip
& I
CT, a
gric
ultu
re, h
ome
econ
omic
s, a
nd in
dust
rial a
rts
tow
ardt
he
impr
ovem
ent o
f the
fam
ily’s
eco
nom
ic li
fe a
nd t
heco
mm
unity
.
7 Th
e le
arne
r de
mon
stra
tes
an u
nder
stan
ding
of b
asic
con
cept
s an
d un
derly
ing
prin
cipl
es in
dev
elop
ing
fund
amen
tal s
kills
in E
xplo
rato
ry T
echn
olog
y an
d Vo
catio
nal E
duca
tion
(EPP
/TLE
/TVE
).
8 Th
e le
arne
r de
mon
stra
tes
an u
nder
stan
ding
of h
is/h
er P
erso
nal E
ntre
pren
euria
l Com
pete
ncie
s (P
ECs)
, the
env
ironm
ent a
nd m
arke
t, an
d pr
oces
s/pr
oduc
tion
and
deliv
ery
of th
e Te
chno
logy
& V
ocat
iona
l Edu
catio
n co
urse
in w
hich
he/
she
has
spec
ializ
ed.
9 Th
e le
arne
r de
mon
stra
tes
an u
nder
stan
ding
of h
is/h
er P
erso
nal E
ntre
pren
euria
l Com
pete
ncie
s (P
ECs)
, the
env
ironm
ent a
nd m
arke
t, an
d pr
oces
s/pr
oduc
tion
and
deliv
ery
of th
e Te
chno
logy
& V
ocat
iona
l Edu
catio
n co
urse
in w
hich
he/
she
has
spec
ializ
ed.
10
The
lear
ner
dem
onst
rate
s an
und
erst
andi
ng o
f his
/her
Per
sona
l Ent
repr
eneu
rial C
ompe
tenc
ies
(PEC
s), t
he e
nviro
nmen
t and
mar
ket,
and
proc
ess/
prod
uctio
n an
d de
liver
y of
the
Tech
nolo
gy &
Voc
atio
nal E
duca
tion
cour
se in
whi
ch h
e/sh
e ha
s sp
ecia
lized
.
11
The
lear
ner
dem
onst
rate
s an
und
erst
andi
ng o
f the
prin
cipl
es in
pre
parin
g a
crea
tive
and
inno
vativ
e bu
sine
ss p
lan
as it
rel
ates
with
mar
ketin
g, o
pera
tions
an
d hu
man
res
ourc
e, a
nd s
impl
e ac
coun
ting
and
finan
cial
pla
ns to
det
erm
ine
the
feas
ibili
ty a
nd v
iabi
lity
of t
he b
usin
ess
of h
is/h
er te
chno
logy
and
Vo
catio
nal s
peci
aliz
atio
n.
12
The
lear
ner
dem
onst
rate
s an
und
erst
andi
ng o
f of t
he p
rinci
ples
in a
pply
ing
the
busi
ness
pla
n of
his
/her
cho
ice
base
d on
his
/her
T&
VE s
peci
aliz
atio
n.
IV
. TI
ME
ALL
OTM
ENT
G
rade
4
Gra
de 5
G
rade
6
Gra
de 7
G
rade
8
Gra
de 9
G
rade
10
Dai
ly
50m
ins
50m
ins
50m
ins
Wee
kly
4h
ours
4h
ours
4h
ours
4h
ours
All rights reserved. No part of this material may be reproduced or transmitted in any form or by any means - electronic or mechanical including photocopying – without written permission from the DepEd Central Office. First Edition, 2015.
DEPED COPY
xiv
K t
o 1
2 B
AS
IC E
DU
CA
TIO
N C
UR
RIC
ULU
M
G
rad
e 4
NIL
ALA
MA
N
(Con
tent
)
PA
MA
NT
AY
AN
G
PA
NG
NIL
ALA
MA
N
(Con
tent
Sta
ndar
d)
PA
MA
NT
AY
AN
S
A P
AG
GA
NA
P
(Per
form
ance
Sta
ndar
d)
PA
MA
NT
AY
AN
SA
PA
GK
AT
UT
O
(Lea
rnin
g Co
mpe
tenc
ies)
C
OD
E
Gra
de
4 –
IC
T a
nd
EN
TR
EP
RE
NE
UR
SH
IP
1.
En
trep
rene
ursh
ip
Ang
mag
-aar
al a
y…
naip
amam
alas
ang
pan
g-un
awa
sa k
onse
pto
ng
“ent
repr
eneu
rshi
p”
Ang
mag
-aar
al a
y…
na
ipal
iliw
anag
ang
mga
ba
taya
ng k
onse
pto
ng
pagn
eneg
osyo
1.1
naip
alili
wan
ag a
ng k
ahul
ugan
at
kaha
laga
han
ng “
entr
epre
neur
ship
” E
PP
4IE
-0
a-1
1.
2 na
tata
laka
y an
g m
ga k
atan
gian
ng
isan
g en
trep
rene
ur
EP
P4
IE-
0a-
2
1.3
natu
tuko
y an
g m
ga n
agin
g m
atag
umpa
y na
en
trep
rene
ur s
a pa
may
anan
, ba
nsa,
at
sa
iban
g ba
nsa
EP
P4
IE-
0b
-3
1.4
nata
tala
kay
ang
iba’
t-ib
ang
uri n
g ne
gosy
o E
PP
4IE
-0
b-4
2.
Li
gtas
at
resp
onsa
blen
g ga
mit
ng I
CT
naip
amam
alas
ang
ka
alam
an a
t ka
kaya
han
sa
pagg
amit
ng c
ompu
ter,
In
tern
et, at
em
ail s
a lig
tas
at r
espo
nsab
leng
pa
mam
araa
n
naka
gaga
mit
ng c
ompu
ter,
In
tern
et, at
em
ail s
a lig
tas
at r
espo
nsab
leng
pa
mam
araa
n
2.1
naip
alili
wan
ag a
ng m
ga p
anun
tuna
n sa
pa
ggam
it ng
com
pute
r, I
nter
net,
at
emai
l E
PP
4IE
-0
c-5
2.
2 na
tata
laka
y an
g m
ga p
anga
nib
na d
ulot
ng
mga
di-ka
nais
-nai
s na
mga
sof
twar
e (v
irus
at
mal
war
e), m
ga n
ilala
man
, at
mga
pag
-asa
l sa
Inte
rnet
EP
P4
IE -
0c-
6
2.3
naga
gam
it an
g co
mpu
ter,
Int
erne
t, a
t em
ail
sa li
gtas
at
resp
onsa
blen
g pa
mam
araa
n E
PP
4IE
-0d
- 7
3.
Pa
ngan
gala
p at
pag
sasa
ayos
ng
im
porm
asyo
ngga
mit
ang
ICT
naip
amam
alas
ang
ka
alam
an a
t ka
sana
yan
sa
com
pute
r at
Int
erne
t sa
pa
ngan
gala
p at
pa
gsas
aayo
s ng
im
porm
asyo
n
naka
gaga
mit
ng c
ompu
ter
at I
nter
net
sa
pang
anga
lap
at
pags
asaa
yos
ng
impo
rmas
yon
3.1.
na
ipal
iliw
anag
ang
kaa
lam
an s
a pa
ggam
it ng
co
mpu
ter
at I
nter
net
bila
ng m
apag
kuku
nan
ng ib
a’t
iban
g ur
i ng
impo
rmas
yon
EP
P4
IE-0
d-
8
3.2.
na
gaga
mit
ang
com
pute
r fil
e sy
stem
E
PP
4IE
-0
e-9
3.
3.
naga
gam
it an
g w
eb b
row
ser
at a
ng b
asic
fe
atur
es n
g is
ang
sear
ch e
ngin
e sa
pa
ngan
gala
p ng
impo
rmas
yon
EP
P4
IE-
0e-
10
3.4.
na
gaga
mit
ang
mga
web
site
sa
pang
anga
lap
ng im
porm
asyo
n E
PP
4IE
-0
f-1
1
3.5.
na
koko
pya
o na
da-d
ownl
oad
sa c
ompu
ter
ang
naka
lap
na im
porm
asyo
n m
ula
sa I
nter
net
EP
P4
IE-
0f-
12
4.
Pa
g-su
suri
ng
Impo
rmas
yon
naip
amam
alas
ang
ka
alam
an a
t ka
kaya
han
naka
gaga
wa
ng t
able
at
tsar
t ga
mit
ang
4.1
naka
gaga
wa
ng t
able
at
tsar
t ga
mit
ang
wor
d pr
oces
sing
E
PP
4IE
-0
g-1
3
All rights reserved. No part of this material may be reproduced or transmitted in any form or by any means - electronic or mechanical including photocopying – without written permission from the DepEd Central Office. First Edition, 2015.
DEPED COPY
xv
K t
o 1
2 B
AS
IC E
DU
CA
TIO
N C
UR
RIC
ULU
M
NIL
ALA
MA
N
(Con
tent
)
PA
MA
NT
AY
AN
G
PA
NG
NIL
ALA
MA
N
(Con
tent
Sta
ndar
d)
PA
MA
NT
AY
AN
S
A P
AG
GA
NA
P
(Per
form
ance
Sta
ndar
d)
PA
MA
NT
AY
AN
SA
PA
GK
AT
UT
O
(Lea
rnin
g Com
pete
ncie
s)
CO
DE
Gam
it a
ng I
CT
sa
pag
gam
it n
g
pro
duct
ivity
tool
s upan
g
mai
pak
ita
ang n
um
eric
al
at t
ekst
ual
na
impor
mas
yon s
a pam
amag
itan
ng m
ga
table
at
tsar
t
pro
duct
ivity
tool
s upan
g
mag
pak
ita
ng
impor
mas
yon
4.2
nak
agag
awa
ng t
able
at
tsar
t gam
it a
ng
elec
tron
ic s
pre
adsh
eet
tool
EP
P4
IE-
0g
-14
4.3
nak
akap
ag-s
ort
at f
ilter
ng im
por
mas
yon
gam
it a
ng e
lect
ronic
spre
adsh
eet
tool
E
PP
4IE
-0
h-1
5
5.
Kom
unik
asyo
n
at
kola
bor
asyo
n
gam
it a
ng I
CT
nai
pak
ikita
ang k
aala
man
at
kas
anay
an s
a pag
gam
it
ng
nak
agag
amit n
g e
mai
l
5.1.
nak
apag
pap
adal
a ng s
arili
ng e
mai
l E
PP
4IE
0
h-1
6
5.2.
nak
asas
agot
sa
emai
l ng ib
a E
PP
4IE
-0
h-1
7
5.3.
nak
apag
pap
adal
a ng e
mai
l na
may
kal
akip
na
dok
um
ento
o ib
a pan
g m
edia
file
E
PP
4IE
-0
i-1
8
6.
Pag
likha
ng
know
ledge
pro
duct
s
nai
pak
ikita
ang
kaal
aman
at
kaka
yahan
sa
pag
gam
it n
g
pro
duct
ivity
tool
s upan
g
lum
ikha
ng m
ga
know
ledge
pro
duct
nak
agag
amit n
g
pro
duct
ivity
tool
s sa
pag
gaw
a ng m
ga
kn
owle
dge
pro
duct
s
6.1.
nak
aguguhit g
amit a
ng d
raw
ing t
ool o
gra
phic
s so
ftw
are
EP
P4
IE -
0i-
19
6.
2.
nak
akap
ag-e
dit n
g p
hot
o gam
it a
ng b
asic
phot
o ed
itin
g t
ool
EP
P4
IE -
0i-
20
6.
3.
nak
agag
awa
ng d
okum
ento
na
may
pic
ture
gam
it a
ng w
ord p
roce
ssin
g t
ool o
des
ktop
publis
hin
g t
ool
EP
P4
IE -
0j-
21
6.4.
nak
agag
awa
ng m
aikl
ing r
epor
t na
may
ka
sam
ang m
ga
table
, ts
art,
at
phot
o o
dra
win
g g
amit a
ng ib
a’t
iban
g t
ools
na
nak
asan
ayan
EP
P4
IE -
0j-
22
Gra
de 4
– A
GR
ICU
LT
UR
E
1.
Pa
gtat
anim
ng
hala
man
g or
nam
enta
l
naip
amam
alas
ang
pan
g-un
awa
sa k
aala
man
at
kasa
naya
n sa
pag
tata
nim
ng
hal
aman
g or
nam
enta
l bi
lang
isan
g ga
wai
ng
pagk
akak
itaan
nais
asag
awa
ang
pagt
atan
im, pa
g-aa
ni, at
pa
gsas
apam
iliha
n ng
ha
lam
ang
orna
men
tal s
a m
asis
tem
ang
pam
amar
aan
1.1
nais
asag
awa
ang
mga
kas
anay
an a
t ka
alam
an
sa p
agta
tani
m n
g ha
lam
ang
orna
men
tal b
ilang
is
ang
pagk
akak
itaan
g ga
wai
n
EP
P4
AG
-0a-
1
1.2
nata
tala
kay
ang
paki
naba
ng s
a pa
gtat
anim
ng
hala
man
g or
nam
enta
l, pa
ra s
a pa
mily
a at
sa
pam
ayan
an
EP
P4
AG
-0a-
2
1.3
naga
gam
it an
g te
knol
ohiy
a/In
tern
et s
a pa
gsag
awa
ng s
urve
y at
iba
pang
pan
anal
iksi
k ng
was
to a
t m
akab
agon
g pa
mam
araa
n ng
pa
gpap
atub
o ng
hal
aman
g or
nam
enta
l
EP
P4
AG
-0b
-3
All rights reserved. No part of this material may be reproduced or transmitted in any form or by any means - electronic or mechanical including photocopying – without written permission from the DepEd Central Office. First Edition, 2015.
DEPED COPY
xvi
K t
o 1
2 B
AS
IC E
DU
CA
TIO
N C
UR
RIC
ULU
M
NIL
ALA
MA
N
(Con
tent
)
PA
MA
NT
AY
AN
G
PA
NG
NIL
ALA
MA
N
(Con
tent
Sta
ndar
d)
PA
MA
NT
AY
AN
S
A P
AG
GA
NA
P
(Per
form
ance
Sta
ndar
d)
PA
MA
NT
AY
AN
SA
PA
GK
AT
UT
O
(Lea
rnin
g Com
pete
ncie
s)
CO
DE
1.4.
na
kapa
gsas
agaw
a ng
sur
vey
upan
g m
atuk
oy a
ng m
ga s
umus
unod
: 1.
4.1
mga
hal
aman
g or
nam
enta
l ayo
n sa
ik
agag
anda
ng
taha
nan
, gu
sto
ng m
amim
ili,
pana
hon,
pang
anga
ilang
an a
t ki
ta n
g m
ga
nagt
atan
im
1.4.
2
pagb
abag
o sa
kal
akar
an s
a pa
gpap
atubo
ng
hala
man
g or
nam
enta
l (
hal:
“int
ercr
oppi
ng”
ng h
alam
ang
gula
y sa
ha
lam
anan
g or
nam
enta
l, at
bp)
1.4.
3 D
isen
yo o
pla
non
g pa
gtat
anim
ng
pinag
sam
ang h
alam
ang
orna
men
tal a
t ib
a pa
ng m
ga h
alam
ang
angk
op d
ito
1.4.
4 pa
gkuk
una
n n
g m
ga h
alam
an a
t ib
a pa
ng
kaila
ngan
sa
hala
man
g or
nam
enta
l 1.
4.5
para
an n
g pa
gtat
anim
at
pagp
apat
ubo
EP
P4
AG
-0c-
4
1.5
naka
gaga
wa
ng d
isen
yo n
g ha
lam
ang
orna
men
tal s
a tu
long
ng
basi
c sk
etch
ing
at
tekn
oloh
iya
EP
P4
AG
-0
c-5
1.6
naip
akik
ita a
ng w
asto
ng p
amam
araa
n sa
pa
gpap
atub
o/pa
gtat
anim
ng
hala
man
g or
nam
enta
l 1.
6.1
pagp
ili n
g ita
tani
m
1.6.
2 pa
ggaw
a/pa
ghah
anda
ng
tani
man
1.
6.3
pagh
ahan
da n
g m
ga it
atan
im o
pat
utub
uin
at it
atan
im
1.6.
4
pagt
atan
im a
yon
sa w
asto
ng p
amam
araa
n
EP
P4
AG
-0d
-6
1.7
naip
alili
wan
ag a
ng il
ang
para
an n
g
pagp
apar
ami n
g ha
lam
an t
ulad
ng
pagt
atan
im
sa la
ta a
t la
yering
/mar
cott
ing
EP
P4
AG
-0e-
7
1.8
nais
asag
awa
ang
mas
iste
man
g
pang
anga
laga
ng
tani
m
1.8.
1 p
agdi
dilig
, pa
gbub
ungk
al n
g lu
pa,
pagl
alag
ay n
g ab
ono,
pag
gaw
a ng
abo
nong
or
gani
ko a
tbp
EP
P4
AG
-0e-
8
1.9
naip
akik
ita a
ng p
agka
map
amar
aan
sa
pagg
amit
ng m
ater
yale
s, p
anah
on a
t pe
ra s
a E
PP
4A
G-0
e-9
All rights reserved. No part of this material may be reproduced or transmitted in any form or by any means - electronic or mechanical including photocopying – without written permission from the DepEd Central Office. First Edition, 2015.
DEPED COPY
xvii
K t
o 1
2 B
AS
IC E
DU
CA
TIO
N C
UR
RIC
ULU
M
NIL
ALA
MA
N
(Con
tent
)
PA
MA
NT
AY
AN
G
PA
NG
NIL
ALA
MA
N
(Con
tent
Sta
ndar
d)
PA
MA
NT
AY
AN
S
A P
AG
GA
NA
P
(Per
form
ance
Sta
ndar
d)
PA
MA
NT
AY
AN
SA
PA
GK
AT
UT
O
(Lea
rnin
g Com
pete
ncie
s)
CO
DE
pagp
apat
ubo
ng h
alam
ang
orna
men
tal
1.10
na
isas
agaw
a an
g w
asto
ng p
ag-a
ani/
pags
asap
amili
han
ng m
ga h
alam
ang
orna
men
tal
EP
P4
AG
-0f-
10
1.11
na
kaga
gaw
a ng
pla
no s
a pa
gbeb
enta
ng m
ga
hala
man
1.
11.1
p
agsa
saay
os n
g pa
nind
a 1.
11.2
p
ag-k
umbi
nsi s
a m
amim
ili
1.11
.3 p
agta
tala
ng
puhu
nan
at g
inas
tos
EP
P4
AG
-0f-
11
1.12
na
isas
agaw
a na
ng m
ahus
ay a
ng
pagb
eben
ta n
g ha
lam
ang
pina
tubo
E
PP
4A
G-0
g-
12
1.
13
natu
tuos
ang
puh
unan
, ga
stos
, ki
ta a
t m
aiim
pok
EP
P4
AG
-0g
-1
3
1.14
na
kaga
gaw
a ng
pla
no n
g pa
tulo
y na
pa
gpap
atub
o ng
hal
aman
g or
nam
enta
l bila
ng
pagk
akak
itaan
g ga
wai
n
EP
P4
AG
-0g
-1
4
2.
Pag-
aala
ga n
g ha
yop
na
ipam
amal
as a
ng p
ang-
unaw
a sa
pan
imul
ang
kaal
aman
at ka
sana
yan
sa
pag-
aala
ga n
g ha
yop
sa
taha
nan
at a
ng
mai
tutu
long
nito
sa
pag-
unla
d ng
pam
umuh
ay
na
isas
agaw
a ng
ma
kaw
iliha
n an
g pa
g-aa
laga
sa
hayo
p sa
tah
anan
bila
ng
map
agka
kaki
taan
g ga
wai
n
2.1
nata
tala
kay
ang
kabu
tihan
g du
lot
ng p
ag-a
alag
a ng
ha
yop
sa t
ahan
an
EP
P4
AG
-0h
-1
5
2.2
natu
tuko
y an
g m
ga h
ayop
na
maa
arin
g al
agaa
n sa
ta
hana
n.
Hal
. da
gang
cos
ta, lo
ve b
irds
, ka
lapa
ti,isda
, atb
p.
EP
P4
AG
-0h
-1
6
2.3
naiis
a-is
a an
g w
asto
ng p
amam
araa
n sa
p
ag -
aa
laga
ng
hayo
p 2.
3.1
pags
asag
awa
nang
maa
yos
na p
ag-a
alag
a ng
hay
op
2.3.
2 pa
gbib
igay
ng
was
tong
luga
r o
tirah
an
2.3.
3 pa
gpap
akai
n at
pag
lilin
is n
g tir
ahan
2.
3.4
pagt
atal
a ng
pag
baba
go/p
ag-u
nlad
/pag
bisi
ta
sa b
eter
inar
yo
EP
P4
AG
-0h
-1
7
2.4
naka
gaga
wa
ng p
lano
ng
pagp
apar
ami n
g al
aga
upan
g ku
mita
2.
4.1
napi
pili
ang
para
ram
ihin
g ha
yop
2.4.
2 na
kaga
gaw
a ng
tal
atak
daan
ng
mga
gaw
ain
upan
g m
akap
agpa
ram
i ng
hayo
p 2.
4.3
naka
gaga
wa
ng is
kedy
ul n
g pa
g-aa
laga
ng
hayo
p
EP
P4
AG
-0i-
18
All rights reserved. No part of this material may be reproduced or transmitted in any form or by any means - electronic or mechanical including photocopying – without written permission from the DepEd Central Office. First Edition, 2015.
DEPED COPY
xviii
K t
o 1
2 B
AS
IC E
DU
CA
TIO
N C
UR
RIC
ULU
M
NIL
ALA
MA
N
(Con
tent
)
PA
MA
NT
AY
AN
G
PA
NG
NIL
ALA
MA
N
(Con
tent
Sta
ndar
d)
PA
MA
NT
AY
AN
S
A P
AG
GA
NA
P
(Per
form
ance
Sta
ndar
d)
PA
MA
NT
AY
AN
SA
PA
GK
AT
UT
O
(Lea
rnin
g Com
pete
ncie
s)
CO
DE
2.4.
4 N
aisa
sa a
lang
ala
ng a
ng m
ga
kaut
usan
/bat
as t
ungk
ol s
a pa
ngan
gala
ga n
g pa
rara
mih
ing
hayo
p 2.
5 na
itata
la a
ng m
ga p
ag-iin
gat na
dap
at g
awin
kun
g m
ag-a
alag
a ng
hay
op
EP
P4
AG
-0i-
19
Gra
de 4
– H
OM
E E
CO
NO
MIC
S
1.
Tun
gkul
in s
a sa
rili
2.
Pag-
uuga
li bi
lang
ka
sapi
ng
mag
-an
ak
3.
Pagl
ilini
s ng
ba
hay
4.
Pagh
ahan
da n
g m
asus
tans
iyan
g pa
gkai
n
naip
amam
alas
ang
pan
g-un
awa
sa b
atay
ang
kons
epto
ng “g
awai
ng
pant
ahan
an”
at a
ng
mai
tutu
long
nito
sa
pag-
unla
d ng
sar
ili a
t ta
hana
n
nais
asag
awa
ng m
ay
kasa
naya
n an
g m
ga g
awai
ng
pant
ahan
an n
a m
akat
utul
ong
sa
pang
anga
laga
ng
pans
arili
at
ng s
arili
ng tah
anan
1.1.
nai
sasa
gaw
a an
g tu
ngku
lin s
a sa
rili
EP
P4
HE
-0a-
1
1.2.
nai
sasa
ugal
i ang
mga
tun
gkul
in s
a sa
rili u
pang
m
agin
g m
aayo
s 1.
2.1.
na
sasa
bi a
ng m
ga k
agam
itan
sa p
aglil
inis
at
pag-
aayo
s ng
sar
ili
1.2.
2.
naip
akik
ita a
ng w
asto
ng p
araa
n ng
pag
gam
it ng
mga
ito
1.2.
3.
naip
akik
ita a
ng w
asto
ng p
amam
araa
n ng
pa
glili
nis
at p
ag-a
ayos
1.
2.4.
na
susu
nod
ang
iske
dyul
ng
pagl
ilini
s at
pag
-aa
yos
sa s
arili
EP
P4
HE
-0a-
2
1.3.
nap
anga
ngal
agaa
n an
g sa
rilin
g ka
suot
an
1.3.
1.
naiis
a-is
a an
g m
ga p
araa
n ng
pa
gpap
anat
iling
mal
inis
ng
kasu
otan
(hal
.,
mag
-ing
at s
a pa
g up
o, p
agsu
ot n
g ta
man
g ka
suot
an s
a pa
glal
aro,
atb
p)
1.3.
2.
nasa
sabi
ang
gam
it ng
mga
kag
amita
n sa
pa
nana
hi s
a ka
may
1.
3.3.
na
isas
aayo
s an
g pa
yak
na s
ira
ng k
asuo
tan
sa pa
mam
agita
n ng
pan
anah
i sa
kam
ay
(hal
. pa
gkab
it ng
but
ones
) 1.
3.4.
N
aita
tabi
ng
maa
yos
ang
mga
kas
uota
n ba
tay
sa k
anila
ng g
amit.
(ha
l.,po
rmal
na
kasu
otan
at
pang
-esp
esya
l na
okas
yon)
EP
P4
HE
-0b
-3
1.4.
nap
apan
atili
ng m
aayo
s an
g sa
rilin
g tin
dig
1.4.
1.
naip
akik
ita a
ng m
aayo
s na
pag
-upo
at
pagl
akad
1.
4.2.
na
isas
agaw
a an
g m
ga G
awai
n na
EP
P4
HE
-0c-
4
All rights reserved. No part of this material may be reproduced or transmitted in any form or by any means - electronic or mechanical including photocopying – without written permission from the DepEd Central Office. First Edition, 2015.
DEPED COPY
xix
K t
o 1
2 B
AS
IC E
DU
CA
TIO
N C
UR
RIC
ULU
M
NIL
ALA
MA
N
(Con
tent
)
PA
MA
NT
AY
AN
G
PA
NG
NIL
ALA
MA
N
(Con
tent
Sta
ndar
d)
PA
MA
NT
AY
AN
S
A P
AG
GA
NA
P
(Per
form
ance
Sta
ndar
d)
PA
MA
NT
AY
AN
SA
PA
GK
AT
UT
O
(Lea
rnin
g Com
pete
ncie
s)
CO
DE
nagp
apan
atili
ng
mal
usog
na
tindi
g tu
lad
ng
pag-
iwas
sa
saki
t sa
pam
amag
itan
ng
pagk
ain
ng m
asus
tans
yang
pag
kain
, pa
g-eh
ersi
syo,
atb
p
1.5.
nai
paki
kita
ang
mab
utin
g pa
g-uu
gali
bila
ng k
asap
i ng
mag
-ana
k
EP
P4
HE
-0d
-5
1.6.
nak
atut
ulon
g sa
pag
-aal
aga
sa m
atat
anda
at
iba
pang
kas
api n
g pa
mily
a 1.
6.1.
nai
isa-
isa
ang
mga
gaw
in n
a m
akat
utul
ong
sa p
anga
ngal
aga
sa ib
a pa
ng k
asap
i ng
pam
ilya
hal.
pagb
ibig
ay n
g pa
gkai
n, p
ag-
abot
ng
kaila
ngan
g ka
gam
itan,
pag
kukw
ento
at
pak
ikin
ig
1.6.
2.
nais
asag
awa
ang
pagt
ulon
g na
ng m
ay p
ag-
iinga
t at
pag
gala
ng
EP
P4
HE
-0d
-6
1.7.
nak
atut
ulon
g sa
pag
tang
gap
ng b
isita
sa
baha
y tu
lad
ng:
1.7.
1.
pagp
apau
po, pa
gbi
biga
y ng
mak
akai
n,
tubi
g, a
tbp)
1.
7.2.
pa
gsas
agaw
a nan
g w
asto
ng p
ag-iin
gat
sa
pagt
angg
ap n
g bi
sita
. (
hal.,
hin
di
pagp
apas
ok k
ung
di k
akila
la a
ng tao
).
1.7.
3.
pagp
apak
ilala
sa
iban
g ka
sapi
ng
pam
ilya
EP
P4
HE
-0e-
7
1.8.
nat
utuk
oy a
ng a
ngko
p na
mga
kag
amita
n sa
pa
glili
nis
ng b
ahay
at
baku
ran
EP
P4
HE
-0f-
8
1.9.
nai
sasa
gaw
a an
g w
asto
ng p
araa
n ng
pag
lilin
is n
g ba
hay
at b
akur
an
EP
P4
HE
-0f-
9
1.10
. nai
sasa
gaw
a an
g w
asto
ng p
aghi
hiw
alay
ng
bas
ura
sa b
ahay
E
PP
4H
E-0
g-
10
1.
11.
naka
susu
nod
sa m
ga tun
tuni
ng
1.11
.1 p
angk
alig
tasa
n at
pan
gkal
usug
an
1.11
.2 p
aglil
inis
ng
baha
y at
bak
uran
EP
P4
HE
-0g
-1
1
1.12
. na
susu
nod
ang
mga
gaw
aing
nak
atak
da s
a sa
rili
sa m
ga g
awai
ng b
ahay
EP
P4
HE
-0h
-1
2
All rights reserved. No part of this material may be reproduced or transmitted in any form or by any means - electronic or mechanical including photocopying – without written permission from the DepEd Central Office. First Edition, 2015.
DEPED COPY
xx
K t
o 1
2 B
AS
IC E
DU
CA
TIO
N C
UR
RIC
ULU
M
NIL
ALA
MA
N
(Con
tent
)
PA
MA
NT
AY
AN
G
PA
NG
NIL
ALA
MA
N
(Con
tent
Sta
ndar
d)
PA
MA
NT
AY
AN
S
A P
AG
GA
NA
P
(Per
form
ance
Sta
ndar
d)
PA
MA
NT
AY
AN
SA
PA
GK
AT
UT
O
(Lea
rnin
g Com
pete
ncie
s)
CO
DE
1.13
. na
isas
agaw
a an
g m
ga g
awai
ng b
ahay
nan
g ku
sang
loob
at m
ay k
asiy
ahan
E
PP
4H
E-0
h-
13
1.
14.
naka
tutu
long
sa
pagh
ahan
da n
g m
asus
tans
iyan
g pa
gkai
n.
1.14
.1.
napa
pang
kat an
g m
ga p
agka
in a
yon
sa G
o,
Gro
w, G
low
foo
d 1.
14.2
. na
susu
ri a
ng s
usta
nsiy
ang
tagl
ay n
g m
ga
pagk
ain
sa a
lmus
al g
amit
ang
“foo
d py
ram
id
guid
e “
at a
ng p
angk
at n
g pa
gkai
n 1.
14.3
. na
kaga
gaw
a ng
pla
no n
g ilu
luto
ng p
agka
in
1.14
.4.
naka
pagl
ulut
o at
nak
apag
haha
nda
ng
pagk
ain
EP
P4
HE
-0i-
14
1.15
. na
ibib
igay
ang
nilu
tong
pag
kain
nan
g ka
aya-
aya
EP
P4
HE
-0j-
15
1.
16.
naip
akik
ita a
ng w
asto
ng p
araa
n ng
pag
gam
it ng
ku
byer
tos
(kut
sara
at tin
idor
).
1.16
.1.
Mga
nas
usun
od a
ng tam
ang
panu
ntun
an
sa p
agka
in a
ngko
p sa
kul
tura
EP
P4
HE
-0j-
16
1.17
. na
isas
agaw
a na
ng m
ay s
iste
ma
ang
pagl
iligp
it at
pag
huhu
gas
ng p
inag
kain
an
EP
P4
HE
-0j-
17
G
rad
e 4
– I
ND
US
TR
IAL A
RT
S
1.
Bas
ic
men
sura
tion
naip
apam
alas
ang
pan
g-un
awa
sa b
atay
ang
kaal
aman
at ka
sana
yan
sa
pags
usus
kat sa
pag
buo
ng
mga
kap
akip
akin
aban
g na
ga
wai
ng p
ang-
indu
striy
a at
an
g m
aitu
tulo
ng n
ito s
a pa
g-un
lad
ng is
ang
pam
ayan
an
naisas
agaw
a na
ng m
ay
kasa
naya
n sa
pag
susu
kat at
pa
gpap
ahal
aga
sa m
ga
bata
yang
gaw
ain
sa s
inin
g pa
ng-in
dust
riya
na
mak
apag
papa
unla
d sa
ka
buha
yan
ng s
ariling
pa
may
anan
1.1
Nat
atal
akay
ang
mga
kaa
lam
an a
t ka
sana
yan
sa
pags
usuk
at
1.1.
1 na
kiki
lala
ang
mga
kag
amita
n sa
pa
gsus
ukat
1.
1.2
naga
gam
it an
g da
law
ang
sist
eman
g pa
nuka
t (E
nglis
h at
Met
ric)
1.1.
3 na
isas
alin
ang
siste
man
g pa
nuka
t na
Eng
lish
sa M
etric
at M
etric
sa
Engl
ish
EP
P4
IA-0
a-
1
1.2
naisas
agaw
a an
g pa
glel
etra
, pa
gbuo
ng
linya
at
pagg
uhit.
1.
2.1
natu
tuko
y an
g m
ga u
ri ng
letr
a
1.2.
2 na
bubu
o an
g ib
at-ib
ang
linya
at gu
hit
1.2.
3 na
gaga
mit
ang
“alp
habe
ts o
f lin
e” s
a pa
gbuo
ng
liny
a, g
uhit,
at pa
glel
etra
EP
P4
IA-0
b-
2
2.
Bas
ic s
ketc
hing
, Bas
ic s
hadi
ng a
nd
naip
amam
alas
ang
pan
g-un
awa
sa
bata
yang
na
isas
agaw
a na
ng m
ay
kasa
naya
n at
pag
papa
hala
ga
2.1
nata
tala
kay
ang
kaha
laga
han
ng k
aala
man
at
kasa
naya
n sa
bas
ic sk
etch
ing,
sha
ding
, at
E
PP
4IA
-0c-
3
All rights reserved. No part of this material may be reproduced or transmitted in any form or by any means - electronic or mechanical including photocopying – without written permission from the DepEd Central Office. First Edition, 2015.
DEPED COPY
xxi
K t
o 1
2 B
AS
IC E
DU
CA
TIO
N C
UR
RIC
ULU
M
NIL
ALA
MA
N
(Con
tent
)
PA
MA
NT
AY
AN
G
PA
NG
NIL
ALA
MA
N
(Con
tent
Sta
ndar
d)
PA
MA
NT
AY
AN
S
A P
AG
GA
NA
P
(Per
form
ance
Sta
ndar
d)
PA
MA
NT
AY
AN
SA
PA
GK
AT
UT
O
(Lea
rnin
g Com
pete
ncie
s)
CO
DE
Out
linin
g te
chni
ques
ka
alam
an a
t ka
sana
yan
sa
pagb
uo n
g ka
paki
-pa
kina
bang
na
gaw
aing
pa
ng-in
dust
riya
at a
ng
mai
tutu
long
nito
sa
pag-
unla
d ng
isan
g pa
may
anan
ang
mga
bat
ayan
g ga
wai
ng
sini
ng p
ang-
indu
striya
na
mak
apag
papa
-unl
ad s
a ka
buha
yan
ng s
arili
ng
pam
ayan
an
outli
ning
2.
1.1
natu
tuko
y an
g ila
ng p
rodu
kto
na
gina
gam
itan
ng b
asic
ske
tchi
ng, sh
adin
g, a
t ou
tlini
ng.
2.1.
2 na
tutu
koy
ang
ilang
tao
/neg
osyo
sa
pam
ayan
an n
a an
g pi
nagk
aka-
kita
an a
ng
basi
c sk
etch
ing
shad
ing
at o
utlin
ing
2.2
nais
asag
awa
ang
was
tong
pam
amar
aan
ng
basi
cske
tchi
ng, sh
adin
g at
outli
ning
2.
2.1
natu
tuko
y an
g pa
mam
araa
n ng
bas
ic
sket
chin
g, s
hadi
ng a
t ou
tlini
ng
2.2.
2 na
iisa-
isa
ang
mga
kag
amitan
sa
basi
c sk
etch
ing,
sha
ding
, at
out
linin
g an
g w
asto
ng
pagg
amit
ng m
ga it
o
EP
P4
IA-0
d-
4
2.3
naka
pags
asal
iksi
k n
g w
asto
ng p
amam
araa
n ng
ba
sic
sket
chin
g, s
hadi
ng a
t o
utlin
ing
gam
it an
g te
knol
ohiy
a a
t ak
lata
n 2.
3.1
naga
gam
it an
g In
tern
et, ak
lat, a
tbp.
sa
pana
nalik
sik
ng m
ga b
ago
at w
asto
ng
pam
amar
aan
ng b
asic
ske
tchi
ng, sh
adin
g at
ou
tlin
ing
2.3.
2 na
gaga
mit
ang
iba’
t-ib
ang
prod
uct
ivity
tool
s sa
pag
gaw
a ng
iba’
t-ib
ang
dise
nyo
ng b
asic
sk
etch
ing,
sha
ding
at o
utlin
ing
2.3.
3 na
ipak
ikita
ang
was
tong
par
aan
sa b
asic
sk
etch
ing,
sha
ding
, at
out
linin
g
EP
P4
IA-0
e-5
2.4
naka
gaga
wa
ng s
ariling
dis
enyo
sa
pagb
uo o
pa
gbab
ago
ng p
rodu
kton
g ga
wa
sa k
ahoy
, ce
ram
ics,
kar
ton,
o la
ta (
o m
ga m
ater
yale
s na
na
kuku
ha s
a pa
may
anan
) 2.
4.1
nasu
suno
d an
g m
ga p
anun
tuna
ng
pang
kalig
tasa
n at
pan
gkal
usug
an s
a pa
ggaw
a 2.
4.2
naki
kila
la a
ng m
ga m
ater
yale
s na
maa
arin
g i-re
cycl
e sa
pag
buo
ng n
aide
seny
ong
proy
ekto
EP
P4
IA-0
f-6
All rights reserved. No part of this material may be reproduced or transmitted in any form or by any means - electronic or mechanical including photocopying – without written permission from the DepEd Central Office. First Edition, 2015.
DEPED COPY
xxii
K t
o 12
BAS
IC E
DU
CATI
ON
CU
RR
ICU
LUM
NIL
ALAM
AN
(Con
tent
)
PAM
ANTA
YAN
G
PAN
GN
ILAL
AMAN
(C
onte
nt S
tand
ard)
PAM
ANTA
YAN
SA
PAG
GAN
AP
(Per
form
ance
Sta
ndar
d)
PAM
ANTA
YAN
SA
PAG
KAT
UTO
(L
earn
ing
Com
pete
ncie
s)
COD
E
2.4.
3 na
susu
ri an
g na
buon
g pr
oyek
to b
atay
sa
saril
ing
puna
at n
g ib
a ga
mit
ang
rubr
ics
2.5
naib
eben
ta a
ng n
agaw
ang
proy
ekto
2.
5.1
natu
tuos
ang
pre
syo
ng n
abuo
ng p
roye
kto
2.5.
2 na
kapa
gsas
alik
sik n
g m
ga lu
gar n
a pa
gbib
ilhan
ng
prod
ukto
2.
5.3
natu
tuko
y an
g ila
ng p
araa
n ng
pag
-aak
it ng
m
amim
ili 2.
5.4
ang
was
tong
pag
- aay
os n
g pr
oduk
tong
ip
agbi
bili
at p
agbe
bent
a ni
to
2.5.
5 na
tutu
os a
ng p
uhun
an, g
asto
s, a
t kita
EPP4
IA-0
h-7
2.6
napa
plan
o na
ng k
asun
od n
a pr
oyek
to g
amit
ang
kini
ta
EPP4
IA-0
i-8
2.7
naisa
saal
ang-
alan
g an
g pa
g-iin
gat a
t pa
gmam
alas
akit
sa k
apal
igira
n sa
pag
plan
o at
pa
gbub
uo n
g pr
oduk
to tu
ngo
sa p
atul
oy n
a pa
g-un
lad
2.7.
1 na
tutu
koy
ang
epek
to n
g di
pag
-iing
at s
a ka
palig
iran
2.7.
2 na
ipak
ikita
ang
pan
g-un
awa
sa k
onse
pton
g pa
tulo
y na
pag
-unl
ad (s
usta
inab
le
deve
lopm
ent)
EPP4
IA-0
i-9
2.8
naip
akik
ita a
ng m
ga g
awi n
a da
pat o
di-d
apat
isa
ugal
i upa
ng m
akat
ulon
g sa
pat
uloy
na
pag-
unla
d
EPP4
IA-0
j-10
2.9
natu
tuko
y an
g m
ga re
gula
syon
at k
autu
san
ng
pam
ahal
aang
loca
l kau
gnay
sa
napi
ling
nego
syon
g pa
ngse
rbisy
o at
pro
dukt
o
EPP4
IA-0
j-11
All rights reserved. No part of this material may be reproduced or transmitted in any form or by any means - electronic or mechanical including photocopying – without written permission from the DepEd Central Office. First Edition, 2015.
DEPED COPY
xxiii
K t
o 12
BA
SIC
ED
UC
ATI
ON
CU
RR
ICU
LUM
CO
DE
BO
OK
LEG
END
Sam
ple:
EP
P4I
E-0h
-22
LEG
END
SA
MP
LE
Firs
t En
try
Lear
ning
Are
a an
d St
rand
/ Su
bjec
t or
Sp
ecia
lizat
ion
Eduk
asyo
ng P
anta
hana
n
at P
angk
abuh
ayan
EPP
4
Gra
de L
evel
G
rade
4
Upp
erca
se L
ette
r/s
Dom
ain/
Cont
ent/
Co
mpo
nent
/ To
pic
ICT
and
Entr
epre
nuer
ship
IE
-
Rom
an N
umer
al
*Zer
o if
no s
peci
fic q
uart
er
Qua
rter
N
o sp
ecifi
c qu
arte
r 0
Low
erca
se L
ette
r/s
*Put
a h
yphe
n (-
) in
bet
wee
n le
tter
s to
indi
cate
mor
e th
an a
sp
ecifi
c w
eek
Wee
k W
eek
eigh
t h
-
Ara
bic
Num
ber
Com
pete
ncy
Nak
apag
papa
dala
ng
emai
l na
may
kal
akip
na
doku
men
to o
iba
pang
m
edia
file
22
DO
MA
IN/
CO
MP
ON
ENT
CO
DE
ICT
and
Entr
epre
neur
ship
IE
Agric
ultu
re
AG
Hom
e Ec
onom
ics
HE
Indu
stria
l Art
s IA
All rights reserved. No part of this material may be reproduced or transmitted in any form or by any means - electronic or mechanical including photocopying – without written permission from the DepEd Central Office. First Edition, 2015.
DEPED COPY
127
All rights reserved. No part of this material may be reproduced or transmitted in any form or by any means - electronic or mechanical including photocopying – without written permission from the DepEd Central Office. First Edition, 2015.
DEPED COPY
128
PAKINABANG SA PAGTATANIM NG HALAMANG ORNAMENTAL
Agrikultura
Aralin 1
I. NILALAMAN: Maraming kapakinabangang naidudulot sa mga mag-anak at pa-
mayanan ang pagtatanim ng mga halamang ornamental. Isa na rito ang pagpagaganda ng mga bakuran dahil sa mga bu-
laklak at dahon nito na nagtataglay na magagandang kulay. Nililinis din nito katulad ng mga puno ang maruruming hangin sanhi ng polusyon at ginagawa nitong sariwa ang hangin sa kapaligiran. Higit sa lahat, kung ito ay magiging isang gawaing pangkabuhayan makatutustos ito ng mga pang-araw-araw na gastusin ng pamilya.
II. LAYUNIN: Natatalakay ang pakinabang sa pagtatanim ng halamang ornamental
para sa pamilya at sa pamayanan
III. PAKSANG ARALIN:Paksa: Pakinabang sa Pagtatanim ng Halamang Ornamental para sa Pamilya at sa PamayananSanggunian: K-12 EPP4AG-Oa2 (1.2)Kagamitan: tambiolo (kahon na may binilot na papel na may nakasulat ng mga paksa)
IV. PANIMULANG PAGTATASA:
Ipasagot sa mag-aaral ang sumusunod na tanong.
1. May mga pakinabang na makukuha sa pagtatatanim ng mga halamang ornamental gaya ng sumusunod. Alin ang hindi kabilang sa grupo?
a. napagkakakitaanb. nagpapaganda ng kapaligiran c. nagbibigay ng liwanagd. naglilinis ng maruming hangin
2. Paano nakapagpapaganda ng kapaligiran ang pagtatanim ng halamang ornamental sa pamilya at pamayanan?
a. Nagsisilbi itong palamuti sa tahanan at pamayanan.b. Nagbibigay kasiyahan sa pamilya.c. Nagpapaunlad ng pamayanan.d. Lahat ng mga sagot sa itaas.
All rights reserved. No part of this material may be reproduced or transmitted in any form or by any means - electronic or mechanical including photocopying – without written permission from the DepEd Central Office. First Edition, 2015.
DEPED COPY
129
V. PAMAMARAAN:
A. PAGGANYAK (WORD RELAY )Ihanda ang mga salita gaya ng pagkakakitaan, nagpapaganda ng
kapaligiran, nagbibigay ng lilim at sariwang hangin, at sumusugpo ng polusyon. Isulat ang bawat isang salita sa papel na ilalagay sa tambiolo. Tumawag ng bata at pabunutin sa tambiolo. Bibigyan ng kasagutan ng mga mag-aaral ang nabunot na paksa. Maaring hindi lahat ng bata ay makapagbibigay ng wastong sagot ngunit maari itong tanggapin.
B. PAGLALAHAD Ipabalik ang mga binilot na papel sa tambiolo. Pangkatin ang mga
mag-aaral at pabubunutin sa tambiolo ang lider. Bigyan ng 15 minuto ang bawat pangkat upang mapag-usapan ang paksa at ipabahagi ito sa buong klase.
C. PAGPAPALALIM NG KAALAMANIpaliwanag ang mga kapakinabangan na makukuha sa pag-
tatanim ng mga halamang ornamental ayon sa ibinahagi ng mga mag-aaral.
D. PAGSASANIB Pagiging responsable (Responsible). Ang mga halaman ay
bahagi ng ating kalikasang kaloob ng Maykapal. Dapat natin itong alagaan, pahalagahan, at pagyamanin.
E. PAGLALAHATAng pagtatanim ng mga halamang ornamental ay isang
kawili-wili at nakalilibang na gawain.Maraming kapakinabangan ang nakukuha rito na makakatulong
sa pamilya at pamayanan.
VI. PAGTATAYA:Ipasagot kung Tama o Mali ang sumusunod na tanong:1. Ang pagtatanim ng mga halamang ornamental ay nakatutulong sa
pagbibigay ng malinis na hangin.2. Ang mga halamang ornamental ay walang naidudulot na mabuti sa
pamilya at ibang tao sa pamayanan.3. Maaaring ipagbili ang mga itatanim na halamang ornamental.4. Nakapagbibigay kasiyahan sa pamilya at pamayanan ang
pagtatanim ng mga halamang ornamental.
All rights reserved. No part of this material may be reproduced or transmitted in any form or by any means - electronic or mechanical including photocopying – without written permission from the DepEd Central Office. First Edition, 2015.
DEPED COPY
130
VII. PANGWAKAS NA PAGTATASA:1. Ang sumusunod ay mga kapakinabangan sa pagtatanim ng mga
halamang ornamental maliban sa isa.a. Nagiging libangan ito na makabuluhan.b. Nagbibigay ito ng kabuhayan sa pamilya.c. Nagpapababa ito ng presyo ng mga bilihin sa palengke.d. Nagbabawas ito ng maruming hangin sa kapaligiran.
2. Paano makatutulong sa pagsugpo ng polusyon ang pagtatanim ng mga halamang ornamental.a. Nililinis nito ang maruming hangin sa kapaligiran.b. Naiiwas nito na malanghap ng mga tao sa pamayanan at ng
ating pamilya ang maruming hangin sa kapaligiran.c. a at bd. Walang tamang sagot
VIII. PAGPAPAYAMAN NG GAWAIN:
Pagawain ang mga bata ng album ayon sa kapakinabangan na makukuha ng pamilya at pamayanan sa pagtatanim ng mga halamang ornamental.
PAGSASAGAWA NG SURVEY GAMIT ANG TEKNOLOHIYA
Agrikultura
Aralin 2
I. NILALAMAN: Nangangailangan ng masusing pag-aaral ang makabagong
pamamaraan ng pagtatanim ng mga halamang ornamental. Maaaring isagawa ang mga pag-aaral sa pamamagitan ng survey. Isinasagawa ang survey upang matamo ang mga bagay na dapat malaman. Maaaring gumamit ng internet upang makapagsaliksik ng mga bagong kaalaman. Ngunit ang dapat na unang hakbang ay ang pagkakalap ng mga kaalaman tungkol sa pagpapatubo ng halaman o punong ornamental. Sa pamamagitan nito, maraming mga kaalaman sa paghahalamanan ang matutuhan natin.
II. LAYUNIN: Nakagagamit ng teknolohiyang internet sa pagsasagawa ng survey
at iba pang pananaliksik upang matutuhan ang makabagong pamamaraan ng pagpapatubo ng halamang ornamental
III. PAKSANG ARALIN:Paksa: Pagsasagawa ng Survey Gamit ang Makabagong Pamamaraan sa Pagpapatubo ng Halamang OrnamentalSanggunian: K-12 EPP4AGOb-3Kagamitan: manila paper, pentel pen, kuwaderno, lapis
All rights reserved. No part of this material may be reproduced or transmitted in any form or by any means - electronic or mechanical including photocopying – without written permission from the DepEd Central Office. First Edition, 2015.
DEPED COPY
131
IV. PANIMULANG PAGTATASA:
1. Karamihan sa mga halamang ornamental ay napapatubo sa pamamagitan ng ____.a. buto c. usbongb. sanga d. ugat
2. Ang sangang pipiliin upang mapatubo muli ang panibagong halaman ay dapat na ____.a. magulang c. walang ugatb. mura d. bagong usbong
V. PAMAMARAAN:
A. PAGHAWAN NG BALAKID1. teknolohiya 3. pananaliksik2. internet 4. survey
B. PAGGANYAKMagsa-survey ang bawat pangkat sa pamayanan tungkol
sa iba’t ibang uri ng halamang ornamental at mga paraan ng pagpapatubo nito. Itanong sa mga mag-aaral ang:
• Anong paraan ang gagamitin ninyo upang mapadali ang gagawing pagsa-survey?
• Bigyang kahulugan ang mga salitang teknolohiya, internet, pananaliksik, at survey.
C. PAGLALAHAD Maghahanda ang guro ng isa-survey ng bawat pangkat upang
maging matagumpay ang pananaliksik gamit ang internet.Pangalan ng
Halamang Ornamental
Uri ng Halamang
Ornamental
Lugar kung Saan Dapat
Itanim
Paraan ng Pagtatanim / Pag-aalaga
Fortune Plant
Marigold
Espada
Zinnia Adelfa Sunfower Ilang-ilang
Gumamela
Bougainvillea
All rights reserved. No part of this material may be reproduced or transmitted in any form or by any means - electronic or mechanical including photocopying – without written permission from the DepEd Central Office. First Edition, 2015.
DEPED COPY
132
D. PAGPAPALALIM NG KAALAMANIdikit sa pisara ang mga nagawang survey ng bawat pangkat at
talakayin ang mga ito. Isa-isahin ang makabagong pamamaraan ng pagpapatubo/pagtatanim ng mga halaman/punong ornamental.
E. PAGSASANIBICT → web surfing
F. PAGLALAHAT Dapat natin tandaan na napakaraming halamang ornamental
na maaring patubuin, ngunit dapat na isaalang-alang ang tamang paraan ng pagtatanim ng mga ito.
Upang maging madali at mabilis ang pagsa-survey ng kahit na anong halamang ornamental, gamitin ang computer upang makatulong sa pagsasakatuparan sa mga ito. Maaring mas makikilala ang mga halaman kung makikita ito sa internet.
VI. PAGTATAYA:Magpasulat sa bawat kasapi ng pangkat ng isang maikling
sanaysay tungkol sa isinagawang pagsa-survey.
VII. PANGWAKAS NA PAGTATASA:Sabihin kung ang sumusunod ay halamang ornamental na
namumulaklak o di-namumulaklak:1. Sampaguita 2. Chinese bamboo 3. Fortune plant4. Adelfa 5. Gumamela
VIII. PAGPAPAYAMAN NG GAWAIN:Pahanapin ang mga mag-aaral sa pamilihan ng mga halamang
ornamental na may mura pa ang sanga at may matigas na sanga. Alagaan ang mga ito at subukang gamitan ng materyal sa pagtatanim. Ipasulat ang resulta kung ito ay tumubo o hindi makalipas ang ilang araw. Ipabahagi sa klase ang naging resulta.
I. NILALAMAN:Dapat nating malaman na may mga halamang ornamental
na maaaring itanim o palakihin ayon sa ating pangangailangan at ng mga mamimili. Lalong-lalo na kung ito ay ating gagawing gawaing
PAGTUKOY NG MGA HALAMANG ORNAMENTAL AYON SA PANGANGAILANGAN
Agrikultura Aralin 3
All rights reserved. No part of this material may be reproduced or transmitted in any form or by any means - electronic or mechanical including photocopying – without written permission from the DepEd Central Office. First Edition, 2015.
DEPED COPY
133
pangkabuhayan. Nakasalalay din dito ang panahon, dahil may mga halamang ornamental na angkop sa malamig na lugar at sa mainit na panahon.
II. LAYUNIN:Nakapagsasagawa ng survey upang matukoy ang mga halamang
ornamental ayon sa ikagaganda ng tahanan, gusto ng mamimili, pana-hon, pangangailangan, at kita ng mga nagtatanim
III. PAKSANG ARALIN:Paksa: Pagtukoy ng mga Halamang Ornamental Ayon sa Ikagaganda ng Tahanan, Gusto ng Mamimili, Panahon, Pangangailangan, at Kita ng mga NagtatanimSanggunian: K-12 EPP4AG-Oc-4Kagamitan: kuwaderno, ballpen, manila paper, pentel pen
IV. PANIMULANG PAGTATASA:Ipasagot sa mga mag-aaral ang sumusunod:1. Ginagamitan ng _____ bilang paraan ng pananaliksik upang
malaman kung anong halamang ornamental ang mainam itanim.(yvuers)
2. Ang survey ay maisasagawa sa pamamagitan ng pakikipanayam at pag-surf sa _____ gamit ang computer. (tenretni)
V. PAMAMARAAN:
A. PAGGANYAKItanong sa mga mag-aaral kung nagkaroon na sila ng pagkakataong
makapasyal sa mga lugar na kung saan may mga nagtitinda ng mga halamang ornamental. Itanong din kung nagkaroon na ba sila ng karanasan na magtanim, mag-alaga, o magtinda ng mga halamang katulad nito.
B. PAGLALAHADPumili ng mga bagong lider ng pangkat at bigyan sila ng
pagkakataong pumili ng kani-kanilang kasapi. Gabayan ang mga mag-aaral ng bumuo ng mga katanungan sa gagawing pagsa-survey sa pamayanan. Ipasagawa ang pagsa-survey pagkatapos ng klase.
C. PAGPAPALALIM NG KAALAMAN Ang mga halamang ornamental ay itinatanim upang magkadagdag kagandahan sa tahanan, paaralan, hotel, restaurant, at parke. Nagbibigay ganda ang mga ito lalong lalo na kung malulusog, malalago, makulay, at maayos ang pagkakalagay.
All rights reserved. No part of this material may be reproduced or transmitted in any form or by any means - electronic or mechanical including photocopying – without written permission from the DepEd Central Office. First Edition, 2015.
DEPED COPY
134
Iba-iba rin ang katangian ng mga halamang ornamental. May namumulaklak, hindi namumulaklak, malalaki, malalapad ang dahon, at mayroong mababa lamang. Ang iba ay mabilis tumubo, may mabagal, may nabubuhay sa tubig, at sa lupa. Ang mga bagay na ito ay dapat nating isaalang-alang kung magtatanim o mag-aalaga ng halamang ornamental.D. PAGSASANIB
Communication skills/maayos na pakikipagtalastasan. Paalalahanan ang mga mag-aaral ng mga panuntunan ng maayos na pakikipag-usap at pagtatanong sa mga tao ng napiling pamayanan.
VI. PAGTATAYA:Ipasagot sa mga mag-aaral ang sumusunod:1. Ano ang ginamit ninyong pamamaraan ng pagkuha ng mga
kaalaman?2. Anong pamamaraan ang isinasagawa sa gawaing survey?
VII. PAGPAPAYAMAN NG GAWAIN:Pasulatin ang mga mag-aaral ng isang journal tungkol sa kanilang
karanasan sa pagsasagawa ng survey sa tindahan ng mga halamang ornamental.
I. NILALAMAN: Isaalang-alang sa pagtatanim ang intercropping ng halamang
ornamental at halamang gulay para sa gagawing edible landscaping. Ang pagbabago sa kalakaran ng pagpapatubo nito ay mga bagay na dapat bigyang pansin.
Ang pagtatanim ng pinagsamang halamang ornamental at gulay ay kasiya-siyang gawain. Bukod sa nagbibigay ganda sa bakuran, nakapagbibigay pa ito ng sariwang gulay na makakain. Magiging maayos ang pagtatanim kung mayroong kaalaman na angkop sa halamang ornamental at gulay. Hindi mahirap magsagawa ng ganitong gawain, dahil kahit sa mga paso lamang na nakaayos ay maaari ng maging kaakit-akit ang gawain. Isa rito ay ang mga halamang herbs. Ito ay kalimitang ginagamit na halamang pantanim gaya ng murang dahon ng sibuyas, pechay, letsugas, mani (maaaring nakakain at ornamental), upland kangkong, at kamote. Ang mga halamang herbs na ito ay maaring makasama ng mga ornamental na mint, cosmos, marigold, zinnia, portulaca, bermuda grass, at dahlia.
INTERCROPPING NG HALAMANG ORNAMENTAL SA HALAMANG GULAY
Agrikultura Aralin 4
All rights reserved. No part of this material may be reproduced or transmitted in any form or by any means - electronic or mechanical including photocopying – without written permission from the DepEd Central Office. First Edition, 2015.
DEPED COPY
135
II. LAYUNIN: Makagagawa ng survey upang matukoy ang pagbabago sa kalakaran
ng pagpapatubo ng halamang gulay na kasama sa halamang ornamentalIII. PAKSANG ARALIN:
Paksa: Intercropping ng Halamang Ornamental sa Halamang GulaySanggunian: K-12 EPP4AG-Oc-4, Internet (edible landscaping),GoogleKagamitan: larawan, tsart, computer unit
IV. PANIMULANG PAGTATASA:Pasagutan ang mga tanong sa ibaba. Ipasulat ang tamang titik sa papel.1. Ang intercropping ay paraan ng pagtatanim ng halamang
ornamental na maaring ___.a. isama ang mga halamang gulay b. ihiwalay ang mga gulay sa mga halamang pampalamutic. itabi sa isang sulok ang mga halamang naiibad. paghihiwalay ng mga halamang may iba’t ibang katangian
2. Alin sa sumusunod na halaman ang maaring pagsamahin?a. mga puno at herbs b. mga gumagapang at mga punoc. mga herbs at gumagapangd. mga herbs at namumulaklak
V. PAMAMARAAN:A. PAGGANYAK
Magpakita ng larawan ng isang lugar na may tanim na halamang ornamental na may kasamang halamang gulay. Itanong ang sumusunod:
Ano ang napapansin sa larawan? Maaari bang ipagsama sa isang lugar ng taniman ang mga halamang ornamental at gulay?(Mungkahi: Gumamit ng computer unit sa silid-aralan o tignan ang mga larawan ng vegetable landscape sa ICT class.)
All rights reserved. No part of this material may be reproduced or transmitted in any form or by any means - electronic or mechanical including photocopying – without written permission from the DepEd Central Office. First Edition, 2015.
DEPED COPY
136
B. PAGLALAHADMuling ipagawa sa mga pangkat ng mga mag-aaral ang pagsa-
survey. Patunguhin sila sa lugar na mayroong mga tanim na halamang ornamental. Sabihin sa kanila na masusing magmasid at magtanong kung maaaring isama ang mga halamang gulay sa pag-aalaga ng mga halamang pampalamuti.
C. PAGPAPALALIM NG KAALAMANTalakayin sa klase ang mga nakalap na kaalaman ng bawat
pangkat. Kunin ang may pinakamalapit na tugon sa pagtukoy ng pagbabago sa kalakaran sa pagtatanim ng mga halamang gulay na kasama ang mga halamang ornamental.
D. PAGSASANIBPagkamapamaraan / Pagkamalikhain, ICT thru internet – Google
E. PAGLALAHATAng bagong kalakaran sa pagpapatubo ng mga halamang gulay
na kasama sa mga ornamental ay isang kaaya-ayang gawain. Maraming pakinabang ang nagagawa nito. Nakapagpapaganda ito ng kapaligiran at nakapagbibigay ng pagkain dahil sa ibinubunga nitong sariwang gulay. Mga herbs ang karaniwang itinatanim dahil sa taglay nitong magagandang hugis at kulay ng dahon, hindi ito gaanong tumataas, at maaari itong itanin kahit sa bakuran lamang ng tahanan. Payak at madaling maiayos ang edible landscape. Dahil dito mas madali tayong makakukuha ng dagdag na gamit sa pagluluto.
VI. PAGTATAYA:Pabuuin ang mga bata ng salita sa bawat kahon. Papiliin ng sagot sa
sumusunod: cosmos, sunflower, fortune plant, palmera, at kamatis.
1.
2.
3.
All rights reserved. No part of this material may be reproduced or transmitted in any form or by any means - electronic or mechanical including photocopying – without written permission from the DepEd Central Office. First Edition, 2015.
DEPED COPY
137
VII. PAGWAKAS NA PAGTATASA:Ipagawa sa mga mag-aaral ang nasa ibaba:
Isulat sa puwang kung anong uri ng halaman ang sumusunod.Ipasulat kung gulay o ornamental.
1. Kamatis ______________2. Pechay ______________3. Gumamela ______________4. Santan ______________5. Talong ______________
VIII. PAGPAPAYAMAN NG GAWAIN:Magdala sa paaralan ng mga punla ng damo, portulaca, dahon ng
murang sibuyas, at kintsay.
PAGTUKOY SA DISENYO O PLANO NG PAGTATANIM NG PINAGSAMANG HALAMANG
ORNAMENTAL AT IBA PANG HALAMANG ANGKOP DITO
Agrikultura Aralin 5
I. NILALAMAN:Ang anumang gawain upang matagumpay na maisagawa ay
nangangailangan ng masusing pagbabalak. Ang pagbabalak ay isang paraan upang maisagawa nang maayos at tumpak ang isang gawain. Makatutulong ito upang makatipid sa pera, kagamitan, oras, at lakas. Katulad ng paggawa ng simple landscaping, kailangan muna itong iplano at idisenyo bago simulan ang pagtatanim ng pinagsamang halamang ornamental at iba pang mga halamang angkop dito.
Maraming nagnanais na magkaroon ng magandang tanawin sa bawat tahanan. Nais nila na magkaroon ng landscape gardening upang mapaganda ang tanawin ng kanilang kapaligiran. Maisakatuparan lamang ito, kapag may masusing pagpaplanong ginawa rito.
Nasa pagpaplano ang ikaaayos ng disenyo ng pagtatanim ng mga pinagsamang halamang ornamental at iba pang mga angkop dito. Sa pagplaplano naman dapat na malaman muna natin ang sukat ng lugar na pagtataniman, pangangailangan ng mag-anak, at lugar na kailangan. Isaalang-alang ang mga ito upang mas matagumpay natin itong magawa.
II. LAYUNIN:
Nagkagagawa ng survey upang matukoy ang disenyo o plano ng
All rights reserved. No part of this material may be reproduced or transmitted in any form or by any means - electronic or mechanical including photocopying – without written permission from the DepEd Central Office. First Edition, 2015.
DEPED COPY
138
pagtatanim ng pinagsamang halamang ornamental at iba pang mga halamang angkop dito
III. PAKSANG ARALIN:Paksa: Pagtukoy sa Disenyo o Plano ng Pagtatanim ng Pinagsamang Halamang Ornamental at Iba Pang mga Halamang Angkop Dito.Sanggunian: K-12 EPP4AG-Oc-4Kagamitan: kuwaderno, ballpen, kartolina, lapis, pentel pen, crayola/watercolor
IV. PANIMULANG PAGTATASA:
Ipasagot ang sumusunod sa mga mag-aaral. Ipaayos ang mga salitang ginulo
1. Ang mga halamang _____ ay ang pinakaangkop na isama sa mga halaman ornamental. (lugay)
2. Mahalaga ang _____ sa pagtatanim ng pinagsamang halamang ornamental at iba pang mga halamang angkop dito. (isdenyo)
V. PAMAMARAAN:
A. PAGGANYAK Magpakita ng dalawang larawan ng halamanan na naka-
landscape na naiplano na at hindi pa. Mayroong mga tanim na mga halamang ornamental kasama ang ibang halaman gaya ng halaman/punong gulay o halaman/punong prutas sa nakaplano. Hayaan naman kalat ang mga tanim sa hindi nakaplano.
Itanong sa mga mag-aaral. Bakit mahalaga ang pagpaplano sa pagtatanim ng mga halamang ornamental na may kasamang ibang halaman o puno gaya ng halaman/punong gulay at halaman/punong prutas?
B. PAGLALAHADMagsagawa ng survey o pagtatanong sa mga eksperto upang
malaman kung paano nakagagawa ng disenyo ng pagtataniman sa pinagsamang halamang ornamental at iba pang halamang angkop sa edible landscaping.
Ipaliwanag sa mga mag-aaral ang survey questions o katanungan para sa gawain.
C. PAGPAPALALIM NG KAALAMANPangkatang Gawain
All rights reserved. No part of this material may be reproduced or transmitted in any form or by any means - electronic or mechanical including photocopying – without written permission from the DepEd Central Office. First Edition, 2015.
DEPED COPY
139
Mag-uulat ang bawat pangkat tungkol sa pagpaplano ng disenyo sa gagawing landscaping sa taniman. Sa pangangalap ng mga kaalaman, ang mga mag-aaral ay makabubuo ng maayos na disenyo ng taniman sa pamamagitan ng pagguhit o krokis ng mga pinagsamang halamang ornamental at iba pang halamang angkop dito. Ipagawa sa mga mag-aaral ang pagguhit ng simpleng landscape gardening sa isang malinis na papel.
D. PAGSASANIB * Artwork * Pagkakaisa
E. PAGLALAHATKapag napag-aralan na ang mga pisikal na kaanyuan ng lugar
ng isasagawang landscaping sa tahanan, alamin kung alin sa mga nakatanim na halaman o puno ang dapat alisin. Mayroong maaring paiksiin o pananatilihin sa lugar ng pinagtaniman. Alamin din ang kalagayan ng kapaligiran, kung saang lugar sa pagtataniman ang may malakas na ihip ng hangin. Kung sa panahon ng tag-bagyo, alamin din ang lugar na may matinding sikat ng araw, ang padaluyan ng tubig-baha, at ano pa mang mga salik na maaaring makaapekto sa wastong pagtubo ng halamang aalagaan.
VI. PAGTATAYA:Bibigyan ng iskor ang natapos na guhit ng simpleng landscaping na
ginawa ng bawat pangkat ayon sa pamantayan. Kriterya Iskor Nilalaman ng paksa/guhit 40% Pagkakaisa 35% Balance and Harmony (uri ng halaman, 25% hugis at kulay ng mga dahon) 100%
VII. PAGWAWAKAS NG PAGTATASA:Ipasagot sa mga mag-aaral kung Tama o Mali ang bawat pangungusap.1. Mahalaga ang pagbabalak ng gawain bago ito simulan.2. Mahirap isakatuparan ang mga gawain kapag nakaplano.
VIII. PAGPAPAYAMAN NG GAWAIN:Humanap ng larawan ng mga halamang ornamental at iba pang
mga halaman gaya ng punong gulay at punong prutas na angkop dito. Iguhit sa isang ikawalang bahagi ng illustration board ang pagsasagawa ng mga ornamental, herbal, at tree landscaping. Sundin ang maaayos ng pagsasama ng mga halaman upang magandang tingnan. Kulayan at idikit sa dingding ng silid-aralan.
All rights reserved. No part of this material may be reproduced or transmitted in any form or by any means - electronic or mechanical including photocopying – without written permission from the DepEd Central Office. First Edition, 2015.
DEPED COPY
140
PAGTUKOY SA PARAAN NG PAGTATANIM AT PAGPAPATUBO NG
MGA HALAMANG ORNAMENTAL
Agrikultura Aralin 6
I. NILALAMAN:Kalimitan na parte ng katawan ng halaman o ng punong ornamental
ang ginagamit sa pagtatanim, hindi ito katulad ng mga halamang gulay na karaniwan sa buto nagmumula ang tanim. May mga halaman o punong ornamental din na sa buto pinararami, gaya ng herbs at vines o mga halamang gumagapang.
Mayroon dalawang paraan ng pagtatanim ng mga halamang ornamental: una ang tuwirang pagtatanim (direct planting) na kung saan direktang itinanim sa halamanan ang mga sanga o buto (malalaking buto). Ikalawa ang di-tuwirang pagtatanim (transplanting) na kung saan gumagamit ng punlaan upang makapagpasibol ng bagong tanim. Karaniwang ginagawa ito sa mga maliliit na buto. Maaaring gumamit ng mga baso at supot na plastik sa pagtatanim ng mga sanga at pinalalaki muna ito bago itanim.
II. LAYUNIN:Nakapagsasagawa ng survey upang matukoy ang wastong paraan
ng pagtatanim at pagpapatubo ng mga halamang ornamental
III. PAKSANG ARALIN:Paksa: Pagtukoy sa Paraan ng Pagtatanim at Pagpapatubo ng mga Halamang OrnamentalSanggunian: K-12 EPP4AG –Oc-4 (1.4.5)Kagamitan: larawan at tsart
IV. PANIMULANG PAGTATASA:1. Ang bunga ng talong ay pinapaabot ng paggulang sa puno. Ano
ang dapat gawin sa magulang na bunga na hindi kailangan?a. Itapon na langb. Ipamigay kahit kaninoc. Anihin at itago ang mga buto sa malinis na sisidland. Ipagbili sa magsasaka
2. Alin sa sumusunod ang maaring gamitin na punlaan para sa mga halamang nais patubuin?
a. Kahon na yari sa kahoyb. Kama ng lupac. Pasong malalapadd. Lahat ng mga nabanggit
All rights reserved. No part of this material may be reproduced or transmitted in any form or by any means - electronic or mechanical including photocopying – without written permission from the DepEd Central Office. First Edition, 2015.
DEPED COPY
141
V. PAMAMARAAN:
A. PAGGANYAKDalhin ang mga mag-aaral sa narseri ng mga halamang
ornamental sa paaralan. Maaari din na pumunta sa pinakamalapit na narseri ng mga halaman sa pamayanan.
Sabihan sa mga mag-aaral na maaaring itala o isulat nila ang mga napagmasdan sa lugar, ang mga nakitang paraan ng pagtatanim, mga lagayan ng mga tanim, at iba pa. Gawin itong paksang pag-uusapan bago maglahad.
B. PAGLALAHAD
Bago mag-umpisa ang klase sa agrikultura atasan ang mga mag-aaral na mag-survey. Magtatanong ang mga ito sa nagtatanim ng mga halaman o sa nagla-landscape ng tungkol sa wastong paraan ng pagtatanim ng mga halamang ornamental, gulay, at prutas.Ipatanong sa kanila kung papaano ang pagpapasibol, pag-aalaga, at iba pang ginagawa sa mga tanim. Ipalahad ito sa klase.
Ipaliwanag ang pagpapasibol ng mga butong pantanim sa dalawang paraan, ang di-tuwiran at tuwirang pagtatanim. Ipaliwanag din ang paggamit ng mga sanga sa pagtatanim at ang paraan ng pagpapasibol sa pamamagitan ng buto at sanga.
C. PAGPAPALALIM NG KAALAMANKalimitan nagmumula sa buto at sanga ang mga halamang
ornamental. Dapat bigyang-pansin ang pagpapatubo ng mga ito dahil dito magmumula ang ikagaganda ng tanim. Tiyaking walang ligaw na mga halaman gaya ng damo ang tutubo sa kamang taniman. Kapag malaki-laki na ang mga punla, bungkalin nang marahan ang paligid upang makahinga ang mga ugat nito at lumaki kaagad.
D. PAGSASANIB• Pagkamapamaraan
All rights reserved. No part of this material may be reproduced or transmitted in any form or by any means - electronic or mechanical including photocopying – without written permission from the DepEd Central Office. First Edition, 2015.
DEPED COPY
142
E. PAGLALAHATIsaalang-alang palagi ang paraan ng pagtatanim ng mga
halamang ornamental. Kung sa kahong punlaan pinasibol ang mga punla, siguraduhing maarawan ang mga ito, upang maging maganda ang pagsibol ng mga tanim. Kapag sa sanga pinasibol, ang mga bagong punla ay maaring takpan ng plastic cover o dalhin sa loob ng narseri upang hindi masikatan ng matinding sikat ng araw na siya nitong ikamamatay. Pagkalipas ng ilang araw, unti-unti itong inilalantad sa araw.
VI. PAGTATAYA:Ipasagot sa mga mag-aarala ang sumusunod:
Isulat sa puwang ang titik TP kung ang sagot ay tuwirang pag-tatanim at DTP kung ang sagot ay di-tuwirang pagtatanim.___1. Gumamela ___3. Zinnia ___5. Sampaguita
___2. Cosmos ___4. Sunflower
VII. PANGWAKAS NA PAGTATASA:Isulat ang titik ng tamang sagot sa bawat patlang.
___1. Ano ang hindi dapat mapinsala sa paglilipat ng punla sa taniman?a. Dahon c. Bungab. Sanga d. Ugat
___2. Ano ang dapat gamitin upang makuha ang tamang agwat ng mga inilipat na punla?
a. Panukat c. Tali na may buholb. Patpat d. Kasangkapang panghalaman
VIII. PAGPAPAYAMAN NG GAWAIN:Ang bawat pangkat ay gagawa ng kahong punlaan na may sukat na
30 sm x 45 sm x 7.5 sm. Dalhin ito sa klase.
All rights reserved. No part of this material may be reproduced or transmitted in any form or by any means - electronic or mechanical including photocopying – without written permission from the DepEd Central Office. First Edition, 2015.
DEPED COPY
143
PAGGAWA NG DISENYO NG PAGTATANIM NG MGA HALAMANG ORNAMENTAL
Agrikultura Aralin 7
I. NILALAMAN: Maaring gumawa ng disenyo sa pagtatanim ng mga halamang
ornamental sa tahanan at pamayanan sa tulong ng basic sketching at teknolohiya. Napag-aralan na ang basic sketching sa Industrial Arts class. Ito ay isang sining na sinasanay ang mga mag-aaral kung paano gumawa ng krokis o guhit. Mahalaga ang basic sketching sa pagtatanim ng mga halamang ornamental. Pinagaganda nito ang kaayusan sa pagtatanim ng nabanggit na mga halaman sa tahanan at pamayanan.
II. LAYUNIN: Nakagagawa ng disenyo ng halamang ornamental sa tulong ng basic
sketching at teknolohiya III. PAKSANG ARALIN:
Paksa: Paggawa ng Disenyo ng Halamang Ornamental sa Tulong ng Basic Sketching at TeknolohiyaSanggunian: K-12 EPP4AG-Oc5 (1.5)Kagamitan: computer, typewriting paper, lapis, manila paper, illustration board, pentel pen, crayola
IV. PANIMULANG PAGTATASA:Ipasagot sa mga mag-aaral ang sumusunod:1. Ano pang ibang disenyo sa pagpapatubo ng halamang ornamental
ang maaring gawin bukod sa pagtatanim sa mga lata o paso?a. Sculpture forming c. Floral formb. Braiding d. Lahat ng mga ito
2. Ang pag-aayos ng iba’t ibang halamang ornamental sa tahanan, paaralan, parke, hotel, at restaurant ay ___.
a. vegetable gardening c. orchidariumb. landscaping d. aquaphonies
V. PAMAMARAAN A. PAGGANYAK
Ipakita ang mga larawan ng mga disenyo ng halamang ornamental. Gabayan at ipaliwanag sa mga mag-aaral kung ano-ano ito.
B. PAGLALAHADIpaliwanag ang iba’t ibang disenyo ng pagtatanim ng mga halamang
ornamental sa tahanan at pamayanan. Magbigay ng mga ideya upang ang mga mag-aaral ay makapag-outline ng tanawin sa pagpapaganda ng tahanan at pamayanan.
All rights reserved. No part of this material may be reproduced or transmitted in any form or by any means - electronic or mechanical including photocopying – without written permission from the DepEd Central Office. First Edition, 2015.
DEPED COPY
144
Ipaliwanag na mahalaga ang outline sa padidisenyo ng pagtatanim ng mga halamang nabanggit. Dito makikita ang ideya kung ano ang maaring itanim sa tahanan at pamayanan. Gamit ang computer, mag-sketch ng outline ng landscaping sa pagtatanim ng mga halamang ornamental.
C. PAGPAPALALIM NG KAALAMAN Ipangkat at gabayan ang mga mag-aaral. Pag-uusapan ang
gagawing outline ng disenyo para sa mga itatanim.
D. PAGSASANIB* Pagkamalikhain at pagkamatiyaga *Industrial Arts: Basic sketching
VI. PAGTATAYA:Ipasagot sa mga mag-aaral ang sumusunod:Sa naisagawang outline o disenyo sa manila paper o illustration
board, ipapa-rate muna ang natapos na gawain sa ibang pangkat at mag-papalitan silang mag-rate ng kani-kanilang gawain ayon sa pamantayan.
Pamantayan Bahagdan1. Nilalaman - 45%2. Kaanyuan - 20%3. Balance and Harmony - 35% 100%
VII. PANGWAKAS NA PAGTATASA:Ipasagot sa mga mag-aaral ang sumusunod:1. Sa pagbukas ng computer upang makapag-sketch, ano ang pagkakasunod-sunod na gagawin?
a. Click program c. Click paintb. Click start d. Click accessories
2. Saan makakakita ng magagandang landscaping?a. Parke o Memorial Park c. Tahanan at Paaralanb. Hotel at Restaurant d. Lahat ng mga ito
VIII. PAGPAPAYAMAN NG GAWAIN:Mahalaga sa gawain ang paghahanda ng outline para sa gagawing
pagdidisenyo ng landscaping ng mga halamang ornamental lalo na kung ito ay naka-sketch gamit ang computer dahil nagiging maliwanag ang ideya ng pagtatanim para sa tahanan o pamayanan. Iayon ang pag-aayos sa katangian ng bawat uri ng halaman o punong ornamental.
All rights reserved. No part of this material may be reproduced or transmitted in any form or by any means - electronic or mechanical including photocopying – without written permission from the DepEd Central Office. First Edition, 2015.
DEPED COPY
145
I. NILALAMAN:Ang mag-anak ay nais mag-landscape sa bakuran ng kanilang
tahanan dahil nais nilang makatawag-pansin ito. Kung kayo ay pipili ng mga itatanim na halamang ornamental para sa tahanan at pamayanan, may mga bagay kayong dapat isaalang-alang gaya ng kalagayan ng lugar, silbi ng halaman sa kapaligiran, kaangkupan sa panahon, at kalagayan ng lupang taniman.
Ang mga halamang ornamental ay may iba’t ibang katangian, ito ay ang mga sumusunod: may mga halaman/puno na mataas o mababa, may namumulaklak o di-namumulaklak, may madali o medyo mahirap buhayin, may nabubuhay sa lupa o sa tubig. Kaya mahalagang piliin ang itatanim na halamang ornamental sa angkop na lugar ng pagtataniman.
II. LAYUNIN:Naipakikita ang wastong pamamaraan sa pagpili ng itatanim na
halamang ornamentalIII. PAKSANG ARALIN:
Paksa: Pagpili ng Itatanim na Halamang OrnamentalSanggunian: K-12 EPP4AG-Od-6 Kagamitan: larawan, tsart, typewriting paper, masking tape, gunting
IV. PANIMULANG PAGTATASA:1. Alin sa mga halimbawa ng halamang ornamental ang may malalambot
at di makahoy na tangkay?a. Daisy c. Rosalb. Morning Glory d. Bermuda grass
2. Saan maaring itanim ang halamang ornamental na Bermuda grass o Carpet grass?
a. Sa paso sa loob ng tahanan b. Sa paso sa labas ng tahananc. Sa malalawak o bakanteng lugard. Sa mabatong lugar
V. PAMAMARAAN:A. PAGGANYAK
Pag-isipin ang mga mag-aaral. Magla-landscape gardening ang isang mag-anak ngunit hindi nila maisip kung anong halaman/punong ornamental ang itatanim, paano mo sila tutulungan upang makapili ng tamang halaman.
All rights reserved. No part of this material may be reproduced or transmitted in any form or by any means - electronic or mechanical including photocopying – without written permission from the DepEd Central Office. First Edition, 2015.
DEPED COPY
146
B. PAGLALAHADPangkatin ang mag-aaral sa apat. Mahanda ng mga larawan sa
pisara, papiliin ang mga mag-aaral ng halaman/punong itatanim. Ipasulat ito sa papel at ipadikit ito sa kahon na nasa pisara.
Sa pagsusuri sa mga napiling halaman/punong ornamental, ipaliliwanag ng bawat pangkat ang kanilang gawain. Sa pagkakataon pareho ang kanilang napili, hayaan lang, at hingin ang kanilang opinyon na kung bakit iyon ang napili nila at hindi iyong iba.
C. PAGPAPALALIM NG KAALAMANBalikan ang nagawang talaan ng mga halaman/punong
ornamental. Kumuha ng typewriting paper at gumawa ng dalawang hanay, piliin kung anong halaman/punong ornamental ang maaaring ipagsama ayon sa naipaliwanag na pagsasagawa sa pagtatanim.
D. PAGSASANIBPagtutulungan at pagkamapanuri
E. PAGLALAHATSa pagpili ng mga halaman/punong ornamental na itatanim para
sa paggawa ng landscape gardening, dapat isaalang-alang ang lahat ng mga bagay na makakatulong sa ikauunlad ng gagawing proyekto. Maging mapanuri sa lahat ng mga bagay na dapat gawin nang sa gayon ang kalalabasan nito ay tiyak na magiging maganda at kaakit-akit sa paningin.
VI. PAGTATAYA:
Ipasagot sa mga mag-aaral.Itugma ang halamang ornamental na naaayon sa mga salita sa
hanay A at B. Isulat ang titik sa puwang.
All rights reserved. No part of this material may be reproduced or transmitted in any form or by any means - electronic or mechanical including photocopying – without written permission from the DepEd Central Office. First Edition, 2015.
DEPED COPY
147
A B___1. Pine tree a. mahirap buhayin___2. Orchids b. di namumulaklak___3. Rosas c. halamang puno___4. San Francisco d. nabubuhay sa tubig___5. Waterlilly e. namumulaklak f. gumagapang
VII. PANGWAKAS NA PAGTATASA:Pagpangkat-pangkatin ang mga halamang nakatala. Ilagay sa
loob ng kahong naaayon dito.
1.Red palm2. Daisy3. Santan4. Waterlily5. Morning glory
VIII. PAGPAPAYAMAN NG GAWAIN:Magtala ng tig-limang halamang ornamental na maaaring itanim na
may kasamang ibang halaman.
WASTONG PAMAMARAAN SA PAGHAHANDA NG TANIMAN NG HALAMANG ORNAMENTAL
Agrikultura Aralin 9
I. NILALAMAN:Nais mong ayusin ang mga halaman sa inyong bakuran, at iniisip
mong makagawa ng simpleng landscape gardening. Gamit ang natutuhan mong pagpapaganda ng bakuran mula sa iyong guro tungkol sa simpleng landscape gardening, naisip mong baguhin ang pagkakaayos ng bakuran ninyo.
Sa paghahanda ng lugar sa gagawing pagbabago, naisip mo ang maraming bagay na dapat gawin. Kaya isinulat mo sa iyong talaan ang mga kakailanganing bagay gaya ng lupang tataniman, kasangkapan, kagamitan, mga halaman, at punong ornamental na nababagay sa gagawing pagbabago ng inyong bakuran.
Mahirap buhayinMataas na puno
Halamang nabubuhay sa tubig
Halamang namumulaklak
Mababang puno
All rights reserved. No part of this material may be reproduced or transmitted in any form or by any means - electronic or mechanical including photocopying – without written permission from the DepEd Central Office. First Edition, 2015.
DEPED COPY
148
II. LAYUNIN:Naipakikita ang wastong pamamaraan sa paghahanda ng taniman
III. PAKSANG ARALIN:Paksa: Wastong Pamamaraan sa Paghahanda ng Taniman ng Halamang OrnamentalSanggunian: K-12 EPP4AG-Od-6 (1.6.2 )Kagamitan: larawan ng mga kasangkapang panghalaman, rubrik
IV. PANIMULANG PAGTATASA:1. Alin sa sumusunod ang dapat na unang isinasaalang-alang sa
pagsasagawa ng pagtatanim ng mga halamang ornamental?a. Mga halamang ornamentalb. Lugar na pagtatanimanc. Mga kasangkapang gagamitind. Lahat ng mga ito
2. Kailangang alamin muna ang uri ng lupang tataniman ng mga halamang ornamental bago magsagawa ng gawain.
a. Oo c. Maaarib. Hindi d. Depende
V. PAMAMARAAN:
A. PAGGANYAKTanungin ang mga mag-aaral. Sino sa inyo ang may mga halaman at
punong ornamental sa bakuran ng inyong bahay? Matagal na ba itong nakatanim? Naisip ba ninyo itong baguhin upang makabuo ng panibagong simpleng landscape gardening?
All rights reserved. No part of this material may be reproduced or transmitted in any form or by any means - electronic or mechanical including photocopying – without written permission from the DepEd Central Office. First Edition, 2015.
DEPED COPY
149
B. PAGLALAHADAno ang dapat mong gawin kapag ang uri ng lupa sa pagtataniman
ay tuyo, matigas, at bitak-bitak, kung ito ay malagkit at sobrang basa? Ano-anong kasangkapan ang gagamitin upang maayos ang lugar na pagtataniman?
C. PAGPAPALALIM NG KAALAMANNaayos na ang lupang tataniman, ano ang maaring magandang
gawin upang maging maayos ito bago taniman? Kapag malawak naman ang lugar, anong mga palamuti ang nababagay na isama sa mga tanim na halaman o punong ornamental upang maging kaakit-akit ito tingnan? Kung hindi naman gaanong kalakihan ang lugar, maaari bang lagyan ng mga palamuti ito?
D. PAGSASANIBPagkamasipag at matiyaga
E. PAGLALAHATSa paghahanda ng taniman para sa mga halamang ornamental,
maganda ang disenyo kapag may nakaangat na lupa at may iba’t ibang hugis ng bato sa panabi ng taniman. Sa malalawak na lugar, maaaring maglagay ng pergola, fish pond, garden set, at grotto, at sa di gaanong malalawak, simpleng kaayusan lamang ang nararapat.
VI. PAGTATAYA:Performance TestLalabas ng silid-aralan at isasagawa ang paghahanda ng lupa.
Ang bawat pangkat ay bibigyan ng lugar kung saan magtatanim ng mga halamang ornamental.
Pamantayan Oo Hindi Di-Gaano1. Gumamit ba ng angkop na
kasangkapan sa paghahanda ng lupang taniman?
2. Naisagawa ba nang maayos ang paghahanda ng taniman?
3. Napanatili ba ang kalinisan ng kapaligiran at ng sarili?
VII. PANGWAKAS NA PAGTATASA: Ipagawa sa mga mag-aaral ang sumusunod:
1. Kailangan bang gumamit ng angkop na kasangkapan sa paghahanda ng taniman?
a. Tama c. Puwedeb. Mali d. Maaari
All rights reserved. No part of this material may be reproduced or transmitted in any form or by any means - electronic or mechanical including photocopying – without written permission from the DepEd Central Office. First Edition, 2015.
DEPED COPY
150
2. Sa pagtatanim ng mga halamang ornamental, ang lupang taniman ay karaniwan nang nakaangat?
a. Tama c. Puwedeb. Mali d. Maaari
VIII. PAGPAPAYAMAN NG GAWAIN:Maghanda ng mga halaman/punong ornamental na gagamiting
pantanim upang makagawa ng isang simpleng landscaping sa paaralan.
WASTONG PARAAN SA PAGHAHANDA NG MGA ITATANIM O PATUTUBUIN
Agrikultura Aralin 10
I. NILALAMAN:Marami ang uri ng mga halamang ornamental. Ang herbs ay mga
halamang may malambot na tangkay at karaniwang nabubuhay ng isa o dalawang taon. Ang shrub o mapalumpon ay mga halaman na may ilang matitigas na sanga ngunit hindi kasintaas ng punongkahoy. Ang vine o mabaging/gumagapang na halaman ay mga halamang hindi nakakatayo sa sarili kaya’t gumagapang sa lupa o nakakapit sa mga bagay. Ang tree o punong-kahoy ay may malalaking puno at maraming mga sanga. Ang air plant o aerial ay mga halamang nakakapit sa mga sanga ng punong-kahoy o sa malalaking bato sa mga bundok tulad ng orchids at pako. Ang aquatic ay mga halamang sa tubig nabubuhay gaya ng water lily at lotus.
Ang paghahanda ng layout ng gagawing lugar na pagtataniman ng mga halamang ornamental ay dapat bigyang pansin upang hindi masayang ang lakas, pera, at oras.
II. LAYUNIN: Naipakikita ang wastong pamamaraan sa paghahanda ng mga
itatanim o patutubuinIII. PAKSANG ARALIN:
Paksa: Wastong Paraan sa Paghahanda ng mga Itatanim o PatutubuinSanggunian: K-12 EPP4AG-Od-6 (1.6.3)Kagamitan: larawan at tsart
IV. PANIMULANG PAGTATASA:Ipasagot sa mga mag-aaral ang sumusunod:
1. Ano ang tawag sa pagpapaganda ng isang lugar sa pamamagitan ng pagtatanim ng mga halamang ornamental?
a. vegetable gardening c. landscape gardeningb. floral arrangement d. urban gardening
All rights reserved. No part of this material may be reproduced or transmitted in any form or by any means - electronic or mechanical including photocopying – without written permission from the DepEd Central Office. First Edition, 2015.
DEPED COPY
151
2. Nais mong magtanim ng halamang ornamental sa ayos na WELCOME, saan mo ito dapat isagawa?
a. harapan ng bahay c. likod ng bahayb. kanang gilid ng bahay d. kaliwang gilid ng bahay
V. PAMAMARAAN:
A. PAGGANYAKMaaaari na tayo ngayong magtanim ng mga halamang
ornamental. Ngunit dapat din natin malaman ang wastong paraan ng pagsasagawa nito.
Ano-ano ang uri ng halamang ornamental? Dapat ba nating alamin kung anong mga uri ng halamang ornamental ang ating itatanim? Alamin din ang mga alituntunin sa pag-aayos ng pagtatanim.
B. PAGLALAHADMagpakita ng tsart tungkol sa mga gawain sa pagsasaayos ng
halamang ornamental sa lugar na pagtataniman. Ipaliwanag isa-isa sa mga mag-aaral ang mga ito.
Ngayon ay may ideya na kayo sa paghahanda ng mga itatanim na halamang ornamental, maaari na ninyong ihanda ang layout para sa lugar na pagtataniman, at ipakita ito sa guro.
C. PAGPAPALALIM NG KAALAMAN
Ipapakita ng mga mag-aaral sa guro ang layout para sa simpleng landscape na isasagawa sa paaralan.
Ang mga halamang ornamental na itatanim ay nagpapaganda ng isang lugar upang maging kapansin-pansin. Maaaring magtanim ng mga namumulaklak na halamang ornamental na naaangkop sa kaayusan ng halamanan.
Sa pagsasaayos ng mga halamang ornamental, pagsama-sama-hin ang mga halamang magkakasingkulay, magkakauri, at magka-kasinglaki bago isagawa ang simpleng landscaping.
D. PAGSASANIB
Pagkakaisa, pagkamalikhainIndustrial arts – layout model
E. PAGLALAHATAng mga halamang ornamental ay inihahanda ayon sa
makasining na pamamaraan ng pagtatanim, at maaaring pasibulin muna ang mga buto o sangang pantanim. Ito ay upang makatiyak at makasiguro na tatagal ang buhay ng bawat halamang itatanim.
Gumawa muna ng layout ng pagtatanim ng mga halaman o
All rights reserved. No part of this material may be reproduced or transmitted in any form or by any means - electronic or mechanical including photocopying – without written permission from the DepEd Central Office. First Edition, 2015.
DEPED COPY
152
puno upang hindi masayang ang lakas, pera at oras at upang makasiguro na magiging matagumpay ang pagsasagawa ng simpleng landscaping sa tahanan o sa paaralan. Ang lupang tataniman ay dapat suriing mabuti sa ikagaganda ng pagsibol at paglaki ng mga halaman/punong ornamental.
Ang ikatatagal ng buhay ng mga halamang ornamental ay sa pamamaraan ng paghahanda ng lupang taniman, wastong paraan ng pagpapatubo ng mga buto, at sangang pantanim at ang maayos na pag-aalaga habang ang mga halamang ornamental ay sumisibol at papalaki.
VI. PAGTATAYA:Ipasagot sa mga mag-aaral ang sumusunod:1. Bakit kailangan ang masusing paghahanda sa itatanim?
a. lupang mabilis lumaki ang mga halamanb. upang maisakatuparan ang proyekto ng wastoc. upang mapadali ang pagsugpo ng mga sakit nitod. upang maibenta kagad ang mga produkto
2. Aling mga halamang ornamental ang hindi dapat na itinatanim sa harapan o unahan ng maliliit na halaman?
a. Mga lumalaki at yumayabong na halamang ornamentalb. Mga may kulay na halamanc. Mga maliliit na halamand. Mga nabubuhay sa tubig
3. Ano-ano ang dapat pagsama-samahin sa pagsasaayos ng mga halamang ornamental?
a. Magkakasing kulay na halamanb. Magkakauring halamanc. Magkakasinlaking halamand. Lahat ng mga ito
4. Saan maaring magsimula ang itatanim na halamang ornamental?
a. paso at lupa c. buto at sangang pantanimb. bunga at dahon d. wala sa mga ito
5. Alin sa mga halamang ornamental na nakasaad ang lumalaki at yumayabong?
a. Kalachuchi c. Ilang-ilangb. Balete d. Lahat ng mga ito
All rights reserved. No part of this material may be reproduced or transmitted in any form or by any means - electronic or mechanical including photocopying – without written permission from the DepEd Central Office. First Edition, 2015.
DEPED COPY
153
VII. PANGWAKAS NA PAGTATASA:Ayusin ayon sa pagkakasunod-sunod na hakbang sa pagtatanim
ng halamang ornamental sa pagkamalikhaing paraan.a. Bungkalin ang lupang tatanimanb. Basaing mabuti ang lupang binubungkalc. Ihanda ang mga gagamiting kasangkapan at pananimd. Bungkalin ang kimpal na lupa gamit ang asarol upang
mabuhaghag itoe. Gumawa ng layout sa nais na kalalabasan ng pagtatanim
VIII. PAGPAPAYAMAN NG GAWAIN:Magsagawa ng simpleng landscape garden sa loob ng paaralan ang
bawat pangkat upang maipamalas ang napag-aralan.
I. NILALAMAN:Isa sa mga gawain ng pagnanarsari ay ang pagpaparami ng
halaman. Iba-iba ang mga paraan ng pagpaparami ng halaman, ilan sa mga paraang ito ay ating pag-aaralan tulad ng pagpupunla, pagpuputol, at pagpapaugat.
II. LAYUNIN:1. Naiisa isa ang mga uri ng halamang ornamental na maaaring
itanim sa lata o paso2. Naiisa-isa ang mga hakbang sa pagpaparami ng halaman sa
paraang layering/marcotting at pag puputol3. Naisasagawa ang wastong paraan nang pagpaparami ng halaman
sa paraang layering/marcotting at pagpuputolIII. PAKSANG ARALIN:
Paksa: Pagpaparami ng Halamang OrnamentalSanggunian: Misosa IV Umuunlad sa paggawa pp. 117-119 Makabuluhang Gawain Pangtahanan at Pangkabuhayan 5 pp. 114-116Kagamitan: budding knife, moss, mother plant, mga larawan
IV. PANIMULANG PAGTATASA:1. Ano-ano ang hakbang sa pagpaparami ng halaman sa paraang
layering/morcotting at pagpuputol? 2. Ano-ano ang uri ng halaman ang maaaring itanim sa lata o paso?3. Paano ito isinasagawa?
All rights reserved. No part of this material may be reproduced or transmitted in any form or by any means - electronic or mechanical including photocopying – without written permission from the DepEd Central Office. First Edition, 2015.
DEPED COPY
154
V. PAMAMARAAN:A. PAGGANYAK
Nakakita na ba kayo ng isang halaman na maliit pa pero may bunga at may namumulaklak na?
B. PAGLALAHAD1. Paano isinasagawa ang pagpapaugat?2. Paano isinasagawa ang pagpuputol at pagtatanim sa paso?
C. PAGPAPALALIM NG KAALAMANMagpakita kung paano gagawin ang air layering o marcotting
kasabay ng pagpapaliwanag ng mga hakbang nito.Pagkatapos ng pakitang turo, tumawag na isa o dalawang bata na
magpapakita sa mga kamag-aaral kung paano ginawa ng guro ang air layering o marcotting.
Ipakikita rin ang payak na pagtatanim sa paso sa pamamagitan ng pagpuputol ng bagong ugat sa parte ng halaman mula sa magulang.
D. PAGSASANIBBago simulan ang pagpapakitang turo dapat talakayin ang
gawaing pangkaligatasan lalo na kung gumagamit ng matatalim na kasangkapan.
E. PAGLALAHATMaraming paraan ang pagpaparami ng halamang ornamental.
Sa bawat paraan ng pagpaparami ay mayroon kaniya kaniyang hakbang na dapat sundin.
Tandaan na mayroong mga halamang hindi napaparami sa pagpuputol, air layering o marcotting. Ang iba sa mga halaman ay buto ang gamit sa pagpaparami nito.
VI. PAGTATAYA:Ipasagot sa mga mag-aaral ang sumusunod:Lagyan ng titik (T) kung tama ang pangungusap at (M) naman kung
mali ito.___ 1. Ang air layering ay maaari din na tawaging marcotting.___ 2. Kailangan pumili ng matabang sanga, walang sakit para sa isasagawang marcotting.___ 3. Ang butong ipupunla o itatanim ay kailangan magulang at galing
sa malusog na bunga.___ 4. Mainam din na ibabad magdamag sa tubig na may kahalong
kemikal ang butong itatanim.___ 5. Kailangan sundin ang lahat ng panuntunan sa pagpapaugat, pagpupunla, at pagpuputol.
All rights reserved. No part of this material may be reproduced or transmitted in any form or by any means - electronic or mechanical including photocopying – without written permission from the DepEd Central Office. First Edition, 2015.
DEPED COPY
155
VII. PANGWAKAS NA PAGTATASA:Ipagawa sa mga mag-aaral ang sumusunod:Bakit kailangang matutuhan ang tamang paraan ng pagpupunla,
pagpapaugat, at pagpuputol sa pagpaparami ng halaman?VIII. PAGPAPAYAMAN NG GAWAIN:
Magbigay ng mga halimbawa ng halaman na napaparami sa a. Pagpuputolb. Air Layering o Marcotting
I. NILALAMAN:Sa araling ito matutuhan ng mga mag-aaral ang iba’t ibang paraan
ng pagpaparami ng halamang ornamental. Matutuhan ng bawat mag-aaral kung paano magtanim sa pamamagitan ng pagpuputol (cutting).
II. LAYUNIN:1. Natatalakay ang mga hakbang sa paraang pagpuputol2. Naisasagawa ang wastong pamamaraan ng pagpapatubo ng
halamang ornamental sa paraang pagpuputolIII. PAKSANG ARALIN:
Paksa: Pagpapatubo ng Halamang Ornamental sa Paraang PagpuputolSangunian: MISOSA IV, V & VI, MGPP 4 & V pp. 117-119Kagamitan: kagamitan sa pagpuputol (kutsilyo), sanga o tangkay ng halaman, dahon ng kataka-taka, paso o plastik bag na may lupa
IV. PANIMULANG PAGTATASA:
1. Bakit kailangan matutuhan ang pagpapatubo ng halaman sa paraang pagpuputol?
2. Paano isinasagawa ang pagpapatubo sa paraang pagpuputol?V. PAMAMARAAN:
A. PAGGANYAKMay nagustuhan na ba kayo ng isang uri ng halaman? Hindi ba
gusto mo itong hawakan at nais na magkaroon ng kasingtulad nito?
B. PAGLALAHADTalakayin ang pagpapatubo ng halaman sa paraang pagpuputol
(cutting).
All rights reserved. No part of this material may be reproduced or transmitted in any form or by any means - electronic or mechanical including photocopying – without written permission from the DepEd Central Office. First Edition, 2015.
DEPED COPY
156
C. PAGPAPALALIM NG KAALAMANBakit kailangan matutuhan ang paraang pagpuputol at paano
isinasagawa ito? D. PAGLALAHAT
Ano-ano ang hakbang sa pagpaparami ng halaman sa paraang pagpuputol? Paano ito isinasagawa?
VI. PAGTATAYA:Sagutin ang sumusunod sa pamamaraan ng paglalagay ng T kung
tama ang sinasabi at M kapag mali ito.___1. Kailangan pumili ng sanga o tangkay na may usbong o buko.___2. Gupitin ang mga sanga o tangkay ng pahilis.___3. Itanim ito sa kamang punlaan at pabayaan na lamang.___4. Lahat ng uri ng halaman ay maaaring paramihin sa paraang
pagpuputol.___5. Ang pagpuputol ay mabilis na paraan sa pagpaparami ng
halaman.VII. PANGWAKAS NA PAGTATASA:
Bakit kailangan matutunan ang mga hakbang at paraan ng pagpaparami ng halaman sa pamamagitan ng pagpuputol?
VIII. PAGPAPAYAMAN NG GAWAIN: Magsulat ng 3 mga palatandaan na maaari ng anihin ang mga
halamang ornamental.KARAGDAGANG SANGGUNIAN:
MISOSA IV, V & VIMGPP 4 & V pp. 117-119
I. NILALAMAN:Sa araling ito, matutunan ng mga mag-aaral kung paano alagaan at
bungkalin ang lupa upang ang halaman ay tumubo ng maayos.II. LAYUNIN:
1. Naiisa-isa ang mga kasangkapan sa pagbubungkal ng lupa2. Nasasabi kung saan ginagamit ang bawat kasangkapan
III. PAKSANG ARALIN:Paksa: Mga Kagamitan sa Pagbubungkal ng LupaSanggunian: Kagamitan: kasangkapan sa pagbubungkal
All rights reserved. No part of this material may be reproduced or transmitted in any form or by any means - electronic or mechanical including photocopying – without written permission from the DepEd Central Office. First Edition, 2015.
DEPED COPY
157
IV. PANIMULANG PAGTATASA:Ipagawa sa mga mag-aaral ang sumusunod:1. Ano-ano ang mga kagamitan at kasangkapan sa pagbubungkal ng
lupa?2. Saan ginagamit ang bawat kasangkapan?
V. PAMAMARAAN:
A. PAGGANYAK
Bakit kailangan ang angkop na kagamitan sa paghahanda ng lupa na pagtataniman? Ano ang maaring mangyari kung ito ay hindi maayos na naihanda?
B. PAGLALAHAD
Mga bata, sa araw na ito iisa-isahin natin ang tamang kasangkapan sa pagbubungkal ng lupa.
C. PAGPAPALALIM NG KAALAMAN
1. Ano-ano ang mga kasangkapang mainam gamitin sa pagbubungkal ng lupa?
2. Saan at paano ginagamit ang bawat isa?3. Ano-ano ang magiging epekto sa hindi paggamit ng tamang
kagamitan sa paghahanda ng lupang taniman?
D. PAGSASANIB
Science (simple machines) Bakit mahalaga gamitin ang tamang kagamitan sa pagbubungkal ng lupa?
E. PAGLALAHAT
Aalamin natin ang mga kasangkapang kailangan sa pagbubungkal ng halaman at angkop gamitin sa bawat gawain?
VI. PAGTATAYA:Ipagawa sa mga mag-aaral ang sumusunod:Punan ang patlang ng bawat pangungusap:1. _____ ginagamit sa pagbubungkal ng lupa sa paligid ng halaman.2. _____ ginagamit na pamutol ng mga sanga.3. _____ ginagamit pandilig ng halaman.4. ______ ginagamit ito upang linisin ang kalat sa bakuran tulad ng
mga tuyong dahon at iba pang uri ng basura.5. _________ ginagamit sa paglilipat ng lupa.
All rights reserved. No part of this material may be reproduced or transmitted in any form or by any means - electronic or mechanical including photocopying – without written permission from the DepEd Central Office. First Edition, 2015.
DEPED COPY
158
VII. PANGWAKAS NA PAGTATASA:Ipasagot sa mga mag-aaral ang sumusunod na mga tanong:
1. Ano-ano ang mga kasangkapang mainam gamitin sa pagbubungkal?
2. Bakit kailangang gumamit ng tamang kagamitan?3. Ano-ano ang magiging epekto kung hindi angkop na kagamitan
ang gagamitin mo?
VIII. PAGPAPAYAMAN NG GAWAIN:Ano-ano ang mga uri ng abono at ang paraan ng paglalagay nito?
KARAGDAGANG SANGGUNIAN:MISOSA IV, V & VI, MAPP pp-
PAGGAWA NG ORGANIKONG PATABA (COMPOSTING)
Agrikultura Aralin 14
I. NILALAMAN:Sa paghahalaman, kailangan ang abono upang maging mataba at
malago ang mga pananim. Ito ay maaaring kunin sa natural na kapaligiran. Sa pamamagitan ng composting, ang mga sariwa o nabubulok na mga basura tulad ng mga balat ng prutas / gulay, dumi ng hayop, dahon ng halaman ay maaaring bulukin at gawing abono. Tinatawag itong organikong abono. Ito ay nakapagpapataas ng kalidad o uri ng lupang pagtataniman lalong lalo na kung ito ay madalas taniman.
II. LAYUNIN:1. Naisasagawa ang masistemang pangangalaga ng tanim2. Naisasagawa ang wastong paraan ng pagdidilig3. Naisasagawa ang wastong paraan ng paggawa ng organikong
patabaIII. PAKSANG ARALIN:
Paksa: Masistemang Pangangalaga ng TanimSanggunian:Kagamitan: pala, kalaykay, mga tuyo at bagong tabas na dahon ng halaman, abo, apog, dumi ng mga hayop, iba pang uri ng organikong bosurn sa bakuran
All rights reserved. No part of this material may be reproduced or transmitted in any form or by any means - electronic or mechanical including photocopying – without written permission from the DepEd Central Office. First Edition, 2015.
DEPED COPY
159
IV. PANIMULANG PAGTATASA:
1. Ano-ano ang mga masistemang paraan ng pangangalaga ng halaman?
2. Ano-ano ang mga hakbang sa paggawa ng organikong pataba tulad ng compost pit o compost heap?
3. Paano ito isinasagawa?
V. PAMAMARAAN:A. PAGGANYAK
Kayo ba ay may mga alagang halaman sa bahay? Anong pamamaraan ang inyong ginagawa upang tumubo ng maayos at malusog ang inyong mga halaman?
B. PAGLALAHADIisa-isahin natin ang mga paraan ng pag-aalaga ng pananim at
hakbang sa paggawa ng organikong pataba tulad ng paggawa ng compost.
C. PAGPAPALALIM NG KAALAMAN1. Ano-ano ang masistemang paraan ng pag-aalaga ng halaman
tulad ng pagdidilig, at paglalagay ng abono?2. Ano-ano ang mga hakbang sa paggawa ng compost pit o
compost heap? Paano ito isinasagawa?D. PAGSANIB
Science: Mga mineral na tinataglay ng mga organikong pataba tulad ng mga bulok na prutas, dahon, dumi ng mga hayop, at iba pa.
(Paggamit ng recycled water)• Maaaring gumamit ng tubig na pinaglabahan pero
siguraduhing wala na itong sabon.• Tubig na pinaghugasan ng bigas• Tubig na pinaghugasan ng gulay at prutas
E. PAGLALAHATMga bata, ano-ano bang mga masistemang pamamaraan sa
pag-aalaga ng halaman? Ibigay ang mga hakbang sa paggawa ng compost pit at compost heap. Paano ba isinasagawa ito?
VI. PAGTATAYA:Isulat sa sagutang papel ang titik T kung tama ang ipinahihiwatig ng
pangungusap at M kung mali.___ 1. Ang tubig ay mahalaga sa buhay ng halaman.
___ 2. Ang organikong abono ay maaaring makuha sa madaling pamamaraan.
___ 3. Ang halaman ay kailangan bungkalin ng isa o dalawang beses
All rights reserved. No part of this material may be reproduced or transmitted in any form or by any means - electronic or mechanical including photocopying – without written permission from the DepEd Central Office. First Edition, 2015.
DEPED COPY
160
isang linggo.___ 4. Ang compost pit ay inilalagay sa maayos na lugar para madaling
makita ng mga tao.___ 5. Pinagpapatung-patong na damo, nabubulok na basura, dumi
ng mga hayop, apog o abo, at lupa ang tamang paglalagay sa compost heap/pit.
VII. PANGWAKAS NA PAGTATASA:Ipasagot sa mga mag-aaral ang sumusunod sa sariling opinyon.
1. Bakit kailangan alagaan ang mga pananim sa pamamagitan ng pagdidilig, paglalagay ng abono?
2. Bakit hindi dapat sunugin ang basura? Ano ang epekto nito?
VIII. PAGPAPAYAMAN NG GAWAIN:Magbigay ng paliwanag o opinyon sa sumusunod:1. Ano ang benepisyong makukuha kung ang basurang nabubulok
ay hindi itatapon o susunugin bagkus ito ay pabubulukin at gagawing abono?
2. Ano ang iyong gagawin upang mamulat ang iyong kapitbahay sa kahalagahan ng paggawa ng compost pit at tamang pagtatapon ng basura?
PAGLALAGAY NG ABONO SA HALAMAN Agrikultura Aralin 15
I. NILALAMAN:
Ang abono o pataba ay mahalaga sa mga pananim. Pinagyayaman nito ang lupa upang maging sapat ang sustansiyang taglay nito at mapapakinabangan ng mga halaman. Bagamat may mga di-organikong abono na madaling mabili sa mga tindahan, ang paggamit ng organikong abono ay higit na minumungkahi dahil ligtas at mura. Ngunit hindi lamang basta maglagay ng abono upang lumaki ang mga halaman. Kailangan ang wastong kaalaman sa pagpili ng abono at ang paggamit nito.
II. LAYUNIN:1. Natatalakay ang mga paraan ng paglalagay ng abono sa halaman2. Naisasagawa ang wastong paraan ng paglalagay ng abono sa
halaman
III. PAKSANG ARALIN:Paksa: Paraan ng Paglalagay ng Abono sa Halaman
All rights reserved. No part of this material may be reproduced or transmitted in any form or by any means - electronic or mechanical including photocopying – without written permission from the DepEd Central Office. First Edition, 2015.
DEPED COPY
161
IV. PANIMULANG PAGATATASA
1. Ano-ano ang mga paraan ng paglalagay ng abono sa halaman?2. Paano ito ilinalagay upang lubos na mapakinabangan ng mga
halaman?V. PAMAMARAAN:
A. PAGGANYAK
Sa palagay ninyo, bakit may mga halamang mataba at may halamang payat? Bakit may malulusog at hindi malulusog?
B. PAGLALAHAD
Sa araw na ito, aalamin natin ang mga paraan ng paglalagay ng abono sa halaman.
C. PAGPAPAALIM NG KAALAMAN
1. Bakit kailangan lagyan ng abono ang mga halaman?2. Papaano ang mga paraan sa paglalagay ng abono?
D. PAGSASANIB (ORGANIKONG PAGTATANIM/PAGSASAKA)Organikong Pataba - mga patabang walang kemikal: gawa mula
sa mga nabulok na balat ng gulay, prutas, itlog, mga dahon, sanga, dumi ng hayop at iba pa.
E. PAGLALAHATAno-ano ang mga paraan ng paglalagay ng abono sa halaman?
VI. PAGTATAYA:
Ipasagot sa mga mag-aaral ang sumusunod sa pamamagitan ng paglalagay ng titik T kung tama ang sinasabi at M kung mali.
____1. May dalawang uri ng abono, ang organiko at di-organikong pataba.____2. Ang organikong pataba ay mga abonong galing sa nabulok na prutas, dumi ng hayop, mga nabulok na dahon at iba pa.____ 3. Ang abono ay nagdadagdag ng sustansya ng lupa na nagsisilbing pagkain ng halaman.____4. Mayroon tayong mga paraan ng paglalagay ng abono sa halaman, hand method, side dressing, foliar spray, broadcasting at topdressing.____ 5. Ang halaman ay lumalago din kahit walang abono ang lupa.
All rights reserved. No part of this material may be reproduced or transmitted in any form or by any means - electronic or mechanical including photocopying – without written permission from the DepEd Central Office. First Edition, 2015.
DEPED COPY
162
VII. PANGWAKAS NA PAGTATAYA:
Ipagawa sa mga mag-aaral ang sumusunod:Ano-ano ang mga paraan ng paglalagay ng abono/pataba at
paano inilalagay ito sa halaman?
VIII. PAGPAPAYAMAN NG GAWAIN:
Ano-ano ang mga uri ng abono/pataba? Magbigay ng tatlong halimbawa sa bawat uri nito?
KARAGDAGANG SANGGUNIAN:MISOSA IV, V & VI
PARAAN NG PAGGAMIT NG KAGAMITANG PAGHAHALAMAN
ORNAMENTAL
Agrikultura Aralin 16
I. NILALAMAN:Mahalagang malaman ng bawat mag-aaral ang iba’t ibang kagamitan
sa paghahalaman. Dapat din nilang matutunan at magamit ng maayos ang mga kagamitang ito. Nakasalalay ang magaang paggawa kung alam gamitin ang mga kailangang gamit sa paghahalaman.
II. LAYUNIN:1. Naiisa-isa ang mga kagamitan sa paghahalaman2. Naipakikita ang pamamaraan sa paggamit ng mga kagamitan sa
pagtatanim ng halamang ornamental
III. PAKSANG ARALIN:Paksa: Mga Kagamitan sa PaghahalamanKagamitan: asarol, dulos, pala, kalaykay, at iba pa
IV. PANIMULANG PAGTATASA:Ipagawa sa mga mag-aaral ang sumusunod:
1. Sa palagay ba ninyo ang isang uri ng kagamitan tulad halimbawa ng dulos ay maaaring gamitin sa pagputol ng damo?
2. Paano ba ang tamang pamamaraan sa paggamit ng mga kagamitan?
All rights reserved. No part of this material may be reproduced or transmitted in any form or by any means - electronic or mechanical including photocopying – without written permission from the DepEd Central Office. First Edition, 2015.
DEPED COPY
163
V. PAMAMARAAN:A. PAGGANYAK
Nakakita na ba kayo ng dulos?Paano o saan kaya maaring gamitin ang dulos?
B.PAGLALAHADMga paraan ng paggamit ng mga kagamitan sa pagtatanim ng
ornamental.
C. PAGPAPALALIM NG KAALAMAN1. Ano-ano ba ang mga kagamitan na ginagamit sa paghahalaman?2. Paano ito ginagamit isa- isa?
D. PAGSASANIBMetalworks: Paggamit ng mga kagamitan yari sa bakal sa pagha-
halaman.
E. PAGLALAHATAno-ano ang mga kagamitan sa pagtatanim ng ornamental at
paano ito ginagamit?
VI. PAGTATAYA:Ipasagot sa mga mag-aaral ang sumusunod:Lagyan ng tsek (a) kung tama ang pangungusap at ekis ( x ) naman
kung mali. Isulat sa patlang.____1. Maaring gumamit ng lata ng gatas at bubutasan ko ito at
gagawing pandilig kapag walang regadera na magamit.____2. Ang dulos ay angkop gamiting pangbungkal ng lupa sa paligid
ng halaman.____3. Ang regadera ay ginagamit pangbungkal ng halaman.____4. Ang asarol ay ginagamit pandukal sa lupa.____5. Ang piko naman ay ginagamit upang hukayin at durugin ang
lupa.
VII. PANGWAKAS NA PAGTATASA:Bakit kailangang angkop ang kagamitang gagamitin at tamang
paraan ang paggamit nito.
VIII. PAGPAPAYAMAN NG GAWAIN:Pag-aralan ang iba’t ibang paraan ng pagpapatubo ng halaman.
KARAGDAGANG SANGGUNIAN:MISOSA IV, V , VIAgap at SikapMAPP IV – V & VI
All rights reserved. No part of this material may be reproduced or transmitted in any form or by any means - electronic or mechanical including photocopying – without written permission from the DepEd Central Office. First Edition, 2015.
DEPED COPY
164
I. NILALAMAN:Mahalaga na pag-aralang mabuti ang mga paraan ng pag-aani at sa
pagsasapamilihan sa mga halamang oranamental. Dapat din na malaman ang mga halamang madaling maipagbili.
Ang mga halamang ornamental lalo na ang mga namumulaklak ay maaaring ipagbili kung ang mga ito ay may taglay na bulaklak, sapagkat ang bulaklak ay nakakaakit sa mga mata ng mga mamimili.
II. LAYUNIN:Naisasagawa ang wastong pag-aani/pagsasapamilihan ng mga
halamang ornamental
III. PAKSANG ARALIN:Paksa: Pag-aani at Pagsasapamilihan ng Halamang Ornamental
IV. PANIMULANG PAGTATASA (ITANONG SA MGA MAG-AARAL)Ipagawa sa mga mag-aaral ang sumusunod:
1. Sa palagay ninyo ano-ano ang palatandaan o anong panahon maaari nang anihin ang mga halamang ornamental?
2. Ano-ano kaya ang tamang paraan ng pag-aani nito?V. PAMAMARAAN
A. PAGGANYAKNararanasan na ba ninyo magbigay at makatanggap ng bulaklak
sa araw ng mga puso?
B. PAGLALAHADPag-aaralan natin ang mga hakbang ng tamang pag-aani at
pagsasapamilihan ng mga halamang ornamental.
C. PAGPAPALALIM NG KAALAMAN
Takalayin sa mga mag-aaral.Mga hakbang at mga paraan ng tamang pag-aani ng halamang
ornamental at pagsasapamilihan.
PAG-AANI AT PAGSASAPAMILIHAN NG HALAMANG ORNAMENTAL
Agrikultura Aralin 17
All rights reserved. No part of this material may be reproduced or transmitted in any form or by any means - electronic or mechanical including photocopying – without written permission from the DepEd Central Office. First Edition, 2015.
DEPED COPY
165
D. PAGSASANIBCalendar of Celebrations
– Valentine’s Day – Happy Mother’s Day– All Saints’ Day – Graduation Day
E. PAGLALAHAT
Ano-ano ang tamang paraan ng pag-aani at pagsasapamilihan ng halamang ornamental?
VI. PAGTATAYA:
Ipasagot sa mga mag-aaral ang sumusunod:Ligyan ng T kung ang pangungusap ay tama at M kung mali ito:
1. Ang pag-aani ng halamang ornamental ay ayon sa panahon ng mga selebrasyon.
2. Kailangan malusog na ang halaman bago anihin.3. Ilagay lamang kung saan-saan ang inaning halaman.4. Dapat ay mayroong tamang sukat sa pagpuputol sa mga
halamang ornamental.5. Mas maganda ang pag-aani kung mura sa palengke ang
mga ito.
VII. PANGWAKAS NA PAGTATASA:
1. Bakit mahalagang malaman ang tamang paraan ng pag-aani at pagsasapamilihan nito?
2. Ipaliwanag kung bakit kailangan isaayos ang mga paninda.
KARAGDAGANG SANGGUNIAN:
MISOSA IV,V & VIMGPP 4-PGumawa at umunlad
All rights reserved. No part of this material may be reproduced or transmitted in any form or by any means - electronic or mechanical including photocopying – without written permission from the DepEd Central Office. First Edition, 2015.
DEPED COPY
166
PLANO SA PAGBEBENTA NG HALAMANG ORNAMENTAL
Agrikultura Aralin 18
I. NILALAMAN:Sa bawat gawain, kailangan ang masusing pagplaplano ng mga
gawain. Mahalaga ang nakatala ang mga gawain upang maisakatuparan ang mga layunin. Kailangan ang tiyak na mga hakbang upang maging gabay sa paggawa kung ito’y masusunod nang wasto. Magiging matagumpay ang proyekto / gawain kapag nasusunod ito.
II. LAYUNIN:1. Nakakagawa ng plano sa pagbebenta ng halamang ornamental2. Naisagawa ang wastong paraan ng pagsasaayos ng paninda3. Naisasagawa kung papaano akitin ang mamimili4. Nakagagawa ng talaan ng puhunan at ginastos
III. PAKSANG ARALIN:Paksa: Plano sa Pagbebenta ng Halamang OrnamentalKagamitan: talaan ng gastos at kita, calculator, kalendaryo, at iba pa.
IV. PANIMULANG PAGTATASA:Ipagawa sa mga mag-aaral ang sumusunod:
1. Sa palagay ninyo kailangan bang plano sa pagbebenta ng halamang ornamental? Bakit?
2. Ano-ano ang mga dapat isa alang-alang sa pagpaplano?V. PAMAMARAAN:
A. PAGGANYAKKayo ba ay nakaranas na magbenta/ magtinda ng kahit anong
bagay sa inyo o kahit sa paaralan?
B. PAGLALAHADSa araw na ito gagawa tayo ng plano sa pagbebenta ng halamang
ornamental.C. PAGPAPALALIM NG KAALAMAN
Paggawa ng plano sa pagbebenta ng halamang ornamental
All rights reserved. No part of this material may be reproduced or transmitted in any form or by any means - electronic or mechanical including photocopying – without written permission from the DepEd Central Office. First Edition, 2015.
DEPED COPY
167
D. PAGSASANIB
(Home Economics) Tingiang Pagtitinda
E. PAGLALAHAT
Ano-ano ang mga dapat isaalang-alang sa pagplaplano sa pagbebenta ng halamang ornamental.
VI. PAGTATAYA:
Ipasagot sa mga mag-aaral ang sumusunod:Lagyan ng T kung tama ang sinasabi at M naman kung mali.
_____1. Mainam na isipin sa pagplaplano kung saan, kailan, at paano mabebenta ang mga produkto.
_____2. Kailangang nasusunod ang mga hakbang sa ginawang plano.
_____3. Kailangang magbenta ng magbenta habang may bumibili._____4. Nararapat na isinasaalang-alang ang panahon kung kailan
maaring magbenta ng mga produkto. _____5. Dapat isama sa pagplaplano ang kagamitang gagamitin.
VII. PANGWAKAS NA PAGTATASA:
Gumawa ng payak na talaan ng puhunan at ginagastos ng pag- hahalaman.
KARAGDAGANG SANGGUNIAN:
MISOSA IV, V, at VIMGPP 4,5, at 6
MAHUSAY NA PAGBEBENTA NG HALAMANG ORNAMENTAL
Agrikultura Aralin 19
I. NILALAMAN:May dalawang paraan ng pagbebenta ng mga halamang ornamental.
Ito ay ang pakyawan. Ang halaman ay binibili nang maramihan. Ang isa naman ay tuwirang pagbibili sa tingiang paraan. Ang mga halaman ay binibili ng paisa-isa ng namimili. Ang tuwirang pagbibili ang karaniwang ginagamit ng mga maliliit na naghahalaman.
All rights reserved. No part of this material may be reproduced or transmitted in any form or by any means - electronic or mechanical including photocopying – without written permission from the DepEd Central Office. First Edition, 2015.
DEPED COPY
168
Sa pagtitinda o pagbebenta ng ano mang produkto ay may mga alituntunin na dapat sundin maging malakihan o maliitan ang gagawing pagbebenta. Dapat magbayad ng kaukulang buwis at kumuha ng lisensiya o pahintulot sa pagtitinda. Kailangan ding panatilihin ang kalinisan sa lugar na pinag titindahan.
II. LAYUNIN:1. Matalakay ang wastong paraan nang mahusay na pagbebenta ng
halamang ornamental2. Naisasagawa nang mahusay ang pagbebenta ng halamang
pinatubo
III. PAKSANG ARALIN:Paksa: Mahusay na Pagbebenta ng Halamang Ornamental
IV. PANIMULANG PAGTATASA:
1. Ano-ano ang mga paraan ng pagbebenta ng halaman?2. Paano isinasagawa ang wastong pagbebenta ng halaman?
V. PAMAMARAAN:
A. PAGGANYAK
Naranasan na ba ninyong bumili at magbenta ng anumang bagay?
B. PAGLALAHAD
Sa araw na ito ay tatalakayin o isasagawa natin ang wastong paraan ng pagbebenta ng halamang ornamental.
C. PAGPAPALALIM NG KAALAMAN
1. Ano-ano ang mga dapat isaalang-alang sa pagtitinda ng isang produkto?
2. Ano-ano ang mga paraan ng pagbebenta?
D. PAGSANIB (HOME ECONOMICS)
Retail trade
E. PAGLALAHAT
Ano-ano ang mga dapat isa alang-alang, mga paraan at mga alituntunin ng pagbebenta ng isang produkto?
All rights reserved. No part of this material may be reproduced or transmitted in any form or by any means - electronic or mechanical including photocopying – without written permission from the DepEd Central Office. First Edition, 2015.
DEPED COPY
169
VI. PAGTATAYA:
Ipasagot sa mga mag-aaral ang sumusunod:Lagyan ng tsek (a) kung tama at ekis (r) naman kung mali
_____1. Mayroon tayong dalawang paraan ng pagbebenta, tingian, at pakyawan.
_____ 2. Kailangang kaakit-akit ang mga paninda mo._____ 3. Ang nagtitinda ay marunong makisama sa mga namimili._____ 4. Dapat isa alang-alang ang panahon, mga okasyon, at lugar
na pagtitindahan._____ 5. Ang nagtitinda ay may kaukalang tungkulin tulad ng pagkuha
ng lisensiya o magbayad ng kaukulang buwis.
VII. PANGWAKAS NA PAGTATASA:
Sa palagay ninyo, bakit kailangan, dapat isa alang-alang ang lahat ng alituntunin sa pagtitinda?
KARAGDAGANG SANGGUNIAN:
Misosa 4, 5 and 6Agap at sikapUmunlad sa paggawa
TALAAN NG PUHUNAN AT GINASTOS
Agrikultura Aralin 20
I. NILALAMAN:Sa talaan ng puhunan at ginastos, dito malalaman ng isang
nagnenegosyo kung saan siya kumita o nalugi. Sa paghahalaman, kailangan marunong magkwenta o magtuos ang may-ari ng tindahan. Nakikita sa araling ito ang payak na pagtutuos ng kita sa paghahalaman. Itala ang halaga ng pinagbilhan, ibawas ang pinagkagastusan sa halaga ng pinagbilhan. Ang natirang halaga ay ang kinita.
II. LAYUNIN:Naitatala ang puhunan at ginastos
III. PAKSANG ARALIN:Paksa: Talaan ng Puhunan at Ginastos
All rights reserved. No part of this material may be reproduced or transmitted in any form or by any means - electronic or mechanical including photocopying – without written permission from the DepEd Central Office. First Edition, 2015.
DEPED COPY
170
IV. PANIMULANG PAGTATASA:1. Ano-ano ang kahalagahan ng talaan ng puhunan at ginastos?2. Bakit kailangan itala ang puhunan at ginastos?
V. PAMAMARAAN:
A. PAGGANYAK
Nasubukan na ba ninyo na bumili at magbenta?
B. PAGLALAHAD
Sa araw na ito gagawa tayo ng isang talaan ng puhunan at ginastos.
C. PAGPAPALALIM NG KAALAMAN
Paggawa ng talaan ng puhunan at ginastos
D. PAGSANIB
(Mathematics) Gross income – Capital (expense) = Net incomeVI. PAGTATAYA:
Ipasagot sa mga mag-aaral ang sumusunod:Lagyan ng M kung tama ang pangungusap at T kung mali ito.
_____ 1. Sa talaan makikita ang kabuuan ng ginastos._____ 2. Sa paggawa ng talaan, kailangan isama mo ang lahat ng mga
karagdagan ginastos ng gawain._____ 3. Kaya umuunlad ang mga negosyante dahil may talaan sila ng
puhunan, mga ginastos at iba pang gastusin._____ 4. Sa pagtatala kailangang isama pati bayad sa pamasahe, upa
ng tindahan at bayad sa mga taong gumawa._____ 5. Maaring maging maunlad ang tindahan na walang ginagawa-
ng talaan.
VII. PANGWAKAS NA PAGTATASA:
Ipasagot sa mga mag-aaral ang sumusunod:Bakit kailangan ang talaan ng puhunan at ginastos?
VIII. PAGPAPAYAMAN NG GAWAIN:
Magbigay ng isang sitwasyon kung paano magbebenta at bumili ng isang bagay.
All rights reserved. No part of this material may be reproduced or transmitted in any form or by any means - electronic or mechanical including photocopying – without written permission from the DepEd Central Office. First Edition, 2015.
DEPED COPY
171
KARAGDAGANG SANGGUNIAN:
MISOSA IV, V, at VIMGPP 4 at 5
PLANO SA TULOY-TULOY NA PAGPAPATUBO NG HALAMANG ORNAMENTAL
Agrikultura Aralin 21
I. NILALAMAN:Ang anumang gawain upang magtagumpay ay nangangailangan ng
masusing pagpaplano. Ang pagpaplano ay isang paraan upang maisagawa ng maayos at tumpak ang isang gawain. Ang pagkakaroon ng plano ay nakatulong upang makatipid ng pera, oras, kagamitan at lakas.
Sa pagtatayo ng taniman ng ornamental kailangan isaalang-alang ang sumusunod:
1. Uri ng lupa na pagtataniman. Kailangang ang lupa ay loam upang tumubo at lumusog ang mga pananim.
2. Lugar na pagtatanim. Pumili ng isang lugar na angkop sa mga halamang ornamental.
3. Ang laki ng taniman. Ang katamtamang laki ng halaman upang mapamahalaan itong mabuti.
4. Mga kagamitan panustos. Dapat bigyan ng pansin din ang sapat na panustos ng abono, gamot pamatay peste, at kulisap.
II. LAYUNIN:Nakagagawa ng plano ng patuloy na pagpapatubo ng halamang
ornamental bilang pagkakakitaang gawain
III. PAKSANG ARALIN:Paksa: Plano sa Tuloy-tuloy na Pagpapatubo ng Halamang
OrnamentalIV. PANIMULANG PAGTATASA:
1. Ano-ano ang kahalagahan ng plano para sa tuloy-tuloy na pagtatanim ng ornamental?
2. Paano ito isasagawa?V. PAMAMARAAN
A. PAGGANYAK
Mga bata di ba paggising mo palang sa umaga pinaplano muna ang mga gagawin mo sa loob ng isang araw?
All rights reserved. No part of this material may be reproduced or transmitted in any form or by any means - electronic or mechanical including photocopying – without written permission from the DepEd Central Office. First Edition, 2015.
DEPED COPY
172
B. PAGLALAHADSa araw na ito gagawa tayo ng plano para sa tuloy-tuloy na
pagtatanim ng mga halamang ornamental.
C. PAGPAPALALIM NG KAALAMANMga dapat isaalang-alang sa pagplaplano ng tuloy-tuloy na
pagtatanim ng halamang ornamental at ang kahalagahan nito.
VI. PAGTATAYA:Ipasagot sa mga mag-aaral ang sumusunod:Lagyan ng T kung tama ang sinasabi at M kung mali ito.
_____1. Sa pagplaplano sa pagtatanim ng ornamental dapat paghandaan ang mga darating na okasyon tulad ng Christmas, Valentine’s Day, Mother’s Day, Birthday, at iba pa.
_____2. Magtanim ng mga halaman na ordinaryo lamang._____3. Kailangan din na isinasaalang-alang kung saan at kailan
ipagbibili ang mga produktong halaman._____4. Tiyakin na ang mga pananim ay kaakit-akit sa paningin ng
mamimili._____5. Siguraduhin na ang taniman mo ay maayos para sa tuloy-
tuloy na pagtatanim.VII. PANGWAKAS NA PAGTATASA:
Ipasagot sa mga mag-aaral ang sumusunod:Ano-ano ang kahalagahan ng isang plano para sa tuloy-tuloy na
pagtatanim ng halamang ornamental
VIII. PAGPAPAYAMAN NG GAWAIN: Basahin ang Learner’s Materials at alamin kung paano mag-alaga ng hayop.
Agrikultura Aralin 22 KABUTIHANG DULOT SA PAG-AALAGA
NG HAYOP
I. NILALAMAN:Sa araling ito, lubos nating mauunawaan ang kahalagahan ng pag-
aalaga ng hayop sa tahanan na maaring libangan at mapagkakitaan. Ang kabutihang naidudulot nito sa tao at sa kabuhayan ng pamilya. Matatalakay din sa aralin ang maaaring dulot ng pag-aalaga ng hayop mabuti man o masama sa kalusugan. Tutukuyin din ang mga hayop na maaring alagaan at ang mga katangian nito.
All rights reserved. No part of this material may be reproduced or transmitted in any form or by any means - electronic or mechanical including photocopying – without written permission from the DepEd Central Office. First Edition, 2015.
DEPED COPY
173
II. LAYUNIN:1. Natatalakay ang kabutihang dulot ng pag-aalaga ng hayop sa
tahanan2. Natutukoy ang mga hayop na maaaring alagaan sa tahanan
III. PAKSANG ARALIN:Paksa: Naiisa-isa ang mga Kabutihang Dulot ng Pag-aalaga ng Hayop sa Tahanan o sa Likod-bahay
IV. PANIMULANG PAGTATASA:Ipagawa sa mga mag-aaral ang sumusunod:
1. Kasiya-siya ba ang pag-aalaga ng hayop sa bahay o sa likod bahay?
2. Nakakatulong ba ito sa pamilya o mag-anak?
V. PAMAMARAAN:
A. PAGGANYAK
Naranasan na ba ninyo ang mag-alaga ng hayop sa loob o sa labas ng inyong tahanan? Anong hayop ang inalagaan ninyo?
B. PAGLALAHAD
Isa-isang tatalakayin natin ang uri ng mga hayop na maaring alagaan sa loob o sa likod bahay, at ang kabutihang dulot nito.
C. PAGPAPALALIM NG KAALAMAN Mga bata tatalakayin natin ang tungkol sa iba-ibang uri ng
hayop na maari nating alagaan sa loob o sa likod bahay at ang mga kabutihang dulot nito.
D. PAGSASANIB
Biology/Zoology:Tutukuyin isa-isa ng mga hayop na maaaring alagaan sa loob at
sa likod bahay.
E. PAGLALAHADAno-ano ang mga kabutihang naidudulot ng pag-aalaga ng iba’t
ibang hayop sa tahanan?VI. PAGTATAYA:
Ipasagot sa mga mag-aaral ang sumusunod na mga tanong:
All rights reserved. No part of this material may be reproduced or transmitted in any form or by any means - electronic or mechanical including photocopying – without written permission from the DepEd Central Office. First Edition, 2015.
DEPED COPY
174
1. Ano-ano ang mga hayop na mainam alagaan sa loob o sa likod bahay?
2. Ano ang kapakinabangang makukluha ng mga mag-anak sa pag-aalaga ng hayop o mga hayop.
VII. PANGWAKAS NA PAGTATASA:
Ipasagot sa mga mag-aaral ang sumusunod:Magbigay ng mga kabutihang dulot ng pag-aalaga ng hayop sa
bahay at likod bahay: VIII. PAGPAPAYAMAN NG GAWAIN:
Pumili ng apat (4) na hayop na maaring alagaan sa tahanan
KARAGDAGANG SANGGUNIAN:MISOSA IV – Pag-aalaga ng Hayop
MGA HAYOP NA MAAARING ALAGAAN SA BAHAY
Agrikultura Aralin 23
I. NILALAMAN:Ating pag-aaralan ngayon ang mga hayop na maaari nating alagaan
sa tahanan. Tukuyin kung alin-alin ang mga ito, kanilang katangian at paraan ng pag-aalaga. Alamin din natin ang mga bagay na dapat pag-ingatan sa mga hayop na mababanggit.
II. LAYUNIN:Natutukoy ang mga hayop na maaaring alagaan sa tahanan
III. PAKSANG ARALIN:Paksa: Pagtukoy ng mga Hayop na Maaaring Alagaan sa Tahanan
Tulad ng (aso, pusa, manok, ibon, kuneho, at marami pang iba.)
IV. PANIMULANG PAGTATASA:Ipagawa sa mga mag-aaral ang sumusunod:
1. May alam ba kayong uri ng hayop o mga hayop na maaaring alagaan sa tahanan?
2. Anu-ano kaya ang mga kagandahang maidudulot sa pag-aalaga ng nasabing mga hayop sa buhay ng tao?
All rights reserved. No part of this material may be reproduced or transmitted in any form or by any means - electronic or mechanical including photocopying – without written permission from the DepEd Central Office. First Edition, 2015.
DEPED COPY
175
V. PAMAMARAAN
A. PAGGANYAK• Magpapakita ang guro ng larawan sa mga bata ng iba’t-ibang
larawan ng mga hayop na inaalagaan sa loob o labas ng tahanan.
• Itanong sa mga mag-aaral kung sino sa kanila ang may kaparehong alaga.
B. PAGLALAHAD• Tukuyin at alamin ang mga piling hayop na mainam alagaan
sa loob ng bahay.• Isa-isahin ang mga katangian ng mga ito.
C. PAGPAPALALIM NG KAALAMANBakit kaya may mga tao na gustong mag-alaga ng hayop? Bakit
may mga uri ng hayop na mainam alagaan sa loob at labas ng bahay?
D. PAGSASANIB
Biology/Zoology:Pagtukoy ng iba’t ibang hayop na aalagaan sa loob at labas ng
tahanan.
E. PAGLALAHAT
Kasiya-siya ba ang pag-aalaga ng mga piling hayop sa loob ng tahanan?
VI. PAGTATAYA:Ipasagot sa mga mag-aaral ang sumusunod.
Magbigay ng apat na uri ng hayop na maaaring alagaan sa loob ng bahay. Alin sa mga hayop na nabanggit ang nagustuhan mo at bakit?
VII. PANGWAKAS PAGTATASA:
Ipagawa sa mga mag-aaral ang sumusunod:Pasulatin ng isang maikling talata ang mga mag-aaral tungkol sa
paborito nilang hayop na inaalagaan sa kanilang tahanan batay sa sunod na tanong.
Nakatutulong ba at nakapagdudulot ba ng kasiyahan ang pag-aalaga ng mga piling hayop sa loob ng tahanan?
All rights reserved. No part of this material may be reproduced or transmitted in any form or by any means - electronic or mechanical including photocopying – without written permission from the DepEd Central Office. First Edition, 2015.
DEPED COPY
176
VIII. PAGPAPAYAMAN NG GAWAIN:
Kawili-wili ba ang pag-aalaga ng piling hayop o mga hayop sa loob o sa labas ng tahanan? Bakit?
KARAGDAGANG SANGGUNIAN:
MISOSA IV – Pag-aalaga ng Hayop
MGA SALIK SA PAG-AALAGA NG HAYOP Agrikultura Aralin 24
I. NILALAMAN:Sa araling ito matutunghayan natin kung ano ang mga salik,
pamamaraan kung paano maisasagawa ang maayos na pag-aalaga ng hayop o mga hayop upang ang mga ito ay makapag-dulot ng maraming kapakinabangan.
II. LAYUNIN:Naisasagawa ng maayos ang mga hakbang sa pag-aalaga ng hayop
III. PAKSANG ARALIN:Paksa: Mga Salik sa Pag-aalaga ng Hayop
IV. PANIMULANG PAGTATASA:
1. Mahalaga ba sa tao o sa mag-anak ang pag-aalaga ng hayop?2. Anong mga kapakinabangan ang makukuha sa pag-aalaga ng
hayop?3. Paano matutugunan ang kanilang mga pangangailangan?
V. PAMAMARAAN:A. PAGGANYAK
Ipagawa sa mga mag-aaral ang sumusunod:Mainam din na alagaan ang hayop katulad ng halaman. Ang
pag-aalaga ng hayop ay nakakalibang at ito’y nakapagdudulot pa ng karagdagang kita at pagkain sa mag-anak. Nararapat lang na matugunan natin ang lahat ng kanilang pangangailangan.
B. PAGLALAHADIsa-isahing tukuyin sa mga mag-aaral ang pangangailangan ng
hayop tulad ng pagkain, bahay at pangkalusugan.Ang maayos na pag-aalaga ng hayop ay ang buod ng ating aralin
ngayon.
All rights reserved. No part of this material may be reproduced or transmitted in any form or by any means - electronic or mechanical including photocopying – without written permission from the DepEd Central Office. First Edition, 2015.
DEPED COPY
177
C. PAGPAPALALIM NG KAALAMANMagbigay ng mga mungkahi kung paano natin gagawing maayos
ang pag-aalaga ng hayop,at sa inyong sariling karanasan sa pag-aalaga ng hayop. Maaari din kumuha ng mga kaalaman o ideya sa mga kapitbahay, kaklase o mga modyul tungkol sa pag-aalaga ng hayop.
D. PAGSASANIBHome Economics – KalinisanIsasagawa ang maayos na pag-aalaga ng hayop at bibigyan
pansin ang natutunang mga mahahalagang mga bagay na inyong natutunan sa araling Home Economics maliban sa kalinisan.
E. PAGLALAHATIpaliwanag ang iba’t ibang paraan sa paggawa upang mapanatili
ang kalinisan at kaayusan sa lugar na kinalalagyan ng mga alagang hayop.
VI. PAGTATAYA:
Ipagawa sa mga mag-aaral ang sumusunod:Maglahad ng limang salik upang mabigyan ng tamang kaayusan
ang alagang hayop. Isulat ang mga sagot sa sagutang kuwaderno.
VII. PANGWAKAS NA PAGTATASA:
Ano-ano ang naidudulot ng maayos na pag-aalaga ng hayop sa larangan ng kabuhayan ng pamilya?
VIII. PAGPAPAYAMAN NG GAWAIN:
Pag-aralan kung anong lugar ang maiinam para sa aalagaang hayop.
KARAGDAGANG SANGGUNIAN:MISOSA IV – Pag-aalaga ng Hayop
All rights reserved. No part of this material may be reproduced or transmitted in any form or by any means - electronic or mechanical including photocopying – without written permission from the DepEd Central Office. First Edition, 2015.
DEPED COPY
178
LIGTAS NA TIRAHAN NG MGA ALAGANG HAYOP
Agrikultura Aralin 25
I. NILALAMAN:Tatalakayin dito kung paano mabibigyan ng wasto at ligtas na tirahan
ang aalagaang hayop o mga hayop para matiyak ang kanilang kaligtasan at makapagbigay ng mataas na produksyon.
II. LAYUNIN:Naibibigay ang wastong lugar o tirahan sa mga alagang hayop
III. PAKSANG ARALIN:Paksa: Pagbibigay ng Wastong Lugar o Tirahan para sa Alagang Hayop
IV. PANIMULANG PAGTATASA:1. Dapat bang bigyan ng maayos na lugar / tirahan ang mga alagang
hayop?2. Ano ang pamantayan sa ganitong gawin?
V. PAMAMARAAN:
A. PAGGANYAK
Tulad ng tao-ang aalagaang hayop ay dapat ligtas sa ulan, araw, at mga ligaw na hayop. Magpakita ng larawan ng maayos na tirahan ng iba’t ibang hayop. Itanong sa mga bata ang kahalagahan nito.
B. PAGLALAHAD
Talakayin sa mga mag-aaral ang katangian ng isang maayos na bahay ng alagang hayop.
1. Ang malawak at malinis na kapaligiran ay kailangan ng aalagaang hayop.
2. May sapat na malinis na tubig.3. Walang ligaw na mga hayop.4. Matibay ang bubong na kung maaari ay gawa sa kahoy at
pawid.5. Nasisikatan ng araw.
All rights reserved. No part of this material may be reproduced or transmitted in any form or by any means - electronic or mechanical including photocopying – without written permission from the DepEd Central Office. First Edition, 2015.
DEPED COPY
179
C. PAGPAPALALIM NG KAALAMAN
Ano ang unang bibigyang pansin sa pagpaplano ng tirahan ng alagang hayop?
D. PAGSASANIB
Industrial Arts: Gawang kahoy at kawayan.Ibigay ang malawak at malinis na kulungan sa mga alagang ha-
yop upang mailayo sila sa sakit.
E. PAGLALAHATIpaalam ang kahalagahan ng malawak at malinis na lugar na
siyang pangunahing kailangan upang ang alagang hayop ay maging ligtas sa anumang sakit na maaaring maka-apekto sa kalusugan nila.
VI. PAGTATAYA:
Ipasagot sa mga mag-aaral ang sumusunod:Ano-ano ang mga kabutihang dulot ng malawak at malinis na lugar
para sa mga alagang hayop?a. Ligtas sa sakit ang mga alagang hayop.b. Maiiwasan ang pagsisiksikan ng mga ito.c. Laging sariwa ang kanilang pakiramdam.
VII. PANGWAKAS NA PAGTATASA:Ipagawa sa mga mag-aaral ang sumusunod:Bakit kailangan bigyan ng maayos, malinis at malawak na lugar
ang mga alagang hayop?Upang makapagbigay sila ng mataas na produkto tulad ng karne
at itlog.VIII. PAGPAPAYAMAN NG GAWAIN:
Alamin sa mga kakilala at kaibigan kung anong mga materyales ang ginamit nila sa pagggawa ng bahay ng kanilang mga alagang hayop.
KARAGDAGANG SANGGUNIAN:MISOSA IV – Pangangalaga ng Hayop
All rights reserved. No part of this material may be reproduced or transmitted in any form or by any means - electronic or mechanical including photocopying – without written permission from the DepEd Central Office. First Edition, 2015.
DEPED COPY
180
TAMANG PARAAN SA PAG-AALAGA NG HAYOP
Agrikultura Aralin 26
I. NILALAMAN:
Ang araling ito ay magbibigay sa atin ng kaalaman tungkol sa wastong paraan ng pag-aalaga ng ating mga hayop upang sila ay lumaki ng maayos at hindi maging sakitin na maaaring makahadlang sa kanilang paglaki.
Tatalakayin dito ang wastong pamamaraan ng pag-aalaga ng hayop na tinukoy natin sa nakaraang aralin. Malalaman natin kung paano sila palalakihin sa pamamaraang wasto at maka-agham.
Malalaman natin dito ang mga dapat gawin at ibigay sa kanila (mga alagang hayop) upang sa gayon sila ay makakapagdulot ng kung ano ang maaasahan natin mula sa kanila.
II. LAYUNIN:
Naiisa-isa ang wastong pamamaraan sa pag-aalaga ng hayop sa tahanan
• pagsasagawa nang maayos na pag-aalaga ng hayop• pagbibigay ng wastong lugar o tirahan • pagpapakain at paglilinis ng tirahan
III. PAKSANG ARALIN:Paksa: Tamang Paaraan sa Pag-aalaga ng Hayop
IV. PANIMULANG PAGTATASA:Ipasagot sa mga mag-aaral ang sumusunod na tanong.
1. Kailangan ba ng alagang hayop ang wastong pagkain at malinis na tirahan?
2. Paano makasisiguro na masustansya ang pagkaing ibinibigay sa alagang hayop?
3. Bakit kailangang laging malinis ang kanilang tirahan?
V. PAMAMARAAN
A. PAGGANYAK
Ang tamang nutrisyon ay kailangan ng hayop katulad ng pangangailangan ng tao.
All rights reserved. No part of this material may be reproduced or transmitted in any form or by any means - electronic or mechanical including photocopying – without written permission from the DepEd Central Office. First Edition, 2015.
DEPED COPY
181
B. PAGLALAHAD
Para maiwasan ang sakit, kailangan ng mga alagang hayop ang maayos na pangangalaga, malinis na tirahan, at maayos na pagkain upang maiwasan ang kanilang pagkakasakit.
C. PAGPAPALALIM NG KAALAMAN
Bakit kailangang bigyan ng wastong pagkain at malinis na tirahan ang alagang hayop?
D. PAGSASANIB
Home Economics:Nutrisyon at KalinisanIsa-isang ipaliwanag ang kahalagahan ng wastong pagkain at
malinis na tirahan ng mga hayop upang tumaas ang produksiyong nanggagaling dito.
a. Bigyan sila ng matibay, malinis, at maayos na tirahan.b. Pakainin ang mga alaga ng wasto, sapat, at masustansyang
pagkain.
E. PAGLALAHATAng pagtataas ng produksyon ng mga alagang hayop ay
makakamit kung sila ay bibigyan ng wasto at masustansyang pagkain, malinis na tirahan at tamang pag-aaruga habang sila ay pinapalaki.
VI. PAGTATAYA:Ipasagot sa mga mag-aaral ang sumusunod:1. Bakit kailangang bigyan ng tamang nutrisyon ang mga alagang
hayop?
2. Ang kalinisan ba ay isa sa mga salik na kailangan sa pag-aalaga ng mga hayop upang tumaas ang produksyon nito?
VII. PANGWAKAS NA PAGTATASA:1. Mahalaga ba sa mga alagang hayop ang tamang pagpapakain sa
kanila? Bakit?2. Kapag malinis ba ang kanilang tirahan, tataas ba ang produksiyon
nila? Bakit?VIII. PAGPAPAYAMAN NG GAWAIN:
• Pag-aralang mabuti kung paano pamahalaan ang mga produktong galing sa mga alagang hayop.
All rights reserved. No part of this material may be reproduced or transmitted in any form or by any means - electronic or mechanical including photocopying – without written permission from the DepEd Central Office. First Edition, 2015.
DEPED COPY
182
• Alamin ang kasalukuyang presyo ng mga produktong galing sa hayop sa pamilihan.
KARAGDAGANG SANGGUNIAN:MISOSA IV- Pag-aalaga ng hayop
PAGGAWA NG PLANO NG PAGPAPARAMI NG ALAGANG HAYOP UPANG KUMITA
Agrikultura Aralin 27
I. NILALAMAN:Ang paggawa ng plano ng pagpaparami ng alagang hayop ay
mabuting hakbang upang kumita at maiwasan ang pagkakamali sa binabalak na gawain. Ang plano ay ginagawa bago simulan ang gawain at ginagamit itong gabay sa paggawa.
II. LAYUNIN :Nakagagawa ng plano ng pagpaparami ng alagang hayop upang
kumita
III. PAKSANG ARALIN:
Paksa: Paggawa ng Plano ng Pagpaparami ng Alagang Hayop upang KumitaSanggunian: K to 12 CG EPP4-AG – Oi – 18 page 10 of 41Kagamitan: larawan ng alagang hayop sa tahanan, manila paper, pentel pen
IV. PANIMULANG PAGTATASA:1. Ano-anong mga alagang hayop sa tahanan ang maaaring
paramihin?a. Aso c. Bayawakb. Kalabaw d. Palaka
2. Ano ang kahalagahan ng paggawa ng plano sa pagpaparami ng mga alagang hayop sa tahanan?
a. Matitiyak ang paraan ng pagpaparami ng alagang hayopb. Maibebenta agad ang alagang hayopc. Makakakain ng marami ang alagang hayopd. Mapaglalaruan ng mga bata
All rights reserved. No part of this material may be reproduced or transmitted in any form or by any means - electronic or mechanical including photocopying – without written permission from the DepEd Central Office. First Edition, 2015.
DEPED COPY
183
V. PAMAMARAAN:A. PAGGANYAK
1. Ipakita ang larawan na tumutukoy sa iba’t bang mga hayop sa tahanan na maaaring alagaan.
2. Itanong sa mga bata:a. Ano ang nakikita ninyo sa larawan?b. Alin dito sa mga hayop sa tahanan ang maaari ninyong
alagaan?c. Bakit kailangan alagaan ninyo sila?d. May pakinabang ba kayong makukuha sa kanila?e. Paano ninyo sila pararamihin?f. Kailangan ba ang plano?
B. PAGLALAHADGusto mo bang kumita sa alagang hayop? Paramihin mo ang
mga ito ngunit kailangan gawin ang plano kung paano ka magka-karon ng gabay sa gawain.
Ang sumusunod ay gabay sa pagplano ng pararamihing alagang hayop:
1. Uri ng hayop sa tahanan na aalagaan - aso, kalapati, love birds, kuneho, isda sa aquarium
2. Kapaligiran - malapit sa tubig - malawak ang bakuran
3. Lugar na mapaglalagyan (kulungan) - may tubig - may sikat ng araw - may hangin - mas matibay, maayos, at malinis na kulungan.
4. Klase ng produkto na maaaring maibigay ng alaga ninyo5. Magkano ang maaaring kitain ng mapaparaming hayop
C. PAGPAPALALIM NG KAALAMANTingnan ng mabuti ang format ng plano na maaaring gamitin ng
mga bata:
All rights reserved. No part of this material may be reproduced or transmitted in any form or by any means - electronic or mechanical including photocopying – without written permission from the DepEd Central Office. First Edition, 2015.
DEPED COPY
184
Plano ng Pagpapadami ng Alagang HayopI. Layunin
(naglalaman ng layunin sa paggawa ng gawain)II. Larawan ng binabalak na gagawin
(Maaaring iguhit sa ibang papel kung kinakailangan)III. Talaan: Punan kung anong meron ang alaga mo
1. Uri ng hayop na aalagaan 2. Bilang ng hayop na sisimulan
3. Lahi ng hayop
4. Lugar na mapaglalagyan (lagyan ng tsek ang tumutugon sa plano) a. May tubigb. Sikat ng arawc. May hangin
5. Klase ng pagkaina. Tirang pagkainb. Komersyalc. Kangkong, pechay, dahon ng ipil-
ipil, talbos ng kamoted. Mais, karots, palaye. Iba pang pagkain
6. Produkto na maibibigaya. Karneb. Itlogc. Balatd. At iba pa
7. Bilang ng anak ng inahin
8. Kikitain kapag pinagbili/produkto
IV. Mga tanong:1. Ano-ano ang mga nakatala sa plano?2. Bakit kailangan sa talaan ang bilang ng sisimulan ng pag-aalaga
ng hayop?
D. PAGSASANIB
Health (Pangkalusugan)Paano natin maisasama sa plano kung papaanong mapapanatil-
ing malusog ang pag-aalaga ng hayop?
All rights reserved. No part of this material may be reproduced or transmitted in any form or by any means - electronic or mechanical including photocopying – without written permission from the DepEd Central Office. First Edition, 2015.
DEPED COPY
185
E. PAGLALAHATItanong sa mga bata:Bakit mahalaga ang pagpaplano sa pagpaparami ng mga alagang
hayop upang kumita?Ipasulat ang batayan sa pagplano ng pagpaparami ng alagang
hayop.Mga naka-tala sa plano ng pagpaparami ng alagang hayop
1. 2. 3. 4. 5.
VI. PAGTATAYA:
Ipagawa sa mga bata ang plano nang pag – aalaga ng kalapati upang sila ay kumita. LM, Gawin natin
VII. PANGWAKAS NA PAGTATASA:
1. Alin ang dapat tandaan sa paggawa ng plano ng pagpaparami ng hayop upang kumita?
a. Uri ng produkto na maaaring ibigay ng alagang hayopb. Kulay ng alagang hayopc. Kalagayan ng pamumuhayd. Uri ng hayop na aalagaan
2. Ano ang maaaring idulot ng paggawa ng plano bago simulan ang pagpaparami ng alagang hayop?
a. Upang matiyak na kikita ang naparaming alagang hayopb. Upang makapagbigay ng maraming uri ng hayopc. Malalaman ang kasanayan ng nag-aalaga ng hayopd. Maibibigay ang kagustuhan ng nag-aalaga
VIII. PAGPAPAYAMAN NG GAWAIN:Ipagawa sa mga bata ang nakasaad sa LM, Pagyamanin Natin.
All rights reserved. No part of this material may be reproduced or transmitted in any form or by any means - electronic or mechanical including photocopying – without written permission from the DepEd Central Office. First Edition, 2015.
DEPED COPY
186
PAGPILI NG PARARAMIHING HAYOP
Agrikultura Aralin 28
I. NILALAMAN:Maraming uri ng hayop ang mapagpipilian na tiyak din ang paki-
nabang kung wasto ang paraan ng pangangalagang gagawin. Kailangan piliin ang alagang hayop lalo na kung balak natin paramihin ang mga ito upang makapagdulot ng karagdagang pagkain at kita sa pamilya
II. LAYUNIN:Makapamili ng pararamihing hayop
III. PAKSANG ARALIN:Paksa: Pagpili ng Pararamihing HayopSanggunian: K to 12 CG EPP4AG – Oi – 18 p. 10 of 41Kagamitan: larawan ng iba’t ibang hayop, manila paper, pentel pen
IV. PANIMULANG PAGTATASA:1. Alin sa mga sumusunod na mga hayop ang maaring paramihin sa
ating mga tahanan?a. Kalapati, love birds, pusab. Kalabaw, baka, kambingc. Ahas, palaka, gagambad. Isda, alimango, alimasag
2. Bakit kailangang piliin ang paparamihing aalagaang hayop?a. Upang gawing kasiyahan sa loob ng tahanan.b. Upang maibenta at pagkakitaan.c. Upang maging kapakipakinabang ang gawin.d. Upang may makatulong sa paglilinang sa bukid.
V. PAMAMARAAN:A. PAGGANYAK
All rights reserved. No part of this material may be reproduced or transmitted in any form or by any means - electronic or mechanical including photocopying – without written permission from the DepEd Central Office. First Edition, 2015.
DEPED COPY
187
Sa mga Mag-aaral:1. Bigyan ng metacard ang mga bata at pasulatan kung alin sa
larawan ang gusto nila (aso o pusa)?2. Patayuin ang mga bata na may metacard at papilahin sila ayon sa
isinulat nila.3. Isang pila sa aso at isang pila sa pusa.4. Ipakikitang isa’t isa ang kanilang metacard kung anong hayop
ang nakasulat. Ipaliliwanag ng bawat isa kung bakit iyon ang pinili niya.
B. PAGLALAHADMaraming hayop sa ating paligid ngunit hindi lahat ay inaalagaan
natin sa tahanan. Pinipili natin ang hayop na maaari maging mabuting kasama at kaibigan sa ating mga tahanan. Ano ang mga ito? Anong dapat gawin natin sa kanila. Mapaparami ba natin ang mga ito?
Itanong sa mga bata:1. Alin dito sa mga alagang hayop sa tahanan ang dapat paramihin?2. Ano ang batayan ng pagpili ninyo sa pararamihin na alagang
hayop?3. Ano-ano ang pakinabang na makukuha ninyo sa mga napiling
alagang hayop na pararamihin?
C. PAGPAPALALIM NG KAALAMAN
Pasagutan ang mga tanong matapos basahin ang mga alagang hayop sa tahanan.
May mga dapat tayong tandaan sa pagpili ng pararamihing hayop. Ito ay ang mga sumusunod ayon sa makikita ninyo sa diagram. (Pangkatin ang klase sa anim at pumili ang bawat pangkat ng ipapaliwanag ng isa sa kasapi nila.)1. Nakapagbibigay ng karagdagang pagkain sa hapag- kainan.2. Mabilis lumaki at madaling dumami.3. Nakatutulong sa pagpapaunlad ng kabuhayan ng mag-anak.4. Nakapagbibigay aliw at mabuting kasama sa bahay.5. Madaling alagaan at pakainin ng karaniwang pagkain tulad ng
mais, palay, talbos ng kamote, kangkong, at malunggay.6. Naipagbibili at maaring karagdagang kita ng pamilya.
D. PAGSANIB ( ARALING PANLIPUNAN)Tanong: Paano nakatutulong sa pag-unlad ng pamilya at
pamayanan ang pagpaparami ng alagang hayop?
All rights reserved. No part of this material may be reproduced or transmitted in any form or by any means - electronic or mechanical including photocopying – without written permission from the DepEd Central Office. First Edition, 2015.
DEPED COPY
188
E. PAGLALAHAT
Mungkahing Gawain:
1. Gumuhit ng malaking basket. Ipasulat sa mga bata sa loob ng basket ang sagot ng tanong. (LM, Tandaan Natin)
2. Mga paraan sa pagpili ng pararamihing alagang hayop.3. Gumawa ng net at pinaggupit-gupit na papel na pahaba. Ibigay sa
mga bata ang gupit-gupit na papel at paunahan isulat nila ang mga gabay sa pagpili ng pararamihing alagang hayop. Ibilog ang papel ng mga bata at i-shoot nila sa net mo.
Ang unang makakashoot sa net, siya ang panalo. (kailangan tama ang sagot ng bata.)
VI. PAGTATAYA:
Ipagawa sa mga bata.1. Piliin ang limang hayop sa tahanan sa bilog A na maaaring
paramihin at isulat sa loob ng bilog B.2. Isulat din sa loob ng bilog C ang mga batayan sa pagpili mo ng
paparamihing hayop. (LM, Gawin Natin)
VII. PANGWAKAS NA PAGTATASA:
1. Alin sa sumusunod ang batayan sa pagpili ng pararamihing alagang hayop?
a. Mabilis lumaki at madaling dumamib. Nakapagbibigay ng matibay na kulunganc. Madaling kapitan ng sakitd. Nanganganak ng isang beses lamang
2. Isa sa mga alagang hayop na dapat paramihin dahil sa pagbibigay aliw at mabuting kasama sa bahay ay ang _____.
a. kunehob. asoc. kalabawd. kambing
VIII. PAGPAPAYAMAN NG GAWAIN
Ipagawa sa mga bata ang nakasaad sa LM, Pagyamanin Natin
All rights reserved. No part of this material may be reproduced or transmitted in any form or by any means - electronic or mechanical including photocopying – without written permission from the DepEd Central Office. First Edition, 2015.
DEPED COPY
189
PAGGAWA NG TALATAKDAAN NG MGA GAWAIN UPANG MAKAPAGPARAMI NG HAYOP
Agrikultura Aralin 29
I. NILALAMAN:Ang paggawa ng talatakdaan ng mga gawain ay isang mabisang
paraan upang magamit ng wasto ang panahon sa pag-aalaga ng hayop. Nagkakaroon ng patnubay sa pagsasagawa ng mga gawain kung may nakahandang plano sa paggawa. Alam mo kaagad kung ano ang nakatakdang gawain sa pag-aalaga ng hayop sa bawat oras kaya walang naaaksayang panahon sa pag-iisip kung ano ang dapat tapusin sa araw na iyon. Nakikita ang pagkakaugnay ng mga gawain kung mayroong talatakdaan.
II. LAYUNIN:Nakagagawa ng talatakdaan ng mga gawain upang makapagparami
ng hayopIII. PAKSANG ARALIN:
Paksa: Paggawa ng Talatakdaan ng mga Gawain upang Makapagparami ng HayopSanggunian: K to 12 CG, EPP4Ag – Oi – 18 , p 10 of 14Kagamitan: manila paper, pentel pen
IV. PANIMULANG PAGTATASA:Ipasagot sa mga mag-aaral ang sumusunod:
1. Alin sa mga sumusunod ang mabisang paraan upang matupad ang mga bagay na gagawin sa takdang oras?
a. Iskedyul c. Planob. Talatakdaan d. Panahon
2. Alin sa mga sumusunod ang natitipid kapag gumagawa ng talatakdaan?
a. Oras c. Lakasb. Edad d. Pera
V. PAMAMARAAN:A. PAGGANYAK
Isaayos ang pagkasunod-sunod ng mga gawain. (Ipagawa sa mga bata)
• Paghuhugas ng plato• Pagkain sa hapag-kainan
All rights reserved. No part of this material may be reproduced or transmitted in any form or by any means - electronic or mechanical including photocopying – without written permission from the DepEd Central Office. First Edition, 2015.
DEPED COPY
190
• Paglalaro• Pagtitiklop ng kumot pinaghigaan• Paglilinis ng bahay
Kung may kalapati ka sa bahay, isulat din ang pagkasunod-sunod ng mga gawain sa pag-aalaga.
B. PAGLALAHAD
Maraming gawaing kapakipakinabang sa pag-aalaga ng hayop lalo na ang pagpaparami ng mga ito. Ang bawat oras ay mahalaga kaya dapat matutuhan natin kung paano ito nagugugol ng husto. Ito ay upang maiwasan ang pag aaksaya sa panahon at ito ay magagawa sa pamamagitan ng paggawa ng talatakdaan. May dalawang uri ang talatakdaan. Pasarili at pang mag-anak.
Pansariling talatakdaan ay tumutukoy sa mga indibidwal na gawaing dapat gawin sa takdang oras at araw. Samantalang ang talatakdaang pang mag-anak ay pinaghati-hating gawain sa lahat ng kasapi ng mag-anak para gampanan sa takdang oras at araw.
Ito ang halimbawa ng Pansariling Talatakdaan
Oras Minuto Gagawin
6:00 – 6: 15 NU 6:15 – 6:30 NU 6:30 – 6:45 NU 6:45 – 7:45 NU 7:45 – 8:30 NU 8:30 – 9:00 NU 9:00 – 9:15 NU
9:15 – 10:15 NU10:15 – 11:30 NU11:30 – 1:00 NH 1:00 – 2:00 NH 2:00 – 3:00 NH 3:00 – 4:00 NH 4:00 – 5:00 NH 5:00 – 5:30 NH 5:30 – 6:00 NH 6:00 – Pataas NG
15151560453015
60751206060606030
30
Pagliligpit ng Silid-tuluganPag-aayos ng sariliPag-aalmusal Paghahanda ng pagkain ng alagang hayopPag-aayos ng kakainan ng alagang hayopPagpapakain sa alagang hayopPagbibigay ng karagdagang bitamina at mineralPagpapaligo ng alagang hayopPaglilinis ng kulungan ng hayopTanghalian at PamamahingaPagtingn sa kalusugan ng hayopPagwawalis at pag-aalis ng mga dumiPaghahanda ng tubig at pagkainPagpapakain sa hayopPagliligpit ng mga gamit at pag-aayos ng mga ilaw sa kulunganPaghahanda ng hapunanPaghahapunan, Pag-aaral ng leksiyon, pamamahinga
All rights reserved. No part of this material may be reproduced or transmitted in any form or by any means - electronic or mechanical including photocopying – without written permission from the DepEd Central Office. First Edition, 2015.
DEPED COPY
191
Itala ang mga gawain sa sumusunod na oras ng talatakdaan:1. 6:45 – 7:45 NU2. 8:30 – 9:00 NU3. 9:30 – 10:45 NU4. 2:00 – 3:00 NH5. 4:00 – 5:00 NH
Ilang minuto gagawin ang mga sumusunod na gawain:
_____ Pagpapaligo ng alagang hayop_____ Pagwawalis at pag-alis ng dumi sa kulungan_____ Paghahanda ng pagkain ng hayop_____ Pagtingin sa kalusugan ng hayopIpakita ang halimbawa ng pangmag-anak na talatakdaan.(LM, Alamin natin)Dapat gawin ng mga bata:Ipaliwanag ang kahalagahan ng pagsasagawa ng talatakdaan.
C. PAGPAPALALIM NG KAALAMANSa nakita ninyong halimbawa ng talatakdaan. Nakatala ang oras,
minuto at gawain sa buong araw. Walang oras na nasayang at wala rin nakaligtaan na gawain. Lahat ng dapat gawin ay nagawa.
Kaya, tingnan natin kung makakagawa kayo ng sarili ninyong talatakdaan sa pagpaparami ng alagang hayop.
Pansariling talatakdaan. (LM, Linangin Natin)
Oras Minuto Gawain
Ipaulat ang ginawang talatakdaan at hingin ang kanilang paliwanag kung bakit ito makatutulong sa pagpaparami ng hayop.
Pangmag-anak na talatakdaan. (LM, Linangin Natin)
Gawain Taong Gaganap Araw
Hingin ang paliwanag ng mga bata kung bakit kailangan tulong-tulong sa paggawa ng anumang gawain.
D. PAGSASANIBEdukasyon sa PagpapakataoSa individual at pangmag-anak na talatakdaan, isulat sa hagdan
ang natutunang wastong pag-uugali sa paggawa ng talatakdaan.
All rights reserved. No part of this material may be reproduced or transmitted in any form or by any means - electronic or mechanical including photocopying – without written permission from the DepEd Central Office. First Edition, 2015.
DEPED COPY
192
1.
2.
3.
4.
5.
E. PAGLALAHAT
Talatakdaan ay talaan ng mga gawaing dapat gawin o isakatuparan sa takdang oras at panahon. Ito ay maaaring gawin para sa isang araw, isang linggo o isang buwan.
VI. PAGTATAYA:
Ipagawa sa mga bata ang nakasulat sa gawain sa LM, Gawain Natin.
VII. PANGWAKAS NA PAGTATASA:
Ipasagot sa mag-aaral ang sumusunod:Isulat ang titik na tamang sagot:
1. Alin sa mga sumusunod ang makatutulong sa pagtitipid ng oras, lakas at panahon:
a. Talaan c. Panuntunanb. Talatakdaan d. Gawain
2. Ito ang pinaghati-hating gawain sa lahat ng kasapi ng mag-anak para gampanan sa takdang oras at araw.
a. Pansariling talatakdaanb. Pangmag-anak na talatakdaanc. Pangmaramihang talaand. Maraming gawain
VIII. PAGPAPAYAMAN NG GAWAIN:
1. Pumili ng hayop na pararamihin.2. Mag-isip ng mga gawain na susundin upang maparami ang iyong
alaga.3. Gumawa ng talatakdaan ng mga gawain na susundin mo sa
pagpaparami ng iyong alaga.
All rights reserved. No part of this material may be reproduced or transmitted in any form or by any means - electronic or mechanical including photocopying – without written permission from the DepEd Central Office. First Edition, 2015.
DEPED COPY
193
I. NILALAMAN:
Higit na mabisa ang patupad sa tungkulin ng bawat isa kung may nasusunod na iskedyul ng gawain ang mag-anak. Ito ang nagiging gabay nila sa pagsunod ng araw na dapat gagampanan ang nakaatang na gawain sa kanila. Ang iskedyul ay magpapaalala sa bawat isa na may tungkulin sila sa tahanan at ito’y magagawa ng may ngiti sa labi dahil naipapakita ang pagkakaisa ng bawat kasapi ng pamilya. Aalamin natin ang gabay sa paggawa ng iskedyul at kung paano ito gagawin na masusunod ng mga kasapi ng pamilya.
II. LAYUNIN:
Nakagagawa ng iskedyul ng pag-aalaga ng hayop
III. PAKSANG ARALIN:
Paksa: Paggawa ng Iskedyul ng Pag-aalaga ng HayopSanggunian: K to 12 curriculum Guide, Edukasyon Pantahanan at Pangkabuhayan, EPP4AG-Oi-18, p. 10 of 41Kagamitan: Manila paper, pentel pen, kalendaryo, larawan ng mga alagang hayop
IV. PANIMULANG PAGTATASA:
1. Ang dapat gawin upang magkaroon ng panahon sa pag-aalaga ng hayop, tayo ay susunod sa . . .
a. gusto nating oras c. utos ng ating mga kapatidb. iskedyul d. sasabihin ng nakakatanda
2. Alin sa sumusunod ang maaring makita sa iskedyul?a. mga taong gaganap b. mga kagamitanc. pangalan ng mga hayopd. larawan ng mga kasapi sa tahanan
PAGGAWA NG ISKEDYUL NG PAG-AALAGA NG HAYOP
Agrikultura Aralin 30
All rights reserved. No part of this material may be reproduced or transmitted in any form or by any means - electronic or mechanical including photocopying – without written permission from the DepEd Central Office. First Edition, 2015.
DEPED COPY
194
V. PAMAMARAAN:
A. PAGGANYAK
a. Ipakita ang kalendaryo sa mga batab. Ipasabi sa mga bata ang kahalagahan ng kalendaryo at ang
gamit nito sa pag-aalaga ng hayop.
Itanong sa mga bata:Gaano kahalaga ang kalendaryo sa ating pangaraw-araw na
pamumuhay?
B. PAGLALAHAD
Ang pag-aalaga ng hayop ay isang gawaing kapakipakinabang. Malaking tulong sa ating kabuhayan ang kaalaman sa pag-aalaga ng iba’t ibang uri ng hayop. Ngunit, ang panahon ang makapagsasabi kung magagampanan mo ang gawaing ito. Kaya kailangan may iskedyul na susundin upang lahat ng kasambahay ay gumagawa at nasusunod ang panahon na nakatakda sa pagtatapos ng gawain. Maraming gawain ang pag-aalaga ng hayop na nangangailan ng iskedyul upang masunod ng tama at walang maaaksaya na panahon.
Ito ang halimbawa ng lingguhang iskedyul ng mga gawain sa pag-aalaga ng pares na kuneho.
All rights reserved. No part of this material may be reproduced or transmitted in any form or by any means - electronic or mechanical including photocopying – without written permission from the DepEd Central Office. First Edition, 2015.
DEPED COPY
195
Pansariling Iskedyul
Lunes Martes Miyerkules Huwebes
Pagpapakain ng mga kuneho
Paghuhugas at paglinis ng mga kasangkapan
Pagpupunas ng mga kuneho
Pagpapakain ng mga kuneho
Paglilinis ng kulungan
Pagpapakain ng mga kuneho
Paglilinis ng kulungan
Paglilinis ng kulungan
Paglilinis ng kulungan
Pagpapakain ng mga kuneho
Paghuhugas at paglilinis ng mga
kasangkapan
Paghuhugas at paglilinis ng mga
kasangkapan
Pagpapainom ng mga bitamina at
mineral
Biyernes Sabado Linggo
Paglilinis ng kulungan Pagpupunas ng mga kuneho
Pagpapakain ng mga kuneho
Pagpapakain ng mga kuneho
Paglilinis ng kulungan
Paghuhugas at paglilinis ng mga
kasangkapan
Paghuhugas at paglilinis ng mga
kasangkapan
Pagpapakain ng mga kuneho Paglilinis ng kulungan
Pagtingin sa kalusugan ng mga
kuneho
Paghuhugas at paglilinis ng mga
kasangkapan
Pag pupunas ng mga kuneho
Paghanap ng pagkain ng mga
kuneho
Pagpapainom ng mga bitamina at mineral
Paghanap ng pagkain ng mga kuneho
Sa mga bata: ( LM, Linangin Natin )• Pagmasdan mabuti ang nilalaman ng iskedyul.• Bigyan ang mga bata ng metacards.• Ipasulat kung anong araw ginagawa ang mga gawain sa pag-
aalaga ng kuneho at ipaskil sa pisara ng paunahan.
All rights reserved. No part of this material may be reproduced or transmitted in any form or by any means - electronic or mechanical including photocopying – without written permission from the DepEd Central Office. First Edition, 2015.
DEPED COPY
196
1. Pagpapakain ng mga kuneho
2. Paglilinis ng kulungan
3. Paghahanap ng pagkain para sa mga kuneho
4. Pagpupunas sa mga kuneho
5. Pagpapainom ng bitamina at mineral
Isa pang uri ng iskedyul ay ang pagsasama-sama ng mag-anak sa pag-aalaga ng hayop. Ito ang pangpamilyang iskedyul ng mga gawain na masaya nilang magagampanan sa pag-aalaga ng hayop.
Halimbawa ng pangmag-anak na iskedyul sa pag-aalaga ng aso
All rights reserved. No part of this material may be reproduced or transmitted in any form or by any means - electronic or mechanical including photocopying – without written permission from the DepEd Central Office. First Edition, 2015.
DEPED COPY
197
Pangmag-anak na Iskedyul
Gawain Kasambahay na gaganap sa gawain Araw
Paglilinis ng kulungan ng aso
Paghuhugas at paglilinis sa mga kasangkapan at gamit
Pagpapakain sa hayop
Pagpapaligo sa aso
Pagpapainom ng bitamina at mineral
Patingin sa kalusugan ng aso
Pagpapasuri sa beterenaryo kapag may sakit ang aso
Paghahanap / pagbibili ng pagkain ng aso
Pagliligpit ng mga gamit
Kuya Ron
Ate Annie
Bunsong Roger
Tatay Bong
Ate She
Ate Tess
Nanay Bernie
Tito Ernest
Kuya Judy
Lunes
Martes
Miyerkules
Huwebes
Biyernes
Sabado
Linggo
Lunes
Martes
Itanong sa mga bata:1. Ano-anong mga gawain ang nakatala sa ipinakitang iskedyul sa
pag-aalaga ng aso?2. Anong araw nakatalaga si Tito Ernest?3. Sino ang maghuhugas at maglilinis ng mga kasangkapan at gamit?4. Paano ninyo ihahambing itong iskedyul sa pangmag-anak at
pangsarili?
All rights reserved. No part of this material may be reproduced or transmitted in any form or by any means - electronic or mechanical including photocopying – without written permission from the DepEd Central Office. First Edition, 2015.
DEPED COPY
198
C. PAGPAPALALIM NG KAALAMAN
Balikan natin . . .Itanong sa mga bata alin sa dalawa ang mas madaling gawin.
Tingnan mo kung naintindihan nila ang paggawa nito.1. Pangkatin ang mga bata sa dalawahan.2. Ipasadula ang mga gawain sa dalawang uri ng iskedyul.3. Bigyan ng score sheet ang bawat pangkat.4. Sa ebalwasyon ng kanilang ginawa, pangkat A ay magbibigay
sa pangkat B. Ang pangkat B naman ang gagawa ng grado sa pangkat A kung nasunod nang lahat ang isinasaad sa dalawang iskedyul.
Tsek List Oo Hindi1. Naisagawa ng tama ang mga gawain sa
iskedyul2. Nasunod ang oras/araw sa pagsasagawa3. Natukoy ang mga tauhan na nakasaad sa
iskedyul4. Naipakita ang mga gawain sa masayang
paraan
D. PAGSASANIBEdukasyon sa PagpapakataoAnong pag – uugali ang ipinakikita sa ginawang iskedyul sa mga
gawain ng pag – aalaga ng hayop.
E. PAGLALAHAT
Gumawa ng metacards at ibigay sa mga bata. Ipasulat sa meta-card ang mga salita na tumutukoy kung paano ginawa ang iskedyul at ang mga batayan sa paggawa nito.
Tagapag-alagaaraw /panahongawain
angngIskedyul
Hayopginampanan Nakasaadgabay
All rights reserved. No part of this material may be reproduced or transmitted in any form or by any means - electronic or mechanical including photocopying – without written permission from the DepEd Central Office. First Edition, 2015.
DEPED COPY
199
Isabay:Ang iskedyul ay gabay sa paggawa ng mga gawain ayon sa
nakasaad na araw / panahon na ginagampanan ng tagapag-alaga ng hayop.
VI. PAGTATAYA:
1. Magpagawa ng iskedyul ng pag-aalaga ng aso.2. Ipasulat sa ibaba ang mga batayan na sinunod nila sa paggawa ng
iskedyul. (LM, Gawin Natin)
VII. PANGWAKAS NA PAGTATASA:
1. Ano-ano ang mga dapat isaalang-alang sa paggawa ng iskedyul?a. Madali itong masusunodb. Mahirap gampananc. Kaayusan ng mga hayopd. Pag wawalang bahala sa bawat kasapi sa mag-anak
2. Itala ang mga gawain na makikita sa paggawa ng iskedyul sa pag-aalaga ng hayop sa tahanan.
1 4 7.
2. 5. 8.
3. 6. 9.
VIII. PAGPAPAYAMAN NG GAWAIN
Ipagawa sa mga bata ang nakasaad sa LM – Pagyamanin
All rights reserved. No part of this material may be reproduced or transmitted in any form or by any means - electronic or mechanical including photocopying – without written permission from the DepEd Central Office. First Edition, 2015.
DEPED COPY
200
I. NILALAMAN:Kailangan ang pag-iingat sa pag-aalaga ng hayop sa tahanan upang
makaiwas sa anumang sakuna na maaaring mangyari sa atin. Ingatan din ang kanilang pangkalusugan upang patuloy na magbigay sila ng aliw at kapakinabangan. Sa ganitong paraan, ito ay magdudulot ng magandang samahan ng alagang hayop at tagapag-alaga.
II. LAYUNIN:
Naitatala ang mga pag-iingat na dapat gawin kung mag-aalaga ng hayop
III. PAKSANG ARALIN:
Paksa: Pag-iingat na Dapat Gawin kung Mag-aalaga ng HayopSanggunian: K to 12 Curriculum Guide, Edukasyong Pantahanan at Pangkabuhayan – EPP4AG – Oi – 18, p. 10 of 41Kagamitan: larawan ng alagang hayop, manila paper, pentel pen, metacards
IV. PANIMULANG PAGTATASA:
1. Ano ang dapat nating ingatan kung mag-aalaga ng hayop?a. Makakagat sa mga taong naglalakad sa pamayanan.b. Makagala sa pamayanan ng walang pumapansin.c. Hindi maturukan ng anti-rabies.d. Lahat ng ito.
2. Alin sa mga hayop ang mapanganib alagaan?a. Pusab. Asong galac. Kalapatid. Kuneho
PAG-IINGAT NA DAPAT GAWIN KUNG MAG-AALAGA NG HAYOP
Agrikultura Aralin 31
All rights reserved. No part of this material may be reproduced or transmitted in any form or by any means - electronic or mechanical including photocopying – without written permission from the DepEd Central Office. First Edition, 2015.
DEPED COPY
201
V. PAMAMARAAN
A. PAGGANYAK
Itanong sa mga bata:1. Ano ang nakikita ninyo sa larawan?2. Paano ninyo paghahambingin ang dalawang larawan?3. Ano sa palagay mo ang mangyayari sa aso na nasa kulungan?
Aso na pagala-gala?4. Alin sa dalawang aso ang madaling alagaan?5. Mapapakain ba sa takdang oras ang aso sa larawan A? Sa
larawan B? Bakit?6. Alin sa dalawa ang magiging malusog at kapaki-pakinabang?
B. PAGLALAHAD
Ang pag-aalaga ng hayop sa tahanan ay isang kawili-wili at kapaki-pakinabang na gawain. Maraming kabutihang dulot ang naibibigay ng mga ito. Maaari din sa mabuting kasama natin sila sa bahay. Ang ibang alaga ay nahahawakan natin upang paliguan o isama sa mga lakad natin katulad ng aso. Ngunit dapat maging maingat sa pag-aalaga ng hayop at isipin din natin ang kanilang pangkalusugan. Isa-isahin natin ang nakatalang pag-iingat na dapat gawin kung tayo ay mag-aalaga ng hayop. (LM, Alamin Natin )
C. PAGPAPALALIM NG KAALAMAN
Suriing mabuti ang mga larawan at ang mga isinasaad nito sa pag-iingat sa pag-aalaga ng hayop. (LM – Linangin Natin)
All rights reserved. No part of this material may be reproduced or transmitted in any form or by any means - electronic or mechanical including photocopying – without written permission from the DepEd Central Office. First Edition, 2015.
DEPED COPY
202
• Ipaliwanag sa bata kung bakit dapat nasa kulungan ang aso.
• Paano mapapanatiling malinis ang kulungan?
• Itanong sa mga bata kung ano ang gagawin sa mga hayop na may sakit at kanino dadalhin.
All rights reserved. No part of this material may be reproduced or transmitted in any form or by any means - electronic or mechanical including photocopying – without written permission from the DepEd Central Office. First Edition, 2015.
DEPED COPY
203
• Hingin ang paliwanag ng mga bata kung ano ang dapat gawin sa patay na hayop. Bakit ito gagawin?
• Itanong sa mga bata bakit kailangan maghugas ng kamay matapos asikasuhin ang mga alagang hayop.
Dapat Gawin:1. Isulat ang mga tanong sa papel, bilugin ito matapos isulat ang
tanong at ilagay sa napili mong lagayan2. Pabunutin ang bawat lider ng pangkat ng isang bilog na papel at
ipabasa sa mga kasama.3. Pagsulatin ng sagot ang bawat kasapi sa mga tanong.4. Ipakolekta sa lider ang mga sagot at pagsamasamahin ang kanilang
mga ideya/kuro-kuro.5. Ipasulat sa metacard ang sagot ng bawat pangkat at ipapaskil sa
pisara.6. Papiliin ng isa sa mga kasapi sa kanilang pangkat na
magpapaliwanag ng kanilang sagot.
All rights reserved. No part of this material may be reproduced or transmitted in any form or by any means - electronic or mechanical including photocopying – without written permission from the DepEd Central Office. First Edition, 2015.
DEPED COPY
204
D. PAGSASANIB - HEALTH
Ipasulat sa mga bata sa loob ng kahon ang mga dapat gawin na pangkalusugan habang nag-aalaga ng hayop.
E. PAGLALAHAT
Sundin ang mga dapat gawin sa pag-iingat ng pag-aalaga ng hayop at ang kanilang kaligtasan sa pangkalusugan.
VI. PAGTATAYA:
A. Isulat sa manila paper ang mga tanong at pasagutan sa mga bata. (LM, Gawin Natin)
B. Ipatala ang mga gawain sa pag-iingat ng pag-aalaga ng isda sa aquarium. (LM, Gawin Natin)
VII. PANGWAKAS NA PAGTATASA:
Ipasagot sa mga mag-aaral ang sumusunod:1. Alin sa sumusunod ang malinis at ligtas na kulungan ng hayop?
a. Alisin ang mga dumi ng hayop sa kanilang kulunganb. Hayaan na nilalangaw ang kulungan.c. Gamitin ang tubig sa kanal sa paglinis ng kulungan.d. Itapon ang dumi ng hayop sa kalsada
2. Ilang beses huhugasan ang pinagkainan ng hayop?a. Isa c. Minsanb. Palagi d. Bihira
VIII. PAGPAPAYAMAN NG GAWAIN:
Ipagawa sa mga bata:Magsaliksik sa Internet/aklatan o gumawa ng panayam sa isang
nag-aalaga ng hayop at alamin kung ano pang karagdagang pag-iingat ang ginagawa nila sa pag-aalaga ng hayop
All rights reserved. No part of this material may be reproduced or transmitted in any form or by any means - electronic or mechanical including photocopying – without written permission from the DepEd Central Office. First Edition, 2015.
DEPED COPY
205
MGA KAUTUSAN / BATAS TUNGKOL SA PANGANGALAGA NG PAPARAMIHING
HAYOP
Agrikultura Aralin 32
I. NILALAMAN:Ang mga alagang hayop ay itinuturing na natin na kasama sa pamilya
dahil sa kapakinabangan na naibibigay nila sa atin. Kaya hindi dapat saktan o imaltrato ang mga alagang hayop. Ang sinuman na gumagawa nito ay mahaharap sa kaukulang parusa ayon sa itinakda ng mga batas na nangangalaga sa kapakanan ng mga hayop.
II. LAYUNIN:Naisasaalang-alang ang mga kautusan/ batas tungkol sa pangangalaga
ng paparamihing hayop
III. PAKSANG ARALIN:Paksa: Mga Kautusan/Batas Tungkol sa Pangangalaga ng
Pararamihing HayopSanggunian: K to 12 CG, EPP 4 Ag- Oi-18, p.10 of 41Mga Kagamitan: manila paper, pentel pen, diyaryo,
IV. PANIMULANG PAGTATASA:
Ipasagot sa mga mag-aaral ang sumusunod:1. Anong kaso ang maaaring harapin ng taong mahuhuling nananakit
ng mga hayop?a. Paglabag sa Animal Welfare Actb. Paglabag sa Animal Rights Policyc. Paglabag sa Animal Protection Law
2. Alin sa sumusunod ang dapat gawin na pag-aalaga ng aso? a. Bigyan ng pagkain sa tamang orasb. Hayaan na pagala-gala sa kalyec. Paluin ng patpat kapag ito ay kumakahol
V. PAMAMARAAN:
A. PAGGANYAKNakakita na ba kayo ng hayop na sinasaktan ng tagapag-alaga o
ng kahit sinong tao?
All rights reserved. No part of this material may be reproduced or transmitted in any form or by any means - electronic or mechanical including photocopying – without written permission from the DepEd Central Office. First Edition, 2015.
DEPED COPY
206
Ano ang nararamdaman ninyo kapag nakikita ito?May batas ba tayo para sa mga hayop?
I-play sa cassette at iparinig sa mga bata ang balitang ito:
Marami ang nanggagaliti at nagalit nang kamakailan ay kumalat sa Internet ang isang crush video kung saan walang awang tinapak-tapakan at nilamog ang katawan ng isang aso hanggang sa ito’y mamatay.
(Imbestigador, Saturday, 4:45pm on GMA-7)
Itanong sa mga bata:1. Ano ang nakita ng mga tao sa crush video?2. Paano ninyo mailalarawan ang damdamin ng mga tao sa nakakita
sa crush video?3. Maaari bang tawagin na isang krimen ang pagpatay ng alagang
hayop? Bakit?4. Ano-anong kaso nga ba ang maaaring harapin ng mga taong
mahuhuling nananakit ng mga hayop?
B. PAGLALAHAD
Ang mga hayop ay dapat inaalagaan ng maayos upang makatugon sa pangangailangan ng tao at ang malaking pakinabang na ibinibigay ng mga ito na nagdudulot minsan ng kaaya-ayang kabuhayan. Itinuturing nating kasambahay o kung minsan kapamilya pa ang alagang hayop. Kaya dapat bigyan natin ng pagmamahal ang mga alagang hayop at hindi dapat sinasaktan ng kahit sino pa man. Tingnan sa LM, Alamin mo, Mga batas…)
C. PAGPAPALALIM NG KAALAMANIpagawa sa mga bata ang mga sumusunod: (LM, Linangin Natin)
1. Isulat sa metacard ang mga batas sa pangangalaga ng hayop.2. Pangkatin ang mga bata sa apatan at pag-aralan ng bawat
pangkat ang batas na nakasulat sa metacard. ( LM, Linangin Natin)
3. Magpalitan ng kuro-kuro ang bawat pangkat tungkol sa batas na nakalagay sa metacard nila.
4. Pumili ng isang lider sa pangkat na mag-uulat tungkol sa natalakay na batas.
5. Maaaring magtanong ang ibang pangkat tungkol sa iniulat na batas.
All rights reserved. No part of this material may be reproduced or transmitted in any form or by any means - electronic or mechanical including photocopying – without written permission from the DepEd Central Office. First Edition, 2015.
DEPED COPY
207
D. PAGSASANIB - ARALING PANLIPUNAN
Itanong sa mga bata:Ano ang mahalagang ginagampanan ng mamamayan kapag
nakakakita ng krimen katulad ng pananakit sa hayop?
E. PAGLALAHAT
Mabuting halimbawa
Maghabla
Magsumbong
Magpayo
VI. PAGTATAYA:
1. Pasagutan sa mga bata ang bilang 1-5 sa Gawin natin.2. Ipasulat ang halaga na maaaring bayaran ng sinumang lumalabag
sa mga batas.
VII. PANGWAKAS NA PAGTATASA:
Piliin ang titik ng tamang sagot.1. Ito ang unang batas na nagtadhana sa makataong pangangalaga
ng hayop na mas kilalang Animal Welfare Act.
a. RA 8485b. RA 10631c. House Bill 914
2. May karapatang parusa ang paggawa ng mga crush video at ang pamamahagi nito sa anumang medium na maaaring gamitin.
a. Meronb. Walac. Maaari
VIII. PAGPAPAYAMAN NG GAWAIN:
Magsaliksik sa mga website tungkol sa mga batas sa ibang bansa na ipinapataw sa mga taong sinasaktan ang mga alagang hayop.
All rights reserved. No part of this material may be reproduced or transmitted in any form or by any means - electronic or mechanical including photocopying – without written permission from the DepEd Central Office. First Edition, 2015.
DEPED COPY
261
GLOSSARYAudio conferencing A meeting held by people in two different places
via audio devicesBlog An informational site maintained with regular
entries of commentary, descriptions of events, or social issues. Also called personal journal because it captures the thoughts and experiences of user or group of users
Bookmark Serves as a marker for a website. In Internet Explorer they’re called “Favorites”. It is a feature within a browser that enables you to keep a record of web pages that you have visited and would like to browse again
Chat An exchange of information through text dialogue in real time, or a conversation on the internet
Download To transfer a copy of data, a computer program, a text file, an image file, a sound file, or video file from one computer to another computer. It is also a means of obtaining data and programs from the World Wide Web
Electronic mail A system for creating, sending, and receiving messages via the internet
Electronic spread-sheets
The software that organizes data into rows and columns. Data can be analyzed, manipulated, and updated
EPP (Edukasyong Pantahanan at Pangkabuhayan)
A subject that introduces children from Grades 4 to 5 into the world of work
File sharing An exchange of files between computers over the internet. The term “file sharing” can also refer to disk or server sharing between computers on a closed network
File system A way of storing and organizing information into a data storage device
Information and Com-munication Technology (ICT)
Consists of the hardware, software, networks, and media for collecting, storing, processing, transmitting, and presenting information
Instant messaging A type of online chat that offers real-time text transmission over the internet
Internet A global system of computer networks in which users can access and share information
All rights reserved. No part of this material may be reproduced or transmitted in any form or by any means - electronic or mechanical including photocopying – without written permission from the DepEd Central Office. First Edition, 2015.
DEPED COPY
262
GLOSSARYKnowledge product A product that creatively and innovatively extracts
information from previous knowledge and experience (knowledge basis), and transforms it into a tangible material in order to present, teach and communicate.
Malware A malicious software designed to damage or cause any other unwanted actions on a computer system
Media file Any file in a digital storage device such as an audio, video, or image file, which comes in different file formats such as mp3, aac, and wma, for audio file, and mkv, avi, and wma for video files
Multimedia The combination of multiple forms of media such as text, graphics, audio, video, animation, etc. in a single system
Online survey tools Tools for delivering surveys, collecting and analyzing results through one central system
Productivity tools A computer program that help users work effectively and efficiently, i.e., word-processing, spreadsheet and presentation software, etc.
Search Engine An information retrieval system that enable users easy to locate, retrieve, or generate information in the World Wide Web
Software An application or a set of instructions loaded into a computer that enable it to provide specific functions such as word processing, spreadsheets, presentations, databases, and image editing
TLE (Technology and Livelihood Education)
The nomenclature used in Grades 6 to mean EPP. (So used because the medium of instructions for EPP in Grade 6 is English)
Upload Sending a copy of a computer program, a text file, an image file, a sound file or a video file from one computer to another computer system; importing data into a system
Web browser A software used to search, retrieve, and capture all the information from the World Wide Web such as Netscape Navigator, Internet Explorer
Website A set of web pages that belong to each other as one group. Each web page is linked to the others in some way
All rights reserved. No part of this material may be reproduced or transmitted in any form or by any means - electronic or mechanical including photocopying – without written permission from the DepEd Central Office. First Edition, 2015.
DEPED COPY
263
GLOSSARYWikis A website that allows user to edit collaboratively,
like Wikipedia. Once people have appropriate permissions set by the wiki owner, they can create pages and/or add to and alter existing pages
Word processing tools A basic word processing programs used to create, edit, and print documents
Video conferencing A ‘meeting’ between two or more people who are in separate geographical locations using the video monitors, specialist software, fast broadband connections and/or satellite technology or Internet
Virus A destructive program transferred covertly to files and applications usually spread by a computer network, by e-mail, or removable media, like a floppy disk or memory stick
All rights reserved. No part of this material may be reproduced or transmitted in any form or by any means - electronic or mechanical including photocopying – without written permission from the DepEd Central Office. First Edition, 2015.
DEPED COPY
i
Edukasyong Pantahananat
Pangkabuhayan
4
Patnubay ng Guro
Ang aklat na ito ay magkatuwang na inihanda at sinuri ng mga edukador mula sa mga publiko at pribadong paaralan, kolehiyo, at / o unibersidad. Hinihikayat namin ang mga guro at ibang nasa larangan ng edukasyon na mag-email ng kanilang puna at mungkahi sa Kagawaran ng Edukasyon sa [email protected].
Mahalaga sa amin ang inyong mga puna at mungkahi.
Kagawaran ng EdukasyonRepublika ng Pilipinas
All rights reserved. No part of this material may be reproduced or transmitted in any form or by any means - electronic or mechanical including photocopying – without written permission from the DepEd Central Office. First Edition, 2015.
DEPED COPY
Edukasyong Pantahanan at Pangkabuhayan – Ikaapat na BaitangPatnubay ng GuroUnang Edisyon 2015
Paunawa hinggil sa karapatang-sipi. Isinasaad ng Batas Republika 8293, seksiyon 176 na “Hindi maaaring magkaroon ng karapatang-ari (sipi) sa anumang akda ang Pamahalaan ng Pilipinas. Gayunman, kailangan muna ang pahintulot ng ahensiya o tanggapan ng pamahalaan na naghanda ng akda kung ito’y pagkakakitaan. Kabilang sa mga maaaring gawin ng nasabing ahensiya o tanggapan ay ang pagtakda ng kaukulang bayad.”
Ang mga akda (kuwento, seleksiyon, tula, awit, larawan, ngalan ng produkto o brand names, tatak o trademarks, palabas sa telebisyon, pelikula, atbp.) na ginamit sa aklat na ito ay sa nagtataglay ng karapatang-ari ng mga iyon. Pinagtibay ng isang kasunduan ng Kagawaran ng Edukasyon at Filipinas Copyright Licensing Society (FILCOLS), Inc. na ang FILCOLS ang kakatawan sa paghiling ng kaukulang pahintulot sa nagmamay-ari ng mga akdang hiniram at ginamit dito. Pinagsumikapang matunton upang makuha ang pahintulot sa paggamit ng materyales. Hindi inaangkin ng mga tagapaglathala at mga may-akda ang karapatang-aring iyon.
Tanging mga institusyon at kompanyang nakipagkontrata sa FILCOLS at yaong nakasaad lamang sa kasunduan, ang maaaring kumopya mula dito sa Patnubay ng Guro. Ang hindi nakipagkontrata sa FILCOLS ay dapat, kung ninanais makakopya, makipag-ugnay nang tuwiran sa mga tagapaglathala at sa mga may-akda.
Maaaring tumawag sa FILCOLS sa telepono blg. (02) 439-2204 o mag-email sa [email protected] ang mga may-akda at tagapaglathala.
Inilathala ng Kagawaran ng EdukasyonKalihim: Br. Armin A. Luistro FSCPangalawang Kalihim: Dina S. Ocampo, PhDDirektor IV: Marilyn D. Dimaano, EdD
Inilimbag sa Pilipinas ng Vibal Group, Inc.Department of Education-Instructional Materials Council Secretariat (DepEd-IMCS)Office Address: 5th Floor Mabini Bldg., DepEd Complex Meralco Avenue, Pasig City Philippines 1600 Telefax: (02) 634-1054 or 634-1072E-mail Address: [email protected]
Mga Bumuo ng Kagamitan ng Patnubay ng Guro
Mga Manunulat: Entrepreneur & ICT – Eden F. Samadan, Marlon L. Lalaguna, Virgilio L. Laggui, Marilou E. Marta R. Benisano; Home Economics – Dolores M. Lavilla, Imelda O. Garcia, Bernie C. Dispabiladera; Agriculture – Teresita B. Doblon, Ma. Shirley A. Macawile, Ernesto R. Abletes, Judy R. Rondina; Industrial Arts – Shiela Mae R. Roson, Roberto B. Torres, at Randy R. EmenMga Konsultant: Mona T. Sasing, Cherrypyn B. Barbacena, PhD, Anicia M. Lorica, at Werson R. De Asis, PhD
Mga Tagaguhit: Entrepreneur & ICT – Anife S. Angelo; Home Economics – Sharlyn P. Sanclaria; Agriculture – Mar G. Agustin; Industrial Arts – Jayson M. Gaduena, Fermin M. Fabella, at Eric C. De Guia Mga Tagatala: Erwin Karl I. Antido at Ron Ralph Kenneth L. OcampoMga Naglayout: Phoebe Kay B. Doñes, Paola Joy B. Doñes, at John Ralph G. SottoMga Tagapamahala: Glenda M. Granadozin, Rogelio O. Doñes, EdD, Marilette R. Almayda, PhD, at Marilyn D. Dimaano, EdD
All rights reserved. No part of this material may be reproduced or transmitted in any form or by any means - electronic or mechanical including photocopying – without written permission from the DepEd Central Office. First Edition, 2015.
DEPED COPY
iii
PAUNANG SALITA
Inihahandog itong Patnubay ng Guro (Teacher’s Guide) sa mga guro ng asignaturang Edukasyong Pantahanan at Pangkabuhayan sa Ikaapat na Baitang alinsunod sa K to 12 Enhanced Basic Education Program.
Ang mga gawain sa kagamitang ito ay maingat na inihanda upang maging angkop sa edad, kultura, kakayahan, kasanayan, kaalaman, at interes ng iyong mga mag-aaral. Ito rin ang gagamitin mo upang iangkop ang mga aralin dito kung kinakailangan upang maging kaaya-aya sa mga mag-aaral ang mga gawain at pagsasanay sa mga inihandang aralin. Ang patnubay na ito ay magiging gabay mo sa buong taong pagtuturo ng Edukasyong Pantahanan at Pangkabuhayan upang malinang nang lubos ang kakayahan sa iba’t ibang lawak ng asignatura. Magagamit mo ang mga ito nang wasto at angkop sa pang-araw-araw na pamumuhay. Gayundin mabisang magamit ng mga mag-aaral ang mga kakayanan sa paghahanapbuhay upang lalo nilang mahalin ang kahalagahan ng paggawa.
Ang mga gawain ng mga mag-aaral ay makikita sa Kagamitan ng Mag-aaral (KM) (Learner’s Material), kung saan nakasulat ang pagsasanay, gampanin, at gawaing isasagawa sa pag-aaral ng aralin. Magiging matagumpay sila sa paggamit nito sa pamamagitan ng iyong paggabay sa kanila.
All rights reserved. No part of this material may be reproduced or transmitted in any form or by any means - electronic or mechanical including photocopying – without written permission from the DepEd Central Office. First Edition, 2015.
DEPED COPY
vi
Yunit 4 Industrial Arts 209Aralin 1 Mga Kagamitan sa Pagsusukat 210Aralin 2 Mga Sistema ng Pagsusukat 212
Aralin 3 Pagsasalin ng Sistemang Panukat na Ingles sa Metrik at Metrik sa Ingles
214
Aralin 4 Ang Pagleletra 216Aralin 5 Pagbuo ng Iba’t Ibang Linya at Guhit 219Aralin 6 Paggamit ng Alphabet of Lines sa Pagbuo ng
Linya, Guhit, at Pagleletra221
Aralin 7 Mga Produktong Ginagamitan ng Basic Sketching, Shading, at Outlining”
224
Aralin 8 Mga Tao at Negosyo sa Pamayanan na Gumagamit ng Shading, Basic Sketching, at Outlining
226
Aralin 9 Mga Paraan sa Pagdidisenyo ng Proyekto 228Aralin 10 Mga Kagamitan at Kasangkapan sa Pagbubuo ng
Disenyo230
Aralin 11 Pagguhit ng Disenyo o Krokis 232Aralin 12 Mga Paraan ng Pagsasaliksik Tungkol sa Basic
Sketching, Shading, at Outlining234
Aralin 13 Ang Productivity Tools sa Paggawa ng Disenyo 236Aralin 14 Pangkaligtasan at Pangkalusugang Panuntunan sa
Paggawa238
Aralin 15 Iba’t Ibang Materyales na Matatgpuan sa Pamayanan
240
Aralin 16 Pagpapahalaga sa Natapos na Proyekto 242Aralin 17 Wastong Pag-aayos ng Produktong Ipagbibili at
Pagbebenta244
Aralin 18 Pagtutuos ng Ginastos at Kinita 246Aralin 19 Pagpaplano ng Proyekto Gamit ang Naunang
Kinita248
Aralin 20 Pagsasaalang-alang, Pag-iingat, at 250Pagmamalasakit sa Kapaligiran sa Pagplano at Pagbubuo ng Produkto Tungo sa Patuloy na Pag-unlad
All rights reserved. No part of this material may be reproduced or transmitted in any form or by any means - electronic or mechanical including photocopying – without written permission from the DepEd Central Office. First Edition, 2015.
DEPED COPY
vii
Aralin 21 Mga Gawi na Dapat at Di Dapat Isaugali Upang Makatulong sa Patuloy na Pag-unlad
252
Aralin 22 Mga Regulasyon at Kautusan ng Pamahalaang Lokal Kaugnay sa Napiling Negosyong Panserbisyo at Produkto
254
Glossary 261
All rights reserved. No part of this material may be reproduced or transmitted in any form or by any means - electronic or mechanical including photocopying – without written permission from the DepEd Central Office. First Edition, 2015.
DEPED COPY
ix
Repu
blic
of
the
Phili
ppin
es
Dep
artm
ent
of E
duca
tion
Dep
Ed C
ompl
ex, M
eral
co A
venu
e Pa
sig
City
D
ecem
ber
2013
K T
O 1
2 CU
RRIC
ULU
M G
UID
E
EDU
KAS
YON
G PA
NTA
HAN
AN A
T PA
NGK
ABU
HAY
AN (E
PP)
and
TECH
NO
LOGY
AN
D L
IVEL
IHO
OD
ED
UCA
TIO
N
(TLE
)
Grad
e 4
(G
rade
1 to
Gra
de 10
)
All rights reserved. No part of this material may be reproduced or transmitted in any form or by any means - electronic or mechanical including photocopying – without written permission from the DepEd Central Office. First Edition, 2015.
DEPED COPY
x
K to
12
BASI
C ED
UCAT
ION
CURR
ICUL
UM
All rights reserved. No part of this material may be reproduced or transmitted in any form or by any means - electronic or mechanical including photocopying – without written permission from the DepEd Central Office. First Edition, 2015.
DEPED COPY
xi
K to
12
BASI
C ED
UCAT
ION
CURR
ICUL
UM
De
scrip
tion
of Fr
amew
ork
Tech
nolog
y an
d Liv
eliho
od E
duca
tion
enco
mpas
ses t
he fi
eld o
f Hom
e Ec
onom
ics (H
.E.);
Indu
strial
Arts
(IA)
; Agr
i-Fish
ery
Arts
(AFA
); an
d In
forma
tion,
Comm
unica
tion.
and
Tech
nolog
y (IC
T). T
he 24
TLE
cour
ses c
an b
e cate
goriz
ed u
nder
any o
f the
se fie
lds.
TLE
as a
cou
rse h
as tw
o str
eams—
the
TR-b
ased
TLE
and
the
Entre
pren
eur-b
ased
TLE—
and
ever
y sc
hool
has
a ch
oice
as to
whic
h str
eam
to o
ffer,
with
con
sider
ation
for
facult
y, fac
ilities
, and
reso
urce
s.
Both
stre
ams
are
bas
ed
on th
e Tr
aining
Reg
ulatio
ns, b
ut th
e En
trepr
eneu
r-bas
ed T
LE e
mbed
s en
trepr
eneu
rship
conc
epts
in th
e tea
ching
of t
he va
rious
subje
cts in
HE
, IA
, AFA
, and
IC
T.
TL
E is
gear
ed to
ward
s the
dev
elopm
ent o
f tec
hnolo
gical
profi
cienc
y an
d is
anch
ored
on
know
ledge
and
infor
matio
n, en
trepr
eneu
rial c
once
pts,
proc
ess
and
deliv
ery,
work
value
s, an
d life
skills
. This
mea
ns th
at th
e TLE
that
works
is o
ne w
hich
is bu
ilt on
adeq
uate
maste
ry of
know
ledge
and
infor
matio
n, sk
ills an
d pr
oces
ses,
and
the a
cquis
ition
of pr
oper
wor
k valu
es a
nd lif
e sk
ills. T
he T
LE th
at is
func
tiona
l is o
ne w
hich
equip
s stu
dent
s with
skills
for l
ifelon
g lea
rning
. TLE
that
is co
ncer
ned
only
with
mer
e de
finitio
n of
terms
is m
eanin
gless
and
shall
ow. T
LE th
at is
focus
ed o
n ma
stery
of sk
ills a
nd p
roce
sses
with
out r
ight w
ork v
alues
is a
nemi
c an
d da
nger
ous.
An e
ffecti
ve T
LE is
one
that
is fou
nded
on
the
cogn
itive,
beha
viora
l, or
psy
chom
otor
and
affe
ctive
dim
ensio
ns o
f hum
an d
evelo
pmen
t. Th
erefo
re te
achin
g TL
E me
ans t
each
ing fa
cts, c
once
pts,
skills
, and
va
lues i
n the
ir en
tirety
.
The d
iagra
m lik
ewise
show
s tha
t ent
repr
eneu
rial c
once
pts a
lso fo
rm p
art o
f the
foun
datio
n of
quali
ty TL
E. It
is ex
pecte
d th
at T
LE st
uden
ts, af
ter u
sing
the
Lear
ning
Modu
les
on E
ntre
pren
eursh
ip-ba
sed
TLE,
imbib
e th
e en
trepr
eneu
rial s
pirit
and
cons
eque
ntly
set u
p th
eir o
wn b
usine
sses
in th
e ar
eas
of Ag
ri-Fis
hery
Arts,
Indu
strial
Arts
, Hom
e Ec
onom
ics, a
nd In
forma
tion a
nd C
ommu
nicati
on T
echn
ology
.
TLE
by it
s natu
re is
dom
inant
ly a
skill
subje
ct; h
ence
the
teach
er m
ust e
ngag
e stu
dent
s in
an e
xper
ientia
l, co
ntex
tuali
zed,
and
auth
entic
teac
hing-
learn
ing p
roce
ss. I
t is a
su
bject
in wh
ich st
uden
ts lea
rn b
est b
y doin
g. It
is int
egra
tive i
n ap
proa
ch. F
or in
stanc
e, it
integ
rates
entre
pren
eursh
ip wi
th al
l the
area
s of T
LE. I
t int
egra
tes co
ncep
ts, sk
ills,
and v
alues
.
All rights reserved. No part of this material may be reproduced or transmitted in any form or by any means - electronic or mechanical including photocopying – without written permission from the DepEd Central Office. First Edition, 2015.
DEPED COPY
xii
K to
12
BASI
C ED
UCAT
ION
CURR
ICUL
UM
I.
LEAR
NING
ARE
A ST
ANDA
RD
II.
KEY
STAG
E ST
ANDA
RDS
Grad
es 4–6
Gr
ades
7–1
0 Gr
ades
11–
12
The l
earn
er de
mons
trates
an un
derst
andin
g of t
he
basic
know
ledge
and s
kills
in en
trepr
eneu
rship
& IC
T, Ag
ricult
ure,
Home
Econ
omics
, and
Indu
strial
Arts
tow
ard th
e imp
rove
ment
of pe
rsona
l life,
fam
ily, a
nd
comm
unity
The l
earn
er de
mons
trates
an un
derst
andin
g of t
he
basic
conc
epts
of se
lected
TLE c
ourse
in H
ome
Econ
omics
, Ind
ustri
al Ar
ts, A
gricu
lture
and F
isher
y Arts
an
d ICT
comp
etenc
ies co
mmon
to T
LE co
urse
s suc
h as
use a
nd m
ainten
ance
of to
ols, o
bser
ving,
safet
y in t
he
workp
lace,
mens
urati
on an
d calc
ulatio
n, an
d int
erpr
eting
tech
nical
draw
ings;
and g
ains s
pecia
lized
know
ledge
and s
kills
in at
least
one T
LE th
at wo
uld
enab
le him
/her
to ob
tain N
C II.
The l
earn
er de
mons
trates
spec
ialize
d tec
hnica
l skil
ls th
at wo
uld en
able
him/h
er to
obtai
n NC
II.
The l
earn
er de
mons
trates
the k
nowl
edge
, skil
ls, va
lues,
and a
ttitu
des (
KSVA
) in T
echn
ology
and L
ivelih
ood E
duca
tion (
TLE)
, whic
h will
enab
le
him/h
er to
gain
emplo
ymen
t, be
come
an en
trepr
eneu
r, a m
iddle
level
manp
ower
and/
or pu
rsue h
igher
educ
ation
.
All rights reserved. No part of this material may be reproduced or transmitted in any form or by any means - electronic or mechanical including photocopying – without written permission from the DepEd Central Office. First Edition, 2015.
DEPED COPY
xiii
K t
o 12
BA
SIC
ED
UC
ATI
ON
CU
RR
ICU
LUM
III.
G
RA
DE
LEV
EL S
TAN
DA
RD
S G
RA
DE
LEV
EL
LEV
EL S
TAN
DA
RD
S
4 Th
e le
arne
r de
mon
stra
tes
basi
c kn
owle
dge,
ski
lls, a
nd v
alue
s in
agr
icul
ture
, ent
repr
eneu
rshi
p an
d IC
T, h
ome
econ
omic
s, a
nd in
dust
rial a
rts
that
can
hel
p im
prov
e se
lf an
d fa
mily
life
.
5 Th
e le
arne
r de
mon
stra
tes
incr
ease
d kn
owle
dge,
ski
lls, a
nd v
alue
s in
ent
repr
eneu
rshi
p an
d IC
T, a
gric
ultu
re, h
ome
econ
omic
s, a
nd in
dust
rial a
rts
tow
ard
impr
ovin
g fa
mily
life
and
the
com
mun
ity.
6 Th
e le
arne
r de
mon
stra
tes
enha
nced
and
exp
ande
d kn
owle
dge
in e
ntre
pren
eurs
hip
& I
CT, a
gric
ultu
re, h
ome
econ
omic
s, a
nd in
dust
rial a
rts
tow
ardt
he
impr
ovem
ent o
f the
fam
ily’s
eco
nom
ic li
fe a
nd t
heco
mm
unity
.
7 Th
e le
arne
r de
mon
stra
tes
an u
nder
stan
ding
of b
asic
con
cept
s an
d un
derly
ing
prin
cipl
es in
dev
elop
ing
fund
amen
tal s
kills
in E
xplo
rato
ry T
echn
olog
y an
d Vo
catio
nal E
duca
tion
(EPP
/TLE
/TVE
).
8 Th
e le
arne
r de
mon
stra
tes
an u
nder
stan
ding
of h
is/h
er P
erso
nal E
ntre
pren
euria
l Com
pete
ncie
s (P
ECs)
, the
env
ironm
ent a
nd m
arke
t, an
d pr
oces
s/pr
oduc
tion
and
deliv
ery
of th
e Te
chno
logy
& V
ocat
iona
l Edu
catio
n co
urse
in w
hich
he/
she
has
spec
ializ
ed.
9 Th
e le
arne
r de
mon
stra
tes
an u
nder
stan
ding
of h
is/h
er P
erso
nal E
ntre
pren
euria
l Com
pete
ncie
s (P
ECs)
, the
env
ironm
ent a
nd m
arke
t, an
d pr
oces
s/pr
oduc
tion
and
deliv
ery
of th
e Te
chno
logy
& V
ocat
iona
l Edu
catio
n co
urse
in w
hich
he/
she
has
spec
ializ
ed.
10
The
lear
ner
dem
onst
rate
s an
und
erst
andi
ng o
f his
/her
Per
sona
l Ent
repr
eneu
rial C
ompe
tenc
ies
(PEC
s), t
he e
nviro
nmen
t and
mar
ket,
and
proc
ess/
prod
uctio
n an
d de
liver
y of
the
Tech
nolo
gy &
Voc
atio
nal E
duca
tion
cour
se in
whi
ch h
e/sh
e ha
s sp
ecia
lized
.
11
The
lear
ner
dem
onst
rate
s an
und
erst
andi
ng o
f the
prin
cipl
es in
pre
parin
g a
crea
tive
and
inno
vativ
e bu
sine
ss p
lan
as it
rel
ates
with
mar
ketin
g, o
pera
tions
an
d hu
man
res
ourc
e, a
nd s
impl
e ac
coun
ting
and
finan
cial
pla
ns to
det
erm
ine
the
feas
ibili
ty a
nd v
iabi
lity
of t
he b
usin
ess
of h
is/h
er te
chno
logy
and
Vo
catio
nal s
peci
aliz
atio
n.
12
The
lear
ner
dem
onst
rate
s an
und
erst
andi
ng o
f of t
he p
rinci
ples
in a
pply
ing
the
busi
ness
pla
n of
his
/her
cho
ice
base
d on
his
/her
T&
VE s
peci
aliz
atio
n.
IV
. TI
ME
ALL
OTM
ENT
G
rade
4
Gra
de 5
G
rade
6
Gra
de 7
G
rade
8
Gra
de 9
G
rade
10
Dai
ly
50m
ins
50m
ins
50m
ins
Wee
kly
4h
ours
4h
ours
4h
ours
4h
ours
All rights reserved. No part of this material may be reproduced or transmitted in any form or by any means - electronic or mechanical including photocopying – without written permission from the DepEd Central Office. First Edition, 2015.
DEPED COPY
xiv
K t
o 1
2 B
AS
IC E
DU
CA
TIO
N C
UR
RIC
ULU
M
G
rad
e 4
NIL
ALA
MA
N
(Con
tent
)
PA
MA
NT
AY
AN
G
PA
NG
NIL
ALA
MA
N
(Con
tent
Sta
ndar
d)
PA
MA
NT
AY
AN
S
A P
AG
GA
NA
P
(Per
form
ance
Sta
ndar
d)
PA
MA
NT
AY
AN
SA
PA
GK
AT
UT
O
(Lea
rnin
g Co
mpe
tenc
ies)
C
OD
E
Gra
de
4 –
IC
T a
nd
EN
TR
EP
RE
NE
UR
SH
IP
1.
En
trep
rene
ursh
ip
Ang
mag
-aar
al a
y…
naip
amam
alas
ang
pan
g-un
awa
sa k
onse
pto
ng
“ent
repr
eneu
rshi
p”
Ang
mag
-aar
al a
y…
na
ipal
iliw
anag
ang
mga
ba
taya
ng k
onse
pto
ng
pagn
eneg
osyo
1.1
naip
alili
wan
ag a
ng k
ahul
ugan
at
kaha
laga
han
ng “
entr
epre
neur
ship
” E
PP
4IE
-0
a-1
1.
2 na
tata
laka
y an
g m
ga k
atan
gian
ng
isan
g en
trep
rene
ur
EP
P4
IE-
0a-
2
1.3
natu
tuko
y an
g m
ga n
agin
g m
atag
umpa
y na
en
trep
rene
ur s
a pa
may
anan
, ba
nsa,
at
sa
iban
g ba
nsa
EP
P4
IE-
0b
-3
1.4
nata
tala
kay
ang
iba’
t-ib
ang
uri n
g ne
gosy
o E
PP
4IE
-0
b-4
2.
Li
gtas
at
resp
onsa
blen
g ga
mit
ng I
CT
naip
amam
alas
ang
ka
alam
an a
t ka
kaya
han
sa
pagg
amit
ng c
ompu
ter,
In
tern
et, at
em
ail s
a lig
tas
at r
espo
nsab
leng
pa
mam
araa
n
naka
gaga
mit
ng c
ompu
ter,
In
tern
et, at
em
ail s
a lig
tas
at r
espo
nsab
leng
pa
mam
araa
n
2.1
naip
alili
wan
ag a
ng m
ga p
anun
tuna
n sa
pa
ggam
it ng
com
pute
r, I
nter
net,
at
emai
l E
PP
4IE
-0
c-5
2.
2 na
tata
laka
y an
g m
ga p
anga
nib
na d
ulot
ng
mga
di-ka
nais
-nai
s na
mga
sof
twar
e (v
irus
at
mal
war
e), m
ga n
ilala
man
, at
mga
pag
-asa
l sa
Inte
rnet
EP
P4
IE -
0c-
6
2.3
naga
gam
it an
g co
mpu
ter,
Int
erne
t, a
t em
ail
sa li
gtas
at
resp
onsa
blen
g pa
mam
araa
n E
PP
4IE
-0d
- 7
3.
Pa
ngan
gala
p at
pag
sasa
ayos
ng
im
porm
asyo
ngga
mit
ang
ICT
naip
amam
alas
ang
ka
alam
an a
t ka
sana
yan
sa
com
pute
r at
Int
erne
t sa
pa
ngan
gala
p at
pa
gsas
aayo
s ng
im
porm
asyo
n
naka
gaga
mit
ng c
ompu
ter
at I
nter
net
sa
pang
anga
lap
at
pags
asaa
yos
ng
impo
rmas
yon
3.1.
na
ipal
iliw
anag
ang
kaa
lam
an s
a pa
ggam
it ng
co
mpu
ter
at I
nter
net
bila
ng m
apag
kuku
nan
ng ib
a’t
iban
g ur
i ng
impo
rmas
yon
EP
P4
IE-0
d-
8
3.2.
na
gaga
mit
ang
com
pute
r fil
e sy
stem
E
PP
4IE
-0
e-9
3.
3.
naga
gam
it an
g w
eb b
row
ser
at a
ng b
asic
fe
atur
es n
g is
ang
sear
ch e
ngin
e sa
pa
ngan
gala
p ng
impo
rmas
yon
EP
P4
IE-
0e-
10
3.4.
na
gaga
mit
ang
mga
web
site
sa
pang
anga
lap
ng im
porm
asyo
n E
PP
4IE
-0
f-1
1
3.5.
na
koko
pya
o na
da-d
ownl
oad
sa c
ompu
ter
ang
naka
lap
na im
porm
asyo
n m
ula
sa I
nter
net
EP
P4
IE-
0f-
12
4.
Pa
g-su
suri
ng
Impo
rmas
yon
naip
amam
alas
ang
ka
alam
an a
t ka
kaya
han
naka
gaga
wa
ng t
able
at
tsar
t ga
mit
ang
4.1
naka
gaga
wa
ng t
able
at
tsar
t ga
mit
ang
wor
d pr
oces
sing
E
PP
4IE
-0
g-1
3
All rights reserved. No part of this material may be reproduced or transmitted in any form or by any means - electronic or mechanical including photocopying – without written permission from the DepEd Central Office. First Edition, 2015.
DEPED COPY
xv
K t
o 1
2 B
AS
IC E
DU
CA
TIO
N C
UR
RIC
ULU
M
NIL
ALA
MA
N
(Con
tent
)
PA
MA
NT
AY
AN
G
PA
NG
NIL
ALA
MA
N
(Con
tent
Sta
ndar
d)
PA
MA
NT
AY
AN
S
A P
AG
GA
NA
P
(Per
form
ance
Sta
ndar
d)
PA
MA
NT
AY
AN
SA
PA
GK
AT
UT
O
(Lea
rnin
g Com
pete
ncie
s)
CO
DE
Gam
it a
ng I
CT
sa
pag
gam
it n
g
pro
duct
ivity
tool
s upan
g
mai
pak
ita
ang n
um
eric
al
at t
ekst
ual
na
impor
mas
yon s
a pam
amag
itan
ng m
ga
table
at
tsar
t
pro
duct
ivity
tool
s upan
g
mag
pak
ita
ng
impor
mas
yon
4.2
nak
agag
awa
ng t
able
at
tsar
t gam
it a
ng
elec
tron
ic s
pre
adsh
eet
tool
EP
P4
IE-
0g
-14
4.3
nak
akap
ag-s
ort
at f
ilter
ng im
por
mas
yon
gam
it a
ng e
lect
ronic
spre
adsh
eet
tool
E
PP
4IE
-0
h-1
5
5.
Kom
unik
asyo
n
at
kola
bor
asyo
n
gam
it a
ng I
CT
nai
pak
ikita
ang k
aala
man
at
kas
anay
an s
a pag
gam
it
ng
nak
agag
amit n
g e
mai
l
5.1.
nak
apag
pap
adal
a ng s
arili
ng e
mai
l E
PP
4IE
0
h-1
6
5.2.
nak
asas
agot
sa
emai
l ng ib
a E
PP
4IE
-0
h-1
7
5.3.
nak
apag
pap
adal
a ng e
mai
l na
may
kal
akip
na
dok
um
ento
o ib
a pan
g m
edia
file
E
PP
4IE
-0
i-1
8
6.
Pag
likha
ng
know
ledge
pro
duct
s
nai
pak
ikita
ang
kaal
aman
at
kaka
yahan
sa
pag
gam
it n
g
pro
duct
ivity
tool
s upan
g
lum
ikha
ng m
ga
know
ledge
pro
duct
nak
agag
amit n
g
pro
duct
ivity
tool
s sa
pag
gaw
a ng m
ga
kn
owle
dge
pro
duct
s
6.1.
nak
aguguhit g
amit a
ng d
raw
ing t
ool o
gra
phic
s so
ftw
are
EP
P4
IE -
0i-
19
6.
2.
nak
akap
ag-e
dit n
g p
hot
o gam
it a
ng b
asic
phot
o ed
itin
g t
ool
EP
P4
IE -
0i-
20
6.
3.
nak
agag
awa
ng d
okum
ento
na
may
pic
ture
gam
it a
ng w
ord p
roce
ssin
g t
ool o
des
ktop
publis
hin
g t
ool
EP
P4
IE -
0j-
21
6.4.
nak
agag
awa
ng m
aikl
ing r
epor
t na
may
ka
sam
ang m
ga
table
, ts
art,
at
phot
o o
dra
win
g g
amit a
ng ib
a’t
iban
g t
ools
na
nak
asan
ayan
EP
P4
IE -
0j-
22
Gra
de 4
– A
GR
ICU
LT
UR
E
1.
Pa
gtat
anim
ng
hala
man
g or
nam
enta
l
naip
amam
alas
ang
pan
g-un
awa
sa k
aala
man
at
kasa
naya
n sa
pag
tata
nim
ng
hal
aman
g or
nam
enta
l bi
lang
isan
g ga
wai
ng
pagk
akak
itaan
nais
asag
awa
ang
pagt
atan
im, pa
g-aa
ni, at
pa
gsas
apam
iliha
n ng
ha
lam
ang
orna
men
tal s
a m
asis
tem
ang
pam
amar
aan
1.1
nais
asag
awa
ang
mga
kas
anay
an a
t ka
alam
an
sa p
agta
tani
m n
g ha
lam
ang
orna
men
tal b
ilang
is
ang
pagk
akak
itaan
g ga
wai
n
EP
P4
AG
-0a-
1
1.2
nata
tala
kay
ang
paki
naba
ng s
a pa
gtat
anim
ng
hala
man
g or
nam
enta
l, pa
ra s
a pa
mily
a at
sa
pam
ayan
an
EP
P4
AG
-0a-
2
1.3
naga
gam
it an
g te
knol
ohiy
a/In
tern
et s
a pa
gsag
awa
ng s
urve
y at
iba
pang
pan
anal
iksi
k ng
was
to a
t m
akab
agon
g pa
mam
araa
n ng
pa
gpap
atub
o ng
hal
aman
g or
nam
enta
l
EP
P4
AG
-0b
-3
All rights reserved. No part of this material may be reproduced or transmitted in any form or by any means - electronic or mechanical including photocopying – without written permission from the DepEd Central Office. First Edition, 2015.
DEPED COPY
xvi
K t
o 1
2 B
AS
IC E
DU
CA
TIO
N C
UR
RIC
ULU
M
NIL
ALA
MA
N
(Con
tent
)
PA
MA
NT
AY
AN
G
PA
NG
NIL
ALA
MA
N
(Con
tent
Sta
ndar
d)
PA
MA
NT
AY
AN
S
A P
AG
GA
NA
P
(Per
form
ance
Sta
ndar
d)
PA
MA
NT
AY
AN
SA
PA
GK
AT
UT
O
(Lea
rnin
g Com
pete
ncie
s)
CO
DE
1.4.
na
kapa
gsas
agaw
a ng
sur
vey
upan
g m
atuk
oy a
ng m
ga s
umus
unod
: 1.
4.1
mga
hal
aman
g or
nam
enta
l ayo
n sa
ik
agag
anda
ng
taha
nan
, gu
sto
ng m
amim
ili,
pana
hon,
pang
anga
ilang
an a
t ki
ta n
g m
ga
nagt
atan
im
1.4.
2
pagb
abag
o sa
kal
akar
an s
a pa
gpap
atubo
ng
hala
man
g or
nam
enta
l (
hal:
“int
ercr
oppi
ng”
ng h
alam
ang
gula
y sa
ha
lam
anan
g or
nam
enta
l, at
bp)
1.4.
3 D
isen
yo o
pla
non
g pa
gtat
anim
ng
pinag
sam
ang h
alam
ang
orna
men
tal a
t ib
a pa
ng m
ga h
alam
ang
angk
op d
ito
1.4.
4 pa
gkuk
una
n n
g m
ga h
alam
an a
t ib
a pa
ng
kaila
ngan
sa
hala
man
g or
nam
enta
l 1.
4.5
para
an n
g pa
gtat
anim
at
pagp
apat
ubo
EP
P4
AG
-0c-
4
1.5
naka
gaga
wa
ng d
isen
yo n
g ha
lam
ang
orna
men
tal s
a tu
long
ng
basi
c sk
etch
ing
at
tekn
oloh
iya
EP
P4
AG
-0
c-5
1.6
naip
akik
ita a
ng w
asto
ng p
amam
araa
n sa
pa
gpap
atub
o/pa
gtat
anim
ng
hala
man
g or
nam
enta
l 1.
6.1
pagp
ili n
g ita
tani
m
1.6.
2 pa
ggaw
a/pa
ghah
anda
ng
tani
man
1.
6.3
pagh
ahan
da n
g m
ga it
atan
im o
pat
utub
uin
at it
atan
im
1.6.
4
pagt
atan
im a
yon
sa w
asto
ng p
amam
araa
n
EP
P4
AG
-0d
-6
1.7
naip
alili
wan
ag a
ng il
ang
para
an n
g
pagp
apar
ami n
g ha
lam
an t
ulad
ng
pagt
atan
im
sa la
ta a
t la
yering
/mar
cott
ing
EP
P4
AG
-0e-
7
1.8
nais
asag
awa
ang
mas
iste
man
g
pang
anga
laga
ng
tani
m
1.8.
1 p
agdi
dilig
, pa
gbub
ungk
al n
g lu
pa,
pagl
alag
ay n
g ab
ono,
pag
gaw
a ng
abo
nong
or
gani
ko a
tbp
EP
P4
AG
-0e-
8
1.9
naip
akik
ita a
ng p
agka
map
amar
aan
sa
pagg
amit
ng m
ater
yale
s, p
anah
on a
t pe
ra s
a E
PP
4A
G-0
e-9
All rights reserved. No part of this material may be reproduced or transmitted in any form or by any means - electronic or mechanical including photocopying – without written permission from the DepEd Central Office. First Edition, 2015.
DEPED COPY
xvii
K t
o 1
2 B
AS
IC E
DU
CA
TIO
N C
UR
RIC
ULU
M
NIL
ALA
MA
N
(Con
tent
)
PA
MA
NT
AY
AN
G
PA
NG
NIL
ALA
MA
N
(Con
tent
Sta
ndar
d)
PA
MA
NT
AY
AN
S
A P
AG
GA
NA
P
(Per
form
ance
Sta
ndar
d)
PA
MA
NT
AY
AN
SA
PA
GK
AT
UT
O
(Lea
rnin
g Com
pete
ncie
s)
CO
DE
pagp
apat
ubo
ng h
alam
ang
orna
men
tal
1.10
na
isas
agaw
a an
g w
asto
ng p
ag-a
ani/
pags
asap
amili
han
ng m
ga h
alam
ang
orna
men
tal
EP
P4
AG
-0f-
10
1.11
na
kaga
gaw
a ng
pla
no s
a pa
gbeb
enta
ng m
ga
hala
man
1.
11.1
p
agsa
saay
os n
g pa
nind
a 1.
11.2
p
ag-k
umbi
nsi s
a m
amim
ili
1.11
.3 p
agta
tala
ng
puhu
nan
at g
inas
tos
EP
P4
AG
-0f-
11
1.12
na
isas
agaw
a na
ng m
ahus
ay a
ng
pagb
eben
ta n
g ha
lam
ang
pina
tubo
E
PP
4A
G-0
g-
12
1.
13
natu
tuos
ang
puh
unan
, ga
stos
, ki
ta a
t m
aiim
pok
EP
P4
AG
-0g
-1
3
1.14
na
kaga
gaw
a ng
pla
no n
g pa
tulo
y na
pa
gpap
atub
o ng
hal
aman
g or
nam
enta
l bila
ng
pagk
akak
itaan
g ga
wai
n
EP
P4
AG
-0g
-1
4
2.
Pag-
aala
ga n
g ha
yop
na
ipam
amal
as a
ng p
ang-
unaw
a sa
pan
imul
ang
kaal
aman
at ka
sana
yan
sa
pag-
aala
ga n
g ha
yop
sa
taha
nan
at a
ng
mai
tutu
long
nito
sa
pag-
unla
d ng
pam
umuh
ay
na
isas
agaw
a ng
ma
kaw
iliha
n an
g pa
g-aa
laga
sa
hayo
p sa
tah
anan
bila
ng
map
agka
kaki
taan
g ga
wai
n
2.1
nata
tala
kay
ang
kabu
tihan
g du
lot
ng p
ag-a
alag
a ng
ha
yop
sa t
ahan
an
EP
P4
AG
-0h
-1
5
2.2
natu
tuko
y an
g m
ga h
ayop
na
maa
arin
g al
agaa
n sa
ta
hana
n.
Hal
. da
gang
cos
ta, lo
ve b
irds
, ka
lapa
ti,isda
, atb
p.
EP
P4
AG
-0h
-1
6
2.3
naiis
a-is
a an
g w
asto
ng p
amam
araa
n sa
p
ag -
aa
laga
ng
hayo
p 2.
3.1
pags
asag
awa
nang
maa
yos
na p
ag-a
alag
a ng
hay
op
2.3.
2 pa
gbib
igay
ng
was
tong
luga
r o
tirah
an
2.3.
3 pa
gpap
akai
n at
pag
lilin
is n
g tir
ahan
2.
3.4
pagt
atal
a ng
pag
baba
go/p
ag-u
nlad
/pag
bisi
ta
sa b
eter
inar
yo
EP
P4
AG
-0h
-1
7
2.4
naka
gaga
wa
ng p
lano
ng
pagp
apar
ami n
g al
aga
upan
g ku
mita
2.
4.1
napi
pili
ang
para
ram
ihin
g ha
yop
2.4.
2 na
kaga
gaw
a ng
tal
atak
daan
ng
mga
gaw
ain
upan
g m
akap
agpa
ram
i ng
hayo
p 2.
4.3
naka
gaga
wa
ng is
kedy
ul n
g pa
g-aa
laga
ng
hayo
p
EP
P4
AG
-0i-
18
All rights reserved. No part of this material may be reproduced or transmitted in any form or by any means - electronic or mechanical including photocopying – without written permission from the DepEd Central Office. First Edition, 2015.
DEPED COPY
xviii
K t
o 1
2 B
AS
IC E
DU
CA
TIO
N C
UR
RIC
ULU
M
NIL
ALA
MA
N
(Con
tent
)
PA
MA
NT
AY
AN
G
PA
NG
NIL
ALA
MA
N
(Con
tent
Sta
ndar
d)
PA
MA
NT
AY
AN
S
A P
AG
GA
NA
P
(Per
form
ance
Sta
ndar
d)
PA
MA
NT
AY
AN
SA
PA
GK
AT
UT
O
(Lea
rnin
g Com
pete
ncie
s)
CO
DE
2.4.
4 N
aisa
sa a
lang
ala
ng a
ng m
ga
kaut
usan
/bat
as t
ungk
ol s
a pa
ngan
gala
ga n
g pa
rara
mih
ing
hayo
p 2.
5 na
itata
la a
ng m
ga p
ag-iin
gat na
dap
at g
awin
kun
g m
ag-a
alag
a ng
hay
op
EP
P4
AG
-0i-
19
Gra
de 4
– H
OM
E E
CO
NO
MIC
S
1.
Tun
gkul
in s
a sa
rili
2.
Pag-
uuga
li bi
lang
ka
sapi
ng
mag
-an
ak
3.
Pagl
ilini
s ng
ba
hay
4.
Pagh
ahan
da n
g m
asus
tans
iyan
g pa
gkai
n
naip
amam
alas
ang
pan
g-un
awa
sa b
atay
ang
kons
epto
ng “g
awai
ng
pant
ahan
an”
at a
ng
mai
tutu
long
nito
sa
pag-
unla
d ng
sar
ili a
t ta
hana
n
nais
asag
awa
ng m
ay
kasa
naya
n an
g m
ga g
awai
ng
pant
ahan
an n
a m
akat
utul
ong
sa
pang
anga
laga
ng
pans
arili
at
ng s
arili
ng tah
anan
1.1.
nai
sasa
gaw
a an
g tu
ngku
lin s
a sa
rili
EP
P4
HE
-0a-
1
1.2.
nai
sasa
ugal
i ang
mga
tun
gkul
in s
a sa
rili u
pang
m
agin
g m
aayo
s 1.
2.1.
na
sasa
bi a
ng m
ga k
agam
itan
sa p
aglil
inis
at
pag-
aayo
s ng
sar
ili
1.2.
2.
naip
akik
ita a
ng w
asto
ng p
araa
n ng
pag
gam
it ng
mga
ito
1.2.
3.
naip
akik
ita a
ng w
asto
ng p
amam
araa
n ng
pa
glili
nis
at p
ag-a
ayos
1.
2.4.
na
susu
nod
ang
iske
dyul
ng
pagl
ilini
s at
pag
-aa
yos
sa s
arili
EP
P4
HE
-0a-
2
1.3.
nap
anga
ngal
agaa
n an
g sa
rilin
g ka
suot
an
1.3.
1.
naiis
a-is
a an
g m
ga p
araa
n ng
pa
gpap
anat
iling
mal
inis
ng
kasu
otan
(hal
.,
mag
-ing
at s
a pa
g up
o, p
agsu
ot n
g ta
man
g ka
suot
an s
a pa
glal
aro,
atb
p)
1.3.
2.
nasa
sabi
ang
gam
it ng
mga
kag
amita
n sa
pa
nana
hi s
a ka
may
1.
3.3.
na
isas
aayo
s an
g pa
yak
na s
ira
ng k
asuo
tan
sa pa
mam
agita
n ng
pan
anah
i sa
kam
ay
(hal
. pa
gkab
it ng
but
ones
) 1.
3.4.
N
aita
tabi
ng
maa
yos
ang
mga
kas
uota
n ba
tay
sa k
anila
ng g
amit.
(ha
l.,po
rmal
na
kasu
otan
at
pang
-esp
esya
l na
okas
yon)
EP
P4
HE
-0b
-3
1.4.
nap
apan
atili
ng m
aayo
s an
g sa
rilin
g tin
dig
1.4.
1.
naip
akik
ita a
ng m
aayo
s na
pag
-upo
at
pagl
akad
1.
4.2.
na
isas
agaw
a an
g m
ga G
awai
n na
EP
P4
HE
-0c-
4
All rights reserved. No part of this material may be reproduced or transmitted in any form or by any means - electronic or mechanical including photocopying – without written permission from the DepEd Central Office. First Edition, 2015.
DEPED COPY
xix
K t
o 1
2 B
AS
IC E
DU
CA
TIO
N C
UR
RIC
ULU
M
NIL
ALA
MA
N
(Con
tent
)
PA
MA
NT
AY
AN
G
PA
NG
NIL
ALA
MA
N
(Con
tent
Sta
ndar
d)
PA
MA
NT
AY
AN
S
A P
AG
GA
NA
P
(Per
form
ance
Sta
ndar
d)
PA
MA
NT
AY
AN
SA
PA
GK
AT
UT
O
(Lea
rnin
g Com
pete
ncie
s)
CO
DE
nagp
apan
atili
ng
mal
usog
na
tindi
g tu
lad
ng
pag-
iwas
sa
saki
t sa
pam
amag
itan
ng
pagk
ain
ng m
asus
tans
yang
pag
kain
, pa
g-eh
ersi
syo,
atb
p
1.5.
nai
paki
kita
ang
mab
utin
g pa
g-uu
gali
bila
ng k
asap
i ng
mag
-ana
k
EP
P4
HE
-0d
-5
1.6.
nak
atut
ulon
g sa
pag
-aal
aga
sa m
atat
anda
at
iba
pang
kas
api n
g pa
mily
a 1.
6.1.
nai
isa-
isa
ang
mga
gaw
in n
a m
akat
utul
ong
sa p
anga
ngal
aga
sa ib
a pa
ng k
asap
i ng
pam
ilya
hal.
pagb
ibig
ay n
g pa
gkai
n, p
ag-
abot
ng
kaila
ngan
g ka
gam
itan,
pag
kukw
ento
at
pak
ikin
ig
1.6.
2.
nais
asag
awa
ang
pagt
ulon
g na
ng m
ay p
ag-
iinga
t at
pag
gala
ng
EP
P4
HE
-0d
-6
1.7.
nak
atut
ulon
g sa
pag
tang
gap
ng b
isita
sa
baha
y tu
lad
ng:
1.7.
1.
pagp
apau
po, pa
gbi
biga
y ng
mak
akai
n,
tubi
g, a
tbp)
1.
7.2.
pa
gsas
agaw
a nan
g w
asto
ng p
ag-iin
gat
sa
pagt
angg
ap n
g bi
sita
. (
hal.,
hin
di
pagp
apas
ok k
ung
di k
akila
la a
ng tao
).
1.7.
3.
pagp
apak
ilala
sa
iban
g ka
sapi
ng
pam
ilya
EP
P4
HE
-0e-
7
1.8.
nat
utuk
oy a
ng a
ngko
p na
mga
kag
amita
n sa
pa
glili
nis
ng b
ahay
at
baku
ran
EP
P4
HE
-0f-
8
1.9.
nai
sasa
gaw
a an
g w
asto
ng p
araa
n ng
pag
lilin
is n
g ba
hay
at b
akur
an
EP
P4
HE
-0f-
9
1.10
. nai
sasa
gaw
a an
g w
asto
ng p
aghi
hiw
alay
ng
bas
ura
sa b
ahay
E
PP
4H
E-0
g-
10
1.
11.
naka
susu
nod
sa m
ga tun
tuni
ng
1.11
.1 p
angk
alig
tasa
n at
pan
gkal
usug
an
1.11
.2 p
aglil
inis
ng
baha
y at
bak
uran
EP
P4
HE
-0g
-1
1
1.12
. na
susu
nod
ang
mga
gaw
aing
nak
atak
da s
a sa
rili
sa m
ga g
awai
ng b
ahay
EP
P4
HE
-0h
-1
2
All rights reserved. No part of this material may be reproduced or transmitted in any form or by any means - electronic or mechanical including photocopying – without written permission from the DepEd Central Office. First Edition, 2015.
DEPED COPY
xx
K t
o 1
2 B
AS
IC E
DU
CA
TIO
N C
UR
RIC
ULU
M
NIL
ALA
MA
N
(Con
tent
)
PA
MA
NT
AY
AN
G
PA
NG
NIL
ALA
MA
N
(Con
tent
Sta
ndar
d)
PA
MA
NT
AY
AN
S
A P
AG
GA
NA
P
(Per
form
ance
Sta
ndar
d)
PA
MA
NT
AY
AN
SA
PA
GK
AT
UT
O
(Lea
rnin
g Com
pete
ncie
s)
CO
DE
1.13
. na
isas
agaw
a an
g m
ga g
awai
ng b
ahay
nan
g ku
sang
loob
at m
ay k
asiy
ahan
E
PP
4H
E-0
h-
13
1.
14.
naka
tutu
long
sa
pagh
ahan
da n
g m
asus
tans
iyan
g pa
gkai
n.
1.14
.1.
napa
pang
kat an
g m
ga p
agka
in a
yon
sa G
o,
Gro
w, G
low
foo
d 1.
14.2
. na
susu
ri a
ng s
usta
nsiy
ang
tagl
ay n
g m
ga
pagk
ain
sa a
lmus
al g
amit
ang
“foo
d py
ram
id
guid
e “
at a
ng p
angk
at n
g pa
gkai
n 1.
14.3
. na
kaga
gaw
a ng
pla
no n
g ilu
luto
ng p
agka
in
1.14
.4.
naka
pagl
ulut
o at
nak
apag
haha
nda
ng
pagk
ain
EP
P4
HE
-0i-
14
1.15
. na
ibib
igay
ang
nilu
tong
pag
kain
nan
g ka
aya-
aya
EP
P4
HE
-0j-
15
1.
16.
naip
akik
ita a
ng w
asto
ng p
araa
n ng
pag
gam
it ng
ku
byer
tos
(kut
sara
at tin
idor
).
1.16
.1.
Mga
nas
usun
od a
ng tam
ang
panu
ntun
an
sa p
agka
in a
ngko
p sa
kul
tura
EP
P4
HE
-0j-
16
1.17
. na
isas
agaw
a na
ng m
ay s
iste
ma
ang
pagl
iligp
it at
pag
huhu
gas
ng p
inag
kain
an
EP
P4
HE
-0j-
17
G
rad
e 4
– I
ND
US
TR
IAL A
RT
S
1.
Bas
ic
men
sura
tion
naip
apam
alas
ang
pan
g-un
awa
sa b
atay
ang
kaal
aman
at ka
sana
yan
sa
pags
usus
kat sa
pag
buo
ng
mga
kap
akip
akin
aban
g na
ga
wai
ng p
ang-
indu
striy
a at
an
g m
aitu
tulo
ng n
ito s
a pa
g-un
lad
ng is
ang
pam
ayan
an
naisas
agaw
a na
ng m
ay
kasa
naya
n sa
pag
susu
kat at
pa
gpap
ahal
aga
sa m
ga
bata
yang
gaw
ain
sa s
inin
g pa
ng-in
dust
riya
na
mak
apag
papa
unla
d sa
ka
buha
yan
ng s
ariling
pa
may
anan
1.1
Nat
atal
akay
ang
mga
kaa
lam
an a
t ka
sana
yan
sa
pags
usuk
at
1.1.
1 na
kiki
lala
ang
mga
kag
amita
n sa
pa
gsus
ukat
1.
1.2
naga
gam
it an
g da
law
ang
sist
eman
g pa
nuka
t (E
nglis
h at
Met
ric)
1.1.
3 na
isas
alin
ang
siste
man
g pa
nuka
t na
Eng
lish
sa M
etric
at M
etric
sa
Engl
ish
EP
P4
IA-0
a-
1
1.2
naisas
agaw
a an
g pa
glel
etra
, pa
gbuo
ng
linya
at
pagg
uhit.
1.
2.1
natu
tuko
y an
g m
ga u
ri ng
letr
a
1.2.
2 na
bubu
o an
g ib
at-ib
ang
linya
at gu
hit
1.2.
3 na
gaga
mit
ang
“alp
habe
ts o
f lin
e” s
a pa
gbuo
ng
liny
a, g
uhit,
at pa
glel
etra
EP
P4
IA-0
b-
2
2.
Bas
ic s
ketc
hing
, Bas
ic s
hadi
ng a
nd
naip
amam
alas
ang
pan
g-un
awa
sa
bata
yang
na
isas
agaw
a na
ng m
ay
kasa
naya
n at
pag
papa
hala
ga
2.1
nata
tala
kay
ang
kaha
laga
han
ng k
aala
man
at
kasa
naya
n sa
bas
ic sk
etch
ing,
sha
ding
, at
E
PP
4IA
-0c-
3
All rights reserved. No part of this material may be reproduced or transmitted in any form or by any means - electronic or mechanical including photocopying – without written permission from the DepEd Central Office. First Edition, 2015.
DEPED COPY
xxi
K t
o 1
2 B
AS
IC E
DU
CA
TIO
N C
UR
RIC
ULU
M
NIL
ALA
MA
N
(Con
tent
)
PA
MA
NT
AY
AN
G
PA
NG
NIL
ALA
MA
N
(Con
tent
Sta
ndar
d)
PA
MA
NT
AY
AN
S
A P
AG
GA
NA
P
(Per
form
ance
Sta
ndar
d)
PA
MA
NT
AY
AN
SA
PA
GK
AT
UT
O
(Lea
rnin
g Com
pete
ncie
s)
CO
DE
Out
linin
g te
chni
ques
ka
alam
an a
t ka
sana
yan
sa
pagb
uo n
g ka
paki
-pa
kina
bang
na
gaw
aing
pa
ng-in
dust
riya
at a
ng
mai
tutu
long
nito
sa
pag-
unla
d ng
isan
g pa
may
anan
ang
mga
bat
ayan
g ga
wai
ng
sini
ng p
ang-
indu
striya
na
mak
apag
papa
-unl
ad s
a ka
buha
yan
ng s
arili
ng
pam
ayan
an
outli
ning
2.
1.1
natu
tuko
y an
g ila
ng p
rodu
kto
na
gina
gam
itan
ng b
asic
ske
tchi
ng, sh
adin
g, a
t ou
tlini
ng.
2.1.
2 na
tutu
koy
ang
ilang
tao
/neg
osyo
sa
pam
ayan
an n
a an
g pi
nagk
aka-
kita
an a
ng
basi
c sk
etch
ing
shad
ing
at o
utlin
ing
2.2
nais
asag
awa
ang
was
tong
pam
amar
aan
ng
basi
cske
tchi
ng, sh
adin
g at
outli
ning
2.
2.1
natu
tuko
y an
g pa
mam
araa
n ng
bas
ic
sket
chin
g, s
hadi
ng a
t ou
tlini
ng
2.2.
2 na
iisa-
isa
ang
mga
kag
amitan
sa
basi
c sk
etch
ing,
sha
ding
, at
out
linin
g an
g w
asto
ng
pagg
amit
ng m
ga it
o
EP
P4
IA-0
d-
4
2.3
naka
pags
asal
iksi
k n
g w
asto
ng p
amam
araa
n ng
ba
sic
sket
chin
g, s
hadi
ng a
t o
utlin
ing
gam
it an
g te
knol
ohiy
a a
t ak
lata
n 2.
3.1
naga
gam
it an
g In
tern
et, ak
lat, a
tbp.
sa
pana
nalik
sik
ng m
ga b
ago
at w
asto
ng
pam
amar
aan
ng b
asic
ske
tchi
ng, sh
adin
g at
ou
tlin
ing
2.3.
2 na
gaga
mit
ang
iba’
t-ib
ang
prod
uct
ivity
tool
s sa
pag
gaw
a ng
iba’
t-ib
ang
dise
nyo
ng b
asic
sk
etch
ing,
sha
ding
at o
utlin
ing
2.3.
3 na
ipak
ikita
ang
was
tong
par
aan
sa b
asic
sk
etch
ing,
sha
ding
, at
out
linin
g
EP
P4
IA-0
e-5
2.4
naka
gaga
wa
ng s
ariling
dis
enyo
sa
pagb
uo o
pa
gbab
ago
ng p
rodu
kton
g ga
wa
sa k
ahoy
, ce
ram
ics,
kar
ton,
o la
ta (
o m
ga m
ater
yale
s na
na
kuku
ha s
a pa
may
anan
) 2.
4.1
nasu
suno
d an
g m
ga p
anun
tuna
ng
pang
kalig
tasa
n at
pan
gkal
usug
an s
a pa
ggaw
a 2.
4.2
naki
kila
la a
ng m
ga m
ater
yale
s na
maa
arin
g i-re
cycl
e sa
pag
buo
ng n
aide
seny
ong
proy
ekto
EP
P4
IA-0
f-6
All rights reserved. No part of this material may be reproduced or transmitted in any form or by any means - electronic or mechanical including photocopying – without written permission from the DepEd Central Office. First Edition, 2015.
DEPED COPY
xxii
K t
o 12
BAS
IC E
DU
CATI
ON
CU
RR
ICU
LUM
NIL
ALAM
AN
(Con
tent
)
PAM
ANTA
YAN
G
PAN
GN
ILAL
AMAN
(C
onte
nt S
tand
ard)
PAM
ANTA
YAN
SA
PAG
GAN
AP
(Per
form
ance
Sta
ndar
d)
PAM
ANTA
YAN
SA
PAG
KAT
UTO
(L
earn
ing
Com
pete
ncie
s)
COD
E
2.4.
3 na
susu
ri an
g na
buon
g pr
oyek
to b
atay
sa
saril
ing
puna
at n
g ib
a ga
mit
ang
rubr
ics
2.5
naib
eben
ta a
ng n
agaw
ang
proy
ekto
2.
5.1
natu
tuos
ang
pre
syo
ng n
abuo
ng p
roye
kto
2.5.
2 na
kapa
gsas
alik
sik n
g m
ga lu
gar n
a pa
gbib
ilhan
ng
prod
ukto
2.
5.3
natu
tuko
y an
g ila
ng p
araa
n ng
pag
-aak
it ng
m
amim
ili 2.
5.4
ang
was
tong
pag
- aay
os n
g pr
oduk
tong
ip
agbi
bili
at p
agbe
bent
a ni
to
2.5.
5 na
tutu
os a
ng p
uhun
an, g
asto
s, a
t kita
EPP4
IA-0
h-7
2.6
napa
plan
o na
ng k
asun
od n
a pr
oyek
to g
amit
ang
kini
ta
EPP4
IA-0
i-8
2.7
naisa
saal
ang-
alan
g an
g pa
g-iin
gat a
t pa
gmam
alas
akit
sa k
apal
igira
n sa
pag
plan
o at
pa
gbub
uo n
g pr
oduk
to tu
ngo
sa p
atul
oy n
a pa
g-un
lad
2.7.
1 na
tutu
koy
ang
epek
to n
g di
pag
-iing
at s
a ka
palig
iran
2.7.
2 na
ipak
ikita
ang
pan
g-un
awa
sa k
onse
pton
g pa
tulo
y na
pag
-unl
ad (s
usta
inab
le
deve
lopm
ent)
EPP4
IA-0
i-9
2.8
naip
akik
ita a
ng m
ga g
awi n
a da
pat o
di-d
apat
isa
ugal
i upa
ng m
akat
ulon
g sa
pat
uloy
na
pag-
unla
d
EPP4
IA-0
j-10
2.9
natu
tuko
y an
g m
ga re
gula
syon
at k
autu
san
ng
pam
ahal
aang
loca
l kau
gnay
sa
napi
ling
nego
syon
g pa
ngse
rbisy
o at
pro
dukt
o
EPP4
IA-0
j-11
All rights reserved. No part of this material may be reproduced or transmitted in any form or by any means - electronic or mechanical including photocopying – without written permission from the DepEd Central Office. First Edition, 2015.
DEPED COPY
xxiii
K t
o 12
BA
SIC
ED
UC
ATI
ON
CU
RR
ICU
LUM
CO
DE
BO
OK
LEG
END
Sam
ple:
EP
P4I
E-0h
-22
LEG
END
SA
MP
LE
Firs
t En
try
Lear
ning
Are
a an
d St
rand
/ Su
bjec
t or
Sp
ecia
lizat
ion
Eduk
asyo
ng P
anta
hana
n
at P
angk
abuh
ayan
EPP
4
Gra
de L
evel
G
rade
4
Upp
erca
se L
ette
r/s
Dom
ain/
Cont
ent/
Co
mpo
nent
/ To
pic
ICT
and
Entr
epre
nuer
ship
IE
-
Rom
an N
umer
al
*Zer
o if
no s
peci
fic q
uart
er
Qua
rter
N
o sp
ecifi
c qu
arte
r 0
Low
erca
se L
ette
r/s
*Put
a h
yphe
n (-
) in
bet
wee
n le
tter
s to
indi
cate
mor
e th
an a
sp
ecifi
c w
eek
Wee
k W
eek
eigh
t h
-
Ara
bic
Num
ber
Com
pete
ncy
Nak
apag
papa
dala
ng
emai
l na
may
kal
akip
na
doku
men
to o
iba
pang
m
edia
file
22
DO
MA
IN/
CO
MP
ON
ENT
CO
DE
ICT
and
Entr
epre
neur
ship
IE
Agric
ultu
re
AG
Hom
e Ec
onom
ics
HE
Indu
stria
l Art
s IA
All rights reserved. No part of this material may be reproduced or transmitted in any form or by any means - electronic or mechanical including photocopying – without written permission from the DepEd Central Office. First Edition, 2015.
DEPED COPY
209
All rights reserved. No part of this material may be reproduced or transmitted in any form or by any means - electronic or mechanical including photocopying – without written permission from the DepEd Central Office. First Edition, 2015.
DEPED COPY
210
MGA KAGAMITAN SA PAGSUSUKAT Ind. Arts Aralin 1
I. NILALAMAN:Sa araling ito, ay matututuhan ng mga mag-aaral ang mga paraan na
angkop sa pagsususukat ng isang bagay. Upang maging matagumpay sa pagsusukat, kailangang gumamit ng mga kasangkapang panukat. Ang mga kagamitang panukat ay may iba’t ibang gamit. May panukat na ginagamit sa pagsukat ng kapal, lapad, at haba ng isang table. Mayroong ginagamit sa mga guhit at linya. Mayroon ding ginagamit na panukat sa kapantayan ng isang table. At gamit panukat sa arko o digri ng isang guhit.
II. LAYUNIN: 1. Naipaliliwanag ang gamit ng bawat kagamitan sa pagsusukat2. Naiisa-isa ang paggamit ng bawat kagamitan sa pagsusukat3. Naipamamalas ang kahalagahan ng bawat kagamitan sa
pagsusukat
III. PAKSANG ARALIN:
Paksa: Mga Kagamitan sa PagsusukatSanggunian: Aralin 1 K to 12 – EPP4IA-Oa-1Kagamitan: steel square, iskwala, meter stick, pull-push rule, zigzag rule, protraktor, ruler, triangle, t-square
IV. PAMAMARAAN:
A. PAGGANYAKIpakita sa mga bata ang ruler at itanong:
• Saan ginagamit ang ruler?• Paano ginagamit ang ruler?
B. PAGLALAHADMagpakita pa ng iba’t ibang uri ng kagamitang panukat sa mga bata at itanong;1. Paano ginagamit ang sumusunod na kagamitang panukat?
– iskwalang asero – meter stick– zigzag rule – pull-push rule– protraktor – tape measure– t-square – triangle– ruler
All rights reserved. No part of this material may be reproduced or transmitted in any form or by any means - electronic or mechanical including photocopying – without written permission from the DepEd Central Office. First Edition, 2015.
DEPED COPY
211
2. Isulat sa pisara ang kanilang mga sagot at iugnay ito sa aralin.3. Bigyan ng pagkakataon ang ilang mag-aaral na ikuwento ang
karanasan sa paggamit ng mga kasangkapang panukat.C. PAGPAPALALIM NG KAALAMAN
1. Talakayin ang sagot ng mga mag-aaral na iyong isinulat sa pisara.
2. Simulan ang talakayan sa pamamagitan ng sumusunod na tanong.
• Bakit kailangang gumamit ng kasangkapang panukat?• Paano gamitin ang mga kasangkapang ito?• Hayaan ang mga mag-aaral na magbigay ng kanilang
mga palagay tungkol sa aralin.3. Bigyan sila ng malayang pagpapahayag ayon sa kanilang
pang-unawa.4. Ipabasa ang Linangin Natin sa LM. Talakayin ang aralin
tungkol sa mga kasangkapang panukat at iugnay rito ang mga kasagutan ng mga mag-aaral na nakasulat sa pisara.
5. Itanong sa mga mag-aaral ang kanilang karanasan sa pagsusukat na ginawa.
6. Ipagawa ang isa pang gawain sa LM. Maaaring iugnay ang aralin na ito sa Matematika tungkol sa pagsusukat.
Gawain:Pasagutan sa mga bata.
Lagyan ng tsek (a) ang espasyo kung ano ang wastong kagamitan sa pagsusukat ang gagamitin sa mga bagay na nasa tsart.
Bahaging Susukatin Ruler Steel
Square Iskwala Pull-push rule Protraktor Triangle
1. lapad ng kartolina
2. haba ng kawayan
3. takip ng lata ng gatas
4. taas ng drowing
5. ibabaw na bahagi ng table
All rights reserved. No part of this material may be reproduced or transmitted in any form or by any means - electronic or mechanical including photocopying – without written permission from the DepEd Central Office. First Edition, 2015.
DEPED COPY
212
D. PAGLALAHATIpabasa sa mga bata ang Tandaan Natin na nasa LM.
V. PAGTATAYA:
Ipasagot sa mga mag-aaral ang ginagamit sa pagsusukat sa sumusunod. Tingnan sa Gawin Natin sa LM.
VI. PAGPAPAYAMAN NG GAWAIN:
Sagutin ang Pagyamanin Natin sa LM.
KARAGDAGANG SANGGUNIAN:
Millare, Romeo A., Edukasyong Pangkabuhayan,p.13
MGA SISTEMA NG PAGSUSUKAT Ind. Arts Aralin 2
I. NILALAMAN:Sa araling ito, ay matututuhan ng mga mag-aaral ang dalawang
sistema ng pagsusukat. Matututuhan din ng mga mag-aaral ang pagsusukat gamit ang dalawang sistema na kalimitang ginagamit sa gawaing pang-industriya.
II. LAYUNIN:1. Nakikilala ang dalawang sistema ng pagsusukat2. Nagagamit ang dalawang sistema ng pagsusukat sa mga gawaing
pang-industriya 3. Napapapahalagahan ang tamang paggamit ng dalawang sistema
ng pagsusukat
III. PAKSANG ARALIN:Paksa: Mga Sistema ng Pagsusukat (English at Metric)Sanggunian: Aralin 2 K to 12 – EPP4IA-Oa-1Kagamitan: ruler, tape measure, triangle, t-square, try square, drowing ng kaputol ng ruler
IV. PANIMULANG PAGTATASA:Itanong sa mga mag-aaral.1. Ano-ano ang dalawang sistema ng pagsusukat?2. Ano-ano ang mga yunit na bumubuo sa bawat sistema?
All rights reserved. No part of this material may be reproduced or transmitted in any form or by any means - electronic or mechanical including photocopying – without written permission from the DepEd Central Office. First Edition, 2015.
DEPED COPY
213
V. PAMAMARAAN:A. PAGGANYAK
Ipakita sa mga mag-aaral ang isang pinalaki o drowing ng ruler at itanong;
• Saan ginagamit ang ruler?• Paano ginagamit ang ruler• Ano-ano ang ibig sabihin ng mga guhit at linyang makikita
sa ruler?B. PAGLALAHAD
Ipaliwanag sa mga mag-aaral ang bawat bahagi ng ruler at mga yunit na bumubuo rito.
Tingnan sa Linangin Natin sa LM.
C. PAGPAPALALIM NG KAALAMANGawain 1:
Ipagawa sa mga mag-aaral• Sukatin ang lapad ng pinto sa silid-aralan gamit ang pull
push rule ayon sa Sistemang English.• Ibigay ang katumbas na sukat at lapad ng pinto sa
Sistemang Metrik.
Gawain 2:Sukatin ang sumusunod na guhit gamit ang mga yunit sa
sistemang English.(Iguhit ang sumusunod na linya ayon sa ibinigay na sukat.)
1. 3 mm.2. 1 ½ pulgada3. 5 ½ sm.4. ¾ pulgada5. 50 mm.
Gawain 3:Lagyan ng tsek (a) ang kahon kung ang yunit ng pagsusukat ay
Sistemang English o Metrik. English Metrik
1. yarda 2. sentimetro3. pulgada4. metro5. desimetro
All rights reserved. No part of this material may be reproduced or transmitted in any form or by any means - electronic or mechanical including photocopying – without written permission from the DepEd Central Office. First Edition, 2015.
DEPED COPY
214
D. PAGLALAHAT
Ang pagsusukat ay may dalawang sistema. Ito ay Sistemang English at Sistemang Metrik.
VI. PAGTATAYA:Ipagawa sa mga mag-aaral ang Gawin Natin sa LM.
VII. PAGPAPAYAMAN NG GAWAIN:Ipagawa sa mga mag-aaral ang Pagyamanin Natin sa LM.
KARAGDAGANG SANGGUNIAN:Millare, Romeo A., Edukasyong Pangkabuhayan, p-16
PAGSASALIN NG SISTEMANG PANUKAT NA INGLES SA METRIK AT METRIK SA INGLES
Ind. Arts Aralin 3
I. NILALAMAN:
Katulad ng ibang uri ng pagsusukat, ang bawat yunit ng pagsusukat ay may katumbas na sukat sa kaparehong sistema. Subalit mayroon ding pagsasalin ng pagsusukat sa magkaibang sistema ng pagsusukat. Halimbawa, kung ang sukat ay nasa Sistemang English, maaari itong isalin sa Sistemang Metrik.
II. LAYUNIN:
1. Nauuunawan ang paggamit ng Sistemang English at Metrik2. Naisasalin ang sistemang panukat na English sa Metrik at Metrik
sa English3. Naibibigay nang wasto ang pagsusukat sa Sistemang English at
sa Metrik
III. PAKSANG ARALIN:
Paksa: Pagsasalin ng Sistemang Panukat na English sa Metrik at Metrik sa English
Sanggunian: Aralin 3 K to 12 –EPP4IA-Oa-1
Kagamitan: tsart ng mga yunit ng panukat ng English, metrik ruler
All rights reserved. No part of this material may be reproduced or transmitted in any form or by any means - electronic or mechanical including photocopying – without written permission from the DepEd Central Office. First Edition, 2015.
DEPED COPY
215
IV. PAMAMARAAN:
A. PAGGANYAK
Ipagawa ito sa mga bata. Maaari nilang hulaan ang yunit ng pagsusukat na ginagamit ayon sa dalawang sistemang nakalagay sa ibaba. Ipalagay ang bawat yunit ng pagsusukat sa kolum ng Sistemang English kung ang yunit ay English sa Sistemang Metrik kung ito ay Metrik.
Yunit ng pagsusukat Sistemang English Sistemang MetrikPulgada
sentimetrometro
kilometroyarda
B. PAGLALAHAD
Gawain 1:Ipagawa ang sumusunod sa mga mag-aaral. Ipagamit ang ruler
sa paggawa ng guhit o linya na pahalang sa papel na may sukat na:1. pulgada2. 1 ½ pulgada3. 10 milimetro4. 3 sentimetro5. 3 ¼ pulgada
Gawain 2:Ipagawa din ang gawain B. Sukatin muli ang mga guhit gamit ang
mga yunit ng pagsusukat sa ibaba.1. ______ milimetro2. ______ sentimetro3. ______ sentimetro4. ______ pulgada5. ______ desimetro
C. PAGPAPALALIM NG KAALAMAN
Mga simbulo ng bawat yunit ng pagsusukatpulgada = ″ piye = ‘yarda = yd. milimetro = mm.sentimetro = sm. desimetro = dm.metro = m. kilometro = km.
All rights reserved. No part of this material may be reproduced or transmitted in any form or by any means - electronic or mechanical including photocopying – without written permission from the DepEd Central Office. First Edition, 2015.
DEPED COPY
216
Gawain 3:Ipagawa ang isa pang gawain sa LM. Maaaring isanib ang araling
ito sa Matematika tungkol sa pagsusukat.Gawain 4:Ipasagot ang mga tanong:1. Ang linear measurement ba ay pagsusukat ng distansiya?2. Ang milimetro ba ay ang pinakamahabang yunit sa sistemang
Metrik?3. Ang 100 sentimetro ba ay katumbas ng 1 m.?4. Kung ang isang yarda ay katumbas ng isang talampakan, ang 9
piye ba ay katumbas ng 3 yarda?5. Ang lapad ng isang kahon ay 3 piye at 18 pulgada, ilang yarda ito?
D. PAGLALAHAT
Ipasabi sa mga bata na ang bawat pagsusukat ay may katumbas na sukat sa sistemang English at sa Metrik.
V. PAGTATAYA:Ipasagot sa mga bata ang Gawin Natin sa LM.
VI. PAGPAPAYAMAN NG GAWAIN:Ipagawa sa mga bata:Sukatin ang pakuwadradong mesang kainan sa bahay. Ibigay ang
katumbas na sukat nito sa pulgada, piye at sentimetro. Ipaulat sa harap ang kinalabasan ng inyong gawain.
KARAGDAGANG SANGGUNIAN:Millare, Romeo A. Edukasyong Pangkabuhayan, p 16 / 17
ANG PAGLELETRA Ind. Arts Aralin 4
I. NILALAMAN:Ang pagleletra ay malayang ginagawa upang makabuo ng mga letra
at numero sa pamamagitan ng kamay. Ito ay hindi lamang isinusulat kundi sadyang inileletra, sapagkat ang gayon ay higit na madali at mabilis isaga-wa bukod pa sa bihirang pagkakaroon ng pagkakamali.
May iba’t ibang uri ng letra.Sa bawat uri nito ay may iba’t ibang disen-yo at gamit.Ang gamit nito ay naaayon din sa paggagamitan nito.May mga letrang simple at may komplikado ang disenyo.
All rights reserved. No part of this material may be reproduced or transmitted in any form or by any means - electronic or mechanical including photocopying – without written permission from the DepEd Central Office. First Edition, 2015.
DEPED COPY
217
II. LAYUNIN:
1. Nakikilala ang mga uri ng letra2. Natutukoy ang mga uri ng letra3. Napahalagahan ang gamit ng mga uri ng letra
III. PAKSANG ARALIN:
Paksa: Mga Uri ng LetraSanggunian: Aralin 4 K to12 EPP4IA-Ob-2Kagamitan: tsart ng iba’t ibang uri ng letra
IV. PAMAMARAAN:
A. PAGGANYAKIpakita sa mga mag-aaral ang mga larawan na may nakaukit na
iba’t ibang uri ng letra.• harapan ng munisipyo• diploma• karatula• lumang gusali• antique shop• lapida• disenyo sa t-shirt
B. PAGLALAHADIturo sa mga mag-aaral ang iba’t ibang uri ng letra. Pansinin ang
pagkakaiba ng bawat isa.• Gothic• Roman• Text• Script
Ipasanay sa mga bata ang pagguhit ng letra batay sa ilustrasyon sa ibaba. Tingnan sa Linangin Natin sa LM.
C. PAGPAPALALIM NG KAALAMANIpaunawa sa mga bata ang kahalagahan ng sumusunod:Ang mga letra ay inuri sa sumusunod:
1. Malalaking letrang patayo na isahang istrok2. Maliliit na letrang patayo na isahang istrok3. Malalaking letrang pahilis na isahang istrok4. Maliliit na letrang pahilis na isahang istrok
All rights reserved. No part of this material may be reproduced or transmitted in any form or by any means - electronic or mechanical including photocopying – without written permission from the DepEd Central Office. First Edition, 2015.
DEPED COPY
218
Dapat na sunding mabuti ang distansiya ng mga titik kapag nagleletra. Kinakailangan ding gumamit ng mga linyang susundan.
Itanong sa mga mag-aaral:1. Bukod sa sertipiko at mga diploma, saan pa maaaring
gamitin ang estilo ng pagtititik na text?2. Bakit tinatawag na pinakasimpleng uri ng letra ang Gothic?3. Maaari bang pagkakakitaan ang pagtititik o pagleletra?
D. PAGLALAHAT
Sabihin sa mga mag-aaral “Ang letra ay may iba’t bang uri. Ang bawat uri ay may kani-kaniyang gamit at kahalagahan.”
V. PAGTATAYA:Ipasulat sa mga mag-aaral ang titik ng alpabetong English gamit ang
iba’t ibang uri ng letra.Isagawa ang Gawin Natin sa LM.
VI. PAGPAPAYAMAN NG GAWAIN:Sabihin sa mga mag-aaral:Ituloy ang di natapos na gawain sa bahay.
KARAGDAGANG SANGGUNIAN:
Roy Narvaez Ropa, Sining Praktikal
All rights reserved. No part of this material may be reproduced or transmitted in any form or by any means - electronic or mechanical including photocopying – without written permission from the DepEd Central Office. First Edition, 2015.
DEPED COPY
219
PAGBUO NG IBA’T IBANG LINYA AT GUHIT
Ind. Arts Aralin 5
I. NILALAMAN:
Ang isang disenyo ay binubuo ng linya at guhit. Kaugnay nito may iba’t ibang uri ng linya. Ang bawat linya ay may kani-kaniyang gamit. Iyan ang buod ng ating araling tatalakayin, ang pagbuo ng iba’t ibang linya at guhit.
II. LAYUNIN:
1. Naipakikita ang tamang paraan sa pagbuo ng iba’t ibang linya at guhit
2. Nakaguguhit ng iba’t ibang linya at guhit3. Nakapagbibigay ng puna at mungkahi sa ginawa ng mga kaklase
III. PAKSANG ARALIN:
Paksa: Pagbuo ng Iba’t ibang Linya at Guhit.Sanggunian: Aralin 5 K to12 EPP4IA-Ob-2Kagamitan: tsart ng iba’t ibang linya at guhit larawan ng mga istruktura na nagpapakita ng iba’t ibang linya at guhit
IV. PAMAMARAAN:A. PAGGANYAK
Ipakita ang mga larawan na naglalarawan ng iba’t ibang linya o hugis katulad ng gusali, tulay, puno, kalsada, tao, sasakyan, at iba pa.
B. PAGLALAHAD
Itanong sa mga mag-aaral• Anong mga linya ang nakita ninyo sa mga larawang ipinakita? • Bakit ang mga linyang nabanggit ang inyong ginamit?Ipaliwanag sa mga mag-aaral:
Tumingin sa paligid, ilarawan ang mga linya o guhit na inyong nakikita. Kung ating mapapansin sa ating paligid, tayo ay napapaligiran ng linyang tuwid, patayo at pahilis. Mayroon ding mga pa-zigzag, pakurba, at pabilog.
All rights reserved. No part of this material may be reproduced or transmitted in any form or by any means - electronic or mechanical including photocopying – without written permission from the DepEd Central Office. First Edition, 2015.
DEPED COPY
220
Sa gawaing pang-industriya napakahalaga ang working drawing. Ito ay nagpapakita ng larawan o kabuuan ng proyektong gagawin.Ang working drawing ay binubuo ng alphabet of lines o alpabeto ng linya.
Sundan sa Linangin Natin sa LM.
C. PAGPAPALALIM NG KAALAMAN
1. Ang linyang panggilid o border line ang pinakamakapal o pinakamaitim na guhit.
2. Ang linyang nakikita o visible line ay para sa nakikitang bahagi ng inilalarawang bagay.
3. Ang linyang di-nakikita o invisible line ay nagpapakita ng natatakpang bahagi ng inilalarawang bagay.
4. Ang linyang panggitna o center line ay nagpapakita ng axis o gitnang mga hugis simetrikal tulad ng washer, gear at rimatse.
5. Ang extension line ay ipinakikita ang pagkakatapat ng tanawin at hangganan ng mga sukat ng inilalalarawang bagay.
6. Ang linyang panukat o dimension line ay nagpapakita ng kapal, lapad at haba ng larawan.
7. Ang linyang panturo o leader line ay nagpapakita ng sukat o bahagi ng isang bagay.
8. Ang linyang pantukoy o reference line ay tumutukoy ng isang bahagi ng inilalarawang bagay.
9. Ang long break line ay nagpapakita ng pinaikling bahagi ng isang mahabang bagay na inilalarawan.
Ipalarawan sa mga piling mag-aaral ang Alpabeto ng Linya.
D. PAGLALAHAT
Sabihin sa mga mag-aaral na ang bawat larawan ay binubuo ng mga guhit. Ito ay naglalarawan ng iba’t ibang uri ng alpabeto ng linya. Ang alpabeto ng linya ay kailangan upang mabigyang-buhay ang lahat ng bagay sa ating paligid.
V. PAGTATAYA:Pasagutan sa mga mag-aaral ang Gawin Natin sa LM.Kilalanin ang mga linyang ito. Isulat ang pangalan ng bawat uri ng
alpabeto ng linya.
VI. PAGPAPAYAMAN NG GAWAIN:Sabihin sa mga mag-aaral na pag-aralan ang gamit ng bawat
alpabeto ng linya sa pagbuo ng ortograpiko at isometric na drowing.
All rights reserved. No part of this material may be reproduced or transmitted in any form or by any means - electronic or mechanical including photocopying – without written permission from the DepEd Central Office. First Edition, 2015.
DEPED COPY
221
KARAGDAGANG SANGGUNIAN:
Millare, Romeo A., Edukasyong Pangkabuhayan, p-16/17Roy Narvaez Ropa, Sining Praktikal
I. NILALAMAN:Kung ang ating alpabeto ay binubuo ng iba’t ibang titik, ang ating
guhit, linya, at letra ay mayroon ding tinatawag na alpabeto, ito ay ang alphabet of lines. Binubuo ito ng iba’t ibang uri ng linya na ginagamit sa pagbuo ng isang working drawing na tinatawag na isometric drawing at maging sa paggawa ng orthographic drawing ng isang pigura.
II. LAYUNIN:1. Naibabahagi ang kaalaman ukol sa pagbuo ng linya, guhit, at
pagleletra gamit ang alphabet of lines2. Nagagamit ang alphabet of lines sa pagbuo ng linya, guhit, at
pagleletra3. Napapahalagahan ang gamit ng alphabet of lines sa pagbuo ng
titik, guhit, at letra
III. PAKSANG ARALIN:Paksa: Paggamit ng Alphabet of Lines sa Pagbuo ng Linya, Guhit, at Pagleletra.Sanggunian: Aralin 6 K to 12 EPP4IA-Ob-2Kagamitan: lata ng gatas, bloke ng tabla, drowing (aysometriko at ortograpiko), lapis, kopun (maliit), t-square, triangle, ruler
IV. PANIMULANG PAGTATASA:Itanong sa mga mag-aaral:1. Saan ginagamit ang alphabets of lines?2. Ano-anong guhit ang ginagamit sa pagbuo ng aysometriko at
ortograpikong drowing?
All rights reserved. No part of this material may be reproduced or transmitted in any form or by any means - electronic or mechanical including photocopying – without written permission from the DepEd Central Office. First Edition, 2015.
DEPED COPY
222
V. PAMAMARAAN:
A. PAGGANYAKItanong sa mga mag-aaral:
1. Anong hugis ang makikita sa ibabaw at ilalim na bahagi ng isang lata?
2. Anong alpabeto ng pagtititik ang naglalarawan sa ibabaw at ilalim na bahagi ng lata?
B. PAGLALAHAD
Ilahad sa mga mag-aaral (Pagpapakitang muli ng isang lata)
ibabaw
harap
ibabaw
harap
A A
B C
B
C. PAGPAPALALIM NG KAALAMAN
Sabihin sa mga mag-aaral na ang bawat bahagi ng isang bagay ay magkakaiba.Kaya ang bawat bahagi ay iginuguhit nang hiwa-hiwalay upang makita ang eksaktong hugis nito. Ito ay tinatawag na ortograpiko. Ang kabuuang hugis nito ay tinatawag na aysometriko.
All rights reserved. No part of this material may be reproduced or transmitted in any form or by any means - electronic or mechanical including photocopying – without written permission from the DepEd Central Office. First Edition, 2015.
DEPED COPY
223
Ipaguhit ang mga bahagi ng bawat hugis.
A.
B.
D. PAGLALAHAT
Sabihin sa mga bata na ang bawat larawan ay binubuo ng mga guhit. Ito ay ipinapakita sa pamamagitan ng iba’t ibang uri ng alpabeto ng linya.
VI. PAGTATAYA:
Ipasagot sa mga mag-aaral.Tukuyin kung anong alphabet of lines ang ginamit sa larawan.
1
_ _ _ _ _ _ _ _
2
VII. PAGPAPAYAMAN NG GAWAIN:
Magpaguhit ng isang tanawin gamit ang tatlo sa mga uri ng alphabet of lines.
KARAGDAGANG SANGGUNIAN:
Millare, Romeo A., Edukasyong Pangkabuhayan, pp 23/33
All rights reserved. No part of this material may be reproduced or transmitted in any form or by any means - electronic or mechanical including photocopying – without written permission from the DepEd Central Office. First Edition, 2015.
DEPED COPY
224
I. NILALAMAN:Alam mo ba ang iba’t ibang estilo o pamamaraan na gawa ng
sketching, pagguhit ng outlining, at shading ng isang imahen? Sa pag-alam ng mga pamamaraan ay makagagawa ng isang kaaya-ayang drowing ng isang bagay, tanawin, tao, at hayop.
II. LAYUNIN :1. Nababanggit ang mga produktong ginagamitan ng basic sketching,
shading, at outlining2. Nakaguguhit ng isang simpleng produkto 3. Napahahalagahan ang kaalaman sa basic sketching, shading, at
outlining
III. PAKSANG ARALIN: Paksa: Mga Produktong Ginagamitan ng Basic Sketching, Shading, at OutliningSanggunian: Aralin 7 K to 12 EPP4IA-Oc-3Kagamitan: lapis, kopun (short), flower vase, flashlight
IV. PANIMULANG PAGTATASA:Itanong sa mga mag-aaral: “Ano-ano ang mga produktong ginag-
amitan ng basic sketching, shading, at outlining na nakikita ninyo sa pamilihan?
V. PAMAMARAAN: A. PAGGANYAK
Ipakita sa mga mag-aaral ang isang flower vase na nakapatong sa mesa. Itanong, “Ano ang masasabi ninyo sa inyong nakikita?”
Muling magpakita ng flower vase na may nakatutok na nakabukas na flashlight sa harap nito. Itanong, “Ano ang kaibahan sa nakita ninyo sa una?”
B. PAGLALAHAD
MGA PRODUKTONG GINAGAMITAN NG BASIC SKETCHING, SHADING, AT OUTLINING
Ind. Arts Aralin 7
All rights reserved. No part of this material may be reproduced or transmitted in any form or by any means - electronic or mechanical including photocopying – without written permission from the DepEd Central Office. First Edition, 2015.
DEPED COPY
225
Talakayin sa mga bata na kapag naiguhit ang isang bagay na may anino ay mas nagmumukhang tunay o buhay kaysa sa walang anino. Ito ang tinatawag na shading. Ang isang tanawin ay nagiging makulay at nagmumukhang tunay kung may shade. Ito ay inuumpisahan sa pag-ii-sketch, pag-a-outline, at saka pag-shade.
Ilan sa mga produktong ginagamitan nito ay:1. painting2. portrait3. landscape4. building design5. architectural design6. furniture design7. damit8. perang papel9. at iba pang accessories
C. PAGPAPALALIM NG KAALAMANIpaunawa sa mga mag-aaral na ang basic sketching, shading,
at outlining ay ginagamitan ng iba’t ibang lapis o pen depende sa materyal na paglalagyan ng disenyo. May disenyo na temporaryo at may permanente.
Pag-isipin sila ng isang tanawin at ipaguhit ito sa isang malinis na kopun.
D. PAGSASANIB* Sining - Pagdidisenyo * Entrepreneurship
E. PAGLALAHATIpaliwanag sa mga mag-aaral na sa pagdidisenyo, dapat tandaan
ang sumusunod:1. Tamang modelo2. Tamang tekstura na paglalapatan ng disenyo3. Tamang kulay na nababagay sa modelo4. Tamang kagamitan
VI. PAGTATAYA:Ipasagot ang mga tanong:1. Ano-ano ang dapat tandaan sa pagdidisenyo gamit ang shading,
basic sketching, at outlining?2. Anong mga kulay ang nararapat gamitin sa pagdidisenyo?
VII. PAGPAPAYAMAN NG GAWAIN:
All rights reserved. No part of this material may be reproduced or transmitted in any form or by any means - electronic or mechanical including photocopying – without written permission from the DepEd Central Office. First Edition, 2015.
DEPED COPY
226
Itanong sa mga bata: 1. Ano ang kaibahan ng dalawang sistema ng pagsusukat.2. Ano-ano ang mga yunit ng pagsusukat sa bawat sistema?
KARAGDAGANG SANGGUNIAN:
Roy Narvaez Ropa, Sining Praktikal
I. NILALAMAN:Kapag ang isang tao ay may kakayahan at kasanayan sa pag-shade,
pag sketch, at pag-outline madali na siyang makagawa ng disenyo ng isang bagay tulad ng silya, mesa, kahit mukha ng tao o painting ng isang tanawin.
II. LAYUNIN:1. Natutukoy ang mga tao o negosyo sa pamayanan na ang
pinagkakakitaan ay paggamit ng shading, basic sketching, at outlining
2. Napahahalagahan ang mga mga tao na ang hanapbuhay ay gumagamit ng shading, basic sketching, at outlining
III. PAKSANG ARALIN: Paksa: Mga Tao at Negosyo sa Pamayanan na Gumagamit ng Shading, Basic Sketching, at OutliningSanggunian: Aralin 8 K to 12 – EPP4IA-Oa-1Kagamitan: larawan ng mga pintor, mang-uukit, draftsman, at engineer
IV. PANIMULANG PAGTATASA:Itanong sa mga mag-aaral ang sumusunod:
1. Anong uri ng pamayanan mayroon sa inyong lugar?2. Ano-ano ang mga hanapbuhay o negosyo na makikita sa inyong
lugar?Ipasulat sa pisara ang mga sagot ng mga bata.Paguhitan ang mga
MGA TAO AT NEGOSYO SA PAMAYANAN NA GUMAGAMIT NG SHADING, BASIC
SKETCHING, AT OUTLINING
Ind. Arts Aralin 8
All rights reserved. No part of this material may be reproduced or transmitted in any form or by any means - electronic or mechanical including photocopying – without written permission from the DepEd Central Office. First Edition, 2015.
DEPED COPY
227
hanapbuhay na may kaugnayan sa sining na ito.V. PAMAMARAAN:
A. PAGGANYAK Ipakita ang larawan ng iba’t ibang tao na may hanapbuhay na:• inhenyero• pintor• tattoo painter• nagtatatak ng t-shirt
B. PAGLALAHAD
Ipasagot ang mga tanong:• Ano ang gawain ng isang inhinyero?• Ano-anong mga paghahanda ang ginagawa ng isang pintor bago
gumawa?
C. PAGPAPALALIM NG KAALAMANIpaliwanag sa mga bata na ang mga tao o hanapbuhay sa
pamayanan na pinagkakakitaan ang shading, basic sketching, at outlining.Pamayanang Rural
1. pintor 4. gumagawa ng muwebles2. nagtatatak ng t-shirt 5. guro3. modista
Pamayanang Urban1. pintor 5. inhinyero2. draftsman 6. tattoo painter3. arkitekto 7. guro4. modesta
D. PAGSASANIB
EPP / HE at Hekasi- Iba’t Ibang Hanapbuhay sa Pamayanan
E. PAGLALAHAT
Maraming gawain o hanapbuhay ang makikita sa pamayanan na gumagamit ng kasanayan ukol sa shading, basic sketching, at outlining.
VI. PAGTATAYA:Pasagutan ang Gawin Natin sa LM.
All rights reserved. No part of this material may be reproduced or transmitted in any form or by any means - electronic or mechanical including photocopying – without written permission from the DepEd Central Office. First Edition, 2015.
DEPED COPY
228
VII. PAGPAPAYAMAN NG GAWAIN:Pabigyang-pansin ang Pagyamanin Natin sa LM.
KARAGDAGANG SANGGUNIAN:
Roy Narvaez Ropa, Sining Praktikal
MGA PARAAN SA PAGDIDISENYO NG PROYEKTO
Ind. Arts Aralin 9
I. NILALAMAN:Sa araling ito, matututuhan ng mga mag-aaral ang mga paraan sa
pagdidisenyo ng isang proyekto. Mahalaga ang pagdidisenyo ng proyekto, dahil maipakikita nito ang larawan o ayos at iba pang espisipikasyon ng gagawing proyekto. Ito ay magsisilbing gabay ng isang mag-aaral sa pagbuo o paggawa ng isang proyektong kapaki-pakinabang.
II. LAYUNIN:1. Natatalakay ang mga paraan sa pagdidisenyo ng proyekto2. Nakalilikha ng isang mahusay na disenyo3. Napahahalagahan ang pakinabang ng pagdidisenyo sa paggawa
ng proyekto
III. PAKSANG ARALIN:Paksa: Mga Paraan sa Pagdidisenyo ng ProyektoSanggunian: EPP4IA-0d-4Kagamitan: mga halimbawa ng disenyo
IV. PANIMULANG PAGTATASA• Bakit kailangan ang pagkakaroon ng kaalaman sa iba’t ibang
paraan ng pagdidisenyo?• Ano ang kahalagahan ng paglalapat ng angkop na disenyo sa
isang bubuuing proyekto?
V. PAMAMARAANA. PAGGANYAK
1. Ipasuri sa mga bata ang halimbawa ng disenyo o krokis sa Alamin Natin sa letrang A ng LM.
All rights reserved. No part of this material may be reproduced or transmitted in any form or by any means - electronic or mechanical including photocopying – without written permission from the DepEd Central Office. First Edition, 2015.
DEPED COPY
229
2. Hayaan ang mga mag-aaral na sabihin ang kanilang mga palagay sa talakayan.
B. PAGLALAHAD
• Talakayin ang mga impormasyon sa iba’t ibang paraan ng paggawa ng disenyo sa Linangin natin, letrang A ng LM.
• Habang ang mga mag-aaral ay nagbibigay ng kanilang kaalaman sa pagdidisenyo, isulat sa pisara ang kanilang mga sagot.
C. PAGPAPALALIM NG KAALAMAN
Ipasagot sa mga bata ang mga tanong na nasa Linangin Natin sa letrang B ng LM.
D. PAGSASANIB
Magpagawa ng disenyo ng mga bagay sa paligid na ginagamitan ng pangunahin at pangalawang kulay na may malayang ekspresyon ng damdamin (Integrasyon sa Sining).
E. PAGLALAHAT
Basahin at isaisip ang pangungusap sa Tandaan Natin sa LM.
VI. PAGTATAYA:
Ipasagot ang mga tanong sa Gawin Natin sa LM.
VII. PAGPAPAYAMAN NG GAWAIN:Magpasaliksik sa mga bata ng iba pang paraan ng pagdidisenyo na
maaaring gamitin.
KARAGDAGANG SANGGUNIAN:
Makabuluhang Gawaing Pantahanan at Pangkabuhayan 6 (Revised Edition)
Susi sa pagwawasto:
1. c 4. c
2. c 5. d
3. b
All rights reserved. No part of this material may be reproduced or transmitted in any form or by any means - electronic or mechanical including photocopying – without written permission from the DepEd Central Office. First Edition, 2015.
DEPED COPY
230
MGA KAGAMITAN AT KASANGKAPAN SA PAGBUBUO NG DISENYO
Ind. Arts Aralin 10
I. NILALAMAN:Sa araling ito, matututuhan ng mga mag-aaral ang iba’t ibang
kagamitan at kasangkapan sa pagbuo ng disenyo at ang wastong paggamit nito sa pagguhit (sketching, shading, at outlining) ng krokis o disenyo upang maging maayos at wasto ang pagkagawa nito.
II. LAYUNIN:1. Nakikilala ang iba’t ibang kagamitan sa paggawa ng krokis o
disenyo2. Nagagamit nang wasto ang iba’t ibang kagamitan sa paggawa ng
krokis o disenyo3. Napahahalagahan ang tamang kasangkapan sa pagbuo ng krokis
o disenyo
III. PAKSANG ARALIN: Paksa: Mga Kagamitan at Kasangkapan sa Pagbubuo ng Disenyo Sanggunian: K to 12 –EPP4IA-Od-4Kagamitan: mga halimbawa ng tunay na kagamitan sa paggawa
IV. PANIMULANG PAGTATASA:Ipasagot sa mga mag-aaral ng sumusunod na tanong:
1. Anong mga kagamitan ang inyong nagamit na sa pagdodrowing? Ilahad ito sa klase.
2. Bakit mahalaga ang paggamit ng angkop na kagamitan sa paggawa ng krokis ng disenyo?
V. PAMAMARAAN:A. PAGGANYAK
1. Ipasuri sa mga mag-aaral ang mga larawan ng iba’t ibang kagamitan na nasa Alamin Natin sa LM.
2. Magpakita ng totoong halimbawa ng mga kagamitan.3. Itanong sa mga mag-aaral kung alin sa mga ito ang nagamit na
nila.
All rights reserved. No part of this material may be reproduced or transmitted in any form or by any means - electronic or mechanical including photocopying – without written permission from the DepEd Central Office. First Edition, 2015.
DEPED COPY
231
B. PAGLALAHAD
1. Talakayin ang iba’t ibang uri ng kagamitan sa pagguhit ng krokis na nasa Linangin Natin letrang A ng LM.
2. Bigyan ng pagkakataon na makisali sa talakayan ang mga mag-aaral. Tanggapin ang kanilang mga sagot.
3. Isulat sa pisara ang kanilang mga kasagutan. (Magbigay ng gawain para lumawak pa ang kanilang kaalaman).
C. PAGPAPALALIM NG KAALAMAN
Ipasuri sa mga bata ang Mystery Box Game na nasa Linangin Natin sa letrang B ng LM.
D. PAGSASANIB
Itanong sa mga bata ang kahalagahan ng pangangalaga at paglalagay ng mga kagamitan sa wastong lalagyan matapos itong gamitin. (Pagsasanib sa ESP)
E. PAGLALAHAT
1. Bakit mahalaga ang iba’t ibang kagamitan sa pagguhit ng krokis o disenyo?
2. Basahin at isaisip ang pangungusap sa Tandaan Natin sa LM
VI. PAGTATAYA:
Ipasagot ang Gawin Natin sa ng LM.
Susi sa pagwawasto:1. e 4. f2. d 5. c3. a
VII. PAGPAPAYAMAN NG GAWAIN:Magpasaliksik sa mga mag-aaral gamit ang internet para sa iba pang
kagamitan na maaaring makatulong din sa pagbuo ng krokis o disenyo ng proyekto.
KARAGDAGANG SANGGUNIAN:
Makabuluhang Gawaing Pantahanan at Pangkabuhayan 6 (Revised Edition)
All rights reserved. No part of this material may be reproduced or transmitted in any form or by any means - electronic or mechanical including photocopying – without written permission from the DepEd Central Office. First Edition, 2015.
DEPED COPY
232
PAGGUHIT NG DISENYO O KROKIS Ind. Arts Aralin 11
I. NILALAMAN:Sa araling ito, matututuhan ng mga mag-aaral ang pagsasagawa
ng iba’t ibang paraan ng pagdidisenyo ng proyekto. Gabay ito na dapat isaalang-alang sa pagbuo o paggawa ng mga kapaki-pakinabang na gawain.
II. LAYUNIN:1. Nalilinang ang kakayahan sa paglikha ng disenyo2. Nakasusunod sa wastong paraan ng pagguhit ng disenyo3. Nakalilikha ng disenyo o krokis ng proyekto
III. PAKSANG ARALIN:Paksa: Pagguhit ng Disenyo o KrokisSanggunian: EPP4IA-0d-4Kagamitan: t-square, bond paper, trianggulo, at iba pang gamit sa pagdidisenyo
IV. PANIMULANG PAGTATASA:Ipasagot sa mga mag-aaral ng sumusunod na tanong:1. Bakit kailangan ang disenyo ng proyektong gagawin?2. Ano-ano ang maitutulong nito sa gagawing proyekto?
V. PAMAMARAAN:A. PAGGANYAK
1. Tanungin ang mga mag-aaral kung sino sa kanila ang mahilig gumuhit ng iba’t ibang disenyo.
2. Ipasuri sa mga mag-aaral ang iba’t ibang halimbawa ng krokis na nasa Alamin Natin sa letrang A ng LM. Ipatukoy ito sa mga bata.
B. PAGLALAHAD
Talakayin ang mga impormasyon tungkol sa wastong paraan ng paggawa ng disenyo na nasa Linangin Natin, letrang A ng LM.
C. PAGPAPALALIM NG KAALAMAN
Ipasagot sa mga mag-aaral ang mga tanong na nasa Linangin Natin, letrang B ng LM.
All rights reserved. No part of this material may be reproduced or transmitted in any form or by any means - electronic or mechanical including photocopying – without written permission from the DepEd Central Office. First Edition, 2015.
DEPED COPY
233
D. PAGSASANIB
Magpabuo ng iba’t ibang simbolo ng anyong lupa at anyong tubig na ginagamitan ng angkop na disenyo ayon sa katangian nito. (Inte-grasyon sa HEKASI)
E. PAGLALAHAT
Basahin at isaisip ang pangungusap sa Tandaan Natin sa LM.
VI. PAGTATAYA:
Ipaguhit sa mga mag-aaral ang disenyo na nasa Gawin Natin bilang 1 ng LM. Pahalagahan ito gamit ang rubric na nasa ibaba:
Lagyan ng tsek (a) ang hanay sa naaayon sa antas ng kahusayan ng pagkakagawa.
KraytiryaAntas ng Kahusayan
5 4 3 2 1
1. Angkop ba ang pagkakagawa
2. Maayos ba ang pagkakagawa 3. Naisakatuparan ba ang bawat sukat ng disenyo
4. Maayos ba ang kabuuan
Batayan:
5 – Napakahusay 86 – 90% 4 – Mas mahusay 81 – 85% 3 – Mahusay 76 – 80% 2 – Mahusay-husay 71 – 75% 1 – Di-mahusay 65 – 70%
VII. PAGPAPAYAMAN NG GAWAIN:
Magpagawa ng isang simpleng disenyo ng proyektong nais gawin ng mga mag-aaral.
KARAGDAGAN NG SANGGUNIAN:
Makabuluhang Gawaing Pantahanan at Pangkabuhayan (Revised Edition).
All rights reserved. No part of this material may be reproduced or transmitted in any form or by any means - electronic or mechanical including photocopying – without written permission from the DepEd Central Office. First Edition, 2015.
DEPED COPY
234
I. NILALAMAN:Sa araling ito, ay tatalakayin ang paggamit ng internet, aklatan at iba
pa sa pagsasaliksik ng bago at wastong pamamaraan sa basic sketching, shading, at outlining.
II. LAYUNIN:1. Natutukoy ang iba’t ibang sanggunian na mapagkukunan ng wasto
at makabagong impormasyon tungkol sa basic sketching, shading at outlining
2. Nagagamit ang internet, aklat, at iba pang teknolohiya sa pagsasaliksik ng wasto at makabagong paraan ng basic sketching, shading at outlining
III. PAKSANG ARALIN:Paksa: Mga Paraan sa Pagsasaliksik ng Makabago at Wastong Paraan ng Basic Sketching, Shading, at OutliningSanggunian: EPP4IA-0e-5Kagamitan: tsart, kompyuter
IV. PANIMULANG PAGTATASA:Ipasagot sa mga mag-aaral ng sumusunod na tanong:
1. Sa anong mga paraan tayo maaaring makakuha ng iba’t ibang impormasyon sa pagsasaliksik tungkol sa isang bagay?
2. Bakit mahalaga na matutuhan natin ang iba’t ibang paraan ng pagsasaliksik ng mga impormasyon?
V. PAMAMARAAN:A. PAGGANYAK
1. Itanong sa mga mag-aaral kung naranasan na nila ang makapunta sa mga silid-aklatan. Ipalahad kung ano ang ginawa nila doon.
2. Itanong din kung marunong na silang mag-computer at ano-anong site ang alam nila na mapagkukunan ng impormasyon.
3. Ipasuri sa mga mag-aaral ang semantic web na nasa Alamin Natin sa LM.
MGA PARAAN NG PAGSASALIKSIK TUNGKOL SA BASIC SKETCHING, SHADING, AT OUTLINING
Ind. Arts Aralin 12
All rights reserved. No part of this material may be reproduced or transmitted in any form or by any means - electronic or mechanical including photocopying – without written permission from the DepEd Central Office. First Edition, 2015.
DEPED COPY
235
B. PAGLALAHAD
1. Talakayin ang mga impormasyon na nasa Linangin Natin, letrang A ng LM.
2. Ipakita ito sa mga bata gamit ang computer upang lalo nila itong maunawaan.
C. PAGPAPALALIM NG KAALAMAN
Ipagawa sa mga mag-aaral ang Linangin Natin, letrang B ng LM.
D. PAGSASANIB
Itanong sa mga mag-aaral ang tungkol sa wastong paggamit at pag-iingat ng mga aklat at iba pang mahalagang babasahin. (Integrasyon sa ESP)
E. PAGLALAHAT
Paano nakatutulong ang internet at mga aklat sa pagsasaliksik ng makabagong pamamaraan sa basic sketching, shading, at outlining?
VI. PAGTATAYA:
Ipasagot ang Gawin Natin sa LM.
VII. PAGPAPAYAMAN NG GAWAIN:
Ipagawa sa mga mag-aaral ang Pagyamanin Natin sa LM
KARAGDAGANG SANGGUNIAN:
http://windows.microsoft.com/en-ph/windows/using-paint#1TC=windows-7http://www.reading.ac.uk/web/files/www_File_Library/A_Guide_to_
Microsoft_Paint_(XP).pdf
All rights reserved. No part of this material may be reproduced or transmitted in any form or by any means - electronic or mechanical including photocopying – without written permission from the DepEd Central Office. First Edition, 2015.
DEPED COPY
236
ANG PRODUCTIVITY TOOLS SA PAGGAWA NG DISENYO
Ind. Arts Aralin 13
I. NILALAMAN:Sa araling ito, matututuhan ng mga mag-aaral ang iba’t ibang
productivity tools na maaaring gamitin sa paggawa ng iba’t ibang disenyo gamit ang makabagong teknolohiya tulad ng computer at internet.
II. LAYUNIN:
1. Natutukoy ang iba’t ibang uri ng productivity tools na magagamit sa paggawa ng iba’t ibang proyekto
2. Naipaliliwanag ang gamit ng iba’t ibang uri ng productivity tools sa pagdidisenyo
3. Nagagamit nang may kawilihan ang iba’t ibang productivity tools sa pagbuo ng angkop na disenyo sa isang proyekto
III. PAKSANG ARALIN:Paksa: Iba’t Ibang Productivity Tools sa Paggawa ng Iba’t ibang DisenyoSanggunian: EPP4IA-0e-5Kagamitan: tsart, kompyuter
IV. PANIMULANG PAGTATASA:Ipasagot sa mga mag-aaral ng sumusunod na tanong:
1. Paano ka makakalikha ng isang larawan nang hindi gumagamit ng lapis at papel?
2. Bakit mahalaga na matutuhan ang paggawa ng isang disenyo gamit ang iba’t ibang productivity tools?
V. PAMAMARAANA. PAGGANYAK
1. Ipasuri sa mga mag-aaral ang mga larawan na ginawa gamit ang iba’t ibang productivity tools sa Alamin Natin, sa LM.
2. Itanong sa mga mag-aaral kung ano ang ipinagkaiba ng mga ito sa free hand drawing.
All rights reserved. No part of this material may be reproduced or transmitted in any form or by any means - electronic or mechanical including photocopying – without written permission from the DepEd Central Office. First Edition, 2015.
DEPED COPY
237
B. PAGLALAHAD
1. Talakayin ang iba’t ibang uri ng productivity tools na maaaring magamit sa paggawa ng disenyo na nasa Linangin Natin sa letrang A ng LM.
2. Dalhin ang mga mag-aaral sa computer room at magbukas ng isang graphic editing tool tulad ng Paint. Hayaan silang tuklasin ang mga bahagi at katangian nito.
C. PAGPAPALALIM NG KAALAMAN
Ipagawa sa mga mag-aaral ang Linangin Natin, letrang B ng LM.
D. PAGSASANIB
Itanong sa mga mag-aaral kung ano ang kahalagahan ng pangangalaga ng computer. (Integrasyon sa ESP)
E. PAGLALAHAT
Tanungin ang mga mag-aaral kung sa anong paraan pa nila maipakikita ang kanilang pagkamalikhain.
VI. PAGTATAYA:
Ipagawa sa mga mag-aaral ang Gawin Natin sa LM.
VII. PAGPAPAYAMAN NG GAWAIN:
Magpasaliksik ng iba pang productivity tools na maaaring gamitin sa paglikha ng disenyo.
KARAGDAGANG SANGGUNIAN:
Intel Teach Program Teacher’s Book
All rights reserved. No part of this material may be reproduced or transmitted in any form or by any means - electronic or mechanical including photocopying – without written permission from the DepEd Central Office. First Edition, 2015.
DEPED COPY
238
PANGKALIGTASAN AT PANGKALUSUGANG PANUNTUNAN SA PAGGAWA
Ind. Arts Aralin 14
I. NILALAMAN:Tatalakayin sa araling ito, ang mga panuntunang pangkaligtasan
at pangkalusugan sa paggawa. Mahalagang magkaroon ng kama-layan ang bawat isa sa mga paraan ng pag-iwas sa anumang saku-nang maaaring maganap sa oras ng paggawa.
II. LAYUNIN:1. Nalalaman ang mga panuntunang pangkaligtasan kaugnay ng
mga gawain2. Nakasusunod sa mga panuntunang pangkaligtasan at
pangkalusugan habang gumagawa 3. Napahahalagahan ang mga panuntunang pangkaligtasan at
pangkalusugan sa paggawaIII. PAKSANG ARALIN:
Paksa: Pangkaligtasan at Pangkalusugang Panuntunan sa PaggawaSanggunian: EPP4IA-0f-6Kagamitan: tsart, plaskard
IV. PANIMULANG PAGTATASA:Ipasagot sa mga mag-aaral ng sumusunod na tanong:
1. Ano-ano ang mga panuntunang pangkaligtasan at pangkalusugan na dapat sundin sa paggawa?
2. Bakit kailangang maging maingat sa paggawa?3. Bakit mahalagang sundin ang mga panuntunang ito habang
gumagawa?V. PAMAMARAAN:
A. PAGGANYAK1. Ipasuri sa mga mag-aaral ang mga larawan ng iba’t ibang uri ng
kagamitan at kasangkapan sa paggawa sa Alamin Natin letrang A sa LM. Tanungin kung paano ginagamit ang mga ito.
2. Ipabasa ang kasabihan na nakasulat sa Alamin Natin, letrang B sa LM. Hayaang magbigay ng kani-kanilang karanasan ang mga mag-aaral tungkol sa paggamit ng mga kasangkapang mapurol at matalas.
All rights reserved. No part of this material may be reproduced or transmitted in any form or by any means - electronic or mechanical including photocopying – without written permission from the DepEd Central Office. First Edition, 2015.
DEPED COPY
239
B. PAGLALAHAD
1. Talakayin ang mga panuto sa pangkaligtasan at pangkalusugang panuntunan sa paggawa sa Linangin Natin letrang A ng LM.
2. Hayaan ang mga mag-aaral na magbigay ng sariling palagay tungkol dito.
3. Bigyang-diin na dapat laging isaisip ang mga panuntunang ito upang makaiwas sa sakunang maaaring maganap habang gumagawa.
C. PAGPAPALALIM NG KAALAMAN
1. Ipaayos ang mga kasangkapan sa EPP Shop ayon sa panuntunang pangkaligtasan.
2. Ipabasa at ipagawa sa mga bata ang Linangin Natin sa letrang B ng LM.
D. PAGSASANIB
Hatiin sa apat na grupo ang iyong klase. Ipalista sa bawat grupo ang mga uri ng hanapbuhay sa kanilang pamayanan. Kailangang pag-usapan ng bawat grupo ang mga panuntunang pangkaligtasan sa bawat gawain. Bigyan ng pentel pen at manila paper ang mga mag-aaral para maiulat nang maayos ang kanilang ginawa. (Pagsanib sa HEKASI).
E. PAGLALAHAT
Tanungin ang mga mag-aaral kung ano ang kahalagahan ng pagsunod sa mga panuntunang pangkaligtasan at pangkalusugan.(Tumawag ng mga tatlong mag-aaral para gawin ito).
VI. PAGTATAYA:Ipasagot ang Gawin Natin sa LM.Susi sa pagwawasto:
1. a 4. x2. x 5. a 3. a
VII. PAGPAPAYAMAN NG GAWAIN:Magpagawa sa mga mag-aaral ng islogan tungkol sa mga dapat
tandaan upang maging ligtas sa anumang gawaing isinasakatuparan.
KARAGDAGANG SANGGUNIAN:
Makabuluhang Gawaing Pantahanan at Pangkabuhayan 6 (Revised Edition).
All rights reserved. No part of this material may be reproduced or transmitted in any form or by any means - electronic or mechanical including photocopying – without written permission from the DepEd Central Office. First Edition, 2015.
DEPED COPY
240
IBA’T IBANG MATERYALES NA MATATAGPUAN SA PAMAYANAN
Ind. Arts Aralin 15
I. NILALAMAN:Mababatid ng mga mag-aaral sa araling ito, na may iba’t ibang
materyales na matatagpuan sa pamayanan. Malalaman din nila na sa pamamagitan ng mga materyales na nasa paligid, maaari silang makagawa ng kapaki-pakinabang na proyekto. Ang araling ito ang magbubukas sa kanilang kaisipan na kahit mga patapong bagay ay maaari pang pakinabangan at pagkakitaan.
II. LAYUNIN:1. Nababatid at nakikilala ang mga materyales na matatagpuan sa
pamayanan2. Nakakapili ng mga materyales na matatagpuan sa pamayanan sa
paggawa ng kapaki-pakinabang na proyekto 3. Nakabubuo ng plano sa paggawa ng proyekto
III. PAKSANG ARALIN:Paksa: Iba’t Ibang Materyales na Matatagpuan sa PamayananSanggunian: EPP4IA-0f-6Kagamitan: tsart, mga larawan
IV. PANIMULANG PAGTATASA:Ipasagot sa mga mag-aaral ng sumusunod na tanong:
1. Itanong sa mga bata kung may alam silang mga kagamitan na yari sa mga bagay na nakikita nila sa pamayanan. (Halimbawa: Kahoy na sandok, upuang yari sa rattan at pamaypay na yari sa dahon ng anahaw).
2. Itanong sa mga bata kung ano ang naiisip nilang proyekto na maaaring yari sa mga materyales na nasa paligid lamang nila.
V. PAMAMARAAN:A. PAGGANYAK
1. Basahin ang rap na nasa Alamin Natin sa LM. 2. Tanungin ang mga bata kung tungkol saan ang rap.3. Itanong sa mga bata ang mga materyales na matatagpuan sa
pamayanan na nabanggit sa rap.
All rights reserved. No part of this material may be reproduced or transmitted in any form or by any means - electronic or mechanical including photocopying – without written permission from the DepEd Central Office. First Edition, 2015.
DEPED COPY
241
B. PAGLALAHAD
1. Talakayin ang iba’t ibang uri ng materyales na matatagpuan sa pamayanan na nasa Linangin Natin sa letrang A ng LM.
2. Ipalahad sa mga bata ang maaaring gawin sa bawat materyales na nabasa.
C. PAGPAPALALIM NG KAALAMAN
Pasagutan sa mga bata ang tanong na nasa Linangin Natin sa letrang B ng LM.
D. PAGSASANIB
Tanungin ang mga mag-aaral kung bakit dapat nating pangalagaan ang mga natural na bagay sa ating kapaligiran. (Integrasyon sa Science).
E. PAGLALAHAT
Itanong sa mga mag-aaral kung ano ang nabatid nila sa araling ito. Gabayan sila na makabuo ng konsepto na may mga materyales sa pamayanan na magagamit sa kapaki-pakinabang na proyekto.
VI. PAGTATAYA:Ipasagot sa mga mag-aaral ang Gawin Natin sa ng LM.Susi sa pagwawasto:
1. f 4. a2. e 5. d3. b
VII. PAGPAPAYAMAN NG GAWAIN:
• Magpasaliksik sa mga mag-aaral ng iba pang mga materyales na matatagpuan sa kanilang pamayanan na maaaring gamitin sa paggawa ng mga proyekto.
• Gumawa ng talaan at ng mga proyektong maaaring gawin.• Magpaguhit sa mga mag-aaral ng mga proyektong maaaring
gawin mula sa materyales na matatagpuan sa pamayanan.
KARAGDAGANG SANGGUNIAN:
Makabuluhang Gawaing Pantahanan at Pangkabuhayan
All rights reserved. No part of this material may be reproduced or transmitted in any form or by any means - electronic or mechanical including photocopying – without written permission from the DepEd Central Office. First Edition, 2015.
DEPED COPY
242
PAGPAPAHALAGA SA NATAPOS NA PROYEKTO
Ind. Arts Aralin 16
I. NILALAMAN:
Sa araling ito, tatalakayin ang iba’t ibang paraan ng pagpapahalaga sa proyektong nabuo ng bawat mag-aaral. Ito’y magsisilbing batayan kung pagbubutihin o pagagandahin pa ng mga mag-aaral ang proyektong naisagawa sa pamamagitan ng paggamit ng iba’t ibang instrumento sa pagtataya.
II. LAYUNIN:
1. Natutukoy ang mga instrumento sa pagtataya ng proyekto2. Napahahalagahan ang nabuong proyekto batay sa sariling puna at
puna ng ibang mag-aaral3. Naisasagawa ang mga puna at suhestiyon ng iba
III. PAKSANG ARALIN:Paksa: Pagpapahalaga sa Natapos na ProyektoSanggunian: EPP4IA-0f-6Kagamitan: tsart ng mga halimbawa ng rubrics
IV. PANIMULANG PAGTATASA:
Ipasagot sa mga mag-aaral ng sumusunod na tanong:1. Sino-sino ang maaaring magpahalaga sa natapos na proyekto?2. Bakit mahalagang matutuhan ang wastong pagpapahalaga sa
sariling gawa?
V. PAMAMARAAN:A. PAGGANYAK
1. Ipalabas sa mga mag-aaral ang isang natapos na proyekto sa nakaraang aralin.
2. Ipalahad sa mga mag-aaral kung sila ay nasiyahan sa nabuong proyekto. Itanong din kung kanino sila humingi ng suhestiyon upang mapaganda pa ang kanilang proyekto.
3. Ipasuri sa mga mag-aaral ang isang halimbawa ng scorecard na nasa Alamin Natin sa LM.
All rights reserved. No part of this material may be reproduced or transmitted in any form or by any means - electronic or mechanical including photocopying – without written permission from the DepEd Central Office. First Edition, 2015.
DEPED COPY
243
B. PAGLALAHAD
1. Talakayin ang iba’t ibang uri ng instrumento sa pagtataya na nasa Linangin Natin sa letrang A ng LM.
2. Hayaan ang mga mag-aaral na paghambingin ang iba’ ibang instrumento ng pagtataya.
C. PAGPAPALALIM NG KAALAMAN
Hayaan ang mga mag-aaral na pahalagahan ang kanilang nabu-ong proyekto ayon sa scorecard na nasa Linangin Natin sa letrang B ng LM.
D. PAGSASANIB
1. Itanong: Sa pagmamarka sa nabuong proyekto, bakit mahalaga na maging tapat ka sa pagpapahalaga sa ginawang proyekto?
2. Paano mo dapat tanggapin ang mga puna at suhestiyon ng iba tungkol sa iyong natapos na proyekto? (Integrasyon sa ESP)
E. PAGLALAHAT
Itanong sa mga bata ang kahalagahan ng paggamit ng iba’t ibang instrumento sa pagtataya sa pagmamarka ng natapos na proyekto.
VI. PAGTATAYA:
Ipasagot ang Gawin Natin sa LM.Susi sa pagwawasto:
1. Mali 4. Mali2. Tama 5. Tama3. Tama
VII. PAGPAPAYAMAN NG GAWAIN:Sabihin sa mga mag-aaral na ipakita ang kanilang proyekto sa mga
magulang o kapatid at hingin ang kanilang puna o suhestiyon, ipatala ito sa kanilang kuwaderno.
KARAGDAGANG SANGGUNIAN:
Makabuluhang Gawaing Pantahanan at Pangkabuhayan.
All rights reserved. No part of this material may be reproduced or transmitted in any form or by any means - electronic or mechanical including photocopying – without written permission from the DepEd Central Office. First Edition, 2015.
DEPED COPY
244
WASTONG PAG-AAYOS NG PRODUKTONG IPAGBIBILI AT PAGBEBENTA
Ind. Arts Aralin 17
I. NILALAMAN:
Sa araling ito ay matututuhan ng mga mag-aaral ang mga wastong pamamaraan ng pagsasaayos ng mga produktong ipagbibili at sa pagbebentahan nito. Sa pagbebenta ng mga produktong nagawa at natapos ay kinakailangan na mailagay sa maayos at magandang lalagyan (packaging). Ang mga pabalat ay higit na nakaaakit sa mga mamimili at ito ay nagpapakita ng kalidad ng produktong ipagbibili.
II. LAYUNIN:
1. Nasasabi ang wastong paraan sa pag-aayos ng mga produktong ipagbibili at sa pagbebenta nito
2. Naisasagawa ang wastong paraan sa pag-aayos ng mga produktong ipagbibili at sa pagbebenta nito
3. Natututuhan ang mga wastong paraan sa pag-aayos ng mga produktong ipagbibili at pagbebenta nito
III. PAKSANG ARALIN:
Paksa: Wastong Pag-aayos ng Produktong Ipagbibili at Pagbebenta NitoSanggunian: Aralin 17 K to 12 Pamantayan sa Pagkatuto, EPP 4 IA Oh-7Kagamitan: mga larawan ng mga produktong nakaayos sa lalagyan at mga larawan ng mga pamilihan ng mga iba’t ibang produkto
IV. PANIMULANG PAGTATASA:
Ipasagot sa mga mag-aaral ng sumusunod na tanong:1. Ano ang mga wastong paraan sa pag-aayos ng produktong
ipagbibili at pagbebenta nito2. Bakit kailangan na mailagay sa maayos na lalagyan ang mga
produktong ipagbibili? Paano ito ibebenta?
All rights reserved. No part of this material may be reproduced or transmitted in any form or by any means - electronic or mechanical including photocopying – without written permission from the DepEd Central Office. First Edition, 2015.
DEPED COPY
245
IV. PAMAMARAAN:A. PAGGANYAK
Itanong sa mga mag-aaral:1. Ano-anong mga produkto ang makikita sa mga pamilihan sa
inyong pamayanan?2. Paano iniaayos ng mga may-ari ang kanilang mga produkto sa
pamilihan?B. PAGLALAHAD
1. Pagpapakita sa mga bata ng mga larawan ng mga produkto na makikita sa pamilihan.
2. Pagsasalaysayin ang mga piling bata tungkol sa karanasan kung sila ay nagbebenta at bumibili ng mga produkto tulad ng mga gift items, mga handicraft, mga laruan, at iba pa.
3. Tatalakayin ng guro ang mga paraan sa pag-aayos ng mga produktong ipagbibili at kung papaano ito ibebenta sa pamilihan gamit ang nakasanayang pagbebenta at ang paggamit ng ICT (Linangin Natin sa LM)
4. Ipagawa ang Gawin Natin sa LM.5. Sa paggawa o pagsign-up sa E-commerce site ng mga mag-
aaral para maibenta ang kanilang produkto, ang account ay dapat nakapangalan sa guro.
C. PAGPAPALALIM NG KAALAMAN Ang mga mag-aaral ay gagabayan ng guro sa wastong pagsasa-ayos ng mga produktong kanilang natapos.
- Paglalagay ng frame sa mga nagawang proyekto sa• Sketching• Outlining• Shading
- Sa proyektong natapos sa Gawaing Agrikultura, ICT, at Home Economics
D. PAGSASANIB
EKAWP – Kahalagahang Moral sa Paggawa HEKASI – Iba’t ibang Produkto na Matatagpuan sa Pilipinas
E. PAGLALAHAT
Ipaunawa sa mga mag-aaral ang kabutihang naidudulot ng wastong paraan sa pag-aayos ng produktong ipagbibili at tamang paraan ng pagbebenta nito.
All rights reserved. No part of this material may be reproduced or transmitted in any form or by any means - electronic or mechanical including photocopying – without written permission from the DepEd Central Office. First Edition, 2015.
DEPED COPY
246
V. PAGTATAYA:Ipagawa sa mga bata ang isang tseklist ng mga produktong kanilang
nagawa sa ICT, Gawaing-Agrikultura, Home Economics, at Industrial Arts na maaaring nilang ibenta.
VI. PAGPAPAYAMAN NG GAWAIN:Magpahanda ng isang maikling dula-dulaan at ipakita ang mga
natutunan sa aralin. KARAGDAGANG SANGGUNIAN:
Makabuluhang Gawaing Pantahanan at Pangkabuhayan 4Edukasyong Pantahan at Pangkabuhayan – Financial Literacy 4 sa Daigdig ng Gawain 4
I. NILALAMAN:Matututuhan sa araling ito ang wastong pagtutuos ng puhunan,
gastos, at kinita ng mga produktong ibinenta. Tatalakayin din ang tamang pormula sa pagtutuos ng kabuuang tinubo at ang netong tubo. Sa pamamagitan nito malalaman ng mga mag-aaral ang dami ng naipagbiling produkto, gastos, tinubo, at ang mga natirang produktong hindi nabili.
II. LAYUNIN:1. Naipamamalas ang kakayahan sa pagtutuos ng puhunan, gastos,
at kinita2. Nakapagtutuos ng puhunan, gastos, at kinita3. Naipakikita ang tamang katuturan at kahalagahan ng pagtutuos
III. PAKSANG ARALIN:Paksa: Pagtutuos ng Puhunan, Gastos, at KinitaSanggunian: Aralin 18 K to 12 - EPPIV1AOh-7Kagamitan: mga halimbawa ng imbentaryo ng paninda o produkto, tsart, kalkulator
IV. PANIMULANG PAGTATASA: Ipasagot ang sumusunod na tanong:
1. Ano-ano ang mga paraan sa pagtutuos ng puhunan, gastos, at kinita?
2. Paano ang tamang paraan ng pagtutuos ng puhunan, gastos, at kinita?
All rights reserved. No part of this material may be reproduced or transmitted in any form or by any means - electronic or mechanical including photocopying – without written permission from the DepEd Central Office. First Edition, 2015.
DEPED COPY
247
V. PAMAMARAAN:A. PAGGANYAK
Ipakita sa mga mag-aaral ang mga nagawa nilang proyekto. Ipasabi sa kanila kung magkano ang kanilang ginastos sa mga materyales na ginamit sa kanilang proyekto. Itanong sa kanila kung nais nilang ibenta ang kanilang proyekto?
B. PAGLALAHADIpabasa sa mga mag-aaral ang Linangin Natin. Gabayan sila
upang masagot ang kanilang mga katanungan.Palawakin ang talakayan at ipahayag nang mabuti sa mga mag-
aaral ang kahalagahan ng puhunan at kinita.Kapag natapos mo nang ipaliwanag ang konsepto ng aralin
at naintindihan na ng mga mag-aaral kung paano ang tamang pagtutuos ng puhunan at kinita, bigyan ng manila paper ang mga mag-aaral, hatiin sila sa anim na grupo at ipagawa ang gawain A na makikita sa LM. Ipaulat sa mga mag-aaral ang kinalabasan ng kanilang ginawa.
Ang araling ito ay maaaring mong isanib sa Matematika.
C. PAGPAPALALIM NG GAWAIN
Ipagawa sa mga mag-aaral ang Gawain A sa LM. Ipatuos kung magkano ang kinita.
D. PAGLALAHAT
Itanong sa mga mag-aaral upang mabuo nila ang konsepto:• Kung ikaw ay kikita sa mga ibinenta mong proyekto, paano
mapapahalagahan ang perang kinita mo?
VI. PAGTATAYA: Ipagawa sa mga mag-aaral ang Gawain B na makikita sa LM.
Ipaunawa sa kanila kung paano nila sasagutan ito.
VII. PAGPAPAYAMAN NG GAWAIN:Ipagawa sa mga mag-aaral mga gawain sa Pagyamanin Natin A at
B. Maaari mong ipagawa ito sa bahay bilang takdang-aralin.
KARAGDAGANG SANGGUNIAN:
Edukasyong Pantahanan at Pangkabuhayan (Financial Literacy)
All rights reserved. No part of this material may be reproduced or transmitted in any form or by any means - electronic or mechanical including photocopying – without written permission from the DepEd Central Office. First Edition, 2015.
DEPED COPY
248
I. NILALAMAN:Sa araling ito, ang mga mag-aaral ay makabubuo ng bagong plano
at proyekto gamit ang kinita sa naunang proyekto. Ang mga mag-aaral ay makapag-iisip ng iba pang kapaki-pakinabang na gawain upang mapalago ang kinita sa mga naunang proyektong ginawa. Sila ay gagabayan ng guro sa pagpaplano upang kanilang matukoy ang mga proyektong maaari nila gawin.
II. LAYUNIN:1. Naipakikita ang kasanayan sa pagpaplano ng proyekto gamit ang
naunang kinita2. Nakagagawa ng plano ng proyekto gamit ang naunang kinita3. Napahahalagahan ang pagpaplano ng proyekto gamit ang naunang
kinitaIII. PAKSANG ARALIN:
Paksa: Pagpaplano ng Proyekto Gamit ang Naunang KinitaSanggunian: Aralin 19 K to 12 EPP4IA Oi -8Kagamitan: mga larawan ng iba’t bang proyekto, bond paper, lapis
IV. PANIMULANG PAGTATASA:Ipasagot sa mga mag-aaral ng sumusunod na tanong:
1. Bakit kailangang gumawa ng plano sa proyekto?2. Paano gumawa ng plano ng proyekto gamit ang naunang kinita?
V. PAMAMARAAN:A. PAGGANYAK
Pagpapakita ng mga larawang maaaring mapagkakitaan gamit ang naunang kinita sa mga proyektong ginawa tulad ng pamaypay, head band, at iba pa.
B. PAGLALAHAD
Patnubayan ang mga mag-aaral sa pagbuo ng planong pamproyekto sa pamamagitan ng sumusunod na balangkas:
I. Pangalan ng ProyektoII. Mga LayuninIII. Mga KagamitanIV. Pamamaraan sa Paggawa
PAGPAPLANO NG PROYEKTO GAMIT ANG NAUNANG KINITA
Ind. Arts Aralin 19
All rights reserved. No part of this material may be reproduced or transmitted in any form or by any means - electronic or mechanical including photocopying – without written permission from the DepEd Central Office. First Edition, 2015.
DEPED COPY
249
Pangkatin ang mga mag-aaral ayon sa kanilang napiling proyekto. Ipaunawa sa kanila ang kahalagahan ng plano ng proyek-to. Magpakitang gawa sa pagpaplano ng proyekto.
C. PAGPAPALALIM NG KAALAMAN1. Gamit ang hakbang sa pagbuo ng plano ng proyekto, planuhin
ang proyekto gamit ang unang kinita sa pagtitinda. Balikan ang nakaraang aralin para makita ang listahan ng kinita
2. Sagutan ang sumusunod na talaan.Pangalan:_____________ Baitang Pangkat:____________Pangalan ng proyekto_________________________Petsa:_____________________-
I. Proyekto Bilang II. Layunin III. Sketch IV. Talaan ng Materyales V. Hakbang sa Paggawa VI. Talaan ng Kasangkapan
D. PAGSASANIBPagkakaroon ng moralidad sa paggawa.Pagiging masikap at matiyaga upang matapos ang gawain.
E. PAGLALAHAT Itanong sa mga mag-aaral:1. Ano ang dapat tandaan sa pagbuo ng plano ng proyekto?2. Tumawag ng ilang mag-aaral ipasabi kung ano-ano ang
hakbang sa pagbuo ng plano ng proyekto.VI. PAGTATAYA:
Ibigay ang tamang sagot. _____1. Dito makikita ang halaga na kakailanganin sa pagbuo ng proyekto.
_____2. Nagsasabi kung ano ang pangalan ng proyekto. _____3. Ito ang itsura ng natapos na proyekto. _____4. Dito makikita ang kagamitan sa pagbuo ng proyekto. _____5.Nagsasabi ng sunod-sunod na paraan sa pagbuo ng plano ng
proyekto.VII. PAGPAPAYAMAN NG GAWAIN:
Magsaliksik sa wastong pag-iingat at pagmamalasakit sa kapaligiran
KARAGDAGANG SANGGUNIAN:
Basahin: Umunlad sa Paggawa
All rights reserved. No part of this material may be reproduced or transmitted in any form or by any means - electronic or mechanical including photocopying – without written permission from the DepEd Central Office. First Edition, 2015.
DEPED COPY
250
I. NILALAMAN:Sa araling ito ay matututuhan ng mga mag-aral ang mga pag-iingat
at pagmamalasakit na kailangang gawin upang mapanatiling maayos ang kapaligiran. Matutukoy ng mga mag-aaral ang mga dapat isaalang-alang na mga dahilan upang magkaroon ng patuloy na pag-unlad ang ating kapaligiran.
II. LAYUNIN:
1. Naibabahagi ang mga pag-iingat at pagmamalasakit sa kapaligiran sa pagpaplano at pagbuo ng produkto tungo sa patuloy na pag-unlad
2. Naisasaalang-alang ang pag-iingat at pagmamalasakit sa kapaligiran sa pagpaplano at pagbuo ng produkto tungo sa patuloy na pag-unlad at
3. Napahahalagahan nang may pagmamalasakit sa kapaligiran tungkol sa pagpaplano at pagbuo ng produkto tungo sa patuloy na pag-unlad
III. PAKSANG ARALIN:Paksa: Pagsasaalang-alang ng Pag-iingat at Pagmamala Sakit sa Kapaligiran sa Pagpaplano at Pagbubuo ng Produkto tungo sa Patuloy na Pag-unladSanggunian: Aralin 20 K to 12 EPP4IA Oi – 9Kagamitan: larawan , CD tape, manila paper, pentel pen
IV. PAMAMARAAN:
A. PAGGANYAK
Ipaawit sa mga mag-aaral ang kantang Kapaligiran. Pagkatapos itanong ang sumusunod:
1. Ano-ano ang dapat gawin para mapag-ingatan ang kapaligiran?2. Ano-ano ang mga produkto ang maaaring magawa mula sa
materyales na makikita sa paligid?3. Bakit kailangang magkaroon ng pagmamalasakit sa ating
kapaligiran?
All rights reserved. No part of this material may be reproduced or transmitted in any form or by any means - electronic or mechanical including photocopying – without written permission from the DepEd Central Office. First Edition, 2015.
DEPED COPY
251
B. PAGLALAHAD
Umpisahan ang talakayan sa pamamagitan ng pagpapakita ng iba’t ibang larawan ng kapaligiran. Tanungin ang mga mag-aaral tungkol sa mga nakita nilang larawan. Hayaan silang magbigay ng mga puna tungkol dito.Tanggapin ang kanilang mga sagot. Isulat ito sa pisara.
Ipasalaysay sa mga mag-aaral ang mga dahilan kung bakit gi-nagawa ito sa ating kapaligiran. Hayaang mag-isip ang mga bata.
Ipabasa sa mga mag-aaral ang Linangin Natin sa LM at talakayin ito. Ipaunawa sa mga mag-aaral ang kahalagahan ng pag-iingat at pagmamalasakit sa kapaligiran.
C. PAGPAPALALIM NG KAALAMAN
1. Gamit ang litratong nakadisplay, gabayan ang mga mag-aaral sa pagbuo ng 5-10 pangungusap na nagsasaad kung paano iingatan ang kapaligiran.
2. Dalhin ang mga mag-aaral sa hardin. Ipamasid sa kanila kung ano-anong mga halaman, puno, at damuhan ang maaaring gamitin sa pagbuo ng proyekto. (Pagsasanib sa EKAWP at HEKASI)
D. PAGLALAHAT
Itanong sa mga bata kung ano-ano ang dapat isaalang-alang sa pag-iingat at pagmamalasakit sa kapaligiran sa pagpaplano at pagbuo ng produkto tungo sa patuloy na pag-unlad.
V. PAGTATAYA:A. Magtala ng maaari mong imungkahi para sa wastong pag-iingat sa
kapaligiran.
B. Pasagutan ang Gawin Natin at gabayan ang mga bata sa pagsasagawa nito.
VI. PAGPAPAYAMAN NG GAWAIN:Magpagawa ng mga repleksiyon sa iyong mga mag-aaral tung-
kol sa pagmamalasakit sa kapaligiran. Ipagawa ito sa isang illustration board na may kasamang larawan.
All rights reserved. No part of this material may be reproduced or transmitted in any form or by any means - electronic or mechanical including photocopying – without written permission from the DepEd Central Office. First Edition, 2015.
DEPED COPY
252
I. NILALAMAN:Sa araling ito, matututuhan ng mag-aaral ang mga gawi na dapat o
di dapat isaugali upang makatulong sa patuloy na pag-unlad. Ang patuloy na pag-unlad ay makatutulong sa ekonomiya ng ating bansa.
II. LAYUNIN:
1. Naiisa-isa ang mga gawi na dapat o di-dapat isaugali upang makatulong sa patuloy na pag-unlad
2. Natututuhan ang mga gawi na dapat o di-dapat isaugali upang makatulong sa patuloy na pag-unlad
3. Naitataguyod ang mga gawi na dapat o di-dapat isa-ugali upang makatulong sa patuloy na pag-unlad
III. PAKSANG ARALIN:Paksa: Mga Gawi na Dapat o Di Dapat Isaugali Upang Makatulong sa Patuloy na Pag-unladSanggunian: Aralin 20 K-12-EPP4IA Oj-10Kagamitan: larawan ng talangka, walis tingting
IV. PANIMULANG PAGTATASA:Ipasagot sa mga mag-aaral ng sumusunod na tanong:
Ano-ano ang mga gawain na dapat o di dapat isaugali upang makatulong sa patuloy na pag-unlad?
V. PAMAMARAAN:A. PAGGANYAK
Magpaskil ng larawan ng mga talangka na nag-uunahan sa pag-akyat sa isang basket. Hayaan ang mga mag-aaral na magbigay ng kanilang ideya tungkol sa larawan. Isulat sa pisara ang kanilang mga ideya.
B. PAGLALAHAD
Ipakita ang paggamit ng walis tingting at isang pirasong tingting itanong sa kanila ang sumusunod:
All rights reserved. No part of this material may be reproduced or transmitted in any form or by any means - electronic or mechanical including photocopying – without written permission from the DepEd Central Office. First Edition, 2015.
DEPED COPY
253
1. Ano ang ipinakikita ng mga talangka sa larawan habang sila ay nag-uunahan sa pag- akyat?
2. Ano ang epekto kung buong walis tingting ang gagamitin sa pagwawalis?
3. Papaano kung isang walis tingting lamang ang gagamitin sa pagwawalis?
4. Ipabasa sa mga mag-aaral ang Linangin Natin at ipaunawa sa kanila ang kanilang gampanin upang magkaroon ng patuloy sa pag-unlad.
C. PAGPAPALALIM NG KAALAMAN
1. Ipaliwanag: “No Man is an Island.”2. Ipagawa sa mga mag-aaral ang gawain sa nasa Gawin Natin3. Ipasadula sa kanila ang kanilang naihanda kinabukasan.
(Pagsanib sa Mapeh)
D. PAGLALAHAT
Ang patuloy na pag-unlad ay nangangahulugan ng tamang paglinang ng ating mga kakayahan upang makatulong sa sarili at pamilya at higit sa lahat, makatulong din sa ibang tao. Ito ay nagpapakita rin ng pagpapahalaga sa kinabukasan ng ating bansa tungo sa maunlad na ekonomiya.
VI. PAGTATAYA:
Tseklist OO HINDI1. Kainggitan ang mga taong umaangat2. Ayaw tumulong sa kapuwa3. Purihin ang nakagagawa ng mabuti4. Awayin ang marurunong5. Tumulong sa lahat ng pagkakataon
VII. PAGPAPAYAMAN NG GAWAIN:
Repleksiyon:
Ang pag-unlad ng kapuwa ay hindi dapat kainggitan, bagkus ito ay magiging inspirasyon sa lahat na bawat isa sa atin ay magsumi-kap sa buhay.
All rights reserved. No part of this material may be reproduced or transmitted in any form or by any means - electronic or mechanical including photocopying – without written permission from the DepEd Central Office. First Edition, 2015.
DEPED COPY
254
I. NILALAMAN:Sa araling ito ay, ipaliliwanag ang iba’t ibang regulasyon at kautusan
ng pamahalaang lokal sa negosyong panserbisyo at produkto. Magiging mapanuri ang mamimili at negosyante sa mga regulasyon at panuntunan sa pagnenegosyo.
II. LAYUNIN:1. Nalalaman ang iba’t ibang mga regulasyon at kautusan ng
pamahalaang lokal kaugnay sa napiling negosyong pang serbisyo at produkto
2. Napahahalagahan ang pagtupad sa regulasyon at kautusan ng pamahalaang lokal kaugnay ng napiling negosyong panserbisyo at produkto
3. Naisasagawa ang iba’t ibang regulasyon at kautusan ng pamahalaang lokal kaugnay sa napiling negosyong panserbisyo at produkto
III. PAKSANG ARALINPaksa: Mga Regulasyon at Kautusan ng Pamahalaang Lokal Kaugnay ng Napiling Negosyong Panserbisyo at ProduktoSanggunian: Aralin 21 K-12-EPP4IA Oj11Kagamitan: tsart, larawan
IV. PAMAMARAAN: A. PAGGANYAK
1. Magpaskil ng larawan ng sumusunod na may namimili at nagbebenta:
a. Botikab. Panaderyac. Sari-sari stored. Bilihan ng Pagkaine. Pampasaherong Tricycle
2. Bigyan ng panuto sa pagbibigay ng sariling kuro-kuro batay sa kanilang namasdan sa larawan:
MGA REGULASYON AT KAUTUSAN NG PAMAHALAANG LOKAL KAUGNAYA NG NAPILING
NEGOSYONG PANSERBISYO AT PRODUKTO
Ind. Arts Aralin 22
All rights reserved. No part of this material may be reproduced or transmitted in any form or by any means - electronic or mechanical including photocopying – without written permission from the DepEd Central Office. First Edition, 2015.
DEPED COPY
255
B. PAGLALAHAD1. Bakit mahalagang nakauniporme ang mga nagtitinda?2. Bakit iisa ang kulay ng tricycle at nakapila sila sa pagsasakay
ng pasahero?3. Sa paanong paraan isinisilbi ang pagkain sa isang fast food?
C. PAGPAPALALIM NG KAALAMAN Ipabasa sa mga mag-aaral ang araling ito na nasa LM.Mga Kautusan at regulasyong lokal sa pagpapatayo ng isang
negosyo1. Kumuha ng permiso sa napiling negosyo para sa operasyon
• Permit sa Baranggay• Permit sa Bayan/Munisipyo• Permit sa Siyudad• Permit sa DTI
2. Magkaroon ng Sanitation at Health Permit kung ang negosyo ay may kinalaman sa pagkain.
Kantina Restaurant Karinderya Turo-turo
D. PAGLALAHAT Sa isang negosyong panserbisyo, dapat na sumunod ang mga
negosyante sa mga regulasyong itinakda ng ating pamahalaan.
V. PAGTATAYA:Tseklist OO HINDI
1. Kailangan ba ang lisensya sa pagmamaneho?2. Dapat bang nakauniporme ang mga nagtitinda?3. Puwede bang magtinda nang walang permit?4. Kukuha ka ba ng tauhang walang alam sa
serbisyo?5. Dapat bang malusog ang mga tindera?
VI. PAGPAPAYAMAN NG GAWAIN: Sumunod sa mga regulasyon na ipinatutupad ng pamahalaan upang
maiwasan ang aberya.
VII. KARAGDAGANG SANGGUNIAN:Basahin: Tingiang Pangangalakal Umunlad sa Paggawa
All rights reserved. No part of this material may be reproduced or transmitted in any form or by any means - electronic or mechanical including photocopying – without written permission from the DepEd Central Office. First Edition, 2015.
DEPED COPY
256
Unit Test- (Unit 1)
Panuto: Piliin ang titik ng tamang sagot.1. Ang dalawang sistema ng pagsusukat.
1. Ingles 3. Metrik2. Filipino 4. Visayan
a. 1 at 2 c. 1 at 4b. 2 at 3 d. 1 at 3
2. Ang ________ ay ginagamit na panukat sa kapantayan ng isang tabla.
a. ruler c. eskwalab. t-square d. tape measure
3. Ginagamit ang __________ sa pagsukat ng kapal, lapad, at haba ng isang tabla.
a. ruler c. eskwalab. steel rule d. pull-push rule
4. Ibang tawag sa talampakan.a. pulgada c. sentimetrob. metro d. piye
5. Uri ng linya na ginagamit sa paglalarawan ng bahagi ng drawing na di-nakikita.
a. _ _ _ _ _ _ _ _ _ c. ______________b. d.
6. Ang 54 na pulgada ay katumbas sa isang _______________.a. piye c. yardab. metro d. talampakan
7. Malalaman mo ang sukat ng kapal, lapad, at haba ng larawan sa pamamagitan ng linyang _________.
a. hidden line c. break lineb. dimension line d. border lline
8. Ang hugis ng inilalarawang bagay ay ipinakikita ng linyang __________.
a. reference line c. hidden lineb. extension line d. visible line
9. Maliban sa gamit panukat, alin sa sumusunod ang ginagamit na gabay sa paggawa ng guhit na pahalang?
a. t-square c. triangleb. ruler d. protractor
10. Ikaw ay guguhit ng isang isometric drawing, anong kagamitang pandrowing ang iyong gagamiting gabay sa paggawa ng guhit pahalang?
All rights reserved. No part of this material may be reproduced or transmitted in any form or by any means - electronic or mechanical including photocopying – without written permission from the DepEd Central Office. First Edition, 2015.
DEPED COPY
257
a. protractor c. triangleb. t-square d. ruler
11. Alin sa sumusunod ang hindi kasali sa grupo?a. eskwala c. martilyob. ruler d. triangle
12. Kung ang protractor ay gamit panukat sa mga arko at pabilog na guhit, ano naman ang ginagamit na panukat sa mga guhit at linya?
a. tape measure c. zigzag ruleb. ruler d. steel square
13. Ikaw ay magtatabas o puputol ng kartolina para sa gagawin mong photo album, ano ang gagamitin mong kagamitan upang masigurado ang pagkakuwadrado ng papel?
a. eskuwala c. t-squareb. steel square d. meter stick
14. Ang sumusunod ay mga yunit sa pagsusukat, alin ang hindi nabibilang sa pangkat?
a. pulgada c. kilometrob. yarda d. talampakan
15. Kung ang metro ay yunit ng pagsusukat sa sistemang metric, ano naman ang piye?
a. Español c. Pilipinob. Cebuano d. English
16. Ilang metro ang katumbas ng 150 sqm.?a. 2 c. 1 ½b. 3 ¼ d. 4
17. Ikaw ay guguhit ng linyang may sukat na tatlong sentimetro, dudugtungan ito ng 25 millimetro, ano ang sukat ng linya na iyong iguguhit?
a. 4 ½ sqm. c. 45 mm.b. 5 ½ sqm. d. 3 m.
18. Ang ( “ ) ay simbolo ng _____________. a. piye c. talampakanb. pulgada d. yarda
19. Anong istilo ng pagtititik ang karaniwang ginagamit sa harap ng malalaking gusali?
a. Gothic c. Scriptb. Text d. Roman
20. Ang pinakamahirap na istilo ng pagtititik ay ____________.a. Gothic c. Scriptb. Text d. Roman
All rights reserved. No part of this material may be reproduced or transmitted in any form or by any means - electronic or mechanical including photocopying – without written permission from the DepEd Central Office. First Edition, 2015.
DEPED COPY
258
Post TestPanuto: Piliin ang titik ng tamang sagot.
1. Sa paggawa ng krokis, ginagamit ang __________.a. lapis c. pentel penb. ball pen d. colored pen
2. Sa ginawa mong proyekto, alin sa sumusunod ang dapat na mataas ang presyo?
a. mataas ang halaga ng materyales na ginamitb. mura at maayosc. simple lang ang yarid. maganda, mura, maayos, at kapaki-pakinabang
3. Napagkaisahan ng magkaibigang Jose at Jun na ipagbili ang ginawang proyekto. Ano ang dapat nilang pagbatayan sa pagtatakda ng halaga ng mga ito?
a. uri ng materyalesb. tagal ng paggawac. halaga ng materyalesd. halaga ng materyales at paggawa
4. Magkano ipagbibili ang proyektong ginawa na may kabuuang halaga na Php100.00 kung ang mark-up price ay dalawampung porsiyento?
a. Php110.00 c. Php120.00b. Php130.00 d. Php122.00
5. Alin sa sumusunod na gawain ang ginagamitan ng shading?a. still-life painting c. letteringb. silk-screen printing d. lahat nang nabanggit
6. Sa pagguhit ng mukha ng tao, ano ang unang hakbang na gagawin?a. shading c. outliningb. sketching d. lettering
7. Alin sa sumusunod na gawain ang hindi ginagamitan ng shading, basic sketching, at outlining?
a. t-shirt printing c. dress makingb. landscaping d. gardening
8. Dito makikita ang kumpletong listahan ng materyales?a. talaan ng kasangkapanb. talaan ng materyalesc. layunind. working drawing
9. Alin sa sumusunod ang panuntunan sa pangangalaga ng kalikasan?
a. itapon ang basura sa tamang tapunan.
All rights reserved. No part of this material may be reproduced or transmitted in any form or by any means - electronic or mechanical including photocopying – without written permission from the DepEd Central Office. First Edition, 2015.
DEPED COPY
259
b. putulin ang mga puno sa kagubatan.c. gumamit ng paputok sa pangingisda.d. sunugin ang basura.
10. Ginagamit sa pagsukat ng anggulong hindi nasusukat ng alinmang triangle?
a. ruler c. metrong tiklupinb. protractor d. medida
11. Bakit dapat mayroong disenyo ang proyekto?a. Upang maging gabay sa gumagawa.b. Dahil ito ay utos ng guro.c. Para matibay tingnan.d. Para mukhang mamahalin ang proyekto.
12. Napakahalaga sa disenyo ang ipakita ang tatlong tanawin ng proyekto na may kaniya-kaniyang sukat. Sa anong paraan ito magagawa?
a. oblique c. orthographicb. isometric d. metric
13. Alin ang hindi kabilang sa regulasyon at panuntunan ng pamahalaang lokal sa pagtatayo ng negosyong pangserbisyo at produkto?
a. sanitary permit c. municipal permitb. barangay permit d. Malacañang permit
14. Kung ikaw ay nakatira malapit sa dalampasigan, anong proyekto o produkto ang iyong magagawa?
a. yari sa kahoy c. yari sa metalb. yari sa kabibe d. a, b, at c
15. Sa pagbuo ng proyekto na mula sa kahoy, gagamit tayo ng iba’t ibang kasangkapan. Alin dito ang makakatulong para masunod natin ang panuntunang pangkalusugan at pangkaligtasan?
a. Gumamit ng guwantes at apron.b. Panatilihing malinis at maayos ang kagamitan.c. Gumawa sa tamang lugar.d. A at B
16. Tuusin ang ginastos at kikitain sa proyektong flower vase.parte ng niyog - Php25.00pandikit - Php12.00barnis - Php23.00palamuti - Php20.00
All rights reserved. No part of this material may be reproduced or transmitted in any form or by any means - electronic or mechanical including photocopying – without written permission from the DepEd Central Office. First Edition, 2015.
DEPED COPY
260
Ano ang halaga ng proyekto kapag ibinenta na may 15% tubo?a. Php95.00b. Php 102.00c. Php92.00d. Php87.00
17. Ang sumusunod ay mga paraan sa pagbebenta ng produkto. Alin ang hindi kasama sa mga ito?
a. Maging magiliw sa mga mamimili.b. Lagyan ng palatandaan ang bawat uri ng produkto.c. Ilatag sa ibabaw ng mesa ang mga produktong ibebenta.d. Ilagay sa bilao ang mga paninda.
18. Ano ang wastong pagkakasunod-sunod ng mga paraan sa pag-aayos ng produktong ipagbibili.
1. Ihanda ang mga kailangan sa pag-aayos ng mga produktong ipagbibili.
2. Lagyan ng itiketa ang produkto kung magkano ang presyo.3. Isalansan nang maayos ang mga produkto sa loob ng
lalagyan.4. Linisin nang mabuti ang produktong ipagbibili.a. 1 2 3 4 c. 1 3 2 4b. 2 4 3 1 d. 1 4 2 3
19. Tinatawag na gabay sa paggawa ng proyekto ang _______________.a. talaan ng materyales c. mga hakbang sa paggawab. plano ng proyekto d. layunin sa paggawa
20. Alin sa sumusunod ang mabisang paraan sa paghihikayat ng mamimili.
a. Maruming paligid ng tindahan.b. Hindi magalang sa mamimili.c. Maayos at malinis na paninda.d. Halo-halo ang mga paninda.
All rights reserved. No part of this material may be reproduced or transmitted in any form or by any means - electronic or mechanical including photocopying – without written permission from the DepEd Central Office. First Edition, 2015.
DEPED COPY
261
GLOSSARYAudio conferencing A meeting held by people in two different places
via audio devicesBlog An informational site maintained with regular
entries of commentary, descriptions of events, or social issues. Also called personal journal because it captures the thoughts and experiences of user or group of users
Bookmark Serves as a marker for a website. In Internet Explorer they’re called “Favorites”. It is a feature within a browser that enables you to keep a record of web pages that you have visited and would like to browse again
Chat An exchange of information through text dialogue in real time, or a conversation on the internet
Download To transfer a copy of data, a computer program, a text file, an image file, a sound file, or video file from one computer to another computer. It is also a means of obtaining data and programs from the World Wide Web
Electronic mail A system for creating, sending, and receiving messages via the internet
Electronic spread-sheets
The software that organizes data into rows and columns. Data can be analyzed, manipulated, and updated
EPP (Edukasyong Pantahanan at Pangkabuhayan)
A subject that introduces children from Grades 4 to 5 into the world of work
File sharing An exchange of files between computers over the internet. The term “file sharing” can also refer to disk or server sharing between computers on a closed network
File system A way of storing and organizing information into a data storage device
Information and Com-munication Technology (ICT)
Consists of the hardware, software, networks, and media for collecting, storing, processing, transmitting, and presenting information
Instant messaging A type of online chat that offers real-time text transmission over the internet
Internet A global system of computer networks in which users can access and share information
All rights reserved. No part of this material may be reproduced or transmitted in any form or by any means - electronic or mechanical including photocopying – without written permission from the DepEd Central Office. First Edition, 2015.
DEPED COPY
262
GLOSSARYKnowledge product A product that creatively and innovatively extracts
information from previous knowledge and experience (knowledge basis), and transforms it into a tangible material in order to present, teach and communicate.
Malware A malicious software designed to damage or cause any other unwanted actions on a computer system
Media file Any file in a digital storage device such as an audio, video, or image file, which comes in different file formats such as mp3, aac, and wma, for audio file, and mkv, avi, and wma for video files
Multimedia The combination of multiple forms of media such as text, graphics, audio, video, animation, etc. in a single system
Online survey tools Tools for delivering surveys, collecting and analyzing results through one central system
Productivity tools A computer program that help users work effectively and efficiently, i.e., word-processing, spreadsheet and presentation software, etc.
Search Engine An information retrieval system that enable users easy to locate, retrieve, or generate information in the World Wide Web
Software An application or a set of instructions loaded into a computer that enable it to provide specific functions such as word processing, spreadsheets, presentations, databases, and image editing
TLE (Technology and Livelihood Education)
The nomenclature used in Grades 6 to mean EPP. (So used because the medium of instructions for EPP in Grade 6 is English)
Upload Sending a copy of a computer program, a text file, an image file, a sound file or a video file from one computer to another computer system; importing data into a system
Web browser A software used to search, retrieve, and capture all the information from the World Wide Web such as Netscape Navigator, Internet Explorer
Website A set of web pages that belong to each other as one group. Each web page is linked to the others in some way
All rights reserved. No part of this material may be reproduced or transmitted in any form or by any means - electronic or mechanical including photocopying – without written permission from the DepEd Central Office. First Edition, 2015.
DEPED COPY
263
GLOSSARYWikis A website that allows user to edit collaboratively,
like Wikipedia. Once people have appropriate permissions set by the wiki owner, they can create pages and/or add to and alter existing pages
Word processing tools A basic word processing programs used to create, edit, and print documents
Video conferencing A ‘meeting’ between two or more people who are in separate geographical locations using the video monitors, specialist software, fast broadband connections and/or satellite technology or Internet
Virus A destructive program transferred covertly to files and applications usually spread by a computer network, by e-mail, or removable media, like a floppy disk or memory stick
All rights reserved. No part of this material may be reproduced or transmitted in any form or by any means - electronic or mechanical including photocopying – without written permission from the DepEd Central Office. First Edition, 2015.